balans jaarverslag 2012
g
rsla
ve Jaar
2012
De kracht van ouders werkt
Jaarverslag van de landelijke Oudervereniging Balans BALANS JAARVERSLAG 2012
1
INHOUD
10 16
17
12
“De kracht van ouders werkt”
4
Landelijk bureau: Soestdijkseweg Zuid 217, Bilthoven
Balansdigitaal.nl
8
Kennis-symposium
De steunpunten
9
Balans Award
5 De helpdesk
Balans Magazine
6
10
Wet passend onderwijs Balans Kids
7 7
11
Aan tafel met... (samen staan we sterker)
2
BALANS JAARVERSLAG 2012
17
Afscheid Arga Paternotte
De regionale afdelingen van Balans Balansbabbels.nl
16
14
Kenniscentrum
12
Dyscalculie
17
18
19
Balans-enquête ‘Het etiket’
20
eniging voor ouders nissen bij leren en/ D-NOS.
Voorwoord van het bestuur
(NVA) is de vereniuders en partners ïnteresseerd zijn.
n van ouders D, ODD, MCDD. voor ouders van matie in deze folder is etsbare jongeren.
n gezamenlijk mede mogelijk
ensische Zorg: onals
ensische Zorg tie, nuttige links en orensische jeugdn voor ouders.
Aanhoudend economisch zwaar weer, met een stijgende werkloosheid. Een regering die geen meerderheid heeft in de Eerste Kamer. Het is nog
een ers van jongeren met en Informatie voor oud kom rnis die in aanraking ontwikkelingsstoo en justitie ie polit met en) (of dreigen te kom
steeds guur buiten. Dat in zo’n omgeving het ledental wat terugloopt is verklaarbaar maar doet niets af aan de noodzaak om op de bres te
• Tips voor ouders en medewerkers van politie en justitie
staan voor onze kinderen.
• Nuttige links en adressen voor meer informatie
De jaarlijkse algemene ledenvergadering was op 9 juni 2012,
• Informatie over het Steunpunt Forensische Zorg van Balans/NVA
www.steunpuntforensischezorg.nl
gekoppeld aan een zinvolle en uitstekend verzorgde vrijwilligersdag,
9
georganiseerd door de vrijwilligersraad. Hier is o.a. stil gestaan bij nieuwe rollen voor vrijwilligers, nu de centrale overheid steeds meer taken bij gemeentes legt. In 2012 heeft het bestuur 6 vergaderingen gehouden. Ook was er één
19-9-2012 12:30:48
beleidsdag met de staf van het landelijk bureau, waar de contouren voor de Beleidsvisie 2013-2016 werden besproken. Het concept is naar de voorzitters van de afdelingen en de adviesraden gestuurd. Het resultaat zal tijdens de algemene ledenvergadering van 1 juni 2013 besproken worden. Tijdens het jubileumsymposium op 28 september 2012 is met een staande ovatie afscheid genomen van Arga Paternotte, die bij die gelegenheid werd benoemd tot Ridder in de orde van Oranje Nassau. Dit was het eerste symposium waarbij accreditatiepunten voor professionals werden verstrekt. Balans Magazine is in 2012 aangepast en heeft een aantrekkelijke huisstijl gekregen. In het najaar hebben verkennende gesprekken met de NVA geresulteerd in de ambitie om de krachten te bundelen, met name waar het gaat om de beide werkorganisaties. Tijdens de ALV op 1 juni 2013 wordt een intentieverklaring gepresenteerd om te komen tot één gezamenlijk bureau. Ook met Impuls en Woortblind vinden gesprekken plaats om tot nauwere samenwerking te komen. Op 6 december 2012 is tijdens een bijzondere ALV Harrie Bosch geïnstalleerd als voorzitter van Balans. Medio 2012 heeft directeur Ids Terpstra aan het bestuur meegedeeld
Kleine kinderen worden groot; meer aandacht voor pubers Directieverslag Financieel
21
volgingsprocedure gestart. Deze heeft erin geresulteerd dat per 1 juni 2013 Swanet Woldhuis de algemeen directeur van Balans zal zijn. Het bestuur wil ook op deze plaats Ids Terpstra bedanken voor het vele
22
werk dat hij in de af-gelopen 10 jaar voor Balans en de doelgroepen van
23
Medewerkers en vrijwilligers
per 1 juni 2013 met pensioen te willen gaan. In december is de op-
Balans heeft gedaan. Wij wensen Swanet Woldhuis veel succes in haar nieuwe functie.
26
We kijken terug op een bijzonder jaar en zijn vol vertrouwen over de toekomst van Balans. Veel dank zijn wij ook verschuldigd aan alle ouders, vrijwilligers en medewerkers van Balans. Hun inzet om te bouwen aan een goede toekomst voor onze kinderen was, is en blijft cruciaal.
Namens het bestuur van Balans Ad van Wijlen, vice voorzitter
BALANS JAARVERSLAG 2012
3
Medewerkers van het landelijk bureau over het thema
“De kracht van ouders werkt” De kracht van ouders kunnen we bij het Steunpunt Dyslexie/Dyscalculie letterlijk nemen. Bij de AIL van het steunpunt dyslexie/dyscalculie werken voornamelijk ervaringsdeskundige ouders. Dit zijn ouders die, door hun eigen ervaring wijs geworden, hun kennis en inzichten graag aan andere ouders door willen geven. Zodat deze ouders niet dezelfde lange zoektocht hoeven te ondergaan. Zonder deze grote bron van kennis en ervaringen zou Balans niet die organisatie kunnen zijn, die zij nu is, een organisatie die groot geworden is door en met “de kracht van ouders’. Marijse Pel
Natuurlijk de vrijwilligers… Zonder de vrijwilligers kunnen wij niets. Geen lotgenotencontact, geen gespreksgroepen, maar vooral geen ervaringen en kennis van de stoornissen delen. Katinka Bouman en Jorien van Leeuwen
4
BALANS JAARVERSLAG 2012
Als ik denk aan ouders in hun kracht, zie ik de strijdbaarheid en tomeloze inzet voor me waarmee zij misstanden rondom de benadering van hun kinderen weten aan te pakken. Zonder deze ouders die zich op lokaal niveau hard maken voor hun kinderen, is het werk wat wij op het landelijk bureau uitvoeren niet zinvol. Het is fijn dat mede door de kennis en handvatten die wij verspreiden, ouders beslagen ten ijs kunnen komen in overleg met school, behandelaren en gemeenten. De kracht van ouders is dus in feite ook de drijvende kracht achter mijn werk als gedragsdeskundige op het gebied van stoornissen in gedrag. Kris Vermeij
Landelijk bureau: Soestdijkseweg Zuid 217, Bilthoven
Voor mij is de kracht van ouders ook
de kracht
van mijn vrijwilligers. De ervaringsdeskundigheid van de medewerkers van de AIL en de mailservice
Het landelijk bureau van de Vereniging Balans is de ‘spin in het web’ van de vereniging. 25 betaalde medewerkers zorgen voor • de ledenadministratie • de financiële administratie • het bijhouden en delen van kennis over de stoornissen, voorzieningen, onderwijs
zijn een verrijking voor
en hulpverlening
Balans. Door het delen
• het ledenblad
van ervaringen wordt
• de website met de steunpunten op verschillende thema’s
de ‘kracht van ouders’ steeds groter. Karin Horvat
• het blad voor de kinderen van onze leden • de belangenbehartiging voor onze doelgroep • de service voor de leden, zoals de webwinkel en het zorgverzekeringscollectief • ondersteuning van de helpdesk • organisatie van het jaarlijks symposium • ondersteuning van de ruim 300 vrijwilligers in de regionale afdelingen En 30 vrijwillige medewerkers zorgen ervoor dat de helpdesk dagelijks bereikbaar is per mail en telefoon.
‘De kracht van ouders’ betekent voor mij dat
Een compleet overzicht van de namen en functies van de
Balans kan blijven bestaan.
medewerkers op het Landelijk Bureau vindt u op pagina 26.
Zonder onze leden (lees ouders) kunnen wij de deuren wel sluiten. Margó van den Berg
Het landelijk bureau drijft op de kracht van ouders. Van de ouders, die betaald of onbetaald op het bureau werken, maar zeker ook op de kracht van ‘onze’ ouders, de leden van Balans.
BALANS JAARVERSLAG 2012
5
Balans Magazine Balans Magazine is het tijdschrift van de vereniging. Het verscheen in 2012 negen maal met een extra dik jubileumnummer in september.
V
anaf het februarinummer zwaaide
rekenproblemen en Katinka Slump is onderwijs-
Yolande de Best de scepter als nieuwe
jurist en schrijft over de casussen die zij in haar
hoofdredacteur van Balans Magazine.
praktijk tegenkomt.
Yolande de Best werkte eerder voor Ouders van Nu en Groter Groeien. Ze heeft twee kinderen uit
In het septembernummer extra aandacht voor
de doelgroep van Balans en weet dus als geen
het jubileum van Balans en het afscheid van Arga
ander dat “Balans Magazine begint waar deze
Paternotte; onze vaste adverteerders kochten
bladen ophouden”.
extra ruimte om ons te feliciteren en Arga
Al direct drukte Yolande de Best haar stempel
Paternotte te bedanken en dat leverde ook extra
op het blad en vanaf het meinummer was dat
ruimte op voor inhoud: de uitslag van de enquête
nog beter te zien; BM ‘compleet vernieuwd’ met
over ‘het nut van het etiket’, vier portretten van
een frisse vormgeving van Peter Snaterse van
Balans-kinderen toen en nu, een groot interview
Beeldinzicht, nieuwe columnisten en nieuwe
met Arga en woorden van dank en afscheid uit
rubrieken en als vanouds veel informatie over
Arga’s indrukwekkende netwerk.
(wetenschappelijke) ontwikkelingen en over de activiteiten van Balans in de regio’s. De serie ‘Bij ons thuis’; portretten van Balansgezinnen, heeft nog steeds een vaste plaats in het blad. Nieuw is ‘Trots op mijn kind’, een rubriek waarin lezers vertellen waarom zij trots zijn op hun kind. Ook nieuw is ‘In vertrouwen’, waarin een Balans-ouder haar/zijn hart lucht over iets waar hij níet trots op is; de teleurstelling over een kind met een diagnose of de angst voor een erg agressief kind. Vertrouwd is de rubriek ‘Uit de praktijk van’ waarin een hulpverlener vertelt over zijn/haar methode om kinderen uit onze doelgroep te helpen. Niet alle therapieën zijn ‘bewezen effectief’ maar al werkt het niet, soms hélpt het wel. Balans Magazine vraagt zo mogelijk wetenschappelijk commentaar. Elke maand drie vaste columns; Anouk van Westerloo, journalist, vertelt over haar dagelijks leven met twee kinderen die beiden Asperger hebben. Rekendeskundige Marisca Milikowski vertelt over haar ervaringen met kinderen met
6
BALANS JAARVERSLAG 2012
Balans Kids Balans Kids is het tijdschrift voor kinderen van ongeveer 6 tot 14 jaar uit de doelgroep van Balans. Het tijdschrift verscheen in 2012 negen maal, tegelijk met Balans Magazine. Alleen leden van Balans kunnen een abonnement op Balans Kids nemen. In Balans Kids kunnen kinderen uit de doelgroep lezen dat ze niet de enige zijn bij wie niet alles ‘vanzelf gaat’. De insteek van het blad is positief; er wordt steeds aandacht besteed aan de talenten van de kinderen, die ze naast hun leer- of gedragsprobleem ook altijd hebben. Het blad wordt niet alleen door kinderen uit de doelgroep gelezen, maar ook door broertjes en zusjes, vriendjes en vriendinnetjes en klasgenoten. Eén van de onderwerpen die in de Balans Kids steeds terug komen zijn de tips; voor handige websites, apps, leuke boeken en films en ook praktische tips, bijvoorbeeld voor omgaan met je stoornis, organisatie of de eerste keer naar de middelbare school.
Balansbabbels.nl Balans Babbels is de website voor kinderen uit de doelgroep (en óók voor broertjes en zusjes, vriendjes en vriendinnetjes en klasgenoten!) van ongeveer 8 tot 14 jaar. Op Balans Babbels vinden de kinderen informatie in begrijpelijke taal over de stoornissen, ze kunnen berichten achterlaten op het prikbord, moppen plaatsen en elke maand een nieuwe puzzel oplossen. Op Balansbabbels ook vaak wat extra informatie over de rapportages uit Balans Kids, met een filmpje.
BALANS JAARVERSLAG 2012
7
Balansdigitaal.nl Balansdigitaal is voortdurend in ontwikkeling. Twee webredacteuren zijn, samen met de inhoudelijk medewerkers, dagelijks in de weer met nieuwsberichten en het up-to-date houden van de inhoudelijke informatie.
I
n 2012 kreeg de website een uiterlijke ver-
vullende webwijzer met links en extra informatie
andering door het gebruik van zogenaamde
over de onderwerpen uit BM.
widgets. Voor de webredactie betekent dit dat
zij meer invloed kunnen uitoefenen op de voor-
Vertrouwd op de website is de webwinkel,
kant van de website, waardoor de website nóg
waarin in de loop van 2012 veel meer producten
actueler en informatiever is geworden.
zijn verschenen. Het landelijk bureau heeft de verzending van de brochures, folders en boeken
Gevoed door de documentaliste, de inhoude-
in eigen beheer genomen. Katinka Bouman ver-
lijk medewerkers en eigen informatiebronnen
zorgt de webwinkel, ondersteund door vrijwil-
plaatst de webredactie dagelijks nieuwsberichten
liger Sandra de Jong. De service aan leden en
over uiteenlopende onderwerpen, natuurlijk
potentiële leden is uitgebreid met boeken, een
altijd in relatie tot de doelgroep van Balans. De
digitaal kennismakingspakket, de mogelijkheid
nieuwsberichten verschijnen automatisch ook op
tot eenmalige donaties aan Balans en betaling
Twitter en Facebook en nodigen daar weer uit tot
per iDEAL. Voor leden zijn er interessante
websitebezoek.
kortingen, gratis verzending en gratis downloadmogelijkheid van daarvoor geschikte producten.
Ook inspelend op de actualiteit is onder ‘balansdigitaal.nl/balans/wat-vindt-balans/’ te
Via de website kunnen leden ook het forum en
lezen wat de standpunten van Balans op diverse
de chatbox bereiken. Het forum is opgezet om
(soms controversiële) onderwerpen zijn.
leden met elkaar in contact te brengen. Er is altijd wel iemand die reageert: een andere ouder
Vanaf september maakte de ‘blog’ zijn intrede op
die het probleem herkent, of een ervarings-
Balansdigitaal; regelmatig delen de redactie, een
deskundige moderator die kan doorverwijzen
ouder, een professional en Arga Paternotte hun
naar informatiebronnen of gerichte adviezen kan
verwondering, verontwaardiging of bewondering
geven. Het forum wordt onderhouden door de
over actuele onderwerpen met de lezer.
forummoderators, die zich hiervoor vrijwillig inzetten. Voor meer direct contact met andere
Op de website is ook Balans Magazine te vinden,
ouders, kunnen leden terecht op de chatbox.
voor leden zijn de artikelen gratis te downloaden.
Ook deze wordt beheerd door vrijwilligers; van
Behalve een overzicht van de inhoud van de
maandag tot en met donderdag is er van 21.00
tijdschriften is er ook een verdiepende en aan-
tot 22.00 uur een chatmoderator aanwezig. Balans heeft in 2012 meegewerkt aan de realisatie van de Toolbox Zorgleerlingen op de website van het Onderwijscentrum Binnenvaart. Deze toolbox geeft informatie aan iedereen die betrokken is bij het onderwijs aan zorgleerlingen in de binnenvaartsector, met name gericht op de beroepspraktijkvorming. Er is een gedeelte voor bedrijven, onderwijsinstellingen, leerlingen en ouders. Lees meer op Onderwijscentrum Binnenvaart.
8
BALANS JAARVERSLAG 2012
De steunpunten “De website” is niet alleen Balansdigitaal, maar ook een koepel voor een aantal subsites, ieder op hun beurt een volledige website met informatie: het Steunpunt ADHD, Steunpunt Dyslexie, Steunpunt Forensische Zorg en het Steunpunt Passend Onderwijs (waarvoor meer aandacht op pagina 11). Op de verschillende steunpunten worden nieuwsberichten en agendaitems die bij het steunpunt passen weergegeven. Steunpunt Forensische Zorg De informatie op de website van het Steunpunt Forensische Zorg is in de loop van 2012 aangevuld en uitgebreid. Op het steunpunt is aandacht voor het ouderperspectief en
is informatie te vinden waar ouders van kinderen die in aanraking zijn gekomen met politie en justitie daadwerkelijk verder kunnen. Het Steunpunt Forensische Zorg op internet is een van de producten van het project Forensische Zorg, waarvan 2012 het tweede projectjaar was. Het project is een initiatief van Balans in samenwerking met de Nederlandse Vereniging voor Autisme en wordt mogelijk gemaakt door een projectsubsidie van het VSB fonds. Het project wordt uitgevoerd door een projectleider en ondersteund door een werkgroep van ervaringsdeskundige ouders en professionals. Behalve de aanvulling
van de website werd in 2012 ook een folder ontwikkeld voor ouders van jongeren met een ontwikkelingsstoornis, die in aanraking (dreigen te) komen met politie en justitie. In de folder: • informatie over het Steunpunt Forensische Zorg van Balans/NVA (www. steunpuntforensischezorg.nl) • praktische tips voor ouders en medewerkers van politie en justitie • nuttige links en adressen voor meer informatie De folder is gratis te downloaden en tegen verzendkosten te bestellen in de webwinkel van Balans.
De sub-sites zijn te bereiken via de oranje/blauwe balk bovenaan elke pagina van balansdigitaal.nl
BALANS JAARVERSLAG 2012
9
De helpdesk Telefonisch en per mail Voor de helpdesk van Balans, waar 21 vrijwilligers, bij toerbeurt, elke werkdag leden en niet-leden per telefoon te woord staan en proberen hun zorgen te horen en hun vragen te beantwoorden en waar 9 andere vrijwilligers de vragen beantwoorden die per mail gesteld worden, was 2012 een jaar vol veranderingen.
V
ooruitlopend op de Wet passend
Steunpunt Dyslexie en de Rugzaklijn op in het
onderwijs (meer daarover op pagina 11)
Steunpunt Passend Onderwijs.
werd de zogenaamde Rugzaklijn van de
Chronisch Zieken en Gehandicapten Raad (CG-
Vragen aan het Steunpunt Passend Onderwijs
Raad) ondergebracht bij Balans. Dat betekende
kunnen gaan over kinderen uit de doelgroep
voor Balans een versterking van de helpdesk met
van Balans, maar ook over chronisch zieke
twee deskundige en ervaren betaalde mede-
kinderen en kinderen die om andere redenen
werkers. Tot 1 augustus beantwoordden Anja
behoefte hebben aan extra ondersteuning en
Meijdam en Patty Stefens vragen die via de Rug-
voorzieningen. Voor de vrijwillige medewerkers
zaklijn gesteld werden, na 1 augustus gingen het
van de helpdesk van Balans betekende dit een belangrijke uitbreiding van de benodigde kennis. Gelukkig is de ‘back-office’, die al jaren werd gevormd door Karin Horvat (de coördinator van de AIL) en Marijse Pel (van het Steunpunt Dyslexie) versterkt met Patty Stefens en Anja Meijdam. Zo nodig wordt een beroep gedaan op de medewerkers van het kenniscentrum, met specifieke kennis over leerstoornissen, gedragsstoornissen en forensische zorg. Zoals ieder jaar verzorgde Karin Horvat voor ‘haar’ vrijwilligers deskundigheidsbevordering door middel van haar weekbrief, documentatie per mail, en vrijwel maandelijkse themabijeenkomsten met uiteenlopende onderwerpen: • Docuportal, het systeem waarin alle informatie voor/van en over de helpdesk wordt opgeslagen • Wat doet Balans; flitspresentaties van de medewerkers van het bureau • Commissie Gelijke Behandeling • Forensische zorg • Dyslexie en sociaal-emotionele problemen • Passend onderwijs (en medezeggenschap) • Onderwijsconsulenten
10
BALANS JAARVERSLAG 2012
Wet passend onderwijs Passend onderwijs zal veel veranderen in de manier waarop onderwijs wordt georganiseerd voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. Vanaf 1 augustus 2014 vervallen het rugzakje en de landelijke indicatiestelling voor speciaal onderwijs en gaan scholen samenwerken in 150 samenwerkingsverbanden.
D
e samenwerkingsverbanden moeten
voor het inrichten van twee steunpunten: het
ervoor zorgen dat ieder kind onderwijs
Steunpunt Medezeggenschap Passend Onderwijs
krijgt dat goed bij hem of haar past.
(voor medezeggenschapsraden) en het Steunpunt Passend Onderwijs. Het Steunpunt Passend
De Wet passend onderwijs speelde al een rol
Onderwijs kwam tot stand door een samenwer-
in 2011; Balans discussieerde mee over het
king van de CG-Raad, het Platform VG en Lan-
referentiekader en vroeg aandacht voor de
delijke Oudervereniging Balans. Het Steunpunt
samenwerking met ouders, die in het eerste
Passend Onderwijs is ondergebracht bij Balans
concept van de wet geen rol leken te hebben.
en zoals hiernaast beschreven zijn in dit steun-
Balans voerde samen met de CG-Raad, Platform
punt de helpdesk van de Rugzaklijn (CG-Raad) en
VG en de NVA actie en diende een petitie in voor
het Steunpunt Dyslexie (Balans) samengegaan.
instemmingsrecht voor ouders, maar ondanks de ondersteuning van velen lukte het niet om dit in
Gelukkig weten ouders het Steunpunt Passend
de wet opgenomen te krijgen.
Onderwijs te vinden, 贸贸k met vragen over leer-
De CG-Raad, Platform VG en Oudervereniging
stoornissen.
Balans pleitten herhaaldelijk voor deelname van ouders die niet in een medezeggenschapsraad
In Balans Magazine is in november 2012 gestart
zitten aan de ondersteuningsplanraad van het
met een serie artikelen over passend onderwijs
samenwerkingsverband. Dat maakt het mak-
en de veranderingen die dit met zich meebrengt
kelijker voor ouders van kinderen met een extra
voor onze doelgroep.
ondersteuningsbehoefte om mee te praten in het samenwerkingsverband. Dat de Minister hier een toezegging over deed, was belangrijk voor ons en onze doelgroep.
Joli Luijckx overhandigt de petitie voor instemmingsrecht aan Jeroen Dijsselbloem, destijds voorzitter van de Vaste Kamercommissie OCW
Na de val van het kabinet werd de voorgenomen bezuiniging op passend onderwijs geschrapt, ook een belangrijk punt voor onze doelgroep. Er is ruimte gekomen om meer tijd te nemen voor een gefaseerde invoering van passend onderwijs. Dat zou als bijkomend voordeel kunnen hebben dat de stelselwijziging jeugdzorg (decentralisatie naar de gemeenten) in tijd beter afgestemd kan worden op deze stelselwijziging. Beide stelselwijzigingen hebben immers te maken met zorg in en om de school. Op 9 oktober werd de Wet passend onderwijs aangenomen. Om ouders te ondersteunen bij het vinden van de juiste voorzieningen van hun kind met een extra ondersteuningsbehoefte werd subsidie verstrekt
BALANS JAARVERSLAG 2012
11
De regionale afdelingen van Balans Ruim 200 vrijwilligers in het hele land Balans heeft 26 regionale afdelingen, verspreid over heel Nederland. De regionale afdelingen spelen een belangrijke rol bij het ondersteunen van ouders, het bevorderen van onderlinge contacten, het geven van voorlichting aan ouders en desgevraagd ook aan scholen, verenigingen en hulpverleners en tot slot belangenbehartiging binnen de regio.
D
e meeste afdelingen organiseren regel-
problemen op te komen. In het kader van de
matig (gratis) inloopbijeenkomsten voor
transitie van de jeugdzorg en passend onderwijs
leden en andere belangstellenden. Ouders
wordt deze regionale belangenbehartiging extra
kunnen hier vrijblijvend binnenlopen en in een
belangrijk; voorzieningen worden immers lokaal
informele sfeer vragen stellen aan de ervarings-
vastgesteld en aanbesteed.
deskundige afdelingsvrijwilligers, andere ouders
Ook vragen we steeds vaker individueel vrijwil-
ontmoeten en onderling ervaringen uitwisselen.
ligers om deel te nemen aan overleg bij andere
Verschillende afdelingen hebben gespreksgroepen
organisaties om de belangen van onze ouders te
voor ouders van kinderen met ADHD, dyslexie,
behartigen; bij het Kenniscentrum voor Kinder- en
PDD-NOS en soms voor andere stoornissen.
Jeugdpsychiatrie (op meerdere onderwerpen) en bij het ontwikkelen van voorlichtingsmateriaal.
Verschillende afdelingen organiseren een of meerdere thema-avonden per jaar, waarbij een of meerdere aspecten worden belicht, zoals medicatie
De 26 afdelingen van Balans, weergegeven per provincie Provincie
Regionale afdelingen per provincie
NOS. Tijdens een thema-avond gaan één of meer
Drenthe
Drenthe
sprekers in op het thema. Aanwezigen kunnen
Flevoland
Flevoland
Friesland
Friesland
Gelderland
Achterhoek, Arnhem, NijmegenRivierenland, Veluwe
Groningen
Groningen
Limburg
Limburg
Noord-Brabant
Midden-Brabant, Noord-Oost-Brabant, WestBrabant, Zuid-Oost-Brabant
Noord-Holland
Groot Amsterdam, Kennemerland, Noord-Holland-Noord
Groot Amsterdam, Kennemerland en Noord-
Overijssel
Twente, Zwolle-Salland
Holland-Noord werkten samen in de organisatie
Utrecht
Het Gooi e.o., Oostelijk Utrecht, Westelijk Utrecht
Zeeland
Zeeland
Zuid-Holland
Groot Den Haag, Groot Rotterdam, Rijnland, Zuid-Holland-Oost
bij ADHD, hulpmiddelen bij dyslexie, onderwijstips of hoe om te gaan met pubers met ADHD of PDD-
vragen stellen en boeken en brochures van Balans aanschaffen. Leden krijgen doorgaans korting op de entreeprijs. In 2012 hebben de vrijwilligers ook aandacht besteed aan stoornissen die vaak wat minder aandacht krijgen, zoals ODD (WestBrabant), ‘Sinterklaas en autisme’ (Oostelijk Utrecht), dyscalculie (Zeeland en Friesland) en NLD (Zwolle/Salland en Westelijk Utrecht). Daarnaast zijn er ook veel speciale dagen georganiseerd zoals de Activiteitendag in NijmegenRivierenland, “Verwendag” in Tilburg en een “Activiteitendag” in Groot Den Haag.
van een regio-symposium over ‘speciale pubers’. Waar mogelijk nemen afdelingsvrijwilligers deel aan regionale overlegvormen, om voor de belangen van kinderen met leer-, ontwikkelings- en gedrags-
12
BALANS JAARVERSLAG 2012
Wat geeft vrijwilligers de kracht voor dit werk? Een grafische weergave van hun antwoorden op deze vraag
BALANS JAARVERSLAG 2012
13
Aan tafel met… (samen staan we sterker) Landelijke Oudervereniging Balans behartigt de belangen van haar doelgroep (ouders van) kinderen met ontwikkelingsstoornissen bij leren en/of gedrag. Steeds vaker vindt Balans medestanders in deze belangenbehartiging, en ook steeds vaker wordt Balans beschouwd als een belangrijke gesprekspartner voor instellingen en overheden. Op de website vindt u een overzicht van veel activiteiten op het gebied van belangenbehartiging: balansdigitaal.nl/balans/wat-doet-balans/belangenbehartiging/activiteiten/ Op deze pagina een paar voorbeelden van belangrijke gesprekspartners in 2012.
Landelijk Platform GGz Balans is lid van het Landelijk Platform GGz (LPGGz), een overkoepelende vereniging voor cliënten- en familieorganisaties in de geestelijke gezondheidszorg. Het Landelijk Platform GGz behartigt de belangen van haar leden in onder meer de politiek, bij zorgverzekeraars en bij brancheorganisaties. Via verschillende themagroepen bepaalt het
LPGGz gezamenlijke standpunten, reageert zij inhoudelijk op wetstrajecten, adviseert zij aan beleidsmakers en mengt zij zich actief in discussies. De leden nemen deel aan een of meerdere themagroepen. Balans is actief betrokken bij de themagroep Jeugd, die opkomt voor de belangen van jeugdige cliënten binnen de geestelijke gezondheidszorg.
Landelijk Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie Het Landelijk Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie (KJP) verankerde het raadplegen van ervaringsdeskundige ouders en patiënten en Balans neemt deel aan de Ervaringsraad die op 28 maart 2012 voor het eerst bij elkaar kwam.
Tweede Kamerfractie PvdA Om zich te informeren over de situatie in het onderwijs voert de PvdA regelmatig overleg met ouders, docenten, vrijwilligers en deskundigen. Op woensdag 4 april vond op initiatief van de
Tweede Kamerfractie van de PvdA een rondetafelgesprek plaats over de toekomst van het voortgezet onderwijs. Balans was erbij.
Samenwerking met CG-Raad en Platform VG De samenwerking met de CG-Raad en het Platform VG in het Steunpunt Passend Onderwijs is al uitgebreid aan de orde gekomen op pagina 11.
14
BALANS JAARVERSLAG 2012
Per Saldo en NVA Samen met Per Saldo en de NVA maakt Balans zich zorgen over de 10-uursregeling bij het PGB. Maar liefst 90% van de mensen die alleen begeleiding nodig hebben, komt niet meer in aanmerking voor een PGB, als de 10-uursregeling niet wordt aangepast. Voor deze doelgroep is er niet voldoende zorg in natura beschikbaar. Bovendien sluit deze zorg vaak niet aan bij de hulpvraag van ouders en kind. Daarom is er geen goed alternatief aanwezig voor zorg die ouders nu met een PGB kunnen inkopen.
Kinderombudsman: meldpunt thuiszitters De Kinderombudsman opende maandag 27 augustus een meldpunt waar kinderen die niet naar school gaan hun ervaringen kunnen vertellen. Balans besteedde veel aandacht aan het meldpunt en de telefoon stond roodgloeiend. Kinderombudsman Marc Dullaert maakt zich sterk voor de rechten van kinderen in Nederland. De Kinderombudsman en Balans hebben veel raakvlakken en dus ook mogelijkheden om samen te werken en elkaars werk te versterken. Om die reden hebben voerde Balans een kennismakingsgesprek met Marc Dullaert en ombudswerker Esther Vreeburg. Balans draagt actief bij aan het onderzoek naar het recht op onderwijs door inzicht te geven in de verschillende typen thuiszitters (kinderen die geen onderwijs volgen). Ook zal de Kinderombudsman in de toekomst de deskundigheid van Balans bij andere activiteiten betrekken.
Stakende leraren Balans ondersteunde de leraren die op 6 maart staakten. Met de staking gaven de leraren aan dat zij door de bezuinigingen niet meer de onderwijszorg kunnen bieden die nodig is om voor alle kinderen passend onderwijs te realiseren.
Bezuinigingen zijn funest voor een zorgvuldige invoering van passend onderwijs. Kwetsbare kinderen met een ontwikkelingsstoornis worden hiervan de dupe. De voorgenomen bezuinigingen werden teruggedraaid.
Gemeenten en WMO-raden Balans maakte zich zorgen over de decentralisatie van de AWBZ en schreef een brief naar alle gemeenten en WMO-raden in het land. De voorgenomen decentralisatie werd na de val van het kabinet teruggedraaid. Het nieuwe kabinet maakte nieuwe plannen en Balans volgt de ontwikkelingen op de voet. Ook de transitie in de Jeugdzorg gaat voor onze doelgroep veel betekenen.
LBBO De Landelijke Beroepsgroep voor Begeleiders in het Onderwijs, LBBO organiseerde op 20 november een conferentie over ouderbetrokkenheid. Twee medewerkers van Balans verzorgden een workshop, die ook elders in het land bruikbaar is. Onderling zijn heel veel creatieve ideeĂŤn uitgewisseld. De bezoekers gingen na afloop dan ook geinspireerd naar huis.
Steeds vaker wordt Balans beschouwd als een belangrijke gesprekspartner voor instellingen en overheden
BALANS JAARVERSLAG 2012
15
Kennis-symposium Balans kijkt terug op een uitverkocht en zeer geslaagd kennissymposium, waar ter gelegenheid van het 25-jarig bestaan van de oudervereniging een keur van gerenommeerde sprekers was uitgenodigd.
H
et symposium ging traditioneel van
Prof. Dr. Jaap Oosterlaan over nieuwe
start met een indrukwekkende film,
remedies; sport en andere mogelijkheden om
getiteld ‘de andere kant van het etiket’.
afwijkend gedrag te beïnvloeden
In deze film spreken drie gezinnen uit de Balans-
Prof. dr. Marina Danckaerts over medicatie
doelgroep zich uit over de voor- en nadelen van
voor gedrag, de plussen en minnen
het hebben van een etiket en vertelden ze waar
Dr. Sandra Kooij en dr. Ellen Fliers over de
zij tegen aan lopen binnen het onderwijs en de
Levenslooppoli
hulpverlening. Voor het eerst dit jaar konden professionals Na de film volgde de eerste lezing door
accreditatiepunten krijgen voor het kennis-
prof. Jan Buitelaar. Hij zette het beeld van
symposium van Balans. Er werd accreditatie aan-
50 jaar ADHD in historisch perspectief en ging
gevraagd en verleend bij NIP, NVO, VGCT
in op de zin en onzin van diagnoses en etiketten.
en FGZP.
Over de dag verdeeld volgden nog zeven lezingen
In de pauzes was er tijd om de informatiemarkt
van andere gerenommeerde sprekers:
te bezoeken. De stand van Balans werd zoals altijd druk bezocht.
Prof. dr. Hanna Swaab over de cognitieve
16
controlefuncties van kinderen met afwijkend
Van de bijna 1200 betalende bezoekers van
gedrag
het kennissymposium van Balans op 28 septem-
Dr. Paul Leseman over de capaciteit van het
ber heeft de helft (663) een evaluatieformulier
werkgeheugen
ingevuld. De film werd goed gewaardeerd en ook
Prof. dr. Bram Orobio di Castro over het
de dagvoorzitter, Daniella Krijger (Balans regio
inspelen op de denkwereld van kinderen met
Groot Amsterdam), kreeg positieve beoordelingen.
een kort lontje
95% vond de informatiemarkt goed, en voor 94%
Drs. Esther ten Brink over Braingame Brian;
voldeed het hele symposium aan de verwachtingen.
spelend leren, trainen van cognitieve controle-
100% van de invullers vindt het Beatrixtheater in
functies
Utrecht geschikt voor het symposium.
BALANS JAARVERSLAG 2012
Balans Award De achtste Balans Award ging
droeg iedereen op school twee
naar basisschool ’t Schrijverke.
verschillende sokken!
In het juryrapport werden met
Directeur Paul van Aanholt in
name directeur Paul van Aan-
Balans Magazine: “Wij kijken bij
holt en zorgcoördinator Els van
ieder kind naar de kansen en de
Doorn geprezen om hun verdien-
mogelijkheden, maar we kennen
sten. Paul van Aanholt draagt al
onze grenzen. … Toverwoord is
twintig jaar elke dag twee ver-
communicatie. … We vragen ook
schillende sokken om hem eraan
veel aan ouders, zonder hen lukt
te helpen herinneren dat geen
het niet.”
twee leerlingen hetzelfde zijn.
De jury sprak in haar rapport van
Op de dag van de feestelijke uit-
een ‘sprekend voorbeeld van pas-
reiking van de Award, 3 oktober,
send onderwijs’.
Afscheid Arga Paternotte In het februarinummer van
Arga als medewerker. Voor haar
een volwaardige gespreks-
Balans Magazine nam hoofd-
enorme inzet ontving Arga een
partner is geworden voor over-
redacteur Arga Paternotte af-
koninklijke onderscheiding en de
heid, ziektekostenverzekeraars,
scheid van de lezers van het blad.
ruim 1000 symposiumbezoekers
wetenschappers en zorg-
“Mijn ‘gezonde woede’ als de
zongen de kersverse Ridder in
aanbieders. Ook heeft zij ver-
doelgroep, naar mijn idee, weer
de orde van Oranje Nassau toe:
schillende publicaties - waarvan
eens onrecht werd aangedaan,
Arga, bedankt. Arga’s omvang-
sommige in samenwerking met
is nog lang niet geblust. En mijn
rijke netwerk kreeg de gelegen-
deskundigen uit de wetenschappe-
drang om dat in woorden om te
heid haar te feliciteren op een
lijke wereld - op haar naam staan.
zetten is nog lang niet gedoofd”.
drukbezochte receptie.
Arga bleef dan ook schrijven,
Al 25 jaar is Arga betrokken bij
voor Balans Magazine, voor de
Balans. In het begin uit nieuws-
website en voor de herziene uit-
gierigheid naar wat er met haar
gave van Het is ADHD, die in 2013
eigen kind aan de hand was, later
zal verschijnen.
onder andere ook als hoofdredacteur van Balans Magazine.
Na afloop van het jaarlijkse
Daarnaast was ze woordvoerder
symposium, waarvan Arga een
en werd ze steeds meer het ge-
groot deel van de organisatie ver-
zicht van Balans. Arga heeft zich
zorgde, nam Balans afscheid van
ervoor ingespannen dat Balans
BALANS JAARVERSLAG 2012
17
Kenniscentrum Balans heeft altijd de wetenschappelijke ontwikkelingen rondom onze doelgroep op de voet gevolgd. De afgelopen jaren is er steeds meer aandacht voor de neurobiologie en dat zien we terug in de nieuwsberichten op de website en de lezingen op de symposia. Er wordt steeds meer bekend over de aanleg voor leer- en gedragsstoornissen en over de factoren die de ontwikkeling van kinderen beïnvloeden – zowel negatief als positief.
H
et gaat niet altijd over (weten-
zodat uiteindelijk kinderen met ADHD
obsessies of hyperactiviteit karakter-
schappelijke) feiten, maar
de zorg geboden kan worden die ze
trekken zijn die je maar moet zien te
vaak ook over opvattingen
nodig hebben.
overwinnen. Laat dokters en patiënten
en beeldvorming. In 2012 liet Laura
Miek Wijnbergen en Angelique Bergs-
samen uitmaken of er sprake is van
Batstra van zich horen met haar boek
ma (ouders van het Platform Veront-
lijden dat behandeling behoeft.
Hoe voorkom je ADHD? Door de diag-
ruste Ouders), Gera Schutte en Suzan
En wat is erop tegen dat ze het
nose niet te stellen. Ze beschuldigde
Otten-Pablos (coaches en ouder),
probleem omschreven zien in een
‘de kinderpsychiatrie’ maar ook ouder-
Robert Vermeiren en Michiel Noordzij
handboek? Herkenning biedt aankno-
vereniging Balans van overdiagnose en
(kinderpsychiaters), Rob Pereira (kin-
pingspunten maar uiteindelijk bepalen
onnodige medicalisering van afwijkend
derarts), Arga Paternotte (oud-hoofd-
arts en patiënt samen de behoefte aan
gedrag. Balans gaf tegengas op de
redacteur Balans Magazine) en Jacky
hulp bij herstel naar het kunnen func-
website en in de pers. Uiteindelijk
Stuifmeel (adjunct-directeur Balans)
tioneren in de samenleving.
staan Balans en Batstra aan dezelfde
werkten aan ‘Wij bouwen samen’;
kant: wij vinden dat kinderen (en hun
op zoek naar een gezamenlijke strate-
De zorg voor cliënten/patiënten
ouders) die ondersteuning nodig heb-
gie om ADHD en de behandeling van
wordt niet alleen door de DSM in
ben dat moeten krijgen.
ADHD op een correcte en positieve
kaart gebracht maar ook door richt-
manier op de kaart te zetten.
lijnen vanuit de verschillende kennisinstituten. Balans levert waar mogelijk
Laat dokters en patiënten samen uitmaken of er sprake is van lijden dat behandeling behoeft
een bijdrage aan de richtlijnen voor onze doelgroep: Richtlijn autisme (Jeugd GGz) Richtlijn ADHD (Jeugdzorg) Richtlijn Ernstige gedragsproblemen (Jeugdzorg) Richtlijn ADHD (Jeugd GGZ)
Mede naar aanleiding van de uitspra-
Ook de DSM, waarvan de vijfde editie
ken van Batstra kwam de discussie
in ontwikkeling is, leverde veel stof
over ‘labelling’ weer bovendrijven.
voor discussie. Voor Balans gaat het
Vanzelfsprekend is er in het kennis-
Het ADHD-debat werd gekleurd door
niet om diagnoses, maar om kinderen
centrum ook ruime aandacht voor de
ongenuanceerde en tendentieuze
(en volwassenen) met problemen van
ontwikkelingen rondom leerstoornis-
berichten. Een aantal ouders en hulp-
psychiatrische en psychologische aard.
sen; dyslexie en in toenemende mate
verleners ging met elkaar om de tafel
Wij vinden dat vooral de mate van
dyscalculie.
zitten. Een gemêleerd gezelschap met
lijden van personen bepalend is voor
een gezamenlijk doel, namelijk ervoor
opname in een dergelijk handboek.
zorgen dat er een correct beeld ge-
Niet de algemene opinie of de poli-
schetst wordt van ADHD in de media,
tiek zou moeten bepalen dat angsten,
18
BALANS JAARVERSLAG 2012
Dyscalculie Een stoornis die (nu nog) minder bekend is dan dyslexie, is dyscalculie. Voor kinderen met ernstige rekenproblemen komt gelukkig steeds meer aandacht. Balans levert daaraan een bijdrage; op de website, in het tijdschrift en vanuit het bureau. In navolging van het Kwaliteitsinstituut Dyslexie werd in augustus 2012 een Kwaliteitsinstituut Dyscalculie opgericht. Het Kwaliteitsinstituut Dyscalculie is een onafhankelijk instituut dat ernaar streeft dat ieder kind met ernstige rekenproblemen op een uniforme en kwalitatief goede manier gediagnosticeerd en behandeld wordt door een team van gespecialiseerde behandelaars. Het Kwaliteitsinstituut Dyscalculie is opgericht in samenhang met het onlangs verschenen ‘Protocol dyscalculie: diagnostiek voor gedragsdeskundigen’, opgesteld door onder andere Hans van
Luit. Dit protocol biedt richtlijnen voor gedragsdeskundigen om door verantwoord onderzoek te bepalen of een leerling dyscalculie heeft of niet. Het Kwaliteitsinstituut Dyscalculie verzorgt onder meer cursussen die opleiden tot geschoold gebruiker van het Protocol Dyscalculie. Voor ouders wordt het dan mogelijk een diagnosticus en rekenbehandelaar te kiezen die werkt volgens de richtlijnen van het protocol en het kwaliteitsinstituut. Dit geeft houvast en biedt ouders een waarborg voor verantwoorde diagnostiek en effectieve rekenhulp. In 2012 verschenen de samenvattingen van de Protocollen Ernstige Reken- en Wiskunde-problemen en Dyscalculie voor het voortgezet onderwijs (ERWD2) en het middelbaar beroepsonderwijs (ERWD3). Die protocollen sluiten aan bij het eerder verschenen Protocol
ERWD1 voor het basisonderwijs en zijn een leidraad voor scholen om leerlingen met (ernstige) rekenproblemen te ondersteunen en tot het gewenste referentieniveau te brengen. Zeker gezien de invoering van de centrale rekentoets in het VO en het MBO is dit van groot belang. De protocollen ERWD2 en ERWD3 bieden handvatten bij het ontwikkelen van rekenbeleid en het geven van goed rekenonderwijs. Hoe kan de school bijvoorbeeld rekenzwakke leerlingen begeleiden en hierbij goed inspelen op hun onderwijsbehoeften en kennisniveau? En wat zijn de belangrijkste aandachtspunten bij het (vorm)geven van goed rekenonderwijs? De protocollen zijn in opdracht van het ministerie van OCW ontwikkeld door de Nederlandse Vereniging tot Ontwikkeling van het Reken-Wiskunde Onderwijs (NVORWO).
BALANS JAARVERSLAG 2012
19
Balans-enquête
Het etiket In mei vroegen wij ouders deel te nemen aan een Balans-enquête. De vragenlijst ging over datgene wat etiketten, zoals ADHD, dyslexie en PDD-NOS opleveren.
M
aar liefst 385 mensen vulden de
stigma. Opvallend is dat leden van Balans minder
enquête in. De enquête werd meestal
vaak het etiket zouden willen wegpoetsen, dan
door de moeder ingevuld, 53% van de
niet-leden. Bij meisjes wordt iets neutraler tegen
respondenten was lid van Balans. Niet-leden
het etiket aangekeken dan bij jongens.
hebben de enquête dus ook goed gevonden; vaak
Het gevoel over het etiket hangt samen met de
via Twitter of onze website.
tevredenheid over de praktische tips, die ouders naar aanleiding van de diagnose kregen. Als de
De meeste ouders hebben een positief gevoel
praktische tips goed helpen, dan weegt het etiket
over het etiket. Het gaf hen een onmisbare
minder zwaar. Bij de diagnose ADHD blijkt in
gebruiksaanwijzing: praktische oefeningen,
onze steekproef dat als het kind wel medicijnen
een andere opvoedstijl, of medicijnen. Hierdoor
gebruikt, men vaker een positief gevoel heeft
kwamen er voor hun kind meer rust, ontwikke-
over het etiket.
lingsmogelijkheden en plezier. Op school, thuis en op de sportclub. Dit betekent overigens niet
Over medicatie zijn ouders positief, maar ze
dat onze ouders met het etiket te koop lopen of
maken zich wel zorgen. Een moeder zei: “De
dat problemen ineens over zijn. Ouders willen
maatschappij heeft veel commentaar op het slik-
een zo normaal mogelijk leven voor hun kind.
ken van medicijnen, maar kan zelf helemaal niet
Het etiket is het startpunt.
zonder. Een kind is al gauw te druk of vreemd in de ogen van anderen.”
Uit de enquête bleek dat maar liefst twee derde van de ouders jarenlang heeft geworsteld, voor
Veel ouders willen dat hun kind niet als ‘anders’
de diagnose werd gesteld. De helft van de ouders
wordt gezien. Maar ook dan kan het etiket hel-
was opgelucht, maar toch ook wel bezorgd, na
pen; een moeder: “Dankzij het etiket kan mijn
het horen van de diagnose.
zoon nu naar een cluster 3 school waar hij zich thuis voelt onder gelijke kinderen. Hier is hij niet
20
De meeste ouders vinden het etiket onmisbaar
de vreemde eend in de bijt. We zien een gelukkig
als gebruiksaanwijzing, maar wel lastig als
kind, zonder de diagnose was dit nooit gelukt.”
BALANS JAARVERSLAG 2012
groot Kleine kinderen worden
Meer aandacht voor pubers
De focus bij Balans heeft lang gelegen op de basisschoolleeftijd en de start van de middelbare school. Al sinds enkele jaren komt er meer aandacht voor de specifieke problemen van pubers en adolescenten uit onze doelgroep.
D
at betekent ook meer aandacht voor het
5. Daar gaan ze dan… Over voortgezet onderwijs.
onderwijs op MBO en HBO niveau, zoals
6. Over vrienden, verkering en zo. Over relaties
we zien in de nieuwsberichten.
en seksualiteit. 7. Van het rechte pad af. Over spijbelen,
Een onderwerp dat tegen het 18e jaar gaat
spelen is het rijbewijs. Samen met Impuls maakte
8. En nu verder.
verslaving en criminaliteit.
Balans zich sterk voor de afschaffing van de herkeuring van mensen met ADHD. Als mensen met
In de bijeenkomsten, die elk 2 ½ uur duren
ADHD een rijbewijs krijgen, hebben zij bewezen
wordt theorie behandeld en wordt met inter-
dat zij veilig op de weg kunnen rijden. Niet alleen
actieve werkvormen de gelegenheid gegeven om
is de keuring en de steeds terugkerende herkeu-
ervaringen uit te wisselen.
ring, die de ADHD’er zelf moet betalen, heel duur
In 2012 werd gestart met de pilot-cursus, die
en vallen ze erg zwaar bij onze achterban, ze
gevolgd werd door 20 enthousiaste leden van
zijn ook nog eens discriminerend.
Balans. Deze deelnemers, wiens kinderen voor het grootste deel de puberteit al achter de rug
Ook in Balans Magazine wordt steeds meer
hebben, zullen in 2013 verder getraind worden
aandacht besteed aan pubers, in december 2012
om de cursus in het land te gaan geven.
zelfs met een puberspecial met daarin onder andere een interview met puberspecialist Eveline Crone, auteur van ‘Het puberbrein’ en ‘Het sociale brein van de puber’. Voor ouders van pubers uit de doelgroep startte Balans in 2012 met de ontwikkeling van een cursus ‘Ouderpower’. De Ouderpower-cursus wordt gegeven door ervaringsdeskundigen; getrainde vrijwilligers met (grote) kinderen uit de doelgroep van Balans. De cursus bestaat uit acht modules 1. Over (onze) pubers. Over de puberteit. 2. Gedrag nader bekeken. Over pubergedrag. 3. In gesprek met pubers. Over communicatie en motivatie. 4. En hoe gaat het met u? Over draaglast en draagkracht.
BALANS JAARVERSLAG 2012
21
Directieverslag
Sinds de oprichting van Balans in 1987 is het ledenaantal gegroeid tot 21.437 eind 2012. Het afgelopen jaar was er sprake van een daling van 2012 leden. Gezien de omvang van de doelgroep zou het mogelijk moeten zijn om het ledenaantal uit te breiden. Dit is ook het streven de komende jaren, waarbij de economische situatie echter grote invloed heeft op de haalbaarheid van ledengroei. Met specifieke publicaties en diensten hoopt Balans een bredere doelgroep te interesseren. Het streven is om het lidmaatschap van Balans voor leden steeds meer voordelen te bieden ten opzichte van niet-leden. In 2012 werd feitelijk uitvoering gegeven aan de wens, het bestuur op afstand te laten opereren waarbij het bestuur zich richt op hoofdlijnen en een toezichthoudende rol vervult.
Financiële uitwerking van het gevolgde beleid in 2012: Het ledenaantal laat over 2012 een daling zien die groter was dan de daling in 2011 en hoogstwaarschijnlijk samenhangt met de economische malaise. De lidmaatschapsgelden zijn in juli 2012 verhoogd. Voor leden van Balans is het sinds 2010 mogelijk om naast een Kids-abonnement een abonnement op Impulsief af te sluiten. Ook kunnen leden deelnemen aan de collectieve ziektekostenverzekering. De totale werkelijke contributies en giften over 2012 zijn € 20.000 lager dan 2011 en € 8.000 lager dan begroot. In 2012 is het Steunpunt Passend Onderwijs in samenwerking met de CG-raad en Platform VG bij Balans vanuit de AIL gestart.
Ook is in 2012 de pilot gestart van de Ouderpower cursus. Deze wordt mogelijk gemaakt door het fonds Nuts-Ohra, Avero/Achmea en het fonds Psychische Gezondheid. De NSGK heeft samen met de Cornelia stichting en Stichting IJsselgraaf te Zelhem ter waarde van € 12.000 het mogelijk gemaakt om in samenwerking met Keikiz.tv een voorlichtingsfilmpje dyslexie / dyscalculie te produceren voor kinderen in de leeftijd van 10 – 15 jaar. De première van deze film zal in 2013 plaatsvinden. De symposiumopbrengsten waren hoger dan begroot en het symposiumresultaat is € 61.000 positief. In dit resultaat zijn niet de jubileumkosten en het afscheid meegenomen. De salariskosten en sociale lasten zijn ten opzichte van 2011 nagenoeg gelijk gebleven.
Grondslagen voor de samengevatte balans en staat van baten en lasten De samengevatte balans en staat van baten en lasten zijn ontleend aan de jaarrekening. Deze is op te vragen bij het Landelijk Bureau van Vereniging Balans. De jaarrekening van Vereniging Balans is opgesteld overeenkomstig de Richtlijn voor de Jaarverslaggeving 650 Fondsenwervende instellingen. De waardering van activa en passiva en de bepaling van het exploitatieresultaat vinden plaats op basis van historische kosten. Baten en lasten worden toegerekend aan het jaar waarop ze betrekking hebben. Winsten worden slechts opgenomen voor zover zij op balansdatum zijn gerealiseerd. Verliezen die hun oorsprong vinden voor het einde van het verslagjaar, worden in acht genomen indien zij voor het opmaken van de jaarrekening bekend zijn geworden.
Ids Terpstra,
Jacky Stuifmeel,
directeur adjunct-directeur
22
BALANS JAARVERSLAG 2012
Financieel
Balans per 31 december 2012 na resultaatverdeling Activa
31 december 2012 €
Vaste activa (1)
Immateriële vaste activa
31 december 2011 €
Materiële vaste activa Totaal vaste activa
113.193
117.731
46.887
51.627
160.080
169.358
Vlottende activa (2)
Voorraden
37.930
41.542
Debiteuren
168.252
183.884
285
0
Vorderingen en overlopende activa
106.505
158.309
Liquide middelen
627.836
567.097
Totaal vlottende activa
940.808
950.832
1.100.888
1.120.190
Algemene reserve
93.010
66.337
Bestemmingsreserve verhuizing nieuwe huisvesting
13.139
13.139
Bestemmingsreserve automatisering nieuwe huisvesting
35.942
35.942
Bestemmingsreserve professionalisering organisatie
29.286
29.286
171.377
144.704
112.594
136.574
Belastingen en premies sociale verzekeringen
73.280
60.909
Overige schulden en overlopende passiva
743.637
778.003
Totaal kortlopende schulden
929.511
975.486
1.100.888
1.120.190
Belastingen en premies sociale verzekeringen
Totaal activa
Passiva Reserves en fondsen (3)
Totaal eigen vermogen
Kortlopende schulden (4)
Crediteuren
Totaal passiva
BALANS JAARVERSLAG 2012
23
Staat van baten en lasten over 2012 Baten
Werkelijk 2012
Begroting 2012
Werkelijk 2011
€
€
€
1.255.701
1.265.957
1.277.580
10.657
10.000
9.425
235.976
116.500
19.933
Boeken en brochures
26.089
17.000
15.784
Advertenties
94.020
100.000
126.061
7.500
7.500
7.605
1.629.943
1.516.957
1.711.860
68.485
43.462
43.485
321.325
247.455
300.332
4.976
7.000
9.333
0
0
241
2.024.729
1.814.874
2.065.251
1.202.347
1.143.726
1.455.632
Belangenbehartiging
139.487
105.641
102.380
Lotgenotencontact
169.587
166.171
172.870
116.166
11.939
11.202
0
18.360
19.840
370.469
369.257
411.936
1.998.056
1.815.094
2.173.859
Resultaat
26.674
-220
-108.608
Resultaatbestemming
26.674
-108.608
Bestemming verhuizing nieuwe huisvesting
0
-36.861
Bestemming automatisering nieuwe huisvesting
0
-24.058
Bestemming professionalisering organisatie
0
-20.714
-26.674
-26.974
0
0
Baten uit eigen fondsenwerving (5)
Contributies Giften en donaties Dienstverlening
Cursussen
Baten uit acties van derden (6) Subsidies van overheden (7) Baten uit beleggingen (8) Overige baten (9)
Som der baten
Lasten Besteed aan doelstellingen (10)
Voorlichting
Werving baten (11)
Kosten eigen fondsenwerving Kosten gezamenlijke acties Beheer en administratie (12)
Som der lasten
Toevoeging aan algemene reserve Resultaat na bestemming
24
BALANS JAARVERSLAG 2012
BALANS JAARVERSLAG 2012
25
Medewerkers en vrijwilligers
Vrijwilligers
Bestuur
OP DE AIL IN 2012
PER 31 DECEMBER 2012
Petra Berends Marie Brouwers Saskia Caviet Douwe van Dalen Mirjam Damen Saskia Heikens Carla van den Heuvel Lucette Keijzer Margreet Klein Kranenburg Lia van Kooten Annelies Landzaat Marian de Lange Ineke Mars Geeke van Middelkoop Marianne Monninkhof Gerda van Overmeeren Liesbeth Singor Brigitte Smits Marianne van der Stoel Lies Visser Lidy-Ann Zwagemaker
H. Bosch, voorzitter, Harrie A. van Wijlen, vice-voorzitter, Ad H. Teppema, secretaris, Hidde T. Tankens-Floor, penningmeester, Teunita M. van der Leeuw, Miep R. van der Nat, Riet M. Holzmüller, Marieke
Medewerkers landelijk bureau PER 31 DECEMBER 2012
BIJ DE MAILSERVICE
Anne van de Beek Laura Benvenuti Aart Berkhout Rina Bitter Saskia de Haan Brenda Morren Monique Nauta Chantal Olgers Nikki Oostewechel
26
Leden Ethische commissie Th. Blom-de Kock van Leeuwen (Thesa) B. Gunning (Boudewijn) M. Koopmans (Mieke)
Leden Adviesraad Balans Publicaties A. Verbeke (Aleid) M. ter Avest (Marjan) P. Giesen (Peter) F. de Jager (Floor)
Leden Balans Adviesraad Gedragsstoornissen
TER ONDERSTEUNING DIVERS
INGESTELD DECEMBER 2011
Sandra de Jong (webwinkel) Ton Kalwij (bibliotheek) Corinne Vinks (forum)
L. Bandsma (voorzitter) (Loes) Th. Doreleijers (Theo) E. Boog (Erik) H. van Oostveen (Henk) A. van der Mark (Anda) D. Slaats (Dorine)
BALANS JAARVERSLAG 2012
M. van Amerongen, (eind-)redacteur Balans Magazine, Maria Y. Benningen, receptie/ledenadministratie, Yvonne M. van den Berg, receptie/ledenadministratie, Margó Y. de Best, hoofdredacteur Balans Publicaties, Yolande K. Bouman, medewerker webshop/ adm. afdelingen, Katinka J. Breeman, vormgever, Jurgen M. Geurtsen, webredacteur, Marian M.M. de Heer, coördinator steunpunt Forensische Zorg/webredacteur, Miriam K. Horvat, coördinator Advies- en Informatielijn, Karin C. Janssen, directie- en redactiesecretariaat, Cecilia I. de Jongh, receptie/ledenadministratie, Ingrid M. de Keijzer, administrateur, Miranda J. van Leeuwen, steunpunt Passend Onderwijs, Jorien J. Luijckx, coördinator Balans Publicaties, Joli A. Meijdam, medewerker informatielijn Passend Onderwijs, Anja M. Pel, coördinator Steunpunt Dyslexie, Marijse M. Rietbroek, documentalist, Melanie A. Scharrenburg, interieurverzorging, Anneke P. Stefens, medewerker informatielijn Passend Onderwijs, Patty M. Stouten, webredacteur, Minou G.J. Stuifmeel R.A., adjunct-directeur, Jacky I. Terpstra, directeur, Ids G. van Twillert, consulent regionale afdelingen, Trudy K. Vermeij, beleidsmedewerker gedragsstoornissen, Kris J. Westerweel, beleidsmedewerker leerstoornissen, Jessica
Missie van Balans De landelijke oudervereniging Balans komt op voor kinderen met ontwikkelingsstoornissen bij leren en/of gedrag. Balans biedt hun ouders actuele doelgerichte informatie en onderling contact. Balans behartigt tevens de collectieve belangen van de ouders bij de overheid en bij partijen zoals de zorg en het onderwijs.
Colofon Tekst Miriam de Heer Beeld Jodi Fotografie (omslag, p. 19), G.J. Klein Wolterink (p. 2-3), Joli Luijckx (p. 2, 10), Thijs Rooimans (p. 2, 11, 16, 17) Lay-out Jurgen Breeman Druk RDS Repro, Odijk
BALANS JAARVERSLAG 2012
27
Bent uu al al lid? lid? Bent
worden?
an Balans Balans kost kost uu (bijna) (bijna) niets: niets: op op an ansdigitaal.nl ziet ziet uu in in één één oog oog ansdigitaal.nl oeveel uw uw ziektekostenverzekering ziektekostenverzekering oeveel t aan aan uw uw lidmaatschap. lidmaatschap.
Bent uu al al lid? lid? Bent
Maak dan dan een een andere andereouder ouder Maak lid en en krijg krijg een een keuze-boek keuze-boek lid van Balans Balans cadeau! cadeau! van
Word (of blijf)ll Word
(of blijf) Bel vandaag vandaag nog nog Bel 030-2255050 030-2255050 lid en en krijg krijg een eenkeuze-boek keuze-boek lid of ga ga naar naar of van Balanscadeau! cadeau! van Balans alans Magazine achtergrond lans Magazine achtergrond www.balansdigitaal.nl www.balansdigitaal.nl
9x jaar Balans Balans Magazine Magazine op op x per jaar n leestMaak meer over over wat uu en uw uw kind meer wat en kind Maak dan een andere ouder dan een andere ouder udt.
e van de de website website downloaden. downloaden.
Bel vandaag vandaagnog nog Bel
rijgt aantrekkelijke kortinkortinijgt u aantrekkelijke 030-2255050 webwinkel, op op030-2255050 regiobijeenkom de webwinkel, regiobijeenkom het jaarlijkse kennissymposium). kennissymposium). et jaarlijkse of ga ganaar naar of
van Ouder Ouderveren vere van
Balans Balans
DeOudervereniging Ouderverenigingvoor voorouders oudersvan vankind ki De ontwikkelingsstoornissenbijbijleren lerenen/of en/ofg ontwikkelingsstoornissen
www.balansdigitaal.nl www.balansdigitaal.nl
Juist nn Juist
mogelijkheid om om abonne abonne ft u de mogelijkheid sluiten op op onder onder meer meer Balans Balans af te sluiten Impulsief (in de de toekomst toekomst ook ook op op mpulsief (in le nieuwsbrief nieuwsbrief en en een een wetenschap wetenschap ern).
w lidmaatschap lidmaatschap écht écht helemaal helemaal Word dan dan steunlid: steunlid: geheel geheel door uw uw ziektekostenverzekering. ziektekostenverzekering. dan alle alle voordelen voordelen van van Balans Balans ehalve Balans Balans Magazine). Magazine).
Samen Samen staan staan we we sterker. sterker. Juist Juist nu! nu!
Jaarverslag 2012 van Balans, de Oudervereniging voor ouders ppen naar naar een een ziektekostenverzeke ziektekostenverzeke van kinderen met ontwikkelingsstoornissen bij leren en/of gedrag r u als ouder ouder van van een een ‘Balanskind’ ‘Balanskind’ e af bent? bent? Wij Wij helpen helpen uu verder! verder! Landelijk bureau: Soestdijkseweg Zuid 217, 3721 AD Bilthoven n vóór 31 31 december!) december!) Postbus 93, 3720 AB Bilthoven. Tel. 030 - 225 50 50
Samen we Samen staan staan we www.balansdigitaal.nl sterker. sterker. Juist Juist nu! nu! 28
BALANS JAARVERSLAG 2012