Rojnameyek ji aliyê ragihandina navendî ya PDK-Sê ve tê weşandin
Kurdistan-Hejmar(88)
10ê Çirya Paşî / 1 - 11 - 2016
www.pdk-s.com
PYDê bi darê zorê îdyolojiya xwe li dibistanan disepîne Sebah Reşîd-Dêrik
Berya demekê rêveberya perwerdeyê li Dêrikê ya bi ser PYDê ve êrîşî dibistana Dicle ya Siryanên Ersedoks kirin û hemû zarokên Kurd ji dibistanê derxistin û gefa derbarê girtina dibistanê xwarin, heriwha tirsek mezin xistin nav şagirtên wê dibistanê û çekdarên PYDê jî du kes ji
malbatên şagirtên Xiristiyan girtin, tenê ji ber ku li ser êrîşkirina dibistanê nerazîbûna xwe dabûn xuya kirin. Îmad Elî derbarê vê mijarê de got: " Piranya berpris û sekreterên partiyên rêveberiya xweser li dibistanên taybet dixwînin ku têde sîstema xwendina berê tê xwendin, yan jî ji bo derveyî Rojavayê
Kurdistanê hatine şandin, ew naxwazin tu kes bixwîne da ku wan tevlî şer bikin". Li Rojavayê Kurdistanê ev e du sal in Partiya PYDê rêbazên xwendinê yên qonaxa seretayî bi temamî kirine bi Zimanê Kurdî, têde siyaset û felsefeya serokê PKKê Ebdulah Ocelan û Ometa Demoqratîk dide
xwendin û ew yek bûye cihê nerazîbûnê û ji aliyê çalakvan û rêxistinên civaka sivîl, û Encumena Niştîmaniya Kurdî li Sûryê, rastî redkirin û rexneyê hatiye û ji bo vê yekê bi dehan xwenîşandan hatin lidar xistin.Di sîstema xwendinê ya nû de, ku PYDê û alîgirên xwe bi rêbazên Kurdî didin
naskirin û dijberên wê jî bi hezkerên rêbazên Be'si didin naskirin, ji bilî ku siyaseta PYDê hatiye derbaskirin, mamosteyên ku waneyan didin ne pispor in û piranya wan li ser bingeha dostanî ye ku ji aliyê PYDê ve têne destnîşan kirin.Can Omer wiha derbarê mijara xwendinê got : "Divê
ev yek were gotin, niha piraniya welatiyên Rojavayê Kurdistanê yên ku koçberî Herêma Kurdistanê yan jî berê xwe didin Ewropayê û pirsa wê yekê ji wan tê kirin, gelo te ji ber çi welatê bi cih hiştiye? Yekser berisiva wan ew e da ku em pêşeroja zarokên xwe û xwendnekê baş ji wan re peyda bikin".
Tirkiyê samanên xelkên sivîl li Efrînê talan dike Bila hezkirina Zimanê Kurdî di dilê me de bimîne 3
Keda dest bûye armanca xelkê Giwêlanê
3
2
Pakrewanê rengan "Malva" nayê dubarekirin
4
www.pdk-s.com
2
10ê Çirya Paşî / 1 - 11 - 2016
Kurdistan-Hejmar(88)
www.pdk-s.com
Tirkiyê samanên xelkên sivîl li Efrînê talan dike Ebdulrehman Apo –Efrîn
Dı̂menê n ku bê htir bala mirov dikș ın ̂ in di van demê n dawı̂ de, tevı̂ bû yerê n ku derbas bû ne li dirê jahiya pê nc salan ji temenê Şoreș a Sû riyê , ji çemê n xwı̂nê ta badkarkirina can û malan. Xuya dibe lı̂sta ku tê xwestin ji gelê Sû riyê hı̂n temam nebû ye. Herwiha jı̂ ev rewș li Kurdistana Sû riyê de jı̂ çap dibe bi hemı̂ ș êwe û wê neyê n xwe, çimkı̂ di halê xwe ya niș timanı̂ de bi hev giridayı̂ ne, lê ya bê tir giraniyê çê dike, ew e hemı̂ deverê n Kurdistana Sû riyê li ser tê ximin li dirê jahiya sı̂nor bi Kurdistana Bakur re(Tirkan re ), ev bê htir zehmetiyê çê dike, Toraniyê n Tirk ev qerebalixa ku li qada Sû riyê , û nemaze li Kurdistana Sû ryê bi kar tı̂ne, û hı̂n her derê eș kere dibe roj bi roj ku çendı̂n destê xwe dirê jı̂ di nava kar û barê welatê me de, çi di warê siyası̂ yan meydanı̂ de, tevı̂ nakokiyê n di navbera tevgera siyası̂ ya Kurdı̂ de, û desthilata welat ( alava rejı̂ma xwı̂nmij) ji ber vê yekê Toraniyê n Tirk defersiziya xwe tı̂nin holê , û herdem sı̂nor ji xwe re dikin lı̂stok û ber çav, samanê n xelkê n sivı̂l talan dikin bi bihaneya paristina sı̂nor derbası̂ gundê n Kurdan li dirê jahiya sı̂nor dibin , xelkê binçav dikin, dar û dehı̂lan hil dikin, ya tewrı̂ giran tiș tê ku li Herê ma Efrı̂nê ye balkê ș çê dibe, ciyê xemgı̂nı̂ û metirsiyê ye, ziyanê n mezin dighı̂nin deverê , ji ber ku hemı̂ dizanin ku rewș a Efrı̂n nı̂rê n xwe cuda tirin ji hemı̂ deverê n Kurdistana Sû riyê . Bê tir ji sê salan û vir de, giraniya du dorpê çkirinan dikș ın ̂ e ( ya derve û ya hundir ), dorpê çkirina hundir ya gelekı̂ dijwar û cetin e, em karin di sê xalan bihejmê rin (siyası̂, aborı̂, leș kerı̂) ji alı̂kı̂ din ve dijatiya Partiya me Partiya Demokarata Kurdistan-Sû rya(PDK – S) û Encumena Niştı̂maniya kurdı̂ li Sû riyê (ENKS)
Efrı̂n ji Kurdistana Sû riyê re giring e
û rê baza me Rê baza Barzaniyê nemir bi tundı̂ tê kirin, ew jı̂ ji dema ku rejı̂ma Esed destê van di Kurdistana Sû riyê de dirê jkirı̂, li Herê ma Efrı̂nê tenê 468 hevalê n me hatine binçav kirin ji serkirde û kadirê n me, bi dehan ș ehı̂d ketine li ser destê n wan çeteyan, hemı̂ bajar û gundê n me her roj tê n ê rı̂șkirin û dorpê çkirin, karê nebaş bi serê gelê Kurd li Efrı̂nê dikin, xortê n me diș ın ̂ in qada mirinê , ne ji bo Kurd û Kurdistanê , lê ji ber pirojeyê n dijminan ( pirojeya I�ran û Firsan). Ji ber ku ti berjewandiya Kurdan di van ș eran de tine ye, ya din jı̂ dijatiya gelê Kurd û vı̂na wı̂ tê kirin, li gor kiryarê n pı̂s û qirê j yê n bikar tê n ji aliyê desthilata ku nav lê dibe ( rê veberiya demkı̂ ya PYDê ku alava rejı̂mê n dagı̂rkerê n Kurdistanê ye, kiryarê n pı̂s ewin ( zora dijwar ya ku dihê le xelkê me yê Kurd ji ber bireve û biçe derveyı̂ sı̂noran, hemı̂ zagon û biryarê n vê desthilatê berû vajı̂ vı̂na gelê Kurd tê n, û ne rewan e, zagona leș kerı̂ ya di jê r sı̂wana wê de Kurdisatana Sû riyê ji xortan vala bû ye di vê rewș a awerte de, reva xortan ji wê yekê tê
ku bawariya bi PYDê nayê û tenê baweriya wan bi xebata netewiya Kurd yan bi xebata niș timanı̂ tê , ew xort di destpê ka ș oreș ê de can fı̂da bû n li hember rejı̂mê û piraniya wan canê xwe jidest dan, ya dı̂tir di warê aborı̂ de, bi ș êweyekı̂ hovane bi ser milk û malê n xelkê de çû n, bacê n mezin kom kirin bi zorê û di jê r gefan de, dest danı̂n ser malan, komkirina peran bi mehane di jê r durişma ku çete hatine devera me ji bo peran kom bikin, ne Kurd û Kurdistan di serê wan de ti carı̂ nı̂ne? Ya bê tir ku bandora xwe kir ew e zagona leș kerı̂ bû ku hiș t xelkê me berê xwe bidin derveyı̂ sı̂noran ango berê xwe bidin mirinê . Devera Efrı̂nê bê tir zehmetı̂ kişand, ji ber ku deverek steratejı̂ke û cihê nakokiya hemû berjewandiyane, çi welatê n derdor dibin, çi yê n rejı̂ma Esed bin, ew jı̂ di rê ya alavê n xwe re, ji ber ku bê rı̂kê n hemû hê zê n di hundir de valabû n, û biryara niș timanı̂ kete xeweke dû dirê j, û biryar kete nav lepê n hê zê n mezin de, li gor kiryarê n ku hatine kirin û tê ne kirin ji aliyê PYDê û hê zê n wê ve, em gihiș tin astengiyê n mezin û hember dı̂warê n bilind
Dîwar Kurdan ji hev cuda nake Guhertina demogra�î li Efrînê çê bûye de. Guhertina demografı̂ li Kurdistana Sû riyê hate holê . Tirk bi vehsı̂ û hesanı̂ pı̂lanê n xwe birê ve birin bê yı̂ ti astengı̂, ji ber ku ew ketine nana bazaran de. Berjewendiyê n nav welatan de di piraniyê caran de tê n birrı̂n tevlı̂ welatê n derdor û nemaze bi Tirkan re çimkı̂ dı̂men eș kere û beloq e, û cihê nakokiyan ne, her aliyê sı̂norê Kurdistanê û gelê Kurd bi dehê salan ê ș a sı̂nor kiș andine, li vir bira û li wir bira, lê ew sı̂nor bi ê ș û xem dil ji hev dihiș tin, nema gelê Kurd ê dı̂ van sı̂noran qebû l dikin, û vaye jı̂ nı̂şan dibe ku sed saliya SaykisPı̂ko derbas dibe, û hı̂n xewna Kurdan û hê viya hezarê salan bi xwı̂na Pê ș mergeyê n qehreman li ser rê baza Kurdeyetiyê rê baza Barzaniyê nemir tê meydanê ,
sı̂norê Kurdistanê bi xwı̂nê tê nexişandin. Ev hemı̂ rê vedike ji kê ș eyek din re ku Lozan pê tê pirçqandin, û rê vedibe ji Sı̂vereke din re, dı̂war ı̂ro li serenserı̂ sı̂nor çê dibin ji aliyê Tirkan ve û ya zehmetir li Herê ma Efrı̂nê ye, ji ber ku di aliyê me de tê venandin û avakirin, milet ziyaneke mezin dibı̂ne, dehlê n zeytû nan bi hezarê daran tê n hil kirin, keda salan vala diçe, tabı̂ ev cihê ș ermezarkirinê ye, lê ev desthilata bi zorê di ber van bû yeran ve berpirsyare. Tirk herdû peymanan dide ber çavê n xwe, lê bi temamı̂ dizane ku rewș a ı̂ro ne wek dema berê ye, bi hemı̂ ș êweyê n corecor pı̂lanan pê k tı̂ne, ta vı̂na gelê Kurd vemrı̂ne, sı̂noran vê
PYDê
berpirs
e di ber
avakirina dîwar de
carê li dirê jya 900 km, bi dı̂waran ava dike, tevlı̂ tê lê n mirinê , û mayı̂nan, dı̂war li derdora Efrı̂nê ji aliyê rojava û bakur ve ji Deș ta Hemqê de ta Sorkê û Ekbes Meydanê ta Şı̂ltetê ta Çiyayê Parse Xatû nê . Li dirê jahiya vı̂ sı̂norı̂ ewqas dijatı̂ peyda dibe û tê çandin, û ti carı̂ sı̂or nikarin gelê me yê Kurd ji hev cuda bike, piș tı̂ vê qonaxa hestiyar, û hemı̂ dı̂war wê werin hilweș andin û rû xandin li pê ș iya xebata miletê me, çimkı̂ pirojeya netewa me gihiș tiye radeyeke herı̂ bilind û baş, di hemı̂ aliyan de, çi hundirı̂ dibe yan derdor, yan navwelatı̂ , û dostan de, û vaye sengerê n ș er li hember DAIŞê ya terorı̂st serkeftinê n mezin bidest tê n. Pê ș mergeyê n me yê n qehreman sı̂norê n Kurdistanê bi xwı̂naxwe dinexşı̂nin , metirsı̂ li ser Kurdistanê nema ye, çimkı̂ dara azadiyê bi xwı̂nê tê avdan, û hemı̂ xelkê n cı̂hanê yê n azad bi mafê gelê me re ne di Kudistaneke serbixwe de. www.pdk-s.com
10ê Çirya Paşî / 1 - 11 - 2016
Kurdistan-Hejmar(88)
Bila hezkirina Zimanê Kurdî di dilê me de bimîne
Diyar Hacî-Hesekê Hezkirina zimanê dayikê di dilê her mirovekı̂ de ye li vê Cı̂hanê , û bi taybet di dilê mirovê Kurd e, ku bi sedê salan ev ziman qedexe bû li ser wı̂ ku pê biaxive yan jı̂ binvı̂sı̂ne yan pê birame. Tevı̂ van astengiyê n zehmet yê n ku dihatin danı̂n ji aliyê rejı̂mê n sitemkar ve, Kurdan dikarı̂ bû n zimanê xwe winda nekin, û wı̂ ji tinebû nê biparê zin, herwiha hezkirina ziman ji dilê kal û pı̂ran xwe di dilê zarok, ciwan û neviyan de çand, Kurdê n Rojavayê Kurdistanê weke
nimû neyekê . Di destpê ka Şoreşa Sû rı̂ de, derfeteke pir mezin çê bû ku miletê Kurd li Rojavayê Kurdistanê bi serbestı̂ li zimanê xwe vegeriya çi ji aliyê fê rkirinê yan jı̂ guhdana bi ziman, herwiha bajarê n Kurdı̂ di rê ya navendê n ku li wan bajaran peyda dibû n, çi navendê n siyası̂ yan rewşenbı̂rı̂ bû ne navendê n fê rkirina Zimanê Kurdı̂ û ev yek cihê dil xweşiyê bû libal her mirovekı̂ Kurd, lê di dema niha de û piştı̂ derbasbû na pê nc salan ji destpê ka Şoreşa Sû rı̂ ve û guhertinê n pir mezin yê n siyası̂ û leşkerı̂ ku li Sû riyê çê bû n bi taybet li Rojavayê Kurdistanê , mixabin niha gef li ser Zimanê Kurdı̂ heye, û sedema herı̂ mezin ew e ku dezgehê n perwerdeyê yê n bi ser Rê veberya
Xweser ve ku li Rojavayê Kurdistan desthilatdar e, bi rengekı̂ pir �ireh sı̂stema perwerdeyê li gor pı̂vanê n xwe li hemû dibistanê n bajarê n Kurdı̂ pejirandiye, û rê bazek nû ferz kiriye li ser hemû şagirtan û rê baza xwendinê ya fermı̂ ya bi ser Wezareta Perwerdeyê ya rejı̂ma Sû riyê qedexe kiriye. Lê heta çi astê em dikarin bê jin ev şagirt dê sû deyê ji vê rê baza nû bibı̂nin, û gelo ev rê baz ta çi astê nû jen e û nakeve xizmeta ti berjewendiyan, û mamosteyê n vê rê bazê wê karibin van waneyan bi rengekı̂ akadı̂mı̂ bi şagirts bidin fê rkirin, ev pirsê n sereke bala her kesı̂ dikşı̂ne. Her mirovekı̂ Kurd bi zimanê xwe serbilind e, lê rastı̂ her tişt jı̂ bi Zimanê Kurdı̂ nayê xwendin, mı̂na bı̂rkarı̂ (Matê matı̂k), kı̂mya
û fı̂zya, ev xwedinê n cı̂hanı̂ ku tenê komı̂teyê n pispor di warê ziman de dikarin wan wergerı̂nin Zimanê Kurdı̂. Miletê Kurd gelek zilm û zor ji rejı̂mê n Erebı̂yê n Şofı̂nı̂ dı̂tiye mı̂na rejı̂ma Sû rı̂ û I�raqê , lê dı̂san jı̂ bi hewceyı̂ zimanê Erebı̂ ye ta ku vı̂ zimanı̂ bixe xizmeta doza Kurdı̂ de. Divê aliyê n desthilatdar li Rojavayê Kurdistanê bizanin ku guhertina rê baz û sı̂stema perwerdeyê di civakê de, demeke dirê j jê re gerek e, dibe ku bi dehê n salan be, û di roj û şevekê de ev proses naçe serı̂ û tenê bi rengekı̂ pisporan e çê dibe, ta ku nifşek nû ji xwendevanê n Kurd bi zanı̂n û tê gihiştinê zengı̂n be û bi her zimanekı̂ zanibe da ku serkeftı̂ be.
www.pdk-s.com
3
Nabe rojnamevan Xelîl Hesen bête girtin
- Şîlan Mihemed-Hewlêr Rojnamevan Xelı̂l Mihemed ku bi navê Xelı̂l Hesan tê naskirin, di destpê ka meha Tebaxa ı̂sal de ji bo karekı̂ rojnamevanı̂ ji Bercelona ya Spanyayê berê xwe dabû I�taliyayê , lê polı̂sê n I�talyayê ew li ser xala pişknı̂nê ji ber ku passport wı̂ Sû rı̂ bû girtin. Hat zanı̂n ku Hikû meta I�talyayê peywendı̂ bi hikû meta Sû riyê re kiriye û hikû meta Sû riyê jı̂ gotiye madem navê wı̂ di passport de ne Xelı̂l Mihemed e, wate ew passport sexte ye û dibe ku terorist be, ji ber vê yekê jı̂ heya niha çarenivı̂sa Xelı̂l Hesen li cem Hikû met I�talyayê ne diyar e. Xelı̂l Hesan ji bajarê Kobanê ye, bê htir ji 4 salan ve li Başû rê Kurdistanê karê rojnamegeriya Kurdı̂ di Kenala Zagrosê Bernemayê ARKê de kiriye, û endamê Sendı̂keya Rojnamevanê n Kurdistanê – Sû riye ye. Derbarê vê yekê Sebah Mı̂ranı̂ Birê veberê Bernameya Azadiya Rojavayê Kurdistanê ARKê ji rojnameya Kurdistan re got" Xelı̂l Hesen ji kadirê n me yê n dilsoz bû , û nabe kesekı̂ rojnamevan ku bê guneh e bê te girtin, em hewil didin ku hemû belgehê n wı̂ bighı̂nin dadgehê n I�talyayê da ku wı̂ serbest berdin".
Keda dest bûye armanca xelkê Giwêlanê
Idrîs Hiso –Giwêlan
Penaberê n Rojavayê Kurdistanê ji keda xwe dixwin Penaberê n Rojavayê Kurdistanê ku ji berı̂ sê salan ve li Kampa Giwê lan bi cih bû ne, dixwazin nanê xwe ji keda destê xwe û xwê dana eniya xwe bixwin. Tevahiya wan dibê jin em naxwazin bibin giranı̂ li ser ti kesı̂ û çavê me li destê xelkê be nan ji me re peyda bikin, lewma dema derfet ji wan re tê ew yek ser sû dê ji wê derfetê werdigrin û dest bikarê xwe dikin. Ji ber wê yekê niha li Kampa
Giwê lan pirojeya malê n pilastı̂kı̂ ji bo berhemı̂nana cû reyê n keskatiyê birê ve diçe. Li Giwê lan 14 malê n pilastı̂kı̂ hene, di wan malan de cû reyê n şı̂nahiyê tê ne çandin wek, Xeyar, Bacanê Sor, Bacanê Reş, Beqdû nis, Xes û hin cû reyê n din ê n şı̂nahiyê . Ji her malek pilastı̂kı̂ 2 malbat sû dê werdigrin û karê çandiniyê dikin, pirojeya malê n pilastı̂kı̂ sala par bi 4 malan destpê kir, û piştı̂ ku ew 4 malê n
pilastı̂kı̂ bi şê weyekı̂ serkeftı̂ çend cû reyê n şı̂nahiyê berhem kirin û beşekı̂ mezin ji pê dawı̂stiyê n kampê ji şı̂nahiyê peyda kirin, sala ı̂sal 10 malê n din jı̂ ji aliyê rê kxistina ICF û bi alı̂kariyaRê xistina Newteweyê n Yekbû yı̂ û Rê veberiya Kampê ve hatin durust kirin û hejmara malê n ku sû deyê ji vê pirojeyê werdigrin gihişte 28 malbatê n penaber. Yek ji malbatê n ku di vı̂
pirojeyı̂ de kar dikin, malbata Nı̂dal Berekat e, navborı̂ derbarê karê xwe di malê n pilastı̂kı̂ de ji Rojnameya Kurdistan re axifı̂ û got: "Axa Kurdistanê pı̂roz e, berhemê n wê jı̂ pı̂roz in, dema em hatin Başû rê Kurdistanê , me ji xwe dipirsı̂ aya ji bo çi xelkê n Kurdistanê
şı̂nahı̂ û fê kiyê n xwe ji dervı̂ welat dikirin, ma çima ew jı̂ wek Kurdê n Rojavayê Kurdistanê çandiniyê û ajelan xwedı̂ nakin û nanê xwe ji destê xwe naxwin? Lewma dema ev derfet hat pê şiya me, ez bi dilşadı̂ beşdarı̂ vê pirojeyê bû m, û niha min dest bi �irotina berhemê n xwe kiriye û beşek ji pê dawı̂stiyê n kampê ji Xeyaran em peyda dikin, û ez û malbatê n beşdarı̂ vê pirojeyê bihı̂vı̂ne ku di demek nê zı̂k de xelkê n kampa Giwê lan bes pê dawistiyçn xwe ji şı̂nahiyê ji derve bikrin. Derbarê armancê n vê pirojeyê Nı̂dal Berekat wisa got:" “Armanc ji pirojeyê ku beşek ji penaberan malbatê n xwe ji xê ra vê pirojeyê xwedı̂ bikin, herwiha ji bo peydakirina derfetê n kar li Kurdistanê û kê mkirina pê la koçberiyê û wergirtina sû dê ji rû berê n zeviyê n nê zı̂kı̂ kampê .” Herwiha got: “Ez bi hê vı̂me ku
Axa Kurdistanê pîroz e
derdora van malê n pilastı̂kı̂ darê n mê we û zeytû nan biçı̂nim, ez dixwazim daran li ser axa Kurdistanê biçı̂nim, û wan li vir xwedı̂ bikim, ev axa ya me ye.” Ji aliyê xwe ve Salih bavê Omer ku ji xelkê Kobanê ye û niha ew jı̂ di malê n pilastı̂kı̂ de kar dike, derbarê karê xwe wisa got: “Min berê ev kar kiriye, çandinı̂ karekı̂ pı̂roz e, Kurdistan welatê çandiniyê ye, û em dixwazin xebatekê li vir bikin, ji ber vir jı̂ wek Rojavayê Kurdistanê welatê me ye, ez gelekı̂ bi karê xwe kê fxweş im û spasiya Rojnameya Kurdistan dikim ku xwest roniyê bide ser karê me, em spasya wan dezgehê n ku alı̂kariya me dikin ji bo em nanê xwe ji keda destê xwe bixwin.” Mê rê Kurd ew e ku bi xwê dan û keda xwe debara jiyana xwe bike, yek ji xisletê n Kurdan jı̂ girê dana wan bi axê ve ye, dibe ku mirov ji van xisletan sû d werbigre û gavê n xwe bavê je ji bo civatekê ku di milê abû rı̂ de sebixwe bibe, wê demê wê karibe gavê n rasteqı̂n e ber bi serxwebû nê ve bavê je.
Divê sûd ji axa me were girtin www.pdk-s.com
10ê Çirya Paşî / 1 - 11 - 2016
Çand û Huner
www.pdk-s.com
4
Pakrewanê rengan "Malva" nayê dubarekirin -Soz Xelîl-Qamişlo Malva li gundê Til Nayif ya bi ser Herê ma Cizı̂rê ya Rojavayê Kurdistanê ve di sala 1951an de ji dayik bû . Ji zarokatiya xwe de dest bi hunerê kir, pişt re jı̂ hunera şê wekariyê xwend, pişt re jı̂ bi kar û tabloyê n xwe wek girı̂ngtirı̂n şê wekarê n cı̂hanı̂ dihat naskirin. Malva di sala 1970ı̂ de li Sû riyê bû mamostê hunerê , ji 1971 heya 1978 wek wê nesaz û grafı̂kerekı̂ di rojname û Rê veberiya Pirtû kê n Dibistanan de. Malva ji 1978 berê xwe da welatê Nimsayê , heya dawiya xwe jı̂ li wir ma. Di bı̂ranı̂na yekemı̂n ya koça wı̂ Rojanameya Kurdistan nerı̂na hin şê wekar û helbestvanan li ser şê wekariya wı̂ anı̂ ziman. Helbestvan Gulal Kasanı̂ dibê je Omer Hemdı̂ "Malva" yek ji kesayetiyê n Kurd bû , ku ji welatê xwe penaber bibû , û li welatê n Nê msayê bi cih û war bibû , ji sedema stem, û zora ku li ser serê Kurdan dihat kirin. Yekem car min ew di dı̂dareke tilvizyonı̂ de dı̂t, ji wan hê sirê n çavê n wı̂ dihat xuyakirin bê ew çendı̂ mirovekı̂ bi ê ş û azaran
dijiya, dema ku welat ne bi azad welatiyê n xwe xwedı̂ bike. Ew hê sirtê n wı̂ bibû n sedema afrandina karê wı̂ yê n şê wekariyê . Ji tabloyê n wı̂ tê te xuyakirin asteke bilind di livhatina bedewı̂ ya ciwankarı̂ ya nexşandin û xê çkirina wê nesaziya wı̂. Ez bi xwe jı̂ yek ji wan kesê ji pê şangeha wı̂ bi hisret û çav �irmê sk vegeriyam.Vê helbesta xwe diyarı̂ giyanı̂ wı̂ dikim: Ellah ji nû ra te yı̂ ku li me daye Kı̂ hat ji temaşê ku ev çi keda ye Dizê tı̂ ew bû , ji şı̂lava azarê Cihanê em dı̂n di rê ya wê pençerê Nı̂gar û resmê teyı̂ ronı̂ me deye Çar kenarê 'allem , ji wı̂ deng vedaye Rû meta Kurmanc ji qertafa mehderê Çi �iqir û 'ewz in, ji pişta keserê Negrı̂ Malva tu Omer I�ro sema ye Cell û xela te sincê wan kursega ye Negrı̂ malva tu Kurmancı̂ ne kev heyrê Ne behit ji vê zorê , bi mat û seyrê
Şê wekar û rexnevan Dildar yê ku li Siwê ra rû niştı̂ ye, ji me re li ser rê baz û dibistanê n ku Malva xwe nı̂şan daye weha axivı̂: Omer Hemdı̂ bi rengê şê wekariya xwe nasnama Kurdı̂ bi cı̂ dianı̂, gelek caran ev pirs ji min bû ye, gelo nasnama hunera şê wekariya Kurdı̂ dikû de ye, ji rengê hunera wı̂ tê te xuya kirin, Kurdiya wı̂ û rengê wı̂- rê za min ji her hunermendekı̂ reheyeKurdı̂ dihat bı̂ra mirov, cil û bergê Kurdı̂, heneseya Kurdı̂ ji hinava mirov dihat. Omer Hemdı̂ ji rengan hı̂n bû , timı̂ digot : Dawiya reng tune ye, reng hemû tiştê min e, û jiyan e, û bi reng ez karim hemû tiştı̂ pê şkê ş bikim. Ew bû qurbanê rengan, ez dikarim bê jim pakrewanê rengan e, ta bijı̂şkan ew agehdar kir li ser metirsiya rengan, rengê "Zeytı̂" ji ber pirr nesaxiyan di gewdê mirovan de çê dike, gelek şê wekar bi sedema rengan jiyana xwe ji dest dane, lê Malva baweriya wı̂ bi ti rengê n din ne dihat, wı̂ digot: E� klı̂rı̂k ne reng e, rengê resen yê ku divê t bikar were rengê Zeytı̂
ye. Wı̂ her şê wekarı̂ dikir ta qonaxa dawı̂ ji jiyana xwe ji ber wiha, ez dibê jim: Omer Hemdı̂ pakrewanê rengan e. Tabloyê n xwe şewtandin ji ber ku gelek zehmetı̂ dı̂tibû ta ku ew pê şengeha xwe ya yekem lidar xist, lê kesı̂ guh lê nekirbû û tabloyê n wı̂ nehatin bû n �irotin. Malva piskilê tê xwe �irot yê ku pê diçû ser karê xwe, dema di werza havı̂nê de, di Sı̂nema Qahı̂rayê de kar dikir. Ji ber wiha li meydana Zû qaq Ellcin tabloyê n xwe şewtandin, ev jı̂ bû kulek di jiyana wı̂ de, şewtandina tabloyan bandoreke mezin di jiyana wı̂ ya hunerı̂ de lı̂st, ji ber ragihandina
Cihanı̂ axivı̂ li ser çawaniya vê bû yerê , û diyar kirin ku hunermendekı̂ ji Bakurê Sû riyê tabloyê n xwe li peytexta Şamê şewtandin, ev jı̂ bû wek dengvedanekê ji hunera wı̂ re. Gotineke wı̂ pirr xweş heye: Min tabloyê n xwe di werza Havı̂nê de şewtandin, lê bi sermê dihestiyam, min li ber agirê wan xwe gerim dikir. Hemdı̂ mirovekı̂ hişmend bû hezkerê karê xwe bû , hevjiyana wı̂ tine bû , lê hevala wı̂ hebû ya ku xwe kuşt ew kargê riya nivı̂sgeha wı̂ bû , tiştê ku ew bi navdengı̂ xist karê wı̂ bû . Hemdı̂ surişiyeke xwedanı̂ wı̂ hebû , afrê nerê
Cegerxwîn hezkerê azadî û serxwebûnê bû -Bidûvçûn Cegerxwı̂n bi helbest û dı̂wanê n xwe her û her li pey hişyarkirina miletê xwe û rizgarı̂ û serxwebû na Kurdistanê bû . Tevı̂ ku wı̂ piştgiriya hemû gelê n bindest dikir, lê kula dilê wı̂ ya pê şı̂ û dawı̂ Kurd û Kurdistan bû . Cegerxwı̂n wiha digot: “Markisı̂ me, dixwazim. Li her derı̂ dibazim. Kû bı̂ me ser�iraz im. Berı̂ her tiştı̂ Kurd im. So�iyat im bı̂rewer. Amrı̂kı̂ me divê m şer. Asyewı̂ me bi tevger. Berı̂ her tiştı̂ Kurd im .”Lê seyda pir caran ji belawelabû n û parçebû na gelê xwe diê şiya û gilı̂ û gazin dikirin, çimkı̂ ew xweş bawer bû ku rizgariya welê t û mirovê n wı̂ bi yekı̂tiyê pê k tê . Derbarê vê yekê de jı̂ Cegerxwı̂n wiha digot: Heta ku em nebin yek. Dest navê jin dar û çek. Emê bijı̂n wek parsek. Berı̂ her tiştı̂ Kurd im. Ez kurdekı̂ dilbirı̂n. Li nav dı̂nan bû me dı̂n. Heta ciger me kir xwı̂n. Berı̂ her tiştı̂ Kurd im .Li ba Cegerxwı̂nê mezin “welat” yek ji stû nê n herı̂ bibandor
bû ku bi awayekı̂ berçav di piraniya helbestê n wı̂ de xuya dike. Di dı̂wana yekem de wiha li ser welat dibê je: “Kurdistan pir xweş û geş. Ez jê re tim dinalim. Ew ası̂tanê Kurd e. Şı̂rı̂n e deşt û zinar. Zinar û bax û bostan. Zeytû n û sê v û hirmê . Hincas û xox û mişmiş. Bihok û giwı̂z û hinar.”Seyda hertim doza yekı̂tı̂ û hevgirtin û yekgirtinê li miletê xwe dikir û digot: “Eger hû n nebin yek. Hû n ê herin yek bi yek.”Herwiha Seyda serxwebû n û azadiya Kurdistanê bi xebat û tê koşı̂nê û nemaze bi yekı̂tiya hemû kurdan ve girê dide û dibê je: Bê padişah û leşker kengê dibı̂ serefraz. Kı̂ bê xebat û tevger dixı̂ destê xwe daxwaz. Baba û Bextı̂ û Ler. Beraz û Torı̂ û Zaz. Nebin tev yek seranser. Tev dê bibin belengaz.Cegerxwı̂n dibê je ez ji kulan bû me cegerxwı̂n, lê ev kul nebû n sedem ku bê je: “Xê zê n me nivı̂sı̂ne bi xwe ayetê Kurd in. Dê piştı̂ me re ew di civatan de bixwı̂nin.” Rû daw.
Cegerxwı̂n bi helbestê n xwe li pey hişyarkirina miletê xwe bû
hunera xwe bû .Dibistana Omer Hemdı̂ "Dibistana Derbirı̂nê " bû girafı̂k jı̂ bikar dianı̂, û Dibistana Intı̂ba'ı̂ jı̂ li ba wı̂ hebû .Ez dixwazim bê jin : Ewropiyan hez ji karê wı̂ dikirin, ne ji bo çavê n wı̂ ev guhlê kirin lê kirin. Ez bi hê vı̂ me ku şê wekarê Kurd bighê n asta Malava, nivı̂sandin, şê wekarı̂, helbest, û hemû rengê hunerê mı̂na qı̂zekê ye ku tu xemê n xwe bide yê . Şê wekar Emar Mû sa ew jı̂ wiha li ser vê mijarê wiha axivı̂: " Di destpê kê de ew hunermendekı̂ a�irê ner bû , ciwankarı̂ û cankê şı̂ di tabloyê n wı̂ de xuya ye, lê ne mirovekı̂ netewı̂ bû , xwedanê berjewendiyê xwe yı̂ kesayetı̂ bû , ez vê gotinê dibê jim ji ber ku ji axa min e, ji leşkeriya xwe pirr sû de girt ji aliyê Siyası̂ ve, jinke File zewicand da ku wı̂ li Ewropa bi cih bike.Piştı̂ Şoreşa Sû rı̂ xwe ji palpiştê n şoreşgê ran bi naskirin dide, ez bi hin hevaline xwe re min melmilanı̂ kir ji guhdana ragihandinê ji yekı̂ wek wı̂ re ku xwe mikurı̂ netewa xwe ne didı̂t. Ev dı̂menê Malva ye, lê mixabin di erebeya tabloyê min de yê n bi 10 L.S ne. Şê wekar Dilxwaz wiha got, ew şê wekarekı̂ navnas e bi tabloyê n giranbuha, rengê n wı̂ jı̂warı̂ ne, wê rek bû di bikaranı̂na rengê n gerim û sar, pirr wê neyê n bav û diya xwe di tabloyê xwe de bikar aniye, ta xurstê , bê guman hunermendekı̂ cihanı̂ bû . Zozan Bettal dibê j; Omer Hemdı̂ bi roleke bandor dilı̂st di hunera Cihanê de ji bilı̂ ku bû xwedı̂ goşeyeke mezin ji dı̂roka hunera Kurdı̂, di hunera Hemdı̂ de Kurdı̂tı̂ xweş xuya ye, axivtina wı̂ ya ku li ser min pirr bi bandor e, ew e dema digot:"Ev pê cı̂ sal in ku çı̂roka miletekı̂ hildigirim.. Arziwa min penaberı̂ û beyanı̂ di tabloya min de bû n, ziman û welat wê nexê zin ji cihê aramiya min re". www.pdk-s.com