บทที่ 8 สมัยคุณพ่ อแฟเรอ และคุณพ่ อโบรด์ ค.ศ. 1696 - 1700 ความล่าช้ าและความลาบากในการแพร่ ธรรมการเจรจาทางการเมือง วัดทีม่ ชิ ชันนารีประจาอยู่ เมื่อถึงแก่มรณภาพ พระสังฆราชลาโนทิ้งการปกครองมิสซังไว้กบั คุณพ่อแฟเรอ ผูเ้ ป็ นรองประมุขมิสซัง (provicaire) และเป็ นมิชชันนารี ใจร้อนรน ศรัทธา อ่อนโยน รู ้จกั พูดให้ผอ ู้ ื่นเห็นคล้อยตาม รู้จกั "ปฏิ บัติหน้ าที่ทุก อย่ างด้ วยความคล่ องแคล่ ว จนดูเหมือนกับว่ าท่ านมีงาน อย่ างเดียวจะต้ องทํา" เป็ นที่รู้จกั และยกย่องของเจ้าพระยา พระคลังและบรรดาขุนนาง เป็ นที่รักใคร่ ของพระสงฆ์และสัตบุรุษ แปลว่าจะเลือกหาใครดีกว่านี้ไม่ได้แล้ว การที่ ท่านเป็ นอธิ การปกครองมิสซังนี้ ดูจะไม่ใช่เป็ นการรักษาการชัว่ คราว เพราะพระสังฆราชลาโนได้ขอให้ท่านเป็ น สังฆราชผูช้ ่วยที่สืบตําแหน่งต่อไป ในด้านการแพร่ ธรรม ไม่มีเหตุการณ์อะไรพิเศษในระหว่างเวลาที่ท่านปกครองมิสซัง คุณพ่อแดสเตรชียา้ ย จากวิทยาลัยกลางไปอยูท่ ี่วดั อยุธยา ผูช้ ่วยท่าน บางทีก็เป็ นคุณพ่ออันโต นิโอ ปิ นโต บางทีก็เป็ นคุณพ่อเปโตร อารฺ ซิลลา หรื อคุณพ่อนิโกเลา โตแลนติโน สององค์หลังนี้ มีพ้นื เพเดิมมาจากเมืองมะนิลา คุณพ่อโบรด์ประจําอยูท่ ี่วดั เมืองบางกอก1 ส่ วนวัดที่เมืองตะนาวศรี และเกาะถลาง(ภูเก็ต) นั้น คุณพ่ออารฺ ซิลลา กับคุณพ่อโตแลนติโน ผลัดเปลี่ยนกันมาปกครอง อนิจจา! ไม่มีมิชชันนารี องค์ใดเป็ นผูแ้ พร่ ธรรมที่พิชิตวิญญาณได้มากๆ เขาทั้งหมด ประกอบพิธี ศีลล้างบาปให้แก่ผใู ้ หญ่ได้ราว 10 คนในปี ค.ศ. 1696 และในปี ค.ศ. 1697 ก็ได้ไม่มากกว่ากัน
k
iv h rc
e c io d rch
o e s
ko g n a fB
A s e
Aงสยาม l สภาพจิตใจของรัฐบาลกรุ a ic r o ist
สมเด็จพระเพทราชาเสด็จสวรรคตในปี ค.ศ. 16972 พระเจ้าแผ่นดินที่ข้ ึนครองราชสมบัติตอ่ มาคือ สมเด็จ พระสรรเพชญ์ที่ 8 "Somdit Prah San - Rapid VIII" หรื อที่ยงั เรี ยกกันว่า หลวงสรศักดิ์ (Luang Surasak) และ เจ้าเดื่อ สภาพพระราชหฤทัยของสมเด็จพระเพทราชา จะได้ทาํ ให้สภาพจิตใจของรัฐบาลกรุ งสยาม ที่มีต่อศาสนา คาทอลิกและการแพร่ ศาสนา ในประเทศนี้เปลี่ยนไปแต่อย่างใดก็หาไม่ พวกมิชชันนารี ออกจากวัดที่เขาประจําอยู่ หรื อพยายามจะตั้งวัดใหม่ข้ ึนไม่ได้ เขาคงอยูท่ ี่วดั อยุธยา วัดเมืองบางกอก และวัดเมืองตะนาวศรี เหมือนกับถูกกักไว้ อยูใ่ นวงเหล็ก เขาเป็ นผูท้ ี่รู้จกั ดีของชาวบ้านชาวเมือง จึงกระจายกันออกไปปฏิบตั ิการอย่างลับๆ เหมือนอย่างที่ พวกมิชชันนารี ปฏิบตั ิอยูใ่ นประเทศโคชินจีนและตังเกี๋ยไม่ได้ อีกประการหนึ่ง เขากริ่ งเกรงจะทําให้ชาวสยามเคือง แค้นและขัดขวาง ซึ่งจะเป็ นเหตุทาํ ให้ ล้มกิจการเอกของเขา อันได้แก่วทิ ยาลัยกลางที่เขาเป็ นผูร้ ับผิดชอบต่อคณะ มิสซังต่างประเทศ ทั้งคณะ
H
1เมืองบางกอกในสมัยนั้นคือ เมืองธนบุรีในปัจจุบนั (กรรมการฯ) 2แต่ประวัติศาสตร์ไทยแย้งว่า สมเด็จพระเพทราชาเสด็จสวรรคตในปี ค.ศ. 1703 (พ.ศ. 2246) ไม่ใช่ในปี ค.ศ. 1697 (พ.ศ. 2240) (ผูแ้ ปล)