9. Sposoby ewaluacji postępów uczniów w zakresie umiejętności matematycznych Ewaluacja jest procesem zbierania istotnych informacji, refleksją nad jakością prowadzonych działań zgodnie z przyjętymi wartościami, poszukiwaniem sposobów doskonalenia prowadzonych działań. Z myślą o ewaluacji postępów uczniów proponuję uczynić z niej: • przydatne, praktyczne i proste narzędzie pracy ucznia i nauczycieli, wolne od niepotrzebnej pracy i biurokracji; • odzwierciedlenie tego, co jest istotą pracy, czyli nauczania i uczenia się uczniów; • element codziennej pracy; • drogę do konkretnych decyzji dotyczących tego, jak organizować proces kształcenia dla edukacji matematycznej. Richard Sagor proponuje tzw. badanie poprzez działanie – dążenie do poznania czegoś. Jako składniki wyróżnia: 1. Określanie problemu, który będzie diagnozowany, lub działania, które ma być poddane ewaluacji. Richard Sagor65 mówi o trzech głównych „drzwiach” do badania: – Pierwsze drzwi, czyli diagnoza – badanie problemu (sytuacji), które prowadzi do podjęcia decyzji o tym, jak działać, aby rozwiązać zdiagnozowane problemy. – Drugie drzwi, czyli ewaluacja okresowa lub ewaluacja bieżąca – badanie przebiegu danego działania w praktyce, prowadzące do podjęcia decyzji o tym, jak podnieść (utrzymać) jakość realizowanego działania. – Trzecie drzwi, czyli ewaluacja konkluzywna – badanie działania po jego zakończeniu, prowadzące do podsumowania jego przebiegu i rezultatów oraz do podjęcia decyzji, co dalej. 2. Zebranie informacji potrzebnych do lepszego poznania i zrozumienia problemu (działania). 3. Analizę danych prowadzącą do wyciągnięcia wniosków pomocnych przy podejmowaniu decyzji, co dalej. 4. Wdrożenie działań, które są wynikiem podjętych decyzji. 5. Poddanie wdrożonych działań ewaluacji. Poszczególne drzwi do badania otwierają się na innym etapie realizacji działania i przynoszą inne informacje osobom odpowiedzialnym za działanie. Każdy nauczyciel może wykorzystać informacje zebrane przez siebie do poprawy jakości swojej pracy. Nie istnieje gotowy zestawu metod sprawdzających się niezależnie od sytuacji.
65
Sagor R., (2008), Badanie przez działanie, Warszawa: Centrum Edukacji Obywatelskiej, s. 17. 85
