KWARTAALBLAD VAN OXFAM-SOLIDARITEIT - SEPTEMBER 2014 - NUMMER 47
TEKEN
DE GROEIPETITIE > Zie p. 3
dossier
Schenk kleding
een tweede leven
Koelcellen in de woestijn
Zoeken naar vruchtbare grond
Voedselcentrum houdt eten koel bij temperaturen tot 50째C.
Groenten kweken tijdens het droge seizoen?
Pagina 5
Pagina's 12-13
coverstory Jaarlijks halen we ongeveer 4.000 ton kleding op. Een deel daarvan krijgt een tweede leven in een van de 32 Oxfamtweedehandswinkels, zoals deze Oxfam Vintage in Gent. De opbrengst van onze winkels gaat naar ontwikkelingsprojecten en noodhulp.
inhoud
3
blikvangers
6
Oxfamily
7
dossier
© Tineke D'haese
voorwoord
Een nieuw klimaat- en energieplan tegen 2030: dat is het doel waar op dit moment Europese politici naar streven. Met een ambitieus plan kunnen ze ook de honger in de wereld terugdringen. Want de klimaatverandering draagt daar in sterke mate toe bij.
Ken je de inleefateliers van Oxfam al? In het vernieuwde Mondiapolis-atelier beleef je hoe een katoenboer of textielarbeidster zich voelt.
SCHENK KLEDING EEN TWEEDE LEVEN
Een goed gevoel voor het goede doel
I
k ben geen expert in kledij kopen. Maar als je mijn kledingkast opentrekt, zie je daar wel een chique kostuum hangen. En in de kast van mijn twee zonen hangt er ook eentje te blinken. Gekocht in een Oxfam-tweedehandswinkel. Geregeld komt er kledij van groothandelaars binnen in de winkels, splinternieuw. Ik heb mijn zoons meegetroond naar de winkel om een pak te passen, et voilà. Een mooi kostuum komt altijd wel van pas. En voor 15 euro per pak hebben we een mooi koopje gedaan. De tweedehandswinkels zijn een stuk van het Oxfam-DNA geworden. We zijn eind jaren 60 begonnen met speciale objecten. Mensen schonken bijvoorbeeld hun staande klok, een erfstuk, aan een Oxfam-winkel. Later kwam er ook kleding bij. De kledinginzameling is echt begonnen op straat, met ophalingen aan huis. Nu verkopen we ook boeken, computers, brocante en meubels. Tweedehands was toen nog niet wat het nu is. Nu zamelen we elk jaar 4.000 ton kleding in. We hebben een uitgebouwd netwerk van winkels, kledingcontainers en sorteercentra. We kunnen rekenen op 800 vrijwilligers en scheppen sociale tewerkstelling. Vorig jaar leverde de verkoop netto 1,2 miljoen euro op, die we rechtstreeks in onze projecten konden investeren. En er zit vandaag ook een hippe kant aan tweedehands kledij en spullen. Veel mensen zoeken originele kledij en unieke stuks. Het taboe op tweedehands wordt steeds kleiner. Met je aankoop in een Oxfam-winkel doe je niet alleen een goede koop, je dient ook een goed doel. Tweedehandskleding uit een Oxfam-winkel is méér dan kledij alleen. In de winkels krijg je een idee van de manier waarop Oxfam-Solidariteit aan een betere wereld werkt. En er is geen betere manier om te tonen dat we duurzaamheid ook in het Noorden belangrijk vinden, dan door herbruikbare voorwerpen en kleren een tweede leven te geven. Tweedehands blijft in populariteit toenemen. Ik ben ervan overtuigd dat het aandeel van de fondsen uit onze tweedehandswinkels nog groter gaat worden. Veel mensen willen wel geld geven aan een goed doel, maar ze krijgen daar ook graag iets voor terug. En daar is niets mis mee. Iets kopen in een tweedehandswinkel én tegelijkertijd Oxfam steunen, dat geeft je een goed gevoel. In de tweedehandssector moet je hard werken voor het geld opbrengt. We hebben ups en downs gekend. Er waren discussies: ermee doorgaan of niet? Ik ben blij dat we doorgezet hebben. Voor Oxfam. Voor de duizenden tevreden klanten. En ook een beetje omdat er anders niet zo ’n knap kostuum in mijn garderobe zou hangen.
Stefaan Declercq Algemeen secretaris
• Een trui geeft meer warmte dan je denkt • Kledingcontainers: commerce versus non-profit • Samen goede naam veilig stellen • e5-ceo: “Kleren schenken geeft een goed gevoel”
12
zuidgeluid
14
vrijwilliger in de kijker
15
tweedehands
16
tijd voor actie…
Inwoners van Tibou, Burkina Faso, proberen om efficiënter aan landbouw te doen.
Julien-Paul Rémy duikt met zijn neus in de woordenboeken om Oxfam-teksten te vertalen.
Roeselare heeft een nieuwe tweedehandswinkel, en die van Mechelen viert zijn tiende verjaardag.
De nieuwe Solidariteitsagenda’s zijn er! Bied op een object bij de Oxfam-veiling of steun de getroffen burgers in de Gazastrook.
Globo
Driemaandelijks tijdschrift nr. 47 • Derde kwartaal 2014 Vier-Windenstraat 60, 1080 Brussel • België Tel.: +32 (0)2 501 67 00 • Fax: +32 (0)2 511 89 19 e-mail : globo@oxfamsol.be • Globo online : www.oxfamsol.be VERANTWOORDELIJKE UITGEVER: Stefaan Declercq • REDACTIE EN EINDREDACTIE: Mieke Vandenbussche, Esther Favre-Felix, Wouter Fransen, Julien Lepeer • COÖRDINATIE: Lieve Van den Bulck • Werkten mee: Frédéric Van Hauteghem, Franck Kerckhof, Ronald Boeckx, Peggy Vandevijver, Sarah Weber, Lina Neeb • Opmaak: José Mangano • Fotografie: Tineke D’haese Art. 4 Wet 8.12.92 – Min. Besluit 18. 03. 93. Oxfam-Solidariteit vzw, Vier-Windenstraat 60, 1080 Brussel, beheert een geautomatiseerd adressenbestand voor de relatie met haar donors en sympathisanten. Uw gegevens komen daarin terecht. U heeft het recht uw gegevens op te vragen en te laten wijzigen. Richt uw schriftelijke aanvraag aan: Oxfam Schenkersbestand, Vier-Windenstraat 60, 1080 Brussel. Oxfam-Solidariteit is geregistreerd onder nummer 000500836 bij het Rijksregister van de Commissie voor de Bescherming van de private levenssfeer. De opinies en commentaren van personen en partnerorganisaties in dit tijdschrift weerspiegelen niet noodzakelijk de standpunten van Oxfam-Solidariteit. Niets uit deze Globo mag overgenomen of gekopieerd worden zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. Deze Globo wordt gedrukt op gerecycleerd papier, Cyclus Print 90 gr. Geverifieerd milieuzorgsysteem Maatschappelijke zetel: Vier-Windenstraat 60, B-1080 Brussel Reg. Nr BE-BXL-000021
2
globo • SEPTEMBER 2014
Blikvangers
TeKSTEN: Lieve Van den Bulck • FOTO’S: Tineke D’haese
Europees klimaatplan kan de honger in de wereld uitroeien De Europese leiders onderhandelen dit najaar over een nieuw klimaat- en energieplan tegen 2030. Daarmee kunnen ze ook de honger in de wereld terugdringen.
E
en op acht mensen in de wereld lijdt honger. De klimaatverandering draagt in sterke mate bij tot dat nijpende probleem. Kleine boeren, vooral in het Zuiden, krijgen nu al te maken met stijgende temperaturen, veranderende seizoenen en extreme droogte of overstromingen. Ze weten niet meer wanneer ze moeten zaaien, planten en oogsten. Maar ook in Europa zijn er gevolgen voor de landbouw. Begin dit jaar kwamen in Groot-Brittannië duizenden hectaren landbouwgrond onder water te staan na hevige overstromingen. Door de uitzonderlijke hittegolf van 2003 verloren EU-lidstaten meer dan 13 miljard euro aan voedsel. Europa voert overigens 72 procent van ons voedsel in uit landen en gebieden die bijzonder kwetsbaar zijn voor de klimaatverandering. Dat kan ervoor zorgen dat de prijzen van veel levensmiddelen in Europa tegen 2030 fel zullen stijgen.
55 procent minder broeikasgassen De oplossingen zijn voorhanden om de honger uit te roeien. De Europese regeringsleiders onderhandelen dit najaar over een nieuw klimaat- en energieplan tegen 2030, en met ambitieuze doelstellingen kunnen ze ook de honger terugdringen. Dan moet de Unie wel een voortrekkersrol beginnen spelen in de strijd tegen de klimaatverandering. Oxfam wil dat de Europese Unie tegen 2030 de uitstoot van broeikasgassen met minstens 55 procent inperkt. Het voorstel dat de Europese Commissie in juli voorlegde, wil de uitstoot met "minstens 40 procent" beperken. Met die lage doelstelling wordt het risico alleen maar groter dat we de opwarming van de aarde niet onder de cruciale grens van 2 graden Celsius kunnen houden.
Druppel op gloeiende plaat Als de EU meer duurzame, hernieuwbare energie stimuleert, helpt dat om de klimaatverandering te bestrijden. Oxfam wil dat Europa de energieconsumptie met 40 procent doet dalen. De 30 procent die de Commissie in juli voorstelde, volstaat echt niet. Daarnaast moet
Met een stunt maakten Oxfam en bondgenoten duidelijk dat het Commissie-voorstel voor een nieuw klimaatplan niet ver genoeg gaat. © Lode Saidane / WWF
de EU vastleggen dat 45 procent van de energie die ze verbruikt, duurzame, hernieuwbare energie is. De doelstelling van 27 procent die de Europese Commissie in januari op dat vlak voorstelde, zou een druppel op een gloeiende plaat zijn.
Brief aan regeringsleiders Oxfam blijft met de GROEI-campagne burgers, bedrijven en overheden aanspreken om in actie te schieten. We oefenen met lobbywerk en publieke steun zoveel mogelijk invloed uit op de onderhandelingen over het klimaat- en energieplan.
11.11.11-campagne: Sorry is niet genoeg Honger is geen gevolg van schaarste, maar van armoede, ongelijkheid, winstbejag en verkeerde keuzes. Een derde van alle voedsel wordt verspild. In landen in het Zuiden gaat voedsel verloren door slechte opslag, moeilijk transport of gebrekkige landbouwtechnieken. Bij ons belandt veel voedsel in de vuilbak door verspilling. 11.11.11 wil dringend een beleid dat verspilling tegengaat en voert daar dit najaar campagne voor. Doe je mee? Maak je eigen Sorry Is Niet Genoeg-filmpje tijdens het actieweekend (17-19 oktober). Verkoop truffels voor de Te Lekker Om Te Verspillen-actie. Of vind zelf een leuk idee om voedselverspilling tegen te gaan. Geen tijd te verspillen: check de campagne op www.nietgenoeg.be.
Iets doen aan de klimaatverandering = vermijden dat de voedselprijzen tegen 2050 met 84 procent stijgen.
C’est par une action coup de poing qu’Oxfam et des partenaires ont dénoncé la demi-mesure du plan climatique proposé par la Commission.
In januari deed de Commissie een eerste voorstel voor het plan. Met een stunt in Brussel (foto) maakten Oxfam en bondgenoten duidelijk dat het voorstel niet ver genoeg ging. In maart publiceerden we het rapport ‘Hot and Hungry’ over de invloed van de klimaatverandering op ons voedselsysteem. We stuurden ook brieven naar onze regeringsleiders, met de dringende vraag om ambitieuze doelstellingen vast te leggen. In België
75 Oxfam-vrijwilligers legden festivalgangers de hele zomer lang uit hoe de klimaatverandering honger veroorzaakt.
kan je een petitie ondertekenen gericht aan onze eerste minister. Samen met het Climate Action Network en de Europese ngo-federatie Concord slaagden we erin om energie en klimaat hoog op de politieke agenda te zetten voor de Europese verkiezingen op 25 mei. Op de G7-top begin juni wezen we de zeven belangrijkste wereldleiders op hun afhankelijkheid van vervuilende, fossiele brandstoffen. De media pikten die boodschap graag op. Ook in de week van Wereldvoedseldag (16 oktober) laten we onze stem zeker nog horen. Want een stevig Europees klimaatplan kan de toon zetten tijdens de cruciale internationale klimaatonderhandelingen volgend jaar in Parijs. Volg het op de voet en teken de petitie op www.ikgroeimee.be. Lees het rapport ‘The EU’s 2030 energy and climate package’ (juni 2014) op www.oxfam.org.
Duitsland heeft in juli als eerste land beloofd om 1 miljard dollar te storten in het klimaatfonds van de Verenigde Naties.
SEPTEMBER 2014 • globo
3
Blikvangers
Festivalgangers doen iets aan klimaatverandering Duizenden festivalbezoekers hebben zich deze zomer voorgenomen om de klimaatverandering en honger tegen te gaan.
H
eb je Oxfam deze zomer ook gezien op Couleur Café, de Gentse Feesten of een ander groot festival? Duizenden festivalgangers kwamen er langs de Oxfam-stand en beloofden om iets aan de klimaatverandering te doen. Ze kozen voor één van de acties uit de GROEIcampagne. De een nam zich voor om eens minder vlees te eten, de ander om voedsel te kopen van kleine boeren of om minder eten te verspillen. Als bedankje kregen ze een zakje met biozaadjes en hun eigen festivalfoto
netwerken & allianties
erop. Zelf kozen ze het onderschrift bij de foto. 'Love food, fight injustice' bleek met voorsprong de favoriete slogan, gevolgd door 'Ik steun kleine boeren'. En ook één van onze jongste bezoekers op Les Ardentes wist perfect wat ze wilde doen aan de klimaatverandering. Het meisje van 10 jaar riep enthousiast naar haar mama: "Zie je wel, we moeten minder vlees eten!" Met die concrete acties kunnen we samen de klimaatverandering én de honger in de wereld tegengaan. De duizenden voornemens op de festivals laten overheden en bedrijven zien dat we een groeiende groep mensen zijn die een duurzamer en eerlijker voedselsysteem willen. Dankjewel aan iedereen die erbij was. MEER INFO: www.ikgroeimee.be
Samen vechten tegen geweld op vrouwen Oxfam bundelt de krachten met het Due Diligence Project. Samen kaarten we geweld tegen vrouwen aan.
H
Minder ongelijkheid kan Extreme ongelijkheid tussen arm en rijk is geen vaststaand feit. Het is het gevolg van politieke keuzes.
85
mensen bezitten even veel als de helft van de wereldbevolking. Oxfam liet in juni op de top van de G7 horen dat we die extreme ongelijkheid in de wereld onaanvaardbaar vinden. De wereldleiders moeten stoppen met spelen op de tonen van de financiële en
4
globo • SEPTEMBER 2014
economische elite. Die slaagt er steeds meer in om politieke beslissingen in haar voordeel te draaien. Het kan anders: de Ecuadoraanse overheid bijvoorbeeld heeft haar belastingsysteem zo gereorganiseerd dat het de rijkdom beter verdeelt. De winst die dat opbrengt, werd geïnvesteerd in openbare diensten zoals gezondheidszorg. Het armoedecijfer daalde er tussen 2006 en 2011 van 37 naar 28 procent.
Internationaal actieplan
et is een hele opgave om overheden te overtuigen dat ze meer inspanningen moeten doen in hun strijd tegen geweld op vrouwen. Het Due Diligence Project doet op dat vlak aan onderzoek en beleidsbeïnvloeding.
Samen doen we lobbywerk, voornamelijk voor internationale conferenties van de Verenigde Naties. We organiseren samen debatten en gesprekken waarbij we overheden informeren over de nood aan een internationaal actieplan.
"Due diligence" betekent dat de staat verplicht is om een ‘redelijke’ actie te ondernemen om geweld op vrouwen te voorkomen en hen ertegen te beschermen. Daders moeten vervolgd en gestraft worden.
En we willen een stapje verder zetten. In de aanloop naar de volgende VNvrouwenrechtenconferentie, in 2015, werken we aan een verklaring voor een internationaal actieplan tegen geweld op vrouwen. We willen dat zoveel mogelijk organisaties de verklaring mee ondertekenen. Zo hopen we de VN-lidstaten te overtuigen om in te stemmen met zo’n actieplan.
Net als het Due Diligence Project strijdt Oxfam tegen geweld op vrouwen. We slaan de handen in elkaar met hetzelfde doel: overheden overtuigen om concrete acties op te zetten tegen geweld op vrouwen. We stellen
Een groeiende groep mensen wil een duurzamer en eerlijker voedselsysteem.
internationale richtlijnen voorop, met een reeks concrete acties en een timing voor overheden.
MEER INFO: www.duediligenceproject.org
Geweld raakt vrouwen overal ter wereld, en geen enkel land of geen enkele cultuur is er immuun voor
Blikvangers
Koelcellen in de woestijn
In december vindt de 20ste internationale klimaatconferentie plaats in de Peruaanse hoofdstad Lima.
In de Sahrawi-vluchtelingenkampen focust ons humanitair programma op voedselzekerheid. In juni werd er een voedselvoorraadcentrum geopend.
Het is de bedoeling dat in 2015 een nieuw wereldwijd akkoord over de klimaatverandering wordt afgesloten. Tijdens de conferentie in Lima moeten de deelnemers het dus eens worden over de inhoud van dat toekomstige akkoord. Er bestaat al eensgezindheid over het doel ervan: de opwarming van de planeet tot 2 graden Celsius beperken ten opzichte van het pre-industriële tijdperk. Dat zou een globale vermindering van de CO2 -uitstoot met 50 procent betekenen, van nu tot 2050.
S
inds 1975 is de Westelijke Sahara officieel een ‘nietautonoom gebied dat een dekolonisatieproces doormaakt’. Het wordt opgeëist door Marokko enerzijds en anderzijds door het Frente POLISARIO, dat de Sahrawi-bevolking vertegenwoordigt. Het conflict is vandaag nog steeds uitzichtloos. Een groot deel van de Sahrawi-bevolking woont in vluchtelingenkampen in het zuiden van Algerije. In de kampen richt Oxfam zich op de verdeling van verse voedingswaren (aardappelen, tomaten, uien…). Dat programma wordt gefinancierd door de Europese Unie. De verse producten leggen elke maand bijna 2.000 kilometer af van het noorden van Algerije naar de vluchtelingenkampen. Wanneer ze verdeeld werden, moesten de families tot voor kort alles zelf bewaren. Maar slechts weinig families beschikken over een koelkast, en de temperaturen lopen op tot meer dan 50 graden.
Meerdere verdelingen Om deze situatie te verbeteren werd op 15 juni een voedselvoorraadcentrum geopend. Dat gebeurde dankzij een samenwerking tussen Oxfam en
Klimaattop
Dankzij een nieuw voedselvoorraadcentrum in de Westelijke Sahara kan het voedsel voor families langer bewaard en beter verdeeld worden. © Miguel Parra / OXFAM
de Sahrawi-Rode Halve Maan. Het centrum telt acht koelcellen. De voedingsmiddelen kunnen er bewaard worden in optimale omstandigheden en er kunnen verschillende verdelingen per maand georganiseerd worden. "Dit is een enorme vooruitgang op lange termijn, maar ook een echte uitdaging", zegt Djawad Boukheddami, de projectverantwoordelijke van Oxfam. "De verdeling vanuit het voedselvoorraadcentrum heeft ons enorm veel inspanningen gekost. We moeten de leveringen en het transport beheren. Ook het centrum zelf vraagt een goed beheer. Dat gaat allemaal gepaard met een nieuwe manier van werken."
Dit voedselvoorraadcentrum ligt in Rabouni, midden in de kampen. Het is goed gelegen, volgens Djawad. "Daardoor kunnen we ons werk beter doen. We staan constant in contact met de bevolking, zowel voor sensibiliserings als voor de verdeling zelf. We kunnen de positieve en de negatieve reacties bij de bevolking beter inschatten, zodat we sneller en efficiënter kunnen handelen."
Na het akkoord van Warschau in 2013 werd een timing opgesteld. Elk land moet zich concreet beginnen voorbereiden op het definitieve akkoord van 2015. Het moet definiëren wat zijn bijdrage zal zijn aan de vermindering van de wereldwijde broeikasgasuitstoot.
MEER INFO: > www.oxfamsol.be > Westelijke Sahara
De klimaatopwarming schaadt ook de voedselproductie en verergert de honger in de wereld. De voedselprijzen stijgen en overstromingen en droogtes vernielen de gewassen. Er moet meteen iets ondernomen worden.
> http://ec.europa.eu/echo > Where we work > Western Sahara
MEER INFO: www.ikgroeimee.be
Ons verjaardagsfeest gaat deze herfst verder Bedankt voor je deelname aan ons feestjaar vol verrassingen. En het is nog niet gedaan...
I
n 2014 viert Oxfam haar 50-jarig bestaan in België. 50 jaar engagement en projecten die nooit mogelijk waren geweest zonder jullie, onze supporters! Om deze verjaardag te vieren, zijn jullie talrijk komen opdagen. Wat een volk op onze lanceringsavond en partnerdag, wat een enthousiasme op de zomerfestivals en als kers op de taart een Trailwalker die records heeft verpulverd. Bedankt om het beste van jezelf te geven! En we hebben nog enkele verrassingen in petto.
Veiling
Ontbijten
Onze tweedehandswinkels organiseren een veiling. Een unieke gelegenheid om zeldzame en kostbare stukken te ontdekken. Ze worden zorgvuldig geselecteerd door onze medewerkers: merkkledij, objecten die nog aan VIP's hebben toebehoord...
Tijdens de Week van de Fair Trade, die in het weekend van 11 en 12 oktober op haar hoogtepunt is, keren de Oxfam-ontbijten terug. Het wordt een speciale editie voor onze 50ste verjaardag. Het product in de schijnwerpers? Sinaasappelsap. Dé gelegenheid om je te informeren over een sector die in het bijzonder getroffen wordt door de gebreken van het internationale handelssysteem. Je ontdekt hoe een Braziliaanse coöperatieve het gevecht aangaat en erin slaagt om weerstand te bieden, dankzij de fair trade.
Alle spullen worden online verkocht op www.kapaza.be. Alles is ten voordele van de humanitaire en ontwikkelingsprojecten van OxfamSolidariteit. Afspraak in september in de vintagewinkel in Brussel voor de muzikale lancering! Zeker in het oog houden, dus.
MEER INFO: www.geefhetbestevanjezelf.be
SEPTEMBER 2014 • globo
5
oxfamily
Ben je - van dicht of ver - betrokken bij Oxfam? Dan maak je deel uit van een grote, wereldwijde familie. In elke Globo zoomen we in op mensen in België die een deeltje vormen van die beweging.
Mondiapolis-atelier wordt vernieuwd de loep genomen", vervolgt Emmanuelle. "We komen terecht in de dagelijkse realiteit van de katoenproducenten in Burkina Faso. Daarna volgen we het traject dat het katoen aflegt tot in Cambodja, waar de arbeidsters er kleren van naaien. Nadien volgen we de weg van die kleren tot in onze kast. Zo krijgen we inzicht in de complexiteit van de mondialisering. We worden ons bewust van de sociale impact ervan en van de invloed op het milieu. Hiermee stellen we onze eigen manier van leven in vraag. We komen ook met praktische oplossingen. Zo weet iedereen die de ateliers heeft gevolgd hoe hij op zijn eigen niveau actie kan ondernemen, te beginnen met zijn rol als verantwoordelijke consument."
Scholen en bedrijven
"In de inleefateliers draait het om inleving, interactie en zintuiglijke ervaringen", vertelt Emanuelle De Caluwé.
Ken je de inleefateliers van Oxfam al? Ze maken jongeren en volwassenen bewust van de sociale impact van mondialisering en van de invloed ervan op mens en milieu.
I
n de inleefateliers draait het om inleving, interactie en zintuiglijke ervaringen", vertelt Emanuelle De Caluwé van de educatiedienst van Oxfam-Solidariteit. "De ateliers laten de deelnemers toe om meer te weten te komen over een problematiek, maar ook om zich nog beter in te leven." Dat was al zo in het Bolivia-atelier en het oude Mondiapolis-atelier. "In het vernieuwde Mondiapolis gaan we nog meer verschillende leermogelijkheden inzetten. Debatten, publieke toespraken, multimedia… En bij rollenspelen
Beverly (18), leerling Sacré Cœur Nijvel
Beverly en haar klas hebben het Bolivia-atelier gevolgd: "Allemaal samen meedoen is beter dan in de klas zitten. Je verplaatst je echt in de mensen en begint ze te begrijpen. Dat is belangrijk, omdat het onderwerpen zijn die ons allemaal raken, zoals de klimaatverandering. Er moet iets aan gedaan worden. Wij zijn de volwassenen van morgen. Vaak zeggen mensen: dit gebeurt niet bij ons, het is ons probleem niet. Maar nu besef ik dat het ons allemaal aanbelangt."
6
globo • SEPTEMBER 2014
kunnen de deelnemers de plaats innemen van een katoenproducent of een textielarbeidster." Deze nieuwe reis naar het hart van de globalisering zet meer nog dan vroeger aan tot nadenken. Info over de productie en exploitatie van natuurlijke rijkdommen werd toegevoegd aan het luik over de weg die een product aflegt, van het veld tot in de winkel. Suiker voor frisdranken, coltan voor gsm's of katoen voor kledij: allemaal grondstoffen die veel hebzucht opwekken. Vooral bij multinationals. Die proberen om beslag te leggen op gebieden of markten ten koste van de kleine producenten.
In vraag stellen "Eerst diepen we het thema van de natuurlijke rijkdommen uit. Nadien worden de verschillende fases van de textielsector onder
Sanne Rijks, leerkracht Frans
Sanne Rijks bezocht de ateliers als taalleerkracht bij het Brussels Education Centre. "Ze sluiten naadloos aan bij het lesprogramma. Het is ook erg positief voor de sfeer in mijn lessen. Mijn leerlingen hebben vaak een behoorlijk niveau Frans, maar dat is niet voldoende om de grammaticales te laten vallen. Dus zijn ze blij dat ze iets kunnen leren buiten de schoolse context. De decors waren realistisch en de professionele gidsen echt indrukwekkend. Ze beheersten de taal perfect."
Voor wie zijn deze ateliers bestemd? "We zien vooral middelbare scholen, in het kader van de aardrijkskundeles, maar ook voor de taallessen. Want we bieden de ateliers aan in vier verschillende talen: Engels, Nederlands, Frans, Spaans. Ze zijn niet alleen voor studenten bedoeld. We krijgen ook veel groepen volwassenen over de vloer, die meer willen leren over de uitdagingen waarmee de wereld wordt geconfronteerd, en bedrijven die hier aan teambuilding komen doen." De inleefateliers zijn direct verbonden met een basisrecht waar Oxfam voor ijvert: het recht op duurzame bestaansmiddelen. Het Mondiapolis-atelier sensibiliseert het publiek over het belang van een eerlijke verdeling van de natuurlijke rijkdommen. Het Bolivia-atelier leert je hoe de klimaatverandering wereldwijd de voedselzekerheid voor veel boeren in het gedrang brengt. MEER INFO: www.oxfamsol.be/basta
Sarah Turine, schepen van Jeugd
Sarah Turine, schepen van Jeugd in Molenbeek: "Ik heb tweemaal deelgenomen aan het Mondiapolisatelier. Een eerste voordeel is: je moet geen groot intellectueel zijn om er aan deel te nemen. De globalisering wordt er toegankelijk voorgesteld. Je beleeft de dingen ook echt, in een levensecht decor. Dat kan je elders niet ervaren. En na afloop van het atelier worden er oplossingen gegeven. Wat kan ik doen als burger of consument?"
Als je een kledingstuk koopt in een Oxfam-tweedehandswinkel, steun je rechtstreeks de wereldwijde strijd van Oxfam tegen armoede en onrecht.
dossier
SCHENK KLEDING een tweede leven Sinds jaar en dag zamelt Oxfam-Solidariteit op verschillende manieren kleding in, om die dan opnieuw te verkopen in het Oxfam-netwerk van tweedehandswinkels. Maar hoe draagt jouw kleding via Oxfam bij aan een betere wereld? Hoe en waar kan je kleding schenken? Wat gebeurt er met de opbrengst? En waarom werken we samen met andere spelers op de tweedehandsmarkt?
INHOUD • Een trui geeft meer warmte dan je denkt • Kledingcontainers: commerce versus non-profit • Samen goede naam veilig stellen • "Kleren schenken geeft een goed gevoel"
TEKSTEN: Mieke Vandenbusche FOTO’S: Tineke D’haese MET DE MEDEWERKING VAN: • Frédéric Van Hauteghem en Franck Kerckhof, tweedehandsafdeling Oxfam-Solidariteit • Ronald Boeckx en Peggy Vandevijver van e5
SEPTEMBER 2014 • globo
7
dossier
SCHENK KLEDING
Een trui geeft meer warmte dan je denkt Wie kleding schenkt aan Oxfam, steunt tegelijkertijd een solidair verhaal wereldwijd en een duurzaam verhaal op lokale basis in België.
J
acqueline uit Oostende stopt een zak met rokken en blouses in een kledingcontainer. Jean brengt twee jassen die hij niet meer draagt binnen tijdens de inzamelactie met kledingketen e5. Lieveke geeft haar overtollige kleding af in de Oxfam-winkel om de hoek in Wilrijk. Alle drie zijn ze ervan overtuigd dat ze op die manier Oxfam en dus de goede zaak dienen. Maar hoe dan precies? Even naar de kern: een op de drie mensen op de wereld leeft in armoede. Oxfam is vastbesloten om dit te veranderen, door de kracht van mensen te bundelen tegen armoede. Wereldwijd werkt Oxfam aan praktische en vernieuwende oplossingen, die mensen de kans geven zich uit de armoede op te werken en een betere toekomst op te bouwen. Bij een ramp of conflict redden we levens en helpen we mensen om weer in hun levensonderhoud te voorzien. En we voeren campagne, zodat arme mensen invloed krijgen op de lokale en mondiale beslissingen waar ze de gevolgen van ondervinden. Om onze projecten en programma’s te financieren, is geld nodig. Oxfam-Solidariteit krijgt een deel subsidies van de overheid, maar levert ook ernstige inspanningen om eigen fondsen te verzamelen. Onder meer via onze tweedehandsactiviteiten: we zamelen gebruikte (maar bruikbare) kleding in, we sorteren ze en verkopen ze opnieuw in onze eigen winkels. Naast kleding bieden heel wat winkels ook boeken, computers, huisraad en andere snuisterijen aan. De opbrengst van onze winkels wordt rechtstreeks geïnvesteerd in onze projecten in het Zuiden. We hebben 32 kledingwinkels en 650 kledingcontainers, verspreid over heel België. Jaarlijks halen we ongeveer 4.000 ton kleding op. Dat is goed voor een omzet van 2.803.584 (2013) en een netto opbrengst van ongeveer 350.000 euro (2013).
Kleine portemonnee Door je kleding een tweede leven te geven via Oxfam, bouw je ook bij ons mee aan een duurzaam en sociaal verhaal. Recyclage en hergebruik zorgen voor een kleinere afvalberg. Ze verslinden vaak minder energie dan het produceren van nieuw materiaal.
We geven onze klanten een kans om duurzaam te consumeren door echt te kiezen voor hergebruik. Ook klanten met een kleine portemonnee. In de winkels zijn kwaliteitsproducten te koop aan erg lage prijzen, voor gezinnen met een klein budget bijvoorbeeld of voor studenten. Daarnaast geven we heel wat mensen een zinvolle tijdsbesteding via vrijwilligerswerk en sociale tewerkstelling. In gans België kunnen we rekenen op 800 vrijwilligers. Dat zijn mensen die een stukje vrije tijd op een zinvolle manier willen invullen, dicht bij huis. Via sociale tewerkstelling heeft Oxfam-Solidariteit een honderdtal mensen in dienst. Zo werken we mee aan de maatschappelijke integratie van laaggeschoolden, kansarmen, langdurig werklozen of anderen die door klassieke ondernemingen zijn afgeschreven. Dankzij hun werkervaring maken ze na afloop van hun contract meer kans op een job in het reguliere arbeidscircuit.
Vorming en zaadjes De belangrijkste rol van onze tweedehandsactiviteiten blijft wel het genereren van fondsen voor onze
Eén op de drie mensen in de wereld leeft in armoede.
Kleding geven dient dus een goede zaak. Oxfam biedt met haar tweedehandsactiviteiten op veel manieren meerwaarde voor de maatschappij, hier en verder weg. Dat is één van onze manieren om samen de krachten te bundelen tegen armoede wereldwijd.
In november 2013 werden duizenden Filipijnen getroffen door de tyfoon Haiyan. Oxfam bood na de ramp noodhulp aan de getroffen inwoners. Mensen denken dan vaak meteen dat er vooral kleding nodig is om de slachtoffers te helpen. Dat is niet het geval. Vlak na een verwoestende tyfoon zijn de grootste noden zuiver drinkwater en sanitaire voorzieningen, zoals wasbakken en toiletten. Dat is cruciaal om de verspreiding van ziekten tegen te gaan. Die maken vaak nog meer slachtoffers dan de orkaan zelf. Door ons je gebruikte kleding te schenken of iets te kopen in onze winkels, heb je dus bijvoorbeeld de slachtoffers van Haiyan geholpen. Oxfam-Solidariteit heeft daardoor onmiddellijk na de ramp 50.000 euro vrij uit haar reserves kunnen vrijmaken.
=
ZAADJES VOOR EEN GROENTETUIN IN CONGO
globo • SEPTEMBER 2014
We sturen kleding dus niet rechtstreeks naar ontwikkelingslanden. Kledinghulp kan in sommige gevallen zinvol zijn, maar is slechts een van de vele noden waar mensen in ontwikkelingslanden mee kampen. Van de 100 mensen die Oxfam helpt, zijn er misschien één of twee die kleding nodig hebben. De anderen hebben nood aan onderwijs, gezondheidszorg, voedsel, sanitaire voorzieningen, een dak boven hun hoofd, etc. Met geld kunnen we hen allemaal goed helpen.
Een voorbeeld: tyfoon Haiyan
1
8
solidariteitsacties. Als je je kleding aan Oxfam geeft of iets koopt in een tweedehandswinkel, steun je rechtstreeks de wereldwijde strijd van Oxfam tegen armoede en onrecht. Elk geschonken kledingstuk levert wat op, en die opbrengst gaat naar onze ontwikkelingsprojecten en noodhulp. Fabrieksarbeidsters in Cambodja krijgen daardoor een vorming over arbeidsrechten, moeders in noodsituaties krijgen een babykit en arme gezinnen in Congo kunnen een groentetuin beginnen met de zaden die we hen bezorgen. Of de opbrengst gaat naar onze noodhulpacties in de Filipijnen of de Gazastrook.
3
=
EEN BABYKIT VOOR NOODSITUATIES
10
=
VORMING VOOR EEN ARBEIDSTER IN CAMBODJA
EEN TWEEDE LEVEN
dossier
Kledingcontainers: commerce versus non-profit Vroeger was de ophaling van gebruikte kledij vooral het domein van nonprofitorganisaties. Maar de laatste jaren komen steeds meer commerciële spelers op de proppen.
W
ij zijn niet gekant tegen concurrentie", zegt Franck Kerckhof, verantwoordelijke textiel van Oxfam-Solidariteit. "Wij vinden dat mensen hun gebruikte kleding moeten kunnen schenken aan de partij van hun keuze, zij het een commerciële of een non-profitorganisatie. Als één speler in een gemeente als enige containers mag plaatsen, dan laat je de inwoners geen vrije keuze meer. Mensen moeten de kans hebben om aan een goed doel bij te dragen als ze dat willen. Daarom is een redelijk evenwicht nodig in het aanbod van kledingcontainers." Daarbij ga je ervan uit dat al die organisaties ook eerlijk en transparant zijn over wat er precies gebeurt met de kledij die ze inzamelen. Maar daar wringt het schoentje. Er zijn bedrijven op de markt die in een schemerzone werken. Ze maken hun boekhouding niet openbaar en laten hun werking amper controleren. Niemand heeft baat bij die onduidelijkheid. Anderzijds heb je een aantal organisaties uit de sociale economie. Zij investeren de opbrengsten van de opgehaalde kleding in een goed doel en zeggen dat ook eerlijk. Die goede doelen hebben de inkomsten uit tweedehandskleding hard nodig om hun projecten duurzaam voort te kunnen zetten. Franck Kerckhof: "Oxfam is één van die goede doelen, maar er zijn er nog heel wat. Geregeld gaan we met die organisaties aan tafel zitten om een gezamenlijk standpunt te bepalen en te onderzoeken op welke vlakken samenwerking mogelijk is. We hebben een hechte band. We zijn er tenslotte allemaal voor de goede zaak."
Gemeentes kiezen voor geld Het zijn de gemeentebesturen die de plaatsen voor containers toekennen. Zij kunnen het geld dat sommige aanbieders betalen goed gebruiken. Maar als overheidsorganisaties moeten ze ook verder denken en het algemeen belang bewaken, vindt Franck Kerckhof. "Er wordt steeds meer gewerkt met openbare aanbestedingen. Daarbij moeten we concurreren met betalende offertes. De gemeentes krijgen geld om containers van privéspelers op hun
Medewerkers met een neus voor textiel sorteren de kleding op kwaliteit en verkoopbaarheid.
grondgebied te plaatsen. Oxfam en andere goede doelen bieden nooit geld om containers te mogen plaatsen. Dat zou onze opbrengst doen dalen en daar worden de mensen in het Zuiden het slachtoffer van. Als het bedrag dat je biedt de doorslag geeft bij de aanbesteding, dan maken wij dus geen enkele kans." Maar er zijn ook gemeentes die er bewust voor kiezen om enkel containers van goede doelen te plaatsen, zoals Haacht. "Een gedurfde, moedige beslissing. Maar nog eens: voor ons heeft elke speler een plaats op de tweedehandsmarkt. De situatie in Brugge, waar privéspelers en goede doelen containers plaatsen in een evenwichtige spreiding, is wat ons betreft ook een goed voorbeeld."
Van container naar winkel Komt alle opgehaalde kleding uit de Oxfamcontainers in onze winkels terecht? En wat gebeurt er met de zak kleding die Jacqueline na de lenteschoonmaak in een kledingcontainer dropt? Een vrachtwagen van Oxfam komt langs, de container wordt geleegd en de zak belandt in een van de vijf
"Oxfam biedt nooit geld om containers te plaatsen."
regionale sorteercentra. Medewerkers met een neus voor textiel sorteren de kleding op kwaliteit en verkoopbaarheid. Franck Kerckhof: "We verkopen altijd zoveel mogelijk kledingstukken via onze winkels. Maar onze sorteercentra en winkels kunnen dat grote volume niet alleen aan. Vooral als je weet dat van de kledij die we zelf sorteren gemiddeld slechts 11 procent geschikt is voor verkoop. Met die 10 procent behalen we wel 57 procent van onze omzet in tweedehandskleding. Het volume dat we zelf niet kunnen behandelen of dat niet geschikt is voor tweedehands verkoop, verkopen we door aan bedrijven. Zij sorteren de kleren en exporteren of recycleren ze." "De verkoop via de winkels staat voor Oxfam absoluut voorop. Voor ons maakt dat deel uit van het duurzame, lokale verhaal van hergebruik, een kleinere afvalberg, sociale tewerkstelling en een hechte vrijwilligerswerking. Elk jaar openen we twee nieuwe winkels. Zo kunnen we elk jaar méer kleding via ons eigen netwerk verkopen. Dat levert ons ook het meest op." "Om de winkelverkoop op te drijven, mikken we de laatste jaren bewust meer en meer op kwaliteit. We zetten echt in op inzamelacties zoals die met kledingketen e5." (zie ook pagina 11)
Haacht kiest voor het goede doel Het gemeentebestuur van Haacht besliste om als eerste Vlaamse gemeente de textielophaling exclusief toe te kennen aan goede doelen. Sinds mei 2014 staan er in Haacht enkele kledingcontainers van Oxfam, De Kringwinkel SPIT en Wereld Missie Hulp. Ze mogen voor een periode van drie jaar blijven
staan. Er kleeft een gezamenlijke sticker op de kledingcontainers en de ophaling wordt ook samen georganiseerd. De gemeente slaat op die manier twee vliegen in één klap. Ze bewaakt haar ecologische voetafdruk, door hergebruik te stimuleren, én ze toont zich solidair door de opbrengst aan goede doelen te schenken.
SEPTEMBER 2014 • globo
9
dossier
SCHENK KLEDING
Samen stellen we onze goede naam veilig Oxfam werkt nauw samen met andere spelers op de tweedehandsmarkt. Daarom is er onder andere het Solid’R-label voor ethische en sociale kledij. .
A
ls we meer gaan samenwerken, kunnen we meer bereiken", daar is Franck Kerckhof van Oxfam-Solidariteit van overtuigd. "Dan staan we sterker ten aanzien van commerciële spelers en kunnen we onze inspanningen spreiden. De situatie in de gemeente Haacht (zie kader vorige pagina, red.) is hier een mooie illustratie van." Er bestaan nu ook bedrijven die louter naar winst streven. Ze meten zich daarvoor soms zelfs een pseudo-humanitaire naam aan. Kortom: er heerst verwarring. Het publiek en de gemeentebesturen zijn af en toe het noorden kwijt. Wie zamelt er kleren in voor het goed doel, en wie om er alleen maar winst mee te maken? Een aantal verenigingen die tweedehandskleding inzamelen, waaronder Oxfam, zijn daarom rond de tafel gaan zitten. Ze willen hun goede naam en ethische doelstellingen veiligstellen. Om onze positie op de tweedehandsmarkt te behouden, moeten we ons kunnen onderscheiden. Bovendien worden de inzameling en recyclage vandaag meer en meer beschouwd als afvalverwerking. De sector wordt dan ook onderworpen aan veel lokale, nationale en Europese regels.
Sociaal en ethisch label Oxfam werkt nauw samen met de andere spelers in de sector van de sociale economie. Veel verenigingen in die sector houden zich bezig met kringloopactiviteiten. In 1999 hebben ze zich in Wallonië en Brussel verenigd in een netwerk: Ressources. Dat overkoepelt vandaag 60 aangesloten initiatieven in de sociale economie. Ressources heeft onder andere het ethische label Solid’R gerealiseerd. Zie je dat label, dan weet je dat de tweedehandskleren opgehaald en behandeld worden met respect voor sociale en ethische normen. Het label garandeert ook controle en transparantie over de doelstellingen van de vereniging die kleding inzamelt. Solid’R-verenigingen investeren hun inkomsten in duurzame werkgelegenheid of in solidariteitsprojecten. Ook Oxfam-Solidariteit heeft het charter voor het Solid’R-label ondertekend. Recent zijn we erin geslaagd om ook de Vlaamse
Zie je het Solid'R-label, dan weet je dat de tweedehandskleren worden opgehaald en behandeld met respect voor sociale en ethische normen.
kringloopsector achter dit label te krijgen. Wereld Missie Hulp en een aantal kringwinkels (zoals Kringwinkel SPIT in Leuven) ondergingen een audit om aan het label te voldoen.
daarover bestaat geen twijfel. "We moeten die criteria zelfs verbeteren. Zo kunnen we in de hele keten de traceerbaarheid van de kleren garanderen, tot en met de afvalverwerking.
Professionele aanpak
We moeten mee evolueren met de markt en goed de trends opvolgen. We kiezen er bewust voor om ons personeel goed op te leiden en om strategieën te ontwikkelen die aansluiten op de evoluties van de markt. We pakken het professioneel aan, want we willen een sterke speler blijven. De klanten van onze tweedehandswinkels, de mensen die voor ons werken én de partners waar we mee samenwerken verdienen een kwaliteitsvolle dienstverlening."
"We moeten onze plaats zien te behouden ten opzichte van privéspelers, maar ook ten aanzien van illegale inzamelpraktijken", uit Franck Kerckhof zijn bezorgdheden. "Om de sociale economie in onze markt recht te kunnen houden, moeten we lobbyen bij de verschillende overheden." Er wachten ons nog veel uitdagingen. Oxfam wil natuurlijk ethische criteria blijven nastreven,
"Als we meer gaan samenwerken, staan we sterker en kunnen we meer bereiken. We pakken het professioneel aan, want we willen een sterke speler blijven"
Hoe kan je kleren schenken of kopen? Je kan je kleding schenken via één van de 650 Oxfam-containers. Al onze containers zijn groen en herkenbaar aan de duidelijke sticker met ‘Oxfam’ erop. Je kan de kleding ook rechtstreeks afgeven in een van onze tweedehandswinkels of via de inzamelacties van e5 en Avance in september en maart. Een overzicht van de containers en winkels vind je op www.oxfamsol.be
10 globo • SEPTEMBER 2014W
Kleding kopen doe je in onze tweedehandswinkels in Oostende, Heist, Brugge, Gent, Roeselare, Wilrijk, Mechelen, Sint-Niklaas, Antwerpen of Brussel. Het volledige overzicht, met inbegrip van de winkels in Wallonië, vind je op pagina 15 van deze Globo of op www.oxfamsol.be
EEN TWEEDE LEVEN
"Kleren schenken geeft een goed gevoel" Voor de 25ste keer op rij organiseert modeketen e5 deze maand een grote kledinginzamelactie ten voordele van Oxfam-Solidariteit.
T
wee keer per jaar, in september en maart, roept e5 zijn klanten op om de kleding die ze niet meer dragen en die nog in goede staat verkeert bij e5 binnen te brengen. Voor een volle zak kleding krijgen de schenkers - bovenop een goed gevoel - een waardebon. Nieuw deze editie is dat ze ook kans maken op een pakket eerlijke sappen van OxfamWereldwinkels. De ingezamelde spullen, per editie om en bij de 400 ton, belanden in het sorteercentrum van Oxfam in Brussel. Alle bruikbare stukken die de kwaliteitscontrole doorstaan, krijgen een tweede leven in de Oxfam-tweedehandswinkels. De opbrengst gebruikt Oxfam wereldwijd om onrecht en armoede tegen te gaan. De samenwerking met e5 loopt nu al 12 jaar. Ronald Boeckx, CEO van e5, blikt terug en vooruit.
Hoe is de samenwerking tussen e5 en Oxfam ontstaan? "In 2002 is er een onderzoek gedaan naar de kleerkast van de gemiddelde e5-klant. Daaruit bleek dat die jaarlijks een groot deel van zijn garderobe vernieuwt. Dat betekent ook dat een deel van de kleding die niet meer gedragen wordt, niet per se versleten is. E5 stelde zich daarbij logische vragen. Wat voor zinnigs kunnen we nog doen met die perfect draagbare kleding? En hoe kunnen we onze klanten aanmoedigen om hun garderobe te vernieuwen bij e5? We zijn toen bij verschillende mensen en ngo’s gaan aankloppen en zo zijn we bij Oxfam terechtgekomen."
Waarom is Oxfam een interessante partner voor e5? "Voor mij is Oxfam een huis van vertrouwen. De werking van de organisatie spreekt mij ook persoonlijk aan: ze helpt mensen in nood én gaat op zoek gaat oplossingen op lange termijn om de structurele oorzaken van armoede aan te pakken. We deden een beetje pionierswerk. Samen met Oxfam hebben we al heel wat teweeg gebracht. Andere commerciële bedrijven en ngo’s hebben de actie gekopieerd of organiseren gelijkaardige initiatieven."
dossier
‘Ik zit niet graag op mijn gat’ Ivo, vrijwilliger in de Oxfam-winkel in Mechelen, nam zakken kleding in ontvangst in de lokale e5-modewinkel: "Ik deed dit jaar mee aan de inzamelactie. Het was hard doorwerken: een werkje naar mijn tand, want ik zit niet graag op mijn gat. Bij een volgende editie zie je me zeker terug in e5."
Waarom is samenwerken met e5 interessant voor Oxfam? "In België zijn we een belangrijke speler in de kledingsector. We krijgen jaarlijks 750.000 klanten over de vloer. Dat maakt dat we Oxfam heel wat visibiliteit kunnen geven. We boeken ook reële resultaten: jaarlijks wordt zo’n 800 ton kleding ingeleverd. Wat mij ook altijd plezier doet, is wanneer jullie algemeen directeur laat weten dat de e5-klant zijn kleding met zorg binnenbrengt: mooi geplooid en soms zelfs nog eerst langs de wasserij gepasseerd. Voor onze klanten gaat het duidelijk om meer dan de waardebon alleen."
Wat betekent deze actie dan voor de e5-klanten? "Na al die jaren heeft deze inzameling een vaste plaats gekregen in de agenda van onze klanten. We merken dat ze er expliciet naar vragen. Sommigen houden de zakken bij en vullen die een seizoen lang aan. Dit betekent meteen dat de klant ook een heel seizoen lang een band heeft met e5 én Oxfam."
En hoe kijkt het personeel bij e5 aan tegen deze actie? "Het zijn drukke dagen voor ons winkelpersoneel en onze logistieke medewerkers. Onze dienst marketing steekt dan weer heel wat tijd in de voorbereiding. Maar ze doen het met plezier. Vaak zorgt ons personeel ook voor de vrijwilligers om de kleding in ontvangst te nemen: een familielid, een buur. Zo ontstaat er een hele community."
Volgens jullie missie wil e5 mensen helpen zich gewoon goed te voelen. Past deze inzameling ook in dat plaatje? "Onze baseline zegt: ‘Zo zie ik me graag’. Wij sluiten niemand uit en willen dat iedereen zich goed in zijn vel voelt. Kleding schenken en weten dat het goed terechtkomt, kan net zo’n goed gevoel geven. De inzameling sluit aan bij onze waarden. Respect voor de klant en het personeel, maar ook voor de mensen aan de productiezijde. Dat moet een rode draad zijn doorheen de volledige keten. Daarbij gaat steeds meer aandacht naar duurzame productie, waardige arbeidsomstandigheden en leefbare lonen. Wij hopen dat Oxfam ons kan helpen om deze uitdagingen op de juiste manier aan te pakken."
Twee e5-acties per jaar
= 800 ton ingezamelde kleding per jaar = = = =
(ten opzichte van in totaal 4.000 ton textiel per jaar) een 300-tal vrijwilligers actief, de hele week lang 95.000 schenkers van kleding 70 winkels Netto resultaat van 123.652 euro (2013)
Inzamelactie: 8 tot 14 september Breng je kleding en huislinnen in goede staat binnen in een e5-winkel en je schoenen of handtassen bij Avance, in ruil voor een waardebon van 5 of 10 euro. Maak kans op een pakket eerlijke sappen van Oxfam-Wereldwinkels.
"We boeken reële resultaten: jaarlijks wordt zo’n 800 ton kleding ingeleverd. " SEPTEMBER 2014 • globo 11
zuidgeluid
Vrouwen uit Tibou rond één van de waterputten, die ervoor zorgen dat ze ook in het droge seizoen voedsel kunnen kweken. Samen strijden de vrouwen tegen de klimaatverandering.
Zoeken naar vruchtbare grond De inwoners van Tibou, een dorpje in Burkina Faso, worden geconfronteerd met ernstige droogtes. Ze kunnen rekenen op de steun van Oxfam en haar partnerorganisatie Atad.
Bintou Sankara en de andere inwoners van Tibou zien de resultaten al van hun strijd tegen de droogtes.
T
en noorden van Ouagadougou, de hoofdstad van Burkina Faso, ervaart mijnheer Ouedraogo, hoofd van het dorp Toesse, jaar na jaar de oprukkende woestijn. Het fenomeen treft een groot deel van de Sahellanden en verstoort de landbouw en veeteelt in het gebied. "Of we de effecten van de klimaatverandering zien? Vroeger regende het van eind mei tot september, nu van eind juli tot eind augustus. Daarnaast zijn de regenbuien ook minder intensief. En ziet u die nederzetting daar? (wijst: op ongeveer 500 meter) Wel, vroeger was die vanaf hier niet zichtbaar, door de dichte begroeiing, die vandaag echter helemaal verdwenen is. Ook
12 globo • SEPTEMBER 2014
voor de veeteelt is het niet evident. Er moet steeds verder worden gezocht naar graasweides." Ondertussen enkele kilometers verderop, in de dorpen van La Toden, Tibou en Zongbega, laten de inwoners de moed niet zakken wanneer ze geconfronteerd worden met de effecten van de klimaatverandering. Dankzij de steun van Oxfam en haar lokale partner Atad (Alliance Technique d’Assistance au Développement) hebben ze opleidingen gevolgd over efficiëntere landbouwtechnieken om de klimaatverandering het hoofd te bieden. Ze hebben werktuigen, zaaigoed en kleine herkauwers gekregen. Daarnaast werden verschillende putten gegraven om het droge seizoen beter te kunnen opvangen. Bintou Sankara is voorzitster van een vrouwengroepering in het dorp Tibou. Ze is moeder van zeven kinderen en heeft tijdens de laatste droogte in 2011 en 2012 de volle laag gekregen.
‘Tijdens die crisis hadden we net genoeg middelen om eten te kopen. Maar niet voldoende voor zaaigoed of meststoffen. Toch konden we groenten kweken op 1 hectare, omdat Oxfam ons gratis zaaigoed en werktuigen had gegeven. Met de vier putten die ze hebben gegraven, zal alles veranderen."
Met techniek en met het hart Het doel van het project is om duurzame landbouwactiviteiten uit te bouwen die efficiënter zijn en waarbij er zelfs buiten het seizoen (in perioden van droogte) kan worden geteeld. Zo is het rendement gestegen van klassieke gewassen als rijst, sorghum, kafferkoren of zwartoogbonen, dankzij een betere spreiding of een betere wateropvang. Meer nog: dankzij de putten kunnen de dorpsbewoners ook uien, sla, tomaten, kolen en aubergines kweken tijdens het droge seizoen. "We hebben uitleg gekregen over aangepaste technieken voor de
"Nu oogsten we dubbel zoveel en het duurt drie maanden minder lang."
groenteteelt", zegt Bintou. "Er is ons getoond hoe we in de kwekerij beter te werk kunnen gaan en hoe we de plantjes moeten verspenen. We hebben ook technieken aangeleerd om de klimaatverandering het hoofd te bieden door levende hagen aan te planten om de wind tegen te houden, of door de grond om te spitten zodat ze het water beter vasthoudt. Zo gaan we ons jaar na jaar ontwikkelen en een basis opbouwen voor wisselteelt. Met de winsten gaan we betere voeding kunnen kopen en onze onkosten kunnen betalen: de school, medische kosten en meer schapen of gevogelte." Safiata Guiéro, uit het dorpje La Toden, vertelt hetzelfde verhaal: "Tijdens de crisis hadden we het erg moeilijk, maar door het Oxfam-programma is er veel hoop voor onze landbouwactiviteiten. In de groenteteelt zijn we nu voornamelijk aan het verspenen, dus is het moeilijk om het verschil te zien. Maar als we naar de rijst kijken, is alles veelbelovend: we oogsten dubbel zoveel en het duurt drie maanden minder lang."
Spaarpot Maar overschakelen van een oude naar een modernere techniek vergt
Tekst: Julien Lepeer • FOTO’S: Tineke Dhaese
zuidgeluid
4 pijlers voor de landbouw D
e Sahel heeft een aantal ernstige droogteperiodes gekend, die veel hongersnood hebben veroorzaakt. Net als alle andere landen in die regio werd Burkina Faso hier niet van gespaard. De periodes van droogte worden steeds langer en de regenperiodes komen minder vaak voor. De enige mogelijkheid om deze problemen het hoofd te bieden, is zich er goed op voorbereiden. Daarom werkt Oxfam eraan om de landbouw in de regio te doen
ATAD
heropleven, op basis van 4 pijlers: betere technieken, beter zaaigoed, geschikte werktuigen en opleiding voor de aanpassing aan de klimaatverandering. De projecten zijn gericht op de meest kwetsbare personen van een gemeenschap, zodat de effecten zich verder verspreiden. Wanneer het rendement verhoogt, moeten de effecten daarvan dienen als drijfveer voor verandering. Want een gewoonte veranderen is moeilijk, maar als het resultaat duidelijk tastbaar is...
WIE? Alliance Technique d’Assistance au Développement WAT? ATAD wil strijden tegen sociale ongelijkheid (geweld en uitsluiting), met opleidingen en technische ondersteuning voor voedselzekerheid, grondstoffenbeheer, de publieke gezondheidszorg, hygiëne en sanitaire voorzieningen.
Burkina Faso
MALI
Burkina Faso betekent letterlijk: ‘Land van eerlijke mensen’. Het land ligt in West-Afrika en wordt sinds 1987 geleid door Blaise Compaoré. Bijna 70 procent van de bevolking leeft van de landbouw en veeteelt.
NIGER Ouagadougou
BURKINA FASO
BENIN TOGO
IVOORKUST
GHANA
NIGERIA
Atlantische Oceaan
een aanpassingsfase. Dat belemmert het enthousiasme van Safiata niet. "We hebben praktische demonstraties gekregen van de technieken en passen ze massaal toe. Het is niet erg ingewikkeld. En we zijn allemaal erg solidair en gemotiveerd. Zij die het beter begrijpen, helpen diegenen die er meer moeite mee hebben. We doen dit voor onszelf, maar vooral voor onze kinderen. In Tibou hebben Bintou en de andere vrouwen een spaarsysteem opgestart. Het is een gezamenlijke spaarpot waar iedereen op zijn beurt gebruik van kan maken. "Het helpt bij onvoorziene omstandigheden en voor de financiering van kleine handelsactiviteiten.
We zijn hier om samen te werken aan de groenteteelt. In totaal zijn we met 57 vrouwen en 2 mannen, die ons helpen bij het zwaardere fysieke werk. Of wij vrouwen tevreden zijn met het project? Natuurlijk! Anders kan ik u verzekeren dat we hier niet zouden zijn. Is het lastig? We zijn erg gemotiveerd. Gisteren hebben we zelfs een grote ketel koffie meegebracht om meer energie te hebben. En aangezien we erg enthousiast zijn, is het niet lastig."
Een kudde geiten Niet alleen de landbouw maar ook de veeteelt in de dorpen moet nieuw leven ingeblazen worden. Atad en Oxfam hebben drie geiten verdeeld (één ram, twee ooien) aan vrouwen die op die
'De inkomsten van onze geiten zijn uiterst welkom om school of medische kosten te kunnen betalen.'
700.000 euro
= het totale bedrag dat over 18 maanden werd toegekend voor de landbouw van de dorpen Tibou, La Toden en Zongbéga.
manier beetje bij beetje een kudde kunnen opbouwen. Net als 25 andere vrouwen uit Tibou heeft Salimata Samporé van dit programma gebruik kunnen maken. "Het is de eerste keer dat ik aan veeteelt doe, maar ik had er geen schrik van. Het is trouwens ook niet zo moeilijk. De geiten trekken wat aan het touw, maar het gaat. Atad en Oxfam hebben ons geleerd wat we moesten doen om er goed voor te zorgen, zowel wat betreft voeding en onderkomen als de preventie van ziektes."
Extra inkomsten "Zodra de vrouwtjesgeiten bevallen zijn, wordt de kudde groter. Ik wil niet meer dan vijf dieren. De rest zal ik dus verkopen. Het is een goede manier om geld te verdienen, maar de kudde is ook een waarborg. Tijdens periodes van droogte kan je de dieren verkopen om eten te kopen. De inkomsten zijn uiterst welkom om de school, de schoolsportdagen of medische kosten te
50 eurocent
Door wekelijks dit bedrag te storten, konden de vrouwen van Tibou een spaarsysteem opstarten.
kunnen betalen. Atad en Oxfam hebben ons ook sikkels gegeven om het gras te maaien. Dat bewaren we om de geiten te voeden als er geen hooi meer is." Aminata Kiébré, een andere inwoonster van het dorp, is ook enthousiast: "Om maar te zeggen hoe gemakkelijk het is om voor de dieren te zorgen: de kinderen gaan ermee naar de graasweides als het hooi hier op is. Een twintigtal dagen geleden kwamen drie lammetjes ter wereld en ik verwacht nog één tot twee drachten. Daarna verkoop ik het mannetje, dat wat rebels is, om er dan een andere te kopen."
School betalen "Ik heb twee tweelingen die naar school gaan. Met de inkomsten van de veeteelt zal ik de school voor mijn andere kinderen kunnen betalen. Ik verwacht veel van de school. De kinderen leren er veel en kunnen vervolgens werk vinden. Ze kunnen me dan op hun beurt komen helpen."
4 jaar
Bodemrecuperatietechnieken, zoals de halve maan, kunnen een schrale bodem op 3 tot 4 jaar tijd weer vruchtbaar maken.
SEPTEMBER 2014 • globo 13
vrijwilliger in de kijker
Julien-Paul Remy zit in het tweede masterjaar vertalen. Hij zet zich sinds een jaar in als vrijwillig vertaler voor Oxfam.
Wat mij vooral b oe het vertalen, is d it bij at vertaler een sterk een em vermogen moet on pathisch tw om de boodschap ikkelen va auteur te begrijp n de en moet zich echt in . Hij d van de andere k e plaats un stellen. Een meer nen u uitdaging dan d niversele eze vind je niet.
ijn laatste m in t k e d t fam on s een Ik heb Ox air onderwijs, tijden iet een d l jaar secun over Bolivia. Het . r a inleefatelie nde indruk op mij n m o e overweldig plots dat onze rijkd de e Ik besefte k steunt op de armo ij voornamel n. e van ander
Vorig jaar was voor mij een overgangsperiode, waarin ik mij graag wilde engageren. Door mijn inzet als vrijwilliger voor Oxfam heb ik de band met het vertalen behouden. En ik kan concreet toepassen wat ik op de schoolbanken heb geleerd.
ik voor ie d n e t n e aan docum g met allerlei id e h n e id e ke rakin ersch Door de v aal, kom ik in aan tratieve, journalistie t is Oxfam ver e domeinen. Admin eel me nooit! d v uiteenlopen nele thema’s, ik ver en promotio 14 globo • SEPTEMBER 2014
ent als vrijwilliger zal verderzetten. Ik denk wel dat ik mijn engagem wereld. Door te vertalen ere bet een n aa en ag dr bij je ent Ik wil mijn ste crete acties. Zo probeer ook ik een zet ik die abstracte wil om in con anzinnige wereld. wa beetje zin te geven aan deze vaak Ook zin om vrijwillig vertaler te worden? Ga naar www.geefhetbestevanjezelf.be.
tweedehands
Waar vind je ons? Vlaanderen ANTWERPEN: Lange Koepoortstraat 49, 2000 Antwerpen • 03 707 11 61 • di t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers ANTWERPEN: Sint-Jacobsmarkt 84, 2000 Antwerpen • 03 227 44 82 • ma t/m za: 10-18u • Bookshop ANTWERPEN: Brederodestraat 27, 2018 Antwerpen • 03 238 24 60 • di t/m za: 10-18u • Oxfam Boutique: kleding, brocante, boeken BRUGGE: Leopold II-laan 19, 8000 Brugge • 050 31 04 51 • di t/m za: 10-17u30 • kleding, brocante, boeken, computers GENT: Sint-Amandstraat 16, 9000 Gent • 09 233 42 13 • ma t/m za: 10-18u • Bookshop GENT: Bij Sint-Jacobs 12, 9000 Gent • 09 223 13 53 • di t/m za: 10-18u, zo: 10-13u • Vintage (kleding) KNOKKE-HEIST: Kerkstraat 47, 8301 Knokke-Heist • 050 51 04 51 • di t/m za: 10-12u, 14-17u30 • kleding, boeken, computers, brocante. • Tevens Oxfam-Wereldwinkel KORTRIJK: Budastraat 21, 8500 Kortrijk • 056 31 26 22 • ma t/m do: 14u-18u, vr en za: 10-18u • Bookshop LEUVEN: Parijsstraat 60, 3000 Leuven • 016 50 07 03 • ma t/m za: 10-18u • Bookshop MECHELEN: O.L. Vrouwestraat 53, 2800 Mechelen • 015 43 67 10 • di t/m vr: 9u30-17u30, za: 10-17u • kleding, brocante, boeken OOSTENDE: Torhoutsesteenweg 641, 8400 Oostende • 059 51 87 78 • di t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers ROESELARE: Westlaan 210, 8800 Roeselare • 051 25 24 55 • di t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers SINT-NIKLAAS: Ankerstraat 44, 9100 Sint-Niklaas • 03 776 72 59 • di t/m vr: 9u30-17u30, za: 10-17u • kleding, brocante, boeken, computers WILRIJK: Jules Moretuslei 157, 2610 Wilrijk • 03 828 83 33 • di t/m vr: 9u30-17u30, za: 10-17u • kleding, brocante, boeken, computers
Mechelen blaast tien kaarsjes uit In mei vierden de vrijwilligers van de Oxfam-winkel in Mechelen een weekend lang hun tiende verjaardag. Je kon er een ritje wagen op de sappentrapper en genieten van (h)eerlijke fruitshakes en cocktails. Er was een tentoonstelling van tekeningen van Rwandese en Mechelse kinderen. En de leerlingen van de afdeling textielkunst van de academie pronkten met creaties die ze maakten van
kledingstukken en stoffen uit de Oxfam-winkel. Net als heel het jaar door kon je ook snuisteren tussen een mooi aanbod van boeken, speelgoed, brocante, kleding, schoenen en accessoires, geschonken door vele Mechelaars. O.L.Vrouwestraat 53, 2800 Mechelen Open van di tot vrij van 9.30 tot 17.30 uur, za van 10 tot 17 uur
Oxfam is ‘R voor jou Nieuwe tweedehandswinkel in hart van West-Vlaanderen
brussel BRUSSEL: Vlaamsesteenweg 102-104, 1000 Brussel • 02 522 40 70 • ma: 14-18u, di t/m za: 11-18u • vintage kleding, brocante, boeken BRUSSEL: Hoogstraat 243, 1000 Brussel • 02 502 39 59 • di t/m za: 10-17u, zo: 11-15u • kleding, brocante BRUSSEL: Kartuizersstraat 37, 1000 Brussel • 02 502 30 03 • ma: 13-18u, di t/m vrij: 11-18u, za: 13-18u (zomer ma-za: 13-18u)• Oxfam Kids: kleding, accessoires voor kinderen BRUSSEL: Brabançonnelaan 133, 1030 Brussel • 02 732 72 68 • di t/m za: 9-14u30 - kleding, brocante, boeken BRUSSEL: Vossenstraat 19, 1000 Brussel • 02 513 83 23 • di, do, vr: 11-18u, za: 10-18u, zo: 10-15u • herenkleding en accessoires ELSENE: Elsensesteenweg 254, 1050 Elsene • 02 648 58 42 • ma t/m za: 10-18u • Bookshop ELSENE: Elsensesteenweg 252, 1050 Elsene • 02 647 48 51 • di t/m za: 10-18u • computers ETTERBEEK: Waversteenweg 295, 1040 Etterbeek • 02 640 09 25 • ma : 14-18u, di t/m vr: 11-18u, za: 11-15u • kleding, boeken, brocante MOLENBEEK: Dubois-Thornstraat 105, 1080 Molenbeek • 02 411 45 53 • ma t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers, kantoormeubilair SCHAARBEEK: Lambermontlaan 47, 1030 Schaarbeek • 02 215 05 11 • ma t/m vr: 9-17u • kleding, boeken, brocante UKKEL: Vanderkinderestraat 248, 1180 Ukkel • 02 344 98 78 • ma t/m za: 10-18u (zomer 13-18u) • Bookshop VORST: Neerstalsesteenweg 66, 1190 Vorst • 02 332 59 91 • ma t/m za: 10-17u30 - kleding
wallonië ANS: Rue de l’Yser 185A, 4430 Ans • 04 371 20 44 • ma t/m za: 10-18u • kleding, brocante, computers BERGEN: Rue de Houdin 5b • 7000 Bergen • 065 84 75 04 • di t/m za: 10-18u • computers, boeken CHARLEROI: Rue de Montigny 66, 6000 Charleroi • 071 31 80 62 • do, vr: 10-17u30, za: 10-16u • kleding, boeken CINEY: Rue St. Gilles 61, 5590 Ciney • 083 67 85 04 • di t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers DINANT: Rue Grande 61-63, 5500 Dinant • 082 66 68 50 • ma t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers HERSTAL: Rue Grande Foxhalle 99, 4040 Herstal • 04 240 08 01 • ma: 12-16u45, di t/m vr: 10-16u45, za: 12-16u (juli/aug: gesloten op za) • kleding, brocante, boeken, computers HOEI: Rue Montmorency 2, 4500 Hoei • 085 23 32 98 • wo: 9-16u, vr 10-17u, za 10-12u en 14-16u • kleding LUIK: Rue de la Casquette 19b, 4000 Luik • 04 223 27 87 • ma t/m vr: 10-17u (zomer:18u), za: 12-17u (zomer 17u30) • kleding, brocante, boeken LUIK: Rue St Séverin 117, 4000 Luik • 04 221 49 58 • ma t/m vr: 10-17u, za: 11-16u • kleding, brocante, boeken LUIK: Rue Puits-en-sock 137, 4020 Luik • 04 341 18 00 • ma t/m za: 10-17u • kleding LUIK: Rue St. Gilles 29, 4000 Luik • 04 222 24 42 • ma t/m vr: 10-17u30 (zomer 18u), za: 10-17u • Bookshop MARCINELLE: Chée de Philippeville 290/292, 6001 Marcinelle • 071 37 65 05 • ma t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers NAMEN: Chée de Louvain 5, 5000 Namen • 081 22 22 22 • ma t/m vr: 11-17u, za: 10-15u • kleding, brocante, boeken, computers, kantoormeubilair NAMEN: Av de la Plante 27, 5000 Namen • 081 26 28 38 • ma t/m vr: 11-18u, za: 10-15u • computers NAMEN: Bas de la Place 12-14, 5000 Namen • 081 22 91 22 • ma t/m za: 9u30-18u • Bookshop NIJVEL: Rue de Namur 36, 1400 Nijvel • 067 77 34 85 • ma t/m za: 10-18u • kleding, brocante, boeken, computers SERAING: Rue de la Baume 250, 4100 Seraing • 04 337 29 58 • ma t/m vr: 9u45-16u45 • kleding
Winkelstad Roeselare heeft er een nieuwe aanwinst bij. Koopjesjagers, vintagelovers en tweedehandsfans kunnen hun hartje ophalen in de tweedehandswinkel die Oxfam er in de lente opende. Tussen de computers, kleding, boeken en prullaria staat er ook een koffietafel. "Iedereen is hier welkom voor een koffieklets", vertelt winkelcoach Gerard Straetemans. "En daar wordt gretig
gebruik van gemaakt: mensen kunnen hun babbeltje doen en meestal kopen of schenken ze ook iets." De winkel wordt uitgebaat door een enthousiast team van 24 vrijwilligers. Zij wijzen de klanten maar al te graag de weg.
Westlaan 210, 8800 Roeselare Open van di tot za van 10 tot 18 uur
DOE MEE & geef je ... schenk je spullen Geef je boeken, kleding, schoenen en andere spullen die je niet meer nodig hebt af in een van onze tweedehandswinkels.
word vrijwilliger
Geef je tijd: doe de kassa in onze tweedehandswinkel, sorteer en prijs de artikelen, verzorg de promotie, help de klanten of leg je toe op de boekhouding.
koop bewust
Vul je boodschappenmandje met tweedehands kleding, boeken, computers of andere prullaria in een van onze winkels.
www.geefhetbestevanjezelf.be SEPTEMBER 2014 • globo 15
1,2,3 ACTIE Steun onze projecten met een agenda Druk bezig het nieuwe schooljaar te plannen? Of zit je met je hoofd al in 2015? De nieuwe Solidariteitsagenda’s zijn er!
Uitzondergeweld lijketegen op vrouwen
veiling! Een unieke gelegenheid om zeldzame of kostbare stukken te kopen. Ze werden zorgvuldig uitgekozen door de verkoopteams van onze tweedehandswinkels.
Steun Oxfamprojecten en koop een Solidariteitsagenda, vanaf 9,95 euro,
Kijk en bied op
in je Oxfam-Wereldwinkel of in de betere boekhandel
www.kapaza.be
Noodhulp aan Gaza Het geweld in de Gazastrook en in het zuiden van IsraĂŤl heeft verwoestende gevolgen op humanitair vlak. Help Oxfam en haar partners de burgers te voorzien van drinkbaar water, gezondheidszorg en voedselbonnen.
DOE NU EEN GIFT OP: BE37 0000 0000 2828 met vermelding "Gaza 9121"
VOLG ONS OP www.facebook.com/oxfamsol