SVEN BENJAMINS • ISO 100 • F 4 •
EEN DAG OP PAD MET... tekst Kim van Arendonk
EVEN VOORSTELLEN: SVEN BENJAMINS
Sven Benjamins (37) studeerde aan de kunstacademie in Enschede. Hij wilde documentair fotograaf worden, maar rolde al snel in de culinaire fotografie. Na twee jaar ervaring bij een uitgeverij werkt Sven nualmeerdan tien jaar voor zichzelf. Met meer dan vijftig boeken op zijn naam en opdrachtgevers als Allerhande, Smaakmakend, Delicious en Viva, is Sven een bekende in de foodfotografie. Naast zijn culinaire werk fotografeert hij ook interieurs, en maakt hij portretten en reportages. Zijn studio is in Amsterdam. WWW.SVENBCWAMINSFOTOGRAFIE.N
50
ZPQM.N1 li II I 2011
Tegenwoordig werk je een ijskristal in Photoshop snel weg.
Ï V C N BtNjAMINb • b u IUU
Op pad met Suen Benjamins
Foodfotografie Bij het fotograferen van een gerecht luistert alles heel nauw, Zowel bij de fotografie als in de styling en nabewerking, Zoomer Paul Bakker maakte het mee tijdens een dag op stap met culinair fotograaf Sven Benjamins,
EVEN VOORSTELLEN: DE ZOOMER
Paul Bakker (54) kwam op zijn vijftiende met fotografie in aanraking. Hij redde een Japanner uit de stadsvijver en kreeg als dank zijn eerste spiegelreflex cadeau. Na een opleiding aan de hotelschool heeft Paul in verschillende grote hotels gewerkt en ook gefotogafeerd. Naast foodfotografie heeft hij ook een grote interesse in macro- en stadsfotografie. Hij is getrouwd met Carla (49) en heeft twee dochters Dominique (20) en Melanie (16), die ook gek zijn van fotografie.
otograaf Sven Benjamins, foodstyliste Ulrika Gustavsson en kok Ingmar Niezen • staan vandaag klaar voor een shoot voor het tijdschrift Smaakmakend. Zoomer Paul Bakker loopt een dagje mee. Met een opleiding en carrière in de horeca is Paul geen onbekende in de keuken. Al maakte hij onlangs een carrièreswitch, koken doet hij nog altijd graag. We beginnen rustig. Terwijl Ingmar het deeg klaarmaakt voor een polentataart, schenkt Ulrika diksap in mooie flesjes. Sven legt ons uit wat de bedoeling is van vandaag. 'Wij werken altijd met hetzelfde team voor dit tijdschrift. Het is een leuk blad om voor te werken, omdat we de stijl van de foto's zelf mogen bepalen.'
PANADERO.ZOOM.N
Doucheblokken Paul kijkt rond in de enorme studio. Naast een grote keuken heeft Sven een voorraadkast met allerlei soorten servies. Zijn voordeur is een roldeur, waardoor je grote onderwerpen naar binnen kunt rijden. De tweede verdieping is ingericht voor de beeldbewerking, De opstelling voor vandaag is klein. Op een tafeltje (egt Ulrika een versgestreken kleedje. Door de uitsnede van de foto lijkt dit net een romantisch tafelkleed. Svens camera, een Canon EOS-lDs Mark III, langt alvast aan een enorm verrijdbaar statief. Het dakraam gaat dicht, zodat er geen buitenlicht meer >n de ruimte komt. 'Licht van boven is het lelijkst', egt Sven uit. Achter en naast het tafeltje staan twee lampen. Het licht van de lamp naast het tafeltje wordt gebroken door wit doorschijnend papier en glazen doucheblokken. Paul kijkt even vreemd.
«SP Voor elke foto legt de stylist een nieuw vers gestreken kleedje neer.
{
EEN DAG OP PAD MET...
Suen klimt op de trap om een taart uan bouenafte fotograferen.
maar het zijn echt de blokken die je gewoon bij de doe-het-zelfwinkel koopt. Sven legt uit: 'Dit dikke, speciale glas geeft een warm licht, bijna als een zonnige dag buiten. Ik gebruik geen softbox, dat zie je namelijk terug in het glas van de drinkglazen,' De diksapjes staan snel op de gevoelige plaat. Tot nu toe lijkt het allemaal zo simpel.
Motorolie Ingmar haalt ijsjes uit de vriezer die Ulrika mooi opstapelt. Een klein papiertje tussen de ijsje zorgt ervoor dat ze netjes op de plek blijven liggen. Niets van de gerechten of ingrediënten wordt bewerkt met chemicaliën, alles wordt vers gekookt en is eetbaar. Paul heeft in de hotels waar hij werkte wel anders meegemaakt. 'Een fotograaf smeerde de vis in met motorolie. Dat zag er vettig en sappig uit.' Volgens Sven gebeurt dat nu niet meer. 'Mensen
DE BELANGRIJKSTE LES VAN PAUL BAKKER
'De tips die Suen heeft gegeuen ouer het werken met eenuoudige middelen uoor de belichting, zoals de glazen blokken, was wel de belangrijkste les die ik uandaag geleerd heb Na zo'n dag weet ik ook dat het fotograferen uan eten niet makkelijk is Er komt heel wat bij kijken het koken, opmaken, en presenteren uoor de foto met diuerse accessoires.'
700M NI
In plaats uan een softbox worden glazen doucheblokken gebruikt.
Alles wordt steeds uers gekookt en is eetbaar.
eten bewuster en gevarieerder. Ze weten hoe iets eruit moet zien. Een ingevette vis of een soep met gelatine kan nu echt niet meer. Wel worden de groenten soms iets korter gekookt. Dan houd je de kleur mooi.' De foto's die Sven maakt, gaan via een klein kabeltje direct naar zijn computer die naast hem staat. Zo ziet hij meteen op een groot scherm hoe de foto eruit ziet. Ook kan hij snel kleine nabewerkingen doen. 'Ik raad het iedereen aan. Zo'n kabeltje kost misschien drie tientjes maar je hebt er zoveel plezier van.' Een wit ijskristal op het bovenste ijsje werkt Sven meteen weg. Paul is onder de indruk van de snelheid waarmee Sven bewerkt.'
Brandalarm In de keuken is Ingmar in lichte paniek. De oven bleek nog een beetje vies en er komt dikke rook uit. Met de taart is gelukkig niets aan de hand. Sven belt snel met de centrale en schakelt het brandalarm tijdelijk uit. Ulrika maakt de taart af met aardbeien en zet drie frisse glaasjes water klaar. Voor de zomerse sfeer zit er in elk glas een schijfje limoen. Opnieuw wordt een lapje stof gestreken, dat als tafelkleed dient. Sven maakt de foto's en laat de lampen aan. Zo kan ook Paul een poging wagen. Hij klimt snel op de trap om de taart mooi van boven te fotograferen. Het verschil in scherpte tussen Pauls en Svens foto zie je direct. Sven gebruikt dan ook een veel specialere en duurdere lens. 'Ik heb verschillende lenzen, maar werk nu met een 100 mm tilt-shiftobjectief. Dat heeft een heel mooi verloop. Je kunt de scherpte ergens anders neerleggen dan horizontaal.' Paul is geboeid door die onscherpte. 'Interessant hoe Sven zijn foto's maakt. Hier zie je
dat de scherpte helemaal wegloopt. Dat zou ik zelf nooit gedaan hebben, maar het is wel echt mooi,' Tijdens een korte pauze vertelt Sven over de vele boeken die hij heeft gemaakt. Paul is onder de indruk en is benieuwd hoe zo'n boek wordt gemaakt. In het boek Bismillah Arabia (over de keuken uit het Midden-Oosten) staan naast veel gerechten ook veel reportagefoto's van markten, keukens en mensen. Sven wilde aan het begin van zijn fotografiestudie documentairefotograaf worden. 'Omdat ik als bijbaan in de horeca werkte
TIPS Koop een kabel die je camera met een computer verbindt. Zo zie je de foto's op een groot scherm en kun je ze beter beoordelen dan op het kleine schermpje van je camera. Doe niet mee aan elke modegril. Probeer het eerst zelf op te lossen met eigen materiaal. Probeer manueel te schieten met het diafragma zo ver mogelijk open (kleinste diafragmagetal). Dan krijg je de mooiste scherptediepte Let op je kleurtemperatuur. Probeer die zelf m te stellen 4500 graden Keivin maakt alles bijvoorbeeld wat blauwer. Speel hiermee en stel het in op je eigen smaak. Je hebt al heel veel nodig bij het fotograferen van eten, houd de apparatuur simpel. Neem maximaal twee lenzen mee. Een tiltshiftlens is erg interessant door de mogelijkheid om de scherptediepte te beïnvloeden.
Met de tilt-shiftlen krijg je een specialt scherptediepte
Eten fotograferen
is echt een gepriegel
ZOOM NL
EEN DAG OP PAD MET...
54
ZOOM NI
IIII ! ffll i
De belichting word aangepast aan de felle kleur uan de rode koo
kwam culinaire fotografie op mijn pad. Daar was nog genoeg werk in en ik kreeg steeds meer opdrachten. Zo heb ik me echt op dat gebied gespecialiseerd. Nederland is de nummer twee in culinaire fotografie. Ik doe er ook nog interieurfotografie en fotograferen op locatie bij, Om mezelf uit te dagen en te inspireren. Ik wil niet alleen maar in de studio zitten.'
Penja-peper Inmiddels geurt de studio alweer naar versbereide vis. De volgende drie foto's gaan over het ingrediënt zomerrodekool. Voor kok Ingmar een nieuw begrip, Paul weet er een hoop van. 'Daar is de vorst niet overheen geweest, daardoor smaakt het anders.' Paul heeft z'n lens gewisseld, hij heeft er een macrolensje op gezet. Niet alleen de gerechten worden gefotografeerd, ook de stylingproducten, de voorraadkast en Ingmar en Ulrika aan het werk. Al snel raakt Paul in een diep gesprek met Ingmar over de speciale Penja-peper. Een Afrikaanse peper die moeilijk te krijgen is in Nederland, maar Paul heeft een adresje gevonden. Ingmar pent het snel op. De zomerse salade met rode kool is inmiddels klaar en wordt nog gegarneerd met frambozen, Sven past de belichting aan op de felle kleuren van de rode kool en frambozen. Paul rust even uit aan de tafel, maar wordt direct door Ulrika aan het werk gezet. 'Ik ben benieuwd wat jij van de styling vindt.' Nu is de lekker ruikende vis aan de beurt. Ulrika steekt professioneel nog snel een lepel in het eten voordat Sven op de knop drukt, De shoot gaat vlot, al zijn ze vijf uur bezig. Paul blijft vooral doorvragen
en fotograferen. Hij is verrast door de enorme tijd en aandacht die in zo'n shoot gaat zitten. Ook is hij onder de indruk van het enorme portfolio van Sven en de snelheid waarmee nu gewerkt wordt. Toen hij eind jaren 80 actief gerechten fotografeerde, was het digitale tijdperk nog niet aangebroken. Nu stuurt Sven bij sommige opdrachten direct na het fotograferen de foto's door naar een artdirector. Deze levert dan meteen commentaar. Paul vindt het maar ver gaan. Sven: 'Gisteren had ik een shoot voor verpakkingen. Al die ingrediënten die op etensverpakkingen staan, worden echt gefotografeerd, Dan sta ik hier beneden te fotograferen; een beeldbewerker boven doet direct de nabewerking en stuurt het door. Dan krijg je meteen een mail terug of die noot achterin ook scherp kan. Dat soort opdrachten is echt een gepriegel.'
Barbecuesoep Het laatste gerecht dient zich aan: rode kool van de barbecue. Al snel blijkt dit het lastigste gerecht van de dag, Het eerste plan om het te fotograferen in een braadslee sneuvelt. Styliste Ulrike en kok Ingmar bedenken alternatieven, 'Zal ik er anders een stukje vlees bij grillen? Met het kookvocht lijkt het meer op soep, barbecuesoep, Sven, kunnen we het niet ook van bovenaf fotograferen?' Van bovenaf is geen optie aangezien Sven al meerdere foto's van bovenaf heeft en een tijdschrift moet kunnen variëren in de fotografie. Er wordt meer rode kool bijgelegd, toch maar weer eraf, Er moet zelfs een pincet aan te pas komen om de rode kool en uien op een goede manier neer te leggen. Zo is
goed te zien hoe nauw het fotograferen van gerechten luistert. Om het echt goed te doen, moet je precies zijn. Om half vijf staat ook de rode kool van de barbecue op de foto en is de shoot afgelopen, Ingmar ruimt de keuken op en zet de gebruikte spulletjes in de vaatwasser. Ulrika vouwt haar tafelkleedjes op en Sven bekijkt snel nog even alle beelden. Paul is vermoeid door alle kennis, maar is nog steeds dolenthousiast. 'Ik ben echt verbaasd over de tijd die Sven en zijn team erin stoppen. Het is allemaal heel precies werk. Ook heb ik echt bruikbare tips gekregen voor het thuis fotograferen. Al met al een zeer geslaagde dag.' &
TIPS UOOR THUI Ga niet recht naast een raam met veel licht zitten. Kijk ook naar andere vertrekken m het huis, misschien kun je op zolder wel verder van het raam zitten. Doe het gordijn van het raam altijd halfdicht of gebruik andere middelen om het licht een beetje tegen te houden, zoals vitrage of zwarte lappen. Ben je buiten? Ga dan niet in de volle zon zitten, maar dek de tafel onder een boom. Zo krijg je mooi, doorschijnend licht door de takken. Een stevig statief, dat je niet snel omtrapt, is echt onontbeerlijk in de culinaire fotografie. Sluitertijden van 1/10 zijn niet uit de hand te doen.
ZOOM KL