Wonen aan de kust by Redactiebureau Palindroom

# 85 ⎟ 2 nummers per jaar ⎟ april 2016 ⎟ 29ste jaargang

BBM

B E L G I A N

B U I L D I N G

M A G A Z I N E

Wonen aan de kust

I N H O U D #85 2 ➧ COVERSTORY Grensverleggende visie op wonen aan de kust

Net als veel Europese havensteden werkt ook de Belgische kustplaats Oostende volop aan de transformatie van haar oude havens tot een levendige stadswijk. Het ontwikkelingsproject ‘Oosteroever’ van Versluys Bouwgroep en CFE Immo moet ruimte bieden voor wonen, werken en ontspanning en beslaat een gebied van twaalf hectare.

4 ➧ Keramisch kleurenfestival uit de ringoven

6 ➧ Een innovatief architecturaal concept Interview met de architect

Foto’s: CONIX RDBM Architects

8 ➧ Aluminium schuifraam met onbegrensde architecturale flexibiliteit 10 ➧ Condenswerende hoogrendementsbeglazing

12 ➧ Dakbedekking met respect voor het mileu

14 ➧ Gipspleister voor vochtige ruimtes

16 ➧ Slanke en lichte keramische lei nu nog kleurrijker

18 ➧ Nieuwe techniek maakt geïntegreerde zonnedaken nog aantrekkelijker 20 ➧ Luchtdicht bouwen hand in hand met lage-emissieproducten et de heraanleg van de vroegere industriële havenzone Oosteroever tot nieuw woon- en werkcentrum, plaatst Oostende zich naast andere Europese steden zoals Antwerpen en Marseille, die hun oude havenbuurten nieuw leven inblazen. De absolute blikvanger binnen dit project is

22 ➧ Dak (bijkomend) isoleren? Een schot in de roos Verantwoordelijke uitgever Peter Ottevaere Oude Liersebaan 266 2570 Duffel Realisatie Roularta Media Group NV info@roularta.be Druk Roularta Printing Oplage 35.000 exemplaren 2

Belgian Building Magazine # 85 I

het appartementsgebouw Baelskaai 12. De bouwwerken gingen eind 2013 van start en worden deze zomer afgerond. Oosteroever is een van de grootste residentiële bouwprojecten ooit in België. Het wordt ontwikkeld door de gelijknamige nv, een vennoot-

De kade wordt volledig heraangelegd en het oude dok krijgt een nieuwe bestemming als jachthaven

schap opgericht door CFE Immo en Groep Versluys. In totaal komen er maar liefst 1.200 nieuwe appartementen. “De architectuur van de site stapt helemaal af van de typische lintvormige kustbouw”, zegt Walter Leyssens, algemeen directeur van aannemer Atro (groep CFE). “We bouwen in harmonie met het landschap.” De kade wordt volledig heraangelegd en het oude dok krijgt een nieuwe bestemming als jachthaven. Restaurants, cafés, boetieks en kunstgalerijen zullen van de Baelskaai een bruisende wijk maken, op wandelafstand van het centrum van Oostende, het strand en de duinen. Baelskaai 12 en een tweede appartementsgebouw, Victoria, zijn de eerste gebouwen die op de nieuwe Oosteroever verrijzen. CONIX RDBM Architects was verantwoordelijk voor het ontwerp van het hele masterplan. De 49 appartementen van Baelskaai 12, gespreid over 14 verdiepingen, beschikken elk over een buitenruimte van minimaal 20 m2 en een indrukwekkend uitzicht op de duinen en de Noordzee.

Nagespannen beton Een van de opvallendste kenmerken van het gebouw is dat de vloeroppervlakte op de hogere verdiepingen toeneemt. Op de bovenverdieping bedraagt die meer dan 800 m2. “De betonconstructie bestaat uit een dragende kern met uitkragende vloerplaten en terrassen”, aldus Walter Leyssens. “De gevel heeft geen dragende functie. Omwille van de grote vrijdragende terrassen worden de vloerplaten nagespannen met stalen kabels, een techniek die ook bij bruggen wordt toegepast. Het is de eerste keer dat wij dit uitvoeren in een woongebouw. Dit is technisch én logistiek een uitdaging. Aangezien de onderliggende gevels en terrassen niet langer bereikbaar zullen zijn nadat de draagconstructie klaar is, worden de betonnen gevelpanelen al tijdens de ruwbouwfase geplaatst.”

Zwemmen op hoog niveau Het gebruik van nagespannen vloerplaten geeft een maximale vrijheid in de indeling van de appartementen. Het grootste appartement, op de topverdieping, krijgt een terras van 173 m² met ingeklemde glazen borstwering. “Omdat er in de omgeving geen andere hoogbouw staat, wordt dit gebouw een echte landmark”, voorspelt Leyssens. “Het krijgt ook een erg luxueus karakter.” Daarmee verwijst hij niet alleen naar het panoramisch uitzicht en de esthetiek. “Twee appartementen, op de 11e en de 14e verdieping, krijgen een eigen zwembad. Het grootste meet 7,7 meter. Beide zwembaden worden voorzien van een glazen zijwand van 15 centimeter dik die onbreekbaar is.”

Schrijnwerk op maat Speciaal voor het Oosteroever-project ontwierp Reynaers Aluminium een op maat gemaakt schuifraam: CP 130-LS met een lucht-, winden waterdichtheidsklasse die geschikt is voor hoogbouw pal aan de kustlijn. ❮❮

Projectinfo

❮❮

PROJECT: Oosteroever, Baelskaai 12, Oostende ONTWIKKELAAR: Versluys Bouwgroep en CFE Immo ARCHITECT: CONIX RDBM Architects PRODUCT: Reynaers Aluminium ramen

I Belgian Building Magazine # 85

Keramisch kleurenfestival uit de ringoven Baksteenarchitectuur is een blijver. Niet dat het aanbod aan gevelstenen een statisch gegeven is, integendeel. Voortdurend verrijken nieuwe reeksen de mogelijkheden tot tijdloze architectuur, wars van alle trends. Een buitenbeentje in dat aanbod zijn de Linaqua-gevelstenen van Wienerberger, die ambachtelijk worden vervaardigd in een ringoven.

enmerkend voor de Linaqua-gevelsteen zijn het karakteristieke aspect en het verbluffende kleurenpalet van rood, paars, geel en gesmoord. Met die eigenschappen richt de serie zich bewust tot bouwheren die de lat hoog leggen en inzetten op een project met een sterke architectuur en uitstraling. Ook voor de renovatie en restauratie van architectonisch waardevolle gebouwen profileert de exclusieve serie zich als een oplossing vol esthetische en kwaliteitsvolle mogelijkheden. De Linaqua-reeks is verkrijgbaar in het lineaire Schouterdenformaat (256 x 90 x 43) en in de kleurvarianten Vino, Viola, Giallo en Fumo.

Het resultaat van een innovatieve behandeling De Linaqua-handvormstenen illustreren hoe Wienerberger, fabrikant van keramische materialen en oplossingen, voortdurend blijft werken aan innovatie en productvernieuwing. De gevelstenen danken hun karakteristieke uiterlijk aan een speciaal ontwikkeld

Belgian Building Magazine # 85 I

De Linaqua-reeks leent zich zowel voor vernieuwende baksteenarchitectuur als voor toprenovaties Terca Linaqua Fumo

Terca Linaqua Giallo

productieproces. Daarin is een cruciale rol weggelegd voor het gebruik van water. Die behandeling maakt dat de pure kleur van de klei ongehinderd tot aan de oppervlakte doordringt. Dat levert tijdens het bakken een ijzersterk palet aan intense tinten op.

Topkwaliteit uit de ringoven

Terca Linaqua Vino

Terca Linaqua Viola

De Linaqua-handvormstenen worden vervaardigd in de Wienerberger fabriek in Maaseik en daar gebakken in een ruim 100 jaar oude ringoven. Net als in 1911, toen de oven voor het eerst in gebruik werd genomen, wordt hij nog altijd gestookt met steenkool en met de hand gevuld en leeggemaakt. De combinatie van de gebruikte kleisoorten en de baktemperaturen staat garant voor een ongeëvenaard assortiment in heel uiteenlopende kleurschakeringen. De bakstenen van Maaseik nestelen zich duidelijk in het topsegment. Ze zijn ambachtelijk, tijdloos en niet tot één stijl te herleiden. Opdrachtgevers die zweren bij ambitieuze baksteenarchitectuur of ontwerpers die een project een unieke uitstraling willen geven, vinden hier gegarandeerd hun gading. Ook beperkte, op een bepaald project afgestemde oplages behoren tot de mogelijkheden. Professionelen zijn altijd welkom om die mogelijkheden en het productieproces ter plaatse te komen ontdekken. ❮❮

I Belgian Building Magazine # 85

WIENERBERGER TERCA DESIMPEL POROTHERM Kapel ter Bede 121 8500 Kortrijk Tel.: 056 24 96 38 www.wienerberger.be Wens je meer info over de Linaqua-gevelstenen van Wienerberger? Stuur een mail naar bbm@wienerberger.com

VOOR

Innovatief architecturaal concept Interview met de architect

Belgian Building Magazine # 85 I

In mei 2015 lanceerde VELUX RenovActive, het eerste klimaatrenovatieproject in Brussel. Hiermee wil VELUX een duurzaam, betaalbaar en makkelijk reproduceerbaar renovatieconcept ontwikkelen. De architect van het project deelt met ons de geheimen van deze renovatie die comfort, efficiënt energieverbruik en respect voor het milieu combineert.

m voor dit project een architectenbureau te selecteren, organiseerde VELUX in de zomer van 2013 een wedstrijd waaraan vijf jonge Belgische bureaus deelnamen. Als winnaar kwam het voorstel van ONO Architectuur uit de bus. Jonas Lindekens, architect bij RenovActive, legt ons uit wat zijn motivatie was om aan het project deel te nemen: “We werden aangetrokken door het feit dat het huis deel uitmaakt van een buurt die ontworpen is als losstaand deel van de rest van de stad, met een gemeenschappelijke en beschermde architectuur. De uitdaging bestond erin het erfgoed van de wijk te respecteren, en het huis vanuit energieopzicht toch comfortabel en efficiënt te maken, gebruik makend van de technieken die vandaag voorhanden zijn. Wij waren dus heel enthousiast om deel te nemen aan de wedstrijd die VELUX organiseerde.”

VOOR

Principes aan de basis ONO Architectuur moest voldoen aan de eisen van de verschillende spelers die betrokken zijn bij het project RenovActive. Zo wilde VELUX het accent leggen op comfort (daglicht en ventilatie), efficiënt energieverbruik en de reproduceerbaarheid van het concept. De Anderlechtse Haard, eigenaar van de woning, moest zich van zijn kant aan het opgelegde renovatiebudget houden dat voor Brusselse sociale huisvestingsmaatschappijen geldt. Tot slot vroeg de Koninklijke Commissie voor Monumenten en Landschappen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest om het onroerend erfgoed te respecteren. “Ons bureau heeft een grote denkoefening gemaakt over de manier waarop we de ruimte kunnen optimaliseren en daarbij een maximum aan daglicht in het huis binnenhalen. De diversifiëring van de manieren waarop het licht binnenkomt, was voor ons een van de belangrijkste punten.” Om de kosten te beperken en ervoor te zorgen dat de renovatie reproduceerbaar blijft, heeft ONO Architectuur de voorkeur gegeven aan relatief eenvoudige gebruikstechnieken die weinig tussenkomst van de bewoners vragen. “De verwarmings- en ventilatiesystemen die we hebben voorgesteld zijn heel gebruiksvriendelijk en zorgen het hele jaar door voor een maximaal comfort. Ze maken bovendien een rationeel energiegebruik mogelijk en passen perfect bij huurders die hun energieverbruik willen optimaliseren”, legt Jonas Lindekens uit. “Aangezien we sterk bezig zijn met efficiënt energieverbruik, hebben we lang nagedacht over de isolatie van de woning. Ons

De voorkeur ging naar relatief eenvoudige gebruikstechnieken die weinig tussenkomst van de bewoners vragen

bureau heeft erop aangedrongen om de buitenmuren te isoleren, zodat de ruimtes binnen intact konden blijven.”

Vordering van de werken De renovatie van het huis van 80 m² is in volle gang. De structurele werken zijn al achter de rug. De aanbouw van 15 m² staat er en de dakvensters zijn geïnstalleerd. Andere posten, zoals het buitenschrijnwerk, de trap, de verwarmings- en elektriciteitsinstallatie staan gepland voor de komende weken. VELUX, ONO Architectuur en de Anderlechtse Haard zullen het gerenoveerde huis voor het grote publiek onthullen in de loop van dit voorjaar. Het huis zal een jaar lang regelmatig kunnen worden bezocht als praktijkvoorbeeld van een geslaagde renovatie. ❮❮

VELUX BELGIUM Boulevard de l’Europe 121 1301 Bierges (Waver) Tel : 010 42 09 09 renovactive.velux.be

Volg het project online ❮❮ Wens je meer info over het RenovActive-project van VELUX? Stuur een mail naar bbm@velux.com

Website: http://renovactive.velux.be/nl/ Blog: http://renovactive.velux.be/nl/blog/

I Belgian Building Magazine # 85

Aluminium schuifraam met onbegrensde architecturale flexibiliteit et glaspartijen tot 3,5 meter hoog en meer dan 7 meter breed, en een glasgewicht tot 1.500 kg, beantwoorden de recentste uitbreidingen van het Concept Patio® (CP) 155-schuifraamsysteem de groeiende vraag naar ultragrote ramen. Dit creëert nieuwe architecturale dimensies voor de toepassing van de populaire schuifraamsystemen in het ontwerp van nieuwe gebouwen. De verlengstukken, die het buitenkader van het CP 155systeem vergroten, maken de integratie van hoog isolerend driedubbel glas voor de breedste en hoogste schuifraamtoepassingen in hedendaagse architectuur haalbaarder dan ooit. Voor de vaste glaspartij van de monorailversie behoren glasgewichten tot 1.500kg voortaan tot de mogelijkheden. Hierdoor kunnen de grootste raampartijen voldoen aan de strengste isolatienormen. De CP 155-HIversie verkreeg bovendien het prestigieuze Minergie-label, waardoor het systeem ook geschikt is voor gebruik in lageenergie- en passiefbouw.

M De innovatieve uitbreidingen van het Concept Patio® 155-schuifraam zetten maximaal in op lichtinval en buitenzicht. Uitzonderlijke afmetingen en grote glasgewichten kenmerken dit schuifraamsysteem, zonder in te boeten op isolatie, veiligheid, installatie- en bedieningscomfort. Bovendien verzekeren nieuwe configuraties voor het hoeksysteem een naadloze overgang tussen binnen en buiten. Hiermee brengt Reynaers Aluminium een quasi onbegrensde architecturale vrijheid in lijn met ultiem comfort.

Belgian Building Magazine # 85 I

Ultieme flexibiliteit

Optimaal comfort

Het CP 155-systeem biedt heel wat nieuwe mogelijkheden voor hoektoepassingen. Deze dragen op hun beurt bij tot meer architecturale flexibiliteit bij de integratie van de binnen- en buitenomgeving. De nieuwe hoekoplossingen voor het CP 155-hefschuifsysteem maken het openen van zowel naar binnen als naar buiten gerichte hoeken mogelijk. Dit zonder afbreuk te doen aan de voordelen van het systeem op het gebied van lucht-, winden waterdichtheid, en comfort. Voor wie vooral van het zicht naar buiten wil genieten, kan de CP 155-monorail ook worden uitgevoerd met een verlijmde glashoek.

Naast de talloze architecturale mogelijkheden, verzekert het CP 155-schuifraamsysteem een optimaal comfort van bij de installatie tot het uiteindelijke gebruik. Zo biedt Reynaers bij het CP 155-systeem voortaan ook buitenbeglazing aan voor de monorailtoepassingen met schuivende vleugel aan de binnenzijde. Dit vereenvoudigt de plaatsing van de beglazing en is extra handig voor de bevestiging van zonwering en muggenramen. Het gewicht van het glas bemoeilijkt het openen en het sluiten van het schuifraam geenszins. Een demper in het openingsmechanisme van het hefschuifraam belet dat de kruk te snel zou omslaan door het grote gewicht. Het systeem bestaat bovendien in een gemotoriseerde variant voor een maximaal comfort. De mogelijkheid te werken met een lage drempel versterkt de naadloze overgang van binnen naar buiten en vergroot de toegankelijkheid. Het CP 155 aluminium schuifraam verzekert een maximale veiligheid. Het systeem beantwoordt zowel met binnen- als buitenbeglazing aan de strenge normen voor inbraakwerendheid. Met het architecturale en tegelijk slimme design, de hoekoplossingen en de uitbreidingen voor grote afmetingen en hoge glasgewichten van het Concept Patio® 155 aluminium schuifraam, creëert Reynaers Aluminium nieuwe perspectieven voor ultramoderne architectuur die transparantie wil verzoenen met maximale energie-efficiëntie en ultiem comfort voor installatie en gebruik.❮❮

REYNAERS ALUMINIUM NV Oude Liersebaan 266 2570 Duffel Tel.: 015 30 88 10 www.reynaers.be dealer.reynaers.be

Het schuifraamsysteem creëert nieuwe perspectieven voor ultramoderne architectuur die transparantie wil verzoenen met maximale energie-efficiëntie en ultiem comfort I Belgian Building Magazine # 85

Wens je meer info over het CP 155-schuifraamsysteem? Stuur een mail naar bbm@reynaers.com

Anti-condens

Zicht, licht en thermische isolatie zijn de primaire functies van glas, maar in bepaalde omstandigheden werkt hoogisolerend glas, precies door die hoge isolatiegraad, condensvorming op de buitenruit in de hand.

m effectief energie te besparen worden de normen en eisen met betrekking tot de isolatie van de gebouwschil steeds strenger. De isolerende kwaliteit van de kozijnen en de beglazing speelt daarbij een belangrijke rol. Door de zeer performante thermische isolatie van de huidige hoogrendementsbeglazingen verschijnt er veel vaker condensatie op de buitenruit. Bij drievoudige beglazing kan dit zelfs oplopen tot ongeveer 45 dagen per jaar.

Oorzaken condensatie Oppervlaktecondensatie op de buitenruit van de beglazing verschijnt als de temperatuur op deze zijde van de beglazing lager komt te liggen dan de buitentemperatuur, en als de temperatuur van het buitenglasoppervlak onder het dauwpunt duikt â&#x20AC;&#x201C; dit is de temperatuur waarop de waterdamp in de buitenlucht vloeibaar wordt.

Belgian Building Magazine # 85 I

hoogrendementsbeglazing Hoogrendementsglas zorgt voor minimale warmteverliezen van binnen naar buiten. Hoe performanter de beglazing, hoe minder warmte er van binnen naar buiten gaat en hoe kouder de buitenruit dus kan worden. Vooral in de lente en de herfst, tijdens vochtige, koude nachten met open hemel, wanneer de warmte van de buitenruit door straling verloren gaat, kan condens ontstaan. En bij weinig of geen wind, blijft die condens langer op de buitenruit zitten.

Deze duurzame coating zorgt voor optimaal visueel comfort, thermisch comfort en betekent een energiebesparing

De anti-condens oplossing

SAINT-GOBAIN GLASS NV

SGG VIEWCLEAR is een corrosiewerende en duurzame

coating (klasse A) die bij isolatieglas op de buitenzijde van de buitenruit zit. Deze harde coating houdt de warmte in het glas vast en voorkomt dat de temperatuur van de buitenruit tot onder het dauwpunt zakt, wat het aantal dagen met condensvorming op de buitenruit aanzienlijk vermindert. Naast een hoge transparantie garandeert SGG VIEWCLEAR eveneens een maximale lichtinval. Optimaal visueel comfort dus, maar ook optimaal thermisch comfort én een energiebesparing, zeker in combinatie met de low e-coatings aan de binnenzijde van de beglazing; SGG PLANITHERM XN of SGG PLANITHERM ONE in dubbel (SGG CLIMAPLUS) of drievoudig (SGG CLIMATOP) glas. SGG VIEWCLEAR is op aanvraag eveneens beschikbaar in combinatie met de extra heldere SGG DIAMANT-beglazing. ❮❮

I Belgian Building Magazine # 85

Rue Adrienne Bolland 47 6041 Gossellies www.saint-gobainglass.com www.glaskeuze.be Wens je meer informatie over de SGG Viewclear? Stuur een mail naar bbm@saint-gobainglass.com

Dakbedekking met respect voor het mileu Decennialang werden bitumen dakbanen geassocieerd met weinig ecologische aspecten. Derbigum® brengt hier verandering in met zijn gamma ecologische dakbanen en waterdichtingsproducten. Het bewijs dat bitumen ook ecologisch kan zijn.

Belgian Building Magazine # 85 I

itumen, een aardoliederivaat, heeft van nature uit een niet zo ecologisch karakter. Mits enige inspanning en innoverende technieken kunnen we er toch voor zorgen dat de ecologische voetafdruk ervan zo klein mogelijk is. Zo voert Derbigum al jaren onderzoek naar het ecologisch maken van zowel zijn vloeibare producten als zijn dakbanen. Een mooi voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van de koudlijm Derbibond® NT, de onderlaag Derbicoat® NT en de eindlaag Derbigum® NT. In de praktijk is dit het meest toegepaste systeem. Voor elk element een ecologische versie vinden was zeker al een grote stap in de goede richting. Zo werd voor de ontwikkeling van de Derbibond® NT komaf gemaakt met alle schadelijke VOC’s (Volatiele Organische Componenten) en is deze koudlijm nu de meest ecologische uit het segment. Voor de onderlaag Derbicoat® NT en de dakbaan Derbigum® NT werd gezocht naar het optimaal gebruik van gerecycleerde grondstoffen. Zo bevatten beide producten respectievelijk 30% en 25% gerecycleerd materiaal. Dat percentage slaat niet alleen op het bitumen dat erin verwerkt zit maar ook op de verschillende wapeningen. Het doel voor de toekomst is om het productieproces zo te verbeteren dat het aandeel gerecycleerd materiaal nog opgevoerd kan worden. Feit

Mits enige inspanning en innoverende technieken kunnen we ervoor zorgen dat de ecologische voetafdruk van bitumen zo klein mogelijk is

is wel dat de combinatie van deze producten momenteel de meest ecologische bitumineuze oplossing op de markt vertegenwoordigt. In de wetenschap dat aardolie een grondstof is die uitgeput zal geraken, en met de doelstelling om een uiterst ecologische dakbaan te ontwikkelen heeft Derbigum ook een volledig bitumenloze onderlaag en dakbaan op de markt gebracht: de Derbipure® Coat en de Derbipure®. Voor het mengsel werd volledig afgestapt van het klassieke bitumenverhaal en volop ingezet op plantaardige ingrediënten. Het resultaat: de eerste plantaardige dakbaan ter wereld. Tot op heden is deze samenstelling op basis van plantaardige oliën en harsen nog steeds uniek. En, om de ecologische voetafdruk van deze dakbaan nog te verkleinen, werd de Derbipure® voorzien van een wit, reflecterend oppervlak. Zodoende werkt Derbipure® ook als passieve koeler en laat hij energiebesparingen toe.

Alle solventen vervangen waar mogelijk Ook in het gamma vloeibare producten zet Derbigum zijn ecologische inzet verder. Waar mogelijk werden alle solventen vervangen door milieuvriendelijke alternatieven. Een voorbeeld hiervan is de ontwikkeling van

Een dakbaan die zelf actief de lucht zuivert Ecologische dakbanen op de markt brengen is goed, dakbanen die zelf de lucht zuiveren, nog beter. Zo heeft Derbigum de dakbaan Derbicolor® Olivijn ontwikkeld. De hoeveelheid CO2 in de atmosfeer is duizend keer hoger dan de hoeveelheid NOx, daarom heeft Derbigum ervoor gekozen om deze luchtvervuiling actief aan te pakken. Het principe is eenvoudig: de lucht wordt gezuiverd als het regent. Zodra de CO2 via het regenwater in contact komt met de olivijn, vindt er een chemische reactie plaats die de CO2 omzet in twee milieuvriendelijke producten: magnesiumcarbonaat en zand. De Derbicolor® Olivijn bevat 1,4kg olivijngranulaat per m2. Zelfs met het natuurlijk verlies in olivijn door erosie zal de werking van het mineraal nog altijd actief zijn wanneer de bitumen dakbaan aan het einde van zijn levensduur is. Bovendien is het productieproces van Derbicolor® Olivijn veel eenvoudiger dan dit van bijvoorbeeld een dakbaan met titaniumdioxide. De olivijn moet enkel in

❮❮

de gewenste grootte vermalen worden om te kunnen worden toegevoegd. Voor titaniumdioxide is een productieproces nodig dat gebruik maakt van zwavelzuur of chloorgas en cokes. Twee methodes met veel meer milieurisico’s. Bovendien zijn de effecten van de erosie van de bovenlaag in titaniumdioxide op het milieu op lange termijn nog niet voldoende gekend. Bij Derbicolor® Olivijn werk je met een 100% natuurlijk en milieuveilig mineraal. Kortom, Derbicolor® Olivijn is een duurzame oplossing zowel in tijd als op vlak van milieu. Voordelen van olivijn: • in overvloed aanwezig in de natuur, • heel gemakkelijk te ontginnen, • geen ingewikkelde transformatie nodig, • restproduct na reactie is milieuvriendelijk, • 1kg olivijn elimineert maar liefst 1,25kg CO2 uit de atmosfeer. Bronnen: Prof. Dr Olaf Schuiling, Dept. Earth Sciences Utrecht University; www.virginearth.com; www.smartstones.nl

de Derbipaint® E, bestemd voor de afwerking van bitumen dakbanen, een acrylaatverf die nu op waterbasis is. Daarmee is ze niet alleen milieuvriendelijker, de toepassing ervan op naakte bitumen dakbanen laat toe het regenwater op te vangen en te hergebruiken voor sanitaire doeleinden. Derbipaint® kan ook op krijtende verflagen, dakleien, cementwerken, beton of muren aangebracht worden. Deze ondergronden kunnen, indien nodig, ook voorbehandeld worden met een fixeermiddel: de Derbifix® E. Net als de Derbipaint® E is ook dit product op waterbasis. ❮❮

I Belgian Building Magazine # 85

IMPERBEL NV Bergensesteenweg 32 1651 Lot Tel.: 02 334 87 00 www.derbigum.be Wens je meer info over onze ecologische producten? Stuur een e-mail naar bbm@derbigum.com

Gipspleister voor vochtige ruimtes

Wanneer de stukadoor een vochtige ruimte moet bepleisteren, laat hij meestal zijn zakken gipspleister staan en gebruikt hij een pleister op basis van cement om de muren te bezetten. Gyproc brengt daar nu verandering in. GyprocÂŽ Unique WR is een pleister op basis van gips met vochtwerende eigenschappen.

Belgian Building Magazine # 85 I

raditioneel geniet cement de voorkeur voor het bepleisteren van vochtige ruimtes zoals badkamers, keukens, garages,... omwille van de vochtwerende eigenschap van het materiaal. Pleister op basis van gips wordt normaal niet gebruikt omdat deze water opneemt en dit tot vochtproblemen en schimmelvorming kan leiden. Dankzij Gyproc is dit vanaf nu verleden tijd.

25% hoger rendement dan cement Gyproc® Unique WR is een pleister op basis van gips geschikt voor natte ruimtes, waar excellente prestaties op vlak van vochtwerendheid vereist zijn. Voor de stukadoor brengt deze innovatieve pleister een veel hoger rendement op – tot wel 25% – dan wanneer hij cement zou gebruiken. Of hij de pleister nu manueel of machinaal aanbrengt, hij hoeft tijdens het uitvoeren van zijn werk niet meer over te schakelen van pleister naar cement wanneer hij een vochtige ruimte moet afwerken. Wil de stukadoor cement glad afwerken, dan moet hij rekenen op een verwerkingstijd van gemiddeld 6 tot 7 uur. Gyproc® Unique WR daarentegen heeft dezelfde verwerkingstijd als de andere bouwpleisters die Gyproc op de markt aanbiedt, namelijk 3 tot 4 uur. Wat gelijk staat met een grote tijdwinst. De droogtijd van cement bedraagt gemiddeld 7 dagen, terwijl Gyproc® Unique WR, met een gemiddelde laagdikte van 10 mm, gemiddeld in slechts 5 dagen droogt.

Deze pleister op basis van gips is geschikt voor natte ruimtes en kan op zowel muren als plafond worden aangebracht

Ook voor gladde ondergronden en plafonds

Gyproc® Unique WR kan je herkennen aan de lichtgroene kleur na afwerking. Net als de vochtwerende gipskartonplaten en voegproducten van Gyproc, onderstreept deze lichtgroene kleur de vochtwerende eigenschap. Zo onderscheidt hij zich duidelijk van de andere pleisters op gipsbasis. Een waterdichte laag voor de betegeling is niet nodig zolang een waterdichte afwerking gegarandeerd is. Gyproc® Unique WR heeft zijn vochtwerende kwaliteiten al verschillende jaren bewezen in andere Europese landen en is nu sinds enkele maanden verkrijgbaar in het gamma van de Belgische bouwhandelaar. ❮❮

Naast de vochtwerende eigenschappen van Gyproc® Unique WR, biedt deze pleister op basis van gips ook het voordeel dat het op meerdere ondergronden kan worden aangebracht, zoals glad beton waar cement niet mogelijk is. Bovendien kan Gyproc® Unique WR zowel verticaal als horizontaal aangebracht worden. Nog een voordeel ten opzichte van cement dat men enkel op muren kan aanbrengen. De stukadoor kan Gyproc® Unique WR-pleister op een gladde manier afwerken, net als de andere bouw-

pleisters van Gyproc. Die kan vervolgens zonder problemen overschilderd worden. Hij kan de pleister ook ruw laten, wat hem dan weer uiterst geschikt maakt voor tegelwerk. Een zak cement openen en het materiaal verwerken brengt heel wat stof met zich mee. Dat is niet het geval met Gyproc® Unique WR. Dit komt dus ten goede van de gezondheid van de stukadoor.

Je herkent hem aan zijn groene kleur

I Belgian Building Magazine # 85

SAINT-GOBAIN CONSTRUCTION PRODUCTS BELGIUM NV/SA Divisie Gyproc Sint-Jansweg 9 9130 Kallo Tel.: +32 (0)3 360 22 11 www.gyproc.be Wens je meer info over Gyproc® Unique WR? Stuur een mail naar bbm@gyproc.be

Slanke en lichte keramische lei

Arch. Kris Maeyaert, Diksmuide

Dankzij haar slanke profiel en lichte gewicht duikt de keramische lei Bellus van Wienerberger steeds vaker op in het straatbeeld. Dat succes zal nog toenemen. Als kwaliteitsvol en oogstrelend alternatief voor leien of dakpannen in nieuwbouw ĂŠn renovatie is de Bellus naast antraciet mat nu ook verkrijgbaar in natuurrood en terra bruin.

Belgian Building Magazine # 85 I

nu nog kleurrijker Met pluimgewicht Bellus hoef je bij een renovatie de dakstructuur per definitie niet te versterken

Antraciet mat

Terra bruin

rchitectuur is een kwestie van detaillering, zowel in ontwerp als in uitvoering. Door haar vormgeving is de Bellus de aangewezen oplossing voor een hedendaagse nieuwbouw of renovatie. Dankzij de dunne voetzijde van de keramische lei en de aangepaste breedte van de vorst, lijkt het dak gewoon door te lopen. Keramische hulpstukken garanderen een strakke afwerking en detaillering, die de architectuur versterken.

Kleurvast en economisch interessant De Bellus keramische lei is kleurvast dankzij het engobeproces. Een fijne, matte deklaag wordt vastgebakken in de klei. Dat levert een esthetisch veel duurzamer resultaat op dan een gecoate afwerking. Dankzij de doorlopende ophangneus moeten niet alle keramische leien stuk voor stuk worden vastgemaakt, wat de plaatsing vergemakkelijkt en minder tijd vergt. Goed nieuws voor de dakdekker. Zoals bij alle vlakke dakbedekkingsmaterialen moet hierbij de nodige aandcht gegeven worden aan de vlakheid van de structuur. Moet de bouwheer oude dakpannen of leien vervangen? Met de Bellus hoeft hij in heel wat gevallen de dakstructuur

Natuurrood

niet te versterken. De keramische lei heeft immers een licht gewicht. Ideaal dus voor een budgetvriendelijkere renovatie of voor bouwheren die het uitgespaarde budget elders in hun woning willen investeren.

Sterke ecologische argumenten Steeds meer opdrachtgevers kijken niet alleen naar de esthetische kwaliteiten en de prijsconsequenties van bouwmaterialen, maar ook naar de ecologische score. Wat dat betreft, kan de Bellus zoals alle keramische materialen en oplossingen een uitstekend palmares voorleggen. Dat geeft je als bouwprofessional extra troeven in handen voor de eerste besprekingen met de bouwheer. De Bellus keramische lei wordt lokaal geproduceerd met behulp van plaatselijke en recycleerbare natuurlijke grondstoffen. Het transport blijft tot een minimum beperkt. In de levenscyclusanalyse scoort de Bellus dan ook prima. Dat wordt bevestigd door het uiterst strenge natureplus milieulabel. Wienerberger is trouwens de enige producent die in België dit milieucertificaat kreeg uitgereikt voor dakbedekkingsmaterialen. ❮❮

Belgian Building Magazine # 85 I

KORAMIC Kapel ter Bede 121 8500 Kortrijk Tel.: 056 24 96 38 www.koramic.com Wens je meer info over de Bellus keramische lei? Stuur een mail naar bbm@koramic.com

Nieuwe techniek maakt geĂŻntegreerde zonnedaken nog aantrekkelijker De Solesia-systemen van dakspecialist Eternit zijn al jaren een esthetisch en duurzaam alternatief voor wie een zonnedak wil zonder visueel storende opbouwpanelen. Solesia in combinatie met verticale grootformaatleien in de nieuwe Quarto-techniek maken de installatie van dit groenestroomdak nu nog veel interessanter.

e Solesia-zonnedakelementen zijn fotovoltaĂŻsche leien of pannen die speciaal ontworpen zijn om in het dakvlak te integreren. Geen storende opbouwelementen dus. Deze zonneleien of -pannen zijn, bij nieuwbouw of renovatie van het volledige dak, gewoon samen met de andere leien of pannen in het dak in te passen. In tegenstelling tot opbouwpanelen zijn ze na plaatsing zelfs bijna niet meer van elkaar te onderscheiden.

Schaffen (Diest) BXL-Architecten - Tom Jonckers (Sterrebeek)

Belgian Building Magazine # 85 I

Landen TECHNIK Architectuur & Energie (Merksem)

De Solesia-systemen zijn al jaren een esthetisch en duurzaam alternatief voor wie een zonnedak wil zonder visueel storende opbouwpanelen

Eenvoudige en betrouwbare installatie De Solesia-elementen kunnen samen met de rest van de leien of dakpannen worden gelegd. In één beweging, door één aannemer. Dat is niet alleen betrouwbaarder, maar ook gemakkelijker én goedkoper. Omdat er bij de plaatsing geen doorboringen van het dak nodig zijn, wordt het risico op zwakke plekken en lekken geminimaliseerd. Het dak is 100% regendicht. De functionele bouwelementen kunnen bovendien geplaatst worden op standaard panlatten en zonder accessoires. Nog een troef: omdat ze in het dakoppervlak worden ingewerkt, zijn ze uitstekend bestand tegen diefstal en wind.

Solesia perfect met leien en dakpannen Voor de installatie van een Solesia-systeem zijn er verschillende mogelijkheden. Voor een leiendak zijn er twee patronen. Een horizontaal motief, “dubbele dekking” met schroeven, of een nieuw verticaal motief, “Quarto-dekking” met leihaken. Solesia is daarnaast ook te combineren met een pannendak. De zonnepanelen zijn speciaal ontwikkeld om te worden gebruikt met de Eternit kleidakpan Domino en betondakpan Stonewold.

Een rekenvoorbeeld

❮❮

Hoeveel kost een mooi Solesia-zonnedak meer ten opzichte van een storend opbouwsysteem? Bij de renovatie van een dak van 120 m2 met grootformaat Alterna leien (60/32) en geïntegreerde Solesia 127 Wp panelen (17 m2) spreken we van een kleine 2.800 euro, op een totaalprijs van 25.000 euro! Een klein verschil dat niet opweegt tegen de grote esthetische meerwaarde.

Solesia met leien in Quarto dekking

NIEUW Solesia in combinatie met grootformaatleien in Quartotechniek: dé voordeligste oplossing! De nieuwe Quarto-techniek met grootformaatleien in combinatie met Solesia biedt het beste van twee werelden: betaalbaar en esthetisch. Deze oplossing is de meest budgetvriendelijke zonnestroomoplossing. ❮❮

Het Solesia gamma

❮❮

> Solesia 40 Wp voor leien 45/32 dubbele dekking > Solesia 85 Wp voor leien 45/32 Quarto-dekking > Solesia 127 Wp voor leien 60/32 Quarto-dekking > Solesia 95 Wp met dakpannen Stonewold of Domino

ETERNIT SA Kuiermansstraat 1 1880 Kapelle-op-den-Bos Tel.: 0800 14 144 www.eternit.be

Ontdek ook de Solesia calculator ❮❮

Wens je meer info over het Solesia-gamma? Stuur een mail naar bbm@eternit.be

Om consumenten te helpen in hun zoektocht naar de juiste zonnestroomoplossing ontwikkelde Eternit een online rekenmodule die op basis van m² beschikbaar dak of energieverbruik de ideale zonnestroomoplossing voorstelt. (www.eternit.be/nl/solesia/)

I Belgian Building Magazine # 85

Luchtdicht bouwen hand in hand Sinds de herziening van de Energy Performance Directive voor gebouwen is er een duidelijke doelstelling vooropgesteld: tegen 2021 dienen alle nieuwe gebouwen te voldoen aan de bijnaenergieneutrale (BEN) standaard. Voor publieke gebouwen is dat zelfs 2019.

aarmate de eisen scherper worden gesteld, zal het belang van luchtdichtheid ook verder toenemen, temeer daar op termijn het K-peil vervangen zal worden door een “schilfactor” waarin ook luchtdichtheid en een anders berekende compactheid zullen worden opgenomen.

Rol van luchtlekken Een deel van de totale energieverliezen is dus rechtstreeks afkomstig van infiltratie en exfiltratie van lucht door materialen en openingen in de gebouwschil. Niet onbelangrijk is dat deze openingen in de gebouwschil verder ook zorgen voor akoestische lekken, maar ook voor het binnenlaten van vervuilde lucht en een verstoring van

Belgian Building Magazine # 85 I

de goede werking van ventilatiesystemen. Een verhoogde luchtdichtheid gaat nu eenmaal altijd samen met een degelijk ventilatiesysteem dat a priori ook zal moeten zorgen voor een gezond binnenklimaat en voldoende verversing van de binnenlucht.

Belang van lage-emissieproducten Naast een goed ventilatiesysteem en het beperken van de instroom van vervuilde buitenlucht via luchtlekken, speelt ook een lage emissie van bouwmaterialen die binnenshuis werden gebruikt, een belangrijke rol in het waarborgen van een goede binnenluchtkwaliteit. We hebben het hier meer bepaald over de emissie van VOC’s – Volatile Organic Compounds (of VOS – Vluchtige Organische Stoffen). Dat zijn organische stoffen die bij kamertemperatuur makkelijk verdampen. VOC’s kunnen door inademing klachten veroorzaken zoals hoofdpijn, vermoeidheid en irritaties, maar ook op langere termijn leiden tot gezondheids-klachten .

Naast een goed ventilatiesysteem en het beperken van de instroom van vervuilde buitenlucht, speel ook een lage emissie van bouwmaterialen in huis een belangrijke rol in de goede kwaliteit van de binnenlucht

met lage-emissieproducten Labels en standaarden Bij gebrek aan een Europese regelgeving voerde een aantal landen al eigen regels in, waaronder Frankrijk en België. Ook Italië kondigde onlangs aan dat het ter zake regels zou invoeren. De verschillen in deze labels en standaarden zitten hem in het aantal gemeten stoffen, de maximumlevels en het tijdstip van meting. Heel wat strenger dan deze wettelijke labels is het vrijwillige Emicode classificatiesysteem van het Duitse GEV. Dit GEV, of voluit Gemeinschaft Emissionskontrollierte Verlegewerkstoffe, werd oorspronkelijk (1997) in het leven geroepen door de fabrikanten van vloerbekledingslijmen, maar het actieterrein werd inmiddels uitgebreid naar lijmen en bouwproducten in het algemeen (2007). Aangesloten fabrikanten verplichten zichzelf permanent aan deze standaard en kwaliteitseisen te voldoen. Steekproefsgewijze controles, uitgevoerd door internationale, erkende labo’s, zorgen voor een zeer betrouwbare labeling. De beste emissieklasse is EC1, maar voor wie nog beter

wil presteren is er de EC1 Plus-klasse. Soudal heeft hier van bij het begin een voortrekkersrol willen spelen. Zodra de EC1 Plus-klasse een feit was, herwerkte Soudal prompt zijn gamma hybride (elastische) parketlijmen zodat ze allemaal van EC1 naar EC1 Plus konden opschuiven.

EC1 Plus en SWS SOUDAL NV

Het lijkt Soudal dan ook evident dat deze lijn ook voor luchtdichtingsproducten, vaak in het kader van SWS (Soudal Window System), wordt doorgetrokken: producten zoals Acryrub SWS, Flexifoam, Soudaband PRO BG1 en Aktiv Plus (zwelbanden), en Soudafoil 360H (slabbenlijm) voldeden reeds aan het strenge EC1 Plus. Recent werden daar ook de vloeibare luchtdichtingsmembranen Soudatight LQ (aan te brengen met borstel) en Soudatight SP (airless te verspuiten) aan toegevoegd. Voor meer info kan je ook steeds terecht op www.emicode.com. ❮❮

I Belgian Building Magazine # 85

Everdongenlaan 18-20 2300 Turnhout Tel.: 014 42 42 31 www.soudal.com Wens je meer info over de lage-emissieproducten? Stuur een mail naar bbm@soudal.com

Dak (bijkomend) isoleren? Een schot in de roos Een dak optimaal isoleren en perfect luchtdicht maken was nog nooit zo makkelijk en efficiënt. Daarvoor zorgen de nieuwe ISOVER Suspente PlaGyp I-ophangstangen, inclusief gipsplaten als afwerking en zonder dat er enig timmerwerk aan te pas komt. Aannemer Wim Rogge nam alvast de proef op de som en zag dat het goed was.

annemer Wim Rogge uit Wontergem testte het nieuwe Suspente PlaGyp I-systeem voor het eerst uit bij de renovatie van het dak (± 465 m²) van de Sint-Margaretaschool in Knokke-Heist. In het dak werden 20 dakramen geplaatst en het dak zelf werd volledig geïsoleerd om aan het EPB-decreet voor scholen te voldoen. “Om hellende daken te isoleren werk ik al jaren met

Belgian Building Magazine # 85 I

ISOVER”, vangt Wim Rogge het gesprek aan. “De Isoconfort-platen kan je makkelijk op maat snijden en laten toe om de kleinste hoekjes op te vullen met isolatie. Snel en efficiënt dus. Maar dat is het eens te meer als je Isoconfort aanbrengt met de ISOVER Suspente PlaGyp Iophangstangen, die ik bij de isolatie van het dak van de Sint-Margaretaschool voor het eerst kon uittesten.”

Suspente PlaGyp I getest en goedgekeurd “De Suspente Plagyp I-ophangstangen zien eruit als gele stompe pijlen met aan het uiteinde een rondel en een dop die er vervolgens op geklikt wordt. Om te starten schroef je de Suspentes eerst vast op de dakstructuur, vervolgens klem je de eerste isolatielaag tussen de kepers en spies je de tweede isolatielaag over de stangen. Klik daarna de gele rondellen vast op de pijlen, prik het dampscherm erover, sluit af met de gele dop en werk het geheel luchtdicht af met tape en mastiek. Op de gele doppen kan je Gyproc PlaGyp-plafondprofielen klemmen en op die plafondprofielen kan je ten slotte de Gyproc-platen plaatsen. Elektrische leidingen komen terecht in de ruimte tussen het dampscherm en de gipsplaat.”

Efficiëntie troef “Dat je de elektrische leidingen kan integreren zonder dat je de isolatie of het dampscherm moet doorboren, is een groot plusplunt van het Suspente PlaGyP I-systeem”, bevestigt Wim Rogge. “Bovendien ben je met Suspente PlaGyp I ook zekerder dat het vochtregulerend dampscherm goed wordt aangebracht en overal goed luchtdicht aansluit. Voor dat laatste heb je met de Suspentes trouwens veel minder tape nodig dan vroeger het geval was.”

Je bent zeker van een perfecte isolatie en luchtdichtheid, en het levert een hoop gemak en tijdswinst op

Sneller dan ooit “Dankzij de Suspentes kan je ook veel sneller werken. Je moet in de uiterste hoeken van elk dakvlak beginnen, telkens 10cm van de gordingen. De afstanden in verticale richting tussen de Suspentes hangt af van het type Gyprocplaat dat je wil gebruiken. De afstanden in horizontale richting worden bepaald door het gewicht waarmee de Suspente belast wordt. En zodra je er een paar op de juiste positie hebt vast-geschroefd, zowel verticaal als horizontaal, kan je de overige uitlijnen met een koord en gaan alle volgende stappen waarbij je effectief isoleert en luchtdicht maakt veel makkelijker. Vroeger moest je bovendien houten structuren tussen de gordingen timmeren om dikkere isolatiepakketten aan te brengen. Met de Suspente hoeft dat helemaal niet meer.” “Kortom: het nieuwe ISOVER Suspente PlaGyp I-systeem heeft eigenlijk niets dan voordelen. Aan de ene kant zorgt het ervoor dat je zeker kan zijn van een perfecte isolatie en een perfecte luchtdichtheid. Aan de andere kant levert het je ook een hoop gemak en tijdswinst op.”❮❮

I Belgian Building Magazine # 85

SAINT-GOBAIN construction products Belgium Divisie ISOVER Sint-Jansweg 9 Haven 1602 9130 Kallo Tel.: 03 360 23 50 www.isover.be Wens je meer info over het Suspente PlaGyp I-systeem? Stuur een mail naar bbm@isover.be

â&#x20AC;¢ CONIX RDBM Architects

BBM IS EEN INITIATIEF VAN DERBIGUM - ETERNIT - GYPROC - ISOVER - KORAMIC - REYNAERS ALUMINIUM - SAINT-GOBAIN GLASS - SOUDAL - VELUX - WIENERBERGER