Eindverslag
22 oktober 2018 Eenmalige editie
Jong gespuis in het gemeentehuis
Project Gemeenteraadsverkiezingen 2018 Humanities derde graad Koninklijk Atheneum Oostende centrum EEN NIEUWE GENERATIE KIEZERS STAAT OP Op vrijdag 12/10 namen 260 leerlingen van de tweede en de derde graad deel aan de verkiezingen in hun gemeente. Dit hield in dat ze - ook al waren ze nog niet meerderjarig en stemgerechtigd toch voor een politieke partij konden stemmen die in hun eigen gemeente opkwam met een verkiezingsprogramma. Leerlingen van de derde graad humanities gingen na welke partijen er in die gemeenten meededen en wat ze willen realiseren de komende zes jaar. De programma's hingen ze uit ad valvas in de kastjesgang (5 programmapunten per partij) en vrijdag 12/10, twee dagen voor de echte gemeenteraadsverkiezingen, ging het stembureau open. We beperkten ons wel tot die gemeenten waaruit meer dan twee leerlingen afkomstig zijn. Dat zijn: Oostende, Bredene, De Haan, Gistel, Oudenburg, Middelkerke. De leerlingen die niet in deze gemeenten wonen, stemden ook mee, maar dan op een nationale lijst, die van Vlaanderen (met nationale programmapunten). Het had ons immers te ver gevoerd om alle programma's van deze overige, achttien gemeenten ook nog eens uit te zoeken. Tweede verschil met de gewone gemeenteraadsverkiezingen: je kon uitzonderlijk weinig of geen gezichtjes van de mannetjes en vrouwtjes zien, die deelnamen: BV's of nobele on bekenden, keizers, mooi of slecht gekleed, jong of oud, neen. De leerlingen konden hun oordeel enkel baseren op de vijf inhoudelijke punten die we in hun programma's konden ontdekken. In sommige gevallen was het een hele klus om een lokaal programmapunt te ontdekken bij bepaalde partijen. Deze verkiezingen gaan voor ons echter over inhoud en niet over imago. Op maandag 15/10 werden de stembussen geopend en de stemmen geteld. In de loop van de week analyseerden de leerlingen per gemeente de stembusuitslag. Ze gingen na welke coalities er mogelijk werden en vergeleken de resultaten op school ook met de reële situatie in de gemeente. Telkens werd het een boeiende vergelijkingsoefening die voor elke gemeente tot enkele
1
UITSLAGEN EN ANALYSES OOSTENDE ........................ 2 BREDENE ............................ 3 MIDDELKERKE .................... 4 DE HAAN............................. 5 OUDENBURG ...................... 6 GISTEL................................. 7 VLAANDEREN ..................... 8 FOTO’S…………………………9-10
OOSTENDE: de toekomst kleurt GROEN! We zien dat Groen de duidelijke favoriet is bij de jongeren (bijna 40%), terwijl ze in de echte verkiezingen slechts 12.5% haalden. Open VLD haalt dan weer zeer weinig in tegenstelling tot de echte verkiezingen. Op onze school kunnen Groen en De Stadslijst een linkse coalitie vormen. Hun programma lijkt het meest op elkaar en zijn al eerder in coalitie gegaan. Een tweede optie zou kunnen zijn, dat Groen en Open VLD een iets krappere meerderheid vormen; zetelverdeling na te rekenen.
Ex-leerling Wouter Devriendt, de onbetwistbare burgemeester, volgens ons jong kiespubliek.
De eindsituatie in Oostende is totaal anders als in het echt. Hier is Wouter De Vriendt (exleerling van ons atheneum trouwens) onvoorwaardelijk de burgemeester en heeft Groen de keuze om een of twee andere partijen te kiezen om een meerderheid te vormen.
Telbureau in lokaal 17
IN PROCENTEN Analyse De Oostendenaar Stadslijst Open VLD OK Vlaams Belang Groen PVDA N-VA CD&V Recht Door Zee
22
School 0.6% 19.6% 10.1% 1.9% 10.1% 39.9% 4.4% 8.9% 2.5% 0%
Oostende 1.2% 22.8% 19.8% 2.3% 13.1% 12.5% 2.1% 16.5% 7.8% 1.9%
N-VA is niet echt geliefd bij de jongeren, wat vreemd is want N-VA wordt vaak gezien als de sterkste partij van Vlaanderen. CD&V haalt ook veel minder bij de jongeren, dan bij de volwassenen. Recht door Zee haalde geen enkele stem bij de jongeren, maar slaagde er wel in om 1.9% stemmen te krijgen bij de volwassenen.
BREDENE: SP.a BEHOUDT ABSOLUTE MEERDERHEID
Steve Vandenberghe (SP.a), onoverwinnelijk , ook bij onze leerlingen, maar Groen is ook hier in opmars
De nieuwe zetelverdeling: SP.A: 15 zetels NV-A/Open VLD: 4 zetels Vlaams Belang: 1 zetel CD&V: 3 zetels
Analyse van de verkiezingsuitslagen
GROEN: 2 zetels
SP.a heeft 15 zetels van de 25 in de gemeenteraad en heeft daarmee de absolute meerderheid. SP.a wil opnieuw de bestaande coalitie verder zetten met CD&V. Steve Vandenberghe (foto boven) blijft dus ook burgemeester van Bredene. De Bredenaars vinden duidelijk dat Steve het erg goed doet in Bredene qua mobiliteit, evenementen, milieu‌ Dit is ook de reden waarom hij herverkozen is. Wat opvalt is dat GROEN het erg goed doet bij de verkiezingen op onze school, maar wel wat minder in de realiteit: 29% tegenover 8% in werkelijkheid. N-VA/ Open VLD scoort dan weer de helft minder bij onze leerlingen in Bredene. 3
3
KA1 UITSLAG (STEMMEN) opkomst 83% of 5/6.
Jean-Marie Dedecker uiteindelijk ook naast het veld: Ippon!
Analyse In beide verkiezingen (reĂŤel en KA1) komt Lijst Dedecker als winnende partij uit de verkiezingsslag, zij het dat het op school niet om de absolute meerderheid, die Dedecker wel haalt in werkelijkheid. Op school delen Groen, N-VA en Open Vld evenwaardig de overgebleven zetels; gezamenlijke plaats staan met 20%, in de werkelijkheid staan Groen en N-VA op een gedeelde vierde plaats, ver achter VLD en CD&V. CD&V komt op school in Middelkerke niet van de grond. Zowel N-VA als Groen scoren op school stukken beter dan in werkelijkheid. Ook al heeft Lijst Dedecker ook op school gewonnen; hij haalt niet de meerderheid van de stemmen en hij zou mathematisch in de oppositie kunnen belanden, als de andere drie partijen een coalitie zouden vormen zonder hem.
44
Links: uittredend en verliezend burgemeester Janna Rommel-Opstaele; rechts overwinnaar Jean-Marie Dedecker.
De Haan/Wenduine: Burgemeester onverwachts zijn sjerp kwijt Er zijn twee duidelijke winnaars, Peter Breemersch (2102 voorkeursstemmen) van Bewust ’12 en Wilfried Vandaele (1848 voorkeursstemmen) van Open&N -VA. De huidige burgemeester Peter Breemersch wordt – ondanks zijn grotere stemmenaantal - van de troon gestoten door Wilfried Vandaele, omdat Open&N-VA en Vooruit! een coalitie hebben gevormd. Peter Breemersch kan door de nieuw gevormde coalitie geen burgemeester blijven. Beide winnende partijen hadden nochtans evenveel zetels. Een vergelijking tussen de werkelijkheid en onze school is moeilijk maar ook in onze school werd er gestemd op de grootste partijen, Bewust 12’ en Open&N-VA. Maar de uitslag van Groen is opvallend: negen keer sterker dan de reële uitslag.
Winnaar Wilfried Vandaele
Stemming Ka1 centrum Oostende : Groen, 1 stem Open&N-VA, 1 stem Bewust ’12, 1 Stem
Peter Breemersch: verliezer
Opkomst 75% (3/4)
5
5
Uit het verkiezingsreglement:
Open-VLD grijpt de macht in Oudenburg
1) Je meldt je aan bij de voorzitter van het stemkantoor, je geeft je naam en klas op en dan ontvang je je stembiljet, waarop alle mogelijke partijen al afgedrukt staan. Je mag maar voor één partij stemmen, dit is één bolletje zwart maken. Al de rest wordt beschouwd als ongeldig.
CD&V, de grootste fractie en hoge score van bijna 40%, krijgt desondanks niet de troon in handen voor het burgemeesterschap. Wegens een coalitie tussen Open VLD, SP.a en N-VA, moet CD&V het burgemeesterschap afstaan na een lange heerschappij. Dit is de eerste keer in 30 jaar dat er een andere partij aan de macht komt; opvallend is dat CD&V met 4,6% daalt, vergeleken met de vorige verkiezingen. VLD maakte een sprong vooruit met 9%, de toekomstige burgemeester heet Anthony Dumarey (Open VLD); hij vervangt Peter Velle (CD&V).
2) Zoals in dit land het geval is, hanteren we de stemplicht. Maar we zijn leerlingen humane wetenschappen: en als je niet komt opdagen, wordt de wettelijke boete van maximaal 55 Euro omgezet in een uurtje strafstudie, waarin je een essay van twee bladzijden schrijft over: ,,Waarom ik geen gebruik maak van mijn democratisch recht om te gaan stemmen in deze wereld.'' ;-)
3) Ongepaste commentaar op de verkiezingsborden of overplakking zal bestraft worden met een GAS-boete! 4) De telling van de stemmen en bekendmaking van de resultaten zal gebeuren vanaf maandagmorgen 15/10.
6
Bij de school resultaten is Open VLD zeer populair bij de Oudenburgse leerlingen en behaalt ze zelfs een absolute meerderheid; ze zou in realiteit geen andere partijen nodig gehad hebben om een coalitie te vormen, maar had aan zichzelf genoeg! CD&V verliest op school de helft van haar kiezerspubliek! N-VA en SP.a draaien de rollen om, van respectievelijk laatste en voorlaatste.
OOK IN GISTEL WINT OPEN-VLD NA 12 JAAR CD&V OPNIEUW LIBERALEN AAN ZET. In werkelijkheid zien we in Gistel meestal een tweestrijd tussen liberalen en katholieken; niet zo op onze school. Op onze school zien we dat de drie leerlingen gestemd hebben op: SP.a: 2 en N-VA: 1. Wat dus een totaal ander gegeven is. Omdat er op onze school maar drie leerlingen van Gistel zitten, kunnen we niet een deftig onderzoek starten of een verband leggen.
De meest a-typische uitslag van alle zes gemeenten kwam er in Gistel, met twee partijen die normaal nooit meedoen voor de prijzen.
We kunnen dus besluiten dat Open VLD al een tijdje een belangrijke partij is in Gistel en ze CD&V van de troon hebben gestoten. Maar CD&V maakte bij de vorige verkiezingen een comeback en daarom was er even terug een CD&V burgemeester in Gistel maar nu is het terug Open VLD. 1982-1988 : Maurits Zwaenepoel (VU) 1989-1994 : Redgy Tulpin (SP) 1995-2006: Roland Defreyne (Open Vld) 2007-2018: Bart Halewyck (CD&V)
Vanaf 2019: Gauthier Defreyne (Open Vld)
7
In de reĂŤle uitslag is duidelijk hoe rood en geel er nauwelijks aan te pas komen in Gistel.
Analyse nationaal:
Waarom een project gemeenteraadsverkiezingen op school? • Omdat jongeren toch niet zo apolitiek zijn zoals velen denken; • Opdat het deel uitmaakt van opvoeden tot burgerschap; • Omdat je je leerlingen met zo’n project perfect het verschil tussen directe en representatieve democratie kunt uitleggen; • Omdat Rousseau gelijk had toen hij stelde dat bij het vormen van deelfracties (=particratieën) de algemene wil van het volk onvoldoende tot uiting komt en de particuliere wil de bovenhand neemt (cfr. de strijd om het burgemeestersschap in bepaalde steden)... Werkten mee aan dit project: Counye Dylan, De Buf Lize, Deley Klaas, Fernandez Ebony , Fouquet Axelle, Gandalojev Baisangur, Hostyn Brent , Jaidane Selma , Lemmens Cristina , Lucas Gilles Roman Laïs, Rosseels Wilcy , Seurynck Robbe, Thys Tom, Anasov Deni , Dedrie Robin , Dumarey Justine, Kluysse Robin , Paci Delphine, Pijcke Justine , Tahon Cel , Timmerman Shania, van der Veken Ilke , Vaneygen Laura , Patrick Ghyselen
8
Leerlingen KA1 stemmen duidelijk ecologisch-links. Op vrijdag 12 oktober 2018 brachten in totaal 235 leerlingen van tweede en derde graad in onze school een geldige stem uit voor de gemeenteraadsverkiezingen. Daarbij gingen leerlingen van 5 en 6HWe als volgt te werk. We zochten van alle gemeenten waaruit minstens drie leerlingen afkomstig waren, op: 1) welke partijen er lijsten hadden ingediend voor de gemeenteraadsverkiezingen en 2) van elk partijprogramma werden maximaal vijf punten uit het programma (zo mogelijk, de belangrijkste) geselecteerd en uitgehangen. Er werd bewust niet met foto’s of gezichten van lijsttrekkers en dergelijke gewerkt, evenmin werden namen meegegeven van kandidaten op deze lijsten. De zes gemeenten met minstens drie of meer leerlingen op onze school, waren: Oostende, Bredene, De Haan, Oudenburg, Gistel en Middelkerke. De 23 leerlingen die niet uit één van die zes gemeenten afkomstig waren, konden stemmen op programma’s van nationale lijsten. De opkomst bedroeg om en bij de 90%, waarmee we heel tevreden zijn. Los van de gemeentelijke uitslagen, maakten we ook de optelsom van alle stemmen per partij, alsof het nationale verkiezingen zouden geweest zijn. Dit leidt tot een viertal merkwaardige tendensen: 1) De ,,groene golf’’ op deze school komt veel sterker tot uitdrukking dan in de reële politieke werkelijkheid. De aankomende jaargangen nieuwe kiezers op onze school stemmen in één op de drie gevallen ecologisch en één op de vier gevallen sociaaldemocratisch. Bij dit laatste dient er wel aan toegevoegd, dat wij de Stadslijst in de belangrijkste stad Oostende wel meegeteld hebben als SP.a-stemmen en niet als een lokale lijst. Anders zou het resultaat voor SP.a meer dan gehalveerd zijn geweest. 2) Na deze twee grote partijen die nationaal moeiteloos een meerderheidscoalitie kunnen vormen, komt er een pelotonnetje van drie rechtse partijen, telkens goed voor om en bij de 10%: N-VA, Open VLD en Vlaams Belang. Vooral voor N-VA, dat in Vlaanderen in 2014 de grootste partij is geworden, is dat een serieuze afknapper. Blijkbaar spreken ze geen jonge mensen meer aan. 3) De centrumpartij CD&V, die zeker in lokale verkiezingen in West-Vlaanderen, zeer sterk staat, komt in onze school niet boven de kiesdrempel uit. 4) Ook de linkse PVDA en het groepje lokale lijsten zouden met elk 3% niet boven de kiesdrempel uit geraken aan de Middenkust.
9
10