16 minute read
3x Weser-Radweg
Zomerbars
In Oost-Vlaanderen zijn er talrijke zomerbars, van wijncafés in een hoevetuin tot hippe bars met strandstoelen, waar het ook op mooie herfstdagen nog aangenaam toeven kan zijn. Als je daar nog zes leuke fietsroutes bijvoegt, heb je een aantrekkelijk geheel. Ook voor volgende zomers. De trajecten zijn tussen 39 en 54 km lang en zijn te fietsen aan de hand van knooppunten of een gpx-track. Het bijbehorende routeboekje 6x fietsen langs de leukste zomerbars kan je downloaden via www.routen.be
Dwars door Engeland
De recreatieve langeafstandsroute Hart van Engeland kreeg een grondige update en een nieuwe naam: London – Land’s End Cycle Route. Het traject is ca. 1000 km lang en voert van de Engelse oostkust dwars door Londen naar Cornwall, het meest westelijke puntje van Engeland. Onderweg passeer je door natuurgebieden als Exmoor National Park, langs de stranden van Devon en Cornwall, prehistorische sites als Stonehenge en historische steden als Canterbury. Als je Engeland van noord naar zuid wil doorkruisen, kan dat op de England North – South Cycle Route. Deze route is 1300 km lang en voert van Berwick upon Tweed aan de Schotse grens naar de Engelse zuidkust bij het eiland Wight. Onderweg kom je door nationale parken als North York Moors en langs historische sites als Hadrian’s Wall. Het traject bevat het beste Engelse gedeelte van de internationale Noordzeeroute en sluit aan op drie coast-tocoast routes in Noord-Engeland. Beide gidsen worden uitgegeven door Eos Cycling Holidays, prijs € 29,95 per deeltje, eoscycling.com. Te koop via de webshop van www.fietsvakantiewinkel.be.
Fietsknooppuntenkaart
De Fietsknooppuntenkaart 750 km
à vélo – Coeur de l’Ardenne et du
Deux Ourthes kreeg een update. Hij bevat behalve de knooppunten ook talrijke nuttige pictogrammen: picknicktafels, overnachtingsplaatsen, mooie uitzichten, steile hellingen, toeristische attracties, fietsverhuur- en herstelbedrijven, enz. Uitgegeven door het NGI, prijs € 11,95.
Land van de Maya’s
Fans van de boeken van Frank van Rijn zullen blij zijn. Er is weer een boek verschenen van deze meesterverteller. Een
duizend meter hoge kerst-
boom is het relaas van zijn fietsreis door zuidelijk Mexico en Guatemala, waar hij Mayaplaatsen wilde gaan bekijken. Behalve die oude Mayastadjes zag hij ook monumentale steden als Antigua en San Cristobal de las Casas en schilderachtige koloniale stadjes. Natuurlijk kreeg hij onder-
Win!*
3x Weser-Radweg
Surf naar www.groteroutepaden.be >magazine>wedstrijden
Nieuw bij Esterbauer
In de serie Bikeline verschenen enkele interessante nieuwe titels. Prijs € 16,90 per deeltje. Info en gps-tracks www.esterbauer.com
Ostsee-Radweg Dänemark. Deze nationale fietsroute wordt als een van de mooiste van Denemarken beschouwd en is tevens de langste. In 2019 won de Ostsee-Radweg de trofee van mooiste nieuwe Fietsroute van het jaar. Intussen is het traject met zijn vorm van een liggende acht en het historische stadje Svenburg als middelpunt grondig aangepast en met meer dan 50 km uitgebreid. De totale lengte is nu 870 km. Via twaalf eilanden, acht bruggen en vijf overtochten verken je de afwisselende Deense kust. Deze is nu eens lieflijk met zandstranden, glooiende heuvels en bossen en dan weer wild en fjordachtig met witte krijtrotsen en diepe inhammen.
EuroVelo 3 • Pilger-Route: Aachen – Paris. Op dit 560 km lange deeltraject van EuroVelo 3 fiets je ontspannen langs rivieren en kanalen en op vroegere treintracés van Aken naar Parijs. Je doorkruist weiden en boomgaarden en maakt kennis met middeleeuwse stadjes en een heleboel versterkte kerken. De route voert langs de Maas, de Sambre en het dal van de Oise om tenslotte via bosgebieden langs het Canal de l’Ourq het centrum van Parijs te bereiken. Onderweg kom je niet alleen langs de indrukwekkende kathedralen van Aken en Parijs maar ook door idyllische rivierlandschappen. Dat alles op grotendeels perfect uitgebouwde fietswegen en zonder noemenswaardige stijgingen.
Kattegattleden. Deze fietsroute voert langs de Zweedse kust van Helsingborg naar Göteborg. Het 370 km lange traject slingert langs de zuidwestkust en laat je onderweg genieten van een prachtige natuur, indrukwekkende kliffen, pittoreske haventjes, natuurreservaten, uitgestrekte stranden en gezellige dorpjes. De route is perfect bewegwijzerd en bijna overal autoluw. De Kattegatleden werd in 2018 verkozen tot mooiste fietsroute van het jaar.
Weser Radweg. In het schilderachtige stadje Hann.Münden – waar de Werra en de Fulda elkaar kussen – ontstaat de Weser. Daar begint ook een van de aantrekkelijkste fietsroutes van Duitsland. In 523 km voert de zeer goed uitgebouwde WeserRadweg, meestal vlak langs de rivier en vrijwel altijd verkeersvrij, naar de riviermonding in de Noordzee. In het begin zijn er nog enkele heuvels van het Weserbergland maar voorbij de Porta Westfalica rij je door het Noordduitse laagland naar de kust. Daar gaat het langs Bremen en Bremerhaven en de stranden van het idyllische kustgebied naar Cuxhaven.
weg ook te maken met moeilijkheden zoals ijzingwekkende afdalingen en steile klimmen, waar hij soms zijn fiets omhoog moest duwen. Grote gieren, voorwereldlijke leguanen tussen oude ruïnes en een pelgrimstocht naar nergens: dit en nog veel meer komt aan bod in dit boek dat leest als een trein. Uitgeverij Elmar, prijs € 22,99. www.uitgeverijelmar.nl
Nederland bierland
Te oordelen aan de talrijke gidsen met fietsroutes voor bierliefhebbers vormen fietsen en bier een aantrekkelijke combinatie. Blijkbaar ook in Nederland. Er verschenen enkele nieuwe gidsen:
Transitie
Een bijzonder boek over een unieke dubbele reis is Tour de Trans. De schrijver, Eus van der Grift, was vrouw toen hij in 2013 met zijn hond Amma uit zijn woonplaats in NoordoostGroningen vertrok voor een wandeling door Nederland. Die wandeling werd een monstertocht van ruim acht jaar te voet en met de (bak)fiets, dwars door Europa naar Istanboel, steeds met zijn hond. Tijdens die tocht maakte hij de oversteek van vrouw naar man. Hij verliet de traditionele hokjes van man en vrouw en reisde verder als gendernomade die een tijdje in het ene hokje kampeert en dan weer verder trekt als een ander. Dit boek is naast een boeiend reisverslag ook een actueel verhaal dat laat zien hoe transgenders tegen enorme barrières lopen. Uitgeverij Growing Stories, prijs € 24,99. www.growingstories.nl Fietsen door Nederland Bierland is een fietsgids langs de beste brouwerijen en bijzondere biercafés. Het boek toont op sportieve wijze de weg door een gevarieerd Nederlands fiets- en bierlandschap. Waar het landschap verhalen vertelt van vogels, wind en luchten, vertellen de brouwerijen verhalen van granen, geuren, smaken en noeste arbeid. De gids bestaat uit twee delen. Deel 1 beschrijft een route van 1326 km (32 etappes) vanuit Deventer door het westelijke deel van Nederland. De route van deel 2 start in Eindhoven en blijft voornamelijk in het oostelijke deel van Nederland om na 1526 km (32 etappes) te eindigen in Deventer. De gidsjes zijn in eigen beheer gemaakt door bierkenner/fietser Eddy van der Ploeg. Ze kosten € 17,50 per deeltje en zijn te koop via www.bol.com.
De Bierfietsgids van Nederland bevat 30 bijzondere fietsroutes langs Nederlandse brouwerijen. Hoewel bier het thema is van de routes, leiden de trajecten ook langs fraaie natuurgebieden, interessante bezienswaardigheden, knusse dorpjes en andere leuke afstappunten. De routes uit deze handzame A5-fietsgids liggen verspreid door heel Nederland. Uitgeverij Reisreport, prijs € 15. www.reisreport.nl.
Franse fietsgidsen
Bij de Editions Chamina verschenen enkele nieuwe en vernieuwde fietsgidsen. Ze zijn te koop via de webshop van www.fietsvakantiewinkel.be.
De Atlas France des Voies Vertes & Véloroutes (editie 2022 – prijs € 27,90) bevat 13.000 km aan langeafstandsfietsroutes in Frankrijk. Dit is meer dan een globale overzichtsgids. De beschrijvingen zijn wel summier maar aan de hand van de 570 gedetailleerde IGN-kaartjes met ingetekende pictogrammen kan je er toch echt mee fietsen. Door het grote aantal kaartjes is de ringbandgids wel bijna 600 bladzijden dik. Deze vernieuwde vierde editie is verrijkt met 1.000 km aan nieuwe routes, waaronder twee nieuwe (The Flow Vélo en de Euro Vélo 4 - Tour de Manche) en uitbreidingen aan de bestaande routes ViaRhôna, Vélo Francette, Euro Vélo 6 en Loire à Vélo. Le sillon Alpin à Vélo (€ 14,90). Deze nieuwe route van 300 km verbindt in 13 etappes de meren van le Bouget en Annecy met Pont-de-l’Isère in de Drôme, waar hij aansluit op de ViaRhôna. Ook in Chanaz kan je overstappen op de ViaRhôna. Het traject kan in beide richtingen afgelegd worden. Het is niet moeilijk en ook geschikt voor onervaren fietsers en families. De route volgt de valleien van Annecy, Chambéry en Grésivaudan met de Alpen en de Voor-Alpen als schitterend decor. Er zijn twee vertrekpunten voorzien: het Meer van Bourget of dat van Annecy. De spiraalgids heeft een handig formaat Ook bij Editions Ouest-France verschenen enkele nieuwe of ge-update fietsgidsen. Ook deze kan je bestellen via de webshop van www.fietsvakantiewinkel.be.
La Vélomaritime – de Roscoff à Dunkerque (€ 18,90). Deze fietsroute van 800 km neemt je mee van Duinkerke vlakbij de Frans-Belgische grens tot Roscoff in Bretagne. Ze voert langs legendarische landschappen en plaatsen zoals de Opaalkust, de Baai van de Somme, de kliffen van Etretat, de Mont Saint-Michel en de Roze Granietkust. Het traject loopt grotendeels over verkeersluwe wegen en maakt deel uit van Eurovelo 4. La Véloscénie Paris - Le Mont-Saint-Michel (€ 16,90). Deze fietsroute van 450 km verbindt het Ile-de-France met de baai van de Mont SaintMichel, twee parels van het Unesco Werelderfgoed. De route gaat over verkeersluwe wegen en voies vertes, waaronder de nieuwe voie verte langs de Mont des Avaloirs, en komt door drie regionale natuurparken. De gids bevat ook drie extra uitstapjes, de eerste tussen Domfront en Flers, de tweede door de Mayenne en de derde naar de Normandische landingsstranden.
Terug Weg
Verslag van een passage over de Pyreneeën
Æ ‘Terug Weg’ is een project van Jolnar Dayoub, Isabelle Rey, Shushanik Gorginyan, Oumaimae Akhayad, Seba Abazed, JenniferBaez Matos, Hafsa Tarsimi en Sophie Bodiang, begeleid door Victoria Deluxe – Foto’s Sipan Hota
Wat voorafging
In het kader van De Toekomstacademie, een jongerenproject van het Gentse cultuurhuis Victoria Deluxe, stortten 8 jonge vrouwen zich in de loop van 2021 in een spannend avontuur dat hen hoog in de Franse en Spaanse Pyreneeën zou brengen. Vertrekpunt was het boek Passage Pyreneeën van historica Sarah De Vlam. Per toeval ontdekte zij in een klein museumpje in het Catalaanse stadje Sort dat tijdens de Tweede Wereldoorlog een honderdtal Belgen daar gevangen had gezeten. Dat de Pyreneeën een vluchtweg boden aan Spanjaarden die in de jaren 30 de burgeroorlog in hun land ontvluchtten, is een goed gedocumenteerd verhaal. De route werd toepasselijk de ‘Chemin de la Liberté’ gedoopt. Maar dat enkele jaren later duizenden Belgen de omgekeerde weg zouden volgen, is veel minder bekend. Die groep vluchtelingen was zeer divers. Zo was er een ontsnappingslijn, Komeet, die neergehaalde geallieerde piloten via Frankrijk en Spanje terug naar Engeland bracht om opnieuw ingezet te worden. Maar ook vele anderen, onder meer joodse Belgen, gingen op de vlucht voor de Duitse bezetter. Het ‘neutrale’ Spanje leek hen de meest bereikbare veilige bestemming en vele verzetslieden riskeerden hun leven om de ontsnappingslijnen dwars door Frankrijk open te houden. Wie de voet van de Pyreneeën haalde, sloot zich vaak aan bij een groep om een gids te betalen. De Vlam ging voor haar boek op zoek naar overlevers en kwam onder meer uit bij Pola, een joodse vrouw uit Antwerpen. Hoogzwanger lukte het haar om de Pyreneeën over te steken. “De bergen worden vaak verheerlijkt, maar geloof me, als je zoals in de barre winter van 1942-43 cols van 3000 meter over moet met de Gestapo in de achtervolging, dan loop je allesbehalve in een idyllische postkaart.” Eens aangekomen bleek Spanje toch niet zo neutraal te zijn. Om hun doortocht naar Engeland te bemoeilijken en Hitler een dienst te bewijzen, liet Franco vele vluchtelingen – al dan niet tijdelijk – opsluiten. Onder meer in de piepkleine gevangenis van Sort. Empathie
Voor Victoria Deluxe is ‘Terug Weg’ veel meer dan een herinneringsproject, 80 jaar na de feiten. Het is “een oefening in empathie met de universele, tijdloze en zeer menselijke beslissing om te vluchten voor onrecht en geweld”. Ook de deelnemende jongeren hadden elk hun beweegredenen om deze zware tocht te ondernemen. Vaak wilden ze hun eigen verhaal koppelen aan het historisch vluchtelingenverhaal. Of zoals Sarah De Vlam voor aanvang schreef: “Ze zullen de grens met Spanje in zicht krijgen na een steile klim. Zij zullen dit kunnen doen zonder de bloeddorstige honden van de Gestapo in de rug, zonder een doelwit te zijn voor scherpschutters, zonder opgejaagd te worden door hun mysterieuze Catalaans-brabbelende berggidsen. Dat neemt niet weg dat ze heel dicht bij de vluchtelingen van 80 jaar geleden zullen komen, en de empathie waarnaar ze verlangen in merg en been zullen ervaren.” Van de tocht maakten de jongeren en Victoria Deluxe zowel een reisverslag als een documentaire, waaruit we hier een aantal citaten halen:
Geen gestapo op de loer. “Dankzij de natuur en de groep kregen mijn herinneringen een hoopvolle plaats.”
De heenreis naar het basiskamp in MontesquieuAvantes:
De PCR-controle brengt me terug in het heden. Een snelle kijk naar het papiertje en we mogen passeren. In vergelijking met wat Pola moest doen om valse papieren te bekomen en een smokkelaar te betalen, hadden wij maar een simpele barrière. Shushanik
Van MontesquieuAvantes naar SaintGirons, de stad waar de Chemin de la Liberté begint:
Onderweg verdronken we in de mooie kleuren van de natuur. Het was alsof de bergtoppen met ons spraken. Maar elke keer dat ik tijdens het wandelen naar de grond keek, hoorde ik de verhalen van de vluchtelingen. Hun voetsporen vertelden me hoe moeilijk het voor hen was om deze afstanden af te leggen met veel stress en angst. En als ik naar de bomen keek dan zag ik een verdrietige glimlach. Ik hoorde hen zeggen: “Jij hebt geluk. Jij kan genieten van de mooie natuur.” Terwijl ik dacht dat de vluchtelingen alleen moesten denken hoe zij de tocht gingen overleven om een veilige plaats te bereiken. In Audinac werden 22 strijdende jonge mensen doodgeschoten tijdens de gevechten tussen het maquis en Duitse bezetter. Hier werd ik gekatapulteerd naar mijn land, Syrië. Ik dacht aan de vele jonge mensen die alles hebben opgeofferd om te strijden tegen de dictatuur, in hun streven naar vrijheid en rechten voor onze mensen. Ooit was mijn vader een van die jongeren. Nu zijn er ook vele anderen in zijn plaats. De geschiedenis herhaalt zich. Ik vraag mij af of wij ooit uit onze geschiedenis zullen leren? ’s Avonds kwam ik erg moe thuis, maar dankzij de natuur en de groep kregen mijn herinneringen een hoopvolle plaats. Jolnar
De gids uit het museum vertelde ons dat het vaak iets oudere mensen zijn die het museum bezoeken, om meer te weten te komen over de geschiedenis van hun eigen ouders of grootouders. Het leek haar dan ook deugd te doen een groep jonge mensen voor zich te zien die interesse hebben in de verhalen die vasthangen aan Le Chemin de la Liberté. Op deze manier gaan ze niet verloren. Sophie
Eerste etappe, van SaintGirons naar Alos:
Giechelend, lachend en hijgend klimmen we de heuvels op en af (of was het toch een berg?). Doorheen de stille momenten vraag ik mij af hoe de vluchtelingen van toen deze tocht hadden gedaan. Kwetsbaar en zichtbaar doorheen de kale velden. Duitsers die op de loer liggen. Kinderen, moeders, vaders, ouderen die dezelfde route namen als ons, maar zonder Decathlonschoeisel, zonder zekerheid op overleven, op hun hoede voor elk geluid, volledig afhankelijk van hun gids. Genoten zij ook van het uitzicht? Ging er ook een “wauw” door hen heen bij het zien van de bergen? Of gaf het hen juist meer stress, meer zorgen, bij het zien van de weg en de klim die hen te wachten stond? Honger, dorst, geen extra sultana-koekje op zak, volledig afhankelijk van het lot en de solidariteit van de mensen rondom hen. Geen Sarah die hen staat op te wachten met het busje aan het eind van de dag, maar een tocht van onbepaalde duur, van leven of dood. Weg van al hun geliefden, huizen, comfort en luxe. Ik vraag mij af hoe dat voelt, weglopen van alles. Hoe hard dat moet zijn. Hoe gevaarlijk. Daar stonden we dan, aan de helling des doods, in de open velden. Deze keer zonder Duitsers op de loer. Oumaimae
Tweede etappe, van Alos naar Aunac:
Met twee slippers die niet op elkaar lijken, liep ik de trap af naar het huis van mijn nonkel, waar we met tien in de gang moesten slapen. In de trappenhal waren de ramen met mozaïek versierd. Het was supermooi als de zon door de vensters viel. Nu is alles kapot. Ik dacht niet aan de collectie poppen die ik had verzameld. Ik nam niets mee. Ik keek niet achterom. Voor deze reis nam ik een supergrote koffer mee, vol benodigdheden en soms overbodigheden. Ik kon zeker drie keer de kamer rondkijken om te controleren of ik niets was vergeten. We stapten
Bezoek aan le Musée du Chemin de la Liberté in Saint-Girons.
in het busje van Victoria Deluxe. Jos en ik moesten in de koffer zitten. Weer herinneringen. Ik keek uit het raam, al mocht dat niet. Ik zag onze auto op straat. Doorboord door meer dan 60 kogels. In de koffer van het busje deed ik mijn ogen dicht. Ik had duizend vragen. Waarom moet dit gebeuren? Waarom laat de wereld dit toe? Deze tocht geeft mij vooral sterkte, maar laat die vragen ook veel luider klinken. Seba
Ik ben ook vluchteling geweest, maar ik wil niet terugdenken. Er zijn tijdens de tocht momenten geweest dat ik daar terug aan heb gedacht, maar ik moet dan heel snel een switch maken om terug in het heden te komen. Ik wil de pijn weghouden. Ik wil die gevoelens geen tweede keer ervaren. Shushanik
Derde etappe, van Aunac naar de Col delaCore:
Bij elke stap, elke ademhaling, elke pauze beleef ik het moment. Ik kijk voor me. Ik kijk achter me. Ik kijk naar het uitzicht en denk: “Wow ik ben dit echt aan het doen”. Het genieten van elke seconde was heel belangrijk voor mij. Soms vergeten we gewoon te genieten van het moment. Elke seconde telt en we mogen van elke seconde op deze wereld genieten. Jennifer Dag in Seix:
Experiencia Nieuw. Ervaren. Geloven. Competência Overtuiging. Willen. Doorzetten. Cuidados Zorgen voor elkaar. Dalen. Niet vallen. Helpen. Risadas Lachen. Schateren. Fake lachen. Timide lachen. Piadas Mopjes. Domme grapjes. Lachen. Histórias Verleden. Boek. Museum. Verhalen. Metas Toekomst. Wil. Doelen. Blij zijn. Isabelle
Vierde etappe, de overtocht van Salau (Fr) naar Refugi del Fornet (Sp):
De regen valt met bakken uit de lucht en de tocht is voor sommigen al zwaar geweest. Een deel van de groep steekt de berg te voet over, de anderen rijden met Sarah mee naar Spanje. In de voormalige gevangenis van Sort eindigt de tocht. De plek waar het idee voor het boek en voor het project geboren is.
Tijdens deze tocht heb ik vaak gedacht aan mijn huis en alles van vroeger. Elke keer dat we van de ene naar de andere plaats vertrokken, kreeg ik hetzelfde gevoel. Ik dacht ook aan mijn vrienden die gestorven zijn. Ik dacht dat ik die vriendschap nooit terug zou voelen. Maar de band met jullie werd elke dag sterker en sterker. Hier heb ik terug vriendschap gevoeld, bij jullie allemaal. Ik dacht dat ik alles vergeten was, maar de tocht heeft alles teruggebracht. Alsof dat allemaal nog steeds in mij zit. Seba
Enkele dagen geleden zag ik in de bossen een boom die was omgevallen. Maar hij lag niet op de grond, omdat er twee bomen voorstonden. Ik vond dat een heel mooi beeld, dat voor mij deze tocht samenvat. Als je gedragen wordt val je nooit echt om. Sophie
Terug Weg
Het volledige reisverslag kan je downloaden via www.victoriadeluxe.be/terug-weg-van-dag-tot-dag. De documentaire van 55’ kan je bekijken op www.victoriadeluxe.be/passage-pyreneeen. Meer info over de Chemin de la Liberté vind je op www.chemindelaliberte.fr.
