Murat YEŞİL
&
Osmanlı Süsleme Sanatı Kursiyerleri
Murat YEŞİL
&
Osmanlı Süsleme Sanatı Kursiyerleri Proje Sorumlusu Nuri SİNCANLI (Kültür İşleri Müdürü) Küratör Mavi BOĞAZİÇİ Grafik Tasarım Murat YILMAZ - Ocak 2017 -
Doğu Avrupa’dan Güneybatı Asya’ya Kuzey Afrika’dan Atlas Okyanusu’na kadar üç kıtada 600 yıl hüküm sürmüş olan Osmanlı İmparatorluğu, kültür ve medeniyetiyle tarihe damga vurmuş en önemli uygarlıklardan birisidir. 1299 senesinde temelleri atılan Osmanlı Devleti, adalet ve hoşgörüye dayalı devlet yapısıyla halen Dünya’daki en önemli örnekler arasında yer almakta, hâkimiyeti altında bulunan topraklara götürdüğü hizmetlerin izleri hala üç kıtada izlenmektedir. Çağ açıp çağ kapatan bu cihanşümul medeniyet bir o kadar acıdır ki mirasçıları tarafından yeterince bilinmemekte, yeterince anlaşılmamaktadır. Biz, bu büyük İslâm medeniyetinin bu görkemli geçmişini iyi bilmeli ve bunun gururunu ve sorumluluğunu layıkıyla taşımalıyız. Şunu unutmamalıyız ki bizler Dünya’nın en büyük medeniyetlerinden birini inşa eden bu görkemli medeniyetin mirasçılarıyız, bu mirasa ne kadar iyi sahip çıkarsak yarınlarımızı o kadar güvence altına almış olacağız. Buradan yola çıkarak hazırlamış olduğumuz bu eserde hem Osmanlı padişahlarını hem de imparatorluğun önemli bir dönemini geçirdiği Topkapı Sarayı’nı daha yakından tanıma imkânına sahip olacağınızı ümit ediyor, emeği geçen herkese teşekkür ediyorum.
Murat YEŞiL 1964 yılında Sivas’ta doğdu. Eskişehir Anadolu Üniversitesi’nde Kimya eğitimi aldı. Sanat eğitimine erken yaşta başlayan sanatçı, Prof. Hüsamettin & Oya KOÇAN Atölyesinde uzun yıllar başasistanlık yaptı. Anadolu’da yirmi yılı aşkın süre sanat eğitimi verdiği galeri & atölyesinde yöneticilik yaptı. Valilik binaları, ordu evleri, okullar gibi resmi alan ve kamu binalarında eserleri yer alan sanatçı, birçok tarihi eser camii, hamam, yalı ve köşk restorasyonu yaptı. Eserleri yurtiçi ve yurtdışında sayısız koleksiyonda yer almaktadır. Evli ve üç çocuk babası olan sanatçı, kişisel atölyesinde sanat eserleri üretmeye devam etmektedir. 2012 yılından beri Taş İşleme, 2014 yılı itibarıyla da Osmanlı Süsleme Sanatı Branşlarında Pendik Belediyesinde öğretici olarak görev yapmaktadır.
TOPKAPI’dan
Besmele
Ebat: 115x43 cm
TopkapÄą 10
Eser: Kadriye BOĞAZ
Talik Hat , “Bismillahirrahmanirrahim”, “Rahman ve Rahim olan Allah’ın adıyla”
11 Topkapı
Zırh
Eser: Nuray ÖZTÜTÜNCÜ BAĞDAT
Ebat: 95x86 cm
Osmanlı 18. yüzyıl ihtişamına ve adına yaraşır, “Ok delmez, kılıç kesmez.” diye anılan günün şartlarında gergedan veya fil derisinden imal edilen üzeri yazılar ve motiflerle süslü bir korunma unsurudur.
Topkapı 12
Kuran Muhafazası
Eser: Sultan BAT
Ebat: 106x84 cm
Osmanlı’nın İslâm’a ve onun kitabı kadimine gösterdiği saygının timsallerindendir. Altınla işlenmiş yakut ve zümrütlerle dönemin en seçkin zanaatkarlarınca kakılmış ve nakşedilmişlerdir. Üzerlerinde hattın en güzel örneklerinden ayetler yer almaktadır. “La yemessehı illel mutahherün. Tenzilun min rabbil alemin.“ “Ona ancak temizlenenlerden başkası dokunamaz. O alemlerin Rabbinden indirilmiştir.“ ( Vakıa 79-80)
13 Topkapı
Miğfer
Eser: Havva Günnur SEVEN
Ebat: 102x89 cm
Altın kakma miğfer. Örtmek, gizlemek ve korumak anlamına gelen miğfer savaşçının başını alnını, ense ve burun kısmını, kılıç ve mızrak darbelerine karşı koruma amaçlı kullanılmıştır.
Topkapı 14
İbrik
Eser: Havva Günnur SEVEN
Ebat: 106x80 cm
Estetik güzelliği ve görünümü itibarıyla Selçuklu Türklerinin, sanat tarihimize bir hediyesidir. Temizliğin, tutumluluğun, ibadetin ve büyüklere saygının sembolü bir obje olmuştur.
15 Topkapı
İbrik ve Kase
Eser: Havva Günnur SEVEN
Ebat: 106x80 cm
Osmanlı Mutfak Kültürünün en önemli parçalarındandır. Dönem itibarıyla Çin’den getirilmişlerdir. Porselenden yapılma sırma ve altın işlemelidir. Şerbetler ve şuruplar onlarla ikram edilirdi.
Topkapı 16
Yeniçeri Ağası
Eser: Semra ATİK
Ebat: 106x61 cm
Yeniçeri Ocağının en yüksek rütbeli komutanıdır. Başkentin ve sarayın korunması görevleri arasındadır.
17 Topkapı
Tılsımlı Gömlek
Eser: Semra ATİK
Ebat: 120x120 cm
16. Yüzyılda üzerine giyilen, kişinin korunduğuna inanılan giysi. Genellikle ipekli olup pamuklu bezdendirler. Üzerleri aharlanarak kağıt özelliği kazandırıldıktan sonra yazıları nakşedilmektedir. Koruyucu olduğuna inanılan ayetlerle bezelidir. Üzerinde Saf Suresi 6. Ayet , Ali İmran Suresi 3. Ayet ve Araf Suresi 7. Ayet yer almaktadır. Gömleğin arkasında ise “Halik olan Allah’a tevakkuk ederiz.” yazılıdır.
Topkapı 18
Divan-ı Hümayun
Eser: Sibel ŞAHİN
Ebat: 110x130 cm
Kubbealtı, devletin adaletini simgeleyen pek çok sembolik öğeye sahiptir. Mekanın yaldızlı şebekelerle dışa açık ve görünür olması, alınan kararların hiçbir gizliliğinin olmadığı anlamına gelmektedir.
19 Topkapı
Nalın
Eser: Nadiye ENSELİOĞLU
Ebat: 95x70 cm
Nalın ve hamam tası. Osmanlı hamam geleneği çok zengin kumaş, mücevherat, gümüş, bakır, porselen ve sedef kakma eserlerin ortaya çıkarılmasında önemli rol oynamıştır. Dönemin Avrupasıyla mukayese edilemeyecek kadar bize has bir kültürdür.
Topkapı 20
Zülüflü Ağalar
Eser: Semra ATİK
Ebat: 122x94 cm
Enderun ( Has Odalılar) büyük bir kısmı itibarıyla Balkanlar ve Kafkasların ücra köylerinden devşirilen gençler burada eğitilirlerdi. Hem fizikleri hem de duruşlarıyla etrafı etkileyen, devletin verdiği imajla yürüyüşlerinden, konuşmalarından, hal ve tavırlarından Enderun terbiyesi aldıkları belli olurdu.
21 Topkapı
Sanduka
Eser: Mihriye ŞEN
Ebat: 130x89 cm
Peygamber Hz. Muhammed (SAV) Efendimize ait olan Hırka-i Saadetin muhafaza edildiği sandık, Yavuz Sultan Selim Hanın Mısır Seferi dönüşünde kutsal topraklardan Topkapı Sarayına getirilmiştir. Manevi değerine binaen üzerinin bir bölümünde şöyle yazmaktadır. “Ve ma erselnake illa rahmeten lilalemin. La ilahe illallahul melikul hakkul mübin. Muhammedun rasulullahil sadigul vadul emin “
Topkapı 22
“Biz seni ancak alemlere rahmet olarak gönderdik. Melik, Hak, Mübin Allah’tan başka hiçbir ilah yoktur. Emin ve sözünün eri olan Muhammed, Allah’ın Resulüdür”
Kutsal
Eser: Çiğdem BİLİR
Ebat: 120x72 cm
Camiler, İslâm’ın öğretilip yaşatıldığı, bize ruh veren, bizi diri ve canlı tutan, birbirimizle tanıştırıp kaynaştıran, bilgimizi ve kardeşliğimizi pekiştiren birer simgedir. 23 Topkapı
Tuğra Hat I
Eser: Şenol ÖZMEN
Ebat: 114x80 cm
Osmanlı’da padişahlar şehzadelik dönemlerinde devlet yönetimiyle ilgili eğitimlerin yanında birçok sanat dalında ve zanaatkarlık konularında da eğitim alırlardı. Sultan 3. Ahmet ‘te şehzadeliği döneminde “Hat” eğitimi almış tuğrakeş bir padişahtır. Bu eserlerinden birinde “Tuğra” şeklinde “Mücebince amel oluna.” yazılıdır. Bu yazının önemi, ferman ve beratlarda yer alan bir işin usulüne uygun ve zamanında yapılması için padişahın buyurduğu bir sözdür. “Mucebince amel oluna” padişah iradesinin buyruğu bir sözdür. “İcap ettirince yapılsın” demektir.
Topkapı 24
Tuğra Hat II
Eser: Şenol ÖZMEN
Ebat: 114x80 cm
“Muhammedün Seyyidü’l Kevneyni Ve’s- Sakaleyn“ “Dünya ve ahiret alemlerinin yanı sıra insanların ve cinlerinde efendisi.”
25 Topkapı
Akıncılar
Eser: Çiğdem BİLİR
Ebat: 105x75 cm
Ecdadımız Yahya Kemal Beyatlı’nın dizelerindeki gibi: Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik
Bir gün yine doludizgin atlarımızla Yerden yedi kat arşa kanatlandık o hızla
Haykırdı, ak tolgalı beylerbeyi “İlerle!” Bir yaz günü geçtik Tuna’dan kafilelerle
Cennete bugün gülleri açmış görürüz de Hala o kızıl hatıra gitmez gözümüzde
Şimşek gibi atıldık bir semte yedi koldan Bin atlı akınlarda çocuklar gibi şendik Şimşek gibi Türk atlarının geçtiği yoldan Bin atlı o gün dev gibi bir orduyu yendik Topkapı 26
Ayna
Eser: Emine GÖKBAĞ
Ebat: 112x90 cm
Sultanların gözdelerinin kalplerindeki yerini ve önemini belirten en değerli objelerdendir. Sadakatin ve sevginin gösterge timsali olan bu objeler genellikle altından yapılır. Sedef işlenir. Yakut ve zümrütlerle bezenirdi.
27 Topkapı
Kaftan I
Eser: Emine GÖKBAĞ
Ebat: 111x93 cm
Osmanlı’da padişah elbiseleri kumaş sanatının en zengin örneklerini içerir. Desenleri özenle seçilerek nakşedilmişlerdir. Genellikle kadife, seraser , çatma ve kemha gibi kıymetli kumaşlardan yapılmıştır. Nakşedilmelerinde altın ve gümüş sim gibi kıymetli madenlerden faydalanılır. Bursa yöresi saray dokumalarının üretilmesinde ön saflardadır.
Topkapı 28
Zafer
Eser: Çiğdem BİLİR
Ebat: 147x85 cm
Osmanlı ordu yapısının gücünü ve ihtişamını Alem-i Cihan’a gösterir mızrak ucu. Üzerinde Rûmi bezemeler, altın işlemeler arasında Kayli Bayırli Ebu Nasıri’nin “Allah, zaferle şereflendirendir” yazısı bulunmaktadır. 29 Topkapı
Kapak
Eser: Nurdan YALÇIN
Ebat: 153x83 cm
Topkapı Sarayı yemiş odası dolap kapak örneği, döneminin en güzel kalem işi örneklerinden renk ve desen uyumluluğuyla öne çıkmaktadır. Çiçek ve meyve motifleriyle bezelidir. Topkapı 30
Humbaracı
Eser: Semra ATİK
Ebat: 106x66 cm
Demir ve tunçtan dökülmüş içi boş ve yuvarlak barut gücüyle gülle atmaya yarayan humbara adındaki topu yapan ve kullanan asker sınıfıdır. Dünyanın ilk havan topu sınıfıdır. 31 Topkapı
Sancak
Eser: Semra ATİK
Ebat: 122x66 cm
Sancak-ı Şerif, Peygamber Efendimizin bayrağını simgelediği için sancağın dikildiği yere bile ayak basılması saygısızlık sayılırdı. Yeşil atlastandır. Kırmızı parçalara sırmayla ayetler ve Aşere-i Mübeşşere’nin isimleri işlenmiştir. Topkapı 32
Altın Muhafaza
Eser: Özden KARAKAYA
Ebat: 75x65 cm
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed‘in (SAV) sakalına hürmeten korunması amacıyla kıymetli metalden yapılarak önemine binaen en ince işlemelerle bezenmiştir.
33 Topkapı
Çini I-II-III-IV
Ebat: 45x45 cm
Topkapı 34
Eser: Sibel ŞAHİN
16. Yüzyıl. Başlıca yapım merkezi İznik olmuştur. Çini desenleri saray nakkaşhanelerinde üretilmiştir. Kalem işlerinde kullanılan motif dağarıyla çinidekiler arasında önemli paralellikler vardır.
35 Topkapı
Kumaş
Eser: Serap MERAKLI
Ebat: 99x96 cm
Osmanlı kumaşları; çok zengin malzeme çeşitliliğinin yanı sıra renk ve desen özellikleriyle de öne çıkmaktadır. Yıllarca solmamaları, bugün bile çözümlenemeyen sırlar arasındadır.
Topkapı 36
Emanet
Eser: Esma GÜLER
Ebat: 90x74 cm
Emanet-i Mukaddese’den, Hırka-i Saadet Çekmecesi. Osmanlı yadigârlarından biri olarak Peygamber sevgisinin timsalidir.
37 Topkapı
Hırka
Eser: Nuray ÖZTÜTÜNCÜ BAĞDAT
Ebat: 101x87 cm
Topkapı kutsal emanetlerinden özenle muhafaza edilen Hz. Hüseyin (ra) atfolunan hırka parçası. Üzerinde kan olduğu düşünülen lekeler mevcuttur.
Topkapı 38
Kaftan II
Eser: Emine GÖKBAĞ
Ebat: 123x92 cm
Osmanlı’da padişah elbiseleri kumaş sanatının en zengin örneklerini içerir. Desenleri özenle seçilerek nakşedilmişlerdir. Genellikle kadife, seraser, çatma ve kemha gibi kıymetli kumaşlardan yapılmıştır. Nakşedilmelerinde altın ve gümüş sim gibi kıymetli madenlerden faydalanılır. Bursa yöresi saray dokumalarının üretilmesinde ön saflardadır.
39 Topkapı
Çizme
Eser: Nuray ÖZTÜTÜNCÜ BAĞDAT
Ebat: 85x61 cm
Osmanlı 18. Yüzyıl kırmızı maroken deri üzerine gümüş ve altın tel işlenerek yapılmış bilek kısımları körüklü orijinal terlikleriyle beraber. Ortamın saygınlığına binaen direk çizmeyle girmektense çizmeye uygun yapılmış terlik geçirilerek iştirak olunurdu.
Topkapı 40
Tavan
Eser: Ali Kemal DAŞAN
Ebat: 130x130 cm
Osmanlı sanatı en güzel örneklerinden, ahşap tabletler üzerine motifler kalem işi tekniğiyle nakşedildikten sonra uygulayacağı alanda bir araya getirilip dekoratif çıtalarla genelde geometrik örgü yapısı uygulanır.
41 Topkapı
PADİŞAH PORTRELERİ Murat YEŞİL - Mavi BOĞAZİÇİ
Osman Gazi
1258-1326
TopkapÄą 44
Orhan Gazi
1281-1362
45 TopkapÄą
I. Murad
1326-1389
TopkapÄą 46
Y覺ld覺r覺m Bayezid
1360-1403
47 Topkap覺
I. Mehmed
1389-1421
TopkapÄą 48
II. Murad
1404-1451
49 TopkapÄą
Fatih Sultan Mehmed
1432-1481
TopkapÄą 50
II. Bayezid
1447-1512
51 TopkapÄą
Yavuz Sultan Selim
1470-1520
TopkapÄą 52
Kanuni Sultan Süleyman
1494-1566
53 Topkapı
II. Selim
1524-1574
TopkapÄą 54
III. Murad
1546-1595
55 Topkapı
III. Mehmed
1566-1603
TopkapÄą 56
I. Ahmed
1590-1617
57 Topkapı
I. Mustafa
1591-1639
TopkapÄą 58
II. Osman
1604-1622
59 TopkapÄą
IV. Murad
1612-1640
TopkapÄą 60
Sultan İbrahim
1615-1648
61 Topkapı
IV. Mehmed
1642-1693
TopkapÄą 62
II. Süleyman
1642-1691
63 Topkapı
II. Ahmed
1643-1695
Topkapı 64
II. Mustafa
1664-1703
65 TopkapÄą
III. Ahmed
1673-1736
Topkapı 66
I. Mahmud
1696-1754
67 TopkapÄą
III. Osman
1699-1757
Topkapı 68
III. Mustafa
1717-1774
69 TopkapÄą
I. Abdülhamid
1725-1789
Topkapı 70
III. Selim
1761-1808
71 Topkapı
IV. Mustafa
1779-1808
TopkapÄą 72
II. Mahmud
1785-1839
73 TopkapÄą
Sultan Abdülmecid
1823-1861
Topkapı 74
Sultan Abdülaziz
1830-1876
75 Topkapı
V. Murad
1840-1904
TopkapÄą 76
II. Abdülhamid
1842-1918
77 Topkapı
V. Mehmed Reşad
1844-1918
Topkapı 78
VI. Mehmed Vahdettin
1861-1926
79 TopkapÄą