Periódico Universitario / Unibertsitateko Aldizkaria - 380. zkia. - 2019ko maiatza

380. zkia.

doakoa

2019ko maiatza

Laguntzen du

Eta gradua eta gero, zer?

Gezurra badirudi ere, 2018-2019 ikasturtea amaitzear da, eta, horrekin batera, badago ikasle multzo handi bat unibertsitateari agur esan beharko diona, graduko ikasketak bukatuko baitituzte.

Zorioneko daude, gradua arrakastaz amaitu eta titulu bat eskuratu dutelako; baina, gradua eta gero, zer? Hori da gazte askok buruan izango dituzten galderetako bat. Izan

ere, batzuek izango dute lanean segituan hasi nahiko dutela, baina, beste batzuek beren ezaguerak espezializatu nahiko dituzte, lan-merkatuan errazagosartzeko.

Horientzat, eta datozenentzat, graduondokoei buruzko gehigarriak izango dituzue Unibertsitateko Aldizkariko ale honetan eta hurrengoan.

Baliagarriak izan dakizkizuela!

Aurkibidea Uniagenda . . . . . . . . . . .2 Unibertsitatea . . . . . . . .3 Besteberriak . . . . . . . . .10 + Trebakuntza . . . . . .16 Graduondokoa Berezia . . . . . . . . . . . . . .18 Uniemakume . . . . . . . . .22 Uniozio . . . . . . . . . . . . . . .23 Unigazte . . . . . . . . . . . . .24

uniagenda

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019maiatza

02

UNIBERTSITATEAK Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea.www.ehu.eus Uda Ikastaroak Gipuzkoako Campuseko Errektoreordetza Leioako Campusa (Zentralita) Sarbide Bulegoa. Bizkaiko Campusa Arabako Campuseko Errektoreordetza

Donostia Donostia Leioa-Erandio Leioa-Erandio Gasteiz

Miramar Jauregia z/g Ignacio MªBarriola Eraik. Elhuyar Pza.1 Sarriena Auzoa, z/g Sarriena Auzoa, z/g Comandante Izarduy Kalea, 2

Gazte Informazioko Bulegoak (UPV/EHU) Gasteiz C/ Los Apraiz,1 - 1ªPlanta Leioa Apia Bidea - Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Behea

945 014 336 946 015100

943 219 511 943 018 141 946 012 000 946 015 555 945 014 444 oij.ar@ehu.eus oij.bi@ehu.eus

Nafarroako Unibertsitate Publikoa. www.unavarra.es Nafarroako Unibertsitate Publikoa

Iruña

Gasteiz Portugalete Bergara Iruña Tudela

948 169 000

Pedro Usua, 2 Ignacio Ellacuria Parkea, 2-3 Martin AguirreDeunaren Enparantza, 4 Sadar z/g Magallón, 8

945 244 200 944 936 533 943 769 033 948 243 250 948 821 535

Mondragon Unibertsitatea. www.mondragon.edu Mondragon Unibertsitatea

Arrasate

Larramendi, 4. 23 posta-kutxatila

943 794 700 / 943 712185

Deustuko Unibertsitatea. www.deusto.eus Bilboko Campusa Donostiako Campusa

Bilbo Donostia

Unibertsitate Etorbidea 24 Mundaiz Bidea, 50

944 139 000 943 326 600

Nafarroako Unibertsitatea. www.unav.es Nafarroako Unibertsitatea Ingenieri Eskola. TECNUM TECNUM - Miramon Goiko Egoitza Idazkaritza eta Administrazioko Goi Mailako Institutua - ISSA

Iruña Donostia Donostia Donostia

Campus Unibertsitarioa Manuel Lardizabal Pas., 13 Mikeletegi Pas., 48 Aldapeta, 49

948 425 600 943 219 877 943 219 877 943 467 144

LANBIDE HEZIKETA Ikaslan. Lanbide Heziketako Ikastegi Publikoen Elkartea Hetel Heziketa Tekniko Elkartea

www.ikaslan.net

www.hetel.org

ENPRESA ETA BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK Saiolan Garaia Berrikuntzako Interesgunea Cedemi BIC Gipuzkoa Berrilan BIC Bizkaia BIC Bizkaia Ezkerraldea BIC Araba CEI Busturialdea CEIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BEAZ, P.S.A. INNOBASQUE CEIN

Arrasate Arrasate Barakaldo Donostia Derio Barakaldo Miñano Gernika-Lumo Miñano Goien Bilbo Bilbo Bilbo Zamudio Noain

Goiru Kalea, 1 Uribarri Etorbidea, 3. 79 P.K. Altos Hornos de Bizkaia Hiribidea, 33 Mikeletegi Paselekua, 83 Astondo Bidea, Edificio, 612 Avenida Altos Hornos de Vizcaya, 33 Calle Albert Einstein,15 Txalaparta Poligono, 32 Arabako Parke Teknologikoa, CEIA Eraik.

María Díaz Haroko Kalea, 3 Urkixo Zumarkalea, 36 Sabino Arana Etorbidea, 8 C/ Laida Bidea, 203 Mocholí Kalea

C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com Lege Gordailua: BI-338-93 ISSN: 2530-2132

UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home

Arrosadiako Campusa

UNED (Distantzia Heziketako Unibertsitate Nazionala). www.uned.es UNED Araba UNED Bizkaia UNED Gipuzkoa UNED Nafarroa UNED Nafarroa

INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK

943 712 072 943 719 181 944 184 100 943 000 999 944 030 606 944 184 100 945 298 282 946 256 809 945 298 282 944 052 660 944 037 000 944 395 622 944 209 488 848 426 000

Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa.

Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 Iruña. Tel: 948 425 634. E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa.

31013 Ansoain. Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa, z/g. 01192 Arkaute (Araba). Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 Bilbao. Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.

EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D. 20006 Donostia Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.

EKINTZA HONEK EUSKO JAURLARITZAKO KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILEKO LAGUNTZA JASO DU

KOORDINATZAILEAK: Asun Calviño eta Jon Lasa.

LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Nissma De Benito eta Irene Urizar.

DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria.

ARGAZKIAK: Irene Urizar eta Cristina Domínguez.

PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/Nafarroa: 629 229 185 Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.

LAGUNTZAILEAK

EKINTZA HONEK GIPUZKO AKO FORU ALDUNDIKO LAGUNTZA JASO DU

EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019maiatza

03

UPV/EHU, bere eskaintza hedatuz UPV/EHUk graduko eta graduondoko eskaintza handitu du, espezializazioa eta nazioarteko titulazio bikoitzak indartzeko Unibertsitateko Aldizkaria

Universidad del PaĂ­s Vasco/Euskal Herriko Unibertsitateak itxi berri du 2019/20 ikasturterako graduen eta graduondoen eskaintza. “Eskaintza zabala da, graduko eta graduondoko ikasketak modu garbiago eta eraginkorragoan lotu nahi dituena, prestakuntza osoagoa eta espezializatuagoa izan dadin, XXI. mendeko gizartearen eskakizunei erantzungo dienaâ€?, adierazi du Araceli Garin Graduko eta Graduondoko Ikasketen arloko errektoreordeak.

Espezializazioaren bidea indartu dute horretarako, master ofizialen eta berezko tituluen bitartez, ikasleei gaitasun konplexuagoak eta goi mailako xede profesionaletarako egokiak emateari begira. Era berean, nazioarteko titulazio bikoitzak eskaintzen dira, bai gradukoak eta bai masterrekoak. Horietan, ikasleek, UPV/EHUn eta beste uniber-tsitate batzuetan ikasi bitartean, atzerriko hizkuntzak lantzen eta kultura aniztasunari lotutako trebetasunak jorratzen dituzte nazioarteko testuinguru batean, gaur egun lan merkatuan interes handiz eskatzen ari diren gaitasunak, alegia.

Zehatzago esanda, bost gradu bikoitz berri eta prestakuntza duala

dira nobedade nagusiak graduko ikasketetan. Hauek dira bost gradu bikoitz berriak: Negozioen Kudeaketa + Lan Harreman eta Giza Baliabideak; Farmazia + Nutrizioa eta Dietetika; Enpresen Administrazioa eta Zuzendaritza + Kudeaketaren eta Informazio Sistemen Informatikaren Ingeniaritza; Ingeniaritza Mekanikoa + Enpresen Administrazioa eta Zuzendaritza; eta, azkenik, Enpresen Administrazioa eta Zuzendaritza + Zuzenbidea. Azken hori 2013/14 ikasturteaz geroztik ematen zen Bizkaiko Campusean, baina datorren ikasturtetik aurrera, Gipuzkoan ere eskaintzen hasiko da.

Beste gradu bikoitz bi daude eskaintzan: Fisika + Ingeniaritza Elektronikoa (Bizkaiko Campusa), 2018/19 ikasturtean gutxieneko nota altuena izan duen titulazioa (13,1), eta Ingeniaritza Mekanikoa + Industria Elektronikaren eta Automatikaren Ingeniaritza, iazko ikasturtean 11,3ko gutxieneko nota izan zuena.

Datorren ikasturteko beste nobedade batzuk dira, batetik, Medikuntzako plaza kopurua handitu egin dela, 325etik 330era, eta titulazio horretarako onarpen prozesuan hizkuntzaren araberako be-

reizketa egingo dela, hau da, izena ematerakoan ikasleek bi aukera izango dituzte: Medikuntzako Gradua (gaztelania) eta Medikuntzako Gradua (euskara), eta bigarrena egiteko B2 maila edo baliokidea eduki beharko dute. Bestalde, Kimika Fakultateko (Gipuzkoako Campusa) Kimikako Graduan ere eskainitako plaza kopurua igo egin da, 88ra hain zuzen.

Hogeita hamar gradu eta hamaika masterretan ikasleek aukera dute bi titulu eskuratzeko UPV/EHUk 2019-2020 ikasturterako bere eskaintza berri eta indartua aurkeztu du.

Prestakuntza eskaintza osatuz, espezializaziorako bidea ematen da unibertsitateko ehun masterren bidez, ikasleei kualifikazio profesional hobea emateari begira. Ibilbide luzeko masterren ondoan, master berriak eskaintzen dira urtero. Horrela, datorren ikasturtean lau master berri egongo dira: Subiranotasuna Europako Herrietan Masterra, eta

Erasmus Mundus modalitateko hiru master, Europako Batzordearen bikain kalifikazioa daukatenak: Mikrouhinetako Elektronika eta Optika Berritzaileak Erasmus Mundus Masterra; Hiri eta Komunitate Adimendunak Erasmus Mundus Masterra, eta Energiaren Biltegiratze eta Konbertsiorako Materialak Erasmus Mundus Masterra. Hiru Erasmus Mundus master berriok gehituko

zaizkie lehendik ematen diren beste hirurei: Itsas Baliabide Ekologikoak Erasmus Mundus Masterra; Itsas Inguramena eta Baliabideak Erasmus Mundus Masterra; eta Energia Berriztagarriak Itsas Ingurunearen Erasmus Mundus Masterra. Horrekin, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak baino ez du UPV/EHU gainditzen mota horretako masterren kopuruan.

04

2019maiatza

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

MU, materialen eraldaketaren alde Mondragon Unibertsitateak materialen eraldaketan mundumailako erreferentzia den kongresua ekarriko du Euskadira Unibertsitateko Aldizkaria

Material plastikoen eta metalikoen eraldaketari buruzko mundukongresua, alor horretako erreferentzia argia, Euskadin egingo da maiatzaren 8tik 10era bitartean.

Mondragon Unibertsitateko Goi Eskola Politeknikoak antolatutako ESAFORM Kongresuak (European Scientific Association for Material Forming) Kongresuak esparru horretako mundu-adituen 250 zientzia-lan baino gehiago ekarriko ditu, eta 34 herrialdetatik etorritako 300 partaide bilduko. Nazioarteko Biltzarrak XXII. edizioa beteko du aurten, eta zientziari eta teknologiari lotutako informazioaren barruan, materialak eraldatzeko prozesuetan mundu osoan izan diren azken ikerketen eta lorpenen berri eman nahi du, industrianahiz irakaskuntza-alorreko mundu osoko aditurik handienen eskutik. Hitzordua Gasteizeko Europa Jauregian izango da.

Zehazki, hiru egunetan era guztietako materialen fabrikazioan (metalak, polimeroak, zeramikak eta konpositeak), prozesuetan (eraldaketa-prozesu tradizionalak eta berriak), eskaletan (nano, mikro, makro eta meso) eta ikuspegietan (modelatzea, simulazioa, esperimentuak…) izan diren azken aurrerapenak eta lorpenak aztertu eta horien inguruan hitz egingo da.

Euskadirako oso kongresu garrantzitsua da, Mondragon Unibertsitateko Goi Eskola Politeknikoko antolatzaileen esanetan,

«inpaktu zuzena izango duelako gure industrietan, manufakturak gure enpresen jarduera osoaren % 35 ere hartzen baitu». Zehazki, kongresuan aurkeztuko diren berrikuntzek eragin zuzena izango dute aeronautika-sektorean eta automozioan, bai eta makinaerremintan eta burdingintzan ere, besteak beste Automozioaren sektoreari dagokionez, material gogorragoak eta horiek eraldatzeko fabrikazio-prozesuak garatuz, autoen pisua eta bereziki txasisarena arintzea lortu da azken urteetan. “Kontuan izan behar dugu, gainera, autoen pisua murriztuz auto elektrikoen autonomia handiagoa ahalbidetu dela; horregatik, material berriak eta horiei lotutako fabrikazio-prozesuak auto elektrikoen errendimendua hobetzeko alderdi garrantzitsuak bihurtu dira”, adierazi dute Goi Eskola Politeknikoko ordezkariek.

Aeronautika-sektorean, berriz, tenperatura altuagoetan aritzeko gai diren material berriak eta horiek eraldatzeko fabrikazio-prozesuak sortuz, propultsatzaileen energia-efizientzia nabarmen hobetzea lortu da. Eskolatik adierazi dutenez, “1960ko hamarkadan garatutako lehen propultsatzaileen kontsumoa eta gaur egungoena alderatuz gero, bidaiariko eta kilometroko erregai-kontsumoa % 50 baino gehiago murriztu da”.

Hori ahalbidetzeko, ordea, ezinbestekoa da material berriak eta horiek eraldatzeko fabrikazio-

prozesuak eskuz esku joatea. Horri esker, osagaien eta produktuen garapenak gero eta erantzun hobea ematen die merkatuaren premiei. Europa Jauregian egingo den Kongresuak bigarren alderdiari erreparatuko dio nagusiki: material berriak balio erantsi handiko osagai eta produktu bihurtzeko gaitasuna duten fabrikazio-prozesuei.

Mondragon Unibertsitateko Goi Eskola Politeknikoa erreferentzia da sektorean eta 15 urtean hartu du parte Kongresuan. Mondragon Goi Eskola Politeknikoaren hainbat ezaugarri hartu ditu aintzat ESAFORMek, Kongresua antolatzearen ardura berari emateko: enpresen beharrekiko hurbiltasuna eta enpresak lehiakorrago bihurtzeko ahalegina, ikerketa aplikatua eta ezagutza-transferentziaren arloan erreferentzia izatea unibertsitateen artean, bai eta mundu osoko adituak erakartzeko gaitasuna izatea ere. Goi Eskola Politeknikoan 15 tesi egiten ari dira gaur egun materialen eraldaketaren esparruan, eta Eusko Jaurlaritzak bikaintzat izendatutako ikerketa-taldea du alor horretan bertan.

Egitaraua Kongresua Europa Jauregian egingo da, maiatzaren 8an hasita, irekiera-ekitaldi instituzionala (08:30-09:10) tarteko. Ekitaldi horretan izango dira, besteak beste, Cristina Uriarte Hezkuntzako sailburua; Vicente Atxa Mondragon Unibertsitateko errektorea; Car-

Material plastikoen eta metalikoen eraldaketari buruzko munduko kongresua alor horretako erreferentzia argia da.

los Garcia Mondragon Goi Eskola Politeknikoko zuzendaria; Roberto Uribetxeberria eskola bereko B+T (berrikuntza+transferentzia) alorreko koordinatzailea; eta Ton van den Boogard Herbehereetako Twenteko Unibertsitateko kidea eta ESAFORMeko lehendakaria.

Hitzaldi paralelo ugariez gain (250 baino gehiago), biltzarrak bost osoko bilkura izango ditu, in-

gelesez, alor horretako guruen eskutik. Honako hauek hitz egingo dute, besteak beste: Kyotoko Unibertsitate Teknologikotik, Vienako Unibertsitate Teknologikotik, Zuricheko Unibertsitatetik eta Municheko Unibertsitatetik etorritako adituek, Teknologia Aeroespazialetako Zentro Aurreratuko Fernando Lasagnik eta Fagor Arrasateko Andoitz Aranburuk.

OSOKO BILKURETAKO HITZALDIAK Maiatzaren 8a: ❚ 09:10-09:50. Takayuki Hama irakaslea. Kyotoko Unibertsitate Teknologikoa. Plastikotasun kristalinoaren modelizazioa txapakonformazioko eragiketetan. (Crystal plasticity modelling for sheet metal forming) ❚ 14:30-15:10. Andoitz Aranburu. Fagor Arrasate. Fagor Arrasateko arintze-teknologietarako instalazio produktiboak. (Fagor production installations for lightweight technologies) Maiatzaren 9a: ❚ 8:30-9:30. Dirk Mohr irakaslea. ETH Zurich. Akats harikorra iragartzeko azken aurrerapenak. (Recent advances on predicting ductile failure) ❚ 14:30-15:10. Mathias Peter Hartmann, PhD. TUM. Material konposatuen konformazioa - prepegaren eskuzko inpregnaziotik prozesuaren kontrol integratuaren modelizaziorainoko bilakaera, etengabeko bilaketa. (Composites forming - from manual prepeg layup to modeling integrated process control, a continuing quest).

Maiatzaren 10a: ❚ 8:30-9:30. Fernando Lasagni irakaslea. Teknologia Aeroespazialen Zentro Aurreratua. Aeronautikarako osagaien gehitze-fabrikazioa: balio-katean zeharreko gogoetak.

(Making fly Additive Manufactured aerospace hardware: considerations along the value chain).

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019maiatza

05

Kirola eta dibertsioa Gradudun berriak Deustun Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzako (EAZ), Deustun EAZ+International Management Skillseko, EAZ+Zuzenbideko eta Deustuko Unibertsitatearen Donostiako campusak "Kirolaren Eguna" ospatu zuen

EAZ+Ingeniaritzako Informatikako gradudun berrien izendatzeekitaldia izan da Unibertsitateko Aldizkaria

Deustuko “Kirolaren Eguna”ren parte-hartzaile batzuk.

Unibertsitateko Aldizkaria

Aste Santuko oporrak hurbiltzean, ohikoa den bezala, Deustuko Unibertsitatearen Donostiako campusak "Kirolaren Eguna" ospatzen eta aurten ere horrela egin zuen apirilak 17an. Egun osoan zehar eta etenik gabe, 300 ikaslek baino gehiagok hartu zuten parte hainbat kiroletan antolatutako txapelketetan. Aurten, hirugarren aldiz, Kirolaren Egunaren XXVI. edizioa Atletico San Sebastian Elkarteak Bera Beran, Aieten, dituen instalazioetan egin zen. Hainbat jarduera berri izan ziren, gainera, goizeko lehenengo orduetatik hasita.

Irabazleek dominak eta kirol materiala jaso zituzten Ikasleek taldeko kiroletan parte hartu ahal izan zuten, besteak beste, futbolean, saskibaloian eta boleibolean. Banakako eta binakako txapelketak ere izan ziren, tenisean, padelean, mahai tenisean eta mahai futbolean. Edizio honetan proba berezi batzuk ere izan ziren, dibertigarriak, besteak beste, dardoak, futboleko eta saskibaloiko zehaztasuna, erresistentzia, indarra, trebetasuna, boloak, punteria, malgutasuna eta orientazioa. Txapelketa eta jarduera horien ezaugarri zen ikasle guztiek nahi zuten modalitate guztietan parte hartu ahal izan zutela, taldean, banaka edo binaka, ez baitziren bi saio batera antolatu: ikasle batek egunean antolatu ziren kirol eta proba guztietan har zezakeen parte. Unibertsitateak parte hartzaile bakoitzari txartel bat eman zion (ogitartekoa + edaria), probak gainditzen laguntzeko. Kirol proba bakoitzaren amaieran, sariak banatu ziren: dominak eta kirol materiala irabazleentzat.

Kirol proben ondoren, afari buffeta izan zen eta, amaitzeko, festa, Bataplanen. Hainbat sari banatu ziren zozketetan: kirol jantziak, afariak, bazkariak, bidaiak, etab.

Kirolak, bizitza osasuntsurako eta aktiborako ezinbestekoak, pertsonen arteko harremanak sustatzen ditu eta Deustuko Unibertsitateko hezkuntza eta zerbitzu eskaintzaren ardatzetako bat da.

Kirol saila Kirol sailak unibertsitateko elkarteko kideei topaketarako eta aisialdirako toki bat eskaintzen die, heziketa fisikoaren eta kirolaren bidez, bizitzeko ohitura osasungarriak eta gozatzeko modua ematen duten programak eskainiz.

Lehiaketa programak lehian parte hartzeko maila desberdinak eskaintzen ditu. Unibertsitateko elkarteko kideen arteko lehiaketak honako kiroletan ematen dira: 7ko futbola, areto-futbola, saskibaloia, eskubaloia, frontenisa, padela, tenisa, mahaiko tenisa, xakea, squasha, pala, pilota, etab.

Apirilaren 13an izan zen, larunbatarekin, Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzako (EAZ), EAZ+International Management Skillseko, EAZ+Zuzenbideko eta EAZ+Informatikako Ingeniaritzako gradudun berriak izendatzeko ekitaldia, Deustuko Unibertsitatearen Donostiako campusean, Deusto Business School-Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatearen, Zuzenbide Fakultatearen eta Ingeniaritza Fakultatearen eskutik.

Ekitaldia Loiola Centrumean izan zen, Deustuko Unibertsitatearen Donostiako campuseko gune nagusian, hiru dorre bereizgarrien babesean.

Ekitaldiaren buru Jose Antonio Rodriguez campuseko errektoreordea izan zen, eta harekin batera izan ziren 4 edo 5 urte hauetan -graduko ikasleen edo gradu bikoitzekoen kasuan- ikasleek, beren hazkunde pertsonal eta profesionaleko ibilbidean, ondoan izan dituzten irakasleak eta zerbitzuetako langileak. Izendatze ekitaldia unibertsitate bizitzan ekitaldi garrantzitsua da. Ekitaldian honakoek hartu zuten parte,besteak beste: Álvaro de la Rica (Deusto Business Schooleko dekanoa), Gema Tomás (Zuzenbide Fakultateko dekanoa), Asier Perallos (Ingeniaritza Fakultateko dekanoa). Jon Casado s.j. Donostiako campuseko Pastoraleko Zerbitzuko arduradunak gradu-

Gradudunen izendatze ekitaldia Loiola Centrumean izan zen.

dun berriei bedeinkapena eman zien, ekitaldi xume eta hunkigarri batean.

Itsaso, Lander, Jon eta Anek, bere ikaskideen izenean, karrerako urteak gogoratu zituzten eta bizi izandako esperientziak (horien artean, nazioarteko egonaldia, esperientzia aberasgarrienetako bat), eskuratutako jakiteak eta gaitasunak, eta Fakultateko txoko bakoitzeko momentuak nabarmendu zituzten. Eskerrak eman zizkieten irakasleei eta unibertsitateko zerbitzuetako langileei, eta hitz hunkigarriak izan zituzten, amaieran, familientzat eta lagunentzat.

KLEMENTIN QUINTET haize boskoteak, Musikene-Euskal Herriko Goi Mailako Musika Ikastegikoak,jo zuen atsedenaldian. ABBA taldearen Mamma Mia laneko musikak alaitu

zuen giroa.Gainera,Easo Araoz Gaztetxo taldeko neskek Agur Jaunak abestu zuten ekitaldiaren hasieran eta Gaudeamus Igitur, amaieran.

Gradudun berri horietatik ia guztiek egin dute seihileko bat Europa, Amerika eta Asia-Pazifikoko unibertsitateren batean, Deusto Business Schoolek nazioarteko truke hitzarmenak baititu atzerriko ehun unibertsitate baino gehiagorekin.

Gainera, ikasle guztiek ikasketak lanbide esperientziaren batekin gutxienez amaitu dituzte, Fakultateak lankidetza hitzarmenak baititu 400 enpresa baino gehiagok osatutako sarearekin. Deusto Business Schoolek prestakuntza integrala eskaintzen du, eta, beste zenbait ezaugarriren artean, nazioarteko ikuspegia eta orientazio praktikoa azpimarratzen ditu.

06

2019maiatza

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

NUPek bere eskaintza bikoizten du Nafarroako Unibertsitate Publikoak titulu berekien eskaintza bikoiztu du 2019-2020 ikasturterako eta 27 titulu izatetik 41 izatera pasatu dira

NU, lehena Espainian, irakaskuntzajardueran U-Ranking-ak -Ivie eta BBVA Fundazioak egina-, sistema unibertsitario nafarra panorama nazionaleko bost onenen artean kokatzen du Unibertsitateko Aldizkaria

Zabalik dago jada izena emateko epea NUPeko eskaintza berrietan.

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) 41 titulu bereki eskaini ditu 2019-2020 ikasturterako, eta ia bikoiztu egin du joan den ikasturteko eskaintza, orduan 27 titulu bereki eskaini baitzituen. Horien artean daude master titulu berekiak, espezializazio- eta aditu- diplomak, eta unibertsitatezabalpeneko beste diploma edo egiaztagiri batzuk.

Eskaintzak Unibertsitateko jakintza-arlo guztiak hartzen ditu. Nabarmentzekoak dira Kultura Zientifikoko Masterra, osorik onlineko formatuan emango dena, Euskal Herriko Unibertsitatearekin lankidetzan (moduluka ere egin daiteke), bai eta beste batzuk ere, hala nola Unibertsitateko Aditua Hezkuntza Holistikoan, Unibertsitateko Aditua Ariketa Fisikoan eta Osasunean, Unibertsitateko Aditua Nafarroako Zuzenbide Zibilean edo Unibertsitateko Aditua Familia Enpresaren Kudeaketan.

Eskaintza osoa Unibertsitatearen webgunean dago kontsultatzeko.

Bestalde, gogoratu beharra dago graduarekin loturik egin daitezkeen titulu berekien eskaintza. Horien artean, hurrengo ikasturteko

berritasun bat Zibersegurtasuneko eta Hacking Etikoko Espezializazio Diploma da, Telekomunikazio Ingeniaritzako Unibertsitate Masterreko eta Ingeniaritza Informatikoko Unibertsitate Masterreko ikasleei zuzendua dagoena, bai eta unibertsitatetik kanpoko profesionalei ere. Badira beste berritasun batzuk, horien artean: Unibertsitateko Aditua Kiroleko Lesioen ondoko Berregokitzapenean eta Unibertsitateko Aditua Haurdunaren Zoru Pelbikoaren Zainketan eta Jarduera Fisikorako Trantsizioan, biak ere Fisioterapiako ikasleei zuzenduak.

Azkenik, aipatu beharra dago aurtengo ikasturtean 800 ikasletik gora ari direla NUPen titulu bereki bat egiten, eta aurreko ikasturteko ikasleen pertzepzioa positiboa izan zela; izan ere, balioespen inkestetan jasotako datuen arabera, ikasleen gogobetetasun maila eskuratutako prestakuntzarekin 10etik 8,5 puntukoa izan zen batez beste. Era berean, nabarmendu beharra dago 11 ikastaro formatu erdipresentzialean edo osorik online egingo direla. Aukera horren eskaria gero eta

handiagoa da, oso erakargarria baita batez ere jardunean dauden profesionalentzat.

14 berritasun horien artean, aipatzekoa da moduluka egin daitekeen Kultura Zientifikoko Masterra Helburuak eta ezaugarriak Unibertsitate-Gizarte Fundazioak kudeatzen ditu Nafarroako Unibertsitate Publikoak eskaintzen dituen titulu bereki gehienak.

Prestakuntza eskaintza horrek bi helburu ditu: batetik, unibertsitateko tituludunen gaitasunak eta trebetasunak sustatzea eta profesionalen eguneratzea bultzatzea lan merkatuan sar daitezen, edo beren titulazioari egokitutako lanpostu bat eskura dezaten; eta, bestetik, enpresek eta administrazioek beren beharretara egokitutako pertsonal kualifikatua eduki dezatela.

Horretaz gainera, titulu berekietako ikasleek zenbait abantaila dituzte, hala nola enplegu kualifikatuaren poltsarako sarbidea, lan orientaziorako unibertsitateko zerbitzua, enpresa eta erakundeetan prestakuntza-praktikak egiteko aukera, eta zenbait zerbitzu eta deskontu izateko aukera (hizkuntza ikastaroak, kirolak, Liburutegirako sarbidea, e.a.).

Unibertsitate zabalpeneko diploma egiteko, ez da aurretiaz unibertsitateko titulaziorik behar; bai, ordea, master tituluak, eta espezializazio eta aditu diplomak egiteko. Nolanahi ere, zilegi da ikastaroetako gaiekin lotutako profesionalak onartzea, aldez aurretik ikasketa horiek egin ez badituzte ere. Kreditu kopuruari dagokionez ere, desberdintasun batzuk daude. Masterraren kreditu kopurua 60tik 120ra bitartekoa da; espezializazio diplomarena, 30etik 59ra bitartekoa; eta adituarena, 15etik 29ra bitartekoa; unibertsitate zabalpeneko diplomak, berriz, 30 kreditu ditu gutxienez ere.

INFORMAZIO GEHIAGO: www.unavarra.es

Nafarroako Unibertsitatea lehena da Espainian irakaskuntza-jardueran. Horrela jasotzen du U-Rankingeko azken edizioak, Ikerketa Ekonomikoetako Institutu Valentziarrak (Instituto Valenciano de Investigaciones Econรณmicas, IVIE) eta BBVA Fundazioak eginak. Ikerketak balioesten ditu beste adierazle batzuk ere, hala nola, ikerketa berrikuntza eta garapen teknologikoa, eta instituzio akademikoa Espainiako bosgarrentzat kokatzen du, unibertsitate pribatuen buru.

Irakaskuntzako adierazleen barne, ratio batzuetan nabarmentzen da, hala nola irakasle kopurua 100 ikasleko, arrakasta akademiko eta balioespeneko tasak, ikasketak ez uztearen tasa eta nazioarteko ikaslegoaren ehunekoa. Ikerketari dagokionez, aipagarria da bere kokapena bere agerkarien inpaktuaren batez bestekoan eta aldizkarietako artikulu eta/edo ikerketen ehunekoa garrantziko lehen orrian kokatuta.

Rankingak Espainiako 62 unibertsitate neurtu ditu guztira 48 publikoak eta 14 pribatuaketa hortik honakoa ondoriozta daiteke: Nafarroa ikasketen uztean tasa baxuena duen bigarren komunitatea da eta Nafarroako sistema unibertsitarioa Espainiako bost onenen artean kokatzen da.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019maiatza

07

08

2019maiatza

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

UNED Iruñeako 4.000 ikasle azterketetara deituak

UNED Iruñeako liburutegiak ordutegia zabaltzen du, azterketak direla eta

Probak maiatzaren 20tik 25era eta ekainaren 3tik 7ra egingo dira

Unibertsitateko Aldizkaria

❚ Igandea maiatzak 19:

Ohiko ordutegiaz gain, astelehenetik ostiralera 9:00etatik 14:00ra eta 16:00etatik 21:00etara, UNED Iruñeak irekitze-ordutegia handitu du, maiatzaren 20tik 24ra eta ekainaren 3tik 7ra izango diren azterketen hurrengo deialdia dela eta. ospatuko direnak. Azterketen bi asteetan etengabe irekiko du 9:00etatik 21:00etara.

Liburutegiaren aparteko irekitze ordutegiak hauek dira: ❚ Larunbata maiatzak 4: 9:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 20:00etara. ❚ Larunbata maiatzak 11: 9:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 20:00etara. ❚ Larunbata maiatzak 18: 9:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 20:00etara.

9:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 20:00etara. ❚ Larunbata maiatzak 25: 9:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 20:00etara. ❚ Igandea maiatzak 26: 9:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 20:00etara. ❚ Larunbata ekainak 1: 9:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 20:00etara. ❚ Igandea ekainak 2: 9:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 20:00etara.

Maiatzaren 20tik 24era eta ekainaren 3tik 7rako azterketa asteetan liburutegiak etengabe irekiko du 9:00etatik 21:00etara.

INFORMAZIO GEHIAGO: www.unedpamplona.es info@pamplonauned.es @unedpamplona www.facebook.com/unedpamplona

Unibertsitateko Aldizkaria

UNED Iruñeako 4.000 ikasle inguru deitu dituzte UNEDen azterketak egiteko -Gradutakoak, 25 eta 45 urte baino gehiago dutenentzako Unibertsitaterako Sarbide Ikastaroetakoak eta CUIDeko ingeleseko sei mailatakoak-, eta probak maiatzaren 20an, astelehenean, hasiko dira.

Probak bi astetan izango dira, maiatzaren 20tik 25era eta ekainaren 3tik 7ra, Zentroko Areto Nagusian, eguneko lau saio eginda: 9:00etan, 11:30ean, 16:00 eta 18:30ean. Estatu-mailan, 200.000 ikasle baino gehiago dira UNEDeko probetara aurkeztuko direnak.

UNED Iruñeako ikasleak azterketen data eta ordutegietara jo dezakete www.unedpamplona.es (Exámenes) web orrian.

UNED Iruñeako Zentroak itzulerako posta izeneko kudeaketa informatikoko sistema bat du, ikasleek emantako azterketak euskarri informatiko batean metatzea ahalbidetzen duen prozesu bat eta zuzenketaz ar-

duratzen den irakasleari ikasleak emandako unean bidaltzen duena. Sistema honen xede nagusia ikaslearen itxaronaldia ahalik eta gehien murriztea da azteketatua den unetik emaitzei buruz informatua den unera arte eta ikasleak azterketaren ko-

pia bat izan dezala bere plataforma birtualean.

INFORMAZIO GEHIAGO: www.unedpamplona.es info@pamplonauned.es @unedpamplona www.facebook.com/unedpamplona

Jardunaldia Civicanen, “UNEDen inklusioa eta irisgarritasuna sentipentsatzen” Arreta eskasia eta Hiperaktibitateko jardunaldia Obra Social La Caixa, Caja Navarra Fundazioa eta UNED Arazoari buruz Iruñeako ikerketa proiektuen barruan egituratuta dago (TDAH) Unibertsitateko Aldizkaria

UNED Iruñea Zentroak, datorren maiatzaren 14an, 16:00etatik 21:00etara, “UNEDen inklusioa eta irisgarritasuna sentipentsatzen” jardunaldia hartuko du, UNIDISek (Ezgaitasuna duten unibertsitarioentzako arreta zentroak) antolatuta. Jardunaldia “Ezgaitasuna duten ikasle unibertsitarioentzako hartze plana, orientazio pertsonalizatua, UNIDIS” proiektuaren barruan dago, Obra Social la Caixa, Caja Navarra Fundazioak eta UNED Iruñeak finantzatuta.

UNIDISen zuzendari Tiberio Feliz Murias izango da irekitze-hitzaldia emateko arduraduna, “Inkllsioko hamarkada bat UNEDen: UNIDIS”. Jarraian, ikasle eta irakasleek beren esperientziak erakutsiko dituzte. Sarrera librea da, aurreko on line inskripzioaren bidez www.unedpamplona.es/matricula web orrialdean.

UNED Iruñeak eta Nafarroako Unibertsitateak antolatuta, Obra Social la Caixa, Caja Navarra Fundazioa eta UNED Iruñearen proiektuetako bat da Unibertsitateko Aldizkaria

Datorren maiatzaren 8an, helduen Arreta eskasia eta Hiperaktibitateko Arazoari TDAHri bururzko jardunaldi bat egingo da.

Civican Auditorioan izango da maiatzaren 8an, 9:00etatik 14:00etara eta 16:00etatik 19:30era. Zehazki, interes berezikoa izan daiteke TDAH (Trastorno de Déficit de Atención e Hiperactividad) duten pertsonentzat eta senideentzat; psikologoentzat; lehen arretako, pediatriako edo psikiatriako medikuentzat edo hel-

duen heziketarekin zerikusa duen pertson ororentzat, maila unibertsitarioan zein ez unibertsitarioan. Interesatzen zaienek informazio gehiago eta izena emateko formularioa aurki dezakete jazoeraren webgunean. Jardunaldiaren prezioa 15 € da.

INFORMAZIO GEHIAGO ETA MATRIKULA HURRENGO ORRIAN: www.unav.edu/web/institutocultura-y-sociedad/mente-ycerebro/investigacion/adultos-con-tdah-una-realidad-des conocida

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019maiatza

09

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019maiatza

10

SPRI Taldea 4.0 Industriaren alde SPRI Taldeak 5,8 milioi bideratuko ditu 4.0 Industria sustatzeko Unibertsitateko Aldizkaria

SPRI Taldeak 5,81 milioi bideratuko ditu aurten 4.0 Industria bultzatzeko Basque Industry 4.0 estrategian integratutako laguntza-programen bitartez, zeintzuek orobat barne hartzen duten zibersegurtasun industrialaren sustapena. Aurreikuspenen arabera, 215 proiektu inguruk jasoko dituzte Basque Industry 4.0, Zibersegurtasun Industriala eta Industria Digitala programen laguntzak. Hain zuzen, maiatzaren 15ean argitaratuko da lehenengoa, Industria Digitala, 2,26 milioiko aurrekontua duena. Beste biak hurrengo asteetan argitaratuko dira.

Laguntza espezifiko horiez gain, aurten beste 166,1 milioi euro inbertituko dira teknologia arloko programetan. Programa horiek Ekonomi Garapen eta Azpiegitura Sailaren Basque Industry 4.0 Estrategiaren barruan kokatzen dira, estrategia horrek berebiziko garrantzia ematen baitie Euskadiren espezializazio industrialaren barruan lehentasunezkotzat jotzen diren sektoreetako proiektuei, hau da, fabrikazio aurreratukoei, energia esparrukoei eta bio-osasungintzakoei. Programa hauen bidez babesa eman nahi zaie 700dik gora enpresaproiekturi eta teknologi zentroekin zerikusia duten 80tik gora proiekturi.

Hala, Industria Digitala izango da 4.0 Industria arloan argitaratuko den lehen programa espezifikoa.

Helburutzat dauka EIKTak txertatzen laguntzea industri arloko enpresetan edo horiekin lotutako zerbitzu teknikoetako enpresetan (produktu-prozesuarekin lotuak), eta lehiakortasuna hobetzeko xedez produktu industrialak diseinatzen eta muntatzen dituztenetan.

Programa horren bidez 2,26 milioi euroko laguntzak banatuko dira 12 hilabeteko iraupena duten proiektuen artean, eta proiektu bakoitzak 18.000 euroko dirulaguntza jasoko du gehienez. Proiektuek zerikusia izan behar dute arlo hauteko batekin: sentsorika, errealitate birtuala, areagotua eta mistoa, ikusmen artifiziala, robotika kolaboratibo eta malgua, fabrikazio gehigarria, gamifikazioa edo merkataritza elektronikoa.

Espero da 155 laguntza-eskaera jasoko direla eta 140 proiektu inguru onartuko direla. Eskaerak aurkezteko epea maiatzaren 16n hasiko da eta irailaren 27an bukatu.

Arantxa Tapia Basque Industry 4.0 Jardunaldian.

Era berean, datozen asteetan argitaratuko dira Basque Industry 4.0 eta Zibersegurtasun Industriala programak ere.

Basque Industry 4.0 Basque Industry 4.0 programaren helburua da babesa ematea “teknologi hornitzaileen� (esaterako Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzarako Euskal Sareko eragileen) teknologia manufakturako enpresa industrialei transferitzeko proiektuei, beti ere fabrikazio aurreratuari aplikaturiko EIKTen (Elektronika, Informazio eta Telekomunikazio Teknologien) esparruan. Beraz, programa horren bitartez, EIKTen arloko I+G-ko proiektuen emaitzak azkarrago transferituko dira merkatura.

SPRI Taldeak 2,55 milioi euroko partida bat prestatu du, eta programa horren laguntzak jaso nahi dituzten enpresek 75.000 euroko gutxieneko aurrekontua aurkeztu beharko dute, goitik jota 12 hilabete iraungo duten proiektuetarako. Ekimen horiek zerikusia izan behar dute arlo hauetako batekin: zibersegurtasuna, cloud computing-a, big data, robotika kolaboratiboa, errealitate areagotua edo sentsorika. Onuradunek %25erainoko dirulaguntzak jaso ahal izango dituzte bananbanako proiektuentzat, eta %15 gehiago proiektuak bere baitan hartzen badu enpresa baten eta ikerketa-organismo baten arteko lankidetza. Espero da 30 laguntza-eskaera jasoko direla eta 25 proiektu babestuko direla.

Zibersegurtasun Industriala programa beraizik zuzentzen

zaie enpresa industrialetako IT/OT inguruneetan (Information Technology/Operational Technology) zibererasoetatik babesteko sistemen konbergentzia eta integrazioa lantzen duten proiektuei. Programaren aurrekontua 600.000 eurokoa da eta gehienezko dirulaguntza 18.000 eurokoa.

SPRIren asmoa da aurten 215 proiektu babestea hiru laguntza-programekin: Basque Industry 4.0, Zibersegurtasun Industriala eta lehenengo argitaratuko den Industria Digitala

Proiektuek zerikusia izan behar dute arlo hauetako batekin: datu industrialen sekurizazioa, langileen kontzientziazioa, zibersegurtasun egoeraren diagnostikoa edo segurtasun dispositiboen monitorizazioa. SPRI Taldeak aurreikusten du 60 laguntza-eskaera jasotzea eta 50 proiekturi laguntzea.

2018ko deialdian 102 proiektu onartu ziren (56 Gipuzkoako enpresenak, 25 Bizkaiko enpresenak eta 21 Arabakoenak) eta amaierako dirulaguntza 985.161 eurokoa izan zen. Batez beste proiektu bakoitzak 9.658 euroko dirulaguntza jaso zuen.

Zibersegurtasun Industrialeko laguntzak ekimen aitzindaria dira, eta ekimen hori SPRI Taldean integratutako eta Arabako Teknologi Parkean kokatutako Zibersegurtasuneko Euskal Zentroaren (BCSC, ingelesezko siglak) sorkuntzaren testuinguruan jaio da. Helburu nagusitzat dauka zibersegurtasun neurriak sustatzea industrian gizarte seguruago bat sortzeko, eta ikusgarritasuna ematea Euskadiko zibersegurtasunaren ekosistemari.

SPRI Taldea SPRI Taldea Eusko Jaurlaritzaren enpresa garapenerako agentzia da, Ekonomi Garapen eta Azpiegitura Sailaren menpekoa.

Bere helburua da euskal enpresak babestu eta bultzatzea Eusko Jaurlaritzaren politikak zabaltzeko zerbitzu eta programen bitartez, bide horretatik, zerbitzu emateko euskal enpresa-sareari.

Euskal enpresek SPRI Taldean dauzkate behar dituzten tresnak nazioartekotzeko, ekiteko, finantzatzeko, lurzoru industriala aurkitzeko, teknologia berriak aplikatzeko, berritzeko edota Industria berrian, hots, Basque Industry 4.0 testuinguruan sartzeko. Gainera, Eusko Jaurlaritzak agentzia honi eman dio atzerriko inbertsioak erakartzeko eta ahalbidetzeko ardura, Invest in the Basque Country zerbitzuaren bitartez.

SPRI Taldeak erreferentzia garrantzitsua izan nahi du euskal enpresentzat bere Komunikazio kanalen bitartez (spri.eus, buletinak eta sare sozialak).

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019maiatza

11

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019maiatza

12

Genero-indarkeriaren biktimen pobrezia Artolazabal: “Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeen pobrezia bikoitza gainditzeko, administrazioek, gizarteak eta enpresek elkarlanean jardun behar dute” Unibertsitateko Aldizkaria

Beatriz Artolazabal Eusko Jaurlaritzako Enpleguko eta Gizarte Politiketako sailburuaren iritziz, gGenero-indarkeriaren biktima diren emakumeen pobrezia bikoitza gainditzeko, administrazioek, gizarteak eta enpresek elkarlanean jardun behar dute; izan ere, enpresen kasuan, lan-aukerak sortzen dituzten oinarrizko eragileak dira, eta lan-merkatuan sartzeko aukera eskaini dezakete eta aldaketa-aukera bat eman emakume horien bizitzetan”.

Artolazabalek, maiatzak 16an, Oñatin (Gipuzkoa), Deustuko Unibertsitateak eta Lege Soziologiako Nazioarteko Erakundeak antolatu zuen workshop batean parte hartu zuen: “Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeen pobrezia bikoitza gainditzea; enplegurako berrikuntza eta aukerak”. Sailburuaz gainera, Gema Tomas dekanoa, Noé Cornago LSNEko zuzendari zientifikoa, Leire Kortabarria, Jesús Riaño Deustoko zuzendaria, Katherina Miller eta Asunción Ventura ere izan ziren, besteak beste.

“Laneratzea funtsezkoa da, genero-indarkeria jasan duen emakume batentzat; izan ere, horrek aukera ematen dio bizitza berriari ekiteko; bere buruari konfiantza berriro hartzeko gai dela erakusteko aukera ematen dio. Baina hori, baliabide ekonomikoen ekarpenagatik ez ezik, beste hainbat onurarengatik ere: gizarte-harremanak ehuntzen dira berriro eta laguntza- eta harreman-sareak sortzen dira, autoestimua sendotzen da, bai eta balio pertsonala ere”, esan zuen Artolazabal sailburuak.

Beatriz Artolazabalen iritziz, “independentzia ekonomikoa eta pertsonala izatea funtsezkoa da, erabat errekupera daitezen eta beren bizitza normalizatzeko.

Eusko Jaurlaritzan, horretarako, edonolako indarkeria-mota jasan dezaketen emakumeei -batik bat genero-indarkeria jasaten dutenei- bereziki zuzendutako gizarte-politika garatzen dugu; izan ere, indarkeriaren biktima diren emakumeen autonomia ekonomikoa bermatu behar da eta horrela egiten ari gara. Autonomia

Workshop bat egin zen Oñatin maiatzaren 16an genero-indarkeriaz hausnarketa egiteko.

ekonomiko horrek emakume horiek zirkulu horretatik irten eta beren erabakiak hartu ahal izateko bizitza izatea bermatzen du”.

Artolazabalek honako hau azaldu zuen ere: “indarkeriaren biktima diren emakumeen artean nolabaiteko aniztasuna dago, eta ezin da orokortu: Genero-indarkeriak klase sozial guztietako emakumeetan du eragina, argi dago, baina, gutxien dutenek jasan ohi dute gehiago. Ereduak oso bestelakoak dira, baina, horietako askok zailtasun ekonomikoak dituzte, eta funtsezkoa da beren autonomia ekonomikoa bermatzea”.

“Autonomia ekonomiko hori ez izateak sarritan askatasunean oinarritutako bizitza izateko oztopo gaindiezina ekartzen du. Horregatik gaitu genuen, bere garaian, oinarriko neurri gisa, Eusko Jaurlaritzako Enpleguko eta Gizarte Politiketako Sailetik eta gure enplegu-zerbitzutik, Lanbidetik, ematen ditugun ordainketa bakarreko laguntzak”, esan zuen sailburuak.

Artolazabalen hitzen arabera: “gure herrialdea, Euskadi, eta gure gizartea egoera horrekin kontzentziatuta dago; posizio aurreratua du Europan, eta geure egiten ditugu Gizarte Eskubideen Europako Zutabearen hogei printzipioak. Halaber, geure egiten dugu eta gure estrategian, programetan eta ekintzetan sartu Nazio Batuen Garapen Jasangarrirako 2030erako Agenda; horrekin bat

prestatu dugu Eusko Jaurlaritzaren programa”.

Konpromisoak Sailburuak azaldu zuen Eusko Jaurlaritzak “65 konpromiso, 225 ekimen eta 33 adierazle” ezarri dituela, “bereziki pertsonei zuzenduak, pobreziaren amaierari, hezkuntza inklusiboari eta generoberdintasunari dagokienez”.

Beatriz Artolazabal: “Euskadin urrats asko eta onak ematen ari gara, genero-indar keriarekin amaitzeko eta jasan izan dutenei laguntza emateko” “Lanbide - Euskal Enplegu Zerbitzuan, bulego bakoitzean, genero-indarkeriaren biktima diren emakumeentzako orientazioan espezializatuta dauden tutoreak ditugu, eta Lanbidek gizarteratzeko eta laneratzeko ibilbide indibidualizatua eskaintzen du, udal-mailako gizarte-zerbitzuekin koordinazioan. Laguntza tekniko pertsonalizatuan eta gizarteratzeko eta laneratzeko ibilbide indibidualizaturako sarbidean datza, udal-mailako gizarte-zerbitzuekin koordinazioan”, esan zuen.

“Langile tekniko espezializatuek emandako laguntzaren bidez, gizarteratzeko eta laneratzeko prozesuari bide ematen zaio, neurri handi batean”, esan zuen Artolazabalek. Sailburuak zehaztu zuen Lanbideren deialdietan diskriminazio positiboa egiten dela genero-indarkeriaren biktima diren emakumeen programetako sarbideari dagokionez: Lehen sektorean Hezkuntza Sailaren LHko zentro publikoetan langile langabeei eta okupatuei prestakuntza emateko kudeaketaren agindua; Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren titulartasun publikoko LHko zentro publikoetan langile langabeei eta okupatuei prestakuntza emateko kudeaketaren agindua; Toki-enplegua garatu eta sortzeko proiektuetan enplegua sustatzeko toki-laguntzak; nagusiki Euskadin enplegurako lanbide-heziketan emakume langile langabeei zuzendutako prestakuntza-ekintzak, eta Euskal Autonomia Erkidegoan emakume langile langabeei zuzendutako kontratazio-konpromisoa duten prestakuntza-ekintzak egiteko dirulaguntzak.

“Helburu hori lortzeko, guztiok jardun behar dugu elkarlanean: administrazioek, gizarteak eta enpresek; izan ere, oinarrizko eragileak dira lan-aukerak sortzen, beraiek eskaini baitezakete lan-merkaturako sarbidea eta beraiek eman aldaketa-aukera emakume horien bizitzetan”, esan zuen.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019maiatza

13

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019maiatza

14

Nesken beharra LH industrialean HETELek erreferentziazko emakumeak erakusteko kanpaina jarri du abian LH industrialeko ikasketak nesken artean sustatzeko, nekez iristen baitira matrikulen % 6ra Unibertsitateko Aldizkaria

Zergatik ez dute neskek euskal Lanbide Heziketa industriala aukeratzen, jakinik ikasketa horiek egiten dituztenen ia % 100ek ikasitakoarekin bat datorren lanpostua aurkitzen dutela sei hilabeteko epean?

Euskal Autonomia Erkidegoan LH industrialeko zikloa egitea aukeratzen duten nesken ehunekoa oso txikia da, nekez iritsi da % 6ra azken hamar urteotan. HETELentzat (Lanbide Heziketako Abantean Ikastetxeen Elkartearentzat) buruhauste den horrek euskal administrazio publikoen eta gizarte eragileen arreta bereganatu du azken aldian, eta euskal Lanbide Heziketan dagoen titulazio femeninoen eta maskulinoen arteko polarizazioari aurre egin nahi diote. Gero eta neska gehiagok aukeratzen ditu LHko ikasketak, baina aipatutako polarizazioak bere horretan dirau.

Egoera kezkagarria da, baina alderdi ahulak zehaztea da irtenbideak bilatzeko lehenengo urratsa.

Zenbait dinamikaren bidez HETELek egin dituen azterketek erakutsi dutenez, neskek ez dute industrian diharduten emakumeen erreferentziarik, eta, halaber, ez dituzte ezagutzen euskal industrian dauden lanbideak. Horiek dira neskek etorkizun profesionala aukeratzeko orduan dituzten oztopo nagusiak eta horrelako titulazioak ez hautatzeko arrazoiak.

Horixe da, hain zuzen, gaur aurkeztu duten “Aitzindariak LH” “Zure bide propioa eraiki. Lanbide Heziketa aukeratu” kanpainaren abiapuntua. Elkarteak BBKren laguntza eta Euskaltelen lankidetza du ekimen horri aurrera eramateko. “Europa osoan gertatzen ari den arazoa da. Alemanian, esaterako, ehunekoa antzekoa da, nesken % 5ek bakarrik aukeratzen dute LH industriala, eta horietatik % 90ek familian aurrekariak dituztelako egiten dute hautu hori.

Ezin ditugu familiak aldatu, baina bai erreferentziak sortu”, adierazi du Julen Elgeta HETELeko lehendakariak aurkezpenean.

Hurbileko erreferentzien bidez, gazteei, eta batez ere neskei, LHko zenbait titulazio teknologikok dituzten irtenbide profesionalen berri emateko helburuarekin jarri dute martxan kanpaina. Industriako lanpostu jakin batzuk ezagutarazi nahi dizkiete neskei, eta baita haien kide diren mutilei ere, industriaren sektorea gazteei hurbildu, lanbide horiek ezagutzera eman, hori guztia gaur egun nagusi den joera aldarazteko, in-

HETELeko lehendakariak azaldu duenez, neskei euskal industrian lan egiten duten beste emakume batzuen erreferentzia eskaintzea da ekimenaren xedea.

dustria zikloetako matrikulazioak areagotzeko eta industria inklusiboagoa izan dadin.

“Aitzindariak LH” “Zure bide propioa eraiki. Lanbide Heziketa aukeratu” kanpainaren bidez, industriako LHn dagoen emakumeen ehunekoa handitzea da asmoa

Bideoak eta baliabideak Kanpainan hamar bideo plazaratuko dituzte, eta horietako bakoitzean neska batek bere eguneroko lana azalduko du, gaur egun lanpostua duen enpresatik. Bideoen osagarri, iragarkia egin dute. Horretan, bakoitza bere eremuan aitzindari izan diren lau emakumek euren ibilbidea azalduko dute, nolatan aukeratu zuten bide berri hori, beldurrik gabe. Gainera, ikasgelan lantzeko baliabideak eta kartelak kaleratu dituzte, laneko fitxak, egutegiak eta abar. Nolanahi ere, Euskadiko DBHko, LHko ziklo feminizatuetako edo batxilergoko ikasgeletatik haratago, materialak enpresetan, familietan eta gizartean ere eragina izan dezan lortu nahi da.

Horretarako, gune publikoetan kartelak jarriko dituzte eta webgunea eta bestelako zabalpen bide batzuk erabiliko dira. Mate-

riala hemen dago eskuragarri: http://www.hetel.eus/index.ph p/eu/aitzindariakfp Protagonistetako bi gaurko prentsaurrekoan izan dira. Haiek eta gainerakoek euren lanbideen berri emango dute bideoetan: delineatzailea,roboten programatzailea,unitate mugikorren ingeniaria, laborategiko analista, kalitateko teknikaria, laborategiko teknikaria, moldeen eta azpimultzoen muntatzailea, ikertzaile teknikoa, diseinatzaile eta metrologoa, fabrikazio mekanikoko produkzio programatzailea…

Enplegua LH industrialean Industriaren alorreko prestakuntza zikloak egiten dituzten ikasleen ia % 100ek beren ikasketekin bat datorren enplegu bat lortzen dute sei hilabeteko epean. Datu hori berriki egiaztatu du HETELek, Bizkaiko, Arabako eta Gipuzkoako 24 ikastetxe eta guztira 10.000 ikasle baino gehiago biltzen dituen elkarteak, joan den ikasturtean (20172018koan) graduatu ziren 3.431 ikasleen artean egindako inkestaren bidez.

Laneratze tasa errealari dagokionez, honako hauek dira ehunekorik handiena duten zikloak: sistema elektrotekniko eta automatizatuak, fabrikazio mekanikoko produkzioaren programazioa, mekatronika, mantentze elektronikoa eta industria robotika goi mailako zikloen artean; erdi mailakoen artean, berriz, soldadura eta galdaragintza, mantentze elektromekanikoa, erizaintzako zaintza osagarriak eta mekanizatua. Goi mailako prestakuntza zikloek % 90etik gorako laneratze tasa dute eta erdi mailakoek, berriz, % 80tik gorakoa.

Emakumeak eta industria Euskal Lanbide Heziketari esker, gazteen % 50 inguruk lanbide heziketa aukeratzen dute unibertsitatera joan beharrean. Izan ere, azken urteotan, matrikulazioek etengabe egin dute gora, eta % 35 emakumeenak dira. HETELen kasuan, 2017-2018 ikasturtean graduatu diren ikasleen % 26 emakumeak dira (907 lagun). Halere, ikerketak aurreko urteetako joera irmoa berresten du, eta industriaren alorreko zikloek emakumeen ehuneko minimoa islatzen jarraitzen dute. Hala, industria ikastaro bat egitea aukeratzen duten emakumeen ehunekoa % 6 edo % 7 ingurukoa da. Julen Elgeta HETELeko lehendakariak azaldu duenez, “ehuneko hori ia ez da aldatu azken 10 urteetan”.

Ziklo batzuetan emakumezkoen hegemonia nagusitu arren -estetika eta edertasuna, ile apainketa, jarduera komertzialak, ehunezko gaien konponketa (% 100), haur hezkuntza (% 95) edo erizaintzako zaintza osagarriak (% 88)-, beste ziklo batzuetan emakumezkoen presentzia anekdota hutsa da, eta hori kezkatzeko moduko gaia da, horiek baitira enplegu indizerik handiena duten zikloak.

Horrela gertatzen da, esaterako, ziklo hauekin: beroa sortzeko instalazioak, mantentze elektromekanikoa, automozioa, instalazio elektriko eta automatikoak, mekanizazioa, soldadura eta galdaragintza, moldaketa bidez konformatzeko prozesua eta sistema elektrotekniko eta automatizatuak. Ziklo horietan, emakumeen ehunekoa % 0ren eta % 4ren artean kokatzen da.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019maiatza

15

TECNALIA eta UPV/EHU eskutik TECNALIA eta UPV/EHUk 50 ikerketa-proiektu baino gehiago dituzte elkarrekin, 4.0 industriari, energiari eta osasunari buruzkoak Jon Lasa Galdos

Euskal Herriko Unibertsitateak (UPV/EHU) eta TECNALIA Ikerketa eta Garapen Teknologikoko Zentroak beste aurrerapauso bat egin te elkarrekin lankidetzan, eta zenbait proiektu landu dute 2019ra begira, hala nola laborategi berriak sortzea, teknologia-ikasgelak irekitzea eta nazioarteko proiektuetan lankidetza indartzeko tresna bat aktibatzea. Asmo horrek jarraipena ematen dio 2018an egindako lanari. “Oso urte emankorra izan da, eta elkarrekin egindako lanaren emaitzak hobetuz joan dira urtez urte”, baieztatu berri dute Nekane Balluerka EHUko errektoreak eta Iñaki San Sebastián TECNALIAko CEOak, elkarlanaren balantzea eta aurrera begirako erronkak aurkezteko ekitaldian.

Aurreko ekitaldian, 50 ikerketaproiektutan baino gehiagotan parte hartu dute biek, eta gutxi gorabehera 9 milioi euroko aurrekontua erabili dute bien artean. Horrez gainera, 6 patente eskatu eta 116 argitalpen egin dituzte elkarrekin, eta 86 doktoretza-tesi prestatzen ari dira zuzendaritzakidetzan. Datu horiek esan nahi dute TECNALIAk % 10 handitu duela (2017ko datuekin alderatuta) ekoizpen zientifikoa, EHUrekiko lankidetzari esker.

2019an % 10 gehiago handitzea da helburua.

Erakunde bien artean zenbait urtetik hona izan den lankidetzaren ondorio dira emaitza horiek, eta esan behar da lankidetza hori asko indartu eta sendotu dela Euskampus Bikaintasunaren Nazioarteko Campusa garatu zenetik. 2018an hitzartu zuten lankidetza hori hitzarmen estrategiko baten bidez, zeinaren helburua baita harreman ireki eta integratzaile bat sortzea Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren Euskal Sistema osoaren alde, gizartean inpaktu handiagoa izan dezan. Erakunde biek dute helburu trebakuntza, ikerketa, transferentzia, berrikuntza eta jakintzaren dibulgazioa, eta, horretarako, hainbat lankidetzagune dituzte -jakintza-polo deritzenakgizartearen erronka handi diren eta Espezializazio Adimendunaren Euskal Estrategiarekin bat datozen gai hauek lantzeko: itsas energia berriztagarriak; 4.0 industria, osasuna eta zahartzea; digitalizazioa,

eta material jasangarri eta funtzio anitzekoen garapena.

Nekane Balluerka errektoreak azpimarratu duenez, “Euskal Herriko Unibertsitatearentzat gizarteari jakintza -enpresen bidez edo beste gizarte-erakunde batzuen bideztransmititzea oinarrizko helburu bat da, baina TECNALIArekin dugun harreman estrategikoa harago doa, eta beste lan-ildo batzuk ere jorratzen ditu, hala nola irakaskuntzaren arloa -praktiken bidez, gradu amaierako edo master amaierako lanen bidez-, eta ikerketaren arloa doktoretza-tesien bidez eta lankidetzarako talde mistoen bidez-. Horregatik uste dugu TECNALIA, Europako zentro teknologiko garrantzitsuenetako bat, funtsezko aliatua dela gure unibertsitatearen helburua garatzeko”.

Iñaki San Sebastianek, bere aldetik, hau erantsi du: “Euskal Herriko Unibertsitatearekin dugun lankidetza-hitzarmena estrategikoa da, eta lagungarri zaigu jakintzaren ekosistemak -hezkuntza, ikerketa eta garapenekoak- sortzen jarraitzeko. Asmoa da ingurunearen garapen ekonomikoa, soziala eta kulturala indartzea, eta horrek nazioartean proiekzioa izatea. Garapen horri esker, I+G+Baren balio-kate gehiago, inpaktu eta iraupen handiagokoak, sortzen ari gara ikuspegi osagarrietatik begiratuta, eta erakunde bien sinergiak indartuta”.

Lankidetza hezkuntzan, trebakuntzan eta ikerketan Erakunde bien lankidetzaren ondorioz, EHUko ikasleek aukera dute TECNALIAn hezkuntza-praktikak egiteko (enplegua sustatzen da, hala), eta posible da elkarrekin jardutea trebakuntza-jardueretan. Lankidetzaren beste helburuetako bat da hezkuntza-eremu berriak sortzea, hala nola Bordeleko Unibertsitatearekiko Mugaz Gaindiko Campusa, TECNALIA teknologia-ikasgelak edo elkarren arteko ikerketa-laborategiak.

TECNALIA teknologia-ikasgelak helburu honekin sortu ziren: lankidetza sustatzea arlo zientifikoteknikoan, I+G+Bko jardueretan elkarrekin parte hartuz eta ikertzaileen trebakuntza partekatuaren eta etengabekoaren bidez.

Gaur egun, hiru TECNALIA teknologia-ikasgela daude, -ingeniari-

tzaz, ekonomia eta enpresaz, eta zientzia eta teknologiaz-, eta 2019an Gipuzkoa eta Arabako campusetan beste batzuk irekitzea da asmoa.

TECNALIAk eta UPV/EHUk orain arteko lankidetza-hitzarmena indartu nahi dute trebakuntza eta ikerketa sustatzeko

laborategia. Basque PharmaLabs 4.0 du izena, eta Arabako Teknologia Parkean dago. Arlo horretan TECNALIAk eta EHUk 20 urtez baino gehiagoz egin duten lanaren emaitza da.

2019ko erronkei dagokienez, nabarmendu behar da martxan jarri nahi dela EUSKAMPUS Joint Research Unit, nazioarteko proiektuetan lankidetza sustatzeko tresna. Europar Batasuneko ikerkuntza programetako elkarlaneko baliabide honek, erakundeei entitate bakarra balira bezala jokatzeko aukera emango die.

UPV/EHU eta TECNALIAri buruz

Elkarren arteko ikerketa-laborategiek, berriz, lankidetza baliatu nahi dute epe luzeko ikerketa- eta transferentzia-programak garatzeko, erakunde bietako ikertzaileen atxikimenduarekin, eta beste ikerketa-zentro batzuk ere onartzen dituzte. Une honetan, tankera horretako hiru laborategi daude gai hauei eskainiak: datuen analisia, itsas energia berriztagarriak eta, iaztik, matematika aplikatua. Aurtengo beste helburu bat da Bordeleko Unibertsitatearekin nanomaterial jasangarrien laborategi berri bat sustatzea.

2018an, martxan jarri dute elkarrekin industria farmazeutikoari eskainitako Euskadiko lehen 4.0

Euskal Herriko Unibertsitatea munduko 500 unibertsitate onenen artean dago, Shangaiko sailkapenaren arabera. Graduko eta graduondoko 43.000 ikasle baino gehiago ditu, eta 7.400 langile inguru, zerbitzua emateko goi-mailako hezkuntzan, ikerketan eta transferentzian. EAEko ikerketaagente nagusia da.

Bere aldetik, ikerketa eta garapen teknologikoko zentro bat da TECNALIA, erreferentziakoa Europa osoan. Hogeita hamar herrialdetako 1.400 aditu ditu, guztiak ere teknologia BPG bihurtu eta gizakion bizi-kalitatea hobetzen biziki saiatzen direnak, enpresentzat negozio-aukerak sortuz.

Afrikan, Etiopian eta Malawin programa berriak jarriko dira martxan eta Kolonbian eta Ekuadorren ere bide beretik jarraituko dute Jon Lasa Galdos

Joan dira 20 urte Mundukide sortu zenetik kooperatibetako langileak izateaz gain denbora librean ONGtan boluntario moduan ari ziren hainbat pertsonen ekimenez. .

Proiektu txikiez harago, eragin handiagoa izango zuten proiektuak martxan ipini beharra sentitzen zutelako. Eta, horrela, Mondragonera hurbildu, egin zuten proposamena eta sortu zen Mundukide, ONG eta kooperatiben artean jaiotako erakundea. Horrela azaldu zuen prentsaurrekoan Raul GarcĂ­a DĂ­azek, egungo Mundukideren lehendakariak.

Urte hauetan guztietan, 10 herrialdetan lan egin du Mundukidek, 250 pertsona aritu dira zeregin honetan, langile eta boluntarioak kontutan hartuta, hegoaldeko 300 elkarte baino gehiagorekin. 2018ko lanak 75.000 pertsonen bizitzetan izan zuen eragina.

Urte hauen errepasoa egitean, Raul GarcĂ­ak pertsonen eta balore kooperatiboen garrantzia azpimarratu zuen

Hala ere asko dago egiteko. Alde batetik, egun gertatzen ari den aberastasunaren konzentrazioak gutxi batzuen eskuetan, pertsonen arteko desberdintasunak handitzen ditu, bestetik, klima aldaketak agerian utzi ditu planetaren aurkako mehatxuak eta azkenik, migrazio krisia. Egoera honen aurrean, Leire Mugerza Garatek, Mundukideko lehendakariordeak, hurrengo urteetarako erronka nagusiak azpimarratu zituen.

Mundukidek hurrengo hiru urteetan Brasilen eta Mozambiken jarduera handituko du bi herrialde hauetan bizi den egoera kontutan hartuta. Horietaz gain, Afrikan Etio-

pian eta Malawin programa berriak martxan ipiniko dituzte, eta Amerikan aldiz, Kolonbian hasi dira lanean eta Ekuadorrera ere joango dira.

Hegoaldeko herrialdeetan egiten duten lanarekin batera, gure gizartean ere aldaketak sustatu nahi ditu eta horretarako Kooperatibekin eta baita Hezkuntza alorreko Mondragon Unibertsitatearekin eta Arizmendi Ikastolarekin lanean hasiko da. Aldi berean, emakumeak indartzeko konpromisoa hartuko du Mundukidek. Bere erakundean, hegoaldeko programetan eta lan egiten duen erakundeekin genero ekitatea indartuz.

Azkenik, Josu Urrutia Beristainek, zuzendariak, eskerrak eman zituen urte hauetan Mundukideren bidelagun izandako guztiei: kooperatibak, boluntario, kooperante, langile, finantziadore eta erakunde publikoak. Persona eta erakunde guzti hauekin eta baita ere 20 urte hauetan hegoaldeko izandako bazkideekin ospakizun bat antolatuko dutela azaroaren 7an Arrasateko Kultur Aten aurreratu du.

Jarduera handituz 2018-21 Plan estrategikoan adostu zuten moduan, Mundukideren lana etengabe ari da biderkatzen munduan barrena.

Esate baterako, 2018an Mozam-

biken, seigarren programa ireki zen Niassa probintziako Mitande distrituan eta guztira 50.000 pertsona baino gehiago dira esperientziaren onuradunak. Brasilen, beste sei estadutako erakundeetan ari dira lanean eta zazpigarrena bidean da, guztira 25 kooperatibarekin elkarlanean.

Gutxi bada ere, Kolonbiako programa berriari hasiera emanez agurtu zuten urtea.

Mundukideko programez gain eta fundazioko boluntarioei esker, Mexikoko kooperatibetan izan dute presentzia eta Kenyan ere aritu dira, Mondragon Unibertsitateak sustatutako Afrika Basque Challenge proiektuaren barruan ekarpena eginez.

2019ko lehen sei hilabetean Ekuadorren lanean hasiko dira.

Eta baita kontinente afrikarreko Malawi eta Etiopian.

Hogei urteko ibilbidearen ostean, Mundukide garapen lankidetza alorrean osasuntsu eta esperientziadun agertzearen arrazoi nagusienetarikoa, pertsonen inplikazioarekin batera, enpresa, kooperatiba eta era askotako erakundeen arteko interkooperazio lana izan da.

Aurrerantzean ere, munduko pertsona guztiak bizitzaren eta lanaren jabe izan daitezen jarraituko dute lanean.

20 urteren ondoren, Mundukideren lana etengabe ari da handitzen.

Mundukide 1999an sortu zen, MONDRAGONeko kooperatiben babesarekin. Bere lana, Hegoaldeko herrien garapena autogestionarioa eta integrala laguntzera ezezik, gizartean aldaketak sustatzera ere bideratzen da.

Helburu horiekin, Hegoaldean bi lankidetza programekin lan egiten dugu.

1)Eskualdeko garapen soziekonomikoa. Pertsonen gaitasunak sendotez, garapen pertsonala eta komunitarioa indartzeko.

Azpiegiturak eta nekazal garapena sustatuz. Egun, 45.000 pertsonekin ari dira lanean Mozambiken ildo honetan, eta Etiopian eta Malawin programak martxan ipiniko dituzte.

2)Erakundeak eta Gizarte ekonomia sendotzea. Lidergotza sendoa eta eraldaketa sozialerako bokazioa duten talde egituratuetan, enpresa arloa, antolaketa eta kooperatibagintza indartuko duten programekin. Gaur egun, lan hau Brasilen eta Kolonbian egiten dute 30.000 pertsonekin Formakuntza, Ekimen berrien sorreran laguntza, eta enpresa sozial eta kooperatibei aholkularitza ematen. Laster Ekuadorren ere horrelako beste programa bat jarriko dute martxan.

Laguntzen du

Mundukide, 20 urte elkartasun kooperatiboa sustatzen

25 lanbide digital preziatuenak Laguntzen du

Marketin sektoreak lan-eskaintza digitalen gehiengoa betetzen du, baina badaude beste arlo azpimarragarri batzuk, hala nola 'big data', salmentak eta zibersegurtasuna Jon Lasa Galdos

Teknologia menderatzea ezinbesteko baldintza bat da edozein lanpostutan, eta hizkuntza digitala ezagutzea ia beste hizkuntzak ezagutzea bezain garrantzitsu bilakatu da. Gaur egun ez da ulertzen batek ingelesez ez hitz egitea; eta, modu berean, ez da ulertzen edonork bere egunerokotasunean teknologia berriak aplikatzen ez jakitea bulegoan. Izan ere, lanmerkatuak, gero eta sarriago, profil digital gehiago eskatzen ditu; batez ere, lan-eskaintzen % 41 betetzen duen marketinaren sektorean. Horien gehiengoa digital marketing manager postuak betetzera bideratuta daude. Betekizun honek betetzen du eskaintzen % 31. Are gehiago, azken lau urteetan gehien eskatu den lanpostua izan da.

Hori ondorioztatzen da Top 25 lanbide digitalak 2017 ikerketatik, Inesdi Digital Business Schoolek egiten duena Íncipy Digital Strategic Partner eta Indigital Advantage-ren lankidetzarekin. Bertan bederatzi eremu ezberdinetako eskaintzak analizatu dira. Orokorrean 283 lanpostu aintzat hartu dira, 180 enpresa ezberdinetatik.

riarentzat, nahaste honen parte bat jaio zen ez zelako jakiten profesional digital eta teknologiaren artean bereizketa egiten: “Bereiztu beharreko terminoak dira, nahiz eta konpainia askok ez duten egin. Beraz, zailtasunak zituzten behar zuten beharra azaltzen jakiteko, beren funtzioak eta soldata-maila. Profil teknologikoak dira tresna berriak egiten eta neurtzen dituztenak. Bere aldetik, digitalak dira teknologia hori erabiltzen dituztenak enpresaren eramu ezberdinetan".

Zentzu honetan, bost lanbide teknologiko gailentzen dira: iOS eta Android app-en garatzailea, backend developer, UI/UX-en diseinatzailea, 3D modelatzailea eta animatzailea eta web garatzailea.

Bere aldetik, aurten lanbide digitalen zerrendan lau lanbide berri sartu dira: traffic manager, customer intelligence analyst, digital account manager eta chief information security officer (CISO).

Profil digitalen eskaerak etengabe hazten jarraitzen du

Digital ala teknologikoa?

Eraldatze digitalak lan-merkatua asaldatu du. Enpresek behar berriei aurre egin behar izan diete eta profil berritzaileak bilatu dituzte, batzuetan ondo definitzen ez dakizkitenak. Joana Sánchez Íncipy eta Inesdiren lehendaka-

Garapena Azken urtean lanpostu digitalen ezpezializazio hazkor bat nabari da. Arrazoi horregatik, “eskain-

tzak banatuagoak daude eremuen guztian aurreko urteetan baino, zeinetan kokapenen kopuru handi bat marketing digital eta social mediaren aterkipean biltzen zirenean", azaltzen da txostenan. Horrela, digital marketing manager-ari jarraitzen dio community manager eskaintzen % 12 batekin. Hau bigarren postuan kokatu da hiru puntu galdu dituen arren 2016rekin alderatuz.

Hirugarren postuan aurkitzen da social media manager (% 7).

Eszenatoki honetan, indarra gehien hartu duen eremu bat big data & business analytics izan da, gainera profil berrikuntzenen bat duena barne. Customer intelligence analyst da eta metodo analitikoak erabiltzen ditu bezeroa ezagutu eta negozioaren talka neurtzeko. Horrela, datuen munduak lan-eskaintzen % 7a betetzen du jada eta nabarmentzen dira digital analyst-ei zuzenduak daudenak. Zifra hori % 9ra igotzen da analitikarekin harremana duten beste kokapen batzuk gehitzen badira, hala nola e-commerce analyst specialist, traffic manager eta human resources analyst.

Big data-ren pauso berak jarraitzen dituzten beste eremu batzuk dira digital sales (salmenta digitalak), digital account managerekin, eta zibersegurtasuna, chief information security officer (CISO) profilarekin. Betekizun hauek lehen aldiz sartu dira eskatuenen rankingean.

Sektoreak eta kokapenak Pixkanaka ikusten ari da nola digitalizazioa enpresa guztietara iristen ari den. Sánchezen arabera, kontsumo, telekomunikazioak, edukin digitalak, zerbitzuak, bankuak eta aseguruetako sektoeetan gehien eskatzen dira profil hauek. Industria eta farma, bestetik, nahiko atzetik doaz.

Era berean, hizkuntza digitaleko adituak bilatzen dira ere maila ezberdinetako kokapenentzat eta aurten haziera bat eman da lanpostu exekutibo eta zuzendarietan. Zentzu honetan, nabarmentzen dira estrategia digitaleko lanak: digital manager, digital communication director eta digital transformation project manager.

PROFIL BILATUENAK ❚ CDO/Digital Manager ❚ Digital communication director ❚ Digital transformation project

manager ❚ Digital marketing manager ❚ Inboud marketing specialist ❚ SEM&SEO specialist ❚ SEO specialist ❚ Social CRM manager ❚ RTB manager ❚ Traffic manager ❚ Branded content specialist ❚ Content manager ❚ Copywriter ❚ Community manager ❚ Social media manager ❚ Digital analyst ❚ Big data & data intelligence

analyst ❚ Visual data scientific ❚ Customer intelligence analyst ❚ E-commerce manager ❚ E-commerce analyst specialist ❚ E-recruitment manager ❚ Human resources analyst ❚ Digital account manager ❚ Chief information security

officer (CISO) Balioetsienak Lan panorama honetan, zorionekoak dira digital manager eta chief information security officerak preziatuenak izateagatik soldatari dagokionez, urteko 80.000 eta 100.000 euro gordin arteko batez besteko soldata batekin.

Jarraitzen diote e-commerce manager (50.000-150.000 euro) eta digital communication directorak (60.000-120.000 euro).

Baldintzak Madril eta Bartzelona dira lanpostuen gehiengoa biltzen dutenak.

Hiriburuak, batez ere, analitika eta big datako espezialistak bilatzen ditu, eta Konde Hiriak, bere aldetik, interesa du e-commerce eta eduki digitalen adituetan.

Edonola ere, lan-eskaintza guztietan beharrezko gaitasunak eskatzen dira ingurune digital batek aurrera egin dezan: ikasteko gaitasuna, negoziazioa, zerbitzuko orientazioa, erabakien hartzea, adimen emozionala, taldeko lana, sormena, motibazioa, pentsamendu kritikoa eta arazo konplexuen ebazpena.

Auzolandegiak 2019 prest Gazteria Zuzendaritzak Auzolandegiak programa abiarazi du eta Euskadin 170 plaza daude Jon Lasa Galdos

Eusko Jaurlaritzako Gazteria Zuzendaritzak antolatzen duen Auzolandegiak programak 170 plaza eskainiko ditu, hiru lurraldeetan banatuta. 201ko urte honetan, 8 auzolandegi egingo dira, eta guztiak 15 eguneko txandetan, Lekeitioko auzolandegia izan ezik, 2 txanda izango baititu. Horietako hiru nazioarte-eremukoak izan dira eta 5 estatu-eremukoak. Izena emateko epea apirilaren 16tik 24ra bitartean egongo da zabalik, eta, horretarako, Interneten eskuragarri dagoen inprimaki bat bete beharko da: www.gazteaukera.euskadi.eus. “Programa horren bidez, 18 eta 26 urte bitarteko Euskadiko 170 gazte inguruk Euskadiko, beste autonomia-erkidego batzuetako eta atzerriko auzolandegietan parte hartu ahalko dute”, esan du Agurtzane Llano Eusko Jaurlaritzako Gazteriako zuzendariak. Plazen trukean, beste erkidego batzuetako 100 gaztek eta atzerriko 50 gaztek Euskadiko auzolandegietan parte hartzea aurreikusten da. Datorren udan, Euskadiko auzolandegietan parte hartzen dutenek hainbat jardueratan parte hartuko dute; besteak beste: hezegune bat berreskuratzea Agurainen, arkeologia-indusketa egitea Maeztun, Gaubean Villamordoneseko eremua egokitzea, Sopuertan bidegorri bat gaitzea, Bergarako eta Lekeitioko egoitzetan hirugarren adineko pertsonak dinamizatzea, Lemoan lubakiak eta memoria berreskuratzea eta Zamudion ahultasun nutrizionaleko egoeran dauden pertsonei elikagaiak banatzea eta laguntzea. Aguraingo, Gaubeako eta Lemoako auzolandegiak nazioarte-eremukoak izango dira, eta atzerritarrak izango dituzte; horien erreferentziazko hizkuntza ingelesa izango da. Gainerako auzolandegietan, hainbat autonomia-erkidegotako gazteek parte hartuko dute, eta erreferentziazko hizkuntzak euskara eta gaztelania izango dira.

Gainera, urtero bezala, plazak eskainiko dira gainerako autonomia-erkidegoetan eta atzerrian dauden auzolandegietarako. Atzerrian honako herrialde hauetan: Alemania, Armenia, Estonia, Frantzia, Grezia, India,

Islandia, Italia, Letonia, Maroko, Nepal, Txekiar Errepublika, Errusia, Serbia, Taiwan eta Turkia.

Auzolandengien bidez, zenbait balio sustatzen dira, besteak beste, bizikidetza, tolerantzia, elkartasuna, parte-hartzea, kulturen arteko ikaskuntza eta abar”, esan du Llanok.

Euskadiko parte-hartzaileek beste autonomia-erkidego batzuetan eta atzerrian dauden beste auzolandegi batzuetan ere eman ahalko dute izena

Zer dira Auzolandegiak?

Auzolandegietan leku askotako gazteak biltzen dira, euren borondatez eta ordainetan ezer jaso gabe, aldi batez elkarrekin bizi eta gizarte osoarekin zerikusia duen proiektu batean parte hartzeko asmotan.

Hona hemen, labur-zurrean, auzolandegiak nolakoak diren azaltzen duten ezaugarri batzuk: ❚ Arauak: Denek parte hartuz, elkarlanean eta lagun-giroan gauzak sortzeko lekua. Horretarako, baina, arau batzuk errespetatu beharko dira. ❚ Ingurua: Auzolandegiaren inguruak ezagutzeko modua eta berarekin bat egiteko era (hainbat ekintza, ibilaldi eta txangoren bidez). ❚ Esperientzia: Eguneroko gauza berdinak egiteari utzi eta esperientzia berriei bideak zabaltzea. ❚ Lana: Parte-hartze aktiboa eta guztien artekoa, auzolandegia egiten den komunitatearen aldeko lanak eginez. ❚ Animazioa: Jarduerak era sortzailean eta elkarlanean egitea, aisialdi konbentzionala alde batera utzita. ❚ Baloreak: Taldean bizitzeko esperientzia bereganatzea. Ba-

Plazen trukean, beste erkidego batzuetako eta atzerriko gazteek Euskadiko auzolandegietan parte hartzea aurreikusten da.

koitza bere indibidualtasunetik atera eta taldeko bizimoduak dituen baloreak bereganatzea.

Gizartearen baloreak bereganatzea (tolerantzia, elkartasuna,...). ❚ Jarrera: Parte hartzaile talde bat, taldean bizi, taldean lan egin eta taldean ondo pasatzeko asmoa duena, bakoitza taldera moldatzen dela. ❚ Natura: Ohiko ibilbideak utzita, nekazal inguruneak ezagutzeko aukera. ❚ Topagunea: Sorterri ezberdinetako pertsonek euren kulturak eta ohiturak elkarri trukatzeko topagunea. ❚ Jarrera: Dena, denen artean egiten den tokia.

Helburuak Hauek dira Auzolandegiak programaren xedeak: Lehenik eta behin, toki desberdinetatik iritsi eta gizarte-maila desberdineta-

koak diren gazteei elkarrekin bizitzeko eta elkar ezagutzeko aukera ematea, aurreiritziak gainditzeko lagungarria den borondatezko esperientzia bateratu baten bidez.

Eta bigarrenik, gizartean proiekzioa duen eta, ingurumenaren, elkartasunaren eta lankidetzaren arloan, bai eta beste arlo batzuetan ere, komunitateari onura ekarriko dion lan bat egiten laguntzea.

Gazteria Zuzendaritzak Euskal Autonomia Erkidegoan antolatzen ditu auzolandegiak, baina auzolandegi horietan gainerako autonomia erkidegoetako nahiz atzerriko gazteak ere hartzen ditu. Era berean, beste autonomia erkidegoetako eta atzerriko auzolandegietan parte hartzeko plazak ere eskaintzen dizkio EAEko gazteei.

INFORMAZIO GEHIAGO: www.gazteaukera.euskadi.eus

“Ekintzailetzak nire burua ezagutzea ahalbidetu dit” Jon Lasa Galdos

Oihane Pardok estreinaldia du.

‘Kardena’ aurkeztu berri du, Amarenak bere firmaren udaberriko bilduma. Jazoera hau aprobetxatuz, Unibertsitateko Aldizkariak emakume hau elkarrizketatzeko aukera izan du, oso urte gutxitan lortu duenak kaikua, antzinako euskal jantzi tradizionala, modu eguneratuan kaleetan berriz ikustea eta Amarenak gaur egun gure inguruan oso marka ezagun bat bihurtzea. Oihanerekin hitz egin dugu Amarenaki buruz, bere buruaz, feminismoaz, ekintzailetzaz…

Nola otu zitzaizun Amarenak sortzea?

Amarenak nire esku zegoen nire amonaren kaiku batetik sortu zen. Ni Donostian jaio nintzen eta hemen jarraitzen dut baina bien bitartean leku gehiagotan bizi izan naiz, eta kaikua jantzi egiten nuen bakoitzean, batez ere Shangay, Txinan, egon nintzen azken tokian, atentzioa asko deitzen zuela konturatzen nintzen Euskadi ere existitzen zela ez zekien

jendeagan. Horrek aukera ematen zidan hura nondik zetorren historia kontatzeko, itsasoarekiko harremana… Behin, kaikua zaharkitua zegoela ikusita, beste berri bat behar nuela erabaki nuen. Kalitate horretako bat aurkitzen ez nuenez, berri bat egin nuen eta atentzioa asko deitu zuen. Une horretan Donostiako gazteentzako ekintzailetzako programa etorri zen, planetas lerrokatu ziren eta horrela sortu zen Amarenak.

Nondik dator Amarenak izena?

Aipatutako kaiku hori nire amak eman zidan, baina berari nire amonak eman zion. Beraz, kaiku zehatz horri omenaldi bat da, baina baita ere gure ama eta amonenak ziren jantzi guzti horiei, gaur, itzuli bat emanez, janzten jarrai ditzakegunak eta bizirik manten ditzakegunak modu batean.

Hain erromantikoa ez den parte bat badago ere, izan ere euskarazko hitz bat bilatzen nuen baina gaztelaniaz eta inglesez zentzu bat zutenak. Amarenak ez da existititzen, baina bai amarena,

gerezi bat dela, hainbatetan entzun dugun amarenako helatua adibidez, eta horrek aukera ematen zuen euskaraz ez dakien jendeak izena gogoratzea.

Amarenak-en udaberriko denboraldi berria estreinatu berri duzu. Zein berrikuntza dakartza?

Bilduma hau jendeak orain arte Amarenak-en inguruan ikusi duenaz ezberdinena da, nik beti baitiot Amarenak ez direla kaikuak bakarrik, nahiz eta mundu guztiak Amarenak kaikuekin lotu.

Egia da kaikua jatorria dela, baina ondoren kaikuen bertsio asko etorri dira eta baita kaikuak ez diren jakak ere, jendea nahasi arren. Amarenak-en euskal tradizioko jantziak eta osagaiak biltzen ditugu, kontatzea nahi dudan historia bat atzetik dutenak eta niretzat interesgarriak direnak, eta diseinuaren bidez historia eta kultura hori kalean bizirik mantentzen dugu.

Aurkeztu berri dudan bilduma honek ‘Kardena’ du izena eta lehen aldia da Amarenak-en ez duguna jantzi bat berreskuratu, baizik eta osagai apaingarri bat. Gainera, jada ez dira jakak, baizik eta jantziak, soinekoak, galtzak… Nik diseinatu ditudan arropak dira eta osagai berritzaile bat dutenak, modu batean artisautza teknologia berriekin bat egiten da, antzinan, eskuz josten ziren edredoi eta burko-azaletako brotaduak hartu ditugu, etxeko ehuneko gauzen parte zirenak, batez ere Gipuzkoakok familietan, brodatu horiek digitalizatu ditugu eta oihaletan estanpatu ditugu.

Eta brodatu hauek estanpatzeaz gain, patroiak ere zuzenean estanpatu ditugu, guk beti digitalean egiten ditugunak, zehazki oihalean. Beraz, prozesu nahiko berritzaile bat egin dugu. Eta gainera, izurra izurtuz eta Amarenak-ek beti izan duen jasangarritasunaren filosofiari jarraiki, bildumako patroi eta jantzi guztiak ‘zero hondakin’ izatea egin dugu eta honen bitartez, oihal guztia aprobetxatu dugu hondakinik ez izateko. Beraz, guk patroi guztiak oihalean inprimatuz, ziurtatzen dugu, alde

batetik, estanpatu guztiak zehazki guk nahi dugun tokian joatea, baina ekiditen dugu hondakinak egotea patroiak oihal guztia aprobetxatzeko pentsatuak baitaude.

"Benetako berdintasuna iritsiko da inor bere sexuagatik epaitua ez denean, baizik eta egiten duen lanagatik"

Zeure Arkitekturako ikasketek proiektu honetan lagun al zaituzte?

Patroiak digitalizatzeko, adibidez, bai, izan ere normalki, batez ere gu bezalako modako enpresa txikietan, dena eskuz egiten baitute eta nik, kontran, Arkitekturako heziketa hori izanagatik, patroi guztiak digitalki egiten ditut arkitekto bezala planoak marrazten nituen programa berdinekin. Beraz, gutxienez horregatik, lagundu naute nire ikasketek.

Egia da ere proiektu bat pentsatu, horri ekin eta gauzatzeko modua ere, agian Arkitekturan egiten den modutik gertuago dago modan egiten den modutik baino.

Zein izan da enpresaren garapena?

Amarenak jaio zenean, hau da, ni itzultzean eta gazte ekintzaileentzako programa honekin hastea erabaki nuenean, hasiera batean Amarenak kaikuak hartu, berritu eta modernizatzea zen. Eta aurrera joan ahala eta baita jendeak zer eskatzen zuena ikusita, konturatu nintzen ezin nintzela kaikuetan bakarrik geratu, jakinda hor armairuan gauza oso interesgarri asko ezkututa zeudela, atera zitezkeela eta itzuli bat emanez berreskura zitezkeela. Beraz, alde batetik, bakarrik kaikuak egitetik mota guztietako jantziak egitera pasa da, beti filosofia bera jarraituz.

Beste alde batetik, izan duen beste garapen bat izan da ez garela zentratu bakarrik janzteko produktuak edo erropak egiten, bai-

zik eta enpresentzat ere diseinatzen hasi gara, bai jantziekin bai enpresa-opariekin, enpreak konta nahi duen balio edo historia bat duen osagairen bat hartuz eta diseinuaren bitartez beste gauza batean bihurtuz.

Zein da zure lan egiteko modua?

Talderen bat al duzu atzean?

Oraintxe bertan ez dago talde egonkorrik, baina beste pertsona batzuekin lankidetza egiten dut.

Adibidez, jantzigintza nik neuk egiten nuen gehienbat lehen, baina orain geroz eta gehiago parte hori tailerretan eta inguruan ditudan jostunetan delegatzen dut eta berdin-berdin gertatzen da argazkilaritzari dagokionez ere, Tokioargazkilariekin edo ezagutzen ditudanekin lan eginez, eta berdin komunikazioarekin… Enpresaren baitan modu finkoan ni bakarrik nago baina jendearekin lankidetza egiten dut. Ikerketa eta historiaren parteari dagokionez, Euskadiko museo ezberdinetan kontaktu-sare bat egiten joan naiz etnografiako pertsona adituekin… eta sare horretara jotzen dut proiektu berri bati ekin behar diodanean informatuz, dokumentatuz…

"Nire proiektuak hazten jarraitzea eta historia gehiago berreskuratzen joatea dira"

Noraino iritsi nahiko zenuke?

Proiektu berriak al dituzu?

Proiektu asko ditut,baina normalean ez daukadana denbora, dirua eta jendea da horiek guztiak batera jorratzeko. Amarenak-ek aurre egin behar dituen hurrengo desafioak dira hazten jarraitzea, lan-talde bat osatzea eta beharrezko kapital edo finantziazioa lortzea buruan ditudan proiektu guzti horiek garatzeko, eta hazten jarraitu eta historia gehiago berreskuratzen jarraitu.

Zer da ekintzailea izatearen onena eta txarrena?

Gutxienez niretzat, onenaren artean, ekintzaile izateak ahalbidetu didan zerbait, eta uste dut ekiten duen orok berdin pentsatuko duela, zeure burua ezagutu eta ikastea da. Arkitekto bezala lan egiten nuenean gertatzen zitzaidan gau-

za bat, edo finean soldatapeko bezala, zen frustrazio bat sentitzen nuela esatean “nik badakit gehiagorako gai naizela baina ezin dut, edo ez didate uzten, edo ez daukat horretarako ingurunerik”. Ekintzaile izatean, onerako edo txarrerako, mugak zeuk ipintzen dituzu eta nik izan ditzakedan gaitasunen gehiengoa ateratzen uzten dit, nire mugak esploratzen joan, noraino iristeko gai zaren ikusten joan eta zer egiteko gai zaren daukazunarekin edo dituzun tresnekin.

Txarrena ziurtasunik eza da, etengabe bihar zer gertatuko den ez jakitearen egoera horretan egotea, ez jakitea zenbat irabaziko duzun hil bukaeran eta lan batek ematen dizun egonkortasun hori ez izatea, jakin hil hasieran beti izango duzula dirua kontuan, egun jakin batetik beste batera oporretan egongo zarela eta inork ez dizula telefonoz gogaituko, 18:00etan lana uzten duzula eta hori bulegoan geratuko dela…

Baina azkenean, zure proiektuak amaituak ikustea ematen dizun poztasunarekin, kaletik paseatzen joan eta zure mugak gainditzen joatearekin, horrek merezi du.

Emakume eta ekintzaile bezala, zer iritzi duzu azken aldian ematen ari den mugimendu feministari buruz?

Emakume eta ekintzaile bezala, nik uste dut mugimendu feministarekin gertatzen ari den gauzetako bat da norabide asko hartzen ari dela da.

Nik aitortzen dut alde batetik ondo etortzen ari zaidala, kontziente naizelako pixka bat ezagutzera eman nahi den adibidearen eredua naizela, hau da, emakume gaztea, ekintzailea, langilea eta borrokalaria, orain modan dagoena eta mundu guztiak ezagutu nahi duena. Orduan, niri ekintzaile bezala ondo etortzen ari

zait zentzu horretan, nire lanari difusioa ematen laguntzen ari dit. Hain ondo iruditzen ez zaidana hori bera da, ez?, emakume izanagatik modu desberdinean tratatzen ari zaidala, onerako edo txarrerako,gizonezkoarekin.Benetako berdintasuna iritsiko da une horretan non inor ez den bere sexuagatik epaitua izango, baizik eta egiten duen lanagatik,eta bereizketa baikor hori egin behar ez dugun momentu horretan, hala nola “goazen emakumeei lausengu gehiago ematea” edo “goazen emakumeei sari gehiago ematea”… Bai uste dut berdintasun horretara iristeko eman beharreko aurretiko pauso bat dela; azken mendeetan egon den isiltasun eta okultismo hori apurtzea, baina askoz ere zoriontsuago egongo nintzateke ezberdintasun hori emateko beharrik egongo ez balitz.

Atzera begiratzen baduzu, nola balioesten dituzu azken urte hauek Amarenak-en aurre?

Egunerokoan gauza asko egiteko daukadala eta denborarik ez dudan sentsazioa daukat, hainbeste ideia ditut buruan eta ez zaizkit ateratzen, baina atzera begiratzen badut diot “baina zenbat gauza egin ditudan hain denbora txikian”. Zentzu horretan pozik nago baina hazteko gogoarekin.

Zer gomendatuko zenioke enpresa bat sortzea pentsatzen ari den gazteriari?

Nire kasuan ez zen kontzienteki eman “enpresa bat sortuko dut” pentsatzearena. Barruan nuen zerbaitetik jaio zen hobeto esanda, hitzekin adierazi ez nuen zerbait. Nik bizitza eroso samar bat neraman, nire lanarekin, nire etxea… Eta une batean aldaketa bat behar nuela nabari nuen. Ez nekien zer zen eta azkenean, Job-

sen Puntuen Teorian bezala, hau zela zen, baina ekintzaile izatea ez zen erronka bat berez.

Uste dut ez dela mundu guztiarentzako gauza bat. Aintzat hartu beharko lukete nahi dutena hilabete bukaeran lasaitasun eta egonkortasun hori izan, oporretara lasai joatea eta bizitza eroso samar bat izan… Horrela bada, ekitea ez da beraientzat agian.

Baina pertsona geldiezinak badira, munduan aldaketa bat egitea nahi badute, ikasten jarraitu nahi badute, proban ipintzen jarraitu, mugan jarraitu eta dinamismo hori baldin badute, agian beraientzako gauza bat da. Baina edozein aukeratan, nik uste dut gakoa norbere burua ezagutzea dela eta zer nahi duzun eta zer mugiarazten zaitun jakitea, eta edozein aukera ondo egongo da.

Nola eskura daitezke zeuen produktuak?

Oraintxe bertan merkaturatzeko hiru bide ditugu. Lehenengoa gure webgunearen bitartez da (www.amarenak.com); hora dago gure online denda eta baita hitzordua eska daiteke ere gure bigarren komertzializazio biderako, Tabakaleran (laugarren solairua, Kutxakultur) daukagun lantegira etortzea dena eta hor bertan gauzak eska edo eros daitezke, neurrira edo pertsonalizatuak. Eta hirugarren aukera marka anitzeko dendetan dauzkagun salmenta-puntuen bidez da eta beste zentro batzuetan hasi gara ere, adibidez Miramongo Arima Hotelean, Donostiako Noventa Grados-en, non Kardenak-en aurkezpena egingo genuen eta denbora batean zehar han izango diren, Bilbon… dena web orrian dago.

INFORMAZIO GEHIAGO: www.amarenak.com

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019maiatza

16

Bizkaiko eskolen alde ibiltzen Cristina Uriarte eta Bingen Zupiria sailburuek 2019ko Ibilaldiaren irekiera ekitaldian parte hartu zuten Unibertsitateko Aldizkaria

Hezkuntza Lege berriaren prozedura administratiboari hasiera ematen dion kontsulta publikoa irekita dagoela azaldu zuen Cristina Uriarte Hezkuntza sailburuak.

Uriartek Bizkaiko Ikastolen aldeko Ibilaldia festaren irekiera ekitaldian hartu zuen maiatzaren 19an, Lekeition. Bertako Azkue Ikastolak antolaturiko jaian Uriarterekin batera parte hartzaile izan ziren, Eusko Jaurlaritzaren ordezkari: Bingen Zupiria, Kultura eta Hizkuntza Politikako sailburua; Maite Alonso, Hezkuntza sailburuordea; Olatz Garamendi, Administrazio eta Zerbitzuen sailburuordea; eta Miren Dobaran, Hizkuntza Politikako sailburuordea.

Cristina Uriarte: “Gaur egun euskarak duen osasuna ikastetxeek egindako lan guztiari esker da”

ren amaierara arte, nahi duen orok bere ikuspuntua azal dezan.

“Ikuspuntu anitzez osatutako herria gara, eta horrek aberastu egiten gaitu. Denon artean landuko dugun lege horrek gure hezkuntza indartzeko eta hobetzeko behar ditugun tresna eguneratuak jaso beharko ditu. Gure konpromisoa betez, Eusko Jaurlaritzaren konpromisoa betez, nire asmoa da legealdi honetan Hezkuntza Lege-proiektua Eusko Jaurlaritzako Gobernu Kontseiluan onartu eta Legebiltzarraren eskuetan jartzea, bertan aztertu dezaten” zehaztu zuen sailburuak.

Lege berrirako bidea, ordea, Hezkuntzaren aldeko Akordioaren Oinarriak jasotzen dituen dokumentuarekin hasi zela gogorarazi zuen Cristina Uriartek. “Eragileen parte hartzea oso bizia izan zen prozesu guztian zehar, proposamen ugari txertatuz azken dokumentuan. Haien lanari esker, guztien parte hartzeari esker, akordioa lantzen duen dokumentua errealitate bat da. Hor dugu oinarria, beraz”.

Cristina Uriarte Sailburua Ibilaldia 2019 irekiera ekitaldian.

tresnak esku artean, baina Hezkuntzak bakarrik ezin du. Beraz, ekin diezaiogun”, gehitu zuen.

Euskara altxor Bere hitzaldian, Eusko Jaurlaritzak legegintzaldi honetarako bere gain hartu duen erronka izan du hizpide Uriartek: Hezkuntza Lege berria. “Hogeita sei urte igaro eta gero, Hezkuntza Lege berri batek gaur egun indarrean dagoen Euskal Eskola Publikoaren Legearen lekukoa hartzea. Konpromiso hori mantentzen dugu” azaldu zuen, eta gogorarazi zuen dagoeneko euskadi.eus atariaren egoitza elektronikoan Lege berri horren prozedura administratiboari hasiera ematen dion kontsulta publikoa irekita dagoela, maiatza-

Hezkuntza sistemak -tartean Ikastolak direla- eta gainerako gizarte eragileek euskarak egun bizi duen egoeran izan duten garrantzia ere azpimarratu du Uriartek, argiak bezalaxe itzalak ere nabarmenduz. “Gaur egun euskarak duen osasuna Ikastolek, ikastetxeek egindako lan guztiari esker da. Badakit sarritan euskararen ezagutza maila nahiko genukeena baino baxuagoa dela, baina horrek indartu egin behar gaitu gure ahaleginean. Gure aurrekoek egin zuten bezala. Ez du balio kexu agertzea. Baditugu

Cristina Uriarte: “Gizarte anitza gara, irekia, pentsamendu eta jatorri ezberdinak ditugun pertsonaz osatua” Amaitzeko, euskal gizartean gertatzen ari den aldaketa baten inguruko gogoeta ere plazaratu nahi izan zuen Hezkuntza sailburuak.

“Gizarte anitza gara, irekia, pentsa-

mendu eta jatorri ezberdinak ditugun pertsonaz osatua. Euskadi koloretsua gara. Eta hezkuntza sistema ostadar horren isla da. Gure ikasgeletan jatorri ezberdinetako ikasleak ditugu, eta gure herrira, gure ikasgelara iristen diren momentu berean, bat gara. Hauek ez dira hangoak eta gu hemengoak.

Denak gara gu. Gure errealitatean murgildu daitezen, gure kultura haiena ere bihurtu dadin, gure hizkuntza ikasle berri horiei oparitzen diegun altxor gisa sentitu dezaten, denok gara beharrezkoak. Egin gaitezen erakargarri, egin dezagun ahalegin berezia, bakoitzak aztertu dezala bere ibilbidea eta ahalegindu dadila. Denon artean, herri anitza eta bateratuagoa bihurtu gaitezen”.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019maiatza

17

graduondokoak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019maiatza

18

Graduondokoez jakin beharreko guztia

Zer dira graduondokoak eta zertarako balio dute? Horiek dira unibertsitateko ikasleek buruan izan ohi dituzten ohiko galderetako bi. Horietaz aparte, gauza bera al dira graduondoko bat eta master bat?, zein graduondoko mota daude?, zeintzuk dira beren abantailak‌? Zalantza horiek guztiak argitzen saiatuko gara jarraian

ZER DA GRADUONDOKO BAT? Zer da graduondoko bat? Hau galdera oso normal bat izan daiteke gaur egun ikasketa modalitate ezberdinak

MASTER ETA GRADUONDOKOAREN ARTEKO EZBERDINTASUNAK Batzuetan, berriro ere gaur egun lor daitezkeen heziketa modalitate kopuru handia dela eta, zalantza handi bat sortzen da, hau da, zein da masterra eta graduondokoaren arteko desberdintasuna. Izan ere, askotan, graduondoko batekin maisutza lor daiteke eta termino berak erabili ohi dira kontzeptu berdinari buruz jarduteko. Horrela, graduondoko bat zer den

ZERTARAKO BALIO DU GRADUONDO BATEK? Hona hemen sortzen den beste ohiko galdera bat: zertarako balio dute graduondokoen ikasketek? Ikasketa mo-

GRADUONDOKOAREN IKUSPEGI ETA KONTZEPTUA BOLONIA PLANAREN EZARPENAREN ONDOREN Boloniaren Deklarazioa sistema hezitzaile europarretan aplikatu zenetik, gradua eta graduondokoaren egitura oso argia izan da:

eta akreditazioak lortzeko sistema hezitzailean garatzen joan diren moduak direla eta.

Bere izenak adierazten duen bezalaxe, graduondokoa graduaren ondoren egin ohi diren ikasketa tipologia bat da. Horrekin ulertzen da ikasleak bere ikasketak luzatu

eta espezializatu nahi dituela eremu zehatz bateruntz.

Behin zure karrera unibertsitarioa bukatu duzula, sektore batean ardaztu edo espezializatu nahi baduzu, ziuraski graduondoko bat egin beharko duzu heziketa sendo baten oinarriak izateko.

azaldu ondoren, masterrari buruz aritzeko txanda iritsi da.

Lehenik eta behin, masterra gradua amaitu ondoren egin beharreko beste ikasketa mota bat da. Dena den, graduondokoa baino eskola-zama handiago bat du. Beraz, orokorrean, 'magister'-aren titulua ematen dizuten ikasketa espezializatuago batzuk dira eta luzeagoak izan ohi dira.

Graduondoko baten iraupena urte bat edo biren artekoa da, master batena hiru urtetara irits daitekeen bitartean.

Ziuraski hori izan daiteke master eta graduondoko baten arteko ezberdintasun nagusiena Espainian. Hala eta guztiz ere, masterraren inguruan kontu asko daude

adierazten dutenak masterrari buruz egiten den definizioa ez dela beti zuzena.

Izan ere, posible da master bat egitea karrera unibertsitario bat izan gabe. Beraz, esan genezake lehen emandako informazioa, hots gradua amaitu eta gero egin daitekeen ikasketa mota bat dela, ez dela guztiz egia.

Baina ulertu behar da zergatik eman daitekeen azalpen hau eta honen egoera. Badago aukera online ikastaroei esker edo Lanbide Heziketa on bat egin ondoren pertsona batek master bat ikasi ahal izatea. Baina honek ezin du 'magister' titulua lortu, karrera unibertsitario baten ondoren heziketa hau egiten den kasuan bezalaxe.

ta honekin interesa duzun eremu batean espezializatu ahal izango zara. Normalki, batek karrera bat ikastean, aukeratutako titulazioaren inguruko beharrezko ezaguerako jasotzen ditu. Dena den, ezaguera hauek profesional batean bihurtzeko hutsalkeriaz harago baino ez doaz.

Asmo handietako pertsona bat bazara, lan-sektore bateko profil zehatz batean sartu nahi baduzu edo soilik zure ezaguerak hobetu nahi badituzu zure curriculumean akreditazioak gehitzen dituzun bitartean, graduondokoa da behar duzun aukera.

â?š Ziklo

Hau da, tesi bat egin nahi baduzu eta instituzio unibertsitario batean irakasle edo ikertzaile bezala lan egiteko heziketa aldi bati ekin nahi badiozu, graduondokoa beharrezkoa da.

â?š Bigarren

Finean, graduondoko ikasketa hauei esker, espezializatu ahalko zara, maisutza bat lortu ahalko duzu edo doktore bihurtu ahalko zara. Gero azalduko ditugu hiru kontzeptu hauen arteko ezberdintasunak.

hauen arteko lehenarekin (gradua), lau urteko iraupenekoa, batez beste 60 ECTS bete beharko dituzu urtean heziketa gaitu bat lortu ahal izateko eremu zehatz bati buruz. zikloarekin jarraitzeak, Espainian urte bat edo biko iraupena duena, arlo batean espezializazioa handiago bat hartzeko aukera ematen dizu.

Gainera, ezinbesteko baldintza bat norbaitek doktoretza lortu nahi badu.

graduondokoak GRADUONDOKO BATEK EMATEN DIZKIZUN ABAINTALA LEHIAKORRAK Abantaila ezbedinak daude graduondokoaren heziketa bat izatea iturri dutenak. Nabariena, jada adierazitako arrazoiak direla eta, graduan zehar jaso diren ezagueren oinarri sendoago bat izatea da.

Honek, era berean, materia batean espezializatzeko aukerara eramango zaitu eta, horregatik, lan-merkatuan lanpostu zehatz batzuetara heltzeko erraztasun handia-

GRADUONDOKOAREN TIPOLOGIA

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

ustezko lankideekin zein modutan harremanetan ipintzen diren ikustea oso garrantzitsua da.

Graduondoko bat egitean, pertsona hauek modu profesionalean ezagutzeko aukerara irekitzen ari zara, bat egiten duzuen ikustera, lantalde bat eratu ahal zenezaketen egiaztatzera‌ Gainera, sektore zehatz batean ardaztea erabakitzen duzunean, goiz edo berandu, pertsona kopuru handi bat ezagutzen amaitzen duzu, gutxienez entzutez. Honen garrantzia ere da, aurkako zentzuan, zu ezagutzera irits daitezkeela zure lan egiteko moduagatik eta horrek eraman dezake etorkizunean negozio baterako zu gogoan izan zaitzaketela.

Arestian aipatu bezala, graduondokoa graduaren ondorengo bigarren ikasketa zikloa da. Masterra existitzen da ere, eta baita bi kontzeptuen arteko bateratasuna.

Hala ere, pertsona batek graduondoko bat ikastera era-

maten duten arrazoi ezberdinak direla eta, tipologia ezberdinak existiesen dira ikasketa eremu honen baitan ikasle bakoitzaren beharretara egoki daitezen.

MAISUTZA

Ikasle batek lehen ziklo unibertsitarioko materia guztiak gainditu dituenean heziketa mota honekin jarraitu nahi badu, aditu unibertsitarioaren titulartasuna aukera dezake.

Master bat, dagoeneko aipatu den bezala, heziketa teoriko-praktiko bat da, adituaren tituluarekin gertatzen ez den bezala, gutxienez 500 ordutako iraupen bat duena. Normalki, bigarren zikloko heziketa mota hau aukeratzen denean benetako oinarri sendo bat izatea ziurtatu nahi da, beldurrik gabe lan-merkatura jotzeko, jakinez lanpostu hobeagoak lor ditzakezula eta zuk atsegin duzuna edo balio duzun horietara bideratuak daudenak.

DOKTORETZA Doktoretzak, edo heziketa unibertsitarioaren hirugarren zikloak, egiaztatuko du Doktore tituluarekin beharrezko

19

goak izango dituzu. Lanpostu horiek zuk atsegin dituzun kargu horietara bideratuak daude, zure ikasketak ardazteko ikasketak espezializatzea aukeratu zenuen arrazoia.

Halaber, askotan graduondoko bat ikastea praktika enpresarial batzuekin bat dator eta, horrela, lan-merkatuan sartzen hasiko zara. Finean, lantaldeko kide batzuen aitorpena suposatzen du honek eta gehigarri bat zure CVan. Zortearekin, praktika hauek lan-kontratu batera luzatu daitezke.

Badaude faktore batzuk zeintzuetan ez duzun hasieran erreparatzen: adibidez, kontaktu-sare baten egikaritza.

Jendea ezagutzea, beraien lan egiteko modua jakitea eta

ADITUA

Zertan datza? Heziketa teoriko-praktiko bateko heziketa bat da, ikaslearen trebetasunak garatzen dituena modu orokorrean lan-merkatuan sar dadin bere funtzioaren inguruko inongo zalantzarik gabe. Bere iraupena 150 ordu izan ohi dira.

2019maiatza

gaitasunak dituzula ikerketa zientifikoak egiteko, bai arlo sozialetan, bat zientzia puruetan.

Bere iraupena, gutxi gorabehera, hiru urtetakoa da. Are gehiago, doktoretza tesia ematearekin amaitzen da, he-

ESPEZIALIZAZIOA Espezializazioak, alde teorikoa eta praktikoa duenak ere, 300 ordutako iraupena du. Hau da tipologiarik hautatuena gero doktoretzako ikasketak egin nahi dituzten ikasleen artean bere ikasketa unibertsitarioekin jarraitzeko, ondoren ikerketan jarduteko, aukeratutako sektorean ezaguera espezializatuago batzuk izaki.

ziketa teorikoa bukatu den ala ez independente. Pertsona bat ikasketetako hirugarren ziklo honetan izena ematen duenetik tesia ematera, ezin dira hiru urte horiek gainditu.

graduondokoak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019maiatza

20

Hizkuntzak, goranzko balioak Beste hizkuntzen ezaguera geroz eta presenteago dago hautagaiek lanpostu bat lortzeko bete behar dituzten baldintzen zerrendan. Sektore batzuetan, hala nola ostalaritza eta turismoa, telekomunikazioak edo baliabide energetikoak, ezaugarri hau hamar eskaintzetatik lautan dago Unibertsitateko Aldizkaria

Une honetan mugitzen ari garen agertoki globalak, enpresen nazioartekotzeak eta langileen zirkulazio hazkorra herrialdeen artean, ekarri dute konpainiek geroz eta gehiago lantalde kulturaniztunen aldeko apustua egitea. Joera hori lan-eskaintzaren multzoan hizkuntzen eskakizuna igotzen laguntzen ari da.

Horrela, atzerriko edozein hizkuntza bat ezagutzea eskatzen den eskaintzen ehunekoa % 34,84ra igo zen 2017an zehar, aurreko urtean baino hamarreko bat gehiago.

Ingeleseak errepikatzen du, beste urte batez, gure herrialdeko enpresek gehien eskatzen duten hizkuntza bezala. Negozioen mundua menderatzen duen hizkuntza ezinbesteko baldintza bezala mantentzen da edozein hizkutza eskatzen den eskaintzen % 93,7an. Garrantzian jarraitzen diote alemanak,

Hizkuntzen eskakizuna lan-eskaintzetan Komunitate Autonomoka Hizkuntza adieratzen duten eskaintzen %

KK.AA. Katalunia Euskal Herria Madrilgo Komunitatea Valentziako Komunitatea Balear Uharteak Kanariar Uharteak Andaluzia Nafarroa Murtziako Erregioa Aragoia Gaztela Mantxa Espaina 2017

2017

2016

% 43,11 % 42,85 % 39,41 % 35,59 % 35,30 % 34,41 % 29,69 % 24,77 % 22,34 % 22,08 % 21,20 % 34,84

% 43,11 % 42,85 % 39,41 % 35,59 % 35,30 % 34,41 % 29,69 % 24,77 % 22,34 % 22,08 % 21,20 % 34,73

Hizkuntzak zehazten duten eskaintzen %

Ingelesa % 90,39 % 88,40 % 92,39 % 90,63 % 93,12 % 91,75 % 79,10 % 96,97 % 96,26 % 88,0,4 % 96,37 % 93,66

Frantsesa % 12,76 % 12,93 % 9,29 % 6,90 % 8,19 % 9,13 % 8,23 % 6,50 % 7,20 % 4,56 % 4,22 % 6,85

Alemana % 6,23 % 7,01 % 7,74 % 12,15 % 19,01 % 11,63 % 6,67 % 6,21 % 6,72 % 7,89 % 5,96 % 7,05

Italiera % 2,01 % 0,39 % 0,32 % 5,41 % 10,19 % 6,37 % 1,19 % 1,14 % 0,36 % 0,26 % 0,47 % 0,84

Portugesa % 0,69 % 0,21 % 0,32 % 0,40 % 0,79 % 0,20 % 2,01 % 5,14 % 0,57 % 1,82 % 0,14 % 1,32

Besteak % 21,85 % 5,70 % 17,01 % 10,74 % 2,15 % 7,06 % 1,13 % 10,89 % 4,81 % 2,69 % 1,82 % 9,03

Iturria: Enplegagarritasuna eta Hizkuntzak, Infoempleo Adecco Txostena 2017

bere pisua mantentzen duena % 7tik hurbil dauden balioetan, eta frantsesa, zeinaren eskakizuna hiru urtetan lehen aldiz jaisten den

eta % 7aren hesia galtzen duen (% 6,85).

Balio askoz ere baxuagoetan kokatzen dira portugesa eta italiera,

bakarrik % 1,32 eta % 0,84an eskatuak direnak, hurrenez hurren.

Merkatuen globalizazio hazkorra ere nabaria da hain tradizionalak

ez diren hizkuntzen eskakizunean, hala nola arabiarra, txinera, errusiera eta Europa Ekiladeko zenbait hizkuntza, poloniera, txe-

graduondokoak kiera eta errumaniera bezala.

Orobat, hizkuntza hauek presente daude atzerriko hizkuntzaren bat eskatzen den eskaintzen % 9,03an.

Katalunia, Euskadi, Madril, Valentzia eta Balearrak dira atzerriko hizkuntzak gehien eskatzen dituzten komunitateak

Eskakizuna Komunitateka Atzerriko hizkuntzen ezaguera duten hautagaiak gehien eskatzen dituzten komunitate autonomoak dira, orden beherakoan, Katalunia, Euskal Herria, Madrigo Komunitatea, Komunitate Valentziarra eta Balear Uharteak, horiek guztiak batez besteko nazioanalaren gain izanik. Bost erregio hauetan hizkuntza eskaria hazi egin da aurreko urtearekin alderatuz eta bere batez besteko eskakizuna % 35a gainditzen du lan-eskaintzetan.

Hizkuntza bakar baten alde gehien egiten duten komunitateen artean daude Nafarroa, Murtzia

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019maiatza

21

Hizkuntzen eskakizuna lan-eskaintzetan sektoreka Hizkuntza adieratzen duten eskaintzen %

Hizkuntzak zehazten durten eskaintzen %

Sektorea

2017

2016

Ingelesa

Frantsesa

Ostalaritza eta Turismoa Telekomunikazioak Bailabide Energetikoak Industriala (besteak) Aholkulartiza Orokorra Informatika Handizkako Banaketa Osasuna Irakaskuntza / Heziketa Internet Banaketa Txikizkaria (Merkataritza) Salgaien Banaketa eta Logistika Bidai-Agentziak, Aduanak Automobila Zerbitzuak (besteak)

% 46,20 % 42,33 % 41,15 % 37,80 % 37,49 % 36,91 % 34,90 % 34,83 % 34,48 % 34,24 % 30,23

% 43,63 % 40,06 % 40,40 % 37,35 % 35,33 % 35,23 % 33,49 % 34,94 % 34,04 % 33,27 % 32,00

% 98,81 % 87,50 % 82,61 % 95,00 % 86,11 % 99,51 % 94,06 % 86,44 % 87,49 % 92,00 % 91,85

% 10,41 % 5,80 % 4,69 % 8,56 % 5,95 % 7,15 % 5,78 % 9,27 % 7,82 % 4,30 % 7,98

% 26,34 % 25,42 % 24,79 % 24,62

% 21,56 % 21,54 % 24,31 % 23,54

% 89,59 % 91,53 % 78,31 % 98,20

% 11,90 % 9,49 % 7,69 % 6,22

Alemana

Italiera

Portugesa

Besteak

% 11,74 % 5,51 % 6,48 % 8,53 % 7,55 % 9,43 % 6,15 % 7,22 % 8,67 % 5,30 % 6,44

% 2,66 % 0,35 % 0,26 % 0,23 % 0,12 % 1,06 % 1,00 % 1,64 % 1,13 % 0,51 % 0,63

% 2,12 % 0,81 % 1,04 % 0,38 % 0,60 % 1,09 % 0,74 % 1,34 % 1,57 % 0,64 % 1,87

% 11,80 % 11,69 % 6,54 % 7,19 % 3,34 % 2,98 % 2,84 % 23,65 % 7,65 % 4,85 % 7,00

% 8,94 % 10,98 % 4,95 % 5,61

% 1,01 % 3,50 % 0,31 % 0,45

% 0,78 % 2,06 % 0,36 % 1,86

% 8,39 % 6,88 % 10,40 % 6,78

Iturria: Enplegagarritasuna eta Hizkuntzak, Infoempleo Adecco Txostena 2017

eta Gaztela-Mantxa, non ingelesaren eskakizun batez-bestekoak % 96a gainditzen duen hizkuntzak aipatzen dituzten lan-eskaintzen artean.

Eremu Funtzionalak eta Kategoria Profesionalak Enpresen Administraritza, bere barne dituena zuzendaritza funtzioak, aholkularitza, administrazioa eta finantzak, bere eskain-

tzan atzerriko hizkuntzak gehien balioesten dituen eremua da, baldintza hori lan-eskaintzen % 43,5ean sartuz.

Halaber, beste hizkuntzetan komunikatzen dakiten hautagaien beharra oso presente dago modu jarraituan hornitzaileekin, bezeroekin edo merkatu ezberdinekin harremanetan dauden sail horietan. Horren adibide dira eroketak, logistika eta ga-

rraioa, baitan hartzen dituztenak inportazio eta esportazioko funzioak; hemen, hizkuntzen balioespena lan-eskaintzetan % 42,8ra iristen da.

Kokapen altu bat betetzen duten beste arlo batzuk dira Ingeniaritza eta Ekoizpena (% 42,1) eta Marketing eta Komunikazioa (% 39,4). Guzi horietan ingelesa da ate nagusietako bat lan bat lortzeko.

Gainera, hizkuntzen ezagueren beharrak gora egiten du maila profesionaliz igotzen garen heinean. Horrela, langileei zuzendurako eskaintzetan behar hori % 22,35ean baldin badago, proportzioa igo egiten da teknikarien eskakizunean (% 34) eta aginteenean (% 39) % 57ra arte iritsiz, hori baita zuzendaritza postuak betetzeko eskaintzetan hizkuntza bat aipatzen den ehunekoa.

uniemakume

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019maiatza

22

Emakumeen aurkako indarkeria gorantz Gazteen Euskal Behatokiaren azken txostenaren arabera, emakume gazteek salaketa gehiago ipintzen dituzte genero-indarkeria dela eta Unibertsitateko Aldizkaria

Emakumeen aurkako bortizkeriaren tasa globala Euskadin, 2017an, 8,4koa izan zen 15 eta 29 bitarteko 1.000 emakumeren artean, 2016koa baino altuagoa. Urte horretan salaketa bat ipini zuten emakumeen tasa 7,5ekoa izan zen 1.000 emakumeko.

Kasu gehienetan bikotea edo bikote ohiak eginiko indarkeria da (877 emakumen arrazoi honengatik salaketa bat ipini zuten 2017an). Askatasun sexualaren kontrako delituen salaketak, 166 gazte salakerirekin, hazkunde gehien izan zutenak izan ziren 2017an, % 58 gehiago aurreko urtearekin alderatuz. Azkenik, 142 emakumek salaketa ipini zuten familia barruko esparruan indarkeria jasateagatik 2017an.

Emakumeen aurkako bortizkeriaren tasa handiagoa da 15 eta 29 urte bitarteko emakumeen artean (8,4 1000ko) 30 urte eta gehiagoko emakumeen artean baino (3,4 1000ko) 2017an.

Emakume gazteei dagozkien tasak altuagoak dira sail osoan zehar 29 urte baino gehiagoko emakueenak baino. Honek ez du esan nahi derrigorrez emakume gazteek genero-indarkeria gehiago jasaten dutenik, baizik eta egoera horiek neurri handiagoan salatzen dutela, izan ere tasak kontuan ditu arrazoi honengatik salaketak ipini dituzten emakumeak.

Kontzientzia handiagoa Zentzu honetan, aipatu beharra dago bikotearen barruan eman daitezkeen indarkeria mota ezberdinei buruzko larritasunaren kontzientziak gora egiten duela Kontuan izanda emakumeen aurkako indarkeriaren salaketen kopuru handiena bikoteak edo bikote ohiak duela protagonista, komenigarria da aintzat hartzea pertsona gazteek bikotearen baitan eman daitezkeen bortizkeria ezberdinei buruz daukaten larritasun-maila (bortizkeria fisikoaz harago).

Proposatutako bortizkeria eta tratu txar mota ezberdinen arte-

Emakume gazteek geroz eta salaketa gehiago ipintzen dituzte genero-indarkeriagatik.

an, euskal gazteriak uste du harreman sexualak mantentzera derrigortzea borondatearen aurka larriena dela. 2016an, 15 eta 29 urte bitarteko emakumeen % 97,8ak eta adin bereko gizonezkoen % 95,6ak pentsatzen du hori tratu txarreko modu oso larria dela. Horri jarraitzen diote etxetik ateratzen debekatzea, mehatxatzea, desaireak egitea, gauzak erabakitzen ez uztea eta iraintzea.

Kasu guztietan emakume gehiago dira oso larritzat jotzen dituztenak berdin pentsatzen duten gizonezkoak baino.

Tratu txarreko modu hauek oso larritzat jotzen dituzten emakumeen eta gizonen ehunekoa igo da 2012tik 2016ra.

meen eta gizonezkoen artean hiriko bortizkeriaren milaka aurpegien aurrean (eraso sexualak, ahozkoak, lapurketak, larderiak...).

Emakume gazteen % 34,2ri beldurra ematen die bakarrik ibiltzea gauez bizi diren herri edo auzoan. 15 eta 29 urte bitarteko gazteen kasuan, berriz, ehuneko hori 3,9koa da. Emakume bat gauez bakarrik ezin ibili izatea emakumeen aurkako beste indarkeria mota bat da.

Emakumeek uste dute oraindik desabantaila dutela gizonen artean lan bat lortzeko

Beldurrez kalean bakarrik Aurreko guztiarekin batera, badago beste datu nabarmengarri bat: 15 eta 29 urte bitarteko hiru emakumetatik, bati beldurra ematen dio bakarrik ibiltzea gauez bere herri edo auzotik.

Tradizionalki uste izan da hiriko segurtasunaren pertzepzioa homogeneoa zela hiritargoaren multzoan. Dena den, azken hamarkadetan nabari ipini da bizipen oso ezberdin bat dagoela emaku-

Emakumeen beldurra gauez bakarrik ibiltzeari igo da aurreko urteekin alderatuz. Bien bitartean, beldurraren pertzepzioaren desberdintasuna areagotu da emakume eta gizonezko gazteen artean.

Analizatutako urte guztietan egiaztatzen da 15 eta 19 urte bitarteko neskak direla beldur gehien adierazten dutenak; 2016an, adin honetakok gazteen % 43,5ak beldurra sentitzen zuela adieraz-

ten zuen kaletik bakarrik gauez ibiltzen.

Aipatu behar da, hala ere, emakumeen gizonezkoei baino neurri handiagoan hezitzen zaiela gauez bakarrik ibiltzeari izan beharreko beldurrean eta kanpoko erasoak ekiditeko kontuz ibiltzean.

Desberdintasuna lanean Euskal Gazteen Behatokiaren azken txostenean argi geratzen da ere gizonezkoen eta emakumezkoen arteko ezberdintasunak ere nabari daudela lana eskuratzeko orduan. Izan ere, emakumeen % 27,6k baieztatzen du gizonak lana lortzeko aukera gehiago dituela.

Hautaketa prozesu batean parte hartzen duten gaitasun eta esperientzia bereko gizonezko eta emakumezkoen artean, nesken % 27,6k uste bere lehiakide gizonekoak berak baino aukera gehiago dituela, mutila izateagatik; gizonezkoen % 21,2k iritzi bera dute.

Bakarrik emakumeen % 8,3k eta gizonen % 9,7k uste dute emakumeek aukera gehiago dituztela lan bera lortzeko emakume izanagatik. Dena den, pertsona gazteen gehiengoak uste du sexuak ez duela eraginik, orokortu egiten den ideia bat mutilen artean (% 63,0) nesken artean baino (% 58,4).

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019maiatza

23

Olatu Talka, donostiar erara Olatu Talka jaialdia hurbil da, izan ere 2019ko edizioa maiatzaren 31tik ekainaren 2ra egingo da Unibertsitateko Aldizkaria

Olatu Talka kultur jaialdia Donostia 2016 Europako Kultur Hiriburutza proiektua bultzatzeko jaio zen 2010ean; behin Kultur Hiriburutza bukatuta, Olatu Talkak bere ibilbidea jarraitzen du, orain arteko helburu berei loturik eta hiria egin leloari jarraituz.

Jaialdiaren helburu nagusia hiritarren parte-hartzeari bultzada ematea eta hiritarrak kultur eragile aktibo bihurtzea da, eta horregatik jaialdiaren berezitasun nagusia da programazioa herritarrek berek egiten dutela eta era guztietako jarduera eta dinamikek dutela lekua. Urtero urtero, Olatu Talkak 2.000 eragile ingururen lanari esker osatutako 200 jardueratik gorako programazioa kaleratzen du, eta 20.000 ikusle baino gehiago elkartzea lortzen du. Parte hartzen duten kultur eragile eta elkarteei euren jarduerak gauzatzeko modu berriak ezagutzeko aukera eskaintzen zaie, Olatu Talkan izandako esperientziaren bitartez.

Olatu Talka hiria eraikitzeko jaialdia da, lankidetza-bide berriak irekitzea, espazioei beste erabilera batzuk ematea, eta artearen eta kulturaren bidez gizartearen kritika gaitasuna lantzea lortu nahi du, besteak beste.

Maiatzaren 31n eta ekainaren 1ean eta 2an izango da Olatu Talka jaialdia eta dagoeneko, aurreratu daitezke egitaraua osatuko duten hainbat ekintza. Lehenengo xehetasunak diren arren, jaialdi sendoa, anitza, irekia eta parte hartzailea aurreikusten da.

10. urteurrena izanda, jaialdiak osatutako ibilbidea azpimarratu nahi izan da eta horrek Alderdi Ederren jarriko den gunean izango du isla. #HiriaEgin leloari eutsiko dio Olatu Talkak, hamar jaialdi hiria egiten, hiritarrekin elkarlanean, hiria eraldatzen eta kultura, artea, musika espazio publikora ateratzen.

Aurreko urteetan bezala, Olatu Talkak hiri guztian izango du presentzia. Ekimen desberdinak egongo dira auzoetan zein erdigunean.

Hala ere, bereziki aipatu behar da Kontxako erlojuetatik, Eguzkiteka eta Aquariuma bitartean osatuko den gune/agertoki ardatza.

Aurtengo jaialdiaren prestaketa lana bide onetik doa. Abenduan zabaldu zen deialdi hirukoitza jaialdian proposamenak egin

edota Kontxa Gaumarketen postua jarri eta Kontzertourren parte hartzeko. Azken urteetan gertatu bezala, hiritarren erantzuna oso ona izan da eta 300 proposamen eta eskaera jaso dira.

Ingurumena eta ekologiarekin lotura estua izan du jaialdiak bere hastapenetik eta bereziki presente egongo da aurten hainbat ekintzetan itsasoa eta hondartzen zaintza.

Ekitaldi zehatzei dagokionez, badira berritzaileak izango diren hainbat. Arte diziplina desberdinek beti izan dute jaialdian lekua eta hala izango da beste behin ere.

Ostirala, Maiatzak 31 Argiartean, Memoriaren parkean (Loiolako Erriberak), 22:00 eta 01:00 bitartean, Arte Luminiko Jaialdia ospatuko da. Argia paisaiarekin, arkitekturarekin eta herritarrekin harremanetan jarriko duen jaialdia. Memoriaren Lorategia eta Iesu eliza inguru paregabeak dira oroimenaren kontzeptuaren inguruko irudi zein emozioak argi-instalazioen bidez adierazteko. Elizaren aurrealdea eta parkearen paisajismo zaindua erabiliko dira ibilbide bisualak egiteko, argi-instalazioen eta formatu handiko proiekzioen bidez. Argi instalazioak musika, bideo, dantza eta poesia emanaldi abangoardistekin uztartuko dira. Eragile askok hartuko dute parte ekimen honetan, besteak beste, Donostiako Arkitektura Eskola eta Tabakalera.

Ilustratzaileen erakusketa ere izango da, maiatzaren 28tik ekainaren 17ra, Egiako pasabidean. 44 emakumezko ilustratzaileren lanak ikusgai egongo dira. Ilustratzaile bakoitzaren irudi bana eta haren biografia laburra jasoko dira binilo gainean egindako inpresio digitaletan. Ilustrazioak egun bizi duen une interesgarri honetan, emakumezko ilustratzaileen lanaren ikuspegi orokorra eskaintzea eta herritarren ikusmina eragitea du helburu erakusketak. Artistetako batzuk dira: Aitziber Alonso, Rebeka Elizegi, Ane Pikaza, Arantza Sestayo, Higinia Garay, Jone Bengoa eta Maite Gurrutxaga.

Larunbata, Ekainak 1 Aipagarria da Ondarreagge jaia, Ondarretan, 11:00 eta 01:00 bitartean. Hondartza denboraldiaren hasiera ospatuko duen jaialdia da.

Hondartza eta itsasoaren erabilera

arduratsua eta errespetua sustatzea da helburua. Hondartzan karpa bat jarriko da eta bertan Basque Reggae Elkartearekin elkarlanean, zenbait kontzertu izango dira egun osoan zehar, hondartza reggae musikaren erritmoez zipriztinduz Si’art Sound, Isens, Gambeat Radio Bemba, George Palmer eta Kobo Dada, Watts Attack Sound System eta elkarteko artisten kontzertuak izango dira besteak beste. Reggaearen historiaz zein musikaz hitzaldi bat ere egingo da bertan. Bestalde, hondartza pareko lorategietan Mercadabadillo bigarren eskuko merkatua jarriko du Dabadabak Olatu Talkarekin elkarlanean antolatuta.

“Loiola Apain”-en, Loiola auzoan, formatu handiko mural bat margotuko du Marcos Navarro artistak. Lanaren pintaketarako hainbat egun beharko ditu eta Olatu Talka jaialdiaren egunetan bukatuko du. Horrez gain, mosaiko bat marrazteko aukera egongo da auzoko Igeltegi kaleko zoruan Reskateko Jabier de Riba artistarekin.

Honetan parte hartzeko izena eman beharko da aurrez. Kaleko artearen inguruan beste jarduera eta interbentzio gehiago egingo dituzte Gora-ko kideek. Olatu Talkatik harago, udazkenean auzoan arte urbanoa ardatz izango duen jaialdia egingo da Donostia Kulturaren gidaritzapean. Helburua artearen bidez auzoko eremuei balioa ematea izango da.

Donostiako auzo guztietan zehar aurkituko dira ekintza kultural ezberdinak

Igandea, Ekainak 2 Ametzagaina parkean, 10:00etatik 18:30era, Jolas Kraterra izeneko jolasaren gune honetan, hazkuntza osasungarri baterako jolasak duen garrantzia azpimarratu nahi da haur eta gurasoen elkarlana sustatuko duten jardueren bidez.

Familiei eskainitako programazio zabala izango du, besteak beste, yoga haurrekin, askotariko tailerrak, Lalala Soinu Gelak eta Biurrun Musika Eskolak eskainitako

Olatu Talka 2019 maiatzaren 31tik ekainaren 2ra ospatuko da.

kontzertuak... Zaporeak egitasmoak, bere aldetik, postua jarriko du ere. Haur eta helduek elkarrekin gozatzeko plana izango da.

Basoka, Miramongo basoan, 12:00etatik 14:00etara, Olatu Talkaren baitan klasiko bihurtu da.

Miramongo basoak eskaintzen duen ingurune natural ezin hobean, musikak hartuko du beste behin lekua. Artista ezberdinen emanaldiaz gozatu ahal izango da igande goizean, tartean: Jon Busselo, Iker Lauroba, Ane Leux eta Luke Armstrong.

Izena emateko ekintzak Izen-ematea behar duten hainbat jarduera artistiko izango dira Olatu Talkan. Argazkigintzari, arte plastikoei eta kaleko arteari lotutakoak izango dira aukeran. Plazara ezazu zure sormena!

Hona hemen izen-ematea beharko duten jarduera artistikoak: • Donostia Sketch: Ekainaren 1ean, larunbata, 10:30etik 18:00etara, 5 urtetik gorakoentzat marrazketa maratoia egingo da. Alderdi Eder inguruko zenbait lekutan marrazkiak egin beharko dituzte parte hartzaileek, antolakuntzak zehaztutako lekuetan.

• Papirudia: Ekainaren 1ean 17:00tik 19:30era papiroflexian trebatzeko aukera izango da. Paperarekin irudiak sortzen ikasteko lehen urratsak eskainiko dira Alderdi Ederren egongo den Arte Plastikoen gunean. Euskaraz eta 65 urtetik gorakoei zuzenduta.

• Landaregramak: Kamararik gabe, 16mm-ko filmaren gainean

zuzenean landareekin egindako zinema esperimental tailerra.

Uliako Lore Baratzetan larunbatean, ekainaren 1ean, 11:00etatik aurrera.

• Zianotipia teknika: Argazkigintza teknika hau ezagutu eta praktikan jartzeko aukera egongo da Uliako Lore Baratzetan egingo den tailerrean. Ekainaren 1ean, larunbara, 12:00etatik aurrera.

• Kamararik gabeko argazkigintza: Argazkigintza kimikoa ezagutzeko aukera. Ekainaren 1ean 12:00etan Uliako Lore Baratzetan esperimentazioaren bidez prozesua ezagutzeko tartea izango da.

• DK ikastaroa: Gouache margoa: Goauche margoarekin pintatzen ikasteko tailerra egingo da Alderdi Ederren, Arte Plastikoen gunean ekainaren 1ean 11:30tik 13:00era.

• Mosaiko pintaketa Loiolan: Javier De Riba artistaren laguntzaz, Igeltegi kaleko lurrean mosaiko pintaketa tailerra egingo da ekainaren 1ean. Bi txanda egingo dira, 10:00-14:00 eta 16:00-20:00.

• Light Painting: Gaueko argazkigintza tailer berezia egingo da maiatzaren 31an, ostirala, 22:00etatik 01:00era Argiartean jaialdi luminikoaren baitan Loiolako Erriberetan kokatuta dagoen Oroimenaren lorategian.

INFORMAZIO GEHIAGO ETA IZEN-EMATEA: www.olatutalka.eus

24

2019maiatza

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

ACT, artista gazteentzako bultzada ACT Eszena Berritzaileen Nazioarteko Jaialdia maiatzaren 29tik ekainaren 1era izango da Bilbon Unibertsitateko Aldizkaria

ACT Jaialdiak artista gazteak sustatzen ditu, 2004az geroztik. Mundu osotik etorritako artista berri hauek, beren proposamen berritzaileekin, etorkizuneko eszena berridazten ari dira.

ACT sortzaileentzako txapelketa da, baita artista eta ikuslearen arteko topagunea ere, eta nazioarteko programatzaileak elkartzen dituen feria aintzatetsia. Arte biziekin esperimentatzeko lau egun, ikuskizunak ikusten, ikastaroak egiten edo hausnarketa saioetan parte hartzen. Hiru gunetan gertatzen da nagusiki: Guggenheim Bilbao Museoa, Kafe An-tzokia eta Barakaldo Antzokia.

BAI Antzerki Eskolak antolatua da.

ACT Nazioarteko Eszena Berritzaileen XVI. Jaialdia oparoa izango da.

Ez bakarrik 2019ko ardatza arriskua izango delako, aurten 778 proposamen oso desberdin jaso baitira, 65 herrialdetatik etorriak, Georgiatik Hego Afrikara, nazioarteko joera eszenikoen panoramika osatzen dutenak. Hamasei urtez jaialdia egin eta abangoardiako artistak programatzen aritu ondoren, aurten jauzi kualitatiboa izan da jaialdirako, lehen heltzen ez zen herrialdeetako artistengana iristea

lortu baita eta beste urte batzuk baino askoz proposamen gehiago jaso baitira. Aukeraketa prozesua, beraz, oso zorrotza izango da, kalitate- eta originaltasun-irizpideen araberakoa, beti bezala, eta azkenean, lehiaketan parte hartuko duten dozena bat pieza hautatuko dira soilik.

Parte hartzen duten konpainia gehienek espainiarrak izaten jarraitzen dute, eta jarraian Alemania, Argentina, Frantzia eta Italia daude. Gainera, Euskadiko konpainien parte hartzea handitu egin da, 26 proposamenekin, iazko bikoitza.

Azken urteotako joera dantzaproposamenen gorakada izan da, eta aurten, berriz,ere genero horretako 291 proposamen daude.

Hala ere, ACT-etik hainbat lengoaiarekin artista eszenikoak erakartzea bilatzen zen, ahalik eta jaialdi askotarikoena programatzeko. Aurten, beste genero batzuetako proposamenak handitzea lortu dugu, testu-antzerkiko 116 lan, 140 performance eta 81 antzerki fisiko/zirkoko. Gainerako proposamenak beste batzuk bezala kalifikatu dira, eta gehienak hibridoak dira.

ACT Nazioarteko Eszena Berritzaileen Jaialdia maiatzaren 28tik ekai-

naren 1era bitartean ospatuko da Guggenheim Bilbao Museoan, Kafe Antzokian eta Teatro Barakaldon.

Jaialdiaren XVI. edizioa 2019ko udako denboraldia irekitzeko eta nazioarteko joerak ikusteko ezinbesteko hitzordua izango da.

65 herrialdetako ia 800 proposamenek parte hartu dute ACT 2019 deialdian

Egitaraua Besteak beste, hauek izango dira ACT Jaialdian ikusgai izango diren obra batzuk: Maiatzak 29 asteazkena, Kafe Antzokian, 20:00etan, 10 €-ren truke: ❚ 'Control Freak': Umorea, zuzeneko musika, zirkua, abangoardiako teknologia eta audientziarekiko elkarreragina batzen dituen bakarkako ikuskizuna. Artistak ia dena kontrolatzen du eszenatokian osagai digital eta ordenagailu eramangarrien bitartez. ❚ 'The Rose': Txaloak entzuten dira, ilunpetan eta poliki argia egingo da. Sartu egiten da bera.

Bi alderdi horien eta bere nortasunaren emozioaren artean ari da igarotzen, mikrofonoaren aurrera iritsi eta musika hasten den arte…

Bestetik, ekainak 1 larunbatetan, Guggenheim Bilbao Museoan, 19:00etatik aurrera eta 10 €-ren truke, ondorengo lanak emango dira: ❚ 'Moore Bacon': Gorputza urratu egiten da eta ezinezko formak hartzen ditu; luzatu, uzkurtu eta apurtu egiten da, gerora gure aurrean forma berri batekin aurkez-

teko baino ez. Moore Bacon!ek ikuslearen begia engainatzen du behin eta berriz. Hautemate oro sormen ekintza bat da. ❚ 'Légende': Zer dago / Zer gertatzen da espazioan (- denboran?) itzulpena eta jatorrizko objektu igorlearen / Itzulitako objektuaren artean? 'Légende' konferentzien / hitzaldien kodeak hartzen dituen proiektua da, honako galderari buruz hitz egiteko. Abiapuntu gisa hartzen du fikziozko ' hegaztien hizkuntza'ren azterketa eta ikerketak sor ditzaketen galderak. 'Légende' hitzen munduan sartzeko ahalegina da; haiekin jolastekoa eta zalantzan jartzekoa. Zein dira beren ahalmenak? Non huts egiten dute? Hitza ekintza gisa.

Eta amaitzeko, ekainak 1 larunbatean, Kafe Antzokian 22:00etatik aurrera, itxiera ekitaldian eta 10 €-ren truke: ❚ 'Isla de Sirenas' & 'Pic-Nic': Biak ala biak genero desberdinetako

lanak eta mezu sozial oso definitua dutenak. 'Sirenen uhartea'n maitasun erromantikoa eta tratu txarrak jorratzen dira ikuspegi oniriko eta dramatiko batetik.

'Pic-Nic', absurduaren antzerkia, gerraren zentzugabekeriaz hitz egiten du, ikuspegi komiko batekin, mezu indartsu batekin. Aktore berberek interpretatutako bi pieza desberdin, gaur eguneko mezuak eta tratamendu zorrotza. ❚ 'Dance': Guztia banitatea da. Budismoaren doktrinetako batek dioen moduan, unibertsoko izaki guztiak uneoro aldatzen dira, beraz, ez dira berean geratzen. Baina jendeak uste du aldagaitza dela, ideia oker hori aldatu beharra daukugu. Orain norberari buruz ari da pieza hausnartzen, iraganeko damuak eta etorkizuneko ametsak lagun, denbora zatituz iraganean, orainaldian eta etorkizunean.

INFORMAZIO GEHIAGO: www.bai-bai.net

unigazte

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019maiatza

25

Praktikak eta bekak: prestakuntza edo lana dohainik?

CJN-NGK-ko Lehendakaria

Consejo de la Juventud de Navarra-Nafarroako Gazteriaren Kontseilua CJN-NGK taldea osatzen dugunok sindikatuekin, ikasle-sindikatuekin, elkarteekin, eta gizataldeekin elkarlanean aritu gara Nafarroan praktiken eta beken egoeraren inguruan. Ikasleen egoera zein den jakiteko, azken hilabeteetan NUParen Prácticas Dignas (Praktika Duinak) taldean parte hartu dugu, unibertsitatean gertatzen diren errealitateak ezagut eta sala ditzagun. Horretarako, azken urteetan bekak jaso dituzten eta praktikak egin dituzten pertsonen lekukotasunak jaso ditugu lehenik. Jarraian, bidali dizkiguten esperientziak bilduko ditugu hemen: ❚ “Ez nituen burutu egin behar ziren eginkizunak; batez ere enkarguak egiten nituen” (Nafarroako Gobernua/ Giza eta Gizarte Zientzien Fakultatea). ❚ “Ez nuen NUPko tutorea ezagutu.

Praktikaldiaren erdian egin behar nuen proiektua amaitu eta ordezkapenak egiten jarri ninduten” (Viscofan / Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea). ❚ “Lehen kontratua zeukan langile batek betetzen zuen lanpostua daukat nik (egoera berean gaude zenbait pertsona). Ikasketak amaitzean beste 9 hilabeteko praktika-hitzarmena sinatu dezakedala esan didate” (Telekomunikazio eta Industria Ingeniarien Goi Mailako Eskola Teknikoa). ❚ “2 langile baino ez zituen enpresa batean egin nituen praktikak; horietako bat nagusia bera zen, eta tarteka-marteka joaten zen. Praktikak egiten ari ziren 3 pertsona zituzten, kontratatutako langile

batek egin beharko lituzkeen lanak burutzeko. Frantziako administrazioaren aurrean aurkezteko proiektu bat prestatu eta idatzi behar izan genuen (lizitazio publiko oso garrantzitsua) gaiari buruz ezer jakin gabe, eta frantsesa ezagutu gabe. Eta, okerrena, enpresako inork gainbegiratu gabe” (Anonimoa). ❚ “Hainbat zalantza izaten nituen eta, tutoreari galdetzen nionean, ezin zela arduratu esaten zidan, oso lanpetuta baitzegoen. NUParekin praktika-hitzarmena sinatu gabe lan egitera joaten ari nintzela jakin izan nuen. Beraz, aste batez musu-truk lan egin nuen. Hurrengo astean, ordenagailua iritsi zen eta zerbait egiten hasi nintzen; hori bai, ez zen ingeniaritzari buruz, tutoreak ez baitzuen irakasteko denborarik. Ingeniaritzapraktikak egin beharrean, administraritzakoak egin nituen”.

(Telekomunikazio eta Industria Ingeniarien Goi Mailako Eskola Teknikoa). ❚ “Aurreko urtean, Industria Ingeniaritza praktikak egin nituen Volkswagen-en. Ez dakit oraindik enpresa horretan praktikak eskaintzen ari diren, baina ezetz espero dut. Enpresako tutoreak ez entzunarena egin zidan 4 hilabetez. Bertan gertatzen zena lotsagarria zen. Hainbeste bekadun dituzte non ezin dieten ezta minutu bat eman”. Penagarria da ikasketen 30 kreditu horrela alferrik galtzea. Ez nuen ezer ikasi, eta gertatu zitzaidana ez da kasu bakana izan” (Volkswagen Nafarroa / Telekomunikazio eta Industria Ingeniarien Goi Mailako Eskola Teknikoa). ❚ “Hasi baino lehen, galdetu zidaten: Dagoeneko praktikak egin dituzu?

EZ? Ba hobeto; horrela, NUParen fundazioaren bidez kontratatuko zaitugu. Lotsa gorria sentitzen dut 1.500 € kobratu ditzakegun ikasleek, enpresa batean hastean, 900 € edo 600 € kobratzea (...) eta alferreko prestakuntza egiteko beharra izatea” (Telekomunikazio eta Industria Ingeniarien Goi Mailako Eskola Teknikoa).

Beraz, lekukotasun horiek datuetan bihurtuz: esperientziak kontatu dizkiguten ia 50 pertsonetatik, % 28,6ak ez du bere praktika-hitzarmena ezagutzen, eta % 61,9ak ez dauka tutorerik NUPan edo enpresan, praktikaldian zehar orientatzeko eta gainbegiratzeko. Beste alde batetik, % 64,3ak bere prestakuntzarekin zerikusirik ez daukaten eginkizunak burutu behar ditu, % 42,9ak beste langileen zeregin eta erantzukizun berdinak ditu eta, azkenik, % 9,5ak adostu diren aparteko orduak baino gehiago egin behar izan ditu.

Jakin badakigu errealitatea azken hilabeteetan jaso ditugun kasuak baino askoz zabalagoa eta era askotakoa dela, baina, nolanahi ere, gaur egun Nafarroan ematen diren egoerak dira. Honen aurrean, geure buruari galdetzen diogu: zer uste dute unibertsitateek honi buruz? Eta iruzur horren lepotik bizi diren fundazioek? Eta Enplegu Sistema Nazionalak, tituludunentzako praktika-hitzarmenak sustatzen dituena lan-kontratuak sustatu beharrean? Eta Nafarroako Gobernuak, alde batetik, lanpostuen ordez bekak erabiltzeko aukeraz baliatzen dena eta, beste alde batetik, gehiegikeri horien aurrean begiak estaltzen dituena?

CJN-NGKan garbi daukagu. Alde batetik, jabetzen gara egoera horiek etorkizunean prekaritateak, gehiegikeriek, etsipenak, eta langileen antolaketa ezak markatutako lan-ibilbidea jasateko haztegi hobeezina direla. Aldi berean, gaur egun gobernuek, unibertsitateek, fundazioek, eta enpresek egoera hori aldatzeko interesik ez dutela badakigu.

Hitz ederrak edo asmo onak alde batera utzita, lan-arloko iruzur- eta esplotazio-mota horren atzetik egon daitezkeen interesak egoerari aurre egiteko asmoa baino askoz garrantzitsuagoak dira. Horregatik, eta instituzioek hitzeman dituzten gutxieneko urratsak ematen hasteko itxaroten dugun bitartean, gure esku dago publikoki salatzea, eta behetik ekintzak egiten hastea.

Kontseiluan jakin badakigu arazo horren zati handia gaur egun bekak eta praktikak erregulatzen dituen estatuko araudiaren ondorio dela. Arrazoi horregatik, Diputatuen Kongresuan aurkeztu zen Estatuto de Estudiantes en Prácticas (Praktikaldian dauden Ikasleen Estatutua) horren alde

agertu ginen (hori onartu arte, eta koherentziaz jarduteko, Kontseiluan orain dela urte eta erdi curriculum-praktikak egiteko hitzarmenak sinatzeari uko egin genion). Horrez gain, Nafarroako Gobernuak neurri asko har ditzakeela uste dugu, Nafarroako Gobernuaren Gazteriaren arloko II. Planerako bekei eta praktikei buruzko proposamenetan azaldu genuen bezala. Orain arte, proposamen horiek ez dute eraginik izan ez foru-erkidegoan ez estatuan, baina ez diogu errealitate horiek salatzeari uko egingo.

Maiatzaren 8a, Bekadunen eta Praktikaldian dauden Pertsonen Nazioarteko Eguna, berriz ere kontu hori agerian jartzeko aukera izan daiteke. Are gehiago NUParen errektore-aldirako hauteskundeekin batera gertatuko denean. Egoerari aurre egiteko borondate askorik ez dagoela jakin badakigu baina, gure aldetik, egunero saiatzen jarraituko gara eta, nahiz eta asmatzeak eta hanka-sartzeak izan, inoiz ez diogu errealitate horri bizkarra emango, guztioi ukitzen gaitu eta.