371. zkia.
doakoa
2017ko urria
Laguntzen du
Ikasturte berria ofizialki irekita 2017-2018 Ikasturte berriaren hasiera irailaren lehen egunetan eman ohi da. Hala eta guztiz ere, unibertsitateek zenbait egun itxaron ohi dituzte irekiera ofizialak egiteko eta aurten ere hala izan da. Kasu
guztietan, bertako errektoreek irekiera-hitzaldiak eman ohi dituzte, hurrengo orrialdeetan jasotzen den bezala. Ikasleek kontuan izan ditzaten, beren adierazpenek isla dute urriko ale honetan.
Aurkibidea Uniagenda . . . . . . . . . . . . .2 Unibertsitatea . . . . . . . . . .3 + Trebakuntza . . . . . . . .11 Uniozio . . . . . . . . . . . . . . .18 Unigazte . . . . . . . . . . . . . .22
uniagenda
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
UNIBERTSITATEAK Donostia Donostia Leioa-Erandio Leioa-Erandio Gasteiz
Miramar Jauregia z/g Ignacio MªBarriola Eraik. Elhuyar Pza.1 Sarriena Auzoa, z/g Sarriena Auzoa, z/g Comandante Izarduy Kalea, 2
Gazte Informazioko Bulegoak (UPV/EHU) Gasteiz C/ Los Apraiz,1 - 1ªPlanta Leioa Apia Bidea - Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Behea
02
INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK
Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea.www.ehu.eus Uda Ikastaroak Gipuzkoako Campuseko Errektoreordetza Leioako Campusa (Zentralita) Sarbide Bulegoa. Bizkaiko Campusa Arabako Campuseko Errektoreordetza
2017urria
945 014 336 946 015100
943 219 511 943 018 141 946 012 000 946 015 555 945 014 444 oij.ar@ehu.eus oij.bi@ehu.eus
UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home
Nafarroako Unibertsitate Publikoa. www.unavarra.es Nafarroako Unibertsitate Publikoa
Iruña
Arrosadiako Campusa
948 169 000
UNED (Distantzia Heziketako Unibertsitate Nazionala). www.uned.es UNED Araba UNED Bizkaia UNED Gipuzkoa UNED Nafarroa UNED Nafarroa
Gasteiz Portugalete Bergara Iruña Tudela
Pedro Usua, 2 Ignacio Ellacuria Parkea, 2-3 Martin AguirreDeunaren Enparantza, 4 Sadar z/g Magallón, 8
945 244 200 944 936 533 943 769 033 948 243 250 948 821 535
Mondragon Unibertsitatea. www.mondragon.edu Mondragon Unibertsitatea
Arrasate
Larramendi, 4. 23 posta-kutxatila
943 794 700 / 943 712185
Deustuko Unibertsitatea. www.deusto.eus Bilboko Campusa Donostiako Campusa
Bilbo Donostia
Unibertsitate Etorbidea 24 Mundaiz Bidea, 50
944 139 000 943 326 600
Nafarroako Unibertsitatea. www.unav.es Nafarroako Unibertsitatea Ingenieri Eskola. TECNUM TECNUM - Miramon Goiko Egoitza Idazkaritza eta Administrazioko Goi Mailako Institutua - ISSA
Iruña Donostia Donostia Donostia
Campus Unibertsitarioa Manuel Lardizabal Pas., 13 Mikeletegi Pas., 48 Aldapeta, 49
948 425 600 943 219 877 943 219 877 943 467 144
LANBIDE HEZIKETA Ikaslan. Lanbide Heziketako Ikastegi Publikoen Elkartea Hetel Heziketa Tekniko Elkartea
www.ikaslan.net
www.hetel.org
ENPRESA ETA BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK Saiolan Garaia Berrikuntzako Interesgunea Cedemi BIC Gipuzkoa Berrilan BIC Bizkaia BIC Bizkaia Ezkerraldea BIC Araba CEI Busturialdea CEIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BEAZ, P.S.A. INNOBASQUE CEIN
Arrasate Arrasate Barakaldo Donostia Derio Barakaldo Miñano Gernika-Lumo Miñano Goien Bilbo Bilbo Bilbo Zamudio Noain
Goiru Kalea, 1 Uribarri Etorbidea, 3. 79 P.K. Altos Hornos de Bizkaia Hiribidea, 33 Mikeletegi Paselekua, 83 Astondo Bidea, Edificio, 612 Avenida Altos Hornos de Vizcaya, 33 Calle Albert Einstein,15 Txalaparta Poligono, 32 Arabako Parke Teknologikoa, CEIA Eraik. María Díaz Haroko Kalea, 3 Urkixo Zumarkalea, 36 Sabino Arana Etorbidea, 8 C/ Laida Bidea, 203 Mocholí Kalea
C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com Lege Gordailua: BI-338-93 ISSN: 2530-2132
943 712 072 943 719 181 944 184 100 943 000 999 944 030 606 944 184 100 945 298 282 946 256 809 945 298 282 944 052 660 944 037 000 944 395 622 944 209 488 848 426 000
Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa. Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 Iruña. Tel: 948 425 634. E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa. 31013 Ansoain. Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa, z/g. 01192 Arkaute (Araba). Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 Bilbao. Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka. EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D. 20006 Donostia Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.
EKINTZA HONEK EUSKO JAURLARITZAKO KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILEKO LAGUNTZA JASO DU
KOORDINATZAILEAK: Asun Calviño eta Jon Lasa. LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Nissma De Benito eta Irene Urizar. DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria. ARGAZKIAK: Irene Urizar eta Cristina Domínguez. PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/Nafarroa: 629 229 185 Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.
LAGUNTZAILEAK
EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU
unibertsitatea
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017urria
03
Nekane Balluerka: “Hezkuntza publikoak eskubideak eta betebeharrak dakartza” UPV-EHUk 2017/2018 ikasturtearen hasierako ekitaldia egin zuen Nekane Balluerka errektorearen hitzaldi batekin Unibertsitateko Aldizkaria
Universidad del País Vasco-Euskal Herriko Unibertsitateak 2017/2018 ikasturtearen hasierako ekitaldia egin zuen irailaren 14an, osteguna, Gipuzkoako Campuseko Barriola zentroan. Ekitaldian izan ziren, besteak beste, Eusko Jaurlaritzako lehendakari, Iñigo Urkullu; Eusko Legebiltzarreko lehendakari, Bakartxo Tejeria; Gipuzkoako ahaldun nagusi, Markel Olano; Gipuzkoako Batzar Nagusietako lehendakari, Eider Mendoza; Donostiako alkate, Eneko Goia; Eusko Jaurlaritzako lau sailburu (Iñaki Arriola, Jon Darpón, Cristina Uriarte eta María Jesús San José); EAEko Justizia Auzitegi Nagusiko lehendakari, Juan Luis Ibarra, eta EAEko fiskal nagusi, Carmen Adán. UPV/EHUko kideen eta euskal gizartearen ordezkaritza zabala ere izan zen zeremonian, eta Deusto eta Mondragon unibertsitateetako
eta Nafarroako Unibertsitate Publikoko errektoreak. Pedro Iriondo idazkari nagusiaren hitzen ondotik -zeinak 2016-17 ikasturtearen memoria irakurri baitzuen-, Jasone Cenoz UPV/EHUko Ikerkun-tza eta Diagnosi Metodoak saileko katedradunak hasierako hitzaldia egin zuen: Hezkuntza eleaniztuna ikertuz: irazkia eta bilbea. Cenoz irakasleak hirugarren hizkuntza bat ikasteko elebitasunak duen eragin positiboa nabarmendu zuen bere hitzaldian.
"Unibertsitate baten proiektuak gizarte osoaren konpromisoa eskatzen du" Nekane Balluerka errektoreak, bere hitzaldian, UPV/EHUk ikasturte honetan dituen desafio handiak na-
barmendu zituen, eta agintaldi honetako lehentasunak zerrendatu: ikerketa, prestakuntza duala, nazioartekotzea eta euskalduntzea. “Unibertsitateko irakaskuntzaren benetako helburua”, adierazi zuen errektoreak, “ez da bakarrik etorkizunerako profesional onak prestatzea; horrekin batera,helburuak izan behar du ere ikasgeletatik irtengo diren herritarrak arduratsuak izatea, zer eskubide eta betebehar dituzten jakitea”. Hezkuntza publikoaren alde egin zuen alegatuan, hezkuntza horrek dakartzan eskubideak ez ezik, honako hau ere azpimarratu nahi izan zuen: alegia, zer-nolako exijentzia maila duen, sistema publikoan ari diren pertsona guztientzat, herritarrek irakaskuntza eskaini edo jasotzeko jartzen dituzten baliabideak erabiltzeak: “erdipurdiko helburuetarako nolabaiteko aitzakia izatetik urrun, hezkuntza publikoak behartu behar gaitu etengabeko ahalegin pertsonala egitera, gure erakundea-
UPV/EHUko ikasturte berriko irekiera ofizialaren ekitaldia.
ren eta baliabideen izaera publikoak behartu egiten baikaitu gure jardueraren kalitatearekin dugun konpromisoa biderkatzera”. Balluerkak erantzunkidetasunaren garrantzia ere nabarmendu nahi izan zuen: “Unibertsitate baten proiektuak, are gehiago publikoa bada, unibertsitate horretan diharduten pertsona guztien konpromisoa eskatzen du, baita instituzio publiko eta gizarte, enpresa
eta kultura erakundeen konpromisoa ere. Azken batean, gizarte osoaren konpromisoa eskatzen du, unibertsitatearen aldeko apustua egingo duena. Unibertsitateak, bere aldetik, kontuak eman behar dizkio gizarteari”. Bestalde, Iñigo Urkullu lehendakariak inauguratutzat eman zuen UPV/EHUko ikasturte berria, zeinean 32.500 ikaslek graduko ikasketak egingo dituzten.
04
2017urria
unibertsitatea
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
Bekak urritasuna duten ikasleentzat MUn Lantegi Batuak Fundazioarekin batera, Mondragon Unibertsitateak beka berri batzuk sustatu ditu egoera horretan dauden ikasleak kontutan hartuta Unibertsitateko Aldizkaria
Mondragon Unibertsitateak eta Lantegi Batuak Fundazioak urritasuna duten unibertsitate horretako ikasleei zuzendutako lehenengo beka-deialdia sustatu dute. Tituludun berriei, graduondo edo masterren bat egiten ari direnei edo 2016-2017 ikasturtean bukatu dutenei zuzenduta daude. Beka horien helburua urritasuna duten ikasle eta tituludunen lanaukerak areagotzea da. Horrela, urritasunaren ondorioz lan munduan murgiltzeko zailtasun handiagoak eduki ditzaketen pertsonek beren enplegagarritasuna hobetuko dute.
Beka horrek 6 hilabeteko praktikaldia egiteko aukera emango du, ordainduta eta lanaldi osoz (2018ko otsailaren 1etik uztailaren 30era), Lantegi Batuak-en. Hainbat zerbitzu-motarekin (inklusioa, pertsonak, berrikuntza, dibertsifikazioa, kudeaketa edo
Iñigo Urkullu buru zela, Mondragon Unibertsitateak modu ofizialean ireki zuen 2017-2018 ikasturte berria Unibertsitateko Aldizkaria
MUk urritasuna duten ikasleentzat zuzenduriko bekak sustatuko ditu.
Bekak 6 hilabeteko praktikaldia eskaintzen du, ordainduta eta lanaldi osoz, Lantegi Batuak-en.
MUk ikasturte berria ireki du
marketina), edo jarduera-sektorerekin lotutakoak izan daitezke (industria, automozioa, elektronika, logistika, ekipamendu elektrikoa, zerbitzuak, dokumentuen kudeaketa, turismoa, ostalaritza, eta abar). Gainera, leku desberdinetan egingo dira; 22 zentroetakoren batean edo Bizkaiko zerbitzusare zabalean. Eskaerak jasotzeko epea urriaren 2an hasi zen eta azaroaren 17ra arte luzatuko da, eta Mondragon Unibertsitateko Errektoretzan entregatu beharko dira. Lantegi Batuak Lantegi Batuak irabazi asmorik gabeko erakunde pribatua da eta
urritasuna duten pertsonentzako lan aukerak sortzen ditu. Gorabidek, adimen-urritasuna duten pertsonen alde lan egiten duen Bizkaiko erakundeak, sortutakoa da. 3.000 pertsonak baino gehiagok egiten dute lan; horietatik 2.700ek urritasunen bat dute. Lantegi Batuak-ek 30 urtetik gorako ibilbidea egin du dagoeneko, eta gizartea eraldatzeko tresna garrantzitsu bihurtu da. Urritasuna duten pertsonen laneratze eta gizarteratzea lortzeko, ekintzailetza eta berrikuntza ditu ardatz, beren lan arloko parte-hartzearen bidez. Mondragon Unibertsitateari dagokionez, erabilgarritasun publi-
koko unibertsitate kooperatiba bat da, bokazio soziala duena eta irabazi asmorik gabea. Helburu nagusia gizartearen eraldaketa da, pertsonen prestakuntzaren eta ezagutzaren sorkuntza eta zabalkundearen bidez. Urtean 4.689 ikasle aritzen dira gradu zein masterretan, eta 8.000 profesionalek egiten dute lan. Ingeniaritzak, enpresen kudeaketa, hezkuntza, ikus-entzunezko komunikazioa, ekintzailetza, gastronomia eta kooperatibismoa dira lantzen diren arloak. Arlo horietan ikerketak ere burutzen ditu unibertsitateak, enpresa eta erakundeekin elkarlanean, ezagutza zabaltzeko xedez.
Eusko Jaurlaritzako lehendakari Iñigo Urkullu eta Mondragon Unibertsitateko errektore Vicente Atxa buru zirela, unibertsitatearen 2017-2018 ikasturte akademikoa irekitzeko ekitaldi ofiziala egin zen irailaren 11n, astelehena. Ekitaldia Eskoriatzako (Dorleta, z./g.) Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean izan zen. 2016-2017 ikasturte akademikoaren memoria aurkeztu ondoren, HUEZIko irakasle eta ikertzaile Eugenio Astigarragak eman zuen irekitze-ikasgaia, honako hitzaldi honekin: “Irakasle analogikoa gizarte digitalean”. Ondoren, Vicente Atxa errektoreak parte hartu zuen, eta, azkenik, lehendakariak itxi zuen ekitaldia. Aipagarria da ere ekitaldi ofiziala hasi baino lehen aurresku eta ongietorri bat egin zirela eta Iñigo Urkullu lehendakariaren hitzen ondoren, hau da irekiera ofiziala egin eta gero, musika emanaldi bat ikusteko aukera izan zutela aukera izan zutela bertaratutakoek.
unibertsitatea
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017urria
05
Ongietorria ikasturte berriari Deustuan Vicente Vide irakasleak eta José María Guibert errektoreak hitzaldi bana eman zuten Unibertsitateko Aldizkaria
Deustuko Unibertsitateak irailaren 27an, asteazkena, eman zion hasiera 2017-2018 ikasturteari. Ekitaldiari idazkari nagusiak eman zion hasiera 2016-2017 ikasturteko memoriaren irakurketarekin; eta, amaitzeko, “Erlijioak eta espiritualtasuna kultura ugariko hirian” irekierahitzaldia eskaini zuen Teologia Fakultateko katedradun Vicente Videk. Vide irakaslearen hitzetan, hiri gero eta globalizatuago eta kultura anitzekoagoetan, erakunde erlijiosoek gizarte postsekularizatua onartu behar dute, jakinik gizarte horretan aniztasun soziokulturala dela ordenamendu sozial eta juridikoaren iturria eta ordenamendu hori ez dagoela ezinbestean mundu-ikuskera bakarrari loturik. Eta erakunde soziopolitikoek ere aintzat hartu behar dute kultura aniztasuna, hiriko askotariko balioei tratamendu egokia eta errespetuzkoa eskaintzeko. Azaldu zuenez, hiri sekularra ez da dimentsio erlijiosoaren ezinbesteko galtokia, egungo gizarte eta kultur baldintzetara berregokitzeko esparrua baino. Eta horregatik, beharrezkoa dugu erlijioa berreratzea: transzendentzia eta zentzu nahi iraunkorrak, alde batetik, eta salbamen erlijiosoa eskaintzen duten erakundeen ekarpenak, bestetik, bat etor daitezen. Errektorearen hitzak José María Guibert errektoreak unibertsitate erakundeen funtziorik
nagusienen inguruko hausnarketari eskaini zizkion hitzak, irakasikaskuntzari, hain zuzen. Horren inguruan, adierazi zuen gero eta ohikoagoa dela unibertsitateek bere paper eta gizarte funtzioaren inguruan galdetzea, baita ekartzen duten balio erantsiaren inguruan ere. Are gehiago, batzuek zalantzan jartzen dute, gaur egun, ikasleak hezten ari ote diren dagoeneko ez dauden lanpostuetarako. Gainera, azpimarratu zuen enpresetan gero eta gutxiago begiratzen dietela unibertsitateko graduetako nota edo kalifikazioei; bai, ordea, gaitasun kognitibo eta jokabidezkoen baturari. Hori dela eta, garrantzi handikoa da unibertsitateek gaitasun horien inguruko prestakuntza ematea: pentsamendu logikoa, arazoen sustraia ulertzeko gaitasuna, kontzeptu berriak ulertu eta arin norbereganatzekoa, automotibazioa, lan egiteko era profesionala eta lanean konfiantza sortzeko eta etikaz jokatzeko gaitasuna, besteak beste. Pentsatzen irakastea Baina, berariazko gaitasun eta trebetasun horiekin batera, Guibert errektoreak pentsatzen du ikasleei pentsatzen ere irakatsi behar dietela unibertsitateek. “Gehiago eta hobeto pentsatzeak izan behar du unibertsitatearen erakusgarri eta, Deustuko Unibertsitateari gagozkiola, 'pentsamendu kritikoa' izaten irakastea izan behar da helburua”. Pentsamendu hori, unibertsitatearen kasuan, ezinbestekoa dugu lan-
Deustuko Unibertsitateak dagoeneko hasi du 2017-2018 ikasturte berria.
postuetan; izan ere, arazoak pausatuta hausnartzeko gaitasuna esan nahi du, gertakariak argudioz ondo hornituta epaitzeko trebetasuna, idatzizko lan onak, luzeak eta arrazoituak egiteko.
Guibert: "Unibertsitateek era kritikoan pentsatzen irakatsi behar diete ikasleei" Errektorearen aburuz, ikasleei era kritikoan pentsatzeko prestakuntza emateak esan nahi du akademikoek gehiago lagun egin behar dietela ikasleei, “critical thinking” edo “smart thinking” esaten zaionari
denbora eskainiz. Eginkizun zaila izaten da sarritan, baina landu beharrekoa, unibertsitateetan argitalpen zientifikoak aintzat hartzen baitzaizkie, batez ere, irakasleei. Dena dela, José María Guibertek argi esan zuen unibertsitateak ez direla pertsona enplegagarriak, enpresetan ahalik eta hoberen egokituko direnak ekoizteko zentroak soil-soilik. “Goi mailako hezkuntza hori guztia baino askoz gehiago da eta horren erakusgarri dira argitalpenak”. Puntu horretan, Etika Aplikatuko Zentroko argitalpen bat aipatu du errektoreak, ETAk enpresaburuei eta zuzendariei egiten zien estortsioa aztertzen duena; baita Giza Eskubideen Institutuak Eusko Jaurlaritzarentzat egin duen beste bat ere, presoak urruntzeko politikak euren senideengan izan duen eragina jorratzen duena, eta
azken atalean ondorioak eta gomendioak ematen dituena. Deustuak, unibertsitate mailako erakunde moduan, gure gizarteak dituen erronka nagusietako batzuei, bake, bizikidetza eta adiskidetze beharrari, hain zuzen, egiten dien ekarpenaren bi adibide baino ez dira ikerlan horiek. Izan ere, errektorearen hitzetan, “gizarteari egiten zaizkion ekarpen horiek ematen diete benetako zentzua eta esanahia unibertsitateko ikerketari, gizarte moduan ditugun erronka handiei erantzuten laguntzen baitute. Errealitatea, diziplina bakoitzeko metodo zientifikoak erabiliz aztertzea eta, hala, gizarteak dituen arazoei zorroztasunez eta zehaztasunez erantzutea da unibertsitatearen egitekoetariko bat; baita gizarte hoberantz aurrera egiteko konpromisoaren erakusgarri argia ere bai”.
06
2017urria
unibertsitatea
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
Ehun jarduera NUPen 30. urteurrena ospatzeko Nafarroako Unibertsitate Publikoak bere 30. urteurrena ospatu du herritar guztiei zuzenduriko 100 ekitaldirekin Unibertsitateko Aldizkaria
Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) bere 30. urteurrena ospatu berri du gizarteari irekitako ekitaldi-programa batekin. Jarduerak urriaren 2tik 6ra bitartean egin ziren, eta Foru Komunitatearen garapenarekin lotutako bost gairi buruzko ikuspegia eskaini zuten. Erakusketa bat, saio zientifikoak, erakustaldiak eta dibulgazio hitzaldiak Kondestablearen jauregian, sarbide irekiko eskolak Iruñeko Arrosaldiko eta Tuterako Campuseko Ikasgelategian eta kaleko jolas jarduerak zeuden programaren barruan, eta unibertsitateko komunitateko kideen ekarpenarekin egin ziren. Bestalde, hiru hamarkada hauetako argazki oroitzapenekin eta bideografikoekin ari dira www.upna.es webgunea elikatzen. Horretaz gainera, badago kontu bat Instagram sare sozialean ikasle ohiek bere irudiak parteka ditzaten eta Twitterren #MomenticoUPNA etiketarekin bere bizipenak berri ditzaten. Jarduerak bost gairen inguruan antolatu ziren eta egun bakoitzean gai bat garatu zen. Hauek izan ziren gaiak: Historia, ondarea, kultura eta komunikazioa (astelehena, urriak 2); Osasun publikoa XXI. mendean (asteartea, urriak 3); Elikatze katea (asteazkena, urriak 4); Industria 4.0. Automozioa (osteguna, urriak 5); eta Energia garbi iraunkorra (ostirala, urriak 5). Gai hauek bat zetozen Nafarroako Espezializazio Adimendunaren Estrategiako zenbait arlorekin. Estrategia Europako Batasunak
diseinatutako tresna bat da, eskualde baten garapen ekonomikoa bultzatzeko baliabide publiko eta pribatuak metatuz, beste lurralde batzuetatik lehiakortasunaren ikuspegitik bereizten duten sektore edo arloetan. Gai horietako bakoitzean NUPek bere ikuspegia eskaini zuen ikuspuntu desberdinetatik . Iruñeko Udalak ekarpena egin zion programari Kondestablearen jauregia utzita. Jauregia Kale Nagusian dago eta eraikin horretan egin ziren jarduerak. Hala, bost egunetan “Zabalik” erakusketa bisitatzeko aukera egon zen. Erakusketak, proposamen kronologiko batetik harago, nabarmendu nahi zuen NUPeko ikerketaren emaitzak herritarren eguneroko bizitzan daudela, sarri herritarrak horren jakitun izan gabe.
35.000tik gora tituludunek jaso dute prestakuntza NUPen urte hauetan
Denei zuzenduta Ikastetxeei eta edonori zuzenduta daude, halaber, “Erakustaldia” izeneko ekitaldiak. Kondestablean egin ziren esperimentu eta jarduera parte-hartzaileak ziren, jolas ikuspegi bat zutenak, eta haien helburua zen ikerketa jarduerarekiko jakin-mina piztea. Esaterako, bertako sagar eta mahats barieta-
Óscar Pau eta María José Cabrera, NUko delegatu eta delegatuorde berriak Instituzioko fakultate eta eskoletako ordezkariek aukeratu dituzte Unibertsitateko Aldizkaria
Joaquín Romero, Alfonso Carlosena NUPeko errektorea eta Inés Olaizaola 30. urteurrenaren programa aurkezten.
teen dastaketa egin zen, osasun gaien lantegiak, intsektuekin egindako elikagaien erakusketa bat, ariketa fisikoko test bat, elektronika eta robotikako erakustaldiak, ardo dastaketa bat eta ekonomiako jokoak, besteak beste. Dibulgazioa zen, halaber, “Etikari, Humanismoari eta Zientziari buruzko Elkarrizketak” hitzaldi-zikloaren xedea. Zenbait adituk eguneroko gaiarekin lotutako gai berriak aztertu zituzten. Gonbidatuen artean, Andoni Luis Aduriz sukaldaria eta Iñaki Gabilondo kazetaria. Bestetik, Iruñeko Arrosaldiko Campusean “Gela Irekia” garatu zen. Aukera egon zen Unibertsitate bateko eskola batera joateko ematen diren egiazko irakasgaiekin, irakasleekin, gaztelaniaz, euskaraz edo ingelesez. Batez ere Batxilergoko, LHko eta DBHko bigarren zikloko ikasleei zuzenduta zegoen, baina ikasle ohiek eta beste edonork ere bazuten parte hartzeko aukera. NUPeko irakas-
gaietako batzuk nola ematen diren jakinaraztea zen xedea. NUPeko ikasgeletan 35.000tik gora tituludunek jaso dute prestakuntza urte hauetan guztietan. Bestelakoak Programaren barruan zeuden, halaber, jolas jarduerak eta herritarrei zuzendutakoak arratsaldegaueko orduetan. Bazeuden kalekoak, hala nola koreografia bat Iruñeko Kale Nagusian Nafarroa osoko haurren eskutik, Irakasletzako ikasleek zuzenduta, Eskola Normalaren sorreraren 186. urteurrena ospatzeko. Burgoen plazan eta Zentral tabernan ere egin zen “Zona Ocio 30” izenekoa, NUPeko ikasleei eta edonori zuzendua, musika, antzerkiak edo “nazioarteko juevintxo” batekin. Jarduera instituzionalek ere bere lekua izan zuten: NUPeko aurreko errektoreen topaketa bat; herri bazkari bat unibertsitateko komunitateko kideentzat; eta Unibertsitate Enpleguko X. Topaketa.
Óscar Pau eta María José Cabrera Nafarroako Unibertsitateko delegatu eta delegatuorde hautatu dira, hurrenez hurren. Bozketan zentro akademikoko 15 fakultate eta eskoletako ordezkariek parte hartu zuten. Óscar Pau katalana da eta Zuzenbide eta Filosofiako 4º ikasten du. Kargu berriaz jabetzean, nabarmendu zuen lan egingo duten hiru pilare nagusiak izango direla ikasleen arteko komunikazioaren hobetzea, hauek esperientzia unibertsitario bizi bat izatea eta delegatuen irudia nabarmen izan dadila ikaskideen artean. Zentzu honetan, gogoratu zuen garrantzitsua dela ordezkariek ikasleak motibatzea esperientzia unibertsitario oso eta unibertsal bat bizitzera, izan dezatela “pisu nabarmen bat ikasleak ikasgeletatik ateratzeko”. Bere aldetik, María José Cabrera delegatuorde bezala aukeratua izan da. Ekuadorrekoa da eta Ingeniaritzako 3º ikasten du diseinu industrialean eta produktuen garapenean Donostiako campusean.
publizitatea
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017urria
07
08
2017urria
unibertsitatea
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
Ideia politikoak, diskriminatuenak UPV-EHUko irakasleek parte hartzen duten nazioarteko ikerketa berri baten arabera, pertsonek konfiantza handiagoa izan ohi dute ideologia bereko pertsonekin, bestelako ideiak dituztenekin baino gatutako diruaren zati bat itzuliko diola B-k. Azterketa horretan, egileek egiaztatu zuten parte hartzaileak gutxiago fidatzen zirela (diru gutxiago bidaltzen zieten) beste ideologia bat zutenekin (demokratak edo errepublikanoak), ideologia berekoekin baino. Horrenbestez, jokoan ikusi zen banaketa alderdikoiak eragin nabarmena zeukala konfiantzan, baina ez zen sumatu bestelako arraza jatorri bat zuten pertsonak elkarrekin aritzeak era berean eragiten zionik konfiantzari. Hortik ondorioztatu zuten ideologikoki aurkakoak diren pertsonenganako gorrotoa handiagoa dela beste arraza bateko pertsonenganakoa baino.
Alderdi politikoen aldeko joerak eragindako diskriminazioa oso handia da.
Unibertsitateko Aldizkaria
Beste estereotipo batzuk pixkanaka-pixkanaka atzean uzten diren heinean, ideia politikoak pertsonen artean konfiantza edo mesfidantza sortzeko arrazoi gero eta handiagoa dira. Ondorio hori atera dute, besteak beste, duela gutxi European Journal of Political Research aldizkari ospetsuan argitaratutako artikulu batean (“The tie that divides: Cross-national evidence of the primacy of partyism”). Artikuluko ikertzaile nagusia Darmouth Collegeko Sean Westwood da, eta gainerako egileen artean
daude Standfordeko eta Antwerpeko unibertsitateetako eta Berlin Social Science Centerreko ikertzaileak, baita UPV/EHUko Rarael Leonisio eta Luis Miller irakasleak ere.
Euskadin oso txikia da irizpide etnikoan oinarritutako diskriminazioa
Artikuluak abiapuntutzat hartzen ditu Estatu Batuetan “kon-
fiantzazko jokoa” delakoa erabiliz egindako azterketa esperimentalak. Konfiantzazko joko horretan bi jokalarik parte hartzen dute: A jokalariak 10 dolar ditu, eta erabaki behar du 10 dolar horietatik zenbat bidaliko dizkion B jokalariari. Bidaltzen duen zenbateko oro hirukoiztu egingo zaio B-ri. B jokalariak, azkenik, erabaki behar du zenbat diru itzuliko dion A-ri. Horrela, A-k zenbat diru bidaltzen duen kontuan hartuta ikusiko litzateke zenbateko konfiantza daukan A-k B-rengan; hau da, diru horrek erakutsiko luke A-k zenbateraino uste duen entre-
Ezkerra-eskuina eta nazionalista-konstituzionalista ardatzetako batean gertu egoteak arindu egiten du joera alderdikoaren ondorio negatiboa
Estatu Batuak abiapuntu Estatu Batuetako gizartean egindako azterlan horren ondoren, orain aurkeztutako lan honekin esperimentu hori bera probatu nahi izan da Estatu Batuetakoaz bestelako sistema politikoak dituzten hiru gizartetan: Erresuma Batuan, Belgikan eta Euskadin, ideologiaren arabera-
ko emaitzak beste parametro batzuen araberako emaitzekin konparatuta: erlijioa, Erresuma Batuaren kasuan; eskualdea, Belgikaren kasuan; eta jatorria (bertako arbasoak edo kanpokoak), Euskadiren kasuan. Azterturiko beste lurraldeetan bezala, egiaztatu da Euskadin oso txikia dela irizpide etnikoan oinarritutako diskriminazioa, alderdi politikoen aldeko joerak eragindakoa baino askoz txikiagoa. Era berean, ezkerra-eskuina eta nazionalista-konstituzionalista parametro bikoitza kontuan hartuta, egiaztatu da bi ardatzetako batean gertu egoteak arindu egiten duela joera alderdikoaren ondorio negatiboa. Orduan, diskriminazio alderdikoia zergatik ari da oraindik ere areagotzen, bestelako diskriminazioak gutxitzen ari badira? Rafael Leonisioren eta Luis Millerren iritziz, “bestelako diskriminazioen kontra arau sozialak daude, baina diskriminazio alderdikoiaren kontra ez. Hala, arau sozialek zigor gogorrak ezartzen dituzte arrazan edo generoan oinarritutako diskriminazioaren aurka, baina ez da presio bera egiten diskriminazio alderdikoiaren kasuan. Espainiako eta gure inguruko beste herrialde batzuetako eztabaida eta solasaldi politikoek egunero erakusten diguten moduan, gure ideia politiko berberak ez dituztenenganako areriotasuna eta aurreiritziak erabat onartuta daude gizartean, eta ez gara ia lotsagorritu ere egiten aurreiritzion ondorioz. Izan ere, alderdietako lider gehienen erretorika ikusita, badirudi guztiz onargarria dela aurkari politikoak mespretxatzea”.
publizitatea
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017urria
09
10
2017urria
unibertsitatea
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
UNED Iruñeak ikasturte akademiko berria inauguratu du bere ikasleei diplomak emanik eta Kriminologiako Gradua ezarrita 250 pertsona baino gehiago bertaratu ziren ekitaldira, non Ibon Hualde irakasleak "Kaudimengabeziako Zuzenbide berriaren garapena Espainian” hitzaldia eskaini zuen kertu zion UNED Iruñeari bere lan garrantzitsua pertsonen hezkuntzan, kasu askotan beren ikasketak lan-bizitzarekin partekatzen dutenak,eta esan zuen UNEDek giza-aktibo handi bat suposatzen duela Nafarroarentzat. Halaber, Hezkuntza Saileko konpromisoa erakutsi zuen Iruñeako Zentrora bideratutako aurrekontua handitzeko. UNEDeko inaugurazioa eta Nafarroako Gobernua
Unibertsitateko Aldizkaria
UNED Iruñea Zentroak urriaren 9an 2017-2018 ikasturte berriaren Irekitze Ekitaldi Akademikoa egin zuen, zeinera 250 pertsona joan ziren, agintari, irakasle, ikasle eta senideen artean. Ekitaldiaren buru izan ziren Rubén Sebastián Gómez Palomo, UNEDeko Kanpoko Zentroetako eta Nazioarteko Harremanetako Errektoreorde atxikia, eta Nekane Oroz Bretón, Unibertsitateetako eta Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Saileko Baliabide Hezitzaileetako zuzendari orokorra. Ekitaldian zehar, Covadonga Romero Blázquez UNED Iruñeako Idazkari Orokorrak 2016-2017 ikasturteko oroitidazkia irakurri zuen, ikasturte bat non 106 irakasle izan ziren eta 4.200 ikasle baino gehiago. Ibon Hualde irakaslea, UNED Iruñeako Zuzenbide Saileko irakaslea, irekitze-hitzaldia emate-
ko arduraduna izan zen "Kaudimengabeziako Zuzenbide berriaren garapena Espainian” izenburupean. UNED Iruñeako Zuzendari Carmen Jusuék adierazi zuen bere hitzaldian UNEDen berrikuntzak eratzen direla “aukera bat bezala irakaskuntzaren kalitatea hobetzeko eta desafio bat bezala gizarte nafarrak zentro unibertsitario honetaz egiten dituen eskaerei erantzuna emateko: berrikuntza teknologikoak ikaslea zuzenean Zentroan ematen diren klasera joan ahal izan dadin bere etxetik, baina baita berrikuntza hezitzaileak ere, izan ere urte honetan gehitzen dugu Zentro honetan ilusioa egiten digun berrikuntza bat, alegia Kriminologia Graduko bi lehen ikasturteak”.
Ohorezko Intsignia jaso zuen Patxi Tapiz Arrondo irakasleak, Matematikak Saileko irakasleak. Irekitze ekitaldian zehar, diplomak eman zitzaizkion 20162017 ikasturtean UNED Iruñean beren titulazioak amaitu zituzten 100 ikasleren ordezkaritza bati.
Ekitaldiko une hunkigarrienaren protagonista Carmen Sagone Ibáñez izan zen, UNED Iruñeako 87 urteko ikaslea, Artearen Historian graduatu zela. Nekane Oroz Bretón Unibertsitateetako eta Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Saileko Baliabide Hezitzaileetako Zuzendari Orokorrak es-
Rubén Sebastián Gómez Palomo UNEDeko Kanpoko Zentroetako eta Nazioarteko Harremanetako Errektoreorde atxikiak ikasle graduatuak zoriondu zituen eta onartu zuen “egiten duten esfortzu handia lana eta ikasketak bateratzean". Errektoreordeak ofizialki inauguratu zuen 201-2018ko ikasturte berria UNED Iruñeako Zentroan. Ekitaldi Akademikoa bukatu zen Vivace Hari Laukotea musika-taldearen emanaldiarekin.
Zentroko irakasle bati eta ikasle titulatue omenaldia UNED Iruñean bere 20 urtetako dedikazioarengatik, ekitaldian
Graduen eta sarbide-ikastaroen matrikula, urriaren 20ra arte, eta Ingelesarena, azaroaren 8ra arte 2017-2018 IKASTURTEKO MATRIKULA-EPEAK Unibertsitateko Aldizkaria
UNED Iruñea Zentroak irekita mantentzen ditu urriaren 20ra arte graduetako eta 25 eta 45 urte baino gehiagoko ikasleentzako sarbideikastaroetarako matrikula-epeak. Bestetik, Ingeleseko irakaskuntzako matrikulak bere sei mailetan (A1, A2, B1, B2, C1 eta C2) azaroaren
7ra arte irekita jarraituko du. UNED Senior programaren lehen seihilekoaren matrikulaepea itxita dago eta bigarren seihilekokoa urtarrilean irekiko da. Graduetarako, sarbide-ikastaroetako eta Ingeleseko matrikula on line egiten da www.uned.es webgunean eta UNED Iruñeatik laguntza ematen zaie hori behar duten ikasleei.
GRADUAK ETA 25 ETA 45 URTE BAINO GEHIAGOKO SARBIDE IKASTAROAK Matrikula interneten www.uned.es-en urriak 20 arte Matrikula laguntzarekin UNED Iruñea Zentroan, urriak 20 arte CUID INGELESA Azaroak 7 arte
+ Trebakuntza
2017 URRIA
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
01
TomĂĄs Mateo, Siemens Gamesako Giza Baliabideetako Zuzendaria Hego Europa eta Afrikako Erregioetarako
"Enpresok teknologia berriekin harremana duten profesionalak behar ditugu" Unibertsitateko Aldizkaria
Zein dira, gaur egun, lanposturik eskainienak Siemens Gamesan? Zein uste duzu izango direla etorkizunean? Energia eolikoan jarduten duen enpresa bat gara, bereziki teknologikoa eta industriala, eta horregatik profil teknikoak nabarmentzen dira gure I+G+B (Ikerketa+Garapena+Berrikuntza) ekintzarengatik, alegia, lan industrialak eta parke eolikoen eraikuntza eta mantentzea, besteak beste; eta gehienbat ingeniari eta teknikari elektriko, mekaniko eta aeronautikoen bezalako profilak nagusitzen dira, besteak beste. Euskarri-unitateetara bideratutako ohiko profilak ere baditugu gure eskualdeetan, hala nola Kudeaketaren Kontrola, Giza Baliabideak, Legala... Ekonomialariei, abokatuei eta abarri buruz ari gara. Konpetentziei profilari dagokionez, gure balio korporatiboei erantzuten dituzten pertsonak aintzat hartzen ditugu: taldeko lana, berrikuntza, bikaintasuna, errespetua eta iraunkortasuna, baina beti ere segurtasuna eta lan-osasuna lehentasun bezala izanik gure profesionalen kudeaketan. Siemens Gamesak presentzia dauka 90 herrialde baino gehiagotan eta kultura anitzeko ingurune batean lan egiteko gaitasuna duten profesionalak behar ditu. Esan ohi den bezala, Siemens Gamesa bezalako konpainia batean “global pentsatu behar da eta lokal pentsatu" (think global, act local). Testuinguru sozial, ekonomiko eta politikoak, bizi ari garen iraultza teknologikoarekin batera, eskatzen ditugun profilak aldatu dituzte.
Egoera ekonomikoak enpresei beren kudeatzeko modua aldatzea eraman diete moldaketarako ahalmen handia duten profesionalak bilatuz, gure DNAn sartu behar dugun gaitasun bat aldaketa jarraietara ikusgai baikaude. Nazioarteko ingurunetan lan egiteko gaitasuna duten profesionalak balioesten ditugu, emaitzetara bideratuak, saiatuak, apalak eta nazioarteko mugikortasun handia izanik. Zer gomendatuko zenieke gaur egun beren karrera profesionala noruntz bideratzea ez dakiten gazte horiei? Enpresok teknologia berriekin harremana duten profilak behar ditugu, ez bakarrik programaziora erlazionatuak ingurune digitaletan, baizik eta industria teknologikoan, automatizazioa, I+G+B eta Robotika bezala. Sektore teknologikoan aldaketa teknologiko jarraituetara moldatzen diren trebetasun eta presta-
kuntza berriak behar ditugu. Adibidez, automozioaren industrian ibilgailu baten fabrikazioaren alde elektrikoak ez ziren duela 30 urte ekoipen-kostuaren % 10era iristen eta gaur egun % 30 baino gehiago da eta igotzen joango da. Jakina, trebetasun berri hauek hizkuntzen maila altu batekin joan dira lagunduta, nazioarteko esperientziaren bat izan eta ez ahaztu trebetasun pertsonalen garapen eta hobetzeak giltzarri direla azken erabakian enpresan profesional berri bat sartzeko. Nola ikusten duzu lan-merkatua gaur egun? Nola iragartzen duzu etorkizunerako? Zaila da lan-merkatua aurreikustea, baina adierazi dudanez, eremu nazional eta nazioartekoan profil teknikoek aukera gehiago izango dituzte. Europar Batasunaren barne eta Latinoamerika, Iparramerika eta Asia Pazifikoko erregioetan, profesional gehien eskatzen diren
sektoreak, talentuko gap batekin gainera, Teknologia, IT (Informazioaren Teknologia), Medikuntza, Farmazia, Zientzia, Automozioa eta Ingeniaritza dira.
"Trebetasunak hizkuntzen maila on batekin joan behar dira lagunduta" Zer aurki dezakete gazteek zuen enpresan? Aukerez beteriko ingurune bat aurkituko dutela uste dut. Topikoa badirudi ere, Siemens Gamesa bezalako konpainia batek ingurune profesional mugagabe bat sortzen du. Mugak norberak ipintzen ditu, ahalegin, anbizio, nazioarteko ibilbide bat izateko libre izatea, hizkuntzen ezaguera eta abarren arabera. Siemens Game-
sa jaioberri bat da, integratze osoan dagoena, lehen pausoak ematen eta bere identitate eta kultura korporatiboa sortzen. Hori ez da egunero gertatzen eta, beraz, aukera handiak irekitzen une bat da, desafio askorekin aurrean. Zer desberdintzen du Siemens Gamesa sektore berdineko beste firmekin alderatuz? Lidergoko bokazioa duen konpainia bat gara eta ezberdintasun hori agerikoa izatea nahi dugu edornor konpainia honetan sartzen den lehen unetik. Gaur egun gazteek Nazioarteko Mugikortasun Planak balioesten dituzte eta baita proektu teknologiko eta berritzaileetan parte-hartze jarraitua, karrera profesional bat garatzea ahalbideratzen duena. Zentzu honetan, Siemens Gamesa oso enpresa erakargarri bat da, non talentuaren atxikitzearen alde apustu egiten dugu, baita giza-harremanen alde laneko giro on batean.
02
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017 URRIA
+ Trebakuntza
Eroski, online supermerkaturik onena Aurtengo online supermerkaturik onena aukeratu dute Eroskiren Interneteko denda
Kontsumitzaile lehiaketarik handiena irabazi du Eroski Online-ek.
Unibertsitateko Aldizkaria
Urteko WebShop saria eman diote Eroskiri online supermerkatuen kategorian. Kontsumi-tzaileek ematen dute saria, online bozketaren bidez supermerkatuaren gogobetetze -eta baloratze- maila orokorra aukeratuta. Espainian dagoen kontsumitzaile-lehiaketarik handiena da, eta
merkatu-azterketarik handienetako bat. Bozketan, zenbait ezaugarri baloratu dituzte: kalitatea eta prezioa, sortaren tamaina, bezeroarenganako zerbitzua, eskariak ematearena, promozioak eta eskaintzak, eta erabiltzaileen esperientzia. "Sari hau irabaztea aitorpen bat da: urte hauetan guztietan gero eta webgune azkarragoa, erosoa-
goa eta errazagoa egin dugu, aurrerapen teknologiko askori esker, eta lan horren emaitza da aitorpen hau. Hala berean, lurralde osoan banaturik diren 100 zentro prestatzaileetako profesionalen eguneroko lana eta konpromisoa aitortu digute, haiek arduratzen baitira bezeroen erosketak behar bezala irits daitezen, freskoen ataletan arreta pertsonalizatua emanik", esan zuen Eroskiren Online Negozioko zuzendariak, Mari Mar Escrigek, eta honela amaitu zuen: "Sari hau kontsumitzaileen eskutik hartuta, animoak hartzen ditugu eraldaketa digitalean jarraituz proposamen multikanal baterantz joateko eta esperientzia baikor global bat eraikitzeko". 2000. urtetik Kooperatiba —aurrendaria elikagaien on line negozioan 2000. urtean Eroski Online atera zuenetik— aurrera doa eraldaketa digitalean jarraitzeko asmoz. Maiatzean, are eta on line supermerkatu azkarragoa eta efizienteagoa atera zuen, edozein gailutara moldatzen dena, bezeroen erosketa esperientzia hobetzeko,
eta, hain zuzen, gaur aitortu diote onena dela Espainiako on line supermerkatuen kategorian. Hilabete honetan bertan, Eroskik bere aplikazio eguneratua aurkeztu du, Eroski Cluben Bezero Bazkideek modu erosoan gozatzen segi dezaten aplikazio horrek ematen dituen aukerekin.
Besteak beste, bozketan kalitatea eta prezioa kontutan hartu ziren
"Gure leitmotiva beti izan da bizimodua errazagoa egitea gure bezeroei. Mundu fisikoaren abantaila komertzialak berdindu ditugu on line supermerkatuan, kanalen arteko erosketa esperientzia uniformea bermatuta. Gainera, on line erosketak biltzeko guneak ugaritu ditugu 49 Click&Drive eta Click&Collect gune ipinita; gune horietan, doan eta berehala jaso daitezke eskariak. Horrez gain, Eroski app eta Eroski super apli-
kazioak atera ditugu, erosketa zerrenda egiteko eta Eroski Clubaren bitartez deskontuak hartu eta 15 minutu baino gutxiagoan erosketa egina izateko, noiznahi eta nonahi. Eroskikook prest gaude kontsumitzailearen premietara egokitzeko eta proposamen berritzaileak egiteko", esan du Mari Mar Escrigek. Eraldaketa digitala Arlo digitaleko sari honen aurretik, gainera, ekainean, Eroski Bidaiak Travel Air enpresa banaketak jaso zuen aitorpena. Open Awards 2017 saria eman zioten agentziari, Enpresa Handien eraldaketarik onenaren kategorian, digitalizazio integralerako izan duen proiektuagatik. Travel Air-ek bere lan egitura analogikoa eraldatu du; hogei urtez erabili izan duena guztiz digitala ipini du orain. Hala, sektoreko lehen enpresa izan da, papera erabat kendu duena. Eroski taldea aldatzen doa arlo digitalerantz, eta saritu egin diote kontsumitzailearen premietara egokitzeko eta proposamen berritzaileak egiteko hartu duen bide hori.
+ Trebakuntza
2017 URRIA
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
03
Ana Ugalde, Gipuzkoako Bazkundeko Ezagueraren Kudeaketako Zuzendaria
"Komunikazio-gaitasuna gaur egun behar da, lehen behar zen eta etorkizunean behar izango da” Unibertsitateko Aldizkaria
Irailaren 12an, asteartea, Gipuzkoako Bazkundeko Enplegu Feria egin zen Donostian, Gipuzkoako Bazkundearen egoitzan hain zuzen ere. Hogei bat enpresak parte hartu zuten bertan lan bila zebiltzan gazteei lan-merkatuan sartzen laguntzeko. Beren eskaintzei buruz informazio zabala eman zuten, curriculumak jaso zituzten, hautaketa-elkarrizketak egin zituzten eta bestelako ekintzak antolatu zituzten, hala nola enpresen aurkezpenak. Unibertsitateko Aldizkariak Gipuzkoako Bazkundeko Ezagueraren Kudeaketako zuzendari Ana Ugalderekin hitz egiteko aukera izan zuen. Nola sortu zen Feria hau sortzeko ideia? Gipuzkoako Bazkundetik langabetuak gizarteratzen ari gara lanean aspalditik hona, baina 2015ean gazte-bermearen onuradun gazteei zuzendutako programa bat ipini genuen abian. PICE, Kualifikazio eta Enplegu Programa Integrala, deitzen da. Programa horren eremuan, eta batez ere gizarteratzearen helburu hori aktibatzearren, enplegu-feria hau martxan ipintzeko ideia sortu zen.
“Lan ikuspegia askoz ere baikorragoa da duela 3 edo 4 urte baino” Hurrengo ediziorik egitea pentsatu al duzue? Guk lerro honetan lan egiten jarraitzea pentsatzen jarraitzen dugu, eta horregatik lehen edizio honetako emaitzak jarraitasuna izango duelta pentsatzera animatzen gaitu. Irizpideren bat izan al duzue kontuan parte hartu duten enpresak aukeratzeko? Enpresa handietara orientatu dugu nagusiki. Lehen ideia zen, batez ere pentsatuz interesatuenak izan zitezkeela mota honetako iniziatiba batean parte hartzera kontratazio-bolumenarengatik, tamaina handiagoko enpresa bat errazago izan daitekeelako pertsona kopuru jakin bat kontratatzea pentsatzen egotea mota honetako feria batean egoteko.
Lehen ideia enpresa handietara bideratzea zen, baina ez dugu mugatzen. Izatez, ekitaldiaren difusioa egitean, Bazkundeko gure komunikazio-kanalak erabili genituen, lurraldeko enpresa guztietara heltzeko. Zein izan zen Feriara bertaratutakoen profila? Gehienak prestakuntza-maila altu bateko pertsonak izan ziren, bai gradu unibertsitario batekin, bai master edo doktorego bat, edo lanbide heziketako titulazio batekin. Hori izango litzateke portzentairik handiena, baina egon dira prestakuntzarik gabeko pertsonak, Batxilergoko eta baita DBHko ikasketak amaitu dituztenak eta ez dutenak inongo prestakuntzamotarik derrigorrezkoaz haratago. Baina nagusiki beste profil hori izango litzateke. Mota honetako feria bat egiteak ekonomiaren hobetze bat suposatzen al du? Feria antolatzearen ekintzak ez, baina hori bai egiaztatzen dugu Bazkunde bezala enpresekin orokorrean dugun harremanean. Bazkunde bezala bai hautematen dugu enpleguaren egoera aldatzen ari dela eta ikuspegia askoz ere baikorragoa dela duela hiru edo lau urte izan zitekeenarekin alderatuz. Zeintzuk dira gaur egun lanposturik eskatuenak gazteengandik?
Ez da erraza galdera horri erantzuten gazteen kolektiboko langabezinitxoak ikusi behar direlako. Gu bat gatoz langabezi-maila baxuagoa dela gazte-profil jakin batean. Esate baterako, hizkuntzak ezagutzen dituen prestakuntza tekniko bat duen gazte baten profila askoz ere baxuagoa da feria honetako gutxiengo hori osatzen duen profila baino, baina badagoena lurraldean, inongo heziketa bereziturik ez daukaten gazteak direnak. Eta zeintzuk dira eskaintza gehien dituzten lanpostuak? Eskaera gehiena enpresen aldetik profil teknikoetan dago, bai lanbide heziketako mailan, bai mekanizazio-teknikaria, elektrikoak, elektronikoak, etab., bai Ingeniaritzako espezialitate ezberdinetako ingeniariak, baita informatikariak, etab.. Horiek dira enpresen aldetik gehien eskatzen ari diren profilak. Eskatzen duten heziketa teknikoaz gain hizkuntzak menderatzea behar duten profilak dira. Kasu askotan, kontratatzen ari den enpresak presentzia global bat du eta batez ere Estatutik kanpoko bezeroak, eta behar dituztenak dira beren lanpostuak hemen egon arren askotan atzerrira lekualdatu behar duten pertsonak, muntaketarako adibidez, eta ondorioz hizkuntzak menderatzea balioesten da. Heziketa hau izango litzatekeenaz harago, gaitasu-
nen mailako konpetentzia jakin batzuk dituzten pertsonak eskatzen dituzte enpresek.
“Enpresen eskaera gehiena profil teknikoetan dago”
Zeintzuk dira etorkizun gehien duten lanpostu edo ogibideak? Enpresaren mundua asko aldatzen ari da. Une batean gaude non industria-mailako desafioei buruz hitz egiten ari da, gure enpresen profil gehiengoa dena, bai zuzenean industrialak direlako edo bai zerbitzuetako enpresak direlako enpresa industrialei beren zerbitzuak eskaintzen dizkietenak. Baina dena 4.0 industriara aldatzen ari den bezala, orientatuko diren profilak industria 4.0 izango duen garapenarekin egongo dira lotuak. Zeintzuk dira gaitasunik baloratuenak gaur egun enpresengandik? Konpetentzia teknikoez haratago, gaitasunen konpetentziei dagokienez, batez ere, komunikazioarekin harremana duen guztia, taldeko lana, iniziatiba, ekintzailetza, erantzukizuna..., hori da eskatzen ari dena. Zer gomendatuko zenieke lan bilaketan dauden gazteei?
Iniziatibak daudela gaur egun enpresetatik eskatzen ari denari erantzuna emateko eta hor dago gure PICE programa. Erantzun oso interesgarri bat da gazteentzat. Kontutan hartuz horietatik askok heziketa tekniko hori badaukatela, beraiekin jorratzen ari garena batik bat gaitasun horien garapena da, funtsezkoak direnak prestakuntza tekniko hori osatzeko. Gainera, lan merkaktuan sartzen laguntzen diegu enpresetan praktikak egin ahal izatearen bidez, enpresarekin kontaktua errazten diena, ezagutzera eman eta "saltzen jakin" beraiek barkarrik enpresen barruan ezagutzera eman diezieten bertan eman dezaketen guztia. Zein ondorio eman dezakezu Gipuzkoako Bazkundeko lehen Enplegu Feria honi buruz? Ferian parte hartu zuten enpresek eta pertsona langabetuak aditzera eman diguten ondorioa da, eta beren balioespena oso baikorra izan dela da. Enpresek bertaratuen profila nabarmentzen zuten, eta ez bakarrik ikuspuntu teknikoaren aldetik, baizik eta beste ikuspegiaren aldetik, alegia erakutsi zuten jarrera. Eta pertsonal langabetuek oso modu positiboan balioetsi dute enpresetara zuzenean hurbildu ahal izatea, pertsonalki aurkeztu ahal izatea eta hain interesgarri den kontaktu pertsonal hori izateko aukera.
04
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017 URRIA
+ Trebakuntza
Gaztelan, Sestaoko langabetuentzat Sestaoko Udalak programa hau ipini du abian udalerriko 120 gazte langabetu aktibatzeko Unibertsitateko Aldizkaria
Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gizarte Politiketako sailburu Beatriz Artolazabalek eta Sestaoko alkate Josu Bergarak aurtengo urriaren eta 2018ko uztailaren artean Sestaoko udalerrian asmo handiko programa bat garatuko dela jakinarazi berri dute, Gaztelan izenekoa, lan egiteko aukera gehien behar duten herritar multzo horretara bideratua: bazterketa-arriskuan dagoen gazteria. Gaztelan Sestaon gazteen artean dagoen langabezia-arazoari aurre egiteko aurrez aurreko plana da. Nerabezaroa igaro ondoren ikasketak utzi eta kualifikaziorik edo lan-eskarmenturik ez duten gazteei eta gaitasun handiak eta lan-esperientzia izanik ere, enplegua aurkitzen ez duten goi-mailako tituludunei begira eginda dago.
Ekimeak aukerak eta irtenbideak eskainiko dizkie 16 eta 30 urte bitarteko 120 gazteri, Sestaon erroldatuei, langabeei eta gaur egun prestakuntza jasotzen ari ez direnei, etorkizun pertsonala eta lan-arlokoa izan dezaten. Alkateak azpimarratu ahala, “enplegua gobernu talde honek duen lehentasun nagusiena da”, hori dela eta proiektu hau “arlo honetan legealdiak duen erronka handienetakoa izango da, udalerrian enpresa berriak jarri eta Lanbiderekin enplegu planak antolatzearekin batera”. Bergarak zioenez, “Gaztelan programa gazteen langabezia arazoari irtenbide bat eskaintzeko asmoz sortu zen, arazo hori gure udalerriak duen lakra eta kezka handia eragiten digun arazoa da, une honetan 30 urtetik beherako 402 pertsona baitaude egoera horretan”.
Artolazabal Sailburuak bere aldetik adierazi zuen “Sestaon erakunde guztiek enplegua sortzeko jarri dituzten neurrien aldeko apustuak apurka-apurka fruituak ematen ari dela. Azken hamabi hilabeteotan % 5,3 gutxitu da langabezia Sestaon”. Dena dela hau bezalako “kimu txikiek” bultzatzen gaituzte lan egiten jarraitzen, oraindik ere eta nire ustez egiteko asko geratzen baitzaigu".
Bazterkeria arrikuan dagoen Sestaoko gazteria hartu da kontutan 2017ko urria eta 2018ko uztaila bitartean izango da abian Gaztelan.
Nori zuzendua Programa hau garatzeko definitu diren lau profilak eta horietako bakoitzean ezarri diren parte-hartzaile kopuruak honakoa hauek dira: Ikasketarik eta lan eskarmentutik gabeko gazteak (36 pertsona - % 30); Ikasketarik ez baina lan eskarmentua duten gazteak (24 pertsona - % 20); Ikasketak bai baina lan eskarmenturik ez duten gazteak (36 pertsona - % 30); eta Ikasketak eta lan eskarmentua duten gazteak (24 pertsona - % 20). Parte-hartzaile bakoitzak laneratzeko bere beharren araberako
ibilbide pertsonalizatua jarraituko du, hau da, “egongo dira prestakuntza urria izanik lana aurkitzeko kualifikazio profesionala behar duten pertsonak eta egongo dira baita prestakuntza sendoa izanik lan egiteko lehen aukera behar dutenak esperientzia hartzen hasteko eta enpresen ateak irekitzeko”, adierazi du alkateak. Horrela bada, Gaztelan programak parte-hartzaile bakoitzari zenbait lan ildo eskainiko dizkio, pertsona bakoitzaren egoera kontuan hartuta, azken helburua lortzeko. Horrela, aurreneko ekintza gaitasun pertsonalak eta sozialak eta mentoring pertsonala entrenatzeko saioak egitea izango da.
Bigarren ekintza enplegu bat bilatzeko coaching eta bakarkako eta taldekako laguntza saioak antolatzea izango da. Enplegagarritasuna lortzeko giltzarri diren gaitasunak garatzeko saioak ere egongo dira eta ziurtagiriak lortzeko prestakuntza-moduluak egingo dira profesionaltasuna eta eskarmentu profesionala egiaztatzeko gaitasuna ebaluatzeko eta egiaztatzeko dispositiboaren bitartez. jarduketa garrantzitsuagoa izango da kontraturik gabeko lan praktikak, horretarako enpresetan prospekzio lana egingo da dituzten beharrak ezagutu eta aukeratutakoen profilekin uztartzeko.
+ Trebakuntza
2017 URRIA
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
05
Enpresa berritzaileenak, babestuak Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Sailak enpresa berritzaileenak babestuko ditu SPRIren bitartez
Euskal enpresen berrikuntza bultzatu nahi du Eusko Jaurlaritzak.
Unibertsitateko Aldizkaria
Innobideak Estrategiaren barruan sortutako Innobideak-Lehiabide Programaren bidez, Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen eta Lehiakortasun Sailak 2 milioi euro bideratuko ditu, euskal enpresek ingurune globaletan duten lehiakortasuna bizkortu dezaten eta berri-
kuntza-ekintzak berrabiaraz ditzaten. Programa horren helburua da euskal enpresetan, eta bereziki ETEetan, berrikuntza bultzatzea gaur egungo krisi-i egoeraren erronkei aurre egiteko eta oinarri sendoak ezartzea, euskal enpresek lehiakortasuna garatu dezaten globalizazioaren testuinguruan.
Innobideak-Lehiabide Programak enpresa berritzaileenak babestuko ditu, baldin eta frogatzen badute badutela garatzeko, hazteko, merkatu berrietara sartzeko eta nazioartekotzeko gogoa eta baita trakzio-gaitasuna ere, edozein dela ere beren ahalmen teknologikoa. 2014-2020rako Europako programazio berriarekin bat, Innobideak-Lehiabide programak hainbat ekintza bultzatuko ditu, besteak beste, berrikuntza ireki eta sakoneko eredua proposatzen dutenak —hasi ideiatik eta merkaturatzeraino, prozesutik produkturaino, eta antolakuntza eta kudeaketa aurreratua barne— eta baita ere kontuan hartzen dituztenak diseinua, negozio eredu berriak, berrikuntza hazkor eta erradikalak eta, batez ere, berrikuntza teknologiko eta ez teknologikoa elkarrekin konbinatzearen indarra. Lehiakortasuna hobetu Funtsean, programaren helburu nagusia da hainbat jarduera bultzatzea, erauzketarekin, ekoizpenarekin, eraldaketare-
kin, aurreko horien produktuprozesuari lotutako zerbitzu teknikoekin eta informazio- eta komunikazio-gizartearekin zerikusia duten eta beren jarduera zentroa EAEn duten industri enpresen lehiakortasuna hobetzeko. Horretarako, hainbat ekintza egingo dira estrategikoak diren proiektuak (indibidualak nahiz lankidetzazkoak) gauzatzeko eta, bide horretatik, enpresen lehiakortasun posizionamendu globala hobetzeko.
2 milioi euro bideratuko dira euskal enpresen lehiakortasuna bizkortzeko Hauek dira Innobideak-Lehiabide programan sartu ahalko diren proiektuak: “Negozio eredua birdefinitzen” dutenak, “Sozialki berritzaileak diren antolakuntza ereduak ezartzen” dituztenak, “Produktu berriak diseinatzen di-
tuztenak edo lehendik existitzen diren produktu/prozesuetan hobekuntza nabarmenak sartzen dituztenak eta produktu berrien merkaturatzea azkartzeko dinamikak ezartzen dituztenak”, “Produkzio jarduerak Euskal Autonomia Erkidegora itzultzea (Reshoring)” dakartenak edo “Antolakuntza egitura berriak diseinatzen” dituztenak. Programa honen bidez emango diren laguntzak diru-laguntza ez itzulgarriak izango dira; kostu hautagarrien %50erainokoak izan daitezke 45.000€ko mugarekin proiektu indibidualen kasuan eta kostu hautagarrien %60rainokoak 100.000€ko mugarekin lankidetzazko proiektuen kasuan. Programa honen berritasun bat emaitzetaranzko orientazioa da. Bestalde, programak enpresaren proiektu proposamenean aurreikusitako emaitzen lorpenera baldintzatzen du laguntzaren zati bat (%20). Emaitzen lorpena egiaztatzeko, proiektua gauzatzen hasi eta urtebetera aztertuko dira fakturazioa, enplegua eta, besteak beste, merkatu kuota.
06
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017 URRIA
+ Trebakuntza
60 enpresa eta entitate inguru NUPeko X. Enplegu eta Ekintzailetzako Topaketan Hitzordu hau kontaktu-puntu interesgarri bat da ikasleen, egresatuen eta enplegatzaile potentzialen artean rrari buruko saio bat ospatu zen, Gazteriaren Institutuak emana, Arrosaldiako campusean.
Topaketa presentzialaz gain, azoka birtual bat antolatu zen
Parte-hartzaileak
Topaketa honen bidez, enpresak eta lan-eskatzaileak harremanetan ipintzen dira.
Unibertsitateko Aldizkaria
Universidad-Sociedad Fundazioarekin lankidetzan, urriaren 5ean, osteguna X. Enplegu eta Ekintzailetzako Topaketa egin zen, Nafarroako Unibertsitate Publikoak antolatuta. Hitzordua Arrosaldiako campuseko El Sario eraikineko Fernando Remacha ikasgelan izan zen. Topaketa horren helburua ikasleen eta egresatuen enplegagarritasuna hobetzea da, profesionalak behar dituzten erakundeen eta lan bila dabiltzan gazteen artean kontaktua sortzeko gune bat errazteko. Edizio honetan ekintzailetzari eman zaio indarra, ekimenari zuzenduriko leku batekin. Bestalde, topaketaren ondoren
eta urriaren 18ra arte, asteazkena, Enplegu Birtualeko Azoka bat egongo da, Interneten bidez garatuko dena.
60 enpresa baino gehiagok parte hartu zuten topaketan
Topaketa goizeko 11:30ean hasi zen irekiera ofizial batekin Fernando Remacha ikasgelan bertan, eta han izan ziren Paz Fernández Mendaza, Enpleguko Nafar-Zerbitzuko zuzendaria; Alfonso Carlo-
sena, NUPeko errektorea; Juan Gallego García, Universidad-Sociedad Fundazioko Enplegu Zerbitzuko arduraduna; eta Karla Rivera Millán, Findus enpresako Giza Baliabideak saileko Garapeneko arduraduna. Ekintzak Jardunaldi osoan zehar, goizez eta arratsaldez, enpresen aurkezpen laburrak ospatu ziren eta bertako Giza Baliabideetako arduradunek beraien enpresetan burututako pertsonalaren hautaketa-politikak aurkeztu zituzten. Baita ezagutzera eman ziren ere Iberus Campuseko Demola proiektua (berrikuntza colaboratiboa sustatzen duena unibertsitatea lan-munduarekin konektatuz
desafioei arrakastarekin ekiteko) eta TalentUpna Programa (NUPeko graduondoko bat zeinaren xedea da titulatu berrien lan-sartzea bultzatzea tresna batzuk emanez graduetan jasotako konpetentzia teknikoak osatzeko esperientzia hezitzaile baten eta ingurune errealetako praktiken bidez). Halaber, El Sario eraikineko gela ezberdinetan bost gune desberdin antolatu ziren honako gaiei zuzenduta: Kualifikazio altuko enplegua; Nazioarteko enplegua; Ekintzailetza; Enplegua GKE-etan eta irabazi-asmorik gabeko entitaeetan; eta Enplegura sarrera urritasuna duten pertsonentzat. Bestalde, urriak 4 asteazkenean, Solidaritateko Zerbitzu Europa-
Topaketan enpresa ugarik parte hartu zuten. Lehenik eta behin, babesleak Findus Espainia eta Enpleguko Nafar Zerbitzua ziren. Lankideak, berriz, Azkoyen Group, Caja Rural de Navarra, Exkal, Faurecia, Florette, General Mills San Adrián, Leroy Merlin eta Mondragón Automoción ziren. Jarraitzeko, honako enpresek parte harte zuten ekimenean: Accenture, Acciona Energía S.A., Agencias de Santa Lucía Seguros, Asociación de la Industria Navarra, Biko2 2006, S.L., BSH Electrodomésticos España, Campus Iberus, CEIN - LUCE, Cinfa, Conasa, Cuatrecasas, CYC, Deloitte, Electrónica Falcón S.A., Essity, Guardian Industries Navarra S.L.U., KPMG, KYB, Laboral Kutxa, Liebherr, M. Torres Diseños Industriales S.A.U., Magna (sólo en la Feria virtual), Management Solutions, Schneider Electric, Sistemas OEE, Viscofan eta Volkswagen Navarra. Giza-entitateei dagokienez, Gosearen kontrako Ekintza, Gurutze Gorria, Itaka-Escolapios Fundazioa eta Médicos Sin Fronteras izan ziren. Eta urritasuna duten pertsonen entitateak, aldiz, CERMIN, COCEMFE, Adecco Fundazioa, Aspace Fundazioa eta Inserta Empleo-ONCE Fundazioa izan ziren.
publizitatea
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017urria
11
uniozio
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017urria
12
Egungo antzerkia eta dantza Bilbon Eszena garaikideko etxeko eta nazioarteko artistak bilduko ditu Bilboko Antzerki eta Dantza Garaikideko 59. edizioak
David Hornback argazkilariak egin du BAD 2017ko kartela.
Unibertsitateko Aldizkaria
Bilboko Udalak antolatzen duen eta urriaren 20tik 29ra hiriko sei agertokitan egingo den BADek –Bilboko Antzerki eta Dantza Garaikidearen Jaialdiak-, garrantzia hartzen ari diren bertako panoramako artisten estreinaldiak, BilbaoEszenako arte-egoitzetako baten irabazle den Nerea Martínezena, besteak beste, eta nazioartean izen eta ospe handia duten zenbait konpainiaren azken lanak eskainiko ditu, hala nola Vera Manterorena edo Malika Djardirena.
“La FuNdicIOn” eta beste zenbait aretotan ikusi ahal izango dira jaialdiko obrak
“La FuNdicIOn” aretoan ikusi ahal izango diren ikuskizunek eszena garaikideko artista eta konpainia garrantzitsuenetakoak bilduko dituzte. Horrela, programazioari hasiera emateko, urriaren 20an,
La Buena Compañíak, plazera eta kontra-plazera lantzen dituen “A placer” lana eszenaratuko du. Plazera, gogobetetzea eragiten duen motor gisa, eta kontra-plazera erresistentzia eta mendekotasunen sortzaile gisa. Hurrengo egunean Nuria Pérezen txanda izango da. Nerea Martínezekin batera, bertako ukitua emango diote jaialdiari. Biak ere, dantza garaikide berrian gero eta garrantzi handiagoa hartzen ari diren artistak dira. Nerea Martínez “Biraka” lana ari da garatzen une honetan, BilbaoEszenaren arte egoitzari esker. Horrela, ikuskizuna urriaren 26an estreinatu ahal izango du BADen. “Biraka”, bere prestakuntzan izan dituen bi dantza tekniken arteko ikerketa lana da, euskal dantzak eta dantza garaikidea. Dantzaria, txalaparta joko duten bi musikarirekin arituko da agertokian.
kizunekin osatuko da, Cally Spoonerren eta Vicente Arlandisen eskutik. Azken horrek “Sumario 3/94” lana estreinatuko du Euskadin, BADek eta Terrassako TNT jaialdiak ekoiztutako ikuskizuna. “La FuNdicIOn” aretoko agertokiaz gain, BADek – Bilboko An-tzerki eta Dantza GaraikidearenJaialdiak, Pabellón 6ra, BilbaoArtera, Bilborockera, Campos Antzokiko Kupula Aretora, Sareanera, Bulegora eta Berreginen Museora ere eramango du bere programazioa.
Besteak beste, Nerea Martínez, Vera Manterorena eta Malika Djardirenaren obrak izango dira BAD 2017n
Nazioartea Edizio honetako programazioak ere nazioartean ospe handia duten zenbait artista eta konpainia jasoko ditu, Estatuan “Los Serrenos del Caldeiräo, ejercicios en antropología ficcional” dantza-antzerki pieza estreinatuko duen Vera Mantero koreografo portugaldarra, besteak beste. Estreinaldiak izango dira, baita ere, Poliana Limaren “Hueco” –Circula Saria– eta Malika Djardiren “Sa prière”. “La FuNdicIOn” aretorako egitaraua beste bi ikus-
BAD 2017 kartela Mugitzen ari den irudi alaia, sartu eta irten barik, Bilbo Zaharreko txoko batean izoztuta, da David Hornback argazkilariak BADen – Bilboko Antzerki eta Dantza Garaikidearen Jaialdiaren hurrengo edizioaren kartelerako atera duen irudiaren protagonista. Ana Capilla koreografoaren sorkuntza une bat jasotzen du.
David Hornbackek (Los Angeles, 1962) Pulitzer Saria irabazi zuen 1990ean, San Jose Mercury News egunkariko erredakzioko kideekin batera, San Franciscoko (EEBB) “Loma Prietako” lurrikarari buruz egin zuten erreportajeari esker. Erreportari grafiko gisa National Geographic, GEO, Time, New York Times eta Stern medioetarako egin du lan, besteak beste. Bere lanek lau kontinentetara eraman dute, eta bere argazkietan jaso dituen gertakarien artean Berlingo harresiaren erorketa, 1992ko Sevillako Erakusketa Unibertsala edo Normandiako lehorreratzearen 60. urteurrena daude, besteak beste. INFORMAZIO GEHIAGO: www.badbilbao.eus
uniozio
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017urria
13
Beldurra nagusi Donostian Urriaren 28tik azaroaren 3ra, Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren 28. Astea Donostiako aretoetan Bi hamarkaden ondoren, "Los resucitados" film originala, editatua, emango da
María José Cantudo antzezlea da aurtengo kartelaren protagonista.
Unibertsitateko Aldizkaria
Urriaren 28an, larunbata, inauguratuko da Fantasiazko eta Beldurrezko Zinemaren 28. Astea Antzoki Zaharrean, Paul Urkijo Alijo zinegile gasteiztarrak zuzendutako Errementari (2017) filmaren proiekzioarekin.Emanaldi horrekin estreinatuko da filma Euskadin, Sitgeseko Zinemalditik igaro ondoren. Urkijoren lehenengo film luzea Alex de la Iglesia, Luis de Oza, Carolina Bang eta Kiko Martinezek (Kinoskopik, Pokeepsie, Gariza, Nadie es Perfecto, Ikusgarri Films eta Frantziako The Project ekoiztetxeekin batera) ekoiztutako film bat da. Kandido Uranga, Uma Bracaglia, Eneko Sagardoy eta Ramon Agirrek antzeztuta, euskal flokloreko Patxi Errementaria pertsonai mitikoan inspiratuta eta euskaraz filmatua den ipuin gotiko bat da. Dena den, makina bat film ikusi ahal izango dira jaialdi honek
irauten duen aste osoan zehar. Horietako bat Les Affamés (2017, Robin Aubert, Kanada) da. Bertan, Quebeceko herri txiki batean gauzak aldatu egin dira. Biztanleetako batzuk, gero eta gehiago, ez dira lehen izan ohi zirenak. Haien gorputzak desegiten ari dira eta haragizale porrokatu bihurtu dira. Affamés, gosetiak, deitzen diete. Bizirik atera diren gutxi batzuk haiengandik ihes egiten saiatzen ari dira. Zonbiak Quebeceraino iritsi dira look errealistaz jantzitako ekoizpen honetan, eszena odoltsuekin, zentzugabeko umore tarteekin eta azken itxaropen bihurtuko diren antiheroiekin.
Paul Urkijo gasteiztarraren "Errementari" filmak irekiko du Astea
Before We Vanish / Sanpo suru shinryakusha (2017, Kiyoshi Kurosawa, Japonia) izenburuan, egun batzuk desagertuta egon ondoren, Shinji zeharo aldatuta itzuli da etxera. Alde egin zuenean, bere emazte Narumirekin zuen harremana krisialdi larri batean zen; orain, maitagarria eta adeitsua da Shinji bere emaztearekin eta bere pasealdietan topatzen dituen guztiekin. Giza arimaren ezkutuko zokoetan barrena sartzen den zientzia fikziozko fabula da hau. Misterioa nabarmen Black Hollow Cage (2017, Sadrac González-Perellón, Espainia) filman, berriz, Alice, hamahiru urteko neskatila bat, bere aita Adamekin bizi da basoaren erdian, etxe izugarri handi batean, ama eta bere eskuineko besoaren zati bat trafiko-istripu batean galdu ondoren. Alice bere baitara bilduta dago. Gorroto dio aitari, hari leporatzen baitio istripua. The Crucifixion (2017, Xavier Gens, AEB) egiazko gertaeretan oinarritua da. Apaiz baten istorioa kontatzen digu. Exorzismo saio bat egiten ari zitzaion moja bat hiltzeagatik Errumanian da-
go apaiza espetxeratuta. Nicole Rawlins kazetariak ikertzen dihardu jakin nahian burutik gaixo zegoen pertsona bat hil ote zuen edo, aitzitik, akusazioak faltsuak ote diren eta deabru baten presentziaren aurkako borroka bat galdu ote zuen besterik gabe. The Endless-en, (2017, Justin Benson, Aaron Moorhead, AEB) Justin eta Aaron anaiek ihes egin zuten hazi izan ziren sektatik. Urte batzuk eta gero, bideo zinta bat jasoko dute haien “familia” izan zen horretatik. Euren artean liskar ugari izan ondoren, bizitza erdia baitaramate leku hura ahazten saiatzen, itzultzea erabakiko dute zer gertatzen ari ote den jakiteko.
Bang! Bang!-en saio berri bat izango da, Beldurrezko Astearekin lankidetzan
Izenburu espainiarrentzat ere lekua egongo da kartelan. Los resucitados (2017, Arturo de Bobadilla, Espainia) filmaren kasua da hori. Madril, 1994. Hasia da Arturo de Bobadillaren Los resucitados film luzearen filmaketa, Gustavo Adolfo Bécquerren kondairetan inspiratuarena: misterioz jositako proiektu bat, beste askoren artean Santiago Segurak eta Paul Naschyk parte hartu dutena. Pelikula formatu desberdinetan filmatzen da eta 1997an editatu. Batzuek diotenez, urte hartako
Beldurrezko Astearen esparruan izandako emanaldi pribatu batean ikusi omen zuten. Handik gutxira, desagertu egingo da aurreneko kopia eta, antza, ezin aurkitu jatorrizko materialak. Bi hamarkada beranduago, agertu egingo da filmaketaren materiala eta berriro editatuko da jatorrizko gidoitik abiatuta. Gehiago Jupiter's Moon / Jupiter holdja (2017, Kornél Mundruczó, Hungaria-Alemania), Aryan errefuxiatu siriarrari buruz, Meatball Machine Kodoku / Kodoku: Mitoboru mashin (2017, Yoshihiro Nishimura, Japonia), estralurtar odolzale batzuek, planeta konkistatu nahian, Tokioko auzo bat inbaditzen, The Osiris Child: Science Fiction Volume One (2016, Shane Abbess, Australia), gertatzeko zorian den krisi bat Osiris planetako biztanle guztien bizitza mehatxatzen, eta Revenge (2017, Coralie Fargeat, Frantzia), hiru gizon aberats urtero egiten duten ehiza-jokorako bilera basamortuan kontatzen, dira jaialdi honetan ikusi ahal izango diren beste film batzuk. Horretaz gain, urriaren 21ean, larunbata, 19:30ean, Antzoki Zaharrean Bang! Bang!-en saio berri bat izango da Beldurrezko Astearekin lankidetzan. Atariko gisa eta Bang! Bang!-entzako urte honi hasiera emateko, fantasiazko zine saio bat antolatu da proiekzio hauekin: Beetlejuice (Tim Burton, 1988) eta The Thing (John Carpenter, 1982). INFORMAZIO GEHIAGO: www.sansebastianhorrorfestival.eus www.facebook.com/beldurrezko.astea @horrorfestival
14
2017urria
uniozio
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
Antzerkia maiuskulekin Iruñean Izen handiko antzezleak izango dira Gayarre Antzokian hurrengo asteetan zehar
Luis Merlo, Antonio Molero, Maru Valdivielso eta Itziar Atienza, "El Test"eko protagonistak.
Unibertsitateko Aldizkaria
Arreta deitzen du hurrengo asteetan Iruñeko Gayarre Antzokian ikusgai izango diren obren kopuruak. Funtzio bakarra emango du gehiengoak baina ez dute horregatik garrantzi gutxiagorik. Lehenik eta behin, azaroaren 1ean, asteazkena, "Sensible" antzezlanaren funtzio bakarra emango da. Bertan ikusiko da aristokrata heldu bat nola igarotzen den kalbarioaren etapa guztietatik, operatik irtetean, bere maitale gaztearen saldukeriaz ohartzean, beste emakume baten autoan igotzen ikusiko baitu… Egilea Constance De Salm da eta bertsioa Juan Carlos Rubioren eskutik etorri da; antzezleak, berriz,
Kiti Manver eta Chevi Mraday dira, azken hori koreografoa eta dantzaria dena. Antzezlana 19:00etan izango da eta prezioak 16 € (Gela), 12 € (Kutxa) eta 8 € (Anfiteatroa) dira. Iraupena 80 minutukoa da. Bestalde, ikuskizun horretarako sarrerarekin deskontua egingo da Niza kafetegian, jan-edarietan, ikuskizunaren aurretik eta ondoren.
rrak ere asko ditu, eta horregatik familia on bateko oinordeko gaztearekin ezkontzea erabakiko du… “Tierra Baja” erreferentzia izan da... Finean, handinahiari buruzko istorio bat da "Tierra Baja". Obra honengatik, Lluís Homarrek Aktore onenaren Max saria irabazi zuen. Egilea Àngel Guimerà da eta egokitzapena Pau Mirók eta Lluís Homar berak egin dute. Zuzendaria Pau Miró da eta jatorrizko ideia Homarrek izan zuen. Prezioak 20 € (Gela), 16 € (Kutxa) eta 8 € (Anfiteatroa) dira. Ikuskizunak 70 minutu irauten du eta sarrerarekin deskontua egingo da Niza kafetegian, jan-edarietan, ikuskizunaren aurretik eta ondoren.
Barre egiteko, hunkitzeko eta hausnarketarako obrak eskainiko dira
Lluís Homar bakarrik Lluís Homar aktorea "Tierra Baja" obraren protagonista da, bere aldetik. Antzezlan honen funtzio bakarra emango da Gayarre Antzokian baita ere, azaroak 3 ostiralean, 20:00etan. Sebastián denaren jabea da. Errotarena, ermitarena, ibaiarena… Baina, nahiz eta ondasunak dituen, zo-
Malena Alterio, Daniel Grao, Carmen Balagué, Belén Cuesta eta Itzan Escamilla "Los Universos Parelelos"en.
Komediarako tartea Hirugarrenik, azaroak 11 eta 12an, larunbata eta igandea, 20:00etan eta 19:00etan hurrenez hurren, antzezlan dibertigarri bat eskainiko du Gayarre Antzokiak: "El Test". Komedia pipertsu bat da honakoa, katramilen eta egia ezkutatuen erabateko bilbea eragingo duena. Katramila eta egia ezkutatu horiek gizakiaren alde makurrena ateraraziko dute, gauza guztietarako neurri gisa dirua duen gizarte batean… Izan ere, zer aukeratuko zenuke ehun mila euro orain ala milioi bat hamar urte barru? Imajinatzen al duzue zer-nolako krisia eragin dezakeen erantzunak bikote batean? Dilema hori izango dute aurrez aurre Héctorrek eta Paulak. Arazo ekonomikoak dituzten senaremazteak dira, eta Tonik, bikotekideen lagun minak, planteatuko die aukera hori.
Desleialtasuna hizpide "Sensible"n, Kiti Manver eta Chevi Mradayrekin.
Kartelan telebistan ibilitako aktore ezagunak aurkitzen dira: Luis Merlo, Antonio Molero, Maru Valdivielso eta Itziar Atienza. Egilea Jordi Vallejo da eta zuzendaria, Alberto Castrillo Ferrer. Prezioari buruz, sarrerak 25 € (Gela), 21 € (Kutxa) eta 8 € (Anfiteatroa) balio du. Iraupena 90 minututakoa da. Oda bizitzari Bukatzeko, azaroak 17 ostiralean, 20:00etan, “Los Universos Paralelos” istorio eder eta hunkigarriaren funtzio bakarra ikusi ahal izango da. Obrak erakusten du familia bateko kideek galerari eta bihozminari nola egiten dioten aurre. Patricia eta Alberto diru estutasunik gabeko senar-emazteak dira, baina seme txikiaren heriotzaren ondoren beren bizitza bideratu beharrean daude. Zortzi hilabete lehenago familia zoriontsua osatzen
zuten; orain, ordea, oroitzapenen, miren eta erruduntasunen labirinto batean sartuta daude, eta hartatik irtetea ia ezinezkoa egiten zaie… "Los Universos Paralelos"ek Antzerkigintzako Pulitzer saria 2017 irabazi zuen. Egilea David Lindsay-Abaire da; zuzendaritza eta bertsioa David Serranok egin du; antzezleak Malena Alterio, Daniel Grao, Carmen Balagué, Belén Cuesta eta Itzan Escamilla dira. Sarreraren prezioak 23 € (Gela), 19 € (Kutxa) eta 8 € (Anfiteatroa) dira. Iraupena 100 minututakoa da eta funtzioaren ondoren, topaketa bat izango da publikoarekin. Ikuskizun honetarako sarrerarekin deskontua egingo da Niza kafetegian, jan-edarietan, ikuskizunaren aurretik eta ondoren. INFORMAZIO GEHIAGO: www.teatrogayarre.com
publizitatea
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017urria
15
unigazte
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017urria
16
Ez zaitezte gora Gazteok irakurtzen dugu etorri, oso zaila izango baita 430€ horiek ikustea... Nafarroako Gazteriaren Kontseilua
Joan den udan behin baino gehiagotan esnatu izan gara honen antzeko titularrekin: “Báñezek hileko 430 euroko laguntza bat iragarri du 'nini'entzat, prestakuntza kontratu bat dela medio”. (Diario de Noticias, 2017ko ekainak 15) “8.000 gazte nafar ingururi 430 euroko 'txeke-ninia' eskuratzeko aukera emango litzaieke”. Diru-laguntza 30 urtetik beherako gazte guztiengana zuzenduta dago, alegia orainaldian ikasten edo lanean ari ez direnengana. (Diario de Navarra, 2017ko uztailak 21) "9.000 gazte nafar ingururi 430 euroko laguntza eskuratzeko aukera emango zaio, prestakuntza kontratua dela medio". (Diario de Noticias, 2017ko abuztuak 16) Beste batean hitz egingo dugu “ni-ni” terminoaren erabileraz, horrek kriminalizazioaren eta errudun sentitzearen inguruan dakarren esanahi guztiarekin, bai zenbait gazteontzat “ez digutelako uzten ez lan egiten eta ez ikasten” eta bai gazteriaren kolektiboarentzat. Baina oraingoan 430€ horiek eskuratzeko baldintzak eta eskakizunak zehazten ahaleginduko gara. Ez zaitezte gora etorri, oso zaila izango baita 430€ horiek ikustea... Berri horiek interpretatzeko eta “laguntza” honen edukia ulertzeko, gutxienez 3 gauza hartu behar ditugu kontuan: Lehenik eta behin, kontuan hartu behar dugu Nafarroan bizi diren 8000 eta 9000 gazte artean Gazte Bermean inskribatuta egon daitezkeela, baina 430€ horiek “prestakuntza kontratua” izenpetutako pertsona gazteek soilik eskuratu ahal dituztela (Kontratu hau inolako lanbide titulaziorik gabeko pertsonentzat soilik da). Langabezian bazaude edo kontratu mota hau izenpetu ez baduzu, ez dagokizu “laguntza” hau jasotzea. (Eta baietz erantzun baduzu, kontuan hartu laguntza honetarako aurrekontuak guztira estatu osoko 65.000 pertsona soilik hartzen dituela barne). Bigarren, gogoan izan behar dugu EZ duela lan-munduratzeko sar-
bidea errazten, aldiz “prestakuntza” kontratu mota hau izenpetu duten pertsonen diru-sarrera osatzera mugatzen dela. Laguntza izendatu nahi dute eta ez ordainsari osagarria, baina azken batean enpresek kontratu mota hauengatik ordaintzen duten huskeriazko ordainsaria (Lanbide Arteko Gutxienekoa) osatzera dator. Eta amaitzeko, planteatzen da gobernuak "Gizarte Segurantzari egungo hobariak hedatzea aurreikusten duela". Eta gero estatuko gobernutik esaten digute pentsioak eutsiezinak direla (gizarte segurantzaren kuotekin finantzatzen dira). Azken 10 urtetan jasandako langabezia mailari eransten badizkiogu ordainsarien murrizketa, “pentsioen itsulapikoan” egindako harrapaketa (pentsioak izan ezik denetatik ordaintzeko) eta uneko “enplegu politika” gehienak oinarrian enpresetako gizarte segurantzaren kotizazioak murriztera datozela…, agian badute neurri bateko errurik egoera honetan… Beraz, ez gaitezen gora etorri, oso gutxi baikara 430€ horiek eskuratu ahal izango dugunak. Are okerrago, neurri honek, beste zenbaiten kasuan bezala, ez du inola ere konponduko gazteon langabeziaren arazoa. Soilik partxe bat da, bat gehiago. Izan ere, jada badakizu zer esaten diguten… Eta zu, zergatik ez zara ekintzailea? (Edo beste aukera bat da Báñez ministro andreari kasu eginez Rocioko Andre Mariari errezatzen hastea...) “Báñez ministro andreak Rocioko Andre Mariari eskerrak ematen dizkio 'krisia gainditzeko' bere laguntzagatik (El mundo, 2012ko ekainak 6).
Nafarroako Gazteriaren Kontseilua
Ziur aski behin baino gehiagotan entzungo zenuten topikoen artean nagusia, alegia, gazteok ez dugula irakurtzen. Horrek erakusten digu horrela pentsatzen dutenek ez dituztela ezagutzen Wattpad aplikazioa, literatura-blogen plataformak edota booktuber-ak sareetako fenomenoak, edo ez dakitela gazteen irakurketa-portzentajea argitaletxeen industriaren baitan ehuneko 20tik gorakoa dela ere. Ez dio axola Laura Norton, Stephanie Meyer edo John Green bezalako autoreen gazteentzako liburuak gogoko izatea; izan ere, zure irakurketa ez dute aintzat hartuko obra mota horiek diskriminatzen dituztenek, Cervantes, Kafka edo Jane Austen irakurtzen duzunean ez bezala, azken horiek zuri trinkoagoak, ulertzeko konplexuagoak edo zailagoak iruditu izan arren. Egiaz balitz ez dugula irakurtzen, ez litzateke existituko 2008tik hedatuz joan den literatura blogen kopuru bikaina, horien artean “Book Eater”, “El universo de los libros” edo “Lecturalia”. Egiaz balitz ez dugula irakurtzen, halaber ez lirateke existituko Wattpad bezalako aplikazioak, zeinetan nagusiki gazteek idatziko dituzten euren nobelak, kontakizunak edo poesiak, hain zuzen milaka edo are milioika nerabeek irakurri izaten dituztenak. Eta irakurriko ez bagenu, Youtube kanaleko booktuber, fenomenoa ere ez litzateke existituko, izan ere, hainbat kanaletan jadanik 330.000 harpidedun baino gehiago bildu dituzte, adibidez “Las palara de fa” edo “Poland-
bananasBooks” izendatuetan, 345.000 baino gehiagorekin. Gogoko dugulako, entretenigarria eta dibertigarria iruditzen zaigulako irakurtzen dugu. Eta batez ere, pasioa jartzen diogulako. Autoreak gure gorrotoa jasateko gai dira, aitzitik hurrengo orrietan beste inor baino gehiago maitatu araztera eramanez. Poza eta tristura, maitasuna eta gorrotoa, enpatia eta amorrua sentiarazten dizkigute, jarraian sare sozialetan komentatzera joateko, gogo bizi eta zaletasun ukaezinarekin. Pertsona irakurleentzat hori da ederrena. Gauza bera gertatzen da filmekin. Zein ez da emozionatu izan noizbait filma baten amaierarekin edo nori ez zaio eskandalagarria iruditu izan pertsonaia baten erailketa desegokia? Liburuak eta kultura eskutik doaz. Ez dut ulertzen nobela batzuk hondoratzeko behar hori, hau da, egungo narrazio erromantikoak, arrazoi ezberdinengatik elkarrekin egoteko debekua jasaten duen bikote nerabeei buruzkoak, euren adiskide eta familien aldetik trabak eta inposizioak erakusten dituztenak. Ez al dizuete gogorarazten William Shakespeare autorearen “Romeo y Julieta”? Dena den, hau literaturako klasiko bat da, gainerakoak obra oso kritikatuak izanik. Literatura blogen inguruan esan behar da argitaletxeen bultzada ekarri dutela. Nerabeak eta gazteak erakartzen asmatu dute ohiko argitaletxeek lortzen jakin izan ez duten bezala. Horren eskutik kolaborazioak egin izan dira argitaletxeen nobedadeak ezagutzera emateko. Gauza bera gertatzen
da booktuber edo euren literatura eduki propioa ekoizten duten gazteekin, euren azken irakurketak ikus-entzunezko formatuan eratuz, jarraian Youtube edo Video bezalako plataformetan argitaratzera heltzeko. Eta liburu azokak? Hain zuzen 2016ko Madrilgo azokan salmentak %3,5 hedatu ziren aurreko urteari dagokionez. 2015ean bere salmentak %6 hedatu ziren 2014. urteari dagokionez. Jadanik igoera bat egiaztatu da segidako lau urtetan. Gainera, esportatzen diren gazteen eta haurren liburuak %13,6a ordezkatzera datoz, alegia literaturakoak baino %0,03 gutxiago. Ez irakurtzeko, ez dago gaizki. Amaitzeko, 2001 eta 2015 artean Castell Nacional de la Cultura i de les Arts (Conca) eta Generalitateko Gazteriaren Zuzendaritza Nagusiaren eskutik garatutako gazteria kataluniarraren kultura partaidetzaren inguruko azterketa baten bidez egiaztatu da 15 eta 30 urte arteko gazteek (Katalunian) helduek baino gehiago irakurtzen dutela. Gazteok ez gaude kulturatik urrunduta. Urte betean inolako libururik irakurri ez izana onartu zutenak 30 urtetik gorako pertsona helduen %40a izan zen, gazteen portzentajea %27a izanik. Carles Duarte Conca-ko presidentearen esanetan, “gezurra da gazteek helduek baino kultura gutxiago kontsumitzen dutela”. Gazteok irakurtzen dugu. Eta irakurtzen gozatu egiten dugu. Liburuak gure bizitzaren hein bat bailiran bizi izaten ditugu. Eta hori ezin digu inork kendu. Beti klasikoak irakurri ez izan arren.
publizitatea
UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA
2017urria
17