บทที่ 1 สมัยพระสั งฆราชลังแบรต์ เดอ ลา ม็อต ค.ศ. 1662 - 1673 ตอนเริ่มแรกของคณะมิสซังต่ างประเทศในกรุงสยาม มิชชันนารีกลุ่มแรกแห่ งคณะมิสซังต่ างประเทศในกรุงสยาม วันที่ 16 พฤษภาคม ค.ศ.1662 มิชชันนารี กลุ่มแรกสามองค์แห่งคณะมิสซังต่างประเทศที่เพิ่งตั้งขึ้น ได้เดินทางมาถึงเมืองตะนาวศรี ซึ่งเป็ นเมืองเล็กๆ ตั้งอยูท่ างภาคใต้ของประเทศพม่าปัจจุบนั แต่ในสมัยนั้นขึ้นกับ พระราชอาณาจักรสยาม มิชชันนารี สามองค์แรกนั้นคือ พระสังฆราชปี แอรฺ ลังแบรต์ เดอ ลา ม็อต (Pierre Lambert de la Motte), คุณพ่อฌัก เดอ บูรฌฺ (Jacques de Bourges) และคุณพ่อฟรังซัว เดดีเอร์ 1 (François Deydier) พระสังฆราชลังแบรต์ เดอ ลา ม็อต เกิดที่ลาบัวเซียรฺ 2 (La Boissière) ในบริ เวณใกล้เคียงเมืองลีซีเออ (Lisieux) เมื่อปี ค.ศ.1624 ท่านเคยเป็ นที่ปรึ กษาอยูท่ ี่ศาลสู ง อันเป็ นศาลพิจารณาคดีเกี่ยวกับภาษี ณ เมืองรู องั (Rouen) เมื่อปี ค.ศ.1646 ได้รับแต่งตั้งเป็ นพระสังฆราชเกียรตินามแห่งเบริ ธ (Bérythe) ในปี ค.ศ. 1658 เป็ นประมุข มิสซัง (Vicaire Apostolique) โคชินจีน และเป็ นผูป้ กครอง (Administrateur) หลายมณฑลในประเทศจีน เมื่อปี ค.ศ. 1659 จึงเป็ นธรรมดาที่ถือว่าท่านเป็ นหัวหน้าของกลุ่มผูจ้ าริ กมาแพร่ ธรรมในถิ่นไกลกลุ่มนี้ ท่านทั้งสามมาถึงตะนาวศรี แล้ว ได้ไปพักที่บา้ นพระสงฆ์เยสุ อิตชาวโปรตุเกสองค์หนึ่ง ชื่อคุณพ่อการฺ โดโซ (Cardozo) และไม่กี่วนั ต่อมาได้ไปเยีย่ มพระภิกษุบางรู ป โดยใช้ล่ามสนทนากับพระภิกษุถึงเรื่ องที่เชื่อถือ หากท่าน ได้มุ่งหวังจะสอนพระภิกษุเหล่านั้นให้กลับใจ ก็เป็ นอันต้อง ผิดหวัง อีกทั้งได้เริ่ มเรี ยนรู้วา่ การพูดจาโต้แย้งกันนั้น เป็ นวิธีที่จะชักนําคนชาวตะวันออกให้มานับถือพระเป็ นเจ้าเที่ยงแท้ได้ แต่นอ้ ยคน มิชชันนารี ท้ งั สามเดินทางจากเมืองตะนาวศรี มุ่งสู่ อยุธยา (Juthia) หรื อกรุ งศรี อยุธยา (Ayuthia) อันเป็ นนคร หลวงแห่งพระราชอาณาจักรนี้ และมาถึงเมื่อวันที่ 22 สิ งหาคม ค.ศ. 1662 ท่านได้รับการปฏิสันถารให้อยูใ่ นบ้าน ของชาวโปรตุเกสคนหนึ่ง พร้อมกับมีหวังจะได้เตรี ยมตัวเดินทางไปยังโคชินจีนและตังเกี๋ย อันเป็ นประเทศที่ท่าน ได้รับมอบหมายให้ไปประกาศพระวรสาร แต่มิชา้ ก็ทราบว่ามิสซังทั้งสองที่มอบฝากเป็ นพิเศษให้ท่านดูแลนั้นกําลัง ถูกเบียดเบียนอย่างหนัก และไม่มีทางจะเดินทางเข้าไปได้อย่างเด็ดขาด ท่านจึงจําใจต้องคอยอยูท่ ี่กรุ งศรี อยุธยาให้ เหตุการณ์ดีข้ ึนเสี ยก่อน อันที่จริ งกรุ งสยามก็เอื้ออํานวยให้ท่านอยูไ่ ด้เป็ นเวลานานและอย่างสงบ
A s e
A l a
c i r to
s i H
iv h rc
e c io d rch
o e s
k o gk n a B f
1เกี่ยวกับมิชชันนารี สามองค์แรกนี้ โดยเฉพาะอย่างยิง่ พระสังฆราชลังแบรต์ เดอ ลา ม็อต โปรดอ่าน "ประวัติทวั่ ไปแห่งมิสซังต่างประเทศ" โดย บาทหลวง อาเดรี ยง โลเน เล่ม 1, หน้า 30-255 2ความจริ งท่านเกิดที่เมืองลีซีเออ วันที่ 16 มกราคม ค.ศ. 1624 (ดู Pierre Lambert de la Motte par Henri de Frondeville) p. 7 (1)