บทที่ 17 สมัยพระสังฆราชการฺโนลต์ ค.ศ. 1786 - 1811 การเริ่มต้ นฟื้ นฟูมิสซัง พระสั งฆราชการฺ โนลต์ เมื่อพระสังฆราชกูเดถึงแก่มรณภาพนั้น มิสซังกรุ งสยามมีแต่มิชชันนารี 2 องค์ คือ คุณพ่อการฺ โนลต์ กับคุณพ่อวิลเลอแม็ง ฉะนั้น การที่จะกําหนดตัวผูส้ ื บตําแหน่งแทนพระสังฆราช กูเดนั้น จึงไม่ใช่เรื่ องยาก ถ้าจะ เลือกเอาในจํานวนพระสงฆ์ของเมืองไทย คุณพ่อการฺ โนลต์ องค์เดียวเท่านั้นมีคุณสมบัติให้เลือกได้ และความจริ ง ก็เป็ นท่านนัน่ เองที่คุณพ่อบัวเรต์เสนอต่อ สมณกระทรวงเผยแพร่ ความเชื่อ ดังนั้นคุณพ่อการฺ โนลต์จึงได้รับแต่งตั้ง เป็ นพระสังฆราชเกียรตินามแห่งเมแตลโลโปลิส และได้รับสารตราตั้งที่เกาะปี นัง
k
เกาะปี นัง 1
e c io d rch
o e s
ko g n a fB
เกาะนี้ ซึ่ งภายหลังเจริ ญรุ่ งเรื องมาก ทั้งทางด้านศาสนาคาทอลิก และด้านการค้านั้น เมื่อไม่กี่ปีก่อน เจ้า ผูค้ รองรัฐเกดาห์ได้ยกให้แก่ชาวอังกฤษคนหนึ่งชื่อ ไลท์ (Light) ซึ่ งได้แต่งงานกับธิดาของท่าน ในปี ค.ศ. 1786 เกาะนี้ได้ตกเป็ นของอังกฤษ ขณะนั้น คุณพ่อการฺ โนลต์อยูท่ ี่รัฐเกดาห์ ท่านข้ามไปเกาะปี นังพร้อมกับสัตบุรุษส่ วน ใหญ่ในปกครองของ ท่าน เพราะเหตุใดจึงมีคนอพยพไปเป็ นจํานวนมากเช่นนี้? เพราะคุณพ่อการฺ โนลต์มีการติดต่อกับชาวยุโรปบางคน บนเกาะหรื อ? เพราะหวังจะมีอิสระภาพมากยิง่ ขึ้นหรื อ? เพราะเจ้าหน้าที่บนเกาะต้อนรับคนต่างประเทศทุกคนดี เพื่อจะให้พลเมืองและสมบัติของอาณานิคมใหม่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็ วหรื อ? เราไม่พบคําอธิบายเกี่ยวกับเรื่ องนี้ในที่ ใดเลย คุณพ่อการฺ โนลต์เมื่อข้ามไปถึงเกาะแล้ว ได้รับการปฏิบตั ิอย่างดียงิ่ จากผูส้ าํ เร็ จราชการ เขาเชิญท่านไป รับประทานอาหาร จัดให้สร้างหรื อยกบ้านหลังหนึ่งให้ใช้เป็ นโบสถ์ และเมื่อทราบว่าท่านได้รับแต่งตั้งเป็ น พระสังฆราช ก็จดั ให้ท่านโดยสารเรื ออังกฤษไปยังมัทราส และกําชับให้ใครๆ ให้เกียรติอย่างสู งแก่ท่าน
iv h rc
A s e
A l a
ic r o ist
H
1เกาะปี นัง พระราชพงศาวดารและหนังสื อต่างๆ เรี ยกว่า เกาะหมาก คําว่า "ปี นัง" หรื อ "ปี นาง" เป็ นภาษามลายู แปลว่า "หมาก" (กรรมการฯ)