54_ by pdk-s

rdi t n

Rojnameyek ji aliyê ragihandina navendî ya PDK-Sê ve tê weŞandin

11ê Cehzerdanê 2715 k 1-6-2015 z

Kurdistan -hejmar (54)

www.Pdk-s.

Hêvî li ser Kongreya ENKSê hene Ciwan Ibrahîm Kongreya sêyemîn ya Encumena Niştîmanî ya Kurdî li Sûriyê ENKSê, dê di 11ê Hezîranê de bê lidarxistin. Li gor zanyariyan endamên kongreyê ji 200 heta 250 kesan pêk tê û endamtiya her yek ji Partiya El-Wehde û El-Partî û herwiha herdu partiyên çep ku bûne yek, hat qebûlkirin, niha partiyên ENKSê bûne 9 partî. Parvekirina kursiyên aliyên serbixwe ligel ciwanan û jinan di kongreyê de: 50% ji endametiya ENKSê ji herêma Cizîrê re diyar kiriye û 50% jî ji Kobanî, Efrîn û aliyên Kurd li navçeyên din ên Sûriyê re hatiye destnîşankirin. Derbarê pirsa gelo wê kongreya ENKSê vê carê serkeftî be û dê ENKSê roleke baş di vê qonaxê de gelo bilîze, rojnameya Kurdistan hin nerîn derbarê vê mijarê de

wergirt. Sekretêrê Yekîtiya Xwendevan û Ciwanên Demoqratî Kurdistanî-Rojava Hejar Hesen got:” Encumena Niştîmaniya Kurdî ENKSê nûnertiya piraniya gelê Kurdistana Sûriyê dike û hêj hêviyên mezin li ser hene û nûnertiya ciwanan di nava ENKSê de xizmeta doza Kurdî dike û dive rola wan neyê piştguhkirin”. Ji aliyê xwe ve jî sekretêrê Partiya Çepa Demokrat a Kurd li Sûriyê Şelal Gedo derbarê kongreya ENKSê got:” Hêviyên mezin li ser kongireya Encumena Niştîmaniya Kurd ENKSê yê sêyemîn hene û dê ev kongir serkeftî be.” Welatiyê bi navê Ehmed Îsa:” Eger ENKSê wekû carê din tevbigere dê karê wê were rawestandin û cemawerên wê jî kêm bibin, divê ENKSê biryarên cidî derbarê PYDê bistîne, da ku karekî aktîv di vê qonaxê de bike.”

Penaberên Rojava rastî zehmetiyan li Tirkiyê tên

Her diçe kir yarên PYDê xerabtir dibin 2

Gelê Sûriyê qurbaniyê lihevhatinên navdewletî ye 3

Guvaş li xwedanên deraseyan tê kirin

11ê Cehzerdanê 2715 k 1-6-2015 z

Kurdistan -hejmar (54)

www.Pdk-s.com

Her diçe kiryarên PYDê xerabtir dibin Sîpan Xelîl

alakvanên bajarê Hesekê mijarek derabarê keçan li Kurdistana Sûriyê li ser rûpelên Facebookê belav kirin, ew bû derxistina biryarekê ji aliyê rêveberiya xweser ya ku Partiya Yekîtiya Demoqratîk PYDê û hevalbendên xwe li Kurdistana Sûriyê ragihandibûn, di wê biryarê de hatiye ku çênabe keç li Kurdistana Sûriyê di temenekî biçûk de mêr bike û divê berya mêrkirinê jî leşkeriya PYDê ya bi darê zorê jî temam bike. Wan çalakvanan li ser rûpelên Facebookê û torên civakî di-

yar kiribûn ku rêveberiya PYDê biryarek derxistiye ku tê de hatiye çênabe keça Kurd ya di jêr 18 saliyê de mêr bike, tenê dikare di nava 18-25an û piştî bidawîkirina leşkeriya neçar ya PYDê, wê demê dikare mêr bike, mebest PYDê temenê mêrkirinê destnîşan kir ew jî ji 18-25salan e. Hin aliyên nêzîkî Partiya Yekîtiya Demoqratîk vê yekê red dikin û dibêjin ev yek ne rast e û tenê rêklam in û ti bingeh jê re nîne. Derbarê vê biryara ku hatiye belavkirin, rojnameya Kurdistan hin nerînên xelkê sivîl û siyasetmedaran veguhest.

Alya Mihemed ku jinek e ji bajarê Qamişlo ye wiha ji rojnameya Kurdistan re li ser leşkerkirina jinan got: “Mirov ji biryarên PYDê matmayî dimîne, nizanim van biryaran ji kû ve tînin, bi rastî PYDê civaka Kurdî xerab dike û dixwaze bêhtir jî xerab bibe, bi derxistina van biryarên çewt. Xort neman e ji ber biryara leşkeriya neçar û bi vê yekê dê keç çawa mêr bikin, dewletek li cîhanê tine ye ku biryarek wisa derxistiye. “ Welatiya bi navê Dîlan bi dilekî şewat wiha ji rojnameya Kurdistan re got:” Mixabin meydan ji PYDê re vala bûye

û bi kêfa xwe biryaran derdixe, eger PYDê vê biryarê bipejirîne, dê gelek astengî li pêş wê were dayîn, ji ber adatên Kurdan vê yekê hîç qebûl nake û nabe tu keçan bi darê zorê ji mala wan derbixe, bila PYDê li xwe vegere û siyaseta xwe ya şaş rast bike û ciwanên me di şerê ku berjewendiyên Kurdan tê de nebe bikar neyne, êdî tehemula xelkê nemaye û dê nemîne jî. Hêvî ew e ku Pêşmerge derbas bibe û êdî kiryarên wisa bêne rawestandin” Ehmed ku xelkê bajarokê Girkê Legê ye, wisa got:” Em gelekî ji vê biryarê bitirs in, eger encam bide, ji ber ku xort bi sedema leşkeriya neçar bi awayekî zêde koçber bûne û berê xwe dane Herêma Kurdistanê û Ewropayê û eger ev yek encam bide dê keç jî ji Kurdistana Sûriyê bar bikin.” Ismaîl Hemê endamê Mekteba Siyasî ya Partiya Yekîtiya Kurd li Sûriyê dibêje ku eger ev biryar rast be dê karîseteke rasteqîne bête encamdan û wiha axaftina xwe dewam kir:” Eger biryara leşkerkirina keçan ya ku ji aliyê PYDê ve hatiye derxistin rast be, dê karîseteke rasteqîne bête

encamdan û dê welatiyên Kurdistana Sûriyê yên mayî jî koçber bibin û civaka Kurdî jî tine bibe.” Hemê diyar kir:” Leşkerkirina keçan li Kurdistana Sûriyê mijareke metirsîdar e û bi ti awayî ev biryar li nava civaka me nayê qebûlkirin, ji ber çend sedeman wek adat û çanda civakê. Ferzkirina vê biryarê li ser civaka Kurdî tê wateya wê yekê ku xelk neçar bibin û dev ji xaka xwe berdin. Derbarê malbata Kurd tekez nahêle ku keç bi tena serê xwe koçber bibe û ji ber vê yekê dê ew malbat ligel keça xwe bar bikin û ev bi xwe tê wateya wê yekê ku ev koçberkirina bi zorê ye.” Serkirdeyê partiya yekîtî lê zêde kir û got:”Ev kiryar nayê qebûlkirin û dibe ku ev yek civaka Kurdî li Kurdistana Sûriyê jinav bibe û deverên Kurdî jî li seranserî Kurdistanê ji xelkê wê vala bike. Me ti carî nedîtiye ku welatekî yan jî desthilatekê li cîhanê biryarek wisa bikar aniye û ev kiryar diyardeyeke cêwaz e, ji bilî ku ew ji desthilatek ne rewa hatiye derkirin ku dixwaze di riya çekê re xwe ferz bike.”

Guvaş li xwedanên deraseyan tê kirin Îmad Elî- Hesekê

erî demekê, rêveberiya Partiya Yekîtiya Demoqratîk PYDê, buhayê çinîna berhemên çandiniyê (genim-ceh, gijnîj, nîsk) li parêzgeha Hesekê destnîşan kir, bi hinceta ku ewê wan buhayan bike yek û parastina cotyaran jî bike, lê xwedanên deraseyan ji vê yekê pir dilgiran in. Rêveberiya partiya navborî li parêzgeha Hesekê buhayê çinînê wiha destnîşan kiribû: Wê xwedanê deraseyan di zeviyên avî de,

eger genim be rêjeya 5% ji cotyar bistîne bêyî pûş û kayê, 6% tevî pûş û kayê, lê zeviyên li ser baranê çê dibe ango yên ne avî, wê her donimekî bi qasî 500 Leyreyên Sûrî werbigre bêyî kayê, 600 Leyreyên Sûrî tevî kayê. Yek ji xwedanên deraseyan ji rojnameya Kurdistan re li ser vê mijarê wiha got:”Emê pabendî vê biryarê nebin ji ber ku çaksazkirina deraseyê pir buha tê kirin û perçeyên derseyan nema têne peydakirin,

em neçar jî dibin bi nirxekî buha bikirin, da ku karê xwe biqedînin, eger PYDê di vê mijarê de rast be, bila perçeyên deraseyan bi nirxekî erzan ji bo me dabîn kiriba, ne ku heqdestê me erzan bike.” Xwedanê wê deraseyê lê zêde kir û got:” Karkerên ku bi me re kar dikin nema bi nirxê kevin kar dikin û daxwza buhayekî zêde li me dikin, heta ji me bê em zirarê neghînin cotyar, lê emê li ser nirxên xwe kar bikin û çênabe ti kes fer-

11ê Cehzerdanê 2715 k 1-6-2015 z

Kurdistan -hejmar (54)

Dr.Şêrîn Penaberên Rojava

rastî zehmetiyan li Tirkiyê tên tanê Hêstira Kurdis

Dr.Şêrîn

i nava salên dawî de, ji ber şer û pevçûnên ku li Sûriyê rû didin, bi milyonan kes dev ji warên xwe berdane û li welatên hevsînorê Sûriyê bûne penaber. Di encama vê yekê de li tevahiyê Tirkiyê û Bakurê Kurdistanê gelek penaber bicih bûne û bi derfetên kêm jiyana xwe didomînin. Piştî şerê Sûriyê û êrişên DAIŞê yên li ser Kurdistan Sûriyê û her wiha guvaşên ku ji aliyê Partiya Yekîtiya Demoqratîk PYDê ve li ser welatiyên Kurd di riya hin kiryaran re tê kirin, gelek kes ji cih û warên xwe koçber bûne. Bi hezaran kes di ser riya nediyar a penaberiyê de jiyana xwe ji dest didin. Kesên ku bicih dibin jî, ji bo ku debara jiyana xwe bikin bi keda erzan kar dikin. Ev yek jî pirsgirêkên nû yên civaknasiyê bi xwe re tînin. Ji despêka şerê Sûriyê ve heta niha 1.5 Milyon kes koçberî Tirkiyê û Bakurê Kurdistanê bûne. Derbarê pirsa penaberên Rojavayê Kurdistanê yên ku li Bakurê Kurdistanê dimînin, rojnameya Kurdistan ev hevpeyvîna kurt ligel Dr. Şêrîn Mele Mistefa pêk anî.

berdewan dike ligel bêdengiya civaka navdewletî, em vê yekê bi tundî şermezar dikin. Wek em dizanin ku her kesek ji mala xwe derbikeve dê rastî zehmetiyan were, li bajarê Batmanê dikarim bêtir li ser penaberên li vî bajarî baxivim, li gor zanyariyên di destên me de ne, li Batmanê derdora 25 hezar penaber hatine tomarkirin, û hemû penaber jî li bajar û gundan dijîn ji ber ku ti kamp li bajêr tine ne, mixabin dewleta Tirkiyê heta niha ti alîkariyek berbiçav ji penaberên Kurd re li Batmanê nekiriye û eger tiştek hebe jî, ne li gor asta daxwazan e.

Çawa alîkariya wan malbatan tê kirin?

Ew carên ku alîkarî tê kirin, hin madeyên sereke ne û bi rêjeyeke pir kêm li ser wan malbatan tên belavkirin ku hejmara wan derdora 4500 malbatî ne. Car caran hin komeleyên serbixwe hene alîkarî pêşkêş dikin.

Zehmetiyên ku ew penaber dibînin çi ne?

Dikarim bibêjim ku yên herî zehmetiyê dikşînin ew kesên xwende û rewşenbîr in, ji ber ku gelek(parêzer- pizîşk û mamoste) hene nikarin di warê xwe de kar bikin û neçar dibin ku karine din bikin, da ku jiyana xwe dewam bikin, mixabin bi buhayekî pir kêm jî kar dikin. Zarok jî zehmetiyê dikşînin, gelek zarokên Kurd li Batmanê ku temenên wan di

jêr 18 saliyê de ne, tevlî kar bûne û bi buhayekî pir kêm ew jî kar dikin da ku qûtê malên xwe dabîn bikin û ev yek jî hin diyardeyên nebaş di nava zarokan de saz dike, mîna (kişandina çixarê û diziyê), her wiha mêrkirina keçan yên ku temenên wan di jêr 18 saliyê de ne, gelek pirsgirêkan bi xwe re tîne holê û bi taybet li penabertiyê, helbet ev yek jî ji neçarî tê encamdan. Hin caran xelkê Batmanê dibêjin çima ev penaber şer nakin û venagerin malên xwe, lê ew bi xwe nizanin bê çi guvaş li wan dibe ta ku ew koçber dibin. Ji aliyê xwendinê ve, niha hejmarek mezin ji wan penaberan ji xwendina xwe bêpar mane, ti dezgehên navdewletî jî alîkarî nedane wan, tenê hin komeleyên Kurdî hene hin dibistan vekirine, lê ew jî karînên wan ne zêde ne û rastî zehmetiyên diravî tên, her wiha xwendekarên zanîngehê hene bê cih in û neçar dibin ku bi şev kar bikin da ku jiyana xwe ya xwendinê berdewam bikin û ev yek jî gelekî zehmet e. Ji aliyê tenduristî ve, ziman dibe rêgir li ber penaber ji ber ku pizîşk bi Kurdî nizanin û ev yek dihêle ku pizîşk dermanên ne yê nexweşiyê bide wî penaberî û ev yek bi xwe karîseteke pir mezin e, pir haletên wiha hatine bal me û nexweşiyê wan pir sivik bûn, lê pizîşkên Batmanî li wan giran kiribûn.

Rewşa penaberan li Bakurê Kurdistanê çawa ye?

Berî her tiştî, şoreşa Sûriyê kete sala xwe ya pêncemîn û şer û kuştin

Penaberên Kobanî

www.Pdk-s.com

Gelê Sûriyê qurbaniyê lihevhatinên navdewletî ye

amişlo Q îz m e R n Hese “Lihevhatina çûka li nav garisê Mema ye”, ev pend li kurdistana Sûriyê, bi taybet li rojhilatê herêma Cizîrê tê gotin. Bêguman ev pend li ser rewşa ku niha Sûriyê têde derbas dibe cîbicî dibe, helbet piştî ku şoreşa Sûriyê sala xwe ya çaremîn qedan û kete sala xwe ya pêncemîn de ku di encam de çendîn tiracîdya li ser xaka Sûriyê rû dan û hejmarek mezin ji tawanên xerab ser bi şoreşê de hatin. Berxwedana gelê Sûriyê bi hemû pêkhatiyên xwe ku bi awayekî aştiyane û sivîl destpêkir, her wiha bi serkêşiya ciwanên xwîn germ di hate birêveberin di riya lidarxistina xwepêşandanan li tevahiya Sûriyê. Emê bi bîra we werînin ku ciwanên Sûriyê bi awayekî sîstemkirî nav li înan dikirin mîna (Azadî- aştî- demokrasî û rûxandin arejîma Esed), xwepêşandanên li dijî rejîma Esed bi vî şêweyî hişt ku rejîma xwînmij har bibe û berê şoreşê da tariyê û dest bi kuştin, girtin, îşkence û wêrankirinê kir. Her ku dem berû pêş ve diçû, rejîma Esed rê li ber gelê Sûriyê digirt û wan neçar kirin ku berê xwe bidin çekdariyê û bi vê yekê şoreşa Sûriyê derbasî qonaxeke nû bû û rejîmê ew kir şoreşeke çekdar ku berê ew şoreşeke aştîxwaz bû. Tevahiya welat bû hol û meydana şer û kuştinê, û çareseriya siyasî hate dûrxstin û destêwerdana herêmî û navdewletî li nava xaka Sûriuê rû da. Çarenîvîsa doza gelê Sûriyê, piştî salekê ji şoreşa aştiyane ji destê gel derket û kete destê dewletên zulhêz de û li ger berjewendiyên xwe wan welatan Sûriyê berû du tewaran ve birin: Tewrê yekemîn yê Rûsya, Îran û hevalbendên wan û tewerê duyemîn Amerîka û ewropa û dostên wan. Bêguman tevgera Kurdî li gor her du teweran li Kurdistana Sûriyê dabeş bû û vê yekê bandor li gelê Kurd di dema niha de û li ser paşerojê jî kir û dê bike. Welatê me kirin meydan û bingeha tunderwiyê û ji tevahiya cîhanê terorîst anîn û li welatê me bicih kirin, da ku ew ji wan xelas bibin, lê civaka navdewletî û dewletên zulhêz xwestin tevahiya êş û azarên gelê Sûriyê bi hemû pêkhatiyên wê çareser bikin bêyî ku guhdanê bidin azadî û rizgarkirina Sûriyê ji rejîma xweînmij û sitemkar, berûvajiya vê yekê hate kirin û destê hêzên rejîmê û grûpên tundrew dirêjî nava jiyana gelê Sûriyê bû û her yek ji koçberî, kuştin, wêrankirin zêde bû û welatê me bû gola xwînê û niha jî dikeve bazara kirîn û firoştinê û her wiha berjewendiyên xwe jî li ser hesabê gelê me pêk tînin. Gelo wê ta kengî lihevhatina wan, wê li ser zevî ȗ samanên me be, gelo wê çareseriya siyasî kengî derkeve li ser maseyê?

çand û Huner

11ê Cehzerdanê 2715 k 1-6-2015 z

www.Pdk-s.

Dêrik: Peymangeha Bedirxan roja Zimanê Kurdî vejand

Bi hatina roja Zimanê Kurdî di 15ê Gulanê de, Peymangeha Bedirxan a zimanê Kurdî li bajarê Dêrikê, wek rêzgirtinekê ji ked û xebata helbestvanê navdar Ehmedê Şêx Salih re li gundê Eyîn Dîwerê bawernameyeke rêzgirtinê diyarî wî kir. Wekû xelatekê bew awername ji aliyê civata rêveberiya Dezgeha Bedirxan a Çand û Zanistan ve pêşkêşî helbestvan Ehmedê Şêx Salih hat kirin. Bi hatina roja Zimanê Kurdî ku dikeve

di 15ê gulanê de û di bin dirûşma (zimanê me hebûna me ye), Peymangeha Bedirxan a Zimanê Kurdî, roja şemiyê rêkeftî 16/5/2015an, semînarek di bin nav û nîşana: (Zimanê kurdî çand û netew e) ji aliyê Omerê Resûl ve li hola semînaran ya Partiya Demokrat a Kurdistan – Sûriya li bajarê Dêrikê lidar xist. Di wê semînarê de hejmarek ji rewşenbîr, nivîskar, siyasetmedar, xemxwar û dilêşên zimanê Kurdî amade

bibûn. Omerê Resûl di semînara xwe de li ser binyata zimanan û dîroka zimanê Kurdî bi dirêjayî axivî. Her wiha amaje bi giringiya guhdana bi zimanê Kurdî da xuyakirin, pê re jî hewldanên ji bo peydakirina zimanekî hevgirtî û standar, nexasim di vê qonxê de pêwîst dît û diyar kir ku bi zimanekî hevgirtî mirov dikare çand û ramanên hêja û lihevhatî bafirîne, şûn û şopa xwe di nava xelkê cîhanê de bigire û civaka xwe jî ber bi

pêş ve bibe. Di dawiya semînarê de, Peymangeha Bedirxan a zimanê Kurdî, wek rêzgirtinekê ji kar û xebata wî re di ber çanda Kurdî de bawernameyek diyarî Mihemed Qasim kir, ev rêzname ji aliyê Besê Ebdî endama Komîta Navendî ya Partiya Demokrat a Kurdistan – Sûriya ve, ji Mihemed Qasim re hat pêşkêşkirin Nivîsgeha Ragihandinê ya Peymangeha Bedirxan a Zimanê Kurdî.

Konê Reş

Mem û Zîn hestê netewî derxist holê Şehnaz Emîn Rojnameya Kurdistan hevpeyvîneke kurt ligel helbestvan û nivîskar Konê Reş derbarê Mîrê helbestvanan Ehmedê Xanî û bandora wî li ser netewa Kurd di riya helbest û dastana wî ya her navdar Mem û Zîn .

Kurdistan: Gelo Mem û zîn di warê netewîbûnê de hestê dibin tariyê de ronî kir? Konê Reş: Belê, belê bê guman rast e,

Şêx Ehmedê Xanî bavê netewa Kurd e. Xanî beryaşoreşa Ferensî bi sed salî hêstê netewî bi Mem û Zîn derxist holê û ji tevahiya cîhanê re Kurd dane nasîn Ehmedê Xanî

Cizîra Botan ji bo Kurdan çi ye?

Bajarê Cizîra Botan di rola nivîs û

Paleyî Paleyê mek cefayê û bênderan neke toz û kayê. Pale qels e, mehne das e. Paleyê çê, berdane cehê. Palte, simbêlan nabire.

fikrê Kurdînî de xwedî roleke girîng û mezin bû, Mîrên Cizîra Botan di pêşketina civaka Kurdî de, xwedî erkek mezin bûn. Ehmedê Xanî ji Cizîrê derket, Meleyê Cizîrî jî jê derket. Feqê Teyra ew jî yê Cizîra Botan bû. Dibistana sor ya li Cizîra Botan ne kêmî Ezera Misrê bû.

Bandora olê wê demê çawa bû?

Zanistên olî dihat dayin wê demê, li ligel vê yekê jî Jiyanek demokratîk hebû di dema Mîrê Botan de, ku wê demê derfet didan kesekî wek Melayê Cizîrî, berî Ahmedê Xan, Feqê Teyra û Harîrî ku karîbû çend caran peyva Kurdistanê di helbestên xwe de bikar bîne. Ehmedê Xanî jê derket ku berî

Konê Reş

şoreşa Ferensiyan bi sed salî got : “Ger dê hebûya me îttîfaqek Vêkra bikira me înqîyadek Tekmîlê dikir me dîn û dewlet Teshîlê dikir me îlm û hîkmet” Ev gotin berî şoreşa Ferensî bi sed salî hatiye gotin. Ev jî nîşana hestê netewî ye û Mîrê Cizîra Botan ev yek û ev rexne qebûl dikirin.