omslag oproepcontract_Opmaak 1 11/19/12 12:14 PM Pagina 1
November 2012
Rechtenkaart_A5-boekje 11/19/12 12:36 PM Pagina 3
OPROEPKRACHT? KEN JE RECHTEN Als je een oproepcontract hebt, is het belangrijk om te weten om wat voor soort oproepcontract het gaat en welke rechten daarbij horen. Er zijn heel wat namen in omloop, bijv. ‘nul-urencontract’, ‘min-max contract’, ‘afroepcontract’, ‘stand-by contract’, ‘contract voor hulpkrachten’ en de uitdrukking ‘los dienstverband’.
WAAR MOET JE OP LETTEN? Weet wel dat elke situatie anders kan zijn. Soms zijn er aanvullende afspraken. Zie de toelichting per punt. Als je denk dat er iets niet klopt, neem dan contact op met je vakbond. 1. Als je wordt opgeroepen, moet je voor 3 uur worden betaald. Ook als je na één uur weer naar huis bent gestuurd. 2. Als je 3 maanden of achter elkaar wekelijks gewerkt hebt, of per maand minstens 20 uur, dan heb je een arbeidscontract met bijbehorende rechten, zoals doorbetaling bij ziekte en vakantie. 3. Ook als oproepkracht heb je recht op een doorbetaalde vakantie en vakantietoeslag. 4. Bij ziekte moet je worden doorbetaald voor de uren waarop je bent ingeroosterd. 5. Soms staat er in een contract: ‘alleen loon voor gewerkte uren’. Dat mag alleen voor de eerste 6 maanden. Als je 6 maanden volgens een vast rooster hetzelfde aantal uren hebt gewerkt, moet je loon worden doorbetaald volgens dit rooster. 6. Als je 3 maanden volgens een vast rooster hetzelfde aantal uren hebt gewerkt kan de werkgever niet zomaar stoppen met oproepen. Hij is verplicht je in te roosteren.
3
Rechtenkaart_A5-boekje 11/19/12 12:36 PM Pagina 4
Zorg dat je een schriftelijk contract (arbeidsovereenkomst) krijgt. Om verwarring en onduidelijkheid te voorkomen is het verstandig om bij je werkgever aan te dringen op een schriftelijk arbeidscontract. Als er problemen ontstaan, kun je met je contract in de hand advies inwinnen bij je vakbond.
TOELICHTING 1: Als je wordt opgeroepen, moet je voor 3 uur worden betaald. Ook als je na één uur weer naar huis bent gestuurd. Als je met je werkgever een contract hebt afgesloten voor minder dan 15 uur per week, heb je recht om elke keer dat je werkt, ook al is het maar voor een uur, minimaal 3 uur betaald te krijgen. Deze regel geldt niet als je duidelijk vastgelegde afspraken hebt gemaakt over de uren die je werkt, bijvoorbeeld als je van te voren hebt afgesproken elke maandagochtend twee uur te werken.
TOELICHTING 2: Als je 3 maanden achter elkaar wekelijks gewerkt hebt, of één maand minstens 20 uur, dan heb je een arbeidscontract met bijbehorende rechten, zoals doorbetaling bij ziekte en vakantie. Als je de afgelopen (tenminste 3) maanden of wekelijks hebt gewerkt, of tenminste 20 uur per maand hebt gewerkt bijvoorbeeld volgens een vast rooster met een gelijke hoeveelheid arbeidsuren, mag er van worden uitgegaan dat er een arbeidsovereenkomst is ontstaan met een vast aantal uren, gebaseerd op het gemiddeld aantal gewerkte uren. Ook als je als zelfstandige werkt, en dus geen arbeidscontract hebt afgesloten, en je hebt geen andere opdrachtgevers, dan kun je een arbeidsovereenkomst voor die werkzaamheden eisen.
TOELICHTING 3: Ook als oproepkracht heb je recht op een doorbetaalde vakantie en vakantietoeslag. Volgens de wet heb je per jaar recht op minimaal viermaal de overeengekomen arbeidsduur per week aan vakantie-uren. Als je dus gemiddeld 8 uur per week werkt, 4
Rechtenkaart_A5-boekje 11/19/12 12:36 PM Pagina 5
heb je recht op minimaal 32 uur vakantie per jaar. Per maand bouw je dan 2,6 uur vakantie op (32 uur gedeeld door 12 maanden). Gedurende deze vakantie-uren moet de werkgever je loon doorbetalen. De werkgever is ook verplicht om je in staat te stellen deze vakantie-uren op te nemen. Alleen bij beĂŤindiging van de oproepovereenkomst mogen eventueel opgebouwde maar niet-genoten vakantie-uren worden uitbetaald. Daarnaast heeft elke oproepkracht recht op 8 procent vakantietoeslag over het overeengekomen brutoloon.
TOELICHTING 4: Bij ziekte moet je worden doorbetaald voor de uren waarop je bent ingeroosterd. Als oproepkracht heb je recht op loondoorbetaling bij ziekte, maar alleen over de uren waarvoor je (vast) ingeroosterd bent. Stel de werkgever heeft jou gevraagd komende week van maandag tot en met donderdag te komen werken en jij hebt toegezegd te zullen 5
Rechtenkaart_A5-boekje 11/19/12 12:36 PM Pagina 6
komen. En stel dat je op dinsdagochtend ziek wordt, dan heb je voor de resterende ingeroosterde dagen recht op loondoorbetaling (tenzij er wachtdagen - maximaal 2 zijn overeengekomen in de arbeidsovereenkomst of cao).
TOELICHTING 5: Soms staat er in een contract: ‘alleen loon voor gewerkte uren’. Dat mag alleen voor de eerste 6 maanden. Als je 6 maanden volgens een vast rooster hetzelfde aantal uren hebt gewerkt, moet je loon worden doorbetaald volgens dit rooster. In principe zijn werkgevers verantwoordelijk om loon door te betalen als de reden voor het niet kunnen werken bij de werkgever ligt. Via een schriftelijke overeenkomst kan hierop een uitzondering worden gemaakt voor een periode van 6 maanden. Dit kan ook in de cao zijn vastgelegd. Na 6 maanden moet de werkgever meestal loon doorbetalen, ook als er geen of minder werk beschikbaar is. Soms is die periode van 6 maanden in de cao verlengd. Bij opeenvolgende tijdelijke contracten gaat niet opnieuw een termijn van 6 maanden lopen. Gedurende de eerste 6 maanden worden de termijnen van de verschillende contracten bij elkaar opgeteld. Voor oproepkrachten geldt dat zij in het begin altijd alleen voor de gewerkte uren betaald worden.
TOELICHTING 6: Als je 3 maanden volgens een vast rooster hetzelfde aantal uren hebt gewerkt, kan de werkgever niet zomaar stoppen met oproepen. Hij is verplicht je in te roosteren. Een werkgever kan je niet als een losse oproepkracht blijven beschouwen als je de afgelopen (tenminste 3) maanden of wekelijks hebt gewerkt, of tenminste 20 uur per maand hebt gewerkt, bijvoorbeeld volgens een vast rooster met een gelijke hoeveelheid arbeidsuren. Volgens de wet heb je in zo’n situatie recht op een arbeidsovereenkomst met een vast aantal uren. Je werkgever is dan verplicht om jou in te roosteren. De werkgever is ook verplicht om, als het dienstverband minstens 6 maanden heeft geduurd, jouw loon door te betalen volgens dit rooster (ook als er geen werk is). Je bent jouw baan dus niet kwijt en hebt waarschijnlijk ook recht op loondoorbetaling zolang de arbeidsovereenkomst duurt. Als de werkgever toch van jou af wil, zal hij de 6
Rechtenkaart_A5-boekje 11/19/12 12:36 PM Pagina 7
gebruikelijke ontslagregels in acht moeten nemen. Als je werkgever niet meewerkt, moet je wel naar de rechter. Je vakbond kan je hierbij helpen en onderzoeken of je recht hebt op een WW-uitkering. Als er werk is, is de werkgever in principe verplicht om jou op te roepen als jij voor dat werk in aanmerking komt. Het werk moet in dat geval zo eerlijk mogelijk verdeeld worden onder de verschillende oproepkrachten.
MELDPUNT KRUIMELCONTRACTEN Ben je exwerker? Heb je een oproepcontract en ben je tevreden? Of valt er nog wel iets te verbeteren? Laat het ons weten via het speciale meldpunt kruimelcontracten www.fnv.nl/kruimelcontract
7
Rechtenkaart_A5-boekje 11/19/12 12:36 PM Pagina 8
LID WORDEN VAN DE FNV? GEWOON DOEN! Met de FNV sta je sterker in je werk! Bijna 1,4 miljoen mensen zijn al lid! Jij straks ook? Met zo’n aantal ben je een club waar de politiek en werkgevers niet zomaar omheen kunnen. En met duizenden cao-onderhandelaars, loopbaanadviseurs, belastingconsulenten, pensioenadviseurs, juristen en andere deskundigen zetten we jouw belangen en die van je vakgenoten voorop. Via www.fnv.nl/lidworden kun je je direct aanmelden. Wil je liever telefonisch informatie aanvragen, bel dan met FNV Publieksvoorlichting, elke werkdag tussen 12.30 en 16.00 uur via 0900 33 00 300 (₏ 0,10 p.m.).
8
omslag oproepcontract_Opmaak 1 11/19/12 12:14 PM Pagina 1
November 2012