PassatempoXp17 by '

İÇİNDEKİLER / CONTENTS

17. Passatempo’dan / From Passatempo YÖNETİM / MANAGEMENT: CYXP Aviation Ltd. Genel Müdürü v e Pegasus Havayolları Kıbrıs Temsilcisi CYXP Aviation Ltd. General Manager and Pegasus Airlines Cyprus Representative M. Zeki Ziya z.ziya@cyprusxp.com

20. Portre / Portrait 30. Gezi / Travel

Pegasus Havayolları Kıbrıs Merkez Ofisi Pegasus Airlines Cyprus Main Office Hasane Ilgaz Sokak, 11 B, Köşklüçiftlik, Lefkoşa Tel.: (+90) 392 228 73 11 Fax: (+90) 392 227 22 90 YAYIN YÖNETİM / PUBLICATION MANAGEMENT Genel Yayın Yönetmeni / Publishing Director Can Sarvan can.sarvan@isviciletisim.com

42. Kıbrıs Efsaneleri / Cyprus Myths 44. Spor / Sport

İsviç İletişim Hizmetleri Ltd. Şht. M. Russo Cad. Dinler Apt. No: 4, Küçük Kaymaklı, Lefkoşa Tel: (+90) 533 826 00 85 (+90) 533 880 00 09 www.isviciletisim.com info@isviciletisim.com YAPIM / PRODUCTION Yazı İşleri Müdürü / Managing Editor Gürkan Uluçhan gurkan.uluchan@isviciletisim.com Röportaj / Interview Stella Aciman stella.aciman@isviciletisim.com

52. Hayvanlar Alemi / Animal Life 56. Doğa / Nature 58. Yol Notları / Road Notes 74. Yaşam / Life

Art Direktör / Art Director Kürşat Sekmen kursat.sekmen@isviciletisim.com Fotoğraf / Photography Harun Uçar www.harunucar.com harunphotos@gmail.com Çeviri / Translation VIRTUOSO Çeviri virtuosoceviri@hotmail.com Kapak / Cover Hamid Zakeri Hanjani Muhasebe / Accounting Gökmen Kılıçoğlu gokmen.kilicoglu@isviciletisim.com 0533 880 00 09 Website www.passatempoXP.com REKLAM PAZARLAMA / ADVERTISING & MARKETING

80. Kıbrıs Mutfağı / Cyprus Cuisine 86. Gündüz & Gece / Day & Night

Halkla İlişkiler, Reklam ve Pazarlama Müdürü / PR, Advertising & Marketing Manager Münise Alibeyoğlu munise.alibeyoglu@isviciletisim.com reklam@isviciletisim.com BASKI-CİLT / PRINTING-BINDING Görsel Dizayn Ofset Matbaacılık Atatür Bulvarı, Deposite İş Merkezi, A5 Blok Kat:4, No: 405 İkitelli OSB, Başakşehir, İstanbul Tel.: 0212 671 91 00 Fax: 0212 671 91 90 www.gdofset.com

98. 110. 16

Gurme / Gourmet Bulmaca / Puzzle

Tüm hakları saklıdır. Yazılı izin olmadan içeriğin bir bölümünün ya da tümünün yeniden yayınlanması kesinlikle yasaktır. All right reserved. Reproduction in part or in whole without written permission is strictly prohibited.

PASSATEMPO’DAN / FROM PASSATEMPO

Yaz Olimpiyatları’nın ardından... In the wake of Summer Olympics… Can Sarvan

Londra 2012’de, Türkiye’nin kazandığı madalyaların yanı sıra, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti tanınmadığı için Türkiye Atletizm Milli Takımı’nda yer alan Kıbrıslı atletimiz Meliz Redif’in ilk kez Olimpiyatlar’a katılmasına da sevindik.

Besides the medals Turkey won, another thing that made us happy is that fact that as Turkish Republic of Northern Cyprus is not recognised, our Cypriot athlete Melliz Redif joined the Olympic games for the first time, as part of Turkey’s National Athletic Team.

Meliz Redif’i daha önce Passatempo’nun “Portre” bölümünde ağırlamış ve Redif’in en büyük hedefinin Olimpiyatlar’da yarışmak olduğunu kendi ağzından okuyucularımıza duyurmuştuk. Meliz Redif bu hayalini gerçekleştirdi.

We had an interview with Meliz Redigfin the “Portrait” section of a previous issue of Passatempo and found out that Redif’s most important aim is to compete at the Olympics. It seems like, her dream came true.

ondra 2012 Yaz Olimpiyatları, Olimpiyat Oyunları’nın yeryüzünün en önemli etkinliği olduğunu bizlere bir kez daha kanıtlayarak sona erdi. Olimpiyatlar’ın açılış töreninde, omuzlarındaki güvercin kanatları ile havalanan, Sunday Telegraph gazetesinden Jasper Copping’in “Pegasus”a benzettiği bisikletçiyi izlerken dünyanın en büyük spor olayını adına yakışır, görkemli bir şölene dönüştürdükleri için İngilizlere büyük bir teşekkür borçlu olduğumuzu düşünmüştüm. Keza, Londra 2012’nin müzikalle başlayan, havadan büyük bir Anka Kuşu olarak yere inen balerinle son bulan kapanış töreni de unutulmazdı. Darısı 2020’de Türkiye ve İstanbul’un başına...

Kıbrıslı Türklerin spora verdiği önem geçmişten bu yana artarak devam ediyor. Ciritte eski dünya rekortmeni Kıbrıslı Türk Fatma Vedat’ın (Fatima Whitebread) iki kez Olimpiyatlar’da gümüş ve bronz madalya almasının ardından bayrağı koşuda devralan Meliz Redif; yeni yetişen sporcuların en büyük motivasyon kaynağı olacak. Tıpkı bu sayımızda size tanıttığımız 2010 Dünya Vücüt Geliştirme Şampiyonu, Kıbrıslı Türk sporcu Yakup Çavuşgil gibi...

ondon 2012 Summer Olympics have come to end upon proving once again that Olympic Games are the world’s most important sports event. When I watched the cyclist, who flew with the pigeon wings on her shoulders and who was made to resemble “Pegasus” by Jasper Copping from Sunday Telegraph, at the opening ceremony of Olympics, I thought that we owed our thanks to the English for turning the world’s most important sports event into a glamorous, magnificent festivity, as it should be. Nonetheless, the closing ceremony, that started with a musical and ended with the ballerina that was dressed as the Phoenix and landed in the games’ field, was no less unforgettable. Hopefully, we will be talking about the successful organisation by Turkey and Istanbul, in the year 2012.

Turkish Cypriots have always placed a significant amount of importance to sports and this importance is increasing by the day. After ex world record holder Turkish Cypriot Fatma Vedat (Fatima Whitebread) received two silver and one bronze medals in the field of javelin, Meliz Redif continued the race in the field of running; this will be the major source of motivation for young sportspersons. Just like Turkish Cypriot sportsman Yakup Çavuşgil, the 2010 World body Building Champion, an interview with whom, you can read in the following pages of this month’s magazine. 17

PORTRE / PORTRAIT

En Samimi Dostlarımızla Özel İletişimin Sırrı Ben Şenova’da...

ünün gerginliğini geride bırakıp evinize girdiğiniz andan itibaren sizi ayaklarının üzerinde, mutluluktan kuyruğunu hızla sallayarak karşılayan bir köpeğinizin olması ne güzel bir ayrıcalıktır diye düşünenlerdenim. Köpeklerin o beklentisiz sıcak sevgilerine hayranım. Bir lokma ekmeği vermeseniz bile size asla sırtlarını dönmezler. Sadıktırlar, sizi hiç aldatmazlar… Sevgileri yücedir, uğrunuza can verecek kadar! Sertifikalı eğitmen Ben Şenova’nın; köpekleriyle, özellikle Kıbrıs’ta çekilen “Nar Yarası” adlı kısa metrajlı filminde oynattığı Alman Kurt’ u Tetra ile yaptığı gösterileri seyrederken hayatımıza bir lütuf olarak giren bu canlılara bir kez daha hayran oldum. Tetra’nın eğitmeni Ben Şenova karşınızda...

Ben Şenova has the Secret to Communication with Man’s best Friend...

am one of those people who think that it is a great feeling and a privilege to be met by your dog, on his two feet, whisking his tail with joy as of the moment you enter your house after a long, tiring day... I admire dogs’ warm love, they offer without expecting anything in return... Even if you do not feed them, they wouldn’t turn their back on you. They are loyal, they would never abandon you... Their love is ethel, so much that they could die for you!

Stella Aciman

I, once again appreciated the existence of these creatures that enter our lives as blessings, when I watched the shows performed by licensed trainer Ben Şenova with his dogs, especially with the German Sheppard Tetra, who played in the short length movie “Nar Yarası”, which was shot in Cyprus. Please meet Tetra’s trainer Ben Şenova. 21

basit beş komutu bildiğinde çok rahat edersiniz. Ağzımızdan çıkan kelimelerin bir gürültü olmadığını, bir anlam taşıdığını köpek öğrenmiş olur. 6. ve 7. komutu kendi dinleye dinleye öğrenir zaten. Örneğin; her gün yürüyüşe çıkarıyorsanız, ‘hadi yürüyüşe’ dediğinizde anlar artık sizi. Zamanla kayışını bile kendi getirmeye başlar.

Yaptığın işi tam olarak tanımlar mısın? Ben, K9’larda davranış uzmanıyım. Uzmanlığım dışında aynı zamanda ırk hakemiyim, ancak hakem yetiştiremem, sertifika veremem. Bu sertifikayı da önümüzdeki aylarda alacağım. K 9 nedir? K 9 Alman Kurdu diye düşünülür ama değildir. K 9; narkotik, patlayıcı, ölü insan bulma, itaat ve koruma eğitimini almış; sınavını başarıyla geçmiş olan polis köpeklerine verilen isimdir. Genelde Alman Kurdu köpeklerdir diye, K 9 denince akla ilk önce onlar gelir. Yetkili K 9 eğitmeni de çok fazla yoktur. Kıbrıs’ta ve Türkiye’de bir tek benim yetkili, başka kimse yok. Peki, davranış uzmanlığı nedir? Bütün ırklarda uzmanlaştıktan sonra davranış uzmanı olunur, bu da nedir? Bir av köpeğinin neden avladığını, bir köpeğin neden sağa sola tuvaletini yaptığını, neden ısırdığını, saldırdığını, neden korktuğunu öğreniriz aldığımız eğitimle. Mesela, eve yeni bir köpek alırsınız; gelir koltuğu ısırır, evden birini dinler, diğerlerini dinlemez. Davranış sorunları olur, işte bu durum o zaman benim uzmanlık alanıma girer. Köpek sahibi, köpeği düzeltelim, eğitelim diye bana gelir. Köpeklerin yaşamına bu merak ne zaman başladı? Çocukluğumdan beri var; babamın fabrikasında köpekleri vardı. Ben o köpeğin hikâyeleri ile büyüdüm. Ağladığım zaman neden ağladığımı anneme köpek anlatırdı. Tuvaletim mi geldi, acıktım mı, 22

bir yerim mi ağrır, bunu anneme köpek anlatırdı. Babamın konfeksiyon fabrikası vardı, işçiler ip almaya gelirdi. Bir tane ip alırsa köpek bir şey yapmazdı ama iki ip alırlarsa önlerini keser geçmelerine izin vermezdi. Zeki, eğitimli bir köpekti; işte ben o köpeğin hikâyeleriyle büyüdüm. Amcamın da bir Alman Kurdu vardı, onunla da yetiştim. O merak da oradan başladı ve kaldı. Eğitiminizi nerede aldınız? İngiltere’de aldım. Yasal bir şekilde, sertifikalı olarak 1994’ten bu yana da bu mesleği yapıyorum. Nasıl köpek eğitmeni olunuyor? Ülkeden ülkeye sistem değişiyor ama temel eğitim itaatle başlar. Bir eğitmen beş komutluk temel itaat komutunu öğrenir. Onunla idareci olur, yani bir köpeği idare eder. Gerek yarışmalarda, gerek eğitimli köpeklerin antrenmanlarında görev yapar. Zamanla kendini geliştirir, ekstra derslerini alır. Yaklaşık bir otuz komutluk eğitimi başarıyla geçtiği zaman eğitmen olur. Bu da temel itaat eğitmenliğidir. Sonra zamanla ileri itaat ve branşlaşmaya gidilir. Beş temel eğitim dediğiniz nedir? “Otur”, “yat”, “bekle”, “gel”, “hayır” komutları ve köpek yanınızda yürürken sizi çekmeden yürümesi. Her köpeğin bu komutları bilmesi gerekir. Bunları bilmezse, yol kenarında yürürken köpeğiniz sizi sürükler; kedi geçer, köpeğiniz arabaya atlar, dolayısıyla ezilebilir. Köpekler bu

Bir köpeği ne zaman eğitime vermek lazım? Köpek eğitimi yeni bir lisan öğrenmeye benzer. Köpek her yaşta eğitilebilir. Bir köpeği eğitime aldığınızda 3 yaşındaysa, o milyonlarca defa ‘hayır’ ve ‘ yat, otur’ komutunu duymuştur ama bağdaştıramamıştır. Onu eğitirken, ‘bırak’ komutunun gerçekten bırak olduğunu, ya da gerçekten ‘otur’ komutunun otur olduğunu anlatmak, başka bir hayat felsefesine alıştıktan sonra değiştirmek zordur. Yavruyken o hayat felsefesini alıştırmak daha kolaydır. En ideali aşıları bittikten sonra eğitime almaktır. Köpekler annelerinin yanında ilk eğitime başlarlar. K9 için, en fazla kurt köpekleri mi kullanılıyor? Eğitim verilerek en fazla yetiştirilen Alman Kurdu’dur. Memleketimizde şimdi Labrador ve Golden Retriver yetiştiriliyor çünkü kolay eğitiliyor. Aile ilgilenirse hızlı bir şekilde eğitilirler. Akıllı denilebilir ama bir Alman Kurdu’na ‘atla’ dediğinde ‘neden atlayım?’ diye düşünür, bu mu akıl? Yoksa bir labradora ‘otur’ dediğinde oturur ama niye oturduğu tartışılır.

Could you please define the job you do precisely? I am a behaviour specialist for K9s. Apart from my expertise, I am also a breed judge, but I cannot train judges, I cannot grant certificates. I am going to get that certificate in the coming months. What is a K9? K9s are thought to be German Shepherds, but they are not. ‘K 9’ is the name given to police dogs, which are trained to discover narcotics, explosives, dead human bodies and to obey and protect and passed all his dogs successfully. They are generally German Shepherds, that is why they are the breed that first comes to mind with ‘K 9’. There aren’t many licensed K 9 trainers. In both Cyprus and Turkey I am the only licensed and authorised trainer. So what does ‘behaviour specialist’ mean? After one becomes an expert in all breeds, he can become a behaviour specialist. What is a behaviour specialist? With the training we get, we learn why a hound hunts, why a dog passes stools around, why he bites, attacks or is frightened. For instance you get a new dog, he comes home and bites the couch, he listens to one person at home but doesn’t listen to anyone else; he has behavioural problems. This is my field of expertise. The dog owner comes to me to receive help in the dog’s training. How did you get so interested in dogs’ lives? I’ve had it since I was a kid; my father had dogs in his factory. I grew up listening to the stories of that dog. When I cried, it was

the dog who told my mother why I cried. Did I need to go to the toilet? Am I hungry? Do I have pain? The dog would tell my mother. My father owned a garment factory, the workers would come to get threads. If they took only one ball of thread, the dog would not react but if they took more than one, he wouldn’t let them go. He was a smart, trained dog; and I grew up with that dog’s stories. My uncle had a German Shepherd, I was close to that dog while I was growing up too. So my interest started back then and stayed. Where did you receive your training? In England. And I have been doing this job legally and with a licence since 1994. How do you become a dog trainer? Well, it depends on the country but basic training starts with obedience. A dog trainer first has to learn the five basic obedience commands. With those, he becomes a commander. That is to say he can control a dog. He works at competitions and dogs’ practices. He can improve himself in time and receive additional trainings. When he passes a thirty-command training successfully, he can become a trainer. That is, ‘a basic obedience trainer’. Later, he can continue with further obedience and branching. What are the five basics you are talking about? The commands “sit”, “lie”, “wait”, “come”, “no” and having the dog not pulling you while walking together. Every dog should know these commands. If he doesn’t, he can drag you when you walk together; he can chase a cat, and get hit by a car. When

your dog knows these five commands, you are at ease. Dogs get to know that things we utter are not just noise, and that they are meaningful. He learns the 6th and the 7th commands by himself. For example if you walk everyday, when you say “let’s go walking” he would understand you after some time. In time he may actually start bringing his own collar. When should a dog be given to be trained? Dog training is like learning a new language. The dog can be trained at every age. If a dog is, lets say, three years old when you start training him, he had most probably heard the commands ‘no’ and ‘sit’ or ‘lie’ millions of times, but was not able to correlate. While training him, after he had got used to another way of life, it is difficult to teach him that the command ‘leave it’ really means ‘leave it’, or that ‘sit’ really means ‘sit’. It is much easier to make him get used to a whole new life style when he is a puppy. The most ideal time is right after his initial vaccines are completed. Dogs start training when they are still with their mothers. Are K9s German Shepherds most of the time? German Shepherds are most commonly trained. In our country, nowadays, Labradors and Golden Retrievers are also being trained because they are easy to train. If the family is keen, they learn quickly. German Shepherds can be said to be intelligent but, when you say ‘jump’, he thinks ‘why should I jump?’ is this intelligence? On the other hand, when you tell a Labrador to sit, it does, but it is arguable why he does. 23

Narkotik köpekler için derler ki; ‘uyuşturucuya alıştırılarak eğitiliyor’, doğru mu? Böyle bir şey yok! Aslında meslek sırrıdır bu ama insanların kafasındaki yanlış bilgiyi önlemek için anlatayım: Köpeğe önce topla oynaması öğretilir, topu çok sevmesini sağlarız. Topu attığımız zaman nerde olduğunu bulur. Topu atarken de içine kullandığımız bir sentetik var, onun kokusunu da alır. Bizim kullandığımız sentetik polisin kullandığı ise narkotiktir, ancak bu köpek yese bile zarar verecek miktarda değildir. Köpek topunu bulacak diye narkotiğin kokusuna alışır, zamanla da narkotik saklanır. Köpek narkotiğe gider oturur, hatta kazar bazen çıkarmak için, eğitmen de o zaman topunu verir. Yani aslında köpek oyun oynar, topunu arar. Depremlerde arama yapan köpekler nasıl yetiştiriliyor? Depremde çok farklıdır; kimileri bu eğitimi maalesef topla yapar ki çok yanlıştır. Top, hırs demektir, oyun demektir. Oyun ve hırs bir araya geldiği zaman hatalar yapılabilir. Narkotikte en fazla bir valiz dev24

rilecektir ama bir enkaz alanında yanlış yere bastığında köpek de canından olabilir; eğitmen de. O yüzden arama eğitimi topsuz yaptırılır. Köpek burada av içgüdüsünü kullanır. Köpek aslında avlandığını düşünür. Köpekte avlanma kendi için değil sürüsü içindir; köpek bizim için avlanmış olur. Avı bulunca haber verir; görevi orda biter. İki farklı olaydır; biri oyun, diğeri de avlanma güdüsüdür. Arama köpekleri enkaz altında kalan bir insanı hangi kokuya göre buluyor? Çünkü her insanın farklı bir kokusu vardır… Bu kadar senedir bu işi yaparım, ben dâhil gerçekte kimse bilmez. Köpeğin aradığı koku nedir? Adrenalin kokusu mudur, kalp atışının sesi mi, ter ya da idrar kokusu mu? Ne kokusu aradığını kimse bilememiştir. Eğitimlerde biz gönüllü insanları kullanırız, özellikle de köpekten korkan insanları. Depremde de korku yaşadığı için insan, korkan insan kokusu yakın olabilir diye düşünülür.Günün sonunda ne ararlar, nasıl bulurlar gerçekten de kimse bilmez.Çeşitli iddialar var bu konu-

da, bir eğitmene sorduğunuz zaman bir şeyler söyler mahcup olmasın diye ama gerçek değildir. Şu an kaç tane arama-kurtarma köpeğiniz var? Maalesef şimdi 3 tane köpeğimiz var. Başta 2 tane vardı onları emekliye ayırdık. 3 tane daha yetiştirdik. Güney’de de başka yok. Bu köpekleri deprem için eğittik. Bu sayıyı yükseltmemiz gerekir. Bir deprem olduğunda ilk 24 saat çok önemlidir. Yurt dışından gelecek olan köpekler en erken 12 saatte gelebilir. En kritik 24 saatin içinde ne kadar çok köpek varsa o kadar çok kurtarma yapabilirsiniz. O yüzden arama-kurtarma takımını büyütmeye çalışıyoruz. Bu iş için de halktan gönüllüler arıyoruz. Meraklısı varsa bedavaya veriyoruz bu eğitimi. Sadece köpek değil, köpeğin sahibi de eğitilir. Köpek sahibi olmayanlar için de barınaklardan aldığımız köpekleri eğitiriz. Evlere uygun olmayan hiperaktif köpekleri arama kurtarma köpeği olarak eğitiyoruz. Elimizde eğittiğimiz köpeklerimiz var, onlar için de gönüllü idareci arıyoruz.

For police dogs used for detecting narcotics are said to be trained by ‘being made drug addicts’. Is that true? There is no such thing! Actually this is a trick of the trade, but I will tell it anyways just to eliminate the wrong information on people’s minds. First the dog is taught to play with the ball. We get him to love the ball very much. He finds where the ball is when we throw it. When we are throwing the ball, there is a synthetic substance we use, that he can smell. What we use is synthetic and what the police uses is narcotic drugs, but the amount is so little that, even if the dog had eaten it, it wouldn’t be harmed. The dog starts smelling narcotics to find its ball. In time, they start hiding narcotics. The dog sits on it and it sometimes digs it trying to get it out. At that very moment, the trainer gives him the ball. So in fact, the dog plays, he searches his ball. How are dogs that do searches in earthquake debris trained? It is different for recue dogs. Some people do that training with balls too, but that is not right. Balls represent ambition, games.

When games and ambition come together the dog may make mistakes. In narcotics, all that is going to happen is that he would kick down a suitcase. But in the debris, he can step on a wrong spot and actually get killed and have his trainer killed as well. For that reason rescue training is done without a ball. There the hunting instinct is used. The dog actually thinks he is hunting; he thinks he hunts for us. When he finds the prey, he informs the trainer, and his duty is over. These are two different concepts; one is a game and the other is his instinct to hunt. While each and every person smells differently, how do rescue dogs find a person under the debris with smell? I have been in this business for years and nobody, including me knows that. What is it that the dog smells? Adrenalin? Does he hear the heartbeat? Does he smell sweat or urine? Nobody knows. During trainings, we use volunteers, especially people who are afraid of dogs. We think that people get scared during earthquakes so a scared person’s smell may be similar. At the end of the day, like I said, no one really knows what they search

for and how they find it. There are many different arguments. When you ask a trainer, he would say something just to save being embarrassed, but it isn’t the fact. How many search and rescue dogs do you have now? Unfortunately, for the time being, we only have three rescue dogs. There were two, but they retired and we trained three more. There aren’t any in south either. We trained the dogs for earthquakes. We should increase the number. The first 24 hours after an earthquake are very crucial. Dogs that will come from abroad, can be here in twelve hours shortest. In the first most critical 24 hours, the more dogs you have the more lives you can save. So we are trying to improve the search-rescue department. And for this job, we are looking for volunteers. If anyone is interested we give this training free of charge. Not just the dog but the owner of the dog is also trained. Or, we get the dog from dog shelters. Those dogs, that are too hyperactive to be a pet, are trained to be rescue dogs. There are trained dogs that need commanders as well.

Her köpek K9 olabilir mi? Her köpek koruma köpeği olamaz. Hepsinin genetik yapıları farklıdır, eğer genetiğinde yoksa zorlarsanız, ona sadece korkuyla hırçınlığı öğretirsiniz. Köpeğin alacağı eğitim için o genleri taşıyor olması gerekir. Köpeklerde doğru yavrunun elde edilmesi de çok önemlidir ama temel beş komutu her ırk alır. Sadece eğitimi alış şekilleri farklıdır. Mesela bir kangal sevgi sözcükleriyle öğrenir, labrador bez parçasıyla… Irka göre değişir. Önemli olan hangi ırkın nasıl öğreneceğini bilmektir. Kıbrıs için narkotik köpeği yetiştirdiniz mi? Kıbrıs için değil, ABD için yetiştiriyoruz. Polislerimiz köpeklerini Türkiye’den temin eder. ABD sınavı geçmiş olan köpekleri tercih eder. ABD’de narkotik alanda kendini ispatlamış köpekleri tercih ederler. Bizim onlara satışımız var. Bizim yetiştirdiklerimiz, silahlı çatışma ortasında eve giren köpeklerdir. O köpekler ev arar, araba arar. ABD ve Kıbrıs arasında sistem çok farklıdır. Ben o yüzden Kurt köpeklerini tercih ediyorum. Bizim çalıştığımız Alman Kurt’ları da özeldir, kalça çıkığı sorunu yaşamazlar. Bu tür köpekler kaç yıl çalıştıktan sonra emekli olurlar? 10 yıl görev süreleri vardır, sonra emekli olurlar. Biz sattığımız köpekleri, sağlıklı olduklarına dair yazılı sözleşmeyle veririz, onlar da bize yazılı olarak, köpeğin emekli olacağına dair garanti verir. ‘Köpekler atılmayacak, barınağa bırakılmayacak‘ diye anlaşma yaparız. Genelde de emekli olan köpeklerimiz, görev yaptığı polisin evinde kalır. Şecereli köpeği nereden alıyorsunuz? Her köpeğimizin bir alım hikâyesi vardır. En ucuz satın aldığımız köpek de 25 bin Euro’dur. Onun da doğum izni 30 bin Euro’dur. 55 bin Euro’ya mal olmuştur bize. Köpeklerde bir çizgi oluşur. Anne babadan bir birleşim vardır. Bir soy çizgisi çıkarılır, damızlık köpeklerin hiçbir karışımı yoktur. Dünyada artık çok ender bulunuyor. Bu köpeklerin bütün genleri dayanıklıdır. Bunlarla yeni soylar elde edilir.Bu köpekler satıldığında genelde ‘çiftleşemez’ ibaresiyle satılırlar. Çiftleşebilmesi için damızlık parasıyla bir nevi başlık parasıyla verilirler. Bu köpekleri almak için de 4-5 sene beklediğimiz olur ki, genelde istediğimiz kanları elde edelim. 12 tane damızlık köpeğimiz var; bu sayı bir süre daha böyle kalacak çünkü istediğimiz kalitede köpek şimdilik yok. 26

Böyle bir kurt köpeğinin fiyatı ne kadardır? 250 bin Euro kitap değeri var. Açık söyleyeyim; milyon Sterlin teklif edilse satmam. Damızlık bir dişi kurttan kaç kez yavru alırsınız? Geçen sene hiç eşleştirmedik, o yüzden yavrumuz olmadı. Bu sene iki eşleştirme yaptık, bunun da sebebi köpeklerimizi para için değil de bu çalışma gurubumuzu oluşturmak için yetiştiriyoruz. Genelde 2 senede bir,12 yaşına kadar yavrulayabilirler. Eğitim fiyatları nasıl? Eğitim merkezine köpekle birlikte sahibi de gelirse haftada 2 gün, grup halinde 250 TL’den bu eğitimi veriyoruz. Yatılı bırakırsa 600 TL. Evinde eğitim isterse 800 TL. Eğitim gurupla daha iyidir. Orada biz sahibine anlatırız, sahibi köpeğini eğitir. Köpekler grup eğitiminde daha çabuk sosyalleşir; daha kalıcı olur eğitim. İnsanları buna teşvik etmek için ucuz tuttuk grup eğitimini. En pahalı eğitimimiz şu an patlayıcı köpeklerimizdir. Eğitim bedeli 20 bin Euro’dur.

Can any dog be a K9? Not every dog can be a guard dog. They all have different genetic structures, if it is not in his genes, and you push, the only thing the dog will learn is fear and ill temper. The dog should possess the genes for training. Every breed learns the five basic commands. The method of training varies, however. For instance, while a kangal learns with words of love, a Labrador learns with a piece of cloth. It depends on the breed. What’s important is to know the learning method of the specific breeds. Have you trained a narcotics dog for Cyprus? Not for Cyprus, we train for the USA. Our police get their dogs from Turkey. The USA prefers dog that have passed the test. They prefer dogs that have proved themselves in the field of narcotics. We sell to USA. The dogs that we train are dogs that go into houses during shootouts. These dogs search houses and cars. The system is very different between Cyprus and the USA. That is why I prefer wolfhounds. The German Shepherds that we work with, are special, they do not have hip dislocation issues.

After how many years, do these dogs retire? They serve for ten years. When we sell a dog we sign a contract stating that they are healthy. And they sign to guarantee that the dog will retire in ten years. We make agreements to make sure that the dogs will not be left or given to a shelter. Generally, when a dog is retired it stays with the police officer they had been working with. Where do you find Pedigree dogs? Every dog has a purchase story. The cheapest dog we buy is 25 thousand Euros. That dog’s birth permit is 30 thousand Euros. So he actually costs 55 thousand Euros. There is a line in dogs. A combination is formed from its parents. A breed line is created and breed dogs are not mixed. Such dogs are now very rare in the world. All of the genes of those dogs are very stable and new breeds are obtained from them. When those dogs are sold, they are probably sold with the expression “cannot mate”. In order to mate, you have to pay for the breed cost. In order to have the blood we want, sometimes we wait for 4-5 years to be able to get one of those dogs. Now we have twelve breed dogs, and this number is not going to change for a while because we cannot find a dog, that has the quality we look for.

How much would a wolfhound of this kind cost? Theoretically, they cost 250 thousand Euros. Honestly, I wouldn’t sell it for a million Pounds. How many babies would a female breed wolfhound give? Last year we didn’t mate her, so we didn’t have any babies. This year she mated twice. We didn’t do it for money, but to form this work group. Generally they can breed until they are twelve years of age, once every two years. How much does training cost? If the owner comes to the training centre with the dog twice a week, we offer this training for 250 TL for a group. If the dog is left to live-in throughout the training period, it costs 600 TL. If the owner wants training in his own house it is 800 TL. The training is better with a group. There we explain the owner, and the owner trains the dog. Dogs socialize much faster in group trainings and the training is more lasting. We set the price lower to make it more appealing. The most expensive training is explosives training. The training costs 20 thousand Euros. 27

Who demands for dogs, trained for explosives? Patlayıcı eğitimi almış köpekleri kimler talep ediyor? Bu köpeklere en fazla talep İran ve Irak’tan geliyor. Onlar da It is mostly Iran and Iraq who demand these dogs. They buy the Pakistan üzerinden bizden satın alır yani biz Pakistan’a satarız. dogs through Pakistan, so we actually sell them to Pakistan. In Cyprus what is the training that dog owners mostly request? Kıbrıs’ta köpek eğitiminde en çok istenen nedir? Köpeğin; sahibinin üstüne atlamaması, tuvalet eğitimi ve sahi- That the dog does not jump on his owner, toilet training and walkbini çekmeden yanında yürümesi en fazla gelen eğitim talebidir. ing without pulling or dragging the walker is the most commonly requested trainings. Her şeyiyle eğitimini tamamlamış bir köpeğin fiyatı nedir? KNP’li isterseniz ki, bu dünyanın ikinci en zor eğitim sistemidir… How much does a fully trained dog cost? 3.500 Euro’dur. Yerden yemek yememe eğitimi de buna dâhildir. If you want a dog with KNP training, which is the second most expensive training in the world, it costs 3500 Euros. Not eating from the floor is included in the training. Bu işi yapmak için çok sevmek mi lazım? Evet, çok sevmek lazım. Bu sektörde kötü bir ismimiz var maalesef. ‘Köpek eğitim merkezlerinde köpek dövülerek eğitilir’ Do you have to love this job very much to be able to do it? diye bir söylenti var. Bunun da sebebi; vasıfsız insanlar bir kö- Yes, you do. Unfortunately, we have a bad reputation in the sector. peğe ‘otur’ komutunu öğretir ama bir köpeğe masanın üstün- There is a misbelief that ‘in dog training centres, dogs are beaten’. This den yemek almamasını nasıl öğreteceğini bilmez. Fakat ‘ben is because, unqualified persons can teach a dog to sit but they cannot köpek eğitmeniyim’ der. ‘Bu işte güzel para var; gideyim in- teach a dog not to take food from the table. But they still say that they sanların evine para kazanayım’ diye düşünür. Ama birçok şeyin are dog trainers. They think ‘this is a profitable job; I’ll go to people’s eğitimini bilmediği için sinirlenir ve köpeği dövmeye başlar. houses and earn clean money’. But as they do not know how to give Oysa, bir köpeğe bir şey yaptırmak isterseniz ödül olması ge- certain trainings, they get frustrated and beat the dog. But if you want rekir. Köpeğe tıpkı bir çocuk gibi özgüven verilmesi gerekir. to teach a dog something, you should reward it. The dog should have Ödüllendirme ve sevgi şarttır. self confidence, just like a child. Rewards and love are essential. 28

GEZİ / TRAVEL

Maronitler

ve en büyük köyleri Kormacit Ma ro n ites a n d their la rges t villa ge Kormaci t

S. Mehmet

B M

ir zamanlar bu ülkede 50 binle ifade edilen nüfusları olduğu söylenen Maronitler, Lüzinyanlar döneminde, yani 1300’lü yıllarda Kıbrıs’ta en az 60 köyde yaşam sürüyordu… aronites, who are said to have had a population of fifty thousand, once upon a time in this country, lived in at least sixty villages in Cyprus, during the Lousignan Era, which is the 1300’s.

Osmanlıların Ada’yı İngilizlere devrettiği 1878 yılında ise sadece 4 köyleri kalmıştı… 7’nci yüzyıldan beri, Kıbrıs Adası, Maronitlerin de evidir… Bugün Kuzey Kıbrıs’ta, Girne kazasına bağlı Kormacit (Koruçam) ve Karpaşa köylerinde birkaç yüz; Güney Kıbrıs’ta ise yaklaşık 6 bin Maronit yaşam sürüyor… Maronitler günümüzde daha çok Güney Kıbrıs’ta yaşam sürse de, KKTC’deki Koruçam, en önemli köyleri… Maronitler, Katolik Kilisesi’nin Doğu Hristiyan grubuna bağlıdır… Lübnan’daki Maronit Kilisesi tarafından seçilen bir Başpiskopos, Kıbrıs Maronit Kilisesi’nin de başıdır. Maronitler, İsa’dan sonra 350 - 410 yılları arasında yaşam süren Aziz Maron’un (Saint Maron) öğretisine inandıkları ve O’nu takip ettikleri için, yine O’nun adıyla anılırlar… Çeşitli kaynaklara göre Aziz Maron, Suriye’de yaşam sürmüş bir din adamıydı. Bugün, Maronitlerin en yoğun yaşam sürdüğü bölge yine Orta Doğu’dur… Türkiye’nin Hatay ilinde de Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı çok sayıda Maronit yaşam sürmektedir.

When Ottomans gave the island to the British Empire in 1878, they had only four villages... Since the 7th century, the Island of Cyprus is also home to the Maronites as well... Today, in North Cyprus, a couple of hundred Maronites live in North Cyprus in the villages of Kormacit (Korucam) and Karpasa; and in South, there are around six thousand Maronites... Even though more Maronites live in South than the North, Korucam (Kormacit), which is located in North Cyprus, is their most important village... Maronites are under the Eastern Christian group of the Catholic Church. An Archbishop, elected by the Maronite Church in Lebanon is the head of the Maronite Church in Cyprus. Maronites follow and believe in the teaching of Saint Maron, who lived between the years 350-410 A.D. and they are still referred to as with his name... According to various sources, Saint Maron was a religious functionary who lived in Syria. Today, most of the Maronite population in the world still live in the Middle East. In Hatay in Turkey, many Maronites live as Turkish citizens.

Aziz Maron, Bizans İmparatorluğu’nun bölgeye, yani Anadolu ve civarına egemen olduğu dönemde çok saygın biriydi… Aziz Maron’un Bizans ile bağını anlatan en önemli olaylardan biri, 405 yılında İstanbul (O yıllarda Konstantinopolis) Başpiskoposu Aziz John Hrisostomos’un (Or todoks olmasına rağmen) kendisinden “hayır duasını istemiş” olmasıdır… Aziz Maron 410 yılında öldük ten sonra, adına Lübnan’ın Bekaa Vadisi’nden doğan ve Türkiye’nin Hatay ilinden geçip Akdeniz’e dökülen Asi Nehri (Orontes) üzerinde büyük bir manastır inşa edildi ve inananları,

Saint Maron, was a very respected figure when the Byzantine Empire ruled the region, that is to say, when they had control over Anatolia and around. One of the most important incidents that reveal the ties between Saint Maron and the Byzantine, is the fact that Saint John Hrisostomos, Archbishop of Istanbul (then Constantinople) in the year 405, asked for his blessing even though he was an Orthodox. After Saint Maron died in 410, a big monastery was built in his name on the Orontes River, which springs in the Bekaa Valley of Lebanon, runs through Hatay in Turkey and flows into the Mediterranean and believers managed to maintain this religious group... The most significant characteristic of Maronites is that they still speak their own language called “Aramaic”. This language is also the language of Jesus Christ. Maronites in Cyprus, use this language among themselves, however, younger generations do not use it as commonly, as a result of education in the Hellenic language. In the 7th century, Arabs invaded Syria... The Byzantine Emperor said to all the Christians who lived in there, to migrate for their own sake... That is when Maronites first came to Cyprus... And during that migration, Maronites 32

günümüze kadar bu dini grubun adını yaşatmayı başardı… Maronitlerin en önemli özelliği hala kendi dilleri olan “Aramaic ” adlı dili kullanıyor olmalarıdır. Bu dil, Hz. İsa’nın da dilidir. Kıbrıs’ taki Maronitler, kendi aralarında bu dili konuşsa da, genç nesiller, Helence eğitim nedeniyle eskisi kadar yaygın olarak dillerini kullanamamak tadır. 7’nci yüzyılda, Araplar, Suriye’yi ele geçirir… Bizans İmparatoru, bölgede yaşam süren tüm Hristiyanlara, “güvenliğiniz için göç edin” der… Maronitlerin Kıbrıs’a gelişleri ilk kez bu yüzyıldadır…

Ve bu göç sırasında Maronitler ilk kez kendi başpiskoposlarını da seçerler… Tamamen bağımsız bir dini grup haline dönüşürler.

Müslümanlar, Asi Nehri üzerindeki Aziz Maron Manastırı’nı 938 yılında yıkar… Bölgede kalan Maronitlerin Kıbrıs’a ikinci göçü gerçekleşir.

Ancak bu durum da başlarına bela olur… Bağımsız bir dini grup olmaları, öteki Katolik kiliseleri ve Ortodoks Kilisesi’ni de rahatsız eder. Cezalandırmalar, sürgünler falan yaşanır…

1300’lü yıllarda, Katolik Lüzinyanların krallarından biri olan Guy de Lusignan, kendi dininden çok sayıda Maronit’i Kıbrıs’a taşımaya yardımcı olur. Bu, Maronitlerin Ada’ya üçüncü büyük taşınmasıdır.

Dini inanış farklılıkları nedeniyle, Suriye’de hem Müslümanlar hem de Or todoks Bizanslılar tarafından rahatsız edilmeleri, göçün başlıca sebebidir… Belirgin sayıda Maronit ’in 8 ’inci yüzyılda Kıbrıs’ta çoğaldığı görülür.

13’üncü yüzyılın sonlarında, ya da 14’üncü yüzyılın başlarında, Haçlılar, İslam’a karşı ciddi bir yenilgi alır ve İslam’ın bu zaferi, dördüncü büyük Maronit göçünün Kıbrıs yoluna çıkması anlamına da gelecektir…

also elected their own Archbishop for the first time... Thus, they become a completely independent religious group. However, this causes them some serious trouble... Their becoming an independent religious group disturbs other Catholic Churches and also the Orthodox Church. Some were punished and exiled... The fact that, they were incommoded by both Muslims and Orthodox Byzantines in Syria was the major reason of migration. It was observed that the population of Maronites grew in Cyprus in the 8th century. Muslims destroyed Saint Maron Monastery on Orontes River in 938... Maronites, who’d lived in that area, started a second phase of migration to Cyprus. Within the 1300’s, Guy de Lousignan, on of the kings of Catholic Lousignans, helped the migration of many Mironites, who belonged to his religion, to the island. This was Maronites thir major migration to Cyprus. At the towards the end of the 13th century, or beginning of the 14th century, Crusaders were defeated by Muslims and this victory by Islam, meant the beginning of the forth major migration of Maronites to Cyprus. 33

Beşparmak Dağları üzerinde, 60 köyde, en az 50 bin Maronit, yıllarca, hatta yaklaşık 400 yıl yaşam sürer… Maronitler her zaman sessiz, sakin, hayvancılık ve çiftçilikle uğraşan, komşuları ya da başka dinlere mensup kişilerle kavgayı sevmeyen insanlar olarak kalırlar. Ancak, henüz Ada’ya Osmanlılar gelmeden yani 1571 yılından önce, salgın hastalıklar, doğal asimilasyon gibi nedenlerle Beşparmak Dağları üzerindeki Maronit köylerinin sayısı 60’tan 33’e düşer… Venedikliler döneminde Katolik Maronitler de askere alınır ve Osmanlılara karşı savaşır. Bu savaşın bedeli ağır olur… 1596 yılında, Osmanlıların Ada’yı fethinden tam 25 yıl sonra, Ada’daki Maronit köylerinin sayısı 19’a iner… 34

Bunun sebebi, Osmanlıların Maronitleri öldürmesi ya da Ada’dan kovması değildir… Ancak şu bir gerçek tir ki, savaş sırasında, yani 1570 – 71 yıllarında çok sayıda Maronit de Ada’yı “sözde” savunmaya çalışırken ölmüştür. Aynı yıllarda, yani 1600’ün hemen öncesinde, Ada’daki Maronit Kilisesi’nin Başpiskoposluğu, Lübnan’a taşınır… Kilise gücünü yitirince, çok ağır vergiler altında kalan Maronit köylerinin büyük çoğunluğu İslam’ı seçer, bir kısmı da Ortodoks olur… Palmieri adlı yazara göre İslam’ı seçen Maronitler, yıllarca “gizli bir şekilde” kendi dinlerini de uygulamayı başarır ama sonuçta doğal bir hızla Müslümanlaşır…

Osmanlılar, Maronit toplumun dini işlemlerini Rum Ortodoks Kilisesi’ne devredince, birçok Maronit’in “Ortodokslaşması” süreci de hız kazanır… Ancak, 1845 yılında, Ada’daki Fransız Konsolosu’nun da yardımı ve büyük çabaları ile Maronitlerin “dini işleri”, Ortodoks Kilisesi’nden ayrılır… Maronitler, kendi güçlerine ve kiliselerine İngiliz döneminde, yani 1878’den sonra tamamen kavuşacaktır ama artık Ada’da sadece dört Maronit köyü kalmıştır… Bunlar, hala Maronitlerin yaşadığı Kormacit ve Karpaşa ile Maronitlerin 1974 yılındaki savaş sırasında boşalttığı Asomatos ve Ayia Marina köyleridir… Geçtiğimiz günlerde bir grup Ayia Marinalı Maronit, KKTC Cumhurbaşkanı Dr. Derviş Eroğlu’nu ziyaret ederek, 1974’te terk ettikleri köylerine dönmek istediklerini belirtti.

they fought against Ottomans. The cost of this war was burdensome... In 1596, 25 years after the Ottomans conquered the island, the number of Maronite villages decrease to 19...

On the Besparmak Mountains (Five Finger Mountains), in 60 different villages, at least 50 thousand Maronite, lived for years, actually, for 400 years. Maronites have always been and still are calm, quiet people, who earn their lives with stockbreeding and farming and who avoid problems with their neighbours and members of other religions.

The reason for this is not because Ottomans killed or chased them away... however, it is a fact that in 1570-71 many Maronites died, while supposedly they were defending the island. During the same years, that is right before 1600, the Archbishop of the Maronite Church on the island moves to Lebanon...

the Greek Orthodox Church, many Maronites became Orthodox. However, in 1845, with the support and efforts of the French Consulate on the Island, the “religion related affairs” of Maronites, were separated from the Orthodox Church. Maronites gained back their powers and churches during the British Era, that is after 1878, however, by then, there were only four Maronite villages left on the island. These are Kormacit and Karpasa, where they still live, and Asomatos and Ayia Marina, which they had to evacuate during the war in 1974. Recently, a group of Maronites from Agia Marina, visited TRNC President Mr. Dervish Eroglu and told him that they want to go back to their villages they had left in 1974.

When the Church looses power, most of the Maronite villages, which were subject to heavy taxes they could not afford, became Muslims, and some became Orthodox.

However, before Ottomans came to the island that is, before the year 1571, due to epidemics and natural assimilation the number of Maronite villages on Besparmak Mountains (Five Fingers) decreased by almost half; from 60 to 33...

According to author Palmieri, Maronites who chose Islam, manage to practice their own religion “secretly” for years, however, eventually become Muslims at a natural phase.

During the Venetian era, Catholic Maronites were also enrolled in the army and

When Ottomans handed over the religious procedures of the Maronite community to

Kıbrıs’ta iki taraf arasında geçişlerin başladığı 2003’ten bu yana, özellikle Kormacit Köyü’nde çok sayıda eski Maronit evi onarıldı; üstelik yenileri bile yapıldı. Eskiden sadece bazı hafta sonları ve dini günlerde Güney’den gelip Kormacit’e geçen Maronitler, şimdi köylerine daha sık gidiyor; hatta emekli olanların büyük çoğunluğu, zamanının büyük bölümünü köyünde geçirmeyi tercih ediyor… Maronitler, 1960 yılındaki nüfus sayımında, yani Kıbrıs Cumhuriyeti’nin ilk yılında, bu dört köyde 2 bin 750 kişidir. Günümüzde Kıbrıs’ta 6 bin Maronit’in yaşam sürdüğü söyleniyor. Rum Temsilciler Meclisi’nde bir temsilcileri var… Ama oy hakkı yok; sadece Ermeniler ve Latinlerle birlikte, azınlık sayılan toplumlarının sorunlarını gündeme getirebiliyor…

1974 yılında Maronitlerin neredeyse tamamına yakını Güney Kıbrıs’a göç etmiştir. Kormacit Köyü’nde 100, Karpaşa’da ise 10 civarında Maronit kalmış; gerisi, Güney Kıbrıs’ta, Lefkoşa civarındaki Anthopouli, Aydemet bölgeleri çoğunlukta olmak üzere, Limasol, Larnaka, Marki, Kotçat ve Baf’a göçmüştür. Maronitlere geçmiş yıllarda Güney’den Kuzey’e geçip, aileleri ile görüşmeleri izni verilmekteydi. 2003 yılında, Kuzey ve Güney arasındaki kapılar açıldıktan sonra, Maronitler, Karpaşa ve Kormacit köylerindeki evlerine ciddi yatırım yapmaya ve en azından bunları tamir edip tatillerde kalmaya başladı. Her iki köyde müthiş bir canlılık dikkat çekiyor. Özellikle hafta sonları, çok sayıda Maronit gelip, artık köylerinde kalıyor…

Since 2003, when crossing between north and south Cyprus was made possible, many old Maronite houses were restored in Kormacit; moreover some new ones were built too. Maronites who used to come to Kormacit from the south only on some weekends and religious days, now visit their village more often; and most retirees prefer to spend most of their time in their village. The results of the population census in the first year of the Cyprus Republic that is in 1960, there were 2 thousand 750 Maronites in four villages... Today, it is assumed that around six thousand Maronites now live on the island. They even have a representative in the Greek Parliament. But he does not have the right to vote; he can, just like the representatives or Armenians and Latin on the island, bring forward the issues related with minorities. In 1974, almost all Maronites migrated to South Cyprus. In Kormacit village, only 100 people and in Karpasa village only 10 people were left; the rest of the population moved to Anthopouli and Aydemet in South Nicosia and also to Limassol, Larnaca, Marki, Kotcat and Paphos. In the past, Maronites were allowed to come to North from South to visit their families. In 2003, when the border gates between the North and the South were opened, Maronites started investing in their houses in Kormacit and Karpasa and started staying there at least during holidays. In both villages a splendid livelihood is observed. Especially during the weekends, many Maronites come and stay in their villages...

KÜLTÜR / CULTURE

KUZEY KIBRIS’TA BATIL İNANÇLAR -1

SUPERSTITIONS IN NORTH CYPRUS -1

Gürkan Uluçhan

Batıl İnanç Nedir?

What are superstitions?

atıl inanç, denenmeden, akıl kurallarına, mantık ilkelerine uygulanmadan benimsenen, genel geçerliliğini yalnızca başkalarından aktarılan olaylara, söylentilere borçlu olan bir düşünce ve davranış çeşididir. Batıl inançlar incelendiği zaman bunların temelinde korku, istek veya korunma gibi duyguların yattığını söyleyebiliriz.

uperstitions are ideas and actions taken without being tried, assimilated without applying the principles of logic, generally based on accounts via hearsay and reliant upon word of mouth. When superstitious beliefs are examined it is possible to say that they stem from fear, desire or the need to protect one’s self.

Bilindiği gibi Kıbrıs Adası, birçok farklı kültüre ev sahipliği yapmıştır ve bu kültürler günümüzde Kıbrıs Türk kültürünü şüphesiz etkilemiştir. Kuzey Kıbrıs’taki batıl inançlara baktığımız zaman farklı kültürlerin etkilerinden ötürü çok farklı batıl inançlara rastlamak mümkündür. Şüphesiz bilim çağında yaşayan bizler bu inançlardan veya hurafelerden oldukça uzak olmalı, günlük hayattaki uygulamaları da bilimsel verilere dayandırmalıyız. Buna karşın batıl inançlar da bir toplumun kültürünün ayrılmaz parçalarıdır. Passatempo ekibi olarak farklı yaşlarda olan ve farklı bölgelerde bulunan Kıbrıslılarla görüşmeler gerçekleştirdik. Bu görüşmeler neticesinde yazılı olmayan, ancak Kıbrıslıların büyük kesminin inandığı bazı batıl inanışları sizin için derledik. Keyifle okumanız dileğiyle...

It is well known that the island of Cyprus has played host to numerous different cultures and that these various cultures have affected today’s Turkish Cypriot culture. When we look at the superstitious beliefs in North Cyprus it is plainly visible that there are very different superstitions influenced by the many different cultures that came before. There is no doubt that, we, who live in this age of science, should distance ourselves from these beliefs and superstitions and base our daily implementations on scientific facts. Yet, superstitions are an inseparable part of a community’s culture. The Passatempo team visited and conducted interviews with Cypriots of different ages and of various areas. Here are the results of those interviews; unwritten superstitions yet believed by so many Cypriots. Enjoy…

Kuzey Kıbrısta İnanılan Batıl İnançlar Superstitious Beliefs Bebek ve Çocuklarla İlgili Batıl inançlar: • Bazı kesimlerde, yeni doğan bir bebeğe anne sütünden önce bir damla nar suyu içirilirdi. Böylece bebeğin, büyüdüğü zaman çok zeki olacağına inanılırdı. • Erkek çocuk sünnet olurken, annesi oklava sallarsa sünnet acısız ve kolay gerçekleşirmiş. • Bir inanca göre, çocuğun doğumundan itibaren 40 günü geçmeden tırnağı kesilmemelidir. Kesilirse, çocuğun büyüdüğü zaman hırsız olacağına inanılırdı. • Bebek, ayaklarının altından öpülürse şanssız olurmuş. Ensesinden öpülürse çabuk küser, alıngan olurmuş. • Çocuğun göbeği, babasının cüzdanına konulurmuş ki babasına bolluk, bereket getirsin. İkinci çocuk doğduğu zaman anne, babanın cüzdanından bunu alır, kendi cüzdanına koyarmış ve yeni bebeğinki babanın cüzdanına konulurmuş. • Özellikle kız bebeklere doğumundan itibaren 40 gün boyunca her gün, büyüdükleri zaman tüysüz olmaları için karınca yumurtasının yağı sürülürmüş. • Yeni doğan bebeklerin gözlerinin sürmeli olması için gözlerine sürme çekilirmiş.

in North Cyprus Superstitions to do with Babies and Children: • In some parts, a new born baby would be fed a drop of pomegranate juice before being breastfed. They believed that this way the baby would grow up to be very intelligent. • When a male child was being circumcised it was believed that if a mother swung a rolling pin, the circumcision would be less painful. • According to one belief, a baby’s nails shouldn’t be cut until he/she was 40 days old. If they were cut before then it was believed that the child would grow up to be a thief. • If a baby was kissed under its feet, it would be unlucky later on in life. If kissed on the nape they would become sulky and resentful when they grew up. • The baby’s umbilical cord would be put in the father’s wallet to bring him prosperity and plenitude. When the second baby was born the mother would take the umbilical cord of the first baby and place it in her own purse, replacing the old one with the new baby’s umbilical cord in the father’s wallet. • Up until they were 40 days old, each day the babies would be rubbed with oil gained from ants eggs. This was especially used on baby girls so that they would be less hairy when they grew up. • Eye liner was applied to newborns so that when they grew up they were naturally kohl eyed.

Nazara Karşı Korunmak İçin Uygulanan Batıl İnançlar

Superstitions about Protection against the Evil Eye

• Nazar olduğu düşünülen evde zeytin yaprağı yakılır ve evdeki herkes dumanı soluyarak ‘gözü olanın, gözü çıksın’ der. Bu inanış, günümüzde de hemen her evde uygulanmaktadır. • Nazara karşı evde tütsü yakılması da yaygın bir uygulamadır. • Nazar boncuğu uygulaması, Adamızda da uygulandığı gibi, mavi rengin nazarı aldığı düşüncesi de Ada genelinde hakimdir. • Kıbrıs’ın bazı bölgelerinde, evlerde giriş kapısının üzerine kaplumbağa kabuğu veya hayvan boynuzu asılmasının da nazara karşı koruyacağı inancı hakimdir.

• In homes where they thought the evil eye was present olive tree leaves would be burnt, household occupants would then breathe in the smoke and chant ‘May the evil eye go blind’. This belief is still practiced in nearly all households in Cyprus. • Burning incense in homes to protect against the evil eye is also a common practice. • Blue amulets used against the evil eye is also practiced on the island, people also believe that the colour blue removes the effects of the evil eye. • In some areas of Cyprus, turtle shells or animal antlers are hung on the door to ward off the evil eye.

KUZEY KIBRIS’TA TİLKİ İLE İLGİLİ ANLATILAN EFSANE

THE MYTH TOLD IN NORTH CYPRUS ABOUT THE FOX

ilki; zekası, zerafeti, güzel yüzü ve yürüyüşü ile oldukça müstesna hayvanlardan biridir. Adamızda tilki oldukça boldur. Özellikle gece yarısından sonra yolda belde, hatta bahçelerimizde bile karşımıza çıkabilirler.

he fox is a stunning animal with its wit, elegance, smiling face and walk. Foxes are numerous on the island. You can come across a fox on the roads, or even in gardens after midnight.

Kuzey Kıbrıs’ta tilki ile ilgili olarak anlatılan bir efsane bile vardır. Efsaneye göre Kufes Köyü’nde işine gitmek için erken kalkan bir köylü sabah ezanı okunurken köyün kuzey kesmindeki Salahor mevkiine uzanmış. Daha sonra bu köylü, küçük bir tepe üzerinde bir tilki görmüş. Tilki, arka ayağı üzerine oturmuş iki ön ayağını dua eder bir vaziyette kaldırmış, yüzünü de ezanın okunduğu yere doğru çevirmiş ve ezanı dinliyormuş. Her gün sabah ezanından önce evden çıkan köylü bu manzaraya defalarca tanık olmuş. Tilki, ezan bitene kadar iki ön ayağı havada, yüzü camiye dönük olurmuş, ezanın bitiminde de doğal haline dönerek hızla gözden kaybolurmuş. Kufes Köyü’nde neredeyse herkes bu manzaraya tanık olmuş. Günümüzde bu efsaneden dolayı Kuzey Kıbrıs’ta tilkiye “Peygamberin Köpeği” denilmektedir. Bu efsanede gerçeklik payı var mıdır bilinmez ama, gecenin bir vaktinde Ada’daki geziniz sırasında yolda karşınıza bir tilki çıkarsa, aracınızı yavaşlatarak ona yol vermenizi tavsiye ederiz. Çünkü araçlarında aşırı süratli seyahat eden dikkatsiz sürücüler nedeniyle Adamızdaki tilki nüfusu hızla azalmaktadır.

Kıbrıs Efsaneleri / Myths of Cyprus

There is even a myth told about the fox in North Cyprus. As the myth goes, a villager from Kufes Village woke up early to go to work, and while the call for prayer was being read, he was at Salahor region, north of the village. Later, the same villager saw a fox on a small hill. The fox was sitting on his back legs, raised her front legs, as if it was praying and turned his head towards the voice of the call for prayer, as if it was listening to it. The villager, who left his house before the morning call for prayer, witnessed the same thing over and over again. The fox would raise his front legs and face the mosque until the call ended, and hastily disappear after the call finished. In the Kufes Village, almost everyone witnessed this. Because of this very myth, in North Cyprus, foxes are called ‘the dog of the Prophet’. One can never be sure whether this myth is even partially true, but we recommend that if you come across a fox while driving your car on the roads of the Island, slow down and give way, because owing to the careless fast drivers, the fox population is unfortunately decreasing on the island day by day. İlüstrasyon / Illustration: Sevcan Çerkez

Kıbrıs Ağzı / Cypriot Dialect

Dereye Fında Etmek

ereye fında etmek; Ada’da “İşe yaramaz bir eşyadan kurtulmak” anlamında kullanılan bir deyimdir. Eskilerin çokça kullandıkları bu enteresan deyim, günümüzde unutulmaya yüz tuttuğu için Passatempo ekibi olarak bu deyimi hatırlatalım dedik.

İlüstrasyon / Illustration: Sevcan Çerkez

Hurtling into the Runlet

urtling into the runlet is a saying used to describe “getting rid of something useless”. Although used quite commonly by the elderly, nowadays it is on the verge of dying, so as the Passatempo team, we wanted to remind you of it.

Özellikle Kuzey Kıbrıs’ta köylerde, kadınların, çalışmayan ev aletlerine kızarak; “Fında edecem seni şimdi dereye” dediklerine hemen her Kıbrıslı tanık olmuştur. Hatta köylerde erkekler, çalışmayan traktör ya da arabalarına kızdıklarında bu deyimi sıkça kullanırlardı.

Almost any Cypriot must have witnessed a villager woman telling off a broken home appliance “I’ll hurtle you into the runlet now!” Men, in the rural areas, used this saying quite often when they got angry with broken tractors or cars.

Bu deyimdeki ‘dere’ tabirinden kasıt, şüphesiz Ada’nın en uzun deresi olan Kanlıdere’dir. Bu deyimin çokça kullanıldığı zamanlarda oldukça gür bir biçimde akan Kanlıdere ise günümüzde eskisi gibi akmamaktadır ve maalesef yatakları da bu deyim gibi silinmeye yüz tutmuştur.

The ‘runlet’ referred to in this saying, is of course the longest creek of the island Kanlıdere. During the times this saying was used often, Kanlıdere was running wildly, whereas now, its beds are, just like this saying, on the verge of disappearing. 43

SPOR / SPORT

2010 Dünya Şampiyonu’nundan

Vücut Geliştirme Sırları...

Bu ayki “Spor” bölümümüzün konuğu, 2010 Dünya Vücut Geliştirme Şampiyonu Yakup Çavuşgil Passatempo okurlarına ilginç açıklamalarda bulundu.

The Secrets to Bodybuilding by the

2010 World Champion...

Our guest in this month’s “Sports” section 2010 Body Building Champion Yakup Çavusgil shared some interesting facts for Passatempo readers.

Can Sarvan 44

Öğrenciyken hobi olarak başladı; dünya şampiyonu oldu

000 yılında öğrenciyken hobi olarak vücut geliştirmeye başlayan 2010 Dünya Vücut Geliştirme Şampiyonu Yakup Çavuşgil, 2004 yılından itibaren yarışmalara katılmaya hazır hale geldiğini belirtiyor. 2004’te ilk kez katıldığı yarışmada Kıbrıs üçüncülüğünü, 2005’te Kıbrıs birinciliğini kazanan sporcu, 2006 ve 2007’de de Kıbrıs birincisi unvanını koruyor. Çavuşgil, 2008-2009 arasında profesyonel spor hayatına ara vermek zorunda kaldığını ve maddi imkansızlıklara çözüm bulmak amacıyla özel sektörde çalışmaya başladığını aktarıyor. 2009’da tekrar Kıbrıs birinciliğini alan Çavuşgil, 2010’da Cumhurbaşkanlığı Kupası yarışmalarında birinci olmasının ardından Türkiye Milli Takımı Avrupa Seçmeleri’nde de Türkiye üçüncüsü oluyor. Yakup Çavuşgil, Federasyon’un teklifi ile Kanada’da 2010 yılında World Bodybuilding & Fitness Federation’nın düzenlediği Dünya Vücut Geliştirme Şampiyonası’nda sadece finallere katılmayı hedeflerken, 23 ülkeden 296 sporcu arasından KKTC’yi temsil ederek, açık ara ile Dünya Şampiyonu olmasının gururunu yaşıyor. 46

“2,5 saatte 73 kilodan 68 kg.’ye indim” Aynı yıl Almanya’daki dünyaca ünlü NAC (National Athletic Comitee) Mr. Universe Şampiyonası’na katılan sporcunun boyuna göre kilosu fazla çıkınca, 2.5 saat içinde 73 kilodan 68 kg. 200 grama indiğini anlatıyor Çavuşgil. Saunada 15-20 dakikalık seanslarla yaklaşık 5 kilo verdiğini ifade eden sporcu, bunu su içmeden saunada terlemekle sağladığını belirtiyor. Vücudunun 2,5 saatte birden kaybettiği kilolar nedeniyle yarışmada ancak 10.’culuk alabildiğini kaydeden Yakup Çavuşgil, şampiyonalarda kasın sunumu, görünüşü ve vücut hatlarının belirginliğine bakıldığını aktarıyor. “Kasları jüriye gösterirken gülümsemek çok yorucu” Şampiyonalarda en zorunun kasın sunumundan ziyade kasları jüriye gösterirken gülümseme gerekliliği olduğuna dikkati çeken sporcu, kasları jüriye sunarken dişleri gösterecek şekilde gülümsemenin insan için hayli zorlayıcı olduğunu vurguluyor. Şampiyonalarda yaklaşık 5 dakikalık bir sunu ve 1 dakikalık müzikli bir şov yapıldığını belirten Çavuşgil, vücut geliştirme sporunda eklem sakatlıkları yaşamamak ve fıtık olmamak için dikkatli hareket etmek gerektiğinin altını çiziyor.

It started out as a hobby while he was in high school; he then went on to become a World Champion

tarting out as a hobby while he was a student in the year 2000, the 2010 World Bodybuilding Champion, Yakup Çavuşgil, states that he was ready to enter tournaments from 2004.

In his first competition in Cyprus, which he entered in 2004, Çavuşgil came third, in 2005, he won first place and went on to keep his title in 2006 and 2007. Çavuşgil goes on to explain that he had to take time out of his professional sports career between 2008 and 2009, and was forced to enter the private sector to eliminate existing economic difficulties. Going on to win another first place in Cyprus in 2009, Çavuşgil also came first in the Presidents Cup and following that, won third place in the Turkish National Team European Elections in Turkey. Yakup Çavuşgil, upon receiving an invitation from the Sports Federation and aiming only to participate in the finals, took place in the 2010 World Bodybuilding Championship, organised by CanadaWorld Bodybuilding and Fitness Federation and representedTRNC. By a landslide took first place out of 296 sportsmen from 23 different countries, becoming the proud winner of the World Championship. “I went from 73 kilos to 68.2 kilos in a matter of 2,5 hours” During the same year, the sportsman participated in the world famous NAC (National Athletic Committee) Mr Universe Championship, however, due to his weight being too heavy for his height, Çavuşgil explains that he was forced to go from 73 kilos to 68.2 kilos in no more than two hours. The sportsman tells us that normally he is able to lose approximately 5 kilos by spending 15 to 20 minutes in the sauna, and that he was able to lose the required amount during the tournament without drinking any water and sweating away the weight in the sauna. Yakup Çavuşgil explains that he was only able to come in 10th due to his body losing the weight in 2,5 hours and that the presentation, the appearance of the muscles and how distinguished the outline of the body is, are all taken into consideration when judging a champion. “Smiling while showing off your muscles to the judges is tiring” During the championships, other than the presentation of the muscles, the sportsman draws attention to the fact that it is imperative to smile. Çavuşgil explains that while flexing the muscles it is extremely difficult to bare your teeth and grin. Going on to explain that championships consist of a five minute presentation and a one minute show accompanied by music, he also adds that one must move carefully in body building sports in order to prevent joint injuries and hernias. 47

“Günde 800 gr. et yemek şart” Yarışma zamanlarında günde 800-900 gr. tavuk göğsü yediğini; normal dönemlerde ise günlük 400-500 gr. tavuk veya bonfile yemek gerektiğini vurgulayan sporcu; normal bir insanın kilo başına günde 1 gr. portein alması gerekirken sporcuların ise kilo başına günde 3-4 gr. protein alması gerektiğini belirtiyor. Bu nedenle protein destek hapları kullandıklarını ifade eden Çavuşgil, günlük protein ihtiyacını böylelikle tamamladıklarını anlatıyor. “Fazla protein desteği almak vücudu büyüteceğine küçültür” Protein tozu, aminoasit ve glutaminlerin mutlaka doktora danışılarak alınmasını gerektiğini vurgulayan sporcu, bu tür destekleyici hapların biliçsizce kullanımının vücudu büyütmek yerine küçülteceğini dile getiriyor. Her şeyin fazlasının zarar doğurduğunu anlatan Çavuşgil, yarışmaya girmeyen vücut 48

geliştiricilerin protein tozu kullanmak yerine ihtiyaçları olan proteini günlük besinlerden karşılayabileceklerine işaret ediyor. “Aylık protein destek maliyeti 2.000 TL’ye kadar çıkıyor” Kuzey Kıbrıs’ta vücut geliştirme sponsoruna devletten destek almakta ciddi zorluklar yaşandığını kaydeden sporcu, vücut geliştiricilerin sadece protein destek haplarının aylık maliyetinin 1.500-2.000 TL’ye dayandığını açıklıyor. Bir yarışmaya hazırlanmak için için yaklaşık 10 bin TL harcama yapması gerektiğini ifade eden sporcu, bundan sonraki dünya şampiyonalarına katılmak istediği halde, maddi imkansızlıklar nedeniyle katılamayabileceğini vurguluyor. 2013’te NAC Vücut Geliştirme Dünya Şampiyonası’nın Kuzey Kıbrıs’ta yapılacağını belirten Çavuşgil, bu yarışmalarda KKTC’yi temsil edebilmeleri için sponsora ve devlet desteğine zorunlu olarak ihtiyaç duyacaklarını kaydediyor.

“It is imperative to eat 800 grams of meat a day” Çavuşgil explains that throughout the competitions he consumes between 800900 gr. of chicken breast and emphasizes that a sportsman should eat between 400500 gr. of chicken or steak during normal times; while a normal person should consume 1 gram of protein for every kilo per day, sportsmen should have 3-4 grams of protein for every kilo per day. It is for this reason that sportsmen, in order to complete their daily protein intake, use protein supplements, states Çavuşgil. “Overuse of protein supplements makes the body lose rather than gain muscles” Çavuşgil stresses that protein powders, amino-acids and glutamines should always be taken under a doctor’s directive and that these types of supplements, when used incorrectly can cause the body to lose rather than gain muscle. Explaining that too much of anything can be harmful,

Çavuşgil also states that bodybuilders not entering any tournaments can have their protein needs met by an intake of daily nourishments. “Monthly protein supplement expenses reach up to 2000 TL” Noting that attaining any support from the government for bodybuilding sports in Cyprus is extremely difficult, the sportsman goes on to explain that bodybuilders can spend up to 1,500-2,000 TL per month on protein supplements alone. Stating that it takes approximately 10,000 TL to prepare for a championship tournament, Çavuşgil informs us that although he would like to take place at the next world championship he is unable to do so due to financial difficulties. As the next NAC Bodybuilding World Championship is due to take place in North Cyprus, Çavuşgil explains that government support and sponsorship is mandatory for them to be able to represent TRNC in this tournament. 49

“Vücut geliştirme cinsel performansı düşürmez, artırır” Sohbetimizin son bölümünde vücut geliştirme sporunun cinsel performansı düşürdüğüne dair bazı söylentilerin gerçekle ilgisi olmadığını açıklayan Yakup Çavuşgil, vücut geliştirmenin aksine vücuda büyük bir zindelik verdiğini ve vücut geliştiricilerin aldığı hormon destek ünitelerinin vücuttaki testosteron hormonunu artırdığını vurguluyor. Bu nedenle vücut geliştiren erkeklerin gerek zindelik gerek hormon itibarıyla cinsel performanslarının azalmasının söz konusu olamayacağını kaydediyor. “Bodybuilding doesn’t decrease but increases one’s sexual stamina” During the last part of our conversation, Yakup Çavuşgil clarifies that rumours of bodybuilding sports decreasing sexual stamina holds no truth to it, on the contrary that bodybuilding greatly vitalizes the body and that the hormone supplements that bodybuilders take actually increase the testosterone hormone levels in the body. Therefore, reinforces that a decrease in either vitality or sexual stamina is out of the question for men who participate in bodybuilding sports. 50

İLK 3 AY HEPSİ BEDAVA!*

HAYVANLAR ALEMİ / ANIMAL KINGDOM

KUZEY KIBRIS’TA THE LOVE OF

Gürkan Uluçhan

PAPAĞAN AŞKI

PARROTS IN NORTH CYPRUS

ayvanlar aleminin bu ayki konuğu, gerek renkleri, gerek sevimlilikleri ve gerekse insan sesini taklit edebilme yetenekleri ile pek çok hayvanseverin gönlünde taht kuran papağan.

he guest this month’s Animal kingdom is the parrot: an animal that is close to all our hearts, be it because of their cute mannerisms, colours or their ability to imitate human voices.

Parrots are from the Psittaciformes family and have curved bills, sarcous and thick tongues; multi coloured shiny feathers, and live in warm climates. Due to its climate, Cyprus is a suitable environment for parrots to live in. Parrots have short, clawed zygodactyls, two toes at the front and two at the back. The bases of their front toes are interconnected by a short web. The first and fourth toes face backwards and make it possible for them to obtain a grip from behind, while with the help of their beaks they make agile climbers; a sight which brings joyful moments for the onlookers. Due to their ability to use their beaks as a third leg during climbing, they are considered the best climbing birds. Their tongues are short and coarse. Thanks to their bills and

tongues they are able to shell and eat shelled nuts. It is for these characteristics and their vivid colours that these particular birds are loved by children. In natural habitat parrots live in trees. However, their abilities at imitating human voices and memorizing melodies have made them household pets, where they live in cages. Because of their strong memory capacities they are able to memorize and repeat words without knowing their meanings. Male parrots articulate better than females. Their training however, requires patience. Parrots from the tropical rainforests are green in colour and can excellently camouflage themselves. Their average life spans are 70 years. Parrots that live in cages have a shorter lifespan.

Papağan, papağansılar sınıfını oluşturan, kıvrık gagalı, etli ve kalın dilli, rengarenk parlak tüylü, sıcak iklimlerde yaşayan kuş türlerine verilen isimdir. Kıbrıs, iklimi itibarıyla papağanların yaşaması için oldukça elverişlidir. Papağanın ayakları kısa ve ikisi önde, ikisi arkada olmak üzere dört parmağa sahiptir. Ön parmakların dipleri kısa bir zarla birbirine bağlıdır. Arkaya yönelik birinci ve dördüncü parmak geriden kavrar ve gaganın yardımı ile çeviklikle tırmanabilir ve bu manzarayı izleyenlere keyifli anlar yaşatır. Tırmanma anında gagalarını üçüncü bir ayak gibi kullanma özelliklerinden dolayı en iyi tırmanıcı kuşlar olarak kabul edilirler. Dilleri kısa ve serttir. Gaga ve dilleri sayesinde kabuklu yemişleri soyup yiyebilirler. Bu özelliklerinden ve parlak renklerinden dolayı çocukların gönlünde taht kurmuşlardır. Papağanlar, doğal ortamlarında, ağaçlarda yaşarlar. Ancak insan sesini ve melodileri ezberleyerek tekrarlama kabiliyetlerinden dolayı, birçok evde kafeslerde beslenmektedirler. Papağanlar, çok kuvvetli hafızaları sayesinde öğrendikleri sözcükleri, anlamlarını bilmeden tekrar ederler. Erkekler, dişilerden daha iyi konuşur. Eğitimleri ise sabır ister. Tropikal orman bölgelerindeki papağanlar yeşil olup, oldukça iyi kamufle olabilirler. Ortalama ömürleri ise 70 yıldır. Kafeslerde yaşayanların ömürleri daha kısadır. 53

Bazı popüler papağan türleri şunlardır: Muhabbet Kuşu, Amazon Papağanı, Jako (Gri Papağan), Kakadu, Cennet Papağanı (Lovebird), Sultan Papağanı (Kokodil). Kuzey Kıbrıs’ta ise en çok beslenen çeşitleri Muhabbet Kuşu, Cennet Papağanı ve Sultan Papağanı’dır. Bu 3 çeşit papağanın fiyatı ise Ada’da pet shoplarda 20-60.TL arasında değişiklik gösterir. Çiftler birbirine oldukça bağlıdır. Eş konusunda oldukça seçici hayvanlardır. İri yapıda olanların dişileri yılda 2-3, küçükleri ise daha çok yumurta yaparlar.

Papağanla ilgili İlginç Bilgiler Beslediğiniz papağanların kafeslerine çiğnemeleri için ağaç parçaları koymak faydalıdır. Kuşlar sınıfı içerisinde beyin organizasyonu en gelişmiş olan canlılar papağanlardır. Papağan, korsan kuşu olarak da bilinmektedir. Eskiden denizdeki uzun yolculuklardan sıkılan korsanlar, karaya çıktıklarında aldıkları papağanları ehlileştirerek gemi yolculuklarına renk katıyorlarmış. Bir rivayete göre bu hayvanların bazı türleri bir basamaklı sayılar arasında toplama yapabiliyor. Some popular parrot species are as follows: Budgies, Red-Lored Parrots, Grey Parrots, Cockatoos, Lovebirds, and Cockatiels. The most common parrots in North Cyprus are Budgies, Cockatoos and Cockatiels. These three breeds of parrots generally range between 20 – 60 TL in pet shops on the island. Parrots that mate are highly tied to one another and are extremely picky when it comes to mating. Each year larger female parrots lay two to three eggs, while smaller ones lay more.

Interesting Facts about Parrots It is useful to put parts of trees in your parrot’s cage for them to gnaw on. Among the bird breeds, the parrot is the animal with the most developed brain cognition. Parrots are also known as pirates’ birds. Long ago pirates, bored of the long sea journeys, would capture the parrots from the island they landed on, educate them and add some much needed fun to their journeys. According to rumours, specific birds from this species are able to add one-digit numbers. 54

DOĞA / NATURE

CÜMBEZ AĞACI SYCAMORE FICUS SYCOMORUS

Stella Aciman

ir ağaç düşünün… 713 yıldır yaşayan! Köklerini derinlere salmış, yedi koluyla göklerin mavisini selamlayan. Bu güzel Ada’da izlerini bırakan; Lüzinyan, Venedik, Osmanlı, İngiliz dönemlerinin her birinde vakur duruşundan hiçbir şey kaybetmeden, Gazi Mağusa’da Lala Mustafa Paşa Camii’nin ana girişinde yaşayan bu anıt ağacın adı Cümbez! (Ficus Sycomorus) 15 metre boyunda ve 5 metreyi bulan gövdesiyle adeta bir abide… Bu güzel ağacın boyu 2.70 metreye ulaştığında 7 dala ayrıldığı ve her bir dalın bir yüzyıla denk geldiği söylenir. Her şubat yapraklarının dökülüşünü izlerim içimde biriken hüzünle çünkü ağacın öldüğünü, bir daha hiç yapraklanmayacağını, meyvelenmeyeceğini düşündürtür bu görünüm bana. Bahar ayları başladığında hemen koşarım Cümbez’ime. Dallar, güneşin henüz az yakıcı olduğu günlerde başlar pıtraklanmaya. Baharın insanlara verdiği enerji gibi Cümbez’im de coşmaya başlar ve yapraklara bezenir her bir dalı… Sonra gelsin meyveler! Yılda yedi kez meyve verir, yani çok bereketli bir ağaçtır. Meyvesi tropikal bir incir türüdür ve çok da lezzetlidir. Eski Mısır’da, kerestesinden dolayı önemli bir ağaç olan Cümbez’in meyvesine Firavun Meyvesi de denir. Meyvesinin yanı sıra, dalları ile yazın yakıcı güneşinden kaçmak isteyenler için iyi bir sığınaktır Cümbez Ağacı.

hink of a tree... that has been living for 713 years! Shot its roots all the way to the depth of the soil, kissing the skies with its seven branches. The name of this monumental tree, which has survived solemnly through the Lousignan, Venetian, Ottoman and British eras, standing at the main entrance of Lala Mustafa Pasha Mosque in Famagusta, is Sycamore! (ficus sycomorus) It is 15 meters tall, and with its five-meter-wide trunk, it is merely a monument... It is believed that, when the tree reaches 2.70 cm, in height, its trunk divides into seven branches and each branch symbolises a century. Every February, I watch it shed all its leaves with sadness in my heart, because this view makes me feel like the tree has died and that it will never again grow leaves or fruits. When spring comes, I run to my Sycamore. Branches start burring, on those days, when the sun is not very hot. Just like, people do, boosted up with the energy of spring, my Sycamore exuberates and leaves cover every bit of its branches. Then come the fruits! The tree fruits seven times a year, so it is a very fruitful tree, literally. Its fruit is a tropical fig type and it is delicious. In ancient Egypt, Sycamore was a significant tree due to its lumber and its fruit is called the Pharaoh’s Fruit. Besides the zesty fruits, with its branches Sycamore is a good shelter for those who want to avoid the sun. 57

YOL NOTLARI / ROAD NOTES

GÖKDELENLERİN GÖLGESİNDEKİ ÇOCUKLAR

Cem Sarvan cem.sarvan@gmail.com

entler vardır; görkemli güzellikleriyle, ışıltılı görüntüleriyle, tarihi yapılarıyla, içindeki insanlarıyla büyülerler. Kentler vardır; yeşil öylesine dokunmuştur ki onlara, kendinizi pastoral bir resim içinde hissedersiniz. Kentler vardır; New York gibidir.

CHILDREN UNDER THE SHADES OF SKYSCRAPERS

ome cities fascinate you with their spectacular beauties, glittering scenes, historical buildings and people who inhabit it. Some cities bear a shade of green that makes you feel like you are in a pastoral picture. Some cities are like New York.

Evet; ne içine dalıp da kendinizi kaybedeceğiniz bir tarihi eser, ne de sokakları süslercesine tuvalden çıkmış yeşil var New York’ta. Ama sizi cezbeden, gözünüzü ondan alamadığınız bir çekicilik benliğinizi sarıyor bu uzun boylu şehirde. Tek başına birer çirkinlik örneği olan gökdelenler birleşip, ‘’en güzel nasıl dururuz’’ diye düşünmüşler de; ondan sonra sıraya geçip poz vermiş gibiler. Atıyorum kendimi bu gölgesinden serinlik eksik olmayan yapıların arasına. İlk kez böylesine çoklar benim için. Camlarından yansıyan güneş ışıkları bile ulaşamıyor bana. Manhattan’ın paralel caddelerinde ki, şüphesiz dünyanın en kolay adres bulunan caddeleridir; gökyüzünü delen ince, renkli, aynalı, uzun binalar bütün şehre hakim olmuşlar. Gökyüzünden aşağıya, yollardan da yukarıya bakmak istiyorum aynı anda. Büyüklüğün, binaların dev boyutlarının farklı bir çekim etkisindeyim adeta.

In New York, there are no historical buildings, where you get carried away, nor are there greens on the roads, that can make you feel like you are in a drawing. However, there is something alluring, something inviting that embraces your soul here, in this tall city. It is as if skyscrapers, that happen to be very ugly by themselves, got together and said “how can we look beautiful”, then stood side by side and posed. I found myself among these buildings, where it is always cool. This is my first time among so many skyscrapers. Not even the sun light that reflects from their windows reaches me. In Manhattan’s streets, all parallel to each other, making the place the easiest city to find the address you are looking for, thin, elegant, colourful, mirrored, tall buildings rule over the city. I want to look down from the sky and up to the sky from the roads at the same time. I feel as if I am within a different gravitational field; that of greatness. 59

Manhattan’ın en ucundan yukarıya Harlem’e doğru bütün caddeler benim artık. Bir köşeyi dönüşümde Paul Auster’le karşılaşma olasılığını düşünerek, onun New York sokaklarında geçen bir romanını okuyorum molalarımda. Bu yol beni Harlem’e götürecek. Caddeler yormuyor, karşıma çıkan görüntüler, insanların koşuşturmacası seyre değer. Köşeden bir kahve alıyorum; bu şehir elinizde dumanları tüten bir kahveyle yürürken daha da güzelleşiyor. Gözüm yan duvarı boyanmakta olan bir binanın cephesindeki çalışanlara takılıyor. Aklıma 1940’larda çekilen gökdelenlerin tepesinde korkusuzca çalışanların fütursuzca oturdukları fotoğraf geliyor. Siyah beyazdır o günler ve yüksekliğin baş döndürücü etkisini fotoğraflara bakarken bile hissedebilirsiniz. Vizörümden yakınlaşıp, fotoğraflarını çekiyorum iskele üstünde çalışanların. Binaların arasında tepelerde kalmışlar. Nedense bu şehirde en çok ilgimi çekenler gökdelenler ve onların arasında inadına tüm doğallıklarını yaşamaya çalışan çocuklar. Yolda bir grup çocuk beni durduruyor, şakalaşıyor, ellerindeki topla paslaşıyoruz. Grup bana poz veriyor. Yüzlerindeki neşe daha ne kadar sürecek bu ülkede, onlar büyüdükçe Amerika’nın yiyip tüketen çarkına kapılacaklar mı acaba? Bu düşünceler aklımdan geçerken çocukların içindeki bir çift gözle karşılaşıyorum. Çikolata teninden ışıldayan gözlerinde kalıyorum. Bir deklanşör sesi ve o an donuyor. Ayrılırken o bir çift göz de benimle beraber geliyor, eşlik ediyor sanki bakışıma.

Now every street from upper Manhattan all the way to Harlem is mine. Thinking about the possibility of running into Paul Auster, when I stop to catch my breath, I read one of his books that takes place in New York. This road will take me to Harlem. The streets are not exhausting, I enjoy every piece of scenery like I enjoy people’s rush. I buy a cup of coffee from the shop on the corner; the city gets even more beautiful with the steaming coffee in your hand. The workers painting the flank of a building catch my eye. This reminds me of the photograph of workers from the top of skyscrapers, sitting indifferently, taken in the 1940s. Those days were black and white, and the dazzling effect of the height can even be felt from the photograph. I zoom in my optical view finder and take a picture of the workers on the scaffoldage. They stand among buildings, on hills. For some reason, skyscrapers happen to draw my attention more than anything else in this city, and children who strive to live their nature among these buildings. A gang of kids stop me on my way, joke around, we play with the ball they have. Then, they pose for me. I wonder for how long this joy will last on their faces; will they also get carried away within the exhausting wheel of America? Lost in these thoughts, I got caught by a pair of eyes. I was captivated by his glittering eyes, on his chocolate skin. The sound of the shutter release, and the moment froze. As I left, his eyes accompanied me, accompanied my sight.

Central Park’ın yemyeşil çimlerine uzanıyorum. Dinlenmek, sakince düşünmek, yeşilliğin arasından parkın karşı tarafında yükselen binalara bakmak bedenimi gevşetiyor. Dilleniyor binalar. Yalnızlar, hüzünlüler sanki. Parkın çevresi aç binalarla çevrilmiş, iştahla bakıyorlar ortalarındaki vahaya. İnsanlar binalardan kaçarcasına atmışlar kendilerini yeşil halılara. Bu çok kapılı parkta günlerce kalarak doğanın tadına varmak öylesine kolay ki... Brooklyn Köprüsü şehrin içindeki farklı kısımları bağlayan en önemli araç benim için. Dünyanın sayılı köprülerinden birinin üstünde yürüyorum, alt kattan arabalar geçiyor. Köprünün üstündeki detaylara dalıyorum. İlk geçişimdeki hayranlık sonralarda da değişmiyor. New York’ta kaldığım sürece Brooklyn Köprüsü benim için karşımdaki binaların ilginç yüzlerini seyrettiğim vazgeçilmez bir durak oluyor. Tribeca Film Festivali’nin içinde kalabalığa karışmış, sel sularına kapılmış ağaç misali bırakmışım kendimi. Film afişleri, tanıtımlar, haberler, şenlik eğlenceleri arasında kaybolmuş durumdayım. Triangle Below Canal Bölgesi geçen yıllar içinde kısaltmasını vermiş şehrin bu kısmına ve film endüstrisinin merkezi olmuş. Eğlenceler içinde bir boyama perdesinin önündeyim, karşımda dünyanın en güzel resmi ve bir çocuk var. Renklerle yaptıkları, boyamaları, boya tenekelerinin yerlerde devrilmiş duruşları beni film festivali içinde bir filmin içine sokuyor ve filmin küçük oyuncusu kahramanım oluyor o gün. Onun mavi giysiler içindeki saf hali bir simge artık benim için; çirkinliklere karşı kullandığım, düşündüğüm ve dönüp dönüp baktığım bir sembol.

I lied on the green grass of Central Park. It relaxes my body to rest, contemplate and look at the buildings rising across the woods. Buildings find their tongue. They seem lonely, rueful. The park is surrounded by ravenous buildings, they stare at the oasis in the middle. People seem to have thrown themselves on green carpets as if they were running to get away from buildings. In this park with so many gates, it is so easy to indulge nature... Brooklyn Bridge is the most important tool connecting many different regions of the city. I am walking over one of the most special bridges in the world, cars are driving by, beneath me. I get carried away with the details on the bridge. My adoration isn’t any less than the first time. For the time I spent in New York, Brooklyn Bridge was an indispensable spot for me, where I watched the intriguing faces of the buildings. In Tribeca Film Festival, I left myself to the crowd, like a tree being drifted by the flood. I feel lost among film posters, banners, news, festivities. The Triangle Below Canal Region is abbreviated to give the area its name and it has become the centre of film industry. I am now standing by a painting sheet and the most beautiful painting of the world and a kid stands in front of me. What he did with the colours, his paintings, even the way paint boxes are scattered around put me in a movie in the film festival and the young actor becomes my hero for the day. His naive stand in his blue clothes is symbolic for me now; a symbol I use against the ugly, I reflect on and look repeatedly. 61

New York’un içinde yürüyorsanız, karşınıza çıkan müzelere, sergilere girip farklı dünyaların içinde dolaşmalısınız. Guggenheim Müzesi, çevresindeki bütün köşeli mimari yapılara inat dairesel yapılmış, içinde de bu küreselliği yaşayabileceğiniz bir tarzdadır. Amerika’nın en ünlü mimarlarından biri olarak kabul edilen Frank Lloyd Wright’in, New York’taki tek ürünü olması, bu yapıya karşı olan ilgiyi de artırmış haliyle. Sarmal yapısı içinde sergilenen koleksiyonlar müzenin her gün binlerce ziyaretçiyle dolup taşmasını sağlıyor. Yine eskiden Guggenheim Müzesi yakınlarında olan, ancak sonradan taşınan Ulusal Fotoğraf Müzesi de içinde sergilenen sıradışı çalışmalarıyla fotoğraf severlerin kaçırmaması gereken bir mekan. Öyle ki, Irak savaşına ait en acımasız, en gerçek ve tarafsız fotoğrafları bu müzede izleyebilmiş olmam, sanırım bu sava en iyi örnektir.

If you are walking along the streets of New York, you should visit the museums you see and wander around in different worlds. The Guggenheim Museum is a round building, just to spite all the edgy architectural structures surrounding it; and the interior also allows you to experience this sphericity. The fact that this building is the only building in New York designed by Frank Lloyd Wright, who is considered to be one of America’s most famous architects, makes it even more special. The collections exhibited within its spiral structure make thousands of guests flock to the museum everyday. With its unique pieces, the National Museum of Photography, which was located close to the Guggenheim but, has now been moved elsewhere, is another venue that should be visited by those who are fond of photography. The fact that I saw the most brutal, the most real and unbiased photos of the war in Iraq in this museum, must be the most concrete proof of this. 62

Tabii ki, Doğal Tarih Müzesi, insanlık tarihini anlatan dünyanın sayılı müzelerinden biri olarak üşenilmeden, uzun uzun özümseyerek gezilmesi gereken bir yerdir. Burada kendinizi gezegenlerden, dünyanın oluşumuna; hayvanlardan insanlık tarihinin önemli aşamalarına kadar gerçek bir hayal dünyasında bulabilirsiniz. Müzeyi bir dinlenme aracı olarak düşünürseniz, yine yollara düşme zamanı gelmiştir artık. Rota bu kez, Harlem. İşte gezmek bazen şansınızı zorlayarak doğru zamanda doğru yerde olmayı yakalamaktır. Tıpkı bir gökkuşağını ya da yıldız kaymasını kaçırmamak gibi; o gün de New York Times tarafından bir yıldır planlanan Harlem projesinin içinde bulunmak, eşine zor rastlanır bir tesadüfün yarattığı bir fırsattı. Harlem’in bütün öğrencilerinin bulunduğu yerde, beni orada özgürce dolaştıracak, etkinliğin içinde fotoğraf çekmemi sağlayacak tek bir beyaz yalan vardı ki, o da New York Times Türkiye servisinde çalışmak. İşte bu küçük beyaz yalanla kolay olmasa da, hayatımın en özgür ve en keyifli fotoğraf günlerinden birini geçiriyordum. Birbirinden güzel gülen, neşeli, rengarenk çocukların halleri ve Harlem ve Amerika. Aynı mekan ama apayrı kavramlar, aynı mekanda olması bile garip geliyor insana.

Needless to say, the Museum of Natural History, which is one of the most special museums of the world, presenting the history of humanity, should be toured with patience and absorbed slowly. Here, you find yourself in a magical world, witnessing the creation of planets, animals and the major phases of human history. If you think of museums as places to rest, now it is time again to hit the road. Now we are heading towards Harlem. Travelling is pushing your luck sometimes, to catch the right moment at the right place. Just like seeing a rainbow or a falling star; that day, finding myself in the Harlem project, whish had been planned by New York Times for a year, was a once in a lifetime opportunity. All I needed was a white lie, to be able to wander freely where all of Harlem’s students were, and to be able to take photos as I wished; so I told them I worked at New York Times’ Turkey branch. With this cute little white lie, even though it was not easy, I was having one of the most pleasurable photography experiences of my life. Joyous, colourful children with beautiful smiles and Harlem and America. Same atmosphere but totally different concepts; the fact that they belong to the same city, is itself, hard to believe. 64

New York yetmiyor bana ama artık dönüş zamanı. Kendimi rastgele attığım bir barda karşımda caz yapan sevimli bir grup var. Son gecemin hüznü müziğe karışmış, caz olup akıyor. Henüz geceyarısı bile olmamışken bar müdavimlerinde bir azalma yaşanıyor ve hatta bir süre sonra barda tek başıma ben kalıyorum izleyici olarak, bu dinlemesi pek keyifli olan grubun karşısında. Endişem müziği bitirme olasılıkları, ne de olsa tek müşteri var. Gülünesi ve şaşılası bir tesadüf. Müzik bitmiyor, sandalyemi çekiyorum gerilerden sahne önüne, sadece bana müzik yapıyorlar. Bir ara sonradan isminin George Brown olduğunu öğrendiğim saksafoncu kenarda sırasını beklerken sigara yakıyor. Amerika, kapalı mekan ve sigara. Anlaşılır gibi değil. Bir süre yüzüme yerleşen muzip bir gülümsemeyle izliyorum George Brown’u. Kim ne derse desin bu müzik siyahilere yakışıyor. Elimde kağıt bir şeyler not alırken dayanamıyorum, kalkıp sigara istiyorum George Brown’dan. Şaşırıyor ama veriyor, yakıyorum sigaramı keyifle. Uzun zamandır gördüğü ilk otlakçı edasıyla süzüyor beni. ‘’Sigara tiryakisi değilim ama sizi görünce canım istedi’’ deyince gülümsüyor babacan bir ifadeyle. Yerime oturup Amerika’da bulunmayacak bir ortamda caz dinlemeye başlıyorum. Gözümün önünden köprüler, gökdelenler, çocuklar geçiyor. Çocukların neşeli kahkahaları gökdelenlere yansıyan güneşe karışıyor. Buraya gelmeden önce kafamda şekillenen New York ile; tanıştığım, kısa da olsa yaşadığım New York’un ne kadar farklı olduğunu düşünürken omuzuma bir el dokunuyor. George Brown elinde birasıyla yanıma oturuyor, bana da getirmiş bir tane. Ne yazdığımı soruyor anlatıyorum o anı aktarmaya çalıştığımı. İlginç geliyor, ‘’benim sıram geldi mi?’’ diyor. Bu kez ben gülümsüyorum, ‘’belki bunları bir yerlerde yayımlarım’’ dediğimde gözlerinin içi gülüyor, kendi fotoğrafının çıkacak olmasının heyecanıyla.

One can never get enough of New York but now is time to leave. There is a charming jazz band in this bar I randomly popped in. The fact that I am leaving tomorrow makes me sad, and the gloom of my feelings mixes with the music and becomes jazz. It was not even midnight when the frequenters of the bar started leaving, and soon I was the only audience of the group making delightful music. I worry that they may finish the performance as I am the only customer. That was an amusing and amazing moment. The music didn’t stop, I moved my chair from the back of the bar, closer to the stage and they made their music only for me. The saxophonist, who I later find out to be George Brown, lights a cigarette while waiting for his turn. America, closed area and cigarettes. That was pretty astounding. I watched George Brown with a mischievous grin for a while. I do not care what everyone thinks, I think this music suits people of darker skin colour. While I was taking some notes on the piece of paper I was holding, I cannot resist but ask for a cigarette from George Brown. He was surprised but he gave me one. I lit my cigarette. He looked at me like he hadn’t seen a sponger for a long time. When I said “I normally do not smoke, but when I saw you smoking, I felt like one” he smiled fatherly. I went back to my seat and continued listening to jazz music in an unusual atmosphere in America. Bridges, skyscrapers, children pass by my eyes. Children’s joyful laughter shines on the sunshine that hits the skyscrapers. While I was thinking how different the New York I imagined before I came here and the New York I met and lived is, a hand touches me on the shoulder. George Brown sits besides me with his beer in his hand and he has an extra bottle for me. He asks me what I was writing and I tell him that I was trying to write about the moment. He finds it interesting and asks whether I already wrote about him. Now it is my turn to smile. I say “maybe I’ll publish them somewhere one day” and see his eyes shine with joy, with the excitement of knowing that his picture will be there. 65

Sohbet ve müzik içiçe sürüyor. Kendimi o barın içinde bırakarak dışarıdan bakıyorum ortama, hatta daha da uzaklaşıyorum; gökdelenler, gün batımı, koşuşturan çocuklar, Harlem hızla akıyor gözlerimin önünden... Yıllar geçiyor bu kez evimizin minik de olsa Central Park’ı andıran görüntüsünün önünde buluyorum kendimi. Gözlerimi kapıyorum ve George Brown’un muhteşem solosuyla başbaşa kalıyorum. Notalarda New York var... Music accompanied the conversation. I left myself in that bar and look at the venue from outside. Then I go even further and see the skyscrapers, sunset, children running around, Harlem... I suddenly visualized myself in front of our home, which resembled a miniature Central Park. I closed my eyes and enjoyed George Brown’s solo all alone. The notes he played sang New York... 66

SANAT / ART

Camdan Minyatür Filler

Sedat Akkoyun

’un Eseri... is the creator of Glass Miniature Elephants

am… Yüzyıllardır hayatımızın her bölümünde var olan bir nesne. Ana maddesi kum olan cam, Romalı tarihçi Pliny’e göre ilk kez Fenikeli denizciler tarafından bulunmuştur. Kumun bol bulunduğu Mısır ve Mezopotamya’da ilk cam ve tasarımı görülür. M.Ö. 1. yüzyılda cam üfleme çubuğunun bulunmasıyla camın gelişimi başlar. Bu gelişim bir sanat dalını da ortaya çıkarır… Cam sanatı! Bu ay sizleri, baba mesleğini sürdüren başarılı bir cam sanatçısıyla tanıştıracağım. Dünyanın en küçük fil biblosunu yapan Sedat Akkoyun!

Stella Aciman 68

lass… An object that has been part of our lives for centuries. According to the Roman historian Pliny, glass, made mainly from sand, was first found by Phoenician sailors. The first glass design was seen in Egypt and Mesopotamia, where sand is found in abundance. The development of glass begun in the 1. Century B.C., when the glass blow tube was found. This development is also the beginning of a form of art…the art of glassmaking! This month I am going to introduce you to a glasswork artist, who carries on the tradition left to him by his father. The man responsible for the world’s smallest elephant figurine, Sedat Akkoyun!

Nasıl öğrendiniz bu sanatı? 1968 senesinde babam; bu işin piri Kemal Akkoyun’ un yanında çırak olarak işe başladım. Çıraklık devresi çay getir götür, atölyeyi silip süpürmekle geçti. Patronum babam dahi olsa, 5 yıllık çıraklık devresini geçirdim. Amcamlar da babamla beraber çalışıyordu. Tabii bu seneler içinde devamlı gözlem yaptım. Onların el hareketlerini, camı tutuş ve çevirme şekillerini 5 yıl takip ederek, hiç ocağın (şalama) önüne geçmeden izledim. Sonra... Sonra, yavaş yavaş ustalarımıza cam eritme tekniğinde yardımcı olmaya başladık. Çünkü atölyemizde o zamanlar geyik, deve gibi büyük parçalar yapılıyordu. Ben ve kardeşlerim, bunların camlarını hazırlar, ustalarımıza verirdik. Bu işi de öğrendikten sonra ufak figür çalışmalarına başladım.

How did you learn this art form? I started this job in the year of 1968 where I became an apprentice to my father, an old hand at this art form. My years as an apprentice went by with making tea rounds and cleaning the atelier. Even though my father was the boss I still went through five years of apprenticeship. My uncles also worked with my father. Of course, throughout those years I always observed what they were doing. For five years, without stepping in front of a furnace I watched their hand movements, the way they held the glass and turned them. And then… Then I gradually began to help the masters in their glass melting techniques as, back in those days, our atelier produced sizable pieces such as deer and camel ornaments. My brothers and I would prepare the glass and give them to the experts. After I learnt this procedure, I then went on to make small figurines. 69

Yani kaç sene sonra eliniz camla buluştu? Beşinci sene buluştu, yedinci sene ise ilk modelimi yaptım… Fildi. Bu işin temel direği fil yapımıdır. Çünkü fil figüründe, cam sanatında kullanılan her türlü el ve kol hareketlerini yapabiliyoruz. Her modelin ayrı kol omuz hareketleri vardır ama bütün figürlerin hareketleri fil yapımında vardır. Fili yaptıktan sonra diğer figürlere geçiş yapılır. Başrol fildir… Sonra kademe kademe ustalarımızdan öğrendiğimiz ördek, tavşan, kedi yani halkın en fazla ilgi gösterdiği hayvancıkları yapmaya başlıyoruz. Hangi tür cam kullanıyorsunuz? Kullandığımız cam, Swarovski’nin kristal camıdır. Çünkü Swarovski’nin camları bazı renklerle anlaşıyor. Ürünü bitiriyorsun, renklendirme yaptığın yer daha sonra soğumaya bırakıldığında çatlıyor. Bu duruma camın anlaşmaması diyoruz. Swarovski’nin kristal camında bu olay nadir oluyor ve yerli camlarla ve muranoyla da anlaşıyor.

So after how many years did you actually touch the glass? I first touched the glass in my fifth year and in the seventh made my first model… It was an elephant. The pillar of this job is the production of elephant figurines. The reason behind this is that when making an elephant figurine, you use all the hand and arm movements needed in the art of glasswork. Each model has a different arm and shoulder movement but all of these are combined in the making of elephant ornaments. After you’re able to make an elephant, that’s when you move on to other figurines. The leading role belongs to the elephants… Our masters then taught us how to make the most popular animal figurines among society such as ducks, rabbits and cats. What kind of glass do you use? The glass we use is Swarovski crystal glass; given that Swarovski glass is compatible with various colourings. Firstly you finish the product, then the area where you have coloured the glass is left to cool and can sometimes crack. We call this checking. With Swarovski glass this is a rare occurrence and this glass is also compatible with local and Moreno glass.

Günde kaç cam adet fil yapabiliyorsunuz? Ufak boyutta bir filin yapımı benim için beş dakikadır, gerisini düşünün artık.

How many elephant figurines can you make in one day? It takes me five minutes to make a small elephant figurine, you figure out the rest.

En fazla hangi modellere talep var? En fazla, tüm dünyanın uğuruna inandığı fillere talep var. Bir de yunus balığı, kedi, köpek, tavşan gibi sevimli hayvan figürlerine talep var. Yedi tane fil, dilek fillerini; tek fil de şansı sembolize ediyor.

Which models are most in demand? There is mostly demand for elephants, which people conceive as lucky. Also cute figurines such as dolphins, cats, dogs and rabbits are in demand. Seven elephants represent the wish elephants and one symbolizes good luck.

Özel istekler oluyor mu? Mesela; insanlar kedi, köpeklerinin resimlerini getirirler ve biblolarını yapmamı isterler. Bire bir aynısı olmasa da, onların modellerini de çıkarabiliyorum. Size yaptığım Pegasus çalışmasını kendi beynimde yarattım ve sanatımın yaratıcılığını kullanarak yaptım.

Do you get any special requests? For example people bring me pictures of their cats and dogs and ask me to make figurines of them. Even if they are not exactly the same, I can model them. The Pegasus piece I made for you was something I conjured in my head and made using my art’s creativity. 71

Dünyanın en küçük cam filini yaptığınızı söylüyorsunuz… 15 senedir yapmış olduğum bir ürün bu. Kıbrıs’a gelmeden, Çeşme’de başladı bu olay. Bunun müracaatını Guinness Rekorlar Kitabı’na yapmak istedim ama KKTC’nin tanınmamasından dolayı rekorlar kitabına giremeyeceğimi öğrendim. Ama gerek Türkiye’deki gerek buradaki televizyon programlarında bu küçük fil yayınlandı. Bütün cam sanatçılarına, yapmış olduğum bu ürün konusunda hodri meydan da dedim. Fakat bu güne kadar karşıma bir cam ustası çıkıp, ‘ Ben bu küçük filden 20 tane yaparım’ diyemedi. Şu anda 18 tanesi hazır ama 24 taneyi de yapacağıma inanıyorum. Bu kadar küçük bir fili sadece ellerinizi kullanarak mı yapıyorsunuz? O fili yaparken ne gözlük ne cımbız, hiçbir alet kullanmıyorum. Tamamıyla ellerimle yapıyorum. Bir tek koparırken cımbız kullanıyorum. Sadece cam, beyin ve el hareketlerimle yapıyorum. Yurtdışından gelenler, hiç böyle bir çalışma görmedikleri için hayranlıkla izliyor ve duygularını ifade ediyorlar. Bu da benim için bir rekordur. 72

You said that you’ve made the world’s smallest elephant figurine… This is a product I have been making for 15 years. Before I brought it to Cyprus, it started in Cesme. I wanted to apply to the Guinness Book of Records for this feat and found that I couldn’t do this due to the Northern Republic of Cyprus not being recognized as a country. However this little elephant figurine was aired on both national and Turkish television. I have also challenged my fellow glassmaking artists on this product that I have made. However, up until this day not one glassmaking master has approached me and said “I can make 20 of those small elephant figurines”. At the moment 18 are ready but I aim to make 24 of them. Do you use only your hands in making such small elephants? When I make that elephant I use neither specs nor tweezers. I use only my hands. I only use the tweezers when I snap it off. I use only glass, my hand movements and my brain. Visitors who come from abroad have never seen such work and watch with admiration and then voice their feelings. For me, this is a record. 73

YAŞAM / LIFE

MAĞUSA’DA BİR GÜN A DAY IN FAMAGUSTA Stella Aciman

üzel, sıcak bir yaz günü Mağusa gezimize başlıyoruz. Surlariçi Mevkii, hem tarihi güzellikleri hem de birbirinden farklı restoranları, kafeleri ile sizleri bekliyor. Öncelikle güzel bir kahvaltıya ne dersiniz?

e start our tour of Famagusta on a beautiful, sunny day. The Old City Wall awaits you with both its historical treasures and its numerous different restaurants and cafes. Firstly, what do you say to a nice breakfast?

Foroğraflar / Photographs by: Hamid Zakeri Hanjani

Tarihi Kaleiçi’nin girişinde, 1976 yılından beri hizmet veren Petek Pastanesi, ferforje ve ahşapla döşenmiş görüntüsüyle sizi bekliyor. Bir köy kahvaltısına ne dersiniz? Tahinpekmez, nor, hellim peynirleri, bal, çeşitli yeşillikler; peynirli, patatesli, kıymalı gözlemeler, çörekler ve Kıbrıs’a özgü macunlar… Yanında mis gibi kokan demli çay! Derseniz ki, ‘ buraya özgü bir şey yemek istiyorum…’ O zaman size Petekzade tatlısını, yanında kesme Maraş dondurmasıyla yemenizi şiddetle tavsiye ederim. Petekzade tatlısı; ezilmiş Antep fıstığı ve kaymakla yapılan bir çeşit baklava… Müthiş bir lezzet! Ada’nın, tek Maraş dövme ve kesme dondurmasının yapıldığı mekânda; incirli, muzlu-fındıklı, güllü-fıstıklı, portakal-fıstıklı cezeryelerin, vitrin üstündeki görünüşleri bile insanın iştahını kabartmaya yetiyor. Mekâna veda ederken, kendi yapımları ceviz macununu almayı ise unutmayın! Kıbrıs’ın en fazla tarihi eserlerini barındıran Mağusa Suriçi gezinize, Katolik tarihinin en görkemli yapısı olan St. Nicolas Katedrali’nden başlayabilirsiniz. Osmanlı Döneminde değiştirilen ismi ile Lala Mustafa Paşa Camii… Katedralin temeli ile birlikte dikilen 713 yıllık Cümbez ağacının heybetli dallarının altında bir nefes almayı ihmal etmeyin… Öğlen sıcağının etkisini gösterdiği saatler başlamıştır artık. Haydi biraz soluklanalım, acıkmaya başlayan midemizin sesini dinleyelim…

At the entrance of the historical castle walls, Petek Bakery & Patisserie which has been in service since 1976, decked in wood and wrought iron fencing eagerly awaits your visit. What do you say to a traditional village breakfast? Molasses with tahini, curd cheese, hellim, honey, assorted greens; cheese, potato or mince pancakes, buns and a Cypriot specialty, mastic candies… And to complete it a fragrant, brewed cup

of tea! If you’re thinking along the lines of “I want to try something specific to this place…” then I most strongly recommend you try the Petekzade desert with a dollop of Maras ice cream to accompany it. Petekzade desert is baklawa filled with crushed pistachios and fresh cream... An outstanding taste! The island’s only cafe which sells hand churned ice cream; a selection of fig, banana and hazelnut, rose and peanut, orange and peanut Turkish delights are enough to get your tummy rumbling. As you say goodbye to this place, don’t forget to pick up some of their homemade mastic candy. On our journey through the Famagusta Old City Walls, which host most of Cyprus’ historical artefacts, we can begin with Catholic history’s most magnificent building, St. Nicolas Cathedral. Otherwise known by its other name changed during the Ottoman reign, Lala Mustafa Pasha Mosque… Don’t forget to stand under the grandiose branches of the Sycamore tree, planted in 713 at the same time as the cathedral’s foundations were constructed, and just breathe… The heat of the afternoon sun has now started to show effect. Come; let’s take a break and quiet the rumbling of our stomachs. 75

Ginko Restoran, Mağusa Medresesi’nin tarihi binası içinde yer alıyor. Mekâna girdiğiniz zaman sol tarafınızda Osmanlı Dönemi’nde yapılmış kubbeli bir salonla karşılaşıyorsunuz. Aynı mekânın sağ tarafı ise Venedikliler tarafından gotik mimarisi kullanılarak yapılmış, tarih iç içe geçmiş… Restoranın mönüsü de oldukça ilginç… Örneğin, bir başlangıç olarak Enginar a la Rantzier… 16. yy.’da Fransız şef Frantz Rantzier tarafından yapılmış. Bir başka örnek ise; Piliç Topkapı-Osmanlı usulü- ve bir diğeri… Tarhun Soslu Tavuk; Avusturyalı bir şef tarafından 17. yy.’da yapılmış… Restoran dünya mutfağının yanı sıra Kıbrıs’ın yerel tatlarına da yer vermiş. Şeftali kebabı, Kıbrıs köftesi gibi… Mekânda ayrıca her gün, Kıbrıs’a özgü ev yemekleri de yapılıyor. Kıbrıs tatlarını yedik, mideler hoş… Gezmeye devam. Biraz ara sokaklara girelim, hediyelik eşyalar satan dükkânlarda vakit harcayalım, tarihin kokusunu içimize çekelim, küçük bir mekânda bol köpüklü bir Türk kahvesi yudumlayalım. Kiliseler ve katedraller şehri olarak bilinen Mağusa ‘da Othello Kalesi’ni, Deniz Kapısı’nı ve Akkule’yi ziyaret etmemek olmaz… Bu arada Aziz Theodoros’un simgesi olan “Kanatlı Aslan” figürünü görmeyi de unutmayın. 76

Güneş yakıcılığını kaybetmeye başladığında, Ada’da denize girmenin zamanı gelmiş demektir. Şimdi denize ulaşmak gerekiyor… Surlariçi’nden çıkalım ve Salamis’e doğru gidelim… Boğaz mevkiine gelmeden sağa sapalım, ağaçlıklar arasındaki yolu devam edelim ve pırıl pırıl denize kavuşalım.

The Ginko Restaurant resides in the historical Famagusta Madrassah. As you enter the restaurant, on your left, you come across the domed living room constructed during the Ottoman times. In the same area, on your right you can see the gothic architecture implemented by the Venetians, history has intertwined…

ragon Chicken; created by an Austrian chef during the 17th Century… Other than its world cuisine dishes this restaurant also offers the traditional tastes of Cyprus. Such as Seftali Kebab (meatballs wrapped in panna) and Cypriot Meatballs… You can also find traditional Cypriot dishes prepared on a daily basis.

The restaurant’s menu is also quite interesting… For example as a starter you can have Artichokes a la Rantzier… It was created by French chef Frantz Rantzier during the 16th Century. Another example is the Topkapi – Ottoman style Chicken – and another… Tar-

We’ve tried some Cypriot dishes, our bellies are full… Let’s continue our tour. Let’s make our way among the side streets, spend some time at a few gift shops, breathe in the scent of history, and sip a foamy Turkish coffee at a small cafe. In Fmagusta, the city known as

the city of churches and cathedrals, it would be a crime not to visit the Othello Castle, the Sea Gate (Port Del Mare) and Akkule (the White Tower)… In the meantime don’t forget to go and see the “Winged Lion” statue, the symbol of Saint Theodorus. On the island, as the sun’s rays subdue, it is time to take a dip in the sea. Now, we need to get to the sea… Let’s leave the Old City and make our way towards Salamis… Let’s take a right before we reach the sea strait, continue our journey through tree lined streets and meet with the glistening sea. 77

Ada’ya özgü açık renk kuma sahip kumsal… Akdeniz’in azgın suları sakinleşmiştir artık ve denizin en güzel zamanıdır şimdi. Salamis Harabeleri’nde büyüleyici bir gezinin ardından mayolarınızı giyin ve sizi büyük bir iştahla bekleyen turkuaz denize, sıcaktan bunalmış bedenlerinizi bırakın. Durulmuş su sizi kucaklasın ve gün batımını seyrederek yüzün, yüzün ve yüzün… Beden tuzlu suyun nimetlerinden faydalanmış, serinlemiş ve canlanmıştır artık. Ben derim ki; Salamis Bölgesi’nde deniz üstündeki Marinero Restoran’ı hafif hafif karaya vuran dalgaların sesini dinleyerek bir akşam yemeği yemeden terk etmeyin. Ev yapımı mezelerle yaptığınız başlangıca, minik ahtapot ızgara ve kılıç şiş eşlik etsin. Yemek sonrası bir Mağusa gece turu yapmamak olmaz! Haydi Laguna Bölgesi’ne gidelim. Araç trafiğine kapalı olan bu bölgede restoranlar, barlar, kafeler, dondurmacılar sizi bekliyor. Denize karşı yerinizi alın, palmiye ve hurma ağaçlarının altında, hafif esen rüzgâr eşliğinde içkinizi, kahvenizi yudumlarken Mağusalı gençleri izleyin. 78

A beach with white sand specific to the Island… The Mediterranean Sea’s effusive waves have calmed and now is the best time to take a swim. After a trip to the charming Salamis Ruins, put your swimsuits on and plunge your sweltering bodies into the eagerly awaiting sea. Let the calmed water embrace you as you take in the sunset and just swim, swim, swim… The body has now made use of the salty water’s nutrients, cooled down and refreshed. I recommend that don’t leave Salamis Area until you have had dinner at the Marinero Restaurant, located just above the sea where you can listen to the sounds of the waves softly beating against the rocks below. Top off your starters of homemade mezes with tiny grilled octopus and swordfish shish. After finishing dinner, not taking a Famagusta night tour would be unacceptable! Come, let’s visit the Laguna Area. In this area, which is closed off to traffic, you will find restaurants, bars, cafes and ice cream parlours. Now take your place opposite the sea, and under the leaves of the palm tree, with a soft wind blowing, settle down with your drinks or coffee and watch the youths of Famagusta pass by. 79

KIBRIS MUTFAĞI / CYPRUS CUISINE

POTATOES IN PITA

ergimizin bu ayki yemeği, son derece basit, bir o kadar Kıbrıs’a özgü ve lezzetli olan bidda badadez. Bidda badadez, Kıbrıslılarla o kadar özdeşleşti ki, her yıl Gaziköy’de bidda badadez gecesi dahi düzenlenmektedir.

he dish of the month is very simple yet very authentic and delicious; potatoes in pita. This dish is so identified with Cypriots that, every year, an event is organised in Gaziköy village in its name.

Bu yemeğin orjinal ismini veren bidda (pitta), mayalı hamurdan yapılan yufka ekmeğinin Rumca karşılığıdır. Badadez ise, biraz farklı usulde kızarttığımız patatestir.

Pita (Bidda), which gives the dish its original name, is the Greek name for the phyllo bread, made from leavened dough. And the potatoes are fried in a special way.

Malzemeler Mayalı Hamur Patates Tercihe göre hellim ve domates.

Ingredients: Leavened Dough Potatoes Hellim and tomatoes, if desired

Oklava ile lahmacun büyüklüğünde ve kalınlığında açtığınız hamuru saçta yağsız olarak pişirin. Daha sonra kalınca dilimlediğiniz patatesleri kapağı kapatılmış tencerede ve az yağda kızartın, patateslerin eşit biçimde kızarması için arada tencereyi silkeleyin. Patatesler kızardıktan sonra tencereden çıkartın ve hazırlamış olduğunuz biddaların arasına koyun. Tercihe göre hellim ve domatesi de koyduktan sonra dürüm gibi sarın. Ev yapımı limonata ile yemenizi tavsiye ederiz.

In a pan, cook the dough you rolled out to the size and thickness of a small pizza with the rolling pin. Do not use any oil when cooking. Later, fry the potatoes, cut as wedges in a deep frying pan, but with a small amount of oil and with the lid on. To make sure that the potatoes are fried evenly, occasionally shake the pan. After the potatoes are fried, take them out and roll them in the pita you prepared. If you desire, you can put in sliced tomatoes and hellim too. We suggest you eat it with some homemade lemonade.

Afiyet olsun.

Bon Appetite!

SAĞLIK / HEALTH

Akdeniz’e Özgü Bir Hastalık: Talasemi

A Mediterranean Disease: Thalassemia

alasemi (Thalasaemia, Talasemiya, Thalassemia), özellikle Akdeniz, Orta Doğu ve Asya’da sık görülen ağır bir kan hastalığıdır. Talasemi, bulaşıcı bir hastalık değildir. Talasemi hastalığının iki tipi vardır. 1. Talasemi Taşıyıcısı: Talasemi taşıyıcıları sağlıklı görünen kişilerdir. Kalıtsal bir hastalık olduğu için bu kişiler çocuklarına Talasemi hastalığını geçirebilirler. Kıbrıs’ta her yüz kişiden 17.4’ü (% 17.4) Talasemi taşıyıcısıdır. 2. Talasemi Majör: Çok ağır klinik seyir gösteren bir kan hastalığıdır. İlk belirtileri doğumdan itibaren 3 ile 18 ay arasında başlar. Hastaların kanı düşer, karnı şişer, karaciğer ve dalağı büyür. Bu dönemde kan transfüzyonları (hastaya kan verme) ve tıbbi tedavi gereksinmesi başlar. Kıbrıs’ta 1980 öncesi her yıl ortalama 15 Talasemili hasta doğarken, alınan önlemler ve erken tanı neticesinde, Talasemili hasta doğum oranı sıfıra düşmüştür. Günümüzde Talasemili doğumların olmaması, evlilik öncesi yasa gereği zorunluluk getirilen Talasemi testlerinin (elektroforez) yapılması, evlenen çiftlerin bilinçlenmesi ve erken tanı yöntemlerinin uygulanmasının bir sonucudur. Talasemi Taşıyıcılığı Talasemi taşıyıcıları, 11. kromozomda yer alan β geninde mutasyonal değişiklik sonucu ortaya çıkar. Ancak hasta değildirler. Bazılarında hafif bir kansızlık olabilir. Taşıyıcılar ancak Talasemi testi (hemoglobin elektrofrezi) ile anlaşılır. Talasemi taşıyıcılarının eritrositleri (alyuvarları) normallere göre daha küçük olur. Talasemi taşıyıcılığı doğuştandır ve hayat boyu değişmez. Taşıyıcılarda HbA2 değeri yüksektir. Bazı taşıyıcılık tiplerinde HbF değeri de yükselir. Talasemi taşıyıcısı olup olmadığınızı bilmek çok önemlidir. Taşıyıcıysanız ve taşıyıcı biriyle evlenirseniz Talasemili (hasta) çocuk sahibi olabilirsiniz. Lefkoşa’daki Thalassemia Merkezi’nde Hb elektroforezi testini yaptırarak taşıyıcı olup olmadığınızı anlayabilirsiniz. Talasemi taşıyıcıları tekrar vurgulamak gerekirse, hasta değillerdir.

halassemia (Cooley’s Anaemia) is a major blood disease frequently seen in the Mediterranean, Middle East and Asia. Thalassemia is not contagious. The disease has two different types. 1. Thalassemia Minor (Thallasemia Carrier): Thalassemia carriers look healthy. As this is a genetic disorder, parents can pass it to their kids. In Cyprus 17.4 people of every hundred (17.4%) is a Thalassemia carrier. 2. Thalassemia Major: This is a blood disease that clinically progresses slowly. First symptoms start between the third and eighteenth months after birth. Patients become anaemic, their abdomens bloat out and their liver and spleen grow. At this phase, the patient needs blood transfusions and medical interventions. Before 1980, every year fifteen babies were born with Thalassemia on average, but with the measures taken and with early diagnosis, the rate of births with Thalassemia has been zeroized. The fact that births with Thalassemia have been overcome is due to the antenuptial Thalassemia tests (electrophoresis) imposed by the law, the awareness of couples and early diagnosis practices. Thalassemia Carrier (Thalassemia Minor) Thalassemia carriers are a result of mutational change on the β gene in the 11th chromosome. However, carriers are not sick. Some of them may be slightly anaemic. Carriers can only be diagnosed with a Thalassemia test (haemoglobin electrophoresis). The erythrocytes (red blood cells) of Thalassemia carriers are smaller than normal. Thalassemia minor is inherent and it cannot be changed for a lifetime. Carriers have high HbA2 values. In some Thalassemia minor cases, HbF values may also be high. It is very important to know whether you are a carrier or not. If you are a carrier and you mary another carrier, your kids may be Thalassemia major. You can find out whether you are a Thalassemia carrier by undergoing the Hb electrophoresis test in the Thalassemia Centre in Nicosia. It should be emphasized that Thalassemia carriers are not sick people.

Ülkemizde yüksek oranda görülen Beta Talasemidir. Genelde ise diğer Talasemi ve anormal hemoglobinlerden; * Alfa Talasemi * Delta- Beta Talasemi * Hemoglobin Lepore * Orak hücre anemisi (Hb S Taşıyıcılığı) belirli oranlarda mevcuttur. Günümüzde Talasemi testi yaptıran bireylerin Talasemi taşıyıcısı olup olmadığı test edilerek, taşıyıcılıklarının tipi belirlenebilmektedir. Thalassaemia Laboratuvarı’nda yapılan ön çalışmalar sonrasında gereken durumlarda daha önceleri yapılmayan Alfa Talasemi taşıyıcılığının alt tipleri şimdi Thalassaemia merkezinde bulunan DNA laboratuvarında tespit edilmeye başlanmıştır. Dolayısıyla günümüzde çocuk sahibi olacak her çift Talasemi taşıyıcısı olup olmadığını tespit edebilir ve daha bilinçli hareket edebilir.

The most commonly seen type in our country is Beta Thalassemia. Worldwide, among all types of Thalassemia and abnormal haemoglobins, the below are the most widely seen: * Alfa Thalassemia * Delta- Beta Thalassemia * Haemoglobin Lepore * Sickle Cell Anaemia (Hb S Carriers). Nowadays, persons who undergo the Thalassemia test, can find out whether they are carriers and also the type of the disorder they have. After the preliminary examination, when necessary the subtypes of Alpha Thalassemia can be diagnosed at the DNA Laboratory at the Thalassemia Centre. The Alpha Thalassemia test is rather new in the country. Thus, nowadays, couples who wish to have babies can find out whether they are carriers or not and they can act accordingly. 83

Talasemi Majör Talasemi Majör, ailesel geçiş gösteren ağır bir kan hastalığı olup eritrositlerin içinde yer alan hemoglobin molekülünün sentezinde anormal sorunlar ortaya çıkarır. Talasemi Majörlü hastaların, kırmızı kan hücrelerinin ömürleri, normallere göre daha kısadır. Bu da devamlı kan erimesine neden olarak vücutta kansızlığın gelişmesi ile sonuçlanmaktadır. Talasemili çocuk doğumda normal görünümlü olup, 3. aydan sonra yavaş yavaş rengi solar, iştah ve kilo alışında azalma başlar. Sık sık enfeksiyon hastalıkları tekrarlanmakta, karaciğer ve dalakta büyüme başlamaktadır. Bu çocuklar tedavi edilmedikleri taktirde birkaç yıl içerisinde ölürler. Son yıllarda tedavi yöntemlerindeki gelişmeler sonucunda Talasemi Majör hastalar da yuva kurmak ve aile sahibi olmak istemektedirler. Bunun sonucunda Talasemi Majör hastalarının evlilik öncesi genetik uzmanından mutlaka genetik danışmanlık alması gerekmektedir. İleride kendi yaşadığı problemleri çocuğunun yaşamaması için buna ih84

tiyaç vardır. Evlenip yuva kurmak her bireyin hakkıdır. Buna karşın genetik geçiş gösteren hastalıklar konusunda daha dikkatli olmamız gerektiğini unutmamalıyız. Talasemi Majörün ana tedavisi düzenli kan transfüzyonudur, yani kan vermektir. Kan nakli 2-4 hafta arasında yapılmaktadır. Hastalar, gerekli sıklıkta yeteri kadar kan alması durumunda normal olarak gelişip büyümektedirler. Ancak, İlk 20 transfüzyon sonrası hasta çocuğun vücudunda alınan kanlara bağlı olarak demir birikimi olmaktadır. Bu demir birikimi kalp ve karaciğer, pankreas gibi önemli organlarda, önemli sorunlara yol açmakta, bunların sonucunda kalp fonksiyonlarında yetmezlik, karaciğerde siroza gidiş, diyabet oluşumu gibi yaşamsal önemde sorunlar doğmaktadır. Hastaları demirin zararlı etkisinden korumak için bazı ilaçlar şu anda kulanılmaktadır. Tedavisini düzenli olarak yaptıran Talasemi Majörlü hastalar, normal insanlar gibi bir yaşam sürmekte, evlenebilmekte hatta çocuk sahibi olabilmektedirler.

Kan transfizyonu rejiminde öncelikle sağlıklı kan almak önem taşımaktadır. Sağlıklı kanın tespiti için kan yolu ile geçen bulaşıcı hastalıklar açısından uygun yöntemlerle taranmış olması, kan vericilerinin bağış öncesi ayrıntılı sorgulamadan geçirilip kanın güvenirliliğinin saptanması gerekmektedir. Kuzey Kıbrıs’ta Thalassaemia Derneği’nin Faaliyetleri Kuzey Kıbrıs’ta 1978 tarihinde kurulan Thalassaemia Derneği, faaliyetlerine halen devam etmektedir. Derneğin, istikrarlı çalışmalarından ve teknolojik ilerlemelerden ötürü, Talasemi günümüzde bilinçli olunduğu taktirde öldürücü bir hastalık değildir. Dernek, bu hastalıkla savaşmak için halkımzdan da destek beklemekte ve bunun için yapacağınız en faydalı şeyin kan bağışı olacağını vurgulamaktadır. Passatempo ekibi olarak, vermiş oldukları bilgilerden ötürü Thalassaemia Derneği’ne teşekkür eder, çalışmalarındaki başarının devamını dileriz.

Thalassemia Major Thalassemia Major is a serious hereditary blood disease and it creates abnormal problems in the synthesis of the haemoglobin molecule in erythrocytes. Thalassemia Major patientsâ&#x20AC;&#x2122; red blood cellsâ&#x20AC;&#x2122; lifespan is shorter than normal. This results in continuous hemolysis causing anaemia. A baby with Thalassemia major looks normal at birth, but he starts losing colour, appetite and weight as of the third month of his life. He often suffers repetitive infectious diseases and his liver and spleen start growing. If not treated, Thalassemia Major babies die in a couple of years. Owing to the developments in the treatment methods in recent years, Thalassemia Major patients have the opportunity to get married and have families. These patients should definitely consult to a genetic specialist. This is necessary to prevent his kids from suffering the same problems he hid. Getting married

and founding a family is everybodyâ&#x20AC;&#x2122;s right. However, we have to be aware and careful about hereditary diseases. The main treatment for Thalassemia Major is regular blood transfusion; that is, regularly giving blood to the patient. Blood transfusions are made every 2-4 weeks. When given the sufficient amount of blood at regular intervals, patients can develop and grow normally. Unfortunately, however, due to all the blood given to the body, after the first 20 transfusions, the patient suffers iron accumulation. This iron accumulation may seriously damage major organs such as the heart, liver and pancreas and as a result the patient may suffer fatal problems such as insufficiency in heart functions, cirrhosis in the liver and diabetes. To protect the patients from the harmful effects of iron, some medication can be used. Thalassemia Major patients, who receive regular treatment, can lead a normal life, get marries and even have children.

In the blood transfusion diet, first of all, the blood should be healthy. The blood to be given to the patient is tested for contagious diseases and the donor should be interrogated thoroughly to make sure that the blood is safe. The Services of the Thalassemia Association in North Cyprus The Thalassemia Association founded in 1978 in North Cyprus is still active. With the continuous studies of the Association and the technological developments, Thalassemia is not a fatal disease anymore, when treated with awareness. The Association expects the support of our people, in the fight with this disease and emphasizes that the best thing to do is blood donation. As the Passatempo team, we are thankful to the Thalassemia Association for all the information they provided us with and we wish them all the success in their future endeavours. 85

GECE & GÜNDÜZ / DAY & NIGHT

Kıbrıs’ta Tiyatro Eylül’ü

September, Theatre Month in Cyprus

Bir Ay Boyunca Tiyatro Coşkusu Yaşanacak... Festival “İnsan Kalmakta Direnmek” Şiarıyla Perdelerini Açacak... Önemli sanatçılar festivalin konuğu olacak Toplam 9 oyunun 13 temsil yapacağı festivalde, Genco Erkal, Haluk Bilginer, Zerrin Tekindor, Erdal Beşikçioğlu, Tülay Günal, Nesrin Kazankaya, Emre Karayel, Defne Halman, Mert Fırat, Onur Ünsal, Devrim Evin, Meltem Keskin Bayur gibi değerli sanatçılar yer alacak. 10. Kıbrıs Tiyatro Festivali, Golden Tulip Otel, Yakın Doğu Üniversitesi, KKTC Telsim, Lefkoşa Belediye Çalışanları Kooperatif Bankası LTD., Kıbrıs Türk Tabibler Birliği, Holle Organik Bebe Mamaları ve ASOK LTD.’nin katkılarıyla gerçekleşecektir. Tüm sponsorlara katkılarından dolayı teşekkür ederiz.

efkoşa Belediye Tiyatrosu’nun düzenlediği Kuzey Kıbrıs’taki en önemli tiyatro organizasyonu “Kıbrıs Tiyatro Festivali’nin onuncusu 3-30 Eylül 2012 tarihleri arasında yapılacak. Birbirinden değerli oyunların yer alacağı festivalde başkent Lefkoşa’da tam bir tiyatro şöleni ve coşkusu yaşanacak. Oyunlar: • Adana Devlet Tiyatrosu “Murtaza”, • Oyun Atölyesi “Antonis Ve Kleopatra”, • Ankara Devlet Tiyatrosu “Sırça Kümes”, • Dostlar Tiyatrosu “Ben Bertolt Brecht”, • Ankara Devlet Tiyatrosu “Soğuk Bir Berlin Gecesi”, • Ankara Sanat Tiyatrosu “Zübük”, • Ankara Devlet Tiyatrosu “Bir Delinin Hatıra Defteri” ve “Rab Şeytana Dedi ki”, • İstanbul Tiyatro Pera “Ah Smyrna’m Güzel İzmir’im” 86

Festival Sloganı; “İnsan Kalmakta Direnmek” “İnsan Kalmakta Direnmek” şiarıyla perdelerini açacak olan 10. Kıbrıs Tiyatro Festival’i programında yer alan oyunlarla, ülkemizin gündemine ve yaşanılan sorunlara ışık tutulmaya çalışılacak. Bir oyun hariç tüm oyunlar YDÜ’de 10. Kıbrıs Tiyatro Festivali’nde “Bir Delinin Hatıra Defteri” oyunu hariç tüm oyunlar YDÜ Atatürk Kültür ve Kongre Merkezi’nde saat 21.00 de başlayacak. “Bir Delinin Hatıra Defteri” oyunu ise Küçük Kaymaklı’daki Halk Sanatları Derneği Lokali’nde sahnelenecektir. Biletler 15 TL, kombine biletler ise 120 TL olup Lefkoşa Belediye Tiyatrosu’ndan temin edilebilir. Festival hakkında daha geniş bilgi 22 78 782 numaralı telefondan ve lefkosabelediyetiyatrosu@hotmail.com adresinden ulaşabilirsiniz.

There will be an enthusiasm of Theatre for a month… Festival will open its curtains with the slogan “Resistance of Sustain Humanity”...

he 10th of the most important theatre organization in North Cyprus “Cyprus Theatre Festival” is organized by the Nicosia Turkish Municipality and will be implemented between 3rd – 30th of September 2012. Various valuable plays will be staged at the Festival and an enthusiasm of theatre will be experienced in Nicosia. Plays: • Adana State Theatre “Murtaza”, • Play Workshop “Antonis and Cleopatra”, • Ankara State Theatre “The Glass Menageria ”, • Dostlar Theatre “I’m Bertolt Brecht”, • Ankara State Theatre “A Cold Berlin Night”, • Ankara Art Theatre “Zübük”, • Ankara StateTheatre “Diary of a Mad Man” and “God said to the Evil”, • İstanbul Theatre Pera “Oh My Smyrna My Beautiful İzmir” Important artists will be the guests of the festival Valuable artists, Genco Erkal, Haluk Bilginer, Zerrin Tekindor, Erdal Beşikçioğlu, Tülay Günal, Nesrin Kazankaya, Emre Karayel, Defne Halman, Mert Fırat, Onur Ünsal, Devrim Evin, Meltem Keskin Bayur will be the guests of the festival. During the festival, 9 stage plays will take place for13 times in total.

10th Cyprus Theatre Festival will be realized with the support of the Golden Tulip Hotel, Near East University, T.R.N.C. Telsim, Nicosia Municipal Workers Cooperative Bank, Cyprus Turkish Medical Association, Holle Organic Baby Food and ASOK LTD. We would like to thank all the sponsors for their contributions. Catch Phrase of the theatre: “Resistance of Sustain Humanity” The 10th Cyprus Theatre Fest will start with the “Resistance of Sustain Humanity” catch phrase. With these plays, it is goaled to bring light to the common problems and the agenda of the country. All plays will be staged at NEU except one During the 10th CyprusTheatre Festival, all the plays except “Diary of a Mad Man” will be staged at NEU Atatürk Culture and Congress Center at 21:00. “Diary of a Mad Man” will be staged at Public Arts Association Club in Küçük Kaymaklı. There will be 2 types of tickets as 15 TL for a single play and 120 TL for combination. Tickets will be provided from the Nicosia Municipal Theatre. For further information about the festival, please contact 22 78782 or e-mail lefkosabelediyetiyatrosu@hotmail.com 87

Kadınların Bekarlığa Veda Partileri Yayılıyor

Hen Parties are becoming popular Ciglos Kebap Restorant’da gelinin ve arkadaşlarının düzenlediği bekarlığa veda partisi ilgi çekti

eçtiğimiz günlerde Girne’deki Ciglos Kebap Restorant’ta bir grup kadının evlenmek üzere olan arkadaşları için hazırladığı bekarlığa veda partisi, Kıbrıs’ta son aylarda bir hayli rağbet görmeye başlayan bekarlığa veda partilerine güzel bir örnek oluşturdu. Beyazlar içindeki gelin adayı dışındaki partiye katılan diğer kadınların siyah elbise giyinmeleri ve her birinin aksesuar olarak pembe renkli bir örnek şapka takmaları hoş bir bütünlük oluşturdu. Gecede gelin ve arkadaşlarının Ciglos Kebap Restorant’ın sunduğu yemekleri keyifle tattıktan sonra canlı fasıl eşliğinde dans ederek eğlenmeleri görülmeye değerdi.

The hen party organised by the friends of the bride-to-be at Ciglos Kebap Restaurant was spectacular

couple of weeks ago, a group of women organised a hen party for their friend who is about to get married at Ciglos Kebap Restaurant in Kyrenia and the party set a very good example of hen parties, which are getting quite popular in Cyprus. The bride wore all white, where her friends were all in black and everyone had the same big pink hat as accessory. The view was quite entertaining. The bride-to-be and her friends enjoyed the food served at Ciglos Kebap Restaurant and then they danced to the live music, making the most of the night. 89

Golden Tulip Hotel & Casino’da Büyük Tavla Heyecanı

stanbul Tavla Spor Kulübü Derneği’nin (İSTAVDER) düzenlediği bir organizasyonla Golden Tulip Lefkoşa Hotel & Casino’da yapılan tavla turnuvasına 62 profesyonel tavla oyuncusu katıldı. İSTAVDER Başkanı Fuat Erdağ’ın da katıldığı turnuva, 10-12 Ağustos tarihleri arasında yapıldı. Golden Tulip Lefkoşa Hotel & Casino’da 6-9 Aralık tarihleri arasında ise İSTAVDER öncülüğünde uluslararası tavla turnuvası yapılacak. 5. Kıbrıs Açık Tavla Turnuvası’na dünyanın dört bir yanından tavla oyuncularının katılması bekleniyor. 4. Kıbrıs Açık Tavla Turnuvası da geçen sene Golden Tulip Hotel & Casino’da yapılmıştı. 90

Backgammon Event at Golden Tulip Hotel & Casino

ith the organisation of Istanbul Backgammon Sports Club Association (ISTAVDER) 62 professional backgammon players joined the backgammon tournament at Golden Tulip Nicossia Hotel & Casino. The President of the Association Fuat Erdağ also joined the tournament that took place between the 10th and 12th of August.

Between the 6th and 9th December, an international backgammon tournament is going to take place at Golden Tulip Nicosia Hotel & Casino, again with the organisation of ISTAVDER. Backgammon players from around the world are expected to join the 5th Cyprus Open Backgammon Tournament. The 4th Cyprus Open Backgammon Tournament also took place at Golden Tulip Hotel & Casino Last year.

1 Eylül / 1st September Cumartesi / Saturday Miss Peace Beauty Yarışması / Contest 15 Eylül / 15th September Cumartesi / Saturday Assi El Hellani Konseri / Concert

GÖKHAN TEPE ve “DEM’li Şarkılar”ı Salamis Hotel&Casino’daydı

GÖKHAN TEPE and his “DEM’li Şarkılar” was at Salamis Hotel & Casino

on albümü “Aşk Sahnede” de yer alan “Yalan Olur” ve “Söz” isimli duygusal şarkılarıyla müzik listelerinde üst sıralarda yer alan Gökhan Tepe “DEM’li şarkılar” isimli konser projesiyle, Mağusa Salamis Bay Conti Resort Hotel & Casino’daydı. Bugüne kadar sahnede kendi albümlerinde yer alan şarkılarının yanı sıra farklı tarzlar da seslendiren ve dinleyici tarafından büyük ilgi gören Gökhan Tepe, “DEM’li Şarkılar” ismini verdiği projesi ile bayramda Salamis Hotel and Casino’da sahne aldı. Gökhan Tepe’nin “Canözüm”, “Çok Özlüyorum Seni”, “Birkaç Beden Önce”, “Yalan Olur” ve “Söz” gibi hitlerinin yanı sıra zamana yer eden ve bugüne kadar dillerden hiç düşmeyen eski pop, arabesk ve sanat müziği şarkılarını da seslendirdiği geceye katılan davetliler konserden büyük memnuniyetle ayrıldı.

okhan Tepe’s emotional songs “Yalan Olur” (“Would be a Lie”) and “Söz” (“Promise”) in his new album “Aşk Sahnede” (“Love, on Stage”) are making their way up to the top of hit lists. With his concert project called “Demli Şarkılar”, Gokhan Tepe performed at Famagusta Salamis Bay Conti Resort Hotel & Casino. Gokhan Tepe who has always performed popular songs of various genres besides the songs in his own album, and gained the appreciation of his audience with his performances, took stage at Salamis Hotel and Casino for Bairam celebrations, under his concert project “Demli Şarkılar”. The audience had great pleasure from the concert where Gökhan Tepe sang, together with his hit songs “Canözüm” (“The Essence of my Life”), “Çok Özlüyorum Seni” (“I miss you so much”), “Birkaç Beden Önce” (“A Couple of Lovers Ago”), “Yalan Olur” (“Would be a lie”) and “Söz” (“Promise”), many old but still popular pop, arabesque, and classical Turkish songs. 93

PORT CRATOS’TA CANDAN ERÇETİN RÜZGARI ESTİ CANDAN ERCETIN WAS THE STAR OF PORT CRATOS

Candan Erçetin’in 1960’lı yılların başından 1970’li yılların sonuna kadar üretilmiş ve popülerliğini hala koruyan şarkılardan oluşan ‘’Aranjman’’adlı son albümü ilk kez Port Cratos’ta gerçekleştirdiği konserde görücüye çıktı.

Candan Erçetin’s new album called “Aranjman” (“Arrangement) which consists of still popular songs of the 60’s and 70’s, was made debut for the first time with the concert in Port Cratos.

ürkiye’nin en sevilen seslerinden birine sahip olan Candan Erçetin, Cratos Premium Otel’de yer alan Port Cratos’ta konser verdi.

Katılımın yoğun olduğu muhteşem gecede siyah, zarif elbisesinin ardından etnik bir kıyafetle konserine devam eden Erçetin’in gayet neşeli olduğu ve istek parçalarının hepsini seslendirdiği görüldü. Konseri sırasında Candan Erçetin, Cem Karaca’nın meşhur parçası “Resimdeki Gözyaşları”nı da seslendirerek dinleyicilerden büyük alkış aldı.

andan Erçetin, who has one of the most admired voices of Turkey, gave a concert at Port Cratos in Cratos Premium Hotel.

Candan Erçetin first came to the stage in her black elegant dress and then changed into an ethnic outfit. The large crowd that came to listen to the performance enjoyed Candan Ercetin’s buoyancy as well as her voice and songs. Erçetin cared to sing all the pieces requested by the audience. Candan Erçetin also sang Cem Karaca’s famous song “Resimdeki Gözyaşları” (“”Tears on the Picture”) and received a loud applause. 95

GURME / GOURMET

CIGLOS KEBAB K覺br覺s Meze Restoran覺 | Cyprus Meze Restaurant

Ahmet Esenyel

u ayın deneyimi, bir salı gecesi başladı ve Girne merkezden yukarıya, tepelere doğru, Çin eski restoranı olan Laughing Buddha’nın, yerine açılan otantik Kıbrıs Meze restoranına doğru yol aldık. Park yerinden restorana doğru giderken, kuzeye doğru baktığınızda ilk karşılaştığınız görüntü büyüleyici deniz manzarası oluyor, servi ve meşe ağaçları dingin bir atmosfer yaratıyor. Mekanın yanında büyük bir park alanı var. Karşılama sıcak ve misafirperverdi, arkadaş, aile ve çoğunlukla çiftlerden oluşan oturma gruplarından dolayı mekana romantik bir ambiyans hakimdi...

Serin Akdeniz esintisi, yemeğe gelen misafirleri, terlemeden yemeğin keyfini çıkarmalarına yardımcı oluyor, böylece uzun saatler boyunca sohbet etmeyi mümkün kılıyor. ‘Çok fazla yemek’... Yemekler sürekli gelmeye devam ediyor, dikkat etmezseniz sadece başlangıçlarla karnınızı doyurabilirsiniz, fakat yine de her birinden birer kaşık almalısınız, size anneannelerinizin yemeklerini anımsatacaklardır. Meze yemeklerinin vazgeçilmezi olan rakıdan küçük bir şişe sipariş ediyoruz. Bu yemeklerin yanında içebileceğiniz çeşit çeşit içkiler de var, bunlar genellikle yaz aylarında beyaz veya roze şarap, buzlu bir viski kola veya soda ve Kıbrıs konyağı. Seçim sizin...

Ağaçlığın ortasında, nefes kesen deniz manzarası, mükemmel taze meze tabakları ve tadı damağınızda kalacak ana yemekler... Set in the woods, breathtaking sea views, superb fresh little plates and finger licking mains...

his month`s new experience started on a tuesday evening and we took a journey to the upper hills of Central Kyrenia, Ciglos, to the old Chinese Restaurant, Laughing Buddha, which has been recently renewed and opened as an authentic Cyprus Meze Restaurant. As you walk through the parking area towards the restaurant, the first thing you come across with is the stunning sea views to the north and a relaxed atmosphere sets the mood within high cypress and pine trees. There is a huge parking space by the venue and welcome was warm and friendly while the ambiance seemed romantic mostly with couples, friends and families…

The cool Mediterranean breeze gives a nice touch to diners, eat and drink without sweating therefore enjoying their conversations comfortably for long hours with their loved ones. `Much too much food`……The food just keeps on coming, If not careful, the starters will fill you up but you must try a dip in every dish as they all taste like old grandma`s homemade dishes. We ordered a small bottle of Raki (the aniseed drink) with meze, as it has been a tradition for so many years. There are other alternative drinks you may have with these dishes and these are wine (usually white or rose in summer), whisky on the rocks with soda water or coke and Cyprus brandy. The choice is all yours… 99

Mekan sahibi Mustafa Kanbur çok misafirperverdi ve bizi yemeğimizi yemeden önce birer içki için masasına davet etti. Konuşmamız sırasında Mustafa Bey’in aslında kendi sebzelerini, bazı mevsimsel meyvelerini, siyah ve yeşil zeytinini kendisinin yetiştirdiğini ve zeytinyağını kendi fabrikası olduğundan, kendisinin ürettiğini öğreniyorum. Kıbrıs’taki çoğu insanın bahçesinde en azından iki ya da üç zeytin ağacı vardır; ağaçlardaki zeytinler aileler tarafından toplanır, sıkılmaları ve şişelenmeleri için fabrikalara götürülür. Sonrasında aileler, restoranlar ve oteller, gelecek ekine kadar sene boyunca 100

kullanmak üzere karanlık ve serin bir yerde zeytinyağını muhafaza ederler. Bu tür restoranlara her zaman meze evi ismini vermeyi severdim, küçük farklı tatların birleşimi olan bir yer, aslında kabaca İspanyol tapasa benzetilebilir. Çoğu meze bilindik tatlar, fakat zeytinyağlı bulgur salatası ve çakıstezin, kocaman taze bademin, turşunun ve bahçe sebzelerinin sunumu bir harika. Soğuk mezelerde yaklaşık yirmi ile yirmi beş çeşit var; bunların aralarında siyah zeytin, ev yapımı humus, taze mantar salatası, pancar, zeytinyağlı enginar,

kızarmış köy ekmeği, taze sebzeler, semizotu, tahin, patlıcan salatası, Girit mezesi, özel Trakya peyniri, acılı ezme, muhammara (ezilmiş ceviz, tahin ve limon sarımsak), ev yapımı kuskus ve daha neler neler... Sıcak mezelerde ise aralarında taze, az tuzlu ızgara hellim, paçanga ve sebze böreği, Ermeni ciğeri, ızgara mantar, ızgara kuzu kaburga, mücendra pilavı ve sezona göre ızgara bıldırcın veya piliç olmak üzere yaklaşık on çeşit vardı. Bitmek bilmeyen ana yemeklerde ise sırasıyla, kuzu ve tavuk şiş, pirzola, köfte, piliç köfte ve Kıbrıs’a özgü şeftali kebabı bize sunuldu.

The owner Mr Mustafa Kanbur was very hospitable and invited us to his table for a drink before we are seated. During the conversation, I realized that Mr Kanbur actually grows his own vegetables, some of the seasonal fruits, green and black olives and certainly olive oil, because he has his own mill factory. Most people in Cyprus have at least two to three olive trees planted in their gardens and it is a big tradition every year to pick olives and take them to the factories to be pressed and bottled where families, restaurants and hotels keep them in dark and cool places using them throughout the year, until the next crop. Ciglos Kebab therefore uses purely organic olives and olive oil right from their own crops.

I always liked to call these types of restaurants a meze house, which is a combination of various little tastes, a snacking tradition-the rough equivalent of Spanish tapas. Many of the selections are familiar, yet deliciously executed, like the wheat salad in olive oil and exceptional cracked olives, fresh huge almonds, pickles and vegetables from the garden. There are approximately twenty to twenty five cold little dishes including black olives, homemade humus, fresh mushroom salad, beetroot, artichoke with olive oil, toasted village bread, fresh chunky greens, purslane cacik, tahini, smoked aubergine, girit meze, very special white cheese from Trakya, hot tomato and red pepper puree, muhamara

(combination of walnuts and mild hot puree), homemade cous cous and more and moreâ&#x20AC;Ś. The hot mezes are around ten choices including fresh, less salted and tasty grilled hellim, two types of pastry, one with pastrami and cheese and the other with seasonal vegetable and minced beef, Albanian liver, grilled mushroom, grilled lamb`s rib and traditional green lentil rice (mucendra pilavi) topped with grilled quail or poussin depending on the season. The main hot meal which keeps on coming in a row is a combination of skewered lamb and chicken, lamb chops, meatballs, chicken balls and sheftali kebab (the Cypriot sausage). 101

Sunulan etli meze menüsü (fix menü) restoranda büyük ilgi görüyor, 50TL olarak fiyatlandırılan menüde sıcak ve soğuk mezelerden bir çok seçenek, ana yemek, meyve ve ceviz, turunç, karpuz ve sezonda olan hangi macun varsa dahil ediliyor. Fix menü fiyatına içki dahil değildi. Mezeler çeşitli, atıştırmalıklar leziz, et çok güzel; yumuşak ve lezzetli (kömür üzerinde pişirilmesi fark yaratıyor) ve servis ise mükemmel – özenli fakat mesafeli. Hizmet sektörü çok rekabetçi, stresli ve zor bir iş fakat her gün iyiye doğru gidiyor. Artık insanlar gezip dünyayı keşfetmekte daha özgürler, böylece dışarıda yemek yemenin kültürünü sunulan lezzetli yemekler, şarap ve eğlenceden dolayı daha iyi anlayabiliyorlar. Teras alanı ahşap zeminle kaplı, açık alan ahşap masa ve sandalyelerden ve yuvarlak ve dikdörtgen masalardan oluşuyor. Bu alan aynı zamanda canlı müzik, fasıl, zenne ve oryantal dans seçeneklerinin olduğu, 100 ile 150 kişi arasında olan, aile, arkadaş veya iş toplantıları, doğum günü veya nişan partileri için uygun, çok güzel bir düzenlemeye sahip. Mekanda yemeklerinizi görebilmeniz için yeterli olan fakat konuşurken veya etrafınızı incelerken sizi rahatsız etmeyecek loş bir ışık hakim. Arka fonda klasik Türk müziğinin tınılarını duyabilirsiniz, çalışanlar ise şık üniformalarıyla ambiyansı tamamlayan çalışkan, hoş ve mutlu insanlar. A meat meze ( fixed menu ) which is 50TL is highly appreciated offer in the restaurant, as it includes many cold and hot little dishes, main course, fruit and traditional crystallized fruits such as walnuts, bitter orange, water melon and whatever is available in season. This fixed menu price does not include drinks. The meze is huge, the dips are delicious, the meat is just lovely, tender and tasty (cooked over the charcoal makes all the difference) and the service is excellent – attentive without being intrusive. The Service Industry is a very competitive, stressful and hard business and it is improving every day. Recently, people have more freedom to travel and see the whole world and they realize and understand the culture of dining out because of wide variety of good food, wine and entertainment. The terrace area is of wooden floors, open air with wooden tables and chairs and a combination of round and rectangular tables. This area can also be used for family or friend`s gatherings, business groups, birthday and engagement parties of 100-150 people with live music, fasl, zenne or belly dancing as the setting is absolutely suitable and beautiful. The lights are rather dim, enough to see the food and do not disturb the eyes when contacting each other or looking into the objects. You can hear the sound of traditional old Turkish music tuned in the right volume and the staff are very hard - working, pleasent and happy people in fine uniforms fulfilling the whole ambiance. 102

80 ile 100 kişilik misafir kapasitesine sahip olan iç mekan ise birkaç hafta içinde yenilenecek ve bu yeniliklerle karşılanacak olan misafirler için çok hoş bir sürpriz olacak. Bir restoranın en önemli noktalarından biri ve misafirlerin de dikkate aldığı unsurlardan biri genellikle tuvaletler oluyor. Bu alan tertemiz ve güzel kokmalı, aksi halde misafirler için tüm deneyim bir hayal kırıklığı olabilir ve inanın bana, kaybedeceğiniz sadece gelen müşteriniz değil, kulaktan kulağa yayılmasıyla muhtemelen yirmi kadar potansiyel müşteri daha kaybedersiniz. Müşteriler temizliğe, dekorasyona, ışıklandırılmaya, müzik seçimine, fiyata, personelin tavrına, soğutma ve ısıtma sistemlerine, havalandırmaya ve birçok detaya daha önem veriyor, değerlendiriyor ve karşılaştırıyor. Amacınız müşterilerinizi ömür boyu kazanmak ise en küçük detayı bile göz önünde bulundurmalısınız. En son olarak, Mustafa Bey’in Ciglos Kebab’ın alt katını yenileyip Almahara adında, 1000 kişilik bir dans kulübüne çevirdiğinden ve geçen kış sezonunda büyük bir başarıya imza attığından bahsetmek istiyorum. Almahara bu Eylül’de de kapılarını müşterilerine açacak ve üst katta kalan Ciglos Kebab, kulüpten geç çıkıp, sabah saatlerine kadar içtikten sonra acıkanlar için çorba ve çeşitli yemekler sunacak...

The 80 -100 people capacity indoor area will also be renued within couple of weeks and it will be a good surprise for the customers to see the new changes. The most important feature of the restaurants, customers take into account is usually bathrooms where they should be spotless with nice odours, otherwise the whole experience may turn into a misery and trust me you will not only lose the existing customers but probably twenty more within couple of days through word of mouth. Customers care about, judge and compare cleanliness, decoration, lighting, music choice, price, attitudes of personnel, heating and cooling, air ventilation and many more details. If the core of this business is to make people come back again and again, then we should take into account every small detail needed. The last thing I want to mention is that Mr Kanbur renevated the ground floor of Ciglos Kebab as a dance venue named Almahara with a capacity of almost 1000 people which was a great success last winter. Almahara will be opened within September again and Ciglos Restaurant will be serving soup and many other dishes for those who will drink till late nights and be hungry... 103

Ciglos Kebab, katıksız otantikliğiyle ve hazırladığı Akdeniz yemekleri ile uzun zaman tanınacak, organik malzemeleri, mükemmel tatları ve iyi servisi nedeniyle birçok yemek eleştirmeni tarafından beğenilecektir. Eleştirmenler olarak değerlendirme yaptığımızda aslında menü, atmosfer, fiyat ve servise göre yapıyoruz. Size bir fikir

vermek amacıyla; derecelendirmeler bir ile dört yıldız arasında yapılır; • Bir yıldız (kötü); ortanın altında restoran • İki yıldız (orta); sadece iyi, tekrar ziyaret etmek için acele etmeyin • Üç yıldız (çok iyi); üstün ve akılda kalır • Dört yıldız (Olağanüstü); üstün, eşsiz Eleştirmenler olarak, Ciglos Kebab’a dört yıldız verdik. Genel olarak temizliği, ye-

meklerin tadı, servisin standartları ve tabii ki de manzarası mükemmel, akılda kalır ve herkesin arkadaşına, ailesine veya ziyaret eden yabancılara tavsiye edebileceği şekildeydi. Gelecek senelerde Ciglos Kebab Restoranı’na sonsuz başarılar diliyorum. Misafirperverlikleri için Ciglos Kebab’a teşekkür ederim...

CyprusXp Group Direktörü/Director Zeki Ziya

The Ciglos Kebab will be very well known for its unadulterated authenticity of Mediterranean food and will be complemented by many critics for its organic used ingredients, perfect taste and good service. When rating as reviewers, we are actually reflecting the overview according to the menu, atmosphere, cost and service. Just to give you an overall idea, ratings vary from one star to four stars; • One star ( poor ); below average restaurant • Two star ( fair ); just ok, a place not worth rushing back 104

• Three star ( excellent ); superior, memorable • Four star ( extraordinary ); transcendent, a one of a kind As reviewers, we considered Ciglos Kebab as a four star Restaurant. The cleanliness in general, the taste of the food, the standards of service and certainly the views are excellent, memorable and anyone could highly recommend to friends, family or foreign visitors. I wish Ciglos Kebab Restaurant family greater success throughout the years. Thank you for your kind hospitality…

Ciglos Kebab Restoran’ın İletişim Detayları The contact details to book a table at the Ciglos Kebab Restaurant are; Tel : 0533 815 8715 Gsm : 0542 880 1597 Adres / Address: Ecevit Caddesi, Lefkoşa Yolu, Girne E – mail: mkkanbur@hotmail.com

105

PASSATEMPO DVD

Aşk Engel Tanımaz

Notting Hill

Gürkan Uluçhan Yönetmen: Roger Michell

Director: Roger Michell

Oyuncular: Julia Roberts, Hugh Grant, Richard McCabe, Rhys Ifans, James Dreyfus

Cast: Julia Roberts, Hugh Grant, Richard McCabe, Rhys Ifans, James Dreyfus

Yapım Yılı: 1999

Year of Production: 1999

Türü: Romantik- Komedi

Genre: RomCom

Konu: Anna Scott, dünyanın en tanınmış film yıldızıdır. Bütün magazin dergilerine kapak olmuştur ve ne yapsa anında bütün dünya bundan haberdar olmaktadır.William Thacker ise Londra’nın Nottig Hill semtinde bir kitabevi sahibidir. Her ikisi için de ‘bir şey’ ya da ‘biri’ eksik gibidir. Notting Hill’de karşılaştıklarında Anna ve William’ın aklından geçen son şey aşktır.

Storyline: Anna Scott is the world’s most famous movie star. She has been on the cover of all magazines and whatever she does is immediately publicised. William Thacker, on the other hand, owns a bookstore in Notting Hill, London. For both, ‘something’ or ‘someone’ is missing. When they come across each other in Notting Hill, the last thing that’s on their mind is love.

Bu filmi izlemeniz için 5 neden:

5 Reasons to watch this film:

1- Londra’nın en popüler semtlerinden biri olan Notting Hill manzarası eşliğinde komik ve romantik dakikalar geçirmek için. 2- Filmdeki derinlikli ‘arıza’ yan karakterler için. 3- Julia Roberts’ın yüreğinizi ısıtan gülümsemesi için. 4- Hugh Grant’ın “Ain’t no sunshine” şarkısı eşliğinde Notting Hill’deki ünlü Portobello pazarında yürüdüğü sahne için. 5- Oyunculukları, senaryosu ve müzikleri ile günümüzde arşivlik kabul edilen bir film izlemek için.

1- To have amusing and romantic moments together with views from one of London’s most popular neighbourhoods Notting Hill. 2- For the deep ‘weird’ secondary characters. 3- For Julia Roberts’ heart warming smile. 4- For the scene where Hugh Grant walks through the famous Portobello bazaar in Notting Hill, with the song “Ain’t no sunshine” on the background. 5- To have watched a movie that is considered to be a collectible with the acting, scenario and music.

106

PASSATEMPO VİZYON

Yönetmen: Paco Plaza

Director: Marc Webb

Seslendirenler: Leticia Dolera, Diego Martin, Javier Botet, Claire Baschet

Cast: Andrew Garfield, Emma Stone, Stan Lee, Sally Field, Martin Sheen

Yapım Yılı: 2012

Year of Production: 2012

Türü: Korku

Genre: Fantastic – Adventure

Konu: Evlenmeye karar veren Koldo ve Clara için hayatlarının en önemli günüdür. Her şey çok normal başlamıştır, herkes bu güzel günün tadını çıkarmaktadır. Fakat birdenbire bazı misafirler, ne olduğu anlaşılmayan bir hastalığın belirtilerini göstermeye başlar. Gelin ve damat daha şaşkınlıklarını üzerlerinden atamadan kendilerini bir kabusun içinde bulurlar. Hayatlarının en mutlu günü, hayatlarının en korkunç gününe dönüşür.

Storyline: This was the most important day of their lives for Kaldo and Clara, who decided to get married. Everything starts off pretty normal; everyone is enjoying themselves on this special day. However, suddenly, some of the guests start showing symptoms of a strange sickness. The bride and the groom find themselves in a nightmare, before they are over their astonishment. The happiest day of their lives turn into the most horrific of all. 5 reasons to watch this film:

Bu filmi izlemeniz için 5 neden: 1- İlki oldukça başarılı bulunan, hatta Hollywood’un da el attığı Rec isimli korku filminin üçüncü bölümünde neler olacağını izlemek için. 2- Amerikanvari korku filmlerinden sıkılanlar için. 3- Günümüzde İspanyol sinemasında neler yapıldığını öğrenmek için. 4- Korku sineması yönünden kısır geçen yaz döneminde farklı bir zombi filmi ile gerilmek için. 5- Filmin tutarlı senaryosu ve filmdeki özgün çekim teknikleri için.

1- To see what’s happening in the third part of the saga, first part of which was found very successful to the level that Hollywood also set hands to it. 2- To see a movie that is not American style. 3- To see what is being done in Spanish cinema nowadays. 4- To be thrilled by an alternative zombie movie in the summer season, this is unproductive in the thriller genre. 5- For the consistent scenario of the movie and for the unique shooting techniques. 107

AKIL SORULARI / MENTAL PUZZLES

Gürkan Uluçhan

MEGAMIND MANTIK SORULARI 1- Oldukça büyük bir malikanenin sahibi olan Mustafa Bey, karlı bir kış gününde malikanesinin salonunda ölü olarak bulunmuştur. Malikanede ev sahibinden başka bir uşak ve bir hizmetçi yaşamaktadır. Sorgulamaları sırasında hizmetçi ile uşağın verdiği ifadeler şöyledir: Hizmetçi, “ Sabah yedide kalktım ve Mustafa Bey’in bir önceki gece vermiş olduğu talimatla salondaki şömineyi yaktım, daha sonra Mustafa Bey’e kahvaltısını hazırladım. Saat on birde de Mustafa Bey’in isteği üzerine markete alışverişe gittim. Evden çıkarken evde sadece uşak vardı. Saat on iki buçukta geldiğimde malikanedeki polislerden Mustafa Bey’in öldürüldüğünü öğrendim” derken, uşaksa verdiği ifadede; “Mustafa Bey, kahvaltısını yaptıktan sonra, malikanenin dışındaki karları temizlememi istedi. Salonun pencere pervazındaki karları temizlerken salonun penceresinden içeriye baktığım zaman Mustafa Bey’i sırtından hançerlenmiş olarak gördüm. Daha sonra derhal polise haber verdim” der. Soruşturmasını kısa tutan Müfettiş Sırrı Serpin, uşağı verdiği ifadeden ötürü cinayet suçlaması ile tutuklar. Müfettişi bu düşünceye iten etken ne idi? 2- Bir balık fabrikasının gece bekçisi, fabrikanın bodrum katında ölü olarak bulunur. Adam, odanın tavanına bağlı bir ipte asılı vaziyette bulunmuştur. Kurbanın o yükseklikte bir ipe ulaşabileceği merdiven veya sandalye gibi eşya ise bodrum katında bulunmamıştır. Yerdeki su birikintisine ise kimse bir açıklama getirememiştir. Olayı inceleyen Müfettiş Sırrı Serpin olayın intihar olduğuna karar vermiştir. Sizce neden? (Bu soru, gerçekte yaşanmış bir olaydan alınmıştır). 3- Denizin ortasında bir gemi vardır. Bu gemiden 27 basamaklı bir ip merdiven sarkmaktadır. Merdiven aralıkları ise 15cm’dir. Merdivennin 10 basamağı deniz hizasındadır. Deniz, med-cezir dolayısıyla her 5 dakikada 3cm alçalmaktadır. 30 dakika sonra deniz hangi basamağın hizasında olur?

3- Deniz alçaldıkça hem gemi hem de merdiven alçalacağı için 10. basamakta olur. 2- Cesedin bulunduğu bodrum katında merdiven veya sandalye bulunmamıştır. Olay bir cinayet olsa idi ve buna intihar süsü verilmek istenseydi katil mutlaka bodrum katında merdiven veya sandalyeyi bırakacaktı. Cesedin durumunu yerdeki suları da dikkate alarak inceleyen Sırrı Serpin, bekçinin fabrikanın buzluğundan aldığı büyük buz kalıplarını üst üste koyarak tavana yetiştiğini ve kendini astığını, buzların da sabaha kadar eridiğini tespit etti. 1- Hizmetçinin ifadesine göre şömine sabah saat yediden beridir yanmaktaydı. Böyle bir durumda salonun pencerelerinin buğulanması ve dışarıdan salona bakan bir kimsenin buğudan ötürü içerisini görememesi gerekir. Cevaplar 108

MEGAMIND LOGIC PUZZLES 1- Mr. Mustafa, the owner of an extremely big mansion, is found dead in his living room on a snowy winter day. Other than the owner of the mansion, a butler and maid also live there. The testimonies of the maid and butler during the questioning is as follows: The maid said, “I woke up at seven in the morning and following previous orders from Mr. Mustafa I lit the fireplace in the living room, then prepared Mr. Mustafa’s breakfast. At eleven o’clock at the request of Mr. Mustafa I went to the grocery store to do the shopping. When I left the house, the only person left was the butler. At twelve thirty when I arrived back at the mansion I was told by the police at the mansion that Mr. Mustafa had been killed”, while the butler said, “After Mr. Mustafa finished his breakfast, he asked me to clear the snow outside the mansion. As I was clearing the snow from the living room’s window panes I looked in and saw that Mr. Mustafa had been stabbed in the back. I then immediately informed the police”. Keeping his investigation short, Detective Sirri Serpin, based on his testimony arrests the butler and charges him with murder. What was the factor that made the detective do this? 2- A fish factory’s night shift guard is found dead in the basement of the factory. The man is found hung by a rope from the ceiling. However, materials such as a ladder or chair that would aid the victim in reaching the height of the rope is not found in the basement. Also, the puddle of water pooled on the floor could not be explained by anyone. The detective in charge of the crime scene concludes that it was suicide. Why do you think he came to that conclusion? (This question has been taken from a real life event.) 3- There is a ship in the middle of the sea. From this ship hangs a 27 step, rope ladder. There are 15cm between each step. The ladder’s 10th step is aligned with the sea level. Due to the low tide, the sea descends 3cm every five minutes. After 30 minutes which step will be aligned with the sea level?

3- As the ship and ladder will also descend as the sea level descends, the step aligned with the sea would still be the 10th step. 2- No ladder or chair was found in the basement where the body was found. If this was murder and was made to look like a suicide, the killer would have surely left either a ladder or chair in the basement. Taking into consideration the state of the body and the pool of water on the floor, Detective Sirri Serpin determined that the night guard stacked blocks of ice, taken from the factory’s freezer, on top of each other and was able to reach up and hang himself, and that the ice melted until the morning. 1- According to the maid’s testimony the fireplace had been lit since seven in the morning. In this case the living room windows would have steamed up and anybody looking from the outside in would not be able to see through due to the steamed windows. Answers 109

9 3 1 7 4 8 5 2 6

5 4 2 3 9 6 8 1 7

6 8 7 2 1 5 4 9 3

3 6 5 9 7 1 2 8 4

4 1 9 8 2 3 6 7 5

2 7 8 6 5 4 9 3 1

7 4 6 5 8 2 3 9 1

1 8 9 7 4 3 6 2 5

3 2 5 9 1 6 8 4 7

9 7 8 6 3 4 5 1 2

5 1 3 2 9 7 4 6 8

4 6 2 8 5 1 7 7 3

6 3 7 4 2 5 1 8 9

8 5 4 1 7 9 2 3 6

2 9 1 3 6 8 7 5 4

9 6 1 7 8 2 4 5 3

4 7 5 3 9 6 1 8 2

2 3 8 1 4 5 6 7 9

3 1 7 4 2 9 5 6 8

6 9 4 8 5 3 7 2 1

5 8 2 6 7 1 3 9 4

7 5 9 2 1 4 8 3 6

8 4 3 9 6 7 2 1 5

1 2 6 5 3 8 9 4 7

5 9 3 8 2 6 1 4 7

7 2 8 1 9 4 6 5 3

6 4 1 3 5 7 9 8 2

8 1 2 7 6 3 4 9 5

9 3 7 5 4 1 2 6 8

4 5 6 2 8 9 7 3 1

2 8 9 6 1 5 3 7 4

3 6 5 4 7 2 8 1 9

1 7 4 9 3 8 5 2 6

7 2 3 4 6 9 1 5 8

3 4

4 6

7 8

3 9

8 5 4 1 3 2 7 6 9

3 6 8 9 7 3 8 1 9 5 6 4 7 5 1 7 9 8 9 3 8 6 8 1 8 1 4

2 8

1 2

2 7 4

1 9 6 5 8 7 3 4 2

110

8 4 2 1 8 3 2 5 7 6 3 5 7 1 5 6 9 3 1 4 6 7

2 3 6

1 1 8 5 1 5 2 3 4 9 8 1 7 9 1 4 8 5 1 3 9 3 7 4 5 1 9 8 7 6 5 1 7

7 5 8 9 6 3 3 6 3 6 4 1 5 7 2

4 6 1 6 3 3 4 5 5 4 9 1 6 7

5 4 4 1 1 7 8

SUDOKU BULMACA / PUZZLE

ACİL NUMARALAR / EMERGENCY NUMBERS

KKTC’yi ziyaret edenler için önemli numaralar :

Important telephone numbers for visitors to the TRNC:

KKTC Ekonomi Bakanlığı:

0392-22-86838

TRNC Ministry of Economy:

0392-22-83594

KKTC Tarım ve Orman Bakanlığı:

0392-22-83594

TRNC Ministry of Agriculture and Forestry:

0392-22-83594

KKTC Çevre ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı:

0392-61-12000

TRNC Ministry of the Environment and Natural Resources: 0392-61-12000

Lefkoşa- Turizm Bakanlığı Danışma Bürosu:

0392-22-89629

Nicosia – Ministry of Tourism Information Office:

0392-22-89629

Lefkoşa Belediyesi:

0392-22-85221

Nicosia Municipality:

0392-22-85221

Lefkoşa Derviş Paşa Müzesi:

0392-22-73569

Nicosia Dervish Pasha Museum:

0392-22-73569

Lefkoşa Kütüphane ve Taş Eserleri Müzesi:

0392-22-84349

Nicosia Library and Lapidary Museum:

0392-22-84349

Lefkoşa Lüzinyan Evi:

0392-22-71285

Nicosia Lusignan House:

0392-22-71285

Lefkoşa Mevlevi Tekke Müzesi:

0392-22-71283

Nicosia Mevlevi Dervish Lodge:

0392-22-71283

Lefkoşa Polis:

0392-22-83311

Nicosia Police Station: 0392-22-83311

Lefkoşa Devlet Hastanesi:

0392-22-85441

Nicosia State Hospital: 0392-22-85441

Lefkoşa Yakın Doğu Ünv. Hastanesi Acil Servis

0392-153

Nicosia Near East Univ. Hospital Emergency Service

0392-153

Lefkoşa Elektrik Arıza:

0392-22-75557

Nicosia Electricity Repairs:

0392-22-75557

Lefkoşa Galeria Cinema:

0392-22-77030

Galleria Cinema:

0392-22-77030

Lefkoşa Mısırlızade Sineması:

0392-22-89698

Nicosia Mısırlızade Cinema:

0392-22-89698

Lefkoşa Lemar Cineplex:

0392-22-35395

Nicosia Lemar Cineplex: 0392-22-35395

Gazimağusa Turizm Danışma Bürosu:

0392-36-62864

Famagusta Tourism Information Office:

Gazimağusa Belediyesi:

0392-36-64556

Famagusta Municipality: 0392-36-64556

Gazimağusa Canbulat Müzesi:

0392-36-65498

Famagusta Canbulat Museum:

0392-36-65498

Gazimağusa St.Barnabas Müzesi:

0392-36-48331

Famagusta St. Barnabas Museum:

0392-36-48331

Gazimağusa Yeni İskele İkon Müzesi:

0392-37-12933

Famagusta-İskele Icon Museum:

0392-37-12933

Gazimağusa Devlet Hastanesi:

0392-36-48986

Famagusta State Hospital: 0392-36-48986

Gazimağusa Elektrik Arıza:

0392-36-65514

Famagusta Electricity Repairs:

0392-36-65514

Gazimağusa Galeria Sinema:

0392-36-51270

Famagusta Galleria Cinema:

0392-36-51270

Girne Belediyesi:

0392-81-51884

Kyrenia Municipality: 0392-81-51884

Girne Barış ve Özgürlük Müzesi:

0392-82-18616

Kyrenia Peace and Freedom Museum:

Girne Bellapais Manastırı:

0392-81-57540

Kyrenia Bellapais Abbey: 0392-81-57540

Girne Güzel Sanatlar Müzesi:

0392-81-52287

Kyrenia Fine Arts Museum:

0392-81-52287

Girne Kalesi ve Müzeleri:

0392-81-52142

Kyrenia Castle and Museum:

0392-81-52142

Girne Halk Sanatları Müzesi:

0392-81-57688

Kyrenia Folk Art Museum:

0392-81-57688

Girne Galleria Sinema:

0392-81-59433

Kyrenia Galleria Cinema:

0392-81-59433

Girne Lemar Cineplex:

0392-82-23399

Kyrenia Lemar Cineplex: 0392-82-23399

Güzelyurt Belediyesi:

0392-71-42018

Omorphou Municipality: 0392-71-42018

Güzelyurt Müzesi:

0392-71-42202

Omorphou Museum: 0392-71-42202

Girne Akçiçek Hastanesi:

0392-81-52266

Kyrenia Akçiçek State Hospital:

0392-81-52266

Sağlık Sorunları:

0392- 112

Health Problems:

0392-112

Yangın:

0392- 199

Fire: 0392-199

Orman Yangını:

0392- 177

Forest Fires:

0392-36-62864

0392-82-18616

0392-177

111

112