ЗАШТЕДА НА ЕНЕРГИЈА
ENERGY SAVINGS WITH REALIZATION OF THE PROGRAM FOR ENERGY EFFICIENCY 2008-2012 YEAR
Почитувани граѓани на Општина Карпош, Во изминатите пет години Општина Карпош ги реализираше проектите од, првата во Република Македонија, Програма за енергетска ефикасност. Горди сме што овие реализирани проекти во делот на уличното осветлување, објектите на основните училишта и детските градинки финансирани во најголем дел од општинскиот буџет и средствата на граѓаните резултираат со заштедa на енергија и финансиски средства и со намалени емисии на CO2 во воздухот (прикажани во оваа брошура). Поттикнати од овие остварени резултати, продолжуваме со проектите од нашата втора Програма за енергетска ефикасност 20132016 година, со која и предвреме ќе може да кажеме дека сме ги постигнале целите на потпишаната Конвенција на градоначалници на европски општини и градови за намалување на потрошувачката на енергија за 20%, намалување на емисиите на CO2 за 20%, користење на обновливи извори на енергија 20% до 2020 година. Со почит, Стевчо Јакимовски
Respected citizens of Municipality of Karposh, During the past few years Municipality of Karposh have been realizing projects from the first in Republic of Macedonia, Program for energy efficiency. We are proud that these realized projects in the part of street lighting, facilities of primary schools and kinder gardens are financed mostly from the municipality budget and resources of the citizens which results with saving of energy and finance and decreasing the emissions of CO2 in the air (shown in this brochure). Motivated from the achieved results, we are continuing with the projects in our second Program for energy efficiency 2013-2016 year, and we can say ahead that we have achieved the goals in the signed Convention of Mayors of European municipalities and cities for reducing the level of energy consumption for 20%, deceasing the level of CO2 emission for 20%, using renewable sources of energy for 20% more in 2020 year. With respect,
Stevcho Jakimovski
Содржина: 1. Почетна состојба на потрошена енергија за 2007 година . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 2. Состојба на потрошена енергија по реализација на проектите од Програмата за енергетска ефикасност 2012 година . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .9 2.1. Вкупнa заштедa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .14 2.2. Заштедa во уличното осветлување . . . . . . . . . . . .17 2.3. Заштедa во објектите на основните училишта. 19 2.4. Заштедa во објектите на детските градинки . . .20 3. Резиме на заштедената енергија, финансиски средства и намалена емисија на CO2 . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
Content: 1. Initial balance of energy consumption in 2007 year . . . . . . .4 2. Balance of consumed energy following the realization of the projects in the Program for energy 2012 year . . . . . . . . .9 2.1 Total savings . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 2.2 Savings in street lighting . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17 2.3 Savings in facilities of primary schools . . . . . . . . . . 19 2.4 Savings in facilities of kinder gardens . . . . . . . . . . 20 3 Summary of saved energy, finance resources and decreased emission of CO2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21
3
1. ПОЧЕТНА СОСТОЈБА НА ПОТРОШЕНА ЕНЕРГИЈА ЗА 2007 ГОДИНА
INITIAL BALANCE OF ENERGY CONSUMPTION IN 2007 YEAR
Состојбата со потрошувачката на електричната и топлинската енергија произлегува од изработената база на податоци со ENSI програмата, со која потрошувачката на енергија за 2007 година е земена за референтна потрошувачка на која се темелат мерките и проектите во Програмата за енергетска ефикасност за периодот 2008-2012 година.
State of the consumption of electricity and thermal energy is based on a prepared database by ENSI program in which the consumption of energy in 2007 was taken for reference consumption on which are based measures and project in the Program for energy efficiency for 2008-2012.
Графикон 1: Годишна потрошувачка на енергија во 2007 година (извор: база на податоци на Општина Карпош)
Graphic 1: Annual energy consumption 2007 year (source: data base of Municipality of Karposh)
4
5
Со Графикон 2 е прикажан очекуваниот раст на потребите за енергија во наредниот период без мерките и проектите за енeргетска ефикасност од една страна, и со реализација на проектите предвидени во Програмата за енергетска ефикасност, од друга страна. In Graphic 2 is exposed the expected increase of the needs for energy in the next period without measures and projects for energy efficiency on one site, and with realization of the projects in the Program for energy efficiency, on the other side.
6
Очекуваните состојби во 2012 година со примената на мерките за енергетска ефикасност се дадени во График 3 Expected conditions in 2012 year with the implementation of the measures for energy efficiency are given in Graphic 3
Графикон 2: Очекуван развој на потрошувачка на енергија во Општина Карпош во период 2008-2020 година
Графикон 3: Потенцијал за енергетска ефикасност за потрошувачка на топлинска и електрична енергија во општинските згради и уличното осветление во 2012 год.
Graphic 2: Expected increasing of the energy consumption in Municipality of Karpos for period of 2008- 2020 year
Graphic 3: Potential for energy efficiency of consumption of thermal and electric energy of the municipality facilities and street lighting in 2012 year
7
2. СОСТОЈБА НА ПОТРОШЕНА ЕНЕРГИЈА ВО 2012 ГОДИНА, ПО РЕАЛИЗАЦИЈА НА ПРОЕКТИТЕ ОД ПРОГРАМАТА ЗА ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ BALANCE OF CONSUMED ENERGY FOLLOWING THE REALIZATION OF THE PROJECTS IN THE PROGRAM FOR ENERGY 2012 YEAR
Крајните очекувани резултати на Програмата треба да резултираат со намалување на енергетските трошоци во општината за 15,2% во 2012 година. (цитат од Програма за енергетска ефиксаност на општина Карпош 2008-2012 ) Final expected results from the Program should result with decreasing of the energy expenses of the Municipality for 15,2% in 2012 year. (Quote from the Program for energy efficiency of the Municipality Karpos 2008-2012 year).
Со проектот на UNDP во 2010 година формирана е новата ExCITE база на податоци за потрошувачка на енергија. Општина Карпош како активен учесник во проектот ја применува програмата со внесување и континуирано евидентирање на податоци од 2008 година до денес Оваа база е надградена со дополнителните можности да генерира извештаи за потрошувачката на енергија по објекти, по временски периоди и споредбени вкрстени извештаи. Резултатите за потрошената енергија во 2012 се генерирани од извештаите од базата и се референтни за споредба со 2007 година пред почетокот на реализацијата на Програмата за енергетска ефикасност.
Through the project supported by UNDP in 2010 year is formed new data base ExCITE for the consumption of energy. Municipality of Karpos as an active participant in the project putted the program into practice with entering and continues recording of the data base since 2008 till today. This data base is upgraded with additional opportunities to generate reports for the consumption of energy for facilities, for time period and comparative cross-reports. Results for consummated energy in 2012 year are generated from the reports in data base and referent in compare to the results from 2007 before the beginning of the realization of the Program for energy efficiency.
8
9
Вкупна енергетска потрошувачка за сите типови горива Total energy consumption for all types of fuel
10
Вкупна енергетска потрошувачка на електрична енергија Total energy consumption of electricity
Период Period
Основни училишта/ Primary schools (kWh)
Детски градинки/ Kinder gardens (kWh)
94215,44
28026
1306474,37
Јануари/ January 2012
80122,04
24291,5
Март/March 2012
681819,58
Февруари/ February 2012
Април/April 2012
310235,07
Март/March 2012
81678,75
18847
Мај/May 2012
80854,78
Април/April 2012
62762,88
26011
Мај/May 2012
51654,78
23654
Период Period
Вкупна енергија/ Total energy (kWh)
Јануари/ January 2012
1149201,54
Февруари/ February 2012
Вкупна енергетска потрошувачка за сите типови на горива (KWh) за основни училишта и детски градинки во општина Карпош
Јуни/June 2012
52103,98
Јули/July 2012
35619
Јуни/June 2012
26146,98
20785
Август/ August 2012
33413
Јули/July 2012
15517
20102
Септември/ September 2012
59106,5
Август/ August 2012
17659
15754
Октомври/ October 2012
179781,24
Септември/ September 2012
38400,5
20706
Ноември/ November 2012
536983,83
Октомври/ October 2012
48640
25511
Декември/ December 2012
904473,1
Ноември/ November 2012
84670
31417
Вкупно Total
5330065,99
Декември/ December 2012
74278
33391
Total energy consumption for all types of fuel (KWh) for primary school and kinder gardens in the municipality
Вкупна енергетска потрошувачка на електрична енергија (KWh) за основни училишта и детски градинки во општина Карпош
Total energy consumption of electricity (KWh) for primary schools and kinder gardens in Municipality of Karposh
11
Вкупна енергетска потрошувачка на топлинска енергија Total energy consumption of thermal energy
Период Period
12
Основни училишта/ Primary schools (kWh)
Детски градинки/ Kinder gardens (kWh)
Јануари/ January 2012
511297
299642
Февруари/ February 2012
721218
310670
Март/March 2012
280100
157800
Април/April 2012
96404
56100
Мај/May 2012
0
0
Јуни/June 2012
0
0
Јули/July 2012
0
0
Август/ August 2012
0
0
Септември/ September 2012
0
0
Октомври/ October 2012
15281
35944
Ноември/ November 2012
1617155
137089
Декември/ December 2012
335274
284449
Вкупната потрошена енергија на годишно ниво за 2007 и 2012 година е претставена на следниов график: Total consumption of energy on annual level for 2007 and 2012 year is shown in the graphic bellow:
Вкупна енергетска потрошувачка на топлинска енергија (KWh) за основни училишта и детски градинки во општина Карпош
Total energy consumption of thermal energy (KWh) for primary schools and kinder gardens in Municipality of Karpos
13
2.1 ВКУПНA ЗАШТЕДA TOTAL SAVINGS Вкупнaта заштеда на годишно ниво (MWh), во однос на потрошената енергија, за годините 2007 и 2012 соодветно.
Total saving on annual level (MWh), in terms of consumption of energy, for 2007 and 2012 year
14
Во однос на реалниот дијаграм за растот на потрошувачката без спроведување на мерките за енергетска ефикасност и вистинската состојба по реализацијата на програмата, состојбата е следната: In terms of real diagram of expansion for consumption without implementation of energy efficiency measures and the actual situation after the implementation of the Program, the situation is following:
15
Проекцијата на вкупните заштеди до 2020 година со продолжување на мерките за енергетска ефикасност во наредниот период е далеку пооптимистички од првобитно проектираните во 2007 година. (види График 2). Вкупни реални заштеди на енергија во 2012 година, во однос на очекуваните заштеди проектирани во Програмата за енергетска ефикасност 2008-2012. Projection of total saving till 2020 year with continuing of the measures for energy efficiently in the upcoming period is far more optimistic than the initial projected in 2007 year. (see at the Graphic 2).Total real energy savings in 2012 year, in compared to the expected saving projected in the Program for energy efficiency 2008- 2012 year.
2.2. ЗАШТЕДИ НА УЛИЧНОТО ОСВЕТЛУВАЊЕ SAVING IN STREET LIGHTING
Реалните заштеди во уличното осветлување се гледаат од следните аспекти: • Изградба на нови линии и столбови за улично осветлување и зголемување на бројот на 4256 столбови вкупно, што е нова инсталирана моќност за 25,2% повеќе од претходните 3613 постојни столба во 2007 година • Сразмерно на тоа потрошената енергија за 4256 столба во 2012 година би била 2645 MWh, без применети мерки за енергетска ефикасност • Реално потрошената енергија во 2012 година е 2112 MWh, и е помала за 9% од потрошената енергија во 2007 година. • Во однос на реалниот пораст на енергијата од 2645 MWh, која соодвествува на новоизградените линии, намалувањето е 20,2%, што треба да се смета за реална годишна заштеда. Realistic savings for street lighting are visible in the following aspects: • Construction of new lines and poles for street lighting and increasing the number of poles on 4256 in total, which is new installed capacity of 25,2% more than the previous 3613 existing poles in 2007 year. • Proportion of energy consumed in 4256 poles in 2012 year will be 2645 MWh, without implementation of energy efficiency measures. • Real consumed energy in 2012 year is 2112 MWh, which is lower for 9% then the consumed energy in 2007 year. • In terms of real growth of the energy of 2645 MWh, which corresponds to the newly constructed lines, the reduction is 20,2%, which should be considered as a real annual savings.
16
17
2.3. ЗАШТЕДИ ВО ОБЈЕКТИТЕ НА ОСНОВНИТЕ УЧИЛИШТА SAVING IN FACILITIES OF PRIMARY SCHOOLS
Реализираните проекти со Програмата за енергетска ефикасност во сите десет објекти на основните училишта резултираат со вкупна заштеда на топлинска и електрична енергија од 1681,3 MWh на годишно ниво или 30,9% заштеда од потрошената енергија во 2007 година. Realized projects from the Program for energy efficiency in all ten facilities of the primary schools were resulting with total savings of thermal energy and electricity of 1681,3 MWh on an annual level or 30,9% savings compared to consumption of energy in 2007 year.
Проектите планирани во наредниот тригодишен период за имплементација на автономни системи на природен гас и обновливи извори на енергија преку кои ќе се снабдуваат овие објектите со топлинската енергија, имаат за цел во период од три години заштедите вооднос на референтната 2007 година да ги подгинат во границите од 55- 65% . Projects planned for the next three years are implementation of autonomous systems of natural gas and renewable energy sources that will supply these facilities with heating. These should produce savings in compare to the reference list of 2007 year among 55-65%.
18
19
2.4. ЗАШТЕДИ ВО ОБЈЕКТИТЕ НА ДЕТСКИТЕ ГРАДИНКИ SAVING IN FACILITIES OF KINDER GARDENS Обемот на реализираните проекти за енергетска ефикасност во овие објекти беше помал во однос на основните училишта и сразмерно на тоа, заштедите на вкупната енергија од 79 MWh на годишно ниво споредено 2007 и 2012 година, претставуваат 4,2% во однос на референтната 2007 година. The range of realized projects for energy efficiency in these facilities was lower than in primary schools and proportionally of these savings of total energy in 2012 year were 79 MWh on an annual level compared with 2007, representing 4,2% compared to referent list of 2007 year.
3. РЕЗИМЕ НА ЗАШТЕДЕНАТА ЕНЕРГИЈА, ФИНАНСИСКИ СРЕДСТВА И НАМАЛЕНА ЕМИСИЈА НА CO2 • Вкупната заштедена енергија на годишно ниво во однос на референтната 2007 година е : 2.376.428 kWh • Ако се стави и реалниот пораст на инсталираната моќност за новите 643 столбови за улично осветлување од 331.240 kWh реалната заштеда на енергија на годишно ниво е : 2.707.668 kWh • Вкупната заштеда на годишно ниво во пари по цени на енергијата во 2012 година изнесува : 20.448.309,00 денари или 332.493,00€ Овие средства се реален финансиски потенцијал кој може да се користи за реализација на новите проекти за енергетска ефикасност. • Заштедената енергија на годишно нови соодветствува на намалена емисија на CO2. 2381 tCO2
Активностите кои што се планирани за детските градинки во новата Програма за енергетска ефикасност 2013-2016 година се проектирани со цел да се остварат вкупни заштеди во 2016 година во границите од 45 до 60 % во однос на потрошената енергија во 2007 година. Activities which are planned for the kinder gardens in the Program for energy efficiency 2013-2016 year are projecting in order to establish total savings in 2016 year among 45 - 60 % compared to consumption of energy in 2007 year.
20
2381 tCo2
Република Македонија иако е потписник на КЈОТО Протоколот за жал не ги евидентира и не ги користи овие карбон кредити кои на берзата се околу 5 евра по тон CO2 што би претставувало дополнителен финанскиски бенефит за една година од 11 906 евра.
21
SUMMARY OF SAVED ENERGY, FINANCE RESOURCES AND DESREASED EMISSION OF CO2 • Total energy savings on an annual level compared to the referent 2007 year is: 2.376.428 kWh • If you put and real growth off installed capacity for 643 new poles for street lighting from 331.240 kWh the real energy savings per is: 2.707.668 kWh • Total savings on an annual level in money according the prices of energy in 2012 year is: 20.448.309,00 denars or 332.493,00€ These founds are real finance potential which can be used in realization of new projects for energy efficiency. • Energy savings on an annual level correspondent with decreased emission of CO2. 2381 tCO2
Изработиле: Љупчо Димов Катерина Богдановска Елена Виларова -Велковска Oдделение за енергетска ефикасност Лектор Лилјана Петрушевска-Кочовска Одделение за односи со јавноста Графички дизајн Ива Манова Игор Ѓуровски Ивана Пендовска Одделение за односи со јавноста
Prepared by:
2381 tCO2
Ljupco Dimov Katerina Bogdanovska Elena Vilarova- Velkovska Department of Energy Efficiency Lecturer Liljana Petrushevska Kochovska Department of Public Realitons
Although Republic of Macedonia is a signatory country of the KYOTO Protocol, unfortunately it doesn’t evidencing and doesn’t using these carbon credits which on the market are around 5 € per kteCO2 , which will mean additional financial potential of 11 906 € per year.
22
Layout design Iva Manova Igor Gjurovski Ivana Pendovska Department of Public Realtions
роектите планирани во наредниот тригодишен период за имплем автономни системи на природен гас и обновливи извори на реку кои ќе се снабдуваат овие објектите со топлинската енерги цел во период од три години заштедите вооднос на референтн дина да ги подгинат во границите од 55- 65% .Проектите плани редниот тригодишен период за имплементација на автономни природен гас и обновливи извори на енергија преку кои ќе се сна ие објектите со топлинската енергија, имаат за цел во перио дини заштедите вооднос на референтната 2007 година да ги п границите од 55- 65% . www.karpos.gov.mk
ojects planned for the next three years are implementation of auto stems of natural gas and renewable energy sources that will supp cilities with heating. These should produce savings in compare to t ce list of 2007 year among 55-65%.Проектите планирани во на игодишен период за имплементација на автономни сист рироден гас и обновливи извори на енергија преку кои ќе се сна ие објектите со топлинската енергија, имаат за цел во перио