Oxfam & Partners 25 - Guatemala

PP BC 10682 Brussel X P501325 - Afgiftekantoor 1099 Brussel X

Guatemala

25

ŠPablo Tosco/Oxfam

Oxfam & Partners

driemaandelijks tijdschrift van Oxfam-Solidariteit oktober - november december 2011

Beste lezer(es), Deze zomer konden we niet naast de dramatische beelden uit de Hoorn van Afrika kijken. De solidariteit die de voedselcrisis in Oost-Afrika op gang bracht is hartverwarmend.

Dankzij de steun die we ontvingen, kan Oxfam drie miljoen slachtoffers van de droogte en de voedselcrisis in Ethiopië, Kenia en Somalië helpen. We verdelen voedsel, water en sanitaire voorzieningen. We ondersteunen ook herders die hun veestapel zien wegkwijnen, kleine handelaars en vluchtelingen die in de kampen in Kenia leven.

Ook al zijn de lenzen van de camera’s vandaag niet meer op deze schrijnende situatie gericht, toch blijft Oxfam aanwezig. Net als in andere vergeten of weinig gemediatiseerde crisissen, zoals in de Democratische Republiek Congo of Ivoorkust. Goed gecoördineerde noodhulp blijft een efficiënte manier om op de dringendste behoeften van mensen te antwoorden.

Maar het is ook nodig verder te kijken. We moeten mensen weerbaar maken tegen toekomstige crisissen (bijvoorbeeld als gevolg van klimaatsverandering) en op zoek gaan naar duurzame oplossingen. Dit kunnen we echter niet alleen.

Overheden dragen hierin een grote verantwoordelijkheid.

Zij hebben het mandaat en de middelen om de wereld te veranderen.

En daar zal Oxfam met uw steun steeds op blijven hameren.

©Janna Hamilton/Oxfam

Stefaan Declercq Algemeen secretaris Oxfam-Solidariteit

Hoe gebruiken we uw steun in Oost-Afrika?

Met 30 euro verdeelt Oxfam water aan 180 mensen per dag.

Met 50 euro voeden we 6 families voor twee weken.

Met 40 euro houden we 140 dieren, bron van inkomen en voedsel voor de lokale bevolking, in leven.

varia Oxfam&Partners in uw mailbox Sinds kort kunt u dit tijdschrift ook per e-mail ontvangen.

Wilt u een volle brievenbus vermijden, kosten én het milieu sparen en toch op de hoogte blijven van welk verschil uw gift maakt, laat het ons weten.

Stuur een mail naar partners@oxfamsol.be met uw naam en e-mailadres. Dan zorgen wij ervoor dat dit tijdschrift voortaan in uw mailbox belandt.

en een duw in de rug voor onze partners in het Zuiden en hun strijd tegen armoede en onrecht. We zoeken nog mensen om onze verkoopteams te versterken. Interesse?

Contacteer Steffi Tisson op 0474 07 47 39 of steffi@solidariteitsfonds.be

Oxfam strijdt tegen landroof

Zoete solidariteit December is truffelmaand bij Oxfam. Van 13 tot 23 december organiseren we samen met de NMBS onze jaarlijkse eindejaarschocolade-actie Fairtrains. U kunt dan op de treinen heerlijke truffels kopen, gemaakt met chocolade uit eerlijke handel. Een kleine verwennerij voor u of uw naasten,

Steeds meer vruchtbare landbouwgronden in het Zuiden worden geprivatiseerd en verkocht of verhuurd aan grote investeerders.

Sinds de voedselprijzen in 2008 de lucht in schoten, gingen investeerders op zoek naar nieuwe plekken om voeding voor export te verbouwen, biobrandstoffen te produceren, of simpelweg grond te verwerven uit winstbejag. Dit wordt problematisch als families verdreven worden van de gronden die ze altijd bewerkt hebben, wanneer hierdoor minder voedsel kan geproduceerd worden, of als dit een schadelijke impact op het milieu heeft. Met onze campagne “GROEI. Voedsel.

Leven. Aarde.” klagen we deze landroof aan.

Lees meer op www.ikgroeimee.be en leer wat u zelf kunt doen om deze schandelijke praktijk te stoppen.

©Pablo Tosco

Meer dan 80% van de Guatemalteekse bevolking is ondervoed. Een frappant cijfer, vooral als je weet dat meer dan de helft van de bevolking aan landbouw doet. Een overheid die amper aandacht besteedt aan landbouw maakt de boeren erg kwetsbaar voor stijgende voedselprijzen en weerfenomenen als El Niño, die het land in een grote voedselcrisis onderdompelden.

De politieke klasse in Guatemala beantwoordt niet aan de verzuchtingen van grote delen van haar bevolking. Niet alleen wat betreft landbouw, ze laat ook steken vallen op het vlak van vrouwenrechten, milieubehoud of watervoorziening. Al te vaak worden er maatregelen genomen die indruisen tegen de rechten en het welzijn van de inheemse groepen.

Profiel van Guatemala

Bevolking: 13.824.463 Oppervlakte: 108.889 km² Levensverwachting: 71 jaar (België: 79 jaar) Alfabetiseringsgraad: 69% (België: 99%) Arbeid: 50% landbouw, 15% industrie, 35% diensten (zoals toerisme)

Hun belangen zullen slechts behartigd worden als hun stem luid genoeg klinkt.

Hierbij spelen onze Guatemalteekse partners, en u ook, een belangrijke rol.

Zij streven naar duurzame verandering.

Niet alleen door projecten van lokale gemeenschappen te ondersteunen, maar ook door de politieke klasse op hun plichten te wijzen. En dat werpt vruchten af, zoals u ook op de volgende pagina’s kunt lezen.

Solidaire markten: twee vliegen in een klap Om als boer genoeg te verdienen, moet je voldoende kunnen produceren en moet je deze producten aan een eerlijke prijs op de markt kunnen verkopen.

Profiel van Conic

Wie? Vereniging van boerenorganisaties van Maya-oorsprong Wat? Meer kansen geven aan landbouwers door betere productiemethodes en door betere vermarkting van hun producten Belangrijk resultaat? Win-winsituatie voor boeren en consumenten door lokale solidaire markten

Daar wringt het schoentje voor vele Guatemalteekse landbouwers. Ze beschikken niet over de nodige landbouwgronden, die dan wel opgekocht worden door grootgrondbezitters. Ook de landbouwtechnieken zijn weinig duurzaam en niet aangepast.

Daarenboven zijn lokale boerenmarkten in Guatemala niet goed gekend. Voedsel wordt vaak geïmporteerd of voor de export geteeld, waarbij tussenhandelaren een groot deel van de winst opstrijken.

winst te maken, maar ervoor te zorgen dat iedereen wint. Door dure tussenhandelaars uit te schakelen, slaan deze markten twee vliegen in een klap: boeren krijgen door directe verkoop aan hun klanten een eerlijke prijs en de consumenten kunnen voedsel vaak goedkoper kopen dan in de winkels.

Conic, een vereniging van Guatemalteekse landbouworganisaties, vraagt van de overheid meer aandacht voor landbouw en een eerlijke verdeling van de landbouwgronden. Ze geven ook vormingen aan boeren over efficiënte landbouwtechnieken om meer en beter te kunnen produceren.

Door het rechtstreeks contact leren boeren bovendien beter de noden van hun klanten kennen en kunnen ze beter op hun behoeften inspelen. Een echte win-winsituatie dus.

Vandaag wil Conic dergelijke markten oprichten in de omliggende landen, zodat er ook over de landgrenzen heen uitwisselingen mogelijk zijn. Ze vraagt daarvoor de ondersteuning van de Guatemalteekse overheid.

Met uw steun kon Conic lokale solidaire markten opzetten, waar producent en consument elkaar ontmoeten. Het doel van deze markten is niet zozeer zoveel mogelijk

“Het overgrote deel van de Maya’s leeft in armoede en heeft geen grond meer of raakt die grond kwijt aan rijke, machtige landeigenaren. Om in leven te blijven moeten ze voor grote boerderijen werken. Daar krijgen ze vaak te weinig betaald. Ook hun arbeidsomstandigheden zijn vaak erbarmelijk.”

©Pablo Tosco

Juan Tiney, coördinator Conic:

Samen een toekomst weven

Een vak leren is een toekomst uitbouwen. Dat beseffen de 800 Guatemalteekse ambachtslui die zich verenigen in Aj Quen (“samen weven” in het Guatemalteeks) maar al te goed.

Handwerk is na landbouw een belangrijke economische activiteit in Guatemala en kan bogen op een lange traditie in de Mayacultuur. Maar de verkoop van het handwerk loopt moeilijk. De vraag vanuit het buitenland slinkt, ambachtslui hebben vaak te weinig kennis en dikwijls verdwijnen grote delen van de winst in de zakken van enkele commerciële tussenhandelaars.

Aj Quen komt op verschillende domeinen tegemoet aan de noden van de handwerkers.

Ze organiseren opleidingen over boekhouding, bedrijfsbeheer of marketing. Zo staan ambachtslui steviger in hun schoenen en worden ze minder afhankelijk van tussenpersonen. Daarnaast heeft Aj Quen aandacht voor sociale ontwikkeling en organiseert de organisatie alfabetiseringscursussen en workshops over gezonde voeding of rond vrouwenrechten.

Profiel van Aj Quen

Wie? Federatie van 800 ambachtslui, waarvan 95% vrouwen van Maya-oorsprong Wat? Ondersteunen van ambachtslui in de verkoop van handwerk Belangrijk resultaat? Minder afhankelijk van export en hogere inkomsten

Nicolasa Raxtun, ambachtsvrouw:

“Voordat we deel uitmaakten van Aj Quen, zaten we opgesloten in onze huizen. Maar we hebben onze angsten overwonnen en nieuwe plaatsen ontdekt. Vandaag verdienen we geld voor onze families.”

Door de gemeenschappelijke aankoop van grondstoffen voor de productie van het handwerk, kunnen de leden van Aj Quen een gunstige prijs voor hun grondstoffen bedingen. Voor de verkoop van de producten in het buitenland richt Aj Quen zich op ketens van eerlijke handel (zoals OxfamWereldwinkels). De economische crisis deed de internationale vraag naar Guatemalteeks artisanaat echter dalen, waardoor de export stokte.

Daarom richtte Aj Quen zich steeds meer op verkoop op de lokale markt. Met succes, want hun omzet steeg met 300% en de ambachtslui zijn minder afhankelijk van de zeer onvoorspelbare vraag uit het buitenland.

Dit is echter geen reden om op de lauweren te rusten. De wereldwijde economische crisis deed de prijzen van grondstoffen de lucht inschieten. De verkoop via export blijft dalen, waardoor de Guatemalteekse handwerkers steeds met nieuwe uitdagingen geconfronteerd worden.

Ecologisch verzet

Er lopen talrijke mijnbouwprojecten, bossen worden ontgonnen en er worden stuwdammen gebouwd voor waterkrachtcentrales. Deze projecten veroorzaken vervuiling en zijn een risico voor de volksgezondheid. Maar de overheid heeft te weinig aandacht voor de sociale en ecologische gevolgen van deze praktijken.

Madre Selva, een collectief van milieuactivisten, informeert de Guatemalteekse bevolking over hun rechten bij economische projecten die hun leefwereld aantasten.

Zo publiceerde ze een “Handleiding voor ecologisch verzet”. Met deze handleiding willen ze de betrokkenheid van de burgers verhogen en reiken ze de bevolking legale en politieke middelen aan om het leefmilieu te beschermen.

Een van de programma’s die dankzij uw hulp door Madre Selva wordt uitgevoerd, draait

Profiel van Madre Selva

Wie? Collectief van ecologisten en milieuactivisten Wat? Strijd voor het behoud van het leefmilieu en de rechten van de inheemse bevolking Belangrijk resultaat? De inheemse bevolking krijgt een stem en krijgt politieke instrumenten om hun belangen te verdedigen

rond toegang tot drinkbaar water. Door de bouw van stuwdammen hebben heel wat families immers geen toegang meer tot drinkwater. Dankzij het werk van Madre Selva krijgen deze mensen een stem en wordt de overheid ertoe overtuigd hun belangen en rechten te respecteren.

Madre Selva gaat vaak in tegen de belangen van bedrijven die zich verrijken op de rug van de Guatemalteekse autochtone bevolking.

Binnen de media, die in handen is van de rijke, voornamelijk blanke elite, wordt Madre Selva dan ook vaak afgeschilderd als een ‘eco-terroristische’ beweging. Maar sinds haar oprichting in 1996 heeft ze steeds kunnen rekenen op het vertrouwen van de bevolking.

Oxfam blijft Madre Selva ondersteunen, omdat we ervan overtuigd zijn dat de fundamentele vrijheden van de inheemse volkeren en de verdedigers van mensenrechten moeten gerespecteerd worden.

©Edgar Orellana

Dat internationale investeerders de natuurlijke rijkdommen uitbuiten zonder zich te bekommeren over de negatieve gevolgen daarvan voor de bevolking, is in Guatemala schering en inslag.

B E D A N K T !

■ Aan alle ouders die voor hun pasgeboren kindjes cadeautjes van Oxfam Pakt Uit vroegen. Ook aan de jonggehuwden en de jarigen die hun feestelijkheden vierden met deze cadeautjes!

■ Aan pianist Eric Vandermeulen en acteur Dirk Lavrysen, die met ‘Rent a pianist’ al in meer dan 20 huiskamers een origineel vertelconcert brachten onder de titel ‘De preludes van Chopin, of waarom meneer Maurice zulke rare fietsen maakte.’

Voor meer info kunt u Eric contacteren op ericvandermeulen@hotmail.com of op 03 236 32 77.

■ Aan de Banca Monte Paschi Belgio die ons op verschillende manieren steunde. Ze verkochten foto’s van onze fotografe Tineke D’haese, kochten Oxfam Pakt Uit-cadeautjes als eindejaarsgeschenk voor hun klanten en vaardigden twee teams af voor de Oxfam Trailwalker van 2011.

■ Aan Oxfam-Wereldwinkel Klaverblad uit Turnhout, die de winst van haar brunch aan Oxfam-Solidariteit schonk.

Wilt u ook iets extra doen voor Oxfam-Solidariteit? Giften blijven welkom op rekeningnummer BE37 0000 0000 2828 – BIC: BPOTBEB1 of via www.oxfamsol.be > Hoe helpen? Voor andere initiatieven kunt u ons contacteren via fundraising@oxfamsol.be of tel. 02 501 67 33.

Let op! Vanaf 2011 geldt een minimumbedrag van 40 euro per kalenderjaar om recht te hebben op een fiscaal attest.

Komt u niet aan dit bedrag en wilt u toch een fiscaal attest ontvangen?

Doe dan een extra gift op BE37 0000 0000 2828.

Een nieuw jaar betekent meestal ook een nieuwe agenda. Kies voor de handige en ecologische Solidariteitsagenda. Deze zijn te koop in de Oxfam-Wereldwinkels en bij de betere boekhandel.

Ook de Oxfam-kalender staat weer in de etalage.

Deze is verkrijgbaar in de Oxfam-Wereldwinkels en de Oxfam-bookshops of door 17 euro te storten op BE55 0000 3196 5944 met vermelding ‘Oxfam kalender 2012’ (15 euro per kalender + verzendkosten).

Indien u ons steunt via een maandelijkse opdracht, neemt u best contact op met uw bank om uw maandelijks bedrag te verhogen. Zo bent u zeker van uw fiscaal attest.

Samen met Oxfam-Wereldwinkels en Oxfam-Magasins du monde vormt Oxfam-Solidariteit Oxfam-in-België.

Deze is op haar beurt lid van de internationale confederatie Oxfam.

Oxfam-Solidariteit vzw Vier-Windenstraat 60, 1080 Brussel tel: +32 (0)2 501 67 00 - fax: +32 (0)2 511 89 19 e-mail: oxfamsol@oxfamsol.be - web: www.oxfamsol.be rek. nr.: BE37 0000 0000 2828 - BIC: BPOTBEB1 V.U. Stefaan Declercq, Vier-Windenstraat 60, 1080 Brussel

De geschenkencollectie bestaat bijna vier jaar en haar mascotte, de geit, is al goed ingeburgerd.

Dit najaar kan Oxfam Pakt Uit uitpakken met drie nieuwe cadeautjes: ‘koffie’, geïnspireerd op onze nieuwe Congolese koffiepartner RAEK, ‘thee’, geïnspireerd op onze Laotiaanse landbouwpartner LFP en ‘een groen pakket’, voor iedereen die een hart voor groen heeft!

Met cadeautjes van Oxfam Pakt Uit geeft u immers twee keer: u verrast iemand met een symbolisch pakje in de vorm van een kaart én uw bijdrage gaat naar Oxfam-projecten. Een origineel en solidair cadeau dat écht bij de kerstsfeer past!

Met de eindejaarsfeesten in aantocht slaat de cadeautjesstress weer toe.

Welk verrassend, grappig én nuttig geschenk kan je nog onder de kerstboom leggen? Wat geef je iemand ‘die alles al heeft’? Een sexy beest van Oxfam Pakt Uit natuurlijk!

Bent u nog op zoek naar een verrassend en waarde(n)vol eindejaarscadeautje voor uw zus, vriendin, vader …? Of wilt u vermijden dat u nutteloze geschenken krijgt en vraagt u liever solidaire cadeaus voor Kerst? Kijk dan zeker op www.oxfampaktuit.be voor cadeau-inspiratie!

Met de opbrengst van de geschenkjes geeft Oxfam haar partners en projecten, zoals de landbouwprojecten in bezet Palestijns gebied, een duwtje in de rug.

Abd Al-Hadi Shallalda, een Palestijnse boer, vertelt: “Door het Oxfam-project kan ik nu grond bewerken die vroeger braak lag. Ik heb het land kunnen egaliseren, bewerken en vruchtbaar maken. Daarnaast heb ik een regenwaterput van 95m³ gegraven om mijn fruitboompjes te irrigeren. Oxfam-partner UAWC bezorgde me steenvruchtenboompjes: amandelen, kersen en abrikozen. In afwachting van de eerste fruitoogst plant ik groenten tussen de boompjes, zodat ik al inkomsten heb.”

Leg een sexy beest onder de kerstboom!

die lev

cadeenas uvetrajendsere…n!

V

Oxfam it PaekrratssenU de

€ 12 € 50 € 35 € 25 € 50 € 29

€ 75 € 65 € 23 € 15 € 4.000 € 11 € 300

€ 17 € 25 € 25 € 30 €6 €6 € 1.500 € 190 € 10 € 16 €9 € 33 € 20

Prijs Aantal Totaal

€ 10 € 17 € 79 € 32 € 300 € 50 € 21

Prijs Aantal Totaal

Handtekening

Datum

E-mailadres

Telefoonnummer

Woonplaats

Postcode

Huisnummer/ Postbus

Straat

Familienaam

Voornaam

❏ m ❏ v

Ik stort het bedrag van ...…… euro op rekeningnummer BE37 0000 0000 2828 met vermelding “8036 - Oxfam Pakt Uit”

Antibiotica Babykit Leid een verzorgster op Noodhulpkit Toiletten Vang vrouwen op Zaktoiletjes TOTAALBEDRAG

Voor helpende handen

Cadeaus

Oxfam Pakt Uit

Boekjes Geef vorming over water Huur een advocaat Informeer jongeren Leid arbeidsters op Schoolbord met krijtjes

Voor wijsneuzen

Biomarktkraam Fiets Kookpot Maaltijden Start een geitenmelkerij Verkeersles Weefgetouw

Voor actievelingen

Eenden & veeartskit Fruitboompjes Geit Groen pakket Groenten Hak Irrigeer velden Koe Koffie Plantjes Thee Geef vorming aan een boer Visjes

Voor groene vingers

Cadeaus

Bestelformulier Stuur op naar:

Oxfam-Solidariteit Vier-Windenstraat 60 1080 Brussel

www.oxfampaktuit.be