Periódico Universitario / Unibertsitateko Aldizkaria - 384. zkia. - 2020ko martxoa

384. zkia.

doakoa

2020ko martxoa

Laguntzen du

Unibertsitateak udaberriaren zain Euskadiko eta Nafarroako unibertsitateek albiste onekin emango diote ongietorria udaberriari. Alde batetik, UPV/EHUk 2020-2021 ikasturteko eskaintza zabal eta mamitsua aurkeztu du, 102 gradurekin eta 134 masterrekin. Mondragon Unibertsitateak, bere aldetik, jakinarazi du azkenaldian bertan ikasi duten ikasleen % 97 lanean daudela dagoeneko.

Bestetik, Deustuko Unibertsitateak jada bere campusetako ateak ireki dizkie hurrengo ikasturteko ikasleei, eta Nafarroako Unibertsitate Publikoari dagokionez, ordea, atzerriko 143 ikasle berri daude bertan, azken seihilekoa betetzeko. Bukatzeko, Nafarroako Unibertsitateak munduko ehun unibertsitate jasangarrienen artean dagoela ezagutu berri du. Zorionak, beraz, bost unibertsitateei!

Aurkibidea Uniagenda . . . . . . . . . . . 2 Unibertsitatea . . . . . . . . 3 Beste Berriak . . . . . . . .10 + Trebakuntza . . . . . .16 Uniozio . . . . . . . . . . . . . . . 28 Unigazte . . . . . . . . . . . . . 31

uniagenda

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2020martxoa

02

UNIBERTSITATEAK Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea.www.ehu.eus Uda Ikastaroak Gipuzkoako Campuseko Errektoreordetza Leioako Campusa (Zentralita) Sarbide Bulegoa. Bizkaiko Campusa Arabako Campuseko Errektoreordetza

Donostia Donostia Leioa-Erandio Leioa-Erandio Gasteiz

Miramar Jauregia z/g Ignacio MªBarriola Eraik. Elhuyar Pza.1 Sarriena Auzoa, z/g Sarriena Auzoa, z/g Comandante Izarduy Kalea, 2

Gazte Informazioko Bulegoak (UPV/EHU) Gasteiz C/ Los Apraiz,1 - 1ªPlanta Leioa Apia Bidea - Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Behea

945 014 336 946 015100

943 219 511 943 018 141 946 012 000 946 015 555 945 014 444 oij.ar@ehu.eus oij.bi@ehu.eus

Nafarroako Unibertsitate Publikoa. www.unavarra.es Nafarroako Unibertsitate Publikoa

Iruña

Gasteiz Portugalete Bergara Iruña Tudela

948 169 000

Pedro Usua, 2 Ignacio Ellacuria Parkea, 2-3 Martin AguirreDeunaren Enparantza, 4 Sadar z/g Magallón, 8

945 244 200 944 936 533 943 769 033 948 243 250 948 821 535

Mondragon Unibertsitatea. www.mondragon.edu Mondragon Unibertsitatea

Arrasate

Larramendi, 4. 23 posta-kutxatila

943 794 700 / 943 712185

Deustuko Unibertsitatea. www.deusto.eus Bilboko Campusa Donostiako Campusa

Bilbo Donostia

Unibertsitate Etorbidea 24 Mundaiz Bidea, 50

944 139 000 943 326 600

Nafarroako Unibertsitatea. www.unav.es Nafarroako Unibertsitatea Ingenieri Eskola. TECNUM TECNUM - Miramon Goiko Egoitza Idazkaritza eta Administrazioko Goi Mailako Institutua - ISSA

Iruña Donostia Donostia Donostia

Campus Unibertsitarioa Manuel Lardizabal Pas., 13 Mikeletegi Pas., 48 Aldapeta, 49

948 425 600 943 219 877 943 219 877 943 467 144

LANBIDE HEZIKETA Ikaslan. Lanbide Heziketako Ikastegi Publikoen Elkartea Hetel Heziketa Tekniko Elkartea

www.ikaslan.net

www.hetel.org

ENPRESA ETA BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK Saiolan Garaia Berrikuntzako Interesgunea Cedemi BIC Gipuzkoa Berrilan BIC Bizkaia BIC Bizkaia Ezkerraldea BIC Araba CEI Busturialdea CEIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BEAZ, P.S.A. INNOBASQUE CEIN

Arrasate Arrasate Barakaldo Donostia Derio Barakaldo Miñano Gernika-Lumo Miñano Goien Bilbo Bilbo Bilbo Zamudio Noain

Goiru Kalea, 1 Uribarri Etorbidea, 3. 79 P.K. Altos Hornos de Bizkaia Hiribidea, 33 Mikeletegi Paselekua, 83 Astondo Bidea, Edificio, 612 Avenida Altos Hornos de Vizcaya, 33 Calle Albert Einstein,15 Txalaparta Poligono, 32 Arabako Parke Teknologikoa, CEIA Eraik.

María Díaz Haroko Kalea, 3 Urkixo Zumarkalea, 36 Sabino Arana Etorbidea, 8 C/ Laida Bidea, 203 Mocholí Kalea

C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com Lege Gordailua: BI-338-93 ISSN: 2530-2132

UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home

Arrosadiako Campusa

UNED (Distantzia Heziketako Unibertsitate Nazionala). www.uned.es UNED Araba UNED Bizkaia UNED Gipuzkoa UNED Nafarroa UNED Nafarroa

INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK

943 712 072 943 719 181 944 184 100 943 000 999 944 030 606 944 184 100 945 298 282 946 256 809 945 298 282 944 052 660 944 037 000 944 395 622 944 209 488 848 426 000

Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa.

Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 Iruña. Tel: 948 425 634. E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa.

31013 Ansoain. Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa, z/g. 01192 Arkaute (Araba). Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 Bilbao. Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.

EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D. 20006 Donostia Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.

EKINTZA HONEK EUSKO JAURLARITZAKO KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILEKO LAGUNTZA JASO DU

KOORDINATZAILEAK: Asun Calviño eta Jon Lasa.

LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Nissma De Benito eta Irene Urizar.

DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria.

ARGAZKIAK: Irene Urizar eta Cristina Domínguez.

PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/Nafarroa: 629 229 185 Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.

LAGUNTZAILEAK

EKINTZA +TREBAKUNTZA ETA GAZTEOK-EK, EWORLD ALDIZKARIAK, GIPUZKOAKO FORU ALDUNDIAREN LAGUNTZA JASO DU

EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020martxoa

03

UPV/EHU: oraina + etorkizuna Etengabe aldatzen ari den gizarte baten erronkei erantzutea dute helburu emango diren 102 graduk eta 134 masterrek Unibertsitateko Aldizkaria

“Datorren urteko eskaintza akademikoak oraina + etorkizuna binomioa dauka oinarri. Eskaintza akademikoa zabala da, asmo handikoa, eta etengabe aldatzen ari den gizarte baten erronkei erantzutea du helburu. Oraintxe bertan sortzen diren behar sozial eta ekonomikoei erantzun beharra dagoela, baina baita etorkizunean sortuko direnei ere. Ez dugu gaurko hezi nahi: gaurko eta biharko hezi nahi dugu”, azaldu du Nekane Balluerkak, UPV/EHUko errektoreak.

Izan ere, UPV/EHUk 2020-2021 ikasturtean graduko 82 titulu eskainiko ditu, baina 102 titulazio dira guztira, aldi berean hainbat campusetan ematen direnak kontuan hartuz gero, eta 134 master. “Gure unibertsitateak ez ditu berehalako premiak bakarrik asetzeko gai izango diren profesionalak prestatzen, beren lana testuinguru desberdinetara, premia desberdineta-

ra, egokitzeko gai izango diren profesionalak prestatzen ditugu. Kalitatezko prestakuntza teoriko eta praktiko batean moldagarritasuna, malgutasuna eta zeharkako gaitasunetan trebatzea ezinbesteko osagarriak dira”, erantsi du.

Graduko titulazioei dagokienez, sei titulu berri jarriko dira martxan: Adimen Artifizialeko Gradua, Estatuan aitzindaria; Haur Hezkuntzako Gradu hirueleduna, eta honako gradu bikoitzak: Business + Economics, osorik ingelesez irakatsiko den UPV/EHUko lehen gradua; Zientzia Politikoa eta Kudeaketa Publikoa+ Soziologia; Ikus-entzunezko Komunikazioa+ Kazetaritza; eta Kazetaritza+ Publizitatea eta Harreman Publikoak. Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatean emango diren hiru gradu bikoitz berriek berekin dakarte ikasle askok eta askok bere gain hartutako praktika naturalizatzea, elkarlotzen diren titulazioen kidetasunak horretarako bide ematen

baitu. Hauekin 12 izango dira eskainiko diren gradu bikoitzak.

Graduko ikasketa eskaintza zabalari, graduondokoena gehitu behar zaio. Datorren ikasturtean, jakintza alorren espektro handiko 134 master (102 unibertsitate master eta 32 berezko master) eskainiko dira. Unibertsitate masterren eremu honetan, azpimarra daiteke horietako asko beste unibertsitate batekin edo batzuekin antolatuak direla.

Hauen artean, bereziki nabarmentzen dira bi Erasmus Mundus berriak: Erasmus Mundus Master in Language and Communication Technologies eta Erasmus Mundus Master of Science in Environmental Contamination and Toxicology. Guztira, zortzi Erasmus Mundus, Europar Batasunaren kalitate zigilua dutenak, eskainiko dira. Izan ere, UPV/EHU da Erasmus Mundus master gehien eskaintzen dituen Estatuko unibertsitateetako bat.

Bestalde, datorren urtean, online eta euskaraz hasiko da ematen

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzako eta Batxilergoko, Lanbide Heziketako eta Hizkuntzen Irakaskuntzako Irakasleen Prestakuntza.

Azkenik, berezko master eta graduondokoek erantzuna ematen diete gizarteak dituen gaur egun-

go beharrik hertsagarrienei, eta datorren ikasturtean egongo dira titulu berriak arlo hauetan: ekonomia zirkularra, blockchain, suizidiologia, kirola eta elkarbizitza, eta euskararen jabekuntza, kudeaketa eta hizkuntza praktikak XXI. mendean.

04

2020martxoa

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

MUko ikasleen okupazio-tasa, % 97koa Mondragon Unibertsitateko 2015eko promozioko ikasleen % 3 bakarrik daude langabezian Unibertsitateko Aldizkaria

Mondragon Unibertsitatean, tituludun gazteen okupazio-tasa, % 97koa da 2015eko promozioan. Gazteen % 88k bere unibertsitate-prestakuntzarekin bat datorren enplegua dute. Promozio horretako kideen % 3 bakarrik daude langabezian. % 90ek lan egiten dute, eta gainerako % 7k prestakuntza jasotzen jarraitzen dute. Eusko Jaurlaritzaren Euskal Enplegu Zerbitzuak (Lanbide) 2015ean Mondragon Unibertsitatearen sustapenari buruz egindako azken laneratzeinkestaren datuak dira.

Inkesta horren aurkezpenean Beatriz Artolazabal Eusko Jaurlaritzako Enpleguko eta Gizarte Politiketako sailburuak nabarmendu zuenez, "Mondragon Unibertsitateko ikasleak enplegu-maila zabal batera hurbiltzen dira, eta beren ikasketekin lotutako lana dute. Prestakuntza, hizkuntza, espezializazioa eta talde-lana bezalako gaitasunen sustapena funtsezkoak dira enplegu gehiago eta kalitate handiagokoa lortzeko. Mondragon Unibertsitateak merkatuaren beharretara egokitzeko duen gaitasuna erakusten dute inkesta horretako datuek. Bost

urte eskasean, % 22,7tik % 3,4ra igaro da langabezia".

Txostenaren emaitzek oso emaitza onak erakusten dituzte unibertsitatearen enplegagarritasun-tasari eta oinarrizko beste adierazle batzuei dagokienez. Bai lehen enpleguaren bilaketan, bai haren garapenean. Vicente Atxa Mondragon Unibertsitateko errektoreak bere aldetik azaldu zuenez, "Azken urteetako emaitzarik altuenak dira, eta enplegu-tasa oso altua erakusten dute. Enpresen eta erakundeen benetako premiei eta prestakuntza praktikoari zuzendutako azterlan batzuen emaitza da. Horrez gain, ikasleek praktikak, proiektuak eta prestakuntza duala egitea ere derrigorrezkoa da. Ikerketa eta transferentzia proiektuetan parte hartzeko aukera ere eskaintzen du, enpresekin elkarlanean, enplegua lortzeko bidea erraztuz".

Lan-munduan sartzeko inkesta 2018an egin zuen Lanbidek, Goi Eskola Politeknikoko, Enpresagintza Fakultateko eta Mondragon Unibertsitateko Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko 2015eko promozioko 700 ikasleren artean. Emakumeak erdia baino pixka bat gehiago dira

(% 52). 2015eko promozioko hamar ikasletik bederatzik lan egiten dute. Enplegu tasa handiagoa da emakumeetan: % 93,5 inguru, eta haien langabezia tasa % 1,2.

Nabarmentzekoa da emakumeen enplegagarritasuntasa (% 94)

Analisia Goi Eskola Politeknikoan 2015eko okupazio-tasa % 95 da; Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean, % 98; eta Enpresagintza Fakultatean, % 93. Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean, Haur Hezkuntzako titulazioak % 0ko langabezia-tasa du. Lehen Hezkuntzako eta Ikus-entzunezko Komunikazioko graduetako enplegua % 88 eta % 86 da, hurrenez hurren. 2015ean Goi Eskola Politeknikoan ematen ziren sei ingeniaritzetan % 100ekoa da enple-

gua. Industria Elektronikako Graduko, Informazio Sistemen Ingeniaritzako Graduko eta Informatika Ingeniaritzako Graduko langabezia-tasa % 0 da. Halaber, Unibertsitateko Enpresagintza Fakultatean ematen den LEINN lidergo ekintzaileko eta berrikuntzako graduko enplegua % 83koa da.

Lau hilabete Lehen lana bilatzeko batez besteko denborak oso emaitza onak ematen ditu, eta batez beste lau hilabetetan ezartzen da. Prestakuntza akademikoa da alderdirik erabakigarriena lehen enplegua aurkitzeko orduan (% 54). Ondoren, lan-esperientzia (% 33), ezaugarri pertsonalak eta gizarte-ingurunea eta hizkuntzen ezagutza daude. Mondragon Unibertsitateko ikasle guztiek dute lan-esperientzia enpresetan eta erakundeetan praktikak, proiektuak edo prestakuntza duala eta lan-orientazio ona egin aurretik. Hori oso positibotzat jotzen dute enplegatzaileen % 33k.

Enpleguarekiko gogobetetzea da Lanbideren inkestaren beste datu garrantzitsu bat. 2015eko ikasle-

en % 88k beren prestakuntzaprofilarekin bat datorren enplegua dute. 0tik 10era bitarteko eskalan, 2015eko promozioko ikasleek 8 punturekin baloratzen dute beren lanean duten gogobetetzea; 7,5ekin lan-egonkortasuna eta hazkunde-aurreikuspenak; eta 7rekin enpleguarekin duten asebetetze orokorra. % 84k Euskadin egiten du lan Lanerako leku geografikoa beste datu bat da. Tituludunen % 84 Euskal Autonomia Erkidegoan ari da lanean. % 13k soilik egiten du lan Euskaditik kanpo. Lanaldi osoan ari direnen batez besteko soldata garbia 1.625 eurokoa da.

Enplegua lortzeko bidea da azterketaren beste datu bat. Unibertsitatea eta ikasketadunek praktikak, proiektuak edo prestakuntza duala egiten duten gizarte- eta lanbide-ingurunea funtsezko elementuak dira lehen enplegua bilatzeko. Bien artean, % 40tik gora.

Unibertsitatearen eta irakasleen balorazioari dagokionez (10etik 0), 8 punturekin kalifikatzen dute irakasleek, eta 7,5eko batez bestekoarekin jasotako irakaskuntza.

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020martxoa

05

Deustuk ateak ireki zizkien 2020-2021eko ikasleei Unibertsitateko arduradunek etorkizuneko ikasleei eta beren gurasoei zalantza guztiak argitu zizkieten Unibertsitateko Aldizkaria

Deustuko Unibertsitateak, Bilboko eta Donostiako campusetan, Ateak Zabaltzeko Larunbatak egin ditu 2020. urte berria hasi bezain laster, unibertsitateko etorkizuneko ikasleei eta haien gurasoei banan-banan, datorren ikasturteari begira izango den eskaintza akademikoaren eta zerbitzuen berri emateko.

Ateak Zabaltzeko Larunbata hauetan 2020-2021 ikasturterako gradu eta gradu bikoitzetako eskaintza ere ezagutzera eman zen, berrikuntza guztiekin

Fakultateetako arduradunak etorkizuneko ikasleen esanetara daude egun berezi hauetan, 2020-2021 ikasturteko graduko eta gradu bi-

koitzetako zalantza guztiak argitzeko, hainbat gairen inguruan: ikasketa-planak, sarrerako prozesua, lanbideko praktikak, nazioarteko programa, lan-irteerak, eskolatik kanpoko jarduerak, hizkuntzak, bekak, etab. Ohi denez, bisitaldi gidatuak ere antolatzen dira, campuseko instalazioak ezagutzeko. EgibideDeustoren Gasteizeko Arriagako egoitzan ere Ateak Zabaltzeko Larunbata antolatu da Industria Digitaleko Gradua aurkezteko.

Etorkizuneko unibertsitateko ikasleek sakon ezagutu dituzte 50 gradu, gradu bikoitz, gradu eta ibilbide dual, aipamen eta titulu propio Zuzenbidean, Enpresan, Ingeniaritzan, Hizkuntzetan eta Komunikazioan, Politikan eta Nazioarteko Harremanetan, Hezkuntzan, Osasunean eta Gizarte arloan. Medikuntzako Graduari zehazki dagokionez, Deustuko Unibertsitateak berariazko bi informazio saio antolatu ditu: Donostiako campusean, martxoaren 3an, eta Bilboko campusean, martxoaren 13an. Sarrera eskaera egiteko epea urtarrilaren 15etik otsailaren 19ra izan zen, Medikuntzaren kasuan izan ezik. Azken horretan, apirilaren 30ean hasiko da.

Gradu berriak Azken urteotan, Unibertsitateak apustu sendoa egin du prestakuntza dualaren alde, zenbait titulaziotan agerian ikus daitekeenez.

Datorren ikasturtean, Deustuk proposamen berriak zabalduko dizkio egungo eskaintzari: gradu dual bat eta bost ibilbide dual Ingeniaritzako gradu batzuetan eta Zuzenbideko + Lan Harremanetako gradu bikoitzean.

Alde horretatik, datorren ikasturterako berrikuntzen artean bi gradu daude enpresetan egin ahal izango direnak, ibilbide dualen bidez. Horien artean dago Turismoko Gradua, profesional eleanitzentzat diseinatuta eta joera teknologiko berrietara egokituta, etengabe hazten ari den sektorean. Eta Robotikako Ingeniaritzako Gradua, Deustuko Salestarrekin batera diseinatua, ekoizpeneko automatizazioko egungo erronkak aztertuko dituena robotika aplikaturik. Datozen urteetan igoera ikusgarria izango duela aurreikusten da asistentzian, etxeko zerbitzuan, lan arloan, etab.

Ateak Zabaltzeko Larunbata baten ospakizuna Deustun.

Robotikarekin batera, adimen artifiziala, datuen zientzia edo 4.0 industria, besteak beste, teknologiaren joera berriak dira, pixkanaka sendotzen ari direnak eta gizartea eta enplegua aldatuko dituztenak hurrengo hamarkadetan. Arlo berrietan dagoen profesionalen eskaera gero eta handiagoari erantzuteko, Unibertsitateak gradu berriak jarriko ditu martxan 2020ko irailean: Informatikako Ingeniaritza + Bideo-jokoak, Errealitate Birtuala eta Areagotua eta Datuen Zientzia eta Adimen Artifiziala, eta Informatikako Ingeniaritza + Datuen Zientzia eta Adimen Artifiziala . Horiez gain, titulu propio berri bat diseinatu da Data Analytics arloan. Industria Teknologien Ingeniaritzako, Industria Antolaketako, Mekanikako eta Industria Elektronika eta Automatikako graduekin batera egin ahal izango da.

Berrikuntza gehiago: Deustuk jaso du Unibasq Kalitateko Euskal

Agentziaren aldeko txostena Medikuntzako Gradurako. Bilboko campusean hasiko da eskaintzen datorren ikasturtean, 20202021ean. Hala bultzada emango dio Unibertsitateak Osasun Zientzien arlo berriari. 80 plaza izango ditu eta ikasketa plan berritzailea eskainiko du, Arazoetan Oinarritutako Ikaskuntza (AOI) metodologiari jarraituz. Lehenengo mailatik izango ditu praktikak, EAEko 18 ospitale, klinika eta osasun zentrorekin sinatu dituen lankidetza hitzarmenei esker.

Jakintza arlo horren barruan, Unibertsitateak Fisioterapiako Gradua ere ezartzea aurreikusten du 2020-2021 ikasturtean Donostiako campusean. Proiektu horrek 120 plaza eskainiko ditu modalitate hauetan: Fisioterapia (gaztelaniazko taldea), Fisioterapia (euskarazko taldea) eta Fisioterapia eta Jarduera Fisikoaren eta Kirolaren Zientziak (euskarazko taldea).

06

2020martxoa

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

20 kirol-jarduera Atzerriko 143 ikasle berri NUPen udaberrian NUPeko Truke-programetako nazioarteko 143 ikaslek egingo dute udaberriko seihilekoa NUPen 2019-2020 ikasturtean

txartelarekin

Jardueren prezioa hileko 10 euro da ikasleentzat, eta jarduera guztiak astelehenetik ostiralera egiten dira Unibertsitateko instalazioetan Unibertsitateko Aldizkaria

Truke-programetako ikasleak NUPen.

Unibertsitateko Aldizkaria

Guztira 30 herrialdeko 143 ikaslek Nafarroako Unibertsitate Publikoan (NUP) egingo dute 2019-2020 ikasturteko bigarren seihilekoa, Unibertsitateak eskaintzen dituen nazioarteko mugikortasuneko bost programen bidez.

Gazte atzerritarrak ongi egokitu daitezen Nafarroan, Unibertsitateko berrogeita hamar bat ikasle boluntariok Buddy Programan hartzen dute parte, hots, Nazioartekotzeko eta Lankidetzako Errektoreordetzak sustatutako harreraekimen batean.

Programa horretan, NUPeko ikasleek laguntza ematen diete atzerritarrei, dela beste zenbait kontutan, hala nola bizilekua bila-tzen eta zenbait tramite egiten. Unibertsitateak ikasle atzerritarrei seihileko bakoitzean egiten dien ongietorriaren osagarria da ekimen hori. Harrera egiteko beste zerbitzu bat espainierako doako ikastaro trinko bat da, astebetez egiten dena Unibertsitateko Hizkuntzen Goi Mailako Ikastegian.

Horrez gain, bisita gidatu bat ere eskaini zaie Unibertsitatean eta

IruĂąean barrena, bai eta NUPen egin daitezkeen ikasketei eta kultur eta kirol jarduerei buruzko informazio hitzaldiak ere.

Gazteak 30 herrialdekoak dira eta erakunde nafarreko Buddy Programako boluntarioek egingo diete harrera

Nondik etorri dira ikasleak?

Ikasleak (93 emakumezko eta 50 gizonezko) 30 herrialdetatik etorri dira, gehienak Europako herrialdeetatik, baina baita Afrikako, Amerikako eta Asiakoetatik ere.

Europarrak hamahiru herrialde hauetakoak dira: Frantzia (13), Italia (11), Alemania (4), Holanda (5), Turkia (7), Bulgaria (4), Moldavia (6), Txekiar Errepublika (3), Suedia (2), Austria (2), Belgika (1) eta Finlandia (1).

Amerikatik datozen gehienek Mexiko dute jatorria (28), eta, gaine-

rakoek, Estatu Batuak (16), Txile (9), Argentina (5), Kolonbia (5), Peru (3), Uruguai (3), Brasil (2) El Salvador (2), Kanada (1), Bolivia (1), Guatemala (1) eta Paraguai (1).

Bestalde, bi ikasle etorri dira Txinatik, bat Hego Korearik, beste bat Australiatik eta hiru Mozambiketik.

Truke-programa nazionalak eta nazioartekoak Erasmus+ programako 66 ikasle daude (Europar Batasuneko eta beste herrialde batzuetako ikasleekin trukea egiteko). Gainerakoak Nafarroako Unibertsitate Publikoaren bi programa berekitakoak dira: Palafox Latinoamerikako herrialdeekin trukatzeko programakoak 53 ikasle; MartĂ­n de Rada Asia eta Ozeano Bareko herrialdeekin trukatzeko programakoak, berriz, 2. Bestalde, ISEP programaren bidez (15), aldebiko hitzarmenen bidez eta bestelakoen bidez ere etorri dira beste zenbait. Nafarroako Unibertsitate Publikoak 50 herrialdetako goi mailako hezkuntzako 300 erakunderekin hitzarmenak sinatu dituelako daude martxan trukeprogramak.

Nafarroako Unibertsitate Publikoaren (NUP) kirol-txartelak hogei jarduera ditu guztira udaberriko seihilekorako eskaintzaren barnean, eta astean hirurogeita sei saiotan banatzen dira. Jarduera horiek guztiak astelehenetik ostiralera egiten dira Unibertsitatearen kirol-instalazioetan.

Zehazki, honako dira kirol-txartelean seihileko honetarako dauden jarduerak: expresscore, pump, pilates, gap+core, core+stretching, circuit training, TRX, total body, aerobic, step, guztizko entrenamendua, entrenamendu funtzionala, hiit, aqua crosstrain, expresspinning, spinning, pilates+hipopresiboak, taichi, yoga eta zumba.

Edonork du kirol txartela lortzeko eta jardueretako sarbidea izateko eskubidea. Txartela seihilekokoa edo hilekoa da, eta Unibertsitatearen webgunearen bidez (www.unavarra.es) eska daiteke. Zehazki, udaberriko seihilekorako kirol txartelaren prezioa 60 euro da ikasleentzat, 72 euro Unibertsitateko komunitateko gainerako kideentzat, 120 euro Ikasle Ohien eta Adiskideen Elkarteko kideentzat, eta 276 euro Unibertsitatetik kanpokoentzat.

Txartela edukiz gero, gainera, kirol instalazioak erabil daitezke (igerilekua, rokodromoa, muskulazio aretoa eta abar),eta pilotalekua,kanpoko tenis eta futbol pistak eta Nafarroako Unibertsitate Pabiloia doan erreserbatu.

Unibertsitatearen webgunean dago ikusgai jarduerei buruzko informazioa (ordutegia, deskribapena eta entrenatzaileak), bai eta txartelaren bidez sarbidea izateko sistema berriari buruzko

informazioa eta seihilekoko eta hilabeteko prezioak ere.

Expresscore, pump, pilates eta gap+core egin daitezke NUP-eko kirol-instalazioetan Beste jarduera batzuk Udaberriko seihilekoan, gainera, beste hamar jarduera eskaintzen dira (haietako batzuetan zenbait mailaren arteak aukeratu daiteke praktikari eta ezagutzari dagokienez). Hona hemen jarduerak: autobabesa, boxeoa, eskalada, frontenisa, kick boxing, igeriketa, tenisa, triatloia, boleibola eta waterpoloa. Horiek ez dira sartzen txartelak ematen dituen aukeretan: aparte izen ematekoak eta ordaintzekoak dira.

Bestalde, Unibertsitatearen kirol eta kultura eskaintzaren barnean, irekia da epea udaberriko seihilekoan naturan egiteko jardueretan izena emateko (elurretako erraketak, BTT Bardean, mendi ibilaldiak euskal kostaldean, Argaren jaitsiera piraguan eta jarduera anitzeko asteburu bat arroila-jaitsiera bat, via ferrata bat eta tirolinak egiteko). Jarduera horiek Unibertsitateko komunitateko kideei eta kanpokoei zuzenduta daude, eta, kasu horretan ere, eskaintza osoaren xehetasunak, ordutegiak eta prezioak Unibertsitatearen webgunean daude kontsultatzeko.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020martxoa

07

08

2020martxoa

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Aurkeztu dira UPV/EHUko NU, munduko hurrengo ikasturteko graduak 100 unibertsitate Graduez gain, prestakuntza dualaren aldeko apustua ageri da nabarmen

jasangarrienen artean Zentroak 9 postu irabazi ditu aurreko edizioarekiko, eta 155 2014. urteaz geroztik

Txelo Ruiz, Nekane Balluerka eta Araceli Garín, prentsaurrekoan.

Unibertsitateko Aldizkaria

Txelo Ruiz, Ikasleen eta Enplegagarritasunaren arloko errektoreordea, Nekane Balluerka, errektorea, eta Araceli Garín, Graduko eta Graduondoko Ikasketen arloko errektoreordea.

Universidad del País Vasco/Euskal Herriko Unibertsitateak 2020-2021 ikasturterako gradu-ikasketen eskaintza aurkeztu zuen joan den urtarrilaren 24an, Bizkaia Aretoan egindako prentsaurreko batean.

Bertan izan ziren Nekane Balluerka Lasa errektorea, Araceli Garín Graduko eta Graduondoko Ikasketen arloko errektoreordea eta Txelo Ruiz Ikasleen eta Enplegagarritasunaren arloko errektoreordea.

UPV/EHUk datorren ikasturtean graduko 82 titulu eskainiko ditu, baina 102 titulazio dira guztira, aldi berean hainbat campusetan ematen direnak kontuan hartuz gero.

Sei titulazio berri jarriko dira martxan: Adimen Artifizialeko Gradua, Haur Hezkuntzako Gradu hirueleduna, eta honako gradu bikoitzak: Enpresen Administrazioa eta Zuzendaritza+ Ekonomia (Double Bachelor 's degree in Business and Economics), Zientzia Politikoa eta Kudeaketa Publikoa + Soziologia; Ikus-entzunezko Komunikazioa+ Kazetaritza; eta Kazetaritza+ Publizitatea eta Harreman Publikoak.

UPV/EHUk guztira 15 titulazio eskainiko ditu prestakuntza dualeko ereduan

Adimen Artifizialeko Gradu berrian ingeniaritzaren eta datuen zientziaren alorreko ezagutzak irakasteaz gain, beste arlo interesgarri

batzuk ere izango dira ikasgai, hala nola robotika, lengoaia naturalaren prozesamendua, ordenagailu bidezko ikusmena, optimizazioa edo sistema adituak. Estatuan aitzindaria da arlo horretan, eta Gipuzkoako Campuseko Informatika Fakultatean emango da gradua, diziplina horretan ibilbide luzea daukan ikastegia izanik hori.

Haur Hezkuntzako Gradu hirueleduna Bizkaiko Campuseko Hezkuntza Fakultatean emango da.

Gure eskola sistema elebiduna da, euskara-gaztelania, baina gero eta premia handiagoa dago prestakuntzaren hasiera hasieratik ingelesez irakasteko, eta gure helburua premia hori asetzea da.

Gradu berri horrekin osatzen da ingeles hizkuntzan trebatzeko ibilbidea, Lehen Hezkuntzarako eskaintzen delako jada Bilbon eta Gasteizen.

"Business and Economics" Gradu bikoitza Ekonomia eta Enpresa Fakultatean emango da, Bizkaiko Campusean, eta ezinbesteko baldintza da ingeleseko B2 maila izatea edo Unibertsitatera Sartzeko Ebaluazioan ingeleseko proban gutxienez 8 izatea. Gradu bikoitzak prestakuntzarik osoena eta integratuena emango die ekonomialariei, eta, osorik ingelesez irakatsiko denez, mundu globalizatu eta internazionalizatuari bereziki zuzendutako trebakuntza ere eskaintzen du.

Azkenik, onartu ondoren, Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultatean emango diren hiru gradu bikoitz berriek berekin dakarte ikasle askok eta askok bere gain hartutako praktika naturalizatzea, elkarlotzen diren titulazioen kidetasunak horretarako bide ematen baitu. Gradu berri horiek ezartzeko erabakia graduatutako ikasleei egindako inkesta baten ondoren hartu

zen, eta zehaztu den planaren helburua da bost urtean gradu bikoitza osatu ahal izatea.

Funtsezko berrikuntza horiekin batera, datorren urterako ikasketa eskaintza zabala aipatu zuten euskal unibertsitateko ordezkariek, graduetan zein graduondokoetan, eta gradu bikoitzen eskaintza nabarmendu zuten, bai eta prestakuntza dualen eskaintza ere, mota horretako ikasketak egiteko aukera zabaldu egin baita. Prestakuntza dualaren bidez ikasleak aukera dauka graduko ikasketen zati bat enpresa edo erakunde sozial batean egiteko, eta, beraz, arlo praktikoak garrantzia handia dauka.

Nekane Balluerka errektoreak adierazi zuenez, datorren urterako aurkeztutako eskaintza akademikoak oraina+ etorkizuna binomioa dauka oinarri. Eskaintza akademikoa zabala da, asmo handikoa, eta etengabe aldatzen ari den gizarte baten erronkei erantzutea du helburu. Oraintxe bertan sortzen diren behar sozial eta ekonomikoei erantzun beharra dagoela, adierazi zuen Balluerkak, baina baita etorkizunean sortuko direnei ere. "Ez dugu gaurko hezi nahi: gaurko eta biharko hezi nahi dugu", esan zuen errektoreak; "horixe da egiten duten lanaren muina: gure unibertsitateak ez ditu berehalako premiak bakarrik asetzeko gai izango diren profesionalak prestatzen, beren lana testuinguru desberdinetara, premia desberdinetara, egokitzeko gai izango diren profesionalak prestatzen ditugu". Kalitatezko prestakuntza teoriko eta praktiko batean moldagarritasuna, malgutasuna eta zeharkako gaitasunetan trebatzea ezinbesteko osagarriak direla adierazi zuen Balluerkak.

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitatea munduko 100 unibertsitate iraunkorrenen artean dago, UI Greenmetric World University Ranking jasangarritasuneko rankingak 2019ko edizioan ziurtatu duenaren arabera.

IU Greenmetric-ek bere bederatzigarren edizioa ospatu du, eta honako eremuak hauek balioetsi ditu: unibertsitate-azpiegiturak, energiaren eta uraren erabilera, klima-aldaketaren aurkako borroka, hondakinen kudeaketa, garraioa eta jasangarritasunaren inguruko unibertsitateko heziketa-programak 2011. urteaz geroztik, rankinga Indonesiako Unibertsitatearen irabazi-asmorik gabeko ekimen bat da, eta partaide kopurua gehitu egin da pixkanaka. Azken edizio honetan, mundu osoko 750 unibertsitate baino gehiago balioetsi dira.

IU Greenmetric-en arabera, Nafarroako Unibertsitatea hondakinen kudeaketan gailentzen da (munduko 42.-a da). Kategoria honetan zentroak 1.650 puntu lortu ditu, puntuazio gehiena 1.800 izan daitekeelarik. NUk hainbeste puntu lortu ditu bere esfortzuari esker, besteak beste, plastikoaren eta paperaren erabilera murrizteagatik campusean, baita hondakin organiko eta ez-organikoen kudeaketagatik ere. Unibertsitateak aurrera egiten du ere campu-

seko garraioaren kudeaketan, non igorpenik gabeko ibilgailuen presentzia eta oinezkoen sarbideen politikak nabarmentzen diren.

Nafarroako Unibertsitatea munduko 100 unibertsitate jasangarrienetarikoa da UI Greenmetric Rankingaren arabera

Nafarroako Unibertsitatea hobetuz joan da 2016. urtetik rankingean eta 2014ko 249 postutik aurtengo edizioko 94. postura igo da. Ranking globala Wagening unibertsitate holandarrak burutzen du, bere atzetik Oxfordeko Unibertsitatea eta Davis Kaliforniako Unibertsitatea daudelarik.

Campuseko Ordenazioko zuzendari den Guillermo García del Barrioren arabera, “rankingaren emaitza onak animatzen gaitu bultzatzen jarraitzera Nafarroako Unibertsitateak jasangarritasunarekin duen konpromisoa”.

García del Barriorentzat, “laguntzen gaitu ere ordenean ipintzen lantzen ari diren hobekuntzako arlo ugariak, esfortzuak batzen eta aurrerapeneko lerro nagusiak finkatzen”.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020martxoa

09

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2020martxoa

10

Ikasle eta enpresa gehiago LH Dualean Lanbide Heziketa Dualak ikasle eta enpresa kopurua gehitzen jarraitzen du

Unibertsitateko Aldizkaria

Cristina Uriarte Hezkuntzako sailburuak, Jorge ArĂŠvalo Lanbide Heziketako sailburuordearekin batera, Lanbide Heziketak izan duen bilakaeraren inguruko datuak ezagutarazi zituen joan den urtarrilaren 24an Bilbon. Zehazki, sailburua eta sailburuordea matrikulazioaren bilakaeraz, Lanbide Heziketan neskek duten presentziaz, Lanbide Heziketa Dualaz eta heziketa-eredu honen inguruan enpresek, ikastetxeek zein ikasleek duten asebetetze-mailaz aritu ziren.

Lanbide Heziketako matrikulazio osoa % 1,85 igo da, lan-egoerak hobera egin arren

Lehenik, Lanbide Heziketako matrikulazioetan 2019-2020 ikasturte honetan ere izan den gorakada nabarmendu nahi izan zuen sailburuak, nahiz eta testuinguru ekonomikoak bestelakorik pentsarazteko aukera eman. Lanbide Heziketak, oro har, % 1,85eko hazkundea izan du matrikulatan, 43.140 ikasleko kopurura iritsirik.

Ikasle hauen guztien artean % 55,31k zerbitzuekin loturiko zi-

kloen aldeko hautua egin dute, eta % 44,69k industrialen aldekoa. Horrela bada, ikasle kopurua gehiago igo da ziklo industrialetan, % 2,53 igo baita hauetan iazko ikasturtearekin alderatuta.

Zerbitzuen sektoreari lotutako zikloetan, berriz, % 1,31 izan da gorakada.

Neska gehiago ziklo industrialetan Heziketa ziklo industrialetan, nesken presentziak bilakaera positiboa izaten jarraitzen du. Ikasturte honetan, ziklo industrialen aldeko aukera egin duten nesken kopuruak % 12,3 egin du gora: iazko 1.776 ikasletik, aurten ziklo horiek ikasten ari dien 1.994 ikasleko kopurura pasa da aurten. Igoera honekin, ziklo industrialetan dauden ikasle guztien % 11,13 dira emakumeak. Zerbitzuen eremuko heziketa-zikloetan, ikasleen % 52,89 dira emakumeak.

Ikasketak burutzeko ikasleek aukeratu dituzten hizkuntza-ereduei dagokienez, matrikulen bilakaerak adierazten du % 18,7ko igoera izan dela B ereduan, eta % 5,17koa D ereduan, aurreko ikasturtearekiko. A ereduak gehiengoa izaten jarraitzen du, baina % 4,53 egin du behera.

Are esanguratsuagoa da hizkuntza-eredu horiek (B eta D ereduek) izan duten igoera, bost ikasturte atzera begi jarriz gero.

2015-2016 ikasturtean, ikasleen % 25,13k B edo D ereduetan egiten zituzten Lanbide Heziketako ikasketak. Ikasturte honetan ehuneko hori % 41,21era iristen da.

prestakuntza-modalitate horri buruz, gogobetetze-inkesta baten bidez.

Lanbide Heziketa Duala eta lan munduan txertatzea

Handitu egin da Lanbide Heziketa Dualean parte hartzen duten enpresen eta ikasleen kopurua: ikasturte honetan, 2.639 ikasle eta 1.435 enpresa dira

Aurkezpenean, Lanbide Heziketa Duala izaten ari den bilakaera ere xehe azaldu zuten sailburuak eta sailburuordeak. 2.639 ikasle ari dira aurten ikasketak eredu dualean burutzen (aurreko ikasturtean 2.295 ziren), prestakuntza mota honetan parte hartzen duten 1.435 enpresen bidez (aurreko ikasturtean 1.235 enpresa ziren).

Lanbide Heziketa Duala 104 ikastetxetan eskaintzen da, iaz baino zazpi gehiagotan.

Gauza jakina da formazio onak eragin zuzena duela ikasleen prestakuntza egokian, eta ondorioz, lan munduan txertatze maila ere hobea izan ohi da. Horrela bada, azpimarratzekoa da Lanbide Heziketa Dualean aritu diren ikasleek duten enplegagarritasun maila altua. 2018-2019 ikasturteko datuak aintzat hartuz, ikasle hauen artean % 91k ikasketak amaitu eta hurrengo egunean izan zuten lan kontratua.

Asebetetze maila handia Prestakuntza dualean parte hartu duten enpresek, ikastetxeek eta ikasleek beren iritzia eman dute

Inkesta horrek asebetetze-maila handia erakusten jarraitzen du Lanbide Heziketa dualean parte hartzen duten hiru kolektibo horien artean. Enpresen artean, nabarmentzekoa da % 95,5ek hurrengo deialdian berriro ere Lanbide Heziketa Dualeko ikasle bat hartuko luketela. Enpresek Lanbide Heziketa Dualari buruz egiten duten balorazio orokorra 10 puntutik 8,8-koa da. Ikasleen kasuan ere, hauek prestakuntza dualean izan duten esperientziari buruz egiten duten balorazioa 8 puntura iristen da. Esperientzia horrek ahalbidetu dizkien ezagutza eta gaitasun teknikoak 8,4 puntu emanda baloratu dituzte ikasleek.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020martxoa

11

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2020martxoa

12

'Ihes-gela' bat MUren esku Mondragon Unibertsitateak 'ihes-gela' bat antolatu zuen Bilbao Berrikuntza Faktorian, batxilergoko 50 gaztek enpresagintzako talentua froga zezaten Unibertsitateko Aldizkaria

Mondragon Unibertsitateko Enpresagintza Fakultateak 'scape room' edo 'ihes-gela' bihurtu zuen martxoaren 6an Bilbao Berrikuntza Faktoria, zenbait ikastetxetako batxilergoko 2. mailako 50 gaztek baino gehiagok enpresa-munduari lotutako erronkei, arazoei eta probei aurre egin eta, horrela, beren enpresa-talentua froga zezaten. Colegio Vizcaya (Zamudio), Aixerrota BHI (Getxo), Elkar Hezi (Oñati), Zumaiena (Zumaia), El Regato (Barakaldo) eta Laudio Ikastola (Laudio) ikastetxeetako gazteek hartu zuten parte jardunaldian, 14 taldetan banatuta.

Partaideek enpresa-munduari lotutako sei erronkari egin behar zieten aurre, erosteko, saltzeko, asmatzeko, negoziatzeko… talentua proban ipiniz

'Ihes-gelak' Bilbao Berrikuntza Faktoriaren zenbait gune hartu zituen. Hala, sei gune prestatu zituzten Mondragon Unibertsitateak Bilbon duen campusean, eta gazteek gehienez 10 minutu izan zituzten areto horietako bakoitzetik irteteko, bertan aurkituko zituzten pisten laguntzarekin. Aldi berean, marketinari, berrikuntzari, finantzei, negozio-ereduei, kanpo-merkataritzari, nazioarteko negoziaketari, giza baliabideei eta abarrei buruz hausnartu behar zuten. Lehiaketaren izena gazteGOTalent zen, eta enpresa-munduan interesatuta zeuden gazteek erronkei aurre egiteko ideiak sor zitzatela zuen helburu.

Jardunaldia goiz osoan zehar gauzatu zen Bilbao Berrikuntza Faktorian (Uribitarte, 6, Bilbo),

09:00etan hasi eta 14:00era arte, Mondragon Unibertsitateko Enpresen Administrazio eta Zuzendaritza Graduak (myGADEk) antolatuta. Gaur egun ikasmaila guztietan (4 urtez, lehen mailako bigarren seihilekotik hasi eta laugarren mailaraino) ibilbide duala (lana eta ikasketak txandakatuta) eskaintzen duen Enpresa Administrazio eta Zuzendaritza Gradu bakarra da estatuan. Gradua Irungo, Oñatiko eta Bilboko campusetan ematen da.

13:30ean hiru talde finalistak aukeratu eta ondoren diplomak banatu ziren. Hiru finalistei hurrengo hiru asteetan egiteko erronka bat proposatu zitzaien, talderik onena aukeratzeko. Talde irabazleak Madrilerako edo Bartzelonarako bidaia irabaziko zuen.

Bilbao Berrikuntza Faktoria Bilbao Berrikuntza Faktoria (BBF) ikasketari, berrikuntzari eta ekintzailetzari lotutako proiektu aitzindaria da, Bilbon kokatua eta Mondragon Unibertsitateak eta Grupo init-ek sustatua eta kudeatua, Bilboko Udalaren laguntzarekin.

Esparru berean eta era integralean, unibertsitate-prestakuntza eta enpresa-ekimen berritzaileak sus-

tatzen dituzten pertsonen komunitatea hartzen ditu barne. Horrenbestez, pertsona horien arteko ikasketa, sormena eta elkarlana berez garatzeko beharrezkoak diren baldintzak sortzen ditu.

gazteGOTalent izeneko lehiaketa da, enpresa-mundua atsegin duten batxilergoko 2. mailako gazteei zuzendua

Bilbao Berrikuntza Faktorian sortutako inguruneak enpresa-proiektu berriak garatzea bideratzen du.

Bilbao Berrikuntza Faktoriaren sustatzaileak Mondragon Unibertsitatea eta Grupo init dira. Alde batetik, Mondragon Unibertsitatea unibertsitate gaztea da, 1997an sortu baitzen, hezkuntzaren arloan ibilbide luzea eta esperientzia handia duten hiru hezkuntza-kooperatibak sustatuta.

Hauek dira kooperatibok: Mondragon Goi Eskola Politeknikoa “Jose Mª Arizmendiarrieta” Koop.Elk., ETEO Koop.Elk. (egungo Enpresagintza Fakultatea) eta Irakasle Eskola Koop.Elk. (egungo Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatea).

Sortu zenetik, Mondragon Unibertsitateak hazkunde nabarmena izan du, ikasle-kopuruari, ezagutza-arloei eta kokapen geografikoei dagokienez. Gaur egun, Mondragon Unibertsitateak 4 fakultate ditu, eta 9 lekutan dago.

Grupo init Bere aldetik, Grupo init 2006an sortu zen, eta hau du helburu, zehazki: enpresa ekimen berriak martxan jartzea eta garatzea, alde batetik, haien garapena bideratzeko, eta beste batetik, ekimen horien etorkizuna bermatzeko eta haien ingurunean aberastasuna sortzeko Bere xedea da gizartearen erronkak pertsona eta talde ekintzaileei helaraztea, erronka horiei aurre egiteko ideiak eta irtenbideak bilatzeko gogoa duten pertsona eta taldeei, alegia. Gainera, ideia horiek gauzatzeko baliabide ukigarriak eta ukiezinak jartzeko helburua ere badute. Eta hori guztia berrikuntza-ahalmen handia, azken teknologiak eta azken aurrerapenak erabiliz.

Gizartean eragin positiboa eta gero eta handiagoa sortzea da bere konpromisoa. Horretarako, ekonomiaren, gizartearen eta ingurumenaren aldetik haz daitezkeen eta errentagarritasun orekatua eman dezaketen enpresa-proiektuak sortu nahi dituzte.

Grupo init-entzat, berekin harremanetan dauden pertsonak eta taldeak dira garrantzitsuena, baita pertsona horiek proiektuak aurrera eramateko dituzten balioak eta printzipioak ere.

Bere proiektua gauzatzeko, lau ardatz estrategikotan garatzen dituzte bere jarduerak. Hona hemen ardatzok: ❚ Informazioaren eta komunikazioen teknologien esparrua. ❚ Osasunaren esparrua. ❚ Itsas ingurunea. ❚ Laneko berrikuntzaren, ekintzailetzaren eta sormenaren esparrua.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020martxoa

13

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2020martxoa

14

Bilboko Ingeniaritza Eskolaren eskaintzaren onurak Bilboko Ingeniaritza Eskolak bere master eta gradu guztien prestakuntza- eta enplegagarritasun- aukerak erakutsi zizkien 600 gazteri Unibertsitateko Aldizkaria

Otsailaren 4 eta 5ean, Bilboko Ingeniaritza Eskolak ateak ireki zizkien beste urte batez unibertsitate aurreko ikasleei, bere -prestakuntza eta ikerketa- eskaintza guztia eta titulazioek enplegagarritasunerako dituzten aukerak erakusteko, enplegagarritasuna kasu batzuetan ehuneko ehunera iristen baita. Guztira, Bilbon eta Portugaleten (Itsasketa eta Nautika eta Itsas Garraioko graduak eta masterrak ematen dira bertan) dituen instalazioen artean, 600 neska-mutil hartu zituen eskolak.

Ikastetxeak unibertsitate aurreko 600 ikasle hartu zituen eta ikerketa-zentroak eta laborategiak erakutsi zizkien, ingeniaritzak dituen aplikazio praktikoetako batzuez gain

Euren bokazio zientifiko-teknologikoa indartu ahal izan zituzten, ikastetxeko irakasleen eta ikasleen eskutik. Ikasgeletatik eta laborategietatik gidatu zituzten, eta eskolan egiten duten eguneroko lanaren aplikazio praktiko berritzaileenetako batzuk erakutsi zizkieten. Jardunaldiek ordutegi hau

izan zuten: otsailak 4 arratsaldean 16:00etatik 18:30era, eta otsailak 5, 10:30etik 13:00etara goizez eta 16:00etatik 18:30era arratsaldez.

Unibertsitate aurreko ikasleek Eskolako sail guztien lana ezagutzeko aukera izan zezaten, ikastetxea mini-azoka zientifiko eta teknologiko bihurtu zen ate irekiko bi egunetan. Horrela, ikasle eta irakasle taldeek euren 'standetan' erakutsi zuten euren ikerketek nola balio dezaketen, adibidez, futbol zelai bateko hornidura elektriko guztia app batetik kontrolatzeko edo, behin hezurra soldatuta, gorputzak xurgatzen dituen torlojuak egiteko.

Erronka zoragarriak eta zuzeneko erakustaldiak Ikastetxearen asmoa, bisita horrek gazteei titulazio batzuk lanerako dituzten aukerak aurkezteko balio izatea ohi da. Titulazio horiek, enplegagarritasun handikoak izateaz gain, lehen lerroan lan egiteko aukera ematen diete, funtsezko erronkei aurre egiteko soluzioak bilatzeko, klimaren aldaketak planteatzen dituen erronkei eta edozein jardueratan alternatiba iraunkorragoak izateko beharrari, besteak beste.

Eskolan sortutako garapenen eta aplikazioen artean ikusi ahal izan zituzten batzuk oso ezagunak dira dagoeneko, Eskolak urtero Silverstone eta Montmeloko zirkuituetan parte hartzeko ikasleek diseinatutako eta fabrikatutako plaza bakarreko ibilgailua, edo AlcaĂąizen (Teruel) lehiatzen den eta MotoStudent taldeko ikaskideek sortu duten mo-

torra, adibidez. Horiei BiSKY Team taldeko kideak gehitu zitzaizkien joan den ikasturtean. Espaziora espaziontzi bat jaurtitzen duen unibertsitate bateko lehen taldea izateko lehian ari baitira, eta, momentuz, motor hibridoa duten espazioko jaurtigailuak sortzeko lanean ari den Estatuko bakarra da.

Beste batzuk, aldiz, ez dira hain ezagunak, baina harrigarriak eta garrantzitsuak dira hainbat jarduera-sektoretan, komunikazioetan, automobilgintzan, hegazkingintzan, industrian, eraikuntzan edo aisialdian, besteak beste. Horrela, fabrikazio automatizatuko planta pilotuen prototipoak, robot mugikorrak, helikopteroetarako kontrol-simulagailuak, hegazkin komertzialetarako aire-sorgailuak, haize-tunelak edo tanke batean olatuak sortzeko sistemak zelan diseinatzen eta eraikitzen diren ikusiko dute.

Bestalde, Portugaleten hainbat instalazio bisitatu ahal izan ziren:

itsasoko biziraupenarekin erlazionatutako jarduera praktikoak ematen diren segurtasuneko tailerra; ontzi baten energia sortzeko instalazio guztiak eraginkortasunez zelan kudeatu ikasten den makinen tailerraren funtzionamendua; edo aldi berean 5 itsasontzi gobernatzeko aukera ematen duen azken belaunaldiko nabigazio-simulagailua.

Eskolako irakasleek eta ikasleek eman zizkieten azalpenak gazteei mini-azoka zientifikoko 'standetan'

Enplegagarritasun handia Bisitaldiak, titulazioen alderdi akademikoak ezagutzeko aukera emateaz gain, enplegagarritasun maila altua eta bakoitzarekin erlazionatutako lan-irteerak egiaztatzeko aukera eman zien unibertsitate aurreko ikasleei. Gaur egun, industriako enpresa handien eskaera nagusietako bat espezializazio-maila handiko ingeniariak dira, eta ez dute eskolara joateko zalantzarik izaten, badakitelako bertan talentua eurenganatu dezaketela. Ikastetxearen ospea oso handia da, eta Everis fundazioak bere prestakuntzaeskaintza enpresen beharretara ondoen egokitu dutenetako bat dela aitortzen duen bere Unibertsitatea-Enpresa Ranking-eko lehenengo lekuetan jarri du. Horrek eragin handia du graduatuen artean enplegu-tasa handiak egotean.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020martxoa

15

Euskadiko eta Holandako LHko ikasleak elkarlanean Diseinua International proiektuaren helburua da kultura eta teknologia arloetako gaitasunak eta talde-lanerako trebetasuna bultzatzea Jon Lasa Galdos

Euskadiko eta Holandako Lanbide Heziketako 15 ikasle Diseinua International ekimenean parte hartzen ari dira. Ekimen horrek urtero aurkezten du erronka teknologiko bat, taldeen arteko lankidetzaren bidez gainditu behar dena. Aurtengo edizioko erronka da makina bat diseinatzea eta fabrikatzea 3D inprimaketarako plastikozko filamentuak egiteko. Baina ekimen honen ezaugarri nagusia da lantalde bakoitzean Euskadiko eta Holandako ikasleak daudela, eta horrek esan nahi du nazioartekotzearekin lotutako gaitasunak ere garatzen dituztela.

Euskadiko eta Holandako LHko ikasleak lankidetzan ari dira nazioartekotze-arloko erronka batean

“Mugikortasun birtuala deitzen dioguna erabiltzen dugu” azaldu du Julen Elgetak, Euskadiko Lanbide Heziketako 24 ikastetxe biltzen dituen HETEL elkarteko presidenteak, “ados jarri behar dute balizko konponbideak aurkezteko, proiektua garatzeko eta gero defendatzeko, kontuan hartuz ezin dutela elkar ikusi fisikoki, toki desberdinetan daudelako”. Hala, proiektuaren helburua da benetako enpresetan erabili ohi diren lan-moduak imitatzea, eta, ezagutza teknologikoez gain, horretarako baliatzen diren gaitasunak garatzea, hala nola, ingelesezko komunikazioa, talde-lana eta kultura desberdinetako pertsonen arteko lankidetza.

Nazioartekotze arloko esperientzia hori Fabrikazio Mekanikoko Diseinuari buruzko Lanbide Heziketako Goi-mailako Zikloan egiten

da. Euskaditik, bost HETEL ikastetxetako (hiru Bizkaikoak, bat Arabakoak eta bat Gipuzkoakoa) hamar ikaslek parte hartu dute; Holandatik, berriz, ROC Da Vinci zentroko bost ikaslek. Lantaldeak dagoeneko hasi dira lanean, eta martxoan Holandan aurkeztu beharko dituzte euren proiektuen emaitzak, hango irakaslez eta enpresaz osatutako epaimahai baten aurrean.

HETEL elkarteak 6 urte daramatza Diseinua International proiektua bultzatzen, eta edizio bakoi-tzean erronka desberdin bat aurkezten du, euskal ikasleek beste herrialde batzuetako ikasleekin lankidetzan gainditu behar dutena. Ekimen honek auto-prestakuntzan eta sormenean zentratzen den e-Motive metodologia darabil. “Erronka aurkezten denetik gainditu arte jarraitu beharreko urratsak ematen dizkiegu, baina metodologia honetan, eurak dira euren ikaskuntzaren protagonista. Irakasleek laguntzen diete jarraipena eginaz eta orientazioa emanez, baina ez diegu azaltzen nola egin behar dituzten gauzak” dio Julen Elgetak.

HETEL Euskadiko gizarte ekimeneko lanbide heziketako 26 ikastetxe biltzen dituen elkarte bat da. HETEL 1987an sortu zen eta, gaur egun, konpromisoa, ilusioa, sormena eta elkarlana oinarritzat izanda, lanean dihardute gazteen lan aukerak hobetzeko eta Euskadiko enpresen premiei erantzuteko asmoz. 2015ean, lanbide heziketaren eremuan Zilarrezko A Saria kudeaketa aurreratuari jaso duen lehen erakundea izan da.

Gaur egun, bere lantaldeak ondorengo erronketan lanean dihardute: Lanerako formakuntza; LH Duala eta espezializazioa; IKTak gelan eta zentroaren kudeaketan; Berrikuntza teknologikoko proiektuak; beTEKu; Nazioarteko moilitatea eta proiektuak; Erronkak elkarlanean ebazteko ikasketak (ETHAZI); Zentroen administrazioa eta kudeaketa; Eleaniztasuna euskara; Oinarrizko LH; Komunikazioa; Enpresentzako zerbitzu teknologikoak; Ikastetxeen arteko proiektuak. ❚ Misioa: Lanbide Heziketa arnasten dute, herriaren aurrerapen sozioekonomikoa sustatzeko.

❚

Ikuspegia: Lanbide Heziketaren itsasargia izatea. ❚ Baloreak: Sormena; Ilusioa; Konpromisoa; Kolaborazioa.

HETEL nazioartean HETEL Abantean ikastetxeak bereizten dituzten baloreetako bat nazioartekotzea da. Lanbide heziketarekin eta enpresarekin lotura duten mundu osoko ikastetxe eta erakundeekin harremanetan da HETEL Abantean, eta sare horrek hainbat aukera ematen ditu: ❚ Erasmus+ bekei esker, Europako enpresatan esperientzia eskain diezaiekete bere ikastetxeetako ikasleei. ❚ Munduko edozein tokiko enpresetan nazioarteko esperientzia eskaintzen diete Goi mailako tituludunei (Unibertsitatea eta goi mailako Lanbide Heziketa). ❚ Mundu osoko LHko ikastetxeekin, unibertsitateekin eta enpresekin lan egiten dute, gure irakasleak etengabe eguneratuta egon daitezen, ikuspuntu tekniko, pedagogiko eta konpetentzial batetik.

Izan ere, HETELen arabera, "talentua munduko edozein tokitan sortzen eta garatzen baita".

Langabeziarik gabeko lanak Betetzeko zailenak diren lanpostuak ez dira digitalak bakarrik; izan ere, gruistak, elikagaien manipulatzaileak edo mekanikoak falta dira Jon Lasa Galdos

Espainiako lan-merkatua eraginkortasun txikikoa da. Langabeziamaila handia dao (% 13,8), eta, aldi berean, bete ezin den lan-eskaintza handia ere bai, horietarako profesional gaituen gabezia baitago. Desoreka horrek ManpowerGroup-ek galdetutako mila espainiar zuzendarien % 41 hartzen ditu eraginpean. Hori azken hamarkadako zifrarik altuena da, mundu osoan errepikatzen den egoera bat, non inkestatutako 14.000 exekutiboen erdiek baino gehiagok adierazi duten zailtasun handiak dituztela behar dituzten langileak kontratatzeko.

Batez ere eraldatze digitala egiteko.

Besteak beste, urdaiazpiko-hezurgabetzaileak profesional bilatuenen artean daude "Adimen Artifizialako (AA) espezialistak behar dira, aplikazioen (appak) garatzaileak, bezeroen kudeaketako adituak (salesforce), baina baita Lanbide Heziketako (LH) teknikariak ere, gaur teknologikoak aurkitzea bezain zaila direnak. Berdin gertatzen da biltegiko gazteekin, eskorga-eramaleekin edo urdaiazpikoen hezurgabetzaileekin..., eskaintza handia duten lanpostuak, baina eskakizun oso txikia dutenak”, dio Javier Blascok, Adecco Group Institute-ko zuzendariak.

Eraikuntzaren sektorean espezialistak behar dira ere, hala nola bistako adreilukoak, burdinlariak, gruistak edo makinetako operadoreak. Industrian, bestetik, enpresek ondorengo langileeen gabezia dute: eskorga automotoren gidatzaileak, peoi matrizeroak, soldatzaileak, fresatzaileak, mekanikariak eta elektromekanikariak.

Berdin-berdin gertatzen elikaduran, elikagaien maneiuan adituak diren langileekin, hezurgatzaileekin edo hiltegietako langileekin, “profil espezializatuak eta ondo ordainduak beren lanpostuak esfortzu fisiko handia eskatzen duelako eta estres termikoaren menpe baitaude”, azaltzen du Blascok.

Langile hauentzat lana aurkitzea erraza da, adituen arabera, enpresen eskakizun handia dela eta. Orokorrean, LHko teknikariek 25.000 eta 35.000 euro gordin arteko soldata jaso dezakete urtean, bilatuenak 40.000ra iristen diren arren.

Unibertsitateko graduatuak baino gehiago Kontsultatutako iturri guztiek bat egiten dute adieraztean 2019n, lehen aldiz, LH profesionalen eskakizunak unibertsitateko graduatuena gainditu zuela. “Beren emaitzak enpleguan handiagoak dira, baita ordainsarian ere, unibertsitario askok ez baitute lan egiten beren heziketarekin harremana duten tokietan”, agertzen du Andreu Cruañasek, Asempleoko presidenteak. Adecco-n % 42 izan da % 38,5ren kontra. Infojobs-en, non hiru milioi lan-eskaintza kudeatzen diren urtero, lanpostuen laurden batek LH eskatzen dute, % 14k goi mailako titulatuak eskatzen dituzten bitartean. Neus Margalló lan atariko ikerketen arduradunak dio iragarkien % 40 baino gehiago heziketarik gabeko edo oinarrizko ikasketak dituzten pertsonei zuzenduak daudela.

Izan ere, nahiz eta etorkizuna (baita oraina ere) digitala izan, konpainia espainiarrek egiten dituzten kontratuak oraindik ez dira horrela. 2019n sinatu ziren 22,5 milioi dokumentuen artean, ez di-

ra % 1era iristen teknikari informatikoak eta programatzaileak.

Ez dira agertzen ere gehien handitzen diren lanpostuen artean.

Hazkunde gehien erakusten duten kontratuak dira aktoreenak (% 28), lan-arriskuen prebentzioko teknikariak (% 27), hondakinen sailkatzaileak (% 23), kazetariak (% 19,6), grua eta makineriako operadoreak (% 19,4), osasun larrialdietako teknikariak (% 18,9), abere-hiltzaileak eta haragi-industriako langileak (% 18,5) eta banatzaileenak edo mezularienak (% 15,9). Informatikarien eskakizunak % 6 egiten du gora 2018rekin alderatuz, Estatuko Enpleguko Zerbitzu Publikoaren arabera (Servicio Público de Empleo Estatal, SEPE).

Dena den, enpresarien eta giza baliabideetako profesionalen aldetik datorren kexarik errepikatuena azken urteetan da aditu digitalen gabezia. Sektore guztiek behar dituzte, ez bakarrik teknologikoek. Infojobs-ek berriz testuinguratzen du: lanpostu batengatik 38 hautagai aurkeztu dire batezbeste. Informatikaren kasuan ez dira hamarrera iristen.

Profil eskatu gehiago Profil eskatuenak eta betetzeko zailenak direnak, non langabeziarik ez dagoen, asko dira. Ingeniariak dira, zibersegurtasuneko adituak, sareen administrariak,

Python ingurunetako programatzaileak, big data-koak, robotika, adimen artifiziala, 5G edo errealitate handitukoak. Betekizun hauek batezbesteko soldata oso altuak dituzte, Blascoren arabera, izan ere 50.000 eta 60.000 euroren artean irabaz dezaketelako urtean. Horien artean baita aurkitzen dira ere sare sozialetako programazioko adituak, analista digitalak edo espezialistak bezeroaren esperientzian.

"Mota honetako profilak ez dira aurkitzen oso gutxi daudelako, ez baitaude espezialitate hauetan prestatzen dituzten graduak. Ez dira ikasten blockchain-eko kateak eta marketin digitala. Edo master bat egiten da edo boot camp batean sartzen da heziketa horrekin ateratzeko sei hilabetetan" jarraitzen du. Aldi baterako enpresen patronaleko presidenteak, non 770.000 hautagai eta 4,3 milioi kontratu gidatzen diren urtean, uste du Administrazioak lan-merkatuaren beharrei erantzuten diela heziketarekin hautagaien gabezia nabaria denean, bi urteren ondoren, eta ziuraski beste bi gehiago ematen ditu ikasketa batzuk sustatzen, horien eskakizuna amaitu daitekeelarik horiek ateratzean. "Hor dago arazoa -dio Cruañasek-, akoplamendu faltan hezkuntza eta lan sistemen artean. Hori da gaur egun gertatzen ari dena big data-rekin".

Laguntzen du

LHko mundu kongresua, laster Donostian Lanbide Heziketako munduko liderrak Donostian bilduko dira urrian, 'guztiontzako bikaintasuna' aldarrikatzeko Euskal sistema Tknikaren inguruan antolatzen da, Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Saileko Lanbide Heziketako Sailburuordetzak bultzatutako ikerketa eta berrikuntza- aplikatuko zentroa.

Urriaren 11tik 16ra bitartean hainbat jarduera ospatuko dira, eta biltzarra urriaren 15ean eta 16an egingo da. Hitzaldiak hiru gai-multzo handiren inguruan garatuko dira, Nazio Batuetako Garapen Iraunkorrerako Helburuekin lotura estua dutenak: Lanbide Heziketa ekonomia globalean -laugarren iraultza industriala, digitalizazioa eta 4.0 eremuak barne-, inklusioa eta LHko bikaintasunplataformak, guztiak ere generoberdintasuna edo migrazioak bezalako eztabaida sakonekin uztartuta.

Kongresuaren leloak, 'Excellence for all' (Bikaintasuna guztiontzat), beharrezkoa den Lanbide Heziketa indartsu eta abangoardista bat inor atzean ez uzteko eta etorkizuneko lan-merkatuari aurrea hartzen dakiena aldarrikatzen du.

Jon Lasa Galdos

Donostian egingo da urriaren 11tik 16ra Lanbide Heziketako munduko topaketa nagusia, World Federation of Colleges and Polytechnics (WFCP) World Congress 2020. Bigarren aldiz Europan eta lehenengo aldiz Euskadin egingo da, eta topaketak hezkuntza-aukera onenak ikasle guztiengana iritsi daitezen Lanbide Heziketako bikaintasunplataformei balioa ematea du helburu, ikasleen bokazioa, jatorria edo maila sozioekonomikoa eta kulturala kontuan izan gabe.

Kongresuan bost kontinenteetako adituek parte hartuko dute, etorkizuneko erronkei erantzuna emateko

Dagoeneko ireki da kongresurako izen-ematea eta mundu osoko Lanbide Heziketako 600 profesional baino gehiago erakarriko ditu Donostiako Kursaal Kongresu Jauregian. Sydneyn (Australia) 2018an egin zen azken topaketaren lekukoa hartu du Donostiak.

Tknikak (Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak bultzatutako LHren inguruko ikerketa zentroa) eta Erresuma Batuko Association of Collegesek (AOC) WFCPrekin batera antolatutako topaketa hau Europan egiten den bigarren aldia da.

Urrian ospatuko den Lanbide Heziketaren aste honetan, hainbat herrialdetako profesionalak trebatuko dira jardunbide egokienetan eta mundu mailako Lanbide Heziketako sistemetako erreferente batean, hots, Euskal Autonomia Erkidegoko ereduan. Europako Batzordeak bikaintasun-plataforma gisa hautatu du Euskadikoa, Europako Lanbide Heziketaren etorkizuneko eredua eraikitzeko eredu gisa hartuz.

Euskadin bi urtean behin egiten den World Federation of Colleges and Polytechnics (WFCP) biltzarra burutuko da 2020ko urrian, 'Excellence for All' lelopean

Antolatzaileak Antolaketa entitate hauen esku egongo da: WFCP (www.wfcp2020.eus), Tknika (www.tknika.eus) eta Association of Colleges (www.aoc.co.uk).

The World Federation of Colleges and Polythecnis (WFCP, Ikastetxeen eta Politeknikaren Munduko Federazioa) institutu eta elkarteen nazioarteko sarea da. WFCPk puntako hezkuntza estrategiak

eta praktika onenen institutuko zuzendaritza partekatzen ditu mundu osoko langileriaren hezkuntza handitzeko.

WFCP bat egiten duen ahotsa da TVETen politika globalaren garapena bultzatzeko eta mundu osoko kideen programa berritzaileak sustatzeko. WFCPko kideek kontinente guztiak estaltzen dituzte, Kanada, Estatu Batuak, Txile, Erresuma Batua, Txina, Brasil, Euskal Herria, Australia, Zeelanda Berria eta Afrikako hainbat herrialdetako kide aktiboak.

Bilera horretan, laugarren iraultza industrialaren inguruko aurrerapausoak aztertuko dira

Bere aldetik, Tknika Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Saileko Lanbide Heziketako eta Prestakuntzako Sailburuordetzak sustatutako zentroa da. Berrikuntza eta ikerketa aplikatua Tknikaren muina dira etengabeko ahaleginak euskal Lanbide Heziketa Europako abangoardian jartzeko. Tknika munduko lanbide heziketako zentro aurreratuenetako batzuen ondoren moldatu da.

Lanbide Heziketako irakasleen sareko eta zuzeneko inplikazioaren bidez, Zentroak proiektu berritzaileak garatzen ditu teknologia, hezkuntza eta kudeaketa arloetan.

Bukatzeko, The Association of College elkartea Ingalaterran etengabeko hezkuntzako ahots nazionala da. 1996an sortu zen. Bere kideek sektorearen ia % 95 osatzen dute. Urtean 2,2 milioi eraldatzen dira. Ahots kolektibo gisa jarduten da, ikastetxeen interesak ordezkatuz eta sustatuz, eta kideei kalitate handiko laguntza-zerbitzuak eskaintzen dizkie, besteak beste, prestakuntza, ekitaldiak eta kontratazioa.

Deustu, Europako Unibertsitateak ekimenean Deustuko Unibertsitateak UNIC proiektua aurkeztu du Europako Unibertsitateak ekimenean parte hartzeko Jon Lasa Galdos

Cristina Uriarte Hezkuntzako sailburua, Adolfo Morais Unibertsitate eta Ikerketako sailburuordearekin batera, Jose Maria Guibert Deustuko Unibertsitateko errektorearekin bildu zen joan den otsailaren 28an, Eusko Jaurlaritzak Bilbon duen egoitzan.

UPV/EHUko eta Mondragon Unibertsitateko errektoretza-taldeekin berriki egindako bileretan bezala, bileraren arrazoia izan zen Deustuko Unibertsitateak Europako Batzordearen Europako Unibertsitateak ekimenerako aurkeztu duen proiektua zuzenean ezagutzea. Deustuko Unibertsitatearen aldetik, errektorearekin batera, Alex Rayon Deustuko Ingeniaritza Fakultateko Kanpo Harremanetarako eta Etengabeko Prestakuntzako dekanordea ere izan zen.

Euskal Unibertsitate Sistema osatzen duten hiru unibertsitateek dagoeneko aurkeztu dituzte beren proiektuak Europako Batzordearen aurrean. Europako ekimen honek nazioarteko aliantzak sortzea bultzatzen du, etorkizuneko unibertsitate bihurtzeko, eta, horrela, Europar Batasun osoan goi-mailako irakaskuntzako erakundeen arteko elkarte estrategikoak indartzeko.

Deustuk beste zazpi unibertsitaterekin batera parte hartzen du UNIC Europako Unibertsitate proiektuan

Aliantza horien bidez sortutako Europako unibertsitateak EB osoko unibertsitateen sareak dira, kontinentean goi-mailako irakaskuntzaren kalitatea eta lehiakortasuna sustatzea ahalbidetuko dutenak. Beste zenbait proposamenen artean, unibertsitateko kolektibo guztientzako mugikortasun sistematikoa, unibertsitate

elkartuetan eginiko egonaldien aitortzak eta ikasketa-plan osagarriak eskaintzen dituzte. Unibertsitateko aliantza horien proiektuek jasangarritasuna, bikaintasuna eta balio europarrak izan behar dituzte ardatz, eta, horrez gain, ikaslea erdigunean hartzen duten ikasketa-planak eskaini behar dituzte, unibertsitateen arteko campusetan batera irakatsitakoak.

Europako Unibertsitateak ekimenaren azken helburua da europar sortzaileen belaunaldi berri bat eratzea, lankidetzan aritzeko gai izango direnak, hizkuntzak, mugak eta diziplinak gaindituta, Europak dituen erronka sozial handiei eta gaitasun- gabeziei aurre egiteko.

UNIC Europako Unibertsitate proiektua Deustuko Unibertsitatea, Europako beste zazpi unibertsitaterekin batera, UNIC - Hiri Post-Industrialen Europako Unibertsitatea proiektuko kide da. Proiektuan parte hartzen duten zortzi unibertsitateek iragan eta esperientzia bera partekatzen dute, iragan industrial baten ondoren euren burua berrasmatzen jakin duten hirietan kokatuta baitaude.

UNICen ezaugarri nagusietako bat da esperientzia arrakastatsu hori baliatuko duela elkarrekin

lan egiteko irakaskuntza-, ikerketa- eta ikaskuntza-modu berritzaileagoetan, eskuragarriagoetan eta inklusiboagoetan; etorkizuneko hirien eta unibertsitateen erronkei eta beharrei behar bezala erantzuteko. Deusturekin batera Proiektuan parte hartzen duten unibertsitateak honako hiri hauetan daude: Bochum (Alemania), Cork (Irlanda), Istanbul (Turkia), Lieja (Belgika), Oulu (Finlandia), Rotterdam (Herbehereak) eta Zagreb (Kroazia).

UNIC proiektuko unibertsitateek osatzen duten aliantza estrategikoak hiriarekiko elkarrizketa jarriko du prestakuntzaren erdigunean. Bere helburua ikasleen mugikortasuna eta inklusioa bultzatzea da. Misio honek lotura estua du hiriarekin eta hiriaren barruan inpaktu soziala sortzeko asmoarekin, eta, aldi berean, hiritik ikasten da.

Euskadira talentua erakartzea Bileran, Hezkuntza sailburuak gogorarazi zuen Euskal Unibertsitate Sistemaren nazioartekotzearen aldeko apustua Hezkuntza Sailaren Euskal Unibertsitate Sistemaren Planaren (2019-2022) ardatz nagusietako bat dela, eta, beraz, Europako ekimen hau guztiz bat datorrela berak zuzentzen duen sailak bultzatzen dituen uni-

bertsitate-politikekin. Sailburua zein errektorea bat etorri ziren ekimenak bertan parte hartzen duten unibertsitateen lehiakortasunerako eta ikasleen esperientzia eta prestakuntza-kalitaterako eskaintzen duen aukera azpimarratzean.

Proiektuaren helburua da ikasleen mugikortasuna eta inklusioa bultzatzea

Era berean, Uriartek bereziki garrantzitsutzat jo zuen Europako ekimen hori Hezkuntza Sailarentzat, Euskadira talentua erakartzeko gaur egungo eta etorkizuneko beharrak kontuan hartuta, eta, beraz, alde honetatik ere ekimenak guztiz egiten du bat sailaren lan-ildoekin. Uriarte sailburuak positibotzat jo zuen, gainera, euskal unibertsitateek parte hartzen duten proiektuek erronketan oinarritutako ikuspegia hartzea, ikasleek, esparru akademikoak eta kanpoko bazkideek diziplinarteko taldeetan lankidetzan jardun ahal izan dezaten, Europak gaur egun dituen arazo garrantzitsuenei aurre egiteko.

"Hondakin bati bigarren bizitza bat ematen diogu" Jon Lasa Galdos

Inoiz izan al duzue zuen eskuen artean haziz osatutako paper bat, hori erabili eta gero berriz landa dezakezuena berrerabilgarria izan dadin? Hori da, bada, Sheedo enpresak eskaintzen duena.

2015. urtean sortuta, Sheedok papera bezalako produktu jasangarriak fabrikatzen ditu, eta bere bezeroen artean, Coca Cola, Sony, TelefĂłnica edo Inditex daude. Elkarrizketa honetan, bere fundatzaile den Gala Freixak iraunkortasunaren eredu den enpresa honetaz hitz egiten digu.

Zer da Sheedo?

Sheedo iraultza txiki bat da, hazi bat landatzen hasten dena, aldaketaren hazia. Papera haziekin sortzea erabaki genuen, enpresa

handiekiko ezberdina zen komunikazio-tresna bat eskaintzeko xedearekin.

posatzen dugu ere, modu erantzulean fabrikatuak daudenak.

Nola otu zitzaizuen ideia?

"Sheedo kontsumo erantzuleago baterantz daraman aldaketaren hazia da"

Hain berezia den paper hau kotoiarekin fabrikatua dago eta haziak ditu bere konposizioan. Horrela, behin erabili eta gero ez da botatzen... landatzen da!

Sheedon diseinua, artisautza eta berrikuntza batzen ditugu, marketin jasangarriko irtenbideak sortzeko. Paperaz aparte, produktu ekologiko sorta handi bat pro-

Ideia unibertsitatean jaio zen: nire bazkide den Gonzalo eta biok ekiteko pasio bera genuen eta natura oso gogoko genuen ere; oso argi genuen, gainera, gue balioekin enpresa bat sortu nahi genuela. Hasierako ideia abarketen marka bat sortzea zen eta, 'packaging' ezberdin eta berrerabilgarri bat bilatzen genuen bitartean, hazidun paperaren kontzeptua topatu genuen.

Une horretan ereintzako metodo bat besterik ez zen, ezin zen ez inprimatu, ez tratatu. Lehen erronka paper hain nahasi hontetarako inpresio metodo bat aurkitzea zen eta gero hain berritzaile den produktu hau komertzializatzea, inoiz ez baitzen probatua izan merkatuan. Hortik aurrera hazten joan ginen, baita oztopoak gainditzen ere egunetik egunera. Esperientzia faltak eta paperean eta inpresioan espezialistak ez izateak bultzatu gintuen ezpezialistez inguratzea eta gure grinarekin maitemintzea.

Sheedo paper bat baino askoz ere gehiago da, kontsumo erantzuleago bateruntz daraman aldaketaren hazia da. Sheedorekin igorri nahi dugu "zuhaitz altuena ere hazia izan dela�, hau da, proiektu handi oro ekintza txiki batekin hasten da, esate baterako hazi bat landatu edo kontziente izaten hasi kontsumitzerako orduan plastikoa ekidinez. Imajina ezazue zer lor genezakeen 7500 milioi pertsonek uste balute aldaketa txikiek ezberdintasuna dakartela...

Zer produktu mota fabrikatzen duzue?

Egia esan, bai, bereziki unibertsitatean hasi ginenean eta jabetu ginenean gizakiak sortuz dihoan ingurugiroko hondamendiaz.

Sheedon marketin jasangarriko produktuak egiten ditugu; enpresa bat pentsatzen ari bada ingurumenarekiko eta pertsonekiko errespetuan oinarritua dagoen kanpaina bat egitean, guk hori errealitate bihurtzen dugu.

Oraintxe bertan paper jasangarri ezberdinak ditugu, zuhaitzak moztu gabe eta kimiko toxikorik gabe ekoiztu direnak. Gure produktu izarra hazidun papera da.

Paper honekin edozein euskarri egin daiteke: 'flyer'-ak, gonbidapenak, bisita-txartelak, etiketak, etab., eta behin beren erabilpena bete dutenean, landa daitezke, bizitza bat sortu eta naturari itzuli maileguan uzten dizkigun baliabideak.

Baditugu beste produktu batzuk, hala nola bonboi landagarriak, "lurra eztitzeko" balio dutenak.

Kotoi eta hazi bolitak dira eta ur gutxi batekin ernetzen hasten dira eta jardina loreekin dekoratzen hasten da.

Duela gutxi atera dugun beste produktu berezi batzuk dira Earth Pills-ak: pilula biodegradagarriak dira, bere konposizioan haziak dituztenak, ingurumenerako sendaketa irudikatzen dutenak. Bakar-bakarrik lurrean sartu behar duzun pilula bat da, "aldaketaren hazia landatzeko� eta kontzientziatzeko gure planeta zaintzearen garrantziaz.

Zer ekarpen du zuen produktuen erabilerak ingurumenera?

Nola eskura daitezke zuen produktuak?

Zertan bereizten da zuen papera paper konbentzionalaz?

Gure papera ehungintzako industrian berziklatua den kotoiarekin fabrikatua da. Hau da, ez ditugu zuhaitzak mozten horren fabrikaziorako, baizik eta bigarren bizitza bat ematen diogu hondakin bati.

Gainera hazien ikutu magiko hori du: behin erabilita ez da botatzen, landatzen da.

Ardura al zenuten jasangarritasunaren gaiarekiko enpresa sortu baino lehen?

Zerbitzu pertsonalizatua eskaintzen dugu postaren bidez, telefono bidez edo presentzialki, eta baita 'e-commerce' baten bidez ere.

"Merchandising' iraunkorreko enpresa errenferentea izan nahi dugu"

Hasieran beti daude oztopoak eta zailtasunak, baina nagusiki esperientzia faltagatik. Egin ahal izan dugun onena da jende adituz inguratzea, laguntza eskatzea eta laguntzen uztea da. Bezeroei begira ere hesi bat bat suposatzen zuen lehen unean, baina profesionaltasuna eta konpromisoa erakusten badituzu, traba horiek desagertzen dira. Nabari izan dugu asko hartzen dela aintzat enpresa gazte batek izan dezakeen malgutasuna, eta hori gure alde egiten duen puntu bat da.

Zein bezero mota dituzue?

Alde batetik enpresa handiak ditugu, adibidez Coca Cola, Sony, TelefĂłnica edo Inditex, harritzeko eta komunikatzeko modu originalak behar dituztenak beren erantzukizun sozial korporatiboa erakusteko, baina baita lan egiten dugu ere udaletxeekin, fundazioekin edo negozio txikiekin ere, ingurumenarekin konprometituak daudenak. Gehiengoak egun berezietan erosten digute, esaterako Emakumearen Egunean edo Eguberrietan, ikutu ezberdintzaile bat ematekok beren produktuei.

Enpresa gazte eta berri bat izaki, oztopo asko aurkitu al dituzue hau finkatzeko?

Zure iritziz, zer da ekintzaile izatearen onena eta txarrena?

Nire aburuz, ekintzaile izatearen onena da emoziozko sentimendua zure bide propioa eraikitzean zuk aukeratzen duzun jende profesionalaz inguratuta, zeintzurekin partekatzen duzun hori aurrera eramateko pasioa. Finean, proiektu pertsonal bat da, zure ezinegon, balio eta nahiekin.

Ekintzaile izatearen txarrena da, agian, proiketuari ematen diozun energia eta esfortzu kopurua, oso motel aurrera dihoala ikustea (edo batzutan atzera dihoala ere), eta batez ere hasieran. Frustrazio askorekin eta gorabehera askorekin borrokatu behar da, eta hala

eta guztiz ere, ez indargabetu eta aurrera jarraitu.

"Enpresa gazte batek izan dezakeen malgutasuna asko estimatzen da"

Sheedoko fundatzailekide eta salmenten buruz bezala, zer iritzi duzu emakumearen egoerari buruz lan-merkatuan?

Argi dago desberdintasuna lanean badagoela eta datu erreal eta kezkagarri bat da. Hala eta guztiz ere, pertsonalki, nik izan dudan lan-esperientzia bakarra nire enpresan izan da eta oso baikorra izan da.

Espainian ekimen eta lehiaketa asko atera dira emakumeen ekintzailetza sustatzeko; beraz, alde horretatik, eskerrak bakarrik eman ditzaket. Bestalde, egia da emakume ekintzaile askoz ere gutxiago daudela, baina horregatik garrantzitsua da gu horretan murgiltzea eta erreferente gehiago sortzea, hurrengo belaunaldiak anima daitezen ekitera.

Nola animatuko zenituzke gazteak enpresa bat sortzea den euren ametsekin jarraitzera?

Arbolarik handiena ere hazi bat izan zen! Edozein aldaketa edo proiektu mugimendu txiki-txiki batekin hasten da, hazi bat landatu bezala; kontua hastea da. Eta egunetik egunera hori ureztatzen eta zaintzen bazoaz, apurka-apurka haziz joango da.

Eguraldi txarreko egunak izango dira, beste batzuk eguzki distiratsudunak,baina zure helburua inoiz ez baduzu alboratzen, zure erronka, azkenean, lortzen duzu.

Hori da ekintzailetzan gehien gogoko dudana: txurian dagoen mihise bat da eta zuk nahi duzuna izan daiteke.

Zein helburu dituzue Sheedon etorkizunari begira?

Gure zeregina pertsonak kontzientziatzea da naturaren alboan egoteko beharraz,hori zaitzeaz,kontsumo jasangarriko alternatiben bitartez publizitateko eta 'packaging'eko munduan. 'Merchandising' iraunkorreko enpresa erreferentea izan nahi dugu, ez bakarrik Espainian, baita Europan ere, non dagoeneko gure lehen aliantzak isten hari garen. www.sheedo.es

Boluntariotza, beste aukera bat Boluntariotza munduko beste herrialdeei laguntzeko aukera bat da Jon Lasa Galdos

Boluntariotza modu bikaina da tokiko komunitateei laguntzeko, bai zure herrialdean bai atzerrian, trebetasun berriak garatzen eta lagunak egiten diren bitartean.

Europarko Boluntariotza Zerbitzuak (EBZ) boluntariotza egiteko aukerak eskaintzen ditu Europako edo munduko beste herrialde batzuetan. 18 urtetik 30era bitarteko gazte guztiek parte har dezakete.

Ez da ordaindua, baina gastu guztiak estaltzen ditu.

Prestatuta ikusten al duzu zure burua, eta 2-12 hilabetetan artean atzerriko boluntariotza egiteko gai al zara? Erantzuna baiezkoa bada, jarrai ezazu irakurtzen.

Boluntariotza Zerbitzu Europarrarekin atzerrira jotzeko, has zaitez bilatzen zein proiektuk bilatzen dituzten aktiboki bolondreak boluntariotzako datu basean. Zure interesekin bat egiten duen proiekturik aurkitzen ez baduzu, bidalketako erakunde bat topatu beharko duzu. Ez baduzu bat ere ezagutzen, hemen bila dezakezu: ❚ Zure herrialdeko agentzia nazionala. ❚ SALTO baliabidetako zure zentro erregionala, bakarrik proiektuetarako Europan ekialdean eta Kaukasoan, Europa hego-ekialdean eta erregio euromediterraneoan. ❚ Erakunde akreditatuen datu basea.

Zure bidalketako erakundeak zure proiektua egiten lagunduko dizu, zure interesei erantzuten dioten postu bat aurkitzen eta har zaitzan eskuragai duzun denboran zehar. Baliteke erraza ez izatea, baina jarrai eutsi ezazu eta ikusiko duzu nola pena merezi duen.

Hurrengo pausoak Proiektu bat aurkitzea hasiera besterik ez da. Zure abentura berrirantz jo aurretik prestaketa asko egin behar dira. ❚ Bolondres ohien elkartekin harremanetan ipin zaitez. Proiektu bat nola egiten denari buruzko ideia bat eman diezazukete, zer itxoin dezakezun eta nola hobeto prestatu. ❚ Beharrezko tramiteei buruz informa zaitez, bai zure herrialdean bai proiektuarenean: bisa, egoitza baimena, seguru medikoa, etab. ❚ Aurreko heziketara joan zaitez.

Aukera on bat da etorkizuneko kideak ezagutzeko.

❚

Zure norako herrialdeari buruzko informazio pilaketa egin ezazu.

Joango zaren toki horri buruz zenbat eta gehiago jakin, hobe.

Boluntariotza Zerbitzu Europarra BZE-SVE bi erakunde sustatzaile edo gehiagoren artekok elkarte bat da, bere proiekturako bolondresak aukeratzeaz arduratzen direnak.

Boluntarioak BZE-SVE-n parte hartzen dute bidalketako erakunde baten bidez bizi diren herrialdean, eta hartzeko erakunde baten bidez, jasotzen eta ostatzen dituena misioan zehar.

Proiektuek 2 eta 12 hilabeteren artean irauten dute eta bolondres bezala arlo askotan lan egin dezakezu: kultura, gazteria, kirolak, haurtzaroa, ondare kulturala, arteak, animalien ongizatea, ingurumena, lankidetza garapenera, etab.

BZE-SVE-n zure zerbitzu aldia behin bukatuta, ziurtagiri bat emango zaizu zure partaidetza baieztatuko duena eta zure proiektua deskribatuko duena: "Youthpass".

Ostatua eta elikadura doan jasoko dituzu, seguru bat eta poltsikoko dirua. Posible da kontribuzio txiki bat eman behar izatea bidai-gastuetara.

Hausnarketari, planifikazioari eta zure motibazioa mantentzeari denbora eskaintzen badiezu, dezepzioko askoz ere arrisku gutxiago egongo da proiektuan zehar.

Zailtasunak Boluntariotzak eta parte-hartzeak zailtasun asko eta askotarikoak dituzte. Jarraian, laburbildu dira: ❚ Ikusarazpen txikia: Boluntariotzak eta parte-hartzeak gizartean duten rola ikusarazteko saioak egin dira azken urteetan, baina oraindik ere ez da guztiz ulertzen zer diren, zer lan egiten duten eta zer ekarpen egiten dioten benetan gizartearen eta demokraziaren garapenari. ❚ Komunikazio eskasa: Gizarteerakundeek ez diote behar bezala heldu gai horri; alegia, komunikatzea eta ondo komunikatzea.

Izan ere, salbuespenak salbuespen, ez dute komunikatzen edo gaizki egiten dute. Edo pertsona elkartuak eta funtsak erakartzera bideratzen da komunikazioa edo, asko jota, sentsibilizatzera.

Arlo honetan, hiru zailtasun dituzte erakundeek. ❚ Finantziazio-falta: Krisia eta diru-laguntzen, hitzarmenen eta laguntza publikoetarako gainerako formulen arloan izandako murrizketak zailtasuntzat jotzen dira. Baina, harago doa; izan ere, benetan nabarmentzen dena da gehiegizko mendekotasuna dagoela administrazioekiko eta erakundeek zailtasun handiak dituztela baliabide propioak bilatzeko, eta, horri esker, ekarpen pribatuen diru-sarrerak ekarriko dituzten jarduerak garatzeko.

❚

Atomizazioa: Gizarte-mugimendua eta boluntariotza egitura askotan banatzen dira, ezarpen eta tamaina oso ezberdinekoak. Hori a priori positibotzat jotzen da, parte hartzeko moduen aniztasuna eta aberastasuna islatzen baitu, baina zailtasuntzat ere jotzen da. ❚ Gizarte-oinarri txikia: Azken urteetan egin diren azterlanen arabera, boluntariotzaren bolumena handia da EAEn. Nolanahi ere, adituen ustetan, benetan konprometituta dagoen gizarte-oinarria ez da hain zabala. Horren isla dira, batetik, erakundeek jendea elkartzeko gaitasun txikia dutela eta, bestetik, ez dagoela erakundeak mantentzeko behar beste pertsona elkartu. ❚ Bizimolde berriak: Ezegonkortasunak eta arrisku-sentsazioak (beldurra) ez dute konpromiso egonkorrak eskuratzen ezertan laguntzen, ez kausekin, ez erakundeekin. Malgutasunez bizi gara eta, hori dela eta, zaila da boluntario-lanaren konpromisoa erakunde jakin batean sartzea edo modu jarraituan gauzatzea, eta zaildu egiten da pertsonak inplikatzea, aldizkako kolaborazioetatik harago. Oso zaila da egoera hori kudeatzea, gaur egungo erakundeek aurreko gizartearen egiteko moduak jarraitzen baitituzte.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020martxoa

16

uniemakume

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2020martxoa

17

Amarenak-en diseinuak Easo Emakumeen Abesbatzan Amarenak firma donostiarreko buru den Oihane Pardok Easo Emakumeen Abesbatzako jantzi berriak sortu ditu FundaciĂłn Orienta Zaitez Fundazioa

Diario Vascoren Eguberrietako Kontzertua joan den abenduaren 19an izan zen. Emanaldi hori oso berezia izan zen; izan ere, Emakumeen Easo Abesbatzak bere arropa berriak estreinatu zituen. Jantziak Oihane Pardo PĂŠrezek diseinutu zituen, Amarenak firma donostiarraren sortzaileak, alegia, eta azken lan horrekin erakutsi du bere enpresak aurrera egiten duela modu nabarmenean. 'Amarenak' firma oso ezaguna egin da azken urteetan, euskal kulturarekin lotuta daduden jantzietan inspiratu delako eta arropa tradizionalak berreskuratu dituelako, adibidez Kaiku jaka, gaur egungo diseinuak kaleratzeko.

Easo Abesbatza Donostia hiriko zaharrenetarikoa da. Betidanik izan du konexio indartsu bat euskal tradizio eta folklorearekin, baina urteekin egokitzen eta birsortzen ikasi du. 2006. urtean emakumezkoen ahotsak sartu zituen eta emakumeak, horrela, funtsezko paper bat hartu du historia honetan.

Easo Abesbatzaren Zuzendaritza Batzordeak erabaki zuenean bere Emakumeen Abesbatzak maila altuko jantziak behar zituela bere emanaldietan inguru perfektua sor zedin -bai eliz txikietan, bai entzungela handietan-, Amarenak firma oso aukera erakargarria bihurtu zen.

Horrekin hasiera eman zitzaion elkarlan honi, musika, moda, tradizioa eta modernitatea biltzen dituena.

Lehen pausoak Lehen pausoek oinarri zuten barrutik ulertzea zeintzuk ziren abesbatzaren beharrak, entseguren batetara joatea eta bere partaideekin hitz egitea lehen eskutik ezagutzeko zeintzuk ziren beren beharrak, zer gogoko zuten eta nola senti zitezkeen hobe kantatzean. Informazio guzti honekin, Oihane Pardo diseinatzailea bere ohiko inspirazio-iturrietara jo zuen: euskal kultura eta janzkera. Zehazki emakumeetan ipini zuen arreta, aro, adin eta testuinguru sozial ezberdinetakoak, beti errepika-

tzen zen osagai bat topatu arte: ZAPIa. Ideia honekin, eta kontuan izanik Easo Abesbatzako emakumeen beharrak eta baldintzak, Oihanek diseinu dotore bat proposatu zuen, euskal inspirazio argi eta leun batekin, osoko jantzi beltz batez eta gorri-more koloreko kapa-zapi batez osatua. Aldi berean bilatu zen jantzi lagungarri bat izatea gorputz eta adin desberdinentzat. Abesbatzako emakumeak diseinuarekin maitemindu ziren eta Amarenak-eko talde guztiak lanari ekin zion Eguberriko Kontzertura garaiz iristeko.

Oihane Pardok osoko jantzi beltz bat eta kapa-zapi gorri-more bat diseinatu zituen Easo Abesbatzako emakumeentzat Amarenak-en iraunkortasuneko eta km0-ko filosofiari eutsiz, bide batez Easo Abesbatzak ere bere egiten duena, erronketako bat ehun funtzionalak aurkitzea zen, gertukoak eta jasangarriak.

Osoko jantziarentzat berziklatua den poliesterreko ehun bat erabili da, GRS ziurtagiriarekin eta Mataron (Katalunia) ekoiztua; kaparentzat, berriz, kotoi organikoa, GOTS ziurtagiriarekin eta Alemanian ehundua.

Maia Apaolaza diseinatzailea eta Clara Virgili patronista ere diseinuaren prozesuan lankide izan ziren ere, bere esperientzia

eta ezaguerak emanez. Azkenik, jantzi guztiaren ekoizpena jantzigintzako tailer ezagun batean egin zen Bilbon.

Azken emaitza oso ongi jasoa izan zen, bai Easo Abesbatzako emakumeen aldetik, baita kontzertura joan zen publikoaren aldetik ere, diseinuaren originaltasuna eta dotoretasuna nabarmendu zutenak.

Amarenak-en historia Orain dela urte asko, Oihane Pardok, bere amaren eskutik, bere amonaren kaikua (euskal arrantzaleen ohiko berokia) oinordetzan jaso zuen. Urte batzuk geroago, kaiku hori, hiri eta herrialde ezberdinak ezagutzean, bere berokirik kutunena bihurtu zen. Etxearekiko, familiarekiko eta kulturarekiko lotura zen. Kaikua janztearekin batera ohartu zen "modak eta diseinuak istorioak kontatzeko, baloreak transmititzeko eta kultura iraunarazteko gaitasuna dutela".

Egun batean, bere kaiku hura historiara pasa egin zen eta, kaiku berri bat erosi nahi izan zuenean, jantzia galtzeko zorian zegoela ohartu zen Oihane. Oso leku gutxitan zegoen salgai, eta aurkitzen zituenek ez zuten bere amonaren kaiku dotore harekin zerikusirik.

Horregatik, egun batean, Shangain zuen bizitza eta arkitekto lana alde batera utzi eta Donostiara itzuli zen, ekintzaile bihurtzeko eta mundura bere harri-koskorra ekartzeko,Amarenak-en bitartez.

Crowdfunding kanpaina bat egin eta gero, lehenengo kaiku berriztatuak diseinatzen eta ekoizten hasi zen, hasieratik, hiru balio hauetan oinarrituz: oihal

naturalak, hurbilekoa eta ale mugatuak.

Oraindik ere kaiku jakak dira bere enpresaren ezaugarri nagusia, eta mundu osoko 15 herrialdetako eta 3 kontinentetako pertsonengana iristea ahalbidetu diete.

Beraz, 2016ko irailetik aurrera, Amarenak-en kaikua eta bestelako janzki eta elementu tradizionalak berreskuratzeko egin dute lan, diseinuaren eta berrikuntzaren bitartez, bizi berri bat emanez. Ez dugu denboraldietan sinesten; ez dute joera pasakorretan sinesten; ez dute soilik moda egiten; moda lokala, unibertsala eta atenporala dela uste dute.

Modernitatea eta tradizioa konbinatzen dituzte, zientzia eta artea, ondarea eta berrikuntza.

Museo, historialari, enpresa, erakunde eta elkarteekin lan egiten dute, istorio politak ezkutatzen dituzten aleak aurkitzeko. Diseinuaren bitartez, artisau, oihalgile, sastre, jostun eta bertako tailerrekin batera, pieza berriak sortzen eta ekoizten dituzte, historia hori kontatzen jarraitu dezaten. Egiten dutenari, honela deitzen diote.

2017ko urritik, proiektu hau Donostiako Tabakaleran kokatua dagoen Kutxa Kultur Enean gauzatzen ari dira, arlo kulturalean lan egiten ari diren beste hainbat ekintzailerekin batera espazioa eta zenbait proiektu partekatzen.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020martxoa

18

unieskubideak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2020martxoa

19

Euskal Herria morea Martxoaren 8an, milaka emakumek kaleak hartu zituzten beste behin ere, borroka feminista defendatzeko Fundación Orienta Zaitez Fundazioa

Martxoaren 8ko, Emakumeen Nazioarteko Eguneko, lehen mobilizazioa Baionak hartu zuen goizean. Hiriburu lapurtarraren lekukoa Iruñeak hartu zuen ondoren. Gaztelu plazan elkarretaratze feminista egin zuten. Aldi berean, martxa feminista abiatu zen Donostiako Alderdi Eder Parketik. 13:00ak aldera manifestazio jendetsuena hasi zen Bilboko Jesusen Bihotzean, Euskal Herriko mugimendu feministak deituta.

Hala ere, marea morea ez zen bakarrik hiriburuetara mugatu. Besteak beste, Tolosan (Gipuzkoa), martxa batek herriko kaleetan ibilbidea egin zuen jai-giroan.

Amurrion (Araba), elkarretaratzea egin zuten Udaletxe plazan.

Horrela, milaka emakumek kaleak hartu zituzten beste behin ere, borroka feminista defendatzeko eta "beste gizarte eta ekoizpen eredu" bat aldarrikatzeko, jai giroan, musika, dantza eta hainbat pankartarekin.

Horietako asko beltzez jantzita eta more koloreko arropa, peto edo bereizgarriren batekin, manifestariek kaleak hartu zituzten, borroka feminista mantentzeko, antolakuntza eta indarrak batzea aldarrikatuz.

Era berean, prostituzioaren abolizioa eta matxismoak hildako emakumeak gogora ekartzeko pankartak erakutsi zituzten. Emakumeentzako kale eta gau seguruak eskatu zituzten, baita alderdi faxisten susperraldiaren aurka oihu egin ere.

Maddalen Iriarte (EH Bildu), Idoia Mendia (PSE-EE) eta Miren Gorrotxategi (Elkarrekin PodemosEzker Anitza-IU) lehendakarigaiek mobilizazioetan parte hartu

zuten, baita Izaskun Landaia Emakundeko zuzendariak, Juan Mari Aburto Bilboko alkateak eta Itxaso Atutxa BBBko presidenteak ere, besteak beste.

"Beste gizarte eta ekoizpen-eredu" bat aldarrikatu zen, jai-giroan, musika, dantza eta hainbat pankartarekin Bilbo Bilbon, manifestazio jendetsuak Kale Nagusian ibilbidea egin zuen, eta udaletxearen aurrean bukatu zen. Kolektibo feministek manifestuak irakurri zituzten bertan, arrazakeriaren eta patriarkatu kapitalistaren aurka eta Europar Batasunaren mugetan blokeaturik dauden emakume errefuxiatuen alde.

Martxaren amaieran irakurritako adierazpenean, emakumeak feminismoan antolatzeko beharra azpimarratu zuen Bizkaiko Mugimendu Feministak, "komunitate feminista konprometitua eraikitzeko".

"Gure konpromisoa aurten beste gizarte eta ekoizpen eredu bat aldarrikatzeko kaleak hartzea da", gizonen eta emakumeen arteko desberdintasunak desagertzeko, erantsi zutenez.

Emakumeen "gorputz propioaren plazerrerako" eskubidea aldarrikatu zuen manifestuak, "sistema kapitalista, patriarkal eta kolonialaren aurkako oihuan. Plazerra emakumeentzat eta pertsonentzat askapen tresna delako", eta

"gorputzen merkantilizazioa", salatu zuten.

Martxako antolatzaileek "feminismo antikapitalista" defendatu zuten, eta "ekoizpen ereduak eta sistemak rol patriarkalak birproduzitzen jarraitzen baldin badituzte, gutxi batzuek kristalezko sabaia hausteak ez du ezertarako balioko, gehienek ezin dugulako lurzoru likatsutik atera, soldata arrakala areagotzeko baldintzek jarraitzen dutelako".

"Gure gorputzen eta bizitzen aurkako indarkeria ezberdinak", emakume ijitoek pairatzen duten "arrazakeria eta xenofobia", eta "baldintza berdinetan osasun arreta jasotzeko" eskubidea eta etxebizitza bat erosteko zailtasunak, salatu zituen langile etorkinen bozeramaile batek.

Donostia Donostian, milaka emakumek parte hartu zuten eguerdian, mugimendu feministak deitutako elkarretaratzean, Boulevard Zumardian. Marea more erraldoi batek Alderdi Ederreko Parkea eta Boulevardaren zati bat hartu zuen.

Besteak beste, Bakartxo Tejeria Eusko Legebiltzarreko presidenteak, Eider Mendoza Gipuzkoako Aldundiko bozeramaileak eta Nekane Balluerka EHUko errektoreak parte hartu zuten. Emakume batzuek manifestazioa eta eserialdiak egin zituzten Askatasuna Hiribidean.

Arratsaldean, 17:00etan, manifestazioan bildu ziren berriro. Herribazkaria amaituta, Boulevardetik abiatu da jendetza, eta iluntzera arte prestatu zituzten ekitaldietan murgildu zen.

Gasteiz Gasteizen, giza katea egin zuten goizean 700-1.000 emakumek. Bi

plaza lotu zituzten, 800 bat metro.

Jai giroan erronka lortu zuten, borroka feministaren aldeko oihuen artean.

Gainera, ibilbidean zehar, toki esanguratsuetan ekintza ezberdinak egin zituzten giza katea pasa zenean. Horrela, EAJren egoitza aurrean Zaldibarko zabortegiaren kudeaketa salatu zuten, udaletxearen aurrean indarkeria matxista, PPren egoitza aurrean faxismoa eta Gobernu Militarraren aurrean gerra.

Arratsaldean, bigarren deialdi bat izan zen, eta beste manifestazio jendetsu bat egin zuten Gasteizko kaleetan. San Anton plazatik abiatu ziren, eta Andra Mari Zuriko plazan amaitu. Alitxu Martinez del Campo Gasteizko Mugimendu Feministaren kideak salatu zuenez, "sistema heteropatriarkalari eta kapitalistari esker existitzen dira emakume izateagatik hiltzen gaituzten bereizkeriak eta zapalketak".

Iruña Iruñean, milaka lagunek parte hartu zuten igande arratsalde honetan Emakumeen Plataformak deitutako martxan. Euskal Herriko borroka eta mugimendu feministaren defensa sutsua egin zuten, euren pankartetako leloetatik hasita, oihuetaraino.

"Aurrean izango gaituzue", "Patriarkatua eta kapitala, aliantza kriminala", "Erasorik ez erantzunik gabe", "Apezpiku-batzarrari su emango diogu, matxista eta patriarkala delako" bezalako lemak

izan ziren entzungai Gaztelu Plazarainoko bidean. Behin han bilduta, deialdiaren antolatzaileek eta desgaitasunen bat dutenen pertsonen elkarteko bozeramaileek hitz egin zuten.

Alba Pinto Muñoz Iruñeko Mugimendu Feministaren kideak kazetariei adierazi zienez, mugimendu feministak "erakutsi du berriro ere indartsua eta antolatuta" dagoela. Aurretik, Iruñerriko hainbat udalerrietatik ateratako martxek bat egin zute Antoniutti Parkean, eta handik Gaztelu Plazara abiatu ziren guztiak.

Mugimendu feministak hamarkadetan zehar egindako borroka aitortzeko aprobetxatu zuten EH Bildu, PSE-EE eta Elkarrekin Podemoseko lehendakarigaiek, eskubideak defendatzeko milaka emakume kalera ateratzea lortu dutelako.

Maddalen Iriartek ziurtatu zuenez, "erakundeetan eta kalean lanean jarraituko dute aldaketa eta berdintasun eraginkor eta ez kosmetikoa lortzeko".

Idoia Mendiaren hitzetan, "emakumeek kaleak hartu ditugu M8an, baina apirilaren 5ean hautestontziak ere, gure eskubideak eta askatasunak murriztu nahi dituzten alderdiak gelditzeko".

Azkenik, Miren Gorrotxategik azpimarratu zuenez, "gizarteak aldatzeko asko duela oraindik aldarrikatzeko eguna da gaurkoa, benetako berdintasuna lortzeko eta aukera berdinak izateko, gizon ala emakume izan, baita politikan ere".

Politikari gizonezkoek ere protagonismo apur bat nahi izan zuten.

Horrela, Iñigo Urkullu lehendakariak sare sozialen bidez ziurtatu zuenez, Eusko Jaurlaritzak "aldarrikapen feminista partekatzen du", eta "gizon eta emakumeen arteko benetako berdintasun eraginkorra lortzeko lanean jarraituko du".

Azkenik, Sabino Arana EAJko sortzailea bezalako "pertsonaien aurka" dagoela argi uzteko "unerik onena" dela esan zuen Carlos Iturgaiz PP+Cs koalizioko zerrendaburuak, "misogino" bat zelako.

PP "bestaldean" kokatzen dela adierazi zuen Iturgaizek. Lorena Roldan Ciudadanoseko buruzagiarekin batera, ekitaldi batean parte hartu zuen Gasteizen.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020martxoa

20

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2020martxoa

21

Lehen KlimaFesta Euskadin Donostiak, Bilbok eta Gasteizek zineari eta klimaren aldaketari buruzko KlimaFest jaialdiaren lehen edizioa hartuko dute Unibertsitateko Aldizkaria

Donostiak, Bilbok eta Gasteizek, Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailak eta Ingurumen Kudeaketarako Ihobe Sozietate Publikoak Euskadiko Klima Aldaketaren II. Astearen, ASTEKLIMAren, barruan antolatutako KlimaFest zinemaldiaren lehen edizioa hartuko dute martxoaren 23tik 26ra. Programazioak duela gutxi ekoitzitako lau film dokumental biltzen ditu. Klimaren inguruko larrialdiaren hainbat alderditan jartzen dute arreta, planeta-mailako dimentsioa duen arazo baten aurrean herritarrak sentsibilizatzeko eta mobilizatzeko. Saio guztietarako sarrera doakoa izango da, eta gonbidapena jaso beharko da, bihartik, hilaren 11tik, aurrera, dagokion leihatilan.

Jaialdia martxoaren 23an irekiko da, 20:00etan, Azkuna Zentroko auditoriumean, Bilbon, Nova Ami eta Velcrow Ripper zinegile kanadarren “Metamorphosis” (2018) film estatubatuarraren proiekzioarekin. Mundu osoko jaialdi espezializatuetatik igaro den dokumentalak, desagertzeko bidean dagoen natura ikusgarriaren eta zoragarriaren edertasunarengatik zirraragarriak diren irudiak eskaintzen ditu. Zintak plastikotasun ikaragarrizko irudiak inpaktu handiko beste batzuekin kateatzen ditu.

Azken horietan lehorteak, suteek edo uholdeek orain arte ezagutu dugun guztia aurretik daramate.

KlimaFesten lehen edizio honek, gainera, Donostia Kulturaren lankidetza du Gipuzkoan, antolakuntzan parte hartzen duen erakunde gisa.

Era horretan, inaugurazioko zinta hurrengo egunean, martxoaren 24an, 19:30ean, proiektatuko da Donostiako Antzoki Zaharrean. “Metamorphosis” planetari zuzenduta-

ko olerki bisuala da. Nova Amiren eta Velcrow Ripperen (Occupy Love) film ederrak pultsua hartzen dio gure Lurrari, eta aldaketa sakoneko une baten lekuko da: mundu baten galera eta beste baten sorrera. Irudi zoragarriz osatutako marea jarioaren bitartez, “Metamorphosis”-ek bide bat irekitzen du orainaldetik etorkizunera, eta ikuspegi berri eta ausarta eskaintzen du gizateriarentzat eta munduarentzat.

Bilboko egoitzan ikusi ahal izango den zine programazioan “Santuario” (2019, ESP, Álvaro Longoria, 75') dokumentala dago, Alvaro Longoriaren azken lana. Protagonistak eta ekoizleak Carlos eta Javier Bardem anaiak dira, eta Donostiako Nazioarteko Zinemaldiaren azken edizioan ikusi ahal izan zen. “Santuario” planetako azken eremu birjina babestera bideratutako kanpaina mediatiko, zientifiko eta politiko baten historia da. Greenpeacek ekimen horren bitartez markatutako helburua Antartikako Ozeanoan lurreko itsas santutegirik handiena sortzea da.

Zintak, Bardem anaiak laguntzen ditu Arctic Sunrise itsasontzian; izan ere, Antartikako Santutegiaren kanpainako bozeramaile gisa, eskura dituzten tresnak erabili behar dituzte ekimen honetarako ahalik eta herritar gehienen babesa lortzeko. Ikus-entzuleak zientzia, politika eta sare sozialak uztartzen diren moduaren lekuko izango dira, azkenean erabaki politiko baten menpe egongo den ekimen hori ia 3 milioi pertsonak babestea lortzeko. Dokumental hau Bilbon ikusi ahal izango da hilaren 25ean -Golem-Alhondiga zine aretoak, 20:00etan- eta Gasteizen 26an -Florida zine aretoak, 20:00etan-.

Espaziotik Bilboko ikus-entzuleek “16 amaneceres” (2018, Pierre-Emmanuel le Goff, 117') lan frantsesa ere ikusi ahal izango dute. Espaziora hegan egitea. Hori da Thomas Pesquet astronauta frantsesak errealitate bihurtu zuen ametsa, Kazakhstanen dagoen Baikonur kosmodromotik aireratu zenean.

Lurretik 450 kilometroko altueran dagoen Espazioko Nazioarteko Estazioan, Pesquetek sei hilabete ematen zituen 50 eta 51 izeneko espedizioetako kide gisa. Urte erdi horretan, badirudi mundua ezezaguna den zerbaiterantz ari zela mugitzen. Egoera berezi horietan, elkarrizketa ezarri zen astronautaren eta "Printze txikiaren", Antonie Saint-Exupéry idazlearen obra bisionarioaren, artean. Thomasek Lurraren orbitan dagoen ikerketa zentro horretara eraman zuen liburua. Esperientzia hori islatzen da dokumental honetan.

Martxoaren 23tik 26ra, film dokumentalak Bilboko Golem-Alhondiga, Gasteizko Florida eta Donostiako Antzoki Zaharra zine-aretoetan proiektatuko dira

Azkenik, hilaren 26an, 19:30ean, Jennifer Baichwalen, Edward Burtynskyren eta Nicholas de Pencieren “Anthropocene: The Human Epoch”, (2018, KAN, 87') dokumen-

tala emango da Donostiako Antzoki Zaharrean. Filmak nazioarteko zientzialari talde baten -Anthropocene Working Group- ikerketa lanaren jarraipena egiten du. 10 urteko ikerketaren ondoren, Holozenoaren garaia XX. mendearen erdialdean amaitu zela agerian geratu da, Antropozeno aroari (gizakiaren aroa) bide emanez. Garai geologiko horretan, ingurumen arloko aldaketak ez daude, neurri handi batean, indar naturalen mende, giza ekintzaren mende baizik.

Horrek esan nahiko luke gizateriak borroka irabazi diola naturari, pertsona guztiak galtzaile izango garen borrokan. Mezu horrekin, Jennifer Baichwal eta Nicholas de Pencier zinegile kanadarrek, Edward Burtynsky argazkilari kanadarrarekin batera, elkarlaneko proiektu artistikoari ekin zioten. Zine arloko meditazio horretan argazki zirraragarriak eta aldi berean orekatuak nabarmentzen dira, eta

baita ingurumen kontzientziazioaren aurreko konpromisoa ere.

KlimaFest, Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailak eta Ingurumen Kudeaketarako Ihobe Sozietate Publikoak, URA - Uraren Euskal Agentziarekin eta beste erakunde publiko eta pribatu batzuekin lankidetzan, antolatutako Euskadiko Klima Aldaketaren II. Astearen, ASTEKLIMAren, barruan dago.

ASTEKLIMAren bigarren edizioak ehundik gora jarduera biltzen ditu, gizartea arazo global horren inguruan kontzientziatzeko, planetaren suntsiketaren eta berotzearen aurrean sentsibilizatzeaz eta ekiteaz gain, ekimen orok, txikia izan arren, ingurunean eragin positiboa duela kontuan hartuta.

Sarrera dohainik leku guztiak bete arte. Gonbidapenak leihatilan eskuragarri.

INFORMAZIO GUZTIA: www.asteklima.eus/klimafest

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2020martxoa

22

Iragan gertuko arteari begiratu bat Egunotan "Zeru bat, hamaika bide" eta "Entre la multitud.

Observando el arresto" erakusketak daude Gasteizko Artium Museoan Unibertsitateko Aldizkaria

Gasteizko Artium Museoak bi erakusketa berri aurkeztu berri ditu.

Erakusketa horiek bidaia bat proposatzen dute iragan hurbileko hainbat artelanen inguruan bidai bat proposatzen dute. Bi eskaintzen gaiak, ordea, dezberdinak dira.

'Zeru bat, hamaika bide' Artium Museoko bildumaren funtsak ditu ardatz erakusketa honek, eta euskal testuinguruan garatutako praktika artistiko eta kulturalei buruzko gogoeta zabala egiten du. 1977. urtea da 'Zeru bat, hamaika bide' erakusketaren abiapuntua, gertaera politiko, sozial eta kultural handien garaiaren hasiera: besteak beste, lehenengo hauteskundeak egin ziren, lau hamarkadako diktaduraren ondoren, edo instituzio-esparru berri bat sortu zuten legeak aldarrikatu ziren. Aldi horretan egin ziren, orobat, Emakumearen I. Jardunaldiak, hiru urte geroago Euskal Herriko Unibertsitatea izango zen hartan. Bi hamarkada baino gehiago hartzen dituen duen erakusketa hau 2002.

Urtean amaitzen da, Artium Museoa ireki zen urtean.

Praktika artistikoak, kultura-adierazpenak eta prozesu historikoak lotuz, erakusketak, besteak beste, honako gai hauek jorratzen ditu: aldi horretan gertatutako instituzionalizazio-prozesuak, artisten parte-hartzea kultura-politiken eraketan, praktika artistikoen eta gizarte-mugimenduen arteko gurutzaketak, kontzientzia feminista sortzea edo XX. mendearen amaieran tokikoaren eta globalaren artean izandako tentsioak.

Gure egungo orainaren konplexutasuna eta aberastasuna erakusten duten ahotsen, moduen eta egiteko moduen batura, iragan hurbilari begira.

'Zeru bat, hamaika bide' narratiba ireki, inklusibo eta etengabe eraikitzen ari den baten eran planteatzen da, eta hainbat ikerketa eta azterketa-kasu sartuz joango da Museoko aretoetan.

Erakusketa honen barruan, Eusko Jaurlaritzako Kultura eta Hizkuntza Politika Sailaren proiektua den Komisario Berriak programaren baitan sortutako bi ikerlan

aurkezten dira. Lehenengoak azterlan-kasu itxura hartzen du, eta Garazi Ansa arte-historialaria da komisarioa. Hemen dira hutsunean igeri egindakoak. Tururu izenburuarekin, proiektu honek laurogeiko eta laurogeita hamarreko hamarkadetan euskal testuinguruan izandako praktika artistikoen eta mugimendu feministaren arteko loturak lantzen ditu.

'Zeru bat, hamaika bide' erakusketa 2021eko urtarrilaren 3ra arte izango da ikusgai Artium Museoko A0 aretoan. Komisariotza: Xabier Arakistain, Beatriz HerrĂĄez, Miren Jaio eta Elena Roseras. Eranskinak: Garazi Ansa eta Laura VallĂŠs.

Proiektuaren koordinazioa: Daniel Eguskiza. Erakusketaren diseinua: Gorka Eizagirre.

'Entre la multitud, observando el arreto'

Praktika artistiko desberdinak daude ikusgai egun hauetan Gasteizko Artium Museoan

Bestalde, Laura VallĂŠs komisario eta editoreak gogoeta egiten du 1989. Harean zehar erakusketan jarrera kritikoei eta ZEHAR eta Arenaren jardunbideei buruz, zeinak arteari eta pentsamendu kritikoari lotutako bi argitalpen baitziren, 1989an abian jarri zirenak.

Gema Intxaustiren (Gernika-Lumo, 1966) ekoizpena, bere lehen etapan, laurogeita hamarreko hamarkadan Euskal Herrian gertatu zen eskulturaren hizkuntzen berrikuntzarekin lotuta dago; eskultura-sail horietan, etxeko gaiei lotutako materialak erabiltzen ditu, eta artearen hizkuntzari buruzko hausnarketa ironikoa proposatzen du.

Hamarkada horren amaieran piztu zitzaion Intxaustiri testuen, marrazkien eta argazkien erabileraren inguruko interesa, eta, horren ondorioz, Erresuma Batura joan zen zinema- eta bideo-ikasketak egitera. Garai ho-

rretakoak dira Bilboko eta Londresko leku publikoetako fotomatoiak erabiliz egindako lanak.

Mugimendurako eta denborarako muga zorrotzak zehazten dituen teknologia hori erabiltzeak irudi kopuru mugatu baten bidez eraikitako narrazioak sortzen ditu, non ohikoak baitira zinemaren eta artearen historiei egindako keinuak.

Ildo horretatik, maiz aurkitzen dira haren obretan behin eta berriz agertzen diren aipuak eta eskurapenak, jatorrizko materialen zentzu narratiboa testu eta irudiaren interpretazio posibleak aldatu eta biderkatzen diren espazioetara eramaten dutenak, hizkuntza ororen izaera politikoa agerian utziz. Eragiketa iradokitzaileak, non zatiketa, errepikatzea edo omisioa funtsezko estrategiak baitira piezak eraikitzeko.

Gema Intxaustiren erakusketa 2020ko irailaren 20ra arte egongo da Artiumen, A1 aretoan. Komisarioak Xabier Arakistain eta Beatriz HerrĂĄez dira.

23

2020martxoa

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Kulturaren Loraldia Bilbon Martxoak 10etik 29ra, hainbat kultura-jarduera antolatuko dira Bilboko zenbait gunetan Unibertsitateko Aldizkaria

Hemen da berriz ere Loraldia Festibala. Hiru astetan, Bilboko hainbat eszenatokik zenbait kultura-ekitaldi hartuko dituzte udaberriari ongietorria emateko.

Guztira 28 dira Loraldia Kultur Elkarteak antolatu dituen ekimenak. Hona hemen horietatik guztietaik azpimarra daitezkeen batzuk: Mikel Urdangarin Duela hogei urte, Mikel Urdangarinek bigarren eskuko piano bat erosi zuen, baina teklei ez zien ekin orain dela bi urtera arte. Aurkikuntza horrek mundu berri bat zabaldu dio, musika sentitzeko bide berri bat, alegia. Kantautorea lehenengoz bakarrik pianoarekin agertuko da oholtzan. Errepertorio zaharra izango du abiapuntu, azken bi urteetan ondutako bertsioak plazaratzeko asmoarekin, baina sorkuntza berri zenbaiti uko egin gabe.

Kontzertua martxoak 12an izango da, osteguna, Arriaga Antzokian, 19:30ean. Prezioa: 15 €; Lorazaina (Festibalaren kide) izanik, 12 €.

Hariak Yoseba Peña idazlearen nobela batetik abiatuta sortu da ikuskizun hau. Sentikaria eta emakumea, memoria zein isiltasuna dira bere osagarri nagusiak. Lau emakumeren bizitza-pasarteak hartzen ditu kontagai bertso, testu literario, kanta eta audiobisualen bidez. Gainera, emanaldi honetan beste emakume berezi baten oroitzapena erreskatatuko da, Maria Teresa Verdes, Emakume Abertzale Batzan parte hartu zuen militantea. Azken laurogei urteetan, garaiko moldeak puskatu eta gainditu zituzten hainbat emakumeren bizitzek eta haien porrotak, denboraren poderioz, garaipen bihurtu dira. Rafa Rue-

dak, Iraia Eliasek, Nahikari Gabilondok eta Yoseba Peñak parte hartzen dute emanaldian.

Ikuskizunak 90 irauten du, literatura, musika, bertsoak eta ikusentzunezkoak hartzen ditu eta Bilboko Itsasmuseumen egingo da, martxoak 14 larunbatean, 19:30ean. Prezioa: 10 €; Lorazaina (Festibalaren kide) izanik, 8 €.

Antzerkia, musika, zinema eta literatura dira, besteak beste, Loraldia 2020an landuko diren diziplinak

Manipulazio Estrategiak: Noam Chomsky Ikuskizuna Noam Chomskyren hausnarketa batean oinarritzen da. “Manipulazio mediatikoaren 10 estrategiak” izeneko testuak arreta eta gogoa biztu zizkien Harkaitz Cano idazleari eta Petti musikariari. Horrela, eszenara eramateko asmoa sortu zen. Idazleak Chomskyren pentsamendua euskara ekarriko du eta musikariak, berriz, testuak kanta bihurtuko ditu. Estrategia bakoitza poema bat izango da eta dagokion musika estilo bat: bossa nova, bluesa, folka edo rock & rolla… Gaurkotasun betea duen eztabaida, mezu zorrotza eta argigarria, Chomskyren ezinbesteko ekarpenak. Manipulazioari aurre egiteko kultur artefaktua. Bertan parte hartuko dute Harkaitz Canok eta Petti & Bandak (Juantxo Zeberio eta Et incarnatus orkestrako kideak).

Ikuskizuna martxoak 15ean izango da, igandea, 12:30ean, Guggenheim Bilbao Museoan, 8 euroren truke (5 euro, Lorazaina izanik).

Dylan Dosia. Bob Dylan gogoan Bob Dylan artista eta literaturgilerik bikainenetakoaren omenez antolatutako ikuskizuna da. Bertan Minesotako kantautorearen zenbait kantu hilezkorren letrak euskaraz entzun ahal izango dira: Blowin' in the Wind, Masters of War, A Hard Rain's A-Gonna Fall, Desolation Row, Hurricane, Dignity…

Iker Diaz Letamendi aktoreak (itzulpengintzaz ere arduratu da) errezitatu egiten ditu, Adolfo García perkusionistak pultsu literarioari eusten dion bitartean.

Hauekin batera, Carlos Fregtman musikariaren atmosfera musikal ezberdinek, esperientzia are zirraragarriago batean murgilduko dute publikoa.

Emanaldia martxoak 16an, astelehena, izango da, Bidebarrieta Liburutegian, 19:30ean, doan.

Teatro Eguna: Lurrun Minez Lurrun artean parranda orgasmikoa izan nahi du gauak baina denborarekin euren artean larrutzen bukatuko dute. Hiru mariken arteko drama psikologikoa, soziala eta sexuala da. Orain dela urte bete, Galder Perezek idatzi zuen gidoia eta orain estreinaldia dator. Esan bezala, sauna batean hiru gizon elkartuko dira eta horien arteko hitz-aspertuan hainbat gaiez eztabaidatuko dute. “Beharrezko ote da horrenbeste identitatearen etiketa? Edo dena justifikatu eta azaldu beharra ez ote da bestelako boterearengandik jasotako herentzia kontserbadore patriarkala?” galdetzen du egileak. Nabarmenduko dugu Joseba B. Lenoir musikagilearen presentzia teatro lanean.

Lantaldea osatzen dute Galder Pérezek (dramaturgia), Olatz Gorrotxategik (zuzendaritza), Koldo Olabarri, Gaizka Chamizo eta Jon Koldo Vázquezek (aktoreak) eta Joseba B. Lenoirek (musika).

Ikuskizuna martxoak 27an izango da, ostirala, La Fundición-en, 20:00etan, 10 euroren truke (8 € Lorazaina bazara).

Muguruza Mani-Fest Fermin Muguruza da ikusmiran.

Euskal musikaren esploratzaile iraultzailetako bat. Irungo berritzaile nekaezinari begira, kolpez kolpe, beste hiru sortzaile eraberritzaile jarri dira. Kortatu, Negu Gorriak eta Fermin Muguruza izenekin plazaratutako hamaika kantuk buelta bat izango dute. Ez da omenaldirik, azken garaiko bizitzaren soinu-banda izan diren kantuen berrikusketa baizik. Neosoul, reggae, rap, dancehall, kumbia… entzungo dira gaueko giroan.

Muguruza komandante zaharra gaurko garaietara ekarriko dugu.

Ferminen kantak ez dira sekula zahartzen. Horregatik, manifestu berri bat idatzi nahi izan da eta festa baten bidez eskaini. Ateak ireki, gora Herria! Erdu, Muguruza Mani-Festara!

Ikuskizunean parte hartuko dute Mad Muaselek & La Tokokera Kumbia Power-ek, Juantxo Arakamak (Glaukoma) & Asmathic Bandek eta Nerea Erbitik, Ion Celestinok & Eskola Ergatiboak.

Hitzordua martxoaren 27an izango da, ostirala, 20:00etan, Kafe Antzokian, 12 euroren truke (10 € Lorazaina bazara).

Loraldia Loraldia 2014. urtean sortu zen, euren artean osagarriak izango zi-

ren gaitasunekin hornitutako 6 pertsonen euskal kulturarekiko zaletasunaren eskutik, Euskararen jaialdi bat garatzeko helburuari jarraiki, horrela Bilbon, udaberrian zehar, kultura diziplina guztiak barne hartu ahal izateko, modu bereizle eta paregabe batean.

Proiektuaren inspirazio iturria, eredu eguneratu eta garaikide batekin (XXI. mendea) egokitutako eta Anton Abbadiak 1879an sustatutako Lore Jokoen ekitalditik dator eta 2015. urtean gauzatu zen, Bilbon udaberrian ospatutako Jaialdiaren formaturi jarraiki.

Jaialdiko lehenengo edizioaren arrakasta eta honek euskal kulturaren sektorean sustatzen dituen itxaropenak kontuan hartuta; talde sustatzaileak proiektu handizaleago bat planteatzea erabaki zuen, irabazi-asmorik gabeko kultura elkarte modura identitate bat izango zuena, eta horrela, 2015eko abenduan, arestian Loraldia Festibala zena Loraldia Kultur Elkartea izatera heldu zen.

Loraldia Kultur Elkarteak XXI. mendean garatutako euskararen kultura barreiatzeko eta sustatzeko beharrari erantzuna ematen dio; eskaria erakartzeko eskaintzaren sorrera bultzatuz.

Euskal Herri osoan ezagutzera emango den euskarazko kultura eskaintzaren agente integratzaile bat da, munduko edozein tokiko kultura eredu berrietarako ateak zabalduko dituen eredu iraunkor batekin hornitua.

Bere balioak dira euskara, abangoardia, kulturen eta hizkuntzen integrazioa, diziplinen hibridazioa, sektoreko agenteekin eginiko kolaborazioa, eskaintza jasangarria, emakume sortzailea eta teknologia.

unigazte

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2020martxoa

24

NGKren Adierazpena: M-8, Emakumearen Nazioarteko Eguna CJN-NGK-ko Lehendakaria

Nafarroan, Espainiako Gazte Kontseiluaren (EGK) Gazte Emantzipaziorako azken Behatokiak jasotzen duenez, genero arteko desberdinkeriak arazo handienetako bat dira oraindik gazteen artean. Horrela erakusten dute datuek, esate baterako denborazkotasun-tasan emakumeen kaltetan dagoen portzentajezko zortzi puntuko aldeak, urtean batez beste 2.000 eurotik gorako soldata-arrakalak edo txirotasuneko edo gizarte-bazterkeriako egoeran dauden emakume gazteen % 21,3ko ehunekoak.

Hori guztiori kontuan izanik eta M-8 honen esparruan Nafarroako Gazte Kontseiluak (NGK) zera adierazi nahi du: ezinbestekoa da politika aktiboak eratzea emakumeek pairatzen duten prekarieta-

tea, laneko diskriminazioa eta soldata-arrakala baztertzeko, eta oraindik ere emakumeak erantzukizun-kargu batzuetatik aldentzen dituen kristalezko sabaia hausteko.

Funtsezkoa da etxeko lana eta zaintza-lana ikusarazi eta duintzea, eta lan guztien erantzukidetasuna eskatzen dute lan horiei dagokienez. NGK kontseilutik, era berean, emakume askok pairatzen duten diskriminazio bikoitza eta, are, hirukoitza nabarmendu nahi dugu. Horien adibide dira emakume migratzaileak, edozein ezintasun dutenak, heterosexual ez direnak edo trans emakumeak.

Indarkeria matxista (fisiko, psikologiko, sexual edo ahozkoa) pairatzen duten emakumeei eragiten dien zerbait da. Gizarte osoari da-

gokio eta esparru guztietan gertatzen da: lan arloan, etxean, espazio publikoetan... Baita ingurune hurbilagoetan ere, esate baterako, familian. Kultura eta gizarte aldaketa bat behar da lakra hori desagerrarazteko.

Emakume bakoitza bere gorputzaren jabe da. Emakume izate hutsarekin lotutako edozein indarkeria edo larderia mota arbuiatu eta kondenatzen dugu.

Era berean, pertsonen salerosketari EZ esaten diogu. Modu berean, indarkeria mota horien biktima diren emakumeak errudun bilakatzeko edozein asmo ukatzen dugu.

Gizarte osoaren inplikazio eta kontzientziaziorik gabe, ezinezkoa izango da arazo horiei guztiei erantzutea. Horregatik, ez isildu eta gure ingurunean ikusten du-

gun edozein desberdintza egoera salatzeko eskatzen dugu hertsatuki.

Heziketa funtsezkoa da etorkizuneko belaunaldietan berdintasun erabatekoa bermatzeko.

Hori dela eta, hezkuntza-sistemako eragile guztien inplikazioa bereziki azpimarratzen dugu, adin goiztiarrenetik berdintasuna bultza dadin balio gisa eta duen berebiziko garrantzia eman diezaieten. Era berean,

heziketa funtsezkoa izango da egungo eredu patriarkalean ezarrita dauden genero aldetiko rol eta estereotipoak baztertzeko.

Azkenik, Nafarroako Gazte Kontseiluak, Foru Erkidegoko pertsona gazteak ordezkatzeko organo goren modura, gizon eta emakumeen arteko desberdintza baztertzeko lanarekiko konpromisoa mantendu eta indartzen du, genero-ikuspegia aintzatetsiz beti.