elperiodicouniversitario.com PUniversitario
PUniversitario
El Periodico Universitario elperiodicouniversitario
@UniversitarioPU
PUniversitario GoAz - Unionline
365. zkia. | doakoa | 2016ko urria
Laguntzen du
PRESTIK 2016. Ezkerraldea Enplegu Azoka aurki Urriaren 20an eta 21ean, Enplegua, Gizarte Inklusioa eta Berdintasuna Sustatzeko Foru Sailaren mende dagoen DEMA-Enpresa Garapena Agentziak
Prestik-Ezkerraldea enplegu-azoka abiaraziko du. “Etorkizuna duten eta etorkizunekoak diren lanbideak� izango da azokaren gai nagusia.
uniagenda
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 02
Unibertsitateak
Informazio Europarreko Zentroak
Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea. www.ehu.eus Uda Ikastaroak Donostia Miramar Jauregia z/g Gipuzkoako Campuseko Errektoreordetza Donostia Ignacio Mª Barriola Eraik. Elhuyar Pza., 1 Leioako Campusa (Zentralita) Leioa-Erandio Sarriena Auz. z/g Sarbide bulegoa. Bizkaiako Campusa Leioa-Erandio Sarriena Auz. z/g Arabako Campuseko Errektoreordetza Gasteiz Comandante Izarduy k., 2 Gazte-informazioko bulegoak (UPV/EHU) Gasteiz C/ Los Apraiz, 1 - 1ª planta. 945·01·43·36 Leioa Apia Bidea - Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Behea 946·01·51·00
943 219 511 943 018 141 946 012 000 946 015 555 945 01 44 44
UPV/EHU. Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 – BILBO. Tel.: (+34) 946 013 651 / 652. E-maila: cde@ehu.es. http://www.ehu.es/ servicios/CDE
oij-ar@ehu.eus oij-bi@ehu.eus
Nafarroako Unibertsitate Publikoa. www.unavarra.es Nafarroako Unibertsitate Publikoa
Iruña
Arrosadiako Campusa
Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa. Ramón Rubial, 1. 48009 – BILBO. Tel.: (+34) 944 139 417. E-maila: begona. prado@deusto.es. http://www.iee. deusto.es/
948 169 000
UNED (Distantzia Heziketako Unibertsitate Nazionala). www.uned.es UNED Araba UNED Bizkaia UNED Gipuzkoa UNED Nafarroa UNED Nafarroa
Gasteiz Portugalete Bergara Iruña Tudela
Pedro Asua, 2 Ignacio Ellacuria Parkea, 2-3 Martin Aguirre Deunaren Enparantza, 4 Sadar z/g Magallón, 8
945 244 200 944 936 533 943 769 033 948 243 250 948 821 535
Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 Iruña. Tel.: 948 425 634. E-maila: cee@unav.es
Mondragon Unibertsitatea. www.mondragon.edu Mondragon Unibertsitatea
Arrasate
Larramendi, 4. 23 posta-kutxatila
943 794 700 / 943 712 185
EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa. 31013 Ansoain. Tel.: 948 206 697. E-maila: europadirect@cederna.es
Deustuko Unibertsitatea. www.deusto.eus Bilboko Campusa Donostiako Campusa
Bilbo Donostia
Unibertsitate Etorbidea, 24 Mundaiz Bidea, 50
944 139 000 943 326 600
Nafarroako Unibertsitatea. www.unav.es Nafarroako Unibertsitatea Ingeniari Eskola. TECNUM TECNUM – Miramon Goiko Egoitza Idazkaritza eta Administrazioko Goi Mailako Institutua – ISSA
Iruña Donostia Donostia Donostia
Campus Unibertsitarioa Manuel Lardizabal Pas., 13 Mikeletegi Pas., 48 Aldapeta, 49
EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa, z/g. 01192 Arkaute (Araba). Tel.: 945 003 208. http:// www.hazi.es
948 425 600 943 219 877 943 219 877 943 467 144
EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolívar kalea, 8B. 48010 Bilbo. Tel.: 946 072 528. E-maila: europedirect@fundacionede.org. http://www.europedirectbizkaia.org. EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskaintzen ditu, dibulgazioko ekitaldiak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.
lanbide heziketa Ikaslan. Lanbide Heziketako Ikastegi Publikoen Elkartea Hetel Heziketa Tekniko Elkartea
www.ikaslan.net
www. hetel.org
Enpresa eta Berrikuntzako Zentruak CEI Saiolan Garaia Berrikuntzako Interesgunea Cedemi BIC Gipuzkoa Berrilan CEI Busturialdea CEIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BEAZ, P.S.A. INNOBASQUE CEIN
Arrasate Arrasate Barakaldo Eibar Gernika-Lumo Miñano Goien Bilbo Bilbo Bilbo Zamudio Noain
Loramendi kalea, 4 Uribarri etorbidea, 3. 79 p.k. Altos Hornos de Bizkaia Hiribidea, 33 Azitain Industrialdea, 3. Eraik. 2-2. Txalaparta poligonoa, 32 Arabako Parke Teknologikoa. CEIA Eraik. Urkixo Zumarkalea, 36-5. Bizkaia Plaza Urkixo Zumarkalea, 36 Sabino Arana, 8. 48013 Bizkaiako Parke Teknologikoa Mocholí kalea
C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10. 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488. http://www.elperiodicouniversitario.com. posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com Lege Gordailua:BI-338-93. koordinatzailEA: José Poza Valle. Laguntzaileak: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Nissma De Benito eta Jon Mikel Zabalegi. DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria. ARGAZKIAK: Markel Redondo, Cristina Domínguez. PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba / Nafarroa: 629 229 185. Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.
laguntzaileak
EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea, 14, 2.D. 20006 Donostia. Tel.: 943 470 962. E-maila: europedirect@kaebnai.net. http:// kaebnai.net. Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.
943 712 072 943 719 181 944 184 100 943 820 606 946 256 809 945 298 282 944 052 660 944 037 000 944 239 228 / 944 395 622 944 209 488 948 426 000
ekintza honek eusko jaurlaritzako kultura, hizkuntza, politika eta hezkuntza saileko laguntza jaso du
hezkuntza, hizkuntza politika eta kultura saila Hizkuntza Politikarako Sailburuordetza
Departamento de EDUCACIÓN, POLÍTICA LINGÜÍSTICA Y CULTURA Viceconsejería de Política Lingüística
ekintza honek GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIKO laguntza jaso du
ekintza honek NAFARROAKO GOBERNUAREN EUSKARAREN NAFAR INSTITUTUAREN laguntza jaso du
unibertsitatea
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 03
Errektorerako hauteskundeak UPV/EHUn
Etxenike Honoris Causa doktore Aaltoko Unibertsitateak (Finlandia) Teknologian Honoris Causa doktore izendatu du Pedro Miguel Etxenike UPV/ EHUko katedradun eta DIPCko presidentea
Datorren azaroaren 24an, osteguna, Euskal Herriko Unibertsitateko errektore berria aukeratzeko hauteskundeak egingo dira Unibertsitateko Aldizkaria Universidad del PaĂs Vasco/Euskal Herriko Unibertsitateko Gobernu Kontseiluak hauteskundeetako deia onartu du, datozen lau urteetan unibertsitatea gidatuko duen errektorea aukeratzeko. Aurreko irailaren 30ean, ostirala, onartutako egutegiaren arabera, hautagai-zerrendak aurkezteko epea urriaren 10ean ireki ziren, eta behin betiko zerrendak azaroaren 7an, astelehena, aldarrikatuko dira; egun horretan bertan hasiko da hauteskunde-kanpaina. Hauteskunde eguna azaroaren 24a, osteguna, izango da, 9:00etatik 18:00etara. Azkenik, txanda bakarra egonez gero, errektore hautetsia abenduaren 1ean aldarrikatuko da, inpugnazioak aurkezteko epea behin amaituta. UPV/EHUko hauteskunde sistemak bi txanda ditu: hautagaietako batek ere ez badu botoen gehiengo osoa lortzen, bigarren txanda egingo da, eta horretan, boto gehien lortu dituzten bi hautagaiek baino ez dute hartuko parte. Bigarren txanda egin behar izanez gero, botazio eguna abenduaren 1a izango da eta hilaren 12an aldarrikatuko da hautetsia. Hauteskunde sistema honetan, botoak haztatuak dira, hauteskunde
talde bakoitzak daukan parte hartzearen ehunekoaren araberakoak: irakasle doktore iraunkorrek, % 56,25; irakasle iraunkor ez-doktoreek, % 7,50; gainerako irakasle eta ikertzaileak, % 2,09; ikasleek % 22,08; eta, azkenik, administrazio eta zerbitzuetako langileek % 12,08. Zenbaketa haztatua egiteko, kontuan hartuko dira talde bakoitzean hautagai bakoitzari emandako boto baliodunak. IĂąaki Goirizelaia izan da orain arte UPV/EHUko azken errektorea. Bilbon 1958. urtean jaioa, Joseba IĂąaki Goirizelaia Ordorika Ingeniaritza Telematikoan katedraduna eta UPV/EHUko irakasle. Unibertsitateko Bizkaiko Campuseko errektoreorde izan zen eta 1981an hasi zen irakasle lanetan Bilboko Goi Ingeniaritza eskolan. Jone Goirizelaia abokatua du arreba. 2008ko abenduaren 4ko UPV/ EHUren errektoretzarako hauteskundeak irabazi zituen eta 2009ko urtarrilaren 9an izendatu zuten errektore. 2012an hautetsi bakarra izanik, berriro ere erretore atera zen. Automobilgintzan Gradua Bestalde, Gobernu Kontseiluak datorren ikasturtean Gasteizko Inge-
UPV/EHUko errektoretzarako hauteskundean azaroak 24an ospatuko dira.
niaritzako Unibertsitate Eskolan Automobilgintzaren Ingeniaritzako Gradua ezartzea onartu du. Eskaintza honek gizarteak eta alor horrek dituen premiei aurre egitea dauka helburua. Ikasketa plan hau Europan aspaldian ezarrita dauden pareko planen oso antzekoa da, eta horrek mugikortasunerako aukera zabala emango die ikasleei, eta, era berean, ikasketa erakargarri eta kalitateduna izatea eragingo du. Titulu hau arlo profesionalera bideratua dago nabarmen, eta, beraz, oinarrizko ezagutza sendoa emateaz gain, gaitasun oinarrizkoak eta arloko profil profesionalerako behar direnak batera biltzen ditu, hartara
Markel Redondo
ikasle tituludunak lan merkatura bideratzeko eta tituludunak erraz sar daitezen arlo horretan. Horretaz gain, ikasketa horien bidez, ikasleek gaitasuna izango dute ingeniaritzaren munduan hain bizkor gertatzen diren aldaketetara egokitzeko. Behin Gobernu Kontseiluan onartuta, automobilgintzaren ingeniaritzako titulazio berri honek UNIBASQen (Euskal Unibertsitate Sistemaren Kalitatea Ebaluatu eta Egiaztatzeko Agentzia) aldeko txostena lortu beharko du, bai eta Unibertsitateen Kontseiluaren egiaztapena ere, ministerioak ezarritako prozedurari jarraituz ikasketak 2017/18 ikasturtean ezarri ahal izateko abian.
Unibertsitateko Aldizkaria Euskal Herriko Unibertsitateko katedradun eta Donostia International Physics Centereko (DIPC) presidente Pedro Miguel Etxenike Teknologian Honoris Causa doktore izendatu zuen urriaren 7an Finlandiako Aalto Unibertsitatean egin zen ekitaldian. Duela laurogei urtetik hona, Aalto Unibertsitateko Teknologia Eskolak bi urtean behin aitortzen du ohore hau. Aurtengoan, zientzia, teknologia eta gizartearen munduko 10 pertsona nabarmenek jaso dute izendapena Etxenike irakaslearekin batera. Etxenikek zientzia eta kultur alorrean egindako ekarpena nabarmendu dute izendapenean, eta azken hiru hamarkadetan Aaltoko Unibertsitatearen eta Euskal Herriko Unibertsitatearen arteko lankidetzari emandako bultzada, ikerketa zientifikoaren eta teknologiaren alorrean hartu emana sustatuz. Pedro Miguel Etxenikek pozik eta harro sentitzen zela aitortu zuen, ez baita bere ibilbidearen aitormena soilik, UPV/EHUren balio zientifiko eta lan bikainarena ere bai.
04 | 2016urria | unibertsitateko aldizkaria
unibertsitatea
MUk ikasturte berria hasi du Mondragon Unibertsitateak 2016/2017 ikasturte berriari ongietorria egin zion ospakizun batekin Unibertsitateko Aldizkaria Mondragon Unibertsitateak hasiera ofiziala eman zion 2016/2017 ikasturteari Basque Culinary Centerren, MUren Gastronomia Zientzien Fakultatean, aurreko irailaren 14an, asteazkena. Unibertsitateko errektoreak, Vicente Atxak, bere hitzaldiaren hasieran, gogora ekarri nahi izan zuen berak zuzentzen duen unibertsitateak gure herrialdeko talentuaren eta ekonomiaren bultzadarekin duen konpromisoa. Ondoren, Basque Culinary Center bera izan zuen hizpide. “Fakultate gaztea da, 6 urte besterik ez baititu, baina ezin hobeto asmatu du gastronomia-sektorearen prestakuntza, berrikuntza, nazioartekotzea eta bultzada ekonomikoa bateratzen”, haren hitzetan. Atxak MUren gertaera garrantzitsuenak aipatu eta hiru ardatz estrategikoren inguruan egituratu zuen bere hitzaldia: ezagutza, berrikuntza eta talentua. Horiek omen dira Euskadiren lehiakortasunerako oinarriak, eta MUk horiexetan izan nahi du eragile. Vicente Atxak eskerrak eman zizkien Eusko Jaurlaritzari, Foru Aldundiei eta Udalei, haien babes instituzionalagatik, eta bereziki Mondragonii eta bere kooperatibei, haien baldintza gabeko laguntzagatik. Unibertsitateak, martxan ja-
rri duen plan estrategikoarekin, funtsezko garaia bizi duela gogoratu zuen errektoreak bere hitzaldiaren atal batean. Eta, gogoeta horren harira, garrantzizko hiru erronka azpimarratu zituen: unibertsitateko hezkuntza-berrikuntzan liderrak izatea, nazioartera irekitzea eta enpresekin elkarlaneko ikerkuntzan aitzindari izaten jarraitzea. Atxaren hitzetan, “Mondragon Unibertsitateak motorra, liderra edo, behintzat, liderretako bat izan nahi du etorkizuneko euskal gizartean; izan ere, ez da gizarte aurreraturik egongo bere unibertsitateak anbiziorik ez badu”. Erronkak Atxak gogoratu zuenez, “herrialde batek, lehiakorra izango bada, gazte eta profesional trebatuak behar ditu, hain zuzen ere ezagutzak, balioak, trebetasunak eta gaitasunak dituzten gazteak eta profesionalak. Horretarako, ikaskuntza maximizatu egin behar dugu hezkuntza-maila guztietan, eta, nola ez, Unibertsitatean. Horixe da gure erronka nagusia, horrexetan ari gara indarra egiten eta indar handiagoa egingo dugu epealdi estrategiko berrian”. Ildo horretan, “MUn uste dugu unibertsitateak askoz eginkizun garrantzitsuagoa bete behar lukeela herrialdearen lehiakortasunerako”, azpimarratu zuen.
Vicente Atxa Mondragon Unibertsitateko errektoreak azaldu duenez, unibertsitateak askoz eginkizun garrantzitsuagoa bete behar luke herrialdearen lehiakortasunean eta ekonomian, balio erantsi handiko lanpostuak eta maila globalean lehiatzea baitira ekonomiaren oinarriak. Mondragon Unibertsitatea
Haren iritzian, euskal unibertsitatea ezinbesteko zutabea izan behar da balio erantsi handiko lanpostuetan oinarritutako euskal ekonomia sendotzeko eta ekonomia hori mundu zabalean lehiatzeko. Eta ekonomia horren baliabide nagusia giza kapitala izango dela nabarmendu zuen errektoreak. Bigarren erronkak, nazioartera zabaltzeak, unibertsitatearen inplikazioa eskatzen du hasiera-hasieratik, enpresak mundu zabalean lehiatu daitezen. Izan ere, “Mundu osoan lehiatuz, hemen enplegua sortzen duen enpresa-sarea eduki nahi du Euskadik. Horretarako, nazioarteko esperientzia duen tokiko talentua behar dugu, baita Euskadik erakartzen duen nazioarteko talentua ere. Bi aukerak aldi berean eskaintzea da gure erronka”. Zentzu horretan, Atxak azaldu zuenez, nazioarteko ikasleak erakarriko dituzten graduak, masterrak eta doktoregoak garatu behar ditu MUk, haien espezializazioa, bereizkuntza eta errefe-
MUren helburu nagusia herrialdearen lehiakortasunean eginkizun garrantzitsu bat betetzea da.
rentzialtasunari esker, ikasleek nazioarteko esperientzia bat baino zerbait gehiago ikus dezaten gure unibertsitatean, “aukera gaitzatela ezberdinak garelako eta balioa eta esperientzia emango dizkien prestakuntza eskaintzen diegulako”. Hirugarren erronka garrantzitsuak zerikusia du ikerkuntzaren hobekuntzarekin eta horrek Euskadiko enpresa eta erakundeetan duen eraginarekin. “Garai honetan, inor ez da ausartzen krisialditik irten garen ala ez esatera; guztiok esaten dugu hobeto goazela, baina zuhurtasun handiz. Baina agerian
dago etorkizunari begira enpresasare lehiakorragoa eduki behar dugula, Euskadi lehiakorragoa eraiki behar dugula”, ohartarazi zuen errektoreak. Bikaina eta eraginkorra Mondragon Unibertsitateak elkarlaneko ikerkuntza-eredua du oinarri. Halere, hezkuntza-erakunde hori ez da lortutako helburuekin konformatzen; aitzitik, ezagutza eta prestakuntza hobetzen jarraitu nahi du, haien aplikazioa zein den argi izanda. Bi ezaugarri bete behar omen ditu zientzia-unibertsitatea binomioak. Alde batetik, bikaintasuna, hau da, munduko aurreratuenen parean egotea. Unibertsitateak bere zientzia jarri behar du Euskadik behar duen horretan, hori baita euskal enpresak eta gizartea munduko onenen artean egoteko modu bakarra. Eta, beste aldetik, eraginkortasuna. Hau da, zientzia transferitu egin behar da, gure gizartean eragina izan dezan.
unibertsitatea
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 05
Durangoko Azokaren xarma Azokara doanak errepikatu ohi duela eta ekimenak hobera jo duela dio ikerketa batek Unibertsitateko Aldizkaria Durangoko Azoka bisitatzen duenak behin baino gehiagotan errepikatzen du bere bisita, eta azken urteetan Azokak hobera egin duela uste du. Hori da Deustuko Unibertsitateko Euskal Gaien Institutuak egin duen ikerketaren ondorio nagusietako bat. Siadeco ikerketa-etxearekin eta Gerediaga elkartearekin elkarlanean egindako lan hau modu ofizialean aurkeztu zen, urriaren 5ean, asteazkena, Deustuko Unibertsitatean. Aurkezpenean ikerketaren bultzatzaileek parte hartu zuten: Xabier Landabidea (Euskal Gaien Institutua, Deustuko Unibertsitatea), Juanjo Allur (Siadeco) eta Aitziber Atorrasagasti (Gerediaga Elkartea). Bertan Durangoko Azokaren unibertsoa osatzen dutenak ere batu ziren: antolatzaileak, sortzaileak, industria, euskalgintzako eragileak...
Durangoko Azokako bisitarien erradiografia egin dute ikerketa honetan: Zerk erakartzen du? Zer eta zenbat kontsumitzen da? Datu horiek eskuratzeko, teknika kuantitatiboak erabiliz 915 pertsona elkarrizketatu zituzten iaz, Azokaren 50. urteurrenean. Ondorioak Bisitariaren profilaren atalean, adinari dagokionez, Azokak jende gazte ugari erakartzen du: herena pasatxo (%34,2) 16-29 urte arteko gazteak dira. Bisitariaren adinaren batazbestekoa 37 urteko da (16 urtetik beherakoak kontuan hartu barik). Emakumezkoak gehiengoa dira: %57. Hizkuntzan, 10 lagunetik 9 euskal hiztunak dira, erdiak baino gehiago (%55) euskaldun zaharrak, laurden bat euskaldun berriak eta 10etik 1 jatorrizko elebidunak.
Xabier Landabidea, Euskal Gaien Institutua, Deustuko Unibertsitatea.
Ikasketak eta lan-egoeran, oro har, goi mailako ikasketak egindakoak asko dira, zehazki, %56, 3045 adin tartean; eta alor publikoan enplegatutakoak ere asko, 3 bisitaritik 1, 30 urtez gorakoen artean. Bizitokiari buruz, Azokako bi bisitaritik bat bizkaitarra da eta hirutik bat baino gehiago Gipuzkoatik dator. Euskal Herriko gainontzeko lurraldeetatik datozenak gutxiago dira: %7
arabarrak, %6 nafarrak eta %2 Ipar Euskal Herrikoak. “Zerk erakartzen du?� galderari erantzutean, euskal kulturaren eskaintza zabala izatea eta Azokan sortzen den giroa, biak dira Azokako bisitariak erakartzen dituen faktore garrantzitsuak. Bisitariaren iritziz, bikoitza da euskal kulturaren munduan Azokak betetzen duen funtzioa; batetik, funtzio ekonomikoa dago,
Deustuko Unibertsitatea
eta, bestetik, funtzio sozial edo sinbolikoa. Bisitariaren fidelizazio-mailari begira, 10etik zazpi (%70) ohiko bisitariak dira, datu altua da hori; Durangoko Azokak lortu du, beraz, bisitaria fidelizatzea. Bisitari bakoitzak, batazbeste, 13 edizio ezberdinetan hartu du parte. Gainera, jendea gero eta gazteagoa denean joaten da lehen aldiz Azokara.
06 | 2016urria | unibertsitateko aldizkaria
Félix M. Goñi Biokimika eta Biologia Molekularreko Elkarteko presidente Unibertsitateko Aldizkaria UPV/EHUko Biokimika eta Biologia Molekularreko katedradun Félix M. Goñi Espainiako Biokimika eta Biologia Molekularreko Elkarteko (SEBBM) presidente izendatu berri dute. SEBBMk, gaur egun, 3.700 bazkide ditu eta Biokimika eta Biologia Molekularrari buruz Espainian egiten ari den jarduera zabala bateratzen duen elkarte zientifiko nagusia osatzen du. Félix M. Goñi katedradunak Universidad de Navarran egin zituen doktorego ikasketak, eta Medikuntza eta Kirurgian doktorea da 1975az geroztik. Londresko Unibertsitatean (Royal Free Hospital) egin zituen doktorego ondoko ikasketak. 1978an sartu zen UPV/EHUn, eta bertako Zientzia eta Teknologia Fakultatean gerora Biomintzen Taldea izango zena hasi zen garatzen eta, 1999tik aurrera, Biofisikako Unitatea. Bere taldea Eusko Jaurlaritzako eta UPV/EHUko errendimendu handiko taldeetako bat da. Bere ikerketa-lanaren oinarria zelula-mintzetako interakzio molekularrak dira. Irakaslea 14 urtetan zehar (2001-2015) Biofisika Unitateko zuzendaria (CSICen eta UPV/EHUren zentro mistoa) izan zen. Gainera, Farmaziako Errege Akademia Nazionaleko akademiko ur gazlea da 2015etik.
BILBAO / DONOSTIA 29 Promoción MONITORES / AS DE EDUCACIÓN SEXUAL Y ORIENTACIÓN FAMILIAR 80 horas 2 horas semanales en un único día, mañanas o tardes Octubre 2016 - Junio 2017 Matrículas hasta el 31 de octubre Información e inscripciones en: BEZAIN / Bilbao: 625 708 129 bezainsexualidad@gmail.com Urtxintxa Eskola / Donostia: 943 27 00 33 idazkaritza@urtxintxa.eus
unibertsitatea
Berezko moto-prototipoen lehiaketa Bilboko Ingeniaritza Eskolako ikasleak euren motoprototipoekin lehiatu dira urrian Aragoiko Zirkuituan Unibertsitateko Aldizkaria Bilboko Ingeniaritza Eskolak (UPV/ EHU) MotoStudenten IV. edizioan hartu zuen parte urriaren 5etik, asteazkena, 9ra, igandea. Unibertsitate-mailako moto-lehiaketa garrantzitsuena da Aragoiko Motorland zirkuituan egindakoa. Goi-mailako Moto GP lehiaketak egiten diren Alcañizeko asfaltoa ingeniaritzako ikasleek egindako motozikletak probatzeko lekua izan zen asteburu horretan, unibertsitate-mailako nazioarteko motoziklismo-lehiaketa garrantzitsuenean. Bilboko Unibertsitate Eskolako Industria Ingeniaritzako eta Ingeniaritza Mekanikoko masterretako hamalau ikaslek bi urte eman dituzte 250 cc-ko lehiaketa-motoa eraikitzeko lanean. Moto horrekin, 8 herrialdetako beste 34 talderen kontra lehiatu ziren. Ingeniaritza Mekaniko Saileko eta Makina eta Motor Termikoen Saileko irakasleen gainbegiradapean, ikasleek 250 cc-ko gasolinazko lehiaketa motoa egin zuten, lau denborako motorra eta 26 cc-ko hasierako po-
Bilboko 14 ikasle 8 herrialdetako taldeekin lehiatu ziren MotoStudent txapelketan.
tentzia dituena. Dena den, mapeoari esker ikasleek potentzia hori handitzea aurreikusi zuten. 100 kilo inguru pisatzen dituen motozikletak orduko 160 kilometro inguruko gehieneko abiadura lor dezake. 2009-2010 ikasturtean sortu zen eta bi urtez behin egiten den MotoStudent lehiaketak Eskolako talde baten partaidetza izan du beti. Orain arte lortutako emaitzarik hoberena 2012ko edizioan izan zen, Bilboko Ingeniaritza Eskolako taldeak bosgarren postua lortu baitzuen. Laugarren edizio honetan, Bilboko ikasleen tal-
deak lehenengo hamar postuetako bat lortu nahi zuen, orain arte egindakoen artean lehiatuena izan den edizioan, parte hartuko duen talde kopuruarengatik eta talde horien maila altuarengatik. Ikasleek gogor egin dute lan bi urtez 25.500 euroko aurrekontua duen proiektuan. Bizkaiko Foru Aldundiak eta Bilboko Udalak, Bilbao Ekintzaren bitartez, babesten dute Hi-Sport Motos, Drift Motor eta Promoto enpresen laguntza ere jaso duen ekimena. Alcañizeko asfalto gainean aritutako motoak zenbait berrikuntza
UPV/EHU
zituen, aurreko edizioetan aurkeztutakoekin alderatuz. Nagusia, Bilboko eskolako 14 ikasleak izan direla euren motozikleta prototipoaren elektronikaren parte handiaren egileak. Horrez gain, lehen aldiz, Bilboko ikasleek, eraiki duten motoaren errealitate handiagotuko proiektu berritzailea aurkeztu dute. Zirkuitu profesionaletan esperientzia duen Mikel Aragunde gasteiztarra izango zen ikasleek egin duten motoaren gidaria. Esan behar da lehiaketako benetako motozikleta dela, ondore guztietarako.
publizitatea
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 07
08 | 2016urria | unibertsitateko aldizkaria
unibertsitatea
Nieves Candela Osés ingeleseko irakaslea bi ikasleri arreta ematen NUPeko Hizkuntzen Goi Mailako Ikastegian.
NUP
NUPeko praktika-programaren arrakasta María Jesús Álvarez, Bakartxo Tejeria, Alfonso Sánchez Tabernero eta Eneko Goia. NU
Jaizkibel Ikastetxe Nagusi berria, inauguratua Unibertsitateko Aldizkaria Urriaren 5ean, asteazkena, Jaizkibel Ikastetxe Nagusi berriaren irekiera-ekitaldia egin zen. Ikastetxea antzinako Aldama Jauregia edo Donostiako Eva Etxean kokatuta dago. María Jesús Álvarez irakaslea da bere zuzendaria eta Nafarroako Unibertsitatera atxikita dago. Juan Miguel Otxotorena arkitektoak burutu zuen Ikastetxe Nagusiko berrikuntza eta handitzea, ez bakarrik eraikina mantenduz, baizik eta bere balio artistiko eta arkitektonikoa indartuz. Horrela, proiektuak eraikuntzaren birgaitzea eta lursailan bolumen berri bat ezartzea hartu ditu bere baitan, lerro-formakoa eta izaera funtzionalekoa, eraikin zaharrarekin konektatzen duena barrualdetik eta kanpoaldetik. Gune berriak hiru solairu ditu eta guztira 2.813,14 m2. 54 logela ostatatzea ahalbidetzen du ikasleentzat, guztiak banakakoak eta bainugela oso batekin, ahaztu gabe erabilera amankomunerako gelak (jangela, ikasketa-zonaldeak, etab.). Ikastetxe Nagusiaren inaugurazio ekitaldian, besteak beste, Eneko Goia Donostiako alkatea eta Euskal Parlamentuko lehendakari Bakartxo Tejeria egon ziren. Hasierako aurreskuak ongietorria egin zien bertaratutako beste guztiei, hala nola Imanol
Agote Alberro, Euskal Gobernuko Ondare Kulturaleko zuzendaria, Alfonso Sánchez Tabernero, Nafarroako Unibertsitateko errektorea, Tomás Gómez Acebo, Nafarroako Unibertsitateko Ikasleen errektoreordea, eta Mª Jesús Álvarez, Jaizkibel Ikastetxe Nagusiko zuzendaria. Zuzendariak azpimarratu zuen Jaizkibel zehazki 2016 urte honetan jaiotzen dela hiriko elkarrizketa kulturalera gehitzeko xedearekin, topagune, irekiera eta hizketarako. Alkateak, Eneko Goiak, bere asetzea adierazi zuen Ikastetxe Nagusiaren sorkuntzarengatik, izan ere laguntzen du hiriaren mundura zabaltzeko eta ezaguerako hiri bat izateko desirara. Nafarroako Unibertsitateko errektore Alfonso Sánchez-Tabernero lehen promoziora zuzendu zen eta aitzindariak deitu eta hiriko pultsuarekin taupada egitea animatu zituen, gaur egun bere ‘anai nagusi’ Ayete Ikastetxe Nagusiak egiten duen bezalaxe. Amaitzean, Jaizkibeleko dekano Victoria Fonsek esan zuen bertakoek bisitaldi gidatuak antolatu zituztela, euskaraz eta gaztelaniaz, eraikuntzaren alde historikoa eta eraikitako eraikin berria erakusteko. Ondoren, koktel bat garatu zen terrazan, Donostiako badiara begira, jazz musikarekin, Musikeneko ikasleen esku.
Nafarroako Unibertsitate Publikoko tituludunentzako praktika-programan parte hartu duten % 61ek lan bat lortu du Unibertsitateko Aldizkaria Nafarroako Unibertsitate Publikoaren Unibertsitate-Gizarte Fundazioak kudeatzen duen tituludunentzako praktika-programak parte-hartzaileen % 61 lanean sartzea lortu du 2015. urtearen jardueren txostenak ematen dituen datuen arabera. Aipatutako ekitaldian, osotara 1.418 tituludunek egin zituzten praktikak enpresetan. 2015ean osotara 1.418 tituludunek parte hartu zuten Nafarroako Unibertsitate Publikoak abian ipinitako ekimen honetan, Unibertsitate-Gizarte Fundazioaren jarduera txostenaren arabera. UnibertsitateGizarte Fundazioak 4.157.068 euro jaso zituen enpresa eta erakundee-
tatik praktiketako ikasleentzat eta tituludunentzat, eta 713.779 euroko diru-sarrera jaso zuen praktiken eta enplegu eskaintzen kudeaketagatik. Prestakuntzaren esparruan, Unibertsitate-Gizarte Fundazioak osotara 2.505 pertsonaren izena eman zuen bere etengabeko prestakuntzako 129 jardueretan (espezializazio ikastaroak eta beste ikastaro batzuk profesionalentzat) eta graduondoko ikasketa berekietan (Unibertsitatearen titulu berekiak), 280 irakasle lankiderekin. Hizkuntzetan interesa Halaber, Unibertsitate - Gizarte Fundazioaren mendekoa den Hizkunt-
zen Goi-mailako Ikastegiak 1.163 ikasle izan zituen ikasturtean zehar, ingelesean, frantsesean, alemanean eta atzerritarrentzako espainieran, eta ikastegi horrek kudeatzen dituen hizkuntza gaitasuna frogatzeko azterketa ofizialetan (ingeleseko TOEFL, frantseseko DELF/DALF eta espainierazko DELEF) 1.201 pertsonak parte hartu zuten. Azkenik, A3U- Alumni Programak, Unibertsitatearekin lotura daukaten eta fakultate edo eskolekin edo elkarrekin harremana izaten segitu nahi duten pertsonak biltzen dituenak, 844 pertsona zeuzkan izena emanda 2014-2015 ikasturtearen bukaeran.
Carlos Larrea, Gamesa Sariaren irabazle Ikasleak Industria Teknologietako Ingeniaritza amaitu zuen modulu fotovoltaikoetako bihurgailu erangikorrago bati buruzko proiektuarekin Unibertsitateko Aldizkaria Carlos Larrea León Nafarroako Unibertsitate Publikoko (NUP) Industria Ingeniaritzako Masterreko ikaslea da, eta Industria Teknologietako Ingeniaritzako Gradu Amaierako Lanen I. Gamesa Saria eskuratu du. Unibertsitateko Energia Berriztagarrien Katedrak eta aipatutako energia-enpresak egiten dute sariaren deialdia. Saria lortu duen lana ingelesez idatzi eta defendatu zuen joan den ekainean eta Ingeniaritza Elektriko eta Elektronikoko Saileko Andoni Urtasun Erburu irakasleak zuzendu zuen. Lanaren funtsa da bihurgailu eraginkorrago bat diseinat-
zea modulu fotovoltaikoen potentzia erregulatzeko. Saria izan da NUPeko Industria Ingeniaritzaren Unibertsitate Masterraren lehen ikasmailako matrikula ordaintzea. Joan den ikasturtean Industria Teknologietako Ingeniaritzaren gradua amaitu zuten hamabost ikasle aurkeztu dira sarian. Epaimahaiak horietako bosten lanak aukeratu zituen: Asier Díez de Ulzurrun Mutilva, Adrián Hernández Basterra, Iñaki Ojer Palacios eta Alfonso Urrizburu Santos, eta Carlos Larrea, jakina. Finalistek aurkezpen bat egin behar izan zuten epaimahai baten aurrean. Epaimahaiko kideak hauek izan zi-
ren: Manuel Escudero Sánchez eta José Luis Rodríguez Izal Gamesako ingeniariak eta NUPeko David Astrain Ulibarrena (Mekanika, Energetika eta Materialen Ingeniaritzako Saila) eta Pablo Sanchis Gúrpide (Ingeniaritza Elektriko eta Elektronikoko Saila). NUPeko Energia Berriztagarrien Katedra 2010ean sortu zen, lankidetzarako esparru-hitzarmen bati esker. Hitzarmena Unibertsitatearen eta Acciona Energía, Acciona Windpower, Gamesa, Ingeteam enpresen eta CENER delakoaren artean izenpetu zen, ikerketa eta irakaskuntza jarduera batera egiteko.
publizitatea
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 09
10 | 2016urria | unibertsitateko aldizkaria
UNED Iruñean 27 Gradu, Sartze Ikastaroak, UNED Senior eta Ingelesa ematen dira.
unibertsitatea
UNED Iruñea
Zentrotik Liburutegiaren funtzionamenduari buruzko heziketa saioak antolatzen dira. UNED Iruñea
UNED Iruñeak ikasturte berrirako matrikula-epea irekita mantentzen du hurrengo urriaren 20ra arte Graduko, Sartze Ikastaroko eta Ingeleseko matrikulak www.uned.es webunean egiten dira. Iruñeko Zentrotik laguntza ematen da hori nahi duten ikasleei Unibertsitateko Aldizkaria UNED Iruñeko Zentroak hurrengo urriaren 20ra arte ireki du hurrengo 2016-2017 ikasturterako matrikulaepea 25 eta 45 urte baino gehiago dituztenei zuzenduriko Graduko eta Sartze Ikastaroko ikasleentzat. Bestetik, Ingeleseko matrikulaepea bere sei mailetan (A1, A2, B1, B2, C1 eta C2) irekita mantenduko da urriaren 31ra arte. UNED Senior programako lehen seihilekorako matrikula-epea itxita dago eta bigarren seihilekorakoa urtarrilaren 9an irekiko da. Gradu, Sartze Ikastaro eta Ingeleseko matrikula on line egiten da www.uned.es orrian eta UNED Iruñeatik laguntza eskaintzen da hori behar duten ikasleentzat. Halaber, UNED Iruñea zentroak 2016-17 ikasturteko Irekierako Ekitaldi Akademikoa urriaren 17an hartuko du, 19:00etan, Areto Nagusian. Klaseen hasiera Joan den urriak 3an hasi ziren UNEDeko Zentroak 2016-17 ikasturte berriko Gradu, 25 eta 45 urte baino gehiago dituztenetzako Sartze Ikastaro, Ingeles eta UNED Seniorreko klaseak eta tutoretzak. Ikasturte akademikoa bi seihilekotan banatzen da, urritik otsailera eta otsailetik ekainera. Klase presentzialak UNED Iruñeako Zentroan ematen dira, astelehenetik ostiralera, 17:00 eta 21:00 bitartean. Batezbeste, astero 250 klase presentzial ematen dira; hilero, 1000 klase; eta ikasturte aka-
2016-17 IKASTURTEKO UNED IRUÑEAKO MATRIKULA EPEAK GRADUAK ETA 25 ETA 45 URTE BAINO GEHIAGO DITUZTENENTZAKO SARTZE IKASTAROAK - Matrikula Interneten www.uned.es orrian urriaren 20ra arte. - Matrikula laguntzarekin UNED Iruñea Zentroan, irailaren 12tik urriaren 20ra. CUID INGELESA: Urriak 31ra arte. Informazio gehiago: www.unedpamplona.es | Tel. 948 243250 | info@pamplona.uned.es Twitter: @unedpamplona Facebook: www.facebook.com/unedpamplona
UNEDeko Sartze Ikastaro bat egiten dutenek. Ingelesa, UNED Senior eta Sartze Ikastaroetarako ez dira beharrezkoak aurretiazko heziketako eskakizunak. Ingeleseko sei maila, plazetako arazorik gabe demiko osoan zehar, 8.000 klase inguru. 27 Gradu, Sartze Ikastaro, UNED Senior eta Ingelesa Aurreko ikastaroan UNED Iruñeak 4.200 ikasle baino gehiago izan zituen 27 Gradu, 11 Gradu konbinatu, 25 eta 45 urte baino gehiago dituztenentzako Sartze Ikastaro, ingeleseko irakaskuntza, Master eta 50 urte baino gehiago dituztenentzako UNED Senior programan banatuak. UNED Iruñeak ematen dituen titulazio unibertsitarioak dira Enpresen Administraritza eta Zuzendaritza, Antropologia Sozial eta Kulturala, Inguruneko Zientziak, Politika eta Administrazioko Zientzia, Administrazio Publikoen Zientzia Ju-
ridikoak, Zuzenbidea, Ekonomia, Gizarte Hezkuntza, Ikasketa ingelesak: Hizkuntza, Literatura eta Kultura, Filosofia, Fisika, Geografia eta Historia, Artearen Historia, Teknologia Industrialeko Ingeniaritza, Hizkuntza eta Literatura espainiarrak, Ingeniaritza Mekanikoa, Ingeniaritza Elektroniko Industrial eta Automatikoa, Ingeniaritza Elektrikoa, Informazio eta Komunikazioko Teknologien Ingeniaritza, Ingeniaritza Informatikoa, Matematikak, Pedagogia, Psikologia, Kimika, Soziologia, Turismoa eta Gizarte Lana. Graduak ikas ditzakete Selektibitatea gaindituta duten ikasleek, Lanbide Heziketako Goi Mailako Gradu bat ikasi dutenek, beste titulu unibertsitario bat egin dutenek edo
UNED Iruñean Ingeleseko sei maila ematen dira: A1, A2, B1, B2, C1 eta C2 eta ikasleek aproposena uste duten mailan izena eman dezaketa plazetako arazorik gabe. UNEDeko Ingeleseko irakaskuntzak konbinatzen ditu klase presentzialak metodologia on line-arekin. Ikastaroak 150 ordutako iraupena du, banatuak bi klasean bakoitzako urritik maiatzera. Klase presentziala eta on line Zentroan ematen diren clase presentzialez gain, UNED Iruñeako Graduetako ikasgaietako ikasleek Zentroan ematen diren klaseak jaso ditzakete bertara pertsonalki joan gabe. UNED Iruñeak sistema bat ezarri du zeinarekin Gradu berrietako
irakasgaiak AVIP plataformaren bidez ematen dira, tresna bat ahalbideratzen duena distantziako klaseak ematea UNEDeko Zentro ezberdinen artean eta Iruñeako ikaslea konektatu ahal izatea, nahi baldin badu, bere etxetik. Ekintza guzti hauek gehitzen dira UNED Iruñeak bere ikasleei eskaintzen dizkien zerbitzu eta baliabideetara, hala nola liburutegia, laborategiak, liburudenta, edo Informatikako gelak Ikasle berrientzako Harrera Plana Ikasle berrientzako Harrera Planaren barruan, UNED Iruñeako liburutegiak Aurki ezazu liburutegia heziketa saioa antolatu du urte berri batez. Saio presentzial eta doakoak dira eta horien helburua da erabiltzaile berriek liburutegiaren funtzionamendua, zerbitzuak eta baliabideak hobeto ezagutu ditzatela, bai presentzialak, bai linean. Ikasleak saioetako batean izena eman dezakete www. unedpamplona.es/matricula orrian (“periodo: en curso” hautatuz).
publizitatea
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 11
01
unibertsitateko aldizkaria
2016 urria
+Trebakuntza
Prestik-Ezkerraldea Enplegu Azoka aurki Urriaren 20an eta 21ean, Ezkerraldean eta Meatzaldean lan egiteko azoka izango da Urriaren 20an eta 21ean, Enplegua, Gizarte Inklu-
dira azokan: CEBEK, Metal arloko Enpresen Bi-
sioa eta Berdintasuna Sustatzeko Foru Sailaren
zkaiko Federazioa, Euskal Herriko Itsas Foroa,
mende dagoen DEMA-Enpresa Garapena Agen-
Siderurgia Integraleko Langileek Fundazioa, Te-
tziak Prestik-Ezkerraldea enplegu-azoka abiara-
cuni, Miesa ingeniaritza-enpresa, Bombardier,
ziko du. “Etorkizuna duten eta etorkizunekoak
Ingetea, Microsoft eta Bilboko Portua (ekital-
diren lanbideak” izango da azokaren gai nagusia.
diaren antolatzailea). Beste erakunde batzuk:
Portugaleteko Nautika eta Itsasontzi-maki-
Bizkaia Talent, Asle eta Elkarlan.
neria Goi Eskolan (EHU) izango da ekitaldia, eta, erakusketa-eremu handi batean, enpresei, enple-
Etorkizuna azpimarratuz
gua lortzeko erakunde bitartekariei eta unibertsi-
Azokaren gai nagusia “etorkizuna duten eta
tateei buruzko informazioa eskainiko da. Ezkerraldean eta Meatzaldean lan eta lanbide arloko garapena bilatu nahi dutenentzat da
etorkizunekoak diren lanbideak” izango da, eta dariaga (DU), Sara de la Rica (EHU) eta Tomás
tzailetzaren arloetako profesionalak, eta beren
hainbat sektore egongo dira: industria-turismoa,
Arrieta (LHK).
negozio-ideia garatu edo enpresa-proiektuak
eskualdeko turismo-agenteen eskutik; IKTak, Mi-
abiarazi edo finkatzeko orientabidea bilatu nahi
crosoften bidez; bideo-jokoak, Zierbenako Digi-
duten ekintzaileak.
pen Unibertsitatearen bitartez; enplegu berdea,
bereziki azoka, eta enpleguari, prestakuntzari eta ekintzailetzari buruzko ezagutza sortu eta zabal
Programazio banatua
tzeko topagune bat izan nahi du.
Prestik-Ezkerraldea azokan, programazio es-
UPV/EHU, Deustuko Unibertsitatea, Mondra-
enplegu zuria, urdina... Adecco eta Infoempleo
Teresa Laespada Enplegua, Gizarte Inklusioa
pezifiko bat egongo da ikasleentzat, enplegua
gon Unibertsitatea, prestakuntza-zentro publiko
enpleguaren web atariak orientabidea emango
eta Berdintasuna Sustatzeko foru diputatuak,
modu aktiboa bilatzen ari direnentzat eta ekint-
zein pribatuen elkarteak (Ikaslan, HETEL, AICE-
die bisitariei enplegua modu aktibo eta eraginko-
Mikel Torres Portugaleteko alkateak eta Maite
zaileentzat; modu paraleloan kokatutako hiru
IZEA, CECAP eta ACADE) Tknika –LHrako Ikerke-
rrean bilatzeko. Bestalde, LHKo ofizio eta lanbi-
Zelaia Ikasleen, Enpleguaren eta Gizarte Eran
aretotan dago antolatuta programazio hori. Are-
ta eta Berrikuntza Aplikaturako Zentroa– eta es-
deak erakusteko gune bat egongo da, non es-
tzukizunaren arloko Errektoreordea inauguratuko
to horietan, hitzaldiak, mahai-inguruak, tailerrak
kualdean enplegua sustatzeko zentro bereziak
kualdeko lanbide heziketako ikastetxe nagusiak
dute Prestik-Ezkerraldea. Valeriano Gómez Lan
eta aurkezpenak egingo dira aldi berean.
(Lantegi Batuak, Ranzari eta Usoa) dira erakus-
izango diren.
eta Immigrazioko ministro ohiak emango du in-
Enplegu-azokan, erakusketa-eremu handi
keta-eremuan izango diren erakundeetako bat-
Prestik-Ezkerraldea 2016 azokaren beste be-
augurazioko hitzaldia; bigarren egunean, Ángel
bat egongo da. Pertsona hauek dira erakuske-
zuk. Era berean, Ezkerraldeko eta Meatzaldeko
rritasun bat izango da Ertzaintza bertan izango
Toña Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte
ta horren helburu: gaur egun Ezkerraldean eta
enpresa-sareko sektore nagusietan enplegua
dela. Helburua da Ertzaintzaren barruan dauden
Politiketako sailburuak emango dio hasiera jar-
Meatzaldean lan eta lanbide garapenaren ar-
sustatzen duten enpresak eta elkartean izango
lan-aukera ugariren berri ematea, herritarrentzat
dunaldiari.
loan dauden aukerak ezagutu nahi dituztenak;
dira (beren jarduerari, proiektuei eta kontratua
ezezagunak baitira. Arreta berezia jarri nahi dute
Horrez gainera, ekitaldien artean beste adi-
beren sektoretako berritasunen berri izan nahi
behar dituzten langileen profilei buruzko infor-
emakumeen kolektiboan; izan ere, oinarrizko lan-
tu batzuen hitzaldiak egongo dira: Joseba Ma-
duten enpleguaren, prestakuntzaren eta ekin
mazioa emateko). Enpresa hauek ere izango
gileen % 10 baino ez dira.
+Trebakuntza
2016 urria
2014ko edizioan 10.000 bisitari baino gehiago Esan bezala, Prestik-Ezkerraldea 2016 urriak 20
Baina zergatik Ezkerraldea? Bada DEMAk
ostegunean 21 ostiralean ospatuko da Portuga-
eta Enplegua, Gizarteratzea eta Berdintasuna
leteko Nautika Eskolan. Aipatu behar da, gainera,
sustatzeko Sailak arreta jarri nahi izan dute
2014ko edizioak 10.000 bisitari baino gehiago
Bizkaian lan arloan arazo handienak dituen
izan zituela.
eskualdean, eta horregatik eskainiko zaio
Beste urtebetez, DEMA-Enpresa Garapena agentzia arduratuko da Prestik Enplegu Azoka
Enplegu Azoka Ezkerraldeari (Meatzaldea barne).
(PRESTIK-Ezkerraldea, oraingoan) planifikatu, ku-
Prestik-Ezkerraldea azokan parte hartu
deatu eta koordinatzeaz. Azokaren bosgarren edi-
ahal izango dute, beraz, Ezkerraldeko eta
zioa izango da, Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegua,
Meatzaldeko lan aukerak ezagutu nahi dituz-
Gizarteratzea eta Berdintasuna sustatzeko Sailak
tenek; beren arloko azken berrikuntzen berri
antolatu eta finantzatzen duena, eta helburutzat
izan nahi duten enplegu, prestakuntza eta
duena gai hauetan zeresana duten agente guztien
ekintzailetza sektoreetako profesionalek; eta
topaleku izatea, enpleguak, prestakuntzak eta
beren negozio ideia garatzeko edo enpresa
ekintzailetzak eskualdean duten egoerari buruz
proiektua martxan jarri edo sendotzeko orien-
eztabaidatu eta ondorioak zabaltzeko.
tazioa nahi duten ekintzaileek.
unibertsitateko aldizkaria
02
03
unibertsitateko aldizkaria
2016 urria
+Trebakuntza
#CurrosDeMierda-tik itxurazko enplegura Behin-behinekotasunetik bizi-baldintza duinetara Santi Rabadán
hobetuko direlakoan” ikasketekin jarraitzeaga-
kanpaina. Eta hori izango da halaber enplegu
3. ETT/ABE eta kontratazio kanalak:
Legendaren arabera, duela hamarkada batzuk
tik, eta bai emigrazioagatik, hemen aurkitzen ez
duin baterako eta bizi baldintza duinetarako es-
ETT/ABE zerbitzuen bidez eginiko kontra-
baldintza duinetako enpleguak zeuden, laneko
zuten enpleguaren bila, edo bestela #CurroDe-
kubidea defendatzeko orduan garatuko ditugun
tazioaren berehalako debekua eta enplegu
eskubideak benetakoak ziren eta langile jaun-
Mierda bat aurkitzean “zorionekoa izateagatik”.
ekintza ezberdinen helburua.
zerbitzu publikoen finkapena, lan-kontrata-
andreak eskubide horiek modu kolektiboan
Hizpide ditugu lanpostuak ordezteko bekak,
Baina egungo egoerari aurre egiteko beha-
defendatzeko antolatzen ziren. Halaber, esaten
kontraturik gabeko enpleguak, autonomo falt-
rrezko kontzientziatzeaz eta ekintza kolektiboaz
4. Lanbide iruzurraren kontrako bo-
dutenez, lanbide baterako prestatzean edota ka-
suak, konplitzen ez diren kontratuzko enpleguak
haratago, langabeziaren eta behin-behinekota-
rroka: enplegu arloko salaketa eta ikus-
rrera bat ikastean, lan-munduratzeko moduan
(laneko arriskuak, kobratu gabeko ezohiko or-
sunaren errealitate hau atzean uztea ahalbide-
karitza mekanismoak, laneko iruzurraren
izaten zinen, baldintza duinekin eta aurreko
duak, iristen ez diren nominak, oporrik gabeko
tuko digun aldaketa sakon bat lortzeko, beha-
kontra borrokatzeko baliabide eraginkorrak
belaunaldien bizi-baldintzak hobetzeko aukera
edo kobratu gabeko oporren egoerak, baldint-
rrezkoak dira neurri eta politika berri zehatzak.
bihurtzea (kontraturik gabeko enplegua,
izaten zenuen.
za berriak, onartu ezean “atsegin ez badituzu,
Horregatik, CJN-NGK erakundetik ondorengo
autonomo faltsuak, lanpostuak bekekin or-
zioaren kanal nagusi modura.
Baina gaur egun errealitate horiek jadanik
hor kanpoan 100 pertsona daude aukera baten
proposamenak babesten ditugu, zehaztu eta
deztea, tenporaltasun faltsua, behin-behi-
zertan bihurtu dira, ba iraganeko “ipuin” batean.
zain” oharrarekin datozenak), mota ezberdine-
osatu ahal direnaren jabe izanik, gure ustean
nekotasuna eta ustiapena, laneko ezbehar-
Zeren jadanik ez da ipuin bat errealitatea baizik,
tako diskriminazioak (generoa, adina, jatorria,
gazteriaren eta gizarte kolektiboaren lan eta bizi
gazteriak eta oro har, gizarteak, topatzen ditu-
etnia, etab.), edo zuzenean huskeria bat kobrat-
baldintzak hobetzeko abiapuntu bat izango dire-
gun lan eta bizi baldintzen egoera. Langabezia
zeko, erabateko eskuragarritasuna izateko eta
lakoan.
diskriminazio mota ororekin amaitzea (kon-
eta behin-behinekotasuna edo emigrazioa, ho-
etengabeko ordutegi aldaketak garatzeko kon-
1. Enplegu legediaren erreforma: ba-
tratazioa, soldata, lan-baldintzak, sustape-
riek dira egungo gazteriari eskaintzen zaizkigun
tratuak, kaleratzeak eta hautazko kontratazio-
nakako lan eskubideak zein kolektiboak,
na, laneko eskubideak, etab.), generoa, adi-
aukerak.
ak, etab. dakartzaten kontratu motak.
enplegu duina (egonkorra eta kalitatezkoa)
na, jatorria, etnia eta egoera sexuala barne.
kopurua, etab.). 5. Laneko diskriminazioa: enplegu arloko
Estatistikek omen diote langabezia behe-
Soilik ekintza kolektiboan, gure laneko
eta langileen kolektiborako bizi baldintza
6. Soldata minimoa: Lanbide arteko gutxie-
rantz doala, baina jadanik Eduardo Galeanok
eskubideen ezagutzan, kontzientziatzean eta
duinak bermatzera datorren enplegu legedi
neko soldatari dagokionez, behintzat hileko
adierazi zigun “Las Venas Abiertas de América
salaketan oinarrituta egin ahal izango diogu au-
berri bat elaboratzea.
1.000€ eta urteko 14 ordainketa ezartzea,
Latina” liburuan, “Estatistikak onak izanik, jen-
rre langabezia eta behin-behinekotasuna edo
2. Tenporaltasuna: behin-behineko kontra-
aldi berean bermatuz erosteko ahalmena-
dea izorratzen ari da”. Izan ere, errealitateak
emigrazioa dakartzan errealitate honi. Asmo
tuak enplegu legedian jasotako kasuetan
ren urteko mantenua eta generoarekin edo
erakusten digu gazteriaren langabezia mailak
horrekin jendarteratu dugu CJN-NGK erakunde-
soilik erabiltzen direla bermatzea, horrela
bestelako arrazoirekin lotutako soldataren
behera egiten duela, bai aurrerantzean “gauzak
tik, azkeneko astetan zehar, #CurrosDeMierda
horien iruzurrezko erabilera saihestuz.
diskriminazio eza.
+Trebakuntza 7. Enpleguaren
eta
unibertsitateko aldizkaria
2016 urria
04
aberastasunaren
banaketa: lanaldia asteko 35 orduetara murriztea (hasierako neurri bezala), soldatak inolako kasutan murriztu gabe. 8. Lanaldia eta ordu estrak: laneko egutegiaren eta jardunean emandako orduen derrigorrezko erregistroa, hala nola ordu estren inguruko kontrol eta erregulazio zorrotza. Neurri hauen helburua da ordaindu gabeko ordu estrekin, egungo langabezia testuinguruan luzatutako lanaldiekin, lanaldi aldakorrekin eta aurretik jakin ezinekin eta azken batean beti enpresaren aldekoak izaten diren ordutegi malguekin amaitzea. 9. Lanbidearen eta bizitza pertsonalaren/familiarraren
arteko
kontzilia-
zioa: langileen behar pertsonalen/familiarren araberako ordutegi malgutasuna bultzatzeaz gainera, ezinbestekoa da haurren ikastetxe publikoaren eta doakoaren (0 eta 3 urte artekoa) unibertsalizazioa, mendekotasun legearen finantzaketa eta transferitu ezinezko aitatasun eta amatasun baimenen hedadura bezalako politikak eta neurriak aplikatzea. 10. Etxeko lanaren eta zaintzen azterketa eta banaketa: Era berean, aurreko neurriez gainera, lanbidearen eta bizitza pertsonalaren/familiarraren artean kontziliazio erreala eta berdintasunezkoa lortzeko, ezinbestekoa da etxeko lanari eta zaintzari dagokienez gizonezkoen eta emakumezkoen artean bidezko banaketa bat egitea, behin-behinekotasunarekin eta mendekotasun ekonomikoarekin, lanaldi bikoitzekin eta emakumeok jasaten ditu-
ko eskubideen ezagutza, solasaldi soziala
tartasunaren eta ondorioz, enplegu, gizarte
zazioa osatzeko. Pentsio minimoa ezartzea
gun kristalezko sabaiekin amaitzeko. Hala
berreskuratzea laneko harremanen oinarri
eta politika eskubide berdinen onarpena,
(kontribuzio arlokoa eta kontribuzio arlokoa
nola lan horiek eta ordaindutako lanak az-
bezala eta gazteen zein emakumezkoen an-
pertsona egoiliar guztientzat, horien jatorria
tertzea eta alderatzea.
tolaketa eta partaidetza sindikala hala nola
alde batera utzita. Horretarako planteatzen
24. Kalitatezko enplegu publikoa: enplegu
horien presentzia bultzatzea, eztabaida eta
dira politika migratzaileak, sarbide eta kanal
publiko duinaren sorrera (egonkorra eta ka-
erabaki organoetan.
seguruak eta eskuragarriak sortuz, egoitza
litatezkoa), sektore pribaturako erreferentzia
11. Laneko osasuna eta osasun unibertsala: laneko osasunaren eta oro har, osa-
ez dena), gutxienez SMI-ren parekoa.
sun arloaren pribatizazioarekin amaitzea.
16. Praktikak eta bekak: praktika eta beka
eta enplegu baimenen sarbidea arintzeko
modura balioko duena eta kalitatezko zer-
Mutuen legea indargabetzea eta pertsona
hitzarmenak esklusiboki praktika curricula-
eta egonkortzeko asmoz. Helburua da lanbi-
bitzu publiko batzuk garatzea ahalbidetuko
guztientzat osasun unibertsala berresku-
rretarako erabiltzea. Praktika extracurricu-
de ustiapeneko egoeran dauden “paperik
duena (osasuna, hezkuntza, 0 eta 3 urte
ratzea, bere administrazio edo lanbide
larrak eta ez laboralak praktika garaietako
gabeko” pertsonen ahultasunarekin eta eze-
arteko eskolaurreko ikastetxeak, mendeko-
egoerak alde batera utzita.
laneko kontratuengatik ordeztea. Praktike-
gonkortasunarekin amaitzea.
tasuna eta zaintzak, garraioa, etengabeko
12. Laneko arriskuak: enpresa guztietan
tako hitzarmen kopuruaren eta kalitatearen
21. Integrazioa eta elkarbizitza: pertsona
arrisku fisikoen eta psiko-sozialen inguruko
kontrola eta beken/praktiken araberako
guztien integrazio eta elkarbizitza eraginko-
prestakuntza, prebentzioa, kontrola eta zi-
lanpostuen ordezkapenaren kontrol eta zigor
rrak erraztuko dituzten politikak eta ekintzak
25. Ekoizpen eredu berri baten beharra:
gorra indartzea eta bermatzea, pertsona
zorrotza.
sortzea, horien jatorria edo egoera alde ba-
egungo ekoizpen sistemak eta ereduak,
17. Kalitatezko heziketa publiko eskura-
tera utzita. Horretarako, politika migratzaile
gizartearen kolektiborako bizi baldintza dui-
garria: pertsona egoiliar guztientzat LH-ko
berri batzuez haratago, beharrezkoak izango
nak bermatzeko itxurazko enplegua sortzeko
13. Kaleratzea: azkeneko laneko erreforme-
eta/edo unibertsitate publikoetako kalita-
dira bai integrazio politikak eta bai gizarte
aukerak murrizten ditu. Egoera hau lehe-
tan ezarritako kaleratzeko arrazoiak hala
tezko ikasketak eskuratzeko eskubidea ber-
sentsibilizazioa, eskubideen berdintasuna,
neratzeko beharrezkoa da ekoizpen eredu
nola diru-laguntzen murrizketa berrikustea,
matzea, bakoitzaren egoera ekonomikoa,
kulturen arteko elkarbizitza, alarmismoan,
berri bat garatzea, derrigorrezko langabezia-
kaleratze prozesuetan (banakakoak edo
baldintza pertsonalak/familiakoak edo ad-
kriminalizazioan eta norgehiagokan oinarri-
rekin, behin-behinekotasunarekin eta emi-
kolektiboak) langileen eskubideen babesa
ministrazio egoera alde batera utzita.
tutako diskurtso hegemonikoak alde batera
grazioarekin bukatuko duena. Horretarako,
utzita.
ekoizpen ekonomiaren aldeko apustu irmoa
enplegatuen kopurua edo ordezkaritza sindikala alde batera utzita.
eta partaidetza sindikala bermatuz.
18. Gaitasunen azterketa eta ikasketen
heziketa, bitartekotza eta lan-munduratzea, banku pubikoa).
14. Ekintzailetza eta gizarte ekonomia:
baliozkotzea: beste herrialde batzuetan
22. Prestazio ekonomikoak: Errenta Ber-
egiteko beharra planteatzen dugu, espeku-
lan-merkatuko arazoekin amaitzeko irtenbi-
eskuratutako titulazioak baliozkotzeko eta
matua, gutxienez SMI-ren parekoa, jasotzeko
lazio-ekonomiaren ordez (ekonomia berdea,
de “magiko”tzat hartutako ekintzailetzare-
egokitzeko mekanismo arinak eta esku-
eskubidea bermatzea, pertsona guztient-
gizarte ekonomia, elikaduraren subiranota-
kin eta langabezia egoerari aurre egiteko
ragarriak ezartzea. Bestalde, heziketa ez
zat baldintza berdinekin, adinarengatik edo
suna eta landa-eremuaren garapen dibertsi-
banaka hartutako ardurarekin amaitzea.
formalagatik, laneko esperientziagatik eta
egoera administratiboarengatik diskrimina-
fikatua, I+D+i eta goi mailako balio erantsiko
Auto-enplegurako prestakuntza, bai alderdi
boluntzariotza ezberdinengatik eskuratutako
ziorik jasan gabe. Bestalde, langabeziaren
zerbitzuak eta industriak), baita arestian
positiboetan eta aukeretan eta bai horrek
gaitasunen onarpena garatzea.
prestazioa eskuratzeko eskubidea onartzea,
planteatutako ezaugarriak dakartzan errefor-
etengabeko
langile autonomoentzat eta etxeko enplega-
ma fiskal progresibo baten bidez finantzatu-
enpleguaren babes errealerako neurriak
heziketa: gizarteratzeko eta lan-mundu-
tuentzat, gainerako enplegatuekiko baldint-
tako sektore publiko baten aldekoa ere, eta
(izapideak, finantzaketa, kotizazio soziala
ratzeko ibilbideak eta etengabeko heziketa-
za berdinetan, gutxienez langabezia pres-
horrez gainera iruzurraren kontrako borroka
eta laneko eskubideak) ekonomia proiek-
rako sarbidea (bereziki prekarietate maila
tazioaren azkeneko erreformaren aurreko
bat, planteatutako neurriak ahalbidetzeko
tuekiko arreta bereziarekin (ez bakarrik bere
handiena jasaten duten kolektiboentzat) ber-
portzentajeen berreskurapena lortzeko as-
beharrezko baliabideak eskuratzea ahalbi-
forma juridikoarengatik, baita enpresaren
matzea, beharrezko baliabide materialak eta
moz.
detuko dutenak.
helburuengatik/jardueragatik eta laneko bal-
gizatiarrak direla medio, betiere eskuragarri
23. Pentsioak: pribatizazio mehatxuak alde
dintzengatik ere).
dauden baliabideak eta esperientzia egokiak
batera utzita pentsio publikoen sistema ba-
Santi Rabadán
aprobetxatuz (Adibidez Gazte Bermea).
bestea, horien bideragarritasuna bermatuz
Sozioekonomia Teknikaria
eta laneko eskubideak: gazteriaren
20. Politika migratzaileak eta ustiapena-
kalitatezko enpleguaren sorreraren eta be-
Consejo de la Juventud de Navarra-
artean sustatzea lan merkatuaren eta lane-
ren kontrako borroka: erabateko hiri-
harrezkoa balitz, zergen bidez, bere finant-
Nafarroako Gazteriaren Kontseilua
dakartzan arriskuetan oinarritutakoa. Auto-
15. Solasaldi soziala, ekintza kolektiboa
19. Lan-munduratzea
eta
unigazte
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 12
Boluntariotza Deustuan Deustuko Unibertsitateak Boluntariotza Azoka antolatu zuen zentroan elkartasuna eta parte-hartzea sustatzeko Unibertsitateko Aldizkaria Irailaren 22an, osteguna, Deustuko Unibertsitateak eta Boluntak (Bizkaiko boluntariotza eta parte-hartzerako agentzia) Boluntariotzako Azoka antolatu zuten hirugarren urtez. Unibertsitateko komunitatearen elkartasuna eta gizarte-arloko parte-hartzea sustatzeko xedearekin egin zen ekimena. Azoka Bizkaiko gizarte-erakundeekin lankidetzan gauzatu zen, eta boluntariotzako 55 erakunde bertaratu ziren. Dena dela, Bizkaiko 200 gizarte-erakunderen baino gehiagoren beharrak zeharka ezagutzeko aukera izan zuten unibertsitateko komunitateak; izan ere, gaur egun, boluntariotzako programak irekita dituzte, pertsona berriak gehitu daitezen. Azokaren helburu nagusia Bizkaiko boluntariotzako erakundeek garatzen duten lana unibertsitateko komunitateari ezagutarazteko gunea eskaintzea zen, eta, hartara, ikasturtearen hasieran, unibertsitateko prestakuntza eta boluntariotzako programetako batekiko konpromiso soziala bateratzeko gogoeta egin zezaten. Horretarako, hainbat stand instalatu ziren, eta erakunde partehartzaileek garatzen duten lana erakusteko aukera izan zuten, esku
hartzen duten esparruen arabera (ezgaitasuna, gizarte bazterketa, lankidetza, ingurumena, mendekotasunak, etab.). Hainbat jarduera egin ziren modu osagarrian, hala nola, boluntariotzako erakundeek garatzen duten lana ezagutzeko eta esku hartzen duten arazoetan sakontzeko hitzaldiak, solasaldiak, erakusketak, etab. Deustuko Unibertsitateak Boluntariotza Azoka antolatu zuen.
Unibertsitate bolondresa Unibertsitateko gizataldea lehentasunezko gizataldea da, boluntariotzako programetan modu aktiboan parte hartzea erraztu dezaketen sentsibilizazioko ekintzak eta estrategiak sustatzeko. Ekintza hau unikide programaren barruan kokatzen da. Deustuko Unibertsitateak eta boluntak sustatzen dute programa hori 2011. urteaz geroztik, eta helburua da unibertsitateko komunitateko gizarte parte-hartze handiagoa sustatzea, unibertsitateko eremua parte-hartze solidariorako, gizartekonpromisorako eta herritartasun aktiborako gune bilakatzeko asmoz. Programa Boluntariotzako Euskal Planen garapenean laguntzeko modu gisa sortu zen, eta Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako Saileko Familia Politikarako eta Komunitate Garapenerako Zuzendaritzaren babesa izan du.
Erakunde horren erantzukizuna da EAEko boluntariotza-egintza aitortzen, sustatzen eta arautzen duen araudiaren ezarpena eta garapena aurrera eramatea. Irekia eta solidarioa Deustuko Unibertsitateko hezkuntza-proiektua ezin da mundu bidezkoagoa sortzeko kezkatik banandu, José María Guibert errektoreak ikasturte hasieran esan zuen bezala: “Arrupe aitak esan zuen gainerakoentzako pertsonak izatea edo hori osatzen duen gainerakoekin pertsonak izatea landu behar dugu. Unibertsitate gisa, beste gizarteeragileei irekitzen diren unibertsitate-sistemak sortzea dagokigu, isolatutako irlak edo bolizko dorreak izan beharrean, unibertsitateen onurarako eta gizarte-erdiespen zabalagoak lortzeko. Halaber, baztertutako
Deustuko Unibertsitatea
gizataldeak defendatzen saiatu behar dugu, baita gizarte-egitura bidegabeei aurre egiten ere”. Unibertsitatearen Gizarte Erantzukizuneko zuzendarien planei dagokienez, Deusto Campus Elkartasunak helburu horrekin bat egiten du, prestakuntza jaso duen eta giza garapen bidezko eta jasangarriarekin konprometituta dagoen unibertsitateko komunitatea sortzeko ahaleginean. Kezka hori elkartasunaren araberako hiru alor nagusi hauen baitan lantzen da: boluntariotza eta herritarren parte-hartzea, garapenaren lankidetza eta ekologia. Horiek horrela, Deustuko Unibertsitatearen ustez, unikide programak baliabideak eskaintzen dituen egitasmo pribilegiatua da, herritarren parte-hartzeari, elkartasunari eta boluntariotzari dagokienez, bai curriculumetik kanpoko ikuspuntu-
GazteOlinpiadak Bilbon Bilboko San Inazio kiroldegiak kirolari eta partehartzeari eskainitako ekimena egin berri du Unibertsitateko Aldizkaria Joan den urriaren 1ean, larunbata, Bilboko San Inazio kiroldegiak kirola eta parte-hartzea sustatzeko ekitaldi bat egin zuen, GazteOlinpiadak. Euskadiko Gazteria Kontseiluak (EGK) antolatu zuen hitzordua eta entitateak dioenaren arabera, “EGK osatzen dugunontzat GazteOlinpiadak oso ekimen kuttuna da, beharrezkoa ikusten dugulako kirol egokituak ezagutaraztea”. Asmo horrekin, urriak 1ean San Inaziora bertaratu ziren gazteekin Goalball, Slalom eta Padelean ibili ziren erakundeko kideak Ski Denok
talde adituaren laguntzarekin. Horregatik, EGKk eskerrak eman nahi die beren lankidetzarengatik San Inazio kiroldegiari eta bertako langileei, ONCE Gazteak-i, ESN Bilbaori, Bilboko Udalari eta Bizkaiako Foru Aldundiari. Jolasen ostean, antolatzaileek 2016an Parte-hartze lan-arloan sustatutako proiektu eta dinamiken kontraste lana egin zuten, besteak beste gazteen parte-hartze aktiboa, emakumeek kirolean duten presentzia, aniztasun funtzionala dituzten gazteen zailtasunak, zailtasun sozioekonomikoak dituzten gazteen
EGK-k GazteOlinpiadak ospatu zituen gazteriaren aniztasunaren alde.
beharrizanak, baita jasangarritasuna edota eraikinen plangintza eta ebaluazioa ere. Youtubeko EGKren kanalean daude sei taldeen proposamenak.
EGK
Modu honetan lan-ildoari jarraipena ematen zaio eta gazteen iritzia entzun EGKren diskurtsoa osatzeko. Besteak beste eztabaida taldeak, behaketa parte-hartzai-
tik bai curriculumaren ikuspuntutik. Deustuak erreferentea izan nahi du bidegabeko edo ahultasuneko egoerak ikustarazten eta kideak errealitate horien parte izaten, horiek aldatzeko asmoz. Boluntarekin elkarlanean Bestalde, Bizkaiko boluntariotza eta gizarte parte-hartzerako agentzia da Bolunta, Bizkaiko Foru Aldundiak, BBK Fundazioak eta EDE Fundazioak sortutakoa 2001. urtean. Erakundearen helburua da elkartasuna, gizarte parte-hartzea eta boluntariotza sustatzea, elkartearen mugimendua eta gainerako gizarte-eragileak babesten dituzten zerbitzuen bidez. Gainera, sentsibilizazio lanak gauzatzen ditu, kulturaren eta parte-hartzearen zein elkartasunaren balioak Bizkaiko herritarren artean aldarrikatzeko eta zabaltzeko asmoz.
leak edo inkestak Bilboko kirol eremuak (kiroldegiak eta kaleko espazioak) hobetzeko proposamenak egin, aztertu eta eztabaidatzeko. GazteOlinpiadak gazteria osatzen dutenen aniztasuna argitan jartzeko ekimena da. Izan ere, gazteen artean zailtasun ekonomikoak dituztenak badira, generoaren ondorioz oztopoak dituztenak, aniztasun funtzionalaren ondorioz erronkak dituztenak, jatorria dela eta zailtasunak topatzen dituztenak… Beste era batera esanda, gazte guztien aukerak berdinak izan daitezen euren aniztasuna kontuan hartzea ezinbestekoa da. 2016ko ekitaldia, zehazki, aniztasun funtzionala duten gazteek kirolean aritzeko dituzten zailtasunen sentsibilizazioa bideratu da eta horiek gainditzeko aukerak ikustarazi ziren.
publizitatea
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 13
uniozio
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 14
ZINEBIren Ohorezko Mikeldia Jaime Chávarrirentzat
‘5Baksiv.Net’
Artxiboa
‘Run, Rachael, Run’
Artxiboa
Webserie onenak Bilbon Bizkaiko hiriburuak “Bilbao Web Fest” Jaialdia egingo du, nazioarteko panoramako 30 webserie hoberenekin Unibertsitateko Aldizkaria Urriaren 26tik, asteazkena, 29ra, larunbata, egingo den Bilbao Web Fest jaialdiaren 2. edizioak Estatu Batuak, Norvegia, Australia, Italia, edo Brasil bezalako 15 herrialdetatik bidalitako 30 serie eskainiko ditu bere sekzio ofizialean. Espainiako serie bakarra (This new world) aukeratu da jaialdiko sekzio ofizialean lehiatzeko. Jaialdiak 20 sari banatuko ditu proiektu irabazleen artean. Oraindik gaztea den arren, Bilbao Web Fest Espainian egiten den genero horretako jaialdi garrantzitsuena eta nazioartean oihartzun handiena duena da, eta, gainera, aurten Estatuan egingo den serie digitalen lehenengo Azoka jasoko du. Horrela, Bizkaiko hiriburua Internetez banatzen diren serieen munduko hiriburua bilakatuko da. Ikus-entzunezkoen industrian gero eta garrantzi handiagoa hartzen ari den sektore horrek sormen eta berrikuntza asko biltzen ditu eta, aldi berean, gero eta leku gehiago ari zaie jaten formatu tradizionalei. Jaialdiaren sekzio ofiziala estreinaldiz kargatuta dago. Aukeratutako proiektuen artean, sei mundu mailako
estreinaldiak dira. 5 baksiv.net (Ukraina), 88th St., A league of Their Own (Hego Korea), Run Rachael Run (Singapur), 1Life (Erresuma Batua), ONYROS (Italia) eta This new world (Espainia) webserieak dira. Horrez gain, sekzio ofizialak Europa mailako 14 premiere jasotzen ditu, eta beste hamarrak Estatuan lehen aldiz ikusi ahal izango dira. Komediatik, dramatik edo suspensetik beldurrezko generora, fantasiazkora, thrillerrera, zientzia-fikziora, dokumentalera eta baita dokumental faltsura ere (mockumentary), errealitatean oinarritutako edo asmatutako argumentuekin. Bilboko ikus-entzuleek, iaz leku guztiak bete zituen Bilbao Web Fest jaialdi bikainaz gozatu ahal izango dute. Gustu guztietarako Sekzio ofizialean parte hartzeko aukeratu diren webserieen artean mota guztietakoak daude. Horien artean, Melbourneko auzo pobre batean aritzen diren mago homiziden abenturek lortu duten arrakastari esker telebistara jauzia eman duen The wizards of Aus komedia australiarra;
Jensen Ackles, Jared Padalecki eta Jeffrey Dean Morgan protagonista dituen serie ezagunaren jarraitzaileek egindako Supernatural Fandom kanadiarra; Erdi Aroan girotuta dagoen Ren: the girl with the mark lan britainiarra; CIAk osatutako ezkutuko talde militar baten misioak kontatzen dituen Black estatubatuarra, Estatu Batuetako armadako benetako kideohiek osatutakoa, eta Mortal Kombat sagako bilaua zen Cary-Hiroyuki Tagawa bezalako antzezle profesionalen partaidetza ere baduena; sortu duten app errentagarriaren kontrola eskuratzeko lau adiskidek duten borroka kontatzen duen 1Life britainiarra; hiltzeari uzteko bere buruarekin borrokan ari den hiltzaile metodikoa protagonista duen Arthur suitzarra; edo bizitzeko aukera bakarra Antartidak eskaintzen duen apokalipsiaren ondorengo mundura eramaten gaituen MEM alemana. Doakoa ez den arren, Asian oso ezaguna den K-Pop musika estiloaren izarren parte hartzeari esker arrakasta handia lortu duen ‘88th Street’ Koreako seriea eta Alemanian egindako zonbien azpi-generoko Dis-
cocalypse bezalako webserie batzuk euren zuzendariek aurkeztuko dituzte: Junghan Kimek eta Dirk Rosenlöcherrek. Emanaldiak Spoilerrak saihesteko, batez ere, jaialdiak webserie bakoitzaren kapitulu pilotua eskaintzea erabaki du, 8 emanalditan izan ezik. Emanaldi horietan ikus-entzuleek kapitulu independente eta bereziki azpimarragarriren bat ikusi ahal izango dute. Kapitulu bakoitzaren iraupena minutu batetik 20 minutura bitartekoa izango da. Sekzio ofizialeko emanaldiak urriaren 26, 27 eta 28an izango dira Bizkaia Aretoaren Paraninfoan, eta sarrera librea izango da leku guztiak bete arte. Une honetan nazioartean arrakasta gehien duten serieak jasoko dituen sekzio horretako webserieak, sekzio ofizialean banatuko diren 20 sariak lortzeko lehiatuko dira. Sariak Jaialdiaren amaiera ekitaldian banatuko dira, urriaren 29an, Guggenheim Museoan. Guztira, Bilbao Web Fest jaialdiaren bigarren edizioak, 25 herrialdetatik etorriko diren ehun serie baino gehiago eskainiko ditu.
Unibertsitateko Aldizkaria Bilboko Udalak antolatu duen Bilboko Dokumentalen eta Film Laburren Nazioarteko Jaialdiak (ZINEBI) Jaime Chávarri zuzendari, gidoilari, antzezle eta zine-kritikariari emango dio Ohorezko Mikeldia, erabat pertsonala den zinegilearen obra osoa aintzatetsiz; izan ere, bera barik, gaur egungo ikus-entzuleek ez lituzkete ulertuko Espainiako zine garaikidearen bilakaeraren funtsezko zenbait alderdi. Mikeldia emateko ekitaldia jaialdiaren inauguraziogalan izango da, azaroaren 18an, Arriaga Antzokian. Bere 58. edizioan, ZINEBIK Jaime Chávarrirekin ospatu nahi du bere zinean funtsezkoa den eta Espainiako dokumentalari ordura arte ikusi gabeko ikuspegiak zabaldu eta ibili gabeko bideak eman zizkion El desencanto lanaren estreinaldiaren 40. urteurrena. Baina, beste ezer baino lehen, Jaialdiak zinegilearen lan zabala omendu nahi du bere Ohorezko Mikeldiarekin, izan ere, horren bitartez, sorkuntzarako askatasun paregabearekin, ondo eta txarto egindako gauzen aurrean erakutsi duen argitasunarekin eta begirada irribarretsu eta eszeptikoarekin, giza izaeraren eta haren pultsio intimoenen txoko emozional ezkutuenak aztertzen jakin izan du.
uniozio
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 15
Erakusketa horretan, Donostia 2016ren eta San Telmo Museoaren artean bultzatutako Hondar artean proiektuko egonaldi artistikoen emaitzak jarriko dira jendaurrean.
‘bi+bi prozedurak’ ikusgai
S tu
in dy
DSS2016
USA St
ud
y
in
Au
st
y in New Zealand
St
ud
yi
nE uro pe
S tu d
zehatz honetan Ahmed eta Ibon artisten guarenean– jartzen dituztenean. Lana osatzen duten argazkien izendapen bikoitzak elkarrekin egoteko modua dira, elkarren ondoan, adostasun batera iritsi behar izan gabe. Bizi izan duten begiraden eta ulermenen gatazka esplizitu egiteko modu bat. Keinu hori zabalik dago oraindik bi izendapenen topaketan, baita biak irudiarekin elkartzean ere. Karlos Martínez B. eta Nasra Sidi Azman artistek osatutako bikoteari dagokionez, instalazio bat garatu dute arte-egonaldietan egindako lan-prozesuaren alboko guztiari erantzun zuzena emanda; hala bada, denborazkotasun hori da, berez, lana. Nasrak eta Karlosek estudiotik erakustaretora eraman dituzte hondakinak. Artistek hilabete horietan ondoan izan dituzten elementuen erregistroa, amaierako obrara iristea ukaturik beti, eta eskultore-ordena berri bat bereganatuta aldiro. Erakusketarako sarrera dohainik da, eta Cristina Eneako Ingurumen Baliabideen Zentroaren ohiko ordutegian bisita daiteke: astelehenetik larunbatera 9:30etik 13:30era eta 15:00etatik 20:00etara, eta igande eta jaiegunetan 10:00etatik 13:30era. Erakusketarekin lotuta, urriaren 25ean, asteartea, 19:00etan, Pensamiento grupal / Tormenta nocturna liburua aurkeztuko dute, Ibon Salvador eta Ahmed O. Abdalahee artistek egina.
ia
Unibertsitateko Aldizkaria Dagoeneko ikusgai da bi+bi prozedurak erakusketa. Abenduaren 11ra arte Cristina Enea parkeko Ingurumen Baliabideen Zentroan egongo da. Erakusketa horretan, Donostia 2016ren eta San Telmo Museoaren artean bultzatutako Hondar artean proiektuko egonaldi artistikoen emaitzak jarriko dira jendaurrean. Egonaldien lehen fasea 2015eko urrian egin zen, Tindufeko (Aljeria) errefuxiatu sahararren kanpamentuetako Arteen Eskolan. Bigarrena, berriz, aurtengo maiatza eta ekaina bitartean egin da, Donostiako Tabakaleran. Egonaldi horietan, Ibon Salvador koreografo, performer eta artista kolaboratiboa Kubako San Antonio de los Bañoseko EICTB Zinema Eskolan ikasi eta hainbat filmetan eta film laburretan lan egin duen Ahmed Omar Abdalahee zinemagilearekin batera aritu da lanean. Bestalde, Karlos Martínez Bordoy eskultoreak erakusketak egin ditu hainbat herrialdetan, Saharako Arte Eskolako azken ikasturtean den Nasra Sidi Azman margolari, marrazkigile eta zeramikagilearekin elkarlanean. Proiektuaren zuzendaritza artistikoa Federico Guzmán artistak eta Euskal Herriko Unibertsitateko (UPV/EHU) Arte Ederretako Fakultateko irakasle eta artista Oihana Garrok partekatu dute. Ahmed eta Ibon artisten lanak itxura hartzen hasten dira guaren problematikaren erdigunean –kasu
l ra
Erakusketa abenduaren 11ra arte egongo da Cristina Enea parkeko Ingurumen Baliabideen Zentroan
Stu
d y in Canada
16 | 2016urria | unibertsitateko aldizkaria
uniozio
Ikusteko eta entzuteko hiztegi bat ‘Mapamunditarrek’ lurraldeari buruz hausnartzeko hiztegi bat aurkeztu berri dute Iruñeko bost gunetan Unibertsitateko Aldizkaria Mapamunditarrek 10 urte bete dituzte. Hori ospatzeko, edizio berezia prestatu dute; ez da atzera begirakorik izango –orainaldiaz arduratzea izan baita beti gure motibazioetako bat–, baizik eta sintesi bat. Paisaiaren edo lurraldearen erregistroari dagozkion hamaika hitz hautatu dituzte eta kontzeptu horien inguruan hamalau artista bildu. Hori izango da bere hiztegi berezia. Hiru dimentsioko hiztegi laburra, bizia, kritikoa eta bisuala. Horrez gain, urriaren 7an, ostirala, urtebetetze-festa egin zen, tartean erakusketa inauguratzeko bi performance eta bestelako sorpresaren batekin. Horrela, Mapamunditarrak 2016ren helburua honakoa da: lurraldearen inguruko hiztegi labur bat proposatzea, arte garaikidearen eremutik abiatuta. Ez da helburu zientifiko bat, baizik eta pentsarazi eta sentiarazi nahi duen sormen-entsegu kritikoa. Jakina, hiztegi horren formatua ezin da liburu tankerakoa izan: hiru dimentsiokoa behar du izan eta etxe baten eskalakoa, bertara sartu eta bertan gera gaitezkeen neurrikoa. Izan ere, bost areto hartzen ditu hiztegi honek, Iruñeko eta inguruetako zenbait eremu kulturaletan sakabanatuta; beraz, hiztegia bere osoan ezagutu nahi bada, batetik bestera mugitu behar da. Hortaz, Ziudadelako Armen aretoan, lurra eta zeruarekin lotutako sei hitzen inguruko ibilbidea aurkezten da: Ostadar, Zeru, Konkista, Muga, Hodei eta Zelatan. Nafarroako Unibertsitate Publikoan argazkigintzaren historiako gai klasiko bat landuko da,
Flute Theatre konpainiaren ‘Hamlet: ¿Quién hay ahí?’
Artxiboa
35 ikuskizun Gasteizko Antzerki Jaialdian Azaroaren 29ra arte, nazioarteko 10 konpainia, bertako 10 eta 6 euskaldun izango dira, besteak beste
Iván Ferreres argazkilariaren irudi bat, bere argazki bilduma ‘Sunday’ titulatu duena.
Errepide hitza lagun. Atarrabiako bolategian, errotaren ingurune naturala aitzaki, Ibai hitza aurkeztuko da. Kondestablearen jauregian, ura izango da hautatutako bi hitz hauen hari eroalea: Itsaso eta Ozeano. Aldi berean, Nafarroako Museoan Urrun hitzak denboran bidaiatzeko aukera eskainiko du, aurrehistorian hasi eta orainaldiraino. Gainera, katalogo txiki honekin, keinu egiten zaie sakelako hiztegiei, beste hizkuntza bat ikasten genuenean erabiltzen genituen eta eskoletan edo atzerrira bidaiatzean laguntzen duten horiei. Mapamunditarrek ekintza gehiago antolatu dituzte datozen egunetarako, adibidez, Sormenezko Kakorraitz Tailerra, urriaren 15ean, larunbata, 16:30etik 20:30era, Pilategian, Atarrabian.
Artxiboa
Eskuzko tailer honen helburua da parte-hartzaileei kakorratzaren teknika gerturatzea, sormenezko ikuspegi batetik. Puntu ohikoenak landuko dira eta material desberdinak, eskultura txikiak, errekarriak edo habiak egiteko. Gero instalazioan kokatuko dira. Behin erakusketa amaitu eta gero, ikasleek beren piezak hartu ahal izango dituzte. Marrazketa tailer bat ere izango da urriaren 29an, larunbata, 16:30etik 20:30era, Pilategia, Atarrabian. Tailer honetan, marrazkilariaren mugak behartzera eta marrazkiak gainezka egitera bideratutako ariketak planteatuko dira, lau orduko saio trinko batean. Ikasteko eta aldi berean ahazteko balio duten ariketak edo teknikak dira, eta marrazten duen eskuaren keinua muturreraino eramatea helburu dutenak.
Unibertsitateko Aldizkaria Azaroaren 29ra arte, asteartea, Arabako hiriburuan ikuskizun ugari ikusi ahal izango dira Gasteizko Nazioarteko Antzerki Jaialdiaren XLI. edizioan. Guztira 35 ikuskizunek osatzen dute programa, nazioarteko hamar konpainiak, bertako beste hamarrek eta sei euskaldunek, besteak beste. Hainbat herrialdetako lanak ikusi ahalko dira: Erresuma Batua, Estatu Batuak, Argentina, Frantzia, Italia, Alemania, Japonia eta Holanda. Bertako sortzaileen artean, Oreka Tx, Kulunka Teatro, Pikor, Pez Limbo, Slep Walk Collective, Teatro Paraíso eta beste ditugu. Aurten zuzendari enblematikoak izango dira jaialdian, atzerrikoak (Nelly Hunter, Mauricio Kartun, Claudio Tolcachir eta Moses Pendelton) zein estatukoak (Andrés Lima, Alfredo Santol, Alex Rigola eta Mario Gas); orobat, akore ezagunak ikusi ahalko ditugu: Nuria Espert, Verónica Forqué,
Irene Escolar, Bárbara Lennie edo Israel Elejalde, besteren artean. Bertako sortzaile ugari ere igaroko dira nazioarteko jaialditik. Besteak beste, Oreka Tx, Kulunka, Pikor, Pez Limbo, Sleep Walk Collective, Teatro Paraiso eta beste hainbat izango dira Principal, Baratza, Felix Petite eta Ibañez de Matauko agertokietan. Izen handiko zuzendari eta aktoreen zerrenda ere luzea izango da: Claudio Tolcachir argentinarrak Tierra del Fuego aurkeztuko du Alicia Borrachero eta Tristan Ulloa aktoreekin, Andres Limak ustelkeria politikoaz arituko den El jurado lana aurkeztuko du eta Mario Gas zuzendariak ohiko duen Nuria Espert handia jarriko du taula gainean Wadji Mouawad antzerkigile ospetsuaren lanean. Lindsay Kempen mundu magikoaren sorkuntza berrien eta pieza klasikoen nahasketa eta Oreka Tx taldeak parte hartu duen Hybrid lan berria ere eskainiko dute.
publizitatea
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 17
Futuroscope presenta atracciones innovadoras, diferentes y atrevidas dónde vivirás aventuras palpitantes, sensaciones extremas, espectáculos en vivo fascinantes, viajes apasionantes. Situado en Poitiers, ofrece muy buen acceso en TGV desde Hendaya o en coche. Futuroscope, es un parque temático situado muy cerca de aquí, en Poitiers, Francia. Está muy bien comunicado con el tren de alta velocidad, desde Hendaya y también a pocas horas en coche. No es un parque de atracciones al uso, sino que a través de la tecnología, la imagen, la imaginación pretende que todos lo paséis en grande viviendo experiencias inolvidables. Actualmente, presenta atracciones innovadoras, diferentes, atrevidas y espectáculos en vivo fascinantes. Este año, que está a punto de terminar, Futuroscope ha presentado varias novedades: 1.- Una nueva atracción, “Ice Age: la experiencia 4D” en la que todos os pondréis en la piel de un troglodita antes de reuniros con los héroes de la famosa saga “La Edad de hielo”. Equipados con unas gafas vais a vivir junto a Scrat una aventura inolvidable, los efectos especiales de la sala y la vibración del suelo harán esta aventura mucho más intensa. 2.-Una nueva película “El mundo de lo invisible” producida por National Geographic Studios, os permitirá percibir un mundo desconocido a simple vista: todas las cosas que nos rodean pero que son demasiado pequeñas, demasiado rápidas o lentas y que el ojo humano no puede percibir las vais a poder sentir en primera persona. 3.- Si os apetece dar una vuelta por el fondo marino en 3D de las Bahamas y las islas Fidji, de la mano de Jean-Michel Cousteau, el “Explorarium” es vuestra atracción.
4.- En la “Ley del más fuerte” verás una definición de imagen nunca vista gracias a la tecnología 4k y además en la pantalla más grande de europa, como un edificio de seis pisos de altura. 5.- Para acabar un fantástico día no puedes dejar de ver el nue-
vo espectáculo nocturno “La Forge aux étoiles”, en el lago del parque, realizado por “Le Cirque du Soleil”. A parte de todas estas novedades no puedes dejar de subirte a los simuladores más increíbles, que han ganados dos premios mundiales, “la Máquina del
tiempo” con nuestros amigos los Rabbids y “Arhtur la aventura 4D”. Alrededor del parque hay hoteles desde una a cuatro estrellas, adecuados a todos los presupuestos y a sólo 10 minutos a pie del parque. El Hotel Futuroscope, pensado para los jóvenes, ya que tiene habitaciones de hasta 5 personas, tiene una pa-
sarela de acceso directo al parque. Este invierno ofertas especiales que podrás ver en nuestra web. Futuroscope ¡ni te imaginas lo que te espera! Más información: www.futuroscope.com Tfno.: 902 40 12 12 reservas@futuroscope.fr
18 | 2016urria | unibertsitateko aldizkaria
uniozio
Donostia Zinemaldia. Argazki Albuma
Sigourney Weaver
Hugh Grant
Richard Gere
Ethan Hawke
Jennifer Connelly eta Ewan McGregor
Javier Barden eta Jordi Molla
Shailene Woodley
Argazkiak: Alex Boyero
Isabelle Hupper
Oliver Stone
Joseph Gordons -Levitt
Aitana Sรกnchez-Gijรณn
Charlie Heaton
publizitatea
unibertsitateko aldizkaria | 2016urria | 19