Duurzame Economie Regio Amersfoort
ono-ono magazine | 16 november 2011
Fijn dat u reist met de duurzaamheidstrein Sebastiaan van ’t Erve en Harm van Veldhuizen geven het sein ‘klaar voor vertrek’.
De dag in sneltreinvaart Ideeën, graag, om te voorkomen dat Duitsland-Nederland op duurzaamheidsgebied óók in 3-0 eindigt.
Nostalgie is geen uitweg Wat twitterde jij over de lezing door Herman Wijffels?
Hoe duurzaam ben jij? We spreken negen van jouw collegaondernemers en andere deelnemers van de conferentie. Hoe duurzaam zijn zij?
Workshops duurzame economie En gewerkt werd er. Vier impressies en één frustratie.
Op de zeepkist Een sfeerverslag in woorden over de Conferentie Duurzame Economie regio Amersfoort.
En nu? Een samenvatting en vooruitblik met Gert Boeve en Oedzge Atzema.
Dag in beeld Een verslag van de dag in foto’s.
ono-ono magazine
Fijn dat u reist met de duurzaamheidstrein Wethouder duurzaamheid Sebastiaan van ’t Erve en directeur van de Kamer van Koophandel (Gooi-, Eem- en Flevoland) Harm van Veldhuizen heten jullie welkom op het tussenstation naar een duurzame economie in de regio Amersfoort. De wethouder: ‘We zijn op reis. Op reis naar economische groei. Hiervoor nemen we de duurzaamheidstrein. Als gemeente doen we dat onder meer met het naleven van de tien actiepunten uit de samenwerkingsagenda Samen Sterk, werklocaties van de regio Amersfoort. Ook het bedrijfsleven werkt samen. Samenwerking en ontmoetingen als vandaag leiden tot ondernemerschap.’ De KvK-directeur: ‘We doen samen zaken op het Ondernemingsplaza Amersfoort. Samenwerken gaat niet altijd vlekkeloos - denk aan Sven Kramer en zijn coach. Maar je moet door; de trein kan niet stilstaan. ‘Locatie Amersfoort, where minds meet’ is een mooi voorbeeld van een platform waarin ondernemers proberen samen de koek groter te maken.’ De beide heren nodigen Herman Wijffels uit om in de duurzaamheidstrein plaats te nemen.
Ilonka de Beer: ‘Kijk wat je als persoon wil nalaten.’
De dag in sneltreinvaart Netwerken Dagvoorzitter Margriet Vroomans opent de dag. Ook Willy Smeets, de directeur van SOMT (Stichting Opleidingen Musculoskeletale Therapie), heet ons van harte welkom in hun duurzame gebouwen. Dit complex is in de race om een kenniscentrum te worden. De dagvoorzitter heeft moeite om de zaal vol netwerkende mensen stil te krijgen. We bevinden ons in goed gezelschap op deze Conferentie Duurzame Economie regio Amersfoort. Er is een enorme diversiteit aan deelnemers: vertegewoordigers van gemeenten uit de regio tot afvalverwijderaars, IKEA, banken, ja, zelfs een incassobureau en een fietsenmaker. Dit is belangrijk, want duurzaamheid is misschien wel het belangrijkste onderwerp voor nu en de toekomst. Wat opvalt is dat er aanzienlijk meer mannen dan vrouwen zijn. Zijn wij vrouwen minder duurzaam?, vraagt de verslaggever zich af.
naar de rijksoverheid. Als die niet méér doet, zal Duitsland ook op duurzaamheidsgebied drie doelpunten voorsprong nemen op Nederland...’ Ilonka de Beer: ‘We gaan naar een ander waardesysteem, waarin geld minder een rol speelt en de waarde van onze natuur meer wordt gewogen.’ Eugen Uppelschoten, fietsenmaker van beroep, vraagt zich af hoe hij in contact blijft met zijn klanten in de circulaire economie van Wijffels. De Beer antwoordt: ‘De klantenbinding wordt sterker als je de fiets niet verkoopt, maar verhuurt en hier afspraken over maakt. Een afgeschreven fiets eindigt dan niet in de gracht, maar wordt gerecycled.’ Jan Hopman geeft met zijn familiebedrijf (de Hopman Groep) het goede voorbeeld. ‘Als ik niet begin, wie dan wel? Ondernemers, trek met elkaar die kar.’
Aan boord We vertrekken met de duurzaamheidstrein van Sebastiaan van ’t Erve en Harm van Veldhuizen. Ook Herman Wijffels stapt aan boord. Na zijn inspirerende visie op een duurzame (circulaire) economie, zien we met z’n allen het led-licht. Deze led-lampjes wijzen ons de weg naar de vier worksessies waar de voetangels en klemmen van de praktijk verder worden besproken.
De kist op De zeepkist voor mooie ideeën wordt betreden door Lex Mellink. Hij vindt dat de Energiecoöperatie Amersfoort zich van een rups tot een vlinder ontpopt. Deze coöperatie is het vehikel om de kracht van Amersfoort te bundelen om de stad duurzamer te maken: www.energiecooperatieamersfoort.nl. Hemmo Hemmes en de Federatie Bedrijvenkringen, een overlegplatform van 14 bedrijvenkringen, houden op 30 november ’s middags een duurzaamheidsbeurs in Nijkerk. Hier zullen veertig ondernemers in de regio een stand vullen. Hij sluit wijselijk af met de mededeling dat het evenement gratis toegankelijk is.
Ondernemers, trek die kar Herman Wijffels en Ilonka de Beer (duurzaamheidsadviseur voor bedrijven) gaan in debat met het publiek. Hoe duur is duurzaamheid? En wat levert het op? Hoe kun je elkaar inspireren? Jim Schuyt, voorzitter van de Raad voor de Economische Ontwikkeling regio Amersfoort, vraagt zich af: ‘Wie neemt het voortouw? Ik kijk mede
Nostalgie is geen uitweg Herman Wijffels Dagvoorzitter Margriet Vroomans kondigt Herman Wijffels aan als ‘de beste premier die Nederland nooit gehad heeft’. Om hem daarna per abuis aan de lessenaar uit te nodigen als premier Balkenende. Een freudiaanse verspreking? Wij vangen later in een workshop op dat er veel meer gebruik kan worden gemaakt van sociale media om een energierijk verhaal als dat van Wijffels te verspreiden. Dat gebeurt ook volop, zo bewijst jullie tweetfeed. Onderstaand twitterverslag is daarop gebaseerd. Herman Wijffels: ‘Ons land is in een nostalgische sfeer terechtgekomen. Alles wat in de toekomst ligt, wordt afgedaan als linkse hobby. Vergeet niet dat wij burgers dit kabinet hebben gekozen. Duurzaamheid is de logische uitweg uit de crisis. We moeten zo werken en leven dat we onze ecologische voetafdruk verkleinen. Ondernemers kunnen hier het voortouw in nemen. Waar kun jij op besparen? We leven in een interdependente wereld waarin we de basis van onze welvaart ondergraven als we alleen voor het eigenbelang gaan. Waarmee ik niet zeg dat we dit zomaar even soepeltjes voor elkaar zullen krijgen.’ Bekijk de lezing van Herman Wijffels op www.amersfoort.nl/ondernemen (bij nieuws)
Tweetfeed: gertboeve Gert Boeve Herman Wijffels spreekt inspirerend bij Duurzame Economie Regio Amersfoort. Geweldig! yfrog.com/nzy5wuj SvtE Sebastiaan v’t Erve Inspirerend betoog van Wijffels om uit de crisis te komen door sociale, ecologische en economische innovatie. Kiezen voor duurzaam dus Wimzegt Wim van Rooijen We zijn voorbij de fase dat we bij DUURzaamheid alleen maar denken aan de eerste vier letters volgens Wijffels. GeertDHorst Geert Horst Conferentie: Wijffels pleit voor nieuw bewustzijnsniveau waarin respect voor het leven bovenaan staat en de economie in dienst van mensen. RuthGorissen Ruth Gorissen “Ondernemers zijn in het leven geroepen om nieuwe ideeën tot realiteit te maken” #Wijffels #datwehetmaarweten #DE033 Wimzegt Wim van Rooijen Concept voor komende tijd volgens Wijffels: Circulaire Economie #SysteemReset nodig. Belangrijkste onderliggende kracht: Ander wereldbeeld! MDmmrs Marjolein Demmers #Duurzame Economie Regio Amersfoort: Ondernemers willen aan de slag. En zien voordeel van samenwerken conform pleidooi #wijffels
Hoe duurzaam ben jij? We spreken negen van jouw collega-ondernemers en andere deelnemers van de conferentie. Hoe duurzaam zijn zij? En wat willen ze met jullie delen over duurzaamheid in de regio Amersfoort als ze op de zeepkist zouden staan? Lees het hier.
Soesterknollen Wie Daphne Bartels Wat ‘Ik werk hier vandaag als freelancer voor Daily Deli. Wij verzorgen de catering met biologische sapjes, heerlijke worstjes, kazen en het buffet. Ook de bitterballen tijdens de netwerkborrel zijn biologisch. Als ik niet had gewerkt, was ik ook zeker als deelnemer naar deze bijeenkomst gekomen.’ Duurzaam ‘Daily Deli werkt alleen met streekproducten. Het adviseert andere bedrijven zoals restaurants over duurzaam eten. Ook geef ik workshops. Mijn favoriete streekproduct is de Soesterknol. Ik dacht altijd dat het vernoemd was naar een paard.’ Op de zeepkist ‘Pak de fiets en ga je boodschappen doen bij je lokale boeren.’
Regio Amersfoort
Selectief duurzame duizendpoot Wie Wouter Jonquière Wat ‘Met ons bedrijf All About Energy werken we in de energiesector. We zijn een bedrijf met 14 man. Ik ben dus een duizendpoot. Ik ben klantverantwoordelijke, projectleider, geef trainingen en doe aan productontwikkeling.’ Duurzaam ‘Ik ben selectief duurzaam. Met een hobby als auto’s en motoren ben je dat al gauw niet meer. We gaan wel in snel tempo naar elektrisch vervoer toe. Daar zal ik in de toekomst wel even aan moeten wennen.’ Op de zeepkist ‘Er moet een balans zijn. Het is beter om duurzaamheid niet met dwang op te leggen. Ik compenseer mijn hobby weer op andere vlakken. Op politiek vlak spelen allerlei belangen, vooral financiële. Het begint met de bereidheid om te veranderen. Laten we minder praten en meer doen. Het moet ooit wat worden.’
ono-ono magazine
Een groen dak Wie Annemarie Schaacke Wat (Glunderend:) ‘Ik heb net mijn praktijk- en businessruimte ingericht voor mijn Bedrijf van de Toekomst in Baarn.’ Ze overhandigt me haar nieuwe visitekaartje. ‘Ik begeleid bedrijven bij het ontwikkelen van hun visie.’ Duurzaam ‘Ik ben behoorlijk duurzaam. Ik ben me er bewust van dat je als consument keuzes moet maken in de producten die je gebruikt en het geld dat je eraan besteedt. Zo heb ik op ons nieuwe huis zonnepanelen en op mijn bedrijfsruimte een groen dak. Ook heb ik geen auto.’ Op de zeepkist ‘Het begint bij jezelf. We zijn allemaal onderdeel van een groter geheel. Onze microactiviteiten hebben een macro-uitwerking.’
Consuminderen
De fileoplossing
Wie Edwin Brouwers Wat ‘Ik ben directeur Particulieren van de meest duurzame bank van Nederland: de Rabobank.’ Duurzaam ‘Zelf ben ik redelijk duurzaam. Ik probeer te consuminderen in plaats van te consumeerderen. Dit uit zich bijvoorbeeld in de dagelijkse boodschappen die we doen. We houden rekening met de data op de producten die we kopen. Zo hoeven we niet te veel weg te gooien. Ook probeer ik waar mogelijk de fiets te pakken en niet altijd met de auto te gaan. Op de zeepkist ‘In een steeds drukker wordende wereldeconomie helpt elk steentje dat wordt bijgedragen. Ook dat van de regio Amersfoort.’
Wie Astrid van den Aker Wat ‘Ik ben werkzaam bij de gemeente Amersfoort als beleidsadviseur voor de afdeling verkeer en vervoer.’ Duurzaam ‘Ik ben niet 100 procent duurzaam, maar wel flink op weg. Ik scheid afval, eet biologische groenten, al fiets er niet voor om: ik haal ze bij de lokale supermarkt. Ook beperk ik het aantal vliegreizen zoveel mogelijk. Op de zeepkist ‘Duurzame mobiliteit is van groot belang. Samen zorgen we voor de files. We kunnen ze ook samen oplossen. Ik wil de bedrijven hier oproepen zich aan te sluiten bij ons mobiliteitsplatform. Kijk daarvoor op www.bereikbaaramersfoort.nl.’
Regio Amersfoort
Een keurig B-label Wie Marcel Adriani Wat ‘Ik ben wethouder wonen, welzijn en zorg in Naarden. Ik ben hier vandaag ook namens iZovator. Dit is een platform dat zich richt op de economische stimulans in de zorgsector.’ Duurzaam (Grappend:) ‘Ik rij in een auto met een keurig B-label. Helpt dat?’ Hij vervolgt: ‘Het kan altijd beter. Ik scheid mijn afval, heb dubbelglas en probeer een labelsprong te maken met het huis. In de praktijk komt het er natuurlijk niet altijd van.’ Op de zeepkist ‘Ik wil meegeven dat het altijd beter kan. We moeten vooral proberen om kleine stapjes te blijven maken.’
ono-ono magazine
Volledig duurzaam Wie Albert Jourdan Wat ‘Ik ben eigenaar van Jourdan sustainability coaching. Het bedrijf gaat in gesprek met een eigenaar of eindverantwoordelijke van een bedrijf over duurzaam ondernemen. Daarvoor moet ik daar eerst proeven, ruiken en horen.’ Duurzaam ‘Volledig! Dit uit zich in mijn spullen, de materialen die ik gebruik, vervoer en de activiteiten die ik (voor mijn werk) ontplooi. Ik verplaats mij in een CO2vriendelijk auto met vouwfiets achterin. Ook zijn mijn visitekaartjes gemaakt van ongestreken FSC-papier.’ Op de zeepkist ‘Ga het nou eens doen.’
Regio Amersfoort
Zinnig verstand Wie Irene Vriens Wat ‘Ik ben bestuurder van de Koperhorst Alliantie van woonzorgcentra.’ Duurzaam ‘Ik ben heel duurzaam. Ik gebruik windenergie, weinig plastic en spaarlampen.’ Op de zeepkist ‘Wat versta je onder duurzaamheid? Gebruik gewoon je zinnige verstand en ga op een goede wijze met het milieu, energie, je eigen energie en elkaar om.’
ono-ono magazine
Boeren in leegstaande gebouwen Wie André Heeringa Wat ‘Brands and Projects is een bureau voor strategie, marketing en communicatie’. Duurzaam ‘Ik probeer zo goed mogelijk met energie en grondstoffen om te gaan. Ik sorteer afval en verbruik zo weinig mogelijk energie thuis en in mijn kantoor. Ook maak ik gebruik van groene energie en gerecycled papier.’ Op de zeepkist ‘Ik zie twee mogelijkheden voor het verduurzamen van bedrijventerreinen. Vul leegstaande gebouwen direct met een tijdelijke functie. Dit komt het imago van het gebouw en gebied altijd ten goede. De andere mogelijkheid is het gebruik van braakliggende terreinen voor biologische landbouw. Verbouw er grondstoffen om lokale energie te op te wekken, bijvoorbeeld wilgentenen voor bio-warmte of biogasinstallaties. Braakliggende terreinen kun je ook gebruiken voor de productie van biologisch voedsel of biologische gebruiksmiddelen zoals plastics.
Workshops duurzame economie In vier sessies wordt onder volgende titels aan duurzaamheid gewerkt: Duurzame werklocaties, Wonen werkt, Arbeidsmarkt van de toekomst en Zelf voorzien in energie. Vanwege een tekort aan aanmeldingen werd de workshop over mobiliteit afgelast. Een gemiste kans volgens de voorbereiders: ‘We zouden samen het fileprobleem hebben opgelost.’
Regio Amersfoort
Duurzame werklocaties: een rijdende trein
Wonen werkt: op regionale schaal samenwerken
Marjolein Demmers, Ambassadeur Duurzaamheid en directeur DHV. Marieke Blom, De Argumentenfabriek
Koos Koolstra, De Alliantie Annemieke Vermeulen, burgemeester gemeente Leusden Henri Hofsteenge, Rabobank regio Amersfoort
In deze workshop worden direct zaken gedaan! Marjolein, de Argumentenfabriek en de deelnemers gingen methodisch te werk. Ze keken welke goede ideeën er leven in het eigen bedrijf, de keten en de werkomgeving. Marjolein: ‘Dat bleek een hele waslijst te zijn. Ik had niet verwacht dat er ook zoveel voor de omgeving zouden komen.’ Esther Wiersma en Jorrit Bovendorp van IKEA Amersfoort namen deel aan de workshop. Esther: ‘De sfeer was heel open.’ Jorrit: ‘Ik had nooit zo nagedacht over de omgeving en wat je ermee kon. Heel concreet bracht het ons op het idee om materialen die wij niet meer kunnen verkopen, te laten hergebruiken door creatieven uit de regio Amersfoort.’ Marjolein eindigt: ‘Het belangrijkste was dat ondernemers echt willen en doen. Niemand gaf aan hiervoor iets nodig te hebben. De trein rijdt. Het is goed dit te onderkennen. Veel kansen, ook in je omgeving en de keten! Daar willen we mee verder.’ De deelnemers van de workshop krijgen de kaart eind november toegestuurd.
ono-ono magazine
Coos Koster is consultant en adviseert opdrachtgevers over wat te doen in de komende vijf jaar. Hij nam actief deel aan deze sessie. ‘Ik vond de workshop eerst een beetje kritiekloos en trok daarom mijn stoute schoenen aan. Volgens de cijfers gaat het goed met wonen in de regio Amersfoort, maar we weten niet waarom. Op de lange termijn is dat een probleem. Als je het waarom weet, kan iedereen het reproduceren.” Als workshopleider geeft Koos Koolstra aan: ‘Alleen door op regionale schaal samen te werken kun je duurzaamheid in de regio optimaliseren. Het is hard nodig om wonen en werken te laten ontwikkelen. De samenleving wil zelf bepalen wat goed voor hen is. Zorg dat er hierbij ruimte is voor particulier initiatief.’
Arbeidsmarkt van de toekomst: kwaliteit arbeidsaanbod cruciaal Pascale Broks, REO Rens de Groot, REO Hermien Hendrikx, ROC Midden Nederland Irene Vriens, Brancheservicepunt Zorg en Welzijn Timo Niemeijer, Groene Hart Services Jacco Leppers, Werkgeversservicepunt033 Niels van den Akker van Xcellent ICT groep: ‘Het was leuk. Het was wel een vertelshop, maar de verhalen sloten goed op elkaar aan. Er was een goede opkomst. Mijn partner hield onder meer een verhaal over een mooie samenwerking bij ons bedrijf. Om klanten beter te bedienen is het belangrijk om samen te werken.’ Rens de Groot zou van zijn zeepkist willen schreeuwen dat de kwaliteit van het arbeidsaanbod de cruciale factor is in de regio, het land en voor de toekomst. Deze workforce moet je zoeken op verschillende niveaus. Scholing is van essentieel belang. Zowel van werknemers als van wie nu nog aan de kant staat. Zodat de inzetbaarheid van mensen sterk vergroot wordt. Dat is een opdracht aan ons allen: gemeenten, werkgevers en onderwijs.’
Zelf voorzien in energie: het grote verband zien Jeroen Bonekamp, Ambassadeur Duurzaamheid en directeur Lomans Groep René van der Borch tot Verwolde, Profin Financiële & Assurantieadviseurs Marc Buiter, Urgenda Edwin Koot, Solar Plaza Paul Heistein, directeur van de Stichting One Planet, nam enthousiast deel aan de workshop. ‘De sfeer was open en opgewekt. Er was veel lef onder de ondernemers. Het was een lekker warm onderwerp. Alle aanwezigen willen samenwerken en hebben een grote ambitie hierin. Er is in de regio Amersfoort een drijfveer voor zelfredzaamheid. Met de sociale media kun je een burgerbeweging creëren. De speech van Wijffels bijvoorbeeld kan zo breed verspreid worden om een groot publiek te inspireren.’ Workshopleider Jeroen Bonekamp besluit: ‘Mensen gaan het grote verband zien. Het is nu het moment om elkaar op te zoeken. Om vervolgens ook daadwerkelijk gezamenlijk duurzame energie te gaan opwekken. ’
Regio Amersfoort
Mobiliteit in de regio: individueel maatwerk De workshop over mobiliteit van Albert Jansen (Ambassadeur Duurzaamheid en algemeen directeur BMC) en Nadja Renkema (voorheen hr-manager BMC Groep, nu Fa-med), ging zoals gezegd niet door. ‘We wilden de vraag behandelen hoe je van een leasewagen tot individueel maatwerk komt’ zegt Nadja. ‘Dus andere vervoersmodaliteiten dan alleen de leasewagen, want die veroorzaken toch voornamelijk de files. Hierbij moet je niet alleen sturen op techniek, maar vooral ook op gedrag. Wat beweegt mensen om bepaalde keuzes te maken? Tijd en geld spelen dan een grote rol. Ik zou zelf hebben gesproken over Annaways, een systeem waardoor je je meer bewust wordt van je reisgedrag. Akzo Nobel zou spreken over hun fietscampagne en de winterbeurt om fietsen naar het werk extra te promoten. En we wilden het mobiliteitsplatform breder bekend maken. Kortom het beloofde een interessante sessie te worden met als doel samen te zoeken naar slimme mobiliteitsoplossingen. Dit is het alternatief voor de kilometerheffing!’
ono-ono magazine
EN NU? Dagvoorzitter Margriet Vroomans, wethouder economische zaken en welzijn Gert Boeve en economisch geograaf Oedzge Atzema delen hun bevindingen van de conferentie met ons. Hierdoor kunnen we de losgekomen energie morgen direct in een duurzaam resultaat omzetten. Warme workshops Margriet Vroomans: ‘Het thema samenwerken stond in elke workshop centraal. Bij de energiesessie was het behoorlijk warm en overal werd gerefereerd aan de inspirerende lezing van Herman Wijffels.’ Draaischijf-plus Oedzge Atzema: ‘Mij viel op dat het heel vaak over de menselijke maat en initiatieven ging in de sessies. Het zijn de mensen die het moeten doen. De regio Amersfoort moet het samen doen. Ik heb geen oplossingen gehoord, maar wel aanzetten hiertoe. Amersfoort heeft door zijn centrale ligging een draaischijfeconomie gekregen. Het is de uitdaging om er vanuit de lokale economie een kop op te zetten. De gemeente moet hierbij het kader aangeven en accenten leggen waar het goed is om je als ondernemer op te richten.’ Berg ongeduld Gert Boeve: ‘Ik ben een berg ongeduld en ben vooral benieuwd wat jullie meenemen van deze – toch wel beetje praterige – conferentie en wat je er morgen in de praktijk mee gaat doen.’ Gert Boeve sluit af met het bedanken van de organisatie, het SOMT en vooral ook jullie, de deelnemers. Want zonder jullie was er geen bijeenkomst. Wijffels for president Op de vraag van Gert Boeve wat wij morgen gaan doen, roept iemand uit de zaal: ‘Wijffels for president!’ En daarna kon het netwerken worden voortgezet.
Regio Amersfoort
ono-ono magazine
Colofon ono-ono, One Day Magazine ono-ono is Japans voor: zoveel mensen, zoveel woorden. Het ono-ono, One Day Magazine-team zet de woorden van de deelnemers en beelden van uw evenement binnen één dag om in een tijdschrift. Zo wordt uw evenement meer dan een eendagsvlieg.
Neem voor uw eigen One Day Magazine contact op met: Akimoto (grafische vormgeving) Gijsbert Raadgever (06-51626041) Meer info over het One Day Magazine: www.ono-ono.nl. Het ono-ono team bestond deze keer uit: Redactie: Simone Bommeljé Fotografie: Ruud van der Graaf Vormgeving: Gijsbert Raadgever, Akimoto Eindredactie: Gaston Dorren