Globo 51: 40 jaar op de vlucht

Spring op de

KWARTAALBLAD VAN OXFAM-SOLIDARITEIT - SEPTEMBER 2015 - NUMMER 51

CLIMATE EXPRESS naar Parijs > Zie p. 16

dossier

Westelijke Sahara

40 jaar op de vlucht Voor het klimaat

Vooruitgang: 23 centimeter

Al meer dan 6.000 mails verstuurd naar onze ministers in aanloop naar de klimaattop in Parijs.

Kan tuingereedschap zorgen voor meer gelijkheid tussen mannen en vrouwen?

Pagina 3

Pagina 12-13

coverstory Yarbana Sabut (17) woont in Smara, één van de vijf vluchtelingenkampen van de Sahrawi’s in de Algerijnse woestijn en genoemd naar een stad in de Westelijke Sahara. Yarbana’s familie is gevlucht uit de Westelijke Sahara tijdens de oorlog, veertig jaar geleden.

inhoud

3

blikvangers

6

Oxfamily

© Tineke D’haese/Oxfam

7 voorwoord

December komt in zicht en daarmee ook de klimaattop van Parijs, die voor een opvolger van het Kyotoakkoord moet zorgen. Maar ook in Nepal en in de Belgische tweedehandswinkels zit Oxfam niet stil.

Barbara, Doreen en Gerry hebben beslist om Oxfam op te nemen in hun testament. Op die manier willen ze investeren in de generaties die na hen komen.

dossier WESTELIJKE SAHARA 40 JAAR OP DE VLUCHT

GITZWART

E

n mens. Een kameel. Een struikje. De eenzame nomade naast het enige plukje groen in een zee van zand, vormde een haast absurd stilleven. De verzengende hitte lag als een deken over de woestijn.

• Een vergeten conflict • Tijdelijke kampen... al 40 jaar • Hoe voed je een kamp in de woestijn?

• De vluchtelingen een stem geven om de status quo aan te pakken

“Wat doet die mens daar in hemelsnaam?”, vroeg ik de chauffeur, die me aan de luchthaven was komen halen. De man grinnikte binnensmonds. “Ken je die niet?”

Hij keek me onbewogen aan. “Dat is onze boswachter.”

De afgelopen twintig jaar ben ik een keer of vijf in de Westelijke Sahara geweest, een niet-autonoom gebied waar Marokko aanspraak op maakt. Tienduizenden Sahrawi’s zitten aan de Algerijnse kant van de grens, in tentenkampen, te wachten tot ze terug kunnen naar hun thuis. Sinds 1975 al. Gitzwarte humor is voor velen van hen door de jaren heen een manier geworden om met hun kritieke en uitzichtloze situatie om te gaan. Ze zijn niet de enigen. Dat soort humor vind je ook bij de inwoners van Gaza of de Congolese Kivu’s. Het zijn vergelijkingen die alles zeggen.

Kritiek is het juiste woord voor de vluchtelingencrisis in de Westelijke Sahara. De Sahrawi’s zijn afhankelijk van humanitaire hulp, voornamelijk olie, suiker, linzen, rijst, soja, tarwe en bloem. Sterven ze van honger of dorst? Nee. Maar 40 jaar lang overleven op zo’n rantsoen, pleegt een aanslag op je systeem. 25 tot 30% van de kinderen kampt met een groeiachterstand. Meer dan de helft van de zwangere vrouwen lijdt aan bloedarmoede.

Uitzichtloos is al net zozeer een goede omschrijving. De politieke situatie zit muurvast. Het referendum dat de Sahrawi’s jaren geleden al beloofd werd, is er nog altijd niet gekomen. De internationale gemeenschap blijft falen om de betrokken partijen tot een oplossing te helpen komen en sinds 2007 zijn er zelfs geen echte, rechtstreekse onderhandelingen meer.

Maar hopeloos kan je de Sahrawi’s niet noemen. Heel wat families hebben nog steeds in een hoekje van hun tent een koffer staan. Netjes ingeladen en klaar om te vertrekken. Naar huis, als dat er dan tóch eens van zou komen. Dat na 40 jaar wachten ‘terugkeren’ nog steeds hun perspectief is, mag op zich al verwonderen.

Maar die hoop kan ook omslaan in frustratie. De Sahrawi’s zijn een fier volk, dat niet eeuwig wil blijven wachten. Nu al wordt duidelijk dat de jongeren hun vertrouwen verliezen. In een regio waar extremistische groepen om zich heen grijpen en de wapenhandel groter is dan het bbp van verschillende landen, is de Westelijke Sahara een kruitvat dat vroeg of laat dreigt te ontploffen.

Oxfam staat schouder aan schouder met de vluchtelingen, precies om hun hoop te rechtvaardigen. Samen met andere ngo’s zoals het Rode Kruis, medische en logistieke hulporganisaties, zorgen we voor extra voedsel in de kampen. Maar we helpen de Sahrawi’s ook om hun stem internationaal te laten horen en we gaan zelf aan tafel met politici. Zodat de onderhandelingen hervatten binnen het kader van het internationaal recht en de Sahrawi’s échte kansen krijgen voor een betere toekomst. Zodat de humor niet verdwijnt, en er enkel gitzwart overblijft.

Stefaan Declercq Algemeen secretaris

2

globo • SEPTEMBER 2015

12

zuidgeluid

14

vrijwilliger in de kijker

15

tweedehands

16

tijd voor actie…

“No machamba / vamos trabalhar / e vamos proteger / comida para comer”. Vrouwen in Mozambique brengen eten op tafel, en dat is niet altijd even makkelijk.

Larissa (49), vrijwilliger in een Oxfamtweedehandswinkel in Luik: “Ik ben zelf vluchteling uit Tsjetsjenië, dus ik zet mij graag in voor mensen die het moeilijk hebben.”

Bijzonder, wat Oxfam-medewerkers allemaal in tweedehandsboeken terugvinden. Tot en met vergeten liefdesbrieven…

Globo Driemaandelijks tijdschrift nr. 51 • Derde kwartaal 2015 Vier-Windenstraat 60, 1080 Brussel • België Tel.: +32 (0)2 501 67 00 • Fax: +32 (0)2 511 89 19 • www.oxfamsol.be Je uitschrijven of gratis abonneren op Globo? Mail naar globo@oxfamsol.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Stefaan Declercq • REDACTIE EN EINDREDACTIE: Esther Favre-Félix, Wouter Fransen, Julien Lepeer, Mieke Vandenbussche, Lieve Van den Bulck • COÖRDINATIE: Lieve Van den Bulck en Esther Favre-Félix • Werkten mee: Ugo Puccio, Alexander Therry, Liesbeth Goossens, Baptiste Chapuis, Aaron Hamerlynck, Lieve Reynebeau, Jérémy Goffin, Grégoire van Caloen • Opmaak: José Mangano • Fotografie: Tineke D’haese Art. 4 Wet 8.12.92 – Min. Besluit 18. 03. 93. Oxfam-Solidariteit vzw, Vier-Windenstraat 60, 1080 Brussel, beheert een geautomatiseerd adressenbestand voor de relatie met haar donors en sympathisanten. Uw gegevens komen daarin terecht. U heeft het recht uw gegevens op te vragen en te laten wijzigen. Richt uw schriftelijke aanvraag aan: Oxfam Schenkersbestand, Vier-Windenstraat 60, 1080 Brussel. Oxfam-Solidariteit is geregistreerd onder nummer 000500836 bij het Rijksregister van de Commissie voor de Bescherming van de private levenssfeer. De opinies en commentaren van personen en partnerorganisaties in dit tijdschrift weerspiegelen niet noodzakelijk de standpunten van Oxfam-Solidariteit.

Niets uit deze Globo mag overgenomen of gekopieerd worden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie.

Deze Globo wordt gedrukt op gerecycleerd papier, Cyclus Print 90 gr.

Geverifieerd milieuzorgsysteem Maatschappelijke zetel: Vier-Windenstraat 60, B-1080 Brussel

Teksten: Lieve Van den Bulck, Julien Lepeer, Wouter Fransen, Mieke Vandenbussche en Esther Favre-Félix

Blikvangers

Mobilisatie voor het klimaat in een stroomversnelling Nog drie maanden voor de Klimaattop in Parijs van start gaat. De druk op de beleidsmakers neemt toe.

D

e mobilisatie is nog maar pas op gang gekomen, en toch zijn er sinds het begin van de zomer al zowat 6.000 mails verstuurd naar onze klimaatministers (zie kader onderaan). Ministers? Jawel, hoor! In België zijn vier ministers bevoegd voor het klimaatbeleid: één voor elk van de 3 gewesten en één voor het federale niveau. Helaas raken die ministers het niet eens over de verdeling van de klimaatdoelen en de budgetten.

Nochtans is het erg belangrijk dat België een stevig standpunt inneemt binnen de Europese Unie, zodat Europa concrete verbintenissen aangaat in de strijd tegen de klimaatverandering.

Klimaatverandering = honger Vanwaar de dringende noodzaak aan concrete verbintenissen? De gevolgen van de klimaatverandering zijn gigantisch. Denk maar aan de vele natuurrampen die elkaar steeds sneller opvolgen en aan de uitputting van de natuurlijke rijkdommen. Daarbij komt ook de voedselvoorziening in het gedrang: tegen 2050 dreigt het aantal mensen dat honger lijdt met liefst 50 miljoen toe te nemen.

In Gent gingen klein en groot de straat op met trompetten, kookpannen en alles wat hun noodkreet voor het klimaat kracht kon bijzetten.

Zowat over de hele wereld verwoesten de aanhoudende droogte en de stortregens de oogsten en de vegetatie.

Dat is ook het geval in Burkina Faso.

Het dorpshoofd van Toesse doet het relaas: “Normaal moet alles nu groen zijn en welig tieren. Maar als ik die dorre akkers daar zie, zinkt de moed me in de schoenen … Of we de

Europa op een kantelpunt

De armste mensen worden het zwaarst getroffen door de gevolgen van de klimaatverandering, maar ook de westerse landen blijven niet gespaard: overstromingen in Groot-Brittannië en Frankrijk, droogte in de Verenigde Staten, en zo kunnen we nog wel even doorgaan.

Waartoe moeten België en Europa zich in december verbinden op de VN-klimaattop in Parijs? een vermindering van de uitstoot van broeikasgassen in Europa met minstens 55%; het gebruik van hernieuwbare energiebronnen stimuleren, opdat ze 45% van de Europese energiemix zouden gaan uitmaken; de lat voor energiebesparing en -efficiëntie op 40% leggen.

Tromgeroffel

Deze doelstellingen gaan verder dan de huidige verbintenissen, maar zijn absoluut noodzakelijk als we de opwarming van de aarde tot 2°C willen beperken.

Daarboven zullen er zich alleen maar meer natuurrampen voordoen die een rechtstreekse impact hebben op de landbouw: lagere opbrengsten, hogere prijzen en, bijgevolg, ook een toename van de honger in de wereld.

als ook de paus zich moeit Paus Franciscus heeft in een encycliek in juni opgeroepen om in actie t komen voor het klimaat. Een primeur voor het Vaticaan dat hoopt op een verregaand akkoord in Parijs.

gevolgen van de klimaatverandering ondervinden? Vroeger regende het tussen eind mei en september. Nu regent het alleen nog van eind juli tot eind augustus. De regenbuien zijn bovendien minder intens. En zie je die nederzetting daar? (zo’n 500 meter verderop, red.) Vroeger kon je die van hieruit niet zien, omdat de vegetatie, die nu helemaal is verdwenen, zo dicht was.”

Om al die redenen roept Oxfam iedereen op om de beleidsmakers tot actie aan te manen. In België hebben meer dan 4.000 mensen onze stand op de zomerfestivals bezocht en deelgenomen aan onze grote klimaatactie.

Minder CO2 voor China

China, goed voor 25% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen, heeft in de aanloop naar de klimaattop in Parijs een plan aangekondigd dat zijn CO2-uitstoot moet verminderen.

In Gent hebben dan weer ruim 250 mensen kabaal voor het klimaat gemaakt (zie foto). Klein en groot gingen de straat op met trommels, trompetten, kookpannen en alles wat hun noodkreet kracht kon bijzetten.

Parijs in de schijnwerpers De hele wereld maakt zich op voor de Klimaattop van de Verenigde Naties in Parijs: China (zie kader onderaan) en de Verenigde Staten hebben ambitieuze plannen aangekondigd.

Alle ogen zullen in december op de Franse hoofdstad gericht zijn. Als we de opwarming van het klimaat binnen de perken willen houden, zal er een ambitieus en bindend klimaatakkoord moeten worden afgesloten. Ook nu weer rekenen we erop dat veel mensen aanwezig zullen zijn en hun stem zullen laten horen. En dat kan door op 29 november mee op de Climate Express te stappen! Met de trein of de bus, of per fiets … neem deel aan de grote optocht naar Parijs.

Meer info www.ikgroeimee.be

mail je minister Ook jij kunt van onze ministers eisen dat ze tot een ambitieuze oplossing voor het klimaat komen.

Doe mee op www.ikgroeimee.be

SEPTEMBER 2015 • globo

3

Blikvangers

Editors trakteren bij Oxfam © Pablo Tosco/OXFAM

welgeteld één exemplaar verkocht.

Trouwe fans hebben de rockers uit Stafford genoeg in België, zo blijkt, want de platen vlogen in een mum van tijd de deur uit.

Tweeten om te winnen

Het eerste exemplaar van de nieuwe Editors-single op de kop tikken? Dat kon bij Oxfam!

Als je er op tijd bij was, tenminste.

D

e Oxfam-tweedehandswinkels mochten in juni 35 exclusieve vinyls uitdelen van Marching Orders, de nieuwe plaat van de Britse band Editors. Een week lang werd er in vijf Belgische winkels elke dag

Fans die naast de single grepen, kregen een herkansing. Wie in de Oxfamwinkel iets anders kocht en daarvan een foto tweette met de hashtag #nomarchingorders, kon toch nog een exclusief exemplaar van de single winnen.

Dat deed ook twitteraar Hannah uit Antwerpen. Ze was te laat om Marching Orders in de Antwerpse Oxfam-winkel te bemachtigen, maar liet dat niet aan haar hart komen.

Twee repen fairtradechocolade waren ideale troostfood.

Miljoenen onzichtbaren Het aantal vluchtelingen en ontheemden bedraagt nu wereldwijd meer dan 60 miljoen – voor het eerst sinds de Tweede Wereldoorlog.

De regeringscrisis van december 2013 heeft de nieuwe, fragiele staat meteen verwoest. Meer dan 4 miljoen mensen hebben hulp nodig en meer dan 1,5 miljoen van hen zijn ijlings op de vlucht geslagen.

60

De Centraal-Afrikaanse Republiek gaat al 50 jaar gebukt onder golven van geweld. Meer dan de helft van de bevolking heeft vandaag hulp nodig; 2,7 miljoen mensen zijn op de vlucht. Het geweld verhindert de boeren om hun velden te bewerken en de prijs van voedingswaren is geëxplodeerd.

Heel wat gezinnen slagen er niet meer in om meer dan een keer per dag te eten.

miljoen mannen en vrouwen op de vlucht, afhankelijk van humanitaire hulp om te overleven.

Cruciale hulp die tegemoet komt aan hun meest dringende noden: water, hygiëne, voedsel en onderdak. De oorzaak: steeds meer en steeds hevigere conflicten.

Eén van de zwaarste humanitaire crisissen woedt in Syrië en heeft al aan 200.000 mensen het leven gekost. Meer dan 11,4 miljoen Syriërs zijn op de vlucht. Liqaa’, vluchtelinge: “Ons land verlaten en naar dit vluchtelingenkamp komen, dat was een zware dobber. En het leven hier is een open wonde.”

Ook Zuid-Soedan bevindt zich in een alarmerende toestand.

De situatie van miljoenen vluchtelingen en ontheemden wereldwijd wordt nog steeds erger.

En toch blijven velen van hen in de schaduw. Jij kan hun gezicht en hun verhaal delen op www.eusaveslives.org met de hashtag #Makethemvisible en hen zo zichtbaar maken.

#Makethemvisible: www.eusavelives.org

Eerlijke belastingen op tafel bij de VN 43.741 mensen hebben de internationale Oxfam-petitie getekend voor eerlijke belastingen. En wat nu?

I

ets meer dan een miljard mensen moet rondkomen met minder dan 1,25 dollar per dag. Daarnaast bezitten 80 mensen evenveel rijkdom als de armste helft van de wereldbevolking.

Die extreme ongelijkheid is het gevolg van politieke keuzes. 43.741 mensen hebben daarom dit voorjaar hun handtekening gezet onder een Oxfampetitie voor eerlijke belastingen. Want

4

globo • SEPTEMBER 2015

als het internationale belastingsysteem eerlijker is, kunnen politici meer geld vrijmaken voor onderwijs, gezondheidszorg en sociale bescherming: dé manieren om ongelijkheid tegen te gaan.

Met de petitie riepen we wereldleiders op om begin juli naar een belangrijke top van de Verenigde Naties (VN) te gaan in Addis Abeba, Ethiopië.

Wereldleiders hebben er onderhandeld over hoe ze de internationale belastingregels zullen herschrijven.

Ook vicepremier Alexander De Croo (Open VLD) was erbij.

De ontwikkelingslanden eisten op de top een internationaal belastingorgaan op VN-niveau. Want er wordt al gewerkt aan nieuwe belastingregels, maar dan in de OESO (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling). En in dat exclusieve clubje zijn vooral rijke landen vertegenwoordigd, terwijl in de VN iedereen aan tafel zit.

Een VN-belastingorgaan komt er voorlopig niet. Maar het thema haalde wel de VN-agenda dankzij de acties en handtekeningen van duizenden mensen. En de vragen en standpunten

van ontwikkelingslanden worden steeds moeilijker om te negeren, want ze werken veel samen. De strijd voor eerlijke belastingen gaat voort. Dit kan een lang proces worden, maar we hebben er vertrouwen in. www.oxfamsol.be/nl/krijggelijk

KRIJG GELIJK

Blikvangers

Nepalese vrouwen leven in angst “Wie zou voor mij een huis kunnen bouwen? Ik heb niemand. Mijn man is twee jaar geleden gestorven.”

Oxfam zorgt ook voor psychologische opvang, en geeft via radioprogramma’s hygiënetips om ziektes te voorkomen.

Gezinnen met een vrouwelijk gezinshoofd krijgen voorrang bij het bouwen van een onderkomen. We zorgen ook dat vrouwen kunnen deelnemen aan projecten voor de heropbouw, waardoor ze wat geld kunnen verdienen.

D

e Nepalese Sunita Tamang (35) uit Sindhupalchok heeft bij de aardbeving van 25 april haar huis verloren. Oxfam en lokale partnerorganisaties hebben voor Sunita en haar twee zoontjes een onderkomen gebouwd. Die hulp is broodnodig, want uit een bevraging van Oxfam blijkt dat vrouwen in angst leven voor geweld, omdat er weinig privacy en veiligheid is in de tijdelijke kampen na de aardbeving.

Oxfam sprak met meer dan 500 vrouwen en meisjes in de zwaarst getroffen districten, Gorkha en Dhading. De vrouwen zijn bang voor fysiek en seksueel geweld in de overbevolkte tijdelijke kampen. Veel gezinnen leven buiten, onder een tentzeil of tussen metalen platen. De kampen hebben gemeenschappelijke toiletten en veel donkere hoeken.

Vooral alleenstaande vrouwen – weduwen en gescheiden vrouwen – zoals Sunita krijgen het hard te verduren. Ze leven vaak geïsoleerd in hun gemeenschap. Ze krijgen weinig steun bij het ruimen van puin of bij de bouw van een nieuw, permanent dak boven hun hoofd. Ze krijgen ook moeilijker een lening of compensatie,

Oxfam in nepal

© OXFAM

367.888 Een gezondheidswerkster heeft een radio gekregen voor het Oxfamradioproject in Sindhupalchok.

want ze hebben geen man die zich voor hen borg stelt. Sunita is niet de enige: in de 13 zwaarst getroffen districten van Nepal zijn er naar schatting 318.000 gezinnen met een vrouw als gezinshoofd.

Hulp houdt rekening met vrouwen Oxfam heeft op het platteland praatgroepen opgezet, om er zeker van te zijn dat de humanitaire hulp rekening houdt met de noden van vrouwen. We verdelen hygiënekits voor vrouwen en bouwen aparte toiletten voor vrouwen en meisjes.

Een ideaal excuus om chocola te eten

H

et is lekker, bestaat in tientallen soorten en je maakt er anderen gelukkig mee. En als je nóg een reden zoekt om chocola te eten: van 7 tot 17 oktober is het Week van de Fair Trade.

Bananen, koffie en chocola zijn met stip de bekendste producten die je via eerlijke handel kan kopen. Maar daar houdt het niet op: ook eerlijke rum, snoepjes, olijfolie en honderden andere producten vind je tegenwoordig in de winkelrekken. Keuze genoeg dus, wanneer je je boodschappentas wil vullen met producten die de producent een eerlijke prijs garanderen.

Tijdens de Week van de Fair Trade zet OxfamWereldwinkels de cacaoproducenten in de kijker.

Want de cacao uit je chocolade komt van boeren in arme landen, die zonder fair trade hun brood niet kunnen verdienen met de opbrengst van hun cacao.

Oxfam-Wereldwinkels verkoopt niet alleen producten uit de eerlijke handel. Ze vochten de laatste jaren samen met de cacaoboeren voor een plek aan onderhandelingstafels in de cacaosector. Zo gaan alle spelers in de sector meer rekening houden met wat de boeren nodig hebben. www.oxfamwereldwinkels.be

Sinds de aardbeving in april heeft Oxfam samen met lokale organisaties eind juli al 367.888 mensen geholpen, in zeven van de zwaarst getroffen districten. De hulp omvat tijdelijk onderdak, hygiënekits, drinkwater, voedsel en sanitaire voorzieningen.

mensen geholpen

30.000 mensen kregen drinkwater

32.793

4.479

45.387

7.024

tentzeilen

hygiënekits

20.284

boeren kregen zaden om te planten

toiletten

voedselpakketten

meer info

www.oxfamsol.be/nl/nepal

Terug naar school en meteen weer weg?

Waarom het schooljaar niet beginnen met een klasuitstap? Kom langs bij Oxfam en ontdek alles over globalisering of klimaatverandering.

kracht aardrijkskunde. “De verschillende manieren om de onderwerpen aan te pakken, zijn ook erg interessant: van documentaire en infofiches tot rollenspel en debat.”

K

Maria-Anna, studente in het 3de jaar aan de Hogeschool PXL in Hasselt: “Ik ben onder de indruk van het atelier Mondiapolis. De thema’s die aan bod komen, zijn superactueel!”

en je de inleefateliers van Oxfam? Je wordt er helemaal ondergedompeld in een verrassend rollenspel, dat al je ideeën over globalisering of klimaatverandering op z’n kop zet. Een avontuur voor groepen, vol ontdekkingen, debat en levensechte uitdagingen.

Meer info: www.oxfamsol.be/nl/inleefateliers

Onze jeans, baskets of gsm’s, hoe komen ze in onze winkels terecht? In het inleefatelier Mondiapolis ondervind je aan den lijve welke sociale en ecologische uitdagingen de globalisering met zich meebrengt. Het atelier Bolivia legt dan weer de nadruk op de uitdagingen voor landbouw en klimaat in dat land. Heel wat Bolivianen leven van de landbouw en worden rechtstreeks bedreigd door overstromingen en droogtes, die hun voedselzekerheid in gevaar brengen.

“De interactie, het decor en de thema’s passen perfect voor onze leerlingen”, zegt Nicolas, leerSEPTEMBER 2015 • globo

5

oxfamily

Ben je - van dicht of ver - betrokken bij Oxfam? Dan maak je deel uit van een grote, wereldwijde familie. In elke Globo zoomen we in op mensen die een deeltje vormen van die beweging.

Laat ook je idealen na!

Barbara, Doreen en Gerry hebben beslist om Oxfam op te nemen in hun testament. Op die manier willen ze investeren in de generaties die na hen komen.

S

“Ik zou graag heengaan in het besef dat de dingen, ergens in de wereld, zullen veranderen.”

Barbara is onderwijzeres op rust. Ze heeft beslist ook Oxfam op te nemen in haar testament.

“Ik vind het stuitend dat de verschillen in de wereld zo groot zijn, dat sommige mensen helemaal niks hebben”, vertelt ze. “Daarom wil ik mijn geld wegschenken aan organisaties die dingen in beweging zetten. En Oxfam doet er alles aan om het verschil te maken. Hoe ouder ik word, hoe meer ik stilsta bij wat ik wil nalaten. Geld schenken aan Oxfam maakt deel uit van mijn nalatenschap. Ik zou graag heengaan in het besef dat de dingen, ergens in de wereld, zullen veranderen dankzij het geld dat ik aan Oxfam heb geschonken.”

© OXFAM

preken over je eigen testament, dat ligt vaak gevoelig. Toch is de keuze wat je aan wie nalaat een van de grote beslissingen in het leven. De ene gaat er al wat makkelijker overheen dan de andere, maar op een bepaald moment moeten we allemaal gaan nadenken over onze erfenis.

Oxfam in je testament zetten, dat is ervoor zorgen dat de strijd tegen armoede en onrecht wordt voortgezet.

Oxfam heeft ook een vertrouwenspersoon die je met raad en daad bijstaat. Heb je een praktische vraag? Of wil je liever van begin tot einde worden begeleid? Alles kan, jij beslist in welke mate de vertrouwenspersoon je ondersteunt.

Het verschil, zonder de minste moeite

Ik heb Oxfam in mijn testament opgenomen, en dat ging erg makkelijk. Ik heb er geen enkele moeite voor hoeven te doen, maar ik kan er heel veel mensen mee helpen en ondersteunen. Ik geloof ook in het werk van Oxfam. Het is dan ook niet meer dan logisch dat ik de organisatie in mijn testament opneem.”

“Keuzes maken, dat is nog het moeilijkste als je je testament opstelt”, aldus Doreen. “Je moet beslissen aan wie je iets nalaat, kiezen ook of je een schenking aan een goed doel wilt doen. En daarna moet je er ook nog eens een vereniging uitpikken. Ik wil bij iedereen graag een lans breken om aan Oxfam te denken, want Oxfam staat altijd paraat in crisissituaties. De medewerkers zijn op alle fronten aanwezig om mensen in nood te hulp te schieten. Oxfam is altijd present: na de aardbeving in Haïti, na de tsunami, in de vluchtelingenkampen, of eenvoudigweg om de armste mensen te helpen…”

Je testament opstellen is eenvoudiger dan vaak wordt gedacht. En het is even eenvoudig om er een goed doel in te zetten. Bovendien bestaan er brochures die je door de procedure heen gidsen.

Gerry heeft 20 jaar voor een waterbeheersmaatschappij gewerkt. Hij heeft ook veel kunnen reizen: “Hier draai je het kraantje open en het water komt eruit gelopen. Voor ons is dat de normaalste zaak van de wereld.

Maar in veel landen is de toegang tot water erg beperkt. Wat Oxfam op dat vlak doet, grijpt me erg aan. De organisatie helpt mee drinkwaterinstallaties te bouwen en, nog belangrijker misschien, legt ook uit hoe de mensen ze moeten onderhouden. Elk gezin, waar ook ter wereld, heeft dezelfde basisbehoeften: water, eten en een dak boven het hoofd. Doorgaans raken de problemen niet als bij toverslag opgelost. Alleen met rechtstreekse hulp kun je een proces op gang brengen. En dat is net wat Oxfam doet, ze komen rechtstreeks tussen, op het terrein.

Meer info: www.oxfamsol.be/nl/testament

Game, set en match: Oxfam!

Een legaat van 916.350 euro

Testament.be

In 2003 had Nick Newlife er 2.000 euro op verwed dat de Zwitserse tennisser Roger Federer ooit 7 eindzeges zou behalen in Wimbledon.

Helaas overleed de Brit voor Federer daarin slaagde. Maar via zijn testament had hij zijn gokbiljet aan Oxfam geschonken. In 2012 mocht Federer in Londen voor de 7e keer de trofee in de lucht steken. Dat heeft Oxfam 130.000 euro opgeleverd. In 2009 had een andere weddenschap van diezelfde Nick Newlife Oxfam al eens meer dan 20.000 euro opgeleverd.

Vorig jaar is dit verhaal ook al uitgebreid aan bod gekomen in de pers. En terecht. Mevrouw Agnes De Visscher heeft 916.350 euro nagelaten aan Oxfam-Solidariteit. Haar notaris bracht Oxfam op de hoogte van de schenking. De maatschappelijk geëngageerde dame uit Eeklo was 86 toen ze overleed. Ze zette zich in voor heel wat goede doelen, maar alles wat met het milieu te maken had, droeg ze een bijzonder warm hart toe. Met het uitzonderlijke bedrag dat ze heeft nagelaten, lijdt het geen twijfel dat haar strijd voor onze planeet zal worden voortgezet.

Oxfam-Solidariteit steunt Testament.be, de campagne die mensen ertoe wil aanzetten om een goed doel op te nemen in hun testament. Gewezen radio- en televisiepresentatrice Paula Sémer is het gezicht van de campagne. Via het platform is het makkelijker kiezen aan welke vereniging je een deel van je vermogen wilt nalaten, maar je vindt er ook praktische informatie over de procedures en de verschillende mogelijkheden. Zowel via de website testament.be als via Oxfam-Solidariteit kun je een gratis, uitgebreide gids bestellen.

Mail je vragen naar pva@oxfamsol.be

6

globo • SEPTEMBER 2015

Zestig procent van de vluchtelingen in de Sahrawi-kampen in het zuiden van Algerije zijn jongeren.

Jongeren met een uitzichtloze toekomst.

dossier

Westelijke Sahara 40 JAAR OP DE VLUCHT Sinds 1975 leven de Sahrawi-vluchtelingen in kampen in de woestijn.

Hun kinderen worden er geboren, groeien er op en kennen nooit iets anders dan het leven van een vluchteling. Deze crisis is een van de oudste ter wereld maar ook een van de minst bekende. Hoe overleef je in een woestijn, ver van de bewoonde wereld? Hoe blijf je na vier decennia status quo op een politieke oplossing hopen? Ontdek deze mannen en vrouwen in ons dossier.

INHOUD • Een vergeten conflict • Tijdelijke kampen… al 40 jaar • Hoe voed je een kamp in het midden van de woestijn?

• De vluchtelingen een stem geven om de status quo aan te pakken

Teksten: Esther Favre-Félix foto’s: Tineke D’haese Werkten mee: Liesbeth Goossens

& Baptiste Chapuis, beleidsmedewerkers Westelijke Sahara

SEPTEMBER 2015 • globo

7

dossier

Een vergeten conflict De vluchtelingencrisis van de Westelijke Sahara is een van de langste in de geschiedenis en ook een van de meest onderschatte. De voormalige Spaanse kolonie heeft nog altijd geen definitieve status. Al 40 jaar wachten de Sahrawi’s op een oplossing.

tunisië

Marokko Laayoune Aousserd

Westelijke Sahara

D

e Westelijke Sahara, die in 1884 door Spanje werd gekoloniseerd, ligt aan de Atlantische Oceaan, ten zuiden van Marokko (zie kaart). De kustwateren zijn rijk aan vis en in de bodem zitten grote hoeveelheden fosfaat. Oorspronkelijk werd het gebied bevolkt door nomaden, vooral kamelenherders, die routes volgden afhankelijk van de regen en de bronnen.

Smara Rabouni Boujdour

algerije

Dakhla

Scheidingsmuur

Mauritanië

Gebied onder Marokkaanse controle

Mali Afrika

In 1965 nam een VN-resolutie in het kader van de internationale dekolonisatie de Westelijke Sahara op in de lijst van de te dekoloniseren gebieden. In de kolonie begonnen autochtone volksbewegingen de onafhankelijkheid van de Sahrawi’s te eisen. In 1973 verenigden ze zich in het Frente Polisario. Maar Marokko en Mauritanië maakten ook aanspraak op het gebied. Na een advies van het Internationaal Gerechtshof, in 1975, verwierp de internationale gemeenschap hun eisen. Op 6 november van dat jaar trokken 350.000 Marokkaanse burgers naar de Westelijke Sahara, in de zogeheten ‘Groene Mars’.

Vluchtelingenkampen in Algerije

Vluchtelingenkampen in Algerije Die gebeurtenis versnelde de Spaanse terugtrekking en werd het begin van een openlijk conflict tussen Marokko, Mauritanië en het Frente Polisario, dat niet veel later de ‘Arabische Democratische Republiek Sahara’ (ADRS) uitriep. De burgers, gevangen tussen twee vuren, begonnen naar Algerije te vluchten, waar de eerste kampen ontstonden.

In 1979 trok Mauritanië zich terug uit het conflict, dat verder ging tussen Marokko en Polisario. De strijd verzandde letterlijk in 1981, toen Marokko een bijna 2.000 km lange muur van zand optrok (omboord met mijnenvelden en controleposten). Deze muur verdeelt het grondgebied van de Westelijke Sahara nog altijd in twee zones (zie kaart). In 1991 kwam dankzij de bemiddeling van de VN eindelijk een vredesplan tot stand, met een staakt-het-vuren onder toezicht van de blauwhelmen en de belofte om een referendum te organiseren over de zelfbeschikking van het Sahrawi-volk.

Wachten op het referendum Het staakt-het-vuren wordt nageleefd, maar het referendum is er nog altijd niet gekomen. Dat is geen

“Bommen als een aardbeving” Galuha Bahia, 64 jaar, was bij de eerste vluchtelingen die, gevangen tussen twee vuren, de Algerijnse grens overstaken om te ontsnappen aan het geweld. Ze herinnert zich het begin van de oorlog levendig en vertelt dat alles heel snel ging. “Ik weet nog dat we alles achterlieten, zelfs de melk die we hadden.” Ze zal de afgeslachte kudden kamelen nooit vergeten. “Wij waren

1884 Kolonisatie van de Westelijke Sahara door Spanje

8

1965 VN-resolutie: de Sahara wordt opgenomen op de lijst van te dekoloniseren gebieden

05/1973 Stichting van het Frente Polisario, dat opkomt voor de onafhankelijkheid van de Sahrawi's

globo • SEPTEMBER 2015

Gebied onder controle van Polisario

nomaden, we waren afhankelijk van onze kamelen. Opeens hadden we niets meer. We konden alleen maar vluchten.” Galuha ging op weg, alleen met haar drie kinderen. “We waren ver van de stad en toch voelden we de inslag van de bommen als een aardbeving. Het was verschrikkelijk.” Ze vertelt over de stroom van vluchtelingen, de meesten te voet, zonder bezittingen, zonder achteruit te kijken. “We kwamen letterlijk met lege handen in het vluchtelingenkamp aan.

We moesten van nul beginnen.”

1975 16 oktober 1975: Advies van het Internationaal Gerechtshof over de Marokkaanse en Mauritaanse aanspraken op de Westelijke Sahara 6 november 1975: Groene Mars: 350.000 Marokkaanse burgers trekken naar het grondgebied van de Sahrawi. Begin van het openlijke conflict tussen Marokko, Mauritanië en het Frente Polisario. In het zuiden van Algerije worden de eerste kampen geopend nadat burgers op de vlucht slaan voor het geweld.

02/1976 Spanje trekt zich terug uit zijn kolonie. Het conflict tussen Polisario, Marokko en Mauritanië woedt verder.

Polisario roept de Arabische Democratische Republiek Sahara (ADRS) uit.

toeval: de twee kampen zijn het wel eens over de noodzaak van een referendum, maar niet over de essentiële modaliteiten voor zijn organisatie, zoals de keuzes die het zal aanbieden. Marokko beschouwt de Westelijke Sahara als een deel van zijn grondgebied, maar is bereid het een grote mate van autonomie toe te kennen. Maar het Frente Polisario zegt dat de status van de Westelijke Sahara nog moet worden bepaald en wil dat via het referendum doen, door verschillende opties voor te stellen: onafhankelijkheid, verregaande autonomie, Marokkaans worden…

De lange weg naar de dekolonisatie Momenteel blijft de Westelijke Sahara dus volgens de VN een ‘Niet-autonoom gebied dat een dekolonisatieproces doormaakt’. Een deel van de Sahrawi-bevolking leeft in de westelijke zone van het gebied, dat door Marokko wordt gecontroleerd, een ander deel in de oostelijke zone, onder controle van Polisario.

Ten slotte leeft een derde en groot deel van de bevolking in ballingschap, in vluchtelingenkampen in het zuidwesten van Algerije, in de hoop ooit met de kinderen en kleinkinderen terug naar huis te kunnen.

Oxfam biedt al sinds de jaren 70 humanitaire hulp aan de vluchtelingen in de kampen en geeft hen een stem op internationaal niveau.

Vandaag wordt de situatie van de Sahrawi-vluchtelingen als een vergeten crisis beschouwd: een ernstige, langdurige humanitaire crisis waarin de getroffen bevolking weinig internationale hulp ontvangt, er een gebrek aan politieke wil is om het conflict op te lossen en de internationale media onverschillig toekijken.

08/1978 Mauritanië ziet af van alle territoriale aanspraken en trekt zich terug uit het conflict.

1981 Bouw van een bijna 2.000 km lange ‘muur’ van zand door Marokko

1991 Staakt-het-vuren en akkoord over een referendum dat het volk van de Westelijke Sahara vrij moet laten kiezen over de toekomstige status van het gebied.

Tsjaad

dossier

Tijdelijke kampen… al 40 jaar De vluchtelingenkampen van de Sahrawi’s liggen afgelegen in de woestijn. Het gebrek aan ontwikkelingsmogelijkheden en werk maakt de vluchtelingen volledig afhankelijk van internationale hulp.

O

m het gewapend conflict (zie hiernaast) te ontlopen, moesten de Sahrawi-vluchtelingen zich in 1975 aan de andere kant van de Algerijnse grens vestigen, in de Saharawoestijn.

Temperaturen tot 55 graden, zandstormen en schaarse maar verwoestende stortregens: voor Alinday Deh, een vluchteling van 33 jaar, “is dit geen klimaat waar je kunt leven, het is een vijandig klimaat”.

Administratieve hoofdstad en kunstscholen Toch slagen de Sahrawi-vluchtelingen er al 40 jaar in om hier te overleven, dankzij humanitaire hulp (zie pagina 10) en een opmerkelijke interne organisatie. De vijf kampen, verspreid over een oppervlakte van bijna 6.000 m², zijn genoemd naar steden in de Westelijke Sahara: Ausserd, Boujdour, Dakhla, Laâyoune en Smara (zie de kaart hiernaast).

De kampen zijn administratief verdeeld in ‘wilayas’ (provincies), ‘daïras’ (gemeenten) en ‘barrios’ (wijken), bestuurd door mensen die door de bevolking worden verkozen of aangesteld door de president van de zelfverklaarde ‘Arabische Democratische Republiek Sahara’. De president wordt verkozen door lokale vertegenwoordigers die in Rabouni, het zesde kamp en de ‘administratieve en politieke hoofdstad’ het Congres van het Frente Polisario vormen.

Rabouni is ook het centrum van een micro-economie met tientallen winkeltjes. Boujdour is dan weer het ‘culturele centrum’, waar verenigingen en kunst-, muziek- en audiovisuele scholen gevestigd zijn.

Huizen van zand De traditionele tenten van de eerste kampen zijn geleidelijk aan vervangen door huisjes van in de zon gedroogde stenen van zand. Die oplossing is ver van ideaal: in de zomernachten is het in de huizen verstikkend heet en ze zijn slecht bestand tegen overstromingen. “Op die momenten weet je weer dat ze slechts van zand zijn”, zucht Galuha, 64 jaar, die in het kamp Laâyoune woont.

Tussen de huisjes door zie je gammele watertanks en lapjes grond, omheind met roestig ijzer, waar sommige gezinnen wat geiten kweken. De grondwaterlagen van de streek volstaan voor de bevoorrading

In de 5 vluchtelingenkampen staan de traditionele tenten nu naast huizen die opgetrokken zijn uit bakstenen van gedroogd zand.

van de vluchtelingen, maar er is geen leidingnet. Vier op tien metalen voorraadtanks maken het water ondrinkbaar.

De autoriteiten van de vluchtelingen zijn er ook in geslaagd bijna 31 medische centra te openen, 49 scholen en verscheidene opleidingscentra. Maar die diensten hebben een schrijnend gebrek aan middelen. Er gaan opmerkelijk veel kinderen naar school, maar de scholen zijn overbevolkt. Er is één toilet voor honderd leerlingen.

“Er is veel zand in de scholen, er zit geen glas in de ramen”, vertelt Ghalia Mahfud, de directrice van een lagere school. “En de daken zijn slecht geïsoleerd. Als het in de winter regent, druppelt het water op de schriften.” Zelfs de meest elementaire benodigdheden ontbreken soms. “Vorige keer had de onderwijzer enkele dagen geen krijt”, zegt Salma, 11 jaar.

Openheid naar de wereld en frustratie Salma is een van de 5.000 kinderen die de zomer bij een onthaalgezin in Europa kunnen doorbrengen.

“Dankzij dit programma worden de jongeren zich meer en meer bewust van wat er in de buitenwereld gebeurt. Het is een andere wereld”, vertelt Ladiba Lehcene Ahmada, de moeder van een gezin.

Een deel van de jeugd kan ook hogere studies volgen in het buitenland, in Algerije, Venezuela of Cuba.

Elk jaar studeren 500 tot 700 jonge Sahrawi’s af. Maar in de kampen hebben ze vrijwel geen vooruitzicht op werk: een winkeltje openhouden, een van de schaarse banen bij een ngo in de wacht slepen, solliciteren voor een openbare functie (in ruil voor een premie, niet voor een loon), bij het leger gaan of smokkelaar worden (sigaretten, benzine…).

“Studeren of niet studeren, werk is er niet” “Studeren of niet studeren, werk is er niet” zegt Fahda Bachir Mohamed, 27 jaar. “We kunnen niets beginnen met al onze kennis.” De jonge Sahrawi’s zijn gefrustreerd en zien nog altijd geen einde aan het conflict. Ze verliezen hun geduld. “De woede neemt toe”, vertelt Mahjub Udu, 22 jaar.

NOVA, een partner van Oxfam, is een recent gestichte vereniging van jonge vrouwen. Ze wil geweldloosheid in de Sahrawi-gemeenschap bevorderen en een oplossing vinden opdat de jeugd zelf haar toekomst in handen zou kunnen nemen.

Een essentiële plaats voor vrouwen “De gelijkheid tussen mannen en vrouwen is hier een erkend recht”, zegt Fatma Mahdi Hassam, de voorzitster van de nationale vereniging van Sahrawi-vrouwen. Vrouwen hebben altijd al een belangrijke rol gespeeld bij de Sahrawi’s, ook in de kampen. Tijdens de oorlog zaten de mannen aan het front en organiseerden de vrouwen het leven in de kampen. Een rol die de vrouwen tot op de dag

van vandaag bekleden. Zij zijn ook het actiefst in de humanitaire programma’s. De vrouwenvereniging is ook een partner van Oxfam (zie pagina 10).

“Maar de tradities wegen nog zwaar”, nuanceert Fatma Mahdi Hassam. De vrouwen zijn bijvoorbeeld grotendeels afwezig in verantwoordelijke bestuursfuncties.

SEPTEMBER 2015 • globo

9

dossier

Hoe voed je een kamp in de woestijn?

De Sahrawi-vluchtelingen overleven al sinds de jaren 70 dankzij humanitaire hulp. Maar al die jaren hetzelfde basisvoedsel eten, heeft nefaste gevolgen voor de gezondheid. Oxfam probeert daar wat aan te doen.

H

et Wereldvoedselprogramma (WFP) van de Verenigde Naties levert de vluchtelingen een rantsoen met droog voedsel (zie kaderstuk) dat het vereiste minimum aan calorieën verzekert. “Maar stel je voor dat je tientallen jaren lang, dag na dag, de zelfde negen producten moet eten”, zegt Liesbeth Goossens, beleidsmedewerker bij Oxfam voor de Westelijke Sahara. “Je overleeft, maar er ontstaan allerlei chronische ziekten: verhoogde bloeddruk, bloedarmoede, diabetes…” (zie ander kaderstuk).

Groente, fruit en eieren

In het kader van haar humanitair programma vult Oxfam de korf van het WFP aan met 3 kg verse producten per maand, zoals tomaten, uien, andere groenten en fruit. Het programma wordt door de Europese Unie betaald en uitgevoerd in samenwerking met het Spaanse Rode Kruis en de Sahrawi Rode Halve Maan.

Eieren van eigen kweek voor kwetsbare vluchtelingen Oxfam wijdt bijzondere aandacht aan de meest kwetsbare vluchtelingen. Mensen met een glutenintolerantie – een aandoening die veel voorkomt bij de Sahrawi’s – krijgen speciaal meel om hun eigen brood te bakken. Hoogbejaarden en mensen met een handicap ontvangen elke maand 30 eieren, allemaal afkomstig van een Sahrawi-boerderij. “We kunnen nog niet met alleen plaatselijke producten werken, maar het is een begin” zegt Saara Bouhouche, coördinatrice humanitaire hulp bij Oxfam.

50°C in de schaduw, geen koelkast Het fruit en de groenten komen uit het noorden van Algerije en maken een reis van bijna 2.000 km naar de kampen. Ze worden dan opgeslagen in een door Oxfam hersteld en opgeknapt centrum voor de voedselbevoorrading, met 8 koelkamers.

Vijfentwintig mensen vinden er vast werk. “Het centrum wordt volledig door de Sahrawi beheerd”,

De verse voedingswaren die Oxfam verdeelt, worden opgeslagen in acht koelkamers in de woestijn.

zegt Djawad Boukheddami, de verantwoordelijke van het project.

Wanneer het voedsel uitgedeeld is, moeten de mensen het kunnen bewaren. Maar meestal hebben ze geen koelkast, terwijl de temperatuur tot boven de 50°C kan stijgen. “In de zomer blijven groenten 3 dagen goed”, vertelt Muljher Naggi, 56 jaar.

“We moeten ons haasten om ze op te eten voor ze bedorven zijn. Dat betekent dat we dagenlang helemaal geen verse producten hebben.” Oxfam heeft een proefproject gelanceerd dat vertrekt van een voor warme landen geschikte techniek: de ‘zeer’, een soort ambachtelijke koelkast van lemen potten met vochtig zand. Een deel van de benodigdheden wordt door een pottenbakkerij in de kampen geproduceerd.

Bomen in de woestijn

Voedsel beter gebruiken

In de kampen worden vrijwel geen groente en fruit geproduceerd. Dat komt niet alleen door het buitengewoon vijandige klimaat maar ook door het gemis aan een landbouwtraditie bij dit nomadische volk. Toch is het, ondanks de moeilijke context, belangrijk dat de plaatselijke bevolking zo goed mogelijk in haar behoeften kan voorzien.

“Omdat we zo weinig voedsel hebben, moeten we het optimaal bewaren en gebruiken”, zegt Aichatu Wadadi, voedselkundige. In het kader van de samenwerking tussen de Vereniging van Sahrawivrouwen en Oxfam leidt Aichatu sessies om betere eetgewoonten te bevorderen: fruit en groente bewaren, betere manieren om ze te bereiden… Het programma wordt aangevuld met televisie- en radiouitzendingen, brochures en zelfs een infotelefoon.

Oxfam organiseert ook bewustmakingssessies voor

Daarom heeft Oxfam een proefproject gestart voor de lokale productie van vers voedsel (wortelen, bieten) en van de moringa, een boom die uitzonderlijke voedingskwaliteiten bezit en in de woestijn kan overleven. “Eerst dacht ik dat het project niet zou lukken”¸ bekent Fatma Mohamed Bachir, “met de extreme temperaturen, de wind, de zon, het zand.

Maar nu hebben we bomen! Hun bladeren helpen tegen de bloedarmoede waar veel mensen hier aan lijden.”

Droge voeding voor de Sahrawi-vluchtelingen Sinds het begin van zijn interventie, in 1986, distribueert het Wereldvoedselprogramma (WFP) vrijwel elke maand dezelfde korf van droog voedsel aan de vluchtelingen (foto). In die korf zitten normaal 9 producten: olie, suiker, linzen, rijst, soja, tarwe, meel, bonen en kikkererwten. Sinds januari zijn die twee laatste producten bij gebrek aan geld geschrapt.

10 globo • SEPTEMBER 2015

de schoolkinderen. “Onze kinderen hebben weinig speelgoed. Voor hen is dit soort activiteit het paradijs: een kans om te spelen en te leren”, verklaart Nuwara Mohammed Mbarek, opvoedster. “In het begin van de sessie leggen we uit waarom groenten en fruit eten belangrijk is. De eerste stap is soms dat we hen groenten leren ontdekken die ze in de kampen niet gewoon zijn.”

De lange duur van de crisis heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid van de vluchtelingen. Volgens een enquête van het WFP heeft 41% van de huishoudens geen aanvaardbare voeding. 60% van de vrouwen lijdt aan bloedarmoede en 7,6% van de kinderen onder de 5 jaar is acuut ondervoed. Volgens het Kinderfonds van de Verenigde Naties heeft 25 tot 30% van de kinderen in de kampen een groeiachterstand.

dossier

De vluchtelingen een stem geven om de status quo aan te pakken Terwijl een compromis tussen de partijen op Google had moeten kijken waar het over ging”, vervolgt Liesbeth Goossens. in het conflict uitblijft en de internationale gemeenschap weinig doet, ijvert Oxfam voor een context die een Ban Ki Moon zal de kampen bezoeken oplossing van de crisis in de hand moet werken. De humanitaire hulp gaat dus Contacten leggen, informatie geven over de evolutie van de toestand, wachten terwijl het gepaard met het verdedigen van de besluitvormingsproces zijn gang gaat… Er zijn jaren rechten van de vluchtelingen.

D

e verantwoordelijkheid om een oplossing voor het conflict te vinden, ligt op de eerste plaats bij de direct betrokken partijen, dus het Koninkrijk Marokko en het Frente Polisario (zie pagina 8). Maar aangezien zij er niet in slagen een akkoord te bereiken, ligt de bal in het kamp van de internationale gemeenschap, namelijk de VN en de leden van de Veiligheidsraad. Die moeten de voorwaarden scheppen die een oplossing van het conflict bevorderen. Ze moeten de partijen aansporen om beweging te brengen in hun momenteel onverzoenbare stellingen.

Meer dan humanitaire hulp Oxfam vindt het zorgwekkend dat de internationale gemeenschap vrede lijkt te vinden met de status quo.

Humanitaire hulp leveren (zie pagina 10) volstaat niet: Oxfam, dat in de Maghreb aanwezig is en sinds het begin van de crisis met de Sahrawi’s samenwerkt, zet zich in om een context te scheppen die een oplossing van het conflict in de hand werkt.

De crisis van de Sahrawi’s is een vergeten crisis; praten met de diplomaten van de verschillende landen die een vinger in de pap hebben, is de eerste stap. Zij moeten de humanitaire impact van de status quo begrijpen. “Wij trachten staten te mobiliseren: soms vergeten de diplomaten dat achter de rapporten en de resoluties hoop en levens schuilgaan”, verklaart Liesbeth Goossens (foto), die bij Oxfam verantwoordelijk is voor humanitair beleidswerk.

Wanneer Oxfam diplomaten ontmoet, blijkt soms dat ze nog nooit van deze crisis hebben gehoord.

“Ooit bekende iemand dat hij voor onze vergadering

werk nodig om een nieuwe diplomatieke impuls te scheppen die eindelijk een einde zal maken aan de status quo.

“Na twee jaar contacten zijn sommige diplomaten naar de kampen gekomen om poolshoogte te nemen.

Dat was al een kleine overwinning. Die bezoeken hebben bovendien een grote symbolische betekenis voor de vluchtelingen”, benadrukt Liesbeth Goossens.

Nog een stap in de goede richting: de laatste VNresolutie over de Westelijke Sahara vroeg uitdrukkelijk om “te verzekeren dat voldoende rekening wordt gehouden met de humanitaire behoeften van de vluchtelingen.” Ban Ki Moon, de Secretaris-Generaal van de VN, heeft beloofd dat hij nog voor het einde van het jaar de kampen zal bezoeken.

Een dialoog tussen vluchtelingen en diplomaten Omdat Oxfam koste wat kost de stem van de Sahrawi’s wil laten horen, heeft zij in april twee jonge Sahrawi’s naar New York gebracht, waar ze vertegenwoordigers van niet minder dan 15 landen en 4 departementen van de VN konden ontmoeten.

Een krachtige boodschap overbrengen Ahmed Aam Mohamed Salem, 35 jaar en vader van een zoontje van zes maanden, werkt voor een internationale ngo. Abida Mohammed Buzeid, 28 jaar, is voorzitster van de jongerenorganisatie NOVA die de Sahrawi’s tracht te mobiliseren door hen te tonen dat er constructieve, geweldloze manieren bestaan om een einde te maken aan deze lange crisis.

Ondanks wat zenuwen in het begin, konden ze

vol overtuiging vertellen over hun leven en hun frustraties. Een lastige taak, de hoop uitdragen van een heel volk dat enthousiast is over het idee van dit bezoek.

“Toen ik mijn zus vertelde dat ik diplomaten zou ontmoeten, zei ze dat ik hen moest vragen of het nog lang zal duren (voor we weer naar ons land kunnen, red.)”, vertelt Abida. “Ze wil weten of het nog de moeite loont om in het huis waar ze nu woont een keuken te installeren.” (lacht) Ze hebben een krachtige boodschap overgebracht: de mannen en de vrouwen van de kampen zijn de status quo beu. “Je kunt je niet voorstellen hoeveel hoop wij in de internationale gemeenschap stellen om onze situatie te verhelpen”, zegt Ahmed Aam (foto), “In elk gezin worden elke dag dezelfde vragen gesteld: wanneer kunnen we naar huis? Wanneer zullen we niet langer vluchtelingen zijn?”

De diplomaten, die verwonderd waren over het vlekkeloze Spaans van de Sahrawi’s, en aangegrepen waren door hun getuigenis, hebben een echte dialoog met hen gevoerd en hadden veel vragen over hun dagelijkse leven, bijvoorbeeld hoe ze aan water komen. Ook voor Abida en Ahmed was het een verrijkende uitwisseling, want ze kregen de kans om uit te leggen wat volgens hen de mogelijkheden zijn om een uitweg te vinden uit het conflict.

Nieuwsbrief uit de kampen Wil je meer weten over de crisis van de Sahrawi-vluchtelingen en over de hoop en het dagelijkse leven van drie vluchtelingen, Bulahi, 28 jaar, Salma, 11 jaar, en Galuha, 68 jaar?

Abonneer je op de driemaandelijkse nieuwsbrief ‘De stem van de woestijn’ door een mailtje te sturen naar bch@oxfamsol.be.

40 gezichten voor 40 jaar crisis Hassan, Dalia, Mahmoud, Munina en 36 anderen zijn 1 tot 40 jaar oud. In dit veertigste jaar van de crisis in de Westelijke Sahara lenen zij hun gezicht aan een tentoonstelling (zie foto hiernaast) die een tipje van de sluier oplicht over een complete generatie die nooit iets anders dan het leven als vluchteling heeft gekend. Afspraak in Brussel in december, voor een uitzonderlijke tentoonstelling die in samenwerking met de Europese Commissie wordt georganiseerd. Meer informatie volgt op www.oxfamsol.be.

SEPTEMBER 2015 • globo 11

zuidgeluid

© Tineke D’haese

Wanneer mannen en vrouwen samen op het veld werken, zie je het verschil: de vrouwen staan de hele tijd kromgebogen, omdat hun schoffels een kortere steel hebben.

Het verschil van 23 centimeter Wie een moestuin heeft, weet het: het juiste gereedschap maakt het verschil tussen zwoegen en aangenaam werken. Dat is in Mozambique niet anders.

A

ls je woont en opgroeit in een dorp in het Chiure-district, Mozambique, leef je met wat er beschikbaar is in de buurt. Het dak van je hut maak je met een stevige grassoort uit de buurt. Een beetje geld verdien je met landbouw, of door cabanga te brouwen, een bier van maïsmeel en suiker. En eten haal je voornamelijk van je machamba, je eigen veldje met groenten en gewassen die thuis in de pot belanden.

Onnodig te zeggen dat zo'n veldje enorm belangrijk is in een land waar 54,7 % van de inwoners onder

de armoedegrens zit. Zoek je naar machamba op Youtube, dan is één van de eerste hits een aandoenlijk filmpje van een klas Mozambikaanse kinderen die het al zingend mooi samenvatten: “No machamba / vamos trabalhar / e vamos proteger / comida para comer”.

Vertaald: We gaan werken op de machamba, en het voedsel beschermen dat we gaan eten.

Beter gereedschap = meer voedsel 14 boerinnen uit 4 dorpen in het Chiure-district deden in 2013 en 2014 mee aan een project van Oxfam en twee lokale boerenorganisaties. Het doel: de vrouwen helpen om beter gereedschap te gebruiken. Zo kunnen ze hun productiviteit verhogen en meer voedsel op tafel brengen.

De meeste van de 14 vrouwen hadden nog nooit hun dorp verlaten. 10 van

de 14 boerinnen hadden nog nooit inkopen gedaan in een winkel. Van de 14 waren er 13 analfabeet.

Saminha Jahali schoffelt op haar machamba in Katapua “Ik ben niet naar school geweest,” vertelt Saminha Jahali (57) uit Katapua, “want ik ben geboren tijdens de oorlog.

Mijn vader zat in het leger, mijn moeder was boerin. Onze ouders stuurden ons naar de machamba. Ik was gelukkig. Mijn ouders waren nooit erg boos op mij. Ik herinner mij dat ik dikwijls bij mijn vader op de schoot zat.”

Rollenpatronen op het veld Essentieel voor het project in Chiure was om de boeren en boerinnen zelf

te laten bepalen of ze verandering wilden, en op welke manier.

Organisaties hadden al eerder pogingen gedaan om efficiënter gereedschap te introduceren, maar die waren mislukt. Deels omwille van de aanpak: er was weinig aandacht voor plaatselijke gebruiken en voor de traditionele rollenpatronen van mannen en vrouwen.

Want in de 4 dorpen zijn de rollen strikt verdeeld. De mannen nemen de taken die groter en zwaarder lijken op zich, en die meer intelligentie en betere werktuigen vereisen. Ze kappen bijvoorbeeld bomen om grond vrij te maken voor de machamba. Zij zijn verantwoordelijk voor de oogst die verkocht wordt op de markt en die geld moet opbrengen.

Vrouwen maken het veld klaar om te zaaien en planten, ze zaaien, wieden onkruid en oogsten de opbrengst.

“Voor die taken gebruik ik mijn

81%

Oud en versleten

90%

van de actieve beroepsbevolking in Mozambique werkt in de landbouw.

Vrouwen werken meestal met de oude, afgesleten schoffel van de mannen of van hun moeder.

van het voedsel in Afrika wordt geproduceerd door vrouwen.

12 globo • SEPTEMBER 2015

zuidgeluid

Tekst: Lieve Van den Bulck

Nieuwe schoffels in 4 dorpen Twee boerenorganisaties, UDACC en UPC-CD, zetten samen met Oxfam een project op in 4 dorpen om nieuwe schoffels te ontwerpen.

P

articipatie in de praktijk, dat is: praten met de vrouwen, hun mannen én de smeden, die schoffels maken. De smeden kregen de mogelijkheid om hun vaardigheden te verbeteren. Vrouwen en mannen hielden gesprekken over de verschillen tussen hun gereedschap.

“De mannen erkenden dat de schoffels van de vrouwen niet de meest geschikte waren”, vertelt projectverantwoordelijke Joana Ou Chim. “En dat vrouwen gelijke toegang en controle zouden moeten hebben over hun gereedschap. Maar dat betekent niet per se dat de houding van de mannen meteen veranderd is. Er blijft werk aan de winkel.”

Steun voor boeren in Chiure WIE? UDACC (boerenorganisatie van het district Chiure) en UPC-CD (boerenorganisatie van de provincie Cabo Delgado) WAT? Deze twee Oxfam-partners creëren en helpen verenigingen van boeren. Ze geven boeren vorming over budgetbeheer, culturele verschillen tussen mannen en vrouwen en technische zaken zoals gereedschap.

De boerinnen stelden uiteindelijk hun prototype van schoffel voor. De smeden gingen met die vereisten aan de slag.

TANZANIA

Mozambique

© OXFAM

Mozambique was eeuwenlang een Portugese kolonie, maar is sinds 1975 een onafhankelijke republiek.

Het land is 799.380 km2 groot en is daarmee meer dan 26 keer zo groot als België.

schoffel”, vertelt Saminha. “En om dingen mee van de machamba naar huis te dragen.” (over de stok, red.)

Vrouwentaken op het veld zijn de zogenaamd kleine, repetitieve taken, waarvoor schijnbaar weinig spierkracht of intelligentie nodig is. Vrouwen zijn verantwoordelijk voor het veld met groenten die thuis op tafel komen.

“De belangrijkste oorzaak van die verschillen is de machtsverhouding tussen man en vrouw, die traditioneel vastliggen”, vertelt projectverantwoordelijke Joana Ou Chim. “De vrouw zit in een ondergeschikte positie. Ze moet blind gehoorzamen aan haar man.” De verschillen zie je meteen wanneer boeren en boerinnen samen werken op het veld. De vrouwen staan de hele tijd kromgebogen, omdat hun schoffels een kortere steel hebben, terwijl de mannen rechtop staan.

Kort versus lang Even tussendoor een snelcursus tuinieren voor dummies: een schoffel

is een stuk gereedschap dat bestaat uit een houten steel en een scherp blad. Met een schoffel kan je de grond losmaken en onkruid lossnijden onder de wortel door. Met de punt(en) van het blad kan je ook voren in de grond trekken, om er zaad in te strooien. Een wonderlijk, multifunctioneel stukje tuingereedschap, dus.

Saminha geeft tekst en uitleg bij haar schoffel: “De steel is kort en gebogen, terwijl die van de schoffel van mijn man en zoon recht is. Want mannen moeten zich weinig bukken en vrouwen veel vaker. Mannen hebben meer kracht. Je kan zien dat vrouwen sneller oud worden.” Of is het omgekeerd? De geringe lengte van de vrouwen-steel is door traditie bepaald.

Het wordt zelfs beschouwd als een teken van respect voor je echtgenoot.

De ideale schoffel Niet makkelijk om tradities te veranderen die al lang van kracht zijn, en ook niet altijd nodig. Maar de

MALAWI

Chiure

ZAMBIA

ZIMBABWE

MOZAMBIQUE MADAGASCAR

BOTSWANA

ZUID-AFRIKA

Van de 25,3 miljoen inwoners leeft 54,7 procent onder de armoedegrens. Tegelijkertijd doet een deel van de inwoners goede zaken met de handel en de mijnontginning. Maar de opbrengst daarvan komt niet ten goede aan alle Mozambikanen.

vrouwen ondervinden enorme nadelen van hun werk op het veld. Sommige soorten schoffels zijn te zwaar voor de meeste boerinnen, andere types zijn erg klein, en meestal is het blad van de schoffel afgesleten. Probeer het maar eens: een hele dag de grond bewerken met te klein, bot, te zwaar gereedschap. Dag na dag, jaar na jaar.

Het grootste risico is – geen verrassing, natuurlijk – fysieke slijtage. Rugpijn, pijn in je armen, vermoeidheid.

“Ik heb er nooit aan gedacht om een ander soort schoffel te gebruiken dan die van mij”, zegt Saminha. “Omdat ik nooit een ander type gezien heb. Je kan niet denken aan iets dat je niet kent.”

Het project hielp de vrouwen om zelf hun ideale schoffel te ontwerpen.

Ze bepaalden zelf de lengte van de steel en kozen de houtsoort waar zij het liefst mee werken. Ook met de mannen waren er gesprekken, zodat die zich bewust zouden worden van de verschillen en moeilijkheden.

De grootste verandering die de vrouwen wilden zien, was de lengte

van de steel. “De nieuwe schoffels hebben een lange steel. Dat vermindert de pijn”, legt een van de deelneemsters uit. Vóór het project was de steel gemiddeld 57 cm lang, de vrouwen veranderden dat naar 80 cm. Ook het blad van de schoffel wilden de vrouwen anders, langer: van 15 naar 20 cm. Dat maakt dat je een groter stuk grond kan bewerken.

Minder pijn Het resultaat voor de 14 vrouwen? Na het project bevestigden ze unaniem dat de pijn tijdens het werken sterk verminderd is. Met de nieuwe schoffel werken ze ook sneller.

En zelfs in de rollenpatronen komt beweging. Vrouwen hebben ervaren dat ze de mogelijkheid hebben om iets te veranderen. “Het was een kort project, maar het bracht toch verandering ”, vertelt een vrouw.

“Vroeger kreeg je als vrouw geen kansen, je mocht het geld niet bijhouden of naar de markt gaan. Nu gebeurt dat in sommige gezinnen wel.”

Van moeder op dochter

23 cm langer

799.380 km2

Vrouwen in Mozambique leren van hun moeder werken met de schoffel en geven dat door aan hun dochters.

maakten vrouwen uit Chiure de steel van hun schoffel toen ze die zelf ontwierpen.

is de oppervlakte van Mozambique. Het land is 26 keer groter dan België.

SEPTEMBER 2015 • globo 13

vrijwilliger in de kijker

Larissa Khatchukaeva (49) heeft het hart op de juiste plek én zit niet graag thuis. Goede redenen om vrijwilliger te zijn in een Oxfam-tweedehandswinkel in Luik.

n praatje. Een klant mensen doen graag ee ige mm So n! nte kla e n vraag ik hoe “Wij kennen all zwaar ziek geweest... Da is re de an n ee , ren rlo ilie.” heeft haar man ve t soms wel één grote fam lijk el nk wi ze On d. ug de het gaat. Dat doet hen

“Ik heb 6 kinderen , waarva thuis wo n er 4 no nen. Ma ar dat zij g die zijn n tiener oud gen s, oeg om trekken hun plan . Ze heb te ben mam meer no a thuis n dig (lach iet t).”

“Ik ben zelf vluc hteling, dus ik zet mij graag in voor mensen di e het moeilijk hebben. In Tsjetsjenië was er oorlog. We water, elektric ha dd en geen iteit of eten. Al s er dan hulp buitenland ko uit het mt, dat raakt je . Dat geeft je m oed.”

niet graag thuis. In “Ik ben nu werkzoekend, maar ik zit de en fysica. Maar Tsjetsjenië was ik leerkracht wiskun contact met dit werk is ook aangenaam, door het de klas staan.” mensen. Ik doe dit liever dan voor

14 globo • SEPTEMBER 2015

Ook vrijwilliger worden?

Kijk op www.oxfamsol.be/nl/ vrijwilligerswerk

winkel zijn “De vrijwilligers in onze van alle leeftijden en komen nationaliteiten. Maar we , een goed overeen. Carmela langs on s Italiaanse, heeft on fam-dag Ox overtuigd om naar een n het te gaan in kostuums va hebben carnaval in Venetië. We n!” toen goed gelache

“Sinds ik hier vrijwilliger ben, koop ik nergens anders nog kleren.

Eergisteren heb ik in de winkel nog een leuke rok en schoenen gevonden, perfect in mijn maat.”

tweedehands

Waar vind je ons?

Van liefdesbrief tot bladwijzer

ANTWERPEN: Lange Koepoortstraat 49, 2000 Antwerpen • 03 707 11 61 • di t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers ANTWERPEN: Quellinstraat 28 , 2000 Antwerpen • 03 227 44 82 • ma t/m za: 10-18u • Bookshop ANTWERPEN: Brederodestraat 27, 2018 Antwerpen • 03 238 24 60 • di t/m za: 10-18u • Oxfam Boutique: kleding, brocante, boeken BRUGGE: Leopold II-laan 19, 8000 Brugge • 050 31 04 51 • di t/m za: 10-17u30 • kleding, brocante, boeken, computers GENT: Sint-Amandstraat 16, 9000 Gent • 09 233 42 13 • ma t/m za: 10-18u • Bookshop GENT: Bij Sint-Jacobs 12, 9000 Gent • 09 223 13 53 • di t/m za: 10-18u, zo: 10-13u • Vintage (kleding) HASSELT: Dorpsstraat 21, 3500 Hasselt • 011 21 50 11 • ma t/m za: 10-18u • Bookshop KNOKKE-HEIST: Elizabetlaan 141, 8300 Knokke-Heist • 050 51 04 51 • ma tot za : 10-12u30, 14-18u • kleding, boeken, computers, brocante • Ook Oxfam-Wereldwinkel KORTRIJK: Budastraat 21, 8500 Kortrijk • 056 31 26 22 • ma t/m do: 14u-18u, vr en za: 10-18u • Bookshop LEUVEN: Parijsstraat 60, 3000 Leuven • 016 50 07 05 • ma t/m za: 10-18u • Bookshop MECHELEN: O.L. Vrouwestraat 53, 2800 Mechelen • 015 43 67 10 • di t/m vr: 9u30-17u30, za: 10-17u • kleding, brocante, boeken OOSTENDE: Torhoutsesteenweg 641, 8400 Oostende • 059 51 87 78 • di t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers ROESELARE: Westlaan 210, 8800 Roeselare • 051 25 24 55 • di t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers SINT-NIKLAAS: Ankerstraat 44, 9100 Sint-Niklaas • 03 776 72 59 • di t/m vr: 9u30-17u30, za: 10-17u • kleding, brocante, boeken, computers WILRIJK: Jules Moretuslei 157, 2610 Wilrijk • 03 828 83 33 • di t/m vr: 9u30-17u30, za: 10-17u • kleding, brocante, boeken, computers

brussel BRUSSEL: Vlaamsesteenweg 102-104, 1000 Brussel • 02 522 40 70 • ma: 14-18u, di t/m za: 11-18u • vintage kleding, brocante, boeken BRUSSEL: Hoogstraat 243, 1000 Brussel • 02 502 39 59 • di t/m za: 10-17u, zo: 11-15u • kleding, brocante BRUSSEL: Kartuizersstraat 37, 1000 Brussel • 02 502 30 03 • ma: 13-18u, di t/m vrij: 11-18u, za: 13-18u (zomer ma-za: 13-18u)• Oxfam Kids: kleding, accessoires voor kinderen BRUSSEL: Brabançonnelaan 133, 1030 Brussel • 02 732 72 68 • di t/m za: 9-14u30 - kleding, brocante, boeken, computers BRUSSEL: Vossenstraat 19, 1000 Brussel • 02 513 83 23 • di, do, vr: 11-18u, za: 10-18u, zo: 10-15u • herenkleding en accessoires ELSENE: Elsensesteenweg 254, 1050 Elsene • 02 648 58 42 • ma t/m za: 10-18u • Bookshop ELSENE: Elsensesteenweg 252, 1050 Elsene • 02 647 48 51 • di t/m za: 10-18u • computers ETTERBEEK: Waversteenweg 295, 1040 Etterbeek • 02 640 09 25 • ma : 14-18u, di t/m vr: 11-18u, za: 11-15u • kleding, boeken, brocante SCHAARBEEK: Lambermontlaan 47, 1030 Schaarbeek • 02 215 05 11 • ma t/m vr: 9-17u • kleding, boeken, brocante UKKEL: Vanderkinderestraat 248, 1180 Ukkel • 02 344 98 78 • ma t/m za: 10-18u (zomer 13-18u) • bookshop VORST: Neerstalsesteenweg 66, 1190 Vorst • 02 332 59 91 • ma t/m za: 10-17u30 • kleding, boeken, brocante

wallonië ANS: Rue de l’Yser 185A, 4430 Ans • 04 371 20 44 • ma t/m za: 10-18u • kleding, brocante, computers BERGEN: Rue de Houdin 5b • 7000 Bergen • 065 84 75 04 • di t/m za: 10-18u • computers, boeken CHARLEROI: Rue de Montigny 66, 6000 Charleroi • 071 31 80 62 • do, vr: 10-17u30, za: 10-16u • kleding, boeken CINEY: Rue St. Gilles 61, 5590 Ciney • 083 67 85 04 • di t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers DINANT: Rue Grande 61-63, 5500 Dinant • 082 66 68 50 • ma t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers HERSTAL: Rue Grande Foxhalle 99, 4040 Herstal • 04 240 08 01 • ma: 12-16u45, di t/m vr: 10-16u45, za: 12-16u (juli/aug: gesloten op za) • kleding, brocante, boeken, computers HOEI: Rue Montmorency 2, 4500 Hoei • 085 23 32 98 • wo: 9-16u, vr 10-17u, za 10-12u en 14-16u • kleding LUIK: Rue de la Casquette 19b, 4000 Luik • 04 223 27 87 • ma t/m vr: 10-17u (zomer:18u), za: 12-17u (zomer 17u30) • kleding, brocante, boeken LUIK: Rue St Séverin 117, 4000 Luik • 04 221 49 58 • ma t/m vr: 10-17u, za: 11-16u • kleding, brocante, boeken LUIK: Rue Puits-en-sock 137, 4020 Luik • 04 341 18 00 • ma t/m za: 10-17u • kleding LUIK: Rue St. Gilles 29, 4000 Luik • 04 222 24 42 • ma t/m vr: 10-17u30 (zomer 18u), za: 10-17u • Bookshop MARCINELLE: Chée de Philippeville 290/292, 6001 Marcinelle • 071 37 65 05 • ma t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers NAMEN: Chée de Louvain 5, 5000 Namen • 081 22 22 22 • ma t/m vr: 11-17u, za: 10-15u • kleding, brocante, boeken, computers, kantoormeubilair NAMEN: Av de la Plante 27, 5000 Namen • 081 26 28 38 • ma t/m vr: 11-18u, za: 10-15u • computers NAMEN: Bas de la Place 12-14, 5000 Namen • 081 22 91 22 • ma t/m za: 9u30-18u • Bookshop NIJVEL: Rue de Namur 36, 1400 Nijvel • 067 77 34 85 • ma t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers SERAING: Rue de la Baume 250, 4100 Seraing • 04 337 29 58 • ma t/m vr: 9u45-16u45 • kleding

© Tineke D’haese

Vlaanderen

Gelezen op een briefje tussen een tweedehandsboek in de Oxfam Bookshop in Kortrijk: “Jij bent mijn allerliefste schatje! Ik ben zo blij dat ik jou gevonden heb want jij bent een speciale, prachtige jongen. Ik zal je nooit, maar ook nooit verlaten. I ♥ you forever.”

“Wij vinden echt van alles tussen de boeken die mensen ons schenken”, vertelt vrijwilligster Hélène van Campenhout van de Oxfam Bookshop in Namen.

“Doodsprentjes, ansichtkaarten, recepten, foto’s, trein- en cinematickets, rekeningen

en vervallen lottobiljetten, noem maar op.” Gilda Schaerlaeckens van de Oxfam Bookshop in Kortrijk kan er van meespreken: “Het leukst blijven natuurlijk de handgeschreven brieven, nota’s of kattebelletjes, zoals deze liefdesbrief.”

In de 11 Oxfam Bookshops vind je een uitgebreid aanbod aan tweedehandsboeken. Wie weet vind jij in zo’n boek ook een originele bladwijzer?

www.oxfamsol.be/shops

Tweedehands op straat Is er een Oxfam-tweedehandswinkel bij jou in de buurt? Dan is de kans groot dat je een mooi tweedehandskleedje of een spannend boek op de kop kan tikken op een feest van de lokale middenstand of het plaatselijk verenigingsleven.

Tijdens een straatfeest of braderie in de wijk zetten Oxfam-vrijwilligers graag een kraampje op voor de deur van de tweedehandswinkel. Je vindt ze ook

regelmatig iets verder van huis, achter hun verkoopstand op een lokaal festival, de jaarmarkt, een kunstbeurs, Noord-Zuidfeest, seniorenbeurs…

Zo kom je onze vrijwilligers deze maand tegen op de Vredesfeesten in Sint-Niklaas, op het multiculturele Feest in den Hof in Oostende en op Tempo Color, een festival voor duurzame ontwikkeling in Luik.

Kleren, schoenen en chocolade Doe mee aan de Oxfam-inzamelactie bij e5 en Avance Breng je oude, herbruikbare kleding en accessoires tussen 14 en 19 september binnen in een winkel van e5. Voor elke volle zak krijg je een e5-cadeaucheque van 10 euro. Als extraatje krijg je een bon voor een gratis tablet biochocolade wanneer je iets koopt in een OxfamWereldwinkel.

Met je stiletto’s, sneakers of sandalen die je niet meer draagt, kan je tussen 7 en 13 september terecht bij schoenwinkel Avance. Elk paar schoenen ruil je in voor een waardebon van 15 euro.

Voor een handtas ontvang je een waardebon van 5 euro.

De ingezamelde spullen worden gesorteerd en in Oxfam-tweedehandswinkels aan democratische prijzen verkocht. De opbrengst gaat naar Oxfam-projecten zoals de noodhulp aan de overlevenden van de aardbeving in Nepal.

www.oxfamsol.be SEPTEMBER 2015 • globo 15

1, 2, 3 actie Steun onze projecten met een

agenda

Druk bezig het nieuwe schooljaar te plannen? Of zit je hoofd al in 2016? De nieuwe Solidariteitsagenda’s zijn er!

Steun Oxfamprojecten en koop

een Solidariteitsagenda, vanaf 9,95 EURO, in je Oxfam-Wereldwinkel of in de betere boekhandel

CLIMATe Express Neem op 29 november de Climate Express naar Parijs voor de VN-klimaattop. Maak samen met ons een vuist en eis van onze leiders dat ze zich eindelijk engageren om de klimaatverandering aan te pakken.

BESTEL JE TREINTICKET VIA www.oxfamsol.be/nl/ ClimateExpress

16

Vrouwen voor

vrede De Wereldvrouwenmars herdenkt de Eerste Wereldoorlog, maar ook de 15de verjaardag van VN-Resolutie 1325, over de situatie van vrouwen in gewapende conflicten.

STAP MEE VOOR WERELDVREDE In Ieper, zaterdag 31 oktober om 17u www.wereld vrouwenmars.be

VOLG ONS OP www.facebook.com/oxfamsol