Je I'"<J:' (1M 1" /l l... L. 1J'.nZ
.zztrCl E I/l
!?V -. pr tr "'g ' ,-
-'w
H E E M KUN D I G
.. ;
WW?,.
PER I 0 DIE K
E N
VOO R
0 MG E V I N G
--.:...._---~----_._
R . Vo rhol1 c 1. De l o3 t s t c f c od9.1 c prins e s t e Iz egem A. 'vand rommo 2 . Kind e rsp e l on 'ui t groo tvad ,:rs tij d ). IZ Gg t)ms c ambacht en V3. n vro ogc r 'Jn l'!-u : -Scho onmo. k orsb il z on · Alf . De J :1 n .. ,4. SitUClti ok :1'1 rt v rmdo schO '. mm3k n rsb'l zon 18,0 -1 ;H3' '\. B . 5 '. · SitU8 t L :k:l 9. rt v :m do scho onm'1 k c rsb o z cn ' I\ . B . 1850-1913 me t m0 <:;T d::m 10 wurm c mors. 6 ~ PWRICK SERCU A.B . 7. Iz eg ems o e r s t e wor a ldk3mpio cn : P . 8 Grcu A. B. 8 . Poct j 0 Gh '-. ki o r c ns b ccnhouw r: rij A. B . 9 . PEr TJE GHEKIERENS BEZNHOU"mR IJ + E . P . P . Dccl o rcq 10. De bl3.uW O kroon ll.Z. E . H. Kan . D'. k e n. Joz e f S obry 12.Z.E:H. K!\N . D;:!:KSN JOZEF S 0 B R y . A. B • 13~ IZEG1.::d: m:: VER PAROCHIES A. V'1ndromr.1G .14 .S cnp o rochi ,.) we rd g cvi o r c nd or::, ld. ,\ • B. 15 .Actuoel tj os 16. !\CTUEELTJ ES 17. AGR. ROGER BUYSE , BI SCHOP V'IN L.\HORE ~ob i: rt LGroy 18. NCl dc r r; Ktmnismo king met J,1GR . R . BUYS:C, O.F. l l. .\ • B. 19. Ka u t v :m d e PANJ AB 1118S IE 1 \. B. 20. K8:J. rt v , n d G PANJ ABfii I SS I E 2 R . Li: roy 21. Kringl ov en 22 Ledenlijst 1 962-1965
."
..
3d ~
J l l R G AN G
.NHS
2 on
.3
KERST IHS 1963
3 19 23 29
37
38 39
40 41
45
47
49
50 51 53 57 58 59 61 62 65 ÓÓ
..
_--
ApRESSEN: '''' ''''','''' '' '''''''''''''' '' ''' ''''''''''''''''''','''''''' ''''''''''''''' "' '''''''''' '' '''''''''''''''''''''''''''''' '''' ''''''''''''''''''''' ''' '''''''"""""'''''''''''' '' ''' ''''''''''''''''''''''''''''1 Voorzitt or: R. Vorholla, Insp ect our L . O. Heyos tnn t, 21, Iz agam Ond e rvOOrZi:l tt or : ..J " Bourg eois l'-'la rktstr ant; .. I z e gem S e cr e t a ris: R. Le roy Boomfor ac s tstr )a t,.51; Iz egem Re da cti o Ant . Vnnd rOfrun o , B l n uwh~isstrnn t , 54, Iz.ogom ' • •• tI
t., .' 1 . 111 "
II ti 11 f 111' Uil " ' I H fI' " I 10 ' ' ' ' , ' ' , 111 " ' " ' ' " , ' , ."
DE REDACTIE
,Ij" IU '"
ft 1111 11 ' " " , I ' II fl!"
,., 11 1"""" 11' ' " ', ""
' ' ' ' " ' , ' H,,, , .IH I,,, \l H"
, .. I
ti., H"'"" " '" ,' ""
1111" "" ' ' ' ' ' ' ' ' " ' " "U, " " ' " ' ' " " ' ' ' , ' " h it ... ,,,
'IJ ,:
VR ~\GT:
1. 11ec- r kort e r e bijdr'1gcn ov e- r div e rs e ond e rw e rp en, to b 0zorg c l1 o. ::lD bov cnv o r mc !l::d '1drós . 2; . . . d'1 t d o l c d e ~ di a vr ~geri t e st e ll on h e bb en 6v ~ r v e techil lc nd e ond e rw e rp en V,'1 n h eemkundig e '1'1 ra, ',d'1 t z u d e z e zoud en s c h r i f t e l i j k will en ~ o d o d e l e n O'1 n de r cd6 cti o .
HOE irfORDT HEN LID VAN ,, 11 TEN H A N D E ~ E li? ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,;,,,, ,,.,,,,,,;,,,,.,,:,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,., 1 . Hen ' k:1n p e r soo nlij k b et a 1 cn Cl"\ n d e h ee r Al b e ric DEP~EZ B:1nk v elD Ro osch r c , hrktstr"l'1 t, Iz og em I- .R • .40 32.87, ni et v orme lding: 11 vO or T en Ï'bnd e r c , j '1'\ rg '1 ng ., •• '•• 11, 2 . Mcn k"ln ook ov orschrijv on op do P . R. 95:76 v '1 n ' do B:\NK VAN ROESEL.\RE EN ~"EST - VL.\ ,NDEREN md d e vcrmCl'ding:
...., ..
11
ERl!;LEDEN STEuNENDE LEDEN ','lERKENDE LEDEN 1:
11 ft I" 111111111 1111111' " "'111 111" 111' " 111'
11"'" I t "
tt I t ll"1! I Hl' 11111 t
150 F 100 . F
75 F
Hl" II'I! tti 1111' " " ' "
" '11 1 t r It " 111.11 111 f II I I1 H "'III!t' I' 111111 t "lIll ft II Hl' 111111' ",lIlt IItll'II'"
""111 ' 111'" I., ,., 1I1I!t 11' 111 H H' 11""
'" I , ..... ,
. f .
. i' 1
ZIJT G OVER TT TIJDSCHR IFI' 'ECPTKONTE.NT, ZEtR D.\N OOK NIET OP EEN CENT ~
.
. ;~
. '.
'I!;
r
1rTa p ons
vonBRANO .~S
LA URAGU US en v : m GAND-
HERODE - ISENGHIEN •
d o l ~ Fl andr e , p 306 V9.c rnow'yck.
".
lIDft u'~url1~lf~ · ~lli@WJl1\~1]". \p~n~?5N~ ~fmtrD
OZ6~@\]~
In aansluiting met de bijdrage uver de verkoping van de 'prinselijke goederen te Izegem en omgeving in 1828 past wel een artikel over de laatste feodale heerseres ')veronze stad, ,Elisabeth .' Pauline van Gent-Merode, prinSes van Izegem en Masseme.n, gravin van Middelburg, burggravin van Ieper, gravin van L~uraguais, enz. \tJij leggen de nadruk op "feodalcll ~ prinses, . aangezien haar nakomelingen nog wel een zekere tijd d.e-:t~tel gev~erd hebben van prins of prinses van Izegem,~doqh niet meer de feodale bezitters waren van het prinsd("lm zoals dit in vroegere eeuwen het ·geval was. Ook al zijn ons van ' deze prinses sleQhts twee bez.oeken aan 8nze stad bekend en al heeft zij , . althans bij ons weten, .in de geschiedenis van Izegem geen andere rol ' gespeeld dan . he~ aanstellen van de wet en heiopstrijkènvan de,lêenrechtelijke inkomsten van het prinsdom, toch loont het welde moeite ria.der kermis te maken met haar levensgeschiêdenis. Deze geeft ons immers een inzicht in de manier, waarop 'fri vroegere èeuwen zo talrijke bezitt:i..ngen in handen kwamen van eenzelfde familie, waarvan de .leden, meestal zeer losse betrekkingen I'\nderhielden met de domeinen die hun toebehoorden. Dit word.t ("lP duidelijke wijzegeillustreerd door de levens- , geschiedeniso van deze prinses . van Izegem.
PRINSES VAN IZEGEM IlE VILA IN' S. : GROEIENIl BEZIT. In 1525 was, door het huwelijk van Margareta van Stavele, dochter en erfgename van Jan van Stavele, heer van Izegem en Emelgem, met Adriaan Vilain van Gent, heer van Ressegem, StoJanssteen, Wetteren en Kalken, de heerlijkheid var.. Izegem in he t bezit gekomen van het geslachtVilain van Gent. Ize gem zou aa n dit g eslacht blijven toebehoren tot aan de Franse Revolutie. Gedurende deze ruim tweeh\mderd vijftig j a ren zouden de bezittingen .v a n deze f amilie zich steeds verder uitbreiden en uitgroeien tot eender grootste erfgoederen uit' de voorbije eeuwen. Hiermede werd ree ds· een aanvang gemaakt onder Maximiliàanvan Gent(+I583), opvolger van Adriaan voornóemd, die door zijn huwelijk met Philippina de Jauche, vrouwe van Massemen, Westrem, Oordegem, enz., het patrimonium der van Gent'smet deze bezi t tingen vermeerderde. Iloor Philips I I verheven tot graaf van Izeg em, werd hij opgevolgd door zijn zoon Jacob Philips(+I62 8 ). Iliens zoon Philips Lamoral v an Gent ? (-:-1631) trad in de echt met MargaretaIsabell8.. de Merode, gravin van Middelburg en . burggravin van , Ieper 1 .Yrouwe van · Lannoy, Linselles, Houplines . en \tJahagnies in . de· kçu:isélrij van Rijsel-, . gravin v an Oignies, vrOuwe van Croïsilles, Wancourt, Vrancourt, Saint-Léger , Bullec0urt, Hachicourt en Guemappe in Artesië, barnnes van Herstal én \tJandre, enz. t.. . , EEN PROCES VAN HONIlERJ) J AAR. Ile f amilie de Merode bezat bovendien een schuldvordering van I milj oen 7000000 fl orijnen up h e t huis van Nassau, dit sedert de dood van Philips-\IJ.illem, zoon van Hillem 'v an Oranje en Anna · van Egmon t • ..' lrJillem,.de Zwijger wa s up 2 maart I55 Iop het ka steèLvan Buren gehuwd met Anna van Egmunt, gravin v a n Buren 'en Leerdam, dochter en erfgename van Maximiliaan van Egmont, graaf van Buren ' eh Leerd2Jll, ,en van zijn eGhtgenGite Franç oise de Lannoy, erfgename ~vqn Lannoy, . Lys , . enz. ' ,. r., : . Volgens het huwelijkscontract, getekend , o~ · dezelfde · 2 . maart 155I,sch<"nk Françoise de Lann0y aan haar dochter als bruidsschat de prijs van haar bezittingen te Ilrongen ··alsmede val'1 talrijke andereoezitti:ngen, met dit voorbehoud nochtans dat, wanneer.,ha ar dochter stierfv~6r haa~ of stierf zonder kinderen, of haar kinderen zLJnder kinderen, -deze bruidschat .z~u terugkeren naa rha:3.r moeder, indien deze nog leefde, of n aa:f. haar naa~te erfgenamen van· de zijde der Lannoy' s, indiE;m ' zij reeds gestorven was • . .~ v/at Franç0ise de Lannoy scheen··voorzieJa te hebben, deed zich inderdaad voor: Anna va:q. Egmont stierf yo~rhaar ;moeder, t'.vee kinderen . nala te.n d, ..die achteraf wel huwclen doch beiden z onder kinderen stierVen. '. _ Philips . de' Merode, graaf v an Middelburg, vÇlder van Margareta-Isabella voornoemd, en naa ste erfgenaam van Marie de Lannoy, spande tegen het huis van Nassau een proces in om de restitutie van de erfenis te bekomen. Ili t proces, dat bijna een eem·! duurde,
PRINSES VAN IZEGEM eindigde met de erkenning ,van de rechten der graven van Merode CJp het huis van Nassau. Aangezien dit l aatste de verschuldigde som niet kon terug beta len, kreeg het geslacht van Gentr Merode en Izegem de bezittingen van het huis Chalons-Oranje in het gr aafschap Bourgondië, die toebehoorden aan het huis van Nassau. VERDELING EN HERENTGINGVAN DE BEZITTINGEN. , Philips-Lamoral was ondertUssen opgevolgd gewórden do ~ r Zl;)n Gudstèzoon Maximiliaan, die in 1636 stierf zonder erfgenamen? z udat zijn bezittingen overgingen naar zijn brÇ>er Philips':Baïth2.zar (+1680), die gehuwd was met Louisa Henriquez de Sármiento., Onder hun zoon Jan-Alfons (+1687), gehuwd met Marie ...Thérèse ~e Crevant ÇI.'Humières, dochter van de hertog van Humières, pair en maarschalk van Frankrij'k , werd Izegem , tot prinsdom verheven. Door de nakomelingen zal thans bij, voorkeur de titel van "Prince d' ISèngh:Îen" gedragen worden. ~' Hier mag wel de Fral1se benaming "prince d' Isenghien" gebruikt worde:n, daar de heren van Izegem, die vroe ger meesta l te Brussel vei'bleven, zich thans in Frankrijk gevestigd hadden en volledig bij de Franse adel, ingeschakeld waren. Jan-Alfons voornoemd had 'twee zonen, nl. Louis, die de titel van Prins v an Izegem zpu dragen, en Alexander, gewoonlijk graaf v an Merode en Middelburg genoemd. De uitgestrekte bezittingen van dit huis werden onder deze twee zonen verde eld; doch aangezien Louis, n a driemaal gehuwd geweest te zijn, in 1767 stierf z~nder kinderen, werd alles terug verenigd onder zijn broeder Alexander, of liever onder dezes nakomelingen, aangezien Alexander zelf reeds gestorven \\Tas in I738~ twee dochters nalatend-, nl. Elisabeth-Pauline, de prinses van Izegem, over wie het in deze bijdrage g~at, en L~uise-Pauline. Deze laatste, gravin van Gent-Vila in genoemd, huwde met Alexander, hertog van Rochefouc aulden stierf zonder kinderen, zodat de bezittingen opnieuvJ verenigd werden onder ha ar zuster Elisabeth, die tot aan haar huwelijk gèeh andere titel voerde dan "princesse d'Isenghien". 'N EINDELOZE
R~EKS
BEZITTINGEN.
------------------------------
Aldus wa{ren de ,aanvankelijk beperkte bezittingen van de Vilain's uitgegroeid tot een haast eindeloze reeks domeinen:prinsdommen, graafschappen, burggraafschappen, heerlijkheden, enz. Van haar oom Louis had de prinses immers geërfd: het Prinsdom Izegem met Emelgem, het Prinsdom Hassemen m~-f_de ,:heerlijkheden \'/estrem, v/etteren, Kalken, Oord.egem enSme-t lede, het graafschap MiddelbUrg, het burggra~.fschap Ieper met Kromb.(3ke, Reni,pge, , Ooste ï " e n Coperv(')le (eins niet beKend)" Nieuwkapelle en Koekelar.e, alsmede . de bar~nie Ressegem m~t Bcirsbeke. "' " ,' , , , , .' Ui t dezelf'd'-e ' bron stamden de vele bezi ttingeh in. -de kasseIrij Rij-sel en ' in Artesië: de heerlijkheid :van Houplines,. , de Baronie van Croisillesmet de heerlijkheden Wancourt, Vrancoprt, Que" napt, Saint'':''Lé ger, Archicourt; de domei1.len te Frélinghien, Prémesques, Erguinghem, het burggraafschap Wahagnies, enz.
5
PRINS.ES . VAN IZEGEM . . Verder treffen W1J ln haar bezittingen nog aan: de heerlijkhe den van Linselles, Bla ton, Gajon, Va ljoli, de stad Charleroi met Gilly, Chateline au . en Lambres art , de domeinen te vlignars, Imsrode, Monn ars, Bury, Thiloy, Ravennes , enz.. .' . Na de dood van haar zuster Louise in 1772 kwamen ook de domeinen uit Boergo~dië, Franche-Oomté en Zwitserland in haar bezit: het burggraafscha p BesC'nç on met Montfaucon, Chatelneuf, Nozaray, Chatelblanc, Cha lamont, Vers, ' Montrivel, Argue'l , de baronie Arlay in de Jura die op zichzelf reeds meer dan 50.0. lenen en . a chtérlenen telde, het graafschap Bletterans met Sellières, Valampoulière, Lons-le-Saunier, Chatillon:, Orgelet, Chavannes, Montfleur ,S a intLaurent-de-la":'Roche, Jougne, · Montrond, Sainte-Agnès, Mirab~l, . Chätel-Guyon, enz. en in het 'graafschap Geneve de heerlijkheid van Neufchatel. . . Ha ar jaarlijks ink:omenwerd toen geschat . o-p minimum 90.0..0.0.0 pOnd; eén ~oor die tijd fabelachtige sn~,die geweldig çontrasteert met de benarde situatie waarin .zich toen het merendeel van
be:ç Î6j ~ .,.of"'L // .. ~ . ~~ ~\~:;;"N'l[ .
deFranS~llijke!.a~i1ie"
~
!" ,.!
....
:.. ,.....
/'/
.
/.
.............;:::. :> ""' "
..... :?
. (,
.....
./r;!!Y' . ·· .~
.
.;
..... .. , ........\
.... ,..
>;. . :,.." ..... 'oi,
... . '1
...... '
.. -',-,. ,. "
\ ... ~;:
......
" EEN t1NGELUK1GG HUWELIJK.
'"Ëi~;~~~t~:;~cl~~~~~~;~~SBS
-=---~D . .
van Izeg'em, was gE~boren te Parijs op 20. october 1737. Zij , werd grotEmdeels opgebraont bij haar . oom Louis, " prins van Izegem', die toel1-, g'ehuwd was met Margueri te de Grimaldi, .,"dochter' van de prins van Eonàco. Op zevèntienjarige leefUijdwerdzij uitgehuwelfjkt aan Louis de Brancas-Villars, . ·graaf van Lauraguais .. VoOr dit hüwelijk verleende :ç;odewijk XV zijn bijztimdere ins+'emming, ' een voorrecht dat de verloofden werd toegestaan, omdat de ouders van de bruidegnm, de hertog en hertogin van
PRINSES VAN IZEGEM Lauraguais, een z~erhogeplaats bekleedden aan het h«f en er zelfs logeerden, terwijl de. vader :van de bruid maa rschalk van Frankrijk was en bij brev:et van 23 april 1696 dezelfde voorrechten genoot als de hertogen. · ~ " Dit huwelijk, met grote praal ingézegend op 11 j anuari I755 F Z J U zeer ungelukkig worden, hoofdzakelijk door de schuld van de bruidegom 1 die als he~ prototype kan gelden van de toenmalige frivole en libertijnse Fransè adel .....Japenbedrijf en een zeker dilettantisme in kunsten en wetenschappen, feesten en uitspattingen, voorbijgaande avonturen en blijvende verhoudingen met allerlei dametjes ~it de adel of uit de toneelwereld, vulden de dagen der grote heren uit die tijd. De levensgeschiedenis van de graaf van Lauraguais kan men trouwens terugvinden op elke bladzijde der bingraphie van Sophie Arnould, een beroemde en tevens beruchte actrice .uit· die dagen. . DE GRAAF VAN LAURAGUAIS.
-----------------------
Geboren te VersailIes de 3 juli I733~ was Louis-Léón-Félicite,graa f van Lauraguais, de oUdste zoon ·v an Louis de Bran~ as1 hertog van Villars en pair van Frp,nkrijk, en va n diens eerste vrOU1.'J Adélaide d' 0, markiezin · van Framonville en gravin van Manicamp. . ·. Louis de Brancas 1 vader, was. in 1743 hertrouwd met Diane de Mailly-Nesle, die met haar vier zusters, de beruchte demois ell es de NesIe, deel uitmaakte -van de lange · stoet minna r essen v an Lodewijk XV. ~f De jonge echtgenoot van unze prinses schijnt ten ande re erfelijk zwaar belast geweest te zijn, want Dansaert n6teert over voorouders het volgende: "L'a1Il"ur coulaitfollement dans l es veines des Brancas~ et ,cela depuis des temps fort reculés. Dans c ette galerie de portraitsancestriaux, on peut citer quelques figures particulièrement typiques, telles oelle de Jacques de Bourbon, bäta rdde Yendóme; Julienne d' EStrées, .p ropre soeur de GabriellQ et toutes deux maîtresses de Henri IV; Suza:n:ne,\ Garnier~ •• et v o ;i~i la b.isaieule_ de Louis de Laura gua is , Marie de Brancas, qui passe pOÜT aVt ,ir Romme auteur de ses jours Ie bel abbé d' Estrées; enfin ••• : ••••• (')ette duches.se Julie deo Bourbon, enfant n aturelle de Henri de J3ourbon, également bisaieule de Louis de Lau. •.•• ~ • • " . ; ' raguals . '. In ~éR trek heeft zijn tij dgenoo.t Voltaire hem getypeerd, toen hij zei dat de Lauraguáis alle mogelijke eigenaardigheden bezat. De oorlog, de letterkunde, het toneel, de wijsbe geerte, de wetenschap, de feesten en partijen allerhande en ni e t het minst zijn galante avunturen maaktEm vàn zijn leven één rusteloze jacht. Hij beweerde de ni euwe gedachten v an zijn tijd aan te kleven, doch was' in ' de grond bezeten door een echte kàste-hoogmoed. Hij pakte uit met de bescheidenheid vaneeh amateur in de :ij:Unst, die uit liefhebberij verzen en tragedieën schreef, doch hij gaf zich voortdurend, met een zekere ijdelheid, uit voor een miskend'auteur. 00
••
000.
7
PR:r:NSE3 VAN IZffiEM
.., /'I
•
: '
~ .
Steeds en overal wilde hij zich in het middelpunt van de belang. stelling wgrken. In zijn . onverstoorbare uitbundigheid l a g iets van een onverantwoordelijke gek. . ~ .. . . ~'Men verhaalt over de Lauraguais de v.olgende sterk . typerende gebeurtenis. Daags na de slag bij Krefeld, waar hij zich buitengewoon onderschetden had, riep hij zijn of~icieren bijeen en richtte tot ~en de volgende wo~rden: ','Gij . zijt dappere mannen? ik "?en er getulge van geweest. Mäar W1J oefenen een slechte stlel Ult: op de grond slapen, ons tot de uitputting vermoeien~ en daarna een geweerschot krijgen. Dat past mij hoegenaamd niet en ik heb er genoeg van. Ik verzoek U mijn afscheid te .willen aanvaarden". Daarop verliet hij het leger om er nooit meen terug te keren. Deze beslissing legde hij ten andere vast in een gedicht~ waaruit tevens duidelijk zijn levenshouding spreekt: J' ai vu périr Gisors et perdre une vict'o ire, - OU je manq,uais cent fois de périrà mOn to~ . ; - . ' Man sang 'slir mes lauriers ' caula;i. t à. ;mon ret"ou;r: Cela m' erf dégoûta plus qu' on ne saurai t crnire, Qu' on en jase tant qu' on voudru, _ Apolloh peutrayer' man nom de son grimoire; NJn, les . nem filles dè Mémr,ire, Ami, h'en ·valent pas unede l'Opéra; Aux hommes comme nous on n'en fait point accroire: . J' abandonne Mars p0ur I' AInnur •••••• . Drie .jaar. na zi'jn huwerlijkne-emt Lnuis de Lauraguais, onder de naam van Monsieur Dorval, zijn intrek in het kleine hotelletje van... ·de familie Arnould te ;parijs. · Hij t oont er .. zich zeervoorko'. mend tegenover de ouders en zelfs terughoudend tegenover hun zeventienjarige dochter, de operazangeresSnpbA.e, tot ~peeh mooie ' morgen diezelfde Sophie en Mcusieur Dorval spoorloos ' v~rdwenen ZiJn'. Van .dan af begint tussen deze beide een npenli~keverhou ding, die tientallen malen znu verbrnken worden ' doch telkens weer hernome:q. en ... uiteindelijk zou blijven~voortduren tot aan de dood van d~ zangeres. In de l(op van de jaren kreeg deze vier kinderen, die alle door de Lauraguais erkènd werden. Ondertussen gaf zij zich met .andere mannen . af, terwijl de graaf telkens weer nieuwe geliefden v.and onder de · act:J;'ices . en danseressen van die tij d. . . . Het eigenaardige in deze v.erhouding is wel , dat . de graaf ' zijn v ele minnaressen r~yaal' onderhield, •. zodat hij tot 0ver de kOI? in de schul.den stak, doch zich tegenover S ophieeerder krenterig aanstelde.T0enhij op zekere dag naar Genève vertr~kken was om er Vol tai:r:eeen nieuwe tragedie van zijn hand voOr te leggen, schreéf S.ophie hem een brief, waarin zij de Lauraguais nog beter typeert ~ari Voltaire •. . Wij geven hier di~ . schrijven in vertaling:
PRINSES VAN IZEGEM
.. ' " ' N
.
Mijnheer mijn goede vriend, Gij hebt · een zeer mooie tragedie gema akt, ' zo mooi da t . ik er niets van begrijp, niet meer dan v an Vw handelwijze. Gij zijt n aar Genève vertrokken um er ··de l auwerkroon v an de Pa rnassus te ontvangen uit de h anden van Hr • .de Voltaire, maar hij hebt mij alleen gela ten ~ overgalaten aan mij zelf. Ik maak gebruik van mijn vrijheid, d·eze 'vrijheid die zo dierbaar is aan de filosouf~ om mij 'van U te bevrijden. Gelieve dit niet slecht te vindenr ik ben h e t beu te leven met een gek, die zijn k oetsier stuigesneden heeft en die wilde mijn vroedmeesterw:orden met het inzicht mij . 0: ook stuk te snijden~ L..aat mij derhalve t oe mij te beveiligen t egen Uw encyclopedische
~
' .. I
,.
.' .
.' .
.:p:':'.':
y. i!
.~:" . ':',..... ' ' ,',',
. ... . ,' .... ,' .. .,': ... : : :: : : . . ~--:.:
bisto~i.
Q
Q
Q
Q
••
....
"
.
; ~:, .
: . :: : : :;,': :
'-',
Terzelvertijd r .i chti;e zij tot de prinses de volge:oo:e bri ef: :· '~;:~:;··x·...""~
... ,.", :'" ',',',', ',',. ',..',--,:<~:??;~~~<:"
ti
....
.' hadame , "/~; .. Andermans goed brengt geen baat. Ik besef thans ten volle de waarheid v a n dit spreeklrJOord door de zorgen en de moeilijkheden, die mij bez orgd worden door het t goed, waarvan ik U beroofd heb. Vol beroull over mijn r f out en va st besloten deze niet meer opni eu\-! te begaan, ontdoe ik mij van de paarden en de k0ets en van a lle andere geschenken, die de graaf de Lauragu.; ais zo goed was mij aan te bieden, opdat hij mij, nu ik van zijn persoon afzie, niet zou beschuldigen van .. e en gemis aan kieshe id. Ik wil evenmin de twee kinderen behnuden, die ik hij dit schrijven voeg, aangezien ik vrees dat hun aanwezigheid mij v oortdurend zou herinneren aan hem, die ik voor altijd wil vergeten. Hij houdt immers van zijn werken en nij zal er mee ingenomen zijn, zo '.': > vert"\nde rstel -ik toch, deze . dubbele" editie terug in . zijn bezit te krijgen....... .' . . <Ik ben beschaamd mij tot U te wenden, want U zijt ÏYl:.
7' ~~!~ i~~:~~~~. ~~. ~~::~igdeo'
Ik ho 0 P dus
~ pU". de l-
i, l\
9
PRINSES VAN IZEGElv1' De prinses van Izegem behield de twee kinderen, maar de karos, de juwelen en andere geschenken stuurde zij terug naar Sophie Arnould~ samen met een rente van 2000 pond, die de zangeres maar aanvaardde op aandringen van de prinses. Na enkele maanden keerde Sophie trouwens terug bij de Lauraguais, wat haar niet belette openlijk verhoudingen aan te knopen met a'1.dere mannen. We zouden het met een,:vJestvlaamse uitdrukking kunnen typeren als" het was zak naarbezatse ". Na de Franse Revolutie trok de Lau..raguais zich terug op zijn goed te Manicamp, vanwaar lĂźj nog ' regelmatig br.ieven stuurde naar Sophie, haar telkens npnieuw uitnodigend haar levensavond bij hem te gaan doorbrengen. Dit is echter niet gebeurd. 4ijn wJlllgedrag dt>odde al spoedig alle liefde bij ' zijn echtgenote, die na negen jaar leed en vernedering de scheiding van \'loonst en goederen aanvroeg en deze ook bekwam bij vonnis van 13 juli 1764. Voortaan zou zij zich uitsluitend wijden aan het beheer van haar uitgestrekte bezittingen en , de opvoeding van haa r beide dochters, waarvan de oudste, Pauline de, Brancas 1 geboren de 23 november 1755, in de echt 'trad met Louis, regerende hertog van Arenberg en later prins van Izegem, terwijl de jongste, Antoinette de Brancas, gewoenlijk 11a,demoise.11e de Manicamll genoemd, in het klouster trad.
OP BEzOEK TE IZEGEM: DRIE VERSIES. ,
, -----------------~----~-----------
'. Zich niet : willendetevre'den s,t ellen met , de rappor-yen van haar ,:mtvangers, ondernam de prinses in 1768 een inspectietocht door:heen haar domeinen in het ,noo.rdEm. Op 8 , juni was ze aldus te H0uplines, en op '; 5 jUni ~eed zij haar plechtige intrede te 1zegem. Ove'i: dit bezoèk vertelt Kanunnik, Tanghe op blz. 167 vari zijn "Par ochieboek van Izegem 11 het volgende: " " Deze feest was a lzoo , wat netelachtig: de prinses kon geen vlaemsch en het meestendeel dergenen die daer behoorden te verschynen, wisten geen fransch. Niettemin haelde eenieder het beste fransch uit, dat hy kon, en de feest ging haren gang. Aen de kerkdeur wierd
PRINS:ES VAN IZEGEM'
zy v an de geès t e lykh Êüd i ngehae l d en dOQr heer :Ma.es 9koad jut or van past or Lust ~ verwellekomd, op . een onverwachte. wanier; . waeraen zy volkomen we l wist·te beantVJoorcleh . Men zou honderd keeren en no g raden~ zonder het te acht ~rha l en, op wat wyze, de koadjutor den aenvang zyner aerJ..3praek maekte Helnu. de g\ ;ede ' priester begon met de prinses lee~ing te v~ake n7 uit den doornikschen KatGchis. mus .. Madame, ze i de hy êtc s v ous chrétiemie? En de prinses ant woordde: Oul ~ p:::T 1& g::..~Êtr~e d.e :Dieuo :Danmaèkte de eyengenûemde koadjutor aen mevnn.',\V e en beva l :: . ~, g en wè~gepast ge lukWenschje, waerover zy 7 t en ui -CeriJte, v ol da en '/TaS. 's Anderendaegs ' t eekE?nde Hare Hoogheid gi~,d e lid vo or .den S t alenbcge , v o orá:~' tien. louis 'voor dood'. schuld betalende , \) P vooT\,raa:i'de dat er ~ na hare dood ~ ter' l afenis harer , ziel, een l i jk dienst ~z o u gedaen worden in de parochiale kerk, a en den autaer van S int-Jooris ~ Ha er handteeken bevindt zich op den g ildebo ek in de7,e~:, v oege ~ :De Gand , princes se d' Is eng:Ai en et de Marrlimes I! .. . . . Vanwaar Ka~YC:Ylnik Tal1.ghe dit -v:erslag geha a l d heeft , weten wij niet, want ~-: oals a ltij d gee f tcieze schrijver geen bronnen aan voor zijn geschiedz c hrijving . Van be :~l "'w at m:tnde!' p'1.toesiasme getui gt h.e~ verslag van E . HOI Maes zelf, !3oals dit voork;)mt in de paro chieregist ers van Izegem en waarva n E oHo Jozef Geldh c':c de stijds de vertalin.g bezorgde. I! Op 15 juni r(6 8 cl e 8d de pr~nse. s van Ize g e,m h a ar plechtige intrede in de. pa roc hie . De schikkingen Om haar in ()n~e·kerke te ontvangen, heef -t:; ens g etra cht yoor '; je Gchrij v en haar QPpertoez iener :D .. Cardinael ui ::; Ief 2r" Aan d:Lt. -Yóorschri ft heb ik niet wil len gehoorzamen, daar i:~ 'o è) :::'dee lde aai' het z ijn ' re c ht n.iet waS ( a ls zijn· de l e ek en geen g e e [:t e lijke ) cin d ' ~ülkdart:i_g e schi kk ingen voor te schrijven .. Zodus ~ z onder zij . .1. t:J chikkihgen in acht te nemen, heb ik ge daan a l e v o l g t~ He-r!'ouw de prins es is in de kerk gek0men tot c onde r den orgel (-~v enden' ce kerk f b('ven de meeste deu:ce) en i k ben te gengegaan~ Ik h 3b Z 8 m'3 t i,oJ e iriïge woorden b e groet . :Daar'na lichtelijk besproeiende , h eb ik ze met wijwater bespI': <)id en zij heeft aanstonds voorzichti g de vingers e~atl de l-CI.,oJis peJ gesi;oken . Ma2.r in het· weggaan ui.t d e k -:; rk he ::!' :iJ-c het een weinig harder ge daan , op· d a t · zij het z ou tk1.ï~--me n zien da t het gee n àanb i eding van wijwat e r was ,. maar een b p. s' pr o p i in 'S · ~ " 88x '~ m"' zij mi j ? z o het mij scheen, l ee lijk bezien heeft .. 11: heb ~ me"G de koo rkáppe bekleed en met gedekt en hoofde, haar e.;e l eeà. n aar de plaa·t s? dle haar tegen mijn wil binnen de koor was berei d ge ;·;e '.3:~ t ~) 'J p b evel van lJn{.:jen greffier de Heer · Duj a rdin en mGgelijks :D. Ca Td 'inael vOOrn oemd , en dit b l?vendien langs de Evangeli eka.1.-G? do ch c p ae vlakke vloer van de kapel. Daarte gen ben ik uitdrukke lijk , opg ek('men in bij z ijri v an het volk en gezegd dat de b i dbank mins ten s l angs de Epistelkantzou staan, tenzij de tijd ont brak en de prin se s r e eds aanwe '7jig was. Een troon of verhoog heeft zij ni e t 15eh 2.',1 , maGr eenvoud i ge k-ussens boven en beneden den bank om t ekniel en 9 en een zate er ac ht er. E:rl ' alzoo heb ik de ze gen met het Hoogweerdi~e·· gegeven,' ge lijk in het Lof met. ; assistentie van " de tHee he 'cèIl on de rpas too r s rmde r de zang van IfTe . Deum l audamu3 1l • :Dit gedaan zijnde heb ik de prins es met wijwater $
Î '
1:1
PRINSES VAN IZEGEM besproeid als voordien en ze met eerbied geleid tot onder den Orgel en ze in vrede gelaten. Welke zaken ik getuig äls gebeurd zijnde op 15 juli 1768. Getekend Maes, hulppriesterte Izegem". , ( ,J . Ge l ÇJ..hof:" TIe Kerk van Izegem per 2 5 jaar" - ])eMandelbode van 15 november 1952). " TIe derde versie is officieel en bij gevolg •••• neutraal! Wij vinden haar in het Resolutieb0uck van Iseghem I696~I793 en zij luidt als volgt: " Actum 15 Junij 1768. " Relaes van de plechtigheden dieder gedaen slJn aen seer " - hooghe, seer IIiogende ende seer doorluchtighePrincesse haere Excellentie Elisabeth Pauline de Gand van Merodes ende van Montmorencij, Princesse van lseghem, l1anlines, eta eta eta, gravinne van Lauraguais, eta eta eta,doende haeren Entrée ende nemende p.ssessie van dit haar Prinsdom van Iseghem binnen desen dorpe, den 15en Junij voorseyt. " Ten selven da eghe ontrent den drije uren naer middagh hebben ])heeren 'hooghbailliu Burghmeester Schepenen endre" greffier deser prochie ende Prinsdomme van lseghem ende Emelghem in corpore opgeve1ght van hunnen dienaeren ha ere v~ornomde Ecxel1entie geweestontfanghen Ter prochie van Emelghem Int gescheedder se1ve prochie ende degonne van Cachtem recht over het Eègael Straetjen op de straete leedende van T'geseide Gachtemnaer Iseghem, alwaer d\.'or den heer hooghbailliu ende daer naer door dengre~":,,, ,fiernver het magistraet sijn afgeleijt geworden aenhaere': Ex 1e de complimenten van gelucJrwenschinge;. 11 ])aer naer sijn gevolght in corpore alle de gulden binnen Iseghemme,t slaende trommels, vliegende vendels ende ,mus icale Instrumenten, te weten eerst het gulde van Ste Barbaraonderhouden met de ,busse het gulde van St Beb,a stiaen onderhouden met den hEl.ll<ftboge de confrerie van Rhetorica ende van het alderheijlighste sacrament het gulde van St Joris onderhruden met den stalencruysbnge. , 11 Ende naer dien bij de hoofden der selve gulden 00ck de complimenten waeren afgeleijt 1 hebben sij onderwijs hae re hoogheijt , s i ttende in eene c/"letse, voorafgegaen, te weten; het magistraet voor de ' coetse voor hun het gulde van St Jooris, .. voor die de gunne van Rhetorica , voor deselve het gulde van, St Sebastiaen, ende het gulde van Ste Barbara het voorenste 'endèalsoo ' haere Excellentie geconduisiert naer de parochiale kercke binnen " Iseghem. " , " 11 Alwaer de clergé in choorcappe aende grorte kerckdeure haere Excellentie ('lP dhandt ' gepresenteert heeft het gewijd water, haer .gec omplimenteert ende geleedt tot binnen het sanctuarium alwaer ' ter zijden den hooghen autaer op den cant van het Evangelie '1' ,0 " ', : haere Excellentie ghestel t was een fauteuillie met knielbank t aL P i j t ende cussens, die daer op geknielt heeft geweest gedeurende het geven van de twe~ benedictien van het Hooghweerdigh, ende 0
PRINSES VAN IZEGEM c.
t'singen vanden Te deunrlaudarnus ende oratien, daer naert wiert ',- h?ere hÇlogheij ,t op haeren knielbanck \-,'ederom up dhandt gepresenteert het g~wijdt \vater ende door de clergé in ca ppe geconvoijeert tot aende geseyde groote kerckdeure .. , " :Daer naer is haere Excellentie gegaen naer de Schepenen camer ?rdinaire a lwaersij verclaert heeft te continuiëren het magistraet ende vervolt de vacherende plaetse v an een schependom. 1I Naer dies is hae re h oogheijt gegaen naar het couvent v a n St Francois binnen desen dorpe, alwaer het gemeente der religieusen met hunnen priester in'choor cappe aende yoorpoorte hebben gecomplimenteert haerè 'Excellentie ende,naer op dharldt gegeven te hebben het gewijd water, haer geleedt binnen de cappelle alwaer ook ghestelt was fauteuillie met knielbanck tapijt ende cussens wa~rop ha ere h oogheijt was gestelt gedeurende het geven van de twee benedictien met het hooghwèerdighe ende T'singen v a n den te deum Laudamus ende oratie a ldaer, ende naer bij den priester ghepresenteert was wederom het gewijd "-later op dhandt v an hae re Excellentie heeft hij die geconvoijeert tot buijten ges-de cappelleo I! :Des anderendaeghs I6endito "ten' a cht uren en'àlf s' morgens is hae re Hoogheijt sittende in haere coetse voorgegaen door het magistraet ende t' gulde Vé;t,n St Jo~ris gheconduiseert naer de Kercke v an Emelghem a lwae r de clergé in c a ppe haere Excelhlentie aende grnute k erckdeure heeft ghepresenteert op dhandt :net gewijd water, ontfangen ende gècomplimenteert ende so.o geleedt inden hooghen choor a lwae r ges t 'el twa s een fauteuillie mei! knielbanck t a pijt ende cussens, waer op haere Excellentie geknielt heeft geweest ge deurende het geven v ande twee benediptien v a n het hooghw,eerd'igh ende t' si.rigen v ahden te deum Laudamus ende \. ) iJ'l a tie, ende na ~r dies' den heer pa st ur 'haerExtie wederom het gewijd water t e r h and hadde gepresenteert he eft hij in ca ppe h aer gecoI1voijeert tot a ende gesegde gröote kerckdeure. , <;r Van 'waer háere doorluchtigheijt vertr'Jcken is t en selven stonde naer haer stede v an Middelborg in Vla enderen. :Deze (lffici'ël e ver'si e stemt in elk geval niet uvereen met deze v an coadjut or lf.laes eh ,s chijnt ' er herhaaldel;i.jk me t nadruk op te wijzen, dat de prinses het gewijd water " gepresenteert wi erd op , dgandt". Twee jaar l a ter, ' narrielijk op 21 juni 1771, wa~'d e prinses opnieuw op bezoek" te Izegem.:Di tmàal is het vf?rslàg ' b.i,e.J.::Qver in het Resolutieboek heel wat kortertl. ' , ' , .' " Actum 21 JuÎJ.ij 1770., ., " Ten 's elvendaeghe -"vesende den~ octa eve dagh v a n he,t aldewheylighste sacrament heeft seer hooghe seer mogende ende seer doorluc'htige vrauwe haerè Excellentie Elisabeth Pauline van Ghend, van Merode van Montmc.rency, Princesse v an Isegl:cm, l'/famines, eta f gravinne v an LauraguLiS 1 eta et ~ eta~ alhier tot Iseghem sijnde, ~J van de gruote marot binnen desen dorpe tot inde kercke de processie gevnlght met eene fl ambeeuwe achter het alderheijlighste ende "
""
r'>
""
,
r
'
r
ghecommen sijnde inde gesegde kercke heeft haere hoogheijt voorséijt haer geknieldt ter selveplaetse al~laer sij geknieldt was " geweest den I3en Junij 1768, int nemen van haere possessie van des 'êm dorpe ende prinsdomme te weten op eenen knielbanck overdeckt met een tapijt ende Dussen , op den Cant van het Evangelie binnen den communiebanck ter sijdenden, hooghenautaer om aldaerte ontfarighen de Benedictie van het Alderheijlighste Sacrament, ,tot welöker gedachtenisse wij deZen alnier ten resolutieooucke hebben bekend ghemaeckt. ' ' , Volgens de Kerkresi ters >was er opnieU\V' herrie ,bij dit tweede bezoek van de prinses. De coadjutor wilde haar buiten het koor hOtl.den, maar tijdens de processie werd haar zetel binnen het koor geplaatst. E,H.oMaes merkt dienaangaande ,in hetzel~de , register op: 11 En alzo ben ik 1 als de benedictie gedaan was, ,aanstonds uit de kerk gegaan, hare excellentie op de plaats latende die zij ingenomerihad. Dat zulks mij grotelijks misgaagde, hebben deze genoeg bestatigd." EEN ECHTE VORSTIN.
-----------------
Op 18 juni werd zïj ingehuldigd als yrouwe van Wetteren en enkele dagen later ' was zij te Brussel, waar zi'j haar intrek nam in het "hOtel dtIsenghien", dewoning harer voorvaderen, gelegen op de hoek van 'de Kleine ' Minimenstraat en deZavel~ Het zou haar enige tocht bliJven door onze streken en ook ' het enig~ bezoek aan de stad, waarvan zij de naam: drueg. ' ', ., Na een dergelijke inspectietocht ' doorheËmb.aar bezittingen in Frariche-Comté, Bourgondië en 'het graafschap Genève ~" gaat de ~ , prinses zich vestigen te Arlay in de ' Franse, Jura. Zij döet er grondig het kasteel herstellen en terzelvertijd uitbreiden; um... ringeride gebouwen, die het zicht op de streek belemmeren, worden àfgebroken; uitgestrekte 'parken worden er aangelegd en in het stadje Arlay worden nieuwe geb0uwen opgetrokken; percelen grond die vroeger t()tArlay:1;lehoordhebben, worden teruggekocht. De prinses doe.t haar plechtige: 'intrede op 15 mei 1775 ,vr')orafgêgaan door een prachtige st0et ,en zijzelf gezeten ineen staatsiekoets, bespannen met acht Deense paarden; zij wordt gevolgd door een hele rij rij tuigen en ' goederenwagens en terislottedoor derjüg meicien en knechten. ' Te Ar1ay wordt 'een echte hofhouding ingericht en gedurende de volgende maanden moeten al haar leenmannen zich bij de prinses aanmelden om hun vasali te'i tophieuw te bekeYlnen, terwijl de afge. vaardigden der gemeenten haar re.chténkomen erkennen.! Deze bezoeken duren de gehele wmer en Arlay wordt als ' een echte hoofdstad, v oortdurend g,evuld met hooggeplaatste bezoekers uit al'le mogelijke gewesten. In 't vervolg komt de prinses elk jaar de zomermaanden doorbrengen te ArIayen blijft er soms" tot in november. Zo gaan de jaren,. Door verschillende aankopen weet de prin, ' ,, " sel? haar bezittingen nog verder uit t'e breiden en anderzijds is hef haar voortdurende bekommernis ~"iTeral tot , het minste van haar ~
"
",
14
PRINSES VAN IZEGEM heerlijke recfiten te doen erkennen en de da araan verbonden v erplichtingen door ha àr onderdanen te doen nakomen. Zij is nog de vorstin uit vroegere eeuwen en schijnt niet te beseffen, da t de tijden veranderd zijn.Wes~aan immers aan de vooravond v a n de grote Fransé- Revolutie. ' .:,
•
.
'"
In de wint er v a n 1788-89 ke ert de·, prinses ' t erug in haar hotel van de rue de Bourbon te Parijs. :De Staten-Gener a al worden _ ('lP 5 mei 1789 bij eengero e pen. Over a l is een opstan d i ge bewegi ng aan ft gr('leien. Reeds op 27 juli moet het ka steel te Arlay t egen plundering en v ernieling beschermd worden. In de hoofdsta d n emen ' de ' wo Ellingen toe en da arom _gaa t de prinses zich op 9 s e pt emb er op ha ar ka steel te Oignies in Frans-Vlaanderen v estigen. " ,' , :Daar ontvangt zij een smeekbri ef v a n een zekere :Duma s, zoon v an een gewe zen hovenier v an Arlay, nu v e rl open advokaa t, die haar v e rzoekt aangesteld te worden a ls behe erder v an een deel van haar goeder en. Hij is de prinses echt er ~nb e k end en zijn sme ekschrift z a l ,wap.rschijnl'ijk zonder arrtwoOrd gebleven zijn. Van deze weigering za l zij echter,.; h et slacht<Jffer worden. ' '- :De gebeurtenissen ontwikkelen zich verder np de bek ende wijze., AdeJ.. en geesteli-jkheid worden vervolgd. ' In haar woonst te Arras'~ , x;aar de prinses zich' sedert, 1792 gevestigd h e eft f word en huisz0ekingen uitgevoerd. ' Haar bezittingen Wbrden a angeslagen en tenslotte, op , I n ovemb er I~9.3 ,wordt , de prinses a angehouden, S Qmen III:e,:t al,l en ,di e op dit ogenblik in haar trlienst waren. Op 2 december wordt ' zij na ar Par;i.jS.('lvergebl'acht en er onder 'bewaking g esteld ,in haar huis , van de rue de LilIe. Begin 1794 wordt zij npgeslr)ten in het "prison de la Petite ' Force" en op 28 j anuari overgeb:rqwht ,naar ' de Con~ierge:rie, tr.-en "de wachtkamer v a n oe :Dood" gE;iheten • .... ,..
..-
PRINSES VAN IZEGEM
', r ,
?\y~">"':"'--II-,-/-,~"I""'-'- ,-_
J.-
'· 1
:~ '\ l
" ,t
~"
"
1b
\
J,
~
( - ' -',-.
' /'
" Vul'oï-donnancede ' priSe , d E) corps r endue ledit jour 15 plu:vi~sè'~contr~ lesdits femme Laiira guais • • • • • ',' ", " " ' " Le tribunal, 'äprès ' avcüf ,. entendu 1,' accu';' sateur public ' sur l ' e,pplica tiQn de la loi, "Oomdamne ElisEib eth-P§.uline G:ifud, femme Lauraguais,Pierre~Louis Pierre et Philippe-J oseph ~eti t à~Üipeiliede inort, conformément à 1 'articIe • ••• ! , ' " , ti jjécläre les biens des'Jdits , fenlme Lauraguais, "Pierre et:Petit "ac'quis à la république française, cnnformément à l'article •• " Ordonne qu'à la diligence de l'accusateur public le présent jugement sera mis en exécution dans les 24 heures, sur la place de la Révoluiion d~ cette vilIe, imprimé, pu-
,
. '
PRINSES VAN IZEGEM
. :
blié et affiché dans toute l'étendue de ' la républiQue et notamment dans les départements du Nord~ du Jura et du Pasde-Calais. "F'a it et pronincé le 18 pluviose, l'an deux de la RépubliQue à l'audience publiQue du tribunal, à laQuelle siégeaient les citoyens Pierre-Franç0is Dumas, Tice-président, Antoine-Marie Maire ••• " , '
. .... - -_ _......J.
.. "
... .'
:'.:- 'l
," . ' ; . r
~..;.;.,.,..._ •• ;.:.: ••..;... . - -...... ..:..;.. .. ..;.;•.:,;. •• ~ •• . .:.;,;. •. ~ •. ...:::; •....;.; .• ,;......-....r-J~-~
Dezelfd e Pierre-François Dumas, vice-président~ vroeg later, als beloning voor de diensten bewezen aan de Republiek, het kasteel te Arlay. Hij bekwam v uldnening en had reeds zijn beide zusters ~p het kasteel geïnstalleerd, toen hij zelf het Int enderging ván de prinses en van nntelbare andere slacht offers~ ep 28 juni 1794 viel ook zijn hoofd op het schavot. Bij test2ment van 24 mei 1783 had de prinses van Izegem haar eudste dochter L()uise-Pauline, gehuwd met Ll"uis-Englebert, ~rins v an Arenberg, aangesteld als haar ' algemene erfgename met dit voorbehoud nochtans dat deze aan haar j~ngere zuster kloosterlinge een rente diende uit te b~t alen van 30 000 pond. Aan haar kozijn, Willem-Louis van Gent, markies van Hem, die de familienaam moest voortzetten en de familiewapens mocht voeren; had zij reeds tijdens haar leven, in 1761, de heerlijkheden van Lomme, Lys, Englos, e.a. geschonken, samen met de domeinen van Linselles, Blaton, ItJ igJ'lars, Imsrode, Bury, Monnars, Thiloy, Ravennes, enz. In haar testament bepaalde zij dat hem ' nok het kasteel Tan Arlay, samen met haar talrijkebezi tt'ingen in FrancheCnmté ··m oesterinvergemaákt vJorden ·mi ts eén r 'ei.l.te van 12.000 pond, door hem t.e ,betalen aan zijn jongere broèr e. Het zou echter aanlopen 't ot in I800; toen è.e -9~le tribulaties van de Franse Omwenteling enigzins voorbij waren, vnoraleer haar erfgenamen gedeeltelijk. in het bezit konden +reden van haar nalatenschape hTat,hiermede , te Izegem' eno1Jl.ge~ing gebem"d8, beschreven wij in een voorgaande bijdragee Samenvatténd menen wij te mogen besluiten, dat deze l aatste feodale prinses van Izegem, in haar halsstarrig vastklampen aan' . eeuwenoude preroga tieven~ niet meer van haar tijd was. Zij had . ' 1~ de historische evolutie van haar tijd niet begrepen. Toch mag zij { 0
PRINSES VAN 1Zm EM
in haar plichtbesef en trouw a an het erfgoed der v aderen bE'schouwd worden als een lichtpunt midden de diepgezonken Franse ade l van de 18e eeuu. Rtl, V'EB.HOLLE
, ..
~..
-
"
, Het 'i'lo. p cn v 'm d IJ h ortog BRANCAS d o LAU :\AGUAIS ' (Ui t J - B. R i () t~t Elp - Atmo,rial ·-Génér:Tl Illustré b lz. CCCIn.) ", ' ;:' ,,"
-,
\' ,
. ".,
.:
"
l
..... . ,
..,
o " Bibliographi~:
,
" . - , ,?,\ Als basis voor deze bijdrage namen W1J het werk ',van,G. :Dansaert: Une grande s'uzerairie aUXV1l1è.mesiècle ,: Fl,lisabeth-Pauline de ' Gand-Mérode-Isènghien, com-t;;,esse de Lauraguais. , "" Bruxelles, Editions :Dewarichet, 1943. ' ' ~e gegevèns' ',betreffend~de graa-f de Laurag;J.ais ' ontleende:rt Hij g'r otendeels aan "La Vie amoüi'euse, de Sophie Arnould " van André Billy ,Edi tions Flammarion, Pariá, 1929. , . -;. , . Andere br unnen werden in de tekstvérmeld. .
,lB '
.
R. V.' -~
,
'l .
.
'
r · tn1~ 0 ', .. . \:dj
r.:~~li~ . rJ!~ ."e /) r .\J))J(I~ ~~ ./~~ - ~\~~[J~ ~~))} (0. \;)
//z..
, .. , ~ '. .. )rJ ~ .. '. ra' ~ \~~~::~>:~:~i\?,\~r-" ,'?' f, ) , '. . J ., " ~ (\ ~ \ ",,'\>:~::::\?:~;;~~~':~,:\:::: '~~ \ L ' ., ". ~~ . '~.'. \/ "'-l \ .:l~·:'~~~, ,'
BAL OF KOP. \ ' '\'\ . ) , ::<::~{.>:::>~ .';~,~ :~;,;>::f.,~ ,;, '·,\,\.\,\·.\,\0\'·:\,:,·' ~ ':.'~" ···'\:· ·.", ,:,,:':'~"<.: -De spelers wierpen driemaal omhoog met de b~i'r 'teg~n'\ de muur. Ze vatten hem weer in de handen. De vierde ma al moest de bal botsen op de kop van een der spelers. [',' fiste hij de bal met de kop dan moest hij langs de muur gaan staan. Zo ging het door tot er maar één speler meer met de bal werpen kon. BLOKKEN. ,Dit spel werd gespeeld in de kersentijd. Daartoe gebruikte men de twee potjes ,van een kersenpit. T\..reekinderenspeelden tegen de muur~ ,. " ' ' Ieder zette in. B. v. 2, 4, 6 kersen~j,tten(~ten~n). A gooide dan de twee potjes tegen de muur. Er ,lçonden zioh drie gevallen voordoen: ' " le La gèn dé 'potjes met de bollekant bovan ~ ~. dan wa s 't BLOK. 2. Lagen de potjes met de hollekant'boven ·c =7 ~ dan was tt PIEP. 3. Was er eën blok en een piep dan was tt MILLEBAAR(D).
'. :"': .
'C7, ~
Was ft nu blok dan mooht de werper de ganse inzet als de .., zijne beschouwen ., 'vlas" t :piep dari mocht hij enkel 4 stenen 'nemen. it{as 'tMillebaar( d) (:Hiddelbaar) dan mooht hij enkel 2 stenen nemen. ' Als A en B elk geworpen ha~den dan deed ieder weer een nieuwe inzet en 't deed er niets troe of de stenen alle weg WRren of niet.
BOKSKEN STIJF. "
-- ,
liJen speelde met drieé·n. A stond met de rug, boomreoht tegen de muur. B was gebogen met ,h et hoofd tegen A.-. 'e moest op de gebog,en rug van B springen. Als C op B zat,paardsgewijze, stak hij 2,3,5,6,7,4 vingers omhoog en vroeg aan B: Hoeveel steken er op? Braadde er nevens ,en moe}t blijven ,staan ' terwij 1 ('. opnieuw .' rrioohtspringen. B ràadde er op en ' dan mooht -Ä ', springen, B werd 'de bokenC moest gebogen staan en p~ard zijn. " ' Zo ging het spèl door. ( 't Was een gevaarlijk spel en ver,... , boden). ' .
19 /
KINDERSPELEN
....
,:
BOOM (De boom wordt al l angs om dikker). Veel spelers gaven elkaar de hand e 't Werd een lange rlJ" opgesteld volgens grootte. De eerste (grootste) stak ,zijn arm omhoog en al de anderen draaiden rOhd hem. Al draaiend zongen ze: "De boom <il:Jie wordt al 'langs om dikker'". ' UL~èer ze nu allen rond hem stonden, dan liepen ze in de tegenovergestelde richting, van de eerste keer, al zingend: "De boom die wordt al langs om dunner(dunder)". Daarna hernamen ze. BOSSEN. Het bossen was een knikkerspel. Er werq niet met gelijke knikkers 'g eschoten, maar er werd met' een grote knikker gerold. Deze grote knikker (ma rbel) werd KALLEBOES of BOLLEKET genoemd. BOTERHAMMEKE SNIJDEN. tt/as eigenlijk' g"éèn spel maar een toe passing van de veerkracht van 't water~ Men neemt een ZEILDE8.KEN (een plátte steen of een stuk schalie) en m~n'werp-e het schuins op 't water. 't ' Zeilderke hotst en botst él'rie, vier keer op de wateroppervlakte. Dit heette "Bote rharnmeke snijden", BUF (Boeuf). Is èen spel dat wel geleek op KATJE-DOORLOPERS. 1dilde speler A van de achtervolging af zijn ', dan moest speler B op de rug van de boeuf (kat) slaan . -De kat moest dan speler B achterna zitten. " ' " Kon de boeuf nu speler B ,raken, dan gebeurde ,'I t spel in omgekeerde zin. B werd ' nu boeuf en moe,st dan op zijn beurt de oude boeuf zien na te komen en te raken. CONVOOIKEN SPELEN. ' Een vermaak van de kleinen dat er in bestnnd een trein na te doen. 't Meest vermakelijke ervan was: 't fluiten, 't station p 't oliën van de wielen en dergelijke dingen meer. In grootva ders tijd was een trein eén bijna uitzonderlijk voertuig. Vele kinderen werden beloofd dat ze met hun eerste commUnie (é3..a:rl lIjaar) eens mee mochten naar "Kortrijk foor". Velen konden 'na zo 'n belofte de volgende nacht maar niet in slaap geraken. Ook werden vroeger rijke huizen, in de buurt van een spoorweg, van bijzondere torens of platformen voorzien, liefst " zo hoog mogelijk gelegen om aan de bewoners toe te laten, .', van o,P die uitkijk, de v.oorbijkruipende treinen zo lang mogelijk na te turen. ', ,
KINDERS PELEN ,. L .
:DANSEN . Koordspelen voor meisjes. 1. Jup dansen . (J up zijn Frans). Er werden drie dappere sprongen naeen ' gesprongen en daarna één sprong zo hoog mogelijk. .. 2. Altijd. Men Qegon nJ-et drie trage sprongen en daarna altijd sneller en vooral zeer hoog. Men danste zolang men er niet aan was. 3. Twee en de v.:Lerq.e . Me:q. sprong met twee · in de koord. Men riep: "Twee en de vierde" . Er sprongen er twee bij. Men danste zolang men er niet aan is. ' 4. Katje in .de koord. Men riep: "Katje in de koord" en er sprong een in de koord. Zij die achter kwam moest altijd dreigen in de koord te springen en zo maken dat ze degene r a akte die danste. 5. Rozenbom. Iemand sprong in de koord en bleef dansen; als nu diegene die er achter was, drie ' sprongen kon mak.en, in de koord, zonder dat de eerstehetwi:9t, dan was zij eràan en moest ze draaien in de p~aats . van de andere • :DIEFKEN SPELEN. Er werd een kot gemaakt en twee gendarmen gipgen om een dief. :De dief werd gevangen, gekoord engébonfien en met de nodige tegenstand na ar 't kot gesleept. . :DRUPPEN • . ~vas een spel ' dat · alleen .metTWEE 'kongespeeld worden. Ieder gaf een knikker. Een van'Ae spelers liet ze vallen, zodanig dat ze op elkander klonken en zo uiteen vlogen. Hij die de knikkers liet vallen, nam nu de zijne en schoot naar de andere .~Hij mocht twee keren mikken, en de derde keer 'erop schieten. Raakte hij hem dan werd het de zijne; miste hij hem, . dan was hij hem kwijt. :DUVELKE PEK • . Is eigenlijk geep. ech.t spel m,aar een gewoon kindervermaak. Ze hadden een vlierstoksk.e n en . daarvan. hadden ze 't merg ui tgehaald. :6e hadden er een mond ., neus en ogen op getek;end en onderaan een spinnewielnagelken ingestoken. Zu was ft· :DUVELKEN klaar. Ge mocht het nu smijten en werpen waar ~f~1 hoe ge wilde f ft bleef altijd rechtstaan op zijn nagelken. (In plaats van een nagelken streek men er soms pek ~an).
KINDERS PELEN - - --------- -- _.._---------_.- -- ._---_._--_.. __..._---
--_.__.._---- ._--,
ELLEKES DIEF. Voor tt spel ,. aanving, besprak men hoever de ELLEKES DIEB" zou moeten lopen. Er ' speelden ze er veel kinde ren mee. Men kW8111 overeen wie de ellekes dief zou zijn en wie zou meten('t zij door keuze, 't zi j door aftellen). " . De kinderen stonden op een rij tegen de muur. De DIEF stond n aast een speler die op 'n hoek stond. De t elle r of de meter kwam ·af en telde: 1, 2~ 3 7 4 •.••••• Terwijl h ij aan ' t t ellen wa s, li e p de ee rst~ · weg en plaatste zich a chter de DIEF. " Ik ga nog eens zien, (\f ik nog geno eg ellekes heb" zei de tell er en hij begon: 1, 2,3,4 •••.• " Er is e entje weg" r~ e p men. "'t 7;al wa ars chijnlijk in de schouw zitten" zegden de ande ren. Zo ging het spel door, t ot a lle spelers a chter de dief stonden,. Dan zei de t eller: "Ah , gij hebt mijn ellekes . gestolen, ellekesdief" • .Alle kinderen namen hun z akdoek, l egden er een knoop ron en sloegen de elle kes di~f di e weg liep tot aan 't vooraf be'paald doel . Er we'rden twee nieuwe spelers gekoz enen '.t spe l k on weer opnieuw beginnen. EIKE~
LEGGEN (In Katjesspel z,oa ls "BDF".) · De spe;ters zaten op hun kniee'n of o'p .h un hurken in e en cirkel. 'Er ging ééJ;l rond met · een opge rolde zakqoek( EIKEN) ook~ met ~b a l, - al zingend :
1
l\
~
~
~
.1
I1
&
1
-1
'5
\ .
-1
-1
~,;
f)
\
'k Zal mijn eik en haast gaan leggen , 'k zal mijn hinneken ,, '
'5
\1
haast gaan spinnen. H0el onverwacht l aat hij z ijn zakc..oek v a llen acht er de rug van één der spelers. Nu zong hij: 11 0 b l' 1 ~ \ 4 0 011 " Mijn e iken ligt al. I ede reen keek om en die bij wien het l ag , r aapte het vlug op en li e p de zanger na. · Kon hij die zange r krijgen,dan mocht hij zmjn oude plaats wee r innemen . Werd hij echt er zelf door de zanger gera akt, dan moe st hij EIKEN spel en en een pand in de cirkel af geven (= een schoen, e en muts, een sjerp, of een ander kJ" ed ingsstuk). Na een z eker e tijd gespeeld t e hebbén~ moesten deze die 3 panden in de cirke l staan hadden, doo r de KARDOEZ EN lopen . Dit gebeurde a ls volgt: De winnende spelers plaatsten zich in tw ee rijen, ieder gewa pend met zijn zakdoek, waarin een st(i:;vige knoop was gelegd. De verliezers ' moesten dan drie ma al tussen die rijen door lopen onde r een ~ui v an zakdoekslagen(= Kardoezen). . Deze die . met 't eiken lie p, riep ook van tijd tot tijd: Ledrum .. ~. Ledrumo •• Le ts; Al die omkijkt krijgt een plets (=klets).
I ".
> ••
IZEGEI-SE SCHOENMfl KERSBAZEN
TUSSEN
1800 - en 1850.
I. BULKAERT EDUARTI -Overleden' te Izegem ' de 190901887 oud 66 jaar. " Zijh huisvrou~r Mathil de \'lallaertgeboren~te Izegem de 20. 10.1820 is er c~erleden de 3007.1911; Ze woonden in de Kruisstraat, waar nu de Gilde staat.o 2. BOURGEOIS JEAN ~ G0.boren "ce Izege:n de 22 ~ 12.1799 en er overleden de 9.4.1887 1 gehmv"d met Thcr :2s ia ])1 Art :. j 8 , ge.boren te Izegem de 25.1001808 en er overleden de I7.I1 0I890, woonde in "de Gent s tra at ne';,--éns . "Het Da::n'berd". 3. BOURGEOIS HENRI ~ Geb oren -Ge Izegem de 14.11.1838 en er overleden de II.5",I92 ~. , was ' gehmd met· Desaer •.••••• , geboren te ' Izegem de I6.4" 1874 on er , gestorv.en de 17 ~2. 1905. Henri Bourge.ois woonie in de S"C ~ Hiloniusstraat , en bOU1.vde een prachtig woonhuis in de de Pélichystraat,dat thans bewoond is dOor Dh:::'. Oota a.f Si,:'1t obin. . Als reklaFl,rn. Rtak e en r oda laars "boven de ingang van dat woonhuis. ~enovens . zijn solloenzaak was Henri~'toel~e~:te::, in de grote k e:,:,koo -', 4. BRAL FLORENTYN GUILLIEa GS ... Woonde in de Kruisstraat. :Oe helft van zijn WOO:nl1",U.,8 besta at nog e;n is gelegen nevens de brouw~rij van J'ules R::e :::-:- el" . Florentyn Bral \"'as ge -t:~ ::,u ·.,d. l:.et Théresia Renier. Ze hebben acht kindc:!:'en ' groot gebracht p 'Vraarvan er zee Ül da schoen- nijverheid zi~nwerk ~aam ge ~·tGcst. Hil werk:te voor een Ize.,'" gemséklienteel en deed de 'markt van Db'srnijko 5. CLEMENT FRANCIS JACOB - Z00n van 'Hilariu~ en Maria JOQ aba Itoeleris, werd geboren "te Izegem dè' 2509.1779 en is er overleden de 11 03,,1864 .. Zi jn ec:t 'cgenote Marie-Anne-Th8:!:'esia Abeel, geboren de 23.I.I783 is al1;lie.r riverleden de . 8!>I2. 1847. Francis Clemen't, n oemde men Sissen Lei:-eno. Hun ze'on
~?
'.......... .vERDWENEN , .
-----,-~
. . ~
;
.
Z4
A..~I8A crnTEN . . . , . i
~
I
. .-
•
•~
6 . CLEMENT JEAN - In de vo lksmond Jean van Sissen Leiren, werd geboren te Izegem de 15.7.1810 en is er overleden de 19.1. 1880. Hij trouwde de 10.5.1837 met Virginie Berla mont, die geboren is op 12.11.1881 en a lhier overl e den de 1 . 2.1881. Jean Clement woonde in de Roesela r estraa t N° 35. 7. ]IERICK PETRUS -CLEMENT - De vrouw was de docht er uit de KlakkeG Hij woonde op de Grote ~~ rkt. (nevens de pompe) . 8 . DIEfUCK EDUARD- VANPACHTENBEKE - Alhi er geboren op 18 . 5.1800 en gedoopt ~n zijn geboortehuis door de ondergedoken onderpastoor Petrus Dionysius Van de Meulebroucke, is te , ,i Izegem overleden op 3 . 2 .1875. Hoonde, in de Brugstraat, ':. " Zie zijn -l evens.b eschrijving.. . . . -.. . 9 . DIERICK EDUARD-DELOBELLE - \';oonde in de Gentsträ at rÏr 43.Nc: zijn nverlij den heeft zijn weduwe de schoenz a ak voortgezet. Dit onder de benaming Thérèse Dierick. 10. DIERICK A:NNUS - \'J u ond~ ' in d,eRoeselar~straat, r echtover de .00 Lo Vrouwstraat . / :: .' . . 11. DELDAELE LOtJIS . .;; In de Brugstr aat . 12. DESCHEERSSCHIETER - Woonde in de Kerkstraat en b e z ocht de markt van Àv elgem. 13. KESTELOOT LOUIS-VRYGHEM. - In de Hondstraat. 14. NONCLE PETRUS - BUYSE - Zoon van ' Louis en' Théresia Cottignie , geboren in 1810, woonde in de Brugstraat. 15. TANGHE- DEMUYNCK - Woonde in de St Pieterstraat · en is n aar Rumbeke ' ga an wonen . 16. VERBANC K FRANCOIS - Overl eden op 160II.1895,01id 84 j aar, was Prefect van 'de jongelîngencongrega tie . Hijwöónde in de Brugstraat en deed ' de markt van Avelgem. ' .... . 17. VANnE WALLE PETRUS-RENIER AMELIA - Geboren te Izegem in 1773, maakte nog s cho ~nen toen hij 96 j aar oudwá ;:3 .. . 18.• VANnE WALLE JOSEPH-NONKEL THERESIA - Geboren de 29 .1.1805 en te Izegem ;~verleden cp 5.11 .I867; tijdens n et ,nnenni.aa l, up het feest van St Crispijn, in IHet 'Paviljoen", l okaa l van ' de verenigde schoenmakersbazen , op de Koornmarkt . 19. VANnOMMELE NARDJE "':' .Afkomstig van Ronse, · woonde ·.in de Brugstraat. 2.0. VROMA.NHENRI - in de Wijnga ardstraat . 21. VANFLETEREN BROEDERS ~voonden in de Orrmiegangstraat " De J)r aamhut ".
. ... . .'
,- -"---------- - --- ------- ,. _--_.•.__..
. VERDWENEN AMBACHTEN
- - - ---_•..._----- _.._._ - -- - - - _ ._- --- - - - - _._--- ".,----_.. --- _._,.
':.'
" ,
"
, IZEGEM3E SCHOENMAKERSBAZEN DIE WERKTEN MET MINDER DAN 10 WERKLIEDEN. .' 1. BOURGEOIS SILVIN - Geboren teI:ç;egem de 1608.1850 en er overleden de 16.8.1917, gehuwd met Eulalie Van Antwerpen, geboren te Izegem de 29.9'01852 en wonende in de Kruisstraat. 2. BOURGEOIS AUGUST ., - Geboren te Izegem de 28.10 ,1854 en er' overleden de , 26.5.I920, gehuwd met Mathilde Samyn(bijgenaamd Zwarte Bourgeois) vJoonde in de Roeselarestraat , recht over de Siskens. August is een tijdje vakmeester geweest aan de verbeteringsschool van St Pietersveld te Ruiselede. 3. BOURGEOIS HENRI - Geb~ren te Izegem de 14.11.1839 en er over, leden de 11.5.192 I, gehuwd met Elodie 'D esaer en wonende in de St Hiloniusstraat. Hij , was ' eveneens stoelzetter in de grote kerk. Omstreeks 1890 bouwde 11,ij een nieuw woonJluis in de de Pelichystraat,nu bewoond door dhr. Octaaf Sintobin. Boven de ing~ngsdeur ,had hij een, schone rodè laars geplaatst als reklame. " " 4. BOURGEOIS JEÀN ~ Geboren te Izegem de 1:t.12 .1820 .en er overleden de 2607.1882 1 gehuwd met Nathalie Vanneste f geb eren t e Izegem 'de 6.9.1818 en er overleden de I3.I2.I879. Jean Bourgeois woonde in de Hondstraat in. "Craenenburgh" {:tlwaar een cri~pijrisgildz1jn . lokaal had. ,5. C.A,NNIEREHENRI - Geboren te Izegem de l5. 1. 1862 en overleden te Emelgem de I7.4.I947, ' gehuwd met LeonieVanacker, Hoonde , in de ,Brugstraat en na 1900 op de Emelgemdam. 6. D'ARTOIS EIÜEL- ,\voonde in de Gentstraatenwas de leermeester van"Léon ' Defauw. Na zijn huwelijk heeft h~j schoenen gefabrices:ird in de Kortrijkstraat. . . 7. DECOENE LOUIS :DAVID - Geb ,'ren te Kortrijk de 21.4;.1810 en overleden te Izegem de 24.12.1876, gehuwd met Amandinne Nonkels. Hij was meestergast bij Eduard Dieriek tot in 1870. Dan werkte hij, door tussenkomst v an Dubonnet,leerhandelaar te Rijsel, voor het frans leger en nadien vöor een plaatselijke -;
kliente~l.
8. ' DECLERCK CHARLES - Geboren te Klemakerke de 2507~I865, gepensioneerde onderwijzer van St Jozefsschool ' engehuwd met Emma Tanghe. Deze was geboren te Izegem de 9.7.I862 en is er ~verleden de 29.4.1935. Emma Tarighe stamt uit een oude schoenmakersfamilie , en bestuurde zelf haar schoenbedrijf • Ze ' sneed zelf de nverleers en gebruikte daartoe nog, zoals dat gebeurde in de oude tijd, een schaar.Charles Declerck zorgde voor de verkoop, gaf schoenen in consignatie tegen borgstel-9C ling, gewoonlijk 2000 fr. Na hun huwelijk woonden ze in de LI Papestraat en later in de Gentstraat, recht over de brouwerij
_-_.
_ - -_._ ------- _._ --- - - _.--_.. - - - -- '-"VERDWENEN AMBACHTEN -_._- - - - - - - - -_.._-----_. __.__.. _- -------_._- -_ .•_ ------ --- - .... _-- --_ _------ _.- - -
....
.....
'- '-'-'_.-. _.....- ..
Carpentier. In 1914 zijn ze uitge";eken naar Engeland en bij hunne terugkomst hebben ze het huis :D'Hooghe gekocht in de Nieuwstraat.
9. DBJUYFERE ALOIS - Was getr ouwd met Verhaeghe, 1doonde in Het 10. .-. '
II. 12 .
13. 14.
Kanon, a lwaa r een crispijns g ild haa r lokaal had. La ter wuonde hij op de Grote Markt in "Café Francnis. :DEL:DAELE EMIEL - Gehuwd met Pharahilde Lavroul"] \voonde in de Brugstraat. DELAEY JEAN - iNas getrf Juwd met D" Haene Appo lonia en woonde in . 1870 in de ~lijngaardstraat • . GRYSPEERJ) T A:DOIJ!' - Geporen de 29 04 .1843 en te Izegem overleden de 2903.1917 was getrOuwd met Amelïe'Vanlerberghe, woonde in de Hondstraat en. l a ter in de Kruisstraat. Hij deed de markt van Menen en verkocht op krediet, te gen afkorting van I frank per week. LAFAUT .JOHAN' - ~vu onde in de Henenstr aat in "St. Jan" • . . LAPEIRE JAN - .Deed de markt . van Kortrijk en woonde in de NieuVJstraat ,waar nu het huis sta::; t van de. heer Jules R0sseel. ~
~
.
I5. LARIDON AUGUST .... Gehuwd met VirgeniePoulain, bijgenaamd I'De Mol", woonde in de Roeselarestraat, nevens ":De Trompette" en werkte destijds bij Eduard :Dierick. 16 e NONCKEL LOUIS - Bijgenaamd Toontje' Pauwels , woonde in de Brug• straat en deed ' de markt van Menen. I7. RONSE HENRI . .- G$huwd met · Vroman, woonde in de vJijngaardstraat. 18. STAES FRANCOlS - Gebor~n Izegem d~ 909. Ié39 en er "verleden . de 2I.9.l908, woonde l aa tst .in ":De Vlaams.e Leeuw" in de St • . Pieterstraat, . a lwaa r een Grispijhsgild haar lokaal had. Franç o is was snijder bij Gustaaf ' Clement-Devleer' en toen deze l aats te de stad .verla ten heeft,ts François Staestbeginnen werken voor eigen rekening 1 met e_en"paa r knechten.Z ijn werkplaats ' bestaa t nog,. j.:J 8 was ingericht boven de a cht erkeuken: met uitgang in de Papestraat. Hij was getrouwd met AdèleBogaert~ en de vader van. ·Cyriel Staes, die in I92 I burgerneester,' werd van de stad Izegem. Jaren naeen trok hij de zondagmorgen naar Gent, a lwaar hij in de poor::t,..van een herberg zijn 'schoenen uitstalde en klien, ten ontving en bediende. Bij Q.ie verkoop was hij bijgestaan door zijn dochter Elisa. 19. ~U:-J:'PL+ÇONSTANT- G~~oren te Ize g~m de 26.6.1830, was kleer. . ::naker van bero ep. En toen hij getrouwd was met Louise Dieric15:, de zuster v an Eduard,verwisselde hij van beroep en " werkte samen met zijn VrOl,l\'I, die . in het beroep van schoen. makenwas opgegroeid, in het .schoenbedrijf ... Benevens de verkoop van · schoenen verkochten ze ook tigen en leder.
te
"
'"
Lb
- -- -- - -_ ._-- - - --- --- - -- -- - - - --- _._ -------- ---__ _ __ .___ .____ __ ...___.________ .________ _ _ _V_ ~WENEN AH~A _ CH_T_;E_N_ _ __ _ 20. SPRIET-VERLA - Hoonde in de Roesela restraat; wa ar nu het huis staat van .de heer Jozef Van de ~tte. We hebben de weduwe gekend. Bij de fàbrika tie werd ze bijgestaan door haar drie zonen en haa r doch~er, die allen nngehuwd gebleven zijn. 21. TRAS LOUIS - YJuonde opde Koornma rkt. in "Oafé BeIge" en zijn vrouw noemde Vanbiervliet. 22. THIBAU E])MOl'ID - Gehuwd met een dochter Bral, woonde in de Roe. selarestraat,·recht over het hospitaal. 23. UITENHOVE CYRIEL - Ge boren te Beveren bij Roesela re de 26.9. 1868 en overle den te IZ.e.gem de' 30 ...8.1948, woonde in. çle Marktstraa t en ..l aatst in de Brugstraat , in hetzelfde huis waar de grootouders, als eigenaar, gewoond hebben van zijn echtgenote . Marie ])efauw. . 24. VANHOUTTE STEFAAN - \</as een maa tschoenmaker en woonde in "Klein Menen" in de Menenstra at. 25. VERBEKE VALEER- ·Opvolger van August Ronse, woonde in de Kortrijkstraa t • .26 ~ VERSTRi.l. ETE Alfons - Gehuwd met een dochter Opsomirier, woonde in de Brugstraat 1 'het 'huis van zijn schoonouders en l a t er op de Emelgem ])am. 27. ])ECLERCQ FLORIMOND - Bij genaamd Florimond Neyrinck, Hoon de (lP Emelgem ])am. 28. VAN CORSELIS. GUSTAAF - Getrouwd met Marie Vanhoutte 1 woonde in de Roeselarestraat, recht over het houtma gazijn Vanhaverbeke, maakte drijfriemen en kle ine schoentjes met zijn lederafva l. 29. VERSTRA ETE BROEDERS .- W~nen tegenwoordig nog in de Roesela r e.... ,... straat. Hun specialit eit was h et maken v an ·pantoffels.
.....
IZEGEMSE SCHOENFABRIKANT'EN ])1E WERKTEN MET MINDER ])AN 25 WERKNEMERS. -.
'-
I. BARBIER LOUIS- ' Geboren . te Ramskapelle de 13.12.1857 en overleden te Izegem in augustus 1917. Hij woonde in de Roeselarestraat nummer 35.• ~ ijn vrOU'd E.+nma Clement, g eboren te Iz'egem de 905,1854, dochter van Jean Clement-Berlamont, had de schoenmakerij van haàr va der nvergenomen en haar man heeft, nadat hij a ls onderwijzer v an de stadsschool was op rust gesteld; zich .ook met de · fabrikatie beziggehouden. . 2. BRAL GUSTAAF - ~~Joonde in ~' ])e Harmonie" in de Kruisstraat en is in 1894 na ar })oornljk ga an wonen, alwa ar hij een schoenwin:'" keI heeft .uitge'!Jaat. ~ ,ijn vrouw was ])evos... qG 3. BRAL HENRI - Echtgenoot van Clerycq woonde in de KrekelstraatL( in het huis genoemd "Het Kasteelken ". Overleed in 1894. -
VERDWENEN AMBACHTEN
Z8
4. CLEMENT KINnERS - Bijgenaamd I/ Mijnheerkens". Henri Pe trus Clement wo onde s amen me t zijn twee zusters, a lle drie ongehuwd, in de Roesela restraat ~ in een scho(3nwinkel.·· 5. CLEMENT THEOPHILE - Bij gena 2,md I/De Koster", echtgenoot v an Julie Ta nghe, woonde op de Kerkplaats. Hij werd opgevo2..gd door . zijn zonen Alfons en Cha rl~s • . . · 6. DECOENE F ::IANC01S-MHERS SCHAERT - Woonde op' de Koornmarkt • In de j a ren '90 is hij ga an ' \'Jonen te Rouba ix a lwaar hij is overleden. 7. DE JAN BROEIlERS - Hèbb en zich gevestigd in de · Gentstraat, nummer 64 en dit in I908. 8. DELBERGHE .ARTHUR-HOURDOIR - GebOren te Herzeeu\V' de 11 1001862 zi en we, a ls schoensni"jder, werkz a am op de f abriek van Paul Decoene, in 1880. To~n hij zijn stiel meester was, k ocht hij h et huis v an Ed. Iaret, da t gelegen was in de Melkma rktstr. Hij v e stigde er zich als schoenfa brikant • .7.' ijn vOQ'rnG:tamste kliente el bewoonde de Franse grens. Maar zijn ouders, eige-naars va n een goedgekende schoenwinkel, op de Ba llons, t e Herze em.lj , genaamd "La Botte verte" "waren zijn voornaamste afnemers. . Arthur Delberghe ha d geen opvolgers en in 1920 h eeft hij de f a brika tie s top gezet . en is zijn laatste j a n :m -gaan slijten te Gent, a lwaar hij op 17.4.1943 is overl eden. 9. DIERICK EMIEL - Zoon van Edua rd en. Justine Vanpa cht enbeke werd te Iz egem geboren de 16. 9 .1856 en is er overleden de 1507. 1930. Emile Die rick h eeft onze plaa tselijke schoennijverheid ve el go e de diensten bewezen, 'als vakleraar en stichter" v an onze Vrije Vakschool. Eènsdaags v er schijnt een volledige lev ensbeschrijving van deze verdienstelijke persoon • . 10. D'HOOGHE - 1t1e hebben de weduwe D'Hooghe weten wonen in de Harktstraat alwaar ze s amen met n a àr zoon en een dochter ·schoenen f abriceerde en lederwaren verkochten. · . . . 11. DEVOS CHARLES-JANSSENS - Geboren te Ardooie de 1.5.1858 en overle den te Gent de 9 .. 3.1931, woonde in de Kruisstraat. 12. DRIES SENS JUST1N-VENS - Geboren te Ize gem de 7.9.1843 en er overl eden de 7.1.1908,' woonde in de Sta ti estraat, f a briceerde sc.h o,enen en ha d een winkel van schoenmakersgerief, en overleers. 13. DRIES.SENS VAL EER~QUA.GEB EUR - Zoon van voorga ande, woond e in de Brugstraat, nevens de ijzerweg. 14.DUYVEJONCK EMIEL-VANDEWALLE - Geboren t e Izegem de IO~I.I 847 en er ov erleden de 20.1.1901, woonde in de St Pieterstraat en was slachter van beroep, maar z.ijn echtgenote, Pharahilde Van de 14a11e, in de schoenmakerssti.el geboren, f abriceerde 'schoenen. Deze laa tste was de kleindochter van Petrus . en Amelie Renier en a lhi er geboren de 17.3.1848. Zij overleed de 24.6.1942.
-- -------1
I
I I I I I
SCHOENMÄKERSBÄZE N IN \1.EGEM 'DE ÄÄNeESRMHTE NU~·H-\ERS VER,WIJl.f:1'I NlItÄR "DE NVMMERS V\T DE T~"ST lH€ VÓÓR DE N~McN ÄÄN<t-E8RAc\n -z.\J~.
])E HR!) @ "@ @ 1(ON])E.N
NIET
EN
®
BEPÄKLl>
WOR.1>EN
.
o 0
SC,",OENM"Ä\(t:.RS!>At.EN SCI-\O,"-N MÄl<E.R.S&~Z.EN
U\T UIT
" 11
L ____________ _ 6MTON
.&E1It.K.
'9'3
PER\Ol)l: PERIOl>E
~----"
, 1
VERDWENEN AMBACHTEN - - -------_._---- - _.,- - - - - - - - - - - I5. FOLENS HEl\TRI - Hoonde in 'de Kortrijkstraat "Au Beau J ard in". 16. JOSSON JULES - vJoondevan I905 tot I 908 in de Gentstraat ,6 4 . I7. RONSE AUGUST ',.IOonde in de Kortrijkstraat .': IS. RONSE EUG EEN- LAGÁE - Over leden .in Maart 1944 9 oud 74 jaar, woonde in de Kortrijkstraat. Hij is bestuurslid geweest van de v ereni gde schoenfabrikanten. 19. T~NGHE E:OMOND ~ i~oonde in de Kort;ijkstraat en was de opvol ger ~ . v a n de Kinders Tanghe. 20. VANANTWERPEN HENRI - Woonde a chter de kerk. 2 1. VANTI E WALLE FRANCO I S - In de volksmond "S ooi tj e Cott ignies" , gebo r en t e Izegem de I 4 .6.I836 en er overleden de 6eIoI9I5, woonde in de Roeselarestraat in de herberg "t'Zwijntje" en was ge trouwd met Ange l a De. . Maziere. 22. VAND O~1ELE EMIEL-:OEBLAERE - Geboren te Iz egem de 22.2.1841 en er uv e ~l e den d e 7.7.I9 I7. Hij woonde in de Roeselarestraat, -recht o-yer d e OIIllIlegángs traat. ,., , .~.
"'
23. V4NWALLEGHEM ART.HUR:"'REBRY - Bijgenaamd De Touwere , geboren te I zegem de I3.IIoI882 , woonde in de Gentstraat, n evens Het :Oamberden verblijft thans . te Ol"\st ende . 24. VANnEN BERGHE EJ),UARD -MUYLE - Gebor en te Iz egem de 24.2. I834 en overle.den op zaterdag de 25.6.I92I. :Oe 0uders v a n Eduard woonden in de Gentstraat(huis Henri Strobbe,) en dreven han. del in bqter, 'e i'eren en ' ka nten. Eduard v0elde niets voor vaders beroep. en wilde · het ·ambacht van schoenmaker l eren • . Maar . in de:, jaren ' 40 .k ende men nog het ' gesloten c.mbacht en a lwie niet behoorde tot een schóenmakersgezin kon, zonder to e st eIIllIling van h e t bestuur der schoenmakersvereniging, nergens als leerling aangenomen wordeno . . .l'le lnu, . Edua rd behoo:rdetot een begoede f amilie en m'en vreesde ' da t hij zich' we l eens zou'kunnen vestigen a ls baas en ~ kollkureht worden. Om die r eden kon hij geen l ee rmee st er vinden. Hij heeft l e r en schoenen maken bij ' een familielid, t e Moe skroen. En to en hij trouwde i~ I 865 , heeft hi j zich in de Kortrijkstraa t gev es't igd a ls scho enmakers baas • In de j a ren t ~O is hij gaan wonen in de Brugstraa t a lwa ar hij benevens zijn sChoenz aak , een kruide nierswinkel he e ft geopend , gen aamd .":Oe Paternost.er'~. Nu , (196 )1 do winke lzaa k lI Ponc 1op c ll • 25 • . VERHOEVE. BROEDERS - Bij genaamd Smalle', afkomsti g van de Mont à Leux kwamen in de . jaren' 60 zich te Izegem v e stigen, a ls scho enmakersba;z; en, j.n de Gentstraat, nummer 26. Volgens het regl ement v a n ' "Het GeslQten Amba cht" mocht niemand van baas v e rwis$el en,. zonde r to estennning van zijn pa troon. :Oien ten ' gev Glge kregen de Verhoeve'ns geen we rkli eden . Ze bepr.ef~ den een grcJte a anwervingstoeht. Op zekere maa ndag huurden~l ze een ch.?,r à bane en enige muzikanten. Onder het spelen J van a llerhande volks deunt jes , trokken ze door de stad , v an 0
••
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- - - - -- -- ----VERDWENEN AMBAC HTEN ------------------------------------------------------~-------------
de ene herberg naar de ande re. 't Geleek I )P een circusreklame. Al de schoerunakersdie zich lieten aanwerven~ werden opgenomen op de wagen en mochten heel de dag drinken op de kosten van de nieuwe , baas. Die nieuwe bazen betaa lden 10 tot 25 centimenIneer per paar erina een paa r jaar__ zijn ze naar de Mont à Leux teruggekeerd. ' Door die aanwervingstocht is de tucht v a n het Oud Regiem, in verval g~raakt. 26 . VANIlOORNEKINIlERS'- Hoonden op de hoek van de Nieuwstraat en Koornmarkt. Benevens hun , schoenfabrikatie, verkochten &e leer en gespen. Ze werden u pg~volgd door Clement-Brabant • . IZEGEMSE SCHOENFABIUKANTEN DIE WERKTEN MET ONG EVEER 50 WERKNEMERS . I. CROCHON AUGUS T-PIJ~MONT - Geboren te H Roubaix en alhler gestorven ~p 3.9.1889 1 vJoonde in de Brügstraa t, n° 31. 2. CLEl'1ENT FLORENT- BRABANT ~ Geboren te Ma:rc(i:~ en-Baroeuil, in Frankrijk, de 2 . 3 .186 5-·en ove rleden te Izegem de 30.11.1938. ~Hij trouwde te Izegem met Marie Brabant die geh ~ren was te Izegem de 2I.8 ,rI86I en er op 18.1.1933 is ove rleden. De firma Clement- Brabant is de voortzetting v a n de firma Vandoorne die dateert van 1829. .. ~
r
.
" 3. CLEHENT LOUIS -- Bij genaamd "De lintten", ge boren te Izegem de , 4.5 .1851 en er overleden de 28 .7. 1905 1Was ge trouwd met .1I_dè Ie Callens, uit "La Goncorde". Ze is te Izegem geboren de . 20.2 .1857 en er overleden de 22 . 2 .1911 . Louis Clement woonde" in de Statiestraat, nu Café Royal~ eri hield er herberg en winkel. In 1911 heeft Madame Cilement de ' fabrikatie st cpgezet. Nu (1963) Hot e l Roya l in do sta ti cs traSt t . 4. CLEMENT GUSTJI..AF - Geboren te Izegem de 260301845 en overl eden · te Kortrijk de 9 . 8 .1919. Hij ' trouwde te Harelbeke met Eudo"xie ])eweer, ge boren de 5.501855, en te Kortrijk overle den de 8 .11.I900. Hij woonde a l hier op d e ' hoek van de Maangagmarkt en de, Kortrijkstraat • Omstreeks 1892 is hij ,' een schoenwinkel gaan houden te'· ' Kortrijk in "De Halve: Maan!!•
. .5. D'HONT LEANDER - Geboren te. Izegem de 2.12 .1858 en er overleden
•
de 15 .. 10,;I949, e chtgenoot van Louise Cleryoq; geboren te Izegem de 8~4.I859 . Ze woonden in de Krekelstrae.t en hebben de klienten overgenoI)len v a n Henri Bral, overleden in 1894. 6. CLEMENT BROEDERS - Alfons geboren te Izegem de 23.4 .1884 en er overleden 17.4.,1946 . Charles gebo r en te Izegem' de 28 . 6.1889 en er overleden de ' 14. I . 1959. Z, ij hebben de zaak van hun . v ade r voortge zet en een f abriek gebouwd op de Vandenbogaerdelaan .
VERDWENEN AMBACHTEN - - - - --- - - ---- - - - -
"_.
7. DELTOMME EDMOND - Geboren te Izegem de 13.10.1868 en overleden te Tie lt op 15.5.1942 en gehuwd met Julie Beernaert, woonde in de Gentstraat inde herberg "Het Haantje" en WQS werkuitgever bij de firma ])efau\!J . Omstreeks 1900 erfde hij van zijn oom Pieter ])econinck, de baas uit "Het ])amberd ll enige duizend fréa:llk en begqp. daarmee schoenen te fabriceren. Op 14.10.1907 ga at hij een associatie .aan me.-t -Herthoge, een Bruggelinè.- En op 10 101908 betrekken ze de gewezen b0rstelfabriek van Amand ])eldycke, op de hoek van de Kruis- en Hondstraat. TIe 15.9.1909 betrekken ze een f a briek te Emelgem, in de Vij'fw,' egen, waarin Minnier van .TQ.urcoigne, tapijten had -geweven. ~. De firma -H erthoge-De.l tomme gaat ui teen en . Edmond Del tomme gaateenassociatieaLo.n, op 31.12.1910 met Oyriel Staes, die later burgeme.e ster werd van de stad Izegem. Edmond ])el tomme, bijg-enaamd ldi tte Mon, was een lastige van karakter en na een paar jaar, heeft..Del tomme zich teruggetrokken, om een groothandel in kol oniale waren over te nemen, te Roeselare, alwaar tijdens de eerste oorlog, heel zijn doeninge is plat geschoten- geweest. Na de oorlog is hij vakmeester geworden aan de vakschool te Tielt. Edmond ])el tomme is . voorzeker de beste technieke_r geweest in zijn tijd. En toen hij schoenen fabriceerde is hij de eerste r": geweestdi'e op de f a briek sch0enen liet maken in e"quipe. 8. NONKEL' B.ER;NARD - Geboren te Izegem · dO e. 2_.8a 1809 en er overleden de 25.5·.1881 en gehuwd met Nathalie ])esmet. ])eze werd ook alhierr:geboren op 21.1.1823 en i Sr, er" overleden op 2.9.1903. BernardNonkel woonde in de Marktstraat, nummer 40. Hij was bestuurslid der verenigde scho enmakersbazen, die hun loka al ha dden in IIHet Pavilj oen ll op de Ko.o rnmarkt. Op 12. 8.1874 verkreeg hij een brevet,r voor zijn uitvinding van een cambreermachine. 9. STRINCKX VALEER - Geboren te Izegem de 26.9.1884 en er overleden de 30 . 3.1944, echtgenoot van MagdaienaBelaen, woonde in de- Röeselare$traat en de fabriek was gelegen in de Crispijnstraat. 10. TANGHE ..ciRIEL - .G eboren j~eIzegem de 16.12.1871 en er overleden de IO.II . I949 .stamt uit een oude sch t1 8nmakersfamilie. Zijn echtèen ote Victorine .Vanhol1tte was geboren te Ingelmunster de 26.10.1877 en alhier overleden de 21.11.1944. Toen Cyriel Tanghe trouwde is hij begonnen schoenen te fabriceren voor eigen rekening. Hij vestigde zich eerst in de St Pieterstraa t,' omstreeks 1910 in de MÊirktstraat en later hèeft hij een grote schoenfabriek · gebo'lJ..wd in de Papestràat~ Hij woonde laatst in de Gentstraat, nevens de ingang'" van Ave Maria. .
(')
77
VERDWENEN AMBACHTEN IZEGEMSE SC HOE1WABRIKANT EN DIE WERKTEN MET MEER DAN 100 WERKNEMERS ~ ~
o'
I. BRAL-DONEGO - ]e heer François ~ral, Officier in de Orde van
Leopold 11, Ridder , in de Kroonorde, ~ewezen Burgemeester der stad Izegem, gewezen Ondervoorzitter van de Féderatie der S.choenfabrikanten van Belgie, gewezen Ondervoorzitter van de Beheerraad der Va.l,m.c hool, we,rd geboren te Izegem op I4~8.I852 en is er overl~den 6p 23.8.1934. Zijn echtgenote Mevromv Marie ])cnego, geboren te Tiel t is te Izegem- overleden de I8.7~T934~· François Bral · bewuonde zijn eigen huis ', in de Wulvenstraat , ('; met er nevens zijn schoenfabri'èk, die destij ds gediend had als lijnwaadfabriek en toebehoorde aàn de familie van Pieter Parmentier. 'Omstreeks I905b0uwde hij e'e n mOderne schoenfabr iek, l angs de N'ëderweg, waarin er mekanischgewerkt is gewordEm. Toen François np rust is gegaan, heeft hij zijn schoenfabriek nvergemaakt aan zijn z onen;Alfons, Medard, 1i. J.bert en Frans'. . " 2. ])ECOENE PAUL ~ Geb oren te Izègeni de 12.7.1851 en er overl eden de 21.6.19 2 6, e chtgenoot van Jukie M\\rtier, geboren te Izegem de 16. 1.1853 en er overleden d~ 15. 1.1922. Paul p,eooene heeft zich in 1873 g~ve~tigd a ls schoenfabrikant enbe-trok een huis g~legen ca? de . hoek van de Zottinneen Nieuwstraat. Later had hij, ee:p.fabriek in de Nederweg, , _waar hij in 1887 beproefde machinaal te werken ~ 't Was een mislUkking, om reden van een werkstaking in 1888. ])aarop heeft Paul ])ecoene . zi.jnw§rkhuisverplaatst naar Antwerpen. Een paar jaar , l ate:r,;. is .hij naar' Izegem t eruggekeerd, en heeft zich gespecialiseerd in het maken van handgenaaide luxeschoenen. In september 1908 heeft hij, nevens het handwerk een machinale afdeling in gang gestoken . ])eze eerste machinal e schoenfabriek in stad heeft gewerkt met succes. Paul Decoene is een bevorderaar geweest van onze schoenmakerij en om het kunstgevoel bij onze schoenmakers op te wekken, heeft hij verschlllende prijskampen voor schoenmaken, ingericht, waaraan diploma's, eretekens en geldelijke beloningen waren toegekend. 3. CROCHON LEON - Zoon van Jean-Louis en Clemence d'H8lluin, werd geb oren te Roubaix de 6011.1858 en is overleden te Izegem de 18.3.1937. ~ijn echtgenote Hélene-Marie-Thérèse ])esmet dochter van Eduard en Virgenie Buyse, geboren te Ingelmunster de 16 7.1854 en &verleden te Izegem op 2.3.1936. De ~uders van Léon Crochon hadden een bloeiende schoenwinkel ep de Mont-à-Leux te Moeskroen. August en Léon hadden besloten zelf de schoenen te fabriceren, voor de winkel v an hun ouders en omstreeks 1880 kwamen ze zich vestigen te Izegem, in de Brugstraat. 0
54
VERDWENEN
A~rnACHTEN
--------------------------------
Na het overlijden van August, heeft Léon het huis en de fabriek gekocht, waar Florent Paret gewoond had en lijnwaad fabriceerde, in'de Marktstraat. Huis en fabriek zijn door oorlogsfei ten in puin geraakt. . Bij Léon Crochon kende men nooi t werkl00sheid~ Tij dens het slap seizoen werkte hij voor de Perse. Op 3I.I2.I890 telde men er in het magazijn, . 9.387 paar schoenen en schoentjes. Bij het begin van 1891 werden meestal deze schoenen verzonden naar Monma, de moeder van Léon en tegen het Pasen was, was alles verkocht. .!'1adame Crochon had voorzeker de sterkste schoenwinkel van uren in 't ronde, bij zo ver, dat Léon iedere zondag twee tot drie man uitzijn bediendenpe:rsone'el moest naar Moeskroen zenden, om samen met het gewone winkelpersoneel, schoenen aan te passen, aan de talrijke klienten Haaronder zeer vele van Frànse nationaliteit. Bonm~a geboren te Moeskroen öp 14.5.1835 is er gestorven 0p de Mont-à-Leux op 2I.9.I9I8 en haar zoon Léon 1 kon van de bezetter, geen pas krijgen om er de begrafenis bij te wonen. 4. DEFAUH BROEDERS - The0phile geboren te Izegem de 2.6.1860 en er overleden de 29.3.I90I, echtgenoot van Eulalie Van Landeghem, geboren te Kachtem op II05.I86I en te Izegem overleden de 5.I2.I902, woonde in de St Hiloniusstraat nummer 11. . Léon geboren te Izegem de I6~6.I862 en er overleden de 22.8. 1910, echtgenoot yan Mevr. Eugenie Pieters geboren t~Me:ule beke op 29.3.1876 en overleden te Brussel op 18.2 oI9 I9 ~ . woonde op 't Kasteelke, in deKrekelsträat~ La"tervloonde hij in de , Gentstraat, -nummer 56, waar hij ;Ls overleden. Het huis dat htj had laten bouwen op de Steendam en dat thans bewoond is door de Juffrouwen Defam'l, zijn dochters, was ; klaar doch hij h~eft het niet kunnen bewonen. De Gebroeders Defauy" kochten in 1884 de cichorijast van Jules Declercq op de Steendam, enomvormd.en die ast ineen - . schoenfabriek. Sindsdien is die , ~abriek reeds drie kéer vernieuwd en vergroot geweest. . .. . ' ..' ..'! 5.y~NDOMMELÈ B~OEDERS ... Richard geboI1en t~ Izegem de 3.4.1877 eh er overleden de 3009.I94I; 'Theophile geboren te Izegem de . I7.3.I88I en er overleden de 29.12.1957 en Oscar geboren te Izegem de 22 .4. I882h~~:J""~r."'Qm,:;';~rpekB I900 de schoenmakerij van hun vader y Emiel Vandornmel"è-Deblaere, overgenomen, en werkten in het ouderlijk huis. In 1910 hebben ze zich geinstalleerd in. een fabriek gelegen op de hoek van de: Kruis-:-en Hondstraat en tHee jaàr latèr kochten ze een partij bloot land, in de Albertlaan, waarop ze een moderne schoenfabriek lieten bO'L1-wen. Reeds in I905was de firma "Epér(md; (!,c" bekwaam. om mee te /Çlingen op de nation~le tentoonstelling te Tourcoing, alwaar ze met een zilveren ereteken werd bekroond. !
-
;
!
,
VERDWENEN AMBACHTEN
6. VA NDE1'ffi ERG HE BROEDERS - Amand gebórente Izegem de 6.12.1865 en er overleden ·~ de 7.3.1946; Cam;iel geboren te Izegem de 10.6Ol 1867 en er ove'rleden de 6. I 01937 en Bruno geboren te Izegem de 30.8.1875 en er overleden de 24.3.1949 7 opvolgers van Eduard Vandenb e ~ghe-r.h.1yle werkten een tijd in de lJuderlijlçe ... doeninge.Omstreeks 1900 hebben ze zich geinstalleerd' in de Brugstraaten een paar J a ar :Later een mo.' derne f a briek 'gebouwd l angs ' de zuidkant van de vaart.
_.-
~\'l
.
.
---
..-
....
"'OO·\'4
<:.~--
C;G_ _ -
_--
.
I .
(~
-
--
~'--"
%. .'
- - - - . . : - I - __ .
1 _::J_ ·--..IL--_·~.:::::::===:::::--::: SC.Ho~NFABRIKAI'lTEN
Mf.~R DJ.N
0 .. · 0).2..
"
'.
EE~C:;"i" WOON~" ïWE(1)€ WDONST. ~')
.
t-\IT
100 \oJI:.RK.NE.Y\tRS.
.~
-. - -. - - - - -----,I ~.
I I
I
I I
I
I I
I I I
3CWOel'IMÄKERSSlU€N 18~O - 191~ bE ~ÄNGEBRMHTE NU MMERS VERWln.EN NJOI;R 'OE ~UMMER.S U'T ~e TI:KST l>\E VÓÓR. UE ...r~Me.r-4 Jt.Jr;NGE~~ÄCHT "2.\lN.
1
·" 1
I
.
o 0
SC.HOtNMÄKERSB1H.EN SC\-tOENMÄKERap>~z.EN
ME
L __ ._________ . 6N T ON
.&EttK.
'9'3
IZEGEMS EERSTE WERELDKAMPIOEN: PATRICK SERCU
Onze Izegemse wereldkampioen
PATRICK SERCU rijdt stralend van geluk zijn ereronde.
o Serge Bianchetto reikt de hand aanzijn met lauweren bekroonde rivaal wereldkampioen snelheid:
PATRICK SERCU
PATRICK SERCU op de trappen van het stadhuis midden familie, stadspersonaliteiten en supporters bij de stedelijke hulde juistv66r zijn militaire diensttijd.
PATRICK met de zo begeerde driekleur omgord tussen ouders en familieleden. Clich~s
â&#x20AC;¢ W eke/ijks Nieuws.
Niemand vermoedde da t d;e kleine PATRICK, SERCU to en h ij te Roesela re geboren werd op 270'6.1944, een kleine twintig j aar later r eeds wereldkampioen snelheid zou zijn. Wat vade r Albert zal ge droomd hebben staat nergens gebeekt t maar da t hij in zijn kleine spruit een toekomstige flinke renner zag, staat ongetw ijfel d vast a ls een paal boven water. De baby werd knaap, liep school en kreeg algam", zijn .eerste fiets met een echte "koersguidon ll • Hij genoot de bewondering van kla smakkers en vrienden die Patrick met grGte hunkerogen bekeken •. Hij was net een echte renner, maar j a .o. , zo 'n vader, z~ 'n zoon! . Na zijn lagere middelbare studiën in PecCl en Roeselare begon onze jonge kampioen te koersen. Va der Albert h a d nu de tijd Ol:J. zich he el ernstig de training v an zijn z~on ter hand t e n~me n. L.n wat een tra ining ? Maar na korte tijd werden de strenge eisen met lauvleren bekroond. Na een tijdje gereden te hebben bij de ni et aangeslotenen kwam de eerstegrrte teetreding.OpI8 ·april 1960 werd Patriek lid van de BoW.B. Bilan va n dewegkoersen: In 1960: 30 koersen - waa rvan 6 ee?ste 2 tweede 5 derde In 1961: 39 koersen ~ waarvan 24 eerste 6 twe ede -i- derde In 1962: 3 koersen. 3 uverwinningeno 1 april 1962: Patrick wordt L1 1~HEBBER ( en ni et voor de grap!) , In 1962: 28 koersen;... waarvan 11 eerste 3 tweede' I derde I vi c-,:-ö.2 In 1963: 28 koersen - waarvan 8 eerste 3 tweede 3 derde 3 vier c1.: Op 15 mei 1960 deed hij zijn intrede . in de piste, waar hij dit debuut met een zege kon bekronen. Het was een flink begin " Hij verschijnt in Gent , Roubaix, Brussel, Antwerpen en Luik. I:'1 juni 1961 werd hij tweede . te Rocourt achter Frennet in de nati.;..,nale snelheidskampioenschappen, en tevens deelname t e Zurich 8;'3.n de wereldkampioenschappen. Op I2 januari 1962 vestigt hij · een r ee Ol:',; . over de 500 Meter vliegend vertrek met 29"4/50 In het nat i onal e kampioenschap ploegkoers eindigde hij tweede samen met Bel:.eyd-c (, Op 23 februari werd wereldkampioen Bianchetto gekl upt in de twee reeksen. Op 10 juni 1962 wordt Patriek KAMPIOEN VAN BELGIE snelheid liefhebbers. Op 16 december van hetzelfde j aar wor dt h ij, samen met Roma in Delcof KAMPIOEN VAN BELGIE in ploegkoers. ,.. Patriek ging verder, en behaalde een derde na tional.e tni:L te Brussel op 15 februari 1963 in tt OMNIUMKAMPIO;!!jNSCHA P.T e Rr; ,court behaalde hij een tweede maal het . NATIONAAL KAMPIOEN$CHAP snelheid liefhebbers "p maandag 5 augustus 1963 en werd WERE1J)~ : KAMPIOEN SNELHEID 1963. Vó6r . P. Sercu vertrok o:rn zijn milita i::-e dienstplicht _te vervullen, werd hij ten stadhuize ontboden en ge huldigd.Na zijn kampioenschap 1963 werd hij begin s eptember in . een veel grootsere hulde betrokken en nogmaals ten stadhuize on-cL.. : vangen" Op woensdag 9 october jl. werd onze kampi oen ontboden door generaal Hagner, Chef v an de generale Sta f van h et Leger en Th..triek mocht~ omwille van zijn wereldkampioenscha p de meda ille v an sf o rt ~ 7.0 verdienste ontvangen uit de handen van de generaal. Natuurlij k was .\J die welkom, alsmede de daaraan verbonden verlofperiode. Patric k~ IJ nog veel sportgenot, veel l auweren en veel succes in Tokio. A.Bo
féetj~ Ghek\erens
beenhouwer!j ,
.
..
We kennen allen de Marktstraat a],s 't verlengde van de Brugstraat en als enige belangrijke verkeersader die Izegem met het noorden verbindt. :Deze straat heeft zodoende een zeer gunstige liggirig en is daarom 'ook de winkelstraat bij uitnemendheid. :Daarom is . Em was' ze steed~ de voornaamste handelsstraat van onze stad.-Iedereenweet ook dat er in de Marktstraat veel gewinkeld wordt. In die straa t is alles te krijgen wat een Izegemnaar ma ar kan verlangen, uitgenomen •••• aut,') t s, landb uuwma chinen en •.• vers vlees. 't Is immers reeds vijftig j aar geleden dat ' erin ' de Marktstraat nog eenbeen,houweri,j gestaan heeft. Deze beenhouwerij wq.~ een doeninge ui"t de jarê:n 1600. Tijdens haar lang leven heeft ze al de huizen van de straat wete~ afbreken, herbouwen of .modernisèren en zij ••• ja zij nleef haar oud en eenvoudig 'uitzicht behouden en juist ' daarom een woordjb meer over .
40
_PEETJE'i ;~H~KfERENS
BEENHOUWERIJ.
----------------~------------
:Dit huis was geen kunstmonu.ment uit · de ' tijd van Lodewijk XIV of welke stijl ook. 't Was slechts . ee.n . eenvoudig en ouderwets boerenhuis, zoals-we er nog aantreffen ~in de Kempen of meer bepaald in "Bokrijk" • .' t Was eerder laag , had· een groen bemost pannedak en een gevelbreedte van twaalf meter. Het noorderlijk deel vJaS het woonhuis en had twee vensters langs .de straatkant. Het ene, had eEJn houten raam en zes vensters, ' 't andere z 2t gevat in een ijzeren raam en . had er -heel wat meer. Achter beide vensters waren. er i-Jl t-blaw:! geruite gordijntjes gespannen, die samen met .de ruwe. en groen geschilderde "plaffeteuren" (waterluiken) het ouderw.e ts karakter van · de beenhouwerij nog sterker en .schilderacl;1."t;Lger dedoen uitkomen. In de warme zomermaanden moest het vlees koel gehouden worden. Nu .~ouden ze de grote stukken vlees in een frigo hangen en .daarmee gedaan. ,Ten tij dè van Peetje Ghekiere moesten de frigo ' s nog uitgevond en worden en zo hing h;Lj zijn stukken vlees in zijn "b~ste kamer" want deze was noordwaarts gelegen, kreeg alleen in de voormiddag e en beetje zon en bleef dus heel koel. Aan de zuidkant hadden we d.an de beenhouwerij zelf. :De meJ?sen ging~n e;r binnen langs een halve deur. 7;e spreken van een halve, in f re i te was . het een deur uit twee delen. Over dag stond de bovendeur a ltijd open en de benedendeur diende in 't bijzonder om de straathonden buiten te houden, en anderzijds om door 't belteken Peetje te verwittigen dat er klanten in zijn been...houwerij binnengekomen waren. . '. .'. Aan de ~inkerkant van de yoordeur -"vlas "er een. venstergat van ongèveer 60 cm vierkant, a an de r ecb.terkant was er een ietwat grotere venster maar gemaakt in dezelfde trant. Het waren eigenlijk geen vens ters'") maar MUURGATEN , er zat immers geen gl as in. Gans ' de dag stonden ze open zowèl in de winter als in de zomer • . ;
'"'..'
.
1 111 1'111111111111 111 .. '11 ... ""11011111 . . " ... ' .' '' " 11 ... 1111.111111.11(1 11' .... l.tI"II"fI'II''''''II''''''lff,,,,,,,tll'IIIIIII'''''''''If'lfl.loltIlIHtlllll,,111"1''''''''''''.'''''''''''''''1111 ' ''''''1 111 11 ''11''''''''"111111'"'"'"II"HIIIII'"""I II""".'".1'''''''I''I'''''I'''''I1I1'''"1I1I1I"'111111 11,1" 1111/ '" ''
~
.';.
' . .
~
,, '
. :',
.' ,
\
"' i
v
'
..
"
.'
- - _ . _ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -- _._-_._._---_._ -PEETJE G'HEKIERENS
t s Avonds werden deze muurgaten dichtgemaa,kt met een soort van vast bord dat van aan de binnenkant \lerd ingezet en vastgemaakt. Op sommige dagen bemerkten de voorbijgangers, aan een uitstekende . en draaibare muurhaak naast de voordeur~ een ossekop of een koeiestac~t hangen ten titel van ~eklaam. Enkele vleesprijzen uit die jaren: 'n Koeipoot 40 CG. I kg worst 1,60 - 1,80 F 1 kg spoevlees I,50-I~75 F 1 kg roastbeef 2,80 - 3,00 F 1 kg schouderstuk 2 ,00-2~25F I kg lever I F In dien ' tijd waren er te Izegem vier beenhouwerijen: 1. Peetje Ghekiere in de Marktstraat. , 2 • Petrus (Pitten) Berlamont in de Mehenstraat (nu het huis' van bakker Kindts). .' , 3. Berlamont in de Roeselarestraat, juist over de Arend, naar de Wijngaards"traat toe. ' r· ' 4. Vandeca peTle (beenhouwer en herbergierhlOonde in de "Kroon" en had als bijnaam "Dikke Sikketon". De ingang van de herberg was in de Marktstraat. De ingang van de beenhouwerij wa s in de Roeselarestraat. " ft Huis van Peetje Ghekiere was niet aileen eeribekende beenhouwerij naast: de andere die gans Izeg~m in dien tijd van vlees moesten voorzien maar men kon er ook r ,oetkaarsen bekomen. Om de drie maanden maakte Peetje een 2000~tal roetkaarsen. Deze waren ongeveer een 20 cm lang en een duim dik. Ze werden verkocht aan 25 ct 't stuk. ' Waartoe de oUdiIzegemnaarsdie kaarsen gebruikten? Wrmne er ze verkouden 'Vlaren werd de roetkaarse gewarmd en aan de buitenkant yan de neus gewreven voor 't slapen gaan, ofwel werd een dikkere laag op een gram,! papier gesmeerd en op de borst gestoken voor ze te bed gingen. Ook werd deroetkaars gebruikt- en dit ze er graag - bij het strijken. Om aan bepaalde kledingsstukken een zekere 'vastheid en tevens een bepaalde glans te geven werd bij het strijken zulke roetkaars gebruikt •. Dit werd dan aan de vlakke kant van het strijkijzer gesme erd, goed verdeeld en eens da t 't strijkijzer van een gloeiijzertjeof van gloeiende bakkerskolen was voor, I
n@~- fiOt'
"
1;;J)~2: j~n: .
"
,,\ \/ / / /~
~~tIL ___ m;;~~e;tJ':d ~
.
/I~'"
zien kon de belangrijke strijk van 't zo gewaardeerd kledings-JO s tuk beginnen. Li L
--- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - --
PEETJE GHEKIERENS
Bij babyi s ' werd roetkaars gebruikt .om de stoelgang te bevorderen. De roe tkaars verving de supposit uirs van heden. Oek werden deze kaarsen voor verlichting aangewend • . . Peetje had vo or 't vervaardigen van deze roetkaarsen een speciale bak van ongeveer 70 x 40 X 30 cm en daarin was een koperen stel bevestigd die de kaarsvormen in negatief bevatte. Hij maakte zijn kaarsen in een kot achteraan de noordkant van zijn woonhuis. De wiek eindigde niet zoals bij gewone kaarsen het gev a l is, maar wel in een lus. Door die lussen werd dan een stokje gestoken en zo . werden de roetkaarsen dan ten titel van reklaam in de beenhouwerij opgehangen.
't Zal nu wel honderd jaar geleden zlJn dat Pe et je Ghekiere zijn beenhouwerij betrokken heeft in de Marktstraat en dat de klanten er dagelijks binnenstapten. .' . Ze betraden de twee treden, . staken de halve deur open en daar rinkelde een belleke. . . 't Binnenzicht van beenhouwerij was nog meer uuderwets dan de voorgevel. Alle muren waren witgeka lkt en de zwarte vlo er bestond uit grnte, ruwe te gels uit natuursteen. De zoldering bestond uit ruwQ, bruingerookte planken en dikke, onbewerkte ba lken die met de' j a ren gebruind waren van vet- en oliedamp. ::Je ZOldertrap was in ruw hout en onder die trap stond een lange witgeschuurde huuten t a fel" waarop de stukken vlees lagen. Op een andere t a fel stond een weegschaal naar eud mndel. Dat was nu 't enige meubila ir die in deze plaats van ruim vier bij vier meter te winden was. )s Avonds werd de ganse beenhouwerij verlicht met één petroleumlamp, die de ouderwetse olielante kwam vervangen. ~~ . ~---_._-- .~~:~~. ' ~/
de
~·7
__
.~...-"'. - ----./
.~----_.
--' ~",;' ' '~''' ' ':' ', .
; . <,> ' ,-- ,~/~> ::l
",:,::";,>.',:--,, ,
ç"J;;~:~""\~"''''''''~\%~' ,- · ..~ <l .~~ ___..___ ___ _________ AR.IV\ ,~..
.----'
Ko N
WA"
.t /VI
~~---------
.~ - - - -
<
-/:-- ~-- -
" .... \..
P..~TELe,AA\~,
A IV c;
Z. t J N
.
._~
4,., 'À I
-----------:-:-::----------- - - - -- - -- - - -,- ------- - --PEETJE GHEKIERENS --------- - - - - - -- --- -._- - - _..- '- ---,------ ---------- --Nu zouden er zeker vier, wellicht vijf electrische lampen nodig zijn om zo 'nl~mte te verlichten, màar Peetje vond één lamp reeds voldoende. Die lamp was echter vast aan een lantestok van ongeveer 2 meter lengte en kon gedraaid worden in alle richtingen, zodat PeetJe ' die lamp kon 'stellen op de plaats waar hij ze vandoen 'had. " " TIie oude beenhouwerij was een stuk van ons HEEM. Met de eerste oorlog werd ze gedeeltelijk afgebroken door de eigenaar J. Grillet, om te verhinderen dat deze plaats als, logies zuu dienen voor de TIuitse soldaten. Alleen de voormuur bleef staan. In 1923 heeft ook de övergeblevenvoormuur de plaats moeten ruimen en ol' het erf verrezen tw€e nette herenwoningen. Nadien, werd deze naar de markt toe, omgewerkt in winkel. TIe plaats waar de beenhouwe,riJ stond, is nu 't woonhuis van de heer J. Grillet en de ,winkel .van de heer ,Cailebert-Nae:bt. Nergens werd een foto of schilderi.j van de voornoemde beenhouwerij gevonden. TIe heer Jozef Grillet, kleinzoon van Peetje Ghekiere, heeft , een sc,h ilderij gemaakt van het huis dat hij zo goed gekend heeft'en dat zovele j aren door zijn grootvader werd bewoond. ~' \ I , ' 'tIs dank , tij ' d~t b!estaande schilderij dat nevenstaande schets van de beenhou:werij van Peetje' Ghekiere kon tot stand komen.
"\
"
..
r
. ' .r.,
D " e bbuwe I\roon ~
\1(
.
Op de tek ening van Peetje Ghekierens beenhouwerij bemerken we links van deze woonst een. herberg IIl;et name "DE KROON". Lange ~ jaron heette .d ie herberK ·'.'De blauwe Kroon" en was ook beenheuwe- ' rij (en herberg samen.) . Inde JvIande lbode 9.I2.I960 heeft E.H.P.Declercq (+) een artilcelgevli jd aan deze herberg dat we wans ln zijn gehee l laten ~o l gc~: ' '!r8 Izegem op de Knok rechtover "Den Hert" op de hoek van de Marktstraat en de RoeselarestrE'.:at stond de herberg "De blauwe Krone!! reeds vermeld in ·~746. Toen behoorde ziJ t'oe aan CHRISTIAN VE3.HULST en staat in het' "Landtb ouck" van Izegem aangestipt onder nummer 103. De stichtingsdatumwas 1626 en dO e herberg noemde eerti j d'S "De Ketele". ~', . .'
liDe blauwe Kroon" was een oud geboul" met een v-erdieping en
d;i. G~do tevens tot beenhóuwerij en herbe:rg. De geveldro-eg nog
het spo o:r van eeri witte kalklaag, waarmede hij eens netjes werd geklourd~ Lang's de Marktstraat had "De ..blauwe Krovn" een ouder. wets vens.t er met kruisraam en ,een ingan.gsdeur. L~gs de Reeselay-::str aa';: waren twee geli. jkaardige ramen en eveneens' een inga ngsdeu~. En aa n de herberg, in dezelfde straat, paalde de beenhouwel~ i j ~ het s l aI"J bthuis en de sta l ,l irig. . . . -, . '. . Z "als 'alie ande~e he~bergen hing boven de ingangsde-ur een ,. h r.u te:'1 Ui.:tl1angbord of enseigne. VI')tJr de ~ij ,d van de Franse revolxtle, waren C\~ huizen niet genummeJ;:'d. De ui thangsber(ien speeld 8~ een belangrîjke rol en wezen op de a ard van het bedrijf, dat in c--:"e woning was gevest igd. Aan bierhu,izen werd soms een kroes e en ~,-a t 'lf een kruik gehangen of op het ui thangb"J'Td geschilderd, bij k l ee rma kers een schaar, bij schoenmakers een laars, enz. Tijdon s de Franse revolutie moesten alle opschriften in de Fran6 0 t aal worden opgestel~. .. I a 1779 was PIETER JAN DE BLOCK de herbergier van "De Crho,' -
ne:t ~
J_n de loop van de I9de eeuw was "De blauwe Kroon" bew e ond duor VANDECAPELLE-·MORT IER.. Constant Mo rtier, gehuwd met MarieLeonj9 Vandecapelle, wiens broer Thendoor als vrijwilliger zich had laten inlijven bij de Pauselijke zouaven, stichtte bij het onts taan van de Pelichystraa t een brouwerij en brouwde bruin en bl0nc'. bie:::' in va ten. Het was de tij d dat bier in fles sen n eg onbekend was. Men rolde de vaten bier in de kelder v a n de herberg en men t a pte bier in een kitte. Men bracht de kitte naar boven li p de toog van de herberg en schonk het bier in geijkte pin':: 0u . L2.ter kwam de bierpl"\mp op de toog in geb ruik. Men legde een l eden darm t ot in de kelder en sloot deze a an de bierton h vast.. /
4
J)E BLA. UWE KROON Omstreeks 1 , 850 was"J)e blauwe Kroon" het lokaal van de hbedenmakersbazen. J)e hoedenmakerij was in de eerste helft van de negentiende eeuw met de borstelmakerij en de schoenmakerij een specifiek Izegemse ' nijverheid. In 1839 waren er een honderdtal hoedenmakers te -Izegem maar dit bedrijf -slonk stilaan -w:eg deor • het 'in de mode k umen van de kiakken en de zijden hoeden. J)e laatste Izegemse hoedenmakerijen waren de huizen Van Wtberghe, Werbrouck en Vanmella erts-Ameyo. " Iri de jaren 1880 was llJ)e blauwe Kroon" bew~ond door de beenhouwer Vandecapeller bijgenaamd "J)ikke Sikketon". Zijn weduwe Barbara heeft de herberg npengehoudentot omstreeks 1905. , Nadien werd "J)e blauwe Kroon" uitgebaat dnor beenhouwer CYRIEL VANDERHEIS-VANDENBULCKE. Cyriel 'i s een van de eerste geweest, die te Izegem eeri - telefoon had en hij stelde hem ten dienste van iedereen. " Na de dood van Cyriel is de herberg uitgebaat geweest door zlJn dóchter Irma, die getrouwd was met Florent J)eracke. J)eze laatste was geboortig vän Leers~Nord en werkte bij Henri Vercaemert aan de duivenringskens. ' • ' Tijdens , de oorlog 1914-18 bezetten de J)ui tsers de Bank van KortriJk , (nu de SociéteGénérale). Het was daar dat men een reispaspnort mne,st aanvragen" zo men ,Izegem wilde verlaten. In de "Scheinstubbe" werkte een zekere Jozef,een J)uitse ·onderofficier. Hij was ingekwartierd bij de juffrouwen Vandeputtein de Nieuw, straat. Op zekere-- dag had die Jozef aan een burger een pas afgeleverd mits een goeiè' fooi,op een tijdstip dat alle reispassen ges'bhorstwaren. Die I!vertreding kwam aan het licht en zou streng gestraft worden. Jnzef~ nam de vlucht Hij knn niet verre zijn. J)adeliJk werd geheel het blok huizen afgezet. Snldaten hielden de wacht in dè Markt-, - Zot tinne-, Roeselare- ' en Nieuwstraat. J)e helegering duurde 'drie dagen. Alle huizen werden afgezocht, tot zelfs de ' stallingen van "J)e bl auwe '~' Kroon". Twee s oldaten drongen er binnen, gewapend met een riek~ Zij moesten ' geen ' driemaal in de str~obussels priemen, of de uitgehongerde Jozef kwam te vnorschijn en werd in hechtenis genomen. Op 15 oktober 1925 diende de heer Eugeen Ca rpentier een verzoekschrift i:Q. bij ,. het Sche,pencollege .,.()m "De blauwe Kroon" die zijn ,eigendom was, te mogen vervangen dnoreen winkelhuis. Het , weJ;'d ,hem toegestaan, ,maar aan de kant van de Rneselarestraat mnE;st het nleuw geboU.H I,2Om. achteruit ' om de straat te verbreden. ' ~o verdween ;, J)e ' blauwe Kroon". ", go.
\:..
"
'L.-e.tt~Cln..rDekert
c, ~
J05. 50BRY
Z.E.H. Sobry werd geboren te Veurne 0p 5 augustus 1886 uit een gekende en vooraanstaande familie. Te Veurne liep hij sch ~ ol in het co-llege en te Veurne' zou hij , mits een paar onderbrekingen; verblijven tot aan zijn 40ste jaar. Inde geschiedenis van het college van Veurne, wordt Joseph Sbbry vermeld, eerst als flinkstudent~ die in 1904 laureaat werd--. In ditzelfde j aar was Henri Lamiroy, ani... ze latere bissçhop van Bru.gge~ l aureaa1; te Ko::'trijk en in het bissch\)ppelijk examen van 1904, zien we Jnseph Sobry op (ie tweede plaats voor Latijnse redevoering', terwijl Lamiroy onbedreîgd de eerste prijs wegkaapte. Beiden werden later studiemakkers toen ze, op het einde van hun seminarietijd~ allebêi naar Leuven werden gestuurd om de Godsgeleerdheid verder te studeren • . Midden de:cseharde studies werd Joseph SÇ)bry te Luik priester gewijd op 28 maart I9l0. Twee jaar nadien, in juni I9~2, promoveerde hij tot doctor in de Godgeleerdheid en in december 1912 kwam hij naar zijn geb00rtestad terUg als leraar van de REtorica en de Poê'sis in opvolging van ~ ~E.H. Karel Sobry, die wij later gekend hebben - als pastoor van de H. Hartpar(")chie te-Izegem, waar hij op 4 augustus 1954 overleed . -De oud-studenten van professor Sobry zijn het eens over hun oud-leraar: schrandere kop, energiek man van de daad? bezield en vroom priester. l<.Iaar de glansperiode uit de p:h ,fess6rale loopbaan van Joseph Sobry is de eerste wereldoorlog g~weest. Veurne lag achter het front, maar Veurne .werd af en toe beschoten en principaal J,a,zef Delbaere - gestorven -als direkteur van Ave Maria te Izegem zag zich verplicht- het · Mid~elbaar Onderwijs v an zijn college naar Frankrijk over te brengen. Professor Sobry, die naar -Montluçon was u:.i..t.geweken, trok e.en de_el van de gevluchte Veurnse studenten tot z~ch. In het cGllege van de Maristente Montluçon organizeerde Joseph Sobry het human1oraonderwijs. Hij rechtte er uitstappen in, stichtte een wekelijkse Lettergilde en Sprekersb~nd en gaf een maandblad uit. In 1919 1:/aS Joseph Sobry terug in het gehavend college van Veurne, waar hij gans de tijd van de herupbouw bleef, nl. t ut augustus 1926. In de 14 jaar van zijn professoraat h eeft Joseph Sebry een schare vooraanstaande persoonlijkheden helpen vormen. Mgr. Waffelaert benoemde Joseph Sobry in 1926 te Brugge. Men had daar iemand nodig die in de gewijzigde omstandigheden van na de eerste wereldoorlog tot de volksmassa zou kunnen gaan. Deken Sobry de~t graag terug aan deze Brugse jaren, omdat het de tijd was van zijn eerste apostolaat in de pa rochie, waarvoor hij zijn schoonste werkkracht heeft gegeven . En midden zijn vele werk vond hij nog de tijd om mede te werken aan de "Ora et Labora re eks I' der Paters Benediktijnen van Steenbrugge en om mee te doen met het werk "Geloofsverdediging" waarin hij in 1934 een brochure liet verschijnen met de titel " Over verschijningen ". In juli 1'J37 werd Joseph Sobry pa stoor benoemd te NieuHkerke en vier j aar l a ter, nl. in juni 1941 te Moorslede. Op 20 juli 1948 werd hij pastoor van St. Tillo te Izegem in opv~lging van Z.E.H. Emiel Van Cappel.
47
E.H. JOSEPH SOBRY "'Ie hebben gedurende vijfi1en j aar een nrganiz at r'\r aFlJl het
. l.t>/e rk ge zien. Or ganizator allereerst 1 die het materiëie v an het kerkgeboU\,f' behartigde. Hij- was .o r ganiz a t.r ook van het ' geestelijk leven in de pa rochie: eredienst" tot O. L. Vroul:.f v an BanneuJt , de verering v an lVJari a Goretti en])ominiek Savia, de twee besóhermers van de jeugd, jèugd ...,o"or wie hij het speelplein van Wallemote kl'lcht. TIaar:ri~ast de warme belangstelling en energieke stel.Ül aan de groeperingen v(, or" K.A~ en het ont spannings leven, f'p de parochie. TIe nieuwe pr'\glngen om het kristelijke leven aan onze m~der" ne tijden aan te passen vonden in deze 77":"j a ri ge eèn entnesiast verspreider. Niet te verwonderen da t Mgr. ae BisschOp, pas t oor Sebry belastte met de zware t aak Tan de oprichting :van d e dekenij Izegem in november 1953. Velen dachten dat hij , zou v e r z inken ', in het vèle a<iministratief werk; d0chTIeken SObry was iemand die woekerde met zijn tijd en zijn t a lenten. , ~ , Op zondag , 7 juli 1963 sprak Z.EQH. TIekenSobryeen speciaé,:ü dankwoord uit in alle missen van op de :Kansel eriaat was dan het begin v an zijn rustperiode. " ' ,,' Hij is naar Veurne t er"\.::.ggetr('\kken; "waar hi'j~zijn j eugd eens ,sleet, om nu oohzijn l~a t s tèlevensj aren daar dMor te bren,gen • .' Het zal voor de Izegemnaren een dankb a re gelÏeugeni s' ,zijn ' ac.n de eersteJ)eken van d~lzegemse christenhe id o.ie , 1.5 jaar van zijn 53-jarig priesterlevensleet binnen de muren, van " Boos Izegem" om "de " vlijtige ende boze" inwone rs de goede y.;eg te ~ ijzen~ , ' , ' , ' -,IJ Ten Mande re " wenst aanZ .E"H. Kan. Deken Joseph S ~bry een welverdiende ,rust in zi 'jnva~e rstad en nf')g veel jaren."
('j" ,
':
\
','
'.
Z.E. H. KAN. DEKENJOZEFSOBRY Z. E. H. KAN. DEKEN
JOZEF SOBRY VEURNE 5 oogst 1886 18 maart 1910 Priester Pastoor te Izegem 20 juli 1948 1 ' " Deken v. Izegem 6 nov. 1953 o
Z. E. H. DEKEN 50 JAAR PRIESTER (24-4-60) 1. Optocht van de Jubilaris naar de kerk. 2. De gevierde en personaliteiten tijdens de academische zitting.
,.'. ~: ~,: ~,«
"
:~l~ ::~~;'~:~X::: .~'r'
•.. II.,'Y9!.., '
BIJ HET HONDERDJARIG BESTAAN VAN DE ST.-TILLOKERK (1955) zicn wc Z. E. H . D eken in de dekenale kerk de priesterwijdingen bijwonen van twce parochianen: E. H. Fr. Vercaemert en E. H. K. Missiaen .
WIJDING VAN DE NIEUWE KLOK « MARIA )} Op zondag 5 maart 1961 werd door Z . E. H . Deken de nieuwe klok gewijd. 't Was de laatste die hij wijdde in de St.-Tillokcrk.
EERSTE STEENLEGGING ST.-RAFAELSKERK (16-7-61) 1. 't Metsen van de eerste steen. 2. Zegening van de in opbouw zijnde werken.
I..
2
1&1
CD ~
tn
1U
ä ~ ~
~ W
",
r
1&1
~
C
ID
2
X
en
:J
-t m
ct
:IJ
C)
W
-
N
2·
(:)
-< E-
E
DE\..
E
!'lUIK V",, " "'f T 104. MAAT
) .
I'\f.AIC YAn Of.
4 ·
P""TE Q!oIC IH t K
" ''''Mllil
LEGENDE
(/) L.AI"<o....,rG
1
PAROCHIE VAN ST.-TILLO
2
PAROCHIE VAN HET H. HART
sedert
29-
3 - PAROCHIE VAN DE H. FAMILIE
sedert
21-11-1941
PAROCHIE VAN DE H. RAFAËL
sedert
1-10-1963
4
5- 1 94 1
-Ben
oude rro(Th\~ \Aterd'
gevlerendee\d.
vJanneer de benedictijnermonnik, Sint Tillo 1 rond 640 naar Izegem kwam, werden door zijn geestelijke zorgen, de bewoners van ons stuk Mandelvallei gekerstend en bekeerd. Hij böuwde er een eerste kerk op de Knok, daar waar nu de St. Till~kerk nog staat. Ize gem was t oen parochie f V00E zover we reeds in die tijd van IIparochie ll mogen spreken. Na acht jaar - bij de dood van St. Eluoi, bisschop van Ney.n en Doornik - verlaat de eerste pastoor zijn christenheid, om kluizenaar te worden in Auvergne en wordt de zielzorg der nieuwe parochie overgela ten aan Ierse Benedictijnermonnikken die hier in West-Vlaanderen (Gits?) een klooster hadden. Jaren aan een stuk bleven hier ter stede "PROCHIE ENDE PRINSDOMME " één geheel, hoewel da t Izegem heel vaak v an bisdom veranderde. We waren eerst aaYl Doornikt dan aan Gent, daarna s.an Brugge. Toen onder BONAPARTE, in 1794 MGR. FELIX BRENART (XVIIe bisschop van Brugge) stierf, werd" Ie Département de l a Lys " en " 1& Département de l'Escaut " kerkelijk nnder 't bestuur van de bisschop van Gent geplaatst. ~ve zouden veertig jaar a3.n Gent blijven. Slechts in 1834 (reeds onder Leop 01d I) werd door Paus Gregurius XV I het bisdom Brugge opnieuw opgericht met MGR. FRANC ISCUS RENATUS BOUSSEN als XVIIIe bisschop van 't voorn~ emde bisdom. Intussen ha d Izegem zijn titel van "prinsdornme" verl"lren f maar kerkelijk gezien, bleef het nog steeds één pa rochie: SINT TILLOPAROCHIE (ook SINT HILONIUSPAROCHIE). Eerst in de XXe eeU\;l kwam de veranriering. In 1907 werd E.H.E. JACOB, door 't bisdom verzocht eell grenslijn te maken op Izegems gr,mdgebied om zodtDende een scheiding te trekken tussen de parochies van "Juffrouvl Angillis kerke e ) " en de bestaande parochiekerk. EeH. Jacnb was nogal schraperig in 't geven. De IIvetste brokken" bleven aan de grote kerk. Op 29 mei 1907 werd hijzelf pas toor benoemd op de parochie met haar krenteri ge grenzen. De grensmaker werd herder op de nieuwe parochie van 11 't klein kerksken " dat H. HARTPAROCHIE werd gedoopt . Het H. Hart, samen met St. Tillo en de parochies van Lendelede en Winkel St. Elooi verloren a llen nog een stuk t uen bij koninklijk besluit -ran 25~II.I94I een derde par0chie op Izegem kwem s op de wijk B~smolen. De eerste pastoor aldaar was een geboren Izegemnaar Z.E.He GODFRIED VANDEPUTTE. Deze derde parochiQ werd H. FAMILIEPAROCHIE gekerstend. Sedert 1.10.1963 werd gans de oostkant v an onze gemeente als nieuwe pa rochie aanzien. Dit is nu de vierde parochie op Izegems grondgebied. Ze kreeg de naam van ST.-RAFAELPAROCHIE en E.H. FERRYN is er de d.d. pastoor. Bijgaande kaart geeft een duidelijk beeld van de kerkelijke indeling van ons klein " BOOS IZEGEM " in vier afzonderlijke parochies.
_:--?\du e el \:- jes
. r,
Z.EoH.Kan. Deken JOZEF SOBRY ging rust nemen in zijn oude Taderstad_VEUJ;tlffi. Hij was sedert 1948 pastoor geweest van St.~Tilloparochie te Izegem en sedert 1953 eerste deken van de Izegemse christenheid. 11 Ten Mandere 11 wenst hem een deugd·doende rûSt .. ·Op ~.ondag 28 juli 1963 werd Z oE&H.Kan. -4ndré KINDT, inge. hulÇl.igd als n:Leuwe deken op St ~ -TiIlo • . Aan de nieuwe Herder wensen we een vruchtbaar apostolaat in onze goede stede van 11 Boos Izegem ". 11 STATIEKER:tvIIS 11 sloot zlJn poorten met een z;eer originele SCHOENTJESWORP 1 waaraan volgens de kleur van de bemachtigde trofeeën prijzen verbonden waren. 'n Initiatief dat herhaling verdient • . Onder de kermisweek werd door ' de stedelijke kultuurraad een tehtoonstelling geopend onder het motto " - IZEGE:M3 KUNSTBEZIT ". Niettegenstaande het slechte weer, kreeg · deze tentoonstelling meer .<lap. 2000 bezoekers, waaronder zelfs een . groot deel vreemdèn~Als we ' weten dat deze expositie alleen ~s't:-verken li~.t .o.ewonderEm en het . op die ~ani,er gezien, i31echts voor een beperkter publiekte ..smaken was dan de He emkundige ,t entoonstelling van een paar ,.j aar terug , mogen we aanneme;n, dat dez'e expositie in opzet en r:esul taat volledi g sl~ agde. We hopen ook stellig dat deze tentoonstelling nog p.erha ~ing zal kennen. ' . --Het eerste deel van de Brugstraat zal weldra EDUjiRJ) DIERICKSTRhAT genoemd worden naar huJdigingvan de promotor van de stedelijke schoennijverheid. 11 Ten Hande re " dankt hierom z.e.e r hart~lijk het Izegems· gemeentebestuur om het g.evolg da t . :tlet. heeft willen geven aan' .p.e vraa.g die .\ioor de heemkundige kring werd .gesteld een. klein jaar geleden. - . Alvo~~ns :tvIgr. BUYSE ë:.e tweede : .zittijd van het tweede Vati. caans · Conc-ilie .bijwoonde? bezocht hij famil:j..eleden en vrienden in zijn ,go ede v a derstede. Hij ris ële enige. geboren Izegemnaar. die dit huidige Concilie bijwoont. Voor 't eerst in zijn annalen kon Izegem op een wereldkampioen bogen. PATRICK SERCU, zoon van de ex-renner Albert Sercu, werd wereldkampioen voor snelheid bij de liefhebbers. Hij veroverde de zo begeerde tr~i door een prachtige zege vóör Serge Bianchetto. Met brio ging hier ook het 3de HERFST:tvIUZIEKFESTIVAL door. ft Werd een festijn voor oor en oog. 'n Speciale vermelding voor de Koninklijke Ha rmonie " St Michiel " uit Bree en 11 De Trommelaeren van Roesendaele 11 uit Roosendaal om hun zo geslaagde demonstratie op de Grote Markt. 0
53
ACTUEELTJE3 :Oe Izegemse annalen vermelden niet alleen voor de eerste maal een wereldkampioen maar ook voor de eerste maal een SCHOENPRINSES. Op 22 september 1963 werd juffrouw Jacqueline HIGGINS uit St. Amandsberg deze titel toegewezen. Naast een schuimwijnprinses te Hoeil~art en een scheldeprinses te Rupelmonde: een katoenprinses te Gent en een hopprinses te Poperinge, mag onze SCHOENSTA:O nu ook bogen ~p een eerste schnenprinses. " , Op 2,6 september 1963 stierf te Roeselare de ' heer PIETER TANGHEr directeur van de stedelijke nijverh$idsschool en ex-directeur van de gemeenteschool. In zijnI3-jarige loopbaan heeft hij gestreefd naar een innerlijke 'en materiële verbetering en verfraaiIng van deze avondschool en heeft het beste gegeven van wat hij aanschoonmenselijkheid en dynamisme bezat. Hij was de derde directeur van deze stedelijke instelling., Wat" Ten IY'.andere " in een vorig nummer citeerde , nl. dat de heer JULE3 SINTOBIN, . 50 jaar in dienst, van de stad Izegem "str-llld, werd mi op zaterdag 26 october , 1963 officieel herdacht. :Oe zn..al van het vredegerecht was ietwat te klein om de vele genodigden te herbergen. Na een r ede van de heer J. Tytgat, sprak de heer Loncke, afgevaardigde van de heer Gouverneur~ een woordje tot de gevierde. Vanwege de stad werd aan de burgemeester een pra chti ge chinese v aas aang~bnden en daarna werd hij op daadwerkelijke wijze in de bloemen gezet. 't Feest werd beeindigd met een bal in de zac.l .Hagic in de . ' Statiestraat. Sedert I october 1963 is Ize gem één. parochie rijker geworden. Gans de oostkant van onze stad is nu St .-Rafaëlparciëhie en E •.H.Gerard FERIJN is er ei . d • pastoor. . :Oe, l etterkundj 'ge :E.H. Felix' :OALLE, werd ben~èmd tot nationaal redac teur van 't weekbJ-ad "Kerkelijk Leven" te Antwerpen. Thans is onze Izegemnaar geen Kortrijkzaan mee:r, maar "" hij is nu inwoner gewo rden van de Brabostede.
ACTUEELTJES Clich és «Wekelijks N ieuws.
1
2
INSTALLATIE VAN Z. E. H. KAN. DEKEN ANDRÉ KINDT 1. Onze honderd en één-jarige
3
4
François Kesteloot biedt de nieuwe deken een plant aan. 2. Tijdens de stoet v. 1. n. r. : Z.E.H. K. Denys, Z.E.H. Kan. Kindt, Mgr. Vangheluwe, Z.E.H. Vervenne. 3. Na de ontvangst van Z .E.H. Deken ten stadhuize. 4. De overhandiging van de sleutels aan de kerkdeur.
1
DE LAUREATEN VAN 'T LEERLINGENWEZEN met burgemeester, leraars en bestuur.
2
3
PLECHTIGE PRIJSUITDELINGEN SCHOOLJAAR 1962-63
oP
2 8 j u I i sloot de Sta tie k e r mis de feestelijkheden met een SCHOENTJESWORP. Wat al herrie bij groot en klein!
1. De laureaten van 't Vrij Technisch Instituut. 2. Juffr. Rosa Verschoot laureate van de GemeenteschboL 3. De laureaten van 't Sint-Jozefscollege.
ACTUEELTJES
1. De laureaten van de Stedelijke
Nijverheidsschool (1962-63). 2. Een eerste stralende Izegemse SCHOENPRINSES tussen haar eredames.
t De muziekmaatschappij van Bree die de eerste prijs in de wacht sleepte.
+De Heer PIETER TANGHE, directeur van de Stedelijke N~iverheidsschool die ons op 26.09.63 ontviel.
...
De Heer Burgemeester opent plechtig de Izegemse Jaarmarkt
Clichés: «De Weekbode.
r·
AOTUEELTJES "
' .
Op 24novetnber 1963 vierd e d o Koninklijke Hqrmonie d e r:: Congr (~ gEl tie ' h :;\ 3 r 110"':'j~rigb :) st"1 n n . Nog nooit. W:l r ':n ,~ rzov :; rl g .Snodi g d c n"1":m t ':. fel g 'Jgf.\ ,l n ) '1 18 tijdens d e ze. l fl'1 tst o St . S~6ili n vi ct:'ing iri ZQ'l l NELE h et gêv'ü WDf3 ~ Vl c: ho p : n dDt . d CZél h:JrIDohi ,; ,. di~·d~ zi ol g r:: w ~~ s t is v ')J!. c14.oude cultürj1 3 blo oi in Ç)nz~st :") d , d3 t zO onder de l d ding v ::m h Q<:l r hUldig b C8t1JUr eni zonnige on voor '1 1 II muz ikll e l1 toekomst mng t ,; g ·.::moet g'1o. n • • • m~t v\1 stepn s . n D"\ r de. 125. ..
.
'
r-
De::. nieuwe kerk '1 ~m de BOSI10LENS s chiqt wel he,el goed op, m'1::l ~ z i l toch ' geen Ke.r8t mis g e'vierd wor den in h&:t. ni.e:·uw gebouw. V\ ten we hopend 'Jt . Z . E ;H. "" V'mwijnsberghe in dit 11''fIT KT":: i1.KSKE Il z r toekom ~n • . j '1 Cl r " 'J. ls ee r s t e mis ~:-n P,\ .\SMIS z :.1l mogen celebrer€n. In d~ge;me .. nte:rn ~ dszitting V'1n 30 nov. 11. werd de heer Pi\l::ter Dlmn:::U1'l, a rchitect; '1'1 ng os teld '1 1s opvolge:r V'1n de. he:er Pia."t<ar T ,\NGPE , 'J ls dir ect "ur V'1 n d ~ 's t e e .: lijke. nijverheidsschool . Hij ~.ordt de: vierde direct€''L1:rynn deze ins telling . .
• ~
B inn~!llkort z n l ~E:studEnt ' nbond VL\ \HS ' EN VROOll zijn -h6nd' c r~j; rig '()'"~ st 'l'm vieren. ,;;1e hop~~n chn .'1 '1 n onz~ lederi,E!~n bi$torisch overzicht t;., kunnen .' ge.V f'n, {Fm çle~e; zo ijverige bond, di e zoveel Qctiviteit cn Op 'zijn · lOO-j o. r cn~ud repertorium mag boeken. "l ~ de'nl<:. ~ n hier gh"g t ( rug '13 n 'd r t '1 1r~jk.(è . STERRESTOETBN en TONE~ LVERTONING=N di ;,; ond (' r hun i mpuls raöëht/ n 'ctoorg'\ 1n.
In d-e ST2DELIJ K2 lIDZI2KAKADEJI.1IE. v' e:r.d r>n er v , n st :n t swege twee L1 (' d ~ ill(!' 8'. ui t gereikt: . 0 1 '1 nn Rob. nd . l jyna nt, - gn ') n V'1 n uitmuntendho~ id, 95 >~ , S 'l X - '11 t. 0 2 ::' f1 n Gr: r n r . ' Ölcl ejs , g t b::t d V'1 n uitmunw'ndhdd, 95';"b , z '1ng . .
,
DE LED~N V IN llT EN 1,1.\NDERE:3 r.1O ':.t::n voo'r het ~", :> rkj 8 H 1962-63, g~~n DERDE ... .. numme r Illeer v ': r w3ch.ten-, ' D"I f\ r we W'1 t l ~n t w '1 r r n ai.;·t numm,; r één, hebb~il.w~ g c d J. cht, d ~ t h ,: t wel ,best ' zou zijn, . Op · 1 t 'einde v :ln lt' j 'J.'u een DUBBEL NU~1HER . t e; lat IJn v ': rschijn (;,).1., o m ' dDn met d(: lente: v :\n 164 e en (f..erst c nummör 'v ~ n onz o VIERDE j ,'ug l ng te b t un het licht zien. D-: H h et oeen dubbd nUl!lm':. r b~trof' , w" rd d ~m . ook bijzondere zorg b c s teltd l '1 n dG LIJVIGHEID ,· Gry , n.
S5
GEMEENTESCHOOL 4° Graad: Verschoot Rosa AVE MIillIA - INSTITUUT ])E PELICHY 6 0 Lager A: Vander Haegen Katelijn 6° Lager B: Cools Lucienne ])efour Krista 4 0 Beroep Finaliteit Geldof M.Claire 4° Handel Finaliteit Moderne Humaniora(Wet.B)Callens Hilda Oude Humaniora(Lat-Gr) TIe Klerek M.Chantal HEILIG HARTSCHOOL ])emeurisse Jozef 6,° Lager A: 6° Lager B: Calliau\v Geert R. H. S.
Izegem 9I~~
Izegem
90)b , Izegem
Izegem St .Eloois . Winkel 83 ,5'>~ Lendelede 84', r/~ Izegem 78,6 ~;j 5 ~iJ
88"
·93 t4 ;i Izegem 95 ,4 ~'(i Izegem
•
Voorber.Afd.Jongens Lannny Armel Voorber.Afd.Meisjes . ' Verledens Josée Middelb.Afd.(J.+ M.)3 C Lecoutere Rosemonde Prétechnische (3 eI) , 'B rouckaert Viviane ST. JOZEFSCOLLEGE ])egezelle ' Rudy 6° Lager A: 6° Lager Al: Cornillie Ronny 6° Lager A2: TIe Kl'e rck Pa trick Middelb.Afd.Lat-Gr.Ret. Stragier Ghislain Middelb .Afd.Econ. Iste ])enolf Carlos Middelb.Afd.Wet.Iste Allegaert Paul NIJVERHErnSSCHOOL Bou1:Jkunde VangrysperreFreddy Siertekenen Verkarre ])a.niel' Frans ManhaeveFrancine ])ui ts Vancompernolle Beu Engels SabbQ Gerda en Vancompernolle Bea Boekhouden ])econinck Cecilè Steno-])actylo Vanderheeren Rika VORMINGSINSTITUUT ])ujardin Eddy
94, I5j~ Izegem 86 , 7'i ~ Ingelmunster -85,5 ;') Izegem • 78,4;:,; Emelgem 89, 7 ~~ Izegem 77 ,6 ;~ Izegem 89 ,,5 i'i' I~ e gem , 78/; Izegem 74 ~~ Emelgem 84,8,,; Heule G.O.
• G.O. Gste Gste Gste Gste Gste Gste
Izegem Izegem
O. O. Emelgem O. O. Emelgem O. Izegem 0. " Izegem
86, n '; Lendelede
EEN GEBOREN IZEGEMNAAR BISSCHOP VAN LAHORE: MGR. R. BUYSE
WAPEN VAN IZEGEM
WAPEN VAN MGR. BUYSE
z. H. EXC. MGR. ROGER BUYSE bij zijn benoeming als Bisschop van Lahore 12-6-1947
PAROCHIALE HULDE BIJ DE EERSTE HEEMKEER VAN DE IZEGEMSE BISSCHOP (21-7-1950) Z. H. Exc. Mgr. R. B U Y S E wordt door de geestelijkheid te zijnen huize afgehaald. We bemerken: Z.E.H. J. Sobry, Mgr. R.Buyse, E.P. Herman (FransVandewallev.Izegem)
Mgr. R. B U Y S E tijdens de Plechtige Hoogmis in 't hoogkoor van de St.-Tillokerk.
O. F. c.
z ouden als bewoners der Mandelgomr zeker te k0rt schieten moesten wij niet in deze conciliaire tijd, één van Izegems levende, nederige groten: Mgr ~Marcel Buyse O.F.G., een paar bladzijden gunnen in "Ten Mandere", ~/ij
!I1:~_1:~_t1g!:~_~~yê.~? . r;
,.
V~~rde OUdere lezers is dit wellicht een nverbodige vraag, v oor de jongeren ecliter past een antwoord. Zijne .Excellentie is een rasechte Izegemnaar, Hij was het derde kind van wijlen Henri Buyse en Elodio Vandekerckhove. Vader was aannemer in de de Péli' chystraat . en de verdere kinderen waren Michel(+), Adrienne, woonachtig te Rijsel, Louis fotJgraaf te Angers en Jerome(+). Geboren de':'22 0S.IS92 trok de~kleine .Marcel weldra naar de "Broederschole". In die jaren echter Zr'lU een ~ngel'til.k hem bijna het zicht ontnemen: ongebluste kalk kwam in zijn ogen terecht en na verzorging en genezing trok Marcel verder np naar de "Wezeschool" dicht bij de deUr. Reeds vroeg hoorde hij de rnepstem van de Heer en' niettegenstaande d_e zwakheid van zijn gezicht (Mgr 0 draagt nu nog een bril met "s terke" . glazen) een hinderpaal scheen te zijn op die weg, .z'ette hij do.or. Een onverzettelijke wilskracht, en een bewonderenswaardig vertrouwen, trekken die hem nu nog kenmerken, overwonnen .alle moeilijkheden.. . . Nóg geen dertie.n jaar begon hij in 1904 te Brugge . in de Bouveriestraat zijn Humaniorastudies in het Serafijnc ollege der Paters Gapucijnen. ~aar reeds leerde men hen kennen als de werker met hand, hart en hoofd. Qp 20 9.1910 trad hij~binnen in het noviciaa~ der zeifde Paters te Edingen als Frater Roger en sprak er zijn geloften u;i.t de 21.9.1911. Hij ontwikkelde er verder zijn rijke geestesgaven en . ber~ikte het pr;i.esterschap op 2005.1917. De oorlogsjaren remden weinig zijn opgang want hij werd d00r zijn oversten naar Rome gestuurd om er aan de Gregoriaanse H0gesohool ' de studie vàn de G() dgeleerdheid te vol tOI Jien • . Z,.. kwam juli 1922 en behaalde Pater Roger het doctc,raat in de Teologü~. Was Pater Rc ger docter , g~wOrçien, :. toch was ·inhem nimmer zijn jeugddroom verzwakt: missionaris w:i,lq,e en zal .hij '{<lorden. . Op 30~IOftI922 vertrekt hij dan ook voor de eerste maal uit Izegem na ar de verre Panjab-missie in Pakistan, deel van het vroegere Brits-Indië. Vijf "en twintig jaar lang ~zou hij daar missi oneren met hart en ziel., Eerst als .rondreizend misslonaris, dan als profess or aan het inlands seminarie ' te Missouri cm te eindigen als sekretaris en grootvikaris van het bisdnm Lahere • . Hij diende e"nder de bisschoppen Mgr. Fab. Eestbrmansen Mgr • . Hect. Cat-ry om zelf op 120601947 zijn benoeming tot 6de bisschGp van Lahore te ontvangen uit de handen van Z!OE. J;laus ' Pius XII. Zijn uitverkiezing tot het volle priesterschap kwam in een periode dat gans India en Pakistan kookten en het toneel waren van S"lms afschuwelijke en Oósters-gruwelijke~ wreedheden.Maar Mgr. Buyse hield het hoofd koel-· enzij:p. bekwaamheid als p~rfect administrator samen"met zijn vroeger geciteerde gaven maakten dat '. de nieuwe bisschsp het roer der" Kerk in Panjab me~ , ){aste hand hield 0
59
1'1GR. BUYSE en a lle scha de tot eenmiriimumkonherléiden. Meer zelfs 9 de missie to1 hogere en diepere bloei bracht. Het mo et ons dan ook niet v erwonderen dat Mgr. niet kon aanwezmg zijn op he t huldebetoon dat de stad Izegem a anbood ter ge legenheid v an zijn aanstell ing tot bisschlP9 dit op 26 en 27 oct. 1947. ,,}1gr • werd geconsacreerd te Lahore doo r de aartsbisschop v an Ne1.:J- ])ehli en zou pas naa r België komen wanneer de rust een weinig was hersteld in zijn bisdom. Reeds zestien jaar leidt onze Izegemse missiebisschop al dus een der voornaa'1lSte diocesen , van het oude Indië. Maar rusten d., et hij niet. Benevens zijn zware t a ak a ls bisschop van Lahore, is hij ook sekreta ris va:m de Bisschoppelijke Conuniss ie voor Schoolproblemen in We st Pakistan; hij stichtte het klein Seminarie "St. Mary" in 1948 waarvan P. Gothard nu best1imrder is. 'Zo' mocht Mgr nu de vreugde smaken uit die instelling reeds drie inlandse priesters t e zien vertrekken. Verder riep Mgr. , in de l a a t s te j a ren de Broeders v an Liefde van Maastricht om het Lager en ' Mi dde lbaar Onderwijs v erder uit t e bouwen evenals de P.P. Jezuieten(BelgischQ) om een Interna a t voor universitairen op te richt en, een t a ak die hij ook toevertr ouwde aan de Zusters Franciscaness'en. Voor zijn inlandse zust ers stelde hij statuten op zodat deze ,('\llafhankelijk kwamen te . staan en nug beter werk knnc'.en verrichten 'bij die arm~ , inkasten verdeelde maSSa. , ' Nu is Mgr. deelnemer aan het t weedeVatikaans Concilie en treedt er op a ls spreekbuis der Pakistaanse bi s schoppen. Mgr. is ,71 j aa r;~·, de l a st der j a r en drukt hem maar hij kent geen 'versagen. Het heeft Z.H. Paus PaUlus VI behaagd onze Izegemse Ç0ncili evade r e~n help€r te geven, een hulpbisschop, ook z eer bekend te Izegem, nl. Mgr . Alfons FelicissimusRae ymae kers( gew ijdI 9; p' IQ'o63)~ Me t dit tweespan z a l de missie van Panjab zeker n('\g hogere b~ei tegemoetgaarn. 0
(')
ro \J
, ~~!J:~ê:~~~_Y~~_~Q~~~~g:g~~ • Z'oa ls elke' bisschop bezi töok Mgr '. ' Buyse ZlJn schild met kenspreuk. ])oorgaans verraadt dit, symbool een' deel der persoonlijkhe id van de eigenaar . ;. ve mogen ge rust zeggen dat onze missie' bis~chop ook hierin ges l a~gd is. : , Zijn kenspreuk' is: "Sentire cum Ecclesi a ". , Hierdoor wil Mgr. eherzijds beklemtonen dat :hij t en volle meele eft met de Kerk door ' ~het v'brmen v an pla a tselijke priesters en anderzijds dat het zijn betra chting is de leken 'in Pakista n te brengen tot K.A.; actieve deelname'l aan het leven der Kerk. " , "' " , Kleur van het wa pen: goud en hemelsblauw. ])eze kl euren duiden o~ het geestelijk tijdeli~k welzijn dat hij n~streeft voor zijn dio cei3 axien , deze bett-ac:hting wordt nog geaccentueer§.~ doo r het kruis da t er nverheen, loo'pt. Centraal ,bevindt zich d:an het , st'adswapen van Izegem. Hiermee duidt Mgr. op zijn geboortest ad ' en drukt zo t evens ziJn vertrouwen uit op d?:. 'steun v an de Ize' gemse bevolking. '
o
oOJ
~1Tï
" r ::G\ rr,
r -rj
el In
DE BLJ GAANDE LEGENDE VINDT U OP Dii: VOLGENDE BLADZ IJ DE ONDERAAN .
G1
Sahowal.a 0 Ada · J amke
o , Ha riaba d
6 . Aart sbisdom ' KARACHI
In Antoniabad Francisabad G Gojra K Khualpur KB= Khanpur L Lya llpur Mongomery A F
In It bisdoB LAHORE Dalhous i e SI= Sialkot 1tJariz$.ba d, Ferozepore Ludhiana Jullundur
D F L
S
HI'I I IIII, II II '
1936
MGR. BUYSE ~~~_~~~~~~~_~~_~gE~_~Sl~~·
Iri het N.H. van he .t unmetelijke oude Indië ligt de provincie PanJab: 380.000 vierkante kilometer met 2.8000000 inwoners. In die, provincie lag de "Panj a b-missie" der ~E;;lgische Capucijnen. 'Tweesof?JOenen pel' jaar: één schroeiend heet 'eneen regenperil"Jde maken dat het land er tamelij-k eentor.J.ig en nq,Çikt uitziet. Geen wouden, veel eindeloze vlakten doorsneden van'irr:i,gat"iekanaa ltjes. Het volk 1s taai, wilEkrachtig en niet afgevend: - zij maakten van Panjab de gr!tanschuur, van het vroegere Indië. · De groei van deze missie en de ijver onz.e r missionarissen · brachten mee dat de grenzen ende, oppervlakte van het bisdom verscheidene keren herzien ert 'verminderd werden9 .,,' In 1880 w~.rd Panjab een eigen Apostolisch Vikariaat 0m 'lp o 1.9.86 tot ~elfstandig bisdom verheven te worden, met ' zetel te Lahore. De eerste bisschop was een Fransman(de enige) Mgr.Mouard. Op bijgaand ka:<,rtje is de evolutie van het bisd0m duidelijk af te lezen. Wanneer Mgr. Catry in 1928 het diocees-roer in handen nam waren er op de 17000000 inwoners van toen, een half miljoen ' bereikt door unze missionarissen. Gevaar dreigde toen Ghandi mQt zijn leer aanleiding gaf tot ops~and en oproer. Gods v00rzienigheid echter waakte. Doorzicht f voorzichtigheid en lief~0 overwonnen alles. De Panjaabse bevolking zag in en bekeringen vloeiden t ue. In 1936 waren er mee'r dan 53000 gedoopten en ruim 3200~ geloofsleerlingen. De last werd te groot en up 17.12.36 werd er verdeeld: het ZoW~-deel v an Panjab ging naar de Paters Dominikanenj het N.O. bleef aan de P.P. Capucijnen met 32000 ka tholiek.-:;n en 30000 Indiërs wonend in 1714 gemeenten. Nu kon weer intenser gewerkt worden. Ondertussen groeide echter ook het streven naar onafhankelijkheid bij de bevolking. In 1938 nieuwe verdeling: het schoonste district wordt afges taan aan de Mill Hill Paters. Meer en meer inboorlingen winnen aan gezag; het kaatesysteem steekt weer dreigend de kop op evenals aan verl :Jkkelijk v oorgesteld c ommunisme dat zich vooral langs de pers laa t óelden(ongeveer 20 dag- en weekbladen). Mgr~ Ca try neemt ontslag en Pater ROGER wordt aangeduid als zijn opvolger. Mgr. Buyse bereikt de volheid van het priesterschap maar ; öok wellicht de volheid der moeilijkheden. Hij moet het Kerkelijk Bestuur in handen nemen over een streek drie maal zo groot a ls 0ns land met ruim I2.000.000 zielen en dat in een periode waarin India onafhankelijk wordt ••••••• In veel pla atsen komt het tot b otsingen, relletjes en m(Jo rd. Ook Lahore staat in vuur en vlam. Geur van verbrande lijken verpest de straten, verdoken moordpartijen hitsen de bevolking np. Panjab gist zo groot als het is ••• Hetzelfde jaar wordt de grens van het bis.d om nogmaals gewijzigd: al wat Indisch is wordt een a fzonderlijke Prefectuur en behoort voortaan tot India en wordt bestuurd door de Engelse Paters Capucijnen. Mgr. Buyse stelt zijn afreis naar België uit en gaat met zijn ganse persoonlijkheid aan het werk.
G'3
MGR BUYSE
Taktvol, klaarziend, va sthoudend en overtuigd. Weken, maanden gaan voorbij en de toestand klaart op. In de woelige storm h eeft het bisdom Lah~re stand gehouden. Met v aste hand en v eel liefde leidt Mgr. Buyse verder zijn bisdom naar een hernieuwde groei en bl oei. Op het feest van Christus-Koning l aatstl e den vierde men het feit dat de Paters Capucijnen 75 jaar geleden voor h et eerst in Panjab aankwamen. Weldra vertrekt Mgr. van uit Rome weer naar zijn geliefde .. diocesanen. He wensen ~em alle heil in de verdere uitbreiding van het Rijk Gods en verzekeren hem volgaarne ons gebed en enze stoffelijke steun. . ,
,~
.. . :
'..1
R.Leroy
( .
I~:
.
7(dn~leven Op 12 september laatstleden hield onze IZring weer een van die zeer geslaagde vergaderingen. ]e heer M. Verhaest uit Lendelede (wie kent hem nu nog niet?) sprak er t'ver IlBrokstukken uit de geschiedenis van Lendelede". In de stemmige zaal Nele waren heel wat liefhebbers en toehoorders opgekomen om deze meer dan interessante voordracht te beluisteren. Langs de toponomie van Lendelede schilderde de kundige spreker ons de geschiedenis van Lendelede ( zeer dikwijls verstrengeld met deze van Izegem en andere ~hndel gemeenten). Iedereen genoot en was soms verrast bepaalde feiten en gebeurtenissen voor It eerst te m~gen horen. Het was onze Voorzitter, de heer Inspecteur Verholle, dan ook een genoegen de 8preker v an harte te danken met de hoop hem ,nog meer dan eens te mogen beluisteren. Allerzielen 1963 bracht dan de v~rschillende Heemkundige Kringen van onze Provincie samen te Roeselare. Het werd een buitengewone dag. Roeselare had werkelijk zijn beste geentje ' voor gezet en we hebben nog wat te leren en te berijd~n. We beluisterden er de Hr ])r. J. ])e Smet, ere-conservat,'r van he.J~ Rijksarchief te Brugge. Hij handelde over: Het leven der Graven, ontstaan en bedrijvigheid der Handelsforen in de Middeleeuwen. Een gedroomde Toordracht en les in de geschiedenis. ])aarna had een rondgang plaats in het Stedelijk Museum voor Folkl~re en plaatselijke geschiedenis. Voor wanneer een dergelijk Izegems initiatief?o ••••• Vervolgens bezoek aan de zeer belangrijke tentoonstelling over handelsdocumenten uit de I7de eeUl" in verband met het handelsleven te Roeselare. We troffen daar ook een verzameling aan va n al de publicaties onzer Kringenq We zeggen nederig maar toch met een zekere fierheid: "Ten Mandere" mag ~r zijn, de Mandelgouwe staat haar s teke ! ! Mogen we nu echter eindigen met een minder prettige v a ststelling: n~g enkele trouwe leden vergaten hun lidmaatscha p te hernieuwen. We zeggen wel: vergaten, want ze volgen trovw ons kringleven. We durven rekenen op hun abonnementsvernieuwing wanne'3r iemand hen zal komen "lastig" vallen en danken hen hiervoor re Gds hartelijk bij voorba at. R. Leroy
MEN VAAAGT: ". "",'1.11111 1 "'1111 " 1 . ,(11 1 1"", , 1 1 1111 1 1111'" 11 ' 11 11 1 1 1 ' 1 " 111111 1 '1" /1 1" " 11 11 1 1 11 1 1' 1 1""111 "I I" I~ FE2.S0NEN ])IE FOTO'S IN BEZIT HEBBEN IN VERBAN] MET IZEGEM OF IZEGELN~REN UIT WERELDOORLOG I (1914-18) WORnEN VRIEN]ELIJK VERZ OCHT ])EZE IN BRUIKLEEN AF TE STAAN AAN VANDROMME ANTOON BLAU~UISSTRAAT, 54, IZEGEM. /
illll " " " I , ri l I 'I " I" I tI" 11 1' 1.1 "11 11 1 ' "1 "11 11 PI " " " 11 1' ' l i l! 111 1" I l lj. 1 ,"'!l1 11" " ti ' I 111 1'111 " 1 11 " t I ti I '"~ >11 , " '"111 " ' ' ' ' ,. "
" 'j " I"
" 11 " 1 111 '" "111 ' 1 1111 "
" 7,,
""-
~denltjst. S S S S S E ~'l
S W
S W
S
W \'1
W
S S E W
S S \1 W
S S S S S W
'ti ,S ' S, S S S 1;./
S S S
S S S W
S S W
S S
bG
s
s
S
Aangenomen Aangenomen Aangenomen Aangenumen
School Schnol Meisjesschool Meisjesschool Aangen ~'men Meisjesschool, Allewaert Em~.~l ,.. All ewaert Luc ' ,. Alliet Alf rms. ,Az ou Bern..ard ' Baert Adolf Baes vlal ter Beele Jozef Adv. Behaeghe Jozef . Bekaert J:ulien Bekaert Roger Billiouw Carlos Bogaert l{arie-J osée n' , Bourez Valère Bourgenis André Adv. BÇlurgeois Erik. · Bourgeois G,erard Bourgeois Jozef Bourgeois ~lnrent Buurge uis Léon
BosmC'lens Lendeledestraat Baronielaan Roeselarestraat, 372 Gentstraat, 37 Roeselarestraat~ 37 Marktstraat , 12 Kcrtrijkstraat, 199 Zwinge l aarstraat, 8 Kortrijkstraat, 136 Menens traat, 125 V~d .. 1)ogaerdelaan, 32 , G~
Ge~ellestraat,IO
1ngelmunster Bruggestraat, 199 St.Crispynstraat, 37 Marktstraat 1 5, Izegem Kortrijkstraat~I72
Kokelarestraat St. Hiloniusstraat
r,
,Î
Jette/Br.9
PoVerscheldestr.~35
Roeselarestraat, 129 Marktstraat~ 29 Ketelstraat, 5 Marktstraat, 23
Br:vJ'TI E" H • .
Ikn B0SCO
Buyck Ge crge s Callev-i'aert Marcel . Christiaens A~dré -Jozef Christiaens ~aniel Christiaens Marcel Clarysse Marcel Claeys Jozef Cnlpa ert ~taf E,H. Ccucke Gerard C0uckuyt George.s. CrochonLouis, A!iv. :Daenens Mauri ts ' :Dalle Felix EoH . . :Dalle MicheJ,. :David Willy Adv. :Debacker Herman :Deblauwe Jozef :Deblauwe Albert :Deblauwe Cecile :Deblauwe René :Debrabandere Laurent :Debruyne Michel :Debusschere August :DeclercQ LI"',uis :DeclercQ Piet :Decock Albert
Izegemstraat f 8" Lichterveldestr. ,2 8
t'
~,
!"
Kortrijk 1ngelmunster !.;wevezele Izegem Ingelml.IDster
Gentstraat, 2A Eigenhaardstraat, 45 Nieuwstraat ,-:. 3 Manegems traat ~ 39·, St. Jozefscollege . Ingelml.IDster Aoaciaplein~ 27 'Emelgem Kachtemstraat , 42 Roeselarestra:.:.t, 31· .C.,,: . l', :Dam, 4 3 : F ] m e1gem Vij~erslèi,24,Bos Kapellen Roeselarestraat,I26 Brugge Spinrüarei Zwingelaarstraat, ' 18 " :Daillylaan, 126 Brussel 2 Princesses,traat l' I4 a Emelgem c,' Slagmeersenstraat , 4 Slagmeersenstraat, 54 Sla'bbaerdstraat Rumbeke Spanjestraat, 14 St. Hi10niusstraat, 6 Vandenbogaerdelaan, 28 W. Pieterstraat, 13 Ruddervcorde Koebreekstraat
w
])ecoopman Albert ])eforche Maurits E.H. W ])egezel1e Lucien W De Jan Alfo:ns S Dejonckheere Celest " vJ Dekeerschi~eter ])és iré S " ]elaey Georges" , " S ])elaey ,Lé on Delbaere Jozef' S Deldycke Robert E Deltour :?aul S Delvoye André Adv. S Demeulemeester Karel W Demeurisse André ' S De Mey André E •.H. . S Demuynck Christiaan S Demuynck Gustaaf vJ Denolf René S J)enys Jules 'vi Deprez Albe'ric S De prez André , S Deprez Georgei;té S Descheemaecker A1lg'W3t VI Desmet Andr.é ' S ])evolder Gaspard Devos Roger S Dewaele Marcel S ' Dewitte Eric S Duyck Gera rd S Duyck Jozef S Duyck ~al ter S Duyck André S Duyck Roger " S Eeckhout Gab,riel S Eeckhout, Guido , S Feys Gerard S F eys Rafa'e 1 S Franch,...: G. Apoth. S Geldhof Jozef E oH~ È Geldof Odiel S Gevaert Luc 1;1 Ghekiere-Bouckaert Jules S Ghekiere Remi , ("I 'S f ' Ghijs André Dr. E Gilles de Pelichy Bn Rafael Gadeyne Guy S Herreman Jef S Huyghebaert Jacqueline S Kemp Achiel S Kindt A. E.H.Kan. S Kemp Fabien S Kerckhof Agnes S Kesteloot ])enis~Michel S
'
Molstraat, 16 Pastoor Bovèkerke Nieuwstraat , 6 Gentstraat , 66 Kortrijkstr aat , _195 Groeningestraat , 20 Nieuwstraat , 10 Nieuwstraat,B Hoogstraat f. 24 Rumbeke Albertlaan, 51 Ingelmunsterstr.,II7 Emelgem Toekomststraat, I Kortrijk Gr.,te Markt, 26 Ter Wallenstraat, I Oud-Heverle e Waversebaan, 35 I" Boomforeeststraat ,' 22 ' de Pelichystraat, 49 Rf'lesel arestraat , '17 ';J. Pieterstraa t, 20' Marktstraat , ,34 Slagmeersenstraat , 35 , Kokelarestl,'af'l.t, 46 Roeselarestraat, 70 Boomf oreeststraat, 44 Em. Neirynckstraat, 23 L~ndelede Kapellestraat, ,6 , Emelgem Izegemstraat, 111 ,Ingelmunster Molenhoekstraat , 63 Bellevuestraat y 2 G. Gezellestraat, 65 Kruisstraat, 27 , G.Gezellestraat~ 65 Tieltstraat , Meulebeke St .Crispynstraat, 3,8 Gr(,;enstraat Ameyestraat, I Krekelmotestra".t, 130 Rijselstraat, 169 St. Michiels St .Lodewijkscbllege Brugge Slagmeersenstraat , 43 , Krekelstraat ,15, Menenstraat ,135, , Beukendreef ,9,. :t1erelhof Kapellen/A. Ge~tstra ~t, 9 ' Blá'm-rhuis B.Danneelstraat,20 Kortrijk Statiestraat, 40 HentJ:straat, 10 Ba ronielaan, 2 Kerkstraat, 13 Roeselarestraa t, 169 Vandenb ügaerdelaan, 21 Ommegangstraat, 77 ,
I
i,
G7
S S
Kesteloot Florent Lagae Jozef ~v Lagae ~Jilfried SLagrou Aurel S (H"Lannc 0 Jozef S Lapeire Georges SLauwers André S .-Leenknecht Monique S Lefevre Jozef W Lero~Robert. ., ~S - Lézy Mariette E Louwaege Etienne E.H. Lowyck E~H. SMalfait André . S Meerseman Anti f!" W. 'Moeyaert · René . S- Missiaen Camiel E.H. S Missiaen Tillo ' S Mistiaen André E Nonkel Lucien ~v Nuvttens Marc-el S Oosterlynck ~ozef S Openbare Boe-kerij W Ostyn André . S Outtier Daniel E.H. PalTet iolilfried E. H. vi Parre t Rafae.l ~-{ Pauwels Gas tcrrt SPeelaers <-Taak S Penninck S ._ Malfait Francine -WPrûim Piet er · SItenier Julien S Rijksarchief ' S . Rom"'e 1 Gerard WRomel Julien' S Romel George~ E Sagon Fernand' n c. t. W Sabbe earl'os E' - -S-abbe Guido not. W Sabbe Raf W Sabbe Paul Schacht Yvette ~d Saelen André S Seynaeve J~zef E- Sïritobin Jules S Sintobin Noel E Sintobin Octaaf S Sintobin laul S Seys Etienne Q. S Spillebeen Hector· OU S Strobbe Gabriel S Strobbe Gerard I ,
r
Heyestraat
Menensteenweg~ 196 ' Neerhofstraat, 11 Knobbaerdstraat~. 10 KLJrtrijkstraat, · IB.4 Groenin~est~aat, 4 Menensteenweg, 13 " Blekerijstraat ~, 139 Vredestraat , ' '26 Bonmforeeststra~t, 51 Menenstraat;: I7~ Vandenbrgaèrdelaan, ' 55 Leegweg, 16 , Stationspfein, 15 \Statiest~~atj 4 . Gentstraat, ~) , Coll~ge" ,
Hondekensmnlen~tr.,53 ~
StQ Andries Ingelmunster Lendelede Poperinge
Zwingelaarstraat ,. 42 KO tlrnmarkt, 12 Boomfcreeststraat, 41
G~Gezel18straat,57 Herrebout Joris St~ElnoisWi:rikel
. St .Crispynstraat, 20 Kerkstraat, 9 St.GodelieveparochieRuddervoorde St .Crispynstra8..t ,.38 r;. Ollinegangstraat, 76 . Negenhoekstraa;t, 10 Leegweg, 99h St. Andries Ameyestraat, 50 Marktple in,' 7 ' Ka chtem Ommegangstraat', 22 Academiestraat~I4-I8 Brugge Menensteenweg , 5 I " Schoolstraat , _2 R~eselarestraat, 472 Gentstraat, 21 . Zuidkaai, 23 Koornmarkt, 23 Vandenboga erdela311, 26 - BrL1ggestraat, 149 Ingelmunster G.Gezellestraat, 31 Emelgem Izegemstraat 1 20 Kachtem Vandenbogaerdelaan, 93 Vandenbogaerdelaan, 38 R0eselarestraat, 8 de Pelichystraat, 8 , Menens te enweg - '" Menensteenweg ,2 74 Molstraat, 10 " Groenstraat , 5 VandenbC'gaerde1.aan, '65
8 8 8 8 ~v
8 8 8 8 8 8
S 8 8
S "S 8 S W E W
W: 8
vi . . ·8
W S S
W 8
E S 8 W 8 8
S S 8 S 8 W
8 E
W 8
vi E 8
8trobbe Nicole Tangh3 Roger Terryn Michel Tytgat Jozef Vanacker Lucien Vanbe:;kevoort Jacques Vanbesien Gaspard Vancompernolle Béa Vandecapelle Raoul Vandenberghe Raf Vandenberghe liené Vandenberghe Roger Vandenbroucke Carlos . Vandenbrcucke Guido Vandenbroucke Roger Vandenbus sche J oz e-f -G lemen t Vandeputte Johanna Vandevoorde'Robert Vandeweghe Marcel Vandommele Albert VandommeleFirmin ' Vandornmele Jan ' Vandommelè Maurits Vandoorne Agnes ' Vandoorne Jacques Vandrj..L'pe EugeBn Vandromme An,t oon' Vandrcmme Bert Vanfleteren G,eorges Vangheluwe nani'el Vangroenweghe Ado.lf vanhaverbeke C. Eo,H . Vanhaverbeke J ,cz ef Vanherck Henri ' Vankeirshilck Ahdon Vanke irsbilck Et.ienne · Vanlerberghe Willy Vanneste Arthur Vannest e Michiel Vansteenkiste Arthur' Vansteenkiste Mauri ts' Vanste enkiste-Vansie leghem Vèrhanck Frans ' Verbeke JC'zef Vercamert Agnes Vercamert Etienne' Vercamert Raf , Vereecke Vare el Verfaillie Maurits Verhaest MaiJrits Verhrlle Rafael ,:': Vermote idal ter Verschoore.Gezo
Wezestraat~ 68 8lagmeersenstraat~
Emelgem 59 8t. Antcniusstraat, 11 Slagmeersenstraat, 16 ' Ardeoie Beverenstraat, 35 Menenstraat, 137 G.Gezellestraat, 23 Emelgem Keuterweg, 14Hey:.estraat, 7 ,Me.t'lens traa t, 92 , Waterl~. Avenue du Marais~ 12 Krekelmotestraat, 66 Koornmarkt, 9 R03selarestraat, 43 Oekenestraat,8 R0.ddetve erde Statiestraat, Ukkel-Br.IB Karmelietenstraat 1 I67 8tatieplaats, '59 ,' , Irige lmuns ter O.L.Vrouwstraat, 22 Roeselarestraat, '230 Kloosterstraat ; ,I Kloosterstraat, I G.Gezellestraat, "37 " Roeselarestraat, 154 Zwi.:.1.gelaarstraat ~ I.C Dam, fi5 . Emelgem Blauwhuisstraat, 54 Ameyestraat, 3Cr Albertlaan 1 66 81agmeersenstraat, 32 Kortrijkstraat, 181 Karel Dezwartelaan,9Blankènberge Statiestraat, 96 Lichtervelde St. Crispijnstr~at,43 Oöi3tende Natienlaan, I Irigelrriunster Oostrozebekestraat, I Kortrijkstraat, 114 Menenstraat, 48 Slagmeersenstraat, 69 Ardnoie Statiestraat Groenstra at , 16 Nederweg~ 31 Rneselarestraat, 88 Vandenbogaerdelaan,77 de Pelichystraat,' 41 Lindenhofstraat,I2 y Lindehl/')em-Gistel de Pelichystraat /'41 : . 8lagmeersenstraat, 102 G.Gezellestraat, 51 Lendele de , . Orsestr aat ~ I Heyestraat, 2 I . .... . . " '1
~
Roeselarestraat~I44
Krekelstraat t 79
'.;
.
fo~
.~
S Vieren naniel S Werbrouck Frans IMe W Werbruuck Rafae l W\4erbrouck Raymcmd S Willae rt Jul es S Wyffels Rika E Wylein Seraphin S St. Jansboe~erij
nam
Emelgem
Gr uenstraat , 19 P.Benoitstraat, 3~ Grote Markt, 7 Reyestraat, l' Mal "kts traat, 55 Slagmeersenstraat E.R . nefoort
-:-=-=-=-=-=-=-=-=-=-
1100 f. t
Emelgem
Kachtem