Πενταγιώτικοι στοχασμοί τ 96

ISSN: 2241 - 5149 Διαβάστε μας online στο www.pentagiou.gr

A

ΧΡΟΝΟΣ 30ος ΦΥΛΛΟ 96 ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΤΙΜΗ 1 €

03-4130

I

• ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ

ΕΚΔΟΣΗ

Σ ΥΛ Λ Ο Γ Ο Υ

Π Ε Ν ΤΑ Γ Ι ΩΤ Ω Ν - Κ Ω Λ Ε Τ Τ Η 5 1 0 6 8 1 ΑΘ Η ΝΑ •

Το συνέδριο της Ομοσπονδίας μας, που διεξήχθη στην Πενταγιού, πριν δύο περίπου μήνες, πήρε πολλές αποφάσεις, δύο όμως είναι οι κυριότερες: 1) Διαπιστώνεται επιστροφή κόσμου στην επαρχία(λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης στα αστικά κέντρα). Η επιστροφή αυτή θα φέρει πολλούς και στα ρημαγμένα χωριά μας. Χρειάζονται λοιπόν υποδομές, που με τον καιρό χάθηκαν, για να υποδεχθούν αυτούς που επιστρέφουν. Δηλαδή τα πιο απλά πράγματα που ζητάει ένας πολίτης, σχολείο, γιατρός, συγκοινωνία, ιντερνετ. Είναι οι πιο απλές προϋποθέσεις, για να επιζήσουν οι ορεινοί οικισμοί, και να μπορέσουν να βοηθήσουν την Πατρίδα, υποδεχόμενοι μεγάλο τμήμα του αστικού πληθυσμού!

ΚΑΛΕΣΜΑ ΠΡΟΣ

ΤΟΥΣ

ΟΜΟΓΕΝΕΙΣ

2)Πρέπει να βρούμε τα αδέλφια μας που ζουν στο εξωτερικό, μόνιμα. Τους ομογενείς μας. Τρία εκατομμύρια Έλληνες ζουν στο εξωτερικό, μετανάστες εδώ και εκατό και περισσότερα χρόνια.(Πάνω από 1.300.000 στις ΗΠΑ,300.000 στη Γερμανία, 300.000 στην Αυστραλία, άλλοι τόσοι στην Αγγλία,100.000 στη Ρωσία κ.λ.π.) Έφυγαν για να βρούν δουλειά, για να επιζήσουν. Και πρόκοψαν, έκαναν οικογένειες, έκαναν περιουσίες, στέριωσαν εκεί. Ο παππούς μου, ο Επαμεινώντας Τσιώρης έφυγε το 1905 για τις ΗΠΑ(Σικάγο, Μιλγουόκυ), δούλεψε σκληρά πάνω από 30 χρόνια, και το 1937 γύρισε στην Ελλάδα, έχοντας κάνει ενδιάμεσα εννιά (9) παιδιά(σε κάθε ταξίδι για να επισκεφθεί τη γυναίκα του)!! Ήταν τα δύσκολα χρόνια, του χωρισμού, γι αυτό και τα μονοπάτια της φυγής από το χωριό, μέσα από τα δάση (αφού δεν υπήρχε αμαξιτός δρόμος) πολλοί τα ονόμασαν, μονοπάτια του αποχωρισμού. Οι συγγενείς μας οι Ψιμαραίοι το ίδιο. Ο Κώστας ο Ψιμάρας, πρώτος, έφερε πολλούς στην Αμερική, κι αργότερα, όταν δημιούργησε το εκπληκτικό για την εποχή του Πικαντίλλι (ζαχαροπλαστείο κόσμημα της Αθήνας), βοηθούσε για χρόνια τους Πενταγιώτες. Ποιόν να πρωτοθυμηθείς. Τις δωρεές των Γριβάκηδων από τον Καναδά, του μεγάλου Αθανάσιου Παπατσούρη! Και άλλοι πολλοί, Αρμύροι, Κλωτσαίοι, Καρράδες, Λεων, Καραστάθηδες, ατέλειωτοι … Η αναζήτηση των ομογενών μας, είναι θέμα τεράστιας σημασίας, ειδικά σήμερα. Η κρίση που κυριαρχεί στη χώρα μας είναι πολλαπλής φύσης. Είναι οικονομική, πολιτική, πολιτιστική, είναι κρίση θεσμών. Ένα αγκάλιασμα των ομογενών μας, ένα πλησίασμα τους, μία ενημέρωση τους για τα εδώ προβλήματα, μια οργάνωση καλύτερη των επισκέψεων τους στην πατρίδα, ανακουφίζει αφάνταστα από την καθημερινότητα των καταθλιπτικών προβλημάτων. Εμπρός λοιπόν για τη μεγάλη αναζήτηση! Ο σύλλογος Πενταγιωτών, πρωτοπόρος όπως πάντα, θα κάνει μεγάλο αγώνα προς την κατεύθυνση αυτή. Έχουμε μόνο στις ΗΠΑ, χιλιάδες συγγενείς μας. Ο ένας με τον άλλο, θα βρεθούμε. Δεν επιτρέπεται να στέλνουμε την εφημερίδα σε μόνο 40 οικογένειες στο εξωτερικό. Ήδη, αποφασίσαμε τη δημιουργία αγγλικών σελίδων στην εφημερίδα. Ελληνοαμερικάνοι συμπατριώτες μας, ενθουσιάστηκαν με το «παιχνίδι» της αναζήτησης. Βρείτε όσους μπορείτε περισσότερους ομογενείς. Σήμερα, με τα facebook, το skype, τα δωρεάν τηλέφωνα, μπορούμε να γίνουμε μια δυνατή υπερατλαντική οικογένεια. Με τα emails μας, μπορούμε να αλληλοενημερωνόμαστε γρήγορα, να διοργανώνουμε σπουδαία events στην Ελλάδα μας. Βάλτε στόχους ψηλούς! Ας έχουμε για του χρόνου, τουλάχιστον ένα πούλμαν επισκεπτών, που με την Ελληνική σημαία, θα ανηφορίσει τα Βαρδούσια(αφού επισκεφθεί πρώτα τους Δελφούς) και θα φθάσει στα πανέμορφα και περήφανα χωριά μας! Όλης της Δωρίδας ! Κι εκεί, θάχουμε γλέντια ατελείωτα, κι εκδηλώσεις χορευτικές, αθλητικούς αγώνες, μουσικές βραδιές, ορειβασίες, παιδικά πάρτι, λογοτεχνικές συγκεντρώσεις. Και θα δείτε έκπληκτοι, μόνο στα χωριά, τρείς γενιές παππούδες, γονείς και νεολαία, να διασκεδάζουν μαζί, ευτυχισμένοι όπως δε θα τους δείτε ποτέ στις πόλεις… ΣΤΕΛΙΟΣ Γ. ΤΣΙΩΡΗΣ

J

ΚΟΠΗ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΤΑΣ

Την Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014, γύρω στις 12 το μεσημέρι στο κέντρο DIVINE (πρώην ΥΑ, εκεί που έγινε και πέρυσι, Άλσος Στρατού, Λεωφ. Κανελλοπούλου 4, πρώην Κατεχάκη στην πίσω πλευρά της Λεωφόρου τηλ. 2108010810 στην περιοχή ΓΟΥΔΗ δίπλα στο Badminton) θα πραγματοποιηθεί η καθιερωμένη πλέον κοπή της βασιλόπιττας του Συλλόγου μας. Ευκαιρία να συναντηθούμε και να τα πούμε από κοντά. Όσοι πιστοί προσέλθετε!!! Δ.Σ. ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΩΝ

Ε Υ Χ Ε Σ Γ Ι Α ΤΟ 2 0 1 4

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου των απανταχού Πενταγιωτών, εύχεται σε όλους τους φίλους του Συλλόγου μας, στους Πενταγιώτες και τις Πενταγιώτισσες όπου γης, ευτυχισμένο, δημιουργικό και ειρηνικό το 2014 με υγεία, ευτυχία και οικογενειακή γαλήνη. Αισθάνεται επίσης την ανάγκη να εκφράσει τις άπειρες ευχαριστίες του προς όλους όσους ενίσχυσαν παντοιοτρόπως τον Σύλλογό μας για την επίτευξη των στόχων του, που δεν είναι άλλοι παρά η προκοπή του πανέμορφου χωριού μας. ΕΚ ΤΟΥ Δ.Σ.

Ο Δήμαρχος Γ. Καπεντζώνης με τον πρόεδρο του Συλλόγου στη γιορτή του αγριογούρουνου

ΜΟΛΙΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΗΣΕ Για μια ακόμη χρονιά ο Σύλλογος των απανταχού Πενταγιωτών, κυκλοφόρησε το ημερολόγιό του για το 2014. Τιμή ημερολογίου €5,00. Αγοράζοντας το ημερολόγιο, ενισχύετε το Σύλλογο. ΕΚ ΤΟΥ Δ.Σ.

p

2

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ ΤΡΙΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΩΝ

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΑΣΜΩΝ 1. ΚΩΣΤΑΣ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ

Ιδρυτής: Σύλλογος Πενταγιωτών ( καλοκαίρι 1984) - Κωλέττη 5 Αθήνα, 10681

2. ΣΤΕΛΙΟΣ ΠΕΤΣΑΣ

Διευθυντής: ΣΤΕΛΙΟΣ Γ. ΤΣΙΩΡΗΣ – τηλ.

6944317320

Συντακτική Επιτροπή: ΣΤ. ΤΣΙΩΡΗΣ –τηλ. 6944317320 ΔΗΜ. ΚΑΡΑΣΤΑΘΗΣ –τηλ. 2109915659 ΔΗΜ. ΜΠΑΛΩΜΕΝΟΣ – τηλ. 2102518629 ΠΕΤ. ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΗΣ – τηλ. 6947189890 Υπεύθυνος Τυπογραφείου: ΙΝΤΕΡΤΥΠ ΕΠΕ –τηλ. 210 6020701 Υπεύθυνος σχεδιασμού μακέτας: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

20,00

3. ΠΑΤΗΡ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΧΑΡΟΝΙΚΟΛΑΟΥ 20,00

ΑΠΟΦΑΣΕΙΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου των απανταχού Πενταγιωτών, στη συνεδρίαση της 28.10.2013, αποφάσισε ομόφωνα:

1.ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΚΑΤΡΑΟΥΖΟΣ

€30,00

1.Ο Σπύρος Παπαγεωργίου και ο Πέτρος Πενταγιώτης αναλαμβάνουν υπεύθυνοι της ιστοσελίδας του χωριού (www. pentagiou.gr).

2.Ο Πέτρος Πενταγιώτης και η Βασιλική Γουργιώτη, ορίζονται υπεύθυνοι για την έκδοση του ημερολογίου για το 2014.

3.Το ισόγειο του οικήματος Παπούλια, θα γίνει αίθουσα Μαρίας Πενταγιώτισσας (λαογραφικό μουσείο).

4.Απονομή πλακέτας σε όλους τους διατελέσαντες προέδρους του Συλλόγου Πενταγιωτών από την επανεργοποίηση του Συλλόγου (1970), στη κοπή της βασιλόπιττας.

2.ΙΩΑΝΝΗΣ ΘΕΟΦΙΛΟΠΟΥΛΟΣ

50,00

ΕΚ ΤΟΥ Δ.Σ.

3.ΒΙΒΗ ΤΣΙΩΡΗ-ΦΙΛΙΠΠΟΥ

50,00

4.ΘΩΜΑΗ ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΥ

20,00

Επικοινωνία για θέματα του Συλλόγου: ΕΥΘ. ΜΑΝΙΚΑΣ - τηλ. 6979981548 Τα άρθρα με υπογραφή εκφράζουν τις απόψεις του υπογράφοντος.

ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ ΣΥΛΛΟΓΟΥ

5.ΚΥΝΗΓΟΙ ΠΕΝΤΑΓΙΟΥΣ

100,00

6.ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑΣ

50,00

7.ΙΩΑΝΝΗΣ ΕΠΑΜ. ΤΣΩΡΗΣ

20,00

8.ΓΕΩΡΓΙΑ ΑΣΗΜΑΚΗ

ΔΙΟΡΘΩΣΗ!

20,00

Στο προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας μας, υπ’ αριθμόν 95 στη σελίδα 2 και στη στήλη ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ 11, η κυρία ΕΒΗ ΣΟΥΚΟΥΜΗΝΟΥΔΗ από λάθος γράφτηκε ΕΦΗ ΣΟΥΚΟΥ-ΛΗΝΟΥΔΗ. Ο δαίμων του τυπογραφείου έκανε το θαύμα του!!. Ζητάμε ειλικρινά χίλια συγγνώμη. Η ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

εικονιζόμενος

φωτογραφίας

Νο

προηγούμενου

9

φύλλου

της του της

εφημερίδας μας τρίτος από αριστερά(όρθιος)

1.Η ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΑΡΑΔΗΜΑ προσέφερε €50,00 εις μνήμη των γονέων της και του αδελφού της, ΙΩΑΝΝΟΥ, ΛΑΜΠΡΙΝΗΣ και ΣΠΥΡΟΥ ΧΡΟΝΗ.

2.Η ΜΑΡΙΑ ΚΑΡΑΚΩΣΤΑ προσέφερε €50,00 εις μνήμη ΣΠΥΡΟΥ, ΒΑΣΙΛΙΚΗΣ, ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ, ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ, ΓΙΩΡΓΟΥ, ΜΑΡΙΑΣ και ΑΝΤΩΝΗ ΧΡΟΝΗ.

3.Η οικογένεια ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΥ προσέφερε €200,00 εις μνήμη της συζύγου και μητέρας ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΚΑΤΣΟΓΙΑΝΝΟΥ.

4.Η οικογένεια ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΣ ΜΠΑΛΩΜΕΝΟΥ προσέφερε €100,00 εις μνήμη ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΤΡΑΟΥΖΟΥ.

5.Η οικογένεια ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ και ΣΙΜΟΥ ΜΠΕΛΛΟΥ προσέφερε €50,00 εις μνήμη ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΤΡΑΟΥΖΟΥ.

6.Η οικογένεια ΕΛΣΑΣ ΤΣΙΤΟΥΡΑ προσέφερε €10,00 εις μνήμη ΙΩΑΝΝΗ ΚΑΤΡΑΟΥΖΟΥ.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΤΟ ΤΡΙΜΗΝΟ ΠΟΥ ΠΕΡΑΣΕ

ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ Ο

q

ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΠΑΡΟΧΕΣ

€20,00

| ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

ήταν

ο

αείμνηστος Παναγιώτης Δήμου Παναγόπουλος. Η ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

1.Έκδοση του υπ’ αριθμόν 95 φύλλου των Πενταγιώτικων Στοχασμών.

2.Αντιπροσωπεία του Συλλόγου παρέστη στη γιορτή του αγριογούρουνου που έγινε στις 27.10.2013 στην Πενταγιού.

3.Αντιπροσωπεία του Συλλόγου παρέστη στον εορτασμό της 28ης Οκτωβρίου στην Πενταγιού.

4.Εκπρόσωποι του Συλλόγου, παραβρέθηκαν στο διήμερο εορτασμό (7 και 8 Νοεμβρίου) του Ι.Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχών.

p

3

ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ |Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

q

ΤΟ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΙΣ ΟΡΕΙΝΕΣ ΠΕΡΙΟΧΕΣ

Από τον Θεόδωρο Γρίβα, αρχιπλοίαρχο ε.α. του Π.Ν., χειρουργό ορθοπεδικό

15o ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑΣ ΣΥΛΛΟΓΩΝ Β/Δ ΔΩΡΙΔΑΣ ΠΕΝΤΑΓΙΟΥ 3-4 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2013 Το θέμα της υγείας στις ορεινές περιοχές, το πώς θα οργανωθεί, το πώς θα βελτιωθεί και πως θα λειτουργήσει, πρέπει να λυθεί άμεσα. Η μέχρι στιγμής αποτυχία του, είναι εμφανέστατη. Σήμερα στα χωριά μας δεν υπάρχει ιατρική φροντίδα. Από την άλλη πλευρά, θέλουμε την ανάπτυξη των χωριών, την αγροτική καλλιέργεια και ανάπτυξη της κτηνοτροφίας, την επάνοδο στα χωριά και την επαρχία νέων ανθρώπων που θα προσελκύσουν και θα συγκρατήσουν άλλους από την αστυφιλία και την μετανάστευση.Οι ευθύνες του κράτους αλλά και της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι τεράστιες.. Είναι θέμα οργάνωσης, ενδιαφέροντος, νοικοκυρέματος και εκμετάλλευσης οικονομικών πόρων ,όπως τα ΕΣΠΑ. Χρειάζεται λοιπόν ένα νέο ΣΥΣΤΗΜΑ ΥΓΕΙΑΣ; Δεν είναι ανάγκη να ανακαλύψουμε ένα εντελώς ΝΕΟ ΣΥΣΤΗΜΑ . Υπάρχουν από χρόνια δοκιμασμένα συστήματα, που λειτουργούν πολύ ικανοποιητικά σε άλλες πολιτισμένες χώρες, όπως στην Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία, Σκανδιναβικά κράτη κ.λ.π., τα οποία δουλεύουν μια χαρά. Μία από τις βασικότερες προϋποθέσεις είναι τα ΔΗΜΟΣΙΑ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑ να είναι πλήρως στελεχωμένα και εξοπλισμένα με συνεχή λειτουργία και παροχή υψηλών προδιαγραφών και επιπέδου υπηρεσιών. Να πλαισιώνονται από δορυφορικά μικρότερα ενδυναμωμένα κέντρα υγείας (μικρά νοσοκομεία) και ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό χωρίς κενά. Δεν είναι δυνατόν να συσσωρεύονται χιλιάδες ασθενείς με κάθε λογής πρόβλημα στο Νοσοκομείο Γενικής εφημερίας, όλοι μαζί από ένα μικροατύχημα, εκδορά και διάστρεμμα, και δίπλα ακριβώς, το πνευμονικό οίδημα, το εγκεφαλικό και ο πολυτραυματίας. Και το 40% των προσερχομένων να είναι ανασφάλιστοι Έλληνες ή αλλοδαποί, επειδή η ιατρική παροχή στα επείγοντα και στην εφημερία γίνεται δωρεάν. Θα πρέπει να αναζωογονηθεί και να αναπτυχθεί ο θεσμός του ΓΕΝΙΚΟΥ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟΥ ΙΑΤΡΟΥ που θα έχουν την ευθύνη της πρωτογενούς αντιμετώπισης ασθενών και της παραπομπής τους στα νοσοκομεία ή στα κέντρα υγείας ή οίκοι παρακολούθησης. Το ίδιο θα πρέπει να γίνεται και στα παιδιατρικά νοσοκομεία της χώρας και με την βοήθεια των παιδιάτρων προς αυτά. Οι γεωγραφικές ιδιαιτερότητες –το ανάγλυφο

της χώρας- που πολλοί θα αναφέρουν σαν δικαιολογία, θα πρέπει να έχουν κατά νου τις άλλες ανεπτυγμένες χώρες του πλανήτη με αντίστοιχες ιδιαιτερότητες και αντιμετώπιση και οργάνωση (Καναδάς, Αυστραλία, Ελβετία κ.λ.π.). Υπάρχει ανάγκη για ανάπτυξη ειδικών ιατρείων ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ τύπου(RURAL MEDICINE) και ιατρικών κέντρων ΑΣΤΙΚΟΥ τύπου (URBAN MEDICINE). Εδώ υπάρχουν διασκορπισμένα ιατρεία και δεν υπάρχει ιατρός, άρα δεν λειτουργούν. Η προσέλευση του Αγροτικού Ιατρού έγκειται στην προσωπική του επιλογή και η στελέχωση των αγροτικών ιατρείων δεν είναι υποχρεωτική. Εδώ και μερικά χρόνια, καταργήθηκε η υποχρεωτική θητεία σε αγροτικό ιατρείο για λόγους ψηφοθηρικούς. Πως θα έχουν ιατρική κάλυψη, ιατρική εξέταση, προληπτική ιατρική, φαρμακευτική κάλυψη και συνταγογράφηση χωρίς αγροτικό ιατρό, αγροτικό φαρμακείο και νοσηλευτή; Στα 18 ορεινα χωριά της Δωρίδας, παρά τα 3 υπάρχοντα ιατρεία, δεν υπάρχει ιατρός, ενώ υπάρχουν υποστελεχωμένα ιατρικά κέντρα στην Ναύπακτο και το Λιδωρίκι και το Νοσοκομείο της Άμφισσας μετατρέπεται σε πολυδύναμο ιατρείο. Έτσι τα χωριά μας και η ορεινή Δωρίδα έχουν μετατραπεί σε ένα « ορεινό νησί» με πλήρη εγκατάλειψη των μονίμων κατοίκων από ιατρική κάλυψη. Χρειάζεται ένα σύστημα υγείας για τους μόνιμους κατοίκους αλλά και τους πολλαπλάσιους τουρίστες τους θερινούς μήνες. Η τεχνητή λίμνη του Μόρνου έγινε για εκμετάλλευση του νερού του Μόρνου, και για να προσφέρει ανάπτυξη στην γύρω περιοχή. Αντ’ αυτού, έχει δημιουργήσει τεράστια προβλήματα και θα πρέπει να ζητηθούν ευθύνες και οικονομικές ανταποδοτικές οφειλές για τα προβλήματα που δημιούργησε. Δεν είναι δυνατόν να μη δύναται ασθενής να μεταβεί στο Λιδωρίκι λόγω έλλειψης δρόμων και γεφυρών ή για να συνταγογραφήσει τα μηνιαία φάρμακά του( ακόμη και για έλεγχο αρτηριακής πίεσης ή σακχάρου αίματος) να πρέπει να πηγαίνει στην Ναύπακτο στο Κέντρο Υγείας ή στο Λιδωρίκι στα 75 και 80 έτη της ζωής του! Και ποιος θα τους μεταφέρει; Ένας τραυματίας ή βαρειά ασθενής ή οποιοδήποτε έκτακτο περιστατικό, θα χρειασθεί τουλάχιστον 3-4 ώρες με τις καλύτερες προοπτικές, για να μεταφερθεί σε Κέντρο Υγείας ή Επαρχιακό Γενικό Νοσοκομείο. Σημειωτέον ότι οι πρώτες 2 ώρες για τον ασθενή, είναι οι πλέον κρίσιμες. Για να επιστρέψει κόσμος στην επαρχία χρειάζεται την σιγουριά της ιατρικής κάλυψης και φροντίδας για τον ίδιο και την οικογένεια του. Χρειάζονται υποδομές και ανάπτυξη δομών. Χρειάζονται δρόμοι, χρειάζεται επικοινωνία, οδικοί άξονες, τηλεφωνία, κοινωνική ζωή και μετατροπή της παλαιάς μίζερης και σκληρής

αγροτικής και κτηνοτροφικής ζωής σε μοντέρνα ζωή και ανάπτυξη στην ύπαιθρο. Χρειάζεται υγεία! Χρειάζονται πολυδύναμα ιατρικά κέντρα, στελεχωμένα με ιατρούς και νοσηλευτέςνοσηλεύτριες, ικανούς να αντιμετωπίζουν και σταθεροποιούν, όπως και να φροντίζουν για την μεταφορά ασθενών όπως και όπου απαιτείται. Χρειάζονται νοσηλευτές-τριες που θα ανήκουν στην τοπική αυτοδιοίκηση και θα μπορούν να καλύπτουν στην καθημερινότητα τις ανάγκες των κατοίκων του χωριού σε απουσία του ή των ιατρών,( λόγω ασθενείας, εκπαίδευσης ή υπηρεσίας σε διπλανά χωριά) με την μέτρηση πίεσης, σακχάρου, νοσηλεία, ενέσιμες αγωγές και άλλες χειρουργικές πράξεις, ενημέρωση του αγροτικού ιατρού, ακόμη και συλλογή βιβλιαρίων για συνταγογράφηση. Ο θεσμός ΜΟΝΙΜΗΣ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΗΣ προληπτικής ιατρικής και εξετάσεωννοσηλείας όπου απαιτείται, πρέπει να αναπτυχθεί και να βοηθηθεί με όποια μέσα και τρόπους. Οργάνωση μόνιμης προληπτικής ιατρικής, όπως κάνει το Πολεμικό Ναυτικό στα απομακρυσμένα Ελληνικά νησιά του Αιγαίου, με την ευθύνη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με οργάνωση ,κέφι και μεράκι. Τα καλοκαίρια συμβάσεις με ιδιωτικούς ιατρούς κατά περιοχές και κατά περίπτωση για τις αυξημένες ανάγκες τους τουριστικούς μήνες. Καθιέρωση θεσμού μόνιμου γενικού ιατρού και κοινοτικής νοσηλεύτριας και εξέταση του ενδεχόμενου παροχής πριμ, extra bonus και κίνητρα όπως και στα νησιά έτσι και στις ορεινές περιοχές. Πολύ σημαντική η βοήθεια του internet και η οργάνωση διανοσοκομειακής διασύνδεσης μέσω skype για τηλεδιάσκεψη και ΤΗΛΕΙΑΤΡΙΚΗ για βοήθεια από τα νοσοκομεία στους αγροτικούς ιατρούς, τόσο για δύσκολα και επείγοντα περιστατικά, αλλά και για εκπαίδευση και ενημέρωση. Η τηλεϊατρική έχει γίνει πραγματικότητα από ετών από το Πολεμικό Ναυτικό με διασύνδεση του Ναυτ. Νοσ.Αθηνών με Φ/Γ ΨΑΡΡΑ και πρόσφατα από το ΕΚΕΠΥ με το ιατρείο της Αστυπάλαιας για αντιμετώπιση εικονικού έκτακτου περιστατικού εμφράγματος μυοκαρδίου με πολύ βασικό εξοπλισμό. Χρειάζεται συνεπώς θέληση, οργάνωση και διάθεση για να έχουμε επιτυχία. Η ύπαιθρος χρειάζεται ανάπτυξη και η ανάπτυξη απαιτεί οργάνωση παροχών υγείας.

p 4

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

| ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

q

Α Ι Σ Υ Ο Δ Ρ Α Β τα

Ακριβώς απέναντι από το χωριό μας, τη γραφική Πενταγιού υψώνεται ο ορεινός όγκος των Βαρδουσίων. Για την ονομασία Βαρδούσια υπάρχουν δύο εκδοχές.

-Η πρώτη αναφέρει, ότι προέρχεται από την Αλβανική λέξη bardus που σημαίνει λευκός, λευκόχρους, λόγο του ότι τα Βαρδούσια έχουν λευκή απόχρωση.

-Η δεύτερη αναφέρει ότι η ονομασία προέρχεται από τη λέξη βάρδος που σημαίνει τραγουδιστής, δηλαδή τραγουδισμένα βουνά. Τα Βαρδούσια όρη βρίσκονται στη Ρούμελη μεταξύ των πόλεων Άμφισσας, Καρπενησίου και Λαμίας. Είναι από τα ωραιότερα βουνά της Ελλάδας και αρκετοί

Το βόρειο χαρακτηρίζεται από ομαλές κορυφές. Το δυτικό παρουσιάζει πολλές απόκρημνες κορυφές. Το νότιο είναι το υψηλότερο και σχηματίζει μεγάλη σε μήκος κορυφογραμμή. Στα Βαρδούσια υπάρχουν εκπληκτικά λιβάδια στα οποία αναπτύσσεται η κτηνοτροφία. Ζουν ακόμη ένας μικρός αριθμός αγριόγιδων, χρυσαετοί, ξεφτέρια, διπλοσάινα, γερακίνες ενώ δεν λείπουν οι λύκοι, τα αγριογούρουνα και τα ζαρκάδια. Μεγάλο τμήμα του βουνού καλύπτεται από δάση ελάτου, βελανιδιάς και κέδρων. Αρκετά σημεία του βουνού είναι κατάλληλα για ορειβασία. Δύο χωριά φωλιάζουν κάτω από

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ

28ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ

τα ονομάζουν Ελληνικές Άλπεις. Είναι το 6ο σε ύψος βουνό της χώρας με υψηλότερη κορυφή τον Κόρακα 2.495 μέτρα. Οι ψηλότερες κορυφές των Βαρδουσίων είναι Κόρακας (2.495μ.), Κοκκινιάς (2.404μ.), Πυραμίδα (2.348μ.), Μεγάλη Σούφλα (2.340μ.), Πλάκα (2.320μ.), Βουνό Χωμήριανης (2.294μ.), Αλογόραχη (2.256μ.), Βουνό Κωστάριτσας (2.216μ.) και άλλες. Η αρχαία ονομασία του βουνού ήταν Κόραξ, ο δε Στράβων το ονόμαζε μέγιστον όρος εξ’ αιτίας του ύψους του. Τα Βαρδούσια είναι το νοτιότερο άκρο της Πίνδου και αποτελούν το μεγαλύτερο ορεινό συγκρότημα της Στερεάς Ελλάδας. Ο κύριος όγκος των Βαρδουσίων υψώνεται στο έδαφος της επαρχίας Δωρίδας του νομού Φωκίδας. Η οροσειρά ορίζεται από τους ποταμούς Μόρνο, Εύηνο και Κόκκινο. Τα Βαρδούσια αποτελούνται από τρία συγκροτήματα κορυφών, το βόρειο, το δυτικό και το νότιο.

τα Βαρδούσια σε διαφορετικές πλαγιές και με την καλύτερη πρόσβαση στο βουνό, η Αρτοτίνα και ο Αθανάσιος Διάκος(Μουσουνίτσα). Άλλα χωριά στην ευρύτερη περιοχή των Βαρδουσίων είναι η Πενταγιού, το Κροκύλιο, το Ψηλό Χωριό, η Κερασιά, το Διχώρι, το Κριάτσι, το Τρίστενο, ο Κονιάκος, το Κάλλιο, ο Δάφνος, το Διακόπι και άλλα. Στο βουνό υπάρχουν δύο καταφύγια: Το καταφύγιο των Βαρδουσίων στη θέση Πιτιμόλικο στα 1.750 μέτρα και το καταφύγιο στη θέση Μετερίζια στα 1900 μέτρα. Και τα δύο έχουν πρόσβαση από το χωριό Αθανάσιος Διάκος.

Στις 28 Οκτωβρίου 2013, έγινε ο εορτασμός της Εθνικής επετείου στην Πενταγιού. Στις 12 το μεσημέρι, έγινε από τον παπάΓιώργη Χαρονικολάου δοξολογία στον Ιερό Ναό Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Στη συνέχεια τελέστηκε επιμνημόσυνη δέηση στο χώρο του ηρώου. Στην εκδήλωση παρέστησαν: Ο Πρόεδρος του τοπικού συμβουλίου κύριος Κωνσταντίνος Αρμύρος, αντιπροσωπεία του Συλλόγου Πενταγιωτών (Στέλιος Τσιώρης, Δημήτρης Καραστάθης, Αποστόλης Ασημάκης, Τούλα Ασημάκη) και αρκετοί συγχωριανοί και φίλοι. Ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο ηρώο του χωριού μας από τους: * Στέλιο Τσιώρη εκ μέρους του Συλλόγου των απανταχού Πενταγιωτών. * Κώστα Αρμύρο εκ μέρους του Δημοτικού Διαμερίσματος Πενταγιών. * Ξενοφώντα Τσώρη εκ μέρους του Ιδρύματος Αναστασίου Τσώρη. Η όλη τελετή έκλεισε με τον εθνικό μας ύμνο, που ψάλθηκε από όλους τους παριστάμενους. Η ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

Δημήτρης Ιωάννου Καραστάθης ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΕΣ ΦΙΛΟΙ ΚΑΙ ΜΕΛΗ ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΩΝ, ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΕΙΤΕ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΕΛΙΔΕΣ ΤΩΝ ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΩΝ ΣΤΟΧΑΣΜΩΝ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΙΝΟ ΜΑΣ ΣΥΜΦΕΡΟΝ. ΤΙΜΕΣ ΛΟΓΙΚΕΣ. ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ 2106847856, 6944317320, 2109915659, 6945769232

p

ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ | Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

G

Γράφει ο Γιώργος Χουδαλάκης

Δυσανάλογα ανέντιμοι

«Η ΤΙΜΙΟΤΗΤΑ είναι, συνήθως, λιγότερο

επικερδής από την ατιμία». Τον Πλάτωνα επιβεβαίωσε και η λίστα Λαγκάρντ. Έλληνες με αδικαιολόγητα υψηλές καταθέσεις στην HSBC είχαν ανέντιμα, αλλά επικερδώς, φοροδιαφύγει. Τύγχαναν της ασυλίας του κράτους, που ανέντιμα παρίστανε τον αόμματο, ακόμα και όταν άλλα κράτη -αξιοποιώντας τη λίσταεισέπρατταν φόρους. Η αντιμετώπιση αλά ελληνικά υπογράμμισε τις ανέντιμες σχέσεις εξάρτησης της πολιτικής με την πλουτοκρατία. Η αναποτελεσματικότητα του δημόσιου μηχανισμού στη σύλληψη της φοροδιαφυγής επιβεβαίωνε ότι μπορεί κάποιοι να απαιτούσαν λιγότερη διαφθορά, αλλά την ίδια ώρα κάποιοι άλλοι ζητούσαν την ευκαιρία να συμμετάσχουν σε αυτήν. Δυσανάλογα μεγάλες καταθέσεις στην HSBC είχαν και δημόσιοι λειτουργοί. Καταθέσεις αντιστρόφως ανάλογες με το πορτοφόλι, αλλά και την εντιμότητά τους. Το ψάρι βρομάει από το κεφάλι. Δεν υπάρχει, όμως, ψάρι που να μυρίζει το κεφάλι και να ευωδιάζει η ουρά. Η ανεντιμότητα διασπείρεται ακόμα και αν δεν μοιράζεται αναλογικά. Η χώρα βρόμισε δυσανάλογα από κάποιους δυσανάλογα ανέντιμους. ΥΓ. Δεν έχω παρατηρήσει η εντιμότητα των ανθρώπων να αυξάνεται με τα πλούτη τους. Τόμας Τζέφερσον

5

q

I Προσοχή στα κόμματα! Την περίοδο του Εθνικού διχασμού στην Κρήτη, ένας επιθεωρητής δημοτικής εκπαίδευσης ανέβαινε μ’ ένα μουλάρι σ’ ένα ορεινό και δύσβατο χωριό, για να επιθεωρήσει τον εκεί δάσκαλο. Στο δρόμο που επήγαινε συναντά έναν αγωγιάτη και τον ρωτά: -«Δε μου λες πατριώτη, ο δάσκαλος τι είναι; Βενιζελικός ή βασιλικός;» -«Βενιζελικός», απαντά ο αγωγιάτης. «Α, το γαϊδούρι», σχολίασε ο επιθεωρητής. Ο αγωγιάτης όμως ήταν Βενιζελικός και φίλος του δασκάλου και έτρεξε να μεταφέρει στον δάσκαλο τη στιχομυθία.

-«Το και το, δάσκαλε. Σε είπε γαϊδούρι». Την επομένη μπαίνει ο επιθεωρητής στην τάξη και ρωτά το δάσκαλο ποιο είναι το μάθημα της ημέρας.

-«Τα σημεία της στίξεως», απαντά ο δάσκαλος.

-«Ας δούμε, λοιπόν, τι ξέρουν τα παιδιά», λέει ο επιθεωρητής. Ο δάσκαλος σήκωσε ένα μαθητή, τον Σήφη, στον πίνακα και του είπε να γράψει τη φράση: -«Ο επιθεωρητής είπε, (κόμμα), ο δάσκαλος είναι γαϊδούρι (τελεία). Αφού, έκπληκτος ο μαθητής, το έγραψε, τον ρωτά ο δάσκαλος: -«Ποιος είναι, παιδί μου γαϊδούρι;» -«Ο δάσκαλος», ψέλλισε ο μαθητής.

-«Και ποιός το είπε:» -«Ο επιθεωρητής, κύριε».

-«Ωραία», είπε ο δάσκαλος.

-«Σβήσε τώρα το κόμμα και βάλ΄το αλλιώς»: «Ο επιθεωρητής, (κόμμα), είπε ο δάσκαλος, (κόμμα), είναι γαϊδούρι». Μόλις τελείωσε ο μαθητής, τον ρωτά ο δάσκαλος: -«Ποιος είναι τώρα, παιδί μου, γαϊδούρι;» -«Ο επιθεωρητής», απαντά δειλά ο μαθητής.

-«Και ποιός το είπε;» -«Ο δάσκαλος», απαντά ο μαθητής. Οπότε στρέφεται ο δάσκαλος στην τάξη και λέει: -«Είδατε παιδιά τι κάνουν τα κόμματα; Πότε βγάζουν γάιδαρο τον επιθεωρητή και πότε το δάσκαλο!» Έτσι μονολογούσε ο παππούς, καθισμένος στην πολυθρόνα του μπροστά στην τηλεόραση που ανακοίνωνε και νέες μειώσεις στις συντάξεις: -«Όταν ήμουν μαθητής, άκουγα κάθε τόσο τη δασκάλα μου να λέει»: -«Να προσέχετε τα κόμματα! Ένα λάθος κόμμα, μπορεί να σας χαλάσει τελείως τη σύνταξη» Έπρεπε να περάσουν εξήντα χρόνια για να καταλάβω τι εννοούσε...

p

6

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

Σ’ ΑΥΤΗ ΤΗ ΧΩΡΑ Ντυμένοι κάποτε με χρώματα και με σοφία Λαούς ξυπνούσαμε και δίναμε ευτυχία Με πάθος λύναμε του κόσμου τα μυστήρια Και στους ξεστράτιστους βαράγαμε εγερτήρια. Δίναμε μάχες της ζωής προσφέροντας το αίμα Πηγές της τέχνης είχαμε χωρίς καθόλου ψέμα Τη δοξασία του τέλειου, του ωραίου κι αληθινού Το αιθέριο μοσχοβόλημα περήφανου λαού. Είχαμε κούνια λογικής μ’ όμορφο μαξιλάρι Και μια σεμνή πληρότητα σαν άσβεστο λυχνάρι Τη Φιλοσοφία σέρναμε σε άρμα με παγόνια Και τη δημοκρατία μας σ’ ανατολή αιώνια. Τώρα πνιγμένα όνειρα κρυμμένα μες σε θάμνους Μαραζωμένες πέρδικες τα νιάτα μας στους κάμπους Μνημόσυνο ετοιμάζουμε στη σοφία που δακρύζει Αναζητώντας μάταια κάτι να μας στηρίζει. Σ’ αυτή τη χώρα μείναμε σαν αποκοιμισμένοι Πιασμένοι από το παρελθόν μα λίγο αγαπημένοι Προσμένοντας αρχαίες μορφές να μας ξαναγεννήσουν Κι όχι τους Ολυμπιονίκες μας τα τείχη να γκρεμίσουν. Λουσμένοι από τον υλισμό πολύ καλά τα πάμε Όμως γνωστούς στο δρόμο μας ποτέ δε συναντάμε Δεν έχουμε ιδανικά με αγάπη να τα σπείρουμε Γι’ αυτό ποτέ δεν ξέρουμε μνημεία ν’ ανεγείρουμε.

ΣΤΟ ΧΡΙΣΤΟ Εδώ που ζουν οι κολασμένοι τι θες Χριστέ μου εσύ να κάνεις; Η νύχτα η βαρειά της πλάνης την ανομία τώρα ζωσμένη, καινούργιο Γολγοθά Σου σταίνει! Ήρθες να σταυρωθείς και πάλι σε νέων Εβραίων μάταια μίση! Ήρθες να γύρεις το Θείο Σου κεφάλι, στης Φρίκης τη θρησκεία, πώχουν στήσει τάγρια των θνητών και μαύρα μίση! Μέσ’ των αιμάτων την πλημμύρα τι θες γλυκέ μου Ναζωραίε, αμόλυντε κι’ αγνέ κι’ ωραίε; Του Νέρωνος φριχτή πορφύρα όλοι οι τρανοί ντυμένοι ως πέρα, μεθούν απ’ των πολέμων τη φοβέρα! Γύρω στο Λίκνο Σου το Θείο ποιοί χριστιανοί γιορτάζουν τώρα; Που νάναι τάχα οι πιστοί Σου οι πρώτοι Μάγοι με τα δώρα;

Tους τρόπους όμως θα τους βρούμε στα βιβλία Τη νέα Ελλάδα ας χτίσουμε με τα καλά σχολεία Αν θέλουμε να ορίσουμε το μέλλον μας πιο πέρα Να φύγει η νύχτα από εμάς και να χαράξει η μέρα. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΟΝΔΡΟΣ Συντονιστής Διευθυντής Ακτινοδιαγνωστικής ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ Μέλος Ελλήνων Λογοτεχνών Αντιπρόεδρος ΑHEPA HJ1

1.Ποιό ήταν το υψηλότερο βουνό του κόσμου πριν ανακαλυφθεί το Έβερεστ; 2.Τι μπορείς να κρατήσεις χωρίς να το αγγίξεις; 3.Ποιός από τους Έλληνες ιστορικούς ήταν ο μακροβιώτερος; 4.Ποιό πράγμα γεννιέται μεγάλο και πεθαίνει μικρό; 5.Ποιό πράγμα έχει μάτι αλλά δεν μπορεί να δει; 6.Τι έχει δόντια κι όμως δεν τρώει; 7.Ποιά πόλη έχουν τα παιδιά στη τσέπη τους; 8.Σε ποιά πόλη της Ευρώπης βλέπουν περισσότερο τηλεόραση; ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Θ. ΚΕΛΕΠΟΥΡΗΣ

| ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

q

ΣΤΗ ΦΑΤΝΗ ΤΗΣ ΒΗΘΛΕΕΜ Λίκνο αιώνιου Μυστηρίου πού φώτισες του κόσμου τα ερέβη καλύβη ταπεινή Τρανού Κυρίου π’ από τα ύψη του κατέβη, την περηφάνεια για να ταπεινώση της αμαρτίας τους σκλάβους να λυτρώση! Γέρνουν μπροστά σου κουρασμένοι οι κόσμοι οι βαρειοθλιμμένοι απ’ της κακίας και του μίσους τη φοβέρα, κι’ αποκαλούν το Βρέφος σου: Πατέρα! Πατέρα κι’ ελευθερωτή της σωτήρα της και λυτρωτή της! Τον κράζει όλ’ η οικουμένη! Που γέρνει εμπρός του δακρυσμένη από την πλάνη και τη χλεύη! Και πειό ψηλά ζητάει ν’ ανέβη! ΓΕΩΡΓΙΟΣ Θ. ΚΕΛΕΠΟΥΡΗΣ

1.Το Έβερεστ. 2.Την αναπνοή σου. 3.Ο Πολύβιος. 4.Το κερί.

5.Η βελόνα. 6.Η χτένα. 7.Το Βόλο. 8.Στη Βενετία που έχει πολλά κανάλια.

p

ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ | Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

7

q

ΤΟ ΔΩΡΙΚΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΚΕΝΤΡΟ, ΣΤΗ ΛΙΜΝΗ ΤΟΥ ΜΟΡΝΟΥ, ΠΡΟΑΓΕΙ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΤΟΥΡΙΣΜΟ

DORIC, ο φρουρός της λίμνης ΤΗΣ ΛΕΝΑΣ ΜΑΝΤΖΙΟΥ, Επίκουρη καθηγήτρια στην Αρχιτεκτονική Σχολή του ΕΜΠ

To DORIC είναι μια εφικτή, καινοτομία πρόταση για την ορεινή Δωρίδα; Το ερευνητικό κέντρο-μουσείο τεχνολογίας και τοπικής παράδοσης έχει τη δύναμη να προσελκύσει επισκέπτες και να υποστηρίξει τη μακρόχρονη παραμονή, την ευημερία και την προκοπή νέων επιστημόνων. Σήμερα, που η κατάσταση της Ελλάδας αποδίδεται με όρους συνώνυμους της καταστροφής και οι άνεργοι ανέρχονται στο 1.500.000, η ιδέα της προόδου ζητά αναθεώρηση. Νέες στρατηγικές επιβίωσης αναδύονται και διαφαίνεται ήδη μια παλιννόστηση της υπαίθρου. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι παραγωγικής ηλικίας σκέπτονται τη φυγή από την ασφυκτική αστική διαβίωση. Η μέχρι πρότινος μετανάστευση των νέων προς τις πόλεις, για την εύρεση υψηλότερου βιοτικού επιπέδου και τη συμμετοχή στο αστικό πρότυπο ζωής και ευημερίας, δεν αντάμειψε τις προσδοκίες τους. Το ορεινό περιβάλλον διατηρεί ακόμα την αυθεντικότητά του, πράγμα που δεν συμβαίνει στις παράκτιες περιοχές. Οι δυσπρόσιτες ορεινές περιοχές, με το ραγδαία εναλλασσόμενο τοπογραφικό ανάγλυφο, με τον ατελείωτο διαμελισμό σε βουνά, χαράδρες, ποταμούς, λίμνες, διέσωσαν την ισορροπία φυσικού και ανθρωπογενούς περιβάλλοντος. Στη σημερινή συγκυρία, όπου το Διαδίκτυο αμβλύνει τα άλλοτε προβλήματα επικοινωνίας, οι ορεινές τοπικές κοινωνίες όλο και περισσότερο συνειδητοποιούν την αξία της προστασίας της φυσικής και πολιτισμικής κληρονομιάς της περιοχής τους και είναι επιφυλακτικές στη δήθεν ανάπτυξη άνευ όρων. Οικοτουρισμός Ο οικοτουρισμός που αναδεικνύει τον πλούτο και τη μοναδικότητα του τόπου, μπορεί να συμβάλει στη διέξοδο από τη σημερινή οικονομικήπολιτισμική-ψυχολογικί κρίση; Σε τι συνίσταται όμως η ιδιαιτερότητα της ορεινής Δωρίδας σε σχέση μεάλλες ορεινές περιοχές της Ελλάδας; Το φυσικό κάλλος, τα διάσπαρτα απομεινάρια αιώνων που ανασύρουν μνήμες από την αρχαιότητα ως την Αντίσταση, τα μονοπάτια της μετανάστευσης, αναγνωρίζονται ως αξίες σε πολλούς ορεινούς όγκους. Όμως, η μοναδικότητα της Δωρίδας οφείλεται αφ’ ενός μεν στο τοπωνύμιό της που έχει οικουμενική απήχηση και αφ’ ετέρου δε στην πολιτική επιλογή να γίνει η περιοχή η Υδρομάνα της πρωτεύουσας. Τι δεσμεύσεις και τι δυναμικές κληροδοτεί στον τόπο η λίμνη του Μόρνου; Είναι εφικτό άραγε να υπερβούμε το άκαμπτο νομοθετικό πλαίσιο και να προτείνουμε την αξιοποίηση της λίμνης; Πόσο αυθαίρετη είναι άραγε η νομοθεσία, όταν δεν υπήρξε ποτέ μια περιβαλλοντική

μελέτη επιπτώσεων από την κατασκευή της λίμνης και του φράγματος; Ποια είναι τα αντισταθμιστικά οφέλη για τη διαφύλαξη του παρθένου και δασώδους τόπου χάριν της υδροδότησης της Αθήνας; Η ΕΥΔΑΠ οφείλει να δημιουργήσει ένα καινοτόμο μουσείο στην τεχνητή λίμνη του Μόρνου, που θα παρουσιάζει στο ευρύ κοινό το εκτεταμένο και πολύπλοκο υδατικό σύστημα; Αν και τα ερωτηματικά παραμένουν αναπάντητα, εν τούτοις δεν μπορούν να μας απαγορεύσουν να οραματιζόμαστε, να προτείνουμε τρόπους ανάπτυξης που σέβονται και αναδεικνύουν τη μοναδικότητα της ορεινής Δωρίδας. Η πρόταση για το DORIC (DORic International Centre), το Δωρικό Διεθνές Κέντρο, που προάγει την περιβαλλοντική και τεχνολογική εκπαίδευση και συγχρόνως εμβαθύνει στην ιστορία και τον πολιτισμό του τόπου, δείχνει εφικτή και εποικοδομητική. Το λιτό συγκρότημα εδράζεται στο στενό της λίμνης, αποκαθιστά τις δύο βυθισμένες γέφυρες και την επικοινωνία των οικισμών που χώρισε η λίμνη, επανασυνδέει τους Δωριείς της Διασποράς με το γενέθλιο τόπο, γίνεται ο σκοπός που φρουρεί τη λίμνη, η Πύλη για την εξερεύνηση της ορεινής Δωρίδας, ο χώρος που προάγει το διαδραστικό παιχνίδι και τη μάθηση των παιδιών. Εξαγωγή προϊόντων Ο πολιτισμικός τουρισμός σε συνδυασμό με την αρχιτεκτονική και περιβαλλοντική κουλτούρα, την αξιοποίηση του λογότυπου DORIC σε τοπικά προϊόντα με εξαγώγιμη δυναμική (αγροτικά, κτηνοτροφικά όσο και πολιτισμικά) μπορούν να συμβάλουν στην αξιοβίωτη ανάπτυξη της ορεινής Δωρίδας. Απαιτείται βέβαια αλλαγή στρατηγικής για προσέλκυση χρηματοδοτήσεων για τις υποδομές. Αντί για τη συνήθη πρακτική επαιτείας (για την ενίσχυση της πιο φτωχής ξεχασμένης περιοχής στο κέντρο της Ελλάδας), χρειάζεται να προβληθούν επιχειρήματα για την επιστροφή του χρέους στον τόπο που υδροδοτεί με πόσιμο νερό σχεδόν το μισό ελληνικό πληθυσμό και για τη διεκδίκηση καλύτερων συνθηκών για τους κατοίκους που φυλάσσουν αυτό το περιβάλλον.

p

8

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

| ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

q

ΠΑΛΙΕΣ

2

1. Διακρίνονται ο Γιώργος Πενταγιώτης, η Νίτσα Τσώρη και άλλοι.

2.Ο Γιώργος Σανιδάς με το κλαρίνο του.

3.Ο αείμνηστος Κώστας Κατσόγιαννος.

4.Από αριστερά Κων. Κασβίκης και Σπύρος Κολοκυθάς.

5.Από αριστερά οι αείμνηστοι Γιάννης Ασημάκης και Γιάννης Παπαγεωργίου(δικηγόρος).

6.Από αριστερά ο αείμνηστος Μήτσος Καρράς και ο Σπύρος Βήττας.

7.Από αριστερά Νίκος Σούκος και Θανάσης Τσώρης.

8.Από αριστερά Δημήτρης Τσερέλης, Νίκος Ασημάκης, ο αείμνηστος Σπύρος Σούκος, Νίκος Σούκος, Δημήτρης Χονδρός, οι αείμνηστοι Χρήστος Σούκος, Γιάννης Ασημάκης, Παναγιώτης Σιμόπουλος και η κυρία Ελένη Σούκου.

9.Από αριστερά ο πρώην Υπουργός Απόστολος Ανδρεουλάκος και ο πρώην Δήμαρχος Βαρδουσίων Βασίλης Νικολέτος.

1

4

3

p ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ

9

ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ | Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

ΘΥΜΗΣΕΣ

8

7 5

6

9

q

p 10

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

| ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

q

Η Φωνή του Κυνηγού Του Χρήστου Κ. Μπίμπα Για Τρίτη συνεχόμενη χρονιά, φίλοι αναγνώστες της εφημερίδας μας, η γιορτή των κυνηγών που έγινε στο χωριό μας στις 27 Οκτωβρίου 2013 πήρε πανελλαδικές διαστάσεις, γι’ αυτό και το κύριο θέμα μου θα είναι γύρω από την εκδήλωση. Πραγματικά η προετοιμασία για την πραγματοποίηση της εκδήλωσης ήταν πολύ δύσκολη. Οι χορηγίες μηδαμινές έως ανύπαρκτες και έτσι οι φίλοι κυνηγοί της Πενταγιούς αποφάσισαν να χρηματοδοτήσουν οι ίδιοι τη γιορτή. Θα αναφερθώ και πιο κάτω αναλυτικά για το ποιοι μας βοήθησαν. Η αλήθεια είναι, πως για να βρούμε το αγριογούρουνο που σερβίραμε την ημέρα της γιορτής κουραστήκαμε πολύ οι αδελφοί Ζέκιου (Αλέκος και Κώστας), ο Χρήστος Κατσιγιάννης και εγώ. Επίσης θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τον Απόστολο Ασημάκη, που προσέφερε το χώρο για να μαγειρευτεί και να σερβιριστεί το φαγητό, ενώ δεν πρέπει να παραλείψω τη Λίνα Κατσιγιάννη καθώς και τη σύζυγό μου Άννα, που πάλευαν ώρες με κιλά κρεμμύδια για το στιφάδο, όπου στο τέλος όλοι έμειναν ευχαριστημένοι με το καλομαγειρεμένο φαγητό. Ευχαριστώ όλους όσοι παρευρίσκονταν από την Παρασκευή για την εκδήλωση και ιδιαίτερα τον κύριο Ηλία Προβόπουλο, δημοσιογράφο από την εφημερίδα «ΕΘΝΟΣ ΚΥΝΗΓΙ» και φυσικά τον Πρόεδρο του

Συλλόγου μας κ. Στέλιο Τσιώρη και τον κ. Δημήτρη Καραστάθη. Από το βράδυ της Παρασκευής, σχεδιάζαμε για την πρωινή μας κυνηγητική έξοδο και έτσι έφτασε το πρωί του Σαββάτου, όπου μας περίμενε η Ελένη για το πρωινό σερβίρισμα του καφέ κοντά στο τζάκι. Τελικές λεπτομέρειες και όλοι ξεκινάμε για την αναζήτηση αγριογούρουνου. Οι πρώτες ώρες ήταν απογοητευτικές, στη συνέχεια όμως η ανακάλυψη αγριογούρουνων σκόρπισε χαμόγελα. Τα σκυλιά ασυγκράτητα στα χνάρια, περιμένοντας να τα’ αφήσουμε, τα Στις 27 Οκτωβρίου έγινε στο χωριό μας, η γιορτή του σχέδια μπαίνουν γρήγορα και όλοι στις θέσεις τους. Σε λιγότερο από μιάμιση ώρα, το αποτέλεσμα που όλοι αγριογούρουνου. Η γιορτή σχεδιάστηκε από τους κυνηγούς, αμέριστη δε ήταν η συμπαράσταση του Συλλόγου Πενταγιωτών για περιμέναμε είχε επιτευχθεί. Ένας κάπρος είχε πέσει σ’ ένα από την πραγματοποίησή της. τα καρτέρια μας και μαζευόμαστε όλοι μαζί για τη συγκομιδή του Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Πενταγιωτών, αισθάνεται κάπρου, που είχε χτυπηθεί σε πολύ δύσβατη περιοχή. την ανάγκη να ευχαριστήσει: Μετά από περίπου δύο ώρες ταλαιπωρίας τον ανεβάσαμε 1.Την Αντιπεριφερειάρχη κ. Γιώτα Γαζή που παρά το βεβαρημένο στο δρόμο και όλοι μαζί επιστρέφουμε στην πλατεία του χωριού πρόγραμμά της τη συγκεκριμένη ημέρα επισκέφτηκε το χωριό μας. μας, όπου χαμόγελα ικανοποίησης από τους παρευρισκόμενους 2.Το Δήμαρχο κ. Γιώργο Καπεντζώνη που τίμησε με την παρουσία και δέος μπροστά στον κάπρο με τα μεγάλα δόντια και τα φλας του τη γιορτή και μίλησε σε όλους τους παρευρισκόμενους, έλαμψαν για ακόμη μια φορά. υποσχόμενος τη διάνοιξη του δρόμου από την Αγία Τριάδα μέχρι Για μας το πενήντα τοις εκατό της επιτυχίας μας είχε το ποτάμι.

3.Τον Αποστόλη Ασημάκη και τη βοηθό του Ελένη για την άψογη επιτευχθεί. Την επόμενη μέρα της Κυριακής, που ήταν και η γιορτή, πάλι και γρήγορη εξυπηρέτησή τους και όχι μόνο(διάφορα υλικά με τον ίδιο τρόπο το κυνήγι μας ήταν επιτυχημένο και μολονότι μαγειρέματος, σκεύη, κουζίνα, καθαρισμός κ.λ.π.)

4.Όλους τους Πενταγιώτες και τους φίλους του χωριού που έδωσαν είχαμε αρκετό άγχος, προλάβαμε περίπου στη μια το μεσημέρι να το παρόν για να γίνει η λαμπρή αυτή γιορτή και γέμισαν τόσο την ήμαστε στην πλατεία του χωριού. ταβέρνα όσο και το καφενείο του Αποστόλη. Το αγριογούρουνο της Κυριακής το δέσαμε από τον 5.Το δημοσιογράφο κ. Ηλία Προβόπουλο που κάλυψε την πλάτανο της πλατείας και όλοι καλεσμένοι και περαστικοί τουρίστες εκδήλωση. τραβήξαμε φωτογραφίες, πριν το ετοιμάσουμε για τη λαχειοφόρο 6.Τη Γεωργία Στ. Τσιώρη για τη μεγάλη βοήθειά της στη δημιουργία που θα γινόταν το βράδυ. των προσκλήσεων της γιορτής. Πραγματικά, η χαρά μέσα μου ήταν απερίγραπτη, 7.Το χορευτικό όμιλο από την Πάτρα και κυρίως τον επικεφαλής τους βλέποντας πολλούς καλεσμένους και ο προβληματισμός μου κ. Ηλία Λαλιώτη που τίμησαν με την παρουσία τους την εκδήλωση. ακόμα μεγαλύτερος, καθώς η αίθουσα είναι μικρή και δεν ήθελα να 8.Toν Αντιδήμαρχο του Δήμου Δωρίδας κ. Ανδρέα Ευσταθίου. μείνει κανένας παραπονεμένος. Το αποτέλεσμα ήταν να γεμίσουν 9.Τον Πρόεδρο της Ομοσπονδίας Συλλόγων Β/Δ Δωρίδας κ. και τα δύο μαγαζιά. Δημήτριο Αλούπη. Φέτος, για πρώτη φορά, μας τίμησαν με την παρουσία ΕΚ ΤΟΥ Δ.Σ. τους και τους ευχαριστούμε, η αντιπεριφερειάρχης κ. Γιώτα Γαζή, ο Δήμαρχος Δωρίδας κ. Γιώργος Καπεντζώνης, ο αντιδήμαρχος κ. Ανδρέας Ευσταθίου και ο Πρόεδρος της Ομοσπονδίας κ.

ΓΙΟΡΤΗ ΚΥΝΗΓΩΝ!

p

11

ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ | Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

Δημήτριος Αλούπης. Ιδιαίτερα θέλω να ευχαριστήσω το Δήμαρχο για την προσπάθεια που έχει καταβάλει για τη διάνοιξη του δρόμου, που για μας τους Πενταγιώτες και τα γύρω χωριά, είναι απολύτως απαραίτητος. Μας υποσχέθηκε ότι εντός λίγων μηνών θα ξεκινήσει το έργο. Η βραδιά κύλησε ικανοποιητικά, με ελάχιστα προβλήματα και ήρθε η ώρα της λαχειοφόρου, όπου το αγριογούρουνο το χωρίσαμε σε τέσσερα κομμάτια, υπήρχαν και κυνηγητικά δώρα, ευχαριστώντας το κατάστημα JORDAN που ήταν ο μοναδικός χορηγός που μας βοήθησε, προσφέροντας κάποια δώρα. Θέλω ν’ αναφέρω ότι ένιωσα μεγάλη απογοήτευση για την απόρριψη βοήθειας από δύο μεγάλες επιχειρήσεις, που κατά καιρούς ήμασταν τακτικοί πελάτες, αλλά δυστυχώς, όλα είναι μέσα στη ζωή. Τον Μιχάλη Ιορδάνογλου (JORDAN) τον ευχαριστώ ιδιαιτέρως που μας στήριξε, όπως και το Δημήτρη Καραστάθη, το Στέλιο Τσιώρη, το Γιώργο Υφαντή, το Χρήστο Κατσιγιάννη, το Γιώργο Τούντα, το Χρήστο Τσώρη, τα’ αδέρφια Ζέκιου, για την οικονομική βοήθεια ώστε να πραγματοποιήσουμε αυτή τη μεγαλειώδη γιορτή.

Η επιτυχία αυτής της γιορτής, δεν αποτελεί για μας και το χωριό μας μια επιβράβευση, αλλά συνάμα αποτελεί και ένα κίνητρο για το νέο μεγάλο στόχο μας: την πανελλαδική διάσταση και προβολή της ως μιας γιορτής καθαρά ρουμελιώτικης, με τη σφραγίδα της Πενταγιούς μας και των ανθρώπων της και την πανελλαδική της εμβέλεια.

Κατά καιρούς, πολλοί φυσιολάτρες, ορειβάτες και κυνηγοί έχουν γράψει ότι το κυνήγι, πέρα από μια γήινη αθλητική δραστηριότητα, είναι ένα σημαντικό οικολογικό, ψυχαγωγικό και κοινωνικό γεγονός, με πολλούς συμβολισμούς, αλλά και πολλούς αποδέκτες. Η σχέση του ανθρώπου με τη φύση και το περιβάλλον γίνεται πιο δυνατή και γόνιμη,

q

όταν πραγματοποιούνται εκδηλώσεις, σαν τη δική μας γιορτή, που συρρέουν περισσότεροι άνθρωποι από κάθε γωνιά της χώρας μας. Οι άνθρωποι που μας εκπροσωπούν στα κοινά και διαχειρίζονται τις τύχες μας μπορούν, με τη στήριξη των συλλόγων και της Ομοσπονδίας μας, αλλά και τη στήριξη όλων μας, να προσθέσουν και άλλες εκδηλώσεις με πολλές διαστάσεις και διαφορετικό περιεχόμενο, με σκοπό να ξαναζωντανέψουμε τον πανέμορφο τόπο μας και να είμαστε σε κίνηση και δράση σε όλη τη διάρκεια του χρόνου. Και για το λόγο αυτό, έχοντας το θάρρος της γνώμης μου, δεν διστάζω να πω ότι ο Δήμαρχός μας, Γιώργος Καπεντζώνης είναι ένας σεμνός και καλλιεργημένος άνθρωπος, που αγαπά τον τόπο και έχει πάθος και δίψα να προσφέρει, αλλά και να αξιοποιήσει όλες τις δημιουργικές δυνάμεις και να κάνει πράξη κάθε καλή πρόθεση. Απομένει να κατανοήσουμε όλοι μας ότι εμείς ορίζουμε τις τύχες μας και μέσα από το κλίμα σύμπραξης και αλληλεγγύης μπορούμε και πρέπει να αλλάξουμε πολλά, να γίνουμε εμείς και ο τόπος μας ακόμα καλύτεροι. ΧΡΗΣΤΟΣ ΚΩΝ. ΜΠΙΜΠΑΣ

p 12

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

| ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

Ο ΓΕΡΟΠΛΑΤΑΝΟΣ ΤΩΝ ΠΕΝΤΑΓΙΩΝ

Οι Πενταγιοί, το ξακουστό Δροσοχώρι, που το περιβάλλουν πανύψηλα και αγέρωχα έλατα και πλατύφυλλα και ψηλά πλατάνια, που κάτω από τους κλώνους τους, χαρίζουν ίσκιο και δροσιά, σ’ όσους έχουν την τύχη να ξεμεσημεριάζουν από κάτω τους, έχουν γίνει στο Πανελλήνιο γνωστοί, πέρα από την άρτια οικιστική τους υποδομή και τον θρύλο της πεντάμορφης Μαρίας της Πενταγιώτισσας και από τον υπέροχο, πλατύφυλλο, δασύ και καλλίγραμμο αιωνόβιο πλάτανο που στέκεται καταμεσής στο χωριό και στο κέντρο της κεντρικής και πλακόστρωτης πλατείας του, και δίπλα του ρέει στο ποτιστικό αυλάκι το πεντακάθαρο ποτιστικό νερό του Κεφαλόβρυσου, που ζωογονεί τα καταπράσινα μποστάνια. Η διάταξη των κλώνων του είναι τέτοια, που σε συνδυασμό με το πανύψηλο ύψος του, που υπερβαίνει τα 40 μ. του δίδει την όψη μιας μεγάλης συμμετρικής πάνω σε γλάστρα ανθοδέσμης, η οποία καλύπτει το σύνολο σχεδόν της πλατείας και βρίσκεται σε ίση απόσταση από τις ευρισκόμενες περιμετρικώς οικοδομές (Αρχοντικά), χαρίζοντας με την πυκνότητα των φύλλων του παχύ και δροσερό ίσκιο όλες τις μέρες του καλοκαιριού. Το αγνάντεμά του από την βεράντα του Αρχοντικού μου κάποτε μόλις κάλυπτε το ύψος του τριώροφου παλαιού κτιρίου Χαρ. Καραδήμα, ενώ τώρα το έχει ξεπεράσει, τουλάχιστον κατά 10 μ. Η ιστορία του είναι σημαδιακή, γιατί ο προσδιορισμός του ακριβούς σημείου φύτευσής του, είχε προκαλέσει το 1908 τοπική διαμάχη μεταξύ του τότε αδελφού του Δημάρχου, Κων. Παπούλια και του ιδιοκτήτη του

γειτνιάζοντος κτηρίου Καραγκούνη, ο οποίος ήθελε δυτικότερα και όσο γίνεται μακρύτερα την φύτευσή του από την οικία του για να μην κινδυνεύσουν τα θεμέλιά της από τις ρίζες του, οι οποίες, όπως είναι γνωστό, έχουν διπλάσιο μήκος από το ύψος του και όπως λέγεται ξεθεμελιώνουν τα πάντα και τεμαχίζουν, με τη δύναμη της δημιουργίας, ακόμα και συμπαγείς πέτρες. Αφού συμφώνησαν, φύτευσαν το μικρόσωμο φύτευμα και το εστήριξαν με ένα ευθυτενή, ολόισιο, στύλο τρυφερού πλατάνου, ο οποίος και αντικατέστησε το φύτευμα, αφού αυτός έπιασε και απέκτησε ρίζες και κλώνους, ενώ το φύτευμα ξεράθηκε. Αυτός είναι ο λόγος που το κορμί του σήμερα είναι ευθύγραμμο και ωραίο και προκαλεί την περιέργεια και το θαυμασμό, όταν τον αντικρίζουν. Το παιχνίδι αυτό της μοίρας, ίσως να έγινε για να ταιριάζει ο πλάτανος στην καλλιέπεια της Πενταγιώτικης φύσης. Κατά κοινή παραδοχή, ο έλατος είναι το Σύμβολο της αδούλωτης Ελληνικής ψυχής, ενώ ο πλάτανος είναι σύμβολο λευτεριάς και του μεγαλείου της φύσης. Τα δύο αυτά πανύψηλα δένδρα που πληθωρικώς υπάρχουν στην Πενταγιώτικη φύση, είναι τα στοιχεία, που συνθέτουν την αδούλωτη Πενταγιώτικη ψυχή και την μοναδική ωραιότητα του Πενταγιώτικου τοπίου. Τα πεντάκλαδα φύλλα του, έχουν το σχήμα της Πελοποννήσου και ανάμεσά τους αφήνουν τον αγέρα να διέρχεται, παραμερίζοντας τα εμπόδια και κάνοντας διάφορους πολλαπλούς ελιγμούς, χωρίς να πέφτουν, αν δεν έλθει το φθινόπωρο. Θροΐζουν και τραγουδούν το δικό τους τραγούδι, πότε του διαβάτη, πότε του ερωτευμένου και πότε του ανέμελου θαμώνα

q

ΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

των καφενείων της πλατείας, που με πείσμα δίνουν τους παθιασμένους αγώνες στο τάβλι και τα χαρτοπαίγνια, χαρίζοντας περίσσια χάρη και απόλαυση. Ο θαυμασμός των ταξιδιωτών στο μεγαλείο του είναι παροιμιώδης. Τα φύλλα του γίνονται χρυσοπράσινα, κατά το γέρμα του ήλιου, λες και είναι η ώρα ερωτικής εκμυστήρευσης με τον ήλιο που αργά – αργά βασιλεύει στο ξεροβούνι και χρυσίζει τις βαρδουσιώτικες οροσειρές. Τα μισοξεραμένα φύλλα, το φθινόπωρο\, αλλάζουν χρώμα, και είτε πέφτουν μόνα τους, είτε στρώνουν τη γη, είτε μοιάζουν με πουλιά πετούμενα. Ετοιμάζεται έτσι ο γεροπλάτανος για την χειμερινή του αμφίεση, δίχως φύλλα και με ξερακιανή όψη δίχως ίσκιο έτοιμος να υποδεχθεί και αντιμετωπίσει το ξεροβόρι του χειμώνα, που κατεβαίνει ακάθεκτα από το Κοτρώνι και τα Μωραΐτικα λιβάδια. Γίνεται σκληρή και απρόσωπη και αποβάλει την τρυφερή και φιλόξενη διάθεση που προσφέρει το καλοκαίρι. Ο δυνατός αγέρας διαπερνά τα ανοίγματα που αφήνουν ανάμεσά τους το εκπληκτικό ιερό μεγαθήριο της εκκλησιάς των Αγίων Ταξιαρχών, τα Τουρκακέικα και Κατσογιαννέικα σπίτια και το παμπάλαιο από το 1862, πρώην παλαιό Δημοτικό Σχολείο που τώρα με την φροντίδα του ΕΟΤ, έχει μετασκευασθεί σε Ξενοδοχείο – Εστιατόριο – ΑΣΗΜΑΚΗ, το οποίο με προθυμία και χάρη συνεπικουρούμενου από το παραπλήσιο καφενείο BAR του ιδίου, προσφέρει καφέδες, αναψυκτικά, φαγητά και ψητά σ’ όλους όσους αποζητούν την ηρεμία, την γαλήνη και το καλό φαΐ. Η συνοδεία κατά τα πανηγύρια των μελωδικών ήχων του βιολιού και της κιθάρας, των άλλοτε βιρτουόζων μουσικών Γ. Κατσόγιαννου και Γιάννη και Γιώργου Καρρά, δημιουργούσαν πανηγυρική και ευχάριστη διάθεση αλλά και απολαυστική ατμόσφαιρα σε δροσερό και ευχάριστο περιβάλλον. Τώρα τις απολαύσεις αυτές προφέρουν τα ξένα συγκροτήματα και τα στερεοφωνικά του Ζαχαρία Καρρά. Πόσα αερικά και πόσα στοιχειά, δεν είδε ο γεροπλάτανος με το ξεκοιλιασμένο κατά την κατοχή και αργότερα κορμί του και πόσα φαντάσματα δεν πέρασαν μπροστά του κατά την αιωνόβια ύπαρξή του. Όμως στάθηκε αγέρωχος. Οι παλαιότεροι θα θυμούνται ασφαλώς τα χρόνια του πολέμου, που δεμένα στον κορμό του και πεινασμένα μουλάρια, έτρωγαν τον φλοιό του, μη έχοντας άλλη τροφή για να διατηρηθούν στη ζωή. Οι θύμισες πολύ παλαιότερα με τον ταβερνιάρη Ζάχο Χονδρό που γύρναγε κάτω από τον ίσκιο του με προτεταμένη τη σούβλα με το αχνιστό κοκορέτσι, είναι ανεξίτηλες. Πολλοί έγραψαν για τον πλάτανο, από την πεζογραφία και την ποίηση και ύμνησαν τα μοναδικά χαρίσματά του. Μέσα στα φαράγγια και τις πλαγιές, που το έδαφος ή υπέδαφος διατηρούσε πηγές

p

ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ | Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

ή νεροσυρμές, ξεπετάγονταν πλατάνια, αλλά ποτέ δεν κατόρθωσαν να φθάσουν την μεγαλοσύνη του Γεροπλάτανου της πλατείας. Συντονισμένος με τα Δωρικά Βουνά δεχόταν τη λαϊκή μούσα που «καλότυχα είναι τα βουνά, ποτέ τους δεν γυρνάνε, το καλοκαίρι πράσινα και τον χειμώνα χιόνια». Και η χειμωνιάτικη όψη του πλατάνου είναι εξ ίσου φαντασμαγορική και υπέροχη, αφού σε κάθε κλαρί μικρό ή μεγάλο, στέκεται παγωμένο το κάτασπρο χιόνι, που σαν σύνολο του δίδει ιδιαίτερη όψη. Είναι ένα θαύμα το αγνάντεμά του, διότι το παγωμένο χιόνι δεν διαλύεται από το φύσημα του αγέρα. Το παγωμένο χιόνι στις στέγες των σπιτιών συμπληρώνει την εξαίσια οπτασία. Τα κίτρινα δασιά πλατάνια τα παλληκάρια εξέταζαν την Διαμαντούλα και την ρωτούσαν, κατά την λαϊκή μούσα, για το χλωμό της πρόσωπο «Διαμαντούλαμ’ είσαι τέτοια είσαι κίτρινη μην ο ίσκιος σε πατάει, μην αφάντασμα». Πόσα και πόσα ερωτικά σκιρτήματα δεν αναδύει ο ίσκιος του πλατάνου και οι βρύσες του. Η βρύση του Παπαγιώργη της πλατείας ξεδιψά όλους τους διψασμένους. Πόσα άλλωστε δεν θα μπορούσε να μαρτυρήσει ο άλλος γέρικος πλάτανος, η Μεγάλη Βρύση Πενταγιών που δίπλα στις μακρόστενες ρίζες του ρέουν ακατάπαυστα πέντε (5) λίθινοι κρουνοί με άφθονο κρυστάλλινο νερό ! … Ο πέτρινος περίγυρος με τα καθιστικά, την λιμνούλα και την παιδική χαρά δίδει ιδιαίτερη αίσθηση. Αχ αυτή η βρύση. «Θυμάσαι που σε φίλησα στον πλάτανο στη βρύση ;» Ο Γεροπλάτανος των Πενταγιών έγινε μάρτυρας τόσων δεινών τα χρόνια του πολέμου που κάτω από τον ίσκιο του, σκίαζε πότε τους μεν, πότε τους δε και πρόσφερε αφιλοκερδώς χωρίς αντάλλαγμα την θωριά του. Η εικόνα των ξεγυμνωμένων πάνω από την ζώνη Ιταλών ή Γερμανών στρατιωτών την περίοδο της Κατοχής που τα κορμιά τους λαμπύριζαν από τον ήλιο, ενώ καθόντουσαν οκλαδόν κάτω από τον ίσκιο του, θα μας μείνει αξέχαστη. Πόσες χαρές άλλωστε είδε ο γεροπλάτανος της πλατείας των Πενταγιών. Στον ίσκιο του είδε γαμήλια γλέντια και πανηγύρια, δόξες και χαρές που οργάνωνε ο Σύλλογος ή άλλοι φορείς και μνημόσυνα και κηδείες προσφιλών προσώπων. Και τότε με τον τρόπο του και το δροσερό αεράκι που διερχόταν ανάμεσα στις κλαμπούρες του, δρόσιζε τα φλογισμένα και κατάχλωμα πρόσωπα των δυστυχών συγγενών και τους παρείχε ελπίδα για ανανέωση της ζωής. Σε πόσες πολιτικές συζητήσεις και αναλύσεις δεν έγινε μάρτυρας και σε πόσους διαπληκτισμούς των θυμάτων, δεν παρακολουθούσε από ψηλά, χωρίς να μπορεί να επέμβει. Αν όμως είχε μυαλό και λάρυγγα με φωνή θα φώναζε στα πέρατα την αλήθεια και θα ζητούσε συμμόρφωση. Αλλά και τα κους-κους των γυναικών κατά τις φωναχτές αντιθέσεις των παιχνιδιών του ΤΑΒΛΙ άκουγε μη μπορώντας να αντιδράσει. Η αφήγηση ιστορικών και λαογραφικών γεγονότων ήταν παροιμιώδης και απολαυστική από τους έχοντας αφηγηματικό ταλέντο. Πλουσιότατο δένδρο ο πλάτανος με τις δροσιές και τους ίσκιους του και το χοντρό κορμί του, με το γεννοβόλημα του που τόσο πολλαπλασιάζεται, τα κουμπουρέλια που η ποσότητά της προφητεύουν την έλευση δύσκολου ή μη χειμώνα, υπηρετεί τον άνθρωπο και ο άνθρωπος εξοικειώνεται μαζί της όπως λέει η λαϊκή παροιμία για τους Θανάσηδες που είναι πολλοί «κόψε ξύλο φτιάξε Αντώνη και από πλάτανο Θανάση και αν ρωτάς και για τον Γιάννη, ό,τι ξύλο κάνει». Το πόσο αγαπητός είναι ο πλάτανος το μαρτυρούνε τα τόσα Δημοτικά και κλέφτικα τραγούδια τα τόσα γλέντια και πανηγύρια «Το πανηγύρι ήταν πολύ και ο κόσμος ήταν λίγος», «Δώδεκα στήλες ο Χορός και εξήντα δυο τραπέζια και χίλια ψένανε σφακτά σ’ όλο το πανηγύρι και όλα αυτά κάτω από τον βαθύ ίσκιο του». Και ποιος δεν κάθησε στον ίσκιο του και διαβάτης, και ερωτευμένος και κλέφτες, και Τούρκοι και αιχμάλωτοι Γερμανοί – Ιταλοί που στρατοπέδευσαν και ο πλάτανος πάντα πρόσχαρος προσφέρει την δροσιά του και τον ίσκιο του. Έχει συνδεθεί τόσο πολύ με τον άνθρωπο που για ώρες ολόκληρες του κρατά συντροφιά, τις καλοκαιρινές μέρες. Χαίρεται τα γλέντια και τις χαρές που γίνονται κάτω από τον ίσκιο του. Όλοι προσμένουν την ώρα, που θα βρεθούν κοντά του και για τους ταξιδιώτες είναι το αναγκαίο στασιό για καφέ, πριν συνεχίσουν τον δρόμο της Ορεινής Δωρίδας. Αλλά λόγω της κεντρικής θέσης του, χρησιμεύει και για πινακίδα ανακοινώσεων, που οι διάφοροι καρφώνουν τα καρφιά και κρεμούν τις διάφορες ανακοινώσεις τους, αποφθέγματα, φωτογραφίες πολιτικών ή καλλιτεχνών ή οποιαδήποτε ανακοίνωση στο κοινό, αδιαφορώντας για

13

q

το πονεμένο κορμί του. Κάτω από τις κλαμπούρες του και τον ίσκιο του μαζεύονται και λένε τον πόνο τους οι Πενταγιώτες και κατά τον επαναστατικό αγώνα οι κλέφτες «καλώς ανταμωθήκαμε εμείς οι Ντερτιλήδες ….. στου Αη Λια τον πλάτανο, ψηλά στο Κρυονέρι, έχουν οι Κλέφτες σύναξη, τα τρία Καπετανάτα», «αντάμα τρων και πίνουνε και γλυκοτραγουδάνε, αντάμα έχουν και τ’ άλογα στον πλάτανο δεμένα». Ο πλάτανος αναφέρεται σε πολλά Δημοτικά Τραγούδια. Συμβολικό είναι και το τραγούδι «τ’ έχεις καημένε πλάτανε και στέκεις μαραμένος, μέρα και νύχτα στη δροσιά και πάλι μαραμένος» και ο πλάτανος που συμβολίζει τον ελληνισμό απαντά «Αλή Πασάς επέρασε με ούλο του τ’ ασκέρι και ούλοι στον ίσκιο έκατσαν και ούλοι στην δροσιά μου και ούλοι σημάδι με βαρούν και ούλοι με ντουφεκάνε και αυτός ο Αλή Πασάς κατάκαρδα μου ρίχνει, γι’αυτό παιδάκι μου μαράθηκα και είμαι μαραμένος». Δεν σκύβει όμως ο πλάτανος το κεφάλι, δεν προσκυνάει γιατί ελπίζει στο κύριο. Δηλαδή την λευτεριά – Συμβολικό είναι το τραγούδι «Ταχιά θα βγάλω φύλλα και κλαδιά και τότε αν ξεφυτρώσει πλάτανος στον ίσκιο του από κάτω θάρχονται τα κλεφτόπουλα τα’ άρματα να κρεμάνε». Όμως ο πλάτανος, το θρυλικό δεντρί, δεν είναι μόνο για χαρές αλλά δυστυχώς και για κρεμάλες, αφού παρά τον ποταμό Αίνο στους κλώνους του το 1779 κρέμασαν οι τουρκαλβανοί στο Μπεράτι Βορ. Ηπείρου (Καλλικόντασι) τον ισαπόστολο και Εθνεγέρτη Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό, που είχε διέλθει όλη τη χώρα σχεδόν, κηρύσσοντας τον λόγο του Θεού ιδρύοντας σχολεία και προετοιμάζοντας τον σκλαβωμένο ελληνικό Λαό για το «ποθούμενο» δηλαδή την επανάσταση για την απελευθέρωση από τον στυγερό δυνάστη της Τουρκίας. Ο πλάτανος αυτός μετά το κακό ξεράθηκε, δείγμα της θείας προστασίας του θυσιασθέντος Αγίου. Ο έλατος και ο πλάτανος κατ’ εξοχή αγαπητά ελληνικά δένδρα, στάθηκαν παράπλευρα στον άνθρωπο σ’ όλες τις δυσκολίες και χαρές της ζωής. Όμως σε λίγους μήνες θα ακολουθήσει ο χειμώνας και ο γεροπλάτανος των Πενταγιών θα μείνει μοναχός, όπως και το χωριό και λίγοι άνθρωποι ή αυτοκίνητα θα περνούν δίπλα του και θα ατενίζουν τα μαραμένα φύλλα του. Όμως οι βαθιές ρίζες του, που έχουν μήκος διπλάσιο του ύψους του, θα ροφούν τα υπόγεια νερά και θα δώσουν ζωή στα ζωντανά κλαδιά του που την άνοιξη θα αρχίσουν να ανθοφορούν. Έτσι το καταπράσινο σύνολό του χάρις στους ηλεκτρικούς προβολείς που η αγάπη των Πενταγιών τοποθέτησε στις λικνίζουσες κλαμπούρες του, θα φαντάζει πάλι μεγαλόπρεπο και κατά την νύχτα. Η συλλογική αρχιτεκτονική του, θα παραμένει και θα προκαλεί οιονδήποτε άλλο καλλίγραμμο πλάτανο να διαγωνισθεί μαζί του και να διεκδικήσει την ανάληψή του ανάλογου βραβείου, το οποίο πιστεύουμε ότι δικαιούται. Η μεγαλωσύνη του γεροπλάτανου της κεντρικής πλατείας Πενταγιών αποτελεί μουσείο της φύσης και αξίζει να το επισκεφθεί κανείς, οποιαδήποτε εποχή του χρόνου. Ξενοφών Τσώρης πρώην Πρόεδρος Συλλόγου Πενταγιωτών

p 14

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

| ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

q

ΕΙΡΕΣΙΩΝΗ

ΤΑ ΚΑΛΑΝΤΑ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΑ Του Αντωνίου Α. Αντωνάκου Καθηγητού Φιλολόγου Ιστορικού – Συγγραφέως Το έθιμο των καλάντων αποτελεί ένα βασικό και αναπόσπαστο τμήμα της Ελληνικής παράδοσης. Στις μεγάλες εορτές της Χριστιανοσύνης ή της Πρωτοχρονιάς, τα παιδιά περιφέρονται από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν ένα τραγούδι αντίστοιχο του θέματος της εορτής, συμπληρώνοντας στο τέλος κάποιες φράσεις όπως: « Σ’ αυτό το σπίτι το ψηλό, πέτρα να μη ραγίσει, κι ο νοικοκύρης του σπιτιού, χίλια χρόνια να ζήσει» η άλλες παρεμφερείς. Στο τέλος οι νοικοκυραίοι, δίνουν στα παιδιά ένα χρηματικό ποσόν και τα φιλεύουν γλυκά και εδέσματα. Τα παιδιά με την αγνή ψυχή τους είναι οι προάγγελοι του καλού χρόνου που θα ακολουθήσει. Πόσοι όμως γνωρίζουν πως ένα παρόμοιο έθιμο, με το αντίστοιχο σημερινό, έχει την απώτερη καταγωγή του στην Αρχαία Ελλάδα; Στην παρούσα έρευνα λοιπόν, θα προσπαθήσουμε να ρίξουμε λίγο φως στο έθιμο αυτό των προγόνων μας, το οποίο υπάρχει από την εποχή του Ομήρου, και ονομάζεται «Ειρεσιώνη». Τι ακριβώς ήταν, όμως, η Ειρεσιώνη; Την απάντηση, μας την δίνουν οι Αρχαίοι Έλληνες Συγγραφείς και τα λεξικά. Ο Ευστάθιος στα «Σχόλια στην Ιλιάδα του Ομήρου», μας λέει ότι «Ειρεσιώνη: θαλλός ελαίας, εστεμμένος ερίοις και προσκρεμαμένους έχων παντοδαπούς τών εκ της γης καρπών. Τούτον δε εκφέρει παις αμφιθαλής και τίθησι προ της θύρας του Απόλλωνος ιερού τοις Πυανεψίοις». Το δε «Ετυμολογικόν το Μέγα» αναφέρει ότι: «Ειρεσιώνη: Ευμεγέθης κλάδος, εξ ερίων έχουσα στέμματα, κλώνας και ισχάδας, και των καθαρών ακροδρύων ορμαθούς. Η θάλλος εστίν ελαίας πάντας τους καρπούς έχον απηρτημένους, και στέμμα λευκόν και φοινικούν…» Εκτός των δύο αυτών ορισμών, υπάρχουν και πλείστοι παρεμφερείς, που αναφέρονται από τον Πλούταρχο, τον Λυκούργο, τον Παυσανία, τον Κράτητα, τον Ησύχιο, τον Φώτιο, τον Κλήμη και πολλούς άλλους. Έτσι λοιπόν γνωρίζουμε ότι «ειρεσιώνη» ονομαζόταν κλαδί ελιάς ή δάφνης, το οποίο στολιζόταν με τους πρώτους φθινοπωρινούς καρπούς, πλην του αχλαδιού και του μήλου, και κυρίως με αυτούς που είχαν σκληρό κέλυφος, όπως κάστανα, καρύδια, αμύγδαλα κ.λπ. εθεωρείτο δε από τους προγόνους μας σύμβολο ευφορίας. Το κλαδί αυτό, ήταν πλεγμένο με τούφες (τολύπας) από λευκά η κόκκινα μαλλιά (έρια). Επειδή το όνομα «είρος» εσήμαινε «έριον», δηλαδή «μαλλί», διά τούτο και πήρε το όνομα ειρεσιώνη. Πολλές φορές κρεμούσαν στο κλαδί και μικρές φιάλες που περιείχαν κρασί γάλα και μέλι. Παρόμοιες ειρεσιώνες περιέφεραν οι αμφιθαλείς παίδες, δηλαδή οι έχοντες τον πατέρα και την μητέρα τους εν ζωή (οι οποίοι εθεωρούντο τυχεροί λόγω αυτού ακριβώς του γεγονότος), κατά την πομπή των Θαργηλίων και των Πυανεψίων, ψάλλοντες ένα ειδικό άσμα, που ονομαζόταν και αυτό ειρεσιώνη. Ίσως αναρωτηθεί κανείς πως είναι δυνατόν να υπάρχει έθιμο με το ίδιο όνομα ( Ειρεσιώνη ) σε διαφορετικές χρονικές στιγμές. Η απάντηση είναι απλή. Σήμερα μπορεί η αρχή κάθε νέου έτους να είναι η 1η Ιανουαρίου. Για τους αρχαίους μας προγόνους όμως, το αττικόν έτος επισήμως άρχιζε με την πρώτη νέα σελήνη (νουμηνία) μετά την θερινή τροπή (θερινό ηλιοστάσιο). Αυτή συνέπιπτε με τον μήνα Εκατομβαιώνα (Ιούλιο - Αύγουστο του Ιουλιανού ημερολογίου). Γι αυτό, όταν λέμε « Πρωτοχρονιά » και « έθιμα ευετηριακά» εννοούμε αυτά που αναφέρονται στην αρχή κάθε έτους, όποτε κι αν αρχίζει αυτό και ανεξαρτήτως συμβατικών εναρκτηρίων ημερομηνιών. Επειδή όμως το θρησκευτικό τους εορτολόγιο άρχιζε με την άροση για την νέα σπορά κατά τον μήνα Πυανεψιώνα (Οκτώβριο - Νοέμβριο) γι’ αυτό, όπως θα αναλύσουμε στην συνέχεια, υπήρχαν και τότε παρόμοιες τελετές και έθιμα για καλή έναρξη και πορεία. Εξ άλλου η Ευετηρία (η καλή χρονιά) είχε θεοποιηθεί και σε πολλές πόλεις υπήρχαν αγάλματα

και βωμοί αφιερωμένοι στην θεά Ευετηρία Σεβαστή (ενεπίγραφη βάση αγάλματος εκ της Λέσβου (IG XII 2,262). Ο συγγραφεύς λοιπόν του βίου του Ομήρου, (ο οποίος αρχικώς είχε αποδοθή εσφαλμένως στον Ηρόδοτο), διηγείται τα εξής: «Παραχειμάζων δε εν τη Σάμω, ταις νουμηνίαις προσπορευόμενος προς τας οικίας τας ευδαιμονεστάτας, ελάμβανέ τι αείδων τα έπεα τάδε α καλείται Ειρεσιώνη, ωδήγουν δε αυτόν και συμπαρήσαν αιεί των παίδων τινές των εγχωρίων»• δώμα προσετραπόμεσθ’ ανδρός μέγα δυναμένοιο, ος μέγα μεν δύναται, μέγα δε βρέμει, όλβιος αιεί. Αυταί ανακλίνεσθε θύραι• πλούτος γαρ έσεισι πολλός, συν πλούτω δε και ευφροσύνη τεθαλυία, ειρήνη τα’ αγαθή. όσα δ’ άγγεα, μεστά μεν είη, κυρβαίη δ’ αιεί κατά καρδόπου έρποι μάζα, του παιδός δε γυνή κατά διφράδα βήσεται ύμμιν, ημίονοι δ’ άξουσι κραταίποδες ες τόδε δώμα, αυτή δ’ ιστόν υφαίνοι επ’ ηλέκτρω βεβαυία. νεύματι τοι νεύμαι ενιαύσιος ώστε χελιδών έστηκ’ εν προθύροις• και ει μεν τι δώσεις ει δε μη, ουχ εστήξομεν, ου γαρ συνοικήσοντες ενθάδ’ ήλθομεν.» Δηλαδή, ο μεγάλος μας ποιητής Όμηρος, διαχειμάζοντας στην Σάμο, εμφανιζόταν κατά την πρώτη ημέρα κάθε μηνός προ των οικιών των πλουσίων και επετύγχανε φιλοδωρήματα, τραγουδώντας το ανωτέρω μικρό ποίημα, που ονομαζόταν ειρεσιώνη. Αυτό το «επαιτικόν άσμα», λοιπόν, το οποίο διεσώθη, φέρει τον αριθμό 15 στην συλλογή των Ομηρικών επιγραμμάτων. Ο βιογράφος προσθέτει ότι τα παιδιά της Σάμου εξακολουθούσαν για πολύ μακρό χρόνο ακόμη να το τραγουδούν κατά τις εορτές του Απόλλωνος. (ήδετο δε τάδε τα έπεα εν τη Σάμω επί πολύν χρόνον υπό των παίδων ότε αγείροιεν εν τη εορτή του Απόλλωνος.) Το λεξικό τής Σούδας αναφέρει για το ίδιο ποίημα μίαν άλλη παραλλαγή, πράγμα που δείχνει ότι όπως και σήμερα υπάρχουν διάφορες εκδοχές για το ίδιο θέμα που διαφέρουν μεταξύ τους. δώμα προσετραπόμεσθ’ ανδρός μέγα δυναμένοιο, ος μέγα μεν αυτεί, μέγα δε βρέμει, όλβιος αιεί. αυταί ανακλίνεσθε θύραι• πλούτος γαρ έπεισι πολύς, συν πλούτω δε και ευφροσύνη τεθαλυία, ειρήνη τ’ αγαθή. όσσα δ’ άγγεα, μεστά μεν είη, κυρκαίη δ’ αιεί κατά δόρπου έρπεο μάζα. Νυν μεν κριθαίην ευώπιδα σησαμόεσσαν. του παιδός δε γυνή κατά δίφρακα βήσεται υμνείν, ημίονοι δ’ άξουσι κραταίποδες ες τόδε δώμα, αυτή δ’ ύφαιν’ ιστόν επί λέκτρα βεβηκυία, νεύματι τοι ευμαί ενιαύσιος, έσται χελιδών. έστηκε προθύροις ψιλή πόδας• αλλά φέρ’ αίψα

p

15

ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ | Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

q

πέρσαι τω Απόλλωνος γυιάτιδος. και• ει μεν τι δώσεις• ει δε μη, ουχ εστήξομεν, ου γαρ συνοικήσοντες ενθάδ’ ήλθομεν.» Οι αρχαίοι στίχοι είναι σε δακτυλικό εξάμετρο. Όμως σε αρκετά σημεία η ερμηνεία τους είναι λίγο αμφίβολη. Εντοπίσαμε μία έμμετρη παράφραση στην εργασία τού Χαραλάμπους Κριτζά στο περιοδικό «Αρχαιολογία και τέχνες» (τ. 65, σ. 74). Σε μία ελεύθερη, λοιπόν, έμμετρη απόδοση σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο το ποίημα αυτό λέει: «Σ’ αρχοντικό εμπήκαμε μεγάλου νοικοκύρη, με λόγο που ’χει πέραση και μ’ αγαθά περίσσια... Ανοίξτε πόρτες διάπλατα να μπουν μεγάλα πλούτη, μαζί κι η θαλερή χαρά κι η βλογημένη ειρήνη. Γιομάτοι να ’ν’ οι πίθοι σας, πολλά τα ζυμωτά σας. Κι ο κριθαρένιος ο χυλός με το πολύ σουσάμι. Νύφη για τον μοναχογιό να κάτσει τραγουδώντας στ’ αμάξι που το σέρνουνε τα δυνατά μουλάρια, να ’ρθεί σ’ αυτό το σπιτικό, να υφαίνει τα προικιά της. Κάθε χρονιά θε να ’ρχομαι κι εγώ σαν χελιδόνι... Μα φέρε γρήγορα λοιπόν ό,τι είναι να μας δώσεις, γιατί αλλιώς θα φύγουμε, δεν θα ξημερωθούμε ». Είναι πιθανόν, όπως μας δείχνει η εξέταση των στοιχείων, ότι το όνομα «ειρεσιώνη», το οποίο δόθηκε αρχικώς σε θρησκευτικό άσμα, που επεκαλείτο την θεία εύνοια, εφαρμόσθηκε στην συνέχεια σε κάθε είδος άσματος, το οποίο απέβλεπε να επιτύχει κάποιο δώρο η εύνοια. Ίσως το ρήμα είρω (=ζητώ) δεν είναι άνευ επιδράσεως επί της αλλαγής τής σημασίας. Η περιφορά, ειρεσιωνών στην πόλη των Αθηνών κατά την εβδόμη Πυανεψιώνος, και από σπίτι σε σπίτι από αμφιθαλή παιδιά, τα οποία έψαλλαν ειδικό άσμα και έπαιρναν φιλοδώρημα από τους οικοδεσπότες, μας θυμίζει σαφώς το αρχαίο χελιδόνισμα της Ρόδου, που μας διασώζει ο Αθήναιος στους Δειπνοσοφιστές [8,60,1] ως εξής: «και χελιδονίζειν δε καλείται παρά Ροδίοις αγερμός τις άλλος, περί ου φησί Θέογνις εν β περί των εν Ρόδω θυσιών γράφων ούτως• είδος δε τι του αγείρειν χελιδονίζειν Ρόδιοι καλούσιν, ό γίνεται τω βοηδρομιώνι μηνί. χελιδονίζειν δε λέγεται δια το ειωθός επιφωνείσθαι• «ήλθ’ ήλθε χελιδών καλάς ώρας άγουσα, καλούς ενιαυτούς, επί γαστέρα λευκά, και… πότερ’ απίωμεν η λαβώμεθα; Ει μεν τι δώσεις• ει δε μη, ουκ εάσομεν, Ου γαρ γέροντές εσμεν, αλλά παιδία. Τον δε αγερμόν τούτον κατέδειξε πρώτος Κλεόβουλος ο Λίνδιος εν Λίνδω χρείας γενομένης συλλογής χρημάτων.» Δηλαδή, « ήλθε, ήλθε το χελιδόνι ,φέρνοντας την καλοκαιρία, (και) χρόνια καλά στην λευκή κοιλιά του, .....Τι απ’ τα δυο, να φύγουμε ή θα (τα) πάρουμε; Αν βέβαια θα δώσεις κάτι, (έχει καλώς) διαφορετικά δεν θα σ’ αφήσουμε. ......Γιατί δεν είμαστε γέροντες αλλά παιδιά.» Αυτόν τον ξεσηκωμό κατέδειξε πρώτος ο Κλεόβουλος ο Λίνδιος, στην Λίνδο, όταν υπήρξε ανάγκη συλλογής χρημάτων. (Το χελιδόνισμα τραγουδιέται ακόμη και σήμερα, κάθε 1η Μαρτίου στην Ρόδο, αλλά και σε άλλες περιοχές της Ελλάδος, όπως στις Μέτρες της Θράκης και αλλού. Μάλιστα η νοικοκυρά πρέπει να φιλέψει κάτι τα παιδιά, αλλιώς εκείνα την απειλούν και την κοροϊδεύουν). Κυρίως όμως θυμίζει το σύγχρονο έθιμο τού τραγουδιού των καλάντων κατά την παραμονή τών Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς. Τα κάλαντα προήλθαν από τις καλάνδες ή καλένδες, που ήταν η πρώτη ημέρα κάθε μηνός στο ρωμαϊκό ημερολόγιο. Ονομάσθηκαν Calendae (με υπονόηση του dies), διότι οι ημέρες αυτές εκφωνούνταν από τον Ποντίφηκα προς τον λαό, στο Καπιτώλιο, σε κάθε είσοδο της νέας σελήνης, αναγγέλλοντας την αρχή του μηνός

με την φράση calo luna novella ( καλώ την νέα σελήνη ). Παρατηρούμε ότι η διακήρυξη αυτή χαρακτηριζόταν με το ρήμα «calo», το οποίο προέρχεται από την Ελληνική γλώσσα και σημαίνει ό,τι και στα Ελληνικά, δηλαδή «καλώ». Επειδή όμως ποτέ οι Έλληνες δεν είχαν καλένδες στο ημερολόγιό τους, η φράση «εις τας Ελληνικάς καλένδας» σημαίνει την ουδέποτε αρχομένη ημερομηνία. Έτσι λοιπόν τα κάλαντα, που είναι τα ευχετήρια και εγκωμιαστικά άσματα, τα οποία ψάλλονται κατά τις εορτές, ιδίως των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς, πήραν το όνομά τους από τις καλένδες Ιανουαρίου, κατά τις οποίες οι αρχαίοι Ρωμαίοι αντήλλασαν, όπως και τώρα οι Χριστιανοί, ευχές και μικρά δώρα για το νέον έτος. Συνέπιπτε δε κατά τις καλένδες εκείνες, να εορτάζεται και η επέτειος της Γεννήσεως του Ιησού Χριστού, πριν αυτή κανονισθεί οριστικά κατά τον Δ΄ αιώνα μ.Χ., την 25η Δεκεμβρίου. Από τότε κάλαντα ονομάζονται τα αδόμενα κατά την παραμονή της πρώτης του έτους. Και γενικά, κάτω από το ίδιο όνομα συμπεριλαμβάνονται και τα υπόλοιπα αγυρτικά τραγούδια, τα οποία τραγουδά ο λαός μας σε τακτές ημέρες, όπως την παραμονή των Θεοφανείων, τις εορτές του Λαζάρου, των Βαΐων κ.λπ. Τα κάλαντα απαγορεύθηκαν από την ΣΤ΄ Οικουμενική σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως το 692, γιατί θεωρήθηκαν επιβίωση του λατρευτικού ειδωλολατρικού πνεύματος, αφού στις καλένδες του Ιανουαρίου ετελούντο τρεις ειδωλολατρικές, κατά τους Χριστιανούς, εορτές: Η ρωμαϊκή εορτή του νέου χρόνου, τα Βοτά (προς τιμήν του Πανός) και τα Βρουμάνια (προς τιμήν του Διονύσου). Φαίνεται όμως πως τα έθιμα στην Ελλάδα ήσαν πολύ ισχυρά και οι Έλληνες παρά την απαγόρευση συνέχισαν το έθιμο. Δια τούτο και η Εκκλησία προσάρμοσε Χριστιανικά θέματα στα κάλαντα, για να μπορέσουν αυτά να συνεχισθούν απρόσκοπτα. Διαπιστώνουμε λοιπόν, από την μελέτη και την λεπτομερή περιγραφή των παραπάνω στοιχείων, την συνέχεια των εθίμων του λαού μας. Κι αν προσέξουμε από την μία τα λόγια που αναφέρονται στο τραγούδι του Ομήρου: «δώμα προσετραπόμεσθα ανδρός μέγα δυναμένοιο, ος μέγα μεν αυτεί, μέγα δε βρέμει, ολβιος αεί. Αυτάρ ανακλίνασθε θύραι• πλούτος γαρ έπεισι πολύς, συν πλούτω δε και ευφροσύνη τεθαλυία ειρήνη τ’ αγαθή» καθώς επίσης και τα λόγια που λέμε σήμερα : Σ αυτό το σπίτι το ψηλό , πέτρα να μη ραγίσει κι ο νοικοκύρης του σπιτιού, χίλια χρόνια να ζήσει... θα καταλάβουμε ότι τόσα χρόνια τα παιδιά μας λένε ουσιαστικά τις ίδιες ευχές, για να πάρουν οπωσδήποτε το φιλοδώρημα από τους νοικοκύρηδες των σπιτιών, όπως επίσης θα καταλάβουμε ότι οι Έλληνες κουβαλάμε μέσα σε κάθε κύτταρό μας, τις αρετές και τα ελαττώματα των προγόνων μας και τα εκδηλώνουμε σε κάθε ευκαιρία.

p 16

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ

q

ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΤΡΑΟΥΖΟΣ

Ι.Ν. ΠΑΜΜΕΓΙΣΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ

Στις 23-09-2013 πέθανε ο Κατραούζος Ιωάννης του Δημητρίου σε ηλικία 92 ετών. Γεννημένος στην Πενταγιού, μεγάλωσε στο χωριό, όμως οι δύσκολες τότε συνθήκες, ανάγκασαν αυτόν και τα αδέλφια του να έρθουν στην Αθήνα. Εφηβος πλέον, μαθαίνει την τέχνη του μηχανικού αυτοκινήτων σε ένα από τα πρώτα συνεργεία αυτοκινήτων των Αθη- νών. Διατήρησε για πάνω από 30 χρόνια δικό του συνεργείο αυτοκινήτων στην Παλιά Κοκ-κινιά και μετέπειτα στην Ιερά Οδό. Μετεπήδησε σαν επαγγελματική δραστηριότητα σαν αρχιμηχανικός-συντηρητής στο Αλουμίνιο Αττικής, όπου αργότερα και μετά από 40 έτη συνολικής απασχόλησης, συνταξιοδοτήθηκε. Δίπλα του, όλα αυτά τα τελευταία 63 χρόνια, ήταν η σύζυγος του Ελλη, το γένος Τσομπανίδου. Μαζί της δημιούργησε και ανέθρεψε τρία παιδιά, σπουδάζοντάς τα σε Αγγλία, Πάτρα και Αθήνα. Χαιρόταν με την διαπαιδαγώγηση και τις συμβουλές που έδινε στα τρία του εγγόνια. Πίστευε σε έναν πιο δίκαιο και ειρηνικό κόσμο, χωρίς οικονομικά συμφέροντα και με πιό δίκαιη κατανομή του πλούτου. Το όραμα του ήταν το φως και η ελπίδα για τους οικείους του. Ποτέ δεν πίστευε στην δύναμη του χρήματος παρά μόνο στην εργασία, ταλέντο, ευτυχία και ατομική προκοπή χωρίς να ενοχλείς τον συνάνθρωπό σου. Πίστευε στην ομαδικότητα και συλλογικότητα των ανθρώπων, αλλά όχι στην εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο. Η ζωή του, και ειδικά στις δύσκολες δεκαετίες του 40 και του 70, μας καθιστά δυνατούς, με αισιοδοξία και όραμα για το μέλλον. Η οικογένειά του

Με την ευκαιρία της γιορτής των Παμμεγίστων Ταξιαρχών, στις 8 Νοεμβρίου 2013 έγινε στο χωριό διήμερος εορτασμός στις 7 και 8 Νοεμβρίου στον Ιερό Ναό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών. Ο χώρος γύρω από την εκκλησία, είχε σημαιοστολισθεί από την εκκλησιαστική επιτροπή και στις 16:45 χτύπησαν οι καμπάνες, για το κάλεσμα των πιστών, προκειμένου να αρχίσει ο πανηγυρικός εσπερινός, στον οποίο πρωτοστάτησαν: Πατήρ Γεώργιος Χαρονικολάου (Πενταγιών) Πατήρ Απόστολος Υφαντής (Αλποχωρίου) Πατήρ Θεοφάνης Πατσαούρας (Αρτοτίνας). Ακολούθησε αρτοκλασία και η εκκλησιαστική επιτροπή προσέφερε πορτοκαλάδες και γλυκά. Την επόμενη ημέρα 8 Νοεμβρίου, τελέστηκε πανηγυρική Θεία Λειτουργία πρωτοστατούντος του Αρχιμανδρίτη Λιδωρικίου Χρύσανθου και του εφημέριου των Πενταγιών Γεωργίου Χαρονικολάου. Στη συνέχεια έγινε περιφορά της Ιεράς εικόνας στην πλατεία του χωριού βασταζόμενη από τους Κώστα Αρμύρο και Δημήτρη Καραδήμα. Στο τέλος της όλης ιεροτελεστίας η εκκλησιαστική επιτροπή, προσέφερε και πάλι γλυκά και πορτοκαλάδες σε όλους τους παρευρισκόμενους. Ο Σύλλογος Πενταγιωτών εκπροσωπήθηκε από τον Αντιπρόεδρο Δημήτρη Καραστάθη και τα μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου Τούλα Ασημάκη και Απόστολο Ασημάκη. ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ να είμαστε όλοι καλά και να γιορτάζουμε κάθε χρόνο στο χωριό μας τη γιορτή των Παμμεγίστων Ταξιαρχών. ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΡΑΣΤΑΘΗΣ

ΕΥΘΥΜΙΑ Γ. ΚΑΤΣΙΚΑ Στις

ΠΕΝΘΗ 1.Στις 10.10.2013 απεβίωσε η ΕΥΘΥΜΙΑ ΚΑΤΣΙΚΑ. Η νεκρώσιμος ακολουθία έγινε στις 11.10.2013 στον Ι. Ν. Παμμεγίστων Ταξιαρχών και η ταφή στο νεκροταφείο Αγίου Γεωργίου Πενταγιών.

| ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

10

Οκτωβρίου

2013,

η

πολυαγαπημένη μας θεία Ευθυμία Κατσίκα, το γένος Ασημάκη, άφησε την τελευταία της πνοή, αποχαιρετώντας τα εγκόσμια, αλλά αφήνοντας πίσω της το γλυκό της χαμόγελο, τις ατελείωτες ευχές της και ένα σάκο γεμάτο γλυκές και ευχάριστες

2.Στις 1.11.2013 απεβίωσε ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΚΕΡΠIΝΙΩΤΗΣ. Η νεκρώσιμος ακολουθία και η ταφή έγιναν στις 2.11.2013 στο νεκροταφείο Καισαριανής.

αναμνήσεις.

3. Στις 26/11/2013 απεβίωσε ο ΕΥΘΥΜΙΟΣ ΑΣΗΜΑΚΗΣ. Η νεκρώσιμος ακολουθία και η ταφή έγιναν στις 27/11/2013 στο νεκροταφείο Ζωγράφου.

αγνός και ζεστός άνθρωπος, που ήταν πάντα παρούσα στον πόνο,

Tο Δ.Σ. του Συλλόγου Πενταγιωτών εκφράζει τα θερμά συλλυπητήριά του στους οικείους τους.

Η Ευθυμία δεν είχε την τύχη να αποκτήσει παιδιά, αλλά είχε την ευλογία του Θεού να θεωρεί δικά της παιδιά, όλα τα παιδιά του χωριού μας. Όλοι και όλες την αγαπούσαν, γιατί ήταν ένας αληθινός, αλλά και στη χαρά καθενός. Τώρα πια θα ξανασυναντήσει τον αγαπημένο σύζυγο και σύντροφο της ζωής της Γιώργο Κατσίκα, για να ξανακούσει τη γνωστή και μοναδική γκρίνια του και να τον καθησυχάσει με μια γλυκιά της κουβέντα. Την αποχαιρετώ με απέραντη αγάπη σαν να ήταν μάνα μου και τη διαβεβαιώνω ότι τη σκεφτόμαστε και την αγαπάμε όλοι μας. ΧΡΗΣΤΟΣ ΜΠΙΜΠΑΣ

p

17

ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ | Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

ΤΡΙΣΤΕΝΟ

q

ΤΟ ΑΔΕΛΦΟ ΧΩΡΙΟ

Παιδί το περιβόλι μου που θα κληρονομήσεις όπως το βρεις και όπως το δεις να μην το παρατήσεις Σκάψε το ακόμα πιο βαθειά και φράξε το πιό στέρεα και πλούτισε την χλόρη του και πλάτυνε τη γη του. Κωστής Παλαμάς Το Τρίστενο (τοπική κοινότητα Τριστένου) ανήκει στο Δήμο

Ένα χιλιόμετρο έξω από το χωριό βρίσκονται τα γραφικά

Δωρίδας της Περιφερειακής ενότητας Φωκίδας, που βρίσκεται στην

ξωκλήσια της Παναγίας και του Άη Γιάννη. Από εκεί μένει έκθαμβος

Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της

κάποιος αγναντεύοντας τη φυσική ομορφιά που συνθέτουν οι κορυφές

Ελλάδας, όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα «Καλλικράτης».

Ξηροβουνίου, Προφήτη Ηλία, Κόρακα και η λίμνη του Μόρνου.

Η επίσημη ονομασία είναι Το Τρίστενον και η έδρα του δήμου είναι στο Λιδωρίκι. Το Τρίστενον έχει υψόμετρο 825 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας. Βρίσκεται στις πλαγιές των Βαρδουσίων και έχει πληθυσμό σύμφωνα με την τελευταία απογραφή 114 κατοίκους. Το χειμώνα μένουν μόνιμα στο χωριό 8 κάτοικοι. Το χωριό ονομαζόταν Δρεστενά μέχρι το 1928, οπότε μετονομάστηκε σε Τρίστενο. Το Τρίστενο βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από την Πενταγιού (περίπου 2.700 μέτρα) και είναι ένα γραφικό όμορφο χωριό στα πόδια του οποίου ρέει ο Κόκκινος ποταμός, κυριότερος παραπόταμος του Μόρνου. Το 1903 κατασκευάστηκε σιδερένια γέφυρα που εξυπηρετούσε τα χωριά της περιοχής. Τον πλούτο του χωριού σε νερά μαρτυρούν οι

Το χωριό έχει ιστορία που ανάγεται στους αρχαίους χρόνους αφού ανατολικά του χωριού επισημάνθηκαν ίχνη αρχαίου φρουρίου και οικισμού. Το Τρίστενο πανηγυρίζει κάθε χρόνο της Παναγίας στις 23 Αυγούστου και γίνεται μεγάλο πανηγύρι στην πλατεία του χωριού. Οι σχέσεις των κατοίκων των δύο χωριών (Πενταγιούς και Τριστένου) ήταν πάντα φιλικές και ποτέ ανταγωνιστικές, ίσως και λόγω του γεγονότος ότι η Πενταγιού είναι το κεφαλοχώρι της περιοχής. Πολύ συχνά ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες οι Τριστενιώτες επισκέπτονται την Πενταγιού, όπως και οι Πενταγιώτες το Τρίστενο. Ένας ακόμη λόγος σύσφιγξης των σχέσεων των δύο χωριών είναι και οι πολλοί γάμοι μεταξύ των κατοίκων των δύο χωριών.

έξη νερόμυλοι που υπήρχαν, πολλά γεφύρια , η Μεγάλη βρύση και

Κλείνοντας το μικρό αυτό σημείωμα για το Τρίστενο, ευχόμαστε

η βρύση του Μότσου. Αξιόλογο από αρχιτεκτονικής πλευράς είναι το

σε όλους τους Τριστενιώτες Καλή Χρονιά με υγεία και προκοπή και είναι

κτίριο του παλαιού Δημοτικού σχολείου που σήμερα χρησιμοποιείται ως

όλοι τους καλεσμένοι μας στη κοπή της βασιλόπιττας του Συλλόγου

πνευματικό κέντρο. Η εκκλησία του χωριού Μεταμόρφωση του Σωτήρος

Πενταγιωτών, που θα γίνει την Κυριακή 19 Ιανουαρίου 2014 στο κέντρο

περιέχει στο τέμπλο εικόνες που ζωγράφισε ο Τριστενιώτης αγιογράφος

DIVINE (πρώην ΥΑ, εκεί που έγινε και πέρυσι, στην περιοχή Γουδή

Σπυρόπουλος.

(πίσω από το Υπουργείο Δημοσίας Τάξεως κοντά στο Badminton). ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΙΩΑΝΝΟΥ ΚΑΡΑΣΤΑΘΗΣ

p 18

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΕΝΘΕΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΚΥΝΗΓΙ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ ΕΘΝΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ: ΗΛΙΑΣ Γ. ΠΡΟΒΟΠΟΥΛΟΣ ΣΤΟΥΣ ΠΕΝΤΑΓΙΟΥΣ ΤΗΣ ΔΩΡΙΔΑΣ

Η γιορτή του αγριόχοιρου

Γιορτάζουν τα αγριογούρουνα; Σίγουρα ναι, όταν γι’ αυτά το δάσος είναι γεμάτο από καρπούς και χορταίνουν, όπως συμβαίνει αυτόν τον καιρό σε όλη την ελληνική ύπαιθρο, αλλά κυρίως με αυτά γιορτάζουν όσοι συμμετέχουν στο τραπέζι που στρώνουν οι κυνηγοί και καλούν όλους τους συγχωριανούς τους να τα γευτούν με όποιον τρόπο κι αν μαγειρευτούν. Έτσι έγινε και το εορταστικό τριήμερο της 28ης Οκτωβρίου στους Πενταγιούς Δωρίδας, ένα ωραίο χωριό στις πλαγιές του βουνού Κάκαλος, που πάνω από τη λίμνη του Μόρνου αγναντεύει τα επιβλητικά Βαρδούσια που κατά γενική ομολογία είναι ο παράδεισος της άγριας ζωής και των θηραμάτων στη Στερεά Ελλάδα. Ορεινός τόπος που αποτελεί πόλο έλξης για κυνήγι, τόσο για τους ντόπιους όσο και γι’ αυτούς που μένουν μακριά από τη γενέτειρα και έτσι βρίσκουν ευκαιρία να την επισκεφτούν αλλά και σε αρκετούς ξένους που πηγαίνουν εκεί να κυνηγήσουν ή απλά να γνωρίσουν την πανέμορφη αυτή περιοχή της Ελλάδας το φθινόπωρο. Τη γιορτή αγριογούρουνου διοργάνωσαν οι κυνηγοί της Πενταγιούς με στόχο τη σύμπραξη και την ενότητα των ανθρώπων της περιοχής, την ανάπτυξη της τουριστικής κίνησης και τον χειμώνα και βέβαια την ενίσχυση των μαγαζιών της περιοχής από τους επισκέπτες. Και όλα αυτά μέσω του κυνηγιού που αποτελεί παράδοση γενεών για την περιοχή που ανέδειξε μάλιστα σπουδαίους κυνηγούς. Φυσικά μια γιορτή κυνηγών δεν θα ήταν γιορτή αν δεν υπήρχε και πραγματικό κυνήγι. Έτσι οι Πενταγιώτες εξέδραμαν στο δάσος πέρα από το χωριό Τρίστενο και κατάφεραν να χτυπήσουν ένα μεγάλο αγριογούρουνο το οποίο τους παίδεψε πολύ να το βγάλουν από την απότομη πλαγιά που έπεσε. Πρέπει να πάλεψαν πάνω από δύο ώρες με συντονισμένες κινήσεις για να ανεβάσουν στη σάρα το θήραμα και τελικά αναγκάστηκαν να χρησιμοποιήσουν σχοινί και με τη βοήθεια ενός τετρακίνητου κατάφεραν τελικά να το ανεβάσουν στον δρόμο. Από εκεί το μετέφεραν στο ρέμα με το πολύ νερό και αφού το καθάρισαν και το έπλυναν καλά, το μετέφεραν στο χωριό και το έβαλαν στο ψυγείο καθώς αυτό θα το έβαζαν στη λοταρία που θα έκαναν στη γιορτή. Το καπρί αυτό, όπως μου είπαν, το είχαν βγάλει και την προηγούμενη φορά που βγήκαν κυνήγι αλλά δεν κατάφεραν να το στριμώξουν. Το ίδιο πάλι γουρούνι ευθυνόταν για ένα μεγάλο τραύμα στον σπουδαίο σκύλο της αμάδας, τον Μπάρακ (από τον Ομπάμα το ‘κονόμησε), ο οποίος αν και σε περίοδο ανάρρωσης ακόμη, ρίχτηκε κοντά του και τελικά, οδηγώντας το μπροστά στις κάννες της ομάδας, πήρε την εκδίκησή του και φυσικά το μεγαλύτερο, σε σχέση με τους άλλους σκύλους, μερίδιο σε φρέσκους μεζέδες.

Τα στελέχη…

Σε αυτή την εξόρμηση του Σαββάτου πήραν μέρος ο Κώστας Ζέκιος που ζει μόνιμα στο χωριό και ασχολείται μαζί με τον αδερφό του Αλέκο με την κτηνοτροφία και παράλληλα φροντίζουν και τα σκυλιά της ομάδας. Ο Χρήστος Μπίμπας που σε όλη την περίοδο του κυνηγιού ανεβοκατεβαίνει στο χωριό από την Αθήνα όπου εργάζεται, ο Βασίλης Κουρσούμης που αποδείχθηκε ο καλύτερος και πλέον ευρηματικός στις φωνές παγανιέρης, ο Χρήστος Κατσιγιάννης, ο Βασίλης Παπαδογιώργος από το διπλανό χωριό Κρυονέρια, ο Γιώργος Τούντας που είναι γαμπρός στο Τρίστενο, ο Χρήστος Δημόπουλος και ο πιο νέος της ομάδας, ο Μπάμπης Βήττας, ο γιός του παλιού δασοφύλακα της περιοχής Σπύρου που ζει στη Ναύπακτο. Σημειώνουμε πως στο κυνήγι αυτής της μέρας έριξαν και τον νεαρό σκύλο Λέκο αλλά σύντομα τον μάζεψαν γιατί ο ενθουσιασμός τον παρέσυρε σε άλλα ίχνη. Κυνήγι όμως η ομάδα είχε οργανώσει και ανήμερα της γιορτής σε άλλα μέρη, κάτω από το Ψηλό Χωριό με στόχο πάλι έναν μεγάλο αγριόχοιρο που είχαν εντοπίσει από τις προηγούμενες ημέρες αλλά τελικά το βρήκαν σε άλλο σημείο. Στην ομάδα συμμετείχαν οι περισσότεροι από τους προαναφερόμενους αλλά και άλλοι που ήρθαν γι’ αυτόν τον λόγο στο χωριό. Ανάμεσά τους ο επιχειρηματίας Χρήστος Τσώρης ο οποίος ήταν από τους πρώτους από την Πενταγιού

| ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

q

που κυνήγησαν αγριογούρουνο και έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τη δημιουργία ελεγχόμενης ζώνης κυνηγιού στην περιοχή. Ο επίσης παλαιός κυνηγός Σπύρος Αρμύρος, ο οποίος ήταν και ο γραμματέας της Κοινότητας με τον γιο του Κώστα, ο οποίος είναι σήμερα πρόεδρος του χωριού, ο Γιώργος Υφαντής από το κοντινό χωριό Γρανίτσα ή Διακόπι, ο Θεόδωρος Παπαθεοδώρου από την Κλειτορία Καλαβρύτων καθώς και οι καλεσμένοι φίλοι τους Νίκος Κατσιούλης, Σωτήρης Γκιόλας και ο Ευάγγελος Φίντζιος. Το αγριογούρουνο που πέτυχαν το έφεραν γύρω στο μεσημέρι στο χωριό και το κρέμασαν από τα κλαδιά του μεγάλου πλατάνου και έγινε αντικείμενο θαυμασμού και φωτογράφησης από όλους όσοι ήταν εκείνη τη στιγμή στην πλατεία. Σε αυτό το σημείο πρέπει να πούμε πως οι κυνηγοί της Πενταγιούς αποτελούν μια ομάδα της οποίας ο πυρήνας προέρχεται από Πενταγιώτες οι οποίοι έμαθαν το κυνήγι στον τόπο τους από τους παλιούς κυνηγούς Σπύρο Αρμύρο και Θύμιο Κουρσούμη, καθώς και τις νέες ιδέες από τον Χρήστο Τσώρη και κυνηγούν στη δική τους συγκεκριμένη περιοχή γύρω από τους Πενταγιούς. Επίσης προσέχουν πολύ, λόγω της δυσκολίας που αυτή έχει ως προς το ανάγλυφό της με πολλές απότομες χαράδρες και πυκνά δασωμένα σημεία. Τους φίλους που καμιά φορά προσκαλούν να κυνηγήσουν μαζί τους τούς ενημερώνουν αναλυτικά για να μην υπάρξουν απρόοπτα και κάποιες φορές και παρεξηγήσεις. Σημειώνουμε πως για έναν που δεν ξέρει την περιοχή ή δεν συνοδεύεται από κάποιον ντόπιο που να ξέρει καλά τον τόπο, το κυνήγι στην Πενταγιού και στην ευρύτερη περιοχή της, μπορεί να εξελιχθεί σε άκαρπο έως περιπέτεια. Αφού οι κυνηγοί γιόρτασαν με τον τρόπο τους δύο μέρες στο δάσος με δύο μεγάλες επιτυχίες ήρθε και η ώρα που όλο το χωριό και οι επισκέπτες των Πενταγιών θα δοκίμαζαν το αγριογούρουνο στην πλατεία που διατηρεί εστιατόριο ανοιχτά όλο το χρόνο ο Αποστόλης Ασημάκης. Πρόκειται για το ανακαινισμένο παλιό δημοτικό σχολείο του χωριού που λειτουργεί ως καφετέρια, ταβέρνα και ξενώνα καθώς και το διπλανό καφενείο που λειτουργεί όλο τον χρόνο. Ήταν τόσος ο κόσμος που μοιράστηκε και στα δύο μαγαζιά και κατά κοινή ομολογία πέρασαν όλοι καλά και φυσικά καλύτερα πέρασαν εκείνοι που κέρδισαν τα τέσσερα μεγάλα κομμάτια από τον αγριόχοιρο που έβαλαν οι κυνηγοί στη λαχειοφόρο. Σκοπός της λαχειοφόρου ήταν η ενίσχυση της ομάδας ώστε του χρόνου να ξανακάνει μεγαλύτερη και καλύτερη γιορτή και να γίνει αυτή θεσμός για τους Πενταγιούς και όλη την περιοχή η οποία έχει ανάγκη από συχνές επισκέψεις για να τονωθεί το αίσθημα του ενδιαφέροντος για τον τοπικό πληθυσμό που ζει μόνιμα εκεί όλο τον χρόνο. Σε αυτούς κυρίως ήταν αφιερωμένη η γιορτή του αγριόχοιρου στην οποία συνέβαλε και ο δραστήριος πολιτιστικός Σύλλογος Πενταγιωτών ο οποίος ειδοποίησε όλους τους Πενταγιώτες και τους φίλους των Πενταγιών να είναι όσοι επιθυμούν στο χωριό το τριήμερο της εθνικής εορτής. Μάλιστα, κάλεσε και το χορευτικό συγκρότημα της Νεάπολης Πατρών που διευθύνει ο Ηλίας Λαλιώτης να χορέψει στην πλατεία και να ξεσηκώσει έτσι και τους χωριανούς για ένα ωραίο γλέντι κάτω από τον πλάτανο δείχνοντας σε όλους πως στην Πενταγιού δεν έχουν χάσει ακόμη το κέφι τους και τη διάθεση για διασκέδαση.

ΜΙΑ ΣΥΝΤΑΓΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΝΝΑ

Από τους αφανείς συντελεστές της γιορτής του αγριόχοιρου στους Πενταγιούς ήταν οι γυναίκες των κυνηγών, η γυναίκα του Χρήστου Μπίμπα, η Άννα Παπαδοπούλου μαζί με τη Λίνα Κατσιγιάννη που πάλεψαν ώρες με τα κρεμμύδια προκειμένου να κάνουν το καλύτερο στιφάδο στις μεγάλες κατσαρόλες, ώστε να φτάσει για όλους και για το οποίο, όσοι το δοκίμασαν, είπαν και τα καλύτερα λόγια. Ζητήσαμε από την Άννα με την τεράστια εμπειρία στο μαγείρεμα του κυνηγιού μια συνταγή για το πώς μαγειρεύει αυτή το αγριογούρουνο κα σας την παραθέτουμε. «Δύο κιλά αγριογούρουνο. Μαρινάρουμε το κρέας με κόκκινο κρασί, το αφήνουμε μισοσκεπασμένο στο μπολ, όπου βάζουμε ένα πράσο κομμένο σε δύο κομμάτια, ένα καρότο, δύο φύλλα δάφνης και μπαχάρι και το αφήνουμε κατά προτίμηση όλο το βράδυ στο ψυγείο. Σκουπίζουμε το κρέας και το ροδίζουμε σε φαρδιά κατσαρόλα με λίγο λάδι και ψιλοκομμένο κρεμμυδάκι και το ανακατεύουμε. Προσθέτουμε ένα ποτήρι κόκκινο κρασί μέχρι να εξατμιστεί. Κατόπιν βάζουμε δύο κούπες δαμάσκηνα και δύο φακελάκια κουκουνάρι, έξι κουταλιές της σούπας ξίδι μπαλσάμικο και αλάτι. Χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία και μαγειρεύουμε για μιάμιση ώρα ή μέχρι να βράσει το κρέας».

p

19

ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ | Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

ΕΙΠΑΝ ΓΙΑ ΤΟ

ΨΕΜΑ

Η αλήθεια και το δίκαιο έχουν από τη φύση μεγαλύτερη δύναμη από το ψέμα και το άδικο. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ Κανένας ψεύτης δεν αποφεύγει για πολύ καιρό το ξεσκέπασμά του. ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ Είναι ανόητοι όσοι λένε ψέματα. ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ

ΑΝΑΚΑΙΝΙΣΗ ΓΗΠΕΔΟΥ ΠΟΔΟΣΦΑΙΡΟΥ

Όσοι ταξιδέψετε στο χωριό, φθάνοντας στον Κεφαλόβρυσο θα δείτε το γηπεδάκι του ποδοσφαίρου στο Αθλητικό κέντρο Πενταγιών Αθανάσιος Παπατσούρης, στρωμένο με πλαστικό χλοοτάπητα. Ο Δήμαρχος για μια ακόμη φορά τήρησε την υπόσχεσή του και το νέο γραφικό γηπεδάκι είναι πλέον γεγονός. Του χρόνου το καλοκαίρι αλλά και οποιαδήποτε στιγμή, τα παιδιά στο χωριό θα έχουν το δικό τους ποδοσφαιρικό γήπεδο, για να μπορούν να περνούν ευχάριστες ώρες στο χωριό μας. Το μόνο που απομένει πλέον είναι η τοποθέτηση των τερμάτων. Ο Σύλλογος των απανταχού Πενταγιωτών, εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες του στο Δήμαρχο κύριο Γιώργο Καπεντζώνη. Φιλοδοξούμε το επόμενο καλοκαίρι, στα πλαίσια των καλοκαιρινών εκδηλώσεων με τους αγώνες ποδοσφαίρου να κάνουμε και τα εγκαίνια του γηπέδου. ΕΚ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

Ο ψεύτης δεν γίνεται πιστευτός και όταν ακόμα λέει την αλήθεια. ΚΙΚΕΡΩΝ Το ψέμα μισείται, όχι μόνον από τους θεούς, αλλά και από τους ανθρώπους ΠΛΑΤΩΝ Μη λες ψέματα, αλλά την αλήθεια. ΣΟΛΩΝ Το ψέμα ποτέ δεν ζει, για να γεράσει. ΣΟΦΟΚΛΗΣ Η τιμωρία του ψεύτη δεν είναι ότι δεν τον πιστεύουν, αλλά ότι αυτός δεν μπορεί να πιστέψει. ΜΠΕΡΝΑΡ ΣΩ Το ψέμα υψώθηκε και έγινε ευγένεια, στα χέρια της πολιτικής. ΑΪΝΣΤΑΪΝ Θα προτιμούσα να σφραγίσω τα χείλη μου, παρά να κινδυνεύσω να πω κάτι που δεν είναι αλήθεια. ΣΑΙΞΠΗΡ Ο ψεύτης και ο κλέφτης τον πρώτο χρόνο χαίρονται. ΠΑΡΟΙΜΙΑ

~ ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ ~ Στις 3 Σεπτεμβρίου 2013 η Βιολέτα Τερλή, έφερε στον κόσμο ένα χαριτωμένο αγοράκι. Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Πενταγιωτών, εύχεται στους αγαπητούς και ευτυχείς γονείς Ανδρέα και Βιολέτα, να τους ζήσει και να τον δουν, όπως επιθυμούν. Δ.Σ. ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΩΝ

q

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου των απανταχού Πενταγιωτών στη συνεδρίαση της 26 Σεπτεμβρίου 2013, αποφάσισε ομόφωνα τον ορισμό του Γενικού Εφόρου του Συλλόγου κ. Χρήστου Μπίμπα, στη Δημοτική επιτροπή για το νεκροταφείο Πενταγιών.

ΕΚ ΤΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ

p 20

Οκτώβριος - Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2013

ΑΓΓΕΛΙΑ

Πωλείται σπίτι στην Πενταγιού. Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με τα τηλέφωνα 2102910823 και 6976857731

Ο ΠΛΑΤΑΝΟΣ

Φέτος, το 2014 συμπληρώνονται 100 χρόνια από τη φύτευση του υπέροχου αυτού πλάτανου, που κοσμεί την πλατεία του χωριού μας (1914-2014). Το καλοκαίρι λοιπόν στα πλαίσια των πολιτιστικών εκδηλώσεων του Συλλόγου μας, θα γιορτάσουμε και τα γενέθλια του αιωνόβιου πλέον πλάτανου που σκεπάζει την πλατεία του χωριού μας. Σε άλλες σελίδες της εφημερίδας μας, θα βρείτε αρκετά στοιχεία για τον πλάτανο γραμμένα από τον Ξενοφώντα Τσώρη. Η ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

| ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΚΟΙ ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ-ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ Παρακαλούμε όλους τους αποδέκτες της εφημερίδας να μας βοηθήσουν στην προσπάθεια που κάνουμε να εκδίδουμε την εφημερίδα κάθε τρείς μήνες. Μπορείτε να καταθέσετε ότι ποσό θέλετε, σε οποιοδήποτε κατάστημα της EUROBANK. Aρ. Λογαριασμού 0454-0100260185 Δ. Καραστάθης, Στ. Τσιώρης ΙΒΑΝ: GR2002604540000610100260185 Εκ του Δ. Σ.

ΑΓΑΠΩ ΚΑΙ ΣΤΗΡΙΖΩ ΤΗΝ ΠΕΝΤΑΓΙΟΥ Αγαπητοί συγχωριανοί, μέλη και φίλοι του συλλόγου Πενταγιωτών, στηρίξτε με όλες σας τις δυνάμεις τα καταστήματα του χωριού μας.

1.Ταβέρνα «ΕΝ ΠΕΝΤΑΓΙΟΙΣ» Απόστολου Ασημάκη 2.Ξενώνας «ΑΡΧΟΝΤΙΚΟ ΤΟΥ ΞΕΝΟΦΩΝΤΑ» Ξεν. Τσώρη 3.Ξενώνας «ΕΝ ΠΕΝΤΑΓΙΟΙΣ» Απόστολου Ασημάκη 4.ΓΕΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Τούλα Ασημάκη 5.ΓΕΝΙΚΟ ΕΜΠΟΡΙΟ Βασ. Μανίκα 6.Καφενείο «Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ» Απόστολου Ασημάκη 7.Μπαράκι LAVITTA Γιάννη Βήττα Και όλους τους επαγγελματίες του χωριού μας. Δ.Σ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΩΝ

ΓΕΦΥΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ

ΑΙΘΟΥΣΑ ΜΑΡΙΑΣ ΠΕΝΤΑΓΙΩΤΙΣΣΑΣ

Το Διοικητικό Συμβούλιο του Συλλόγου Πενταγιωτών, στη συνεδρίαση της 30 .10.2013, αποφάσισε όπως το ισόγειο του οικήματος Παπούλια, γίνει αίθουσα Μαρίας Πενταγιώτισσας εν είδει Λαογραφικού μουσείου. Για τον λόγο αυτό το Δ.Σ. ζητά την αμέριστη συμπαράσταση οικονομική και υλική των φίλων και μελών του Συλλόγου, για να γίνει μια αίθουσα αντάξια του ονόματος της Μαρίας της Πενταγιώτισσας Η συνεισφορά όλων μας, από την μεγαλύτερη μέχρι την μικρότερη θα είναι για μας βάλσαμο μέσα στη δύνη της οικονομικής κρίσης που έχουμε περιέλθει. Από πλευράς μας θα γίνουν τα πάντα, μήπως και καταφέρουμε το ερχόμενο καλοκαίρι και στα πλαίσια των καλοκαιρινών εκδηλώσεων, να πραγματοποιήσουμε τα εγκαίνια της αίθουσας της θρυλικής Μαρίας. ΕΚ ΤΟΥ Δ.Σ.

q

Σκεφτόμαστε και αν υπάρξει, ανάλογο ενδιαφέρον να καθιερώσουμε μία στήλη στην εφημερίδα μας, με τίτλο «Γέφυρα με την ομογένεια». Εκεί, θα μπορούν κυρίως οι ξενητεμένοι μας να γράψουν οτιδήποτε θέλουν και για το χωριό και για την ομογένεια. Ελπίζουμε στην αμέριστη συμπαράστασή σας. Η ΣYΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΥΣΑ ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Σας ενημερώνουμε, ότι όποιος ενδιαφέρεται να γράψει κάτι στην εφημερίδα μας ή να στείλει φωτογραφίες ή οποιοδήποτε άλλο υλικό, εκτός από το ταχυδρομείο μπορεί να τα αποστείλει και στα παρακάτω e-mails: dimitkarasta@hotmail.com dimitkarasta@gmail.com ή στην διεύθυνση: Δημήτριος Καραστάθης Δ. Ψαρρού 14 17342 Άγιος Δημήτριος Αθήνα. Τηλέφωνα: 2109915659, 6945769232. Η ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ