Recreatief Totaal editie 3, 2019 by Online Publicaties

Nummer 3, 2019

Prijs â&#x201A;Ź 7,50

cial it e p rss reize u e B rF

e d t l We

Special

Zon en Spelen Investeren in zonnige dagen

Creatief ondernemerschap in Duitsland

Meerwaarde van attracties met een spelvorm

Hu c Po k T s o 22 tbu rim 20 s 3 ex B Ka CB 065 V lkb K 22 ra at 2 n w th 2 B de ijk e H rs Ne K tra th at at er wi 5 +3 lan jk 1 ds +3 71 1 4 71 09 40 77 97 00 70 1

www.huck-torimex.com

inhoud Nummer 3, 2019

20 36

5 Zon en gaming - regen is verliezen 6 Zonnige investeringen 11 Zonnige energie in de recreatiesector 13 Zwembad verwarmen met behulp van de zon 14 Popcorn Revenge brengt attracties met spelvorm naar een ‘next level’ 18 Wat is het geheim van de blijvende populariteit van bowling? 20 Creatief ondernemerschap bij onze Oosterburen

26 Ketenvorming creëert afstand tot belevenissen van consument

28 Pretwerk Actueel 32 Sport steeds vaker commercieel of zelf georganiseerd

34 Agenda Uitgelicht 36 Welt der Freizeit - beurs zoekt nieuwe

grenzen in de recreatiesector 43 De Waard - dè partner voor een ultieme tentbeleving

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

WELT DER FREIZEIT 10. UND 11. SEPTEMBER 2019

DE BELEVING VAKBEURS Op 10 en 11 september staat beurs- en congrescentrum Messe Kalkar volledig in het teken van de German Leisure Exhibition & Welt der Freizeit 2019. Met als hoofdthema attracties. Subthema's zijn spelen, slapen en zwemmen. Van attracties en VR tot wellness en glamping... Hier vinden professionals alles wat de recreatiebranche te bieden heeft. Trends, innovaties en een grensoverschrijdend netwerk staan u te wachten!

Wij bieden u zonnige vooruitzichten… En veel meer! Op 10 en 11 september 2019 wordt voor de eerste keer de German Leisure Exhibition georganiseerd onder de naam Welt der Freizeit. De leisurebeurs van Duitsland, die plaatsvindt op een unieke locatie. Het attractiepark Wunderland Kalkar zal twee dagen lang in het teken staan van alles wat met leisure te maken heeft. Op een terrein van meer dan 50 hectare

Deze Beleving vakbeurs is dé gelegenheid om uw kennis & innovaties te delen op een internationaal podium binnen de recreatiesector! Meer BELEVING in uw business? Hoe genereert u meer bezoekers? Voor antwoorden op deze vragen kunt het volgende verwachten, Unieke Beurs Formule & Internationale Vakdag.

presenteren binnen- en buitenlandse partijen hun nieuwste concepten, producten en diensten. Een uniek en breed aanbod zal bezoekers informeren en verrassen, waarbij de nadruk ligt op leisureattracties.

Welt der Freizeit & Het Leukste Dagje uit Over de Grens! 10 & 11 september 2019 Graag nodigen wij u ook voor een bezoek aan de unieke Beursformule Welt der Freizeit en de (Internationale) Vakdag – Het Leukste Dagje Uit Over de grens! Speciaal voor het toerisme in grensregio’s. Wij ontvangen deelnemers uit verschillende landen op deze vakdag aan beide zijde van de grensregio. Onze media Partners zijn o.a. Rivierenland, Pleisureworld NRIT , Pretwerk, Recreatief Totaal en Recreatie & Toerisme. Organisatie www.pleisureworld.nl. Binnenkort het programma, volg de website voor aanmelding. Beleef wat uw gasten ook kunnen beleven! WOW !! Boek nu uw stand, enkele plaatsen nog vrij!

Voorwoord Niels van der Scheer info@conceptplusbv.nl Uitgever van Recreatief Totaal Uw mediapartner in de recreatiebranche

Zon en gaming

Regen is verliezen We presenteren in Recreatief Totaal sinds enige tijd twee hoofdthema’s. dit keer zijn dat ‘zon’ en ‘gaming’. Als hoofdredacteur duik je dan wat dieper in deze onderwerpen en komt dan soms onverwachte overeenkomsten tegen.

“Alles ziet er anders uit als de zon schijnt…” En dat heeft de Nederlandse recreatiesector gemerkt in 2018, met een recordaantal zonnige dagen. Dat zorgt niet alleen voor meer gasten, maar ook voor een heel andere sfeer op de parken dan tijdens druilerige regendagen. Op bezoek bij de nieuwe (spel)attractie Popcorn Revenge bij Walibi België kwamen we met de attractie-ontwikkelaar Alterface te spreken over ‘spelletjes’. Die kun je winnen of verliezen. Winnen is altijd leuk. Dan gaat a.h.w. de zon schijnen. Maar bij winnen hoort ook verliezen. Het was voor de attractie-game ontwikkelaars dan ook een belangrijke doelstelling om uiteindelijk niemand het gevoel te geven dat ze ‘de loser’ waren.

Trekken we deze analogie door naar Nederland als vakantiebestemming, dan kun je natuurlijk niet voorkomen dat je af en toe pech hebt met regendagen. Wat we van de spelontwikkelaars leren is dat je wel kunt zorgen dat er voor iedereen een winstpunt is. Wie niet wint, heeft in ieder geval wel een leuke belevenis meegekregen in de vorm van allerlei grapjes op het scherm of een leuke tijd met elkaar. Het leidt de aandacht af van de strijd op de toppositie. Gelukkig zien in de recreatiesector dat er naast het ‘mooie weer’ steeds meer andere geluksfactoren in het zonnetje worden gezet.

Walter Jonker Hoofdredacteur vakblad Recreatief Totaal mail: redactie@pretwerk.nl

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Zonnige investeringen Het (mooie) weer is een belangrijke factor voor de keuze van een vakantiebestemming. Helaas is dat nu net een factor die we niet zelf in de hand hebben. Het aantal zonnige dagen is ook van invloed op de terugverdientijd van typisch zomerse investeringen zoals zwembaden of een terras. Wie daar de afgelopen 10 jaar in heeft geĂŻnvesteerd heeft een meevaller te pakken.

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

THEMASPECIAL: ZON EN GAMING

dagen was het ook te warm voor fietsen en wandelen. Voor kamperen was het natuurlijk een extreem goed seizoen. Watersport was wisselend. Er waren perioden met erg weinig wind, waarin het voor (kite)surfen en zeilen niet heel geschikt was.” Was dit weertype ook positief voor dagattracties? Weeronline: “We hebben geen speciaal pretparkenweercijfer, maar ik denk dat je die goed kan vergelijken met wandelen. Op een gegeven moment was het te warm om naar een pretpark te gaan, plus velen trokken naar het strand. Licht wisselvallig weer is voor pretparken beter. Een graadje of 20 met wat stapelwolken en kleine kans op een bui lijkt me ideaal daarvoor.” Met dank aan: www.weeronline.nl

Een zomers decennium

Als we kijken naar het aantal zonnige zomerdagen in de afgelopen 10 jaar, dan constateert Weeronline dat deze ten opzichte van het langjarig gemiddelde flink is gestegen; van 49 naar ruim 60.8 Een mooi-weerdag is gedefinieerd als een dag waarop de zon minstens 50% van de tijd schijnt, de temperatuur boven normaal ligt en er hooguit 0,2 mm neerslag valt. De 93 van vorig jaar is een absoluut record. Het oude record uit 1947 stond op 83 mooi-weerdagen. Het aantal mooi-weerdagen in de afgelopen 10 jaar: »» 2018: 93 »» 2017: 62 »» 2016: 50 »» 2015: 60 »» 2014: 80 »» 2013: 47 »» 2012: 44 »» 2011: 61 »» 2010: 45 »» 2009: 66 Bij Weeronline wordt er ook een vertaalslag gemaakt naar de geschiktheid van het weertype voor diverse buitenactiviteiten. Welke activiteiten profiteren van méér zonnige dagen? Weeronline: “Eigenlijk hebben alle buitenactiviteiten wel geprofiteerd. In de warmste periode sprongen vooral strand, terras en bbq eruit. En was het voor veel mensen wel te warm voor tennissen, golfen, hardlopen en voetbal. Op de allerheetste

Topjaar 2018 vertaalt zich in méér vakantieplannen in eigen land

Nederlanders willen ten opzichte van vorig jaar vaker op zomervakantie met de caravan en vouwwagen. Dat blijkt uit grootschalig onderzoek naar de vakantieplannen van de Nederlandse bevolking van NBTC-NIPO Research. Onderzoekster Marieke Politiek: “Alhoewel de voorkeur van Nederlanders nog steeds het meest uitgaat naar een vakantie in een hotel, bungalow of vakantiepark, zit de (sta)caravan in de lift. De goede zomer van 2018 lijkt hier een positieve invloed op te hebben. Nederlanders die in eigen land op vakantie gaan, trekken vooral naar Gelderland, Limburg, Drenthe en Zeeland.”

Rekenmodellen aanpassen?

Met een uitspraak over toekomstige klimaatmodellen begeef je je in een lastige discussie. We vroegen ZKA leisure, die veel recreatieprojecten doorrekent, of zij reden zien om berekeningen aan te passen aan de mooi-weercijfers over de afgelopen 10 jaar. Adviseur Merlijn Pietersma is terughoudend in het aanpassen van de modellen: “Wij stellen dat het uitgangspunt van 10 jaar geleden nog steeds opgeld doet omdat: »» Je niet kunt investeren op enkele piekjaren: als je 2018 en 2014 buiten beschouwing laat dan zijn de resterende jaren niet zoveel boven de 50 dagen per jaar. »» Bovendien is het campingseizoen niet veel langer geworden; gebruik zal vooral tijdens schoolvakanties en in weekenden zijn en die zijn net zo lang als 10 -15 jaar geleden. Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

30 jaar ervaring in professioneel slapen Ons assortiment

Voordelen

• • • • •

Hotelboxsprings Matrassen Bedtextiel Beschermende hoezen Stapelbedden

Snelle levertijd Beste prijs-kwaliteit Goede service en garantie Veel keuzemogelijkheden Maatwerk

Uw Bed Professional Postbus 6 - 5170 AA Kaatsheuvel - T 088-3322310 - E advies@uwbedpro.nl - www.uwbedpro.nl

THEMASPECIAL: ZON EN GAMING

Case: Aquaventura in Avonturenpark Hellendoorn

Een van de eerste attractieparken die het heeft aangedurfd om een grote attractie te plaatsen, die sterk afhankelijk van mooi weer is Avonturenpark Hellendoorn. In 2013 openden zij Aquaventura – een waterpark van 5000 m2 met 11 verschillende waterglijbanen. Hoe blikken zij terug op deze investering? Het Slidepark is tussen de 80 en 100 dagen per seizoen (seizoen telt 160 dagen per jaar). Afgelopen jaar was het Slidepark 95 dagen geopend. De temperatuur dient minimaal 20 graden te zijn en voor de waterglijbanen is ook de wind een factor. Bij windkracht 5 en hoger blijft de attractie gesloten. De aanwezigheid van de waterattractie heeft er hat afgelopen jaar voor gezorgd dat de bezoekcijfers, ook op warme dagen, op peil bleven. Voor de waterglijbanen wordt een aanvullend ticket verkocht. Is het niet handiger om de waterattractie gewoon in de standaard entreeprijs op te nemen? De marketingmanager van Hellendoorn is daarin resoluut: “Nee, het Slidepark is een apart attractiegebied waar men de keuze heeft om het wel of niet te willen betreden. Bij het inclusief maken 'dupeer' je de gast die het niet gaat gebruiken en er dus wel voor betaald. Daarnaast heeft het Slidepark een capaciteit en is dat nu goed in de gaten te houden door separate ticketverkoop. We vragen er slechts € 3,50 voor en daar krijgen we geen klachten over.” Zijn er plannen om de waterattractie in de toekomst nog verder uit te breiden? Marketing Manager: “Bij de bouw is daar al rekening mee gehouden. We kunnen het Slidepark nog uitbreiden in de nabije toekomst.” Uitbreiding waterparken in Nederland Inmiddels zijn er meerdere attractieparken in Nederland die een buitengedeelte met waterattracties hebben geopend, of dat van plan zijn. Zo heeft Attractiepark Slagharen inmiddels een indoor en outdoor waterpark. Het Tikibad van Duinrell heeft nu al een bescheiden natten buitenzone. Daar wordt dit seizoen nog een grote uitbreiding geopend. Ook het Dolfinarium in Harderwijk heeft gekozen voor een uitbreiding met een waterpark; een project dat nog volop in ontwikkeling is.

Bij een KWF – insmeerbar kunnen mensen gratis ingesmeerd worden, informatie over zonbescherming inwinnen en donateur worden van KWF. De insmeerbar ingehuurd door een evenement of organisatie. Op deze manier worden mensen gewezen op het belang van smeren en de insmeerbar zie je op tal van plekken: denk aan festivals, grote openbare bijeenkomsten of andere plekken.

»»

In verlengde van voorgaande zouden we moeten weten kijken of die mooiweer-pieken ook echt tijdens de schoolvakanties en weekenden tussen april – september zijn om terugverdien tijd te verkorten. Het heeft dus pas zin om te rekenen als we wat meer specificering in de lekker weer dagen tussen april-september hebben naar schoolvakanties en weekenden. Reden om toch te investeren in een zwembad is omdat een groot deel van de kampeermarkt een (binnen- of buiten)zwembad tegenwoordig als een kwalificerende voorziening ziet: een groot deel van de markt verwacht van een bedrijf dat er een zwembad is. Zonder zwembad wordt je bij een bepaalde doelgroep niet eens in overweging genomen. Dus een onderneming kan niet meer zonder, ook al is het een forse kostenpost. Waar het zwembad vroeger een orderwinner was, is het anno 2019 een randvoorwaarde. Overigens zijn waterspeeltuinen en waterparken bijzonder populair. Vooral full-service campings investeren liever hierin dan in een traditioneel buitenzwembad omdat kinderen ook bij minder warm weer toch met een emmertje, schepje en bootje kunnen spelen. De belevingswaarde van speelparken is geheel anders dan een ‘zwembad-bakmet-water’. “

Foto: www.buiten143.nl

Investeren in zonbescherming

De zon heeft ook een keerzijde. Mischa Stubenitsky van KWF kankerbestrijding wijst op de risico’s van huidkanker: “Het aantal gevallen van huidkanker is de afgelopen 30 jaar sterk toegenomen; het afgelopen jaar hebben 60.000 Nederlanders de diagnose huidkanker gekregen, en daarmee is het de meest voorkomende vorm van kanker in ons land. Verbranding door de zon is hier van grote invloed op. We gaan vaker en langer naar de zon op vakantie en verbranding op jonge leeftijd, vergroot de kans op het krijgen van melanoom (de dodelijkste vorm van huidkanker) op latere leeftijd. Welke maatregelen kan een recreatiebedrijf (met o.a. buitenspeelplekken, terrassen en campingplekken) nemen om de risico’s voor hun gasten te beperken? Stubenitsky: ‘Dat kan door het aanbieden van zonnebrand, maar ook meer schaduwplekken beschikbaar maken. Daarnaast kunnen mensen zelf ook het beste de zon mijden tussen 12 en 15u. En vergeet je ook niet in te smeren als je naar het terras gaat, of je gaat buiten sporten. Dit soort `vergeten zonmomenten` zijn momenten dat je er niet altijd aan denkt, maar ook dan is smeren belangrijk.” Zonneschermen; veilig en comfortabel Steeds meer mensen willen wel de zon vermijden, maar dat is lang niet overal mogelijk. Kinderen bijvoorbeeld, gaan naar de plekken waar ze leuk kunnen spelen. Zonnedoeken en parasols dienen dan ook zo opgesteld te worden dat de schaduw op de heetste momenten van de dag op de juiste plek wordt gerealiseerd. In Australië, waar de UV kracht veel hoger is, is dit al langer normaal. www.buiten143.nl < Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Nieuwste model 526V

26 pk, 2-cilinder benzinemotor. Maaisnelheid tot 13 km/u.

Prijs incl. 132 cm maaidek

Comfortabel grasmaaien De zitmaaiers van Grasshopper garanderen decennialang maaiplezier op elk terrein. Grasshoppers staan bekend om hun hoge kwaliteit, kracht, eenvoudige besturing en lage onderhoudskosten. De zero-turn frontmaaiers zijn zeer wendbaar zodat u ook gemakkelijk rond bomen en onder laaghangende struiken maait. Met Grasshopper kiest u voor professionele kwaliteit.

Lozeman is importeur van de Grasshopper grasmaaiers. Neem contact met ons op voor een dealer bij u in de buurt.

â&#x201A;Ź 8.885,excl. BTW

THEMASPECIAL: ZON EN GAMING

Zonnige energie in de recreatiesector Het opgesteld vermogen aan zonnepanelen is in 2018 met 1 500 megawatt gegroeid naar 4 400 megawatt. Dat is ruim de helft meer dan een jaar eerder. De toename was bij bedrijven (71 procent) groter dan bij woningen (37 procent), vooral door de aanleg van zonneparken. Dit blijkt uit nieuwe cijfers van het CBS. Investeringen aantrekkelijk

In 2018 kwam ongeveer 20 procent van het opgesteld vermogen bij bedrijven van zonneparken (veldopstellingen), in 2017 was dat nog 9 procent. Dat jaar telde ons land 22 parken met zonnepanelen. In 2018 waren dat 65 parken. In Noord-Nederland zijn de meeste zonneparken te vinden. Het grootste vermogen aan zonneparken staat opgesteld in West-Nederland.

Ook steeds meer in de recreatiesector

Ook de recreatiesector gaat mee in de trend naar verduurzaming van de energiebehoefte. Dat uit zich in verschillende vormen. Op gebouwen kun je natuurlijk, net als bij gewone woonhuizen, zonnepanelen plaatsen. Een nadeel daarvan is vooralsnog de weinig esthetische vorm van de huidige zonnepanelen. Er wordt dan ook gezocht naar plaatsing en locaties die niet direct in het zicht liggen. Enkele voorbeelden: 1. Bij Center Parcs bois aux daims (Frankrijk) is een parkeerterrein uitgerust met zonnepanelen. Deze zijn gemonteerd op een overkapping. Daarmee realiseert het park een dubbel voordeel; een grote oppervlakte aan energiewinst – en schaduwplekken voor auto’s.

De overheid maakt de plaatsing van zonnepanelen aantrekkelijk door verschillende regelingen. (Bron: MKB servicedesk)

De Energie Investerings Aftrek (EIA) Investeringen in energiezuinige technieken en duurzame energie mag je aftrekken onder de EIA. Bovenop de gebruikelijke afschrijving mag je 54,5 procent van de investeringskosten aftrekken van de fiscale winst. 2.

Recreatiepark Klepperstee opende in 2012, als een van de eerste bedrijven in de recreatiesector, een groot park met zonnecollectoren. Daarmee kreeg de anderhalve hectare grond die in het bestemmingsplan niet als ‘recreatie’ kon worden aangemerkt, toch nog een nuttige bestemming. De energieopbrengst is ruim meer dan benodigd voor het park zelf. Met 1,65 miljoen ondersteuning van de Postcode Loterij gaan de Natuur en Milieufederaties de komende vijf jaar tenminste twee iconische Energietuinen realiseren. Op deze locaties komt bijvoorbeeld een zonnepark met natuur, wandelen fietspaden en moestuinen. Families kunnen er recreëren, kinderen kunnen er spelen en je kunt er sporten in een mooi, spannend landschap.

Kleinschaligheids Investerings Aftrek (KIA)

Investeer jij tussen de 2.300 en 306.931 euro in zonnepanelen voor je bedrijf? Dan kun je eenmalig aanspraak maken op de kleinschaligheidsinvesteringsaftrek. Zonnepanelen vallen onder de middelen waar je volgens deze regeling in mag investeren.

Stimulering Duurzame Energieproductie (SDE+)

Als je meer dan 15 KwP aan zonne-energie opwekt of meer dan 100 vierkante meter voor zonthermie hebt ingericht, kom je in aanmerking voor de SDE+. Voor deze regeling kun je een aanvraag indienen via het e-loket van RVO.nl. Op is op en de subsidie op zonnepanelen is populair. De regeling wordt daarom in fases opengesteld. <

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

vrienDD Joan Muyskenweg 44 info@vrienDD.nl Ontwerp en Advisering 1114 AN Amsterdam www.vriendd.nl

Spelen Sporten Straat Meubilair Overkappingen Ondergronden Plein versieringen Maatwerk Fiets parkeer Oplossingen Onderhoud en Beheer Groen voorzieningen

Ontwerp en Advisering Spelen

vrienDD Joan Muyskenweg 44 info@vrienDD.nl 1114 AN Amsterdam www.vriendd.nl

Sporten Straat Meubilair Overkappingen Ondergronden Plein versieringen Maatwerk Fiets parkeer Oplossingen Onderhoud en Beheer Groen voorzieningen

Uw partner in waterrecreatie!

Ontwerp en Advisering Spelen

Omdat wij water het mooist denkbare speelgoed vinden, willen wij zoveel mogelijk mensen op een speelse manier van water laten genieten. Wij bieden daarom spannende Sporten waterattracties voor iedere locatie en ieder budget. Wilt u uw bezoekers verrassen Straat Meubilair met een spannend opblaasbaar waterparcours, een innovatieve waterglijbaan of een interactieve waterspeelplaats? Watergames & More is uw partner op het gebied van Overkappingen waterrecreatie! Bij ons bent u verzekerd van een veilige en duurzame waterattractie van de allerhoogste kwaliteit. Deze kwaliteit vindt u uiteraard ook terug in onze service. Ondergronden Meer weten? Kijk op onze site of neem contact op voor advies op maat.

Watergames & More B.V. Argonstraat 86, 2718 SN Zoetermeer T +31 (0)6 29 55 66 62 T +31 (0)6 28 57 68 88 E info@watergamesandmore.com

Plein versieringen

facebook.com/watergamesandmore twitter.com/watergames_more

Maatwerk Fiets parkeerwww.watergamesandmore.com Oplossingen Onderhoud en Beheer Groen voorzieningen

THEMASPECIAL: ZON EN GAMING

In het voorjaar van 2018 heeft SunDisc 32 collectoren geleverd voor zwembad ‘ons Polderbad’ in Stolwijk. Het door SunDisc geadviseerde aantal van 64 collectoren was op dat moment geen optie. Zo vlak voor aanvang van het seizoen moesten er graafwerkzaamheden voor de juiste diameter aan- en afvoerleiding gerealiseerd worden. In het najaar, wanneer er meer tijd zou zijn, zouden de andere 32 collectoren aangesloten worden op het systeem. Omdat, mede geholpen door de unieke zomer, het systeem zoveel gas had bespaard, werd besloten om de overige 32 collectoren aan te schakelen op zwembad ‘de Loete’ in Haastrecht.

Zwembad verwarmen met behulp van de zon Referentie van zwembad ‘ons Polderbad’: Hierbij het verslag van de stichting Vlister Openlucht Baden die 2 zwembaden exploiteert in de kernen Stolwijk en Haastrecht in de gemeente Krimpenerwaard. Het onderhoud van deze baden wordt geheel verzorgd door vrijwilligers. Het water in deze baden werd reeds gedurende ca 20 jaar verwarmd via collector matten, ook door bovengenoemde vrijwilligers aangelegd. Deze matten waren aan vervanging toe wegens slijtage en verminderd rendement. Na verschillende leveranciers van collector systemen benaderd te hebben, zijn we uiteindelijk met SunDisc in contact gekomen. Na een eerste gesprek en een advies omtrent ons bad in Stolwijk, kwam ook de vraag of ons bad voorzien was van een afdeksysteem. Omdat dit niet het geval was, kregen we het advies om daar in eerste instantie naar te informeren bij een door SunDisc genoemde leverancier van afdeksystemen. Dit is volgens hen een heel goede combinatie van verwarmen en isoleren. Naar aanleiding hiervan hebben we besloten tot aanschaf van zowel SunDisc collectoren als ook de combinatie met een afdeksysteem.

De reden waarom we o.a. hebben gekozen voor SunDisc, is dat we de aanleg zelf wilden realiseren. Om zodoende, als stichting, op de kosten van het gehele project te besparen. Tezamen met vrijwilligers. Immers hadden we ook de eerder gemonteerde collector matten zelf aangelegd. Na een door ons aangeleverde plattegrond tekening van het dak, waarop de collectoren aangebracht zouden worden, kregen we een detail tekening waarop alle diameter aan- en afvoerleidingen aangegeven waren. Na een bezoek van mensen van SunDisc aan ons bad, hebben we besloten om met hen in zee te gaan. Het aanleggen is ons overigens uitstekend afgegaan. Het eerste seizoen zit er inmiddels op en het resultaat van de investering is inmiddels duidelijk. Het gasverbruik is van 36.000 m3 naar 6.000 m3 gedaald (mede geholpen door de mooie zomer). De overige 6000 m3 zijn grotendeels gebruikt voor het verwarmen van douchewater en de kassa ruimte.

De wintermaanden van 2018/2019 hebben we benut om ook ons bad in Haastrecht van SunDisc collectoren te voorzien. Als hierboven al genoemd hebben we verschillende vormen van verwarmen onderzocht. O.a de vlakke plaat, als ook de heat pipe en afgedekte solar bol collector. Deze vielen af. Op de vraag waarom we niet op een warmtepomp zijn overgegaan, kan ik zeggen dat onze ervaring met zonnenergie, het prijs verschil en de kosten voor elektra een grote rol hebben gespeeld. Daarnaast was de geluidsoverlast van de warmtepomp een issue. In ons dorp zijn er een aantal ‘groene woningen’ gebouwd waar omwonenden klaagden over deze geluidsoverlast. Daar ons bad midden in die zelfde bebouwing ligt en we als stichting wilden besparen op verbruikskosten, heeft bovenstaande de doorslag gegeven om tot aanschaf van het SunDisc systeem over te gaan. Tot dusver met als resultaat een zeer positief effect op de energiebalans. J. Molenaar Stichting Vlister Openlucht Baden

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Met het toevoegen van een spelvorm aan een attractie verandert de beleving wezenlijk. Waar je zonder spel een passieve beleving ondergaat wordt je, dankzij het spel, actief betrokken bij de ride. De vorm van interactiviteit is niet nieuw, maar wel volop in ontwikkeling. In Walibi België werd onlangs de nieuwe darkride Popcorn Revenge geopend, waarin de combinatie van een attractie en spelvorm slim doordacht is opgezet.

Popcorn Revenge brengt attracties met spelvorm naar een ‘next level’

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

THEMASPECIAL: ZON EN GAMING

Interactiviteit

De nieuwe darkride is gerealiseerd door een groep van bedrijven. De centrale regie lag bij het Belgische bedrijf Alterface. Directeur Beniot Cornet van Alterface legt uit wat er veranderd als je een game toevoegt aan een attractie: “Het hele concept verandert; met gaming krijgt de bezoeker een actieve rol in een attractie. Voorheen kon je alles binnen een attractie van tevoren plannen. Door bezoekers een rol te geven, moet je rekening gaan houden met een onzekere en wisselende factor. De spelvorm moet zowel aantrekkelijk zijn voor beginners, maar ook voor de jeugd die al veel ervaring met gaming heeft.”

Winnen – en niet verliezen

Cornet noemt nog een belangrijk onderdeel van een gaming-concept: “Als je een spelletje speelt, dan is ‘winnen’ natuurlijk leuk. Maar er is ook altijd iemand laatste. Je wilt natuurlijk niet dat die het stempel van ‘loser’ krijgt. Het is de kunst om iedereen een positieve beleving mee te geven.”

Totaalbeleving

Een verschil met het spelen van een spel in een attractie ten opzichte van thuis op de spelcomputer is dat niet alleen het scherm een rol speelt. Ook de rest van de omgeving moet in een passende stijl aansluiten op de beelden van het scherm. Voor deze invulling werd Jora Vision ingehuurd. In de wachtrij wordt de bezoeker alvast bekend gemaakt met het thema in de ride. Deze pre-show zit bij de Popcorn Revenge vol met grappige verwijzingen naar de ‘boze popcorns’. Het is voor de bezoeker ook de introductie met de verhaallijn. Het verhaal is niet al te complex, en komt er vooral op neer dat de popcorntjes tot leven zijn gekomen, en dat je deze weer kunt kalmeren door ze met popcorn sausjes te beschieten.

Spel en verhaal

Alhoewel de storyline een extra dimensie biedt aan de attractie moet je de rit ook zonder de introductie en aanwijzingen kunnen begrijpen. Dat is hier prima gelukt. Creatief directeur Laurence Beckers: “Wat je in de praktijk vaak ziet is dat mensen in de wachtrij

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Functionaliteit en schoonheid met het oog op het creëren van een milieuvriendelijke omgeving Plastic Omnium levert al jaren een zeer uitgebreid assortiment afvalbakken in diverse soorten en volumes. Daarnaast ontwikkelde Plastic Omnium een nieuwe dienstverlening “Service Premier” voor zijn klanten; plaatsen, reinigen en onderhouden van afvalbakken. Wenst u meer informatie? Contacteer ons vrijblijvend op het nummer 0800 54 25 055 of via e-mail; poinfo@plasticomnium.com of bezoek onze stand op de Recreatie Vakbeurs te Hardenberg.

MAATWERK IN SANITAIRE RUIMTES

Specialist voor de inrichting van uw sanitairgebouw ■ ■ ■ ■ ■ ■

Van Zadelhoff Bouwelementen is de professionele leverancier van inrichting in sanitaire gebouwen en levert complete sanitaire systemen. Naast de vertrouwde sanitaire cabines, wastableaus en de inrichting van sanitaire gebouwen leveren wij ook een assortiment professionele kranen, douchesytemen en vele accessoires voor de inrichting van uw sanitairgebouw.

Postbus 476, 7000 AL Doetinchem | tel. 0314-368330 fax 0314-368339 | info@van-zadelhoff.nl | www.van-zadelhoff.nl

■ ■ ■

Wastafelkranen Douchesystemen Douchegoten Accessoires Schoonloopmatten Babyverschoningsstations Douchecabines Toiletcabines Wascabines

■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■

Toegangsdeuren Spatwanden Zitbanken Wastableaus Planchets Spiegelwanden Lichtkoven Sanitaire units Privé sanitair

THEMASPECIAL: ZON EN GAMING

en tijdens de pre-show veelal met elkaar bezig zijn en daardoor (delen van) de uitleg missen. Dan moet je er voor zogen dat mensen ook zonder deze voorinformatie intuïtief begrijpen hoe de attractie werkt.”

Techniek is onzichtbaar – maar moet kloppen

Barco leverde de projectoren voor de attractie. In eerste instantie lijkt dat een bijzaak voor de totaalbeleving. Peter Pauwels van Barco legt uit dat de keuze van de juiste projector wel degelijk cruciaal is voor de beleving: “Met name de snelheid waarmee de beelden worden geprojecteerd zijn voor een spelvorm van groot belang. Bij een te lange vertraging tussen schieten en resultaat op het scherm, klopt de beleving niet meer.” Ook zien we dat de lichtsterkte (lumen) van invloed is op de kwaliteit van de beelden. Een scherm heeft een wat minder zware projector, en dat is zichtbaar. Nog enkele aspecten die spelen bij het ontwikkelen van een gaming attractie: Een voordeel van het toepassen van een game in een darkride, is dat je de aandacht van de spelers beter kunt sturen. Je weet immers dat men volop gefocust is op het scherm waar je punten kunt verdienen.

Daar hebben we bij de Popcorn Revenge dan ook volop gebruik van gemaakt. Je weet nooit van tevoren welk parcours je gaat afleggen. Je mist altijd één zaal en moet dus minimaal twee keer deelnemen om alle zalen te hebben gezien.. Dankzij slimme software botsten de wagentjes niet tegen elkaar. Deze willekeur (erratic) zorgt er voor dat je telkens een andere beleving krijgt.” Storyline; De ride moet ook een hoge fun factor bevatten, zodat ook mensen die niet in gaming zijn geïnteresseerd een leuke beleving hebben. Easter Eggs; dit zijn verassingen in het spel. Deze zorgen er voor dat er nieuwe karakters in het scherm verschijnen. Daarmee kun je extra punten scoren. Dit is vooral interessant voor mensen die de rit vaker willen beleven en hun high score willen verbeteren. Het zorgt er als het ware voor dat er een ‘next level’ aan het spel wordt toegevoegd. Fanatiek spelers zullen de informatie over de easter eggs gaan delen en zo proberen om hun high score verder te verbeteren. Het competitie-element is een wezenlijk onderdeel van de attractie. Na elke scene is je score zichtbaar; maar je ziet ook de score

van je buurman. Dat zorgt voor een extra motivatie bij competitief ingestelde spelers. Ok de hall of fame, bij de uitgang van de attractie, is bedoeld om topspelers te motiveren.

Toekomstige ontwikkelingen

Met de lancering van Popcorn Revenge is er een nieuwe stap gezet op het gebied van gaming in attracties. De participanten in dit project zien voor de toekomst nog wel kansen om dit soort attracties verder te ontwikkelen. Enkele trends die worden genoemd: Ruud Koppens van ETF rides: “Je zou de beleving van de attractie kunnen doortrekken buiten de attractie. Denk daarbij bijvoorbeeld aan een interactie met een app op je mobiele telefoon.” Benoit Cornet: “We kijken al naar de mogelijkheden die machine learning kan toevoegen aan een attractie. Als je kunt monitoren hoe goed een speler is, dan kun je dar meten ook < het spel op aanpassen.” Meer informatie: www.walibi.be www.alterface.com www.joravision.nl www.etf.nl www.barco.com

Het spel is multi layered: Dat betekent dat er zowel voor beginners als fanatieke gamers een uitdaging in zit. Bij de Popcorn Revenge wordt het spel bijvoorbeeld aangepast aan de snelheid waarmee de popcorns worden weggeschoten. Daarmee krijgen de ervaren spelers veel meer objecten in beeld. De term ‘Erratic’ vraagt om een nadere uitleg: Cornet: “Doordat de karretjes (Door ETF rides) niet op een spoor zitten (trackless), maar vrij door de ruimte kunnen bewegen heb je veel meer mogelijkheden om het parcours aan te passen. Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Wat is het geheim van de blijvende populariteit

van bowling?

Waar andere activiteiten een productlevensfase kennen, blijkt bowling door de jaren heen weinig last te hebben van verminderde belangstelling. Op bijna alle grote vakantieparken is de bowling een vertrouwde activiteit die veel geboekt wordt. Inmiddels is er wel vernieuwing op komst. We gingen in gesprek over â&#x20AC;&#x2DC;bowlingâ&#x20AC;&#x2122; met Wim Doorten van Starplay; een bedrijf dat bezig is met een vernieuwingsslag in de bowlingmarkt.

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

THEMASPECIAL: ZON EN GAMING

Bowling is al generaties lang populair. Wat is de aantrekkingskracht van het ‘spelletje’ bowling? Doorten: “Bowling is en blijft populair omdat de mensen samen bezig zijn en omdat er ook een wedstrijdelement in zit. Iedereen wil graag de beste van de groep zijn. Daarbij komt dat het voor een grote leeftijdsgroep geschikt is van jong tot oud. Bowling is ook zeer geschikt voor grote groepen, zoals bedrijfsuitjes en familiebijeenkomsten.”

Om welke reden zien we bowling als activiteit op veel vakantieparken terug?

Doorten: “Op vakantieparken willen de gasten tegenwoordig een uitgebreid programma aan activiteiten en bowling is voor veel parkaanbieders een zekerheidje. Ht slaat altijd aan bij de gasten. Het voordeel is dat het gemakkelijk in te plannen is in de (korte) vakantie. De meeste gasten huren een bowlingbaan voor één uur, dus er is altijd tijd voor. Ook hier geldt weer dat de doelgroep heel groot is en natuurlijk de onderlinge strijd. Mensen reserveren voor hun bezoek aan het vakantiepark vaal al een bowlingbaan of doen dit direct na aankomst.”

Is bowling vooral een sport of toch meer een recreatie-activiteit?

Doorten: “Bowling is absoluut een sport, maar het aantal sportbowlers loopt wel terug, terwijl er steeds meer gebowld wordt in de recreatie sector. Iedereen heeft wel een keer gebowld tijdens zijn/haar vakantie.

Vernieuwing op de bowlingbaan

Alhoewel het spelletje bowling in de basisoud en vertrouwd is, zijn er, mede dankzij nieuwe technologie, inmiddels welmogelijkheden om nieuwe beleving toe te voegen. Bij Starplay is ‘Interactive Bowling’ ontwikkeld. Door middel van projectie op de baan kunnen worden diverse interactieve beelden op de baan geprojecteerd. Doorten vertelt enthousiast over de nieuwe ervaring: “Denk bijvoorbeeld aan pianotoetsen die muziek maken als de bowlingbal er overheen rolt, of aan bowlingbal als een vuurbal. Bij de nieuwe update die er aan komt projecteren we een grasmat op de bowlingbaan en is de bowlingbal als voetbal te zien, de mogelijkheden zijn legio. Het bowlen krijgt een totaal nieuwe dimensie, dit zorgt voor extra Fun tijdens het bowlen.

Het is ook mogelijk om alleen de thema`s te projecteren op de baan en het interactieve gedeelte uit te zetten. Voor de sportbowlers komen we in Juni met een trainingsprogramma, welke patronen op de baan projecteert, welke dan gegooid moeten worden. Met het Interactive Bowling kunnen huidige bowlingbanen een enorme upgrade krijgen en kunnen de banen nog vaker, en tegen een hoger uurtarief, worden verhuurd. Op deze wijze wordt de investering weer terug verdient.” De eerste banen Interactive Bowling zijn inmiddels geïnstalleerd bij het nieuwe FEC ZERO55 in Apeldoorn, welke binnenkort haar deuren zal openen. Meer informatie: www.starplay.eu

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Auteur: Hans van Leeuwen; Trendwatcher, Adviseur & Concept Ontwikkelaar Recreatie & Toerisme

Trendwatcher Hans van Leeuwen trekt er regelmatig op uit om de laatste trends in de recreatiesector zelf te ondergaan. Onlangs vertrok hij voor een weekje naar Duitsland om daar diverse bijzondere projecten te bezoeken. Daar trof hij, tot zijn verassing een compleet Amerikaanse belevenis en een ski-pretpark op slechts 2 uur rijden van de Nederlandse grens...

Creatief

ondernemerschap bij onze Oosterburen

Verblijven in de Duitse versie van een Amerikaanse gevangenis Wie zich een avondje wil onderdompelen in Amerikaanse sferen moet een nachtje boeken in een van de thema kamers in het Motel van Roadstop. Wij slapen in de vestiging te Dortmund en hebben uiteindelijk gekozen voor Jail House Cell. Het is een van de zes themakamers geheel in stijl en met een stapelbed achter tralies. Andere themakamers zijn Harley Campsite, Les Vegas Suite, N.Y.C. Central Park, L.A. Room en als laatste Jim Beam log CBing. Het is een apart gebouw naast het themarestaurant. Met een slimme 4 cijferige code kan ik het Motel binnen en mijn 20

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

kamerdeur openen. De Breakfast Club, geheel in stijl zoals je mag verwachten, is 24 uurper dag geopend en je mag pakken hoeveel en wanneer je maar wilt en dat voor slechts €39.— p.p.p.n. Als je het weet een prima tussen stop voor een zakelijke trip of een bezoek aan de regio.

Restaurant als evenementenlocatie

De beleving van het geheel is al meteen merkbaar zodra we de parkeerplaats oprijden. Ons overvalt de natuurgetrouwe Amerikaanse sferen en de slogan ‘American BBQ & German

Roadstop jailhouse kamer

Craft Beer’ slaat de spijker op z’n kop! Er wordt een totaalpakket aangeboden van Breakfast Lunch - Dinner - Motel - Events - Seminar op de voorkant van de Menukaart maar er is veel meer! Wie een Grill Cursus wil volgen betaalt € 85.— p.p. op speciale avonden in het jaar. Je kunt de Barbeque na afloop zelfs kopen of de sauzen en de kruiden. Met veel creativiteit en op ongewone tijden worden er bijzondere arangmenten georganiseerd om maar voldoende traffic, gasten te trekken. Vanaf € 4,95 zijn er de “Seasons Specials” een mix van natuurlijke, vegetarische en vegan-gerechten.

VERBLIJFSRECREATIE

Op zaterdagmiddag zijn er standaard de Open Burger Grill Events voor een vaste lage prijs van € 12,95 met op zijn Duits voldoende beilagen! Voor de familie-uitjes is er het Family Breakfast voor € 15,95 waarbij kleine kinderen per levensjaar maar € 1.— betalen. Het meest favoriete onderdeel is het All You Can Eat American Buffet voor maar € 19,50 met onbeperkt alcoholische dranken tot maximaal 1.5 liter. Ook leuk zijn de Beer Tasting arrangementen voor € 59,50 p.p. In combinatie met een Food Paring waarbij de kok een uitgekiende culinaire route van typische Amerikaanse gerechten voorzet. Hiermee speelt men in op de trends Food Sharing.

Roadhouse Stop, Motel restaurant of ontmoetingsplaats?

Deze vraag stellen wij aan eigenaar Volker Kunrich “Van oorsprong ben ik kok en ook in de keuken gestart en mijzelf opgewerkt tot zelfstandig ondernemer van deze vestiging. Wij hebben 5 locaties en je kunt zeggen dat wij een soort keten zijn maar beslist geen formele franchiseformule of zo. We krijgen maandelijks verzoek uit alle hoeken van de wereld om nieuwe vestigingen te openen.. Wij bestieren de vijf vestigingen met z’n drieën waarbij iedereen zijn eigen taak heeft en daar kunnen wij een goede boterham mee verdienen. Wij zijn een soort coöperatieve club bestaande uit zelfstandige bedrijven die beslist niet willen groeien. Zelf ben ik verantwoordelijk voor de marketing en de creativiteit verantwoordelijk binnen onze club. Achter de schermen werken wij op basis van strakke KPI’s, protocollen en trainen ons personeel. Onze vergoedingen zijn beter als elders in de horeca en toch is het een grote uitdaging voldoende geschikt personeel te vinden. Alleen al hier in RoadStop Dortmund werken 80 medewerkers en ontvangen wij meer dan 1 miljoen gasten. Dagelijks komen er zo’n duizend gasten eten in American

Style. Zelf organiseren wij voorleesavonden van Detectives, Wine& Whisky tastings, Halloween, American Food Truck Festivals en rondom Kerstmis Big Party’s waarbij zo’n 1200 gasten € 8.— toegang betalen. We draaien op alle momenten van de dag de hele week verschillende soorten dinner-arrangementen. Ook hebben we inmiddels al bijna 10 jaar het All American Buffet waar je voor maar € 19,50 onbeperkt kunt eten en drinken (1.5 liter). Ik maak zelf de Menu Magazine’s waar ik mijn eigen Blogs post en reisverhalen over Amerika. Daar komt ook mijn passie vandaan en regelmatig gaan wij naar de andere kant van de Oceaan om inspiratie op te doen! Wij zijn vaak een van de eersten die nieuwe concepten op de kaart durven te zetten. FingerFood en Share Dining was ongekend populair en dat gold ook voor de Hawaï Bowl die al enkele jaren een hit is. Er zijn nu complete bars die dit goedje uitserveren!

Beleving en verdienmodel

Drie keer per jaar komen wij met een nieuwe editie van ‘het Menu Magazine’.

Wij willen er zijn voor alle doelgroepen zoals bikers, hondenbezitters, senioren, of de zakelijke markt. Vandaar ons Motel met een diversiteit aan gethematiseerde kamers. Bij ons kun je een Grillcursus boeken en de Grill meteen kopen voor thuis. We hebben veel sponsoren, doe onderdeel uitmaken van de beleving en het verdienmodel. Wij krijgen binnenkort Triumph motoren ipv Harley Davidson; gewoon een betere deal. Wij doen weinig aan email marketing en laten de social media over aan onze gasten. Wij faciliteren iedereen vooral door een optimale belevenis te bieden. Wij gebruiken online alleen voor onze reserveringen. Wij bezig zijn nu druk in de weer om de verblijfsaccommodaties van onze vestigingen uit te breiden met tiny houses en daarvoor gaan we op inspiratie reis door Nederland. Wie niet blijft investeren of werkt in een keten is niet meer in staat om alleen succesvol te opereren” Meer informatie: www.Roadstop.de

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Multifunctionele playgrounds voor sport en spel Aanleg • Onderhoud • Ombouw • Renovatie

WWW.TENNISTOTAAL.nl

+31(0)6 20 53 84 36 +31(0)524 29 07 52

Houtgestookte ketels (CO2 neutraal) voor warmwatervoorziening en verwarming voor uw camping of zwembad.

Er komt een warm seizoen aan

De Hooge Hoek 2-8 3927 GG Renswoude 0318 570554

bergenbv.nl

info@bergenbv.nl

Ponast Line 3

Smart Heating biomassa ketel

VERBLIJFSRECREATIE

Ski Resort AlpenPark-Neuss krijgt pretpark trekken! Slapen in het riool en dineren in de machinekamer

Een bezoek aan het Bernepark in Bottrop is een verademing tussen al het verkeersregels van de Duitse autobaan. Het oude watergemaal is er voor de bezoekers uit de regio die gebruik maken van het restaurant of een wandeling in de aanwezige natuur. Een oase in het overvolle Ruhrgebied waar een bovenregionaal bezoekerscentrum is gerealiseerd in een zeer oude waterzuivering dat met recht een museale attractie genoemd kan worden. Je kunt er zelfs slapen in vette rioolbuizen waarbij men ook hier inspeelt op verbreding en het aanbieden van bijzondere verblijfsaccommodaties. Het is alleen niet winterhard, maar kost ook niet zoveel (€ 20.— per nacht). Je voelt je een beetje Huckleberry Finn - een overnachtingsavonturier.

Het geheel maakt onderdeel uit van een totaal gerenoveerd stadspark dat is aangelegd voor de Wereldtentoonstelling van 2010. Het heeft een Nederlands tintje doordat de Hollandse kunstenaar Piet Oudolf samen met een Schotse landschapsarchitectect voor het ontwerp verantwoordelijk was. Het is werkelijk een oase van rust met bijzondere ervaringen en een leuke afwisseling van het shoppen of een bezoek aan een van de pretparken in de omgeving.

Boomhutten-dorp

Een Wintersportvakantie is dichterbij dan je denkt, zodra je de gigantische ontvangsthal binnen loopt. Nederland was ooit de pionier die de wereld op zijn kop zette met de komst van een heuse indoor skihal met echte sneeuw. Nu zijn we te gast in AlpenPark Neuss op slechts twee uurtjes rijden van

Indoor ski resort

Utrecht. De ontwikkelingen hebben ook hier niet stil gestaan. Het Alpenpark is een compleet Ski Resort met een 4 sterren hotel en sinds december ‘18 een Boomhutten-dorp met 22 individueel gethematiseerde interieurs. Alle luxe die men zich maar kan voorstellen. Het lijkt wel op het eerste gezicht een soort groot Winter-CenterParcs maar dan met sneeuwpiste ipv de Aqua Mundo!

Het gaat veel verder dan een traditionele Skihal

“Sinds begin dit jaar hebben wij een nieuwe eigenaar, dezelfde als waar SnowWorld Zoetermeer, Parkstad en Ski Rucphen onder vallen”, laat Kristina Welters, hoofd marketing en communicatie ons weten. Net zoals bij een pretpark krijgt men bij binnenkomst een Park Plan met daarop alle activiteiten.

Binnenkant van een riool hotel

Riool hotel

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Specialist in het ontwerpen en aanleggen van zwembaden, wellness-techniek, water-recreatie en zonne-energie installaties. Naast ontwerp en aanleg hebben wij ook veel ervaring in het onderhouden van pracktisch alle typen zwembaden voor wat betreft installaties, afdekkingen, automatiseringen, doseersystemen en zwembadpompen.

Wesseling Waterbehandeling Technieken BV Bathmen | Tel. 0570-867386 | info@thuisinwater.nl | www.thuisinwater.nl

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

VERBLIJFSRECREATIE

Zicht op de skibaan

Wintersport

Uiteraard is alles zoveel mogelijk in Oostenrijkse sferen uitgedost en is er een lange piste met een stoeltjeslift en een oefenpiste. Het snowboarden is vooral bij jongeren populair. Wat opvalt is de aanwezigheid van veel families met hele kleine kinderen. Even een paar dagen op vakantie met de familie. Nieuw is ook het in eigen beheer ontwikkelde Fun Football. Een soort 18 holes voetbal hindernis. Dit sluit enorm aan op de trend om samen semi actief te bewegen op een uitdagende manier. Er zijn twee soorten golfbanen, Master voor volwassen en Fun Golf voor de kleinsten. Opvallend is dat de Low Rope Course voor kinderen vanaf 6 jaar met hun ouders het meest favoriet is.

Koerswijziging, Skihal wordt winterpretpark

“Wij willen meer zijn dan een Skihal“, laat Kristina Welters weten. “Vandaar dat wij de laatste jaren met een aantal in eigen beheer ontwikkelde outdoor attracties het aanbod

hebben kunnen uitbreiden. Al jarenlang beheren we Duitslands grootste klimpark, na 10 jaar in gebruik nog altijd populair. De reden dat er twee soorten minigolf banen zijn was het succes van het in eigen beheer ontwikkelde Mastergolf waar soms wachttijden ontstonden en dit was onze eerste attractie voor een jaarrond openstelling in de buitenlucht. De huidige Skihal ondergaat een totale rebranding. Allrounder Mountain Resort GMBH & Co gaat verder onder de nieuwe naam AlpenPark - Neuss. Het doel is uit te groeien met een jaarrond attractie met een sportieve uitstraling en bijpassende activiteiten. Welters: “Jaarlijks trekken wij meer dan 1 miljoen bezoekers. Doelgroepen zijn o.a. regionale gasten, sportverenigingen, skiërs, trainingskampen, zakelijke markt en familiefeesten. Zij kunnen hun verblijf kunnen verlengen in een van de 101 hotel kamers of Boomhutten.

Active voetbalgolf

Alpenwei gethematiseerd

Wij hebben voorzieningen van zalen tot wel 1.000 personen. De restaurants zijn voorzien van moderne audiovisuele middelen. Deze rebranding valt samen met de opening van de nieuwe Boom-Chalets en het FunnFussball. De keuze voor de BOOMHUT is dat het een kinderdroom is en het bestaande hotel Fire & ICE biedt gaan standaard 4 sterren niveau en werkelijk alles is met veel zorg gethematiseerd.”

Geen concurrentie op basis van korting

Welters gaat ook in op het prijsbeleid: “Een entreeticket kost bij ons € 20 9of € 25 voor volwassenen) We doen wel aan voordeel arrangementen maar niet aan korting. Ons doel is hoogwaardige aanbiedingen. Een dag bij ons op de ski piste is niet voordeliger dan in de wintersportgebieden. Wij hebben elke week twee speciale DJ muziek events en elke maand een speciaal MOTTO event. Zo hebben wij met Carnaval 3.000 gasten. Halloween is ook zo’n MOTTO event. De marketingafdeling is erg belangrijk. Zo hebben wij een vaste chafieker (DTP) en een On-Line marketeer. Ondanks dat iedereen de mond vol heeft over social media zien wij een revival van het simpele drukwerk met een originele folder. Onze gasten komen voornamelijk uit Duitsland maar we zien gestaag het aantal Nederlandse gasten toenemen. Door de samenwerking binnen de SnowWorld Groep kan men met het Ski jaarabonnement in meerdere ski hallen terecht zonder daarvoor meer te betalen.” Kijk voor meer inspiratie op www.alpenpark-Neuss.de Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Let op de bushalte?

Ketenvorming creëert afstand tot belevenissen van consument Auteur: Hans van Leeuwen; Trendwatcher, Adviseur & Concept Ontwikkelaar Recreatie & Toerisme

De moraal van dit verhaal is gebaseerd op een levensechte gebeurtenis. Het bevestigt mijn gevoel dat onze vrijetijdssector te maken krijgt met het rendementsdenken. De afstand tot de werkvloer van beleidsbepalers wordt steeds groter. Men is druk bezig zichzelf te profileren en bovenal met vergaderen en allerlei rapporten en cijferlijsten te produceren.

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

De opmars van de ‘ketens’ staat niet op zichzelf. Wij zien het in Nederland gebeuren in de campingbranche, bij trampolineparken en indoorspeeltuinen. Dit fenomeen speelt echter overal in Europa. Op het Themed Entertainment congres onlangs gehouden in Parc Asterix werden weer vier nieuwe aankopen aangekondigd in de pretparkindustrie door François Fassier van Compagnie des Alpes. Deze investeringen werden risicospreiding genooemd. Ja, de ski resorts kunnen bij opwarming wel eens vlak onder de sneeuwgrens komen te liggen en dus een risico voor deze bedrijven. Of de consument wel weet heeft van al deze commerciële schermutselingen vraag ik mij af

en ook of dit de voorbode is van een verarming van het aanbod en de kwaliteit. Gaat het hier maar alleen over rendementsdenken van de ketens en zien wij daardoor gepassioneerde familiebedrijven van het toneel verdwijnen? Een van de redenen dat Franse Concerns Nederlandse Campings opkopen is omdat men de afgelopen jaren 7% minder vakantiegangers uit de Noord Europese landen trok, die vanwege het mooie weer een vakantie in eigen land boekten.

Customer Journey, weer zo’n beladen voorstelling

Om te begrijpen hoe consumenten hun dagje uit ervaren of een(korte) vakantie stort ik mij als verwende Trendwatcher nog al eens in het

DAGRECREATIE

diepe. De totaalbeleving van een gezellig uitje of een bijzondere vakantie houdt niet op bij een superachtbaan, een glampingtent of een heerlijk all in dinner buffet. Nee, het gaat om geëngageerde en gepassioneerde medewerkers met aandacht voor de gasten en details. Wie de customer journey in kaart brengt en daarbij alle touchpoints op orde wil brengen, weet het een behoorlijke kluif is dit allemaal optimaal te organiseren. De pret begint al we nog op pad gaan en houdt pas echt op als we thuis zijn aangekomen. Om dit allemaal vlekkeloos te laten verlopen zijn gemotiveerde medewerkers een belangrijk hulpmiddel. Het gegeven dat wij juist in onze sector kiezen voor scholieren, studenten, oproepkrachten en goedkope arbeidsmigranten weet dat hierdoor de kwaliteit in het gedrang komt. Het rendementsdenken en sturen op ebitda is voor het managementkader van bedrijven die onderdeel uitmaken van een keten een dagtaak geworden. Ook is men dagelijks in de weer met allerlei lijstjes op te stellen en te rapporteren aan de directie. Maar de toiletten, het bushokje en de vuilnisbakken met de mosgroene zitbankjes missen de aandacht die het verdient. De bloembakken bij de entree staan er troosteloos bij en de vlaggen zijn verwaaid en gescheurd, terwijl het zwerfafval op de parkeerplaatsen ronddwarrelt.

Its All about details

Het zal je een beetje vreemd in de oren klinken dat ik me als verwende Trendwatcher druk maakt over een bushokje. Dat geeft de indruk dat ik altijd wat te zeuren heb. Neen, nu nog even niet afhaken want de moraal van deze ‘dwarsdenker’ is dat details de optimale Guest Services bepalen en niet alleen de immersive

attractions. Veel van jullie weten dat ik heel veel publicaties heb geschreven over het ontbijt- en toiletervaringen. Allemaal ter inspiratie voor u als recreatieondernemer. Daar komt nu de bushalte experience bij! Voor mijn reis naar Parc Asterix enkele kilometers ten Noorden van Parijs besluit ik de auto te laten staan en met de TGV sneltrein te reizen. Comfortabel en veiliger dan alleen vermoeid honderden kilometers rijden! Mijn reisbestemming was het congres van de TEA Saté; een netwerkbijeenkomst met meer dan 150 designers, producers, creators en eigenaren van pretparken die een aantal dagen met elkaar in conclaaf gingen over immersive experiences. Je kunt je nauwelijks voorstellen welke unieke innovatieve attracties de revue passeerden. Veel inspirators w.o. de beroemde Yves Pepin, Creative Director van de openingsceremonie Olympische Spelen en Wereldkampioenschappen en Zsolt Hormay, Vice President Creative bij Walt Disney Imaginering namen ons mee in hun bijzondere ervaringen in de Leisure Industrie. Wij sliepen in het pas geopende resort; La Cité suspendue, dat qua sfeer en kwaliteit kan wedijveren met de en look and feel van het beste themapark ter wereld; Pu Du Fou. Na een leuke feestavond met mijn grote vrienden Asterix en Obelix kwam het moment van afscheid nemen dichterbij. De receptie biedt altijd uitkomst in zo’n geval. Op mijn vraag hoe laat ik met de transferbus mijn weg zou kunnen vervolgen naar Paris Nord werd beantwoord….. Men zette mij bij een aftands bushokje, door de regen volgelopen met water, en een uur te vroeg! De meertalige informatie was niet

geheel compleet. De tariefkaart met toeristische parkinformatie was nog van 2018. Het telefoonnummer waarop je de Guest Service van het Parc Asterix kon bereiken liet via een antwoord apparaat weten dat men in het weekend gesloten is. Ook de website gaf verder geen uitkomst waar ik terecht kon. Dar stond ik dan; pp een desolaat parkeerterrein, met overvolle prullenbakken, in aftands bushokje met informatie van vorig jaar, anderhalf uur op de bus te wachten. Terwijl ik op weg naar huis ben krijg ik een email met een verzoek voor een review! Ja....mijn laatste ervaring was wel de meest memorabele! Mijn eerste reactie was dat alles slecht was georganiseerd en het met de communicatie slecht gesteld was. Mijn laatste memorabele herinnering op weg naar huis! Parc Astérix is een Frans attractiepark in Plailly, ongeveer 35 km ten noorden van Parijs. Het is gebaseerd op de stripverhalen van Asterix en Obelix van Albert Uderzo en René Goscinny. Het park werd in 1989 geopend en is erg populair. Het complex omvat het pretpark en themahotels - La Cité suspendue: het "Hotel des Trois Hiboux".https://www. parcasterix.fr/nl The Themed Entertainment Association (TEA) is an international non-profit association representing the world's leading creators, developers, designers and producers of compelling places and experiences. http://www. teaconnect.org/index.cfm PS: mijn advies, controleer ook uw bushalte, Its All about details. < Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Actueel Pretwerk

Aan de vooravond van een nieuw toeristisch seizoen zijn de verwachtingen positief. Dankzij de mooie zomer van 2018 hebben veel recreatiebedrijven weer wat reserves aangelegd en wordt er weer geĂŻnvesteerd in nieuwe ontwikkelingen. Het positieve sentiment trekt de aandacht van nieuwe investeerders. Daardoor wordt het nog drukker op deze markt die op zich ook nog wel groeit. Onderscheidend vermogen wordt steeds belangrijker.

Âť Dagrecreatie

Trend attracties in Europa: Parken worden meerdaagse bestemmingen De Europese markt wordt gekarakteriseerd als een verzadigde markt. Daarin spelen overnames een belangrijke rol. Het zijn vooral de ketens die daarmee hun marktaandeel in deze regio willen vergroten. Een andere trend in Europa is de ontwikkeling van parken als (meerdaagse) destinatie. Zo bouwen steeds meer parken verblijfsaccommodatie en een second gate m de verblijfstijd te verlangen. Dat blijkt uit tet nieuwste TEA (Themed Entertainment Association) jaarrapport met daarin een overzicht van de ontwikkeling van attractieparken, waterparken en musea in de wereld. www.pretwerk.nl/?p=60303

Attractiepark Slagharen opent een groot klimpark Attractiepark slagharen heeft een klim- & klauterpark geopend, genaamd Black Hill Ranger Path. De leverancier is Walltopia. Deelnemers kunnen onder begeleiding van de Rangers van Slagharen diverse parcoursen afleggen. www.pretwerk.nl/?p=59697

Keukenhof sluit af met 1,5 miljoen bezoekers in acht weken tijd De Keukenhof heeft haar status als internationale topattractie weer bewezen. In acht weken tijd bezochten 1,5 miljoen bezoekers uit 100 landen de bloementuin. Als we de bezoekersaantallen zouden doortrekken naar een jaaropening (x 6,5) dan zou de Keukenhof goed zijn voor 9.750.000 bezoekers. www.pretwerk.nl/?p=60254

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

ACTUEEL

» Verblijfsrecreatie

Buitenlands toerisme groeit vooral buiten grote steden In 2019 en 2020 groeit het buitenlandse toerisme in de regio sterker dan in de grote steden, verwacht ABN AMRO. Dit jaar bedraagt deze stijging in de regio’s zes procent. Lokale festivals, musea en attractieparken kunnen hiervan profiteren, bijvoorbeeld door een ‘overloop’ van toerisme vanuit de drukkere gebieden te stimuleren. De discussie over het massatoerisme in Amsterdam, zoals de omstreden rol van Airbnb in de logiesmarkt en de belasting voor cruiseschepen, bieden voor regio’s buiten de stad juist kansen. Bovendien gaan millennials tijdens hun vakantie op zoek naar ‘authentieke’ ervaringen, onder meer door net zo te leven als de lokale bevolking. Zij zullen niet alleen de toeristische trekpleisters willen zien, maar soms de drukke gebieden juist willen vermijden. Voor de regio’s zijn millennials dan ook een belangrijke doelgroep waarop zij hun promotieacties kunnen richten. www.pretwerk.nl/?p=60259

Food tourism steeds populairder

Vies sanitair grootste schrik van kampeerders

Eten en drinken wordt steeds belangrijker tijdens vakanties. Bijna twee derde van de Nederlanders geeft aan hier meer belang aan te hechten dan voorheen. Voor een op de zes bepaalt eten en drinken in sterke mate de bestemmingskeuze. www.pretwerk.nl/?p=59741

Kampeerders van alle nationaliteiten zijn het unaniem eens als het gaat om hun grootste irritatie op de camping. Dat is toch echt een vuil toilet of een vieze douche. Van alle ondervraagde kampeerders vinden de Duitsers (61%) dit het ergste. Zij worden op de voet gevolgd door de Nederlanders (53%), Spanjaarden (49%), Fransen (45%), Italianen (42%) en Engelsen (41%). Dat blijkt uit de jaarlijkse controle van 330 ACSI-inspectieteams. Nog een mediagenieke constatering: Op 75% van de campings die door campingspecialist ACSI zijn geïnspecteerd is een toiletrol aanwezig. www.pretwerk.nl/?p=60290

» Ondernemerschap

Achterban FNV recreatie stemt in met CAO eindbod RECRON

Technologisering, Flexibilisering en Puurzaamheid Tijdens een sessie samen met RECRON-ondernemers lichtte ZKA de pijlers toe. De ondernemers gingen met elkaar in gesprek over de toepassing op hun bedrijven. De afgelopen 15 jaar heeft vooral technologisering het toeristische product veranderd. Aan de ene kant is het product hierdoor complex geworden en aan de andere kant heeft technologisering het product transparanter gemaakt. Met een flexibel concept kunnen ondernemers wendbaar inspelen op de continu veranderende wensen van de gast. Puurzaamheid is de combinatie van de megatrends authenticiteit en duurzaamheid. www.pretwerk.nl/?p=60100

De achterban van FNV Recreatie stemt in met het eindbod van werkgeversorganisatie RECRON voor een nieuwe cao recreatie. 69% van de leden stemden vóór het eindbod van de werkgevers. Recreatiemedewerkers krijgen een totale loonsverhoging van 5,75% in twee jaar. De nieuwe cao recreatie is van kracht per 1 januari 2019 en loopt tot 31 december 2020. De cao recreatie is van toepassing op 18.000 recreatiemedewerkers. www.pretwerk.nl/p=59731

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

TRUE GLAMPING STARTS WITH LUXETENTEN.COM Door te kiezen voor kwaliteit, intensieve samenwerking en innovatieve producten bieden wij wereldwijd het ultieme Glamping gevoel!

www.luxetenten.com

sales@luxetenten.com

+31 (0)527 620 325

ICY Accommodation Management

ICY Campsite Management

• Energiebesparende thermostaten

• Ampèrelimieten instellen

• Melding bij rook of brand

• Energieverbruik per periode uitlezen

• CV monitoring

• Stroom aan/uit op basis van boeking

• Inbraakalarmering

• Vorst- en CV-drukalarm in sanitairgebouwen

• Aanwezigheidsdetectie

• MID gecertificeerd

• Toegangsbeheer • Vorstalarmering

www.icy.nl

PRODUCTNIEUWS

Speeltoestellen voor kinderen en speeltoestellen voor het buitenleven Een kinderspeelplaats met bijpassend Speeltoestellen biedt ruimte voor spel, plezier en ontwikkeling. Het biedt de kinderen niet alleen speelse uitdagingen, maar dient ook als een ruimte van beweging en ervaring. De bijpassende speeltoestellen in termen van beweging, bevorderen zelfevaluatie, lichaamscontrole en versterken sociaal gedrag in een gewoon spel. Als centrale ontmoetingsplaats voor kinderen en gezinnen mag de juiste uitrusting niet ontbreken in een speeltuin. Laat u inspireren door onze avontuurlijke speeltoestellen gemaakt van gerecycled plastic! We adviseren u graag vrijblijvend over de vele mogelijkheden.

T : +31-(0)592-544496 | WIM@STARPLAY.EU | WWW.STARPLAY.EU | WWW.BOWLING4FUN.NL Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Sport steeds vaker commercieel of zelf georganiseerd Fitness (individueel) is de meest beoefende sport van Nederland in 2018, met bijna 3 miljoen beoefenaars. (18,9%) Dat is een stijging van 28% t.o.v. 2013. De wandelsport staat op 2 met 2.450.000 beoefenaars (+ 46% t.o.v. 2013.) Dat blijkt uit het onderzoeksrapport ‘Zo Sport Nederland’ dat in mei 2019 verscheen bij NOC-NSF. In een persbericht treurt NOC NSF om het kleine verlies van leden (-2% tussen 2013 en 2018) bij de sportvereniging, maar constateert tegelijkertijd dat er meer Nederlanders sporten. Vooral jongeren keren de traditionele verenigingen de rug toe: “De daling in lidmaatschappen is te zien tijdens de middelbare schoolperiode. Waar op veertienjarige leeftijd nog bijna 60 % van de jongeren lid is van een sportvereniging, is dat bij twintigjarigen gehalveerd naar 30%. Dat betekent niet dat de jongeren stoppen met sporten en bewegen. Ze kiezen alleen vaker voor sporten die worden gedaan buiten verenigingsverband, zoals hardlopen of fitness. Ook ‘nieuwe’ sporten 32

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

als survivalrun zijn aan een opmars bezig. Over 2018 is zelfs een lichte stijging in sportdeelname te zien onder de groep jongeren 15 t/m 19 jaar.”

spelen op die behoefte en leuke, betrokken trainers hebben, zie je dat jongeren lid blijven.”

NOC NSF denkt dat het nog wel goed komt met de traditionele sportvereniging. Richard Kaper, Manager Sportparticipatie bij NOC*NSF: “Jongeren willen sporten waar en wanneer het ze zelf uitkomt. Dat betekent niet dat ze per se weg willen bij hun vereniging, maar vaak wel dat het klassieke clubaanbod van trainen en wedstrijden spelen niet meer voldoende aansluit op hun behoefte. Jongeren willen meer. Daar waar verenigingen weten in te

Uit de cijfers blijkt dat vooral sporten die worden georganiseerd door bedrijven, of die zonder begeleiding kunnen worden beoefend, in de lift zitten. In de onderzoeksopzet is fitness opgedeeld in twee categorieën; individueel en in groepsverband. De groepsfitness staat op plek 7 in de lijst met 826.000 deelnemers (+58%). Andere grote groeiers in de top 10 lijst zijn de fietssport met 1.218.000 deelnemers (+23%), en Yoga met 454.000 deelnemers (+60%).

Commercieel sportaanbod

ACTUEEL

Sportdeelname verbreed

De grotere sportdeelname biedt volop kansen voor bedrijven die inspelen op de nieuwe behoefte aan meer flexibiliteit en beleving. De groei heeft met name te maken met een verbreding van de sportdeelname. De jeugd sportte altijd al veel, maar de oudere generatie (65 t/m 80 jaar) wordt ook steeds sportiever. Sinds 2013 is het aantal mensen dat sport in deze leeftijdsgroep gestegen met 10%. Ook de leeftijdsgroep 45 t/m 64 jaar is met 10% gegroeid, maar de leeftijdsgroep 31 t/m 44 jaar relatief het meest met 11%. De trend laat zien dat ook het verschil in sportdeelname tussen lage en hoge inkomens steeds kleiner wordt. In 2013 was het verschil in percentage sporters tussen mensen met een laag of hoog inkomen 14%, terwijl in 2018 dit verschil nog maar 11% is.

Imago van de sport

Sporten die in de eerste plaats met gezelligheid, en niet met prestaties, worden geassocieerd zijn bowlen en badminton. Wandelen heeft het vriendelijkste imago en boksen is

het stoerst volgens jongeren. Dat blijkt uit het imago-onderzoek onder jongeren van 4 – 18 jaar door Hendrik Beerda.

Zwemmen is sociaal en sportief

‘De reden dat zwemmen onder jongeren het sterkste imago heeft, komt door de combinatie van alle aspecten. In de eerste plaats wordt de zwemsport als gezellig en vriendelijk gezien, maar daarnaast heeft het ook een kwalitatieve en stoere kant’, aldus merkadviseur Beerda. ‘Duiken en zwemmend redden zijn de sporten die zich het sterkst onderscheiden. Deze sportvormen vinden jongeren een stuk stoerder dan zwemmen.’ Voetbal onderscheidt zich volgens de jeugd vooral van andere sporten door de topprestaties op het voetbalveld. Dit kwaliteitsaspect speelt ook bij atletiek en tennis een belangrijke rol om deze sporten < aantrekkelijk te vinden.

meer informatie: www.hendrikbeerda.nl www.nocnsf.nl/zosportnederland

Top 5 lijsten op basis van diverse kenmerken: Top 10 favoriete sporten 1. Zwemmen 2. Voetbal 3. Bowlen 4. Fietsen 5. Schaatsen 6. Gymnastiek 7. Wandelen 8. Tennis 9. Tafeltennis 10. Hockey Top 5 Gezellige sporten 1. Bowlen 2. Badminton 3. Zwemmen 4. Wandelen 5. Tafeltennis Top 5 Vriendelijke sporten 1. Wandelen 2. Korfbal 3. Volleybal 4. Bowlen 5. Badminton Top 5 Stoere sporten 1. Boksen 2. Rugby 3. IJshockey 4. Motorrijden 5. Karate Top 5 Speciale sporten 1. Duiken 2. Zwemmend redden 3. Wintersport 4. Paardensport 5. Handboogsport

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

agenda Uitgelicht juni 2019 4

Vakbeurs Ruimte en Licht, Houten

4–6

Provada (vastgoed), Amsterdam

Emerce E-travel, Amsterdam

6–8

Jaarcongres Ecsite (science centers), Kopenhagen

Nationaal Congres Citymarketing, Eindhoven

Cursus Erfgoed en herbestemmen, Utrecht

Nationaal Congres Citymarketing, Eindhoven

19 – 20

2-daagse leisure inspiratietour Noord Nederland

Nationaal Fiets Congres, Houten

Symposium Waterrecreatie, Utrecht

Fitness business conventie, Antwerpen

21 – 23

Farm en Country Fair, Aalten

Indigo – Dutch Game Garden, Utrecht

Symposium Waterrecreatie onderzoek (21 juni, utrecht)

In samenwerking met het monitoringsconsortium MOCO en CELTH organiseert Waterrecreatie Nederland een landelijk symposium gewijd aan onderzoek over waterrecreatie en watersport in Nederland. Het symposium gaat over: • Bouwen aan een duurzaam kennisnetwerk waarin onderzoekers, beleidsmakers, ondernemers en andere stakeholders met elkaar ervaringen, data en kennis uitwisselen. • Uitwisseling van uitkomsten van recente onderzoeken op het gebied van watersport, waterrecreatie en waterbeleving. • Input verzamelen voor een kennisagenda Monitoring Waterrecreatie en de financiering daarvan. Meer informatie: www.waterrecreatienederland.nl

juli 2019 7 – 2 sept

Zomervakantie in Nederland (gespreid)

augustus 2019 30

Vakdag Caravan Salon Dusseldorf (Du)

31 – 8 sept Caravan Salon Dusseldorf (Du)

september 2019 4–8

Hiswa te water, Lelystad

10 – 11

Vakbeurs Welt der Freizeit, Kalkar

Influencer Marketing Event, Utrecht

16 – 19

Euro Attractions Show (EAS), Parijs

17 – 21

50 plus beurs, Utrecht

HollandCity Outlook, NBTC

19 – 20

Bodybiz Fitness en Wellness vakbeurs, Houten

19 – 21

The Glamping Show, Stoneleigh Park (UK)

23 – 25

Gastvrij Rotterdam

Amsterdam Trend Event (Trendwatching.com)

oktober 2019 2–3

Vakbeurs Openbare Ruimte, Utrecht

Museumcongres, Kerkrade

Conference of Visitor Attractions, Londen

4–6

Second Home beurs, Utrecht

7–9

BBB horecabeurs, Maastricht

Zwembad Branche Dag, Utrecht

9 – 13

Kampeer en caravan jaarbeurs, Utrecht

EsportsX

19 – 27

Dutch Design Week, Eindhoven

27 – 30

Interbad, Stuttgart (De)

Bekijk de agenda met doorklikmogelijkheid op www.pretwerk.nl/agenda

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Caravan Salon Dusseldorf (31 augustus – 8 september)

De CARAVAN SALON DÜSSELDORF is ’s werelds grootste beurs voor campers en caravans. hier presenteren meer dan 600 exposanten op een oppervlakte van 214.000 vierkante meter een grote hoeveelheid wereldnoviteiten, premières en innovaties. De vakbranche biedt aan de hand van studies of de presentatie van opzienbarende prototypes een blik in de toekomst van het mobiele reizen. Daarnaast vinden de bezoekers in 13 hallen en op het buitenterrein zoals gebruikelijk ook toebehoren, uitbouwonderdelen, tenten, mobiele woningen, vakantiebestemmingen en camping- en camperplaatsen. Meer informatie: www.caravan-salon.de

BEURZEN EN CONGRESSEN

HISWA te Water, Lelystad (4 – 8 september)

Marketing D-Day, Amsterdam (3 oktober)

Met 22.563 bezoekers en een uitstekende sfeer is de 35ste editie, en tevens eerste editie in Lelystad, een groot succes te noemen. Ook de 36ste editie van de HISWA te water zal weer plaatsvinden in de Bataviahaven van Lelystad. De haven zal in 2019 wederom omgetoverd worden tot het walhalla voor ieder type watersporter van 4 tot en met 9 september. Meer informatie: www.hiswatewater.nl

Tijdens de diverse presentaties en workshops op de Vakdag ‘Marketing D-day’ krijgt u diverse mogelijkheden en unieke tips te horen waardoor u onder andere meer bezoekers zult creëren naar uw onderneming of bestemming! Martin van Kranenburg – Eigenaar Onlinebeinvloeden.nl zal u tijdens zijn workshop zelfs een lesje ‘marketing’ geven waarbij hij diverse websites zal beoordelen van bezoekers in de zaal. Meer informatie: www.pleisureworld.nl

Week van de Toegankelijkheid in teken van natuur en cultuur

Euro Attractions Show, Paris (17 – 19 september)

De jaarlijkse vakbeurs voor dagattracties en bezoekerscentra in Europa, georganiseerd door de IAAPA. Naast een zeer uitgebreide beursvloer worden er volop kennissessies georganiseerd. Ook biedt de EAS volop netwerkmogelijkheden. Meer informatie: www.iaapa.org/expos/iaapa-expo-europe

Nationale sportweek (20 – 29 september)

De Nationale Sportweek is een onderdeel van de Europese week van de Sport en wordt gefinancierd vanuit het Erasmus Plus programma. Samen kunnen we Europa inspireren om meer te bewegen. Alhoewel de Nationale sportweek in eerste instantie gericht is op verenigingen, kunnen ook andere organisaties, die beweging hoog in het vaandel hebben staan, hier bij aanhaken. De hashtag van de Europese sportweek vermeld niet de term ‘sport’, maar ‘active’ in haar hashtag #BeActive. Meer informatie: www.nationalesportweek.nl

Met het motto ‘Lekker vrij! Doen wat je zelf wilt’ vraagt de Week van de Toegankelijkheid 2019 aandacht voor toegankelijk recreëren. De Week is dit jaar van 7 t/m 11 oktober. Dit jaar met extra veel aandacht voor natuurgebieden en musea. Actief meedoen? De Week van de Toegankelijkheid is afhankelijk van initiatieven van welwillende mensen. Wilt u meedoen aan de Week van de Toegankelijkheid, maar weet u niet goed wat u kunt doen? Kijk dan eens op de activiteitenkaart. Misschien brengt het u op een idee. Of misschien vindt u via de kaart een organisatie die al een activiteit organiseert en waarbij u zich kunt aansluiten. Culturele- en natuurorganisaties worden aangespoord om contact te zoeken met de recreatiesector. Andersom kunnen bedrijven uit de recreatiesector ook contact opnemen met een natuur- of cultuurorganisatie om samen een activiteit op te zetten. Meer informatie: www.weekvandetoegankelijkheid.nl Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Welt der Freizeit

Beurs zoekt nieuwe grenzen in de recreatiesector Op 10 en 11 september 2019 wordt voor de eerste keer de Nederlands/Duitse Belevings Vakbeurs georganiseerd onder de naam Welt der Freizeit. Het attractiepark Wunderland Kalkar zal twee dagen lang in het teken staan van alles wat met leisure te maken heeft. Hier presenteren binnen- en buitenlandse partijen hun nieuwste concepten, producten en diensten. Een uniek en breed aanbod zal bezoekers informeren en verrassen, waarbij de nadruk ligt op leisure-attracties.

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

BEURZEN EN CONGRESSEN

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

De Welt der Freizeit zal zich als nieuwe internationale vakbeurs onderscheiden door haar interactieve karakter en de vele demonstraties, zoals virtual reality. Beleef zelf wat uw gasten ook kunnen beleven en laat u inspireren door de nieuwste concepten. De beurs zal bezoekers uit het brede veld van de leisuresector trekken, maar ook voor partijen uit de zorgen retailsector, gemeenten, en vastgoed zal de beurs veel te bieden hebben.

Ontdekken en netwerken

Meer beleving in uw business? De leisuresector wordt gekenmerkt door een enorme dynamiek en de noodzaak tot het continue verrassen van haar gasten. OriĂŤntatie op de nieuwste ontwikkelingen, producten en diensten is voor elke partij die actief is in deze sector essentieel; vernieuwing betekent vooruitgang. Verschillende segmenten op recreatiegebied zullen tijdens de Welt der Freizeit worden belicht.

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

beursbezoek te koppelen aan een zorgeloze overnachting.

Tickets bestellen

De hoofdpijler is dagattracties, met als subonderwerpen spelen, slapen en zwemrecreatie. Naast de vele producten en diensten is er volop gelegenheid tot netwerken en deelname aan leisureactiviteiten tijdens en na de beurs. NIEUW: Congres en seminar arrangement; KENNISPLATFORM die gekoppeld is aan deze 2 dagen (organisatie door Pleisureworld NRIT). Overnachten is ook geen probleem, het grootschalige en indrukwekkende hotelcomplex biedt u de mogelijkheid om uw

U wilt de Welt der Freizeit bezoeken? De beurs vindt plaats op 10 en 11 september 2019 in beurs- en congrescentrum Messe Kalkar. Dit mag u niet missen! Meer informatie en boekingen? Neem contact op via info@weltderfreizeit.nl. De entree is inclusief eten en drinken en toegang voor ĂŠĂŠn extra persoon. Zorg dat u ook bij de Welt Der Freizeit bent!

Openingstijden

Dinsdag 10 september 2019 11:00 tot 19:00 uur Woensdag 11 september 2019 11:00 tot 19:00 uur

BEURZEN EN CONGRESSEN

Producten en diensten »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »»

Virtual Reality en Augmented Reality attracties Gaming Mazes Lasergaming Gethematiseerde en branded speelomgevingen Interactief speelinstrumenten Waterattracties Drones Escaperoom Glamping/ overnachting Shows Arcade games Darkrides Achtbanen Conceptontwikkeling Theming Onderzoek Onderwijs Marketing Beleving

Programma

Op deze vakbeurs wordt tevens een breed scala aan interessante en wetenswaardige (o.a. milieu gerelateerde) lezingen gegeven, die wij u binnenkort kenbaar zullen maken.

Overnachten

Maak gebruik van onze speciale prijs voor beursbezoekers! Voor maar €79,00 per persoon per nacht boekt u een all-inclusive overnachting in één van onze zes hotels gelegen op het beursterrein. Voor meer informatie en boekingen kunt u contact opnemen met de beursafdeling via +49 (0)2824-910-113 of messe@messekalkar.de. Meer info en aanmelden op www.weltderfreizeit.de/nl

Standhouders

De beurs krijgt het vertrouwen van een groot aantal toeleverende bedrijven aan de recreatiesector. Enkele bedrijven zijn al vanaf het begin bij de beursopzet betrokken. Inmiddels is de lijst al gegroeid tot 70 deelnemers en er komen nog wekelijks nieuwe aanmeldingen bij. Dankzij het grensoverschrijdende karakter krijgen recreatiebedrijven hier straks veel nieuwe producten te zien. De standhouders tot nu toe: »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »»

4 Seasons Entertainment Air mountain Ameco playgrounds aqua fun park products gmbh AquaPleasure B.V. Built 4 power Campodoor City Golf Europe AB CombiCraft BV Cools Group - Racing Rent Dachservice Anton Dare to be different De Netwerkvloer BV De springkussenfabriek BV De Waard Drone your future e.Comfort - mobile GmbH Electrictrain.eu Fantasia. de FAS Technologie Gastfreund GmbH Greenol Handels GmbH & Co KG Hamer Buiten & Spelen Happy - Point Heim & Haus Produktion und Vertrieb GmbH HOSanit GmbH Huepburgerwelt spiel JB- Inflatable B.V. KMS Handels GmbH

»» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »» »»

Koppen Speelgoed LAPPSET GmbH Lasergame Berlin GmbH Ledschermbus.nl Luxetenten.com Marano Wellness Momentmal Multiwagon Omni vr Pillow Willows Pirates action Pleisureworld Powerteam HR TOOLS Quad - Driver.de Qugo e-bike Reda tenten Schneider.de SD group Sky inflatable Solar woodle Starplay BV Tannhauschen mobile naturholz-hutten Technology 2 Enjoy van gen Hassend Verandi softub virtual - industries.com VRF1 Wellness Freiburg Spa

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Enkele betrokken geven aan waarom zij vertrouwen hebben in deze nieuwe beurs… Wim Doorten van Starplay (standhouder): “Het is een grensoverschrijdende beurs, die zeker bestaansrecht heeft, maar waar alleen de bezoekers en exploitanten samen voor kunnen zorgen. Er zal een grote verscheidenheid producten getoond worden door vele exposanten; en op een heel bijzondere locatie. Bezoekers moeten absoluut tijd vrij maken voor een bezoek aan deze beurs, om te zien en beleven wat er allemaal op de markt is!” Walter Jonker van Pretwerk.nl (mediapartner): “Tegenwoordig kun je veel informatie online vinden. Wat is dan nog de meerwaarde van een vakbeurs? Als je daar alleen heen gaat om standjes te bezoeken, dan is dat niet voldoende. Op deze beurs is volop ruimte om producten te demonstreren, waardoor je kunt meemaken wat je je gasten aanbiedt. En dat alles gebeurt in een echter leisure-omgeving van een attractiepark. Ook het netwerkaspect is van grote meerwaarde. Er komt een kennisprogramma; veel mensen blijven logeren; en er is een nieuwe mix van standhouders en bezoekers uit Nederland en Duitsland. Volop kansen dus om met nieuwe ideeën in aanraking te komen.” Jaap van Putten van Yalp (standhouder): “Ontdek de toekomst van spelen, sporten en bewegen in de recreatie. Interactief spelen en sporten zorgt dat jong en oud weer lekker buiten gaan spelen. En waar is dat nu

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

belangrijker dan in de recreatie. Door goede en juiste speelvoorzieningen krijgen gasten een lach op hun gezicht, hebben ze plezier en hebben ze en positieve mindset. Ontdek mogelijkheden voor recreatie om: »» Interactie op te zoeken met bezoekers »» Aantoonbaar meer speeluren te genereren »» Competities te organiseren »» Wisselend aanbod van spellen te geven zonder in hardware te investeren. »» Terugkerend bezoek te stimuleren »» De horeca omzet te vergroten »» En nog veel meer Zorg voor een eyecatcher in of bij je onderneming. Dat geeft speelherinneringen voor later. Ze zullen jouw onderneming niet vergeten.” Hans van Leeuwen van Pleisureworld NRIT (organisatiepartner): “Meer beleving in jouw business? De leisuresector wordt gekenmerkt door een enorme dynamiek en de noodzaak tot het continue verrassen van haar gasten. Oriëntatie op de nieuwste ontwikkelingen, producten en diensten is voor elke partij die actief is in deze sector essentieel; vernieuwing betekent vooruitgang. Verschillende segmenten op recreatiegebied zullen tijdens de Welt der Freizeit worden belicht.” Meer info en aanmelden op www.weltderfreizeit.de/nl

BEURZEN EN CONGRESSEN

Unieke glampingbeleving op Welt der Freizeit Glamping is dé kampeertrend die nu ook de Noord-Europese markt aan het veroveren is. Want je kunt lekker in de butenlucht en de natuur verblijven met de luxe van thuis. Kom op de vakbeurs Welt der Freizeit in Kalkar zelf beleven wat de voordelen zijn van een luxe tent ten opzichte van een stacaravan of chalet. Welt der Freizeit biedt bezoekers een interactieve vrijetijdsbeleving. Glampingspecialist Luxetenten.com richt daarom op 100 vierkante meter een populair model glamping-safaritent volledig in.

Door de opkomst van glamping zijn alle luxe tenten in Europa al vroeg in het seizoen volgeboekt. Veel eerder dan stacaravans of chalets. Een investering in glampingtenten verdient zich daardoor snel dubbel en dwars terug.

Wilt u nog meer modellen zien? Kom dan eens langs in onze showroom: daar kunt u 9 verschillende luxe tenten bekijken.

Dus inclusief: »» Indoor loungeset »» Comfortabele badkamer met toilet en regendouche »» Compleet keukenblok »» Ruime veranda U zult op de beurs ervaren dat 6 à 7 personen prettig kunnen verblijven in de safaritent. Door de kwaliteit van de gebruikte materialen kan de tent het hele jaar blijven staan. En met de verwarmingsmogelijkheid is dit model ook geschikt voor de soms koude Noord-Europese nachten. Bovendien: u kunt de luxe tent net zo comfortabel en luxe maken als u zelf wilt, afhankelijk van uw doelgroep. Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

Uw partner voor (schoon) waterbeheer Advisering drinken zwemwater Legionellabeheer Uitvoering monstername en analyse

C-mark ontzorgt!

Website www.c-mark.nl E-mail info@c-mark.nl Telefoon 088 - 831 05 00

De Waard DĂ¨ partner voor een ultieme tentbeleving Elke kampeerder kent het wel; een De Waard. De tenten van De Waard staan bekend om zijn stormvastheid en lange levensduur. Voor een De Waard selecteren wij zorgvuldig de beste en meest duurzame materialen. Daarvan maken onze vakmensen, grotendeels met de hand, met veel aandacht tenten. Door de hoge kwaliteit en lange levensduur is een De Waard niet zomaar een tent, maar een tent voor het leven. Het is de plek waar je je kinderen ziet opgroeien, waar je goede gesprekken voert, waar liefdes ontstaan, waar je besluit om je leven helemaal om te gooien en waar je geniet van je oude dag.

Op maat

Bent u op zoek naar een speciaal soort tent, maar hebben wij dit niet standaard in ons assortiment? Neem dan gerust contact met ons op. In onze fabriek ontwikkelen en produceren wij uw tent helemaal op maat. Hierdoor heeft u altijd een tent die voldoet aan uw eisen.

De Waard heeft nu ook een uitgebreid assortiment aan tenten voor de zakelijke klant. Van complete glamping accommodaties tot festivaltenten, bij De Waard bent u aan het juiste adres.

Recreatief Totaal >> Nr. 3, 2019

WELT DER FREIZEIT 10. UND 11. SEPTEMBER 2019

EINGA

ANG

Colofon Recreatief Totaal magazine Recreatief Totaal Magazine biedt kennis, informatie en ondersteuning voor iedereen die professioneel betrokken is bij de dagen verblijfsrecreatieve branche. Dit kennisplatform is een initiatief van communicatieplatform Pleisureworld; een ondernemend netwerk van toeleveranciers, experts, organisaties en personen die actief betrokken zijn bij overheid, sport, recreatie & toerisme. Het blad is gratis online te lezen via: www.recreatieftotaal.nl Concept & Realisatie Weâ&#x20AC;&#x2122;R Media, Emmen www.wermedia.nl Uitgever Concept Plus! bv Hoenderkamp 27 7812 VZ Emmen T. 0591 - 659 259 info@conceptplusbv.nl www.conceptplusbv.nl Hoofdredacteur Walter Jonker redactie@pretwerk.nl Redactie Hans van Leeuwen, Walter Jonker Marielle van Slooten - TenZer

Media adviseur Michiel Bodewes Hoenderkamp 27, 7812 VZ Emmen T. 0591 - 659 259 michiel@recreatieftotaal.nl Vormgeving VDS Crossmedia, Emmen Nick Dijenborgh Abonnementen 37,50 per jaar (Los nummer: â&#x201A;Ź 7,50) Oplage en verschijning 6 keer per jaar 5000 exemplaren offline (Nederland, Belgie) 15.000 digitale E-magazine Verspreiding Dit ondernemersmagazine wordt verzonden aan RECRON campings & bungalowparken, VeBon, Stichting Natuurkampeerterreinen, SVR en VeKaBo kampeer-boeren, attractieparken, dierentuinen, recreatieschappen, musea en leden van de Club van Elf, Koninklijk Horeca vakgroep Recreatie en Toerisme en HISWA-leden.

ONLINE • OFFLINE • BIG DATA

3 OKT 2019

2019

MARKETING D-DAY AMSTERDAM Vakdag voor marketeers in dagrecreatie, horeca, verblijfsrecreatie, watersport, evenementen, leisure en destinaties

MEER INFORMATIE:

MARKETINGDDAY.NL

Volledig geautomatiseerde camperparken

24/7 onbemand check in/check out

Betaling bij de camperkiosk met PIN/Creditcard of online betalingen

Bediening van alle voorzieningen met CAT Card/barcode/smartphone Toegangscontrole via kentekenherkenning mogelijk

Europecamperparking