P 505327/526 Afgiftekantoor: Gent X
Onafhankelijk Ziekenfonds
PB-PP B-05595 BELGIE(N) - BELGIQUE
Afzenderadres: Sluisweg 2 bus 1 9000 Gent
Magazine van Partena Ziekenfonds ALLES OVER ZORG EN GEZONDHEID
HET CORONAVACCIN Wat met je vragen of twijfels? Je hormonen in balans: kan dat écht? Vooroordelen over
burn-out
NR 157
april 2021
Verschijnt driemaandelijks
ZIEK? LUISTER NAAR JE LIJF!
Reken op Partena Ziekenfonds en Dentalia Plus.
529.867
klanten kozen al voor Dentalia Plus
OP PAG. 35 LEES JE WAAROM DE MAMA VAN TUUR KIEST VOOR DENTALIA PLUS
VOOR VRIJBLIJVEND ADVIES: Surf naar www.partena-ziekenfonds.be/tandverzekering Bel T. 02 218 22 22
Partena Ziekenfonds is verzekeringsagent (CDZ- nr. 5006c) voor “MLOZ Insurance”, de VMOB van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, (RPR Brussel, 422.189.629) erkend onder nr. CDZ 750/01 (voor de takken 2 en 18). Je vindt de infofiches en de algemene voorwaarden van het product op www.partena-ziekenfonds.be/verzekeringsvoorwaarden. Het Belgisch recht is van toepassing op het verzekeringscontract. De looptijd van het contract is levenslang. Bij klachten kun je of de klachtendienst van Partena Ziekenfonds contacteren (www.partena-ziekenfonds.be/meldpunt) of de Ombudsman der Verzekeringen (www.ombudsman.as). Voor meer informatie over de aansluiting bij dit product kun je terecht bij Partena Ziekenfonds.
VERZEKERD VAN EEN GEZOND GEBIT, LEVENSLANG
INHOUD
dossier
CORONAVACCIN
11 02 Partena Update 05 Goed om te weten 08 Als je hormonen helemaal
www.facebook.be/ partena
in balans zijn 10 Tips voor een goede werkhouding Dossier Coronavaccin 11 12 Waarom vaccineren? 15 Vragen en twijfels over het coronavaccin 17 Nieuw op MijnPartena 18 Thee met honing of een doktersbezoek
21 Ultrabewerkte voeding: makkelijk, maar niet gezond 22 Tips en nieuwtjes 24 Verzekerd van een gezond gebit Burn-out? Gun jezelf de 26 tijd om te herstellen 29 De grote lenteschoonmaak 30 Veilig thuis wonen 31 Voordelen en partners 33 Het verhaal van Nele
@partena www.partenaziekenfonds.be
COLOFON • Kernredactie: Lynn Pellens, Eva De Geyter, Pierre Lété • Redactie: Ilka De Bisschop, Lies Dobbelaere, Nathalie Renna, Katrien Vermeulen • Vormgeving: Kirsti Alink • Beeld: Joshua D'hondt Photography, iStock & Shutterstock • Drukwerk: Roularta • Verantwoordelijke uitgever: Stefaan Lauwers, Sluisweg 2 bus 1 - 9000 Gent Ondernemingsnummer: NN 0411.696.011 Partena Ziekenfonds is verzekeringsagent (CDZ-nr. 5006c) voor “MLOZ Insurance”, de VMOB van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, (Lenniksebaan 788 A, 1070 Brussel - RPR Brussel, 422.189.629) erkend onder nr. CDZ 750/01 (voor de takken 2 en 18).
18
26
31
Geen enkel in dit magazine gepubliceerd artikel mag (gedeeltelijk of volledig) overgenomen worden zonder voorafgaande toestemming van de redactie. ‘Partena Ziekenfonds Magazine’ is ondertekenaar van de Milieubeleidsovereenkomst ‘Papier in Vlaanderen’ Aangesloten bij de uitgevers van de periodieke pers.
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
1
WELKOM
Partena update Fiscaal attest voor je arbeidsongeschiktheid nodig?
POETSEN STRIJKHULP
Sodexo bezorgt je op 1 april een fiscaal attest voor de dienstencheques die je kocht in 2020. Heb je er geen ontvangen? Neem dan contact op met Sodexo.
Heb je in 2020 een uitkering ontvangen? Dan bezorgen wij jou vóór eind april een fiscaal attest. Wist je dat je dit ook digitaal kunt ontvangen in je Inbox op MijnPartena, je online ziekenfonds? Maak makkelijk zelf je account aan en volg op MijnPartena ook je uitkeringsdossier op of schrijf je in voor de automatische meldingen bij storting van je uitkering.
JOUW PRIVACY IS BELANGRIJK En daarom hebben we onze mededelingen bij terugbetalingen aangepast. Voortaan wordt de naam van je arts of zorgverstrekker niet meer vermeld op je rekeninguittreksel.
GRATIS INFOGIDS
Langer thuis wonen Partena Ziekenfonds en Partena en OZ Gezinszorg hebben een ruim aanbod zorgdiensten die je kunnen helpen om langer zelfstandig thuis te wonen. Zoek je zelf advies, of heb je hulp nodig bij de zorgplanning voor je ouders die ouder worden? We helpen je graag. Bekijk ons zorgaanbod in het ebook dat je kunt downloaden op de website.
www.partena-ziekenfonds.be/ fr/ebooks
2
GRATIS ONLINE INFOSESSIE
Zin en onzin van vaccineren door Professor Pierre Van Damme Kom je graag meer te weten over het COVID-19 vaccin? Professor Pierre Van Damme geeft een gratis webinar. Snel inschrijven, want de plaatsen zijn beperkt! >> Lees meer op pag. 14.
12.954
IN 2020 DEDEN ONZE KLANTENADVISEURS 12.954 VIDEOGESPREKKEN MET KLANTEN.
9,7/10
KLANTEN GAVEN HUN VIDEOGESPREK GEMIDDELD 9,7/10!
Zwanger, of net bevallen? Schrijf je in voor onze zwangerschapsnieuwsbrieven: je ontdekt hoe je baby groeit, wat je moet regelen, en wat Partena voor jou doet. www.partena-ziekenfonds.be/ zwangerschapsnieuwsbrieven
>>
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
3
WELKOM
Klantenenquête
Ook in 2020 weer veel tevreden Partena-klanten 8,1
8,3
8,2
8,3
2017
2018
2019
2020
Hoeveel geef jij Partena Ziekenfonds op een maximum van 10 punten?
WAT VERWACHT JIJ VAN ONS?
“Ik verwacht een werkgever die mij mezelf laat zijn.”
KLANTEN VINDEN DIT TOP: • Handig online ziekenfonds MijnPartena • Vriendelijkheid en inzet van de medewerkers • Info en advies op maat
HIER WERKEN WE AAN, NA FEEDBACK VAN KLANTEN: • Vlotte bereikbaarheid in coronatijden: we compenseren de verminderde bereikbaarheid in de kantoren door extra te investeren in hulp en advies via telefoon, chat, e-mail en videogesprek. We informeren klanten regelmatig over de contactmogelijkheden. • Betere info voor ouders in spe: mama of papa worden is een ingrijpende gebeurtenis en klanten hebben behoefte aan duidelijke info over wat ze kunnen verwachten van hun ziekenfonds. We zetten volop in op dit thema om ouders nog beter te kunnen dienen. • Kortere wachttijden: klanten geven aan dat ze soms lang moeten wachten op een afhandeling van hun dossier. We zetten volop in op efficiëntie om de wachttijden in te korten.
VERWACHT JIJ NET ALS DORIEN EEN JOB WAARIN JE JEZELF KAN ZIJN? Dorien De Moor, klantenadviseur bij Partena Ziekenfonds “Klanten komen bij mij terecht met allerlei vragen, telefonisch of via mail. Ik help graag mensen en heb het gevoel dat ik dat in mijn job ook echt doe. Een gesprek positief eindigen en een tevreden klant aan de andere kant van de lijn, geven me telkens weer energie voor het volgende gesprek.” “Je krijgt soms mooie complimenten in deze job, dat geeft me het gevoel dat ik iets belangrijk doe voor de mensen. Ik was 48 jaar toen ik in dienst kwam. Toen ik de vacature las dacht ik: dat ben ik! En het klikt ook echt. Hier houden ze rekening met je talenten, met wie je bent, wat je kan en wat je graag doet. Er wordt naar mij geluisterd en ik kan mezelf zijn op het werk. Ik zit hier helemaal op mijn plaats.”
Zoek je een boeiende job? Bekijk onze vacatures op www.partena-jobs.be.
4
ZIEKENFONDS NIEUWS
Goed om te weten GOED GEÏNFORMEERD NAAR HET ZIEKENHUIS De Onafhankelijke Ziekenfondsen ontwikkelden een online tool waarmee je de prijs van een ziekenhuisopname kunt inschatten. In de tool zitten een twintigtal veel voorkomende ingrepen. Als je de ingreep aanklikt, krijg je een lijst van ziekenhuizen waar de ingreep wordt aangeboden en een raming van de kosten. Je krijgt ook informatie over hoeveel dagen je gemiddeld in het ziekenhuis moet blijven voor de ingreep, of het ziekenhuis een franchise aanrekent en hoe hoog de kostprijs is voor eventuele supplementen. Ga naar www.partenaziekenfonds.be/tools en kies voor 'Gezondheid'.
Betaal je ziekenfondsbijdragen op tijd Om te blijven genieten van alle voordelen van het ziekenfonds en aangesloten te blijven bij onze verzekeringen, moet je tijdig je ziekenfondsbijdrage betalen. Betaal je die niet gedurende 24 maanden, riskeer je hiervan uitgesloten te worden. De overheid besliste om de
uiterste betalingsdatum voor achterstallige betalingen te verschuiven naar 1 januari 2022. LET OP!
De onbetaalde bijdragen van de periode 1 januari 2020 tot 31 december 2021 komen bovenop alle eerdere openstaande bijdra-
gen. Als de rekening niet vereffend wordt vóór 31 december 2021, moet je 36 maanden achterstallige bijdragen betalen om van alle voordelen van het ziekenfonds te blijven genieten en om aangesloten te blijven bij onze verzekeringen.
WANNEER KREEG IK WELKE PRIK? Je kind gaat op kamp en de organisatie wil weten welke vaccinaties het kreeg. Of je gaat zelf op reis en weet niet meer wanneer je de laatste keer werd ingeënt. Gelukkig bestaat er een eenvoudige manier om na te gaan welke vaccinaties jij en je kinderen kregen.
• Surf naar www.myhealthviewer.be. • Log in met je elektronische identiteitskaart (eID) en pincode of met de Itsme-app. • Kies de persoon waarvoor je de informatie nodig hebt. • Op de informatiepagina selecteer je in de blauwe kolom links ‘mijn vaccinaties’. • Je krijgt een overzicht van alle vaccinaties.
>>
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
5
ZIEKENFONDS NIEUWS
EEN UITSTRIJKJE NIEUW IN DE GROEPSPRAKTIJK Werkt jouw huisarts in een groepspraktijk? Je gaf je eigen dokter wellicht de toestemming om de gegevens uit je globaal medisch dossier of GMD bij te houden. Vanaf nu kunnen de andere artsen uit de praktijk jouw GMD ook raadplegen als je een keer niet terecht kan bij je vertrouwde arts. Ze hebben toegang tot je medische gegevens en kunnen zien welk zorgplan jouw arts volgt.
Op die manier kunnen ze je op de beste manier verder helpen. Alleen de artsen binnen de groepspraktijk hebben toegang tot je gegevens. Meer informatie over je GMD vind je op de website www.mijngezondheid.belgie.be. Wil je liever niet dat andere artsen toegang krijgen tot jouw GMD, kun je de toestemming hier ook intrekken.
Wij doen het, en jij? Voor vrouwen tussen 25 en 64 jaar is het belangrijk om elke drie jaar een uitstrijkje te laten nemen als controle voor baarmoederhalskanker. Stel het niet uit. Een uitstrijkje kan afwijkende cellen opsporen nog vóór ze kankercellen worden. Het onderzoek is meestal gratis. Je betaalt alleen de consultatie bij de gynaecoloog of de huisarts. Meer informatie vind je op www.bevolkingsonderzoek.be of telefoonnummer 0800 60 160.
TIP: Vergeten wanneer je laatste uitstrijkje was? Surf naar www.mijngezondheid. belgie.be en log in met je elektronische identiteitskaart of de ItsMe-app.
ARBEIDSONGESCHIKTHEID: BETER VOORKOMEN DAN GENEZEN Uit een studie van de Onafhankelijke Ziekenfondsen blijkt dat één op vier mensen langdurig thuis zit met een depressie, burn-out of angststoornis. Het herstel kan soms lang duren. Mensen met een ‘psychosociale aandoening’ zijn vaak langer arbeidsongeschikt dan gemiddeld. Vooral vrouwen, bedienden en jongere werknemers (20 tot 40 jaar) krijgen ermee te maken.
6
‘Mentale gezondheidsproblemen blijven een belangrijke reden voor langdurige arbeidsongeschiktheid’, aldus professor arbeidsgeneeskunde Lode Godderis. ‘De kans bestaat dat in deze onzekere tijden het aantal nog zal stijgen. Veel mensen hebben angst voor de toekomst, kunnen moeilijk om met de onzekerheid en ervaren veel stress.’
Voor de Onafhankelijke Ziekenfondsen is arbeidsongeschiktheid – wat de reden ook mag zijn – een prioriteit. Wij zetten vooral in op preventie. Door te investeren in betere werkomstandigheden en in het welzijn van de werknemers, kunnen bedrijven arbeidsongeschiktheid helpen voorkomen en verder groeien.
RAPP JE DOSSIER CHECKEN?
Met de nieuwe Partena Ziekenfonds app! Download de app en log in met je gebruikersnaam en paswoord van MijnPartena.
ZO HANDIG IS DE APP
✔ Volg je terugbetalingen ✔ Bekijk je uitkeringsdossier
✔ Druk kleefzegels en reisdocumenten af
✔ Ontvang ziekenfondspost in je inbox
✔ Vraag terugbetalingen digitaal aan
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
7
hormonen
Als je helemaal in balans zijn, ben je dood TOPDOKTER GUY T'SJOEN HELPT MISVERSTANDEN DE WERELD UIT Over weinig aspecten van je gezondheid bestaan er zoveel broodjeaapverhalen als over de hormonen. Professor Guy T'Sjoen, diensthoofd endocrinologie aan het UZGent, helpt in zijn boek 'Hormonen onder controle' een hoop misverstanden de wereld uit.
“Hormonen klinken een beetje gevaarlijk. "Het ligt aan mijn hormonen", wordt zo snel gezegd. Ze komen ook meestal in een negatieve context in de media. Alles wordt op hormonen afgeschoven. Mensen die zich emotioneel, moe of gestresseerd voelen, of wat acne of overgewicht hebben... Wij krijgen ze allemaal over de vloer.”, vertelt prof. dr. Guy T'Sjoen. “Maar als er echt iets hormonaal fout zit, zie je een totaal ander beeld. Wanneer er bijvoorbeeld wat fout loopt in de hypofyse - een klier onder de hersenen die je hormonale werking aanstuurt - of met de schildklier of de bijnieren, kunnen er ernstige ziektebeelden ontstaan. Een groot verschil met de vage klachten die allemaal aan de hormonen worden geweten.”
8
Professor Guy T'Sjoen, diensthoofd endocrinologie UZGent
Maar zulke vage klachten kunnen wel aan de hormonen liggen?
Hormonen spelen een belangrijke rol bij obesitas, schrijft u.
“Zeker. Een teveel aan het mannelijke hormoon testosteron kan acne geven. Vermoeidheid kan aan een tekort aan schildklierhormoon liggen. We nemen die klachten wel au sérieux. Maar vaak hebben ze andere oorzaken. Zo’n misverstand over vermoeidheid is de fameuze bijnieruitputting. Laat me duidelijk zijn: dat bestaat niet. Is er echt iets mis met je bijnieren, dan ontstaat er een duidelijk en ernstig ziektebeeld. Dat kunnen we ook in het bloed vaststellen. We spreken dan van de ziekte van Addison. Maar intussen zien we wel steeds meer mensen die een langdurige cortisonebehandeling kregen om een zogezegde bijnieruitputting te behandelen. Van cortisone krijg je even wat meer energie. Maar je moet de dosis almaar verhogen. En zo veroorzaak je uiteindelijk een effectieve bijnierinsufficiëntie.”
“Overgewicht wordt bijna nooit veroorzaakt door genen. Meestal ligt het aan een combinatie van ongezonde eetgewoonten en gebrek aan beweging. Maar daarbij spelen je hormonen een verraderlijke rol. Wanneer je eet, zeker iets met suiker erin, stijgt het glucosegehalte in je bloed. Daarop maakt je lichaam insuline aan om die glucose weg te werken. Een deel wordt gebruikt als directe energie of opgeslagen in je lever of spieren, het overschot sla je op als vet. Vetweefsel maakt zelf ook een hormoon aan: leptine, dat je een gevoel van verzadiging geeft. Als je op dieet gaat en vetweefsel verliest, vermindert de aanmaak van leptine. Dan voel je je minder verzadigd en krijg je drang om te eten. En dan heb je veel wilskracht nodig om je daartegen te verzetten. Daarom is een crashdieet het slechtste wat je kunt doen. Als je rustig afvalt en meer beweegt, blijft het leptine beter onder controle.”
Kunnen je hormonen uit balans zijn? “Je hormonen zijn in feite altijd “uit balans”. Ze streven constant naar een evenwicht, maar ze bereiken het nooit. Sommige hormonen kennen bovendien een dag- en nachtritme. Als je hormonen perfect in balans zijn, ben je dood, zeg ik altijd. Nu kunnen er wel problemen ontstaan. Wanneer je bijvoorbeeld lange tijd heel veel stress hebt, kun je een langdurige overproductie van het stresshormoon cortisol zien. Dat heeft vooral een invloed op je metabolisme. Je krijgt trek in zout en zoet eten. Bovendien vermindert chronisch te veel cortisol de werking van je immuunsysteem. Maar echt intense chronische stress komt minder voor dan je zou denken.”
Overgewicht heeft dan weer een impact op de mannelijke en vrouwelijke hormonen. “Mannen met overgewicht hebben soms minder testosteron. Testosteron wordt in het vetweefsel omgezet in het vrouwelijke hormoon oestrogeen. Je hersenen merken die hoge hoeveelheid oestrogeen op en zetten een rem op de hypofyse. Daardoor gaat die dan weer de aanmaak van testosteron remmen. Bij vrouwen is er een link tussen overgewicht en het polycystisch ovarieel syndroom (pcos), al begrijpen we die link nog niet helemaal. Daarbij ontstaan er verschillende cystes op de eierstokken. De cyclus wordt onregelmatig of valt zelfs helemaal stil. In al die
cystes wordt ook een beetje mannelijk hormoon gemaakt. Daardoor krijgen die vrouwen op termijn te veel testosteron. Dat kan o.a. ongewenste beharing en acne geven. Ook bij een te laag vetpercentage vermindert de werking van de hypofyse. Dat verlaagt de aanmaak van testosteron én oestrogeen.”
Volgens dokter Google werkt soja als een vrouwelijk hormoon. “Daar zijn weinig goede wetenschappelijke studies naar. We weten wel dat het bij mannen geen effect heeft op het testosteron of op de zaadcellen. Ook de vrouwen moet ik teleurstellen: dat je borstvolume erdoor zou toenemen, is een broodjeaapverhaal. Plantaardige hormonen, zoals in soja, binden inderdaad met menselijke cellen zoals vrouwelijke hormonen dat doen, maar wel in mindere mate. Bovendien blijven die dosissen heel laag, zelfs bij een vegetarisch dieet met veel soja.”
Hoe groot is de impact van hormoonverstoorders? “Hormoonverstoorders zijn chemische stoffen die de werking van onze lichaamseigen hormonen kunnen verstoren. Ze zitten onder meer in sommige plastics, cosmetica, verf, parfums en textiel. We zien meer mannen met teelbalkanker dan vroeger en een globaal gedaalde spermakwaliteit. Dat kan aan de toegenomen hoeveelheid hormoonverstoorders liggen. Op langere termijn kunnen ze schadelijk zijn. Zeker tijdens de zwangerschap is het belangrijk om ze zoveel mogelijk te vermijden.”
MEER LEZEN
BOEKENTIP
Hormonen onder controle, door Prof. dr. Guy T'Sjoen.
www.partena-ziekenfonds.be/magazine en zoek op ‘hormoonverstoorders’
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
9
SHOPAVITA
voor een goede werkhouding Een hele dag bureauwerk is niet echt vriendelijk voor je nek, rug en schouders. Een goede houding is de basis, en kan al veel oplossen.
1.
Zit mooi rechtop
Wie aan de computer werkt, heeft de neiging vooruit te zakken met opgetrokken schouders. De Swedish Posture schouderband herinnert je eraan weer rechtop te gaan zitten. Draag de band 2 keer per dag 1 à 3 uur los rond je schouders. Swedish Posture Posture Flexi, voor volwassenen (1 maat). Ledenprijs 27,99 euro (nietleden 39,99 euro), of voor kinderen (2 maten). Ledenprijs 27,99 euro (nietleden 39,99 euro).
de gezondheidsshop van je ziekenfonds Ontdek alle producten mét korting op shopavita.be
10
2.
Train je zitspieren
3.
Doe de rugstretch
Een goede houding betekent ook actief zitten. Dat betekent dat je je spieren opspant in de onderrug of rug. Een balanskruk of -kussen is hiervoor een goede hulp.
Na een dag bureauwerk heb je de neiging ook voorovergebogen rond te lopen. Ontspan je rug comfortabel en gradueel na de werkdag met de Swedish Posture backstretch. Daarmee stretch je je rug en verminder je spanning op een comfortabele manier.
Swedish Posture balance board. Ledenprijs 62,99 euro (niet-leden 89,99 euro).
Swedish Posture Backstretch. Ledenprijs 27,99 euro (niet-leden 39,99 euro).
CADEAU T.W.V. 19,99 EURO Bestel 2 producten van Swedish Posture en krijg er gratis de ergo pad bij. Die ondersteunt je pols tijdens computerwerk.
* Actie geldig van 01/04/2021 t.e.m. 30/06/2021. Ledenvoordeel op voorwaarde dat je in orde bent met de betaling van je ziekenfondsbijdrage. Bekijk de exacte korting en voordeel per product op shopavita.be. Gratis thuislevering bij aankoop vanaf 50 euro.
3 TIPS
dossier
CORONAVACCIN Twijfels en vragen over het coronavaccin
MAAK DE GEZONDE KEUZE
WAAROM VACCINEREN? 7 VRAGEN AAN PROFESSOR PIERRE VAN DAMME www.partena-ziekenfonds.be
SLA SNEL OM!
april 2021
11
dossier
CORONAVACCIN
vaccineren? Waarom
PROFESSOR PIERRE VAN DAMME OVER HET CORONAVACCIN Vaccins. We zijn er al jaren me vertrouwd. Van die eerste prikjes bij baby’s, tot de inenting tegen tetanus of het jaarlijkse griepvaccin. Momenteel is er ook de grootschalige vaccinatiecampagne tegen COVID-19. En die doet soms vragen en twijfels rijzen. Wij legden ons oor te luister bij Pierre Van Damme, professor vaccinologie.
Dit nummer van Profiel ging begin maart in druk. Actuelere info lees je op onze website en onze facebookpagina.
12
© Universiteit Antwerpen
Professor Pierre Van Damme, epidemioloog en vaccinoloog, vicedecaan van de faculteit geneeskunde en gezondheidswetenschappen aan de Universiteit Antwerpen en diensthoofd van het Centrum voor de Evaluatie van Vaccinaties.
Bij sommige mensen heerst er wantrouwen tegenover het corona vaccin? Waar komt dat volgens u vandaan? Prof. Van Damme: “De grootste oorzaak van het wantrouwen is de snelle verspreiding van desinformatie via het internet. Soms is die zo onrealistisch en ver gezocht dat we erom kunnen lachen, denk maar aan de bewering dat we door het vaccin allemaal in apen zullen veranderen. Maar een deel van de misinformatie blijft wel hangen. Bijvoorbeeld omdat ze door een slecht geïnformeerde wetenschapper gebracht wordt, of fouten uit het verleden aanhaalt om angst te zaaien. Het is inderdaad zo dat bepaalde medicijnen in de jaren 50 kwalijke bijwerkingen gehad hebben. Maar daar staat tegenover dat het net die voorvallen zijn die de regels hebben aangescherpt. Wie vandaag een pilletje neemt, of een vaccin krijgt toegediend, kan erop vertrouwen dat het middel uitgebreid werd onderzocht en getest, en bijgevolg dus ook veilig is.”
het logisch dat er op korte termijn een veilig en werkzaam vaccin beschikbaar is. Specifiek ging het om meer dan 260 instellingen met 20 tot 30 jaar ervaring die allemaal van bestaande vaccinconstructies konden vertrekken én over alle materialen beschikten om daarop verder te bouwen. Daarbovenop kregen hun dossiers ook administratief voorrang, en werden zo de testfasen versneld. Het is door die voorrang dat een traject van 4 à 7 jaar in ongeveer 12 maanden kon worden afgelegd zonder in te boeten op kwaliteit, veiligheid en werkzaamheid.”
Hoe werken vaccins, en meer bepaald het vaccin tegen COVID-19? Prof. Van Damme: “Een vaccin is eigenlijk niet meer of minder dan een deeltje van een virus dat we inbrengen om ons lichaam daartegen te trainen. Doordat we daarbij de dosis zelf
kunnen bepalen, worden we er nauwelijks ziek van. Als je na vaccinatie in aanraking komt met het virus, zal je immuunsysteem het meteen herkennen en onschadelijk maken. Met andere woorden: je doorloopt de ziekte niet en vermijdt het risico op eventuele ernstige en levens-
WIST JE DAT… …het woord vaccineren komt van het Latijnse “vacca”, wat koe betekent? In 1796 merkte arts Edward Jenner op dat melkmeisjes die besmet waren geweest met koepokken (vaccinia) geen gewone pokken kregen. Zijn methode om mensen met het koepokkenvirus te besmetten waardoor ze ook tegen de gevaarlijke pokkenvariant beschermd waren, ligt aan de basis van vaccineren.
Dus de snelheid waarmee het vaccin ontwikkeld werd, heeft geen impact op de kwaliteit? Prof. Van Damme: “Het Pfizer-vaccin werd als eerste goedgekeurd in december 2020. Dat was eigenlijk geen verhaal van ‘te snel’, maar van prioriteit. Als je wereldwijd aan alle wetenschappers vraagt om voorrang te geven aan de ontwikkeling van een coronavaccin, en hen alle nodige middelen bezorgt om dit te kunnen doen, is
>>
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
13
Wie vandaag een vaccin krijgt toegediend, kan erop vertrouwen dat het middel uitgebreid werd onderzocht en getest, en bijgevolg dus ook veilig is.”
bedreigende verwikkelingen zoals we die bij COVID-19 zien. Alle vaccins tegen het coronavirus werken volgens dat principe om ons afweersysteem te trainen met een versie of een stukje van het virus, al verschillen ze wel in de manier waarop ze werken.”
Welke vaccintypes worden momenteel ingezet tegen COVID-19? Prof. Van Damme: “In de strijd tegen COVID-19 werden 4 soorten vaccins ontwikkeld. De geïnactiveerde vaccins waarbij een door warmte of straling gedood virusdeeltje wordt ingebracht. De virusgebaseerde vaccins waarbij een bekend virus, in dit geval een verkoudheidsvirus, zo wordt aangepast dat het ons afweersysteem stimuleert tot aanmaak van antistoffen tegen COVID-19. Dan zijn er ook de eiwit-gebaseerde vaccins waarbij kopieën van de virusuitsteeksels worden ingebracht om het afweersysteem te trainen. En tenslotte nog de mRNAvaccins waarbij de afleescode voor de virusuitsteeksels ervoor zorgt dat we het eiwit zelf aanmaken om er zo antilichamen tegen te ontwikkelen.”
Over het RNA-vaccin, was er in januari ophef omdat het aan ons DNA zou morrelen. Prof. Van Damme: “Er werd inderdaad beweerd dat het vaccin auto-immuunziekten zou veroorzaken. Dat zijn ziekten waarbij het afweersysteem het eigen lichaam aanvalt. Maar dat is dus onzin. Het stukje genetisch materiaal van het virus – het RNA – is niet meer dan een afleescode voor onze afweercellen. Door de code van het virus af te lezen, maken onze cellen zelf de uitsteekseleiwitten aan en ontwikkelen we zo antilichamen tegen het virus in ons bloed. Het is dus absoluut niet zo dat het RNA in de cellen zelf terecht komt en aan ons DNA kan morrelen. Na het aflezen van het RNA om ons immuunsysteem te trainen wordt het RNA door ons lichaam afgebroken en verdwijnt het binnen enkele uren. Met deze vaccins hebben we trouwens al meer dan 15 jaar ervaring. Ze worden onder meer ingezet tegen kanker. Moesten er ernstige risico’s aan verbonden zijn, dan hadden we die al lang opgespoord.”
Zijn er redenen om je niet te laten vaccineren? Prof. Van Damme: “Zo goed als geen. Voor de COVID-19vaccins geldt er eigenlijk maar 1 reden om je niet te laten vaccineren, en dat is
14
een eerdere ernstige allergische reactie op een van de bestanddelen van het vaccin. Maar ook daar wordt in de strategie rekening mee gehouden. Iedereen die wordt ingeënt, blijft sowieso een kwartier tot een half uur onder toezicht van een arts. Dus wie toch onverwacht een allergische reactie krijgt, wordt meteen geholpen. Verder kunnen er ook relatieve afwegingen zijn. Zo zal een vaccinatie bijvoorbeeld worden uitgesteld omdat een patiënt verzwakt is door een ziekte. Maar ook risicopatiënten raden we aan om zich te laten vaccineren. De enige vaccinaties die nu in wacht staan, zijn die voor kankerpatiënten onder acute behandeling op het moment van vaccinatie (zij spreken de vaccinatie af met de oncoloog), en kinderen jonger dan 16. Deze groepen zijn op dit moment nog onvoldoende
getest. Maar net voor hen moeten gezonde mensen zich zoveel mogelijk laten vaccineren, zodat zij mee beschermd worden door de groepsimmuniteit.”
Wat betekent dat precies, groepsimmuniteit? Prof. Van Damme: “Groepsimmuniteit betekent dat een voldoende grote groep mensen weerstand heeft opgebouwd tegen het virus, waardoor het niet meer of minder kan circuleren. Om groepsimmuniteit te bekomen tegen COVID-19, zou minstens 70 tot 80% van de Belgen zich moeten laten vaccineren. Als we dat doel halen, zal het virus enkel nog af en toe lokaal de kop opsteken en kunnen we de grote lockdowns, zoals we die nu hebben leren kennen, achter ons laten.”
GRATIS ONLINE INFOSESSIE Zin en onzin van vaccineren door Professor Pierre Van Damme Kom je graag meer te weten over het COVID-19 vacci? Professor Pierre Van Damme geeft een gratis webinar. Snel inschrijven, want de plaatsen zijn beperkt! • Woensdag 28 april 2021 van 19u tot 21u • Schrijf je in op waaromvaccineren.be/webinar
dossier
CORONAVACCIN
Vragen en twijfels over het CORONAVACCIN Er circuleren heel wat onwaarheden en misverstanden over vaccins en het coronavaccin. Je goed informeren is daarom van groot belang om de juiste keuze te kunnen maken. Meer uitleg over een paar veel voorkomende vragen en twijfels.
HET CORONAVACCIN IS VEILIG, OOK AL IS HET SNEL ONTWIKKELD Het coronavaccin kwam er inderdaad snel. Sneller dan de meeste andere vaccins. Voor die snelle ontwikkeling zijn er een aantal logische verklaringen.
De technologische vooruitgang Dankzij die vooruitgang heeft men heel snel de genetische samenstelling van het virus kunnen bepalen, waardoor er meteen vaccins konden worden ontwikkeld.
HET VACCIN MAAKT JE NIET ONVRUCHTBAAR ALS VROUW Het gerucht circuleert dat de beschikbare coronavaccins de vruchtbaarheid van vrouwenzou aantasten. De verklaring zou liggen in gelijkenissen tussen de uitsteekseltjes van coronavirussen en een eiwit dat een rol speelt bij het ontstaan van de moederkoek tijdens de zwangerschap. Als je covid-19 doormaakt of gevaccineerd wordt, ontwikkel je
antistoffen tegen de uitsteekseltjes van het coronavirus. Er is een minieme overeenkomst tussen het eiwit van die uitsteekseltjes en een eiwit dat een rol speelt in de vorming van de moederkoek. Die overeenkomst is echter te klein om reacties te veroorzaken. Er is dus geen enkele reden tot ongerustheid.
We moesten niet van 0 beginnen Er waren al twee bekende coronavirussen. Tegen die virussen waren al vaccins in ontwikkeling. Die konden worden aangepast, zodat ze ook konden werken tegen dit nieuwe coronavirus.
Verschillende stappen tegelijk Zodra het kon werd een volgende stap opgestart, nog voor een eerdere fase helemaal was afgerond. Ook zo is er veel tijd bespaard.
Voorrang en geen snelheid Daardoor zijn er heel wat jaren gewonnen, zonder de kwaliteit van de studies of de veiligheid van de vaccins in het gedrang te brengen. Elk vaccin heeft alle fasen van ontwikkeling en testing doorlopen, net als andere geneesmiddelen of vaccins.
HET VACCIN TAST JE VRUCHTBAARHEID ALS MAN NIET AAN Op basis van hoe de mRNAvaccins werken, is er geen enkele aanwijzing dat de coronavaccinatie een invloed heeft op de mannelijke vruchtbaarheid. Dat wordt ook niet verwacht. Dierproeven tonen alvast geen impact op de vruchtbaarheid of de spermakwaliteit. Opvolgstudies bij gevaccineerde mannen zullen dit op korte termijn zo goed als zeker bevestigen.
mRNA-VACCINS KUNNEN JE DNA NIET VERANDEREN Het ‘mRNA’ waarover sprake komt niet in de buurt van je DNA. Je DNA zit diep weggeborgen in de celkern waar het mRNA van het vaccin niet aan kan. Het mRNA dringt de celkern niet binnen en zal dus niet in contact komen met het menselijk DNA. Het mRNA verdwijnt bovendien al na een paar uur uit ons lichaam. >> Lees meer op www.laatjevaccineren.be.
INFORMEER JE GOED EN MAAK DE GEZONDE KEUZE
Partena Ziekenfonds geeft je heldere informatie over het coronavaccin: www.waaromvaccineren.be
15
16
ONLINE SERVICE
Nieuw op MijnPartena JOUW ONLINE ZIEKENFONDS
Heb jij al een account op MijnPartena? Je volgt er je terugbetalingen en uitkeringen op, vraagt kleefzegels en documenten aan en beheert er zelf je dossier.
71,4%
VAN ONZE KLANTEN HEEFT EEN MIJNPARTENA ACCOUNT!
NIEUW
BEZORG ONS JE DOCUMENTEN DIGITAAL
Met je MijnPartena-account heb je nu vanzelf toegang tot 3 applicaties:
Wist je dat je heel wat documenten digitaal kunt bezorgen aan Partena Ziekenfonds? Op MijnPartena vind je een handig overzicht. Of check de contactpagina op partena-ziekenfonds.be en we loodsen je door de mogelijkheden.
• MijnPartena • De Partena Ziekenfonds App • De app van Partena en OZ Poets- en strijkhulp
Volg je documenten op Op MijnPartena vind je een gepersonaliseerde ontvangstbevestiging voor meer dan 50 documenten en dit voor jezelf en je gezinsleden. Vraag je je af of een document goed ontvangen is, en wanneer het verwerkt zal zijn, check dan zeker je tijdslijn op de homepage van MijnPartena.
VOLG JE AANVRAAG VOOR ARBEIDSONGESCHIKTHEID Arbeidsongeschikt of kindje op komst? Via MijnPartena kun je digitaal een uitkering aanvragen. Op je tijdslijn zie je welke documenten je ons moet bezorgen, in welke stap je uitkeringsaanvraag zit en wat de volgende acties zijn.
HEB JIJ AL EEN ACCOUNT OP MIJNPARTENA? Partena Ziekenfonds is er voor jou, op elk moment van de dag. Kleefzegels nodig, documenten opvragen of terugbetalingen berekenen? Via MijnPartena is het zo gebeurd, ook buiten de kantooruren. >> www.mijnpartena.be
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
17
Thee met honing of een
DOKTERBEZOEK Ren jij snel naar de huisarts als je je niet goed voelt, of geef je je lichaam de tijd om zichzelf te genezen? Want dat laatste is best mogelijk bij bepaalde ongemakken. “Het wordt tijd dat we weer wat meer naar ons lichaam luisteren”, vindt dokter Linde Tilley, huisarts in Gent.
Covid-klachten? Wel naar de dokter! De meeste mensen hebben niet veel last van het coronavirus en kunnen thuis uitzieken. Maar het virus is gevaarlijk voor een bepaalde groep mensen en erg besmettelijk. Daarom ga je met coronasymptomen (waaronder een hoest, verkoudheid, hoofdpijn…) wél naar de dokter voor een test. Dat is nodig om de pandemie in te dijken en je omgeving te helpen beschermen.
18
Dokter Linde Tilley, huisarts
Medicalisering Een thee met honing, een grog of een kippenbouillon… In grootmoeders kast zaten vroeger allerlei lapmiddelen. “En dat was nog zo slecht niet”, vindt Tilley. “70 jaar geleden konden mensen goed inschatten wanneer ze best naar de dokter gingen en welke kwaaltjes vanzelf overgingen. Maar de volkswijsheden van vroeger zijn verdwenen en in de plaats kwam een cultuur van medicalisering.” Dat wil zeggen dat we op vele normale lichamelijke evoluties een ziekteterm hebben geplakt en dat we met die ziekteterm dan ook verwachten dat die opgelost kan worden door de medische wereld.
raakt leeg. Zich ziek voelen, past natuurlijk niet in zulke drukke planning.” Net zoals een ziek kind niet in die planning past. “Vaak komen ouders naar de huisarts met de vraag om iets voor te schrijven om
Maar ook andere lichamelijke klachten zoals nek- of rugpijn kunnen signaleren dat de energievoorraad van je lichaam aan het slinken is. Dan moet je rust nemen. Beslis om even niet aan 100 km per uur door je
DOKTER LINDE TILLEY
Soms is er geen pilletje nodig, maar wil je lichaam je iets vertellen. hun kind zo snel mogelijk weer op de been te hebben”, zegt dokter Tilley. “Maar het is normaal dat jonge kinderen vaak ziek zijn. Zo bouwen zij hun immuniteit op.”
Geen tijd om ziek te zijn
Spanningsklachten negeren
“Daarbij komt dat je nu ook een generatie hebt, die elke dag 100 procent wil presteren, op alle vlakken”, vult Tilley aan. “We willen 100 procent presteren op het werk, we hebben onze gezins- taken, we hebben daarnaast ook nog een uitgebreid sociaal netwerk, mogen niet vergeten om twee keer per week te gaan sporten… Kortom, de agenda raakt vol en onze energiebalk
Stel, je staat op met hoofdpijn. Hoe reageer jij? “Sommige mensen kunnen goed luisteren naar hun lichaam en weten wanneer het te veel is”, verklaart Tilley. “Maar anderen zullen de signalen van hun lichaam negeren. Ze werken gewoon door, ondanks de symptomen die aantonen dat ze moeten rusten. Een plotse infectieziekte kan tonen dat je weerstand minder is.
dag te vliegen, maar kruip een dag in je bed en laat je lichaam even bekomen.” Volgens Tilley ligt daar ook een belangrijke taak voor de huisartsen. “We moeten mensen coachen: duidelijk maken dat er geen pilletje nodig is maar dat hun lichaam iets wil vertellen. Soms zijn er structurele veranderingen nodig. Door je goed te verzorgen, geneest een verkoudheid. Als je de juiste oefeningen doet, kan nek- en rugpijn verdwijnen. Maar zo’n dingen vragen een inspanning. Daar moeten huisartsen in de toekomst meer op inzetten.”
www.partena-ziekenfonds.be
>>
april 2021
19
DOKTER LINDE TILLEY
Je ziek voelen past in ons drukke leven vaak niet in de planning. Thuis zonder doktersbriefje Maar enkele dagen uitzieken, betekent ook enkele dagen niet beschikbaar voor onze werkgever. In veel gevallen kunnen we niet anders dan naar onze huisarts stappen om een doktersbriefje te vragen. “Dat is inderdaad iets waar we in België aan moeten werken”, vindt Tilley. “In Nederland mogen mensen zelf inschatten of ze ziek thuis blijven. Ze hebben geen briefje van de dokter nodig. Heel veel kwalen gaan vanzelf over, het is jammer dat daar geen flexibiliteit voor bestaat op de werkvloer. Rusten als je je niet goed voelt zou sociaal veel meer aanvaard moeten worden. In België is het absenteïsme (mensen die afwezig zijn omdat ze ziek zijn) kleiner dan het presenteïsme (mensen die ziek komen werken). Dat bewijst dat werknemers echt geëngageerd zijn.
Thuiswerkers uit balans Het valt ook op dat in dit coronajaar, waarin thuiswerk de norm werd, steeds meer mensen het moeilijk hebben om een gezonde balans te vinden, merkt dokter Tilley op: “Doordat mensen veel van thuis werken, hebben ze het nog moeilijker om toe te geven dat ze zich niet goed voelen en eigenlijk niet kunnen werken. Dat
20
is jammer. We moeten ons als maatschappij de vraag durven stellen: is het echt nodig dat we elke dag 100 procent presteren? Met een zware verkoudheid kan je wel een paar mailtjes lezen, maar zal je niet op dezelfde manier functioneren als wanneer je helemaal fit bent.”
Wanneer wel naar de dokter? Dr. Tilley: “Een raadpleging bij de dokter moet er zijn als er twijfel is over de ernst
van de aandoening, of als je merkt dat een kwaal steeds terugkeert, en je hindert in je dagelijks functioneren. Je levenskwaliteit lijdt er als het ware onder. In dat geval kan je samen met je arts op zoek gaan naar welke preventieve acties kunnen helpen om bijvoorbeeld minder vaak verkouden te zijn of om minder last te hebben van menstruatiepijn. Maar dat is een ander gesprek: niet reactief, maar preventief.” Tilley benadrukt dat mensen
ook met psychische problemen bij hun huisarts terecht kunnen. “De afgelopen maanden zijn voor veel mensen mentaal zwaar geweest en velen hebben het moeilijk om een psychisch evenwicht te vinden. Veel mensen hebben last van neerslachtigheid, angsten of verergeringen van onderliggende psychische aandoeningen. Samen met hun huisarts kunnen ze zoeken naar oplossingen.”
Ultrabewerkte voeding MAKKELIJK, MAAR NIET GEZOND Sommige voedingsmiddelen zijn zo bewerkt dat ze niet meer gezond zijn. Kant-en-klaar kan zeker af en toe, maar doseren is de kunst. De mens maakte een reuzensprong in zijn evolutie toen hij ontdekte hoe hij zijn voedsel kon bewerken. Intussen is een groot deel van wat we eten in mindere of meerdere mate bewerkt. Daar is niks mis mee. Het zorgt ervoor dat ons voedsel beter verteert, dat we het langer kunnen bewaren en dat we het sneller kunnen klaarmaken. Diepvriesgroenten zijn een gezond alternatief dat lang bewaart en snel klaar is. Een kant-en-klare maaltijd met Nutri-Score A of B, eventueel aangevuld met wat verse groenten, is een prima keuze.
Deze ultrabewerkte voedingsmiddelen ondergaan allerlei ingewikkelde processen die veel verder gaan dan koken, bakken of invriezen. Het gaat om zaken als chemische modificatie, extrusie, hydrogenatie, isolatie of fractionering. Allemaal industriële processen waarbij we ons niet echt iets kunnen voorstellen. Op de etiketten staat steevast een lange lijst ingrediënten en additieven waarvan je de naam niet kunt thuisbrengen. In de meeste gevallen bevatten deze voedingsmiddelen veel calorieën, maar verzadigen ze niet.
Toch loert er een gevaar om de hoek. Sommige voedingsmiddelen worden tegenwoordig zo bewerkt dat ze niet meer gezond zijn. Snoep, gesuikerde ontbijtgranen, snacks, sommige soorten broodbeleg en (fris)drank bevatten een overdaad aan suiker, (verzadigde) vetten en/of zout. Vaak zitten er zo goed als geen voedingsvezels, vitamines of mineralen meer in, maar wel een heleboel kleurstoffen en bewaarmiddelen.
Ze hebben een lage voedingswaarde en horen niet thuis in een gezond eetpatroon. Af en toe snacken of snoepen is natuurlijk niet verboden. Maar doe het niet te vaak en probeer voedingsmiddelen te kiezen die zo weinig mogelijk bewerkt zijn.
Gebruik de Nutri-Score ✔ Deze aanduiding geeft je in een oogopslag meer informatie over de voedingswaarde van een product. ✔ Voedingsmiddelen met Nutri-Score A en B zijn een goede keuze. Het gaat om groenten, fruit en producten die veel voedingsvezels en/of eiwitten bevatten. ✔ Van voedingsmiddelen met een Nutri-Score C of D eet je best niet te veel. Ze bevatten meer calorieën, verzadigde vetten, suikers en zout dan gezond voor je is. Ook ultrabewerkte producten vallen in deze categorie.
TIP: ontdek gezonde recepten op zekergezond.be
Graad van bewerking
+
+
ONBEWERKT EN MINIMAAL
SUIKER VET ZOUT
BEWERKT Drogen, malen, persen, stomen, roosteren, koken, pasteuriseren, bakken, koelen, invriezen en niet-alcoholische fermentatie
SUIKER VET ZOUT ADDITIEVEN
BEWERKT
ULTRABEWERKT
MEERDERE HERKENBARE INGREDIËNTEN
LANGE INGREDIËNTENLIJST MET VEEL ONHERKENBARE INGREDIËNTEN
Inblikken en bottelen
Chemische modificatie, extrusie, hydrogenatie, isolatie en fractionering tot nutriënten
BEWERKINGEN DIE JE VAN THUIS KAN DOEN
VERGAANDE BEWERKINGEN DIE JE NIET VAN THUIS KAN DOEN
© Vlaams Instituut Gezond Leven, 2020
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
21
GEZOND LEVEN
Tips en nieuwtjes
BEWEGEN MAAR!
HOUVAST voor zorgverleners met handige app Onderzoek van het Rode Kruis Vlaanderen wijst uit dat de COVID-19 crisis stevig inhakt op het mentaal welzijn van zorgverleners. Daarom lanceerde het Rode Kruis-Vlaanderen de app ‘Houvast’, die tips en tricks aanreikt om zorgverleners te ondersteunen. >> Download de Houvast-app
22
Wist je dat kinderen vandaag 70% minder buiten spelen dan in 1983? En ook volwassenen brengen veel meer tijd zittend door. Nochtans is actief zijn goed voor je gezondheid. Beweeg je genoeg en vermijd je om uren aan een stuk stil te zitten, dan profiteer je daarvan op fysiek én mentaal vlak. Maar vanaf wanneer beweeg je ‘genoeg’ en zit je niet ‘te veel’? Het Vlaams Instituut Gezond Leven geeft een duidelijk antwoord, op basis van de nieuwe aanbevelingen van de Wereldgezondheidsorganisatie.
www.gezondleven.be/meer-beweging
WADDIST? APP VOOR MEER WELBEVINDEN BIJ JONGEREN Waddist is een app voor en met jongeren tussen 12 en 30 jaar. Download je de app, dan krijg je elke dag 3 vragen over hoe je je voelt en wat je bezig houdt. Je vergelijkt je resultaten met die van andere jongeren en krijgt tips aangereikt op basis van je antwoorden.
NU OVER HEEL VLAANDEREN
HELPPER: Thuishulp voor en door buren Helpper is een online platform waarbij vrijwilligers hulp aanbieden aan mensen in de buurt. De ‘Helpper’, helpt een ‘Helppie’, met niet-medische taken. Van boodschappen doen tot wandelen, hulp bij administratie, koken, en meer. www.helpper.be.
PARTENA-VOORDEEL! Als klant krijg je het eerste uur gratis.
Meer TABAK, ALCOHOL en DRUGS bij jongeren Het Vlaams Expertisecentrum Alcohol en andere drugs (VAD) bevraagt elk jaar Vlaamse scholieren over hun tabak-, alcohol- en druggebruik. Daaruit blijkt dat scholieren opnieuw meer van die middelen gebruiken.
Het voorbije decennium daalde het aantal rokende jongeren. Maar uit de enquête van het VAD blijkt dit nu te keren. 25 % van de 15-16-jarigen, en 39% van de 17-18 jarigen rookt. Opvallend: vooral bij de laatstejaars
van het beroepssecundair onderwijs neemt het tabakgebruik toe. De e-sigaret slaat niet aan bij Vlaamse jongeren. Na een eerste experiment houden ze het dampen voor bekeken.
51 % van de ondervraagde jon-
geren geeft aan alcohol te drinken. Opmerkelijk: vooral bij de 12- tot 14-jarigen stellen de onderzoekers een verontrustende stijging vast. De jongeren geven aan dat ‘bingedrinken’ (op korte tijd veel alcohol
naar binnen werken), dronkenschap en indrinken hen niet onbekend zijn. Zo heeft 31 % van de Vlaamse scholieren ooit aan ‘bingedrinken’ gedaan. Ook het gebruik van cannabis blijft op een hoog niveau. Het stijgt ook bij de jongste leeftijdsgroep. Andere illegale drugs zijn beduidend minder in trek bij scholieren. www.vad.be
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
23
gezond gebit
Verzekerd van een
DANKZIJ DENTALIA PLUS EN PARTENA ZIEKENFONDS
Sinds 1 januari 2021 krijg je bij Partena Ziekenfonds tot 1.050 euro terug voor orthodontie. Samen met de complete bescherming van extra tandverzekering Dentalia Plus, ben je bij Partena levenslang én compleet beschermd tegen dure tandzorg.
24
NIEUW KLANTENVOORDEEL ORTHODONTIE Als klant van Partena Ziekenfonds heb je recht op terugbetalingen voor tandzorgkosten via de wettelijke ziekteverzekering. Maar je krijgt meer. Je ziekenfonds biedt ook extra voordelen. Het klantenvoordeel orthodontie is daar één van, en het is sinds 1 januari 2021 fors verhoogd: je krijgt nu tot 1.050 euro terug voor orthodontie, in plaats van de vroegere 375 euro. Het gaat om een terugbetaling van 60% op remgeld, supplementen en materialen, voor jongeren tot 22 jaar met een medisch akkoord, en dit 1 keer per leven en voor 1 behandeling.
De wettelijke ziekteverzekering betaalt veel tandzorgkosten niet, of maar weinig terug. En tandzorg blijft evolueren en wordt ook steeds duurder. Met het nieuwe uitgebreide voordeel wil Partena Ziekenfonds die dure tandzorg betaalbaar maken voor élk kind. Zo kunnen jongeren een goede start nemen met een gezond gebit en tandproblemen op latere leeftijd vermijden.
TIPS
✔ Poets je tanden minstens twee ✔ Eet maximaal vijf keer per keer per dag, en minstens dag. Het tandglazuur heeft 2 minuten lang, om tandplak tijd en rust nodig om te te verwijderen. herstellen. ✔ Gebruik een tandpasta ✔ Drink water. Frisdranken aangepast aan je leeftijd: en fruitsappen tasten je met fluoride voor volwassetandglazuur aan. nen, minder fluoride voor ✔ Ga minstens één keer per jaar kinderen. naar de tandarts, ook al heb ✔ Vervang je tandenborstel je geen pijn of problemen. (of de kop van je elektrische ✔ Voor kinderen worden tandenborstel) elke drie 2 tandartsbezoeken per jaar maanden. aangeraden. ✔ Flos om tandplak te vermijden. Lees meer over een gezond gebit op www.partena-ziekenfonds.be/tandzorg.
Klantenvoordeel op voorwaarde dat je in orde bent met de betaling van je ziekenfondsbijdrage. Raadpleeg de voorwaarden op onze website. Onder voorbehoud van goedkeuring CDZ. Partena Ziekenfonds is verzekeringsagent (CDZ- nr. 5006c) voor “MLOZ Insurance”, de VMOB van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, (RPR Brussel, 422.189.629) erkend onder nr. CDZ 750/01 (voor de takken 2 en 18). Je vindt de infofiche en de algemene voorwaarden van Dentalia Plus op www.partenaziekenfonds.be/verzekeringsvoorwaarden. Het Belgisch recht is van toepassing op het verzekeringscontract. De looptijd van het contract is levenslang. Bij klachten kun je of de klachtendienst van Partena Ziekenfonds contacteren (www.partena-ziekenfonds.be/meldpunt) of de Ombudsman der Verzekeringen (www.ombudsman.as). Voor meer informatie over de aansluiting bij dit product kun je terecht bij Partena Ziekenfonds.
LEVENSLANG BESCHERMD DANKZIJ DENTALIA PLUS Het voordeel orthodontie biedt een ruime basisterugbetaling voor orthodontiekosten, tot de leeftijd van 22 jaar. Maar een gezond gebit op élk moment in je leven heeft meer nodig. Daarom biedt Partena Ziekenfonds Dentalia Plus aan: een extra tandverzekering die dure tandzorg je leven lang betaalbaar houdt. Die is ook al interessant voor tandzorgkosten op jonge leeftijd, want orthodontiekosten lopen snel op tot 2.000 à 3.000 euro, meer dan de 1.050 euro die je terug krijgt via je klantenvoordeel. Ook op latere leeftijd is een extra bescherming tegen tandzorgkosten geen overbodige luxe. Meer en meer volwassenen hebben orthodontie nodig, en die betaalt de wettelijke ziekteverzekering niet of maar weinig terug. Bovendien betaalt Dentalia Plus meer terug dan orthodontie zoals tandsteen verwijderen, tanden trekken, tandvleesaandoeningen, kronen, protheses... Bovendien ben je ook beschermd tegen de hoge tarieven die heel wat nietgeconventioneerde tandartsen aanrekenen. Dentalia Plus helpt je ook om je gebit gezond te houden: door regelmatig op controle te kunnen gaan, zonder zorgen om de kosten, vermijd je problemen met je gebit op termijn.
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
25
Burn-out?
GUN JEZELF DE TIJD OM TE HERSTELLEN
26
Els Schepens, psychotherapeut, burn-outcoach en experttrainer
Heb je het gevoel dat je door je reserves zit? Dat je steeds dieper in het rood gaat en elke dag wat meer energie tekortkomt om al je taken af te maken? Dan is het heel goed mogelijk dat je bent ‘opgebrand’ en kampt met een burn-out. Els Schepens, psychotherapeut, burn-outcoach en experttrainer geeft advies.
JE BENT NIET ALLEEN Maar liefst één op vier mensen die langere tijd arbeidsongeschikt zijn, krijgen te maken met een mentaal gezondheidsprobleem, zoals een depressie, een angststoornis of een burn-out. Er is gelukkig ook goed nieuws. Door een burn-out te (h)erkennen en jezelf de broodnodige rust te gunnen, zet je een grote stap in de richting van je herstel.
EEN BURN-OUT IS GEEN TEKEN VAN ZWAKTE Een burn-out wordt wel eens omschreven als ‘werkgerelateerde overspanning’. Op een dag voel je gewoon dat het niet meer lukt. Het vat is leeg. Sterker nog - er is geen vat meer om opnieuw te vullen. Je bent diep onder nul gegaan en zit in het rood. Vaak zijn het de meest toegewijde, perfectionistische en hardwerkende mensen die te maken krijgen met een burnout. De werknemer die zo
hard bezig is met zijn job dat hij het niet meer kan loslaten. De zelfstandige die getrouwd lijkt met zijn of haar zaak waardoor hij of zij andere belangrijke zaken zoals gezin of hobby’s verwaarloost. Net deze mensen krijgen vaak te maken met een burn-out omdat ze te lang wachten om de alarmsignalen te (h)erkennen. Ze blijven doorgaan tot er iets gebeurt waardoor ze wel moeten stoppen. Ze staan in het midden van een kruispunt met hun wagen en weten niet meer waar naartoe. Ze proberen iets te lezen, maar de woorden vormen geen zinnen meer. Het voelt alsof ze een kortsluiting krijgen in hun hersenen.
GEEF HET TIJD Een burn-out is niet iets om licht over te gaan. Gemiddeld zijn mensen drie maanden thuis – maar het kan ook veel langer duren voor je er weer tegenaan kan. In de meeste
“Iemand met een burn-out is het spreekwoordelijke kanariepietje in de mijn. Het is een alarmsignaal dat de werkdruk te hoog is – niet alleen voor deze werknemer, maar ook voor anderen.”
gevallen ging je heel diep in je reserves en heb je geen energie meer. Als je te maken krijgt met een burn-out, is het belangrijk dat je jezelf de tijd gunt om weer op nul te geraken. Vervolgens heb je nog extra tijd nodig om een reserve op te bouwen. Zonder die reserve is het onmogelijk om weer aan de slag te gaan. Je loopt dan het risico om binnen de kortste keren opnieuw thuis te moeten blijven. Dat betekent echter niet dat je het werk volledig moet loslaten. Af en toe contact houden met je werkplek is volgens professor arbeidsgeneeskunde Lode Godderis belangrijk. Het zorgt ervoor dat je gemakkelijker kunt terugkeren als je genezen bent.
ETEN – SLAPEN – BEWEGEN Het klinkt eenvoudig, maar toch is het zo. Om te herstellen van een burn-out, moet er in de eerste plaats voldaan worden aan drie basisbehoeften: eten, slapen en bewegen. Door goed en gezond te eten, voldoende te slapen en regelmatig te bewegen, bouw je stap voor stap je fysieke en mentale gezondheid weer op. Die zelfzorg is een eerste en belangrijke stap naar herstel. Voel je vooral niet schuldig als je naar buiten gaat tijdens je herstelperiode. Elke dag wandelen, fietsen of lopen, bij voorkeur in de natuur, zijn ontzettend belangrijk om je batterijen weer volledig op te laden. Iemand met een
“Burn-out is geen eindpunt. Als iemand met een burn-out goed begeleid wordt, kan hij of zij opnieuw een meerwaarde zijn voor het bedrijf.”
>>
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
27
burn-out krijgt over het algemeen geen medicijnen voorgeschreven. Een burnout kenmerkt zich door een gebrek aan energie. Het is dus geen stemmingsstoornis zoals een depressie die vaak wel behandeld wordt met medicatie. Misschien geeft de dokter je een preparaat om je lichaam te versterken, maar rust in combinatie met beweging blijft het belangrijkste geneesmiddel.
Aan geluk kun je werken Waarschijnlijk ken je de voedingsdriehoek, maar wist je dat er ook iets als ‘de geluksdriehoek’ bestaat? Op geluksdriehoek.be lees je hoe je kunt bouwen aan je geluksgevoel.
WEER AAN HET WERK Iemand die lange tijd thuis zat met een burn-out vindt het niet altijd gemakkelijk om terug te keren naar zijn werkplek. Werkgevers en leidinggevenden spelen een ontzettend belangrijke rol bij de re-integratie. Als werkgever of leidinggevende is het belangrijk om te beseffen dat iemand met een burn-out het spreekwoordelijke kanariepietje in de mijn is. Het is een alarmsignaal dat de werkdruk te hoog is – niet alleen voor deze werknemer, maar waarschijnlijk ook voor anderen. De terugkeer van een werknemer die een burn-out had, moet goed voorbereid worden en verloopt best in fasen. Wellicht moet de jobinhoud bekeken en geëvalueerd worden. Misschien is het slim om iemand die terugkeert de eerste maanden deeltijds te laten werken. Burn-out is ook geen eindpunt. Als iemand met een burn-out goed begeleid wordt en leert om tijdig zijn of haar grenzen aan te geven, kan hij of zij opnieuw een absolute meerwaarde zijn voor het bedrijf.
28
GRATIS PSYCHISCHE HULP Ben je moe, overbelast, of zie je je eigen situatie even niet helder? Dan kun je bellen naar de Partena Luisterlijn voor psychologische hulp. Als lid van Partena Ziekenfonds krijg je tot 5 gesprekken gratis. Bel vrijblijvend naar T. 0800 88 0 81
POETSEN STRIJKHULP
DE GROTE LENTESCHOONMAAK De lente geeft zin om je huis nog eens flink onder handen te nemen. En waarom dit jaar eens niet poetsen met zelfgemaakte schoonmaakmiddelen? Bekijk de tips van Partena en OZ Poets- en strijkhulp. ZELFGEMAAKTE SCHOONMAAKMIDDELEN
EENVOUDIGE BASISINGREDIËNTEN
Je schoonmaakmiddelen maken is niet alleen leuk, het heeft ook heel wat voordelen:
Zelf je poetsmiddelen maken, is eigenlijk eenvoudig. Met deze basisingrediënten kom je al ver: • Zwarte zeep: verwijdert vlekken en ontvet • Alcoholazijn: anti-kalk • Zuiveringszout, ook bekend als natriumbicarbonaat: ideaal om te schuren en geurtjes te neutraliseren • Eventueel essentiële oliën: voor de geur. Af te raden bij jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met hormoonafhankelijke kanker
• Lief voor de planeet Zowel het gebruik als de productie van schoonmaakmiddelen hebben een effect op het milieu. Ze bevatten vaak giftige stoffen die in de riolering terecht komen en zo het water vervuilen. Natuurlijke middeltjes hebben minder impact. • Mild voor je gezondheid De chemische stoffen in traditionele producten zijn soms giftig voor de mens, zeker voor jonge kinderen en zwangere vrouwen. Een aantal ingrediënten in traditionele schoonmaakmiddelen kunnen allergieën veroorzaken en het hormonale systeem beïnvloeden. Natuurlijke middeltjes bevatten die chemische stoffen niet. • Interessant voor je portefeuille De rekensom is snel gemaakt: een paar natuurlijke basisproducten volstaan al om de vaak zeer dure klassieke schoonmaakmiddelen te vervangen. Een mooie besparing dus!
Recept voor kristalheldere ramen Meng 1/3 azijn, 2/3 water en een paar druppels afwasmiddel en je hebt een doeltreffend schoonmaakmiddel voor ruiten en spiegels.
Natuurlijke schoonmaakmiddelen kopen, waarop letten? Geef de voorkeur aan een product dat voor meerdere doeleinden geschikt is. Ga op zoek naar de ecolabels die certificeren dat de producten minder vervuilend en minder schadelijk zijn. Bijvoorbeeld: het Europese Ecolabel. Meer informatie over de labels? www.ecolabel.be.
NOG GEEN HUISHOUDHULP VAN PARTENA EN OZ? Vraag makkelijk hulp aan op www.poetshulp.be
29
VEILIG Een val gebeurt soms sneller dan je denkt en kan nare gevolgen hebben. Daarom besteden we extra aandacht aan het voorkomen van vallen tijdens de Week van de Valpreventie van 19 tot en met 25 april.
Blijf in beweging
Opgeruimd staat netjes Door je huis netjes opgeruimd te houden, zorg je ervoor dat je niet struikelt. • Laat niets slingeren. • Leg niet teveel matten of tapijten. • Zet de dingen die je vaak gebruikt op een plek waar je er makkelijk bij kan.
Eenvoudige hulpmiddelen • Gebruik een veilig trapje of een opstapje om ergens bij te geraken. Klim niet op een stoel. • Leg antislipmatten in het bad of de douche en gebruik een douchekrukje. • Een wandbeugel helpt je om uit het bad of de douche te komen.
• Installeer een toiletverhoger. • Om lichte zaken op te rapen, kun je een grijper gebruiken. • Een lichtgewicht bedsteun is handig in de slaapkamer.
Ook als het stappen niet meer zo goed gaat, is het belangrijk om in beweging te blijven. Het verstevigt je spieren, zorgt voor een groter uithoudingsvermogen en verbetert je evenwicht.
Hulp bij keuze van loophulpmidel Voor wie niet zo goed te been is, kan een loophulpmiddel zoals een rollator of rolstoel helpen. Onze bandagisten komen gratis bij jou en zoeken uit welk mobiliteitsmiddel bij jou past. Je kunt het zelfs eens uitproberen. Meer info op www.shopavita.be/ bandagist.
de gezondheidsshop van je ziekenfonds www.shopavita.be
30
Grijphulp vanaf 11,66 euro (12,95 euro voor niet-leden).
Lichtgewicht bedsteun met opbergtas 89,10 euro (99 euro voor niet-leden).
Opvouwbare pedalo 62,96 euro (69,95 euro voor niet-leden).
Ledenvoordeel op voorwaarde dat je in orde bent met de betaling van je ziekenfondsbijdrage. Bekijk de exacte korting en voordeel per product op shopavita.be. Gratis thuislevering bij aankoop vanaf 50 euro.
thuis wonen
PARTENA VOORDEEL
Voordelen en partners
Ontdek al je ledenvoordelen kortingen op www.partenaziekenfonds.be/ voordelen
Vraag snel je terugbetaling aan via de Partena Ziekenfonds app!
IKGAOPKAMP.BE Zoek en vind een kamp bij één van onze partners. Taal, avontuur, sport of spel: je vindt er zeker een kamp op maat van jouw kind of tiener.
PARTENA-VOORDEEL! 1. Partena-korting bij onze ervaren kamp-organisatoren 2. Terugbetaling tot 150 euro voor kampen of speelpleinwerking 3. Fiscaal voordeel tot 13 euro per dag
K&K vakantiekampen Onze nieuwe partner Kriebels & Kuren organiseert actieve vakantiekampen met overnachting in binnen- en buitenland voor kinderen van 6 tot 18 jaar. Bekijk zeker hun aanbod!
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
31
>>
PARTENA VOORDEEL
NIEUWE PARTNER
Inspiratie nodig voor Buitenspeeldag op 21 april? Check het gloednieuwe gamma buitenspeelgoed van shopavita.be, zoals een innovatieve peuterschommel, tuingereedschap, nieuwe loopfietsen, en zo veel meer!
Als je op zoek bent naar een gekwalificeerde logopedist die je snel kan helpen, dan kan je terecht op www.telephon.digital. Dit platform ondersteunt mensen met spraak-, slik- en communicatieproblemen. Je betaalt eenmalig een registratiekost van 39 euro en daarna de gewone prijs voor elke consultatie.
PARTENA VOORDEEL! 10% ledenkorting bij shopavita.be.
MET EEN GERUST HART THUIS BLIJVEN WONEN Een personenalarmsysteem (PAS) zorgt dat je, met één druk op een knop in verbinding staat met een alarmcentrale die 24 u op 24 u stand-by is. Je kunt dit uitbreiden met slimme detectoren zoals een bed- en beweegsensor, en zelfs kiezen voor GPS-tracking buitenhuis. We geven je graag advies.
PARTENA VOORDEEL! • 20 euro terugbetaling via het voordeel Medische apps.
• 10 euro per sessie terugbetaling voor teleconsultaties, om de 5 kalenderjaren en maximum 154 sessies.*
>> www.partena-ziekenfonds.be/pas
Meer bewegen: laat je coachen! Beginnen met bewegen en het ook nog volhouden: een Bewegen Op Verwijzing-coach kan je helpen. Je coach zoekt samen met jou naar simpele manieren om meer te bewegen, stelt een beweegplan op en motiveert je om vol te houden.
>> Vraag ernaar bij je arts of kijk op www.bewegenopverwijzing.be.
PARTENA-VOORDEEL! Naast de inbreng van de Vlaamse overheid krijg je via Partena 25 euro terugbetaald.
32
*Enkel geldig als je geen recht hebt op een tegemoetkoming via de wettelijke ziekteverzekering. Daarvoor geniet je een gedeeltelijke terugbetaling via je ziekenfonds.
BUITEN SPELEN MET
Logopedie via TelePHON.digital
* Klantenvoordeel op voorwaarde dat je in orde bent met de betaling van je ziekenfondsbijdrage. Raadpleeg de voorwaarden op onze website. Onder voorbehoud van goedkeuring CDZ. Partena Ziekenfonds is verzekeringsagent (CDZ- nr. 5006c) voor “MLOZ Insurance”, de VMOB van de Onafhankelijke Ziekenfondsen, (RPR Brussel, 422.189.629) erkend onder nr. CDZ 750/01 (voor de takken 2 en 18). Je vindt de infofiches en de algemene voorwaarden van het product op www.partena-ziekenfonds.be/verzekeringsvoorwaarden. Het Belgisch recht is van toepassing op het verzekeringscontract. De looptijd van het contract is levenslang. Bij klachten kun je of de klachtendienst van Partena Ziekenfonds contacteren (www.partena-ziekenfonds.be/meldpunt) of de Ombudsman der Verzekeringen (www.ombudsman.as). Voor meer informatie over de aansluiting bij dit product kun je terecht bij Partena Ziekenfonds.
WAT VERWACHT JIJ VAN ONS?
HET VERHAAL VAN
Nele
“Een beugel kost veel geld. Dankzij Partena en Dentalia Plus blijft het betaalbaar.”
“We hebben al vrij vroeg Dentalia Plus genomen, omdat we niet echt het beste gebit hebben. Ik wou zeker zijn dat ik me nooit zorgen moest maken over mijn glimlach.” “Toen de kinderen nog klein waren, vond ik het vreemd dat je Dentalia Plus voor het hele gezin afsluit. Als ze nog geen tandjes hebben, kan je je moeilijk voorstellen dat een tandverzekering nodig gaat zijn. Maar nu mijn zoon een beugel heeft én mijn dochter er ook een nodig zal hebben, ben ik blij dat we toen voor Dentalia Plus kozen.”
“Zonder tussenkomst zou de beugel van Tuur (12) bijna 4.000 euro kosten. De wettelijke ziekteverzekering komt voor een deel tussen, maar dan nog blijft er zo’n 3.000 euro over. Dankzij Dentalia Plus krijgen we van dat resterende bedrag nog eens meer dan 1.500 euro terug.” “Zonder Dentalia Plus zou ik 2 keer nadenken over die beugel voor Tuur. Terwijl het wel een medische noodzaak is.”
VERZEKER JE GLIMLACH • Partena Ziekenfonds betaalt orthodontie terug voor jongeren tot 22 met een medisch akkoord, eenmalig en tot 1.050 euro per leven.* • Dentalia plus betaalt tot 1.250 euro p.p./jaar terug voor tandzorg, tandprothesen, implantaten, orthodontie en parodontologie.
www.partena-ziekenfonds.be/tandverzekering
www.partena-ziekenfonds.be
april 2021
33
HOE KUNNEN WE JE HELPEN? HANDIGE SELFSERVICE
PERSOONLIJK ADVIES
Check onze website
Stel je vraag
• Info over onze diensten en voordelen • Gezonde nieuwtjes en tips www.partena-ziekenfonds.be
• Chatbot of e-mail www.partena-ziekenfonds.be/contact • Telefoon: T. 02 218 22 22
MijnPartena en de Ziekenfonds app
Maak een afspraak
• Voordeel digitaal aanvragen • Terugbetalingen en uitkeringen opvolgen, documenten aanvragen, ... • Persoonlijke gegevens aanpassen • Documenten elektronisch ondertekenen www.partena-ziekenfonds.be/mijnpartena
• Vraag een adviesgesprek, via video of op kantoor www.partena-ziekenfonds.be/afspraak-maken
Een klacht? • Laat het ons weten: www.partena-ziekenfonds.be/meldpunt
Volg Partena www.facebook.be/partena @partena partena_ziekenfonds partena-ziekenfonds-&-partners
