TRABALLO MICROORGANISMOS
ÍNDICE
INTRODUCIÓN CLASIFICACIÓN DOS MICROORGANISMOS 1.REINO MONERAS 1.1.BACTERIAS 1.1.1.CLASIFICACIÓN A-EUCOBACTERIAS B-ARQUEOBACTERIAS 1.1.2.CARACTERÍSTICAS XERAIS 1.1.3.MORFOLOXÍA 1.1.4.NUTRICIÓN 1.1.5.REPRODUCIÓN 2.REINO PROTISTAS 2.1.CARACTERÍSTICAS XERAIS 2.2.CLASIFICACIÓN A-ALGAS 2.2.1.CLASIFICACIÓN 2.2.2.MORFOLOXÍA 2.2.3.NUTRICIÓN 2.2.4.REPRODUCIÓN B-PROTOZOOS 2.2.1.CLASES 2.2.2.MORFOLOXÍA 2.2.3.NUTRICIÓN 2.2.4.REPRODUCIÓN 3.REINO FUNGOS 3.1.CARACTERÍSTICAS XERAIS 3.2.MORFOLOXÍA 3.3.REPRODUCIÓN 3.4.NUTRICIÓN 3.5.CLASIFICACIÓN A-MOFOS B-FUNGOS C-FERMENTOS 4.VIRUS
4.1.CARACTERÍSTICAS 4.2.MORFOLOXÍA 4.3.MULTIPLICACIÓN VÍRICA
IMPORTANCIA DOS MICROORGANISMOS
BENEFICIOS DOS MICROORGANISMOS
INFECCIÓNS POR MIRCROORGANISMOS A microbioloxía é a ciencia que estudia os microorganismos.Este enorme grupo de seres vivos leva máis de 3500 millóns de anos sobre a Terra,ten representantes en tres dos cinco reinos da biosfera,e inclúe tanto seres unicelulares(seres formados por unha simple agrupación celular),coma formas acelulares. O seu tamaño microscópico é a única caracrterística unitaria,e a que fixo que fosen descoñecidos ata que en 1674,Anton van Leeuwenhoek contrúe o primeiro microscopio e descobre "pequenos animálculos" na auga,no solo e no sarrio dental.Desde entón,o coñecemento dos microorganismos estivo ligado ao desenvolvemento dos elementos técnicos,que, dado o seu pequeno tamaño,son necesarios para o seu estudo.As baterias,os fungos ou os protozoos poden ser observados con microscopia óptica,pero formas tan pequenas como os virus resultaban inalcanzables ata 1952,cando se desenvolve o primeiro microscopio electrónico. A microbioloxía aparece como ciencia a mediados do século XIX.En 1837,Teodor Schwann,sinala os fermentos como responsables da fermentación alcohólica.Louis Pasteur,entre 1857 e 1860,descobre que casa proceso de fermentación é levado a cabo por un microorganismo distinto.Así,algúns microorganismos desenvolven o seu metabolismo en ausencia de osíxeno,mentres que outros podían crecer en ambientes aerobios(rico en osíxeno)coma anaerobios(sen osíxeno).E aínda que desde tempo atrás se sospeitaba que detrás de moitas enfermidades estaban os microorganismos,é Pasteur o primeiro científico que estuda o ántrax ou quen elabora a primeira vacina contra a rabia.No ano 1862,obtén o premio da Academia de Ciencias de París por demostrar de modo definitivo a falsidade da teoría da xeración espontánea.Os seus estudos a este respecto pasaron por varias etapas: 1º-Demostrou que os microbios que aparecían na materia en putrefacción proviñan do aire.Para iso,fixo pasar aire de cidade a través dun tubo que contiña un filtro de algodón.Este retiña os microbios do aire,que,ao seren estudados co microscopio,resultaron ser idénticos aos que causaban a descomposición da materia orgánica. 2º-Demostrou que se un medio de cultivo se quenta suficientemente e se illa do medio,permanece indefinidamente inalterado.Para iso,quentou matraces pechados que contiñan medios de cultivo contaminados.Ningún deles se contaminaba,a diferenza do que ocorría con aqueles que se quentaron,pero permaneceron abertos. 3º-Conseguiu demostrar que incluso permitindo o paso de aire,pero non o dos mocrobios,os matraces permanecían sen contaminarse.Tras introducir o caldo de cultivo nun matraz,deformaba o colo deste en contacto coa chama.Tras fervelo,o cultivo permanecía sen contaminarse porque os microbios quedaban retidos na asa.Se esta rompía,o caldo enturbábase e enchíase de microbios.
A microbioloxía pretende colocar este "microcosmos"-segundo o describe Lynn Margulis-na estructura da biosfera,en que os microorganismos se integran en moitos procesos onde son imprescindibles para o mantemento da vida e onde se relacionan,causando beneficio ou perxuízo,co resto de seres vivos. CLASIFICACIÓN DOS MICROORGANISMOS 1.Reino Moneras 1.1.As baterias 1.1.1.Clasificación: A-Eucobacterias Este grupo inclúe varias ramas evolutivas.A súa enorme capacidade adaptativa levounas a adquirir grandes e variados graos de especialización.Algunhas poden vivir en ambientes aerobios,e outras en ambientes anaerobios.As chamadas facultativas viven indistintamente nos dous.Os grupos máis antigos agrupan bacterias termófilas,descendentes daqelas que sobrevivían nas primeiras fases de aparición da vida na Terra. Son un amplo grupo en que se atopan a maioría das bacterias coñecidas:
• •
• •
Bacterias purpúreas e verdes.Son fotosintéticas e aerobias.Poden ser sulfurosas ou non sulfurosas,en función da súa capacidade para utilizar o ácido sulfhídrico como dador de hidróxenos. Cianobacterias.Chamadas tamén algas verdes-azuladas.Preséntanse como células illadas ou formando colonias.Atribúeselle un papel importante na aparición da atmosfera oxidante,xa que os estromatólitos-estructuras con máis de 3000 M.a. de antigüidade-son masas de cianobacterias.Tamén se asocian en simbiose con fungos para formar liques. Proclorófitas.Son bacterias con aspecto de cloroplastos.Viven como endosimbiontes no interior das ascidias. Bacterias nitrificantes.Sintetizan moléculas orgánicas grazas á oxidación de compostos nitroxenados inorgánicos do solo ou dos fondos
• • •
mariños,converténdoos en substancias asimilables para as plantas. Bacterias fixadoras de nitróxeno.Captan nitróxeno atmosférico para as plantas leguminosas coas que viven en simbiose. Espiroquetas.Son espirilos moi frecuentes en medios acuáticos.Tamén hai especies parasitas. Bacterias do ácido láctico.Son bacterias anaerobias,pero tolerantes ao asíxeno;causan a fermentación láctica. B-Arqueobacterias
A maioría delas son anaerobias.Son células procarióticas cunha membrana sen ácidos graxos e unha parede sen peptidoglicanos.Posúen lípidos especiais integrados por glicerina,e dúas cadeas isoprenoides que forman monocapas sumamente ríxidas.Son autótrofas,ou heterótrodas.Hainas halófilas,que viven nas augas salgadas do Mar Morto;termófilas,das augas termais e medios ricos en xofre;e metanóxenas,que viven en ambientes anaerobios-o estómago dos ruminantes-,onde producen metano a partir de substratos como o dióxido de carbono,e contribúen á dixestión dos vexetais xunto a bacterias que degradan celulosa. Hai 1600 M.a. xorden as primeiras células eucarióticas pola unión simbiótica de varios tipos de bacterias. 1.1.2.Características xerais: -Tamaño oscila entre 0,1 e 50 nanometros. -Poden ser autótrofas ou heterótrofas. -Aerobias,anaerobias ou anaerobias facultativas. -Son os organismos máis antigos,máis estendidos e máis numerosos da natureza -Atópanse desde os xeos polares,onde soportan condicións de conxelación,ata en chimeneas asociadas ás dorsais oceánicas,onde a auga que as rodea alcanza os 350ºC;e desde hábitats salinos a mananciais de augas ácidas onde poden crecer a temperaturas superiores aos 90ºC. -Aparecen individualizadas ou poden formar colonias.Cando forman colonias é o resultado da división celular e a non separación posterior das células fillas. -Atendendo á súa forma,diferéncianse:
• •
Os cocos, cando son arredondados,como Staphyloccocus aureus. Os bacilos,de forma alongada e extremos romos,como Escherichia coli.
• •
Os vibrións,cando teñen forma de coma,como o Vibrio cholerae. Os espirilos,en forma espiral,coma a espiroqueta Treponema pallidum. -As agrupacións de dous cocos ou dous bacilos chámanse diplococos ou diplobacilos. -As fileiras de bacterias son estreptococos ou estreptobacilos. -Só os cocos poden formar colonias dispostas en dúas dimensións,estafilococos,ou en tres,sarcinas.
1.1.3.Morfoloxía das bacterias:
•
Cápsula bacteriana; é unha capa externa presente en case todas as bacterias patóxenas.ten entre 100 e 400 A de grosor,e non presenta estrutura definida.Está composta por polímeros de glicosa,glicoproteínas,acetilglicosamina e ácidos urónico e glucurónico.Entre as
funcións,destacan a regulación de intercambio de auga,ións e nutrientes co medio,ser un reservorio de agua en situacións de desecación,permitir a adherencia aos tecidos do hópede e dificultar a acción de anticorpos,bacteriófagos e células fagocíticas.A cápsula permite tamén a formación de colonias. • Parede bacteriana;é unha envoltura ríxida de entre 50 e 100 A de grosor;é caraterística de todos os tipos de bacterias,excepto dos micoplasmas.Mantén a forma da célula fronte aos cambios de presión osmótica,e regula o paso de ións.Unha vez constituída a parede,resiste a acción de antibióticos. A estructura da parede ponse en evidencia grazas á tintura de Gram,que permite diferenciar dous grupos de bacterias. -As bacterias Gram positivas teñen unha parede constituída por unha grosa capa de mureína,que é un peptidoglicano formado por cadeas de moléculas de N-acetil glicosamina (NAG) unidas por enlaces O-glicosídicos con moléculas de N-acetil murámico (NAM).Estas últimas,graxzas ás cadeas de catro aminoácidos que presentan,atópanse á súa vez unidas entre si.A capa de mureína asóciase con proteínas,polisacáridos e ácidos teicoicos. -As bacterias Gram negativa tamén compostas por mureína,que forma unha capa máis fina ca nas anteriores.Sobre ela sitúase a membrana externa,que é unha bicapa lipídica con lipopolisacáridos e moitas proteínas asociadas,a maioría con función enzimática.Presenta certa permeabilidade,debido ás proteínas porinas que permiten o paso de moléculas de baixo peso molecular. • Membrana plasmática;é unha membrana de tipo unitario que limita o citoplasma e regula o paso de substancias.A ausencia nela da molécula de colesterol e a presenza de mesosomas-unha serie de invaxinacións que se proxectan cara ao interior da célula-son os únicos aspectos distintivos da súa estructura en relación ás células eucarióticas. Os mesosomas supoñen un grande incremento na superficie de membrana e suplen a ausencia de orgánulos membranosos no citoplasma bacteriano.Neles sitúanse os enzimas que levan a cabo numerosos procesos,que nas células eucarióticas realizan as mitocondrias ou os cloroplastos,como son a respiración celular e a fotosíntese.Tamén conteñen os enzimas,que lles permiten a algunhas bacterias fixar nitróxeno atmosférico ou asimilar nitritos e nitratos.Outra das súas funcións é manter suspendido o cromosoma bacteriano no seo do citoplasma.Neles sitúase tamén a ADN polimerase,é dicir,o enzima que dirixe a súa replicación. • Citoplasma;está constituído por unha disolución xelatinosa de auga e proteínas de aspecto granuloso,que arrodea o chamado nucleoide e onde se sitúa o material xenético,que ten aspecto fibrilar.No seo do citoplasma aparecen: -Os ribosomas,moi numerosos e os únicos orgánulos.Son masas de ARN e proteínas,máis pequenos ca os da célula eucariótica e que aparecen sempre libres.Están formados por dúas subunidades,que se unen cando vai ter lugar a síntese de proteínas. -As inclusións,substancias que a bacteria acumula en momentos de abundancia ou residuos metabólicos sen membrana que os arrodee. -As vesículas,pequenos espazos delimitados por proteínas que acumulan masas de substancias gaseosas.Poden ser moi numerosas e aseguran a flotabilidade nalgunhas bacterias fotosintéticas.
•
Material xenético;é unha longa e única molécula de ADN,circular e
•
•
bicatenario.Está sumamente dobrada e asociada a proteínas non histónicas.Dirixe toda a actividade da célula e conserva a súa mensaxe xenética.Ademais do cromosoma bacteriano,existe un número indeterminado de pequenas moléculas circulares de ADN extracromosómico,os plásmidos,que as bacterias a miúdo intercambian. Pili e fimbrias;son estructuras tubulares que aparecen na superficie dalgunhas bacterias Gram negativas como sistema de ancoraxe.As fimbrias son curtas e numerosas,e só se insiren á parede e á cápsula.Os pili atravesan tamén a membrana plasmática,e son vías mediante as que as bacterias levan a cabo intercambios de material xenético. Flaxelos;son estructuras de locomoción que aparecen en número variable.Saen das envolturas bacterianas,o que xera,segundo o seu número e localización,bacterias monótricas (un só flaxelo),lofótricas (varios flaxelos distribuídos en toda a superficie bacteriana) e perítricas (varios flaxelos formando un penacho).
Os flaxelos constan dun corpo basal e dun longo filamento.O corpo basal é unha especie de bastón en que se engarzan catro discos;os dous primeiros están incluídos na membrana plasmática,poden xirar e trasmítenlle así o seu movemento ao filamento.Os outros dous discos son fixos e sitúanse na capa de mureína e na membrana externa.
ESTRUCTURA DA CÉLULA PROCARIOTA
1.1.4.Nutrición:
As bacterias son o grupo de seres vivos máis amplamente distribuído na
natureza polo que presentan tamén a máis ampla gama coñecida de formas de nutrición e metabolismo.Unha mesma especie pode presentar dous tipos de metabolismo diferentes en función das condicións do medio e a dispoñibilidade de alimento.Respecto ao metabolismo,a fonte de carbono necesaria para sintetizar moléculas orgánicas,así como a orixe da enerxía empregada determinan catro tipos de bacterias: • Bacterias fotoautótrofas;son bacterias capaces de captar enerxía da luz,grazas a que realizan a fotosíntese anosixénica (ou bacteriana),é o caso das bacterias verdes e púpuras do xofre;ou asixénica (ou vexetal),como as cianobacterias.Ambas utilizan dióxido de carbono como fonte de carbono.As cianobacterias presentan mesosomas moi desenvolvidos,que fan un labor similar ao dos tilacoides do cloroplastos,e liberan osíxeno.De fieto,son os primeiros organismos fotosintéticos da biosfera e son considerados responsables do cambio desde unha atmosfera primitiva redutora á atmosfera oxidante actual. • Bacterias fotoorganótrofas,son as bacterias purpúreas non sulúreas que realizan a fotosíntese e a fonte de carbono son moléculas orgánicas,como o ácido láctico. • Bacterias quimioautótrofas;obteñen a enerxía que libera reaccións de oxidación de moléculas inorgánicas como o amoníaco (bacterias nitrosificantes), os nitritos (bacterias nitrificantes),o ácido sulfhídrico (bacterias incoloras do xofre), o hidróxeno (bacterias do hidróxeno) ou os carbonatos de ferro (bacterias do ferro).A fonte de carbono de todas elas é o dióxido de carbono.É primordial para a vida a intervención dalgunhas delas nos ciclos bioxeoquímicos ou na realización de nitróxeno atmosférico. • Bacterias quimioorganótrofas;a maioría das bacterias son quimioorganótrofas,como todos os animais,os protozoos e os fungos.A enerxía procede,neste caso,da oxidación de moléculas orgánicas,que tamén constitúen a súa fonte de carbono.Realizan metabolismo oxidativo se son aerobias e fermentación cando son anaerobias.Tamén as hai facultativas que presentan as dúas modalidades.Son xunto aos fungos,os seres descompoñedores da biosfera.
1.1.5.Reprodución As bacterias son seres haploides que se reproducen asexualmente por bipartición.Previamente,duplícase o único cromosoma que posúen e un proceso de estrangulación posterior xera dúas células fillas xeneticamente idénticas.Unha colonia é un clon de bacterias.En condicións óptimas,unha bacteria pode dividirse cada 20 minutos. Ademais deste tipo de reprodución,existen outros mecanismos,chamados parasexuais,en que como na reprodución sexual,si se produce intercambio de material xenético entre individuos.Estes mecanismos,que proporcionan variabilidade xenética,son:
•
Conxugación.Unha bacteria doadora transmítelle ADN dos seus plásmidos a través de pili sexuais a unha bacteria receptora,Se nela o plásmido se integra no cromosoma bacteriano recibe o nome de episoma.Nunha transferencia posterior,esta bacteria pode pasar non só o episoma,senón tamén parte do seu
propio material xenético.Calcúlase que Escherichia coli adquiriu desta maneira un 18% dos seus xenes ao longo dos últimos 100 M.a.
•
Transformación.As bacterias pode captar do medio fragmentos de ADN procedentes da lise doutras bacterias ou doutras células e integralos no seu cromosoma.
•
Transdución.Neste caso,as bacterias intercambian material xenético mediante un virus transmisor,un bacteriófago.O virus intégrase no cromosoma da bacteria doadora iniciando un ciclo lisoxénico.Cando se separa del para iniciar un ciclo lítico arrastra algúns xenes que transmite a bacteria receptora na infección.
Os tres mecanismos implican recombinación xenética entre o material xenético propio e o engadido,o que explica a variabilidade que poden presentar alguhas bacterias cando conviven con outras especies.Por exemplo,hai bacterias patóxenas resistentes aos antibióticos,que adquiriron esta capacidade ao conviviren no intestino con bacterias simbiontes que resisten a acción destes fármacos.
2.Reino Protistas 2.1 Características:
•
•
O Reino Protista está conformado por un grupo de organismos que presentaban un conxunto de características que impedían colocalos nos reinos xa existentes de un xeito plenamente definido. Isto débese a que algúns protistas poden parecerse e actuar como individuos do reino plantas, outros protistas poden parecerse e actuar como organismos do reino animal,pero os organismos do reino protista non son nin animais nin plantas. Os individuos do reino dos protistas son os que presentan as estruturas biolóxicas máis sinxelas entre os eucarióticas (xa que o seu ADN está incluído no núcleo da célula), e poden presentar unha estructura unicelular (sendo esta a máis común), multicelular ou colonial (pero sen chegar a formartejidos). Os protistas son autótrofos (na súa maioría) e producen un alto porcentaxe do osíxeno da terra. Non obstante, é complicado establecer un cadro de características xerais para os organismos do reino protista. As características máis comúns: 1.Son Eucarióticas 2.Non forman tecidos 3.Son autótrofos (por fotosíntese), heterótrofos (por absorción) ou unha combinación de ambos os dous. 4.Xeralmente son aerobos pero existen algunhas excepcións. 5.Reprodúcense sexual (meiose) ou asexualmente (mitose). 6.Son acuáticos ou desenvólvense en ambientes terrestres húmidos.
•
A Ameba é un protozoario heterótrofo que se caracteriza polo seu particular forma de desprazarse; emitindo pseudópodos (falsos pés) e asi arrástrase. O mesmo patrón de movemento é utilizado por algunhas células humanas como os macrófagos que se encargan de atrapar bacterias e outros patóxenos invasores ao noso organismo.
•
A Euglena caracterízase por ser fotosintética e ter capacidade de desprazamento utilizando un flaxelo na súa parte de adiante (na imágen de arriba ao ángulo superior dereito). Durante un tempo consideroulla metade animal e metade planta, por sorte eses dilemas rematáronse ao asumir o Reino Protista que alberga este e moitos outros arganismos con caractrerísticas compartidas entre plantas e animais.
•
Organización eucariótica:
2.2.Clasificación: A-Algas 2.2.1.Clases:
•
Algas pardas: nome que reciben unhas 1.500 especies de algas mariñas de color pardo coñecidas tamén como feofitos. Encóntranse nas zonas axitadas dos mares polares, aínda hai algunhas nas profundidades oceánicas. Son ls algas de maior tamaño coñecido, con formas tan populares como a laminaria xigante o as malas herbas flotantes que aparecen nas grandes masas no mar dos Sargazos. A súa cor débese a presenza do pigmento fucoxantina, que, xunto con outros pigmentos xantofílicos, enmascara a cor verde da clorofila nas células vexetais.
•
Algas vermellas:: nome que reciben os membros do filo Rodofitos (Rhodophyta), un grupo de algas con máis de 3.000 especies. As algas vermellas caracterízanse por ter pigmentos ficobilínicos que lles confiren o color (ficoeritrina y ficocianina), debido a que enmascaran a cor das clorofilas. A maioría das especies crecen preto das costas tropicais e subtropicais debaixo da línea intermareal. Algunhas son de auga doce. As algas vermellas proporcionan unha serie de coloides, principalmente agar-agar y carragenina. Entre elas atópanse:
- a "chasca" o "champa" - o "pelillo" o "carminco" - a "chicoria" - o "llapín" - o "liquen gomoso".
•
Algas verdes: nome que reciben os membros de unha división de algas que suman entre 6.000 y 7.000 especies.Conócense co nome de algas verdes o clorófitas, debido a intenso cor que otorga a clorofila a e b.Cóntanse entre os organismos máis antigos; a primeira alga verde aparece no rexistro fósil fai máis de 2.000 M.a.Considéranse predecesoras das plantas verdes terrestres.
Por lo general, todas estas especies se pueden ver a lo largo de las orillas rocosas de los mares septentrionales durante la bajamar. Las algas marinas se diferencian de las plantas superiores porque carecen de tallos, hojas, raíces y sistemas vasculares verdaderos. En lugar de esto, se anclan a objetos sólidos mediante un órgano llamado hapterio o háptero y absorben los nutrientes directamente del agua, fabricando su alimento a través de la fotosíntesis.
•
Algas planctónicas e bentónicas:as algas poden chegar a ser importantes constituíntes da flora do solo e poden vivir en situacións tan extremas como sobre a neve, entre as areas do deserto o en augas termais coa temperatura sobre os 80ºC. Sen embargo, o seu maior desarrollo e diversidade logrouse no mar. Alí viven en dous tipos de situacións moi distintas: algunas viven flotando nas capas máis superficiais da agua, son xeralmente unicelulares e se lles recoñece co nome de algas planctónicas. Outro grupo vive adherido a rocas, pedras e bolóns e se lles coñece como algas bentónicas. Ambos grupos son os produtores máis importantes no mar e a base de todas as cadeas tróficas alí existentes; sen embargo, só as algas bentónicas tienen importancia económica directa.
•
Algas amarillas: *chrysophyta.
•
Algas doradas: * Uroglena. * Anthophysis * Dinobryon. * Hyalobrion.
•
Algas diatomeas: * bacillariophycea * Synedra. * Achnanthes. * Eunotia * coronéis.
•
Algas verde-amarillas: *Xanthophyceae. * ophiocytium. * tibonema. * sciadium. * vaucheria.
•
Algas verdes: * Chlorophyceae. * Gongrosira. * Chaetopeltis. * Chlorotyllum. * Pleurococcus.
•
Algas rojas: * rhodophytas.
•
Algas pardas: * Porphydium. * Pluerocladia. * Asterocystis. * Lithodema.
2.2.2.Morfoloxía:
•
Unicelulares: Unicelulares móviles por flagelos. Unicelulares inmóviles. Ameboides (non teñen parede celular).
•
Multicelulares: Algunhas algas se agrupan formando texidos filamentosos, acintados, cenocíticos y septados, en forma de "follas", talo. Posúen pigmentos accesorios: ficobilina, xantofila, carotenos. Teñen clorofila: A, B, C, D, E e a combinación destas dando como por exemplo, A1, B2, E2... Os tipos de algas están dadas pola súa pigmentación. Todas posúen substancias de reserva (almacenan a enerxía producida polo desdoblamento de algúns organelos (ATP). Estas sustancias de reserva son: * Almidón. * Paramilo. * Almidón de florideas. * Sicolaminina. * Glucosa. * Leucoplastos. * Aceites.
2.2.3.Nutrición: *Autótrofos:a nutrición autótrofa é a capacidade de certos organismos de sintetizar tódalas substancias esenciais para o seu metabolismo a partir de sbustancias inorgánicas, de maneira que para a súa nutrición non necesitan de outros seres vivos. * Por fotosíntese:neste proceso a enerxía luminosa se transforma en enerxía química estable, sendo o adenosín trifosfato (ATP) a primeira molécula na que queda almacenada esa enerxía química. Con posterioridade, o ATP se usa para sintetizar moléculas orgánicas de maior estabilidade. Ademáis, se debe ter en conta que a vida no noso planeta manténse fundamentalmente grazas á fotosíntese que realizan as algas, no medio acuático, e as plantas, no medio terrestre, que teñen a capacidade de sintetizar materia orgánica (imprescindible para a constitución dos seres vivos) partindo da luz e da materia inorgánica. De feito, cada ano os organismos fotosintetizadores fixan en forma de materia orgánica en torno a 100.000 millóns de toneladas de carbono. * Heterótrofos:Un organismo heterótrofo é aquel que obtén o seu carbono e nitróxeno da materia orgánica (glúcidos, lípidos, proteínas e ácidos nucleicos) de outros e tamén a maioría dos casos obtén a súa enerxía desta maneira. Moitas formas unicelulares presentan simultáneamente os dous modos de nutrición. Os heterótrofos poden selo por inxestión (fagótrofos) ou por absorción osmótica (osmótrofos).
2.2.4.Reprodución: As algas presentan unha ampla variedade de ciclos reprodutivos. Na maioría deles existen dúas xeracións que alternan: unha sexual (gametofítica) e outra asexual (esporofítica). Estas teñen un ou dous xogos de cromosomas por célula, respectivamente. A reprodución asexual nas algas unicelulares adoita ser por división simple, orixinándose dous ou máis células. Se están provistas de flaxelo teñen mobilidade e denomínallelas zoosporas. Pola contra, as células que non posúen flaxelo son inmóbiles e coñéceselles como aplanosporas. A reprodución asexual nas algas pluricelulares pode producirse por fragmentación do talo ou por formación de esporas que se orixinan frecuentemente dentro das células. Non obstante, a maioría das algas tamén posúen algún tipo de reprodución sexual na que interveñen gametas. Existen tres patróns básicos de ciclo sexual que varían segundo o momento en que se produce a meiose, e que poden observarse nas seguintes ilustracións. a-CICLO CON MEIOSE NA CIGOTA
No ciclo a, o talo é sexual e as súas células teñen un só xogo de cromosomas, polo que se di que é haploide (n), Leste talo produce, por mitose, gametos femininos e masculinos -sempre haploides- que poden estar sobre o mesmo talo ou en talos separados. O gameto masculino fecunda o feminino formándose unha célula ovo ou cigota. Esta célula posúe o dobre de cromosomas que cada gameta. É dicir que as cigotas son sempre diploides (2n). Logo a cigota divídese por meiose orixinando células cun só xogo de cromosomas, as cales se dividen repetidamente para formar novamente o talo haploide. b.CICLO CON MEIOSE NO ORGANISMO DIPLOIDE QUE PRODUCE GAMETAS
No ciclo b o talo é diploide. Os gametos fórmanse por meiose e a cigota reconstitúe o talo por divisións mitóticas. c.CICLO CON MEIOSE NO ORGANISMO DIPLOIDE QUE PRODUCE ESPORAS
Nas algas vermellas os ciclos reprodutivos caracterízanse por presentar tres xeracións alternantes: esporofito, gametofito e o carposporofito. O esporofito é unha fase multicelular asexual durante a cal se producen esporas. O gametofito é unha fase multicelular sexual na que interveñen elementos reprodutivos femininos e masculinos. Estes sitúanse algunhas veces en talos separados e outras nun mesmo talo. Durante esta fase prodúcense gametas. O carposporofito é unha fase multicelular asexual, microscópica. Como resultado dela tamén se producen esporas. Nalgúns tipos de algas o aspecto das diversas fases é tan diferente entre si que llas chegou a considerar como especies distintas, ata que o seu estudo permitiu aclarar que se trataba de varios aspectos dunha mesma especie. B-Protozoos 2.2.1..Clases: Os protozoos clasifícanse,segundo o seu modo de desprazamento,en catro grupos:
•
•
•
•
Sarcodinos;son protozoos con pseudópodos,estructuas que lles serven tanto para moverse coma para capturar alimentos por fagocitose.A maioría son de vida libre e forman parte do plancto.Algúns teñen coiraza calcaria,como foraminíferos,o outros,como os radiolarios,posúena de sílice.As amebas carecen de coiraza,e algunhas son parasitas como a Entamoeba histolytica,causante da disentería amebiana. Flaxelados;estes protozoos utilizan como medio de locomoción os flaxelos,que son prolongacións longas e pouco numerosas.Hai formas de vida libre e formas parasitas como Leidhmania ou Trypanosoma,causantes de enfermedades como a leishmaniose ou enfermedidade do sono. Ciliados;teñen todo o seu corpo ou algunha das súas rexións cuberto cunha serie de prolongacións curtas e numerosas chamadas cilios.Estes móvense sincronicamente e permiten o movemento en especies de vida libre como Paramecium,ou xeran correntes de auga que transportan nutrientes nas especies sésiles como Vorticella ou Stentor. A maioría dispón de dous núcleos,un para as funcións vexetativas e outro para a reprodución.Ás veces,prodúcese intercambios xenéticos entre individuos. Esporozoos;son protozoos inmóbiles,parasitos,e que se dividen por esporulación.O Plasmodium,causante do paludismo ou malaria,é un esporozoo.
2.2.2.Morfoloxía:
• • • •
Membrana plasmática Citoplasma Núcleo Ésta é a típica celula que presentan tres capas: dúas proteicas e unha lipídica de rixidez e grosor variables.Aveces é moi fina pouco definida e por tanto, é mais teórica que real e correspondería a unha gelificación do ectoplasma ademais, permite a deformación do citoplasma, como é o caso dos amébidos.Noutras ocasións a membrana plasmática presenta mais rixidez, contén as bases dos flaxelos e os cilios, o cal lle confire consitencia. Estas bases forman unha estrutura membranosa chamada película ou periplasto. Encóntrase dividindo en dúas rexións encontramos uns temporais e outros permanentes, como temporais están os pseudópodos, que son expaixóns do citoplasma xeralmente do ectoplasma. Son típicos de protozoos é cuberta ríxida e a parte da súa función motora, colaboran nas funcións de nutrición captura de alimentos.
2.1.3.Nutrición A maioría dos prozoos son quimiheterotrofos. Nos protozoos encóntranse dous tipos de nutrición.
•
Heterótrofa: holozoica e saprozoica.
Na holozoica, adquírense nutrientes solidos, como as bacterias, por fagocitose e posteriormente fórmanse vacúolos fagociticas. Algúns ciliados posúen unha estrucrtura especializada para a fagocitose chamada citosoma. Na nutrición saprozoica, os nutrientes solubles, como os aminoácidos, e os azucres, atravesan a membrana plasmática por pinocitose, difusión ou por transportadores (difusión facilitada ou transporte activo). Os protozoos celozoicos son aqueles que viven dentro do corpo doutro organismo e son capaces de alimentarde absorbendo as sustacias dirixidas da celula ou tecido de hospedero. 2.2.4.Reprodución: A maioría dos protozoarios prodúcense asexualmente, outros empregan a reprodución sexual e aínda hai outros que empregan ambos os dous métodos. A forma mais común de reprodusirce é asexualmente xa que é a fision binaria, na cal cada individuo se divide en dous. O plano de fision é lonxitudinal en flaxelos e traverso nos ciliados. Á división citoplasmático segue á do nucleo para dar lugar a dous individuos novos. O núcleo vesicular e o micronuúcleo divídense por mitose e o macronúcleo por amitose.
A fision multiple ou esquizogonia encóntrase principalmente nos apicomplexa. Neste tipo de división, o núcleo divídese varias veces antes do citoplasma. A celula en división coñécese como esquizonte, é dicir, seres iguais tamén como agamonte. O produto desta división chámase merozoito ou isquizozozito e a división nuclear é en mitose. O terceiro tipo de reprodución asexual coñéceselle co nome de xemación neste proceso desenvólvese unha celula filla apartir do seu proxenitor ata alcanzar o tamaño de adulto separándose despois. Reprodución sexual;soamente acontece dous nos protozoos parasitos, a conxugación que se presenta nos ciliados dous individuos únense temporalmente o macronúcleo que xera, o micronúcleo divídese un número de veces resultando un pronúcleo haploide produto da conxugación. Os individuos separan e ten lugar a reorganización nuclear. Na singamia, dous gametos se fusionan e fórmase un cigoto. Se os gametos son similares en aparencia chámase isogamia e se son diferentes isogamia. Ao gameto pequeno chámaselle microgameto e ao grande macrometo. Os gametos poden ser producidos por células especiais ou gamontes, coñecidos como microgatocitos e esporozoitos, o proceso para a formación de gametos se coñece como gametogonia. Esta condición varia segundo os diferentes grupos que se tratan en particular. 3.Reino fungos 3.1.Caracteríticas xerais:
•
• • • • • •
Os fungos figuraban nas antigas clasificacións como unha división do reino Vexetal (Plantae). Pensábase que eran plantas carentes de talos e de follas que, no transcurso da súa transformación en organismos capaces de absorber o seu alimento, perderan a clorofila, e con iso, a súa capacidade para realizar a fotosíntese. Non obstante, moitos científicos actuais considéranos un grupo completamente separado doutros, que evolucionou a partir de flaxelados sen pigmentos. Son organismos eucarióticos unicelulares ou pluricelulares. Son heterótrofos. Dotados de parede celular,parede que contén quitina que é un polisacárido típico do exoesqueleto dos antrópodos. Almacenan glicóxeno como substancia de reserva glicídica e aínda que moitos parasitan plantas e animais,a maioría deles son saprófitos e viven no solo contribuíndo xunto ás bacterias á descomposición da materia orgánica. En simbiose con algas,forman os liques. Obteñen o seu alimento por absorción en vez de por inxestión. Secretan encimas dixestivas no seu medio e logo absorben os produtos dixeridos externamente.
3.2.Morfoloxía: Os fungos constan dunha masa de filamentos moi ramificados e enmarañados aos que
se denomina hifas. Eses filamentos están divididos en células por unha paredes ou tabiques dispostas en ángulo recto con respecto ao eixe lonxitudinal daqueles esparexidas por toda a maraña hifal. Os tabiques de case todos os fungos son porosos e permiten o fluxo de citoplasma de célula a célula. Noutros grupos, os núcleos están dispersos nunha masa citoplasmático ininterrompida; é dicir, trátase de estruturas cenocíticas. A masa filamentosa enteira denomínase micelio.
3.3.Reprodución A reprodución dos fungos é asexual e sexual. A asexual ten lugar pola fragmentación do micelio ou na produción de esporas. Na sexual fórmanse estruturas especiais chamadas gametangios que serán os encargados de producir as gametas que ao fusionarse darán orixe a un novo individuo. A maior parte dos fungos reprodúcense por esporas, diminutas partículas de protoplasma rodeado de parede celular. O champiñón silvestre pode formar doce mil millóns de esporas no seu corpo frutífero; así mesmo, o peido de lobo xigante pode producir varios billóns. As esporas e os fragmentos de hifas dos fungos poden viaxar pola atmosfera e percorrer grandes distancias. As esporas fórmanse de dúas maneiras. No primeiro proceso, as esporas orixínanse despois da unión de dous ou máis núcleos, o que acontece dentro dunha ou de varias células especializadas. Estas esporas, que teñen características diferentes, herdadas das distintas combinacións de xenes dos seus proxenitores, adoitan xerminar no interior
das hifas. Os catro tipos de esporas que se producen deste xeito (oosporas, zigosporas, ascosporas e basidiosporas) definen os catro grupos principais de fungos. As oosporas fórmanse pola unión dunha célula macha e outra femia; as zigosporas fórmanse ao combinarse dúas células sexuais similares entre si. As ascosporas, que adoitan dispoñerse en grupos de oito unidades, están contidas nunhas bolsas chamadas ascas. As basidiosporas, pola súa banda, reúnense en conxuntos de catro unidades, dentro dunhas estruturas con forma de maza chamadas basidios.
3.4.Nutrición: En canto ao tipo de nutrición, estes organismos desprovistos de clorofila e incapaces de sintetizar os glícidos que necesitan para vivir, desenvolveron tres sistemas de vida: 1) Os saprobios, que poden descompoñer residuos orgánicos para alimentarse. Este é o caso dos fungos comunmente achados sobre madeiros mortos, como os "Pleurotos" ou fungo ostra, e mesmo o máis coñecido "Champiñón". 2) Outros son parasitos e extraen as substancias orgánicas que necesitan dun hospedador ao que debilitan e co tempo o matan. 3) O terceiro modo de vida é o dos fungos simbióticos, que extraen as substancias orgánicas dun hospedador, pero que en contrapartida lle procuran certo número de vantaxes. Os máis coñecidos son os "Boletos" e as "Trufas". Existen fungos con distintas afinidades filoxenéticas que encontraron solución aos seus
requirimentos nutritivos, asociándose simbioticamente con algas. Esta unión, que representa un exemplo de converxencia fisiolóxica no proceso evolutivo, constitúe un grupo particular de organismos: os LÍQUES. Este tipo de relación entre fungos e algas, coñécese como simbiose. Este feito demostra que os líquenes non poden constituír un grupo taxonómico natural. A sistemática moderna considera o concepto de lique como biolóxico e clasifícaos dentro do gran reino dos fungos.
3.5.Clasificación : A-Mofos
•
Son fungos filamentosos que constitúen que constitúen micelios de hifas tabicadas.Algunhas delas érguense e desenvolvense conidios,nos que producen grandes cantidades de esporas.Resisten condicións extremas de acidez,de falta de humidade ou de alta concentración de azucres.O mofo do pan, Rhizopus,ten un aspecto de algodón e aparece tamén sobre froitas e outros vexetais.Penicillium é outro descompoñedor de froitas e grans de cereal,pero é máis ceñecido como produtor de antibióticos. B-Fungos mucosos
•
•
Son microorganismos que presentan características tanto dos fungos coma dos protozoos;todos son seres heterótrofos que se reproducen por esporas.Os seus ciclos de vida son complexos e adoptan durante eles un aspecto cambiante.Poden parecerse a unha ameba e desenvolver posteriormente unha estructura pluricelular. Dictyostelium discoideum é un fungo mucoso que aparece como un grupo de células ameboides que crecen e se multiplican ata esgotar a fonte de alimento.Entón.agréganse formando un pequeno montículo con capacidade de desprazarse.Cando o movemento cesa,o montículo reordénase formando unha especie de pedúnculo que termina nun anchemaento en forma de maza que acaba por resgar liberando as células que comezarán un novo coclo.Habitan sobre materia vexetal en descomposición,e aliméntanse de bacterias e outros microorganismos por fagocitose. C-Fermentos
• •
•
Son fungos unicelulares que forman colonias de células ovais dotadas dunha parede grosa.Reprodúcense asexualmente por xemación. O fermento Saccharomyces cerevisiae desenvolve un ciclo diplohaplonte con alternativa de xeracións;pasa por unha fase en que aparecen individuos sexuais opostos e haploides,que se comportan como gametos e poden formar un cigoto.Este orixina esporas haploides por meiose. Saccharomyces leva a cabo a fermentación alcohólica a partir da que se obteñen produtos para o consumo humano,como o viño,o vinagre,a cervexa ou o pan.Os fermentos que se utilizan hoxe neses procesos industriais son cepas
salvaxes que foron melloradas mediante selección e manipulación xenética.O de Sccharomyces cerevisae é o primeiro xenoma eucariótico secuanciado.
4.Os virus 4.1 Características xerais: Os virus son partículas microscópicas sen estructura celular,constituídos por un fragmento de ácido nucleico ao que rodea uha cápsula proteica.Aínda que non realizan as funcións de nutrición,feito polo que moitos científicos non os consideran seres vivos,si son capaces de reproducirse,aínda que para iso,necesitan os mecanismos metabólicos dunha célula.Son,por tanto,parasitos intracelulares obrigados con dúas fases,unha fase extracelular inerte e unha fase intracelular activa. Dependendo de se o seu hóspede é unha bacteria,unha planta ou un animal,fálase de bacteriófagos,virus vexetais ou virus animais respectivamente.Son os axentes causantes de numerosas enfermidades como a gripe a,a hepatite ou a sida,pero nos últimos tempos,e grazas á biotecnoloxía e á enxeñaría xenética,comezouse a atoparlles aspectos positivos,como o feito de ser vectores na clonación de xenes para fins terapéuticos ou industriais,ou o seu pael na evolución dos seres vivos,ao poderen inserirse no material xenético duns organismos e levar a información a outros. Debido a que non realizan as funcións vitais,algúns científicos colocáronos a miúdo nunha posición entre o vivo e o inanimado.Para outros científicos,os virus apareceron bastante despois de que xurdise a vida na Terra,e representan un proceso de dexeneración celular,como o que ocorreo noutras formas parasitas. Aínda que se coñece a súa existencia desde 1884,grazas a L.Pasteur,a primeira imaxe dun virus non se obtivo ata 1942 cando apareceu o microscopio electrónico.O tamaño dun virus oscila entre os 30 e os 300 nm. Un virión é un virus en fase extracelular,constituído nos casos máis simples como os virus espidos,por un ácido nucleico e unha cápside proteica.Os virus envoltos presentan,ademais unha envoltura externa.É necesario que a partícula vírica estea completa para poder desenvolver a fase infectiva. Os ácidos nucleicos víricos conteñen ADN ou ARN;nunca coexisten os dous nun mesmo virus.Teñen unha ou máis moléculas,circulares ou lineares,mono ou biocatenarias.Todos os virus con xenomas de ARN de cadea dobre,e incluso algúns de cadea sinxela,presentan varias cadeas de ARN independentes,con xenes distintos que codifican soamente unha ou dúas proteínas.Isto é o que se denomina xenoma fragmentado.Non se describiron virus ADN con xenoma fragmentado. Os virus máis simples só levan información para codificar unhas oito proteínas,e este número pode chegar a duascentas nos virus máis complexos.As proteínas poden ser estruturais se están destinadas á formación da cápside,pero hainas tamén enzimáticas cando están implicadas na síntese dos ácidos nucleicos víricos.Existen tamén proteínas aglutinantes,que facilitan a adherencia á membrana da célula hóspede.Unha vez dentro dela,moitos virus utilizan o sistema enzimático da célula para a síntese das súas ARNm e das súas proteínas. 4.2.Morfoloxía vírica As cápsides están formadas,en xeral,por múltiples copias dunha ou máis proteínas chamadas capsómeros.Deste modo,un virus pode formar unha cápside grande ou
complexa con pouca información xenética.Unha nucleocápside é unha cápside xunto ao ácido nucleico que contén. Os capsómeros poden ordenarse segundo unha simetría helicoidal ou icosaédrica;existen os seguientes tipos de virus:
•
Os virus de simetría helicoidal están formados por unha molécula de ácido nucleico que forma unha espiral interna,e á que se engarzan as miles de copias dunha mesma proteína,constituíndo unha especie de percha.Os virus do mosaico do tabaco ten simetría helicoidal.
•
Os virus icosaédricos son case esféricos.A estructura da cápside é un icosaedro,un poliedro re gular formado por vinte triángulos equiláteros.Cada un deles está constituído por capsómeros de dous tipos:os hexóns,que son acumulacións de seis moléculas de proteína que se sitúan nas caras e arestas;e os pentóns,formados por cinco proteínas e que ocupan os vértices.Deles,poden saír fibras.O virus da gripe é icosaédrico.
•
Os bacteriófagos son virus de estrutura complexa que combinan os dous tipos de simetría.A cabeza é icosaédrica e contén o ácido nucleico.Tras un pequeno estreitamento,aparece a zona caudal,de simetría helicoidal e contráctil,que termina nunha placa basal dotada de espiñas e fibras de ancoraxe.
Os virus envolvidos presentan a envoltura,un recubrimento membranoso exterior á cápside que procede normalmente da membrana plasmática da célula hóspede,e que o virus adquire ao emerxer dela.Pero estruturas membranosas como a membrana nuclear,o retículo endoplasmático ou as cisternas do aparato de Golgi poden tamén formar parte dela.A envoltura sempre leva algunhas glicoproteínas codificadas polo virus,que teñen como misión o recoñecemento e a adherencia á célula hóspede.
4.3.Multiplicación vírica Os virus non desenvolven funcións de nutrición nin de relación porque non necesitan materia nin enerxía para crecer,e o seu encontro coas células é sempre fortuíto.Pero necesitan delas para multiplicarse e isto ocorre cando o virión penetra no seu interior e utiliza a maquinaria celular para formar novas partículas víricas.Isto é o que se coñece como ciclo lítico,pero tamén pode darse un ciclo lisoxénico ou de infección persistente,que ocorreo cando o virus permanece no interior da célula hóspede sen xerar virus novos. Ciclo lítico Aínda que o termo "lítico" alude ao proceso de lise celular co que terminan moitos ciclos-en que se liberan bruscamente moitos virus e sobrevén a morte celular-,non todos os ciclos líticos terminan así,xa que en moitos casos se produce unha liberación paulatina de virus durante a cal a célula sobrevive. Fases do ciclo lítico: 1.Adsorción e penetración:esta primeira fase require un proceso de adsorción previo en que as proteínas da cápside ou da envoltura recoñecen e se unen a receptores da membrana da célula hóspede.A penetración pode suceder de varias formas.En moitos virus,só penetra o ácido nucleico por un mecanismo de inxección.Noutras,penetra todo o virus por endocitose.E nos virus envolvidos,prodúcese unha fusión das membranas da envoltura e da célula hospedadora,e libérase a nucleocápside no seu interior. 2.Síntese do xenoma e das proteínas víricas:o virus utiliza todos os mecanismos da célula hóspede para replicar,transcribir e traducir a súa información xenética.A replicación xera miles de copias do ADN vírico,mentres que a transcrición e tradución xeran enzimas destinados á propia replicación,factores de inhibición para deter a actividade celular,e de proteínas para formar as cápsides.Esta fase chámase tamén de eclipse,porque os compoñentes dos virus non poden ser detectados no interior da célula infectada nin con microscopio electrónico. 3.Maduración e embalaxe:unha vez sintetizados todos os compoñentes,os capsómeros organízanse para formar as cápsides,e as copias do material xenético dóbranse e penetran nelas para formar os novos virus. 4.Liberación:un ciclo de infección termina coa liberación dos virións mediante a lise da célula hóspede,no caso dos virus espidos,ou por proceso de formación de vesículas de exocitose,cando se trata de virus envolvidos.Os virus liberados dispoñen inmediatamente de capacidade para infectar outras células.
Ciclo lisóxeno Algúns virus introdúcense na bacteria hóspede,pero non a destrúen;senón que integran o seu ácido nucleico no cromosoma bacteriano e permanecen así,en estado de prófago,replicándose con el cada vez que a bacteria se divide,pero sen que se xeren novos virus.Neste estado,a célula é inmune a novos ataques do mesmo virus.Esta situación mantense ata que determinados axentes indutores(raios X,radiación ultravioleta ou auga osixenada)provocan a separación do ácido nucleico vírico do cromosoma bacteriano,momento en que se inicia un ciclo lítico. Este mesmo proceso pode darse ocasionalmente en virus animais,e fálase entón de provirus e de infección latente,en que a diferenza dunha resposta lisóxena típica,poden producirse algunhas partículas víricas.
IMPORTANCIA DOS MICROORGANISMOS A grande importancia dos microorganismos na biofera concrétase nos seguientes aspectos:
•
• • • • •
A súa gran diversidade convérteos en habitantes de todos os ecosistemas;desde o aire,a auga ou o solo,ata a superficie ou o interior do corpo doutros seres vivos;desde hábitats en que coexisten con outras formas de vida,ata outros con condicións extremas que só eles poden soportar. Debido á súa gran diversidade metabólica,participan en todos os ciclos da materia,desenvolven procesos exclusivos,como a fotosíntese anosixénica,ou son capaces de utilizar substancias inorgánicas como fonte de enerxía. O seu pequeno tamaño achégalles importantes vantaxes fisiolóxicas importantes vantaxes fisiolóxicas,como a aficacia no intercambio de nutrientes co medio,a rapidez do seu metabolismo ou a súa extrema taxa de reprodución. O seu modo de vida condiciona a relación que establece co medio,alteran as súas condicións fisicoquímicas por esgotamento dos nutrientes ou por acumulación dos refugallos que producen. Os microorganismos autótrofos sintetizan grandes cantidades de materia orgánica,e xunto aos heterótrofos,que consomen compostos orgánicos,son unha fonte de alimento para os organismos superiores. Os microorganismos teñen un importante papel na descomposición das conchas para a formación do solo vexetal,así como na formación e descomposición de recursos xeolóxicoscomo o petróleo ou o carbón.
• •
Participan como organismos descompoñedores en todas as cadeas tróficas dos distintos ecosistemas,e mineralizan os compostos orgánicos transformándoos en inorgánicos. En función da relación que establecen con outros seres vivos,poden ser parásitos ou simbiontes,ou pasan dunha situación a outra en función das condicións do medio.
Existen microorganismos que ocupan un hábitat exclusivo para evitar a competencia,pero a maioría asócianse con outros seres vivos cos que,a maioría das veces,establecen relacións inofensivas.Moitas bacterias e fungos son beneficiosos e incluso imprescindibles para outros organismos.Só algunhas bacterias,fungos e protozoos,igual que todas as formas acelulares,como virus,prións e viroides,son nocivos debido á súa condición de parasitos.
BENEFICIO DOS MICROORGANISMOS Sen restar importancia ás enfermidades infecciosas,algúns dos moitos efectos beneficiosos que derivan da simbiose cos microorganismos son:
• • • • • • •
Os protozoos flaxelados axudan a degradar a celulosa e a lignina da madeira no intestino de insectos xilófagos,que son incapaces de facelo. As bacterias e protozoos ciliados dos rumiantes fan a dixestión para o seu hospedador por fermentación,dado que este é incapaz de sintetizar celulases coas súas glándulas salivares ou coa mucosa da súa panza. A asociación de algas e fungos constitúen os liques,que son formas pioneras de vida na colonización dun territorio. A súa presenza nos ciclos da materia é imprescindible,dado que algunhas transformacións só teñen lugar grazas aos microorganismos. As bacterias,os mofos e os fungos proporcionan produtos alimenticios como bebidas,ácidos orgánicos,antibióticos ou enzimas,e son unha fonte de alimento en si mesmos. Non hai ningún substrato que as bacterias non poidan degradar,polo que poden contribuír a restablecer o equilibrio de moitos ecosistemas danados pola contaminación e desastres ecolóxicos. E,finalmente,as técnicas de enxeñaría xenética conseguiron bacterias que fabrican insulina humana,hormano do crecemento,o interferón,vacinas,proteínas plasmáticas e factor VIII de coagulación.
INFECCIÓNS POR MICROORGANISMOS 1.Infeccións bacterianas 1.1.Peste bubónica =>bacteria:Pasteurella pestis.A bacteria infecta as ratas,e transmítese entre elas por picaduras de pulgas.Estas pican o home,e así o microorganismo pode chegar ao sistema linfático;por iso,os ganglios inflámanse e aumentan de tamaño (bubóns)
1.2.Cólera =>bacteria:Vibrio cholerae.É unha bacteria anaerobia,e que se transmite a través da auga.É un castigo para humanidade porque aparece en guerras ou en catástrofes naturais,debido á contaminación da auga.O vibrio chega ao intestino pola bebida,e alí libera unha toxina que lesiona a mucosa e produce unha diarrea que conduce á deshidratación e á morte.As deposicións dos enfermos (feces de auga de arroz) son o medio de cultivo de novos vibrios e da súa propagación. 1.3.Tuberculose =>bacteria:Mycobacterium tuberculosis.Propáse polo aire e por contaxio a través de obxectos,e coloniza as vías respiratorias destruíndo os pulmóns. 2.Infeccións por fungos 2.1.A candidiase =>está producida polo fermento Cadida albicans,un fungo que coloniza e se reproduce nas mucosas xenital e dixestiva.Só produce lesións cando prolifera,provocando un proído intenso.Contáxiase de modo indirecto por contacto con obxectos ou pezas de roupa ou de modo indirecto a través de relacións sexuais. 2.2.A tiña =>enfermidade cutánea con manchas elevadas e lesións escamosas ou vexigas.Ás veces,invade o pelo,rómpeo e produce pequenas calvas.A tiña máis coñecida é a que afecta ao coiro cabeludo,e está causada por Microsporium. 3.Infeccións por protozoos 3.1.Malaria ou paludismo =>esporozoo Xénero Plasmodium.Enfermidade endémica de países tropicais,que está causada por esporozoos transmitidos pola picadura da femia do mosquito Anopheles,a cal alberga o parasito nas súas glándulas salivares.A infección afecta a células hepáticas e a glóbulos vermellos.Causa febres recorrentes,calofríos,dores de cabeza,musculares e anemia. 3.2.Enfermidade do sono =>Tripanosoma gambiense.Afecta primeiro aos vasos sanguíneos,pero pode alcanzar ao sistema central,causando inflamación cerebral e medular.O home é o principal reservorio da enfermidade,que é común no centro e oeste de África,e se transmite polas picaduras da mosca tse-tse. 3.3.Enfermidade de Chagas =>Tripanosoma cruzi.Esténdese por América central e do Sur,e é transmitida por chinches hematófagas.Os síntomas son cansanzo,febre e perda de apetito. 4.Infeccións víricas 4.1.Xarampón =>Comeza nas vías respiratorias,pero logo esténdese a todo o organismo.Produce febre,calofríos,tose e ronchas vermellas.Existe vacina. 4.2.Rabia =>Chega ao humano debido a mordeduras de cans,roedores e murcegos,co virus aloxado nas súas glándulas salivares.Produce fortes dores na ferida,espasmos musculares,aumento da sensibilidade ao ruído e á luz,e unha enorme produción de saliba.Sobrevén a morte. 4.3.Variola =>Chegou a Europa desde Oriente cos cruzados no século XVIII,e nas épocas de maior apoxeo era a causa dunha de cada cinco mortes.Pouco despois,Pasteur propón as bases de vacinación.A enfermidade está erradicada desde 1977.