АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
ЕНЕРГЕТСКА ЕФИКАСНОСТ ПРЕКУ КОМПЕНЗИРАЊЕ НА РЕАКТИВНА ЕНЕРГИЈА Денови на енергетска ефикасност – Општина Карпош
02 Ноември 2012 1
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Влада на РМ: Уредба за индикативни цели за заштеда на енергија во Република Македонија (Сл.Весник бр.112, 24.08.2011)
• Вкупна заштеда на енергија до крајот на 2018 година, определена врз основа на Стратегијата за енергетска ефикасност и првиот Акционен план за енергетска ефикасност, изнесува најмалку 9% (147,2 ktoe) од просечната годишна потрошувачка на финална енергија во периодот од 2002 до 2006 година. • Агенцијата за енергетика врши проценка на остварените кумулативните заштеди на енергија постигнати во периодот до 2012 година
2
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Уредба за индикативни цели за заштеда на енергија во Република Македонија Заштедите на енергија по одделните сектори Сектор
ktoe
Индустрија
41.0
Сообраќај
12.5
Домаќинства
7.6
Комерцијален и услужен сектор
5.0
Вкупно
66.1
Врз основа на индикативната цел, кумулативните заштеди на енергија до 2012 година треба да изнесуваат 66.1 ktoe.
3
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Сите потрошувачи на електрична енергија кои при својата работа мора да создаваат магнетно поле се нарекуваат индуктивни потрошувачи. За создавањето на магнетното поле се повлкува од енергетскиот систем РЕАКТИВНА ЕНЕРГИЈА Такви потрошувачи се: - електромотори, - трансформатори, - индиктивни електротермички печки, - електромагнетни пригушници за флуросцентни светилки - апарати за заварување и др.
4
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Член 11 (1) Превземената реактивна електрична енергија се изразува во киловарчасови (kvarh) и се утврдува со уред за мерење на реактивна електрична енергија. (2) Прекумерно превземената реактивна електрична енергија се утврдува со пресметка. (3) Пресметката преставува позитивна разлика помеѓу превземената реактивна електрична енергија и дозволената реактивна електрична енергија која одговара на факторот на моќност cosφ=0,95, односно реактивна електрична енергија над 33% од превземената активна електрична енергија. (4) Надоместокот за прекумерно ....
5
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
- Пивото – активната моќност која реално ја користите и претварате во работа (пиете), -Пената - реактивна моќност која не ја користите и не ја претварате во полезна работа, а сепак ја плаќате. * Колку помалку пена, толку поголем фактор на моќност cosφ. Ако нема пена (РЕ) => cosφ=1 (идеален случај) 6
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
- Реактивната енергија е дел од потрошената ел.енергија која не се претвара во корисна работа, - Реактивната енергија потребна за работа на индуктивните потрошувачи може да се добие и на друг начин, а не преку дистрибутивната мрежа, - Реактивната енергија потребна на индуктивните потрошувачи може да се добие и од паралелно приклучени кондезаторски батерии, со кои се подобрува (зголемува) факторот на моќност cosφ, - Постапката се вика компензација на реактивна енергија.
7
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
kVarh 0
Домаќинства Низок напон 0,4kV - Останата потрошувачка
126.832.461 (126 Gvarh)
Среден напон 10(20), 35kV
232.798.860 (232 Gvarh)
Вкупно:
359.631.321 kVarh
~ 4.000.000 € 8
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Член 11 (1) ..... (2) ..... (3) Пресметката преставува позитивна разлика помеѓу превземената реактивна електрична енергија и дозволената реактивна електрична енергија која одговара на факторот на моќност cosφ=0,95, односно реактивна електрична енергија над 33% од превземената активна електрична енергија. (4) ....
9
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Домаќинства
0
Низок напон 0,4kV - Останата потрошувачка
467 GVarh
Среден напон 10(20), 35kV
520 GVarh
Вкупно: 987 GVarh Доколку ЕВН би ја наплатила целата РЕ, сумата би била: ~ 11 М€ / годишно
10
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Разладни уреди
cosφ = 0,8 - 0,9
Апарати за заварување
cosφ = 0,4 - 0,65
Кранови, лифтови
cosφ = 0,5 - 0,6
11
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Вентилатори
Пумпи за вода
cosφ = 0,7 - 0,8
cosφ = 0,8 - 0,85
Компресори
cosφ = 0,7 - 0,8
12
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
- Дозволен cosφ во Македонија ≥ 0,95. Сите потрошувачи кои имаат помал од дозволениот не ја плаќаат реактивната енергија која ја трошат, - Под поимот потрошувачи се подразбираат: сите електромоторни погони, супермаркети, болници, хотели, мали и големи производствени, банки, училишта, водоводни претпријатија итн. - Искуставата покажуваат дека целата инвестиција се враќа од 8 до 12 месеци
13
АГЕНЦИЈА ЗА ЕНЕРГЕТИКА НА РЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА
Адреса: ул. Орце Николов бр. 68, 1000 Скопје E-пошта: ea@ea.gov.mk телефон: +389 2 3230300 Факс: +389 2 3230300 www.ea.gov.mk Игор Панчевски, дипл. ел.инж. igor.panchevski@ea.gov.mk
14