LEADER
Leader: Liaison Entre Actions de Développement de l’ Economie Rural
Samenwerken & Verbinden
2007-2013
OP V O L L E K R AC H T V O O RU I T !
De Leader projecten Kop van Noord-Holland en Texel zijn onderverdeeld in thema's. Het cijfer in het sterretje verwijst naar de pagina waarop een project staat beschreven.
8 10 13
Texel
19 22
17
Natuur, Landschap & Cultuur
23
Toerisme & Recreatie
29
20
34
Duurzame energie & nieuwe technologie
12
Land- & Tuinbouw
33 38
39
9 13
14
20
16
Julianadorp
39
23
17
25
27 26
37
36
Wieringen
24
22
9
28
33
9
13
17
Zijpe
20
22 17 9
30 35
25
13
9
37
Schagen 23
13 33
20 21
22
22 33 23
Harenkarspel 21
17
33
25
22 33
20
18
9
17
15
25
22
33
21
23
25
23
25
13
Anna Paulowna
11 13 14
13
20
14
9
19
17
23
20
Wieringermeer 37
23
32 40
22
9
13 22
17
20
Niedorp 23 33
21 25
31
20
Europees Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling: Europa investeert in zijn platteland.
25
33
Op eigen kracht! In de laatste jaren is binnen de politiek steeds meer het accent komen te liggen op eigen verantwoordelijkheid en daadkracht van ondernemers en burgers. De overheid treedt daarbij steeds meer op als betrokken regisseur. Ondernemende burgers kunnen zo beter worden geholpen met hun eigen initiatieven.
LEADER
De provincie Noord-Holland is al tien jaar financieel betrokken bij het Europese Leaderprogramma dat als doel heeft plattelandsgebieden bewoond en vitaal te houden. Het subsidieprogramma Leader stimuleert kleinschalige experimentele of vernieuwende samenwerkingsprojecten in de Kop van NoordHolland en op Texel. Projecten krijgen niet alleen financiĂŤle steun, maar ook steun door inbreng van expertise en ervaring van de plaatselijke groep. Samenwerken en verbinden Het Leaderprogramma 2007-2013 is volop in uitvoering. Het resultaat na vier jaar is dat er 33 projecten zijn gesubsidieerd en opgestart. Enkele projecten zijn al met succes afgerond. De plaatselijke groep zet met haar kennis en ervaring de komende twee jaar volop in op een goed resultaat van de nog lopende projecten en het delen van de successen en leermomenten. Dit is een belangrijke taak en toegevoegde waarde van de plaatselijke groep van Leader. Koploper Op Europees niveau behoort Nederland tot de koplopers van het Leaderprogramma op het gebied van uitvoering van de ontwikkelingsplannen. In Noord-Holland voldoen wij ook in ruime mate aan het doel van Leader om innovatie te stimuleren. Met dit boekje wil ik de successen van Leader in Noord-Holland graag uitdragen naar andere gebieden, zodat iedereen hier van kan leren in de opmaat naar een nieuwe programmaperiode. Jaap Bond Gedeputeerde Landbouw en Landelijk Gebied
N
Leader daagt uit en dr aagt bij!
Samenwerken & Verbinden
LEADER
Inhoudsopgave
2
Introductie
Op eigen kracht Resultaten Op volle kracht vooruit Plaatselijke Groep Samenwerken en Verbinden
1 4 5 6 7
Duurzame energie & nieuwe technologie
8 TexelEnergie 9 Noordhollandse Energie CoĂśperatie 10 Drachtige schapen onder de scan 11 Voor de Wind 12 Duurzaam onderwijs voor een duurzame toekomst 13 ELREN, Europees netwerk voor duurzame energie 14 Energiezuinig vacuĂźmdrogen van bloembollen 15 Slimme robots in de paprikateelt
Natuur, Landschap & Cultuur
Licht aan Zee De Frisse Wind Het Schor van Den Oever Reis door het Waddengebied Dorpsbouwmeester Westfriese Omringdijk, een keten van kunst en cultuur
Ontdek de spirit van de kop.
16 17 18 19 20 21
Toerisme & Recreatie
Informatie natuurgebieden Noordkop Informatiezuilen, een digitale gids voor de toerist Hooiberghutten in de Kop Gastvrij Kop van Noord-Holland Bezoekerscentrum De Helderse Vallei Openluchttheater MariĂŤndal / Den Helder Avontuurlijk Klimparcours Vuurtoren Texel Museum Surmerhuizen, Eenigenburg De Roode Eenhoorn, een thuis in Nieuwe Niedorp Tulpenexcursie Kop in Bloei
Land- & Tuinbouw
Cranberryteelt op Texel Educatief Tulpencentrum Zijpe Floratuin, bloembollenpromotiepunt in de Kop Bulbieflowers, bolbloemen op pot Gemengd Zilt Aqua-Agrarisch bedrijf Het Waddengebied gaat voor goud en een goudomrande beleving Zorgboerderij Dijkgatshoeve
Ontdek de spirit van de kop.
22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33
34 35 36 37 38 39 40
3
Resultaten
De Kop van Noord-Holland en Texel profiteren al vanaf 2000 van het Europese Leaderprogramma. In de jaren 2000-2008 heeft Leader+ vijf miljoen euro in 70 projecten geïnvesteerd.
LEADER
Het huidige ontwikkelingsprogramma is in 2008 van start gegaan met als motto ‘Op volle kracht vooruit’. Dit Europese subsidieprogramma loopt tot 2013. Er is nu al veel bereikt.
4
De Leadersubsidie van het huidige programma heeft geresulteerd in een multiplier van 4. Dus 1,75 miljoen euro aan subsidie heeft geleid tot bijna 7 miljoen euro aan totale investeringen in de Kop van Noord-Holland en Texel. Projectideeën die aan het projectbureau Leader zijn voorgesteld:
131
Projectvoorstellen die aan de Plaatselijke Groep zijn voorgelegd:
45
Projecten die door Brussel zijn goedgekeurd en waarvoor de Provincie Noord-Holland een beschikking heeft afgegeven:
27
Projecten die zijn afgerond:
11
Projecten die in ontwikkeling zijn:
22
Totale investeringen voor de Kop van Noord-Holland en Texel:
€ 6,8 mln
Totale Leadersubsidie voor de Kop van Noord-Holland en Texel: € € 1,75 mln Projectvoorstellen die door de Plaatselijke Groep zijn goedgekeurd:
33
Projectvoorstellen die door de Plaatselijke Groep zijn afgekeurd:
12
De stand van zaken in november 2011
Samenw erken en verbinden.
Op volle kracht vooruit
Een bijzonder resultaat is de waardering voor de werkwijze van het Leaderprogramma waarbij de regio en zijn inwoners centraal staan zowel in de initiatief- als in de uitvoeringsfase. Het motto van Leader Kop van Noord-Holland ‘Op volle kracht vooruit’ en onderdelen van de werkwijze van het Leaderprogramma zijn overgenomen door de visserijsector met een eigen programma. Ook hierin is nu bijna 1,5 miljoen gesubsidieerd met een totale investering van 4 miljoen euro. De kracht van de regio Leader is een programma van en voor de eigen inwoners van een plattelandsregio. Het kunnen meedenken, meedoen en mogen meebeslissen over het toekennen van een subsidie waardoor de eigen leefomgeving economisch wordt versterkt, is een waardevol onderdeel van het Leaderprogramma. Leader is interessant vanwege haar werkwijze: het bottom up tot stand komen van projecten, het samenwerkkingsaspect en het innovatieve karakter. Evert Lassche, voorzitter Plaatselijke Groep “In onze regio wordt goed nagedacht over de toekomst van het gebied. De ingediende projecten zijn daarvoor een bewijs. Het laat ook zien dat de integrale gebiedsgerichte aanpak van Leader in de Kop van Noord-Holland werkt! Ik zou het dan ook toejuichen als Leader een vervolg krijgt.” Jan Kuiper, lid Plaatselijke Groep “Wij maken het verschil, zelfs met relatief kleine subsidies. De Leaderbijdrage is soms de sluitsteen van de financiering waardoor het project kan worden uitgevoerd. Soms werkt de bijdrage als een vliegwiel omdat andere subsidiegevers over de brug komen door het positieve Leaderadvies. Hopelijk breekt voor onze regio een nieuwe Leader periode aan! “ Annie Kool, lid Plaatselijke Groep “Leader stimuleert mensen om samen te werken en kleinschalige, vernieuwende projecten te realiseren in een regio.” Vera van Vuuren, programmamanager Plaatselijke Groep “Leader is de afgelopen periode succesvol geweest tegen de stroom in. In veel sectoren zijn ontslagen gevallen: defensie en ECN, ook de prijsvorming in de bollensector staat zwaar onder druk. Dit heeft gelukkig weer geleid tot verbreding, nieuwe initiatieven en een veel sterker profiel voor Texel en de Kop van Noord-Holland. Leader was hiervoor het broodnodige laatste redmiddel. Waar een deur dicht gaat, gaat een raam open.”
Samenw erken en verbi nden.
5
Plaatselijke Groep
LEADER
Het vitaal en leefbaar houden van het landelijk gebied is het doel van het Europese subsidieprogramma Leader. Projecten die in aanmerking willen komen voor deze subsidie, dienen een bijdrage te leveren aan de vitaliteit en economische ontwikkeling van de Kop van Noord-Holland waartoe ook Texel wordt gerekend.
6
Leader is een programma van en voor bewoners van dit gebied. De kleinschalige lokale en regionale projecten worden dan ook in eerste instantie door de Plaatselijke Groep beoordeeld en gekeurd. De Plaatselijke Groep bestaat uit mensen die in het gebied wonen en werken en dus belang hebben bij een dynamisch gebied waar innovatie leidt tot een sterke economie met een grote diversiteit aan bedrijvigheid en werkgelegenheid. Die betrokkenheid van de eigen bevolking is de kracht van Leader. Leden van de Plaatselijke Groep (PG) J.J. Roelofsen Regio VVV Kop van Noord-Holland H. Burghout ICT J. Kuiper Landschap Noord-Holland S. Eiting Leefbaar Kolhorn J.H.M. Bond Gedeputeerde Provincie Noord-Holland C. Mantel Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier C. Heijne Agrarische Natuurvereniging De Lieuw B. de Kock Milieu en Natuur A. Kool NBvP/Vrouwen van Nu E. Lassche LTO Noord P. Marees Wethouder gemeente Zijpe E. Kooiman Wethouder gemeente Texel A. van der Voort Ondernemers Federatie Kop van NH W. Visser Visafslag Hollands Noorden v.o.f E. Bijlstra Wethouder Gemeente Niedorp
Samenw erken en verbinden.
Samenwerken & Verbinden
Het projectbureau Leader is het eerste aanspreekpunt voor plannenmakers. Zij krijgen informatie en advies over de voorwaarden waaraan een project moet voldoen en op welke wijze een projectplan kan worden ingediend. In de Kop is gekozen voor Samenwerken en Verbinden. Verbinding door samenwerking te stimuleren tussen verschillende sectoren, door integrale projecten (vaak kleinschalig) op te pakken en door vernieuwing en innovatie te stimuleren. Het gaat om de volgende voor de Kop economisch belangrijke sectoren: • Duurzame energie & nieuwe technologie • Toerisme & Recreatie • Land- & Tuinbouw • Landschap, Natuur & Cultuur De Kop is hiermee een voorloper op het gebied van duurzame ontwikkelingen. Het duurzame profiel is te herkennen in de glastuinbouw, de bollenteelt, maar ook in recreatie en toerisme en zelfs in de visserij. Leaderprojecten hebben plattelandsondernemers gestimuleerd om zich op te stellen als een partner in de gebiedsontwikkeling. Dit heeft geresulteerd in een aantrekkelijker omgeving. De grootschalige openheid van landbouwgebieden, onder andere bollenvelden, is verbonden aan kleinere cultuurhistorische elementen. De Plaatselijke Groep legt projecten met een zwaarwegend advies voor aan de Provincie. Als het project voldoet aan alle voorwaarden dan gaat het via het Ministerie van LNV naar Brussel waar de basissubsidie wordt verleend. De Provincie en de 9 gemeenten in de Kop van Noord-Holland zorgen voor co-financiering. Ook in de subsidiëring is er sprake van samenwerken en verbinden.
Samenw erken en verbi nden.
7
Duurzame energie & nieuwe technologie
TexelEnergie Eind 2007 is TexelEnergie opgericht met als hoofddoel het leveren van duurzame stroom aan huishoudens, bedrijven en toeristische accommodaties. TexelEnergie wekt ook zelf energie op waarmee zij bijdraagt aan het waarmaken van de ambitie van de gemeente Texel om in 2020 energie neutraal te zijn. Op Texel energie opwekken kan door het aanleggen van een grootschalige installatie van zonne(PV)panelen en door biovergisting van organisch afval, het exploiteren van een warmwaterbel, kleinschalige afvalverbrandingsinstallaties en het gebruik van waterstof. Ook kan in het Marsdiep stromingsenergie worden opgewekt. Ambitie De leden van TexelEnergie willen een duurzame toekomst voor hun eiland Texel. De coöperatie wil innovatief zijn en kennis opdoen via onderzoek en experimenten. Decentrale duurzame energieopwekking, zelfvoorzienend zijn in de energievoorziening en het creëren van werkgelegenheid op Texel staan centraal. TexelEnergie wil ook haar eigen bedrijfsvoering een duurzaam karakter geven.
8
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
Coöperatie Texelenergie Duurzame energie & nieuwe technologie
Start Looptijd
1 juli 2008 1 jaar
Leader bijdrage
€ 31.898
Gemeentelijke co-financiering
€ 31.898
Totale investering
€ 127.591
Meer info
www.texelenergie.nl
Resultaten • TexelEnergie heeft nu 2.800 leden. • TexelEnergie levert 25% van de totale energieverbruik op Texel. • Drie zonprojecten van 1.200 m2 zijn gestart en drie projecten zijn in voorbereiding. • 10.000 m2 zonne energie wordt door particulieren opgewekt. • Project ‘Biomassa kachel’ start in 2012. Een woonwijk uit de jaren ‘60 wordt voorzien van duurzame warmte uit de Texelse bossen. • Vergunningen zijn aangevraagd voor biovergisting met een verwachte opbrengst van 20% van de totale gasbehoefte. • De TexelEnergie heeft 4 fte’s. • De projecten zullen ook indirecte werkgelegenheid opleveren.
Texel, het meest zonnige gebied van Nederland.
Duurzame energie & nieuwe technologie
Noordhollandse Energie Coöperatie (NHEC) Schone energie van eigen bodem is het uitgangspunt van NHEC. Als organisatievorm is de coöperatie gekozen om de eigen inwoners van de provincie en met name de Kop van Noord-Holland te betrekken bij het verduurzamen van hun eigen woonomgeving. NHEC is een uit idealisme opgerichte handelsonderneming in energie. Zij levert gas en groene stroom die wordt opgewekt in de bio-energie centrale van de Huisvuilcentrale in Alkmaar. Particuliere huishoudens en bedrijven in heel Nederland kunnen lid en/of klant worden. De tarieven zijn zeer gunstig door de kleine organisatie met lage bedrijfskosten. De leden zijn ook de ambassadeurs van de coöperatie die grotendeels voor de klantengroei zorgen. Ambitie NHEC heeft als doel duurzame energieopwekking in Noord-Holland te stimuleren en te realiseren waardoor de regio minder afhankelijk is van het buitenland. Met schone energie van eigen bodem wordt geen aanspraak gemaakt op de steeds schaarser worden fossiele brandstoffen, blijven de energietarieven ook in de toekomst betaalbaar, wordt er werkgelegenheid gegenereerd door
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
Noordhollandse Energie Coöperatie Duurzame energie & nieuwe technologie
Start Looptijd
15 oktober 2009 2 jaar
Leader bijdrage
€ 50.000
Gemeentelijke co-financiering
€ 50.000
Totale investering
€ 300.000
Meer info
www.nhec.nl
het uitvoeren van eigen energie opwekkende projecten en blijft de kennis en opbrengst van de energieopwekking in eigen regio. Eind 2012 verwacht NHEC 2.500 afnemers en een kostendekkende organisatie te hebben. Resultaten NHEC is in 2009 opgericht, levert sinds medio 2010 schone energie van eigen bodem en heeft nu 1.300 aansluitingen op 650 adressen in haar klantenbestand. NHEC organiseert Energie Bespaarstrijd in Schagen, Harenkarspel en Zijpe. NHEC heeft 2fte gecreëerd en daarnaast indirecte werkgelegenheid bij Trianel/HVC.
Gebruik de natuurlijke energiebr onnen zon, wind en biomassa.
9
Duurzame energie & nieuwe technologie
Drachtige schapen onder de scan De schapenhouderij is een belangrijke economische pijler van Texel. Het terugdringen van ziekte en sterfte bij schapen en lammeren zorgt niet alleen voor een kwalitatief betere schaapskudde met vitale lammeren maar ook voor een kostenbesparing en een hoger rendement. Het scannen van een drachtig schaap geeft informatie over het aantal lammeren dat zij draagt. Een schapenfokker gaat uit van een tweelingdracht en stemt daarop de voerhoeveelheid af. Een eenling kan hierdoor overvoerd raken en te groot en te dik worden voor het schaap. De kans op complicaties bij het werpen is dan groot. Ondervoeding treedt op als het schaap drachtig is van meer dan twee lammeren waardoor er ongezonde lammeren worden geboren. Ook voor de ooi is ondervoeding tijdens de drachtperiode gevaarlijk. Het is heel lastig voor een schapenfokker om erachter te komen hoeveel lammeren een schaap draagt. Een scan geeft betrouwbare informatie waarop per schaap het voederbeleid kan worden aangepast. Ambitie Het vergaren van kennis, het besparen van
10
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
Studieclub schapenhouderij texel Duurzame energie & nieuwe technologie
Start Looptijd
1 juni 2009 1 juni 2011
Leader bijdrage
€ 14.969
Gemeentelijke co-financiering
€ 14.969
Totale investering
€ 74.847
Meer info
www.schapenstudieclubtexel.nl
kosten en het voorkomen van dierenleed zijn de ambities van de schapenhouderij op Texel. Resultaten • Veel specifieke kennis is opgedaan bij het ontwikkelen van een scanapparaat en bij het testen van de verschillende scanmanieren van een drachtig schaap. • Een scanner en een behandelwagen zijn in 2010 aangeschaft. • Twee seizoenen is er al gescand. • Twee studenten diergeneeskunde hebben het meetwerk uitgevoerd. • Twee mensen zijn opgeleid om de scanapparatuur te bedienen. • Een kostenbesparing op voer, medicijnen en veeartsvergoedingen is gerealiseerd. • Een betere selectie van niet-drachtige schapen heeft plaatsgevonden. • Vermindering van lammerensterfte en geboorteproblemen.
Het verbeter en van het dier enw elzijn is goed voor mens en dier.
Duurzame energie & nieuwe technologie
Voor de Wind In de kustgemeente Zijpe is de wind altijd aanwezig. Het project ‘Voor de wind’ wil dit uitbeelden met kunstwerken die passen in het landschap en die energie kunnen opwekken. De koppeling tussen de technologie van windenergie en de creativiteit van beeldend kunstenaars is het doel van dit project. Campingeigenaar René Sips uit Petten werd geïnspireerd door de bewegende kunst van Cesar Manrique op het eiland Lanzerote. Wind als inspiratiebron Tien beeldend kunstenaars met affiniteit voor de thematieken wind, energie, beweging en landschap, hebben deelgenomen aan een expertmeeting en aan een excursie naar het windmolen testveld van ECN. In het kunst- en natuurproject de Nollen in Den Helder gaf kunstenaar Theo Jansen, bekend van zijn strandbeesten, een inspirerende presentatie. Ook kregen de kunstenaars een landschapsverkenning aangeboden. De ontstaansgeschiedenis van de droogmakerij Zijpe en de rol van wind en water in dit gebied zijn opgenomen in de handleiding die de kunstenaars kregen om hun concept te ontwikkelen.
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
Stichting Innovatief Zijpe Duurzame energie & nieuwe technologie
Start Looptijd
januari 2009 4 jaar
Leader bijdrage
€ 100.000
co-financiering
n.v.t.
Totale investering Meer info
€ 200.000 www.zuiverzijpe.nl
Ambitie De kernen van de gemeente Zijpe zullen in de toekomst door energieopwekkende kunstwerken met elkaar verbonden zijn. Een waardering voor de natuur en een uiting van duurzaamheid. Resultaten • Er is een dvd gemaakt van de presentaties van de kunstenaars en een filmverslag van de resultaten. • Tien schetsontwerpen zijn openbaar tentoongesteld tijdens de Kunstroute Zijpe, het Mijzen Festival en de Wind&Watermarkt. • De lokale, regionale en provinciale pers heeft aandacht besteed aan alle stadia die het project tot nu toe heeft doorlopen. • De gekozen kunstwerken zijn Sinus van Eibert Draisma en Duinhopper van Wim Schermer. De kunst wordt in het najaar van 2012 opgeleverd.
De Sinus en de Duinhopper hebben altijd voor de wind!
11
Duurzame energie & nieuwe technologie
Duurzaam onderwijs voor een duurzame toekomst Op Texel wordt gewerkt aan het opzetten van duurzaam en innovatief basisonderwijs op het gebied Natuur- en Milieueducatie. De twaalf Texelse basisscholen leveren zo een bijdrage aan de duurzaamheidambitie van Texel. De kinderen leren spelenderwijs hun unieke woonomgeving kennen en waarderen. De duurzaamheidslessen gaan over energie, water en natuur en hoe je door zuinig om te gaan met deze bronnen het toekomstperspectief verbetert. Allerlei partijen werken mee aan dit project, zoals Ecomare, Stichting Duurzaam Texel, Stichting Urgenda, Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier, Staatsbosbeheer, Nationaal park Duinen van Texel, Openbare Bibliotheek en de Stichting Boerenklassen. Alle scholen zijn welkom! Het educatieve programma is aantrekkelijk voor alle basisscholen. Op Texel kunnen verschillende educatieve arrangementen worden geboekt, inclusief activiteiten, filmpjes en excursies. Duurzaam onderwijs krijgt zo ook een recreatief en toeristisch tintje.
12
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
Ecomare Duurzame energie & nieuwe technologie
Start Looptijd
15 april 2010 2 jaaar
Leader bijdrage
€ 26.000
Gemeentelijke co-financiering
€ 26.000
Totale investering
€ 169.615
Meer info
www.ecomare.nl
Ambitie en resultaten Het duurzaamheidsonderwijs dient te worden geïntegreerd in het bestaande school- en lesprogramma, te beginnen bij alle Texelse basisscholen. Behalve deze lokale aanpak bestaat ook de ambitie om op het vaste land scholen te interesseren voor het duurzaamheidslespakket, inclusief de excursies op Texel. Dit zorgt voor meer bezoek op het eiland. Resultaten • Een serie themalessen is al ontwikkeld en de duurzaamheidskalender wordt ingevuld. • Aan een bronnenboek wordt gewerkt en als dat klaar is dan krijgen schoolleiders en leerkrachten een workshop over het geven van duurzaamheidslessen.
Duur zaam gedr ag is jong geleer d en oud gedaan.
Duurzame energie & nieuwe technologie
ELREN, Europees netwerk voor duurzame energie Het internationale samenwerkingsproject European Leader+ Renewable Energy Network (ELREN) is door de Europese Commissie uitgeroepen tot Best Practice project en kreeg een vervolg met ELREN 2. ELREN bundelt krachten en organiseert internationale kenniscongressen om nieuwe projectideeën te formuleren en kleinschalige projecten (zonnestroom en -warmte, kleine windturbines) te bundelen tot één groter project wat belangrijke schaalvoordelen oplevert. Het doel van ELREN is nieuwe commerciële activiteiten creëren op basis van energiebesparing en duurzame energie. ELREN stimuleert en faciliteert. Ambitie ELREN heeft drie speerpunten: • Energiebesparing. • Energieproductie als tegenmaatregel voor energiekosten. • Energieproductie als economische activiteit in plattelandsgebieden. Resultaten • ELREN is een internationaal netwerk van 58 partijen en instellingen met groeipotentie.
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
Plaatselijke Groep leader Duurzame energie & nieuwe technologie
Start Looptijd
15 oktober 2008 4 jaar
Leader bijdrage
€ 38.000
Provinciale co-financiering
€ 38.000
Totale investering
€ 114.000
Meer info
www.elren.net
• Een tweedaagse internationale conferentie en een transnationale meeting zijn bijgewoond. • De informatiebijeenkomst ‘Helder energie’ is georganiseerd. • Vijf projecten zijn ondersteund en begeleid waarvan drie zijn uitgevoerd: - Haalbaarheidsstudie Lokale warmte en koude distributienetwerk in de gemeente Harenkarspel. - Oprichting van de Noordhollandse Energie Coöperatie. - Haalbaarheidsstudie Duurzame energieopwekking in waterbergingsgebieden. Twee projecten zijn in uitvoering: Project ‘Zon in de Kop’: ontwikkeling van productmarktcombinaties voor zonnestroomsystemen. Project ‘Ook van jou’: transitie naar energieneutraal dorp Huisduinen.
Duur zaamheid is een kw estie van de handen ineen slaan.
13
Duurzame energie & nieuwe technologie
Energiezuinig vacuümdrogen van bloembollen De bloembollensector wordt geconfronteerd met stijgende energiekosten. Bloembollen moeten worden gedroogd om ziektes en schimmels geen kans te geven. Juist dat droogproces vergt veel tijd en energie. Nieuwe droogtechnieken kunnen tot 50% energiebesparing opleveren doordat het proces minder tijd kost en de vacuüminstallatie door innovatieve toepassingen minder energie vraagt. De mobiele droogmachines raken met deze nieuwe techniek uit de gratie. Ambitie Bij een grootschalige implementatie in de Kop van Noord-Holland kan de vacuüminstallatie van grote betekenis zijn bij het terugdringen van de CO2 uitstoot. Ook levert deze technologische ontwikkeling een kwaliteitsverbetering op in het logistieke proces wat weer een vermindering van de exploitatiekosten tot positief gevolg heeft.
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
Duurzame energie & nieuwe technologie
Start Looptijd
1 maart 2010 3 jaar
Leader bijdrage
€ 89.859
Provinciale co-financiering
€ 110.141
Totale investering
€ 439.000
Resultaten • De proefinstallatie is in mei 2011 onder veel belangstelling gedemonstreerd aan het vak en aan de pers. • In juli 2011 heeft de vacuüminstallatie tulpenbollen gedroogd die daarna zijn geplant. • De eerste testresultaten van deze nieuwe techniek worden verwacht in het voorjaar van 2012 tijdens het rooiseizoen van de tulpenbollen. Pas dan kan worden bekeken of het vacuümdrogen de bloembollen inderdaad vrij heeft gehouden van ziektes en schimmels en welk rendement de techniek heeft opgeleverd.
De bloembollensector heeft in het belangrijkste bloembollenproductiegebied ter wereld een groot innovatief vermogen.
14
Wilms Den helder b.v.
De pr aktijk zal het ler en.
Duurzame energie & nieuwe technologie
Slimme robots in de paprikateelt Het automatiseren van productieprocessen in de tuinbouwsector is moeilijk maar wel mogelijk. Het is niet eenvoudig om met camera’s de kwaliteit van tuinbouwproducten te identificeren. Paprika’s hebben geen van alle dezelfde vorm of kleur en zijn niet allemaal tegelijk rijp en groot genoeg om geplukt te worden. De kleinste groeiverschillen moeten geregistreerd kunnen worden zodat de robot de vrucht op de juiste tijd en manier kan plukken. Op Agriport A7 in Wieringermeer heeft in een paprikakas een proefproject met robotica gedraaid. Hoewel de ontwikkeling van een goed werkend roboticasysteem kostbaar is, hebben de agrariërs veel belangstelling voor automatisering. Personeel vinden is en blijft lastig en de tuinbouwsector heeft te maken met stijgende loonkosten en een lagere verkoopprijzen. Ambitie Het project is afgerond. Tijdens het proefdraaien bleek de techniek niet optimaal te werken. Er is vertraging opgetreden door de verslechterende marktsituatie en de EHEC problematiek in het voorjaar van 2011 verlamde de tuinbouwsector. Wel zijn er afspraken gemaakt om vervolgstappen te bespreken en in een planning op te nemen.
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
Quest Projects B.V. Duurzame energie & Nieuwe Technologie
Start Looptijd
5 november 2008 3 jaar
Leader bijdrage
€ 25.000
Provinciale co-financiering
€ 25.000
Totale investering
€ 125.000
Resultaten De ontwikkelde oogsttechniek is gebruikt in het automatiseringssysteem precision farming dat in verkenningsvliegtuigen is geïnstalleerd. Vanuit de lucht worden landerijen in kaart gebracht. Zo kunnen de gronden worden geanalyseerd op bijvoorbeeld waterhuishouding, bemesting en het gehalte van stikstof en nitraat in de bodem. Deze manier van informatie vergaren wordt nu op internationaal niveau verder bestudeerd. Het proefproject is opgenomen in een bedrijfspresentatie die wordt getoond aan gasten en tuinders uit binnen- en buitenland. Wieringermeer staat nu (inter)nationaal op de kaart als centrum voor landbouwinnovatie en -ontwikkelingen.
Wat bij een paprika kan, kan ook bij een tomaat!
15
Natuur, Landschap & Cultuur
Licht aan Zee Licht aan Zee is een unieke kunstmanifestatie die voor het eerst in de zomer 2008 is gehouden rondom het evenement Sail Den Helder. Licht aan zee was door de gehele stad georganiseerd. In het theater, de bibliotheek, de musea en op de dijk was kunst te zien en te horen. De kunstuitingen hadden als thema het bijzondere licht dat kenmerkend is voor het waddengebied. Niet alleen de Waddenzee, de spectaculaire zonsondergangen en de zandbanken inspireerden de internationale kunstenaars maar ook het polderlandschap, de bloembollenvelden, de kreken, de vissers, de Napoleontische geschiedenis en het cultuurerfgoed van de forten en de Marine brachten de kunstenaars op creatieve ideeën. Ambitie Het is belangrijk voor het culturele leven in Den Helder dat de Kunsthal52 op Willemsoord behouden blijft als tentoonstellingsruimte. De combinatie kunstuitleen en kunsthal is heel bijzonder. De actie Vrienden van de Kunsthal moet voldoende geld opbrengen om Kunsthal52 open te houden.
16
Initiatiefnemer(s)
Thema(‘s) start Looptijd
Stichting triade Natuur, landschap & Cultuur 15 augustus 2008 1 maand
Leader bijdrage
€ 23.318
Gemeentelijke co-financiering
€ 23.318
Totale investering
€ 238.000
Meer info
www.lichtaanzee.nl
Resultaten • Het project Licht aan Zee 2008 is een jaarlijks terugkerend evenement geworden dat door vrijwilligers en kunstenaars wordt georganiseerd. • Ruim 23.000 bezoekers hebben in 2008 t/m 2010 de diverse tentoonstellingen, activiteiten in de weekenden en de kunsteducatieve evenementen bezocht. • In 2012 wordt Licht aan Zee weer georganiseerd. • Er is sprake van een betere samenwerking tussen de culturele instellingen en tussen de instellingen en het onderwijs.
Den Helder, een inspir atiebr on van kunstenaars.
Natuur, Landschap & Cultuur
De Frisse Wind Al jaren waait De Frisse Wind door de Kop van Noord-Holland. De vereniging is opgericht om agrariërs te helpen bij het uitbreiden van hun economische bedrijfsactiviteiten om zo een beter toekomstperspectief te hebben met het agrarisch bedrijf en om hun bestaan op het platteland te waarborgen. Agrariërs houden het landschap open, dragen bij aan de natuur en houden het platteland productief en vitaal. Ambitie De Frisse Wind heeft als doel het genereren van extra inkomen door het uitvoeren van nevenactiviteiten op de agrarische bedrijven. Een groei van de projectorganisatie en professionaliseren zijn nodig om de verenigingsleden nog beter van dienst te kunnen zijn, om de bestaande projecten uit te kunnen bouwen en om deskundigheid in te kunnen huren. Het aangaan van samenwerkingsverbanden biedt de mogelijkheid om nieuwe projecten te ontwikkelen. Resultaten De vereniging De Frisse Wind heeft drie projecten ontwikkeld en geïmplementeerd. 1. Klasseboeren is een educatief programma dat uiteindelijk op 15 boerderijen zal worden aangeboden. Voor elk bedrijf wordt specifiek lesmateriaal ontwikkeld voor schoolkinderen om hen te laten zien waar hun voedsel
Initiatiefnemer(s)
Vereniging voor verbrede Landbouw ‘de frisse wind’
Thema(‘s) start Looptijd
Natuur, landschap & cultuur 1 december 2008 3 jaar
Leader bijdrage
€ 48.800
Provinciale co-financiering
€ 48.800
Totale investering
€ 250.000
Meer info
www.defrissewind.nl
vandaan komt en hoe het groeit. De boeren worden begeleid bij het ontvangen van de groepen en het geven van de praktijklessen. 2. Vijftien boeren zijn zorgboeren geworden. Zorgboerderijen geven perspectief aan de deelnemende partijen. De boer blijft boer en zijn boerderij een agrarische onderneming. De gast heeft een zinvolle dagbesteding, aandacht en buitenlucht. De zorginstelling kan hun cliënt een mooi programma aanbieden. De Frisse Wind heeft een AWBZ erkenning. In samenspraak met de zorgboeren zijn offertes naar zorgkantoren uitgegaan. Deze kleinschalige zorg op de boerderij kan in heel Noord-Holland worden georganiseerd. 3. Veertig boeren doen aan weidevogelbeheer.
Boer en laten zien waar zij g oed in zijn.
17
Natuur, Landschap & Cultuur
Het Schor van Den Oever Het Schor van Den Oever is een buitendijkse natuurlijke kwelder van circa 100 ha dat dreigt te verzanden en te verruigen. Het vogelnatuurgebied Vatrop ligt in de kwelder die het voormalig eiland Wieringen met de Waddenzee verbindt. Het is een belangrijk overwinteringsgebied voor vogels. Het vogeleiland is een broedgebied voor strandbroeders, de oude havenmond fungeert als hoogwatervluchtplaats en de Leidam is een broedplaats voor onder andere lepelaars. Beleef het Schor Vanaf de Waddenzee kan het Schor worden bezocht als deelnemer aan een vaarexcursie van het Wadvissersgilde. Voormalige Wadvissers hebben dit gilde opgericht. Ambitie Het is belangrijk dat het Schor in open verbinding blijft staan met de Waddenzee. Er wordt onderzocht hoe de natuurlijke condities kunnen worden verbeterd en hoe het kan worden gemonitord. Vogelobservatieschermen zorgen ervoor dat bezoekers zonder de vogels te storen toch van het kwetsbare Waddennatuurgebied kunnen genieten. Ook wordt een educatieprogramma ontwikkeld.
18
Initiatiefnemer(s)
gemeente Wieringen Natuur, landschap & cultuur
Thema(‘s) start Looptijd
1 januari 2011 2 jaar
Leader bijdrage
€ 160.000
co-financiering
n.v.t.
Totale investering
€ 320.000
Resultaten • Toegankelijkheid vergroten van het buitendijkse waddengebied. • Educatie en voorlichting geven aan recreanten en toeristen via de website van het Wadvissersgilde en via een apart programma binnen de bestaande excursie ‘De zee leeft’. • Aansluiting op het Wandelnetwerk • Duurzaam beheer van het Schor met de mogelijkheid voor de bezoeker om het natuurgebied te beleven. • Agrariërs kunnen deelnemen aan een pilot voor Zilte teelt.
Het Schor, de balans tussen vogels en mensen.
Natuur, Landschap & Cultuur
Reis door het Waddengebied In 2009 is door het Werelderfgoed Comité van UNESCO de Waddenzee op de Werelderfgoedlijst geplaatst. Dit prestigieuze predicaat is verleend voor de grote natuurwaarde die de Waddenzee heeft. Als mensen kennis hebben van de natuur, ecologie, landschap en cultuurhistorische waarde van het gebied dan raken zij betrokken bij deze unieke plek in Noord-Europa. Het project ‘Reis door het Waddengebied’ is een professionele documentaireserie over het cultuurlandschap van het Nederlandse, Duitse en Deense Waddengebied. Het is het verhaal over verleden, heden en toekomst van de mensen die er wonen en werken, over hoe zij het land hebben ingericht, stormen hebben getrotseerd en hoe zij het gebied willen achterlaten aan de volgende generaties. De reis gaat van Texel naar Denemarken, via Wieringen, de Afsluitdijk, Friesland, Groningen en Duitsland. Historisch archiefmateriaal verwijst naar de huidige aanwezigheid van onbekende dijken, sluizen, rolpalen of bunkers. Bewoners, vissers, boeren, dijkgraven, sluiswachters en historici vertellen in de serie hun eigen verhaal.
Initiatiefnemer(s)
Thema(‘s) start Looptijd
Common wadden sea secretariat Natuur, landschap & cultuur maart 2010 1 jaar
Leader bijdrage
goedkeuring van PG
gemeentelijke co-financiering
€ 10.000
Totale investering
€ 196.715
Meer info
www.waddenzee.nl
Ambitie Het grote publiek laten weten dat het Waddengebied beschermd is om de unieke natuurwaarden veilig te stellen voor de toekomst en dat het gebied een bezoeker veel te bieden heeft. De boodschap is dat men zuinig moet zijn op het fragiele ecologische systeem van het Waddengebied dat wereldwijd van groot belang is voor het zeeleven. Resultaten • De documentaire is in vijf delen door de NCRV uitgezonden en is in november 2011 herhaald. • Kijkcijfer per aflevering was 200.000 • Enkele delen zijn te zien op de website. • Momenteel wordt er gesproken over het maken van een speciale versie die kan worden getoond in bezoekerscentra in het Waddengebied en op scholen.
Het Waddengebied is altijd in bew eging.
19
Natuur, Landschap & Cultuur
Dorpsbouwmeester Met fantasie en creativiteit de dorpen in de Kop van Noord-Holland beschermen en verlevendigen is het doel van het project Dorpsbouwmeester. Een naam die de associatie heeft van een ambacht en die past bij de dorpen die al eeuwenlang bestaan. Deze culturele verscheidenheid en rijkdom moet behouden blijven maar niet op een museale manier.
20
Initiatiefnemer(s)
Thema(‘s) start Looptijd
Stichting wasteland Natuur, landschap & cultuur 1 januari 2011 1 jaar
Leader bijdrage
€
42.500
Gemeentelijke co-financiering
€
7.500
Totale investering Meer info
€ 150.000 www.dorpsbouwmeester.nl
De dorpen in de Kop hebben altijd een economische en sociaal maatschappelijke functie gehad. De bewoners toen en nu leven, werken en feesten in hun dorp waardoor elk dorp een eigen bestaansrecht en karakter heeft ontwikkeld.
Ambitie Het project heeft twee componenten. Beide hebben het doel het behouden en zo nodig versterken van de eigenheid en vitaliteit van de dorpen.
Nieuwe kijk op zaken Met een herbestemmingsprijsvraag en een symposium wil de porjectorganisatie ambitieuze en prikkelende plannen aangereikt krijgen waar gemeentebesturen hun voordeel mee kunnen doen.
1. Het organiseren van een herbestemmingsprijsvraag met als resultaat negen uitdagende ideeën voor bestaande dorpskernen. 2. Deze negen ideeën presenteren en bediscussiëren tijdens een symposium.
Dorpspandjes, al of niet vervallen, en historische plekken in de dorpskernen nieuw leven inblazen door met andere ogen naar de mogelijkheden te kijken, biedt perspectief voor het gehele dorp en daarmee de regio.
Resultaten Het project is door de Plaatselijke Groep goedgekeurd maar is nog niet beschikt. Wel hebben de betrokken gemeenten drie voorkeurslocaties aangewezen.
De dorpen in de Kop zijn de schatkamers van de r egio.
Natuur, Landschap & Cultuur
Westfriese Omringdijk, een keten van kunst en cultuur De Westfriese Omringdijk domineert al meer dan 700 jaar het landschap in de Kop. Kunstenaars en theatermakers raken geïnspireerd door deze historische zeedijk die nu grotendeels midden in het land ligt met aan de ene kant het oude land en aan de andere kant de polders. De dijk nodigt uit om als podium te worden gebruikt voor projecten van kunst, cultuur, sport en recreatie. Er is een meerjarig programma rondom de Westfriese Omringdijk opgesteld met als titel Keten van cultuurhistorie, kunst en recreatie. Ambitie Het promoten van de Westfriese Omringdijk als een toeristische bestemming van formaat. Het programma geeft toekomst aan de Westfriese Omringdijk, het landschappelijk monument van Noord-Holland. De dijk is de icoon van de regio die een breed publiek iets heeft te bieden! Resultaten • In 2010 is veel aandacht besteed aan het merk Westfriese Omringdijk als toeristische bestemming. • Een huisstijl is ontwikkeld om de naamsbekendheid van de dijk te vergroten. • Onderzocht wordt hoe de economische
Initiatiefnemer(s)
Stichting kunst en cultuur noord-holland
Thema(‘s) start Looptijd
Natuur, landschap & cultuur 3 juni 2009 1 jaar
Leader bijdrage
€ 20.000
co-financiering
n.v.t.
Totale investering Meer info
€ 48.400 www.westfrieseomringdijk.nl
effecten van het programma kunnen worden gemeten en hoe de regio economisch mee kan profiteren van de bekendheid van de dijk. • De Westfriese Omringdijk is een voorbeeldproject voor een regio waarin cultuur het toerisme stimuleert en daarmee een economische waarde heeft. • Een activiteitenplan is opgesteld waarin onder andere is opgenomen: - het ontwikkelen van promotiemateriaal en een website in drie talen. - het promoten van de ‘Kanjers van de Dijk’ - het organiseren van bijeenkomsten en werkconferenties waarin arrangementen worden ontwikkeld en evenementen worden bedacht. - het uitreiken van een Westfriese Omringdijk prijs. - bevorderen van de samenwerking tussen de verschillende organisaties, overheden en ondernemers.
Je koike d’r je oige uit!
21
Toerisme & Recreatie
Informatie natuurgebieden Noordkop De Kop van Noord-Holland is een open en uitgestrekt gebied dat vooral bestaat uit strand, duinen, landerijen en dorpen. Plas-drasgebieden en bossen zijn in de Kop weinig aanwezig. Nieuwe natuur wordt gecreëerd voor het behoud van planten en dieren. Bij de aanleg wordt rekening gehouden met recreatief medegebruik zowel door de wandelaar als door de fietser die via het fietsknooppuntennetwerk zijn weg vindt. Wandelaars en fietsers zullen op deze nieuwe natuurgebieden worden geattendeerd door informatiepanelen, folders en digitale informatie zoals SMS berichten en audiotoers die kunnen worden gedownload op een MP3 speler. De digitale informatie is snel, interactief en gemakkelijk en zonder noemenswaardige kosten te wijzigen of aan te vullen met specifieke seizoensgegevens. Ambitie De recreant laten kennismaken met de natuur en het cultuurhistorisch landschap door informatie ter plekke te verstrekken. Informatiepunten worden gerealiseerd op Wieringen en in Wieringermeer, Niedorp, Anna Paulowna, Zijpe en Den Helder. Folders worden uitgedeeld bij de VVV’s, op campings en in bezoekerscentra. Speciaal voor jongeren worden sms routes uitgezet en audiotoers voor de MP3 speler ontwikkeld.
22
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
start
Stichting landschap noord-holland Toerisme & recreatie 1 juli 2008
Looptijd
0,5 jaar
Leader bijdrage
€ 37.128
Provinciale co-financiering
€ 36.088
Totale investering
€ 75.565
Meer info
www.landschapnoordholland.nl
Resultaten • In het Wildrijk in de gemeente Zijpe en in de Helderse Duinen zijn sms routes uitgezet aan de hand van markeringen die een code dragen. Het sms-en van de code levert via een sms-bericht informatie van de locatie op. • In het natuurgebied Balgzand staan 30 informatiebordjes met vragen. • In de Helderse duinen zijn 15 informatiepanelen geplaatst. • Voor de Helders duinen is een folder gemaakt die zowel aan individuele bezoekers als aan deelnemers van een excursie wordt uitgedeeld. • In het Waddengebied staan 30 verplaatsbare ‘belevingspanelen’ die worden gebruikt tijdens de Wadexcursies.
Digit aal de natuur beleven, het kan!
Toerisme & Recreatie
Informatiezuilen, een digitale gids voor de toerist De Regio VVV Kop van Noord-Holland heeft een website ontwikkeld die te downloaden is op de informatiezuilen die her en der in de regio staan. De schermen zijn voorzien van een touch screen systeem. De grote en informatieve buttons zijn handig te bedienen. De locaties en de uitvoering van de informatiezuilen zijn met zorg uitgekozen zodat zij veilig staan en tegen weer en wind bestand zijn. De beschikbaarheid van informatie, zowel voor wat betreft de gegevens van een toeristische voorziening als de ligging ervan, vergroot de bekendheid van de toeristische attracties. Het aantal toeristische bezoeken zal hierdoor toenemen. Ambitie De VVV Kop van Noord-Holland kan met deze informatiezuilen 24 uur per dag, 7 dagen in de week de gast van actuele informatie voorzien en boekingsmogelijkheden voor onder andere logies aanbieden.
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
start Looptijd
VVV Kop van Noord-Holland Toerisme & recratie 1 mei 2010 1 jaar
Leader bijdrage
€ 10.500
gemeentelijke co-financiering
€ 10.500
Totale investering
€ 31.500
Resultaten De informatiezuilen staan door de gehele regio verspreid. De digitale informatie is beschikbaar aan de Noordzeekust in Petten, Sint Maartenszee, Callantsoog en Julianadorp. Aan de Waddenkust kan de toerist op Wieringen terecht bij een informatiezuil en aan de IJsselmeerkust in Wieringerwerf. In het landelijk gebied staan er informatiezuilen in Anna Paulowna, Dirkshorn, Niedorp en Schagen.
Van bo l tot bloem, de gr oei van een bolbloem.
23
Toerisme & Recreatie
Hooiberghutten in de Kop Het overnachten in een hooiberghut is comfortabel kamperen. Het is een luxe variant op de welbekende trekkershut. Het grote verschil is dat elke hooiberghut een eigen toilet heeft. De hooiberghut is met milieuvriendelijke materialen gebouwd. Campingeigenaren en agrariërs met een boerencamping die hun logiesaanbod op een duurzame en snelle manier willen verbreden, kunnen zich aansluiten bij de Vereniging Hooiberghutten. Deze vereniging heeft een website, ontwikkelt meerdaagse wandel- en fietsarrangementen en zorgt voor de promotie en marketing van het concept. De provincie Noord-Holland, en bij uitstek de Kop, is een aantrekkelijk fiets- en wandelgebied. Er is behoefte aan een variatie van logiesaccommodatie qua luxe, prijs en locatie. Op het platteland beleef je de rust, de ruimte en de uitgestrektheid intenser dan dat je in een dorp of stad logeert. De hooiberghut biedt die variatie en past goed in het landschap.
24
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
start Looptijd
Stichting landschap noord-holland Toerisme & recreatie 13 maart 2008 2 jaar
Leader bijdrage
€ 12.472
provinciale co-financiering
€ 12.472
Totale investering
€ 36.665
Meer info
www.hooiberghutten.nl
Ambitie Het is de bedoeling dat met 20 hooiberghutten in de Kop van Noord-Holland een keten van bijzondere, betaalbare toeristische verblijfsaccommodatie in het landelijk gebied ontstaat die aansluit op de hooiberghutten elders in het land, zoals in de Utrechtse regio De Venen en de Gooi- en Vechtstreek. Resultaten In juni 2011 is een open huis georganiseerd op het pilotbedrijf minicamping de Duinzoomhoeve in Julianadorp aan Zee. Een aantal bezoekers hadden belangstelling voor het bouwen van hooiberghutten. Het project wordt verder ondersteund door het Investeringsbudget Landelijk Gebied (ILG).
De r omantiek van de hooiberg.
Toerisme & Recreatie
Gastvrij Kop van Noord-Holland Jaarlijks bezoeken zo’n 900.000 toeristen het (kust)gebied, goed voor ruim 3 miljoen overnachtingen. Nieuwe trends in het toerisme is het zoeken naar een belevenis en genieten van de rust oftewel Slow Tourism. Dit verklaart de aandacht voor het agrarische bedrijf, het natuurbeheer, de huisverkoop van (biologische) agrarische producten en ambachtelijke workshops. Het kleinschalig toeristisch aanbod in de Kop van Noord-Holland en op Texel, kan op een eenvoudige wijze voldoen aan deze wens van de toerist van nu. Gastvrij zijn kost niets maar brengt veel op. Ambitie Het kleinschalige verblijf gekoppeld aan lokale producten, unieke natuurwaarden, cultuurhistorie en lokaal gemaakte kunst, zorgt ervoor dat de toerist de gehele regio beleeft in een ontspannen sfeer. In combinatie met Slow Food wordt de vakantiebelevenis nog intenser. Streekproducten spelen hierbij een belangrijke rol. Parallel aan het ontwikkelen van arrangementen, het verbeteren van de gastvrijheid en de informatievoorziening aan de gast, loopt de kwaliteitsverbetering van het toeristisch aanbod.
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
start Looptijd
Stichting regio VVV Kop van N-H Toerisme & recratie 1 januari 2012 1 jaar
Leader bijdrage
€ 24.854
provinciale co-financiering
€ 24.854
Totale investering
€ 124.568
Meer info
www.gastvrijhoordholland.nl www. zotexels.nl
De gast wil op zijn minst waar voor z’n geld maar wil nog liever dat zijn verwachtingen worden overtroffen. Resultaten Het project is al door de Plaatselijke Groep goedgekeurd maar is nog niet beschikt. De beoogde resultaten zijn: • Formuleren van kwaliteitscriteria voor zowel het toeristisch aanbod als de gastvrijheid van de ondernemer. • Het opzetten van een certificeringssysteem inclusief controles. • Deelnemers aan het project Gastvrij Kop van Noord-Holland nemen ook deel aan de cursus Hostmanship. • Het toeristisch aanbod uitbreiden met arrangementen. • Het bij het toerisme betrekken van agrariërs en vissers. • Het oprichten van een inspiratienetwerk in navolging van het concept Zo Texels.
Slow tourism, Slow Food, beide he bben een verhaal!
25
Toerisme & Recreatie Foto: De Helderse Vallei
Bezoekerscentrum De Helderse Vallei Ten zuiden van de stad Den Helder staat op voormalig bollenland het bezoekerscentrum en de kinderboerderij De Helderse Vallei. Dit unieke activiteitencentrum heeft als hoofdfunctie natuur- en milieueducatie. De Helderse Vallei ontvangt schoolgroepen, inwoners, toeristen en recreanten. Het centrum inspireert jong en oud om de natuur beter te beleven tijdens wandel- en fietstochten. De inwoners van Den Helder zullen bewuster worden van het belang en de kwetsbaarheid van de natuur in hun eigen leefomgeving. Groene spilfunctie De (kinder)activiteiten, exposities, lezingen, excursies, de leeshoek en de speelmogelijkheden binnen en buiten vormen de kern van De Helderse Vallei. Behalve die van De Groene Poolster, centrum voor natuur- en milieueducatie, worden ook de andere groenactiviteiten in Den Helder in het bezoekerscentrum ondergebracht. De Helders Vallei heeft een groene spilfunctie en een grote toeristische aantrekkingskracht.
26
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
start Looptijd
Gemeente den helder Toerisme & recreatie 1 september 2008 2 jaar
Leader bijdrage
€ 35.000
co-financiering
n.v.t.
Totale investering Meer info
€ 100.000 www.deheldersevallei.nl
Ambitie Den Helder wil zich met De Helderse Vallei als groene, aantrekkelijke stad profileren. Een recreatieknooppunt wordt ontwikkeld. Ook zijn er plannen voor de aanleg van een biologische volkstuin. Resultaten • De Helderse Vallei heeft sinds de opening medio 2010 al 52.000 bezoekers ontvangen. Er is een vlindertuin, waterpeilbuis, een openluchttheater en een winkel waar biologische en streekproducten worden verkocht. • In De Helders Vallei werken professionals en vrijwilligers van natuurorganisaties en onderwijs, meervoudige gehandicapten, de toeristische sector en de overheid samen. • Voor het basisonderwijs zijn leskisten en veldwerklessen ontwikkeld. Educatieve schoolreisjes kunnen worden geboekt.
De gr oene poor t van Den Helder.
Toerisme & Recreatie
Openluchttheater Mariëndal Den Helder Vroeger lag er in het natuurpark De Donkere Duinen het openluchttheater Paddenstoel. Nu is een robuust openluchttheater gebouwd in het tegenoverliggende natuur- en recreatiegebied Mariëndal waarin het bezoekerscentrum De Helders Vallei staat en een klimparcours wordt aangelegd. Ook zijn er plannen om een pannenkoekenrestaurant te openen. Het openluchttheater voorziet in een behoefte van kunst- en cultuurgezelschappen om optredens te geven voor een groot en divers publiek. Ook is het theater geschikt voor onder andere kinderpartijtjes, bedrijfsuitjes en straattheater. Aangezien het openluchttheater blootstaat aan weer en wind zijn er bij het aanleggen sterke en eenvoudige materialen gebruikt. Op deze manier is het theater zo goed als vandalismeproef.
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
start Looptijd
Stichting openluchttheater Mariëndal Toerisme & recreatie september 2009 3 maanden
Leader bijdrage
€ 10.000
provinciale co-financiering
€ 10.000
Totale investering
€ 83.734
Meer info
n.v.t.
Ambitie Het openluchttheater is vrij toegankelijk en te gebruiken voor verschillende doeleinden en doelgroepen. Fondswerving zal worden geïntensiveerd om een jaarlijks aantrekkelijk programma te kunnen samenstellen. Resultaten • Drie serviceclubs uit Den Helder hebben in 2011 drie (kinder)voorstellingen gesponsord. • Verhalenverteller Eric Borrias heeft in de zomer 2011 een voorstelling verzorgd en zal in 2012 opnieuw voor een optreden worden uitgenodigd.
Een complete r ecr eatievoor ziening aan de r and van de st ad.
27
Toerisme & Recreatie
Avontuurlijk Klimparcours De locatie waar het Klimparcours wordt gebouwd, ligt aan de rand van een parkeerplaats en loopt door het bos waar al een gedeelte van een mountainbike/trimparcours doorheen loopt. Het bos ligt aan de doorgaande weg van Den Helder naar Julianadorp aan Zee en is dus goed bereikbaar. Veel toeristische routes gaan door het bos, zoals fiets, wandel‐ en kanoroutes die gecombineerd kunnen worden met een klimactiviteit. Het avontuurlijk klimparcours past in het totale toeristisch recreatieve aanbod dat in de omgeving aanwezig is. Ook is er aansluiting bij de huidige trends en ontwikkelingen op het gebied van natuurrecreatie en vrije tijd. Toeristen willen veel verschillende belevenissen in hun vakantie opdoen, actief zijn en uitdagingen aangaan. Ook zal deze recreatieve en sportieve voorziening groepsbezoek genereren zowel vanuit de zakelijke markt zoals de organisatie van bedrijfsevenementen en incentives als vanuit het verenigingsleven voor het jaarlijkse uitje en schoolreisjes.
28
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
start Looptijd
Helder Events Toerisme & recreatie nog starten 1 jaar
Leader bijdrage
€ 40.000
Gemeentelijke co-financiering
€ 40.000
Totale investering
€ 239.348
Meer info
www.helderevents.nl
Ambitie In het natuurgebied Mariëndal tegenover ‘De Donkere Duinen’ ten zuiden van de stad Den Helder, wordt een uitdagend klimparcours van natuurlijke materialen gebouwd. Het parcours dient te passen in de omgeving en rekening te houden met de ecologische waarden van het gebied. Status De vereiste vergunningen zijn aangevraagd. Het project is al door de Plaatselijke Groep goedgekeurd maar is nog niet beschikt.
Beleef het avontuur op gr ote hoogte.
Toerisme & Recreatie
Vuurtoren Texel
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
Vuurtoren Texel is het boegbeeld en voor de scheepvaart het baken van het eiland. De vuurtoren is 145 jaar oud en is sinds 2009 voor het publiek opengesteld. Op zo’n 45 meter boven zeeniveau heeft de bezoeker een prachtig uitzicht over de Wadden- en Noordzee en over het eiland. Onderweg naar boven loopt men langs verschillende presentaties onder andere over de geschiedenis van de vuurtoren die tijdens de oorlog zwaar beschadigd werd. Rond de oude kapotte toren werd na de oorlog een nieuwe mantel gebouwd. Op de vierde verdieping kan men tussen de twee muren doorlopen. Ambitie Stichting Texels Museum die de vuurtoren beheert, wil een bijdrage leveren aan het behoud en waar mogelijk het herstel van de natuur en cultuur op Texel. De monumentale waarde van Vuurtoren Texel kan door onderhoud en gebruik worden vergroot. De bezoekers kunnen kennismaken met de rijke maritieme en culturele geschiedenis van het eiland. Resultaten • Vuurtoren Texel is een ware publiekstrekker. Het aantal bezoekers overtreft de verwachtingen.
start Looptijd
stichting texels museum Toerisme & recratie mei 2009 7 maanden
Leader bijdrage
€ 52.500
provinciale co-financiering
€ 27.500
Totale investering
€ 227.500
Meer info
www.vuurtorentexel.nl
• De openingstijden verschillen per seizoen. In het voor- en naseizoen is Vuurtoren Texel dagelijks open van 10.00 tot 17.00 uur, in de zomermaanden van 10.00 tot 20.00 uur. In de winter is het monument open op woensdag, zaterdag en zondags en in de vakanties dagelijks. • De bezoekersaantallen sinds de opening juni 2009 zijn: 70.000 bezoekers in 2009 108.000 bezoekers in 2010 • Vuurtoren Texel biedt aan acht parttimemedewerkers werkgelegenheid. • De vuurtoren fungeert ook als toeristisch informatiepunt. • Meerdaagse arrangementen met een bezoek aan Vuurtoren Texel zijn samengesteld in samenwerking met de verblijfsaccommodatie Stayokay en vakantiecentrum Dennenoord.
Texel is een attr actie rijker.
29
Toerisme & Recreatie
Museum Surmerhuizen, Eenigenburg Eenigenburg was ruim 700 jaar geleden een nederzetting met een dwangburcht. Het dorp ligt nu tegen de Westfriese Omringdijk aan die toen door de Westfriezen is aangelegd.
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
start Looptijd
Museum Surmerhuizen is het centrale informatiepunt voor de bezoeker van het gebied. Bij de dwangburcht, de terpen, het daglonershuisje en de Westfriese Omringdijk kan de bezoeker informatie opvragen via de QR codes die ter plekke staan vermeld. Ambitie In de beleidsnota Economische zaken en Toerisme van de gemeente Harenkarspel vormen het museum Surmerhuizen, de dwangburcht Huys te Nuwedore en de Westfriese Omringdijk de basis voor de zogenaamde tijdsdriehoek. Het tussenliggend gebied wordt verder ontwikkeld als educatief, toeristisch recreatief gebied.
30
Toerisme & recreatie 31 maart 2011 1 jaar
Leader bijdrage
€ 96.800
co-financiering
n.v.t.
Totale investering Meer info
De eeuwenlange inspanningen van de bewoners hebben een bijzonder landschap opgeleverd vol cultuurhistorie.
Gemeente harenkarspel
€ 193.600 www.eenigenburg.nl
Resultaten De subsidie is in november 2011 toegekend. Het beoogde resultaat is dat het museum na de verbouwing wordt voorzien van multimedia zodat de bezoeker kan kiezen voor een virtuele rondleiding. Ook worden de openingstijden verruimd en buiten het zomerseizoen kan de sleutelbeheerder na een telefonisch verzoek, het museum openen.
Bij Eenigenburg kun je de tijdgeest voelen.
Toerisme & Recreatie
De Roode Eenhoorn, een thuis in Nieuwe Niedorp Het bijzondere woon-zorgproject is geschikt voor acht mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking die zelfstandig willen wonen. Het voormalige café-restaurant De Roode Eenhoorn is een historisch pand dat in het centrum van Nieuwe Niedorp ligt. De locatie is bepalend voor het slagen van het project omdat alle grote dorpsactiviteiten om en nabij het pand plaatsvindt, zoals Floralia, triatlon, kielemarkt, kermis, nazomeren en de kerstmarkt. Het is voor de integratie van de bewoners de beste plek omdat zij zowel binnen- als buitenshuis gemakkelijk aan het dorpsleven kunnen deelnemen. Het gebouw krijgt een openbaar toegankelijke gelagkamer. Er is voldoende ruimte in het gebouw om andere activiteiten te organiseren voor de bewoners, dorpsgenoten en andere doelgroepen. Ambitie Het realiseren van een woon-zorgcomplex met acht appartementen, een woning voor een beheerdersechtpaar, een gemeenschapsruimte en een gelagkamer en het behouden van een provinciaal monument in het hartje van het
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
start Looptijd
stichting de roode eenhoorn Toerisme & recratie juni 2011 1 jaar
Leader bijdrage
€ 50.000
gemeentelijke co-financiering
€ 50.000
Totale investering
€ 381.303
Meer info
www.deroodeeenhoorn.nl www.kleinschaligwonen-nh.nl
karakteristieke Nieuwe Niedorp zijn aspecten van de ambitie van de Stichting De Roode Eenhoorn. De restauratie zal op een duurzame manier worden uitgevoerd. Stichting ZorgSaam zal voor dit woonzorgproject 5 tot 7 gekwalificeerde mensen in dienst nemen, inclusief het beheerdersechtpaar. Ook zullen ongeveer 25 vrijwilligers een bijdrage gaan leveren aan het leven in De Roode Eenhoorn. Resultaten De omgevingsvergunning en offertes zijn aangevraagd en de bestemmingswijziging is goedgekeurd. Rond de jaarwisseling kunnen de sloop en het archeologisch onderzoek worden gestart. Eind 2012 zal de oplevering plaatsvinden.
Een vernieuw ende en eigentijdse invulling van zorg.
31
Toerisme & Recreatie
Tulpenexcursie Kwekerij Siem Munster te Slootdorp heeft van zijn agrarische bedrijfsactiviteit ook een toeristische attractie gemaakt. In de periode december tot mei valt er voor groepen bezoekers veel te zien in de kassen en in april ook op het land.
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
start Looptijd
Ambitie Het doel is om vijf jaar na de opening die in het najaar 2009 plaatsvond, minimaal 2.800 bezoekers te ontvangen. Allerlei soorten gezelschappen zijn welkom zoals families, schoolgroepen, verenigingen en touringcartoeristen uit binnen- en buitenland. De promotie is met name gericht op de incoming touroperators die toeristen in de Randstad excursies naar de provincie aanbieden.
32
Toerisme & recratie januari 2009 1 jaar
Leader bijdrage
€ 12.598
Gemeentelijke co-financiering
€ 12.598
Totale investering
€ 65.205
Meer info
De Tulpenexcursie begint in de horeca ontvangstruimte waar de bezoekers een beeldpresentatie van de groei van de tulp wordt getoond. In de kas krijgen de gasten uitleg over het productieproces. Ook worden er workshops georganiseerd en is het mogelijk om de Tulpenexcursie te combineren met een bezoek aan andere agrarische bedrijven en toeristische attracties in de buurt, zoals een paprikakwekerij, een traditionele Hollandse molen in Medemblik, de Stoomtram Hoorn-Medemblik en de bloemenshows Hollands Flowerfestival en Lentetuin Breezand.
Kwekerij siem munster
www.tulpenexcursie.nl
Resultaten • In het eerste seizoen heeft het aantal bezoekers de verwachtingen met 100% overtroffen. In 2011 was er een lichte groei van 10% merkbaar. De boekingen voor 2012 laten een groei van 30% zien. Als de groei doorzet dan wordt het doel van 2.800 bezoekers in 2015 al in 2013 gehaald! • De Tulpenexcursie is een mooie aanvulling op het aanbod elk-weervoorzieningen in de Kop van Noord-Holland. • De arrangementen houden de toeristische groepen langer in de regio. • Met name de intercontinentale toeristen nemen deel aan de Tulpenexcursie, een goede promotie voor de provincie en het bloembollenvak.
Van bo l tot bloem, de gr oei van een bolbloem.
Toerisme & Recreatie
Kop in Bloei De toeristisch recreatieve sector is een van drie belangrijkste economische pijlers van de Kop van Noord-Holland. Honderden kleine recreatiebedrijven vormen de sector. Een goede samenwerking tussen verschillende ondernemers kan leiden tot ontwikkeling van arrangementen of van andersoortige activiteiten die bijdrage aan het verbeteren van het toeristisch recreatief aanbod in de Kop. Ambitie De Plaatselijke Groep heeft het idee opgevat om samenwerkende ondernemers die het toeristisch product aantrekkelijker willen maken, te enthousiasmeren om hun plannen uit te voeren. Kleine stimuleringsbedragen (maximaal € 5.000 of 40% van de projectkosten) worden verleend zonder dat een uitgebreid subsidietraject gevolgd hoeft te worden. Er zijn een aantal criteria aan deze bijdragen verbonden waaronder de eis dat minimaal drie partijen in het project samenwerken, het project groeipotentie en ambitie heeft, regionaal gebonden is en kwalitatief en duurzaam is. Resultaten Een aantal projecten zijn van start gegaan met steun van Kop in Bloei in juni 2011 gepresenteerd in de Helderse Vallei tijdens de uitreiking van de eerste Eropuitgids.
Initiatiefnemer(s) Thema(‘s)
start Looptijd
Plaatselijke groep Leader KVNH Toerisme & recratie september 2010 2 jaar
Leader bijdrage
€ 20.000
gemeentelijke co-financiering
€ 20.000
Totale investering
€ 161.000
Meer info
n.v.t.
1. Het project Zo Texels, www.zotexels.nl 2. Arrangementen Museum Broeker Veiling waarin een bezoek aan de oudste groente en fruit doorvaarveiling wordt gecombineerd met een bezoek aan de modernste kas op Agriport A7 of de tulpenexcursie. 3. Halve van Den Helder, een jaarlijks terugkerende vierdaagse wandeltocht/ kunstroute. 4. Eropuitgids Kop van Noord-Holland. 5. Top 10 vakantietips via mobiele telefoon. 6. Uitgave van 'Duinen en mensen', een boek over het duingebied 'Duinen Noordkop'. 7. Promotie van de tuinderskring Harenkarspel, een samenwerking tussen ondernemers in de gemeente Harenkarspel. 8. Uitgave van '100 x Texel', een boek en wrakkenkaart.
Eén plus één plus één is drie in het kwadr aat!
33
Land- & Tuinbouw
Cranberryteelt op Texel Teleurgestelde jutters gooiden rond 1839 aangespoelde vaten vol met rode, zure bessen leeg in de duinvalleien op Terschelling. Nu verpacht Staatsbosbeheer de valleien aan een ondernemer die de cranberry’s in het najaar oogst om te verwerken voor de gezondheidswereld en voor de lekkernijmakerij.
34
Initiatiefnemer(s)
2 Texelse agrariërs, vertegenwoordigd door Jan Buijs Agro-Advies
Thema(‘s) start Looptijd
Land- en tuinbouw 1 januari 2011 2 jaar
Leader bijdrage
€ 18.333
Gemeentelijke co-financiering
€ 18.333
Totale investering
€ 55.000
Meer info
www.agro-advies.nl
Na onderzoek blijkt ook Texel voor een bedrijfsmatige cranberryteelt de juiste omstandigheden te hebben zoals grondsoort, ontwatering, ph waarde en klimaat. Twee agrariërs voeren momenteel een teeltproef uit op 5.000 m2 verdeeld over twee proefvelden. Een watersysteem is aangelegd en er zijn 13.000 cranberryplanten aangeplant. De teelt wordt deskundig begeleid, gemonitord en geëvalueerd.
Ambitie Het is de bedoeling dat de teeltvariatie op Texel wordt vergroot zodat de lokale economie een impuls krijgt. Kennis wordt vergaard, gebundeld en gedeeld. Een nieuw streekproduct is interessant voor de toerist die ook op de teeltlocaties rondleidingen kan krijgen. Ook is het voor bezoekers mogelijk om het oogstrestant zelf te plukken. Een extra dimensie aan de vakantiebeleving!
Mooi landschap Cranberry struiken sieren het landschap en zullen Texel kleuren. De teelt is milieuvriendelijk. Mest en gewasbeschermingsmiddelen zijn niet nodig waardoor de teelt specifieke flora en fauna aantrekt.
Resultaten Als de teeltproeven slagen dan kan in 2020 ongeveer 50 ha. geschikt gemaakt zijn voor de cranberryteelt. Het telen en het verwerken van de bessen en het vermarkten van de eindproducten heeft een verwachte omzet van €12,5 miljoen en een potentiële werkgelegenheid van 10 fulltime banen.
Cr anberries, smakelijk en een sier aad voor het landschap!
Land- & Tuinbouw
Educatief Tulpencentrum Zijpe Duizenden toeristen komen in het voorjaar speciaal naar de Kop van Noord-Holland voor de kleurenpracht van het grootste aaneengesloten bollenteeltgebied in de wereld. In de gemeente Zijpe ligt de stolpboerderij Kneinsberg die wordt heringericht tot een multifunctioneel Tulpencentrum met (inter) nationale allure. De tulp krijgt hier een heel jaar rond alle aandacht. Het Tulpencentrum vergroot de cultuurhistorische en natuurlijke waarde van de omgeving en maakt promotie voor de bollenteelt. De monumentale stolpboerderij staat middenin het bollenproductiegebied waardoor de bezoeker direct een indruk krijgt van de omvang van de bollensector die een grote bijdrage levert aan de regionale economie. Ambitie Het huidige toeristisch recreatieve aanbod in de regio wordt aangevuld met het Tulpencentrum, een elk-weervoorziening die het gehele jaar is geopend. In het centrum kunnen zowel volwassenen als kinderen op een speelse en
Initiatiefnemer(s)
Thema(‘s) start Looptijd
Fluwel Land- en tuinbouw moet nog starten 1 jaar
Leader bijdrage
€ 50.000
gemeentelijke co-financiering
€ 50.000
Totale investering
€ 485.000
Meer info
www.fluwel.nl
educatieve manier kennis opdoen over de herkomst van de tulp en over het groeien en bloeien van de tulpenbol. Resultaten Het project is al door de Plaatselijke Groep goedgekeurd maar is nog niet beschikt. De beoogde resultaten zijn: • Wandel- en fietsroutes die langs het tulpencentrum lopen. • Een natuurlijke speel- en beleefplek voor kinderen. • Een significante bijdrage leveren aan het verbeteren van de waterhuishouding van de polder. • De toeristische bezoekers van het Tulpenmuseum in Amsterdam naar de Kop halen.
Alle ogen zijn gericht op het nationale symbool de tulp.
35
Land- & Tuinbouw
Floratuin, bloembollenpromotiepunt in de Kop Er worden in de Kop van Noord-Holland veel verschillende soorten bollen geteeld en klaargemaakt voor de export. De bloembollensector staat zowel maatschappelijk als economisch onder grote druk. Innovatieve teelten en verduurzaming van de teelt kan de positie van de sector verstevigen. De Floratuin is de showroom van het bollenvak in de Kop. Iedere teler die een bijzondere soort teelt, kan zijn bollen in de Floratuin tot bloei laten komen. In de Floratuin in Julianadorp wordt al jaren een uniek assortiment bolbloemen getoond. In het voorjaar staat de Kop in bloei wat een prachtgezicht oplevert waarvan veel toeristen genieten. De tuin trekt jaarlijks 15.000 bezoekers waaronder ook telers, exporteurs en toeleveranciers. Ambitie De bollentelers willen innovatie, duurzaam telen en promotie centraal stellen met als doel de afzet een impuls te geven. De Floratuin wordt hiervoor met 1 ha vergroot en uitgebreid met een schuur en een ontvangstruimte. Verwacht wordt dat het grotere assortiment het aantal
36
Initiatiefnemer(s)
proeftuin zwaagdijk / floratuin i.s.m bloembollentelers noordelijk Zandgebied
Thema(‘s) start Looptijd
land- en tuinbouw autustus 2010 2 jaar
Leader bijdrage
€ 50.000
Gemeentelijke co-financiering
€ 50.000
Totale investering
€ 234.201
Meer info
www.floratuin.com
bezoekers in 2012 laat stijgen naar 25.000 gasten per jaar. Resultaten Behalve een groei in het bezoekersaantal en het creëren van een elk-weervoorziening voor toeristen, zullen er ook 10 bijeenkomsten voor studieclubs worden georganiseerd en 4 presentaties plaatsvinden waarin de onderzoeksresultaten worden belicht. De uitbreiding van de Floratuin zal meer werkgelegenheid opleveren, met name voor vrouwen. Zij kunnen de rondleidingen verzorgen en in de ontvangstruimte als gastvrouwen en verkopers van bloemen optreden.
Bloemen houden van mensen en mensen van bloemen!
Land- & Tuinbouw
Bulbieflowers, bolbloemen op pot
Mensen houden van bloemen maar steeds minder van tuinieren. Het onderhouden van een tuin of van bloembakken op het balkon vraagt tijd en inspanning. Daarbij is de natuur ook redelijk dwingend. Bloembollen moeten op tijd de grond in! Het maandenlange wachten wordt dan hopelijk beloond met de bloemen die men wenst. Het gemak dient de mens Als de zon vroeg in het jaar schijnt, willen de meeste mensen ook het voorjaar in de tuin ervaren. Niets gemakkelijker dan op dat moment een bloeiende bloembol kopen en in de grond zetten. Het grote voordeel is ook dat je hebt wat je wilt. Een bloembol blijft een natuurproduct en kan dus tot een verrassend resultaat leiden. Klant is koning De traditionele bloembollenteelt past zich aan, aan de veranderende markt. Drie bloembollenbedrijven in het Noordelijk Zandgebied hebben hun krachten en kennis gebundeld en breiden hun handel van droogverkoop uit met het product bol op pot.
Initiatiefnemer(s)
Thema(‘s) start Looptijd
Coöperatie Bulbieflowers i.o. land- en tuinbouw 1 juli 2011 1 jaar
Leader bijdrage
€ 13.000
provinciale co-financiering
€ 10.000
Totale investering
€ 50.000
Meer info
www.bulbieflowers.com
Resultaten Het project kent drie deelprojecten. 1. In de conceptfase richt alle aandacht zich op het vinden van een kwalitatief onderscheidende bolbloem voor het product bol op pot. 2. Dit concept wordt in eerste instantie op de Nederlandse markt geïntroduceerd. Verkooppresentaties en -gesprekken vinden plaats. 3. In samenwerking met Retail Management Center wordt in het voorjaar 2012 de bol op pot professioneel op de markt gezet.
Ambitie Het versproduct bol op pot heeft de potentie om een jaarrond assortimentsartikel te worden van supermarkten in binnen- en buitenland.
Een lentegr oet van een gemakstuinier!
37
Land- & Tuinbouw
Gemengd Zilt Aqua-Agrarisch Bedrijf
Initiatiefnemer(s)
Thema(‘s) start
Tot nu toe vormde zilt (grond)water een probleem voor agrariërs die gevestigd zijn in de kuststreek of in andere verziltende gebieden. Dit pilotproject maakt gebruik van de verzilting door het zilte water als hulpbron te gebruiken in de landbouw. Op twee proefvelden, een locatie in Friesland en een op Texel, worden vijf teeltmodules op elkaar afgestemd en aan elkaar geschakeld. Op die manier ontstaat een eenvoudige en robuuste teeltketen waarbij de overschotten en restproducten uit de ene module in de volgende wordt gebruikt. De vijf modules zijn kweek van zeevis, micro-algen, zeewier, schelpdieren en zilte groente. Cradle to Cradle in de landbouw Het duurzaamheidsconcept Cradle to Cradle betekent dat zoveel mogelijk binnen de keten wordt (her)gebruikt en dat het eindproduct het enige is dat de keten verlaat. De eindproducten van de ziltteeltketen kunnen nieuwe streekproducten zijn die het agrarisch bedrijf economisch perspectief bieden.
Looptijd
Land- en tuinbouw 1 juni 2009 2 jaar
Leader bijdrage
€ 36.962
provinciale co-financiering
€ 36.962
Totale investering
€ 140.210
Meer info
www.zeekool.nl
streekproducten op de markt zetten. Deze typische streekspecialiteiten kunnen de consumentenmarkt in het binnen- en buitenland veroveren. Resultaten • Een duurzame landbouwvorm is in samenwerking met marien-experts en agrariërs opgezet. Agrariërs in Noord-Holland, Friesland, Groningen en de Waddeneilanden kunnen hiermee hun voordeel doen. • De gebundelde kennis van deze sectoren kan ook worden geëxporteerd naar kustgebieden in onze buurlanden met eenzelfde soort klimaat. • Het gesloten Cradle to Cradle teeltsysteem wordt op twee proeflocaties getest waarna een vervolgprojectvoorstel wordt opgesteld.
Ambitie De agrariër kan de bedreiging van de verzilting ombuigen in een kans en hij kan bijzondere
38
Stichting sint donatus
Pr oef de zee!
Land- & Tuinbouw
Het Waddengebied gaat voor goud en een goudomrande beleving Het Keurmerk Waddengoud heeft het Waddengebied een sterke reputatie en goede naamsbekendheid opgeleverd. Waddengoud kan worden aangevraagd voor streekeigen producten, accommodaties en voor toeristische diensten waarbij gastvrijheid een belangrijk criterium is. Ambitie Met het verbreden en verbinden van Waddengoud wordt gewerkt aan het versterken van de concurrentiepositie van het Waddengebied. Resultaten In de afgelopen twee jaar zijn de wensen van de ondernemers onderzocht. Een actieprogramma met tien projecten is het resultaat. 1. Duurzaam toerisme, rustig genieten van bijvoorbeeld Waddeneigen muziek en poëzie in een historisch Waddenpand. 2. Acht Texelse restaurants zijn in 2011 bekroond met het Waddengoud keurmerk. 3. Gastvrije horeca serveert streekeigen producten. 4. De totale Waddenbeleving creëren met kunst, cultuur en streekeigen producten op een bijzondere locatie.
Initiatiefnemer(s)
Thema(‘s) start Looptijd
stichting waddengroep land- en tuinbouw 24 maart 2009 3 jaar
Leader bijdrage
€ 202.698
provinciale co-financiering
€ 202.698
Totale investering
€ 675.661
Meer info
www.waddengoud.nl
5. Duurzame visserijketen van vis, schelp- en schaaldieren verrijken met een breder assortiment en een professionele distributie. 6. Nieuwe ketens van streekeigen producten ontwikkelen en certificeren. 7. Het Waddengebied als totaalproduct promoten en vermarkten. 8. Goed ondernemerschap is goud waard maar daaraan moet wel worden gewerkt. Adviseren, begeleiden, micro-investeringssubsidie verlenen, professionaliseren en innoveren zijn hierbij de sleutelbegrippen. 9. H et merk Waddengoud moet bij het publiek meer associaties oproepen dan alleen kwalitatief goede streekeigen producten en vis. 10. Het Waddengoud certificeringssysteem onderwerpen aan de keurmerktoets van de Raad van Accreditatie voor het behoud van kwaliteit en geloofwaardigheid.
Waddengoud, een sterk merk!
39
Land- & Tuinbouw
Zorgboerderij Dijkgatshoeve In de Wieringermeer staat boerderij Dijkgatshoeve met potstal en zo’n 80 ha landbouwgrond en natuurgebied. Deze boerderij heeft de functie van een zorgboerderij gekregen waar mensen met een zorgvraag kunnen wonen en werken.
Initiatiefnemer(s)
Thema(‘s) start Looptijd
Ambitie • De zorgboerderij en de graanschuur zijn CO2 neutraal wat in combinatie met de biologischdynamische landbouw een bijdrage levert aan het gezond houden van de aarde. • Op termijn zullen er 60 werkplekken zijn gecreëerd. • De grote zaal in het bedrijfsgebouw zal geschikt zijn voor het houden van evenementen en bijeenkomsten van stichtingen, verenigingen en het bedrijfsleven. • Staatsbosbeheer wil wekelijks rondleidingen gaan verzorgen. • Wandelpaden in de natuurgebieden Dijkgatsbos en Robbenoordbos zullen langs de boerderij worden geleid.
40
Land- en tuinbouw augustus 2008 3 jaar
Leader bijdrage
€ 100.000
provinciale co-financiering
€ 100.000
Totale investering
€ 857.605
Meer info
Behalve landbouw wordt er ook melkvee gehouden voor de productie van kaas en andere huisgemaakte zuivelproducten zoals kwark en ijs. In de winkel en lunchroom zijn wandelaars, fietsers en vogelaars dagelijks welkom, ook in de weekenden.
scorlewald / Raphaëlstichting
www.dijkgatshoeve.nl
Resultaten • De zorgboerderij Dijkgatshoeve heeft 25 woon-werkplekken geopend. Twee woongroepen van zes mensen met een verstandelijke beperking wonen er al. • Er zijn dertien appartementen beschikbaar voor individuele bewoners. • Dit zorgproject biedt aan 25 mensen werk. Acht leerlingen van een middelbare school hebben een stageplek. • In de loop van 2012 liggen kaas en kwark onder de merknaam Hollands Kroon in de winkel te koop. • Er is veel werk te doen in de groentetuin en in de groenvoorziening rond de boerderij. Ook het onderhoud van het bos, de boomsingel, de landerijen en het overig natuurgebied vergt veel inzet. • Nauwe samenwerking tussen Staatsbosbeheer en andere (natuur) organisaties.
Doe mee en steek de handen uit de mouw en op de zorgboer derij!
LEADER
Leader: Liaison Entre Actions de Développement de l’ Economie Rural
Colofon Eindredactie:
Tekst en productiecoördinatie: Design & Druk: Beeldmateriaal: Oplage: Druk:
Projectbureau Leader Vera van Vuuren Marieke Endert YBosman PRoMotor, Winkel Drukkerij Burghout, Hippolytushoef Zie bron en uit eigen archief 500 November 2011
OP V O L L E K R AC H T V O O RU I T !
Leader is een Europees subsidieprogramma voor plattelandsontwikkeling dat is verkregen door het initiatief van de Provincie Noord-Holland, het Ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord en de gemeenten Kop van Noord-Holland en Texel.
Willemsoord 30 1781 AS Den Helder T. +31 (0)223 66 84 70 F. +31 (0)223 66 12 45 E. leader@nhn.nl www.leaderkvnh.nl