POLITICO
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΤΕΥΧΟΣ 10 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018
ΣΤΟΧΟΙ ΒΙΩΣΙΜΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: νέος χάρτης για την ανάπτυξη στην Ελλάδα και τον κόσμο Βιώσιμη Ανάπτυξη
1
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Εκδότης POLITICO: Σύλλογος Αποφοίτων Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Αρχισυντάκτης: Πετίδης Παύλος Υπεύθυνος Ύλης: Πετίδης Παύλος, Ηλίας Ζαχαριουδάκης Συντακτική Ομάδα: Εμμανουέλα Διακάκη, Χαραλαμπία Σερέτη, Σεραφείμ Νικολάου, Γρηγόρης Τσοχαλής, Θεοφάνης Κοτσώνης, Γιώργος Μουτσοντέμης, Γιώργος Λάππας, Ευάγγελος Δρέλλιας, Γεώργιος Αθανασόπουλος, Νικόλαος Παπούλιας Συντακτική Επιμέλεια: Πετίδης Παύλος, Ηλίας Ζαχαριουδάκης Διόρθωση: Πετίδης Παύλος
2
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Βιογραφικά Σημειώματα Αρχισυντάκτη και Συντακτικής Ομάδας Πετίδης Παύλος Ο Πετίδης Παύλος είναι απόφοιτος του Κολλεγίου Ψυχικού και προπτυχιακός φοιτητής του τμήματος Ν.Ο.Π.Ε. με κατεύθυνση τις Διεθνείς Σχέσεις. Έχει πραγματοποιήσει πρακτικές ασκήσεις στο Μετοχικό Ταμείο Πολιτικών Υπαλλήλων, το Υπουργείο Εξωτερικών και το Χρηματιστήριο Αθηνών. Το διάστημα αυτό πραγματοποιεί την πρακτική του άσκηση σε Πρεσβεία. Έχει συμμετάσχει σε πλήθος σεμιναρίων σχετικά με τις Διεθνείς Οικονομικές Σχέσεις, καθώς και σε 11 MUN (Προσομοιώσεις Οργάνων του ΟΗΕ). Είναι μέλος σε πολλές μη Κυβερνητικές Οργανώσεις. Είναι λάτρης των βιβλίων, των ταινιών, του καλού κρασιού και της ιταλικής μουσικής. Μιλάει αγγλικά, γαλλικά, κινέζικα, ιταλικά και ισπανικά.
Εμμανουέλα Διακάκη Η Εμμανουέλα Διακάκη είναι φοιτήτρια στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών, και ακολουθεί την κατεύθυνση των Διεθνών Σχέσεων. Ακαδημαϊκά ενδιαφέρεται για τη διαμόρφωση και εφαρμογή διεθνών πολιτικών σχετικά με την ανάπτυξη και την ασφάλεια. Μιλάει 5 γλώσσες και συμμετέχει τακτικά σε προσομοιώσεις Διεθνών Οργανισμών. Τον τελευταίο χρόνο, μάλιστα, έχει πραγματοποιήσει 2 ομιλίες σε Διεθνή Συνέδρια, με την τελευταία να τιτλοφορείται «Religious Identity in a Global Society» και να εκφωνείται στο Παρίσι. Παράλληλα, ασχολείται με τον εθελοντισμό σχετικά με την φροντίδα και ενσωμάτωση των προσφύγων καθώς και την ενδυνάμωση των γυναικών στην επιχειρηματικότητα. Είναι ενεργό μέλος του International Association of Political Science Students και του American Women’s Organization of Greece. Αυτήν την περίοδο, πραγματοποιεί την πρακτική της άσκηση στην Τράπεζα της Ελλάδος.
3
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Χαραλαμπία Σερέτη Η Χαρά Σερέτη έχει πραγματοποιήσει τις προπτυχιακές της σπουδές στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Κεντ. H πτυχιακή της εργασία τιτλοφορείται «A critical evaluation and analysis of the application and effect of the Aristotelian ethical philosophy, his concept of Equity and his assessment of logic and rhetoric within the contemporary legal realm». Ως εκπαιδευόμενη, έχει εργασθεί σε σημαντικά δικηγορικά γραφεία με κύριες αρμοδιότητες την παρουσίαση αποτελεσμάτων έρευνας για διάφορες υποθέσεις, την παρακολούθηση εκδίκασης υποθέσεων και την μετάφραση νομικών εγγράφων από Ελληνικά σε Αγγλικά και Γαλλικά. Έχει συμμετάσχει σε πλήθος ακαδημαϊκών συνεδρίων ενώ τον Ιούνιο του 2010 διακρίθηκε με την Υποτροφία του Ιδρύματος Παπασωτηρίου για ακαδημαϊκή αριστεία.
Γιώργος Μουτσοντέμης Ο Γιώργος Μουτσοντέμης βρίσκεται στο τέταρτο των σπουδών του στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών και ακολουθεί την κατεύθυνση των Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Ανάμεσα στα ακαδημαϊκά του ενδιαφέροντα, περιλαμβάνονται οι Διεθνείς Σχέσεις και ειδικότερα η διεθνής ασφάλεια, η διαχείριση συγκρούσεων και η ανάλυση της εξωτερικής πολιτικής. Η συμμετοχή σε προσομοιώσεις διεθνών και περιφερειακών οργανισμών ανά την Ελλάδα, αποτελεί για εκείνον την καλύτερη ευκαιρία για να εμβαθύνει στα ζητήματα εξωτερικής πολιτικής και να αποκτήσει πρακτική εμπειρία στην διαπραγμάτευση μέσω της εκπροσώπησης μιας χώρας. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια δημοσιογραφίας και έχει αρθρογραφήσει σε ιστοσελίδες ποικίλου περιεχόμενου. Στον ελεύθερο του χρόνο, παρακολουθεί τις αγαπημένες του σειρές. Όνειρό του είναι να εργασθεί ως ειδικός στην διαχείριση συγκρούσεων στις ειρηνευτικές επιχειρήσεις του ΟΗΕ.
4
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Θεοφάνης Κοτσώνης Ο Θεοφάνης Κοτσώνης είναι προπτυχιακός φοιτητής στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και βρίσκεται στο δεύτερο έτος των σπουδών του. Ασχολείται με πλήθος ερευνητικών πεδίων με κυριότερα την δημοσιονομική και εξωτερική ελληνική πολιτική, τα διεθνή οικονομικά ζητήματα καθώς και τις γεωπολιτικές εντάσεις. Αποτελεί ενεργό μέλος της φοιτητικής κοινότητας, καθώς έχει συμμετάσχει σε προσομοιώσεις διεθνών οργανισμών του ΟΗΕ ενώ έχει λάβει μέρος σε πλήθος σεμιναρίων και εκδηλώσεων σχετικά με ζητήματα οικονομικής ανάπτυξης της ΕΕ καθώς και τον ρόλο των αναδυόμενων οικονομιών στο παγκόσμιο οικονομικό σύστημα. Έχοντας πλέον ενταχθεί στην πολλά υποσχόμενη ομάδα του Politico, προωθεί την διάδοση ορθολογικών απόψεων σε μια παραπλανητική εποχή.
Γρηγόρης Τσοχαλής Ο Γρηγόρης Τσοχαλής πραγματοποιεί τις σπουδές στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Όντας στο δεύτερο έτος των σπουδών του, έχει λάβει μέρος σε προσομοιώσεις διεθνών οργανισμών του ΟΗΕ, έχει παρακολουθήσει πλήθος σεμιναρίων σχετικά με την σημασία της γεωπολιτικής στην Μεσόγειο καθώς και την μελέτη του ελληνικού πολιτικού συστήματος, της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας και της δημόσιας διοίκησης. Στα κύρια ερευνητικά ενδιαφέροντά του περιλαμβάνονται ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης απέναντι στις προκλήσεις που γεννιούνται από ένα συνεχώς αναπτυσσόμενο παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον. Στον ελεύθερό του χρόνο, αρέσκεται στην συγγραφή μικρών άρθρων, στην ανάγνωση βιβλίων και στην σωματική άσκηση.
5
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Νικόλας Παπούλιας Ο Νικόλας Παπούλιας είναι τεταρτοετής φοιτητής στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Παράλληλα, κάνει minor στο Deree στον τομέα των Διεθνών Σχέσεων και μιλάει Αγγλικά & Γαλλικά. Το ενδιαφέρον του για τις διεθνείς σχέσεις και τα γεωπολιτικά ζητήματα τον ώθησαν στο να συμμετάσχει σε πληθώρα προσομοιώσεων MUN στην Ελλάδα και στο Εξωτερικό. Τα ακαδημαϊκά του ενδιαφέροντα σχετίζονται με τα μακροοικονομικά, την οικονομική πολιτική και την ευρωπαϊκή οικονομική ολοκλήρωση. Αρθρογραφούσε μέχρι πρότινος στο powerpolitics.eu. Το μότο του είναι η εξής φράση του George Bernard Shaw: “Two things define you: Your patience when you have nothing and your attitude when you have everything.”
Ευάγγελος Δρέλλιας Ο Ευάγγελος Δρέλλιας είναι προπτυχιακός φοιτητής στο τμήμα Οικονομικής Επιστήμης του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών ( ΑΣΟΕΕ ). Ειδικότερα, στις σπουδές του ακολουθεί την κατεύθυνση της Οικονομικής Θεωρίας και Πολιτικής. Έχει συμμετάσχει σε προσομοιώσεις ευρωπαικού και εθνικού χαρακτήρα ενώ παράλληλα παρακολουθεί σεμινάρια και ημερίδες για θέματα που αφορούν το αντικείμενο των σπουδών του. Ακόμα, συνεργάζεται ως δόκιμος ερευνητής με το Κέντρο Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Πολιτικής Οικονομίας και Διακυβέρνησης (ΚεΔΕΠΟΔ) του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου. Τα ερευνητικά του ενδιαφέροντα στρέφονται γύρω από ζητήματα πολιτικής οικονομίας, διεθνών οικονομικών σχέσεων και ευρωπαϊκών οικονομικών.
6
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Σεραφείμ Νικολάου Ο Σεραφείμ Νικολάου γεννήθηκε στην Αθήνα στις 9/11/1992. Πήγε σχολείο στο Γαλάτσι , τόπο κατοικίας, και αποφοίτησε από το 2ο ΓΕΛ Γαλατσίου . Εισήχθη μετά από Πανελλήνιες εξετάσεις στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του ΕΚΠΑ. Αποφοίτησε το 2015 και ύστερα ασχολήθηκε με την προετοιμασία για τον εισαγωγικό διαγωνισμό της ΕΣΔΔΑ , τον πιο απαιτητικό δημόσιο και αξιοκρατικό διαγωνισμό λαμβάνοντας συμμετοχή για τρία συναπτά έτη με αξιόλογες επιδόσεις. Είχε προηγηθεί η εκπλήρωση των στρατιωτικών υποχρεώσεων στο Πολεμικό Ναυτικό, με διοικητικά καθήκοντα στη Διοίκηση Ελικοπτέρων Ναυτικού, η απόκτηση του Πτυχίου άριστης γνώσης αγγλικής (MSU) και η συγγραφή πολιτικών άρθρων στην ΦΩΝΗ ΤΩΝ ΠΕΙΡΑΙΩΤΩΝ ,τοπική εφημερίδα και στο ιστολόγιο lastpoint.gr με οικονομικά και κοινωνικά θέματα . Ασχολείται με τα κοινά εθελοντικά , αγαπά την μουσική και τον αθλητισμό, ενώ πιστεύει ότι η γνώση αποκτά μεγαλύτερη αξία όταν μοιράζεται μέσω επιστημονικών τοποθετήσεων και άρθρων.
Γεώργιος Αθανασόπουλος Ονομάζομαι Αθανασόπουλος Γιώργος. Έχοντας ολοκληρώσει τις σπουδές μου στο Τμήμα Κοινωνικής Πολιτικής του Παντείου Πανεπιστημίου, επιθυμώ να παρακολουθήσω ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα. Παράλληλα, εργάζομαι ως ιδιωτικός υπάλληλος σε χώρο εστίασης ενώ έχω καλή γνώση της αγγλικής, γαλλικής και γερμανικής γλώσσας. Ανάμεσα στα ποικίλα ενδιαφέροντα μου, έχω συμμετάσχει σε σεμινάρια και ημερίδες, οι θεματικές των οποίων περιλαμβάνουν ζητήματα κοινωνικής πολιτικής, διεθνών σχέσεων είτε μέσα από την θέση του σύνεδρου είτε του θεατή. Στον ελεύθερό μου χρόνο, αρθρογραφώ σε ιστοσελίδες για τον αθλητισμό και την μουσική.
7
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Γιώργος Λάππας Ονομάζομαι Γιώργος Λάππας και είμαι 19 ετών. Αποφοίτησα από την Ιώνιδειο Σχολή Πειραιά και τώρα βρίσκομαι στο 2ο έτος των σπουδών μου στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημοσίας Διοίκησης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Ανάμεσα στα ενδιαφέροντα μου περιλαμβάνεται η συγγραφή άρθρων, η θεματική των οποίων περιλαμβάνει ζητήματα πολιτικής επιστήμης, κοινωνιολογίας, διεθνών σχέσεων και οικονομίας. Έχω παρακολουθήσει πλήθος σεμιναρίων και συνεδρίων, με έμφαση σε ιστορικά θέματα. Τέλος είμαι ενθουσιώδης για την διεθνή πολιτική σκηνή και την διπλωματία, κάτι που αποδεικνύουν και οι συμμέτοχες μου σε μοντέλα προσομοίωσης πολιτικών οργανισμών όπως το ThessisMun και το RhodesMrc.
8
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Περιεχόμενα Σελ.29-32
Μήνυμα Προέδρου ΣΑΠΠΕΔΔ
«Βιώσιμη Ανάπτυξη Βιομηχανίας, Καινοτομίας και Υποδομών: από
Σελ. 10 - 11 Editorial Σελ. 12
την διεθνή στην Ελληνική πραγματικότητα» Σελ. 33-38
" Η εξάλειψη της φτώχειας : Υπάρχει διέξοδος;"
«Μειώνοντας την ανισότητα
Σελ.13-15
εντός και μεταξύ των χωρών» Σελ.39-42
«Ποιοτική Εκπαίδευση: Πυλώνας σταθερότητας σε μία κοινωνία που αλλάζει» Σελ.17-20
Βιώσιμες Πόλεις και Κοινότητες: Συμμόρφωση και εκπλήρωση ή διαιώνιση του
«Η Ισότητα των Φύλων ως οργανικό συστατικό της Βιώσιμης Ανάπτυξης»
τροχοπεδίου της ‘’Απολ(υ)ιτότητας’’.
Σελ.21-24 Σελ. 43-46 « Η Αξιοπρεπής Απασχόληση ως παράγων οικονομικής ευημερίας και ανάπτυξης»
«Ο ανένδοτος αγώνας κατά της κλιματικής αλλαγής»
Σελ.25-28
Σελ. 48-51
«Αξιοπρέπεια και Εργασία: Δύο κόσμοι
Κλιματική Αλλαγή : Quo vadimus?
αλληλένδετοι»
Σελ. 53-57
Σελ.29-32
9
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Μήνυμα Προέδρου ΣΑΠΠΕΔΔ
Ο
Σύλλογος Αποφοίτων Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών συνεχίζει την έκδοση του ηλεκτρονικού του περιοδικού, μία δράση που έχει ξεκινήσει από την πρώτη μέρα της
λειτουργίας του. Τα θέματα που επιλέγει η συντακτική ομάδα είναι πάντα στην επικαιρότητα. Δεν θα μπορούσα όμως να αρχίσω την παρουσίαση του ηλεκτρονικού μας εντύπου χωρίς να αναφερθώ στο έργο που έχει κάνει ο Σύλλογος μας την χρονιά που μας πέρασε και στο πέμπτο χρόνο της λειτουργίας του. Εν συντομία συνεχίζουμε τις συνεργασίες μας με το One Europe Greece, Youth 4 Europe, Intermediakt, με την Ρωσική Πρεσβεία, την αμερικανική πρεσβεία, με δημοσιογραφικούς ομίλους καθώς και με τα Ιδρύματα Νάουμαν και Αντενάουερ. Ο Σύλλογος πλέον ανήκει στις οργανώσεις της Γενικής Διεύθυνσης Εκπαίδευσης και Πολιτισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ακόμη, πλέον ο Σύλλογος μας κατέχει special consultative status στο ECOSOC του ΟΗΕ. Στο πλαίσιο της δια βίου μάθησης και εξάσκησης των αποφοίτων μας ο Σύλλογος έχει ξεκινήσει εδώ και αρκετό καιρό προγράμματα πρακτικής άσκησης. Τα πρώτα προγράμματα έγιναν σε συνεργασία με την I Dialogue και την Spin Communication, όπου φοιτητές και απόφοιτοι είχαν την ευκαιρία να στελεχώσουν θέσεις πρακτικής άσκησης τρίμηνης διάρκειας στην εκπόνηση καινοτόμου project επικοινωνίας. Τα ίδια προγράμματα συνέχισαν με την εφημερίδα Αξία και με το RpnTv.gr. Παράλληλα, ο Σύλλογος έχει διοργανώσει με επιτυχία δύο σεμινάρια επαγγελματικής αποκατάστασης για τους φοιτητές και αποφοίτους του Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης. Μία ακόμα από τις συνεχιζόμενες δράσεις είναι η ραδιοφωνική εκπομπή Homo Politicarius, η οποία ξεκίνησε όταν ο Σύλλογος συνεργάστηκε με το ID Web Radio, ενώ σήμερα συνεχίζει στο Street web
10
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
radio. Παράλληλα διοργανώνουμε σε συνεργασία με το Ίδρυμα Νάουμαν για την ελευθερία σεμινάρια πολιτικής ηγεσίας με την συμμετοχή ατόμων επιτυχημένων, τόσο στο πολιτικό, όσο και στον επιχειρηματικό χώρο. Σε αυτό το τεύχος του ηλεκτρονικού περιοδικού του Συλλόγου Αποφοίτων Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης και στο πλαίσιο του ειδικού συμβουλευτικού καθεστώτος που κατέχει στον ΟΗΕ ο Σύλλογος μας ερευνώνται οι πυλώνες της βιώσιμης ανάπτυξης, όπου δίνεται η δυνατότητα σε οποιονδήποτε φοιτητή ή απόφοιτο να παρουσιάσει τις θέσεις και τις προτάσεις του σχετικά με ένα τόσο σημαντικό θέμα όσο η βιώσιμη ανάπτυξη. Σε αυτήν την έκδοση του ηλεκτρονικού μας περιοδικού θα βρείτε, ακόμη, μια πληθώρα νέων στηλών αρθρογραφίας. Περιμένουμε, λοιπόν, να στείλετε και εσείς τα κείμενα σας για να συμβάλλετε στην προσπάθεια μας για την δημιουργία ενός ορθού επιστημονικού εντύπου που θα αποκρυσταλλώνει την εμπειρία των αποφοίτων του τμήματος μας όσον αφορά την ανάλυση των θεμάτων της πολιτικής επικαιρότητας. Τέλος, ως Πρόεδρος του Συλλόγου Αποφοίτων του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης θα ήθελα να καλέσω για άλλη μια φορά μέσα από το περιοδικό αυτό τους τελειόφοιτους του Τμήματος μας, να γίνουν ενεργά μέλη του Συλλόγου και να μοιραστούν μαζί μας την εμπειρία, την γνώση και την θέληση τους για ποιοτική αναβάθμιση της θέσης του Πολιτικού Επιστήμονα στην αγορά εργασίας και πρωτίστως στην Κοινωνία. Γιάννης Κουτρουμπής Πρόεδρος Συλλόγου Αποφοίτων Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης
11
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Editorial
Η «Βιώσιμη Ανάπτυξη» (Sustainable Development) διαδραματίζει τα τελευταία χρόνια πρωτεύοντα ρόλο στην διαμόρφωση της ημερήσιας διάταξης κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών. Ως ιδέα επιβλήθηκε από τις ανάγκες των καιρών μας. Φαινόμενα όπως η κλιματική αλλαγή, η όξυνση των ανισοτήτων, η βιωσιμότητα των μεγάλων αστικών κέντρων απαιτούν την κατανόηση της πολυπλοκότητας και της αλληλεξάρτησης αυτών καθώς και την συμβολή στην αναζήτηση λύσεων όχι μόνο σε εθνικό αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι 17 Στόχοι του ΟΗΕ ενσωματώνουν στον πυρήνα τους την παραπάνω λογική. Αλλά το ξεχωριστό και συνάμα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό αυτών των Στόχων είναι η νοηματοδότηση της έννοιας «του Στόχου». Στην ουσία, οι στόχοι της Βιώσιμης Ανάπτυξης αποτελούν μία συνεχή πορεία αλλαγής και προσαρμογής, και όχι μία στατική κατάσταση, με απώτερο σκοπό την ικανοποίηση των αναγκών του παρόντος, χωρίς όμως να μειώνεται η δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να ικανοποιήσουν τις δικές τους ανάγκες. Σε αυτό το τεύχος του Περιοδικού POLITICO, οι αρθρογράφοι μας ανέλαβαν την παρουσίαση ορισμένων από τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, έχοντας λάβει υπόψη τους την ανάγκη επίτευξης ισόρροπης ανάπτυξης των τριών πυλώνων της Βιώσιμης Ανάπτυξης: Οικονομία, Περιβάλλον και Κοινωνία.
Παύλος Πετίδης Αρχισυντάκτης POLITICO
12
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
«Το ποσοστό της ακραίως φτώχειας έχει μειωθεί πάνω από το μισό από το 1990. Ωστόσο, ένας στους 5 ανθρώπους στις αναπτυσσόμενες περιοχές συνεχίζει να ζει με λιγότερο από 1,25 δολάρια την ημέρα ενώ υπάρχουν εκατομμύρια άνθρωποι που κερδίζουν μόλις λίγο παραπάνω από αυτό το ποσό, με αρκετούς να κινδυνεύουν να ξανακυλήσουν στην φτώχεια» Πηγή: CSR Hellas
" Η εξάλειψη της φτώχειας : Υπάρχει διέξοδος;" Του Γεώργιου Αθανασόπουλου athan160@yahoo.gr
O 21ος αιώνας σηματοδοτείται από ενδιαφέρουσες κοινωνικές και πολιτικές ανακατατάξεις. Ανάμεσα σε αυτές, αναδύεται η υψίστης σημασίας πρόκληση, η οποία ονομάζεται «Βιώσιμη Ανάπτυξη» και η οποία θα επιβάλλει αναδιάρθρωση του υπάρχοντος οικονομικού συστήματος καθώς και αλλαγή της καθεστηκυίας λογικής χρήσης των διαθέσιμων οικονομικών πόρων. Προτού αναφερθώ σε έναν από τους δεκαεπτά στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ, χρειάζεται να προσεγγιστεί όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτικά η έννοια της «Βιώσιμης Ανάπτυξης».
Με τον όρο «Βιώσιμη Ανάπτυξη», νοείται η ανάπτυξη που καλύπτει τις ανάγκες του παρόντος χωρίς να θέτει σε κίνδυνο τη δυνατότητα των μελλοντικών γενεών να καλύψουν τις δικές τους ανάγκες. Αποτελούμενη από μία ιεραρχία βασικών στόχων, θεωρείται, σύμφωνα με την πλειοψηφία της επιστημονικής κοινότητας, ο λίθος για την κοινωνική ανάπτυξη και εξέλιξη του ανθρώπου στην μεταβιομηχανική εποχή. Στο συγκεκριμένο άρθρο, θα επιχειρήσω να προσφέρω μία ουσιαστική εικόνα για τον πρώτο στόχο για την Βιώσιμη Ανάπτυξη « Μηδενική Φτώχεια», που είναι η οριστική εξάλειψη κάθε μορφής φτώχειας παντού.
13
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Για την επίτευξη του στόχου αυτού, έχει τεθεί ένα χρονικό περιθώριο διάρκειας δώδεκα χρόνων. Στόχος αποτελεί η δραστική μείωση της ακραίας φτώχειας για όλους τους ανθρώπους σε κάθε μήκος και πλάτος της υφηλίου. Έπειτα, στο ίδιο χρονικό πλαίσιο, θα υπάρξει προσπάθεια συρρίκνωσης κατά το ήμισυ της αναλογίας ανδρών, γυναικών και παιδιών κάθε ηλικίας που επιβιώνουν κάτω από όλες τις διαστάσεις της φτώχειας βάσει των εθνικών εννοιών.
Ως επόμενο βήμα, σχεδιάζεται να καλυφθούν και να προστατευθούν οι κοινωνικά ευάλωτες ομάδες των πληθυσμών από όλες τις μορφές κοινωνικού αποκλεισμού μέσα από την χάραξη αποτελεσματικών πολιτικών, την δημιουργία εθνικών συστημάτων φιλικά προσκείμενων προς τον πολίτη και την υιοθέτηση ωφέλιμων μέτρων ικανών να εφαρμοστούν από τις κοινωνίες. Συμπληρωματικός πυλώνας αποτελεί η επιδίωξη για ίση πρόσβαση σε πολλούς τομείς της καθημερινής ζωής, όπως οι διαθέσιμοι οικονομικοί πόροι ανεξάρτητα από την οικονομική κατάσταση στην οποία βρίσκονται οι άνδρες και γυναίκες. Σκοπός όλων αυτών είναι, ως το 2030, να πάψουν να εκτίθενται οι κοινωνικά ευάλωτες ομάδες σε διαφόρων ειδών κινδύνους, όπως η αρνητική προβολή και εικόνα και τα ακραία καιρικά φαινόμενα, να δημιουργηθούν οι κατάλληλες πολιτικές για την προστασία των πιο αδύναμων κοινωνικά ομάδων με εθνική, περιφερειακή και διεθνή εμβέλεια.
Όσον αφορά τον ρόλο της Ελλάδας στην επίτευξη του στόχου αυτού, θα τολμούσα να παραθέσω την άποψη μου ότι οι προοπτικές είναι περιορισμένες και οι δυνατότητες μη επαρκείς. Ειδικότερα, η οικονομική κρίση είχε οδηγήσει την ανεργία σε δυσθεώρητα ύψη, με παρεπόμενες συνέπειες την χειροτέρευση της ποιότητας της εργασίας, την αδυναμία πρόσβασης σε αγαθά και υπηρεσίες. Σε όλο αυτό το αρνητικό κλίμα έρχεται να προστεθούν η πολιτική αστάθεια, η πολυνομία και το τεράστιο, ατροφικό και αναποτελεσματικό κράτος. Παρόλο που γίνονται ισχνές προσπάθειες για αλλαγή της κατάστασης μέσω έκτακτων επιδομάτων, του κοινωνικού μερίσματος
14
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
της ρύθμισης των δόσεων για τους φόρους και της ενίσχυση της απασχόλησης μέσω των προγραμμάτων του ΟΑΕΔ, η έλλειψη οργάνωσης και προγραμματισμού και η υπέρογκη γραφειοκρατία προκαλούν αποτροπιαστικές συνθήκες για κάποια σημάδια βελτίωσης.
Ολοκληρώνοντας, αυτό που θα μπορούσε να φανεί μακροπρόθεσμα ωφέλιμο για την επίλυση των προβλημάτων που ωθούν άμεσα ή έμμεσα στην διόγκωση της φτωχοποίηση του ελληνικού λαού είναι η υιοθέτηση μιας ολιστικής πολιτικής, η οποία θα στηρίζεται σε δύο πτυχές: την ευαισθητοποίηση σε θέματα που σχετίζονται με την ισότητα των φύλων και την στήριξη των στρατηγικών επενδύσεων προς εξάλειψη κάθε είδους φτώχειας.
Βιβλιογραφία
1. “Europedia - Ευρωπαϊκή Στρατηγική Για Βιώσιμη Ανάπτυξη.” Our News in RSS, www.europedia.moussis.eu/books/Book_2/5/16/02/?lang=gr&all=1&s= 1&e=10.
2. Γονιάδης, Γιώργος. “Εισαγωγή Στη Βιώσιμη Ανάπτυξη: Ένα Συνοπτικό Εγχειρίδιο Από Φοιτητές Για Φοιτητές.” Διεθνές Πανεπιστήμιο Της Ελλάδας, 18 Oct. 2015.
3. Καπαρέλος, Λυκούργος, and Σοφία Φουφλή. “Αειφόρος Και Βιώσιμη Ανάπτυξη Και Οι Επιπτώσεις Της Στις Νέες Επιχειρήσεις.” ΑΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ ΣΧΟΛΗ ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ, 23 May 2016.
15
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
16
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
«Η απόκτηση ποιοτικής εκπαίδευσης αποτελεί το θεμέλιο για τη δημιουργία βιώσιμης ανάπτυξης. Εκτός από τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, η πρόσβαση στη συνεκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει τους ντόπιους με τα εργαλεία που απαιτούνται για την ανάπτυξη καινοτόμων λύσεων στα μεγαλύτερα προβλήματα του κόσμου». Πηγή: CSR Hellas
«Ποιοτική Εκπαίδευση: Πυλώνας σταθερότητας σε μία κοινωνία που αλλάζει» Του Γεώργιου Λάππα george.lappas2@gmail.com
Στις 25 Σεπτεμβρίου του 2015, η 70η Γενική Συνέλευση του Ο.Η.Ε υιοθέτησε την « Ατζέντα για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη». Οι προσδοκίες για έναν κόσμο δικαιότερο, ειρηνικό και ευημερούντα αποτυπώνονται με σαφήνεια σε ένα πλαίσιο 17 Στόχων και 169 Υποστόχων, η υλοποίηση των οποίων τοποθετείται έως το 2030. Στο άρθρο αυτό, θα επιχειρηθεί μια σύντομη ανάλυση του τέταρτου στόχου από τους 17, ο οποίος εστιάζει στην «Ποιοτική Εκπαίδευση», των υπο-στόχων και της πολιτικής που ακολουθεί το Ελληνικό κράτος στο ζήτημα αυτό. Ειδικότερα, ο Στόχος 4 του ΟΗΕ περιλαμβάνει δέκα υποστόχους, οι οποίοι καθορίζουν τα απαραίτητα βήματα που πρέπει να γίνουν για την πλήρη υλοποίηση του. Παρά το γεγονός ότι ο πρώτος εξ αυτών ορίζει ότι έως το 2030 πρέπει να διασφαλιστεί ότι όλα τα κορίτσια και αγόρια θα ολοκληρώνουν την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, τα βήματα που έχουν γίνει δεν έχουν αποφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Περίπου 264 εκατομμύρια παιδιά και νέοι παραμένουν εκτός εκπαίδευσης ενώ, όσον αφορά τα ποσοστά ολοκλήρωσης της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, μόνο το 69% των μαθητών ολοκληρώνει το Γυμνάσιο και μόλις το 45% των μαθητών το Λύκειο. Ο Ο.Η.Ε., θέλοντας να δώσει άμεση απάντηση, συνέστησε
17
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
ειδική ομάδα, η οποία είναι υπεύθυνη για την χάραξη κατευθυντήριων γραμμών για την ενσωμάτωση του στόχου στα εθνικά σχέδια των χωρών. Σημαντικό θέμα αποτελεί η εξάλειψη των διακρίσεων με βάση το φύλο και η ελεύθερη πρόσβαση ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων στην εκπαίδευση κάτι όπως προβλέπεται από το σώμα των υπο-στόχων που αναπτύχθηκαν. Σύμφωνα, μάλιστα, με επίσημα στοιχεία, μόνο το 25% των χωρών έχει πετύχει ισοτιμία ανάμεσα στα δυο φύλα στην πρόσβαση στο Λύκειο ενώ και τα ποσοστά ολοκλήρωσης της εκπαίδευσης ανάμεσα σε παιδιά από φτωχές και πλούσιες οικογένειες παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές. Εξίσου σπουδαίο ζήτημα είναι η επίτευξη του εκγραμματισμού των νέων και των ενηλίκων. Τα στοιχεία παρουσιάζουν την επικρατούσα τραγική εικόνα. Όχι μονό το 40% των ενηλίκων στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν κατέχει το κατώτατο επίπεδο εκγραμματισμού αλλά ακόμα και σε μερικές ανεπτυγμένες χώρες το ποσοστό αγγίζει το 20% γεγονός που αναδεικνύει την ανάγκη για εστίαση πόρων και ενεργειών στην εκπαίδευση των ενηλίκων. Όσον αφορά την Ελλάδα, η διεκπεραίωση αρκετών ζητημάτων θα θέσουν τις βάσεις για την σταδιακή υλοποίηση των υπο-στόχων του Στόχου 4. Αρχικά, σχετικά με την ελεύθερη πρόσβαση των παιδιών στην προσχολική αγωγή καθώς και στις δύο πρώτες βαθμίδες της εκπαίδευσης, η θέσπιση του ενιαίου ολοήμερου σχολείου και η δημιουργία παρατηρητηρίου για τη πρόωρη εγκατάλειψη του σχολείου κρίνονται ως θετικά βήματα. Παρόλα αυτά το γεγονός ότι ακόμα και σήμερα αρκετά παιδιά αποκλείονται από δομές προσχολικής αγωγής, κάνει απαραίτητη την αύξηση της χρηματοδότησης από την Πολιτεία για την στελέχωση των δομών με το κατάλληλο προσωπικό και τη δημιουργία νέων για την κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης. Επίσης, επιβάλλεται η εξέταση της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης καθώς και η παροχή δεξιοτήτων για εργασία, πολιτικές οι οποίες καλύπτονται από τον τρίτο και τέταρτο υπο-στόχο. Προς τη κατεύθυνση αυτή λοιπόν, έχουν 18
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
δημιουργηθεί στα Α.Ε.Ι κέντρα επιμόρφωσης και δια βίου μάθησης για την επιμόρφωση των αποφοίτων σε νέες τεχνολογίες. Επιπλέον οι τάξεις μαθητείας του ΕΠΑΛ, που συνδυάζουν την εργασία με την εκπαίδευση, παρέχουν πολύτιμες εμπειρίες στους νέους αποφοίτους και τους συνδέουν άμεσα με την αγορά εργασίας. Άλλος ένας σημαντικός υπο-στόχος που έχει αποκτήσει βαρύνουσα σημασία είναι αυτός της ανοικτής πρόσβασης των ευαίσθητων κοινωνικών ομάδων στην εκπαίδευση καθώς η πρόσφατη προσφυγική κρίση δημιούργησε πιέσεις για ένταξη ενός μεγάλου αριθμού παιδιών στο εκπαιδευτικό σύστημα της Ελλάδας. Για αυτό το σκοπό δημιουργήθηκαν ειδικά σχολεία μέσα στα κέντρα φιλοξενίας αλλά και τάξεις υποδοχής στα σχολεία για την σταδιακή ενσωμάτωση των παιδιών αυτών στο ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα. Βέβαια το εκπαιδευτικό προσωπικό δεν διαθέτει εξειδικευμένες γνώσεις και για αυτό το λόγο είναι απαραίτητο να θεσπιστούν κάποια απαράβατα κριτήρια όπως εμπειρία στη διδασκαλία της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας, είτε αντίστοιχους μεταπτυχιακούς τίτλους. Εν κατακλείδι, έχουμε μακρύ δρόμο μπροστά μας για την υλοποίηση του Στόχου 4 για την Ποιοτική Εκπαίδευση. Βήματα οφείλουν να γίνουν προς την κατεύθυνση της εισαγωγής της βιώσιμης ανάπτυξης στην εκπαίδευση και την μετατροπή των σχολείων σε κέντρα εκπαίδευσης για την αειφορία. Η παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού και η συστηματική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών συνιστούν τους συμπληρωματικούς πυλώνες του εγχειρήματος αυτού.
19
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Βιβλιογραφία 1. Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης / Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης, www.ggk.gov.gr / ?page_id=5506
2.
“Homepage | Global Education Monitoring Report.” UNESCO, en.unesco.org/gem-report/.
3. User, Super. “Bienvenue Sur La Plateforme Education 2030 En Afrique !” Education2030-Africa, 7 Apr. 2011, www.education2030-africa.org/.
4. Sustainabledevelopment.un.org. 9 Oct. 2018, sustainabledevelopment.un.org/content/documents/19378Greece_VNR _Greece_2018_pdf_FINAL_140618.pdf.
20
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
«Παρέχοντας στις γυναίκες και τα κορίτσια ισότιμη πρόσβαση στην εκπαίδευση, στην υγειονομική περίθαλψη, στην αξιοπρεπή εργασία καθώς και ισότιμη εκπροσώπηση στις διαδικασίες λήψης πολιτικών και οικονομικών αποφάσεων, ενισχύουμε τις βιώσιμες οικονομίες, παρέχοντας οφέλη στις κοινωνίες και στην ανθρωπότητα συνολικά» Πηγή : CSR Hellas
«Η Ισότητα των Φύλων ως οργανικό συστατικό της Βιώσιμης Ανάπτυξης» Της Εμμανουέλας Διακάκη emmanueladiakaki@outlook.com Σε μια εποχή όπου ο κόσμος χαρακτηρίζεται από συγκρούσεις, εξτρεμισμό, φτώχεια και υποβάθμιση του περιβάλλοντος, είναι γεγονός ότι τα κορίτσια και οι γυναίκες του κόσμου έρχονται αντιμέτωπες με το φάσμα των ανισοτήτων όσον αφορά τα δικαιώματα και τις ευκαιρίες καθώς τη βία και τις διακρίσεις. Ως απάντηση, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.) και οι 17 Στόχοι για την Βιώσιμη Ανάπτυξη που έχει θεσπίσει, υπόσχονται ένα διαφορετικό μέλλον, όπου η ισότητα, η ειρήνη και η πρόοδος θα κυριαρχούν . Ειδικότερα, ο στόχος 5 «Ισότητα των φύλων» από τους 17 Στόχους της Βιώσιμης Ανάπτυξης ορίζει την ισότητα ως ένα αναπόσπαστο δικαίωμα της διεθνούς νομικής τάξης και ότι η άρνησή του οδηγεί στην καταστρατήγηση άλλων βασικών δικαιωμάτων του ανθρώπου, όπως είναι το δικαίωμα στην εκπαίδευση ή στην υγεία. Για την αποτελεσματικότερη εμβάθυνση, οφείλουμε να κατανοήσουμε ότι οι Στόχοι είναι αλληλένδετοι και δεν μπορούν να επιτευχθούν μεμονωμένα. Πιο συγκεκριμένα, η ισότητα των φύλων αποτελεί προϋπόθεση για την επίτευξη όλων των στόχων για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Επιπρόσθετα, οι Στόχοι δεν αφορούν μόνο την εταιρική κοινωνική ευθύνη αλλά τους ίδιους τους πολίτες. Τέλος, τα μέτρα
21
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
επίτευξης του στόχου5, όπως και των επιμέρους επιδιώξεών του, δεν ενδιαφέρουν μόνο τις γυναίκες, αλλά όλους τους πολίτες του κόσμου. Σε ένα γενικότερο πλαίσιο, είναι γεγονός ότι οι γυναίκες υπερ-εκπροσωπούνται σταθερά στις ομάδες χαμηλών εισοδημάτων. Παράλληλα, κάνουν 2,6 φορές περισσότερη απλήρωτη εργασία φροντίδας σε σχέση με τους άνδρες ενώ έχουν λιγότερα δικαιώματα και ευκαιρίες στην ιδιοκτησία γης και παραγωγικών πόρων, στην πρόσβαση σε επενδύσεις και στη λήψη αποφάσεων σε θέματα που σχετίζονται με την αγροτική και κτηνοτροφική παραγωγή. Παρά τα σημαντικά βήματα, η Ελλάδα θα χρειασθεί μεγαλύτερη πολιτική βούληση και κινητοποίηση για την σταδιακή επίτευξη της ισότητας των φύλων ιδίως σε ό,τι αφορά στην επαγγελματική και οικογενειακή ζωή. Συγκεκριμένα, ο δείκτης μισθολογικού χάσματος στην χώρα μας δεν είναι ιδιαίτερα υψηλός στο 12,48% συγκριτικά με το μέσο όρο της ΕΕ 16%1. Μολαταύτα, ο εν λόγω δείκτης δε φαίνεται να οφείλεται τόσο στην ευαισθητοποίηση των ελληνικών επιχειρήσεων αλλά στην ευρύτερη οικονομική κατάσταση της χώρας Ακόμα, η Ελλάδα είναι μία από τις 4 χώρες οι οποίες δεν έχουν παράσχει στην ΕΕ ανανεωμένα δεδομένα σχετικά με το χάσμα, καθώς το 12,48% αντιπροσωπεύει στοιχεία που δημοσιεύτηκαν το 2014, ενώ κατόπιν επικοινωνίας με την Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία πληροφορείται κανείς ότι η εν λόγω έρευνα έχει επισήμως σταματήσει. Ανησυχητικό γεγονός αποτελεί και ότι στη χώρα μας είναι 24% περισσότερη η ανεργία στις γυναίκες σε σύγκριση με τον ανδρικό πληθυσμό 2. Επιπλέον, στον Εθνικό Απολογισμό της Ελλάδας για τους ΣΒΑ 2018, η ανάλυση του σχεδίου και της προόδου της χώρας για τον στόχο 5 περιορίζεται σε μία πρόταση από τις 160 σελίδες ενώ στο «Ολιστικό Σχέδιο Ανάπτυξης της Ελληνικής Οικονομίας» γίνεται λόγος για Δίκαιη και χωρίς Αποκλεισμούς Ανάπτυξη. Στον πυρήνα αυτής,
1
7 Μαρτίου 2018, Eurostat, Δελτίο Τύπου
2
Έρευνα Εργατικού Δυναμικού 2018 22
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
υπάρχει ένα σύγχρονο κράτος πρόνοιας με προσαρμοσμένα μέτρα για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, στις οποίες όμως δεν απαριθμούνται οι γυναίκες. Περισσότερα υποσχόμενο σχέδιο δράσης για τη βιώσιμη ανάπτυξη αποτελεί το Σχέδιο Δράσης για την Ανάπτυξη του Οικοσυστήματος της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας 2017-2023, όπου αναφέρεται η εκπροσώπηση των γυναικών στους φορείς ως 35%. Ο αγώνας για την επίτευξη του στόχου 5 στην Ελλάδα αντιπροσωπεύεται θεσμικά με τη μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα μέσα από το «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Ισότητα των Φύλων 2016-2020». Το εν λόγω σχέδιο λαμβάνει υπόψη τη διάσταση του φύλου σε όλες τις εκφάνσεις της πολιτικής και περιλαμβάνει ειδικά μέτρα σχεδιασμένα για την πρόληψη και εξάλειψη της έμφυλης ανισότητας. Ένα από τα σημαντικότερα παραδείγματα δράσεων στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου είναι η επικύρωση της «Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τη Βία κατά των Γυναικών και την Ενδοοικογενειακή Βία» τον Ιούνιο του 2018. Η αφετηρία για την ισότητα των φύλων στην Ελλάδα αλλά και στον κόσμο είναι η αναγνώριση του προβλήματος και η λήξη της σιωπής. Ο Στόχος 5 προυποθέτει σθεναρές προσπάθειες και νομικές μεταρρυθμίσεις για την αντιμετώπιση της βαθιάς ριζωμένης έμφυλης διάκρισης. Η συνεχής ενημέρωση σχετικά με τον Στόχο και τις επιδιώξεις του, η ευαισθητοποίηση και των δύο φύλων και η ισότιμη πρόσβασή τους στη γνώση και τις ψηφιακές τεχνολογίες συνιστούν κεφαλαιώδους σημασίας προτάσεις πολιτικής ώστε να εξασφαλίσουμε ικανοποιητική απασχόληση και οικονομική ανεξαρτησία για τις γυναίκες, ίσο καταμερισμό των εργασιών στο σπίτι, και καλύτερη πρόσβαση σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
23
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Βιβλιογραφία
1. “Σύμβαση Του Συμβουλίου Της Ευρώπης Για Την Πρόληψη
Και Την Καταπολέμηση Της Βίας Κατά Των Γυναικών Και Της Ενδοοικογενειακής Βίας .” Συμβούλιο Της Ευρώπης. 2. Τσιλιπάνου, Δώρα. “Εθνικό Σχέδιο Για Την Ισότητα Των
Φύλων 2016-2020.” Υπουργείο Εσωτερικών - Γενική Γραμματεία Ισότητας Των Φύλων, 3 Feb. 2017. 3. “Οι 17 Στόχοι.” Hellenic Platform for Development,
hellenicplatform.org/oi-17-stoxoi/.
24
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
«Το ήμισυ περίπου του παγκόσμιου πληθυσμού εξακολουθεί να ζει με 2 δολάρια την ημέρα. Η δουλειά δεν εγγυάται τη δυνατότητα να ξεφύγει από τη φτώχεια σε πολλά μέρη. Αυτή η ανομοιογενής πρόοδος μας καλεί να επανεξετάσουμε και να ανανεώσουμε τις οικονομικές και κοινωνικές μας πολιτικές που αποσκοπούν στην εξάλειψη της φτώχειας» Πηγή: CSR Hellas
« Η Αξιοπρεπής Απασχόληση ως παράγων οικονομικής ευημερίας και ανάπτυξης» Του Νικόλαου Παπούλια nickpap8@gmail.com
Με τις συνέπειες τις κλιματικής αλλαγής να καθίστανται ολοένα και περισσότερο εμφανείς και τις οικονομικές ανισότητες να οξύνονται συνεχώς, η εύρεση ενός μοντέλου βιώσιμης ανάπτυξης που να ωφελεί όλους τους πολίτες έχει αποκτήσει βαρύνουσα σημασία. Από την υιοθέτηση τους από την Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο του 2015, οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) αποτελούν, σε παγκόσμιο επίπεδο, τις βασικές κατευθυντήριες γραμμές πολιτικής για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης. Ανάμεσα στους στόχους αυτούς, ξεχωρίζει ο Στόχος 8 περί αξιοπρεπούς εργασίας και οικονομικής ανάπτυξης καθώς η επίτευξή του συμβάλλει, μεταξύ άλλων, και στην επίτευξη υπόλοιπων ΣΒΑ όπως την εξάλειψη της φτώχειας και της πείνας. Πριν προβούμε στην ανάλυση του Στόχου, είναι σημαντικό να διευκρινιστεί τι συμπεριλαμβάνει η έννοια της αξιοπρεπούς εργασίας. Κατά τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO), η έννοια αυτή περιλαμβάνει την παροχή ευκαιριών ασφαλούς και παραγωγικής εργασίας, η οποία προσφέρει κοινωνική ασφάλεια στον εργαζόμενο και την οικογένεια του καθώς και μία δίκαιη αμοιβή. Επιπρόσθετα, μία «αξιοπρεπής εργασία» πρέπει να συμβάλει στην προσωπική
25
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
εξέλιξη και την κοινωνική ένταξη του εργαζόμενου και να του παρέχει την ελευθερία να εκφράζεται για ζητήματα τα οποία τον επηρεάζουν. Βάσει του ανωτέρω ορισμού, ο ΣΒΑ 8 έχει κατακερματιστεί σε μία πληθώρα επιμέρους στόχων οι οποίοι έχουν ως γενική κατεύθυνση την αύξηση της παραγωγικότητας εργασίας, την επίτευξη πλήρους απασχόλησης και την προστασία
των
εργατικών
δικαιωμάτων.
Σημαντικοί
επιμέρους
στόχοι
αποτελούν η μείωση της ανεπίσημης εργασίας, η αύξηση του ΑΕΠ ανά εργαζόμενο
και
η
μείωση
του
αριθμού
των
εργατικών
ατυχημάτων.
Επιπρόσθετα, μεγάλη βαρύτητα δίδεται στην εξάλειψη των μισθολογικών ανισοτήτων για τις γυναίκες, τους νέους και τα άτομα με ειδικές ανάγκες. Σημαντική κρίνεται, ακόμα, και η μείωση του ποσοστού των νέων εκτός εκπαίδευσης, απασχόλησης και κατάρτισης. Σε ό,τι αφορά την Ελλάδα, είναι γνωστό ότι το αποτύπωμα της οικονομικής κρίσης στην ελληνική αγορά εργασίας είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Η ανεργία τόσο η συνολική όσο και η νεανική παραμένει σε πολύ υψηλά επίπεδα. Σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η ανεργία το Μάιο του 2018 ανήλθε σε 19,5% ενώ στις ηλικιακές ομάδες 15-24 και 25-34 ανήλθε σε 39,7% και 24% αντιστοίχως. Επιπρόσθετα, κατά τα χρόνια της κρίσης αυξήθηκαν σε μεγάλο βαθμό οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το σύστημα ΕΡΓΑΝΗ, το 30% των θέσεων εργασίας που δημιουργήθηκαν κατά το πρώτο 11μηνο του 2017 ήταν θέσεις μερικής απασχόλησης. Επομένως, είναι εμφανές ότι ο Στόχος 8 έχει εξέχουσα σημασία για την Ελλάδα. Η ελληνική κυβέρνηση τον Ιούλιο του 2018 δημοσίευσε την Εθνική Έκθεση Αξιολόγησης για την Εφαρμογή των ΣΒΑ στην οποία αναφέρονται όλα τα μέτρα πολιτικής που έχουν ληφθεί μέχρι σήμερα για την επίτευξη των στόχων. Στο πλαίσιο μίας ενεργούς πολιτική αύξηση της απασχόλησης, ιδρύθηκε το 2016 ο Μηχανισμός Διάγνωσης Αναγκών Αγοράς Εργασίας με σκοπό την παροχή
26
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
πληροφόρησης στους ανέργους, στους εργοδότες και στο κράτος για τον σχεδιασμό αποτελεσματικότερων προγραμμάτων επαγγελματικής κατάρτισης. Επιπρόσθετα, για την επανένταξη των μακροχρόνια ανέργων στην αγορά εργασίας, εφαρμόστηκε πιλοτικά σε 34 δήμους πλάνο κοινωφελούς εργασίας για άτομα που είναι άνεργα για 3-5 χρόνια. Δράση, επίσης, έχει ληφθεί και για την αντιμετώπιση της νεανικής ανεργίας. Με τη συγχρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Απασχόληση των Νέων, το ελληνικό κράτος προωθεί την νεανική απασχόληση μέσω μαθητειών για την απόκτηση εργασιακής εμπειρίας και της στήριξης της νεανικής επιχειρηματικότητας. Τέλος, ενδιαφέρον παρουσιάζει και η θέσπιση νομικού πλαισίου το 2016 που προβλέπει τη σύσταση Κοινωνικών Συνεταιριστικών Επιχειρήσεων που αποσκοπούν στην επανένταξη ευάλωτων ομάδων πληθυσμού στην οικονομική ζωή. Εν κατακλείδι, η «αξιοπρεπής» εργασία αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την διάχυση των οφελών της οικονομικής ανάπτυξης σε όλα τα μέλη της κοινωνίας. Αν και τα τελικά αποτελέσματα εφαρμογής των στόχων μπορεί να αποδειχθούν αναιμικά, ο Στόχος 8 αποτελεί αδιαμφισβήτητα ένα σημαντικό βήμα προς βελτίωση των συνθηκών απασχόλησης και τη διασφάλιση βιώσιμης ανάπτυξης σε όλο τον κόσμο.
27
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Βιβλιογραφία 1. Ilo.org. (n.d.). Decent work. [online] Available at: https://www.ilo.org/global/topics/decent-work/lang--en/index.htm. 2. Naftemporiki.gr. (2017). ΕΡΓΑΝΗ: Αύξηση 7% των θέσεων εργασίας, στο 31% η μερική απασχόληση. [online] Available at: https://www.naftemporiki.gr/finance/story/1305587/ergani-auksisi-7-ton-theseonergasias-sto-31-i-meriki-apasxolisi. 3. Sustainabledevelopment.un.org. (n.d.). Goal 8 .:. Sustainable Development Knowledge Platform. [online] Available at: https://sustainabledevelopment.un.org/sdg8. 4. Voluntary National Review on the Implementation of the 2030 Agenda for Sustainable Development. (2018). General Secretariat of the Government, pp.29-40. Available at: http://www.ggk.gov.gr/wp-content/uploads/2018/06/VNR-Greece-2018-1.pdf. 5. ΕΡΕΥΝΑ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ : Μάιος 2018. (2018). Αθήνα: ΕΛΣΤΑΤ. Available at: http://www.statistics.gr/el/statistics?p_p_id=documents_WAR_publicationsportlet_INS TANCE_qDQ8fBKKo4lN&p_p_lifecycle=2&p_p_state=normal&p_p_mode=view&p_p _cacheability=cacheLevelPage&p_p_col_id=column2&p_p_col_count=4&p_p_col_pos=1&_documents_WAR_publicationsportlet_INSTAN CE_qDQ8fBKKo4lN_javax.faces.resource=document&_documents_WAR_publications portlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN_ln=downloadResources&_documents_WAR_pub licationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN_documentID=328704&_documents_WA R_publicationsportlet_INSTANCE_qDQ8fBKKo4lN_locale=el.
28
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
«Αξιοπρέπεια και Εργασία: Δύο κόσμοι αλληλένδετοι» Του Ευάγγελου Δρέλλια evagelisdre@gmail.com
Τα Ηνωμένα Έθνη με την ψήφιση μια σειράς μέτρων την 25η Σεπτεμβρίου 2015, θέσπισαν τους «Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΕ)», και έθεσαν ενώπιων όλων -πολιτών και κυβερνόντων- μια μεγάλη πρόκληση για το μέλλον. Η «Ατζέντα 2030» που περιλαμβάνει 17 Στόχους (SDGs) ανάπτυξης, τοποθετεί στο επίκεντρό της τις δράσεις όλων των θεσμικών και μη προσώπων –ως μια δημόσια υπόσχεση- για την βιώσιμη ανάπτυξη κάθε κράτους, κάθε κοινωνίας, κάθε μεμονωμένου ατόμου στον πλανήτη. Στο παρόν κείμενο, αναλύεται ο Στόχος 8 (SDG 8) που αφορά αποκλειστικά την «Αξιοπρεπή Εργασία και την Οικονομική Ανάπτυξη». Όπως αναφέρεται στα στοιχεία του ΟΗΕ, ο μισός παγκόσμιος πληθυσμός ζει σε κατάσταση ακραίας φτώχειας, με κάτω από 2$/ημέρα. Την τελευταία δεκαετία μάλιστα μετά το ξέσπασμα της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 , ο αριθμός των παγκόσμια ανέργων αυξήθηκε από τα 170 στα 204 δις ανέργους, ενώ οι ρυθμοί οικονομικής ανάπτυξης ήταν αρκετά χαμηλοί με αποτέλεσμα να διατηρείται το υφεσιακό κλίμα στην οικονομική δραστηριότητα. (Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης των Ηνωμένων Εθνών, 2018) Με τον Στόχο 8 ο ΟΗΕ θέλει να προάγει την βιώσιμη ταχεία οικονομική ανάπτυξη και την παραγωγική απασχόληση δίχως αποκλεισμούς. Οικονομική Ανάπτυξη Το ερευνητικό πεδίο της Οικονομικής Ανάπτυξης αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της Οικονομικής Επιστήμης το οποίο υποδεικνύει μεθόδους για την βελτίωση των ανθρώπινων συνθηκών
29
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
διαβίωσης. Παρότι βέβαια στην οικονομική θεωρία γίνεται διάκριση των όρων «ανάπτυξη» και «μεγέθυνση», η χρήση της φράσης οικονομική ανάπτυξη από τον ΟΗΕ έχει ευρύτερη έννοια.( Βαβούρας, 1991, σελ. 199-204) Αυτή προϋποθέτει την διατήρηση της κατά κεφαλήν οικονομικής ανάπτυξης στο 7% του ΑΕΠ κάθε κράτους, την τεχνολογική πρόοδο με στόχο την αύξηση της παραγωγικότητας, την δημιουργία κινήτρων για επιχειρηματική δράση και επενδύσεις. Σημαντική είναι επίσης η θέσπιση ενός πλαισίου για την προστασία του περιβάλλοντος, ώστε να αποφευχθούν μέθοδοι ανάπτυξη κερδοφόρων μεν, περιβαλλοντικά βλαβερών δε. (Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, 2016α) Εργασία Η σχέση μεταξύ ανθρωπίνου παράγοντα και οικονομικής ανάπτυξης είναι διττή καθώς από την μία οι ανθρώπινοι πόροι είναι αυτοί που παράγουν πλούτο και άρα συνδράμουν στην διαδικασία της ανάπτυξης, αλλά και από την άλλη δέχονται τα οφέλη και τα όποια κόστη αυτής. (Βαβούρας, 1991, σελ. 245-248) Στην κατεύθυνση αυτή ο ΟΗΕ προκρίνει μέτρα ώστε να μειωθεί το ποσοστό των νέων που δεν εργάζονται, να εξαλειφθεί η αναγκαστική εργασία και κάθε μορφή παιδικής εργασιακής εκμετάλλευσης, να προστατευτούν τα εργασιακά δικαιώματα και να διασφαλισθούν ασφαλείς συνθήκες εργασίας για κάθε εργαζόμενο. Σε συνάρτηση με τα προηγούμενα, επιδιώκεται να δημιουργηθεί ένα θεσμικό πλαίσιο φιλικό προς την ανάπτυξη, με την εδραίωση ενός ανοικτού και αμερόληπτου εμπορικού και χρηματοπιστωτικού συστήματος, που να διευκολύνει τις οικονομικές συναλλαγές τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο. (Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης, 2016β) Οι ΣΒΕ στην Ελλάδα Όσον αφορά την εφαρμογή της «Ατζέντας 2030» στο ελληνικό πλαίσιο, έχουν ήδη ξεκινήσει δράσεις για τον συντονισμό και την παρακολούθηση της πορείας υλοποίηση των στόχων τόσο από θεσμικούς κυβερνητικούς και μη, φορείς, όσο και από την κοινωνία των πολιτών και τις
30
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
επιχειρήσεις. Το Γραφείο Συντονισμού Διεθνών και Ευρωπαϊκών Θεμάτων, βρίσκεται σε συνεργασία με το Υπουργείο Εργασίας ώστε να καταρτισθεί ένα θεσμικό πλαίσιο εναρμονισμένο με τις επιταγές του Στόχου 8 στους χώρους εργασίας. (Ναυτεμπορική,2017) Αρκετά Πανεπιστημιακά Ιδρύματα έχουν ενσωματώσει στο εκπαιδευτικό τους έργο, τα κύρια σημεία του Στόχου 8 για την κατάρτιση των μελλοντικών εργαζομένων και την κατάργηση των διακρίσεων σε θέματα απασχόλησης εντός του εργασιακού χώρου. (Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2018, Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, 2018) ενώ πολλές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον ελληνικό χώρο παρέχουν στους εργαζομένους υπηρεσίες που ταυτίζονται με την αξιοπρεπή εργασία και την ανάπτυξη όπως ασφαλιστικά προγράμματα ζωής, εκπαιδευτικά προγράμματα κατάρτισης και εκπαίδευσης και κίνητρα για απόκτηση νέων δεξιοτήτων.( Παναγιωτόπουλος, 2017) Η «Ατζέντα 2030» λοιπόν, φαίνεται να παίρνει σάρκα και οστά στο ελληνικό σκηνικό. Ο 8ος στόχος που τέθηκε το 2015 από τον ΟΗΕ φιλοδοξεί να γίνει ο βασικός πυλώνας μιας οικονομικής ανάπτυξης που δεν θα αυτοϋπονομεύεται, υποθηκεύοντας περιβαλλοντικούς και ανθρώπινους πόρους στο βωμό της «ευημερίας των οικονομικών δεικτών». Το θεσμικό πλαίσιο υπάρχει, οπότε ανοίγει ο δρόμος πλέον για μια βιώσιμη οικονομική, περιβαλλοντική και κοινωνική ανάπτυξη με συνέχεια στο διηνεκές.
31
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Βιβλιογραφία 1. Περιφερειακό Κέντρο Πληροφόρησης των Ηνωμένων Εθνών, Στόχος 8: Αξιοπρεπής Εργασία και την Οικονομική Ανάπτυξη, 27/9/2018 https://www.unric.org/el/index.php?option=com_content&view=article&id=27346:sd g-8&catid=36:sgds-2016&Itemid=72 2. Βαβούρας Ι.(1991), Οικονομική Πολιτική-Μέρος Β, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 3. Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης (2016), Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης, 27/9/2018 http://www.ggk.gov.gr/wpcontent/uploads/2016/12/%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A7%CE%9F%CE%99%CE%92%CE%99%CE%A9%CE%A3%CE%99%CE%9C%CE%97%CE%A3%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%A0%CE%A4%CE%A5%CE%9E%CE%97%CE%A3 -EL.pdf 4.Ναυτεμπορική (2017), Η Ατζέντα του ΟΗΕ και το εθνικό πλαίσιο βιώσιμης ανάπτυξης, 27/9/2018 https://www.naftemporiki.gr/printStory/1304069 5. Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, 27/09/2018 https://www.aueb.gr/en/node/16163 6. Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Εργαστήριο Πολιτικής Οικονομίας και Βιώσιμης Ανάπτυξης, 27/09/2018 http://www.econ.uoa.gr/to-tmima/ergastiria.html 7. Παναγιωτόπουλος Κ. (2017), Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη και οι Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του Ο.Η.Ε. – Δεδομένα από την δράση των Ελληνικών Επιχειρήσεων http://nemertes.lis.upatras.gr/jspui/bitstream/10889/10672/3/Nemertes_Panagiotopou los%28de%29.pdf
32
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
«Η βιώσιμη βιομηχανική ανάπτυξη αποτελεί την κύρια πηγή δημιουργίας εισοδήματος, επιτρέποντας την ταχεία αύξηση του βιοτικού επιπέδου ενώ παρέχει τεχνολογικές λύσεις για την περιβαλλοντικά ορθή βιομηχανοποίηση. Όπως χωρίς την τεχνολογία και την καινοτομία δεν υφίσταται βιομηχανοποίηση, έτσι και χωρίς τη βιομηχανοποίηση δεν υφίσταται ανάπτυξη.» Πηγή: CSR Hellas
«Βιώσιμη Ανάπτυξη Βιομηχανίας, Καινοτομίας και Υποδομών: από την διεθνή στην Ελληνική πραγματικότητα» Του Θεοφάνη Κοτσώνη
theofaniskotsonis@yahoo.gr
Τόσο στο εθνικό, όσο και στο παγκόσμιο επίπεδο, η βιομηχανική υποδομή μίας οικονομίας και τα ανταποδοτικά οφέλη που την συνεπάγονται, συνιστούν τον θεμέλιος λίθο της ανοδικής πραγματικής ανάπτυξης. Κατά συνέπεια, η ίδια αναπτυξιακή πορεία μιας οικονομίας δεν μπορεί να υφίσταται δίχως σύγχρονα δημόσια έργα, καινοτόμες ιδέες και επιχειρηματικό κεφαλαιακό ενδιαφέρον. Έχοντας λάβει όλα αυτά υπόψη του, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών εξέφρασε ρητώς 17 στόχους μέσω των οποίων μπορεί να επιτευχθεί η Βιώσιμη Ανάπτυξη. Στο παρόν άρθρο, θα ασχοληθούμε την παρουσίαση του Στόχου 9, ο οποίος αναφέρεται στην βιομηχανία και τα συναφή υποδομικά μέσα που την στηρίζουν. Τι μπορεί όμως να γίνει σε πρακτικό επίπεδο από τα κράτη μέλη του ΟΗΕ και συγκεκριμένα από την ίδια την χώρα μας, για την εφαρμογή ενός τέτοιου μεγαλεπήβολου σχεδίου; Αναλυτικότερα, επι των προαναφερθέντων στόχων, η Ελλάδα αλλά και όλες οι υπόλοιπες χώρες που μετέχουν στον Ο.Η.Ε., έχει λάβει συγκεκριμένη θέση δεσμευόμενη πως μέχρι το 2030 θα υλοποιήσει στο μεγαλύτερο δυνατό βαθμό
33
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
αυτές τις εξαγγελίες. Ο ίδιος ο Ο.Η.Ε. έχει εκδώσει έναν συμβουλευτικό χάρτη με γνώμονα την εκκίνηση της όλης παραγωγικής και βιομηχανικής προσπάθειας, οικολογικά ορθής (εξ ου συνθήκη Παρισίων για την κλιματική αλλαγή 2015), ο οποίος κατά βάση εμπεριέχει μεταξύ άλλων : 1. δημιουργία υποδομών υψηλής ποιότητας, μέσω καινοτόμων ιδεών, 2. ανάπτυξη βιώσιμης βιομηχανικής παραγωγής με νέες θέσεις εργασίας,3. αναβάθμιση υπαρχουσών παραγωγικών μονάδων, 4. ενίσχυση της επιστημονικής έρευνας στον βιομηχανικό τομέα και τέλος 5. επιπρόσθετη στήριξη στην τεχνολογία με ευκολότερη πρόσβαση σε αυτή ανά τον κόσμο, ιδίως από τις αναπτυσσόμενες χώρες. Επί του πρακτέου, αν και η χώρα μας συμφωνεί θεωρητικά με το όλο πλάνο, λίγα πράγματα έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση, ενώ άλλα δεν έχουν ξεκινήσει καθόλου, με τους αναλυτές όμως να είναι αισιόδοξοι για την περίοδο 2018-2022. Ιστορικώς , η ελληνική βιομηχανική ανασυγκρότηση δεν έπιασε ποτέ τους θεμιτούς στόχους, με μόνη (πραγματικά) αναπτυξιακή περίοδο το 1920-1936 και έπειτα από την στασιμότητα κρίσιμων και βίαιων περιόδων από το 1949 και μετά. Φτάνοντας στο σήμερα, τα εμπόδια για την βιομηχανική ανασυγκρότηση και επέκταση είναι εμφανή : βιομηχανική ανάπτυξη και δημόσια δαπάνη για νέες υποδομές και έργα, δεν μπορεί να υπάρξει με (1) αργούς ρυθμούς ανάπτυξης της οικονομίας (ΑΕΠ), (2) υποτονική βιομηχανική δραστηριότητα, (3) υψηλά ποσοστά ανεργίας, (4) χαμηλό επίπεδο επενδύσεων ή έστω ενδιαφέροντος μελλοντικών επενδυτών και (5) το βασικότερο από το οποίο πηγάζουν και τα προηγούμενα : ένα τεράστιο Δημόσιο χρέος της τάξης του 180% του ΑΕ(!) Ξεκινώντας από τις υποδομές, είτε μέσω κρατικής δαπάνης είτε επενδύσεων, ιδιαίτερα από το 2014 μέχρι και το 2018, η Ελλάδα έχει επιδείξει ένα ανοδικό ενδιαφέρον προς την κατασκευή καινοτόμων έργων με απτά παραδείγματα την ολοκλήρωση της Εγνατίας οδού, την ολοκλήρωση υποδομικών έργων μαζικής μετακίνησης (Τραμ - μετρό Πειραιάς - επέκταση υπαρχουσών γραμμών μετρό
34
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
εντός Αττικής και ολοκλήρωση των διεργασιών στο Ελληνικό. Επιπλέον, υπάρχουν δεκάδες άλλα πολλά υποσχόμενα projects όπως αυτό του νέου Τερματικού του Αεροδρομίου Μακεδονίας (εκτιμάται πως το 2020 θα είναι έτοιμο, αποτελεί επένδυση της Fraport Greece με περίπου 95εκατ.ευρώ, δηλαδή το 25% από τα συνολικά 450εκατ.ευρώ που είναι το συνολικό επενδυτικό πρόγραμμα) ή αυτό της υπογραφής της σύμβασης αποκατάστασης της ιστορικής γέφυρας της Πλάκας (με συνολικό κόστος 4,75 εκατομμύρια ευρώ). Ως προς τη βιομηχανική πορεία της χώρας τα πράγματα δεν είναι τόσο αισιόδοξα... Από το 2007 μέχρι και τον Μάρτιο του 2011 οι ρυθμοί βιομηχανικής παραγωγής της Ελλάδας ήταν αρνητικοί της τάξεως του -10% (!). Από το 2011 μέχρι το 2017 είχαμε άνοδο, φτάνοντας σε θετικό πρόσημο της τάξης του 5,5%.
Όπως φαίνεται και
στον παρακάτω πίνακα, με εξαίρεση τον Ιανουάριο του 2018, από το 2017 μέχρι τον Ιούλιο του παρόντος χρόνου, είχαμε θετική μεν βιομηχανική παραγωγική πορεία (άνω του 0) αλλά με πολύ χαμηλούς έως ανύπαρκτους δε ρυθμούς ανάπτυξης
35
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
της, φτάνοντας στο σχεδόν ελάχιστον νούμερο του 1,9% , έναν από τους χαμηλότερους στην Ε.Ε. αλλά και τον κόσμο. Εις ότι αφορά την οικονομική πορεία της χώρας, τα πράγματα μοιάζουν τρομακτικά. Σύμφωνα και μετα στοιχεία που αναγράφονται στους παρακάτω πίνακες, αλλά και όλα τα παγκόσμια οικονομικά πρακτορεία, το Ελληνικό χρέος σε ΑΕΠ από το 2006 και μετά εκτοξεύθηκε σε πρωτόγνωρα στάδια με αποκορύφωμα το 180% της αξίας του, αποτέλεσμα υπέρογκου δανεισμού, κακής διαχείρισης των Ελληνικών πλουτοπαραγωγικών πόρων, αλλά και κομματικής υπεξαίρεσης ανά τα χρόνια. Επίσης, οι παραγωγικοί συντελεστές της Ελληνικής οικονομίας είναι από τους χαμηλότερους (παραγωγικά και αναπτυξιακά) στην Ευρωζώνη. Όλα αυτά όχι μόνο λειτουργούν αρνητικά ως προς πιθανό επενδυτικό ενδιαφέρον, αλλά είχαν ως συνέπεια μια δημοσιονομική πολιτική υψηλότατης φορολογίας που έδιωξε εκατοντάδες επιχειρηματικές μονάδες από την χώρα και κατέστρεψε ολοσχερώς εκατοντάδες άλλες. Από το 2018 μέχρι το 2022 (και μετέπειτα) , οι προβλέψεις της Ελληνικής πλευράς ταυτίζονται με αυτές του ΔΝΤ και της Ε.Ε. ως προς την μείωση του χρέους κατά πολλές μονάδες, πλησιάζοντας, χονδρικά(καθώς δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι για οικονομικές μεταβολές) το 120%, ενώ τράπεζες (με κυριότερη την Eurobank) πιστεύουν ότι θα έχουμε αύξηση της ανάπτυξης κατά 1,8 %. Βέβαια, χιλιάδες οικονομολόγοι παραμένουν δύσπιστοι ως προς το κατά πόσο μπορεί η Ελλάδα να διαχειριστεί ένα κατά πολλούς μηβιώσιμο χρέος, δίχως ένα σοβαρό κούρεμα της πραγματικής αξίας του.
36
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Για να καταφέρει η Ελληνική οικονομία να ανακάμψει έτσι ώστε να προβεί στην βιομηχαινκή ανασυγκρότηση, την κατασκευή έργων και την καλυτέρευση της χρηματοπιστωτικής της φερεγγυότητας (καλώντας έτσι έμπρακτα επενδύσεις), οφείλει να εφαρμόσει διαφορετική δημοσιονομική και οικονομική πολιτική, το ταχύτερον δυνατόν. Αυτό θα επιτευχθεί κυρίως μέσω της μείωσης της φορολογίας για την επιχειρηματική δραστηριότητα (εξαγγελία την οποία συμμερίστηκαν στη ΔΕΘ κυβέρνηση - αντιπολίτευση), ιδίως για τις νέες επιχειρήσεις και τους νέους επιχειρηματίες, μέσω της προώθησης προγραμμάτων start- ups, για τα οποία παρέχονται και Ευρωπαϊκά κονδύλια, της γενναίας διαπραγμάτευσης με τους Θεσμούς (Ευρωπαϊκή τράπεζα, ΔΝΤ, Ευρωπαϊκή Επιτροπή) με απώτερο στόχο του κουρέματος του χρέους ή έστω των χαμηλότερων ποσοστών των συμφωνηθέντων πλεονασμάτων ως το 2032, αναγκαστικά κατώτερα της τάξης του 3,5- 4 % και τέλος της δημιουργίας ενός επενδυτικά φιλικού περιβάλλοντος, ένας στόχος βέβαια που αποτελεί συνεργία διαφορετικών τομέων (δημοσιονομικού, συναλλαγματικού, πολιτικού και οικονομικού). Εν κατακλείδι, αν και η σημερινή πραγματικότητα φαντάζει δυσοίωνη, η Ελλάδα έχει προοπτικές για μια βαθύτατη αλλαγή κατεύθυνσης, η οποία αν όντως υλοποιηθεί θα έχει ως αποτέλεσμα τόσο την τήρηση των εξαγγελιών της σχετικά με τις τομές σε υποδομές και βιομηχανία όσο και την κυριολεκτική της μεταμόρφωση σε μια καινοτόμο δύναμη της Ανατολικής Μεσογείου. Σε κάθε περίπτωση, οι προσπάθειες πρέπει να εντατικοποιηθούν για να μπορέσει να υπάρξει, έστω και αργά, μια πραγματικά βιώσιμη αναπτυξιακή δραστηριότητα.
37
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Βιβλιογραφία
1. “Τροπολογία Έρχεται Για Να Τρέξουν Οι Εκκρεμότητες Της Επένδυσης Στο Ελληνικό.” Ypodomes.com, www.ypodomes.com/index.php/astikianaptiksi/anaplaseis/item/49667-tropologia-erxetai-gia-na-treksoun-oiekkremotites-tis-ependysis-sto-elliniko.
2. Bensansson, Marcus. “How Crises and Bailouts Have Changed Greece’s Economy.” Bloomberg.com, Bloomberg, 19 Aug. 2018, www.bloomberg.com/news/articles/2018-08-19/then-and-now-how-crises-andbailouts-changed-greece-s-economy.
3. “World Economic Outlook Update, July 2018: Less Even Expansion, Rising Trade Tensions.” IMF, 1 July 2018, www.imf.org/en/Publications/WEO/Issues/2018/07/02/world-economic-outlookupdate-july-2018.
4. CNN. “ΔιαΝΕΟσις-ΙΟΒΕ: Πώς η Μείωση Των Φόρων Θα Τροφοδοτήσει Την Ανάπτυξη.” CNN.gr, 30 Apr. 2018, www.cnn.gr/oikonomia/story/127955/dianeosis-iove-pos-i-meiosi-ton-foron-thatrofodotisei-tin-anaptyxi.
5. “Greece .” Literacy Rate, Adult Female (% of Females Ages 15 and above) | Data, data.worldbank.org/country/greece.
38
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
« Παρά τα σημαντικά βήματα της διεθνούς κοινότητας προς την απομάκρυνση των ανθρώπων από την φτώχεια, οι λιγότερο αναπτυγμένες χώρες εξακολουθούν να υφίστανται μεγάλες ανισότητες. Ιδιαίτερα, σοβαρά ποσοστά ανισοτήτων αφορούν την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, εκπαίδευσης και σε άλλα περιουσιακά στοιχεία.» Πηγή: CSR Hellas
«Μειώνοντας την ανισότητα εντός και μεταξύ των χωρών» Του Σεραφείμ Νικολάου sernikolaou@gmail.com
Η όξυνση των ανισοτήτων τα τελευταία χρόνια συνιστά ένα σοβαρό πρόβλημα με αρνητικές απολήξεις στην ευημερία και ευμάρεια των κοινωνιών. Η ανάδυση των ανισοτήτων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την λειτουργία του καπιταλιστικού οικονομικού συστήματος. Πολλές φορές, μπορεί να γίνεται λόγος για έναν «άκρατο ή υπέρ του μέτρου καπιταλισμό», ωστόσο ο πυρήνας όλων των επιμέρους μορφών του καπιταλισμού εσωκλείουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: την επικυριαρχία των αγορών πάνω στην πολιτική. Η ανισότητα, ως κατάσταση, δεν συναντάται μόνο μεταξύ των χωρών αλλά μπορεί να εντοπισθεί εντός των ορίων τους. Παρατηρούμε, ως αποτέλεσμα, την διάκριση των χωρών σε «αναπτυγμένες», «λιγότερο αναπτυγμένες» και «αναπτυσσόμενες». Οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής και η Δυτική Ευρώπη θεωρούνται αναπτυγμένες χώρες ενώ από την άλλη χώρες της Αφρικής ή ορισμένες της Ασίας (με εξαίρεση τις Ασιατικές τίγρεις) καταχωρούνται ως αναπτυσσόμενες. Ο διαχωρισμός των χωρών δεν είναι αφηρημένος αλλά στηρίζεται σε ορισμένα κριτήρια, τα οποία είναι γενικώς αποδεκτά στην επιστημονική κοινότητα. Μερικά από αυτά τα κριτήρια είναι το κατά κεφαλήν εισόδημα, το επίπεδο διαβίωσης, η ποιότητα του εκπαιδευτικού συστήματος
39
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
καθώς και άλλοι δείκτες που βοηθούν στην καταμέτρηση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Κρίσιμη σημασία, σε αυτό το σημείο, διαδραματίζει η έννοια της «ανταγωνιστικότητας». Ο δείκτης ανταγωνιστικότητας μιας χώρας, ειδικότερα, παρουσιάζει την αλληλένδετη σχέση των οικονομικών επιδόσεων μιας χώρας με την ποιότητα ζωής που αυτή προσφέρει στους πολίτες της. Μια χώρα είναι ανταγωνιστική όταν καταφέρνει να παράγει εμπορεύσιμα αγαθά στις διεθνείς αγορές και να δημιουργήσει με αυτόν τον τρόπο τις προϋποθέσεις για μεγαλύτερη ανάπτυξη στο εσωτερικό της. Η έννοια «της ανάπτυξης» διακρίνεται εδώ από την έννοια της μεγέθυνσης καθώς η πρώτη περιλαμβάνει και ποιοτικά χαρακτηριστικά , όπως μοντέλα οικονομικής ανάπτυξης , διάρθρωση και κατανομή έργου. Στο σημερινό παγκόσμιο οικονομικό περιβάλλον, κάθε χώρα αντιμετωπίζει μικρά ή μεγάλα οικονομικά προβλήματα, τα οποία η εξομάλυνσή τους προυποθέτει την επιβολή φορολογίας για την άντληση κεφαλαίων. Αυξάνοντας όμως την φορολογία, οξύνεται το φαινόμενο της ανισότητας. Κατά συνέπεια, η αναδιανομή του εισοδήματος, ως ένα εργαλείο στην φαρέτρα των κυβερνήσεων για τον περιορισμό των επιπτώσεων των ανισοτήτων, δεν αποφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Οι ανισότητες παραμένουν ή παρουσιάζουν μια μεγέθυνση στο εσωτερικό της χώρας. Μιλώντας με όρους, η κοινωνική ανισότητα πλήττει την κοινωνική δικαιοσύνη ,το αίσθημα δίκαιου, την προβλεψιμότητα , τις επενδύσεις και πυροδοτεί κοινωνικές εντάσεις. Οι τελευταίες αποσταθεροποιούν την κατάσταση και το κλίμα γίνεται εχθρικό για την μεγέθυνση αλλά και για την προσέλκυση επενδύσεων. Η προσπάθεια αντιστροφής του κλίματος είναι εξαιρετικά δύσκολη ιδίως σε χώρες όπου η αγορά εργασίας είναι ελαστικότατη , ο κίνδυνος φτώχειας είναι κάτι παραπάνω από ορατός.
40
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Αναγνωρίζοντας την σημασία άμβλυνσης των ανισοτήτων για την κοινωνική συνοχή και την παγκόσμια ευημερία, η μείωση των ανισοτήτων καθίσταται πρωταρχικός στόχος για τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.). Επιτυγχάνοντας κοινωνική συνοχή στο εσωτερικό, τα κράτη μπορούν να οικοδομήσουν κοινωνικά δίκαιες δομές αλλά και να δημιουργήσουν την απαραίτητη συναίνεση ώστε να συνεχιστούν οι μεταρρυθμίσεις που είναι σήμερα απαραίτητες για την προσαρμογή σε ένα διαρκώς εξελισσόμενο κόσμο. Μεταρρυθμίσεις, που σκοπό έχουν την δημιουργία μιας ικανής δημόσιας διοίκησης , μιας κοινωνίας πολιτών ακηδεμόνευτης αλλά και ενός κράτους δικαίου θεμελιωμένου στον ορθολογισμό είναι κάθε άλλο παρά αυτονόητες για πολλά κράτη του τρίτου κόσμου . Κράτη της Αφρικής γα παράδειγμα αδυνατούν να κάνουν μεταρρυθμίσεις, καθώς τα παρασιτικά φαινόμενα της διαφθοράς και της διαπλοκής υποσκελίζουν την προσπάθεια και την πρόοδο που έχουν γίνει. Συνοψίζοντας , θα πρέπει να ειπωθεί ότι η εξάλειψη των μεγάλων ανισοτήτων πρέπει να είναι στόχος κάθε υγιούς Κοινωνίας. Η Χώρα μας μετά το καθεστώς το μνημονίων έχει πληγεί σε αυτόν τον τομέα. Η καθιέρωση στου ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος είναι προς την σωστή κατεύθυνση αλλά πρέπει να επεκταθεί , ενώ η πολιτική της Χώρας πρέπει υποστηρίζοντας τους δημοσιονομικούς περιορισμούς να δώσει έμφαση στην κοινωνική διοίκηση και την αποτελεσματικότητα της
41
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Βιβλιογραφία
1. Ντούβελης - Πατσιογιάννης, Βασίλειος. Πολιτική Οικονομία Και Δημόσια Οικονομική. Μπόνιας , 2010.
2. Peto, Rudolf. Μακροοικονομική Θεωρία Και Οικονομικοπολιτική Εφαρμογή. Προπομπός, 2012.
3. Σημειώσεις για την Εθνική σχολή Δημόσιας Διοίκησης από Φροντιστήρια Μπόνιας (Γρ . Παύλου) , Βιτάλη (Θανάσης Καζάνας ) και Κολλιτζά (Παναγιώτης Βεργούρος)
42
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
«Οι προκλήσεις των πόλεων μπορούν να ξεπεραστούν με τέτοιο τρόπο βελτιώνοντας ταυτόχρονα τη χρήση πόρων και μειώνοντας τη μόλυνση και τη φτώχεια. Το μέλλον το οποίο θέλουμε, είναι ένα μέλλον όπου οι πόλεις θα προσφέρουν ευκαιρίες για όλους, πρόσβαση σε υπηρεσίες, ενέργεια, στέγαση, μεταφορές.» Πηγή: UNRIC
Βιώσιμες Πόλεις και Κοινότητες: Συμμόρφωση και εκπλήρωση ή διαιώνιση του τροχοπεδίου της ‘’Απολ(υ)ιτότητας’’. Του Γρηγόρη Τσοχαλή grigoristsochalispedd@gmail.com
Παρά το γεγονός ότι οι πόλεις αποτελούν κόμβους για την ανταλλαγή ιδεών, το εμπόριο και άλλα, οι συνεχώς αυξανόμενες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν περιλαμβάνουν ανάμεσα στα άλλα τη κυκλοφοριακή συμφόρηση, την έλλειψη κονδυλίων για την παροχή βασικών υπηρεσιών και την έλλειψη επαρκούς στέγασης. Η πρόληψη δημιουργίας νέων κινδύνων καθώς και η μείωση των υφιστάμενων μέσω της εφαρμογής συνεκτικών οικονομικών, πολιτικών και θεσμικών μέτρων θα αυξήσουν τα επίπεδα άμεσης αντιμετώπισης και αποκατάστασης και θα μειώσουν την έκθεση σε καταστροφές. Στο παρόν άρθρο, θα επιχειρήσω να παρουσιάσω τις βασικές πτυχές του ενδέκατου στόχου, προσδίδοντας ιδιαίτερη έμφαση στο Πλαίσιο Sendai και την πολιτική της Ελλάδας σχετικά με την εφαρμογή του. Πιο συγκεκριμένα, ο Στόχος 11 επιδιώκει την διασφάλιση της πρόσβασης όλων των ανθρώπων σε επαρκή, ασφαλή, προσιτή στέγαση και βασικές υπηρεσίες ενώ τονίζει παράλληλα την σημασία αναβάθμισης των υποβαθμισμένων . Παράλληλα, στοχεύει σε σημαντική μείωση του αριθμού των θανάτων και του
43
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
αριθμού των πληγέντων από φυσικές καταστροφές ενώ το 2030 η παροχή καθολικής πρόσβασης σε ασφαλείς δημόσιους χώρους ιδίως για τις γυναίκες, τα παιδιά, τους ηλικιωμένους και τα άτομα με αναπηρία, θα αποτελεί μία πραγματικότητα. Επιπλέον, υποστηρίζει τις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες για την οικοδόμηση βιώσιμων και ανθεκτικών κτιρίων μέσω οικονομικής και τεχνικής βοήθειας. Σύμφωνα με το επίσημο ορισμό του UNISDR (United Nations International Strategy for Disaster Reduction), ως μείωση του κινδύνου των καταστροφών νοείται το «εννοιολογικό πλαίσιο στοιχείων με σκοπό την πρόληψη, τον μετριασμό των επιπτώσεων και την προώθηση της βιώσιμης ανάπτυξης». Στη παγκόσμια διάσκεψη για τη μείωση του κινδύνου των καταστροφών στην πόλη Σεντάι της Ιαπωνίας, η υιοθέτηση του «Πλαισίου Δράσης Sendai 2015-2030» στοχεύει στη «ουσιαστική μείωση του κινδύνου καταστροφών και των απωλειών σε ζωές». Οι κύριοι τομείς πάνω στους οποίους εστιάζει το Πλαίσιο είναι η οικονομία, η κοινωνία, ο πολιτισμός, το περιβάλλον, η υγεία ενώ αναγνωρίζει την σημασία του υπό εκμετάλλευση κεφαλαίου των ατόμων, των επιχειρήσεων, των κοινοτήτων και των κρατών». Το πλαίσιο αυτό αντικατέστησε το προϋπάρχον πλαίσιο Χιόγκο και τη στρατηγική της Γιοκοχάμα. Στην προσπάθεια αυτή, η Ελλάδα κατέθεσε την 1η Ιουνίου 2012 στη γραμματεία του UNISDR την «Εθνική Πλατφόρμα Μείωσης του Κινδύνου των Καταστροφών» για την Ελλάδα. Η πλατφόρμα αυτή αποτελεί ένα ανοικτό δίκτυο υπηρεσιών και φορέων με πρωτεύοντα σκοπό την προώθηση των αρχών του σχεδίου δράσης Sendai. Σε αυτό το πλαίσιο, ικανή και αναγκαία συνθήκη για την εκπλήρωση των στόχων του UNISDR αποτελεί η δημιουργία ενός συστήματος δομών με τη μορφή Επιτροπών και Πλατφόρμων, οι οποίες θα λειτουργούν στη βάση του τριπτύχου «υποστήριξη – συντονισμός – ανάλυση» σε εθνικό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο.
44
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Στην χώρα μας, ο καθ' ύλην αρμόδιος φορέας, ο οποίος είναι επιφορτισμένος με το έργο της υιοθέτησης και της μετέπειτα εφαρμογής στρατηγικών είναι η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας. Ειδικότερα, εφαρμόζει το μοντέλο διεύρυνσης των εμπλεκομένων μερών (multi-stakeholderism model), ο πυρήνας του οποίου εντοπίζεται στην από κοινού συνεργασία με οργανικές ομάδες των υπόλοιπων Υπουργείων καθώς και με ινστιτούτα κέντρα, οργανισμούς (π.χ. Οργανισμός Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας, Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός). Ακόμα, υψίστης σημασίας αποτελεί η πρωτοβουλία της Γενικής Γραμματείας σε συνεργασίας με το Γραφείο Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων των Ηνωμένων Εθνών για την ένταξη της Ελληνικής Μονάδας Αντιμετώπισης Καταστροφών και της Κοινής Ελληνοτουρκικής Μονάδας Επιφυλακής για την αντιμετώπιση καταστροφών στις δυνάμεις του Οργανισμού. Η συνεργασία θ’ αφορά τους κλάδους της αναζήτησης και της διάσωσης σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών όπως σεισμοί, πλημμύρες και κατολισθήσεις. Τα εμπόδια στην προσπάθεια εφαρμογής του Σχεδίου Δράσης Σεντάι και συνεπακόλουθα του Στόχου 11 του ΟΗΕ είναι αμέτρητα. Η άγνοια και η οκνηρία αποτελούν δύο από τα σημαντικότερα προσκόμματα, με τα οποία η διεθνής κοινότητα οφείλει να έρθει αντιμέτωπη για να διαμορφώσει ένα νέο περιβάλλον κοινωνικής και πολιτικής συνεργασίας. Στην προσπάθεια αυτή, βασικοί πυλώνες της διαδικασίας μετασχηματισμού των κοινωνιών οφείλουν να αποτελέσουν η στοχοθεσία, η εποικοδομητική ενημέρωση και η πρωτοβουλία, έννοιες άμεσα συνυφασμένες με την επίτευξη του ενδέκατου στόχου για τη βιώσιμη ανάπτυξη. Για την Ελλάδα ήρθε η ώρα να επιβεβαιώσει ότι μπορεί να συμβάλει αποφασιστικά στην ενδυνάμωση οποιασδήποτε προσπάθειας μείωσης του κινδύνου των καταστροφών που ούτως ή άλλως αποτελεί επιδίωξη του στόχου 11.
45
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Βιβλιογραφία 1. Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας | Υπουργείο Εσωτερικών, 25 Sept.
2018, www.civilprotection.gr/el. 2. “Sendai Framework for Disaster Risk Reduction.” UNISDR News, 7 Oct. 2018,
www.unisdr.org/we/coordinate/sendai-framework. 3. Kälin, Walter. “Sendai Framework: An Important Step Forward for People
Displaced by Disasters.” Brookings, Brookings, 29 July 2016, www.brookings.edu/blog/up-front/2015/03/20/sendai-framework-an-importantstep-forward-for-people-displaced-by-disasters/. 4. “Sustainable Development Goals.” ISO, 4 Sept. 2018, www.iso.org/sdgs.html. 5. PreventionWeb. “Weathering Financial Shocks from Disasters in the Pacific
Islands.” PreventionWeb - Knowledge Platform for Disaster Risk Reduction, www.preventionweb.net/.
46
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
47
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
«Ο στόχος 13 απαιτεί επείγουσα δράση για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής και των επιπτώσεών της. Είναι εγγενώς συνδεδεμένη με τους 16 άλλους στόχους της Ατζέντας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του 2030. Για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, οι χώρες έχουν υιοθετήσει τη Συμφωνία των Παρισίων για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε επίπεδα κάτω από 2 βαθμούς Κελσίου». Πηγή : CSR Hellas
«Ο ανένδοτος αγώνας κατά της κλιματικής αλλαγής» Της Χαραλαμπίας Σερέτη charasereti@gmail.com
Η Ατζέντα 2030 και οι 17 Στόχοι της για Βιώσιμη Ανάπτυξη (ΣΒΑ) υιοθετήθηκαν στο πλαίσιο της 70ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών το 2015, με στόχο την αντιμετώπιση
των
βασικών
οικονομικών,
κοινωνικών
και
περιβαλλοντικών
προκλήσεων της εποχής μας. Η κλιματική αλλαγή (13ος ΣΒΑ) συνιστά ένα από τα πιο σύνθετα προβλήματα της διεθνούς κοινότητας καθώς δυνητικά απειλεί κάθε είδους κοινωνικό-οικονομικής σταθερότητας και προόδου, που έχει επιτευχθεί από τις αναπτυγμένες και αναπτυσσόμενες χώρες του κόσμου, οι οποίες λαμβάνουν πλέον από κοινού την ευθύνη της καταστολής της. Συγκεκριμένα,
ο Στόχος 13 της Ατζέντας κάνει λόγο για ενίσχυση της
προσαρμοστικότητας των κρατών έναντι των κινδύνων και
των φυσικών
καταστροφών που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή. Προτρέπει τις κυβερνήσεις να προωθήσουν πολιτικές για την άμβλυνση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και να επιδιώξουν ενεργά την πληροφόρηση και ευαισθητοποίηση των πολιτών για σχετικά θέματα. Επισημαίνεται επίσης η δέσμευση των αναπτυγμένων χωρών για την από κοινού ετήσια διάθεση 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων με σκοπό την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και η σημασία της στήριξης των λιγότερο αναπτυγμένων χωρών, νησιώτικων κρατών και περιθωριοποιημένων κοινοτήτων.
48
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Άλλωστε η βιώσιμη ανάπτυξη δεν πρέπει να αφήνει κανέναν στο περιθώριο. Για την ενίσχυση της διεθνούς δράσης κατά της κλιματικής αλλαγής τέθηκε σε ισχύ στις 4 Νοεμβρίου 2016, η Συμφωνία των Παρισίων. Βασικός της στόχος είναι να αποτρέψει την προβλεπόμενη αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας κατά 2°C σε σύγκριση με τα προβιομηχανικά επίπεδα και να σταθεροποιήσει τη συγκέντρωση αερίων του θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα σε επίπεδα μη επικίνδυνα για το κλίμα. Παγκοσμίως, οι άνθρωποι ήδη βιώνουν τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες εκδηλώνονται είτε ήπια με καιρικές μεταβολές είτε με ακραία φαινόμενα όπως καύσωνες, ξηρασίες, πλημύρες και πυρκαγιές. Στην Αφρική, 220 εκατομμύρια άνθρωποι υποφέρουν από την έλλειψη πόσιμου νερού. Στην Ασία, λόγω της προβλεπόμενης μείωσης της αποδοτικότητας των καλλιεργειών, πολλά εκατομμύρια άνθρωποι θα κινδυνέψουν από ασιτία.
Στην Ευρώπη παρατηρείται μειωμένη
γεωργική παραγωγή και ακραία καιρικά φαινόμενα όπως καταρρακτώδεις βροχοπτώσεις, πλημμύρες και πυρκαγιές που πλήττουν χώρες όπως η Αγγλία, η Γαλλία και η Ελλάδα. Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής αποτελούν ένα παγκόσμιο πρόβλημα και δυνητικά μπορούν να επηρεάσουν τους πάντες, από τους αγρότες της Ελλάδας μέχρι τους επιχειρηματίες της Νέας Υόρκης. Η υλοποίηση της Ατζέντας 2030 και των στόχων αυτής αξιολογείται ετησίως από το αρμόδιο Πολιτικό Φόρουμ Υψηλού Επιπέδου των Ηνωμένων Εθνών για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη (High Level Political Forum). Η εκτίμηση της προόδου εφαρμογής των ΣΒΑ βασίζεται σε δύο εκθέσεις των Ηνωμένων Εθνών, την Ετήσια Έκθεση Προόδου των Στόχων της Βιώσιμης Ανάπτυξης και την Παγκόσμια Έκθεση για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη, η οποία συντάσσεται κάθε τέσσερα χρόνια. Επίσης, τα κράτη μέλη καλούνται να υποβάλουν στο Φόρουμ ετήσιες εθνικές εθελοντικές αξιολογήσεις (Voluntary National Review) σχετικά με την πρόοδο σε εθνικό επίπεδο της εκτέλεσης των στόχων της ατζέντας. Η Ελλάδα έχει παρουσιάσει την Εθελοντική Εθνική της Αξιολόγηση για το 2018, η οποία κάνει ειδική αναφορά στην τμηματική εφαρμογή του Στόχου 13 για την αντιμετώπιση της Κλιματικής Αλλαγής. Βάσει του Κοινοτικού Συστήματος Εμπορίας
49
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Εκπομπών και της Ευρωπαϊκής Δέσμης Μέτρων για το Κλίμα και την Ενέργεια, η Ελλάδα έχει ήδη μειώσει τις ροές αερίων του θερμοκηπίου κατά 4% κάτω από τα επίπεδα του 2005, ενώ αποβλέπει στη συνολική τους μείωση κατά 16% πριν το 2030. Η εξασφάλιση χαμηλών εκπομπών άνθρακα επιτεύχθηκε μέσω της προώθησης τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, την απόσυρση παλαιών και μη αποδοτικών μονάδων ηλεκτροπαραγωγής από ορυκτά καύσιμα, τη γνωριμία με καύσιμα φιλικά προς το περιβάλλον, το σχέδιο βιώσιμης αστικής κινητικότητας κ.α. Όσον αφορά τις προσπάθειες προσαρμογής της χώρας στην κλιματική αλλαγή, έχει ήδη υιοθετηθεί σχετική νομοθεσία (Νόμος 4414/2016), καθώς και συγκεκριμένες πολιτικές που αφορούν τα φυσικά οικοσυστήματα και τη βιοποικιλότητα, τη γεωργία και επισιτιστική ασφάλεια, τις υδατοκαλλιέργεια, τον τουρισμό, την ανθρώπινη υγεία, την ενέργεια και βιομηχανία. Παράλληλα, το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθοδηγεί τα τελευταία χρόνια ένα πρόγραμμα μείωσης της ενέργειας που καταναλώνει ο κτιριακός τομέας, ενώ μελλοντικά το σχέδιο συνένωσης των ελληνικών νησιών στο ηλεκτρικό δίκτυο της
ηπειρωτικής
χώρας,
αντικαθιστώντας
πλήρως
τους
ρυπογόνους
πετρελαιοκινητήρες που χρησιμοποιούνται στα περισσότερα από αυτά, επρόκειτο να μειώσει ακόμα περισσότερο τη συνολική ρύπανση.
50
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Βιβλιογραφία 1.
Καθημερινή (2018) http://www.kathimerini.gr/978367/article/epikairothta/perivallon/hellada-ephreazetai-apo-thn-klimatikh-allagh-poly-perissotero-apo-oso-ths-analogei
2.
Γενική Γραμματεία της Κυβέρνησης. ¨Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης¨ http://www.ggk.gov.gr/wpcontent/uploads/2016/12/%CE%A3%CE%A4%CE%9F%CE%A7%CE%9F%CE%99%CE%92%CE%99%CE%A9%CE%A3%CE%99%CE%9C%CE%97%CE%A3%CE%91%CE%9D%CE%91%CE%A0%CE%A4%CE%A5%CE%9E%CE%97%CE%A3-EL-2.pdf
3.
IPCC. ¨Climate Change 2014” http://www.ipcc.ch/pdf/assessmentreport/ar5/wg2/ar5_wgII_spm_en.pdf
4.
UN. “Sustainable Development Knowledge PLATFORM” https://sustainabledevelopment.un.org/hlpf
5.
HELLENIC REPUBLIC. “Voluntary National Review” https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/19378Greece_VNR_Greece_2018_pd f_FINAL_140618.pdf
6.
IPCC, “Organization” http://www.ipcc.ch/organization/organization.shtml
7.
Ευρωπαϊκή Επιτροπή (2016). ¨Ανακοίνωση Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το Συμβούλιο, την Ευρωπαϊκή οικονομική και κοινωνική Επιτροπή και την Επιτροπή την Περιφερειών: Επόμενα βήματα για ένα βιώσιμο ευρωπαϊκό μέλλον¨ https://eurlex.europa.eu/legal-content/EL/TXT/?uri=COM%3A2016%3A739%3AFIN
8.
UN. “Climate Action: Why it matters for businesses” https://www.un.org/sustainabledevelopment/wp-content/uploads/2016/07/1600055_Why_it_Matters_Climate_Action_Business_letter_size_1p.pdf
51
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
52
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Κλιματική Αλλαγή : Quo vadimus? Του Γεώργιου Μουτσοντέμη g.moutsodemis@gmail.com
Το φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και οι συνέπειες αυτού (π.χ. η αλλαγή των καιρικών συνθηκών, η άνοδος της στάθμης της θάλασσας) έχουν αρχίσει να γίνονται ορατές, διαταράσσοντας την κοινωνική συνοχή και δημιουργώντας την ανάγκη για άμεσες και αποτελεσματικές λύσεις. Στην προσπάθεια αυτή, η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής αποτελεί μία από τις προτεραιότητες του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών (Ο.Η.Ε.) και κατ’ επέκταση ξεχωριστός τομέας δράσης μέσω των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ). Οι συγκεκριμένοι στόχοι ψηφίστηκαν από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 2015 34.
Παρά τις αντιδράσεις, η αποδοχή της κλιματικής αλλαγής ως ένα φαινόμενο με απροσδιόριστες διαστάσεις έχει οδηγήσει τις εθνικές κυβερνήσεις σε συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς και επιστημονικά κέντρα, να επιστήσουν την προσοχή τους σε αυτήν μέσα από νομοθετικές και ρυθμιστικές παρεμβάσεις. Τα περισσότερα κράτη ακολουθούν τον ορισμό όπως καταγράφεται στη Σύμβαση-Πλαίσιο των Ηνωμένων Εθνών για τις Κλιματικές Μεταβολές (UNFCC). Ως κλιματική αλλαγή, ειδικότερα, ορίζεται η μεταβολή στο κλίμα που οφείλεται άμεσα ή έμμεσα σε ανθρώπινες δραστηριότητες, διακρίνοντας τον όρο από την κλιματική μεταβλητότητα που έχει φυσικά αίτια.5 3
Ψήφισμα A/RES/70/1 “Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development”.
4
Rosa, W. (Επιμ.). (2017). Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development. Στο A
New Era in Global Health. New York, NY: Springer Publishing Company. https://doi.org/10.1891/9780826190123.ap02 5
United Nations. (1992). UNITED NATIONS FRAMEWORK CONVENTION. Ανάκτηση από
https://unfccc.int/resource/docs/convkp/conveng.pdf
53
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Η “Δράση για το Κλίμα” αποτελεί τον 13ο στόχο του ΟΗΕ. Ανάμεσα στις βασικές επιδιώξεις του περιλαμβάνονται η ενίσχυση της ικανότητας όλων των χωρών να αντιμετωπίσουν τις φυσικές καταστροφές που απορρέουν από την κλιματική αλλαγή μέσω της θεσμοθέτησης σχεδιασμών και στρατηγικών σε εθνικό επίπεδο. Ακόμα, τονίζεται η ανάγκη για ενίσχυση της εκπαίδευσης, της πληροφόρησης και ευαισθητοποίησης των πολιτών σχετικά με το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής κυρίως στις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες και με έμφαση στις γυναίκες και τους νέους. Τέλος, ένας από τους πιο σημαντικούς στόχους αποτελεί η εφαρμογή της δέσμευσης των ανεπτυγμένων χωρών για την από κοινού διάθεση 100 δις ευρώ μέχρι τις 2020 για την κάλυψη των αναγκών σε ζητήματα σχετικά με την κλιματική αλλαγή στα πλαίσια της Σύμβασης – Πλαίσιο του ΟΗΕ για τις Κλιματικές Μεταβολές και του «Πράσινου Ταμείου για το Κλίμα».6
Επιπρόσθετα, η έκθεση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ σχετικά με την πρόοδο των ΣΒΑ υπογραμμίζει ότι, παρά την λήψη μέτρων και την εφαρμογή πολιτικών προς την σωστή κατεύθυνση, δεν έχουν παρθεί όλα τα κατάλληλα και επαρκή μέτρα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Πράσινο Ταμείο, για το οποίο έχουν δοθεί μόλις 10,3 δις ευρώ με τον Στόχο να μεταφέρεται για το 20257.
Παράλληλα, τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα έχουν αυξηθεί, οι απώλειες από φυσικές καταστροφές είναι περισσότερες από ποτέ και η μέση θερμοκρασία της γης, αυξήθηκε κατά 1,1 βαθμούς της κλίμακας Κέλσιους.8 το 2018. Τις παραπάνω συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, βιώνει καθημερινά η Ελλάδα, καθώς έχουν Στο ίδιο. «United Nations Official Document» Progress towards the Sustainable Development Goals. Report of the Secretary-General. http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=E/2017/66&Lang=E 8 «United Nations Official Document» Progress towards the Sustainable Development Goals. 6 7
Report of the Secretary-General. http://www.un.org/ga/search/view_doc.asp?symbol=E/2017/66&Lang=E
54
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
αυξηθεί οι περιπτώσεις πλημμυρών, κατολισθήσεων, ξηρασίας και πυρκαγιών. Το καλοκαίρι αυτό ζήσαμε με τον χειρότερο τρόπο μια τέτοια συνέπεια, αφού κατέδειξε πως η κλιματική αλλαγή, σε συνδυασμό με την ανθρώπινη επέμβαση, μπορεί να αποβεί μοιραία.
Όσον αφορά την υλοποίηση των Στόχων, υπεύθυνο είναι το κάθε κράτος. Το σχέδιο που καταρτίζει λαμβάνει υπόψη τις διαφορετικές εθνικές πραγματικότητες, τα επίπεδα ανάπτυξης καθώς και τις εθνικές πολιτικές και προτεραιότητες9 . Στην ουσία, κάθε κυβέρνηση αποφασίζει τον τρόπο με τον οποίο οι ελπιδοφόροι αυτοί στόχοι θα καταφέρουν να ενσωματωθούν στο εθνικό πλαίσιο, στις αναπτυξιακές πολιτικές και στρατηγικές προτεραιότητες. Όσον αφορά την Ελλάδα, αρμόδιο για τον συντονισμό και την παρακολούθηση της πορείας υλοποίησης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ σε εθνικό επίπεδο, είναι το «Γραφείου Συντονισμού Θεσμικών, Διεθνών & Ευρωπαϊκών Θεμάτων» (ν.4440/2016, άρθρο 43).10
Η Ελλάδα έχει θέσει οκτώ Εθνικές Προτεραιότητες, οι οποίες στοχεύουν στην αναζωογόνηση της ελληνικής οικονομίας, την προώθηση της κοινωνικής ευημερίας και της δικαιοσύνης, χωρίς εξαιρέσεις, προστατεύοντας ταυτόχρονα το περιβάλλον και τον οικολογικό πλούτο της Ελλάδας. Στο πλαίσιο αυτής της ολιστικής προσέγγισης, μία από αυτές τις προτεραιότητες αφορά την κλιματική αλλαγή. Αναφέρεται, συγκεκριμένα, στην ενίσχυση της προστασίας και της βιώσιμης διαχείρισης του φυσικού πλούτου της χώρας, ως βάση για την κοινωνική ευημερία και την σταδιακή μετάβαση σε μία οικονομία χαμηλών ρύπων.11 9
Νικόλαος, Τ. (χ.χ.). Η Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και το εθνικό πλαίσιο
εφαρμογής, 27. Lofts, K., Shamin, S., Zaman, S. T., & Kibugi, D. R. (χ.χ.). Feature—Brief on Sustainable Development Goal 13 on Taking Action on Climate Change and Its Impacts: Contributions of International Law, Policy and Governance, 13(1), 10. 11 Γενική Γραμματεία, Γραφείο Συντονισμού Θεσμικών, Διεθνών & Ευρωπαϊκών Θεμάτων. 10
(2018). Voluntary National Review on the Implementation of the 2030 Agenda for Sustainable
55
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
Η υφέρπουσα λογική αυτής της πολιτικής στηρίζεται στην πίστη ότι το φυσικό περιβάλλον της χώρας αποτελεί βασικό εργαλείο δημιουργίας οικονομικού πλούτου και ευημερίας καθώς σχετίζεται άμεσα τόσο με τον τουρισμό όσο και με την παραγωγή αγροτικών προϊόντων και τροφίμων. Οι τομείς αυτοί αποτελούν την ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας και την βάση για την ευημερία των πολιτών της χώρας, καθώς διασφαλίζει την ανθρώπινη υγεία και το βιοτικό επίπεδο.12
Οι στόχοι αυτοί θα πραγματοποιηθούν στα πλαίσια του «Εθνικού Σχεδίου για την Ενέργεια και το Κλίμα», το οποίο εναρμονίζεται τόσο με τον στόχο 13 των ΣΒΑ, όσο και με το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Δράση για το κλίμα».13 Στο πλαίσιο αυτό, έως το 2030, θα πρέπει το μερίδιο των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) στο ενεργειακό μείγμα να φτάσει στο 30%, ενώ η ενέργεια που καταναλώνουμε να είναι λιγότερη κατά 30%. Επίσης, αναμένεται η προετοιμασία και εφαρμογή μεταρρυθμίσεων οι οποίες θα συνάδουν με τα κριτήρια της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΟΗΕ, και θα αφορούν τις μεταφορές και την ενεργειακή διασύνδεση των νησιών.14
Η Ελλάδα βρίσκεται στον σωστό δρόμο σχετικά με την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, ωστόσο απαιτείται στοχευμένη δράση και συντονισμός των
Development.
Αθήνα:
Εθνικό
Τυπογραφείο.
Ανάκτηση
Αυγούστου
24,
2018,
από
https://sustainabledevelopment.un.org/content/documents/19378Greece_VNR_Greece_2018_pdf_ FINAL_140618.pdf 12
Στο ίδιο.
13
European Commission, & Directorate-General Communication. (2014). Δράση για το κλίμα: ο
κόσμος που θέλετε, με το κλίμα που θέλετε. Luxembourg: Publications Office. 14
Παρουσιάστηκε το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα. (2018, Απρίλιος 2).
Ανακτήθηκε 31 Αύγουστος 2018, από http://www.efsyn.gr/arthro/paroysiastike-ethniko-shediogia-tin-energeia-kai-klima
56
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
κρατών, διεθνών οργανισμών και ιδιωτικού τομέα, ως αναγκαίες προϋποθέσεις την επιβίωση του πλανήτη μας.
Βιβλιογραφία
1. Νικόλαος, Τ. (χ.χ.). Η Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη και το εθνικό πλαίσιο εφαρμογής, 27.
2. Lofts, K., Shamin, S., Zaman, S. T., & Kibugi, D. R. (χ.χ.). Feature—Brief on Sustainable Development Goal 13 on Taking Action on Climate Change and Its Impacts: Contributions of International Law, Policy and Governance, 13(1), 10.
3. Rosa, W. (Επιμ.). (2017). Transforming Our World: The 2030 Agenda for Sustainable Development. Στο A New Era in Global Health. New York, NY: Springer Publishing Company. https://doi.org/10.1891/9780826190123.ap02
4. United Nations. (1992). UNITED NATIONS FRAMEWORK CONVENTION. Ανάκτηση από https://unfccc.int/resource/docs/convkp/conveng.pdf
57
Σύλλογος Αποφοίτων Τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης Περιοδικό POLITICO
58