จัดทำ�โดย สำ�นักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา สงวนลิขสิทธิ์ : ห้ามคัดลอกข้อเขียนและภาพประกอบหรือนำ�ส่วนหนึ่งส่วนใดจากหนังสือเล่มนี้ไปประกอบเพื่อการใด โดยปราศจากความยินยอมเป็นลายลักษณ์อักษรจากสำ�นักงานพัฒนาชุมชนจังหวัดพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา
คำ�นำ�
ถ้า
ออเจ้าคิดว่ารู้จักอยุธยาดีแล้ว โปรดคิดใหม่ เพราะคูม่ อื ท่องเทีย่ วอยุธยา “วันเดียวเทีย่ วคุม้ สองวันเทีย่ วคุม้ กว่า” ของ ๔๕ ชุมชนท่องเทีย่ ว OTOP นวัตวิถี เล่มนี้ จะเปิดประสบการณ์ใหม่ให้คุณได้รู้จักจังหวัด พระนครศรีอยุธยามากยิ่งขึ้น “สิ่งที่คุณเคยมองข้ามจะถูกมองเห็น สิ่งที่ ซ่อนเร้นจะถูกเปิดเผย” ยิ่งถ้าได้ออกเดินทางท่องเที่ยวตามหนังสือเล่มนี้ เจาะลึกเข้าไปตามหมูบ่ า้ นและสถานทีต่ า่ ง ๆ ท�ำความรูจ้ กั กับผูค้ นทีพ่ บเจอ ลองชิม ชม แชะ แวะที่นั่นที่นี่ คุณก็จะพบว่าสิ่งที่ได้พบเจอนั้น ช่างเป็น ประสบการณ์อันล�้ำค่า ประสาทการรับรู้ทุกส่วนของคุณจะเปิดกว้าง ลิ้นจะได้ลิ้มลองรสชาติใหม่ ๆ ตาจะได้เห็นในสิ่งที่ไม่เคยเห็น หรือไม่คิดจะมอง หูจะได้ยินสิ่งที่ไม่เคยได้ยิน ผิวจะได้สัมผัสกับ สิ่งใหม่ ศรัทธาที่มีอยู่แล้วจะยิ่งทบทวีขึ้นจนนับไม่ไหว หัวใจ จะเต้นแรง ทุกสิง่ ทีไ่ ด้พบเจอจะประทับอยูใ่ นใจ และสมองของ คุณจะเกิดมุมมองใหม่ ที่จะบอกกับตัวเองว่า... “อยุธยา...ช่างเหนือจินตนาการ”
2 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
สารบัญ เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
6
อ�ำเภอพระนครศรีอยุธยา บ้านภูเขาทอง บ้านเกาะล่าง บ้านต้นสะตือ อ�ำเภอบางบาล บ้านผีมด (บ้านมอญ) บ้านกุ่ม บ้านตรอกต้นไทร อ�ำเภอเสนา บ้านมาบศาลา บ้านบางนมโค บ้านโคกจุฬา อ�ำเภอผักไห่ บ้านเขียว บ้านท้ายตลาด (ตลาดลาดชะโด) บ้านแค
7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
37
อ�ำเภอนครหลวง บ้านนครหลวง หมู่ 3 (บ้านสกัดน�้ำมันใต้) บ้านนครหลวง หมู่ 1 (บ้านมอญ) บ้านนครหลวง หมู่ 6 (บ้านไร่) อ�ำเภอภาชี บ้านพลับ อ�ำเภออุทัย บ้านพรานนก บ้านกลางขุย บ้านเกาะกลาง บ้านสะแก อ�ำเภอวังน้อย บ้านคลองแปด บ้านล�ำแดง บ้านคลอง 26 (วังจุฬา)
38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52
เส้นคลอง นา น�้ำ ตามทัพพระเจ้าตาก
เส้นทางเหนือจินตนาการ
2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์
23
อ�ำเภอท่าเรือ บ้านทุ่งนา อ�ำเภอบางปะหัน บ้านบางนางร้า บ้านทับน�้ำ บ้านม่วง บ้านแจ้ง อ�ำเภอมหาราช บ้านกะทุ่ม อ�ำเภอบ้านแพรก บ้านส�ำพะเนียง (บ้านสันป่า) บ้านแพรก บ้านใหม่สองห้อง
24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
53
อ�ำเภอบางปะอิน บ้านท้ายวัด บ้านคลองทราย หมู่ 3 บ้านตลาดล่าง บ้านคลองทราย หมู่ 5 (บ้านคลองน�้ำบัวหลวง) อ�ำเภอบางไทร บ้านช่างเหล็ก บ้านกระแชงใต้ บ้านแป้ง บ้านเกาะหลวง อ�ำเภอลาดบัวหลวง บ้านหลุมทองหลาง บ้านหลักชัย บ้านวัวนอน บ้านตะพังโคลน อ�ำเภอบางซ้าย บ้านเต่าเล่า
54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 3
เส้นทางอยุธยา เหนือจินตนาการ เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง อำ�เภอเมืองพระนครศรีอยุธยา อำ�เภอบางบาล อำ�เภอเสนา อำ�เภอผักไห่
อำ�เภอผักไห่ อำ�เภอ บางบาล
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม อำ�เภอบางปะอิน อำ�เภอบางไทร อำ�เภอลาดบัวหลวง อำ�เภอบางซ้าย
อำ�เภอ บางซ้าย อำ�เภอเสนา
4 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
อำ�เภอ ลาดบัวหลวง
อำ�เภอ บางไทร
เส้นทางเหนือจินตนาการ 2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์
อำ�เภอ บ้านแพรก
อำ�เภอท่าเรือ อำ�เภอบางปะหัน อำ�เภอมหาราช อำ�เภอบ้านแพรก
อำ�เภอ มหาราช อำ�เภอ บางปะหัน
อำ�เภอท่าเรือ
อำ�เภอ นครหลวง
อำ�เภอเมือง พระนคร ศรีอยุธยา อำ�เภอ บางปะอิน
อำ�เภอภาชี
อำ�เภออุทัย
อำ�เภอวังน้อย
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก อำ�เภอนครหลวง อำ�เภอภาชี อำ�เภออุทัย อำ�เภอวังน้อย
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 5
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง อำ�เภอเมืองพระนครศรีอยุธยา อำ�เภอบางบาล อำ�เภอเสนา อำ�เภอผักไห่
อำ�เภอ บ้านแพรก อำ�เภอ มหาราช อำ�เภอท่าเรือ อำ�เภอ บางปะหัน
อำ�เภอผั กไห่ กไห่ อำ�เภอผั
อำ�เภอ นครหลวง
อำ�เภอ อำ�เภอ อ.บางบาล อ.เมือง เสนา บางบาล อำ�เภอ อำ�เภอเมื อองยุธยา พระนครศรี พระนคร พระนคร
อำ�เภออุทัย
ธยา ศรีศรี อยุอธยุยา
อำ�เภอ บางซ้าย อำ�เภอเสนา อ.เสนา อำ�เภอบางบาล
อำ�เภอ บางไทร
อำ�เภอภาชี
อำ�เภอ บางปะอิน
อำ�เภอวังน้อย
อำ�เภอ ลาดบัวหลวง
ตลาดย้อนยุคลาดชะโด บ้านเขียว โรงเรียนตัว E บ้านเกิดนายขนมต้ม ต้นตำ�รับขนมไทยสืบเชื้อสายท้าวทองกีบม้า ฯลฯ
6 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
อำ�เภอ พระนครศรีอยุธยา บ้านภูเขาทอง
อำ�เภอ พระนคร ศรีอยุธยา
บ้านเกาะล่าง อำ�เภอ พระนครศรีอยุธยา
บ้านต้นสะดือ
ชม... อุทยานประวัติศาสตร์ พระนครศรีอยุธยา มรดกทางวัฒนธรรมของโลก วัดใหญ่ชัยมงคล ชมเจดีย์ องค์ใหญ่ ที่เชื่อว่าได้รับการ ปฏิสังขรณ์ขึ้นใหม่ ในสมัย สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
ไหว้... วัดพุทไธศวรรย์ สักการะ องค์พ่อจตุคามรามเทพ และ บรมรูป “พระมหากษัตริย์ ห้าพระองค์” วัดมงคลบพิตร สักการะ พระมงคลบพิตร พระพุทธรูป สำ�ริดองค์ใหญ่ สร้างในสมัย กรุงศรีอยุธยาตอนต้น วัดพนัญเชิงวรวิหาร สักการะ หลวงพ่อโต หรือ “พระพุทธไตรรัตนายก”
แวะ...
ชิม...
พิพิธภัณฑ์ล้านของเล่น เกริก ยุ้นพันธ์ ย้อนวันวาน กลับไปในสมัย 100 ปี ถึง 30 ปี ที่แล้ว สวนวาสนา เมล่อน ชมแหล่งท่องเที่ยวเชิงเกษตร ผลิตและจำ�หน่ายเมล่อนแคนตาลูป 8 สายพันธุ ์
ตลาดน�ำ้ กรุงศรี จุดเช็คอิน แห่งใหม่ ครบครันด้วยอาหาร ขนมไทยหลากชนิด และสินค้า โอทอปมากมาย ตลาดน�้ำอโยธยา อาหาร คาวหวานหลากหลายเมนู ชวนให้ลิ้มลอง พร้อมช้อปปิ้ง สินค้าโอทอปคุณภาพดี กลับบ้าน
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 7
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้ า นภู เ ขาทอง ตำ�บลภูเขาทอง อำ�เภอพระนครศรีอยุธยา เที่ยวบ้านภูเขาทอง “ความหลากหลายที่หลอมรวม”
เสน่ห์ชุมชนพหุวัฒนธรรมที่ชาวไทยพุทธและไทยมุสลิมอาศัยอยู่ ร่วมกันอย่างกลมเกลียวบนพื้นที่ทางประวัติศาสตร์ รอบโบราณสถาน ส�ำคัญอย่างเจดีย์ภูเขาทอง บรรพบุรุษของชาวมุสลิมส่วนใหญ่ในชุมชน แห่งนี้เดินทางมาจากทางเปอร์เซีย อิหร่าน และอาหรับ
แวะเรียนรู้อยู่อย่างพอเพียง
ศูนย์การเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านของพ่อ บนพื้นที่กว่า 3 ไร่ มาเดินชม เรียนรู้วิถีเกษตร ล่องเรือชมธรรมชาติ พร้อมท�ำกิจกรรม เช่น การท�ำนา ปลูกต้นไม้ จักสานเปลญวน การสานปลาตะเพียน เรียนท�ำ อาหารและขนม ท่ามกลางบรรยากาศสบาย ๆ ใกล้ชิดธรรมชาติ หรือจะ นั่งดื่มกาแฟ ชิมโรตีกุหลาบเนื้อนุ่มรสหวาน รับประทานคู่กับเครื่องดื่ม ก็อร่อยเข้ากันดี ที่ร้านกาแฟชุมชน พร้อมถ่ายภาพ เช็คอินเก๋ ๆ ได้ตามต้องการทุกวันตั้งแต่ 09.00-17.00 น. (ปิดวันจันทร์) หาก สนใจ อยากชมการแสดงพื้นถิ่น เคล้าธรรมชาติ ที่นี่มีการแสดง กลองร�ำมะนา ร�ำวงเกีย่ วข้าว และ ร�ำกระบี่กระบอง ทุกวันอาทิตย์
วัดภูเขาทอง
วัดภูเขาทอง สร้างขึ้นเมื่อ พ.ศ. 1930 โดยสมเด็จพระราเมศวร กษัตริย์แห่งราชวงศ์อู่ทอง เมื่อครั้งเสียกรุงครั้งที่ 1 ในปี พ.ศ. 2112 พระเจ้าบุเรงนองได้ยกทัพเข้ามาตีกรุงศรีอยุธยาส�ำเร็จ จึงสร้างเจดียใ์ หญ่ แบบมอญขึ้นเป็นอนุสรณ์ ต่อมาในสมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ ได้ปฏิสังขรณ์องค์พระเจดีย์ขึ้นใหม่ โดยเปลี่ยนรูปแบบจาก เจดีย์ทรงมอญให้เป็นเจดีย์ทรงย่อมุมไม้สิบสอง แต่ยังคง ศิลปะแบบมอญไว้ในส่วนฐานของเจดีย์
ชมศิลปะอิสลาม
มัสยิดอาลียิดดารอยน์ อายุกว่า 100 ปี ศูนย์รวมจิตใจของชาวมุสลิมบ้านภูเขาทอง ก่อตั้ง โดย แซ็คมูฮัมหมัดอาลี ซุกรี่ ผู้น�ำทางศาสนาสาย ตอรีกัต ชมความงดงามของศิลปะอิสลามที่มีเอกลักษณ์โดดเด่น 3 องค์ ประกอบหลัก คือ การใช้เรขาคณิตในการออกแบบลวดลาย การเขียน ตัวอักษรให้กลายเป็นลวดลาย และการใช้รปู แบบลายเถาไม้อย่างอาหรับ หากต้องการเข้าชมภายใน สุภาพบุรุษแต่งกายสุภาพ และสุภาพสตรี ต้องสวมกระโปรงยาวหรือกางเกงขายาวไม่รดั รูป และไม่สวมเสือ้ แขนกุด เป็นการให้เกียรติและแสดงความเคารพต่อสถานที่และชุมชน 8 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
นอนโฮมสเตย์
อิ่มท้องนอนอุ่นกับโฮมสเตย์ริมน�้ำของชุมชน เรียนรู้วิถีชาวบ้าน ภูเขาทอง กินอิ่มหลับสบายกับบรรยากาศธรรมชาติริมน�้ำ พูดคุย แลกเปลี่ยนแนวคิดกับเจ้าของบ้าน เสมือนมาเยี่ยมเยือนบ้านญาติมิตร
ชวนชิมชวนซื้อของดีบ้านภูเขาทอง
งานหัตถกรรม เปลญวน พัดหางนกยูง ปลาตะเพียนใบลาน อาหารพื้นถิ่น โรตีกุหลาบ บาเยีย ข้าวหุง เครื่องเทศ บัวลอยไข่หวาน สนใจเทีย่ วชม โทร. 08 1817 6037 คุณอมรินทร์ เซ็นเสถียร (ผูใ้ หญ่ซา)
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้ า นเกาะล่ า ง ตำ�บลลุมพลี อำ�เภอพระนครศรีอยุธยา บ้านเกาะล่าง เส้นทางท่องเที่ยวหลวมรวม
เดิมทีชาวบ้านเรียกขานชุมชนแห่งนี้ว่า “บ้านเกาะ” เพราะตั้งอยู่ ใกล้แม่น�้ำป่าสักจุดเชื่อมกับแม่น�้ำเจ้าพระยา ท�ำให้มีสายน�้ำล้อมรอบ ต่อมาเปลี่ยนชื่อเป็น “บ้านเกาะล่าง” ผู้คนเกือบทั้งหมดเป็นชาวมุสลิม ทางภาคใต้ของไทย ที่อพยพมาตั้งรกรากตั้งแต่สมัยสงครามเก้าทัพ และ ยังคงรักษาวิถีอิสลามอย่างเคร่งครัด
มัสยิดนูรุ้ลยะมาล
อนุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช
สักการะอนุสาวรีย์สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ระลึกถึงเหตุการณ์ ส�ำคัญในประวัติศาสตร์สมัยกรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี เชื่อกันว่า พื้นที่ บริเวณนี้เป็นสถานที่ที่สมเด็จพระนเรศวรมหาราช ทรงกระท�ำยุทธหัตถี มีชัยชนะต่อพระมหาอุปราชของพม่า บริเวณอนุสาวรีย์เป็นลานกว้าง และมีสระน�้ำ เป็นที่พักผ่อนหย่อนใจของชาวอยุธยา
มัสยิดเก่าแก่อายุกว่า 100 ปี บันทึกเล่าว่า รัชกาลที่ 5 เคยเสด็จ ประพาสที่มัสยิดแห่งนี้ และพระราชทานตะเกียงแก่มัสยิด จึงเป็นที่มา ของชื่อมัสยิด “นูรุ้ลยะมาล” ที่แปลว่าแสงสว่างที่ได้รับจากพระราชา มีรูปแบบของสถาปัตยกรรมเช่นเดียวกับมัสยิดในประเทศอียิปต์ อาคาร นทรงปั้นหยา หลังคามุงกระเบื้องซีเมนต์ พื้นปูด้วยหินอ่อนจากอิตาลี เป็ ภายในมีมิมบัร หรือแท่นบรรยายธรรมไม้สัก แกะสลักข้อความในพระ มหาคัมภีร์อัลกุรอานแบบศิลปกรรมตะวันออกกลางอย่างประณีตงดงาม
วัดโคกพระยา
วัดโคกพระยา เป็นวัดร้างที่สวยงาม และมี ความส�ำคัญทางประวัตศิ าสตร์ โดยมีหลักฐาน ทางเอกสารพงศาวดารกรุงศรีอยุธยา กล่าวไว้ว่า สถานที่แห่งนี้เคยใช้ในการส�ำเร็จโทษพระเจ้าแผ่นดินและ พระบรมวงศานุวงศ์ ตั้งแต่แผ่นดินสมเด็จพระราเมศวรเป็นต้นมา
ตลาดริมคลองสองวัฒนธรรม มัสยิดมูฮำ�มัดอาลียิสซอลีฮีน
มัสยิดมูฮ�ำมัดอาลียิสซอลีฮีน มีความโดดเด่นด้วยผนังสีชมพู ความงามจากศรัทธาแห่งนี้สร้างขึ้นเมื่อประมาณ พ.ศ. 2520 ด้วยความร่วมแรงร่วมใจของชาวบ้าน พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้า โสมสวลี พระวรราชาทินัดดามาตุ ทรงพระราชทานทรัพย์ส่วนพระองค์ แก่มัสยิดและเสด็จมาเปิดมัสยิดด้วยพระองค์เอง
แวะเดินตลาดริมคลองสองวัฒนธรรม ถ่ายภาพ ชิมอาหารอร่อย และช้อปปิ้งสินค้าชุมชนราคามิตรภาพ ในบรรยากาศตลาดริมน�้ำที่มี การผสมผสานการอยู่ร่วมกันของสองวัฒนธรรม ระหว่างชาวไทยมุสลิม และชาวไทยพุทธที่ลงตัวและมีความสุข
ชวนชิมชวนซื้อของดีเกาะล่าง
ของคาว ของหวาน เนื้อสวรรค์ (ฮาลาล) มัสมั่นไก่/แพะ/แกะ/ ปลา (ฮาลาล) ข้าวผัดบูดู และขนมส�ำมะนัด สินค้าชุมชน ไข่เค็มแฟนซี แม็คเน็ตติดตู้เย็นรูปเด็กสวมชุดมุสลิม สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1666 0354 คุณอารุณี วงศ์หาญ คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 9
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้ า นต้ น สะตื อ ตำ�บลเกาะเรียน อำ�เภอพระนครศรีอยุธยา บ้านต้นสะตือ ดินแดนเที่ยวสนุก
หมู่บ้านแห่งนี้ตั้งอยู่ไม่ไกลจากหมู่บ้านญี่ปุ่นนัก ชาวบ้านเชื่อว่า บรรพบุรุษของตนเคยท�ำงานในห้องเครื่องของท้าวทองกีบม้า จนได้รับ การถ่ายทอดต�ำรับการท�ำขนม และส่งต่อกันมาจากรุ่นสู่รุ่น
เส้นทางไม้ไผ่
แวะเดินเล่นริมคลองเกาะเรียนบนเส้นทางไม้ไผ่ความยาวเกือบ 300 เมตร ที่ทอดยาวขนานไปกับล�ำคลอง ให้นักท่องเที่ยวเดินรับ ลมธรรมชาติ ชมทัศนียภาพ ซึมซับบรรยากาศ และสัมผัสวิถีชีวิตริมน�้ำ ของชาวเกาะเรียน หรือจะถ่ายภาพเช็คอินสวย ๆ ได้ตามต้องการ
สักการะเจ้าพ่อเกาะเรียน
นั่งเรือพายข้ามคลองจากฝั่งบ้านต้นสะตือสามต้นข้ามไปยัง เกาะเรียน เพื่อสักการะศาลเจ้าพ่อเกาะเรียน ที่มีอายุมากกว่า 200 ปี สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยอยุธยา โดยชาวจีนที่มาตั้งรกรากบริเวณเกาะ กลางแม่น�้ำเจ้าพระยา และเปิดโรงเรียนสอนภาษาจีนขึ้นบนเกาะแห่งนี้ อันเป็นที่มาของชื่อ “เกาะเรียน” ปัจจุบันไม่มีโรงเรียนอยู่แล้ว ภายใน ศาลเจ้าตกแต่งด้วยภาพเขียนเหล่าเซียนและเทพเจ้า ผู้คนนิยมมา กราบไหว้ขอพร เมื่อสมหวังจะน�ำคณะละครมาแสดงถวาย
ชวนชิมชวนซื้อของดีบ้านต้นสะตือ
ขนมไทยสูตรต้นต�ำรับเท้าทองกีบม้า เช่น ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง เม็ดขนุน ขนมชั้น ลูกชุบ ทองเอก ดาราทอง เสน่ห์จันทน์ อาหารพื้นถิ่น ปลาทูต้มกะทิ แกงร้อน ก๋วยเตี๋ยวเรือ
สืบสานตำ�นานท้าวทองกีบม้า
บ้านป้ามะลิ หนึ่งในตระกูลที่สืบทอดต�ำรับการท�ำ ขนมจากท้าวทองกีบม้า จนรวมตัวกันก่อตั้งเป็นวิสาหกิจ ชุมชน มีขนมไทยหลายชนิดให้ลองลิ้มรส เช่น ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง เม็ดขนุน ขนมชั้น มาบ้านนี้จะได้ชมวิธีการท�ำขนมไทยแบบ ดั้งเดิมละเอียดทุกขั้นตอน โดยเฉพาะการท�ำทองหยอด ที่หยอดด้วย มือทีละเม็ด และยังสามารถเลือกซื้อขนมไทยสดใหม่กลับบ้านได้อีกด้วย สนใจเที่ยวชม โทร. 08 6891 8360 คุณวิภารัตน์ จันทริก 10 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
อำ�เภอบางบาล บ้านกุ่ม
บ้านผีมด
บ้านตรอกต้นไทร
อำ�เภอบางบาล
เที่ยววัดใหม กันไหม
ยววัดใหม
หม
อำ�เภอ บางบาล
ชม... วัดไผ่ล้อม ชม เจดีย์พุทธคยา และสักการะ หลวงพ่อเอียด เกจิอาจารย์ดังแห่งบางบาล วัดพระขาว ชมจิตรกรรมลาย รดน�ำ ้ งามประณีตอย่างไทย และ สักการะ หลวงปู่ทิม เกจิชื่อดัง วัดบางปลาหมอ สร้างตั้งแต่ สมัยอยุธยา ในแผ่นดิน พระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ
ไหว้... วัดไทรน้อย สร้างขึ้นในสมัย กรุงศรีอยุธยา สักการะ หลวงพ่อใหญ่ พระพุทธรูป เก่าแก่ วัดพิกุล วัดเก่าสมัยอยุธยา สักการะ หลวงพ่อปั้น เกจิอาจารย์ชื่อดังที่ชาวบ้าน นับถือมาตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5
แวะ...
ชิม...
บึงบัวหลวง สัมผัสบรรยากาศ ของบึงบัวธรรมชาติ แจวเรือในคลองบน ชมวิถี ชีวิตริมคลองคนกบเจา โฮมสเตย์บ้านไทรน้อย ไม่ใช่ แค่ที่พัก เพราะเป็นศูนย์เรียนรู้ ด้านการทำ�ขนมพื้นบ้าน
ก๋วยเตีย๋ วเรือโอ่ง อร่อยถูกปาก รสชาติสนุกลิ้น
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 11
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้า(บ้นผี ม ด านมอญ)
ตำ�บลไทรน้อย อำ�เภอบางบาล เที่ยวอย่างเท่ ที่บ้านผีมด
เล่าต่อ ๆ กันมาว่า ชื่อ “บ้านผีมด” ได้มาจากพื้นที่ตั้ง อยู่บริเวณ ที่ราบลุ่มจึงมีปลาเป็นจ�ำนวนมาก เมื่อปลาตาย ท�ำให้มดมากินปลา เป็นจ�ำนวนมากพอ ๆ กัน แต่ชาวบ้านที่นี่ เขากลับเรียกหมู่บ้านตนเอง ว่า “หมู่บ้านมอญ” เพราะเชื่อว่า บรรพบุรุษเป็นชาวมอญที่เข้ามา ตั้งรกราก ณ กรุงศรีอยุธยาเมื่อคราวศึกสงคราม และยังเชื่ออีกว่า ชุมชนแห่งนี้เคยเป็นเส้นทางเดินทัพของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช
ถ่ายรูปชิค ๆ เช็คอินที่นี่...บึงบัวหลวง
ด้านหลังโฮมสเตย์บ้านไทรน้อย มีบึงบัวธรรมชาติบนพื้นที่กว่า 4 ไร่ พร้อมต้อนรับนักท่องเที่ยวให้มาสัมผัส ถ่ายภาพ และเช็คอินแบบ ชิล ๆ ในบรรยากาศธรรมชาติ
เที่ยวโบสถ์มหาอุตม์
โบสถ์มหาอุตม์ คือ มีทางเข้าออกเพียงทางเดียว ทางด้านหน้า สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนต้น คนโบราณใช้ท�ำพิธีปลุกเสกเครื่องรางของขลัง
โฮมสเตย์บ้านไทรน้อย ไม่ใช่แค่ที่พัก
โฮมสเตย์พร้อมศูนย์เรียนรู้ด้านการท�ำอาหารพื้นบ้าน หรือ ขนม มงคล 9 ชนิด อันได้แก่ ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง เม็ดขนุน ทองเอก จ่ามงกุฎ ถ้วยฟู ขนมชั้น และเสน่ห์จันทน์ หากท่านใดสนใจแนะน�ำว่า กิจกรรมนี้ไม่ควรพลาด 12 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
ชวนกันมา ปั้นอิฐมอญ
ในอดีตอิฐมอญจากบ้านผีมด ถูกน�ำไปใช้สร้างก�ำแพงเมืองหลวง และวัดส�ำคัญต่าง ๆ ในกรุงศรีอยุธยา ครอบครัวนายชวน เป็นชาวมอญ สืบทอดการท�ำอิฐมาจากคนรุ่นก่อน และยังคงใช้อุปกรณ์แต่ครั้งโบราณ เหมาะอย่างยิ่งส�ำหรับคนรุ่นใหม่ที่อยากย้อนเวลาไปเรียนรู้เรื่องเก่า ๆ
ชวนชิมชวนซื้อของดีบ้านผีมด
ของหวาน กล้วยสารพัดสายพันธุ์ กล้วยตาก กระยาสารท ขนมข้าวเหนียวน�้ำกะทิ และขนมมงคล 9 ชนิด ของคาว ขนมจีนน�้ำพริก และแกงบอน สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1946 5457 คุณมยุรี ศรีนาค
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้ า นกุ ่ ม ตำ�บลบ้านกุ่ม อำ�เภอบางบาล ไหว้พระปางบำ�เพ็ญทุกรกิริยา
เที่ยวเพลินเดินทั่ว เลาะรั้วบ้านกุ่ม
ณ วัดจุฬามณี ชมศิลปะเชิงช่างชัน้ สูง ที่ถ่ายทอดผ่านซี่โครงและเส้นเลือดที่ ปูดโปนอย่างชัดเจน ขององค์พระพุทธรูป
“บ้านกุ่ม” มีที่มาจาก “ต้นกุ่ม” ไม้ยืนต้น ใบอ่อนลักษณะคล้าย ใบมะขามขึน้ อยูม่ ากมาย ชาวบ้านนิยมน�ำยอดมาดองเป็นอาหาร ว่ากันว่า ยอดกุ่มดอง กลายเป็นเสบียงอาหารให้ทัพไทยรบชนะพม่าได้ส�ำเร็จ
บ้านเกิดนายขนมต้ม
หลายคนอาจไม่รู้ว่า “บ้านกุ่ม” เป็นบ้านเกิดของ นายขนมต้ม วีรบุรุษแม่ไม้มวยไทย ผู้รวบรวมขวัญและก�ำลังใจของชาวไทย เมื่อคราว กรุงศรีอยุธยาแตกพ่ายแก่พม่าในครั้งที่ 2 ปัจจุบันอนุสาวรีย์นายขนมต้ม ยังคงเป็นศูนย์รวมความหวังและก�ำลังใจแก่ผู้ต้องการพลังในชีวิต
เยือนถิ่น นายขนมต้ม
เที่ยวชมหอศิลป์นายขนมต้ม ที่สร้าง ขึ้นด้วยสถาปัตยกรรมไทย แหล่งศึกษา ศิลปะมวยไทย และจัดแสดงภาพวาดของ นายขนมต้มในอิริยาบถต่าง ๆ
สักการะศาลพ่อปู่ขนมต้ม
ขอผลสัมฤทธิ์ด้านแรงก�ำลัง และความหวัง โดยเฉพาะเหล่านักมวย ทีม่ กั มาเรียกขวัญขอพรให้ชกชนะคู่ต่อสู้ โดยใช้ธูป 1 ดอก เมื่อสมหวังแล้วจึงน�ำ เหล้าขาวและไข่ต้มมาถวาย
ต้นทางของธูป
ชมและทดลองท�ำก้านธูป จากล�ำไผ่สีสุกขนาดใหญ่ กลายเป็นไม้ไผ่ขนาดเล็ก ที่สัมผัสนุ่ม เบาดุจ เส้นบะหมี่จากฝีมือระดับปรมาจารย์ ของ พ่อเฒ่าและแม่เฒ่าผู้ช�ำนาญ
ชวนชิมชวนซื้อของดีบ้านกุ่ม
ชวนซื้อ น�้ำปรุงผัดไทย ตราชฎาทอง ของขึ้นชื่อคู่บ้านกุ่ม ชวนชิม ผัดไทย หมูสะเต๊ะ กล้วยฉาบ ทองม้วน น�้ำตาลสด สนใจเที่ยวชม โทร. 06 2662 8249 คุณวรญา ไกรพันธ์ คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 13
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้าตำ�บลกบเจา นตรอกต้ น ไทร อำ�เภอบางบาล เที่ยวลืมงานที่ตรอกต้นไทร
ในสมัยก่อนหมู่บ้านนี้มีต้นไทรขึ้นอยู่กลางซอย ผู้คนที่ผ่านไปมา จึงเรียกที่นี่ว่า “ตรอกต้นไทร” เพื่อให้จดจ�ำได้ง่าย ต้นไทรนี้อยู่คู่กับ “ต้นสะตือ” ต่อมาต้นไทรล้มลง ปัจจุบันจึงเหลือแต่เพียงต้นสะตือ ซึ่งเป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ประจ�ำหมู่บ้าน
เที่ยววัดใหม่กันไหม
เจ็บป่วยกระดูกหักกระดูกเคลื่อน มารักษา กับหลวงพ่อแก่ หลายคนบอกว่ามาแล้วเหมือนได้กระดูกใหม่
มาฟังมาชมคารมนกเขา
มาดูมาฟังเป็นบุญตาและบุญหูที่ ชมรมอนุรักษ์และส่งเสริมนกเขาใหญ่ คารม บ้านตรอกต้นไทร และชม โถใส่น�้ำนกเขาเก่าแก่ตั้งแต่รัชกาลที่ 3 ฟังเสียงนกเขาขันที่ไพเราะราวกับขึ้น สวรรค์ชั้นฟ้า และกรงนกเขาสุดประณีต ที่สร้างโดยช่างเก่ง เอกอุระดับประเทศ
ถ่ายรูปหอกลองคู่ที่วัดใหม่ มาเช็คอินที่ ต้นสะตือ อายุ กว่า 300 ปี
ต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์ที่แผ่กิ่งก้าน สาขาสวยงาม เล่ากันว่าถ้าอยากได้ โชคลาภและอายุยืน ให้มาขอพรที่นี่ จะได้ดังใจหวัง 14 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
ที่วัดอื่นมีหอระฆัง แต่ที่วัดใหม่นี้มีหอกลองคู่ ว่ากันว่าถ้าคู่รักตีพร้อมกัน ชีวิตคู่จะอยู่ยืนยาว
ชวนชิมชวนซื้อของดีบ้านตรอกต้นไทร
ของดี ปลาร้าหอม กะปิกุ้งสีแดงจากกุ้งฝอย ของอร่อย ก๋วยเตี๋ยวเรือยายจา ต้มน�้ำซุปด้วยฟืน พิถีพิถัน ในการปรุง เพื่อความอร่อยตามสูตรต้นต�ำรับอยุธยา สนใจเที่ยวชม โทร. 09 6685 8791 คุณมณฑา สายจันทร์
อำ�เภอเสนา
อำ�เภอเสนา
บ้านมาบศาลา บ้านบางนมโค อำ�เภอเสนา บ้านโคกจุฬา
ชม... วัดบางนมโค วัดเก่าแก่สมัย อยุธยาตอนปลาย สักการะ หลวงพ่อปาน ผู้รอบรู้ด้าน หลักธรรม กรรมฐาน และ การแพทย์แผนโบราณ วัดบ้านแพน วัดเก่าแก่ที่สร้าง ตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา ย้อนเวลาสถาปัตยกรรมไทย
ไหว้... วัดเจ้าเจ็ดใน สักการะ พระพุทธเกษร พระพุทธรูป ศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวเสนาบูชา และ นิยมมากราบไหว้ วัดรางจระเข้ วัดโบราณสมัย อยุธยา สักการะ หลวงพ่อโต พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์คู่บ้าน คู่เมืองของชาวเสนา
แวะ...
ชิม...
ตลาดน�ำ้ ชุมชนบ้านมาบศาลา ชิมอาหารคาว หวาน สินค้า จากชุมชน เปิดเฉพาะวันศุกร์ สะพานไม้ วัดเจ้าเจ็ดนอก ชมวิถีชีวิตชาวเสนา สูดอากาศ บริสุทธิ์ ล่องเรือ ชมวิถีชีวิตริมน�้ำ ของชาวเสนาอย่างชิดใกล้
ตลาดเสนา ศูนย์รวมความ อร่อยของชาวเสนา มีอาหาร นานาชนิดทั้งคาวหวาน ร้านจุ้งบริการ เมนูตามสั่ง รสอร่อยเด็ดทุกจาน ของ อำ�เภอเสนา
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 15
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้ตำ�บลลาดงา านมาบศาลา อำ�เภอเสนา เที่ยวบ้านมาบศาลา ชิคเกินคาด
“มาบ” แปลว่า “ลุ่ม” และมีศาลาเก่าแก่ตั้งอยู่ริมน�้ำ มีเรื่องราว เล่าต่อกันมาว่า เส้นทางนี้เป็นเส้นทางสัญจรทางเรือระหว่างอยุธยาไป สุพรรณบุรี ชาวบ้านที่ล่องเรือผ่านต้องแวะพักที่ศาลาดังกล่าว จึงเรียก ชื่อว่า หมู่บ้านมาบศาลา
อู้หู...นี่หรือส้วมโบราณ
ส้วมโบราณ อายุ 100 ปี ที่ใคร ๆ ต่างตะลึง เพราะคิดว่าเป็น สิ่งมหัศจรรย์ เวลาชาวบ้านพายเรือผ่าน มักกราบไหว้พร้อมเอามือ กวักน�้ำขึ้นมาลูบหน้าลูบหัว อธิษฐานขอพรจากส้วมโบราณแห่งนี้
เลาะรั้ววัดวา สักการะพระศักดิ์สิทธิ์
เที่ยววัดเกาะราษฎร์ศรัทธาธรรม สักการะหลวงพ่อแสนสุข พระพุทธรูปปางมารวิชัย ที่มีอายุกว่า 100 ปี ชมโบสถ์ที่สลักลายไทย อย่างประณีตงดงาม ภายในมีจิตรกรรมภาพพุทธประวัติโดยช่างฝีมือ จากสุพรรณบุรี ไหว้หลวงพ่อทองใบ พระพุทธรูปเก่าแก่คู่ชุมชนมานาน นับร้อยปี
เรือโบราณ เชิงช่างอย่างไทย ๆ
เรือโบราณเทพนรสิงห์ ที่เรียกเช่นนี้เพราะมีหัวเรือเป็นหัวสิงห์ อายุกว่า 100 ปี ท�ำจากไม้ตะเคียนขุด โดย พระครูกัลปยาณกิจโกศล ได้พบเรือคว�่ำอยู่ในน�้ำพร้อมหัวสิงห์ จึงน�ำกลับวัดและซ่อมแซมไว้ใช้ ในพิธีส�ำคัญ โดยเรือเทพนรสิงห์ได้เข้าร่วมขบวนรับกฐินพระราชทาน เมื่อวันที่ 2 พฤศจิกายน 2505 16 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
ล่องเรือรอบเกาะ ฟินแบบบ้าน ๆ สนุกสนานแบบชิล ๆ ล่องเรือเป็ดรอบเกาะ รวมระยะทางกว่า 4 กิโลเมตร ชมนกปากห่าง นกกระยาง ริมคลอง พร้อมชมวิถีชาวบ้าน การยกยอแบบยกมือและเครื่อง วิถีหาปลา การเก็บผัก ล่องชม บรรยากาศริมน�้ำ เพลินตากับ บ้านทรงไทยโบราณ
ชวนชิมชวนซื้อของดี บ้านมาบศาลา
ชวนซื้อ พวงกุญแจท�ำมือ กระเป๋าท�ำมือ ไข่เค็ม เครื่องจักสาน เช่น ตะกร้าสาน ฝาชี ชวนชิม สายบัวดอง น�้ำมะขามเปียก สนใจเที่ยวชม โทร. 08 0661 5446 คุณสนม สาตะโยธิน
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้ตำ�บลบางนมโค านบางนมโค อำ�เภอเสนา เที่ยวบ้างไรบ้าง ที่บางนมโค
“เมื่อไก่บินแล้วตกลงมา ไม่มีทางตกลงมาบนพื้นดิน” ค�ำกล่าวโบราณบอกถึงลักษณะภูมิประเทศของบางนมโคได้ดี เพราะเป็นชุมชนที่มีน�้ำล้อมรอบ เป็น “เวนิช” แห่งอยุธยาก็ว่าได้ ในอดีตมีตลาดสาคลี ชื่อเดิมคือ ตลาดท่าเกวียน ตั้งอยู่ริมคลองขนมจีน เป็นตลาดที่เคยรุ่งเรืองในอดีตช่วง ปี พ.ศ. 2500 มีร้านค้ามากมาย มีโรงละคร โรงฝิ่น ร้านทอง ร้านขายยา บ่อนไก่ โรงสี ต่อมาตลาดแห่งนี้ เสื่อมลงเพราะมีถนนตัดเข้ามา คนจึงใช้เรือน้อยลง ร่องรอยของตลาด สาคลีหรือตลาดท่าเกวียนที่เห็นในปัจจุบัน คือบ้านเก่าหนึ่งหลังในคลอง ขนมจีน
“ล่องเรือแหวกแนว”
กิจกรรมล่องเรือที่ตัวคุณจะอยู่ระดับเดียวกับผิวน�้ำ ที่มีทั้งแนว ผักบุ้งและผักริมน�้ำ ที่เรือจะพาคุณแหวกฝ่าไป ให้ตื่นเต้นเป็นระยะ และชมวิถีชีวิตชาวน�้ำ จินตนาการถึงยุคออเจ้าที่ผู้คนยังผูกพันกับน�้ำ
ลอดใต้โบสถ์ ที่วัดบางนมโค
“ลอดท้องช้างว่าให้โชค แล้ว ลอดท้องโบสถ์จะให้โชค ขนาดไหน” ทีเ่ ดียวในประเทศ ที่คุณจะได้คลานลอดใต้พระ ประธานในโบสถ์เก่าแก่ยุค อยุธยาตอนปลาย
ของฝากของดีที่บางนมโค
เหรียญหลวงพ่อปานขี่ไก่ เหรียญดังเหรียญเดียวแห่งวัดบางนมโค ที่หลวงพ่อนั่งบนหลังไก่ ในปัจจุบันหา เหรียญรุ่นนี้ไม่ได้แล้ว แต่ถ้าหากโชคดี “บุญถึงกัน” อาจเจอเหรียญนี้ ที่ไหน สักแห่งในบางนมโค
ไหว้สักการะสรีรสังขารหลวงพ่อมี วัดมารวิชัย
“ไหว้หลวงพ่อมี จะท�ำให้มั่งมีเงินทอง”
แวะดู ไก่ชนมณีแดง (แข้งสั่งนอน)
แวะดูไก่ชนพันธุ์แชมป์ ที่สืบเชื้อสายมาแต่ครั้ง พระนเรศวรมหาราช ค่าตัว 22 ล้านบาท
ไก่ชนพันธุ์แชมป์ ลูกไก่ชนมณีแดง ตัวเล็ก แต่ดุดันตั้งแต่เด็ก ตัวละ 1,500 บาท หรือจะซื้อ ไข่ไปฟักเองก็ได้ไม่ว่ากัน สุ่มไก่ ไก่หลายสิบล้านยังอยู่ในสุ่มนี้ จะซื้อไปเลี้ยงไก่ หรือเอาไปเป็นโคมไฟก็ใช้ดี ฝาชีหวาย กระเป๋าหวาย คนสานเป็น คนไทยสายช่างอยุธยา แต่หวายน�ำเข้าจาก อินโดนีเซีย “เมื่อดีมาเจอดี จึงเกิดเป็นฝาชีหวาย ในราคาที่ใคร ๆ ก็จ่ายไหว” สนใจเที่ยวชม โทร. 06 3147 6082 คุณปาณิสรา จุลศรี คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 17
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้ า นโคกจุ ฬ า ตำ�บลบ้านหลวง อำ�เภอเสนา กินเพลิน เดินสนุก ที่นี่บ้านโคกจุฬา
ที่มาของชื่อบ้าน “โคกจุฬา” เป็นเพราะตั้งอยู่บนที่สูง จาก ประวัติศาสตร์ท้องถิ่น ท�ำให้รู้ว่า แต่เดิมพระมหากษัตริย์พระราชทาน ที่ดินบริเวณนี้ให้ชาวบ้านน�ำม้าศึกส�ำหรับท�ำสงครามมาเลี้ยง ปัจจุบัน พื้นที่เลี้ยงม้าศึก มีเพียงร่องรางน�้ำที่ยังหลงเหลืออยู่ ชาวบ้านเรียกว่า ล�ำรางคลองไอ้ม้า นอกจากนี้ในอดีต เมื่อฤดูน�้ำหลากมาถึง ชาวบ้าน ยังใช้ประโยชน์โดยน�ำวัวควายมาเลี้ยง เพื่อให้ปลอดภัยจากน�้ำท่วม
บนความพอเพียง ตามรอยทางพ่อ
ฐานเรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียง แหล่งสืบสานภูมิปัญญาการท�ำนา ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง ภายในศูนย์เรียนรู้ฯ มีการท�ำนาควบคู่ ไปกับปลูกผัก เลี้ยงปลา เลี้ยงไก่ นักท่องเที่ยวสามารถศึกษาเรื่อง สูตรอาหาร แบบ “ปลาเลี้ยงคน” มีการปล่อยน�้ำหมักจากหญ้าแห้ง เข้านา ช่วยลดต้นทุนการผลิต ท�ำให้เมล็ดข้าวที่เหลือจากการเก็บเกี่ยว โตขึ้นมาเป็นต้นข้าวได้อีก
รวมพลังการเกษตร
บนที่ดิน สปก. 500 ไร่ ชาวบ้าน ร่วมใจกันสร้างโรงสีขนาดกลางขึ้น โดยแต่ละครัวเรือนจะน�ำข้าวสารมาสี ที่โรงสีแห่งนี้ และจัดตั้งเป็นศูนย์เรียนรู้ ด้านการเกษตร และวิสาหกิจชุมชน มีข้าวกล้อง ข้าวไรซ์เบอรี่ ไข่ไก่ ไข่เป็ด จ�ำหน่ายแก่นักท่องเที่ยว
“ของขวัญจากแม่”
โรงสีข้าวพระราชทาน ของขวัญที่ชาวบ้านโคกจุฬา ได้รับ พระราชทานจากสมเด็จพระบรมราชินีนาถ ในรัชกาลที่ 9 ตัวเครื่องจักร มีขนาดใหญ่ สร้างจากไม้สักด้วยฝีมือประณีต สวยงาม มีคุณค่าต่อจิตใจ ชาวบ้านในชุมชน
ตีทองแผ่น (ทองคำ�เปลว)
ชาวบ้านโคกจุฬาเริ่มน�ำทองมาตีแผ่ให้เป็นแผ่นทองค�ำเปลว ตั้งแต่สมัยคนรุ่นพ่อ รุ่นป้า หรือเมื่อกว่า 30 ปีมาแล้ว โดยน�ำ ทองค�ำเปลวส่งไปยังวัดบางพลี จังหวัดสมุทรปราการ และ วัดต่าง ๆ ในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา ปัจจุบันการตี ทองค�ำเปลวยังคงด�ำเนินอยู่ 18 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
ของดีของฝากจากโคกจุฬา
หัตถกรรมเครื่องหนัง ที่ตัดเย็บอย่างประณีต มีให้นักท่องเที่ยวเลือกชมและช้อป ปลาร้า ปลาส้ม ของอร่อยขึ้นชื่อบ้านโคกจุฬา ข้าวหอมนิล ข้าวไรซ์เบอรี่ ข้าวจากภูมิปัญญา การเกษตร ที่ใส่ใจตั้งแต่กระบวนการเพาะปลูก กะปิกุ้ง จากคลองขนมจีน รสกลมกล่อม ทองค�ำเปลว คุณภาพดีจากฝีมือชาวโคกจุฬา ไม้กวาด คุณภาพเยี่ยม สนใจเที่ยวชม โทร. 08 9741 1402 คุณวรรณดี แจ้งแสง
อำ�เภอผักไห่
บ้านเขียว
อำ�เภอผักไห่
บ้านแค
บ้านท้ายตลาด อำ�เภอผักไห่
ชม... บ้านขุนพิทักษ์ (บ้านเขียว) เรือนไทยสีเขียวทรงปั้นหยา สถาปัตยกรรมที่ได้รับอิทธิพล จากตะวันตก อายุกว่า 100 ปี วัดบ้านอ้อ ชมและสักการะ พระพุทธมงคลตะวันตก หรือ หลวงพ่อหมดกรรม ที่สร้าง ตั้งแต่สมัยสุโขทัย
ไหว้... วัดอมฤตสิทธาราม วัดเก่าแก่ คู่บ้านคู่เมืองผักไห่ อายุกว่า 150-200 ปี สักการะ หลวงพ่อสัมฤทธิ์ ที่เชื่อว่า สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยสุโขทัย วัดโคกทอง ขอเชิญสักการะ หลวงพ่อเชิญ พระศักดิ์สิทธิ์ ที่ชาวผักไห่เคารพบูชา
แวะ...
ชิม...
วัดตึกคชหิรัญ วังปลาน�้ำจืด จำ�นวนมาก ให้อาหารปลาและ สัมผัสธรรมชาติ หนองบัว สนุกสนานกับการ ตกปลาจากบ่อธรรมชาติ พา เพลินด้วยบรรยากาศเย็นใจ
ตลาดเก่า 100 ปี ลาดชะโด ศูนย์รวบรวมอาหารคาวหวาน ตามวิถีคนไทย มอญ และจีน ร้านขนมไทยไกลหวาน ขนมหวานลูกผสมที่ต้องลอง ต้มเค็มปลาตะเพียน สูตรเด็ด โบราณใส่อ้อย สับปะรด ส้มมะขาม
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 19
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้ า นเขี ย ว ตำ�บลอมฤต อำ�เภอผักไห่ เที่ยวบ้านเขียว เฟี้ยวสุดชิค
ต�ำบลอมฤต เป็นชื่อที่แสดงถึงความผูกพันระหว่างวัดกับผู้คน ในชุมชน เพราะชาวบ้านเชื่อว่า หมู่บ้านกับวัดเกิดขึ้นพร้อมกัน ชาวบ้าน จึงศรัทธาและยกฐานะให้วัดเป็นสถานที่ส�ำคัญของชุมชน ส�ำหรับชื่อ บ้านเขียว สันนิษฐานว่า เพราะชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพท�ำนา และการเกษตร พื้นที่โดยรอบจึงแวดล้อมด้วยสีเขียว มองไปทางไหน ก็ร่มรื่นสบายตา อีกทั้งชาวบ้านยังช่วยกันรักษาสิ่งแวดล้อม คงความเป็น ธรรมชาติ ให้บ้านเขียวมีสายลม แสงแดด และอากาศบริสุทธิ์ไว้ต้อนรับ นักท่องเที่ยว
บ้านเขียว...เรือนไทยแบบตะวันตก
เรือนไทยสีเขียวทรงปั้นหยาอายุกว่า 100 ปี ในอดีตคือบ้านของ ขุนพิทักษ์บริหาร นายแขวงเสนาใหญ่ มีรูปแบบสถาปัตยกรรมสวยงาม ที่ได้รับอิทธิพลจากตะวันตก ตั้งอยู่ริมแม่น�้ำน้อย แวดล้อมด้วยต้นก้ามปู ต้นมะขาม ท�ำให้นักท่องเที่ยวอดไม่ได้ที่จะหลงใหลบ้านเขียวแห่งนี้
ไหว้พระ ชมของเก่า... เล่าขานตำ�นานบ้านเขียว
วัดอมฤตสิทธาราม วัดเก่าแก่ คู่เมืองผักไห่ อายุกว่า 150 - 200 ปี สักการะหลวงพ่อสัมฤทธิ์ ที่เชื่อว่า สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยสุโขทัย พร้อมชม พิพธิ ภัณฑ์ของเก่า ทีร่ วบรวมข้าวของ เครื่องใช้ในอดีต เช่น เครื่องฝัดข้าว เตารีดถ่าน ตู้ยาหมอหลวงอายุกว่า 100 ปี และตู้พระไตรปิฎกอายุกว่า 200 ปี มาจัดแสดงให้ชม
บ้านปลาย่าง บ้านอาหารแสนอร่อย
ปลาย่าง ของ คุณณัฐพันธ์ ชโลธร มีความพิเศษอยู่ที่ การน�ำปลา มาย่างด้วยแกลบข้าว นานสามวันสามคืน ท�ำให้ปลามีกลิ่นหอมและ เก็บไว้ได้นานแรมเดือน หากใครอยากเรียนรู้อยากทดลองท�ำ แค่ติดต่อ ล่วงหน้า 2 วัน รับรองประสบการณ์ใหม่จะเข้ามาให้เรียนรู้แน่นอน
กอบบุญกลับบ้าน
เที่ยววัดบ้านอ้อ สักการะ พระพุทธมงคลตะวันตก หรือ หลวงพ่อ หมดกรรม สันนิษฐานว่า สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยสุโขทัย โดยล่องแม่น�้ำมา พร้อมหลวงพ่อสัมฤทธิ์ ที่ชื่อ “พระพุทธมงคลตะวันตก” เนื่องจาก พระพักตร์หันไปทางทิศตะวันตก ซึ่งมีอยู่เพียงไม่กี่องค์ในประเทศไทย
ของดีของฝากบ้านเขียว
ปลาย่าง 3 หน ย่างหอม แห้งสนิท เก็บได้นาน จะน�ำไปท�ำต้มโคล้งปลาย่าง แกงเลียง หรือ น�้ำพริกปลาย่าง ก็อร่อยทั้งนั้น สบู่ฟักข้าว ผลิตจากฟักข้าวแท้ ๆ ที่ปลูกเองในชุมชน นวัตกรรมสูตรหน้าขาวใส ที่ชุมชนท้าให้ลอง ไข่เค็ม ความเค็มสูตรเฉพาะ น�ำไปปรุงอาหารคาวหรือหวานก็อร่อย สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1780 8537 สท.ประมาณ สืบมงคล 20 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้านท้ า ยตลาด (ตลาดลาดชะโด)
ตำ�บลหนองน�้ำใหญ่ อำ�เภอผักไห่ ท่องเที่ยว เคี้ยวอร่อย ที่บ้านท้ายตลาด อำ�เภอผักไห่
จากบันทึกเอกสารทางประวัติศาสตร์ระบุว่า ในสมัยรัชกาลที่ 5 ทางการเคยเรียกพื้นที่บริเวณนี้ว่า ต�ำบลลาดชะโด ต่อมาชุมชนได้แบ่ง ออกเป็น 2 ฟาก โดยมีคลองลาดชะโดกั้นกลาง ฟากหนึ่ง เป็น ต�ำบล จักราช ส่วนอีกฟากเป็น ต�ำบลหนองน�ำ้ ใหญ่ แต่ชาวบ้านทั้ง 2 ชุมชน นับถือกันเป็นเหมือนต�ำบลพี่น้อง ผูกพันด้วยวิถีชีวิตริมน�้ำ หาปลา เชี่ยวชาญงานจักสาน เครื่องมือจับปลา เช่น ลอบ ไซ ส่วนชื่อ ลาดชะโด ได้มาจากปลาชะโดที่มีเป็นจ�ำนวนมากนั่นเอง
ประมงพื้นบ้าน เรื่องราวของวิถีชีวิต
พิพิธภัณฑ์ประมงพื้นบ้านลาดชะโด รวบรวมเรื่องราวด้านอาชีพ ดั้งเดิมของผู้คนในชุมชน ผ่านภาพถ่ายและข้อมูล ตั้งแต่ตลาดลาดชะโด ยังเป็นเพียงแพลอยน�้ำ วิถีชีวิตริมน�้ำ วัฒนธรรม อาหาร เครื่องมือ ประมง เรือขายสินค้าที่มีหนาแน่น ดึงดูดผู้รักการเดินทางย้อนเวลา มาเยี่ยมเยือน
ตลาดลาดชะโด พิพิธภัณฑ์มีชีวิต
วิกฉายหนังลาดชะโด
ตลาดลาดชะโด กลายเป็น สถานที่ถ่ายท�ำภาพยนตร์หลาย ต่อหลายเรื่อง ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง รักข้ามคลอง ความสุขของกะทิ บุญชู ดงดอกเหมย สตางค์ ฯลฯ วิกฉายภาพยนตร์ลาดชะโด ยังจัดเก็บภาพยนตร์เหล่านี้ และ จัดฉายให้ชมทุกวันเสาร์-อาทิตย์ หมุนเวียนกันไป
ตลาดเก่า 100 ปี ที่ผสานความเป็นอยู่ของชาวไทย มอญ และจีน ด้านขวาขายของอิ่มกระเพาะทั้งอาหารและขนม รวมถึงของใช้ เช่น งอบ พัดจักสาน ด้านซ้ายจัดแสดงข้าวของเครื่องใช้เก่า ๆ ร้านตัดผม โบราณ ร้านขายยา โรงเตี๊ยม บอกเล่าเรื่องราวของตลาดที่พันผูกผู้คน ข้าวของ และการค้าเข้าไว้ด้วยกัน
สุดยอดของฝาก “บ้านท้ายตลาด”
ปลากระดี่วง ของดีรสเด็ดจากชุมชน ด้วยวัตถุดิบคุณภาพ แหนมปลาชะโด รสกลมกล่อม ข้าวอินทรีย์คัดคุณภาพ เนื้อนุ่ม หุงขึ้นหม้อ สนใจเที่ยวชม โทร.08 6174 4551 คุณขวัญชัย สาระสันต์
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 21
เส้นทางเหนือจินตนาการ 1
เส้นทางย้อนวันวาน ตามตำ�นานคนดัง
บ้ า นแค ตำ�บลบ้านแค อำ�เภอผักไห่ แชร์เพื่อนเที่ยว บ้านแค
ในอดีตพื้นที่ของชุมชนแห่งหนึ่ง มีต้นแคทั้งดอกสีขาวและแดง กว่าพันต้นขึ้นอยู่ ท�ำให้ทุกคนพร้อมใจกันตั้งชื่อหมู่บ้านว่า “บ้านแค” ต่อมาต้นแคลดจ�ำนวนลง ท�ำให้ในอนาคตชาวบ้านแค มุ่งมั่นที่จะปลูก ต้นแคจ�ำนวนนับพันให้ดอกแคได้กลับมาบานในหมู่บ้านอีกครั้ง
ไหว้ขอพรหลวงพ่อพร วัดบ้านแค ชมความงดงามของ “หุ่นขี้ผึ้ง” ขนาดเท่าจริง ของหลวงพ่อพร ที่ชาวบ้าน ศรัทธาถึงอภินิหารในสมัย ที่ยังมีชีวิต ว่าท่านสามารถ หายตัวได้
เมื่อบ้าน คือ ละครพันทาง
“คณะละครพันทาง ทองเจือ เปรมจิตร” ตกทอดจากรุ่นสู่รุ่น ในครอบครัวจนมีอายุยาวนานกว่า 100 ปี ความพิเศษอยูท่ ผี่ แู้ สดงทุกคน เป็นหญิงล้วน นิยมแสดงละครพื้นบ้าน เช่น พิกุลทอง แก้วหน้าม้า ขวานฟ้าหน้าด�ำ
ชื่น ชม เลือก รู้ ไม้มงคล
ศูนย์เรียนรู้ไม้มงคล รวบรวมพรรณไม้มงคลไว้มากมาย เช่น แสงเงินแสงทอง เพชรน�้ำหนึ่ง อัญมณี หลักทรัพย์ เฝ้ารอผู้มีใจรัก มาเรียนรู้การแยกหน่อ ขยายพันธุ์ ตื่นตากับการเดินลอดอุโมงค์ต้นข่อย ความยาว 100 เมตร เพื่อเข้าสู่ดินแดนการเพาะปลูกไม้มงคล
ของดีของฝากบ้านแค
ไม้มงคล เปิดรับสิ่งดีสู่ชีวิต กบพันธุ์ต่าง ๆ ทั้งกบจิ๋ว ขนาดลูกอ๊อด กบขนาดเล็ก กบ ขนาดใหญ่ ขนมไทย เช่น ทองหยิบ ทองหยอด ฝอยทอง สนใจเที่ยวชม โทร. 08 5194 9127 คุณเจษฏา จันทรพลงาม 22 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
เส้นทางเหนือจินตนาการ 2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์ อำ�เภอท่าเรือ อำ�เภอบางปะหัน อำ�เภอมหาราช อำ�เภอบ้านแพรก
อำ�เภอ บ้านแพรก อำ�เภอ มหาราช อำ�เภอท่าเรือ อำ�เภอ บางปะหัน
อำ�เภอผักไห่ อำ�เภอ บางบาล
อำ�เภอ นครหลวง
อำ�เภอ พระนคร ศรีอยุธยา
อำ�เภอ บางซ้าย อำ�เภอเสนา
อำ�เภอ บางปะอิน
อำ�เภอ บางไทร
อำ�เภอภาชี
อำ�เภออุทัย
อำ�เภอวังน้อย
อำ�เภอ ลาดบัวหลวง
พระนอนหลวงพ่อโต บ้านต้นสะตือ จิตรกรรมฝาผนัง วัดพระราชกรณียกิจในหลวง ร.9 โบสถ์โพธิ์ปรก บ้านกะทุ่ม หัตถกรรมทำ�งอบ ฯลฯ
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 23
อำ�เภอท่าเรือ
อำ�เภอท่าเรือ
อำ�เภอท่าเรือ บ้านทุ่งนา
ชม... เขื่อนพระราม 6 เขื่อนซีเมนต์ แห่งแรกของประเทศไทย สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 6 สะพานจักรี สะพานโบราณ สร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 เรือนไทยป้าแป้น ย้อนอดีต สู่เรือนไทยไม้มะค่าโบราณ
ไหว้... วัดบึงลัฏฐิวัล มีพระธาตุเจดีย์ ศรีอยุธยาสัมมาสัมโพธิญาณ ร่มรื่นร่มเย็นของคนสายปฏิบัติ ธรรม วัดไม้รวก วัดโบราณสมัย รัชกาลที่ 3 วิจิตรงดงามด้วย จิตรกรรมฝาผนังโบราณ
24 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
แวะ... โฮมสเตย์ “เสน่ห์บ้านนา” สัมผัสวิถีบ้านนา อิ่มเอมใจ ในคืนเดียว แม่น�้ำสองสี วิวดี ๆ จุดบรรจบ ของแม่น�้ำป่าสักและคลอง ชัยนาท
ชิม... บะหมี่เกี๊ยวโบราณเจ๊นัน (จับอิก) บะหมี่โบราณ เส้นสด ใหม่ทุกวัน ร้านกาแฟโกวบู๊ เป็นร้าน กาแฟเก่าแก่ของอำ�เภอท่าเรือ
เส้นทางเหนือจินตนาการ 2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์
บ้ า นทุ ่ ง นา ตำ�บลท่าหลวง อำ�เภอท่าเรือ ไหว้เพลิน เดินชมนา @ บ้านทุ่งนา
อ�ำเภอท่าเรือ เดิมเรียกว่า นครน้อย ต่อมาเปลีย่ นเป็น อ�ำเภอท่าเรือ จากการที่เคยเป็นสถานที่จอดขบวนเรือพระที่นั่งของพระมหากษัตริย์ ในอดีตที่จะเสด็จพระราชด�ำเนินไปนมัสการพระพุทธบาทสระบุรี จนมี การเรียกขานจุดจอดพักขบวนเรือหลวงนี้ว่า “ท่าหลวง” กลายเป็นชื่อ ต�ำบลเช่นในปัจจุบัน ซึ่งพื้นที่ส่วนใหญ่เป็นที่ราบลุ่มกว้างขวางเหมาะแก่ การท�ำนา ชาวบ้านจึงยึดอาชีพท�ำนามาตั้งแต่อดีต และยังคงวิถีเช่นเดิม มาถึงปัจจุบัน จนได้ชื่อว่า บ้านทุ่งนา
เดินเพลินชมวิวที่ เขื่อนพระราม 6
เขื่อนพระราม 6 เขื่อนซีเมนต์ที่ก่อสร้างขึ้นอย่างถูกต้องตาม หลักวิศวกรรมศาสตร์แห่งแรกของประเทศไทย ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 6 ทรงพระราชทานนามว่า “เขื่อนพระเฑียรฆราชา” และเปลี่ยนชื่อใน เวลาต่อมา ท�ำหน้าที่กั้นแม่น�้ำป่าสัก ทดน�้ำส่งให้พื้นที่เพาะปลูกในเขต พระนครศรีอยุธยา สระบุรี จนถึงทุ่งรังสิต จังหวัดปทุมธานี รวมพื้นที่ 680,000 ไร่ ช่วยภัยแล้ง และบรรเทาอุทกภัยมานานกว่า 100 ปี
แวะชมสวรรค์บนดินที่วัดบึงลัฏฐิวัล
เพียงก้าวแรกที่เข้าสู่วิหารสีขาวบริสุทธิ์ของวัดบึงลัฏฐิวัล จะรู้สึก เหมือนได้อยู่บนสรวงสวรรค์ ด้วยความวิจิตรสวยงามของสถาปัตยกรรม ทั้งภายในและภายนอก ด้วยแรงบันดาลใจจากพุทธคยา ประเทศเนปาล ท�ำให้นักท่องเที่ยวสายบุญไม่ต้องไปไกลแต่ก็ได้บรรยากาศเดียวกัน
วัดไก่จ้น ไหว้พระป่าเลไลย์ ให้แคล้วคลาดปลอดภัย ไหว้หลวงพ่อโต กราบพระนอน วัดสะตือ
บ้านทุ่งนาเป็นบ้านเกิดของ สมเด็จพระพุฒาจารย์โต พรหมรังสี (หลวงพ่อโต หรือ สมเด็จวัดระฆัง) พระเกจิชื่อดังของไทย ซึ่งเป็นที่ เคารพนับถือทั่วไปตั้งแต่พระมหากษัตริย์จนถึงสามัญชน ทั้งด้านวิปัสนา วิชาคาถาอาคม เมตตามหานิยม โดยเฉพาะ วัตถุมงคล “พระสมเด็จ” ที่ท่านสร้างขึ้นเพื่อเป็นพุทธบูชา ได้ถูกจัดเข้าใน พระเครื่องเบญจภาคี สุดยอดวัตถุมงคล 1 ใน 5 ของประเทศไทย มาวัดสะตือ ไม่ควรพลาด ชมต้นมะขามเฒ่า 300 ปี ที่หลวงพ่อโตใช้นั่งวิปัสนากรรมฐาน เทศนา ชาวบ้าน กราบสักการะพระพุทธรูปปางไสยาสน์ หลวงพ่อโต พระนอน ทีใ่ หญ่ทสี่ ดุ ในประเทศ ทีส่ ร้างจากนิมติ รของหลวงพ่อโต ขอพรเพือ่ ความ สิริมงคล แล้วแวะตลาดนัดทุกวันเสาร์-อาทิตย์ ซื้อของฝากกลับบ้าน
ตามรอยในหลวง รัชกาลที่ 9 ไปยังวัดไก่จน้ พระอารามหลวงทีเ่ คย เสด็จพระราชด�ำเนินมาปฏิบัติพระราชกรณียกิจ และทรงปลูกต้นพิกุล ไว้เป็นทีร่ ะลึก ชมจิตรกรรมฝาผนังในพระอุโบสถแห่งเดียวในประเทศไทย ที่เล่าเรื่องราวพระราชกรณียกิจของรัชกาลที่ 9 และชมฐานชุกชี องค์พระประธานที่ประดับตกแต่งด้วยเครื่องสังคโลกโบราณที่งดงาม หาชมได้ยาก จากนั้นสักการะพระป่าเลไลย์ ขอพรให้แคล้วคลาด
ชวนชิมชวนซื้อฝาก
เมนูเด็ดต้องลองชิม หอยทรายต้ม แกงบอน ต้มย�ำปลาเขื่อน ประหลาดเห็ดปลาเขื่อน ของฝากต้องซื้อ ขนมโบราณ เครื่องดื่มจากสมุนไพร ไวน์มะกรูด สบู่นมแพะ และน�้ำปรุง สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1987 2141 คุณปัญญา ทนอมทอง คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 25
อำ�เภอ บางปะหัน
อำ�เภอบางปะหัน บ้านแจ้ง บ้านทับน�ำ้ อำ�เภอบางปะหัน บ้านม่วง
ชม... ฝูงค้างคาวแม่ไก่ วัดตาลเอน วัดที่ร่มรื่นเต็มไปด้วยค้างคาว นกน�้ำ และฝูงปลาจำ�นวนมาก เจดีย์คู่ วัดม่วง เจดีย์ย่อมุม ไม้สิบสองอายุกว่า 400 ปี พระพุทธรูปปางมารวิชัย และ จิตรกรรมฝาผนังโบราณ ฝูงลิง วัดไก่ ศูนย์รวมของ ลิงแสมป่ากว่า 700 ตัว ที่รอ ให้นักท่องเที่ยวไปถ่ายภาพ เทศกาลโต๊ะจีนลิง บ้านแจ้ง คนไม่ต้อง ลิงกินเอง
ไหว้... ศาลพระเจ้าตาก ค่ายโพธิ์สามต้น ซาบซึ้งกับ นิทรรศการกู้ชาติ หลวงพ่อโต วัดจอมเกษ พระพุทธรูปประธานปางสมาธิ ที่ชาวบ้านเลื่อมใสศรัทธา หลวงพ่อมาก วัดโตนด ช่วยให้แคล้วคลาดจากอันตราย
26 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
บ้านบางนางร้า
แวะ... ปรุงบ้านทรงไทย งานช่างที่ สืบทอดกันมากว่า 4 ชัว่ อายุคน หลวงพีเ่ ลีย้ ง แห่งสำ�นักสักยันต์ วัดจอมเกษ สำ�นักสักยันต์ที่มี ชื่อเสียงที่สุดในอำ�เภอบางปะหัน บ้านงอบใหญ่ พบงอบยักษ์ และเรียนรู้การทำ�งอบ โรงอิฐมอญลุงสมคิด ภูมปิ ญ ั ญาของชาวมอญท้องถิน่
ชิม... กลุ่มสตรีขนมหวาน บางนางร้า รวมสารพัดขนมไทยโบราณ หากินยาก ตลาดประชารัฐ เพื่อชุมชน (ตลาดบ้านเขียว) พืชผักสดใหม่ จากสวน และก๋วยเตี๋ยวสูตรเด็ด
เส้นทางเหนือจินตนาการ 2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์
บ้านบางนางร้ า (ต้นโพธิ์)
ตำ�บลบางนางร้า อำ�เภอบางปะหัน เที่ยวได้เที่ยวดีที่บางนางร้า (บ้านต้นโพธิ์)
หมู่บ้านต้นโพธิ์ หรือ บางนางร้า มาจากความเชื่อว่าบริเวณนี้ เป็นเส้นทางหนีช่วงสงครามก่อนกรุงศรีอยุธยาจะแตก ผู้คนจ�ำนวนมาก ต่างระหกระเหินหนีกันมาไกลล้วนเหน็ดเหนื่อยและบ้างก็มาล้มตายลง ณ บริเวณนี้ จึงเป็นที่มาของชื่อ บางนางร้า ที่ใช้เรียกมาจนถึงปัจจุบัน
งอบไทยใบลาน
เห็นวิธีการท�ำงอบด้วยมือขนานแท้แบบครบวงจร กันแบบชัด ๆ เนื่องจากเป็นแหล่งสุดท้ายของการประกอบ งอบให้สมบูรณ์ จากที่ถูกส่งกระจายไปท�ำแต่ละชิ้นส่วนยังหมู่บ้านต่าง ๆ และส่งกลับมายัง ศูนย์งอบไทยใบลานของบ้านต้นโพธิ์ ชุมชนเก่าแก่ ที่ท�ำงอบสืบทอดกันมา 4 ชั่วอายุคน ตั้งแต่เช้าจรดเย็น จะเห็นผู้สูงอายุ มารับงานและมาส่งงอบที่ท�ำเสร็จ ตลอดทั้งวัน เป็นบรรยากาศเฉพาะ ของชุมชนที่หาชมได้ยาก อย่าลืมอุดหนุนงอบและของที่ระลึกอื่น ๆ เช่น งอบจิ๋ว ปิ่นปักผม แมกเน็ตงอบ ได้ที่นี่
ไหว้หลวงพ่อมาก วัดโตนด แคล้วคลาดมานักแล้ว
เดิมทีก่อนสร้างวัดมีต้นโตนดขึ้นมาก พอสร้างวัดราวปี พ.ศ. 2314 สมัยกรุงศรีอยุธยา ชาวบ้านจึงเรียกชื่อวัดตามพื้นที่ดั้งเดิมว่า วัดโตนด เป็นที่ประดิษฐานหลวงพ่อมาก พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ที่เคารพศรัทธา ของชาวบ้านย่านนี้ โดยเชื่อว่า หากมีหลวงพ่อมากติดตัวไว้จะช่วยให้ แคล้วคลาด และเสริมบุญต่อด้วย การไหว้ “แม่ตะเคียน 3 พี่น้อง” ต้นตะเคียนที่ขึ้นเรียงกัน 3 ต้น อายุราว 325 ปี แหล่งศรัทธาที่มีคุณค่า ต่อจิตใจของชาวบ้านในชุมชน
ลัดเลาะเดินตลาดชุมชน
แวะเดินชมตลาดได้ทุกวัน เสาร์-อาทิตย์และวันหยุดต่าง ๆ บริเวณใกล้กับวัดโตนด ตั้งแต่บ่ายถึงเย็น มีของกินของใช้ให้เลือกอย่าง เพลิดเพลิน หากเหนื่อยล้าจากการจับจ่าย แวะนั่งพักรับลมยังศาลาไทย เรือนไม้ที่ตั้งเป็นทิวแถวสวยงาม ชมบรรยากาศเรียบง่ายวิถีชาวบ้าน ราวกับเป็นคนในชุมชนจริง ๆ กันเลยทีเดียว
ปรุงบ้านทรงไทย
อ�ำเภอบางปะหันเป็นแหล่งสร้างบ้านทรงไทยที่นับวันยิ่งหาชม ได้ยากขึ้น แต่ถ้าอยากเห็นต้องมาที่บ้านบางนางร้า ปรุงบ้านทรงไทย งานเชิงช่างสร้างบ้านทรงไทยที่สืบทอดมามากกว่า 4 ชั่วอายุคน ภายใน โรงไม้ขนาดใหญ่ก�ำลังผลิตชิ้นส่วนต่างๆ ของบ้านทรงไทย เพื่อส่งต่อไป ปรุงเรือนให้สวยงาม บ้านนี้ผลิตเรือนไทยเข้าฉากละครและภาพยนตร์ มาหลายเรื่องแล้ว
ชวนชิมชวนซื้อของดีบ้านต้นโพธิ์
อาหารรสเลิศ แหนมเห็ด ขนมไทยสูตรโบราณ ต้มย�ำปลาช่อน ปลาเค็มแดดเดียว แกงส้มมะขามเทศ ขนมมะขามเทศ งานหัตถกรรมที่ระลึก งอบจริง งอบจิ๋ว สนใจเที่ยวชม โทร. 08 9689 1829 คุณสุพจน์ ต้นโพธิ์โต คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 27
เส้นทางเหนือจินตนาการ 2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์
บ้ า นทั บ น� ้ ำ ตำ�บลทับน�้ำ อำ�เภอบางปะหัน บ้านทับน�้ำ ต้องไปให้รู้
หนองบึงส�ำหรับเลี้ยงช้างสมัยกรุงศรีอยุธยาพอตื้นเขิน ชาวบ้านจึง เข้ามาตั้งบ้านเรือนทับแหล่งน�้ำเดิม จึงถูกเรียกว่า บ้านทับน�้ำ และยังคง วิถเี กษตรตัง้ แต่อดีตถึงปัจจุบนั จนได้รบั รางวัลหมูบ่ า้ นเศรษฐกิจพอเพียง ด้านการบริหารจัดการน�้ำดีเด่นระดับจังหวัดในปี 2560
บ้านเกษตรอินทรีย์ วิถีไทย
ชมการบริหารจัดการน�้ำของชุมชนที่เป็นรูปธรรม จนได้รับ รางวัล หมูบ่ า้ นเศรษฐกิจพอเพียงดีเด่น ระดับจังหวัด ด้านการบริหารจัดการน�ำ้ เมื่อปี พ.ศ. 2560 ชมสวนเกษตรแบบผสมผสาน แนวคิดการปลูกไม้ 3 แบบ คือ ไม้กิน ไม้ใช้สอย และไม้มรดก หรือจะทดลองท�ำปุ๋ยอินทรีย์ หรือน�้ำหมักชีวภาพ ก็สนุกไปอีกแบบ
ตลาดประชารัฐ เพื่อชุมชน (ตลาดบ้านเขียว)
ชมบัว จับกุ้ง หอมฟุ้งปลาย่าง
เที่ยวครบจบได้ในจุดเดียว ณ ศูนย์ท่องเที่ยวชุมชนโอทอปนวัตวิถี ถ้าจะให้ดีต้องมาวันเสาร์-อาทิตย์ เพราะมีตลาดสินค้าชุมชนมาวางขาย เช่น กุ้ง หอย ปลา ผักสด หรือจะนั่งเล่นบนกระท่อมไม้ไผ่ เดินเล่นริมคลองทับน�้ำ หรือล่องเรือเล่นชมบัว ก็ได้ภาพสวย ๆ ไปแชร์ให้เพื่อนอิจฉา อยากเพิ่มดีกรีความสนุกก็ต้องลงมือ ตกปลาจับกุ้งในแม่น�้ำมาปิ้งย่างให้ฟินจนไม่อยากกลับบ้าน
ไก่ชนพันธุ์ดีต้องที่บ้านทับน�้ำ
ตลาดชุมชนที่ชาวบ้านจะน�ำพืชผลจาก เรือกสวนไร่นา ของสด ของแห้ง ของกิน และ ของฝาก ออกมาวางจ�ำหน่ายในวันหยุด เช่น สงกรานต์ ปีใหม่ ช้อปเสร็จอย่าลืมแวะชิม ก๋วยเตี๋ยวสูตรเด็ดประจ�ำตลาดเปิดขายทุกวัน ไม่มีวันหยุด ร้านรับแขกของคนบ้านทับน�้ำ ที่ตอ้ งพามาชิม ให้รวู้ า่ มาถึงบ้านทับนำ�้ แล้วจริง
ชวนชิมชวนซื้อของดีบ้านทับน�้ำ
ของฝากชวนชิม ข้าวเกรียบมันเทศ ขนมมันฟู คุกกี้มันเทศ กล้วยตาก ขนมดอกจอกมันเทศ ของกินต้องลอง ต้มย�ำปลาช่อน ปลาเค็ม ปลาย่าง ปลาร้าหลน กุ้งแม่น�้ำเผา
เป็นที่รู้จักดีระดับประเทศว่าบ้านนี้เขามีดีที่ไก่ชน แหล่งเพาะพันธุ์ นักต่อสู้ 2 แข้ง เอกลักษณ์เฉพาะในการเพาะพันธุ์จากสายพันธุ์พม่า ดั้งเดิมทั้งพ่อและแม่ ท�ำให้ได้ไก่ชนสายพันธุ์พม่าแท้ สู้ไม่มีถอย และยังมี การอนุรักษ์และพัฒนาพันธุ์ไก่พื้นเมืองสายพันธุ์ไก่ชนให้ยังคงอยู่ พัฒนา ให้ดีขึ้นเรื่อย ๆ นอกจากนี้ยังกระจายลูกพันธุ์ให้แก่ ผู้สนใจในชุมชนน�ำไปเลี้ยงเป็นอาชีพสร้างรายได้ไม่ต�่ำ กว่า 5 หมื่นบาทต่อเดือน มาเรียนรู้กระบวนการเลี้ยง อย่างครบวงจร และชมไก่ชนที่มีค่าตัวหลักล้านกัน ที่กลุ่มวิสาหกิจชุมชน กลุ่มอนุรักษ์และพัฒนาพันธุ์ไก่ พื้นเมืองสายพันธุ์ไก่ชน ต�ำบลทับน�้ำ สนใจเที่ยวชม โทร. 08 6317 3701 คุณบุญชอบ บุญจครอม 28 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
เส้นทางเหนือจินตนาการ 2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์
บ้ า นม่ ว ง ตำ�บลโพธิ์สามต้น อำ�เภอบางปะหัน บ้านม่วงชวนเที่ยว เก็บเกี่ยวประสบการณ์ใหม่
บรรพบุรุษของชาวบ้านม่วงเป็นคนมอญที่อพยพเข้ามาตั้งรกราก อยู่บนพื้นที่นี้มาตั้งแต่กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานี โดยนิยมนุ่งผ้าม่วง จนเป็นเอกลักษณ์ ชาวบ้านจึงเรียกหมู่บ้านแห่งนี้ว่า “บ้านม่วง” ตั้งแต่นั้นมาจนถึงปัจจุบัน แม้วัฒนธรรมที่บ่งบอกความเป็นมอญ ได้เลือนหายไปจากหมู่บ้าน คงเหลือไว้แต่ภูมิปัญญาการท�ำอิฐมอญ
แวะบ้านงอบใหญ่
อาคารสองชั้นมีหลังคาเป็นงอบขนาดกว้าง 20 เมตร เข้าชมและ ทดลองสานงอบแบบดั้งเดิมดูสักครั้ง หัตถกรรมท้องถิ่นที่สร้างรายได้ ให้ชุมชน ลุงป้าใจดีสอนให้ฟรีไม่คิดเงิน ปัจจุบันชาวบ้านม่วงรับจ้างสาน โครงงอบเท่านั้น การประกอบส่วนอื่น ๆ จะส่งต่อไปยังหมู่บ้านใกล้เคียง รับช่วงผลิตจนเป็นงอบหนึ่งใบ
เที่ยวโรงอิฐมอญลุงสมคิด
ชมขั้นตอนกว่าจะมาเป็นอิฐมอญ ตั้งแต่การเตรียมดิน ขึ้นรูป ตากแดด จนถึงกระบวนการเผา แล้วจะเข้าใจว่า ภูมิปัญญาการท�ำอิฐของชาวมอญที่คง อยู่กับบ้านม่วงนั้นส�ำคัญแค่ไหน แค่ดู อาจไม่เข้าใจต้องลงมือลองท�ำอิฐเอง สักก้อนแบบมีลุงสมคิดและครอบครัว เป็นพี่เลี้ยงอย่างใกล้ชิด สนใจติดต่อ ลุงสมคิด ดีดพิณ โทร. 08 9088 9806
ชมเจดีย์เก่า ไหว้หลวงพ่อพร ที่วัดม่วง
วัดม่วงเป็นวัดเก่าแก่ตั้งแต่สมัยอยุธยา เล่ากันว่า สร้างโดยขุนนาง ที่ทุ่มเทกับการสร้างวัดมากจนถูกกล่าวหาว่าเป็นกบฏ เชื่อกันว่าเจดีย์คู่ ทรงย่อมุมไม้สิบสองอายุราว 400 ปี ภายในวัดแห่งนี้เป็นที่บรรจุอัฐิของ ผู้สร้างวัด เดินชมวัดเข้าวิหารสักการะพระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปะ สมัยอยุธยา ชมภาพจิตรกรรมฝาผนังโบราณที่บอกเล่าเรื่องราวเกี่ยวกับ พุทธประวัติ ชาดก และไตรภูมิกถา อย่าลืมแวะกราบ “หลวงพ่อพร” พระประธานภายในพระอุโบสถ ที่ชาวบ้านนิยมมากราบไหว้ขอพร บนบานศาลกล่าวขอไม่ให้ติดทหาร
ไหว้พระเจ้าตาก
สักการะพระเจ้าตากสิน ขอพรที่ ศาลพระเจ้าตาก ตั้งอยู่ในค่ายโพธิ์สามต้น หรือค่ายที่พระเจ้าตากสินตีแตกก่อนสถาปนากรุงธนบุรีเป็นราชธานีใหม่ เดินชมย้อนรอยประวัติศาสตร์ผ่านนิทรรศการค่ายโพธิ์สามต้น ซาบซึ้ง กับการกอบกู้ชาติในอดีต อย่าลืมแวะชมพระอาทิตย์ตกดินกับแสงสีทอง ละเลียบไปกับยอดข้าวในท้องทุ่งก่อนจะตกลับขอบฟ้า
ชวนชิมชวนซื้อ ของดีบ้านม่วง
อาหารรสเลิศ หมี่กรอบ โบราณ น�้ำพริกตาแดง น�้ำพริกเผา แกงบอน ขนมขุยหนู ขนมปลากริม ไข่เต่าหม้อดิน งานหัตถกรรมท้องถิ่น งอบ ขนาดปกติ และขนาดจิ๋วที่ระลึก สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1948 1514 คุณวิชัย สุขเกษม คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 29
เส้นทางเหนือจินตนาการ 2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์
บ้ า นแจ้ ง ตำ�บลหันสัง อำ�เภอบางปะหัน เที่ยวบ้านแจ้ง แสนดีจริง
ป่าลิง
ดูลิงที่วัดไก่
หัตถกรรมร่วมสมัยบ้านป้าพาน
ต�ำนานว่า ในสมัยพระเจ้าอู่ทองปกครองกรุงศรีอยุธยาได้ยกทัพ ขึ้นไปทางเหนือ เดินทางมาถึงหมู่บ้านแห่งนี้ในเวลาเช้าพอดี พระองค์ ทรงตรัสถามชาวบ้านว่าหมู่บ้านแห่งนี้ชื่ออะไร ชาวบ้านแจ้งไปว่าไม่มีชื่อ หมู่บ้าน จึงทรงตั้งชื่อให้หมู่บ้านนี้ว่า “บ้านแจ้ง” ที่แปลว่าเวลาเช้า
วัดชื่อ “ไก่” ไม่มีไก่มีแต่ “ลิง” มีเรื่องเล่าว่า เดิมทีวัดนี้มีไก่อาศัย อยู่จ�ำนวนมาก แต่ถูกลิงแสมที่ป่าลิงตรงข้ามวัด ขโมยกินไข่ไก่จนหมด จ�ำนวนไก่ค่อย ๆ ลดลงจนหายไป คงเหลือแต่ฝูงลิง วัดไก่เป็นวัดเก่าแก่ ตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนต้น มีโบสถ์มหาอุตม์ทรงเรือส�ำเภาโบราณ โดย ในหลวงรัชกาลที่ 9 พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ให้บูรณะ แวะชมนิทรรศการในพิพิธภัณฑ์ที่จัดแสดงระฆังโบราณ กลองโบราณ และนิทรรศการกลางแจ้ง ประติมากรรมปูนปั้นแสดงถึงนรกและสวรรค์ เตือนใจให้หมั่นท�ำความดี
ศูนย์รวมลิงแสมกว่า 700 ตัว ที่อาศัยอยู่แบบธรรมชาติบนเนื้อที่ ประมาณ 4 ไร่ นักท่องเทีย่ วไม่ตอ้ งไปไกลถึงลพบุรกี ม็ ลี งิ ให้ดู จะถ่ายภาพ คู่ลิงให้เก๋ไก๋ตามบ่อน�้ำ ถ�้ำจ�ำลอง หรือจะเรือนรับรองลิงก็ตามใจชอบ แต่ขอเตือน หากเข้าป่าลิงต้องเก็บของใส่กระเป๋าให้มิดชิด มิฉะนั้น หากเผลออาจโดนลิงฉวยโทรศัพท์ในมือไปต่อสายหาเพื่อนที่ลพบุรีได้
ศูนย์หัตถกรรมของชุมชน ที่น�ำความเป็นพื้นบ้านผสมผสานความ ร่วมสมัยออกมาได้อย่างลงตัว เช่น “นาฬิกากระด้ง” ของขายดีของ บ้านป้าพาน และยังมีผลิตภัณฑ์ที่ให้ความทันสมัย แต่ยังคงเอกลักษณ์ งานท�ำมือทุกขั้นตอนอีกมากมาย ไม่ว่าจะเป็นลูกประคบ พรมเช็ดเท้า พวงกุญแจผักตบชวา และกระเป๋าสาน ผักตบชวา ขอเชิญอุดหนุนซื้อหาได้ ตามความต้องการ หากสนใจติดต่อ ได้ที่ คุณสุวภัทร สวนศิลป์ศิริ โทรศัพท์ 08 9616 2699 และ คุณราวรรณ รู้แผน โทรศัพท์ 06 2586 3460
ชวนชิมชวนซื้อของดีบ้านแจ้ง
ของดีบ้านแจ้ง นาฬิกากระด้งหน้าปัดรูปลิง พวงกุญแจผักตบชวา รูปลิง พรมเช็ดเท้า ลูกประคบ ของกินอร่อย แกงเหล็กไหลปลาย่าง แกงเลียง (แบบใส่น�้ำกะทิ/ ไม่ใส่น�้ำกะทิ) ขนมใส่ไส้ กล้วยบวชชี กล้วยเบรกแตก สนใจเที่ยวชม โทร. 06 2358 5744 คุณก�ำจร วันดี 30 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
อำ�เภอ มหาราช
อำ�เภอมหาราช
อำ�เภอมหาราช บ้านกะทุ่ม
ชม... พระตำ�หนักเจ้าปลุก (วัดหน้าวัว) พระตำ�หนัก ประทับร้อนริมน�้ำ สมัยสมเด็จ พระนารายณ์มหาราช
ไหว้...
แวะ...
ชิม...
พุทธอุทยานมหาราช พิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน หลวงปู่ทวด เส้นทางเดินทัพ วัดสุวรรณเจดีย์ แหล่งสะสม ของสมเด็จพระนเรศวรมหาราช วัตถุโบราณและของใช้พื้นบ้าน ภายในบริเวณวัดมีรูปเหมือนของ “สมเด็จหลวงพ่อทวดเหยียบ น�้ำทะเลจืด” ขนาดใหญ่ที่สุด ในโลก สักการะหลวงพ่อสังวาลย์ มงคล วัดท่าตอ พระพุทธรูป ทรงเครือ่ งปางมารวิชยั ทีล่ อยน�ำ้ มาโผล่หน้าวัดท่าตอ งดงาม ได้สัดส่วนด้วยศิลปะสมัยอยุธยา อายุประมาณ 300 ปี
ร้านอาหารคลองบุญ (เจ้าปลุก) กินลมชมวิว ชิม อาหารตำ�รับไทยในบ้านทรงไทย ครัวทองแดง นั่งเรือนแพ หรือ รับลมชายทุ่งบนบ้านทรงไทย พร้อมชมบรรยากาศท้องนา
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 31
เส้นทางเหนือจินตนาการ 2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์
บ้ า นกะทุ ่ ม ตำ�บลกะทุ่ม อำ�เภอมหาราช ร้านก๋วยเตี๋ยว 50 ปี
ลัดเลาะเสาะเที่ยวบ้านกะทุ่ม
ก๋วยเตี๋ยวน�้ำตก ต้มย�ำ เย็นตาโฟ แลดูบ้านๆ แต่รสเลิศล�้ำสูตรเด็ดของ คุณแหม่ม ที่สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่น ร้านเก่าแก่ในชุมชนเปิดมานานกว่า 50 ปี แขกไปใครมาต้องได้แวะลิ้มลองจนติดใจ กลับไปทุกคน
ต้นกะทุ่มเกิดตามหัวไร่ปลายนาและตามบ้านเรือนชาวกะทุ่ม มาช้านาน มากมาย กลายเป็นสัญลักษณ์เรียกขานว่า “บ้านกะทุ่ม”
บ้านกล้วยเบรกแตก เบรกแตกความอร่อย
“ลองกินดู แล้วจะรู้ว่าหยุดได้ไหม” ค�ำท้าทายของแม่ค้า บ้านกะทุ่มจนอยากจะลองดูสักครั้ง กล้วยหอมทองห่ามฝานบาง ๆ ทอดให้กรอบ จากวัตถุดิบ ในชุมชนกลายเป็นสินค้าขึ้นชื่อของบ้านกะทุ่ม ต้องลองมา ท�ำเองชิมเองแล้วจะรู้ว่ามันอร่อยจนเบรกแตกเลยทีเดียว
โบสถ์ปรกโพธิ์ วัดประดู่ตะบอง
โบสถ์เก่าแก่สมัยอยุธยาตอนต้นอายุราว 400 ปี ถูกปกคลุมด้วย รากไม้ใหญ่อยู่กลางทุ่ง มี หลวงพ่อพระศรีโคดม ประดิษฐานเป็น องค์ประธาน ผู้เฒ่าผู้แก่เล่าว่า ชาวบ้านเชื่อว่ามีงูใหญ่อาศัยอยู่ภายใน จึงไม่มีใครกล้าเข้ามา กระทั่งน�้ำท่วมใหญ่ปี พ.ศ. 2554 ต้นไม้ล้มตาย เผยให้เห็นโบสถ์โบราณหลังนี้ ชาวบ้านเห็นคุณค่าจึงร่วมกันดูแลบูรณะ จนเป็นที่เคารพสักการะประจ�ำหมู่บ้าน ในเดือนตุลาคม พ.ศ. 2561 กรมศิลปากรได้เข้ามาส�ำรวจและบูรณะพระอุโบสถแห่งนี้ขึ้นเป็น โบราณสถาน ข้าง ๆ โบสถ์ปรกโพธิ์แห่งนี้ยังมีต้นมะขามคู่เก่าแก่อายุราว ร้อยปี ถูกเรียกขานว่า เจ้าพ่อเจ้าแม่มะขาม เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้าน เคารพนับถือ มาขอพรด้านโชคลาภกันอย่างคึกคัก เรื่องความศักดิ์สิทธิ์นั้น ชาวบ้านเล่าว่า...ครั้งหนึ่งมีคนประสบ อุบัติเหตุเดินไม่ได้ มาขอพรกับพระประธานที่ถูกตัดเศียรในวิหารร้างนี้ บนบานศาลกล่าวขอให้หายป่วยกลับมาเดินได้จะสร้างเศียรพระและ บูรณะวิหารถวาย จากนั้นชายคนนั้นอาการดีขึ้นหายป่วยกลับมาเดินได้ เป็นปกติ จึงถางหญ้าและสร้างเศียรพระถวายตามที่ตนได้กล่าวเอาไว้ 32 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
ซาเล้งบิณฑบาต
วิถีชีวิตชาวพุทธที่คุ้นกับการตักบาตรพระสงฆ์ยามเช้า แต่จะพบ ความแตกต่างที่นี่ที่เดียวเท่านั้น ที่คุณจะได้ตักบาตรพระสงฆ์บนซาเล้ง (สามารถรอใส่บาตรได้หน้าร้านก๋วยเตี๋ยว 50 ปี เวลา 05.00-7.00 น.)
ชวนชิมชวนซื้อของดีบ้านกะทุ่ม
ของอร่อย กล้วยเบรกแตก ขนมไทยป้าอี๊ด ขนมหวานบ้าน Indy และ น�้ำสมุนไพร สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1190 7245 คุณเจนจิรา ชูศิลป์
อำ�เภอ บ้านแพรก
อำ�เภอบ้านแพรก
บ้านแพรก อำ�เภอบ้านแพรก
ชม... วัดโบสถ์ ชมศิลปกรรมพื้นถิ่น และสถูปโบราณ
ไหว้... ไหว้หลวงพ่อขาว วัดนคร โปรดสัตว์ สิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจ ของชาวบ้านแพรกและใกล้เคียง
บ้านสำ�พะเนียง บ้านใหม่สองห้อง
แวะ...
ชิม...
สวนเกษตรผสมผสาน ป้าพยอม ชมวิถีชีวิตเกษตร พอเพียง
ก๋วยเตี๋ยวเรือบุญล�้ำ รสเข้ม น�้ำตกข้นรสเด็ด
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 33
เส้นทางเหนือจินตนาการ 2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์
บ้านสำ�พะเนี ย ง (บ้านสันป่า)
ตำ�บลสำ�พะเนียง อำ�เภอบ้านแพรก เพลินใจเดินเที่ยวที่บ้านสันป่า
“สัน” คือพื้นที่ที่เป็นเนิน เมื่อรวมกับ “ป่า” หมายถึง ที่ที่มีต้นไม้ หลากหลายพันธุ์เกิดขึ้นมา ซึ่งตรงกับลักษณะพื้นที่และสภาพแวดล้อม ของหมู่บ้าน ชาวบ้านจึงตั้งชื่อว่า บ้านสันป่า
กราบหลวงพ่อเปิ่น
หลวงพ่อเปิ่นเป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย สร้างด้วยหินทราย สีแดง หน้าตักกว้าง 3 ศอก ประดิษฐานอยู่ในวัดร้างตั้งแต่สมัยอยุธยา ตั้งอยู่หลังโรงเรียนบ้านแพรกประชาสรรค์ เดิมองค์พระแยกออกจากกัน ถูกทิ้งอยู่ที่โคกโบสถ์เก่า ปกคลุมด้วยป่าสะแก ต่อมาชาวบ้านเจ็บป่วย จึงมาบนบานขอน�้ำมนต์ไปอาบกินก็หายป่วย เกิดความเลื่อมใส จึงน�ำ ชิ้นส่วนพระพุทธรูปมาประกอบขึ้นเป็นองค์ แล้วประดิษฐานไว้เช่นเดิม ชาวบ้านนิยมมากราบขอพรให้หายป่วย และเพื่อเป็นสิริมงคล
บ้านสานพัดสานแห ป้าทองสุกลุงผวล
มาดูเทคนิคการสานด้ามพัดและตัวพัดให้เป็น ชิ้นเดียวกันของป้าสุก ที่โบกแรงแค่ไหนก็ไม่หลุด และ ชมการสานแหจับปลาของลุงผวล ไม่ต้องบอกว่า ช�ำนาญแค่ไหน เพราะลุงสานมานานเป็นสิบปี ติดต่อ ป้าทองสุก อ่องเจริญ ได้ที่โทรศัพท์ 06 1352 3849
ปลาเค็มบ้านพี่สมร
ปลาเค็มบ้านทุ่งปลอดสารเคมี เริ่มจากน�ำปลาน�้ำจืดตัวก�ำลังดีหลากชนิด ทั้งปลาช่อน ปลานิล ปลาดุก ปลาตะเพียน มาคลุกและตากเป็นปลาเค็ม เก็บใส่ตู้เย็น ไว้ได้นาน ซื้อหาก่อนเที่ยงจะดีทสี่ ดุ ติดต่อ พีส่ มร สวัสดี โทรศัพท์ 09 2830 4183
ชมพิพิธภัณฑ์ 24 ชั่วโมง
พิพิธภัณฑ์บ้านแพรก ตั้งอยู่ในบริเวณเดียวกับโรงเรียนบ้านแพรก ประชาสรรค์ ชมนิทรรศการที่เล่าเรื่องวัฒนธรรมของบ้านแพรก และ ประวัตศิ าสตร์ทอ้ งถิน่ โดย อาจารย์ประสาน เสถียรพันธุ์ ปราชญ์ชมุ ชน เป็นผู้ก่อตั้ง ชมสมุดใบลานโบราณ เครื่องปั้นดินเผา เรือพื้นบ้าน หอระฆังไม้สัก และเหมเก็บศพบุคคลส�ำคัญในท้องถิ่น มาถึงตอนไหนได้ชมตอนนั้นเพราะเปิดตลอด 24 ชั่วโมง
บ้านสามอาชีพ
เดินชมวิถีอาชีพของชาวสันป่าได้แบบ เข้าบ้านนี้ออกบ้านนู้นที่บ้านสามหลัง 34 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
ปั้นขลิบสูตรป้านงลักษณ์
ลองมาท�ำลองมาชิม ปั้นขลิบทอดสูตรป้านงลักษณ์ ที่มีหลากรสให้ เลือกสรร เช่น ไส้หมู ไส้ไก่ ไส้ถั่ว ไส้เผือก ไส้สับปะรด ชิ้นเล็ก ๆ พอดีค�ำ ชิมกันให้เพลินก่อนซื้อฝากคนที่บ้าน ติดต่อ ป้านงลักษณ์ ศรีอ�ำไพ โทรศัพท์ 06 3141 1635
ชวนชิมชวนซื้อของดีบ้านสันป่า
ของดีต้องซื้อ พัดสานไม้ไผ่ ตะกร้าคุณนาย ของอร่อยต้องชิม ขนมกล้วยนาบกระทะ ปั้นขลิบทอดหลากรส ขนมจีนน�้ำยาปลาช่อน ปลาเค็ม ผัดหมีเ่ ปียก นำ�้ พริกเผา นำ�้ พริกเผาผัดหมู สนใจเที่ยวชม โทร. 08 9216 8757 คุณประสาน เสถียรพันธุ์
เส้นทางเหนือจินตนาการ 2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์
บ้ า นแพรก ตำ�บลบ้านแพรก อำ�เภอบ้านแพรก แวะเที่ยวเดี๋ยวเดียวที่บ้านแพรก
แพรก หมายถึง ทางแยกของล�ำนำ�้ ชาวบ้านเชือ่ ว่า เป็นเส้นทางเดิน ของวัวควาย จนเกิดทางน�้ำสายใหม่ ชื่อว่า คลองตาเมฆ ซึ่งแยกมาจาก แม่น�้ำลพบุรี
แวะสานพัดหลากลาย
ชมวิธีการสานพัดของ ชาวบ้านแพรก ไม่ว่าจะเข้า บ้านไหนก็ได้ชมการสานพัด เพราะเป็นอาชีพหลักของ ชุมชน แต่ถ้าจะให้เจอแน่ ๆ ต้องแวะ บ้านคุณประพันธุ์ และ คุณแตน เห็นกันตั้งแต่ยังเป็นตอกไม้ไผ่ ย้อมสี ขึ้นโครง จนตกแต่ง แล้วเสร็จเป็นพัดสวยงาม หากจะลองสาน เริ่มต้นด้วยเลือกลายที่ชอบ เช่น ลายดอกพิกุล ลายกังหัน ลายเครือวัลย์ ลายนกแก้วคู่ ลายกังหัน แล้วลงมือสานโดยมีมืออาชีพเป็นพี่เลี้ยงสอนให้ฟรี หรือจะหาซื้อเป็น ของที่ระลึกก็ได้หากไม่อยากท�ำเอง
ชมบ้านเรือนงาม ดร.มนัส กราบหลวงพ่อเภา
เล่าต่อกันมาว่า ชาวมอญอพยพลี้ภัยจากหงสาวดี เมืองพม่า มา ทางแม่น�้ำลพบุรีโดยเรือส�ำเภา แต่เกิดพายุฝนกระหน�่ำท�ำให้เรือล่ม จึง สร้างที่พักชั่วคราว และสร้างพระพุทธรูปไว้กราบไหว้ คือ หลวงพ่อเภา จนนับถือต่อกันถึงปัจจุบัน ชาวบ้านแพรกมีความเชื่อว่า หากมีลูกไม่ว่า ชายหรือหญิงจะน�ำมายกให้เป็นลูกหลวงพ่อเภา เพราะเชื่อว่าจะท�ำให้ เป็นเด็กเลี้ยงง่าย เมื่อชายทั้งอ�ำเภออายุได้บวช จะต้องมาลาบวชและแห่นาครอบวิหาร หลวงพ่อเภา เพราะถือว่าเป็นลูกหลวงพ่อ
ไหว้หลวงพ่อปากแดง วัดเขียนลาย
ชมพระอุโบสถเก่าแก่สร้างตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 ศิลปะไทยผสมจีน ทั้งช่อฟ้า ใบระกา ที่สลักจากไม้สักงดงาม และกราบเสมา หรือใบเสมา ลวดลายดอกโบตั๋นอันวิจิตร หลักฐานยืนยันชุมชนชาวจีนในบ้านแพรก จากนั้นสักการะขอพรหลวงพ่อปากแดง พระพุทธรูปที่ผสมผสานศิลปะ ไทย-จีนเข้าไว้ด้วยกัน หากแวะเที่ยววัดเขียนลายช่วงวันเสาร์-อาทิตย์ จะได้เดินเล่นตลาดร้อยปี บริเวณหน้าวัด แหล่งรวมอาหาร ขนมพื้นบ้าน และงานฝีมือสารพัดได้เลือกสรร
เรือนไทยประยุกต์สวยงามตามท้องเรื่อง จะถ่ายมุมไหนก็สวยงาม ราวฉากละคร ยิ่งเดินชมในสวนหลังบ้าน เพลินกับบรรยากาศแมกไม้ เบญจพรรณหายาก ชมข้าวของเครื่องใช้เก่า ๆ ลัดเลาะถึงศาลาริมน�้ำ นั่งชมแม่น�้ำลพบุรี มองวิถีริมคลองให้อิ่มใจกับพิพิธภัณฑ์มีชีวิต
เช็คอินไร่บุญอนันต์นาบัว
ไร่บัวหลวงบึงกว้างสุดสายตา บนเนื้อที่ 7 ไร่ เดินบนสะพานไม้ ที่ทอดตัวสู่ใจกลางบึงบัว เหมือน เดินอยู่ในทุ่งดอกบัวบนสวรรค์ เช็คอินกลางทุ่งบัวให้แหวกแนว ก็เก๋ไก๋ดี
ชวนชิมชวนซื้อของดีบ้านแพรก
ของดีต้องซื้อ พัดสาน กระยาสารท แม่สังเวียน เค้กฝอยทอง 1,000 ล้าน ของดีต้องชิม หมี่แฉก ทอดปลาเห็ด แกงป่าปลากด ต้มปลาร้าหน่อไม้ แกงส้ม คั่วปลาเค็ม สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1852 0573 คุณณัฐธนัน อรรถาวี คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 35
เส้นทางเหนือจินตนาการ 2
เส้นทางนักไหว้ ทางสายศิลป์
บ้ตำ�บลสองห้ านใหม่ ส องห้ อ ง อง อำ�เภอบ้านแพรก บ้านสองห้อง ต้องมาเที่ยว
ในอดีตบ้านสองห้องมีหนองนำ�้ กว้างประมาณ 20 วา ยาวประมาณ 2 กิโลเมตร นายอากรประกาศเปิดประมูลให้ราษฎรจับปลา แต่ด้วย ความยาวของล�ำน�้ำ ท�ำให้ไม่สามารถกั้นล�ำน�้ำเพื่อวิดปลาได้ จึงต้องกั้น หนองน�้ำเป็นสองตอน ชาวบ้านจึงเรียกหนองน�้ำนี้ว่า “หนองสองห้อง” ปัจจุบันหนองน�้ำนี้มีขนาดเล็กลงกลายเป็น “คลองสองห้อง” เลยเป็น ที่มาของชื่อ ต�ำบลสองห้อง และ บ้านสองห้อง เช่นในปัจจุบัน
เดินสะพานไม้ลงทุ่งข้าว ณ ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงบ้านสองห้อง
ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงที่มีเนื้อที่ประมาณ 10 ไร่ แบ่งเป็น นาข้าว 5 ไร่ บ่อปลา 2 งาน บ่อกบ โรงเห็ด โรงเลี้ยงไก่ และแปลงผัก ผสมผสานแบบเกษตรพอเพียงปลอดสารพิษ มาเรียนรู้และท�ำกิจกรรม ปลูกผัก ให้อาหารสัตว์ และลองท�ำกล้วยประแป้ง หรือกล้วยทอด คลุกเคล้าผงปรุงหลากรส เช่น บาร์บีคิว ชีส ปาปริก้า จะซื้อชิมซื้อฝาก ก็อร่อย ห้ามพลาดมาถ่ายภาพเช็คอินชมท้องทุ่ง บนสะพานไม้ที่ทอด ยาวลงไปในนาข้าวไรซ์เบอร์รี่ สวยกันได้ในทุกมุมทุ่งนาบ้านสองห้อง
บ้านศีลห้า วัดใหม่สองห้อง
วัดประจ�ำหมูบ่ า้ นสร้างขึน้ เมือ่ พ.ศ. 2505 สักการะพระพุทธชินราช ในพระอุโบสถ ที่จ�ำลองมาจากองค์จริงเมืองพิษณุโลก ที่ชุมชนร่วมใจ สร้างขึ้นเพื่อกราบไหว้เมื่อ พ.ศ. 2497 ผู้มาเยือนที่นี่ไม่ต้องไปไหว้ พระพุทธชินราชไกลถึงพิษณุโลกแล้ว
เรียนรู้อยู่อย่าง...บ้านนอกคอกแพะ
ที่นี่เปิดบ้านตอนรับผู้ปฏิบัติธรรมตลอดทั้งปี และในช่วงฤดูหนาว ของทุกปี จะมีงานปฏิบัติธรรมครั้งใหญ่นาน 3 วัน หากสายบุญสนใจ ไม่ควรพลาด บ้านศีลห้ามีบ้านพักให้ผู้ปฏิบัติธรรมมาพักค้างคืน และมี ลานปฏิบัติธรรมเพียงพอต่อการรองรับผู้ปฏิบัติธรรมได้เกือบ 50 คน ติดต่อ คุณสมบัติ ฤทธิ์บ�ำรุง โทรศัพท์ 08 3342 0515
ชวนชิมชวนซื้อ ของดีบ้านสองห้อง
สัมผัสความสงบและรับลมเย็นริมคลองสองห้อง ชมวิถคี นเลีย้ งแพะริมคลองสองห้อง ชวนชิม กล้วยประแป้ง กว่า 80 ตัว เพื่อส่งขายให้เข้าเมืองกรุงที่ชุมชนมุสลิมหนองจอก จะถ่ายภาพหรือ ไข่เค็มใบเตย ห่อหมกปลาช่อน ให้อาหารแพะก็สนุกดี พร้อมนั่งตกปลาริมคลองแบบชิล ๆ หรือจะไปยกยอ น�้ำพริกกะปิ ผักปลอดสาร ในคลองก็เพลินไปอีกแบบ ชมบรรยากาศวิถีคนคลองช่วงรอปลา ที่นี่ยังเป็น ขนมเม็ดขนุน ศูนย์รวมเหล่าแม่บ้านชุมชน มาท�ำไข่เค็มใบเตยจากไข่เป็ดฟองโตและท�ำ ชวนซื้อ ข้าวไรซ์เบอร์รี่ ขนมเม็ดขนุนรสหวานมัน สินค้าโอทอปคุณภาพเยีย่ มส่งขายไปนอกชุมชน พรมเช็ดเท้า เปลญวน ไม้กวาด สนใจติดต่อ คุณจักรกฤษณ์ บุญอนันต์ โทรศัพท์ 09 1409 1486 ดอกหญ้า สนใจเที่ยวชม โทร. 09 1409 1486 คุณจักรกฤษณ์ บุญอนันต์ 36 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก อำ�เภอนครหลวง อำ�เภอภาชี อำ�เภออุทัย อำ�เภอวังน้อย
อำ�เภอ บ้านแพรก อำ�เภอ มหาราช อำ�เภอท่าเรือ อำ�เภอ บางปะหัน
อำ�เภอผักไห่ อำ�เภอ บางบาล อำ�เภอ บางซ้าย
อำ�เภอ นครหลวง
อำ�เภอเมือง พระนคร ศรีอยุธยา
อำ�เภอเสนา
อำ�เภอภาชี
อำ�เภออุทัย
อำ�เภอ บางปะอิน
อำ�เภอวังน้อย
อำ�เภอ บางไทร อำ�เภอ ลาดบัวหลวง
วังชาวนา วังเห็ด ล่องเรือทะเลบัวแดง เส้นทางเดินทัพบ้านพรานนก ฯลฯ
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 37
อำ�เภอ นครหลวง
อำ�เภอนครหลวง บ้านนครหลวง หมู่ 1 บ้านนครหลวง หมู่ 6 อำ�เภอนครหลวง บ้านนครหลวง หมู่ 3
ชม... วัดละมุด สร้างขึ้นตั้งแต่สมัย อยุธยาตอนกลาง เล่ากันว่า พระเจ้าเอกทัศน์ เคยมาบวช และรักษาโรคเรื้อนที่วัดแห่งนี้
ไหว้... พระพุทธบาทสีร่ อย แห่งวัดปราสาทนครหลวง
38 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
แวะ... หมูบ่ า้ นหัตถกรรมมีดอรัญญิก ชมวิถีการทำ�มีดที่มีชื่อเสียง ระดับประเทศ บึงบัว แหล่งอนุรักษ์พันธุ์ปลา ธรรมชาติ และพักผ่อนหย่อนใจ ของชาวบ้าน โฮมสเตย์ หมู่บ้านสาไร ล่องเรือชมทัศนียภาพ และวิถี ชีวิตชาวบ้านลุ่มแม่นำ�้ ป่าสัก
ชิม... ร้านขึ้นชื่อนครหลวง ที่มาแล้ว ห้ามพลาด ทั้งซุ้มป่าสัก คูเหลา น้องนุช สวรรค์บ้านไร่ ป่าสัก ริเวอร์วิว และเล็กเป็ดย่าง ทุกร้านล้วนจานเด็ด อัดแน่น ด้วยรสชาติความอร่อย
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก
บ้านนครหลวง หมู ่ 3 (บ้านสกัดน�้ำมันใต้) ตำ�บลปากจั่น อำ�เภอนครหลวง
เที่ยวให้สนุกสุดขีด เที่ยวที่บ้านสกัดน�้ำมันใต้
ย้อนกลับไปกว่า 150 ปีที่ผ่านมา พื้นที่นี้มีต้นงาเป็นจ�ำนวนมาก ชาวบ้านจึงน�ำไปสกัดเป็นน�้ำมันออกจ�ำหน่าย กลายเป็นแหล่งผลิต น�้ำมันงาขนาดใหญ่ อันเป็นที่มาของชื่อ บ้านสกัดน�้ำมันใต้ ต่อมา โรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่เริ่มเข้ามาในหมู่บ้าน การสกัดน�้ำมันงา เริ่มลดลงเรื่อย ๆ จนถึงปัจจุบัน ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพท�ำนา เกษตรผสมผสาน เลี้ยงปลา และเป็นแรงงานในภาคอุตสาหกรรม
ดอกไม้ให้คุณ...นักท่องเที่ยว
ทุ่งทานตะวัน บนพื้นที่กว่า 9 ไร่ บานสะพรั่งตลอดทั้งปีรอให้ นักท่องเที่ยวถ่ายภาพ พร้อม กิจกรรม สกัดน�้ำมันจากเมล็ด ทานตะวัน ส�ำหรับท�ำน�้ำอบ
ลำ�คลองบัวแดง... สวยแรงอย่างธรรมชาติ
เรือพายล�ำน้อยรอต้อนรับนักท่องเที่ยว ท่องไปในคลองธรรมชาติ ความยาวกว่า 1 กิโลเมตร ที่คลาคล�่ำไปด้วยดอกบัวแดงสวยงาม ตัดกับ สีเหลืองของทองอุไรที่อยู่ด้านข้าง และร่มเงาจากต้นเสลา เหมาะส�ำหรับ นักท่องเที่ยวที่ต้องการพักผ่อนแบบชิล ๆ
เรียนรู้วิถีตามศาสตร์พระราชา
ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงเฉลิมพระเกียรติ 84 พรรษาฯ ทดลองท�ำเกษตรแบบผสมสาน ทั้งนาข้าว ไม้ผล ไม้ไร่ ไม้ดอก เลี้ยงไก่ เป็ด และบ่อปลาหลากหลายชนิด เพือ่ พึง่ พาตนเองอย่างยัง่ ยืน พร้อมชม การแสดง การร้องร�ำแบบดั้งเดิมจากชาวบ้าน
ของดีของฝากบ้านสกัดน�้ำมันใต้
หัตถกรรมเครื่องจักสาน จากปอแก้ว ฝีมือคุณภาพจาก ชุมชน ที่มีทั้ง ตะกร้า กระเป๋า หมวกคาวบอย พวงกุญแจ ผลิตภัณฑ์แปรรูป จากปลา เช่น ปลาดุกสวรรค์ ปลาหมูสวรรค์ สนใจเที่ยวชม โทร. 09 7247 2725 คุณสุเทพ บุญแจ้ง คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 39
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก
บ้านนครหลวง หมู ่ 1 (บ้านมอญ) ตำ�บลนครหลวง อำ�เภอนครหลวง
เที่ยวที่นี ไม่มีผิดหวัง บ้านมอญ นครหลวง
แม้ไม่มีหลักฐานยืนยันทางชาติพันธุ์ แต่ชาวบ้านก็ตั้งใจเรียกชุมชน ของตนว่า หมู่บ้านมอญ ประกอบอาชีพท�ำนาเป็นหลัก จนกระทัง่ 10 ปี ที่ผ่านมา เริ่มมีโรงงานอุตสาหกรรมเข้ามาตั้งในพื้นที่ หนุ่มสาวบ้านมอญ จึงเปลีย่ นมาเป็นแรงงานในระบบ ส่วนชือ่ ของ ต�ำบลปราสาทนครหลวง มาจากชื่อโบราณสถานส�ำคัญในพื้นที่ ซึ่งสันนิษฐานว่า สร้างขึ้นในสมัย พระเจ้าปราสาททอง มีรูปแบบทางสถาปัตยกรรมที่ได้รับอิทธิพลมาจาก นครวัด ประเทศกัมพูชา
วิหารชมจันทร์...อัศจรรย์ศิลารักษาโรค
ต�ำหนักศิลาพระจันทร์ลอย สร้างขึ้นในสมัยอยุธยา ลักษณะเป็น หินทรงกลมขนาดใหญ่ ตามความเชื่อเล่าว่า เมื่อโรคห่าระบาด ผู้คน ล้มตาย ฤาษี 4 ตน จากเพชรบูรณ์ รวมตัวกันท�ำพิธีปลุกเสกก้อนหิน ให้กลายเป็นยารักษาโรคห่า จนฤาษีท่านหนึ่งได้ใช้สายสิญจน์อัญเชิญ ศิลาพระจันทร์ลอยขึ้นมา ปัจจุบันมีผู้มากราบไหว้ รดน�้ำด้านหลังศิลา และรองมาดื่มกิน เพราะเชื่อว่าจะท�ำให้หายจากความเจ็บป่วยต่าง ๆ
แม่น�้ำสองสี ปราสาทนครหลวง ยืนยงอย่างนครวัด
ปราสาทนครหลวงจ�ำลองแบบจากนครวัด สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้า ประสาททอง แห่งกรุงศรีอยุธยา แต่ไม่ส�ำเร็จ ต่อมาพระตาปะขาวปิ่น ได้สร้างพระพุทธบาทสี่รอยและอุโบสถขึ้นด้านบน จนถึงสมัยรัชกาลที่ 5 ได้รื้ออุโบสถออกและสร้างเป็นมณฑปจัตุรมุข ท�ำให้ปราสาทนครหลวง เกิดการผสมผสานลักษณะทางศิลปกรรมเขมร จีน ไทย ได้อย่างลงตัว
จุดบรรจบแม่น�้ำ 2 สาย ลพบุรี-ป่าสัก ก่อเกิดความสวยงามทาง ธรรมชาติ และเชื่อว่าเป็นจุดส�ำคัญที่ท�ำให้จังหวัดอยุธยามีปลาและกุ้ง อุดมสมบูรณ์
ความยิ่งใหญ่ วัดใหม่ประชุมพล
วัดใหม่ประชุมพล สร้างขึ้นในสมัยพระเจ้าทรงธรรม ที่เรียกชื่อ เช่นนี้ เนื่องจากเมื่อพระมหากษัตริย์เสด็จมาถึงบริเวณนี้มักเป็นเวลา พลบค�่ำ จึงยกไพร่พลขึ้นพักประชุมพล มาถึงวัดทั้งทีควรสักการะ หลวงพ่อทรงธรรม พระพุทธรูปทรงเครื่องปางมารวิชัย ชื่นชมจิตรกรรม ฝาผนังรอบวิหารหลวงพ่อทรงธรรม ฝีมือสกุลช่างอยุธยา
ของดีของฝากบ้านมอญ
เรือจ�ำลอง สะท้อนวิถีผูกพันผู้คน กับสายน�้ำ ที่มีทั้งเรือมาด เรือโยง เรือชะล่า จัดให้ครบทุกแบบ อวดความงามให้ช้อปเพลิน ๆ เครื่องจักสานจากหวาย เช่น กระเป๋าฝีมือ ละเอียดประณีตของชาวบ้าน สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1258 1922 คุณอุทัย บุญเรือง 40 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก
บ้านนครหลวง หมู ่ 6 (บ้านไร่) ตำ�บลพระนอน อำ�เภอนครหลวง
ชิล ชิค ช้อป ชม ณ บ้านไร่ นครหลวง
ชื่อ หมู่บ้านไร่ มาจากพื้นที่ตั้งหมู่บ้านอยู่บนผืนดินที่อุดมสมบูรณ์ ของแม่น�้ำ 2 สาย คือ แม่น�้ำป่าสัก และแม่น�้ำลพบุรี ตั้งแต่อดีตจนถึง ปัจจุบันสามารถท�ำการเพาะปลูกได้เจริญงอกงามดีทั้งพืชไร่และพืชสวน ท�ำให้หมู่บ้านพัฒนาเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง จนได้รับ รางวัล หมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียง อยู่เย็น เป็นสุข ประจ�ำปี 2561 ปัจจุบัน แบ่งการพัฒนาออกเป็น 4 คุ้ม ได้แก่ คุ้มที่ 1 “รวมพลเกษตรกรรม” คุ้มที่ 2 “ธรรมพอเพียง” คุ้มที่ 3 “หลีกเลี่ยงอบายมุข” และ คุ้มที่ 4 “เติมสุข”
คุ้มที่ 3 หลีกเลี่ยงอบายมุข
กลุ่มชาวบ้านรวมตัวกันเป็น หมู่บ้านตัวอย่างของการงดดื่มสุรา และงดสูบบุหรี่ หันหน้าท�ำการ เกษตรอย่างจริงจัง จนสามารถสร้างครอบครัวที่มั่นคง อบอุ่น ส่งผลให้ เยาวชนรุ่นหลังหนีห่างจากอบายมุขได้อย่างยั่งยืน
คุ้มที่ 4 เติมสุขให้ (เต็ม) ชุมชน 4 คุ้มเกินคาด เที่ยวบ้านไร่ ไม่ไปไม่ได้ คุ้มที่ 1 รวมพลเกษตรกรรม
เรียนรูร้ ปู แบบหมูบ่ า้ นไร่ทยี่ นื หยัดอยูบ่ นวิถกี ารเกษตร นักท่องเทีย่ ว จะได้สนุกสนานกับการเรียนรูพ้ นั ธุไ์ ม้ดอกไม้ประดับ และไม้ผลนานาชนิด พร้อมชิมผลไม้รสอร่อย ทัง้ มะม่วง ขนุน ละมุด กล้วย น้อยหน่า นับเป็น การเดินเที่ยวที่อิ่มหน�ำ หนึ่งความคุ้มค่าที่ใครไม่มาคงต้องเสียดาย
คุ้มที่ 2 ธรรมพอเพียง
เข้าสู่วิถีชุมชนแบบชาวบ้านไร่ ที่เริ่มปลูกพืช ชนิดอื่นทดแทนการท�ำนาข้าว กลายเป็นรายได้ หลักของชุมชน นักท่องเที่ยวจะได้ตื่นตากับ นากล้วย นาใบเตย การท�ำเกษตรทฤษฎีใหม่ จนต้องร้องว้าวกับความคุ้มค่าที่สองที่ชุมชน บ้านไร่ น่าเสียดายหากไม่ได้มาเยือน
ความคุ้มค่าที่ 4 เติมพลังให้นักท่องเที่ยว สดชื่นไปกับบรรยายกาศพืชพันธุ์เขียวขจี กลิ่นหอม ๆ ของดอกไม้ และผลิตภัณฑ์ บ�ำรุงผิวต่าง ๆ ตบท้ายด้วยน�้ำมะพร้าว หวาน ๆ หอมชื่นใจ พร้อมกิจกรรม ให้อาหารปลาดุก ปลานิล ปลาสวาย รับรองว่าจะได้ตื่นตา ตื่นใจ จนไม่อยากกลับอย่างแน่นอน
ของดีของฝากบ้านไร่
กล้วยม้วน อบโดยใช้พลังงานแสงอาทิตย์ สะอาด รสอร่อย เครื่องจักสานจากหวาย หัตถกรรมท้องถิ่น คุณภาพเยี่ยม มีทั้ง กระเป๋า ตะกร้า กล่องใส่ของ เครื่องหนัง มีให้เลือกซื้อหาหลากหลาย รูปแบบ งานประณีตจากฝีมือชาวบ้านไร่ สนใจเที่ยวชม โทร. 08 7823 5776 คุณสุนทร พระครูถิ่น คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 41
อำ�เภอภาชี
อำ�เภอภาชี
บ้านพลับ
อำ�เภอภาชี
ชม... สถานีรถไฟหนองกวย สถานี รถไฟเก่าแก่สมัยรัชกาลที่ 5 ปัจจุบันอาคารยังคงความ สมบูรณ์
ไหว้... วัดตะโก สักการะพระเกจิที่ เชี่ยวชาญสรรพเวชวิทยา เมตตามหานิยม และโชคลาภ วัดดอนหญ้านาง สักการะ หลวงพ่อเสาร์ สาวกฺนาโม เกจิอาจารย์ดัง ด้านเครื่องราง ของขลัง เมตตามหาอุตม์ วัดโคกม่วง ขอเชิญสักการะ หลวงพ่อพัฒน์ อดีตเจ้าอาวาส ที่ประชาชนศรัทธา
42 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
แวะ... ลอดอุโมงค์ผัก ความยาวกว่า 100 เมตร ที่มีพืชตามฤดูกาล วัดพระใหญ่ดอนกลาง วัด เก่าแก่ประจำ�ภาชี ชมพระใหญ่ หน้าตัก 18 เมตร สูง 30 เมตร บ้านเศรษฐกิจพอเพียง ชมกุ้งล็อบสเตอร์ บนพื้นที่เล็ก ๆ ที่จัดสรรจนเกิดผลผลิตอย่าง เพียงพอ
ชิม... เจ๊แอ๊ด ข้าวหมูแดง หมูกรอบ ล�้ำเลิศความอร่อย สยามเป็ดย่าง เป็ดย่างหนึ่งใน สยาม รสชาติท้าทายลิ้นสัมผัส ตัก๊ โภชนาก๋วยเตีย๋ วเรือกรุงเก่า สูตรกรุงเก่าการันตีความอร่อย เจ๊ออ้ ยชวนชิม เชิญลองรส อาหารชั้นเลิศ
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก
บ้ า นพลั บ ตำ�บลดอนหญ้านาง อำ�เภอภาชี ตำ�บลดอนหญ้านาง เที่ยวยังไงก็ไม่เบื่อ
ดอนหญ้านางเป็นชุมชนลาวเวียง ที่อพยพมาจากเวียงจันทน์ โดย ตั้งรกรากอยู่บนพื้นที่ดอนที่มีต้นย่านางขึ้นอยู่เป็นจ�ำนวนมาก ชาวบ้าน นิยมน�ำใบย่านางมาประกอบอาหารหลากหลายเมนู เช่น แกงหน่อไม้ ซุปต่าง ๆ และเมื่อผู้คนอพยพโยกย้ายเข้ามามากขึ้น จึงเริ่มเรียกชื่อ ต�ำบลของตนว่า “ดอนหญ้านาง” และใช้เรียกขานมาจนปัจจุบัน
หลุมขนมครก ที่ตกแล้วต้องรัก
เชิญชมศูนย์เรียนรู้โคกหนองนาโมเดล สัมผัสวิถีการเกษตร สนุก ไปกับการน�ำพื้นที่โคก หนอง นา มาใช้ และรู้จักหลุมขนมครก ซึ่งเป็น การน้อมน�ำศาสตร์พระราชาร่วมกับภูมิปัญญาท้องถิ่น สู่การออกแบบ พื้นที่ 1 พื้นที่ ให้สามารถเก็บน�้ำฝนในพื้นที่นั้น ๆ ไว้ให้ได้ทุกหยด
สนุกสนาน ย้อนวันวานวัยเด็ก เที่ยววัดวา พาอารมณ์ผ่อนคลาย
สักการะ หลวงพ่อรวย ปาสาทิโก วัดตะโก เกจิชื่อดังที่ หลอมรวมความศรัทธาของผู้คน จากทั่วสารทิศ เพราะชื่อของ ท่านเป็นสิริมงคลด้านอ�ำนวยพร แก่ผู้ประกอบสัมมาชีพที่อยาก เจริญรุ่งเรือง ร�่ำรวย
แวะพักถ่ายภาพ เช็คอินเก๋ ๆ
สถานีรถไฟหนองกวย เป็นสถานีรถไฟเก่าแก่สร้างขึ้นในสมัย รัชกาลที่ 5 ปัจจุบันอาคารของสถานียังคงความสมบูรณ์ เหมาะอย่างยิ่ง กับนักท่องเที่ยวที่อยากหวนร�ำลึกถึงอดีต ลองเดินเข้ามาเก็บภาพถ่าย และบรรยากาศกลับไปอวดเพื่อนฝูงรับรองได้ว่าไม่มีผิดหวัง
บ้านของเล่น รวบรวมของเล่นวัยเด็กของชาวลาวเวียง ที่ไม่ได้ ให้เพียงความสนุกสนาน แต่ยังสอดแทรกวิถีแบบลาวเวียงเอาไว้ รอให้ นักท่องเที่ยวมาหยิบเล่นเพื่อความเพลิดเพลิน ทั้ง ว่าวจุฬา คอปเตอร์ ไม้ไผ่ ฯลฯ และเครื่องดนตรีพื้นบ้าน เช่น โหวต แคน พิณ ใครสนใจ ชิ้นไหนเลือกเล่นได้ตามใจต้องการ
ของดีของฝากบ้านพลับ
ของอร่อย น�้ำใบหญ้านางคั้นสด สาคูไส้ผัก ขนมไทย ของดี ตะกร้าไม้ไผ่สาน ไม้กวาด เครื่องใช้จากไม้ไผ่ ว่าวจุฬา เครื่องดนตรีจากไม้ไผ่ สนใจเที่ยวชม โทร. 09 6190 9291 คุณอ�ำไพ คุณวงษา คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 43
อำ�เภออุทัย
อำ�เภออุทัย
บ้านกลางขุย อำ�เภออุทัย
บ้านพรานนก
บ้านสะแก บ้านเกาะกลาง
ชม... วัดโกโรโกโส (วัดร้าง) สร้างก่อนกรุงศรีอยุธยา ชมพระพุทธรูปทำ�ด้วยหินทราย สมัยทวารวดีประดิษฐานเป็น องค์ประธานอยู่ในบริเวณวัด วัดไทรงาม หรือ วัดมะขาม หย่อง สร้างเมื่อ พ.ศ. 2466 วัดเก่าแก่ที่น่าชื่นชม วัดนางชี สร้างขึ้นประมาณ พ.ศ. 2220 บริเวณวัดมีศาลา นางชี เป็นที่นับถือของชาวบ้าน
ไหว้... วัดสะแก สันนิษฐานว่า สร้างในสมัยอยุธยาตอนปลาย ราวปี 2301 สมัยสมเด็จ พระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ วัดพรานนก สักการะ หลวงพ่อแดง เป็นพระพุทธรูป ศิลาแลง สร้างในสมัยอยุธยา วัดโตนดเตี้ย ไหว้สักการะ พระพุทธรูปปางมารวิชัย อายุ มากกว่า 300 ปี สร้างขึ้น ในสมัยอยุธยาตอนปลาย
44 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
แวะ... อนุสรณ์สถานสมเด็จ พระเจ้าตากสินมหาราช จะมีพิธีบำ�เพ็ญกุศลและ วางพวงมาลาเป็นประจำ�ทุกปี ศาลเจ้าแม่โพสาวหาญ ที่ระลึกในวีรกรรมชาวบ้าน โพสาวหาญ ที่ช่วยสมเด็จ พระเจ้าตากสินมหาราช รบกับพม่า ณ ทุ่งโพสาวหาญ พิพธิ ภัณฑ์ของเก่าพืน้ บ้าน วัดโตนดเตีย้ รวบรวมสิ่งของ โบราณที่ขุดพบรอบบริเวณวัด
ชิม... ร้านอร่อย ณ อุทยั ร้านอาหารพื้นถิ่นขึ้นชื่อ ใครมาแล้วต้องลอง ร้านชิมก่อนปรุง ก๋วยเตี๋ยว โบราณ ที่ตลาดดีดี มีทั้งเนื้อ และหมูหมัก ให้เลือกสั่งกิน ตามใจชอบ ร้านครัว อ. อาหารอีสาน ขนานแท้ และกุ้งเผาตัวใหญ่ ๆ สด ๆ เนื้อหวานละมุน
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก
บ้ า นพรานนก ตำ�บลโพสาวหาญ อำ�เภออุทัย ตามรอยทัพที่บ้านพรานนก
บ้านพรานนก ชุมชนดั้งเดิมตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา เล่ากันว่า มีพรานคนหนึ่งชื่อ ทองค�ำ หรือ เฒ่าค�ำ ล่านกด้วยหน้าไม้เป็นอาชีพ และจะแบ่งนกทีล่ า่ ได้ไปแจกทหารของพระยาวชิรปราการ (พระเจ้าตาก) ทัง้ ยังคอยเป็นเสือหมอบแมวเซาส่งข่าวการเคลือ่ นทัพของข้าศึก จึงน�ำไป ตั้งเป็นชื่อบ้านแต่นั้นมา บริเวณนี้ยังเป็นสถานที่ที่พระยาวชิรปราการ สร้างวีรกรรมกล้าหาญ ด้วยการน�ำทหารม้า 5 ม้า ต่อสู้กับข้าศึก 30 ม้า และทหารราบจ�ำนวนไล่เลีย่ กัน ชนะศึกทีบ่ า้ นพรานนก ในวันที่ 4 มกราคม พ.ศ. 2309 ทหารม้าจึงถือวันนี้เป็นวันทหารม้า และสร้างอนุสรณ์สถาน ไว้ ณ ที่แห่งนี้ เช่นเดียวกับชื่อต�ำบล โพสาวหาญ ที่ตั้งชื่อขึ้นเพื่อสดุดี ความกล้าหาญของหญิงชาวบ้านที่ช่วยรบกับข้าศึกจนตัวตาย
ไหว้หลวงพ่อขาวให้เฮงๆ ที่วัดลุ่ม
วัดเก่าแก่สร้างขึ้นตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา สักการะหลวงพ่อขาว พระพุทธรูปศักดิส์ ทิ ธิ์ ร่วมสมัยกับหลวงพ่อแดงแห่งวัดพรานนก ชาวบ้าน เชื่อว่า หากมากราบไหว้ท่านแล้ว ขอพรสิ่งใดก็จะประสบความส�ำเร็จ และรับความโชคดีกลับบ้าน
สีสันประจำ�เส้นทางที่ต้องเช็คอิน
ทางบก ถนนอุโมงค์ตน้ ไม้ตลอดเส้นทางระหว่างวัดพรานนกถึงวัดลุม่ ทางน�้ำ ล่องเรือคลองหนองรู คลองโบราณ ชมวิถีชีวิตริมฝั่งคลอง
ไหว้พระ กราบศาล ที่วัดโพสาวหาญ
สร้างขึ้นเพื่อสดุดีความกล้าหาญของกลุ่มหญิงสาว ที่มีผู้น�ำชื่อ ‘โพ’ ได้ร่วมช่วยพระเจ้าตากสู้รบต่อต้านข้าศึกจนตัวตาย เดินชมวัดและ สักการะขอพรหลวงพ่อด�ำ พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ประจ�ำวัด เพื่อความ สิรมิ งคล จากนัน้ แวะกราบศาลเจ้าแม่โพสาวหาญ อนุสาวรียส์ ตรีสองนาง แต่งกายด้วยชุดไทย ซึ่งเป็นที่ยึดเหนี่ยวทางจิตใจของชุมชน
เช็คอินให้ครบสาม ณ วัดพรานนก
เริ่มจาก สักการะ อนุสรณ์สถานสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช จากความร่วมใจค่ายทหารม้าอดิศร จังหวัดสระบุรี และชาวบ้านพรานนก สร้างขึ้นเพื่อระลึกถึงวีรกรรมของสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราช มีงานประจ�ำปีทุกวันที่ 4 มกราคม จุดที่สอง ไหว้หลวงพ่อแดง พระพุทธรูปศิลาแลงศักดิ์สิทธิ์ พุทธศิลป์อยุธยา ประดิษฐานภายในพระอุโบสถ จุดสุดท้ายห้ามพลาด สักการะอนุสาวรีย์นายพรานทองค�ำ สัญลักษณ์ยืนยันว่ามาถึงบ้านพรานนกแล้วจริง ๆ
ทริปล่องเรือตามรอยพระเจ้าตาก
ตามรอยสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทางน�้ำ ล่องเรือคลองหนองรู ล�ำคลองเก่าแก่แห่งบ้านพรานนก เที่ยวชมวัด ประวัติศาสตร์ริมน�้ำ ได้แก่ วัดพรานนก วัดลุ่ม และวัดโพสาวหาญ เพลิดเพลินกับบรรยากาศริมน�้ำสองฝั่งคลอง
ของดีต้องซื้อฝาก จากบ้านพรานนก
หมูแดดเดียว น�้ำพริก ขนมไทย ผ้าไทย และดอกไม้ประดิษฐ์ สนใจเที่ยวชม โทร. 08 4634 6669 คุณอัญชลี คงสุภาพ คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 45
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก
บ้ า นกลางขุ ย ตำ�บลหนองไม้ซุง อำ�เภออุทัย ตะลุยเที่ยวกันที่บ้านกลางขุย
เมื่อต้นไผ่รอบหมู่บ้านออกดอกพร้อมกัน จนกระทั่งค่อย ๆ ตายลง กลายเป็นผงขุย ชาวบ้านจึงเรียกหมู่บ้านของตนเองว่า “บ้านกลางขุย” ชุมชนแห่งนี้เป็นชาวลาวที่อพยพมาจากเวียงจันทน์ ในสมัยรัชกาลที่ 3 และยังคงสานต่อประเพณีบ้านลาวจนปัจจุบัน ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพ ท�ำนา จนเมื่อ พ.ศ. 2520 ชาวบ้านเริ่มท�ำการเพาะเห็ดอย่างจริงจัง จนกลายเป็นอาชีพหลักอีกอย่างหนึ่ง ส�ำหรับอาชีพอื่น ๆ ก็มีอยู่บ้าง เช่น รับจ้างทั่วไป และแรงงานในโรงงานอุตสาหกรรม
เที่ยววัดกลางขุย ลุยจบในที่เดียว
วัดกลางขุย มีอายุกว่า 100 ปี ก่อตั้งโดย หลวงปู่เอ้บ พระภิกษุ ชาวเวียงจันทน์ ปัจจุบันพระพุทธรูปหลวงปู่เอ้บประดิษฐานอยู่บริเวณ เจดีย์เก็บอัฐิ มีลักษณะทางศิลปะลาว ภายในวัดยังมี บึงบัวให้ได้ชมและถ่ายภาพ หรือจะเลือกซื้อสินค้า OTOP ชุมชนก็รับรองไม่ผิดหวัง
46 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
บ้านของเห็ดฟาง
เปิดพื้นที่เรียนรู้กระบวนการเพาะเห็ดฟาง ภายในมีบ่อปลาดุก นักท่องเที่ยวสามารถให้อาหารปลา เดินชมสวน ดอกดาวเรืองเหลืองอร่าม และถ่ายภาพเก็บบรรยากาศกลับเมืองหลวง
อาณาจักรปลาน�้ำจืด
กฤษณะพันธุ์ปลา ศูนย์เพาะเลี้ยงปลาน�้ำจืดหลากหลายชนิด เช่น ปลาหมอ ปลาดุก ปลาตะเพียน ปลาสวาย ปลานิล ปลายี่สก แวะชม การอนุบาลลูกปลาในบ่อซีเมนต์ ก่อนน�ำออกมาเลี้ยงในบ่อธรรมชาติ นักท่องเที่ยวจะได้เรียนรู้การเลี้ยง และซื้อหาปลาสดรสอร่อย เพื่อน�ำไป ประกอบอาหารได้อีกด้วย
“ข้าว” บ้านนี้สีม่วง ศูนย์ข้าวไรซ์เบอร์รี่ ข้าวหลากหลายสายพันธุ์ และพืชผักนานาชนิด เช่น ชะมวง ผักติ้ว มะตูมแขก มะม่วงหิมพานต์ ใบหม่อน มันปู ผักเม็ก ให้นักท่องเที่ยวได้ชม ชิม และดื่มด�่ำกับธรรมชาติ ของดีของฝากบ้านกลางขุย
น�ำ้ พริก หลากหลายประเภท ทั้ง น�้ำพริกเห็ดฟาง น�้ำพริกปลาย่าง ปลาร้าสับ เห็ดฟาง จากโรงเพาะ สะอาด หวาน อร่อย สินค้าแปรรูปอย่างคุณภาพ จากชุมชน มีให้เลือกทั้ง หมูแดดเดียว หมูหวาน ปลาแดดเดียว สนใจเที่ยวชม โทร. 09 5814 1236 คุณพิสมัย กุลเดช
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก
บ้ตำ�บลอุ านเกาะกลาง ทัย อำ�เภออุทัย บ้านเกาะกลาง หากลองไปแล้วจะหลง...รัก
บ้าน “เกาะกลาง” แต่เดิมพื้นที่ของหมู่บ้านเป็นเกาะกลางน�้ำ ล้อมรอบด้วยคลองอุทัย คลองข้าวเม่า และคลองชนะ ปัจจุบันการ สัญจรสะดวกขึ้น มีถนนเชื่อมกับแผ่นดินใหญ่ มีเรื่องเล่าเมืองอุทัยว่า หมูบ่ า้ นตนเป็นเส้นทางเดินทัพของพระเจ้าตากสินมหาราช ซึง่ ได้รบชนะ ณ ล�ำคลองแห่งหนึ่ง จนให้ชื่อว่า “คลองชนะ” และเดินเท้าต่อมาถึง ยังชุมชนแห่งนี้ในเวลารุ่งเช้า จึงให้ชื่อว่า บ้านอุทัย ซึ่งกลายมาเป็น ต�ำบลอุทัย ในปัจจุบัน
ล่องเรือคลองอุทัยชมวิถีริมน�้ำ
ลงเรือยนต์ที่ท่าเรือวัดขุนทราย ล่องไปตามคลองอุทัย ชมบรรยากาศสงบ รับลมเย็น บริสุทธิ์ของธรรมชาติ และ วิถีชีวิตของชาวบ้านเกาะกลาง ที่มีบ้านเรือนส่วนใหญ่ปลูก มานานกว่าสองชั่วอายุคน
เดินลอดพระประธาน ณ วัดขุนทราย
นมัสการ เจดีย์ศรีอโยธยา ชมโบสถ์ สักการะพระประธาน เดินลอดทางเดินใต้พระประธาน เดินวนภายในโบสถ์สามรอบเพื่อ อธิษฐานขอพร ณ วัดขุนทราย ซึ่งเดิมชื่อ วัดศีศะทราย ตั้งแต่ก่อน เสียกรุง และได้รับการบูรณะพร้อมเปลี่ยนชื่อ มาเป็น วัดจีนบูรณะ ศีศะทราย และเป็น วัดศีศะทรายรามพิชัยบ�ำรุง ในเวลาต่อมา
“บ้านเก่าย้อนเวลา”
ล่องเรือคลองอุทัย ชมบ้านไม้ริมน�้ำ อายุ 100 ปี สัญลักษณ์อดีต เสมือนได้นั่ง ไทม์แมชชีนย้อนเวลา คุณย่าสละ ทันสมัย เจ้าของบ้านยินดีเปิดบ้านให้นักท่องเที่ยว เข้าเยี่ยมชม และสามารถสั่งอาหารจาก ร้านครัวป้ากุ้ง ที่ขึ้นชื่อเรื่องความอร่อย มากินให้อิ่มท้องอิ่มบรรยากาศกันได้ที่นี่
ของดีของฝากบ้านเกาะกลาง
ไม้กวาด ที่มีทั้งไม้กวาดดอกหญ้า ไม้กวาดหยากไย่ และไม้กวาดทางมะพร้าว คุณภาพดี ผ้าเช็ดมือ ที่ถักลวดลายสวยงาม คุ้กกี้สมุนไพร อร่อยลิ้นและเป็นมิตร ต่อสุขภาพ ขนมชั้น หอมนุ่มละมุนลิ้น สนใจเที่ยวชม โทร. 09 2440 7488 คุณสาวิตรี ทรัพย์สิน คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 47
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก
บ้ตำ�บลธนู านสะแก อำ�เภออุทัย บ้านสะแก อย่าแค่ชะแง้ แต่ต้องเที่ยวเลย
ชื่อ “บ้านสะแก” แต่เดิมพื้นที่บริเวณนี้มีต้นสะแกขึ้นจ�ำนวนมาก ปัจจุบันยังเห็นได้บ้างตามบ้านเรือน หรือในทุ่งนา ชาวบ้านเชื่อว่าพื้นที่ บริเวณนี้เคยเป็นที่เดินทัพของพระเจ้าตากสิน เมื่อกองทัพผ่านมา ชาวบ้านพร้อมใจกันน�ำข้าวเม่าไปให้เป็นเสบียง จนกลายเป็นชื่อของ ล�ำคลองที่ไหลผ่านหมู่บ้านว่า “คลองข้าวเม่า”
วัดวาอารามงามแท้เมืองเก่า
วัดสะแก สันนิษฐานว่าสร้างในสมัยอยุธยาตอนปลาย ราวปี 2301 สมัยสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ แต่เดิมเชื่อว่าวัดนี้เป็นส่วนหนึ่งของ วัดคลังทอง (วัดโกโรโกโส) ก่อนที่จะมีคลองข้าวเม่ามากั้นกลาง วัดแห่งนี้เป็นที่จ�ำพรรษา และละสังขารของ หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ พระสายปฏิบัติวิปัสสนา
ตะลุยเมืองเก่า เข้าวัดชมโบราณสถาน
วัดโกโรโกโส สร้างขึ้นในสมัยอยุธยา โดยชาวจีนสองคน คือ อาโกโร และ อาโกโส ชาวบ้านจึงเรียกว่า “วัดอาโกโร วัดอาโกโส” ต่อมาทางการตั้งชื่อใหม่ว่า “วัดคลังทอง” ตามต�ำนานเล่าว่า เมื่อคราวเสียกรุงศรีอยุธยา ครั้งที่ 2 วัดนี้เป็นสถานที่เก็บสมบัติล�้ำค่า ที่ทหารพม่าน�ำมาจากวัดต่าง ๆ ในอยุธยา ตามรอยเส้นทางการเดินทัพ พระเจ้าตากสิน และสักการะหลวงพ่อด�ำเพื่อเป็นสิริมงคล
ขนมโบราณเดินทางมา 100 ปี
บ้านข้าวต้มมัดโบราณ 100 ปี สูตรที่สืบทอดการท�ำจากรุ่นสู่รุ่น เคี้ยวนุ่มหวานมันจากกะทิสด จนต้องติดใจ
ของดีของฝากบ้านสะแก
พิพิธภัณฑ์ สถานเล่าความหลัง
พิพธิ ภัณฑ์หลวงปูด่ ู่ พรหมปัญโญ สร้างเมือ่ ปี พ.ศ. 2548 จัดแสดง เครื่องอัฐบริขาร เหรียญ และแหวนรุ่นต่าง ๆ ของหลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ เปิดให้เข้าชมในวันเสาร์-อาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ 48 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
เครื่องรางของขลัง เหรียญและ แหวน หลวงปู่ดู่ พรหมปัญโญ ข้าวต้มมัดโบราณ สุดว้าวของ ความอร่อย ติดต่อ คุณทองดี นิลพฤกษ์ โทรศัพท์ 09 2536 4938 ขนมหม้อแกงถั่วเหลือง หวาน ละมุนลิ้น ติดต่อ คุณมุกดา ยิ้มเจริญ โทรศัพท์ 08 6050 8235 หมี่กรอบโบราณ ครบรส กลมกล่อม ติดต่อ คุณส้มลิ้ม สุดสังเกต โทรศัพท์ 08 3112 6244 ขนมเปี๊ยะ สูตรเด็ดนุ่ม หนึบ อร่อย ติดต่อ คุณสุวัญญา สุขงาม โทรศัพท์ 08 6102 9129 สนใจเที่ยวชม โทร. 08 3197 7476 คุณธีรวุฒิ ทาคะพล
อำ�เภอวังน้อย
อำ�เภอวังน้อย
บ้านลำ�แดง บ้านคลอง 8 อำ�เภอวังน้อย บ้านคลอง 26 (วังจุฬา)
ชม...
ไหว้... วังภูมปิ ญ ั ญา เที่ยวชม ศูนย์เยาวชนต่อเรือจำ�ลอง ศิลปะการทำ�เรือจำ�ลอง ขนาดเล็กที่ผลิตจากไม้สัก วัดธรรมจริยา สถานที่ สำ�คัญทางศาสนาของ ตำ�บลข้าวงาม หย่อนใจ ด้วยการให้อาหารปลา วิทยาลัยสงฆ์ (วัดชูจติ ร ธรรมมาราม) สถานศึกษา ของพระภิกษุสามเณร
แวะ...
วัดยมนาตามธรรม สักการะ หลวงพ่อดำ� พระพุทธรูป สมัยอยุธยา อัญเชิญมาจาก วัดพนัญเชิงวรวิหาร วัดหนองโสน เชิญสักการะ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ สถานที่สำ�คัญ ทางศาสนาประจำ�ตำ�บล สนับทึบ ที่ชาวบ้านนับถือ วัดจุฬาจินดาราม สักการะ หลวงพ่อพุทธโสธร หล่อด้วย ทองเหลืององค์ใหญ่ที่สุดในโลก
ชิม...
พิพธิ ภัณฑ์วงั ชาวนา ย้อนดู วิถีการทำ�นาแบบดั้งเดิม ผ่าน อุปกรณ์ และเครื่องมือต่าง ๆ ตลาดทุง่ บัวชม ตลาดน�้ำที่ ผสมผสานแนวคิดเก่าและใหม่ รวมของดีสี่ภาค และสารพัด งานแฮนด์เมดละลานตา บ้านขนมไทย ขอเชิญชวน นักท่องเที่ยวมารู้จัก ลองลิ้ม เรียนรู้ และทดลองทำ�ขนมไทย โบราณ
สวนอาหารลุงนวย รสชาติ อร่อยตามใจสั่ง ครัววังน้อย สั่งเมนูไหนก็อร่อย บ้านไอศกรีมโบราณ อร่อย หวาน เย็น ชื่นใจ คลายร้อน ที่หันตะเภา
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 49
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก
บ้ า นคลอง 8 ตำ�บลข้าวงาม อำ�เภอวังน้อย เที่ยวบ้านคลอง 8 สุดแซ่บอย่าบอกใคร
หมู่บ้านตั้งอยู่เลียบคลองซอยที่ 8 ชาวบ้านจึงพร้อมใจกันให้ชื่อ หมู่บ้านว่า “บ้านคลองแปด” คลองนี้แยกย่อยมาจากคลองระพีพัฒน์ ผู้คนส่วนใหญ่ประกอบอาชีพท�ำนา กระทั่งผืนนากว่าครึ่ง ถูกนายทุน เข้าครอบครอง ชาวบ้านเริ่มตบเท้าเข้าสู่ภาคอุตสาหกรรม แม้สังคม จะเปลี่ยนแปลง แต่ความเป็นมิตรของคนคลองแปดไม่เคยแปรเปลี่ยน พร้อมต้อนรับนักท่องเที่ยวพาตะลอนร่อนไปทั่วบ้านคลองแปดเสมอ
เจ้าช่อมาลีศูนย์พันธุ์ไม้ ถนนช่อมาลี
รวบรวมพันธุ์ไม้ดอกไม้ประดับกว่า 100 ชนิด ที่หาชมยาก เช่น หูกระจง ทับทิม เมเปิ้ล บอนไซ ฯลฯ นักท่องเที่ยวสามารถเลือกซื้อ พันธุไ์ ม้ หรือร่วมกิจกรรมตกปลาเพือ่ น�ำมาท�ำอาหาร พร้อมลานกางเต็นท์ สนใจติดต่อ คุณโจ้ โทรศัพท์ 09 2694 6861
เรือจำ�ลองของเยาวชนรุ่นใหม่
เที่ยวศูนย์เยาวชนต่อเรือจ�ำลอง โดย กลุ่มเยาวชนคนรุ่นใหม่ บ้านคลองแปด ร่วมสืบสานศิลปะการท�ำเรือจ�ำลองขนาดเล็กจากไม้สัก นักท่องเที่ยวสามารถชมขั้นตอนการท�ำ พร้อมชมเรือจ�ำลองในขบวน พระราชพิธี และเรือพื้นบ้านที่น�ำมาจัดแสดง
ลุงดำ�เนินชวนเดินเที่ยว
สวนของลุงด�ำ และ ลุงเนิน เปิดให้นกั ท่องเทีย่ วชมวิถเี กษตรกรรม ที่ปลูกพืชสวนครัวปลอดสารพิษ ห้ามพลาด “ล่องเรือเหล็กเก็บฝรั่ง” เพราะที่นี่มีสวนฝรั่งที่ทอดยาวสุดสายตาเรียงขนานไปกับร่องสวน สนใจติดต่อ ลุงด�ำ โทรศัพท์ 08 4311 6036
ของดีของฝากบ้านคลองแปด
เรือจ�ำลองไม้สัก จากฝีมือระดับคุณภาพของเยาวชน เลโก้เรือ ผลงานชิ้นละเอียดมาได้ที่นี่ที่เดียว ข้าวพันธุ์ กข 43 มีนำ�้ ตาลน้อย เหมาะส�ำหรับผู้เป็น เบาหวานหรือต้องการลดน�้ำหนัก สนใจเที่ยวชม โทร. 08 9828 9794 คุณวิเชษฐ์ พุฒตาล 50 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก
บ้ า นลำ�แดง ตำ�บลหันตะเภา อำ�เภอวังน้อย บ้านลำ�แดง แหล่งท่องเที่ยวสุดวิเศษ
บ้านล�ำแดง มีเส้นทางสัญจรส�ำคัญคือ ล�ำคลอง จึงเรียกว่า ล�ำแดง ชาวบ้านส่วนใหญ่ประกอบอาชีพท�ำนา เพาะเห็ด เมื่อหมู่บ้านพัฒนา ตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง อาชีพยิง่ ทวีความหลากหลายมากขึน้ มีการแบ่งหมู่บ้านออกเป็น 9 คุ้ม คือ คุ้มแสงทองร่วมใจ คุ้มลูกประดู่ คุ้มเกษตรร่มเย็น คุ้มคนบ้านเดียวกัน คุ้มบ้านนาผาสุก คุ้มไม้ผล คนกินได้ คุ้มก�ำไรทอง คุ้มสุขสันต์หรรษา และ คุ้มร่วมใจพัฒนา แต่ละคุ้มจะมีการเพาะปลูก หรือกิจกรรมเพื่อสร้างอาชีพแตกต่างกันไป
เรือสำ�เภาล่องผ่านบ้านลำ�แดง
เรือส�ำเภาขนาดใหญ่ หลักฐานที่ชาวบ้านเชื่อว่า เคยมีเรือส�ำเภา ผ่านมาล�ำแดงจริง ๆ จนกลายเป็นสัญลักษณ์ชุมชน ไหว้พระรับบุญกุศล ชาวพุทธ สักการะหลวงพ่อด�ำ พระพุทธรูปศักดิ์สิทธิ์ประจ�ำวัดล�ำบัว ซึ่งเป็น วัดเก่าแก่อายุกว่า 100 ปี ศูนย์รวมจิตใจของชุมชน
พิพิธภัณฑ์เล่าขานวิถีชีวิต
พิพิธภัณฑ์วังชาวนา พาผู้ชมย้อนดูวิถีชาวนาแบบดั้งเดิม ผ่าน อุปกรณ์เครื่องไม้เครื่องมือต่าง ๆ เช่น คันไถ คราด กระด้ง แถมยังได้ เรียนรู้ภูมิปัญญาการเพิ่มประสิทธิภาพสินค้าเกษตรด้วยการพึ่งพาตัวเอง น�ำสิ่งแวดล้อมรอบตัวมาเพิ่มมูลค่า เช่น ชมโรงสีข้าวชุมชน ชมการท�ำ น�้ำหมักจุลินทรีย์สังเคราะห์แสง
ล่องเรือชมบัว คลอเคล้าธรรมชาติ
ช่วงเดือน กันยายน-พฤศจิกายน ผืนนากว่า 30 ไร่ จะกลายเป็น บึงบัวเผื่อนขนาดใหญ่ ชาวบ้านมีไว้ให้บริการพานักท่องเที่ยวล่องเรือ ชมดอกบัว พร้อมสัมผัสวิถีชาวบ้าน
ของดีของฝากบ้านลำ�แดง
สมุนไพรดาวอินคา อาหารสุขภาพส�ำหรับคนที่รัก กล้วยฉาบ กล้วยตาก อร่อยจนหยุดไม่อยู่ พวงกุญแจมะพร้าว ต้องว้าวเมื่อสัมผัส ข้าวพันธุ์ กข 43 น�้ำตาลน้อย ดีต่อผู้ป่วยเบาหวานและผู้ต้องการ ลดน�้ำหนัก สนใจเที่ยวชม โทร. 09 2991 0354 คุณสถาพร ด่านกระโทก คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 51
เส้นทางเหนือจินตนาการ 3
เส้นคลอง นา น้ำ� ตามทัพพระเจ้าตาก
บ้านคลอง 26 (วังจุฬา) ตำ�บลวังจุฬา อำ�เภอวังน้อย
เที่ยวบ้านวังจุฬา ครบรสชาติประสาทสัมผัส
ชื่อ “บ้านวังจุฬา” มีที่มาจากสถานที่เล่นว่าวจุฬาของชาวบ้าน ซึง่ อยูใ่ กล้วงั น�ำ้ ขนาดใหญ่ น่าเสียดายทีป่ จั จุบนั ทัง้ วังน�ำ้ และการเล่นว่าว ได้สูญหายไปแล้ว แต่ยังคงต�ำนานเล่าขานถึงเจ้าพ่อวังจุฬา ว่าหมู่บ้าน แห่งนี้เคยเป็นที่เลี้ยงช้างศึกให้กองทัพพระเจ้าตากสิน โดยเจ้าพ่อวังจุฬา เป็นทหารของกองทัพ ท�ำหน้าที่ดูแลและเลี้ยงช้าง ชาวบ้านจึงเคารพ และตั้งศาลของเจ้าพ่อไว้ในหมู่บ้านเพื่อบูชา
เกษตรอินทรีย์ วิถีผสมผสาน
ไร่ 47 สวนเกษตรผสมผสานของ ลุงวัชระ รืน่ แสง บนเนือ้ ที่ 47 ไร่ โดยแบ่งเป็นปลูกข้าว 20 ไร่ เลี้ยงปลา 20 ไร่ และปลูกพืชสวนครัว 7 ไร่ บรรยากาศแวดล้อมด้วยธรรมชาติ และอากาศบริสุทธิ์ สนใจโทรหา ลุงวัชระ ได้ตลอดที่ โทรศัพท์ 08 6106 6854
ชุมนุมของบ้านหกเห็ด
เข้าบ้านโน้นออกบ้านนี้ชมเห็ด นานาพันธุ์ ในโรงเพาะเห็ดของบ้าน ทั้งหกหลังที่อยู่ติดกัน ทั้งเห็ดภูฏาน เห็ดหลินจือ เห็ดกระด้าง เห็ดขอน เห็ดนางนวลสีชมพู เห็ดตีนแรด มี ก้อนเชื้อให้เลือกซื้อมากมาย สนใจ ติดต่อ คุณสมใจ ตามสัญญา ได้ที่ โทรศัพท์ 09 8387 4236
เรื่องเล่าสารพันเห็ด
ฟัง รู้ ดู ช้อป ทุกเรื่องราวเกี่ยวกับเห็ดที่ บ้านหมอหน่อง มีโรงเพาะเห็ดหลากพันธุ์ และหลายเมนูเห็ด ทั้งคาวหวาน เช่น น�ำ้ พริก กะปิเห็ด แกงไตปลาเห็ด ไส้อั่วเห็ด สะเต๊ะเห็ด เค้กเห็ด กาแฟเห็ด รับรองอร่อยเด็ด ลืมโลกไปเลย
52 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
ของดีของฝากบ้านวังจุฬา
ไส้อั่วเห็ดแสนอร่อย น�้ำพริกไตปลาเห็ด เผ็ดร้อนถึงเครื่อง น�้ำพริกนรกเห็ด อร่อยเด็ดน่าลอง เห็ดสวรรค์ อร่อยลืมไม่ลง ซอสเห็ด กินกับอะไรก็อร่อย เค้กเห็ด รสนุ่ม ละมุน กาแฟเห็ด ทีเด็ดเพื่อสุขภาพ สบู่เห็ด รักษาผิวอย่างอ่อนโยน สนใจเที่ยวชม โทร. 09 9449 5944 คุณวชิระ ศักดิ์ศรี
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม อำ�เภอบางปะอิน อำ�เภอบางไทร อำ�เภอลาดบัวหลวง อำ�เภอบางซ้าย
อำ�เภอ บ้านแพรก อำ�เภอ มหาราช อำ�เภอท่าเรือ อำ�เภอ บางปะหัน
อำ�เภอ นครหลวง
อำ�เภอผักไห่ อำ�เภอ บางบาล
อำ�เภอเมือง พระนคร ศรีอยุธยา
อำ�เภอ บางซ้าย อำ�เภอเสนา
อำ�เภออุทัย
อำ�เภอ บางปะอิน
อำ�เภอ บางไทร
อำ�เภอภาชี
อำ�เภอวังน้อย
อำ�เภอ ลาดบัวหลวง
พระราชวังบางปะอิน กุ้งวัดเชิงเลน อ.บางไทร เหล้าต้มบ้านเต่าเล่า ฯลฯ
คู่มือการนำ�เที การนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 53
อำ�เภอบางปะอิน
อำ�เภอบางปะอิน
อำ�เภอบางปะอิน บ้านท้ายวัด บ้านตลาดล่าง
บ้านคลองทราย หมู่ 3 บ้านคลองทราย หมู่ 5
ชม... พระราชวังบางปะอิน พระราชวังงามเลิศล�้ำยาวนาน จากอยุธยาสู่รัตนโกสินทร์ พลับพลาสถานีรถไฟบางปะอิน รถไฟหลวงมายังบางปะอิน ที่สถานีนี้
ไหว้... วัดนิเวศธรรมประวัติ ราชวรวิหาร วัดไทยสไตล์ฝรั่ง ที่วิจิตรด้วยสถาปัตยกรรม แบบโกธิคผสมไทย และสักการะ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ประจำ�วัด
54 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
แวะ... ประภาคารเกาะบ้านเลน จะดู จะส่อง ได้ทุกเส้นทาง การสัญจรทางน�ำ้ ในอยุธยา และเที่ยวชมชุมชนบน เกาะบ้านเลน
ชิม... ร้านมองอำ�เภอบางปะอิน อาหารรสชาติไทย ๆ ร้าน อัพเปอร์ เทส (Upper Taste) อาหารฝรัง่ สไตล์ไทย ๆ
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้ า นท้ า ยวั ด ตำ�บลเกาะเกิด อำ�เภอบางปะอิน เอกเขนก เอนกายสบาย ที่บ้านท้ายวัด
เล่ากันว่า ในสมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชแห่งกรุงศรีอยุธยา มีเรือสินค้าล่มที่กลางแม่นำ�้ เจ้าพระยา ตรงบริเวณวัดเชิงท่าในปัจจุบัน เกิดตะกอนทับถมจนกลายเป็นเกาะกลางน�ำ้ เป็นทีม่ าแห่งต�ำบลเกาะเกิด ต่อมามีผู้คนเข้ามาอาศัยจึงตั้งเป็นหมู่บ้าน พระยาท่านหนึ่งรวบรวมเงิน บริจาคจากญาติมติ รมาสร้างวัดริมแม่นำ�้ เจ้าพระยา ให้ชอื่ ว่า วัดพยาญาติ หมู่บา้ นท้ายวัด จึงถูกเรียกขานขึ้นจากการตั้งอยู่หลังวัดแห่งนี้
ชิม...ข้าวยาคูป้าชะม้อย
แวะ บ้านป้าชะม้อย ชมขั้นตอนการท�ำขนมข้าวยาคู ที่หาชิมได้ เฉพาะช่วงข้าวตั้งท้องเท่านั้น ขนมข้าวยาคูกวนสดใหม่ร้อน ๆ หอมยั่วใจ จากสรรพคุณช่วยให้รา่ งกายแข็งแรง จิตใจแจ่มใส และผิวพรรณสวยงาม จึงห้ามพลาดที่จะลิ้มลอง อยากชิมอย่าช้า โทรหา ป้าชะม้อย โทรศัพท์ 08 9494 5143
นั่ง...รถรางเพลินชมหมู่บ้าน
นั่งรถรางชมหมู่บ้านแบบเพลิน ๆ จากวัดพยาญาติผ่านวัดเชิงท่า แวะท�ำขนมไทย และเรียนรู้วิธีการดูแลสุขภาพด้วยสมุนไพรพื้นบ้าน ไหว้...พระหินทรายโบสถ์ส�ำเภา วัดพยาญาติ ชมโบสถ์ทรงเรือส�ำเภา สมัยอยุธยา สร้างขึ้นช่วงปี พ.ศ 2100 สักการะหลวงพ่อด�ำสิ่งศักดิ์สิทธิ์ คู่ชุมชน ไหว้ขอพรพระพุทธรูปหินทรายฝีมือช่างหลวงสมัยอยุธยา องค์ที่สมบูรณ์ที่สุดในประเทศไทย และชมหน้าบรรณไม้สักสลักลวดลาย วิจิตรสกุลช่างอยุธยา
แวะ...สุขภาพดีด้วยสมุนไพร
บ้านสุขภาพดี ของ ผู้ใหญ่ล�ำพูน พรรณไวย แค่เอนกายที่เฉลียงบ้านริมแม่นำ�้ เจ้าพระยา ก็ผ่อนคลาย สบายตา และสบายปัญญากับการสนทนากับเจ้าบ้าน เรื่องสมุนไพรและการผลิตยาลูกกลอน ยังสามารถ ผ่อนคลายกายด้วยการนวดแผนโบราณยืดเส้นสาย คลายกล้ามเนื้อเพื่อสุขภาพ สนใจพูดคุยกับ ป้าล�ำพูน โทรศัพท์ 08 1851 6632
ของฝากของดีที่บ้านท้ายวัด
ยาเม็ดลูกกลอนสมุนไพร ผลิตจากสมุนไพรธรรมชาติแท้ ๆ 100% เพื่อร่างกายที่แข็งแรงแบบไม่รู้จักค�ำว่าแก่เช่นป้าพูนต้นต�ำรับยา สนใจ ติดต่อ คุณอ้อม โทรศัพท์ 08 1372 6038 ขนมข้าวยาคู ขนมโบราณเพื่อสุขภาพที่หารับประทานได้ เฉพาะช่วงข้าวตัง้ ท้องเท่านัน้ ขนมข้าวยาคูรอ้ น ๆ กวน เสร็จใหม่ ๆ หวานน้อย ๆ ชิมแล้วจะติดใจจนต้อง ซื้อไปฝากคนที่บ้าน อยากชิมโทรหา ป้าชะม้อย ได้ที่ โทรศัพท์ 08 9494 5143 ขนมเม็ดขนุน ขนมไทยรสชาติหวานก�ำลังดี และหอมถั่วกวนสดใหม่ เย้ายวนเกินห้ามใจที่จะซื้อ กลับไปรับประทานต่อที่บ้าน สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1432 0708 คุณสุชิน อุ้มญาติ คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 55
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้านคลองทราย หมู ่ 3 ตำ�บลคลองจิก อำ�เภอบางปะอิน บ้านคลองทรายไปเมื่อไหร่ก็สุขใจ
จากการขุดพบเครื่องสังคโลกมากมายในพื้นที่ จึงสันนิษฐานได้ว่า บ้านคลองทราย เป็นชุมชนดั้งเดิม บรรพบุรุษเป็นชาวลาวอพยพมาจาก เวียงจันทน์ ก่อเกิดภูมิปัญญาสองวัฒนธรรมผสมผสานไทยลาวให้เข้ากัน จนมีวัฒนธรรมการกินที่โดดเด่น สารพัดน�ำ้ พริกให้เลือกสรรตามชอบใจ
เรียน...รู้การประดิษฐ์ดอกไม้ แจกันหุ้มไหม
ชมและเรียนรู้การท�ำดอกไม้ประดิษฐ์ พร้อมแจกันหุ้มผ้าไหม สวยงาม สินค้าโอทอปขึน้ ชือ่ ของบ้านคลองทราย พีเ่ ข็มทอง พรรณจ�ำปา ใจดีสอนให้หากสนใจงานฝีมือ หรือจะเอาไปท�ำเป็นอาชีพยิ่งยินดี
ไหว้...วัดวิเวกวายุพัด
รู.้ ..เรือ่ งเศรษฐกิจพอเพียงทีศ่ นู ย์การเรียนรูบ้ า้ นสวนขวัญ
ลอด...ล่องเรือลอดถนนสายเอเชีย
ของดีของฝากบ้านคลองทราย
เดิมชื่อ วัดช่องลม สร้างด้วยจิตศรัทธาของชาวไทยพื้นถิ่นและ ชาวลาวเวียงจันทน์ที่อพยพเข้ามาช่วงรัชกาลที่ 3 ตั้งอยู่ในพื้นที่ที่เป็น รมณียสถาน ของพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 5 พระองค์ทรงพระราชทาน พระราชทรัพย์ส่วนพระองค์อุดหนุนในการสร้างเสนาสนะ และพระสถูป พระราชทานนามพระสถูปว่า ราชูทิศเจดีย์ อีกทั้งทรงพระราชทานนาม ใหม่เป็น วัดวิเวกวายุพัด เป็นที่ปลาบปลื้มใจของชาวบ้านคลองทราย ยิ่งนัก จึงไม่ควรพลาดสักการะและเช็คอินว่าได้มาถึงแล้ว ก่อนไปกราบ นมัสการ หลวงปู่ลอง สิริธโร พระเกจิดังแห่งเมืองอยุธยา เพื่ออวยพรเสริมดวง
ล่องเรือในคลองจิกอันสงบร่มรื่น น�ำ้ ใสไหลเย็นเห็นตัวปลา ชมวิถี ชีวิตสองฝั่งคลอง เด็ดตรงเรือล่องลอดผ่านถนนสายเอเชียแลเห็นความ วุ่นวายบนท้องถนน ตั้งแต่วัดวิเวกวายุพัดไปจนสุดทุ่งบัวแดง ย้อนแย้ง กับบรรยากาศอันสงบร่มรื่นในล�ำน�้ำ 56 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
ศูนย์การเรียนรู้ฯ หลักการเศรษฐกิจพอเพียง เกษตรทฤษฎีใหม่ การพัฒนาก้อนเชื้อเห็ด การเพาะปลูกเห็ด การท�ำน�้ำยาล้างจาน สูตรน�้ำหมักชีวภาพ และรื้อฟื้นหัตถกรรมพื้นบ้านจากผักตบชวา แวะมาหาแรงบันดาลใจได้เสมอที่บ้านนี้
ของอร่อย น�้ำพริกรสเด็ด สารพัดจาก เห็ด ทั้งเห็ดสดปลอดสารพิษและแปรรูป แจกันและโอ่งหุ้มผ้าไหม งานฝีมือ อันประณีต ศิลปะชิ้นเอกของชุมชน สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1825 4857 คุณปิ่นอนงค์ ทองเนื้อแปด
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้ า นตลาดล่ า ง ตำ�บลบ้านเลน อำ�เภอบางปะอิน เดินเพลินเที่ยวตลาด ห้ามพลาดบ้านตลาดล่าง
“ตลาดล่าง” “ตลาดสดบ้านเลน” หรือ “ตลาดใน” หลากชื่อที่ ชาวบางปะอินใช้เรียกตลาดเก่าแก่แห่งนี้ เรือนแถวไม้ตั้งล้อมรอบลาน ตลาดสดทั้งสี่ด้าน ชั้นล่างเรือนแถวเปิดขายสินค้า ส่วนชั้นบนเป็นที่อยู่ อาศัยของคนไทยเชื้อสายจีนตั้งแต่รุ่นแรก ๆ ที่อพยพเข้ามา จึงถูกเรียก ขานว่า “ตลาดล่าง” ส่วนตลาดสดตรงลานกลางเป็นตลาดเช้าประจ�ำ อ�ำเภอ ปิดตอนสาย ๆ คงเหลือแต่ร้านรวงย่านเรือนแถวไม้สี่ด้านให้เดิน เลือกหาสินค้าจนเย็น
เดินเพลินชมตลาดเก่า
เดินชม ชิม แชะ ตลาดร้อยปี รื่นรมย์ไปกับบรรยากาศตลาดเก่า ห้องแถวไม้สองชั้นกว่า 70 คูหา ที่เป็นร้านรวงต่าง ๆ เช่น ร้านของช�ำ ร้านตัดผม ร้านอาหาร ร้านขายยาแผนโบราณ และอีกหลากหลายร้าน ให้แวะเลือกซื้อสินค้าสารพัดอย่าง และพูดคุยเรื่องเล่าแบบชาวตลาด กับเจ้าของร้านที่แสนเป็นกันเองได้ทุกร้าน
ฝาดแป้งให้เป็นเส้น
ชมต้นทางของเส้นก๋วยเตี๋ยวที่ ร้านโค้วฮงจั้ว ร้านท�ำเส้นก๋วยเตี๋ยว และบะหมี่เก่าแก่ตั้งแต่แรกเริ่มมีตลาดล่าง ตั้งอยู่ในเรือนแถวไม้สองชั้น สืบทอดกันมาจากรุ่นสู่รุ่นจนสามชั่วอายุคน มาถึงที่ต้องชมขั้นตอนการ ท�ำเรื่องเส้น ๆ ทั้งบะหมี่ เส้นเล็ก เส้นใหญ่ ตั้งแต่ขั้นตอนการแผ่แป้ง จนถึงการตัดให้เป็นเส้น อย่าลืมอุดหนุนเส้นนุ่ม ๆ ไปลวกชิมที่บ้านกัน
บ้านเรือนไทย...จำ�ลอง
แวะไหว้เจ้าพ่อท้ายเกาะ
สักการะเจ้าพ่อท้ายเกาะ สิ่งศักดิ์สิทธิ์ ประจ�ำชุมชน ณ ศาลเจ้าประจ�ำบ้านตลาดล่าง ซึ่งแต่เดิมประดิษฐานอยู่ท้ายเกาะบ้านเลน เกาะกลางแม่นำ�้ เจ้าพระยา บริเวณพระราชวัง บางปะอิน ชาวบ้านตลาดล่างเคารพนับถือ อย่างมาก จึงร่วมใจสร้างศาลเจ้าสถาปัตยกรรม แบบจีนถวายและอัญเชิญเจ้าพ่อท้ายเกาะจาก ท้ายเกาะบ้านเลนมาประดิษฐานยังบ้านตลาดล่าง ได้บูรณะตึกแถวฝั่งตรงข้ามศาลเจ้าที่ถูกไฟไหม้ ขึ้นเป็น โรงงิ้วอินชุงฮึ้ง ส�ำหรับแสดงงิ้วประจ�ำปี ของศาลเจ้าพ่อท้ายเกาะ
ชมการท�ำเรือนไทยภาคกลางจ�ำลอง ของร้านบ้านเรือนไทยจ�ำลอง หาซือ้ หรือสัง่ ท�ำ เรือนไทยจ�ำลองไปฝากคนทางบ้านได้แบบ เพลิน ๆ ในบรรยากาศร้านเสริมสวยเก่าแก่ ประจ�ำตลาดล่าง ที่ยังรักษาสิ่งของเครื่องใช้ ให้อารมณ์เหมือนนั่งอยู่ในร้านเมื่อ 50 ปีก่อน
ของฝากของดีที่บ้านตลาดล่าง
ธูปอากง ธูปท�ำมือแบบดั้งเดิม กลิ่นหอม และไล่แมลงได้ดี เรือนไทยจ�ำลอง ละเอียดประณีต ของที่ระลึกทรงคุณค่า สนใจเที่ยวชม โทร. 09 0993 8541 คุณธวัชชัย เสรีวิชยสวัสดิ์ คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 57
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้านคลองทราย หมู ่ 5 (บ้านคลองน�้ำบัวหลวง) ตำ�บลคลองจิก อำ�เภอบางปะอิน
รื่นรมณ์ชมบัวบานบ้านหมู่ 5 ตำ�บลคลองจิก
ชุมชนชาวลาวเวียงจันทน์อพยพเข้ามาตั้งรกรากที่คลองจิก ตั้งแต่ สมัยสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว โดยยึดอาชีพท�ำนาข้าว และโดดเด่น ในการท�ำนาบัวหลากหลายสายพันธุ์ ทั้งบัวแดง บัวหลวง และบัวฉัตร ส่งขายสร้างรายได้ให้ชุมชน
ลอยเรือชมบัวแดง
ดอกบัวแดงในบึงใหญ่กว่าสามไร่ แข่งกันออกดอกเบ่งบานตั้งแต่ ช่วงเดือนตุลาคมถึงธันวาคมของทุกปี จะยืนชมนั่งชมให้สบายอารมณ์ ตามแต่ต้องการ หากอยากสูดดมกลิ่นกันใกล้ ๆ ทางชุมชนมีเรือไว้ให้ บริการพายออกไปให้ได้สัมผัสดอกบัวน้อยใหญ่กันอย่างแนบชิด
กราบหลวงพ่อดำ� สิ่งศักดิ์สิทธ์คู่บ้านคลองจิก
หลวงพ่อด�ำ เดิมประดิษฐานอยู่ใต้ต้นไม้ริมคลองบัวหลวง เป็นที่ เคารพสักการะขอพรให้เดินทางปลอดภัยของชาวบ้านตั้งแต่ครั้งที่ยัง สัญจรทางเรือเป็นหลัก เมื่อการสัญจรหลักกลายเป็นทางบก ชาวบ้านจึง อัญเชิญหลวงพ่อด�ำขึ้นประดิษฐาน ณ โรงเรียนคลองจิกสุขสินนุเคราะห์ แม้ย้ายสถานที่แต่ชาวบ้านคงความศรัทธาไม่เปลี่ยนแปลง โดยเฉพาะ การขอพรให้การท�ำงานราบรื่น
หอมเตยแต่ไกลเมื่อลมโชยมา
จากนาข้าวสารเคมีสู่นาเตยเขียวขจีหอมบริสุทธิ์ปลอดสารพิษ กลิ่นเตยหอม ๆ ชวนให้ผ่อนคลายตั้งแต่ยังเดินเข้าไปไม่ถึงนา ยิ่งใกล้ ก็ยิ่งหอม กลิ่นหอมธรรมชาติบริสุทธิ์ไร้สารพิษ ดีต่อใจและดีต่อปอด สูดหายใจให้ลึก ๆ เก็บไว้ให้คิดถึงและนึกถึงการมาเยือนครั้งต่อไป
ของฝากของดีบ้านบัว ม.5 คลองจิก เดินชิลรอบบึงบัวฉัตร
เดินเพลินบนสะพานไม้ไผ่ ชม ชิล แชะ บัวฉัตรชูช่อดอกบาน สะพรั่งในบึงกว้างสุดสายตา บึงบัวแห่งนี้สามารถมาชมความงามตาม ธรรมชาติได้ตลอดปี แต่หากอยากเห็นวิถีชีวิตคนนาบัวต้องมาแต่เช้าตรู่ ชาวบ้านจะมาเก็บดอกบัวทุกเช้าเพื่อส่งขายไปยังวัดต่าง ๆ ในอยุธยา 58 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
ไข่เค็มเลิศรส ไข่แดงมัน ๆ ไข่ขาวรสเค็มอ่อน ๆ ของดีของเด็ดบ้านนี้ จนเป็นสินค้าโอทอปประจ�ำชุมชน หากไม่ซื้อหากลับไปถือว่าพลาดมาก สินค้าอาหารแปรรูปของกลุม่ อาชีพชุมชนคลองทราย ไม่วา่ จะเป็น ของคาว เช่น หมูหวานพริกเผา ปลาร้า หรือของหวานอย่างทองหยิบ ทองหยอด อร่อยเด็ดทุกเมนูจนต้องซื้อติดไม้ติดมือกลับบ้าน สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1899 3405 คุณมนตรี พงษ์ฉาย
อำ�เภอบางไทร บ้านเกาะหลวง
อำ�เภอบางไทร
บ้านช่างเหล็ก
บ้านกระแชงใต้
บ้านแป้ง
อำ�เภอบางไทร
ชม... ศูนย์ศิลปาชีพบางไทร ศูนย์รวมงานหัตถศิลป์ แหล่งบ่มเพาะมรดกภูมิปัญญา ของประเทศไทย ศูนย์ส่งเสริมศิลปาชีพ ระหว่างประเทศ แหล่งรวม ภูมิปัญญาไทยที่พัฒนาก้าวไกล ไปต่างแดน
ไหว้... หลวงพ่อวัดน้อย พระพุทธรูป ศักดิ์สิทธิ์คู่บางไทร ตั้งแต่ สมัยกรุงศรีอยุธยา กราบไหว้ ขอพรให้คุ้มครอง แคล้วคลาด ปลอดภัย หลวงปู่สด วัดโพธิ์แตงใต้ พระเกจิดังแห่งบางไทร ที่ละสังขารแล้ว แต่ร่าง ไม่เน่าเปื่อย
แวะ...
ชิม...
วัดบางไทร แวะลงเรือเที่ยวชมทัศนียภาพ ริมฝั่งแม่นำ�้ แควน้อย และแม่นำ�้ เจ้าพระยาที่ไหลมาบรรจบกัน ที่หน้าวัดบางไทร ตลาดนัด วัดบางคล้าบุปผานิการาม ชมโบราณสถาน ให้อาหารปลา และเลือกซื้อสินค้าชุมชน
กุ้งแม่น�้ำวัดเชิงเลน กุ้งที่นี่กล้ามอกใหญ่ เนื้อแน่น มันกุ้งอร่อย รับรองจะติดใจ
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 59
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้ตำ�บลช่านช่ า งเหล็ ก างเหล็ก อำ�เภอบางไทร เช็คอินชิคๆ ที่ บ้านช่างเหล็ก
ช่วงสงครามสมัยอยุธยา ทหารในวังมีอาวุธไม่เพียงพอ เพื่อเป็น กลศึกไม่ให้ศัตรูรู้ก�ำลังพล จึงต้องเกณฑ์ชาวบ้านมาแอบตีเหล็กสร้าง อาวุธ ณ บ้านช่างเหล็กแห่งนี้ จนกลายเป็นค�ำเรียกขานมาถึงปัจจุบัน
วิถีชีวิตชาวช่างเหล็ก เครื่องมือประมงพื้นบ้าน
สัมผัสวิถีชาวน�้ำบ้านช่างเหล็ก ร่วมชม และท�ำเครื่องมือประมงอย่างแหและลอบ หากอยากเข้าถึงวิถีให้ใกล้ขึ้นอีกต้องลอง ทอดแหจับปลา หรือไปวางลอบกับชาวบ้าน ดูแล้วจะรู้ว่าฟินมาก
วัดช่างเหล็ก
ชมโบสถ์สมัยอยุธยาตอนปลาย สร้างโดยช่างชาวจีน ด้วยรูปแบบ ศิลปะจีน หน้าบรรณประดับด้วยเครื่องสังคโลก สักการะสถูปทรงระฆัง ลวดลายกลีบบัว บรรจุสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่อัญเชิญจากวัดระฆัง โดยสมเด็จ พุฒาจารย์โต พรหมรังสี ซึ่งเคยธุดงค์มาปักกลด ณ วัดแห่งนี้
วัดศิริสุขาราม
เช็คอินยามพระอาทิตย์ตกดิน แสงส่องกระทบโบสถ์สีทองอร่าม ตัดกับเส้นขอบฟ้า แล้วแก้ดวงตกด้วยการลอดใต้โบสถ์ที่เปรียบเหมือน ราหู เดินเวียนสามรอบไหว้ขอพร แล้วเดินออกยังอีกฝั่งออกปากราหู เสมือนหนึ่งออกจากเคราะห์ ไหว้พระพุทธรูปประธาน หลวงพ่อขาว และพระพุทธรูปปางไสยาสน์อันศักดิ์สิทธิ์ ชาวบ้านนิยมมาไหว้ขอพร เมื่อสมหวังจะจัดมหรสพแสดงถวาย
ของฝากของดีบ้านช่างเหล็ก
บ้านดนตรีไทย
ชมการแกะสลัก ลวดลาย ลงรักปิดทอง และ การผลิตเครื่องดนตรีไทย บ้านช่างธเนศ ทายาทของ ช่างแจ๊ว ช่างเครื่องดนตรีไทย ผู้มีเลื่องชื่อ “ลายนกคาบ” 60 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
ไม้กวาดทางมะพร้าว ก้านมะพร้าว จากสวนมะพร้าวภายในชุมชนช่างเหล็ก แปรรูปเป็นไม้กวาดทางมะพร้าวคุณภาพ ดีเยี่ยม จนเป็นที่ต้องการของตลาด ห่อหมกปลานาแม่จันทร์แรม ปลา จากทุ่งนากลายเป็นห่อหมกหอมโชยกลิ่น พริกแกงสูตรเฉพาะ เหมาะส�ำหรับจะซื้อ ฝากเพื่อนฝูงให้ลองลิ้มชิมรสห่อหมกจาก ปลาน�ำ้ จืดในชุมชน สนใจเที่ยวชม โทร. 08 4074 0147 คุณอภิชญา เกตุชีพ
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้ตำ�บลกระแชง านกระแชงใต้ อำ�เภอบางไทร บ้านกระแชงใต้ เมืองเก่าเล่าใหม่
บ้านกระแชงเหนือ และ บ้านกระแชงใต้ ในอดีตเป็นท่าจอดพัก เรือพ่อค้าชาวจีน ชาวมอญ และชาติอื่น ๆ ที่ล่องเรือมาตามแม่นำ�้ น้อย เพื่อค้าขาย โดยใช้เรือกระแชง จนกลายเป็นชื่อล�ำคลอง และหมู่บ้าน แห่งนี้เช่นในปัจจุบัน
รถกระสือแสนสนุก
นั่งรถกระสือสุดคูล ท่องเที่ยวทางบกเยี่ยมชมหมู่บ้าน (รถไถนา ดัดแปลงที่เปลือยเครื่องยนต์)
ฟาร์มปลาสวยงาม
เยี่ยมชม พูดคุยกับเจ้าของฟาร์ม แลกเปลี่ยนความรู้การเพาะพันธุ์ การดูแลปลา ทั้งปลากระเบน ปลาคาร์ฟ และปลากัด
พักโฮมสเตย์
อยู่แบบบ้าน ๆ กินแบบง่าย ๆ ตามสไตล์ชุมชน หากเมื่อยล้าสามารถผ่อนคลายไปกับการนวดแผนโบราณ
กราบพระ 300 ปี ชีวิตดีที่วัดกระแชง
สักการะหลวงพ่อเจียม พระพุทธไสยาสน์เก่าแก่อายุราว 300 ปี และเยี่ยมชมพิพิธภัณฑ์เรือ จัดแสดงเรือที่ชาวบ้านใช้ในชีวิตประจ�ำวัน เช่น เรือบด เรือมาด เรือส�ำปั้น และเรือแข่งประจ�ำหมู่บ้านกระแชง
หมู่บ้านจักสาน
จากท่าพักเรือสู่หมู่บ้าน หัตถกรรม ชาวบ้านน�ำไผ่มาท�ำ เครื่องจักสานใช้ในชีวิตประจ�ำวัน เช่น งอบ หมวก และพวงกุญแจ ท�ำขึ้นอย่างประณีต ด้วยไม้ไผ่ สีสุกที่ตัดได้ปีละครั้ง ในเดือนมีนาคม เนื่องจากเป็นช่วง ที่ไผ่มีเนื้ออ่อน ที่สุด
ของฝากของดีบ้านกระแชง
เรือกระแชงจ�ำลอง ชมและเลือกซื้อเรือกระแชงจ�ำลอง งานฝีมือชั้นเยี่ยมเป็นของฝากกลับไปให้คิดถึงบ้านกระแชง เครื่องจักสาน เลือกซื้อเครื่องจักสานจากไผ่และผักตบชวา อันประณีตฝีมือชาวบ้าน เช่น หมวก งอบ ติดไม้ติดมือกลับไป ลูกหม่อน ‘Mulberry’ ลูกหม่อนพันธุ์เชียงใหม่ 60 มีทั้งแบบ สด ๆ หรือแบบน�้ำหม่อนบรรจุขวดไว้เป็นของฝากแบบต้องห้ามพลาด เพราะปีหนึ่งมีแค่เดือนกรกฎาคมและตุลาคมเท่านั้น สนใจเที่ยวชม โทร. 08 4136 9530 คุณวรรณา สุขจิตร คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 61
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้ า นแป้ ง ตำ�บลบ้านแป้ง อำ�เภอบางไทร ไหว้พระ เดินชมศิลป์ ถิ่นบ้านแป้ง
มีเรือ่ งเล่าว่า พืน้ ทีบ่ ริเวณหมูบ่ า้ นเป็นเส้นทางเดินทัพของทหารลาว ที่อพยพเข้ามาตั้งรกรากก่อนสมัยกรุงศรีอยุธยา เมื่อทหารเกิดเจ็บป่วย ได้ดื่มกินน�ำ้ จากบ่อน�้ำของหมู่บ้านแล้วหายป่วยจึงเคารพนับถือ เจ้าน้อย ของลาวศรัทธาจึงสร้างวัดน้อยถวายไว้ ณ ที่แห่งนี้ พอชาวลาวอพยพ ออกไปวัดจึงร้าง จากนั้นมีผู้คนกลุ่มอื่นเข้ามาอาศัยในพื้นที่แห่งนี้แทน และมีผีมือในการท�ำขนมจีน จึงกลายเป็นแหล่งท�ำแป้งขนมจีนที่ส�ำคัญ ในอดีต จนถูกเรียกขานว่า “บ้านแป้ง” ปัจจุบันไม่มีการสืบทอดการท�ำ แป้งขนมจีนแล้ว คงเหลือไว้แต่เพียงชื่อหมู่บ้านให้นึกถึงเท่านั้น
บ้านศิลปะปูนปั้น
ชมงานศิลป์สกุลช่างหมู่บ้านลาว โดดเด่นด้วยงานปั้นของ ช่างวิจิตร ชุ่มใจ ที่มีประสบการณ์มากว่า 40 ปี ทั้งยังเป็นจิตรกรผู้วาดจิตรกรรมฝาผนัง ที่วัดน้อยอันลือชื่อ ช่างวิจิตรยังใจกว้างเปิดบ้านจัดแสดงผลงานให้เป็น แรงบันดาลแก่ผู้เยี่ยมชม และเปิดสอนปั้นส�ำหรับผู้ที่สนใจ ลองมาหา แรงบันดาลใจกับงานศิลป์ด ี ๆ ที่นี่กัน
พิพิธภัณฑ์เรือ เรือนระลึกรัก แวะไหว้ 1 ได้ถึง 2 วัด บุญล้นๆ
วัดน้อย เป็นสถานที่ศักดิ์สิทธิ์ประจ�ำหมู่บ้านที่ไม่มีพระภิกษุสงฆ์ จ�ำพรรษา เล่ากันว่า เป็นวัดที่สร้างโดยเจ้าน้อยผูน้ ำ� ชาวลาวอพยพเข้ามา ตัง้ รกรากที่นี่ เกิดเจ็บป่วยจึงน�ำน�้ำจากบ่อมาดื่มกินแล้วหายป่วย ท่านจึง กลับมาสร้างวัดแห่งนี้ โดยมี หลวงพ่อวัดน้อย เป็นพระประธาน เป็นที่ ยึดเหนี่ยวจิตใจชาวบ้านในอ�ำเภอบางไทร แวะเวียนมากราบไหว้ขอพร ให้คุ้มครองป้องกันภัยให้แคล้วคลาด หรือบนบานศาลกล่าวเรื่องต่าง ๆ จากวัดน้อย เดินเลียบริมน�้ำไปยัง วัดสิงห์สุทธาวาส ซึ่งตั้งอยู่ บริเวณเดียวกัน เป็นวัดเก่าแก่ของหมู่บ้านลาว ชาวบ้านจะมาท�ำบุญตามประเพณีกันที่นี่ ชมบ้านเรือนไทยไปตามริมฝั่งตรงข้ามวัด ชมวิถีชีวิตผู้คนริมแม่น�้ำเจ้าพระยา อย่าลืมแวะตลาดชุมชนที่มีของดีของสด ให้เลือกซื้อติดไม้ติดมือกลับบ้าน 62 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
จากของสะสมกลายเป็นพิพิธภัณฑ์เล็ก ๆ ของ คุณคะเน อาษา เพื่อให้คนรุ่นหลังได้เรียนรู้เรือแบบต่าง ๆ ที่มีมากกว่า 70 ล�ำ อย่างเช่น เรือม่วง เรือที่ในอดีตทางการใช้เป็นพาหนะในการจับโจร พูดคุยเรื่อง การซ่อมเรือกับนักสะสมที่ลงมือซ่อมเรือด้วยตัวเอง อย่าลืมชมเครื่องใช้ ของเก่าที่บ้านของคุณคะเน ใน ‘เรือนระลึกรัก’
ของดีของฝากบ้านแป้ง
ไม้กวาดดอกอ้อ จากดอกอ้อ พืชท้องถิ่นกลายเป็นไม้กวาดคุณภาพ เยี่ยมที่ต้องซื้อหาไว้ใช้ประจ�ำบ้าน ขนมไทย ของบ้านขนมไทย ที่สืบทอดการท�ำขนมไทยแบบดั้งเดิม มาตั้งแต่รุ่นย่าสู่รุ่นแม่ และส่งผ่าน มาถึง คุณละมัย เกิดน้อย รับรอง ความอร่อยหอมหวานจนต้องซื้อ ติดมือกลับบ้าน สนใจเที่ยวชม โทร. 08 1571 1835 คุณมณฑา จิตโอฬาร
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้ตำ�บลบางยี านเกาะหลวง ่โท อำ�เภอบางไทร เลาะคลองขุนศรีเที่ยวบ้านเกาะหลวง
สมัยอยุธยาเป็นราชธานี บ้านเกาะหลวงเป็นพื้นนาขนาดใหญ่ที่มี ต้นโสนหางไก่เป็นวัชพืชขาประจ�ำที่ต้องก�ำจัด เช่นเดียวกับข้าศึกใน ช่วงสงครามที่พม่ามาตั้งค่ายประชิดกรุงศรีอยุธยา อยู่ฝั่งตรงข้ามหมู่บ้าน ด้วยความอุดมสมบูรณ์ ในน�้ำมีปลาในนามีข้าว เป็นชัยภูมิอันตรายที่ วังหลวงมาตั้งค่ายทัพหลวงเฝ้าระวังพร้อมรบ พื้นที่นี้จึงถูกเรียกขานว่า “บ้านเกาะหลวง” กันมาถึงปัจจุบัน นอกจากร่องรอยค่ายพม่าที่ บ้านสีกุกคันค่ายแล้ว ยังคงมีต้นโสนหางไก่ วัชพืชที่ยังอยู่จากอดีต มาสร้างรายได้และชื่อเสียงให้คนบ้านเกาะหลวงโด่งดังไปทั่วโลก
แวะชม...บ้านพระ
ชมวิธีการผลิตจากแหล่งปั้นพระพุทธรูปทั้งขนาดเล็กขนาดใหญ่ ที่ส่งขายไปยังหลายจังหวัดทั่วไทย
แวะส่องนกตลอดปี
คลองขุนศรี และ ทุ่งนาบ้านเกาะหลวง มีนกน�้ำให้ดูตลอดทั้งปี แต่หากว่างช่วงเดือนพฤศจิกายนถึงมกราคม ก็แวะมาส่องนกไซบีเรีย นับพันที่อพยพมากินปลาแถวเกาะหลวงได้
แวะไหว้...วัดบางยี่โท และ วัดบางแขยง
สองวัดรวมใจชาวบ้านเกาะหลวง ทั้งงานบุญตามประเพณี และ ด้านความศักดิ์สิทธิ์เรื่องความส�ำเร็จ และป้องกันภัย
แวะซื้อ...ศาลาประชาคมตลาดชุมชนเกาะหลวง
ตลาดน�้ำฝั่งขวา ทุ่งทานตะวันฝั่งซ้าย ตลาดสด อาหารพื้นบ้าน ของพื้นถิ่นหากินยาก เดินเพลินช้อปพริ้วเฉพาะเสาร์-อาทิตย์เท่านั้น
แวะสาน...ไซถักแหที่บ้านปลา
วีถีชาวคลองขุนศรีที่อุดมสมบูรณ์ ไปด้วยปลาไม่ต�่ำกว่า 50 สายพันธุ์ มาลองถักแห สานลอบ สานไซดักปลา กับมืออาชีพ หรือซื้อหากลับบ้าน ในราคากันเอง
ของดีของฝากบ้านเกาะหลวง
ดอกไม้ประดิษฐ์ต้นโสนหางไก่ จากต้นโสนหางไก่วัชพืชในต�ำนาน กลายเป็นดอกไม้ประดิษฐ์จากธรรมชาติกลิ่นหอม ๆ บวกไอเดียเก๋ไก๋ ท�ำให้ดอกไม้ประดิษฐ์บ้านเกาะหลวงขายไกลไปทั่วโลก ปลาเค็มรสเด็ด หากอยากลิ้มลองปลาเค็มจาก ปลาพื้นบ้านแท้ ๆ ต้องเลาะไปตามล�ำคลองขุนศรี แล้วจะได้ปลาเค็มรสเลิศที่ชาวบ้านท�ำไว้แบบยังไม่ได้ บรรจุขายเป็นของที่ระลึก สนใจเที่ยวชม โทร. 08 9740 3324 คุณจรัญ สุขสมกลิ่น คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 63
อำ�เภอ ลาดบัวหลวง
อำ�เภอลาดบัวหลวง
บ้านตะพังโคลน
บ้านวัวนอน อำ�เภอลาดบัวหลวง
บ้านหลักชัย บ้านหลุมทองหลาง
ชม... แหล่งเรียนรู้น�้ำตาลอ้อย ชมการคั้น เคี่ยว และบรรจุ น�้ำตาล พร้อมทดลองทำ� ด้วยตัวเอง หิ่งห้อยบ้านหลุมทองหลาง ล่องเรือชมหิ่งห้อยช่วงปลายฝน ต้นหนาว ระยิบระยับเพลินตา
ไหว้... วัดสุทธาวาสวิปัสนา ไหว้พระบรมธาตุศักดิ์สิทธิ์ 9 พระองค์ ชมโบสถ์มหาอุตม์ สวยงามราวสรวงสวรรค์ และ หอพระที่รวมพระพุทธรูปชื่อดัง มาไว้ในที่เดียว วัดปทุมวัน สักการะหอพระ ที่รวมพระพุทธรูปชื่อดังจาก ทัว่ สารทิศ และอย่าพลาดชม สถาปัตยกรรมไม้งามวิจิตร
64 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
แวะ... ศูนย์เรียนรู้และสาธิตการ ปลูกข้าว บ้านตะพังโคลน เล่าเรื่องราววิถีชีวิตดั้งเดิมของ ชาวนาไทย บ้านจิตธรรมดี เชิญแวะเที่ยว ชมปฏิมากรรมงานศิลป์ เชิงศาสนาความเชื่อที่สวยงาม
ชิม... ขนมครกโบราณ ป้าเจ็ง อร่อยยาวนานสามชั่วอายุคน น�้ำมะม่วงหาวมะนาวโห่ หวานชุ่มคอ
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้ตำ�บลสิ านหลุ ม ทองหลาง งหนาท อำ�เภอลาดบัวหลวง เที่ยวที่ไหนดี ไปที่หลุมทองหลาง
หมู่บ้านหลุมทองหลางมีพื้นที่ลุ่มและมีต้นทองหลางขึ้นมากมาย จึงถูกเรียกขานตามสภาพแวดล้อมว่า บ้านทองหลาง ชาวบ้านมี เชื้อสายมอญที่อพยพมาจากเมืองสามโคก ปทุมธานี และยังมีสามเสือ (ค�ำเรียกโจรในอดีต) หนีมาตั้งรกรากที่บ้านหลุมทองหลางแห่งนี้อีกด้วย
ต้นทองหลาง
ไม้ยืนต้นเนื้ออ่อน ชาวบ้านนิยมน�ำใบมารับประทานแนมอาหาร และยังเป็นไม้มงคลที่คนโบราณเชื่อว่า ถ้าปลูกไว้ในบ้านจะประสบความ เจริญรุ่งเรืองมีโชคลาภ ทรัพย์สินเงินทองมากมาย
มาอยุธยาก็เห็นหิ่งห้อย
บ้านหลุมทองหลางเป็นพื้นที่ชุ่มน�้ำที่มีความ อุดมสมบูรณ์ เป็นที่อยู่อาศัยของหิ่งห้อย จ�ำนวนนับพัน รอให้นักท่องเที่ยวมา ล่องเรือชมหิ่งห้อยในล�ำคลองในช่วง ปลายฝนต้นหนาว รับรองว่าได้เห็น แสงแวบ ๆ กันชุ่มปอด
ศาลารวมผักมาตรฐานสากล
ชมเส้นทางของผักปลอดสารพิษ ตั้งแต่เริ่มต้นปลูกจนถึงส่งออกแบบ มีมาตรฐานยุโรปการันตี จุดเด่นของ ผักบ้านหลุมทองหลางอยู่ที่มีผักพื้นบ้าน มากมายหลากหลายชนิด อย่างเช่น ผักแพว ผักกะแยง ที่ส�ำคัญ ผักของที่นี่ ยังส่งออกด้วยนะ
ของฝากของดีที่หลุมทองหลาง สะพานสามเสือ
สะพานไม้ข้ามคลองหลุมทองหลาง ทางข้ามสู่จุดหมายปลายทาง แหล่งชุมชมของเหล่าเสือ หรือโจรในอดีตที่หนีมาตั้งรกรากอยู่หมู่บ้านนี้ กันถึงสามเสือ มาตามรอยสามเสือเช็คอินชิค ๆ กัน
กล้วยตากพลังแสง กล้วยตากในโดมพลังงานแสงอาทิตย์ ตากจน ได้ที่สีน�้ำตาลสวย รสหวานจากธรรมชาติ ลิ้มลองแล้วต้องซื้อไปฝาก เพื่อนฝูงกันทีเดียว กระยาสารทโบราณ สูตรโบราณของบ้านหลุมทองหลางที่สามารถ หาซื้อเป็นของฝากได้ตลอดทั้งปี สนใจเที่ยวชม โทร. 08 9084 3854 คุณปัญญา บางสวัสดิ์ คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 65
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้ า นหลั ก ชั ย ตำ�บลหลักชัย อำ�เภอลาดบัวหลวง บ้านหลักชัย ไปเมื่อไหร่ก็ดี
เป็นชุมชนดั้งเดิมของอยุธยา แต่เดิมชื่อ กระทุ่มหลักชัย เพราะมี ต้นกระทุ่มใหญ่เป็นหลักชัยของประเพณีแข่งเรือประจ�ำปีลาดบัวหลวง อันโด่งดัง ต่อมาต้นกระทุ่มหายไป จึงคงเหลือแต่คำ� ว่า “หลักชัย” เป็นชื่อเรียกขานแต่นั้นมา ชาวบ้านท�ำนาเป็นหลัก แต่มีการท�ำไร่อ้อย เพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ มากกว่า 700 ไร่ เนื่องจากให้ผลดี และรสชาติดีกว่า หลายแห่ง จนได้รับความนิยมจากตลาด จึงมีการแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ เป็นอาชีพหลัก อย่างเช่น น�ำ้ อ้อยคั้นสด และน�ำ้ ตาลอ้อย
เรื่องเรือ ต้องถามช่าง
บ้านช่างเรือ ของลุงล้วน ช่างต่อเรือเอกประจ�ำบ้านหลักชัย ที่ยัง คงต่อเรือ และซ่อมเรือให้แก่คนในชุมชนและคนต่างอ�ำเภอ หากมาที่นี่ จะได้รู้จักทั้งเรื่องเรือ และกระบวนการซ่อมเรืออย่างใกล้ชิด
ข้ามคลองพระยาบันลือ ย่นเวลาหานครปฐม แวะกินกุ้งทุกขึ้น 15 ค�่ำ ที่ ศูนย์นวัตวิถี
ศูนย์รวมชิม ช้อป เป็นแหล่งรวมสินค้าโอทอป ทั้งของกินของใช้ และตลาดนัดวันเสาร์-อาทิตย์ ที่ชาวบ้านจะน�ำสินค้าของดีของเด็ดต�ำบล หลักชัยมาขาย เด็ดสุดห้ามพลาด คือทุกวันขึ้น 15 ค�ำ่ ชาวบ้านจะจับ กุ้งแม่น�้ำสด ๆ มาท�ำเมนูสูตรพิเศษไว้ต้อนรับนักท่องเที่ยวอีกด้วย อย่าลืมเช็คอินทีไ่ ร่ออ้ ยรอบ ๆ ศูนย์ฯ ด้วยนะ ให้โลกรู้ว่าอยุธยาก็มีไร่อ้อย
รู้เรื่องหวานๆ แบบน�้ำตาลอ้อย
พื้นที่กว่า 700 ไร่ ของบ้านหลักชัย เป็นไร่อ้อย ของดีเลื่องชื่อต้อง น�้ำตาล อ้อยจากหลักชัย จะน�ำมาคั้นกันสด ๆ หรือแปรรูปเป็นน�้ำตาลอ้อยบรรจุปี๊บ ก็รสเลิศทั้งนั้น สนุกไปกับกระบวนการ คั้น เคี่ยว และบรรจุนำ�้ ตาลที่จะได้เห็น และลองท�ำกันจริง ๆ สักครั้งในชีวิต ที่แหล่งเรียนรู้น�้ำตาลอ้อย 66 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
เพียงแค่ก้าวข้าม “สะพานไม้ขา้ มคลองบรรลือ” ไม่ถงึ นาที จาก อ�ำเภอหลักชัย อยุธยา ก็ได้ไปเดินเล่นต่อที่อ�ำเภอบางเลน นครปฐม แล้ว ระยะทางเพียง 60 เมตร บนสะพานก็อิ่มเอมไปกับบรรยากาศสบาย ๆ ชื่นชมวิถีชีวิตริมคลอง ทั้งยกยอ และทอดแหหาปลา
ของฝากของดีที่บ้านหลักชัย
ท่อนพันธุ์อ้อย มาถึงแหล่งอ้อยพันธุ์ดี ก็ต้องหาไปปลูกกันไว้บ้าง น�้ำตาลอ้อย เลื่องชื่อเรื่องรสชาติ น�้ำพริก ของเด็ดของดี มาทั้งทีต้องได้ชิม ไข่เค็มสมุนไพร ของดีเพือ่ สุขภาพ ห้ามพลาดทีจ่ ะซือ้ ฝากคนทีบ่ า้ น กระยาสารท สูตรพิเศษหวานจากน�้ำตาลอ้อยให้รสชาติเฉพาะตัว ที่ไม่ควรพลาด ปลาเผาอบชานอ้อย ปลาเนื้อแน่น ๆ กับควันชานอ้อยหอม ๆ ชวนให้นำ�้ ลายไหลจนต้องซื้อกลับบ้าน สนใจเที่ยวชม โทร. 08 0665 1133 คุณประจวบ ค�ำหวั่น
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้ า นวั ว นอน ตำ�บลคู้สลอด อำ�เภอลาดบัวหลวง รื่นเริงบันเทิงเที่ยวบ้านวัวนอน
เมื่อกว่าร้อยปีก่อน บรรพบุรุษของชาวบ้านอพยพมาจากอ�ำเภอ โพธิท์ อง จังหวัดอ่างทอง มาลงหลักปักฐานประกอบอาชีพท�ำนา ท�ำสวน และช่างท�ำเครื่องดนตรีไทยที่เลื่องชื่อระดับประเทศ เมื่อถึงฤดูนำ�้ หลาก วัวจะหนีนำ�้ ขึ้นที่สูง หมู่บ้านซึ่งเป็นที่ดอนจึงเต็มไปด้วยวัวที่หนีน�้ำขึ้นมา นอนเกยกันเต็มพื้นที่ จนเป็นที่มาของชื่อ “บ้านวัวนอน”
เดิน...เขาวงกตสวนขนุน
เดินเล่นเขาวงกตในสวนขนุนบ้านวัวนอน ต้นก�ำเนิดขนุนพันธุ์ “เหลืองทองหล่อ” ด้วยฝีมือการผสมพันธุ์ของลุงทองหล่อ จนได้ขนุน รสชาติหอมหวานที่รับประทานได้ตั้งแต่เม็ดจนถึงซาง
แดนซ์...บ้านแดนเซอร์ แวะ...บ้านช่างชมเครื่องดนตรี
ชมขั้นตอนการประดิษฐ์เครื่องดนตรีไทยที่ประณีตและใส่ใจ ในทุกรายละเอียดของ “ช่างช่อ” แห่งบ้านราชาวดี ยอดฝีมอื การันตีระดับประเทศ ตั้งแต่การเลือกไม้ แกะลาย ลงรัก ปิดทอง จนถึงการทดสอบเสียง จะสั่งท�ำเครื่องดนตรีไทย ที่นี่ ต้องจองล่วงหน้ากันข้ามปีเชียวนะ
ไหว้... “หลวงพ่อยืน” วัดโสภณเจติการาม
สักการะขอพรพระพุทธรูปยืน ปางประทานพร สูงเด่นเป็นสง่า มีขนาดใหญ่เป็นอันดับ 3 ของ พระยืนอยุธยา และนมัสการ หลวงพ่อศรีเพชร เพือ่ ความเป็น สิริมงคล
ชุดแดนเซอร์สุดสวยบนเวที มีต้นทางจาก บ้านวัวนอน ทั้งตัดเย็บและปักลายด้วยมือทั้งตัว หากโชคดีจะพบการซ้อมเต้นแบบแดนซ์กระจายของแดนเซอร์มืออาชีพ จนเผลอใจที่จะขยับแข้งขยับขาตาม หรือลองสวมใส่ชุดสวยถ่ายภาพ แล้วสั่งกลับบ้านสักชุดสองชุด ไว้เปลี่ยนบรรยากาศบ้างก็ได้
ของฝากของดีที่บ้านวัวนอน
เครื่องดนตรีไทยจิ๋ว เครื่องดนตรีไทย ขนาดจิ๋ว เหมือนจริงจนน่าตกใจ น�้ำมะม่วงหาวมะนาวโห่ จากผลิตผล ชุมชนกลายเป็นน�้ำมะม่วงหาวมะนาวโห่ พร้อมดื่ม ชุดแดนเซอร์สุดเก๋ไก๋ ชุดแดนเซอร์ที่ ออกแบบและตัดเย็บอย่างประณีตโดยชุมชน ขนุนพันธุ์เหลืองทองหล่อ ขนุนเนื้อดี รสอร่อยรับประทานได้ทั้งลูก สนใจเที่ยวชม โทร. 08 6440 2774 คุณอรุณประไพร เกิดแก้ว คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 67
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้ า นตะพั ง โคลน ตำ�บลลาดบัวหลวง อำ�เภอลาดบัวหลวง บ้านตะพังโคลน
เป็นพื้นที่ลุ่มรับน�้ำ จนมีโคลนตะกอนมาทับท�ำให้ดินอุดมสมบูรณ์ ท�ำนา เลี้ยววัว เลี้ยงควาย ได้เป็นอย่างดี จึงเป็นที่มาของชื่อหมู่บ้าน “ตะพังโคลน” ปัจจุบันชาวบ้านท�ำนาผักบุ้ง นาเตย และเลี้ยงปลา เสริมการท�ำนาข้าว อีกทั้งยังพัฒนาหมู่บ้านตามหลักเศรษฐกิจพอเพียง รวมกลุ่มเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑ์ออกจ�ำหน่าย สร้างรายได้เสริมเล็กน้อย แต่วิถีชีวิตส่วนใหญ่ยังคงผูกพันกับสายน�้ำ หาอยู่หากินได้จากแหล่งน�้ำ ทั้งทอดแหและยกยอ
ไหว้พระ วัดสุทธาวาสวิปัสสนา
จากศรัทธาของชาวบ้านร่วมกันสร้างวัดวัดตะพังโคลน ตั้งแต่ พ.ศ. 2465 ได้รับการฟื้นฟูอีกครั้ง โดยหลวงพ่อรักษ์ จนได้รับพระราชทาน วิสุงคามสีใหม่ในปี พ.ศ. 2557 เปลี่ยนชื่อเป็น วัดสุทธาวาสวิปัสสนา และเป็น วัดพุทธมณฑล หนึ่งเดียวในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา สักการะ พระบรมธาตุศักดิ์สิทธิ์ 9 พระองค์ ที่ได้รับพระราชทาน จาก สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก จากนัน้ ชม โบสถ์มหาอุตม์ ตกแต่งด้วยศิลปะปูนปั้น อันสวยงามราวกับ สรวงสวรรค์ หน้าบรรณพระอุโบสถมีอักขระยันต์ ภายในประดิษฐาน “พระพุทธมุนี” อันเป็นองค์พระประธาน ต่อด้วย หอพระ ที่รวมพระพุทธรูปชื่อดังมาให้สักการะในที่เดียว และอย่าลืมแวะพักผ่อนหย่อนใจใน อุทยาน พันธุ์ไม้ พบกับต้นไม้ประจ�ำจังหวัดทั้ง 77 จังหวัด 68 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
เหลืองสะพรั่งน่าแชร์ภาพ ทุ่งปอเทือง
ทุง่ ปอเทืองอันกว้างใหญ่ ใกล้วดั สุทธาวาสวิปสั สนา ออกดอกเหลือง สะพรั่ง สวยงามเต็มตาแบบ 180 องศา จนต้องแชร์ภาพชวนเพื่อน ให้มาเที่ยวชม
อยากปลูกข้าวเป็นต้องแวะมา ศูนย์เรียนรู้และสาธิตการปลูกข้าว
อาชีพท�ำนาเป็นอาชีพที่คนบ้านตะพังโคลนยืดถือท�ำกินมาแต่อดีต จนถึงปัจจุบนั ทีน่ จี่ งึ บอกเล่าเรือ่ งราววิถดี งั้ เดิมของการท�ำนา พัฒนาการ และภูมิปัญญาของการท�ำนาในปัจจุบัน ผ่านภาพถ่าย เครื่องมือ และ ธรรมชาติของผืนนาอันกว้างใหญ่ ทีง่ ดงามทุกมุมมอง
ช้อปกระจายได้ของดี ที่ศูนย์ขายสินค้าโอทอปและฝึกอาชีพ
แหล่งซื้อหาของฝากและอาหารพื้นถิ่นประจ�ำบ้านตะพังโคลน หากสนใจอยากลองหาอาชีพเสริมหรืออยากได้สตู รจากภูมปิ ญ ั ญาท้องถิน่ ก็แวะเวียนมาเรียนกันได้ ทั้งการท�ำขนมไทย ท�ำเครื่องพริกแกง หรือ จะท�ำน�้ำยาล้างจานไว้ใช้เอง
ของฝากของดีที่บ้านตะพังโคลน
พริกแกง โอทอปของบ้านตะพังโคลน เช่น พริกแกงเขียวหวาน แกงส้ม แกงเผ็ด จากวัตถุดิบสดใหม่ในชุมชนมาแปรรูปเป็น เครื่องพริกแกงแสนอร่อย ห้ามพลาดซื้อหา ติดไม้ติดมือกลับบ้าน สนใจเที่ยวชม โทร. 09 6792 4222 คุณเนาวรัตน์ ทรงหมู่
อำ�เภอบางซ้าย
อำ�เภอ บางซ้าย
บ้านเต่าเล่า
อำ�เภอบางซ้าย
ชม... พิพิธภัณฑ์เรือและโรงเรียน สอนพายเรือ โรงเรียนสอน พายเรือแห่งแรกของบางซ้าย ตลาดบางซ้าย ตลาดใหญ่ ประจำ�อำ�เภอบางซ้าย มีอาหาร สินค้ามากมายที่ไม่ควรพลาด
ไหว้...
แวะ...
วัดบางซ้ายนอก มีปูชนียวัตถุ ที่สำ�คัญ ได้แก่ พระประธาน ในพระอุโบสถ เจดียบ์ รรจุ พระธรรม และรูปปัน้ หลวงปูร่ อด (พระครูอดุลวุฒกิ ร)
ชิม...
Por อยุธยา กรุงเก่า Cactus ฟาร์มแคคตัสที่ใหญ่ ที่สุดในอยุธยา เรือจำ�ลองไม้สักนายรัก ชมวิธีการผลิตเรือจำ�ลองไม้สัก สุดยอดงานประณีตศิลป์
บ้านปลาร้าและม้าห้อ แม่ทว้ ม อร่อยเลิศรสจนอดใจไม่ไหว ต้องบอกต่อ บ้านขนมไทย ป้าแจ๋ว ขนมไทยรสอร่อยสูตรไม่ซำ�้ ใคร
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 69
เส้นทางเหนือจินตนาการ 4
เส้นทางสายวัง ชอบนั่งกินดื่ม
บ้ า นเต่ า เล่ า ตำ�บลเต่าเล่า อำ�เภอบางซ้าย เที่ยวเพลินเดินเล่น บ้านเต่าเล่า
ยามมีศึกสงคราม เมื่อเหล่าไพร่พลทหารได้พักทัพ ณ ที่ใด สิ่งที่ ขาดไม่ได้คือ เหล้า ชาวบ้านเชื่อว่า ณ ที่นี้ เป็นจุดพักทัพที่ส�ำคัญ จึงมี การตั้งเตาต้มเหล้าขึ้น และกลายเป็นแหล่งต้มเหล้าหลักของทัพทหาร จึงถูกเรียกขานว่า บ้านเตาเหล้า หมู่บ้านแห่งนี้มีโรงต้มเหล้าเรื่อยมา จนชื่อเตาเหล้ากลายเป็นชื่อของหมู่บ้าน และเพี้ยนเป็น บ้านเต่าเล่า ในเวลาต่อมาจนถึงปัจจุบัน
Por อยุธยา กรุงเก่า Cactus
ฟาร์มแคคตัสหลากสายพันธุ์ที่ใหญ่ที่สุดในอยุธยา แวะมาพูดคุยกับ คุณป๋อ และชมกระบองเพชรนับหมื่นต้น และแคคตัสที่หายากที่หาชม ที่ไหนไม่ได้ การันตีได้จากรางวัลการประกวดระดับประเทศที่ได้รับทุกปี
โรงกลั่นสุรา (วิสาหกิจชุมชน) บ้านเต่าเล่า
ไหว้พระที่วัดบางซ้ายใน
สักการะหลวงปู่ยวง พระเกจิดังเลื่องชื่อเรื่องพรแคล้วคลาด ปลอดภัย จากความศรัทธาของเสือมเหศวรและเสือด�ำที่มากราบขอพร บ่อยครัง้ ในอดีต จากนัน้ แวะชม โบสถ์สามมุก ทีม่ ไี ม่กแี่ ห่งในประเทศไทย สร้างขึ้นเมื่อปี พ.ศ. 2520 ชมจิตรกรรมฝาผนังภายในโบสถ์ที่งดงาม นอกจากนี้ภายในวัดยังเป็นจุดบริการที่จอดรถเพื่อการท่องเที่ยวอีกด้วย
พิพิธภัณฑ์เรือและโรงเรียนสอนพายเรือ
ลุงสนิท คนหาปลาท้องถิ่นที่ผันตัวเองเป็นช่างต่อเรือไม้แบบดั้งเดิม เพื่อรักษาภูมิปัญญาเชิงช่างให้คงอยู่กับบ้านเต่าเล่า จนกลายเป็นสถานที่ รวบรวมเรือหลากชนิด และเป็นโรงเรียนสอนการพายเรือแห่งแรกของ บางซ้าย หากใครอยากต่อเรือได้เอง และพายเรือเป็น ต้องมาที่นี่ เพราะหลังจาก ต่อเรือเสร็จแล้ว ลุงสนิทจะ พาไปสอนพายเรือ ในแม่นำ�้ จริงกันเลย 70 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”
ชื่อหมู่บ้านก็บอกอยู่แล้วว่า มีที่มาจากเตาเหล้า ฉะนั้นจึงพลาดไม่ได้ที่จะแวะไปชมวิธีการกลั่นเหล้า ทั้งแบบสมัยเก่า และสมัยใหม่ หากใครอยากจะแวะชิม เหล้าเลิศรสแบรนด์ เต่าเล่าอโยธยา ผลิตภัณฑ์ของ หมู่บ้านเต่าเล่า สักนิดสักหน่อยก็ไม่ว่ากัน
ของฝากของดีที่เต่าเล่า
เต่าเล่าอโยธยา สุรากลั่นชุมชน รองเท้าแตะบ้านนอก งานฝีมือดีไซน์เก๋ที่ห้ามพลาด เสื้อผ้าน้องหมาน้องแมว การตัดเย็บเศษผ้าให้กลายเป็นชุดน่ารัก ให้สัตว์เลี้ยงของคุณ สครับกากกาแฟ ผลัดผิวเก่าให้สวยด้วยธรรมชาติจากกากกาแฟ ปลาร้าสับ รสชาติจัดจ้าน จกข้าวเหนียวหรือราดข้าวสวยร้อน ๆ หอมอร่อยจนลืมกลืน น�้ำพริกเผาผัด รสกลมกล่อมจะคู่กับข้าวสวยอย่างไทย ๆ หรือ ขนมปังแผ่นนุ่ม ๆ ก็เข้ากัน กระบองเพชร เลี้ยงง่ายโตไว ประดับบ้านให้เก๋ไก๋สดชื่น สนใจเที่ยวชม โทร. 08 6440 2774 คุณพิมพ์พัชรี ไชยสิงห์
อยากเหนือจินตนาการยิ่งกว่า ต้องกลับมาเที่ยวอยุธยาอีกครั้ง
คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า” 71
คู่มือท่องเที่ยวชุมชนท่องเที่ยว OTOP นวัตวิถี ที่เกิดจากความร่วมมือของ 45 หมู่บา้ นท่องเที่ยว และชาวอยุธยาทุกคน
72 คู่มือการนำ�เที่ยว “วันเดียวเที่ยวคุ้ม สองวันเที่ยวคุ้มกว่า”