Periódico Universitario / Unibertsitateko Aldizkaria - 379. zkia. - 2019ko apirila by PUniversitario

379. zkia.

doakoa

2019ko apirila

Laguntzen du

Blockchain unibertsitatean Hemendik aurrera Blockchain denok ezagutu beharreko kontzeptu bat izango da, XXI. mendeko dirua izango baita. Kontu korronte batetik beste batera egin ohi diren diru-transferentziak modu erraz eta ziurragoan egiteko aukera emango digu Blockchainak, eta hirugarren batek esku hartu gabe. Hori da Blockchain terminoaren baliagarritasunetako bat, baina badira beste batzuk ere. Blockchaina hain garrantzitsu bilakatzen ari da ezen unibertsitateek haren hedapenari buruz hainbat proposamen ezber-

dinak ari dira abiatzen. Gure inguruan, esate bateko, UNEDek eta Euskal Herriko Unibertsitateak (UPV/EHU) 'Blockchainaren Unibertsitatea' izeneko proiektu berri bat aurkeztu dute. Proiektuaren helburu da datu kateatu eta enkriptatuen teknologia erabiliz Blockchainaren teknologia eta balio sozialeko ezaguera hedatzea. Blockchainaren Unibertsitatea profesional espainiarren lehiakortasuna sustatzeko aurrerapauso berri bat da, beraz, etengabe eraldatzen ari den inguru global batean.

Aurkibidea

Uniagenda . . . . . . . . . . . . .2 Unibertsitatea . . . . . . . . . .3 Beste berriak . . . . . . . . .12 + Trebakuntza . . . . . . .16 Uniozio . . . . . . . . . . . . . . .28 Unigazte . . . . . . . . . . . . . .31

uniagenda

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

UNIBERTSITATEAK Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea.www.ehu.eus Uda Ikastaroak Gipuzkoako Campuseko Errektoreordetza Leioako Campusa (Zentralita) Sarbide Bulegoa. Bizkaiko Campusa Arabako Campuseko Errektoreordetza

Donostia Donostia Leioa-Erandio Leioa-Erandio Gasteiz

Miramar Jauregia z/g Ignacio MªBarriola Eraik. Elhuyar Pza.1 Sarriena Auzoa, z/g Sarriena Auzoa, z/g Comandante Izarduy Kalea, 2

Gazte Informazioko Bulegoak (UPV/EHU) Gasteiz C/ Los Apraiz,1 - 1ªPlanta Leioa Apia Bidea - Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Behea

945 014 336 946 015100

943 219 511 943 018 141 946 012 000 946 015 555 945 014 444 oij.ar@ehu.eus oij.bi@ehu.eus

Nafarroako Unibertsitate Publikoa. www.unavarra.es Nafarroako Unibertsitate Publikoa

Iruña

Gasteiz Portugalete Bergara Iruña Tudela

948 169 000

Pedro Usua, 2 Ignacio Ellacuria Parkea, 2-3 Martin AguirreDeunaren Enparantza, 4 Sadar z/g Magallón, 8

945 244 200 944 936 533 943 769 033 948 243 250 948 821 535

Mondragon Unibertsitatea. www.mondragon.edu Mondragon Unibertsitatea

Arrasate

Larramendi, 4. 23 posta-kutxatila

943 794 700 / 943 712185

Deustuko Unibertsitatea. www.deusto.eus Bilboko Campusa Donostiako Campusa

Bilbo Donostia

Unibertsitate Etorbidea 24 Mundaiz Bidea, 50

944 139 000 943 326 600

Nafarroako Unibertsitatea. www.unav.es Nafarroako Unibertsitatea Ingenieri Eskola. TECNUM TECNUM - Miramon Goiko Egoitza Idazkaritza eta Administrazioko Goi Mailako Institutua - ISSA

Iruña Donostia Donostia Donostia

Campus Unibertsitarioa Manuel Lardizabal Pas., 13 Mikeletegi Pas., 48 Aldapeta, 49

948 425 600 943 219 877 943 219 877 943 467 144

LANBIDE HEZIKETA Ikaslan. Lanbide Heziketako Ikastegi Publikoen Elkartea Hetel Heziketa Tekniko Elkartea

www.ikaslan.net

www.hetel.org

ENPRESA ETA BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK Saiolan Garaia Berrikuntzako Interesgunea Cedemi BIC Gipuzkoa Berrilan BIC Bizkaia BIC Bizkaia Ezkerraldea BIC Araba CEI Busturialdea CEIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BEAZ, P.S.A. INNOBASQUE CEIN

Arrasate Arrasate Barakaldo Donostia Derio Barakaldo Miñano Gernika-Lumo Miñano Goien Bilbo Bilbo Bilbo Zamudio Noain

Goiru Kalea, 1 Uribarri Etorbidea, 3. 79 P.K. Altos Hornos de Bizkaia Hiribidea, 33 Mikeletegi Paselekua, 83 Astondo Bidea, Edificio, 612 Avenida Altos Hornos de Vizcaya, 33 Calle Albert Einstein,15 Txalaparta Poligono, 32 Arabako Parke Teknologikoa, CEIA Eraik. María Díaz Haroko Kalea, 3 Urkixo Zumarkalea, 36 Sabino Arana Etorbidea, 8 C/ Laida Bidea, 203 Mocholí Kalea

C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com Lege Gordailua: BI-338-93 ISSN: 2530-2132

UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home

Arrosadiako Campusa

UNED (Distantzia Heziketako Unibertsitate Nazionala). www.uned.es UNED Araba UNED Bizkaia UNED Gipuzkoa UNED Nafarroa UNED Nafarroa

INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK

943 712 072 943 719 181 944 184 100 943 000 999 944 030 606 944 184 100 945 298 282 946 256 809 945 298 282 944 052 660 944 037 000 944 395 622 944 209 488 848 426 000

Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa. Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 Iruña. Tel: 948 425 634. E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa. 31013 Ansoain. Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa, z/g. 01192 Arkaute (Araba). Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 Bilbao. Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka. EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D. 20006 Donostia Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.

EKINTZA HONEK EUSKO JAURLARITZAKO KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILEKO LAGUNTZA JASO DU

KOORDINATZAILEAK: Asun Calviño eta Jon Lasa. LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Nissma De Benito eta Irene Urizar. DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria. ARGAZKIAK: Irene Urizar eta Cristina Domínguez. PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/Nafarroa: 629 229 185 Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.

LAGUNTZAILEAK

EKINTZA HONEK GIPUZKO AKO FORU ALDUNDIKO LAGUNTZA JASO DU

EKINTZA HONEK NAFARROAKO GOBERNUAREN LAGUNTZA JASO DU

unibertsitatea Gertu dira UPV/EHUko Petronorrek eta Bilboko Ingeniaritza Eskolak Enrique 38. Uda Ikastaroak Sendagorta Beka sortu dute UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

Klima aldaketa, Generoa, Europako errealitatea eta Euskal kultura izango dira jorratuko diren gaietako batzuk

Ingeniaritza tituludunen artean bikaintasunezko heziketa sustatzeko xedez sortu da beka Unibertsitateko Aldizkaria

Sortu zeneko 50. urteurrena ospatzeko ekitaldien artean, Petronorrek, Euskal Herriko Unibertsitatearen Bilboko Ingeniaritza Eskolarekin lankidetzan sortu du Enrique Sendagorta Beka, Findegiaren sortzaile eta lehen presidente izandako eta 2018an hildakoaren omenez. Enrique Sendagortak eta bere anaia JosĂŠ Manuelek etorkizunari aurrea hartzen jakin zuten, eta berena da, besteak beste, Petronor lehen mailako proiektu industriala izatearen meritua. Ahaztu gabe Sener, ingeniaritza aeroespazialaren eta ontzigintzakoaren arloan biek sortutako enpresak ezarritako mugarriak. Petronorrek urtean 50.000 euro emango ditu guztira, 25.000 euroko bi beka eskaintzeko Eskolako bertako Ingeniaritza Industrialeko Unibertsitate-Masterreko bi ikasleri beren ikasketak titulazio bikoitzarekin osatzen laguntzeko; titulu horiek Bilboko Ingeniaritza Eskolak ospe handiko unibertsitateekin sinatuta dituen nazioarteko hitzarmenen esparrukoak izango lirateke. Energiaren, berri-

Enrique Amezua, Bilboko Ingeniaritza Eskolako zuendaria, eta Emiliano LĂłpez Atxurra, Petronorreko lehendakaria, lankidetza-hitzamenaren sinadura ekitaldian.

kuntzaren eta digitalizazioaren arloetan ingeniarien nazioarteko prestakuntza aurreratua babestea da helburua. Hautagaiek berebiziko espedientea beharko dute, euren egonaldiaren hasieran eta amaieran txosten bat aurkeztearekin batera. Jomugako unibertsitateetan burutu nahi diren ikasketek Petronorrenaren antzeko jardunaren inguruko gaiak izango dituzte. Espediente akademikoaz gain, hautagaien motibazioa hartuko da kontuan, eta baita Findegiaren eta Bilboko Ingeniaritza Eskolaren dibul-

gazio lanak jomugako unibertsitateetara eramateko konpromisoa ere. Petronorrek, kulturarekin eta gizartearen iraunkortasuna eta garapena hobetzeko berrikuntzarekin bat eginda dagoen aldetik, lehen mailako profesionalen prestakuntza sustatu nahi du, beharrezko garapen teknologikoak ahalbidetu eta, abantaila lehiakorrez, baliabide energetikoen sorkuntza, eraldaketa eta banaketarekin lotutako euskal sektore industrialaren garapenari modu efizientean eta digitalizazio-prozesuen gain eusteko.

Unibertsitateko Aldizkaria

Aurkeztu da jada Uda Ikastaroen XXXVIII. edizioa. Ekitaldian izan ziren UPV/EHUko errektore, Nekane Balluerka, Uda Ikastaroen erakunde laguntzaile pribatu nagusia den BBVA Fundazioaren zuzendari Rafael Pardo eta Uda Ikastaroen zuzendari akademiko berria, Itziar Alkorta. Aurreko beste urte batzuetan bezala, aurkezpena Fundazioaren egoitzan egin zen, Bilbon. UPV/EHUko Uda Ikastaroen baitan aurkezturiko aurrez aurreko 191 proposamenak ekainaren eta urriaren artean egingo dira eta jarduera irekiekin, erakusketekin eta online ikastaroekin osatuko dira. Ingurumenaren babesa zeharkako gai nagusietako bat izango da eta hainbat ikastarotan errepikatuko da. Helburua orain arte garaturiko edukiak indartzea izango da, eta horretarako Uda Ikastaroek eta BBVA Fundazioak Iraunkortasunaren Topagunea sortuko dute elkarlanean. Foro horrek hiru alderdi nagusi izango ditu: klima aldaketa, aniztasunaren babesa eta bioetika (bereziki naturari eta haren babesari dagokienez), eta guztiei

helduko zaie hainbat diziplina eta aplikaziotatik. Ikastaro espezifikoak, konferentzia gonbidatuak, mahainguruak, tailerrak eta hainbat formatutako argitalpen lerro bat gauzatuko dira. FundaciĂłn BBVA Fronteras del Conocimiento sariak jaso dituzten mundu mailako aditu nagusietako batzuek konferentzia gonbidatu bat edo gehiago emango dituzte Kontserbazioaren eta Klima Aldaketaren Ekologia eta Biologia kategorietan. Foroa honako hauentzako Topagunea izango da: ikertzaile komunitatea, erabaki publikoak hartzen dituzten eragileak, kontserbazioaren aldeko erakundeak, eragile pribatuak (batez ere, enpresak), hedabideak eta beren jarduerak foroaren xede diren alderdiak biltzen dituen bestelako profesional batzuk. XXI. mendeko ingurumenaren gaiarekiko interesa duten ikasleek eta publikoak erreferentzia zorrotz, diziplina aniztun eta eguneratua aurkituko dute foroan. Matrikula-epea dagoeneko irekita dago maiatzaren 31ra arte, eta mugikorraren bitartez eman ahalko da izena. INFORMAZIO GEHIAGO: www.uik.eus

2019apirila

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

MUren 2025era arteko hezkuntza-eredua aurkeztu da Mondragon Unibertsitatea hezkuntza-berrikuntzaren aitzindari bihurtuko da Mendeberri 2025 proiektuaren bidez

Mendeberri 2025 proiektuaren aurkezpeneko parte-hartzaileak.

Unibertsitateko Aldizkaria

Unibertsitateak inguruan dituen enpresen, instituzioen eta gizartearen beharrei erantzuteaz harago, behar horiei aurrea hartzen ere jakin behar du, egresatuen bidez aldaketaren eragile aktibo bihurtzeko; are gehiago etengabe aldatzen den egungo gizartean. Azken 75 urteetan Mondragon Unibertsitateak egingo ibilbidearen gidalerroa izan den eredu hori indarberrituta azaldu da apiliraren 8an Orona Ideo campusean, Unibertsitateak Mendeberri 2025 hezkuntzaproiektua aurkeztu duenean. Proiektu berriak indarrean dagoen Mendeberri hezkuntza-eredua birdiseinatu eta berreraiki egin du, egungo eta etorkizuneko gizartearen aldaketek eskatzen duten beharrak aintzat hartuta. Unibertsitatea liderra den hezkuntza-berrikuntzako eredu disruptiboa dakar Mendeberri 2025ek. Unibertsitarien belaunaldi berrietara egokituta dago, eta

graduko nahiz graduondoko ibilbide akademiko malgu eta pertsonalizatuetan oinarritzen da, egresatuek pertsona nahiz profesional gisa erantzuteko etengabeko aldaketak dakartzan etorkizun ezezagun baina zoragarriari.Esparru pedagogiko hori abiapuntu gisa proposatzen da; hau da, gerora curriculuma zabaltzea eta zehaztea eskatuko duen bide-orritzat.

errektore Vicente Atxak, Unibertsitate bereko errektoreorde Jon Altunak eta Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko irakasle eta ikertzaile IĂąaki Larreak, baina beraiekin batera izan zen, gainera, Cristina Uriarte, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailburua ere. Orobat, jardunaldian hitzaldia eman zuen Xavier Aragarayk, esparru berriaren diseinuan Unibertsitatearekin elkarlanean aritu den hezkuntza-berrikuntzako adituak.

Unibertsitateak belaunaldi berriei egokitutako eredu berritzailea aurkeztu zuen

Mendeberri 2025

Hezkuntza-eredu berria eta Unibertsitatearen etorkizuneko erronkak aurkezteko ekitaldian hitz egin zuten Mondragon Unibertsitateko

Jon Altunak, Mondragon Unibertsitateko Errektoreordeak, hezkuntza-eredu berriaren gakoak aurkeztu zituen, eta azaldu zuen gaur egungo irakaskuntza-ikaskuntza-ebaluazioa paradigma berrikustea ekarri duela, azken 30 urteetan unibertsitate-munduan izan diren aldaketa zorabiagarriak aintzat hartuta, eta etorkizun hurbilean are sakonak izango direla aurreikusita. Eredua hezkuntza-

berrikuntzan oinarritzen da, informazioaren teknologien pean jaio eta hazi diren egresatu berriek, T belaunaldia edo Teknologiaren belaunaldia osatzen duten horiek, osoko prestakuntza baten bidez lagun dezaten etengabe aldatzen den gizartearen etorkizuneko erronkei aurre egiten. Hausnarketa horien ondorioz hezurmamitu zen, hain zuzen, Mendeberri 2025. Jon Altuna Mondragon Unibertsitateko errektoreordeak horren harira adierazi zuenez, â&#x20AC;&#x153;unibertsitateak ikaslearen garapen integralean ardaztu nahi du, haren alderdi profesionalean nahiz pertsonalean, pertsona gisa eta herritar gisa hartuta, konpetentzietan trebatzeko eta bizitza osorako prestakuntza emateko, Unibertsitatearen beraren balioekin bat: lankidetza, partaidetza berrikuntza, pertsona gizartea eraldatzeko garatzea eta gizarte-erantzukizunaâ&#x20AC;?. Horiek horrela, Mendeberri 2025ek beste urrats bat dakar Mondragon Unibertsitatea hezkuntza-berrikuntzaren aitzindari izateko bidean, eta gizartean, enpresetan eta instituzioetan gertatzen diren eraldaketei erantzuteko helburuan. Mondragon Unibertsitatearen aurreko hezkuntzaproiektua, Mendeberri, 2004an jarri zen abian eta, besteak beste, unibertsitateko irakaskuntzaikaskuntza prozesuak eraldatu zituen hezkuntza-iraultza eragin zuen. Izan ere, Mendeberri ezarriz, Mondragon Unibertsitatea ia automatikoki egokitu zen Europako Goi-mailako Hezkuntza Esparrura. Horri esker, Europaren eskaki-

zun berrietara egokitu zen lehen unibertsitatea izan zen Euskal Herrian, eta lehenetako bat Estatuan. Orain, Unibertsitatea hezkuntzaprozesuetan aitzindari izateko eginkizunean beste urrats bat ekarri du Mendeberri 2025ek. Mendeberri 2025en hiru esparru nagusiak nabarmendu zituen Jon Altunak hitzaldian: modulu-bidezko diseinua eta prestakuntzaren ebaluazioa; pertsonalizazioa eta malgutasuna; eta diziplinartekotasuna eta prestakuntza-esperientzia. Hiru esparru nagusi horietatik abiatuta moldatu dira Mondragon Unibertsitateko etorkizuneko ikasle eta egresatuen profila definituko duten sei ardatzak. Lehen esparrua modulu-bidezko diseinua eta prestakuntzaren etengabeko ebaluazioa da, ikasleak metodologia aktiboen bidez garatzeko konpetentzietan oinarritutako ikaskuntzarekin bat. Hor kokatzen dira, adibidez, ikaskuntza autonomoa eta kooperatiboa, erronketan oinarritutako eta bizitza osoko ikaskuntza (ikasten ikastea), bai eta ikasleek ezagutza barneratzeko irakasleen estrategiekin bateratuko den ikaskuntza ere. Horri guztiari esker, ikaslea ikaskuntza-prozesuaren erdigunean kokatuko da, eta, hartara, aldatu egingo dira irakaslearen zeregina eta ikasleen pentsaera. Bigarren esparruak ibilbide akademikoaren pertsonalizazioari eta malgutasunari begiratzen dio; izan ere, konektagarritasuna, digitalizazioa, autoerregulazioa eta prestakuntzaren pertsonalizazioa izango dira gako nagusiak.

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

Deusto 2022 Plan Estrategiko berria aurkeztu da Transforming our world together / Mundu berri baten alde elkarlanean da Deusto 2022ren goiburua Unibertsitateko Aldizkaria

â&#x20AC;?Mundu berri baten alde elkarlanean/Transforming our world together. Horixe izan da jesuiten unibertsitateen mundu-topaketarako aukeratu zen lema, asmo handikoa eta motibatzailea. Eta horri heldu dio orain Deustuko Unibertsitateak ere, Deusto 2022 Plan Estrategikoaren inspirazio iturri gisa: mundua elkarrekin moldatzen duten pertsonak eta erakundeak. Ez da utopia, erronka da: zaila, asmo handikoa, ilusionagarria eta, batez ere, egiteko modukoa. Denon artean heldu gara honaino, eta denon artean egingo dugu errealitate bultzada berri hau: Deusto 2022. Deustuko Unibertsitateko emakumeak eta gizonak gure lemak dioena garelako, eta izan nahi dugulako: mundu berri baten alde elkarlanean diharduten pertsonakâ&#x20AC;?. Hitz horiekin aurkeztu du JosĂŠ MarĂa Guibert Deustuko Unibertsitateko errektoreak Deusto 2022 plan estrategiko berria, jesuiten uniber-tsitatearen ibilbide-orria hurrengo lau urteetarako. Prestakuntzari dagokionez, Deustuk aurreko planaren (2015-2018) balantze bereziki asebetegarria aurkeztu du. Hiru mugarri esanguratsutan laburbil daiteke: ikasle kopuruaren eta prestakuntza eskaintzaren igoera; irakaskuntzaren bikaintasuneko munduko top 6aren aitorpena (Global Teaching Excellence Award saria), 41 herrialdetako 300 unibertsitateren artean; eta 27 gradu elebidun eta hirueledun jasotzen dituen eskaintza. Titulazioen mapari dagokionez, plan berriak eskaintza sendotzea eta eguneratzea jasotzen du, Osasun Zientzien arloko bost titulazio berri sortzea; zazpi gizarte, erronka berrietara eta jakintzaren mugetara bideratuak; eta bederatzi titulazio, nazioarteko edo baterako titulazio bikoitzetan. Gainera, planak estrategiak aurreikusten ditu online prestakuntza, prestakuntza duala, etengabeko prestakuntza eta ekintzailetza garatzeko. 2015-2018 tarteari dagozkion ikerketa eta transferentziako adierazleek ere garapen nabarmena jartzen dute agerian. Lau urtetan, Deustuk bikoiztu, hirukoiztu edo laukoiztu egin ditu ikerketako eta transferentziako adierazle nagusiak, eta sei aldiz biderkatu ditu ikerketaren itzulkinak. Scopusen 1.000 argitalpenen langa gainditzeak ekarri dio research-intensive university gisa aitorpena izatea, unibertsitate globalen Times Higher Education World University Rankingaren eskutik. Zerrenda horretan, 440.

Deusto 2022 Plan Estrategikoaren aurkezpeneko partaideak.

tokian kokatu da ikerketa munduan, eta seigarren unibertsitate espainiarra eta lehenengo unibertsitate ez publiko espainiarra da. Deusto 2022 planak gorako ibilbide horretan sendotzea aurreikusten du sei estrategia hauek kontuan hartuta: nazioarteratzea, diziplina artekotasuna, sektore artekotasuna, eragina, berrikuntza eta inklusioa.

Planak aurreikusten du bost titulazio berri ezartzea Osasun Zientzietan

Gizarte konpromisoa Aurreko planaren balantzeari erreparatuta, Unibertsitatearen Gizarte Erantzukizunaren estrategia globala azpimarratu da bost lan-ildotan: berdintasunean, inklusioan, justizia sozialean, ingurumenean eta osasunean. Aparteko balioa eman zaie Berdintasun Planaren garrantzizko ekarpenei. Hona hemen ekarpenak: Gearing Roles proiektua (berdintasun planak goi mailako hezkuntza erakundeetan ezartzeko europar ikerketa proiektua), Emakume Teknologoarentzako Ada Byron saria, Inspira STEAM proiektua, 2018ko Emakunderen Berdintasun saria, etab. Balantzearen barruko beste atal batean, Deustuk hausnarketari eta gizarte eztabaidari egin dion ekarpena ere azpima-

rratu da -DeustoForum, DeustoBide-Herritartasun Eskola edo Deusturen Giza Eskubideak Ingurune Digitaletan adierazpena bezalako ekimenen bidez-, baita nazioarteko rankingetako kokapena ere. Datozen lau urteetarako ibilbideorriak gizarte eragileekiko harremanerako lankidetza eredua, gure presentzia eta lidergo etiko eta intelektuala elkarrizketan eta gizarteko eztabaidan, eta gizarte eragina ebaluatzeko eredu bat prestatu eta ezartzea indartzearen aldeko apustua egin du. Deustuk, gainera, indartu egin nahi du bere kokapena hiru ildotan: Deusto Business Schoolen nazioarteko egiaztapena lortu nahi du AACSBren aldetik; nazioarteko rankingetan duen kokapena % 10 hobetzera iritsi nahi du; eta TTHE Agenda 2030 / munduko unibertsitateen konpromisoa 17 GIHen eta Agenda 2030 ebaluatzen duen GIH eragineko rankingaren lehenengo ediziotik egon eta aitorpena izan nahi ditu. Pertsonak eta unibertsitateko elkartea Ikasleek Ikasi eta zerbitzatu programetan, etika zibileko irakasgaietan edo Gizarte Erantzukizun Unibertsitarioari lotutako jardueretan parte hartze aktiboa izatea da Deustuko proiektuaren nortasun ezaugarrietako bat. Unibertsitateak 5.199.960 euro bideratzen ditu bekatara, 2.312.149 milioi bere baliabide propioetatik. Azken ikasturtean, 3.167 ikaslek 1.147.708 orduko praktika aktiboak egin dituzte, 675 erakunde laguntzailerekin sinatutako 4.539 lankidetza hitzarmenen bidez

Hurrengo lau urteei begira, Deustuk prestakuntza ereduaren dimentsio etiko eta sozialarekiko konpromisoa sendotzeko asmo sendoa du, baita tituludunen enplegagarritasunarekin ere. Ikasketei lotutako enplegu tasa % 80tik gora mantentzeko konpromisoa hartu du eta langabezia tasa % 10etik behera mantentzekoa. Deustuko langileen atalean, prestakuntzarekiko konpromisoa sendotu nahi du (gaur egun, irakasle-ikertzaileen % 52k eta AZLen % 71k hartzen du parte

prestakuntza jardueretan) eta familiako bizitza eta lanekoa bateratzen laguntzeko neurri berriak ezarri nahi ditu. Azkenik, Deusto 2022k ad hoc estrategiak planteatzen ditu Donostiako campusean eta Gasteizeko eta Madrilgo egoitzetan: eraikin berria -gelategia, IIBZ eta kiroldegia- eta Donostiako campusean ikasleak % 10ean gehitzea, beste titulazio bat eskaintzea Gasteizeko egoitzan eta presentzia indartzea Madrilgo egoitzan.

2019apirila

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

NUPek 26 master ofizial eskainiko ditu 2019-2020 ikasturtean Aurreinskripzioa online egin daiteke dagoeneko maiatzaren 17ra arte

26 master ofizialetarako aurreinskripzioa irekia dago maiatzaren 17ra arte.

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) unibertsitateko 26 master titulu ofizial eskainiko ditu 2019-2020 ikasturtean, eta master horietako bostek lanbide arautuetan aritzeko gaitzen dute, erakundeko Gobernu Kontseiluak onetsi duenez. Aurreinskripzioa online egingo da Unibertsitatearen webgunean, eta horretarako lehen epea apirilaren 8an hasi zen eta maiatzaren 18an bukatuko da; matrikula, berriz, ekainaren 12tik 14ra eginen da. Eskaintza osoa Unibertsitatearen webgunean kontsulta daiteke. Datorren ikasturtean emango diren 26 master ofizialetako bi berriak izango dira: Master Bikoitza Industria Ingeniaritzan eta Enpresen Zuzendaritzan eta Unibertsitate Masterra Elikagaien Industriako Teknologian eta Jasangarritasunean; azken hori Nekazaritzako Elikagaien Industrietako Teknologiako eta Kalitateko Unibertsitate Masterraren ordez ezarri da. Gainera,

beste berritasun bat ere badugu: bai Telekomunikazio Ingeniaritzako Unibertsitate Masterra bai Ingeniaritza Informatikoko Unibertsitate Masterra Zibersegurtasuneko eta Hacking Etikoko Espezializazio Diploma titulu berekiarekin batera egin daitezke.

Bost master ofizialek lanbide arautu batean aritzeko gaituko dute

Eskolek eskainitako masterrak Hau da Telekomunikazio eta Industria Ingeniarien Goi Mailako Eskola Teknikoak (TIIGMET) datorren ikasturterako egiten duen mastereskaintza: Proiektuen Zuzendaritza, Energia Berriztagarriak: Sorkuntza Elektrikoa; Materialen eta Fabrikazioaren Ingeniaritza; Ingeniaritza Mekaniko Aplikatua eta

Konputazionala; Modelazio eta Ikerketa Matematikoa, Estatistika eta Konputazioa; Ingeniaritza Biomedikoa; Ingeniaritza Informatikoa; eta lanbide batean aritzeko gaitzen dutenak: Telekomunikazio Ingeniaritza eta Industria Ingeniaritza. Gainera, arestian aipatutako Industria Ingeniaritzako eta Enpresen Zuzendaritzako Master Bikoitza eskaintzen da. Nekazaritza Ingeniarien Goi Mailako Eskola Teknikoaren (NIGMET) kasuan, titulu hauek eskaintzen dira: Ingurumen Agrobiologia; Nekazaritzako Ingeniaritza, zeinak lanbide batean aritzeko gaitzen baitu; Kimika Sintetikoa eta Industriala; Informazio Geografikoko Sistemak eta Teledetekzioa; eta arestian aipatutako Elikagaien Industriako Teknologiako eta Jasangarritasuneko Unibertsitate Masterra. Fakultateetako masterrak Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultateak master hauek eskaintzen ditu: Enpresen Zuzendaritza; Enpresen Kudeaketa, Antolaketa eta Ekonomia; eta Informazio Sistema Integratuen bidezko Prozesuen Kudeaketa (ERP). Osasun Zientzien Fakultatean hauek emanen dira: Osasun Zientzietako Ikerketa; Osasunaren Sustapena eta Gizarte Garapena; eta, azkenik, Osasun Publikoa. Zientzia Juridikoen Fakultateak hiru master eskainiko ditu: Abokatutzarako Sarbidea, lanbidean aritzeko gaitzen duena; Ondare Zuzenbide Pribatua, eta Lan Arriskuen Prebentzioa. Giza eta Gizarte Zientzien Fakultateak bi titulu eskainiko ditu: Bigarren Hezkuntzako Irakasletza eta Gizabanako, Familia eta Taldeekiko Esku-hartze Soziala.

Nafarroako 70 ikasle baino gehiago NUko Historiaren VI. Olinpiadan Ikasleak 14 heziketa-zentrotatik zetozen eta Guda Hotzari buruzko hausnarketa egin zuten

VI. Historiako Olinpiadako partaideak.

Unibertsitateko Aldizkaria

Batxilergoko eta DBHko 4. mailako 74 ikaslek parte hartu zuten, Nafarroako hainbat heziketazentrotatik etorrita, Nafarroako Unibertsitatean egindako Historiaren VI. Olinpiadan. Antolatzaileak ikastegiko Filosofia eta Letren Fakultatea eta Nafarroako Ikasketa Historikoen Elkartea (Sociedad de Estudios Históricos de Navarra, SEHN) izan dira, eta proba idazlan bat gaztelaniaz, euskaraz edo ingelesez egitean zetzan, gaiari honi buruzkoa: “Guda Hotza: altzairuzko oihaletik telefono gorrira (1945-1962)”. Parte hartu zuten zentroak hauek ziren: Calasanz-Escolapios, Hijas de Jesús, Irabia-Izaga, Luis Amigó, Miravalles-El Redín, San Ignacio (Jesuitak), Santa María la Real (Maristak), Santo Tomás (Dominikak), Vedruna-FEC, IES Basoko, IES Plaza de la Cruz, IESO Iñaki Ochoa de Olza, Liceo Monjardín eta Nuestra Señora del Huerto Ikastetxea. Olinpiada honetako helburuetako bat DBH eta Batxilergoko ikasle

eta irakasleak komunitate unibertsitarioarekin harremanetan ipintzea da, espezializatuta irakaskuntza eta ikerketa historikoetan. Halaber, sustatze bat bilatzen du Foro Komunitateko Historiaren ikasketetarako. Ekimenean laguntzen du Nafarroako Unibertsitateko Euskal Hizkuntza eta Kulturaren Katedrak eta babesle dira Alianza Editorial, Librería Universitaria (Troa taldea) eta Diario de Navarra.

Ikastetxeetako ikasleak unibertsitatearekin lotzea da xedeetako bat Sarien artean dago beherapen bat Filosofia eta Letren Fakultatean gradu bat ikasteko matrikulan, Alianza Editorialeko liburu sorta bat eta Troa Liburudendaren opari-txeke bat. Sarien banaketa maiatzaren 10ean izango da, Nafarroako Unibertsitatean.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

David Arjol ikasleak espediente onenaren saria jaso du UNED Iruñearen Egunean, 9,3 batekin Psikologian 150 pertsona inguruk parte hartu zuten ekitaldian, non diplomak banatu zitzaizkien Sarbide Ikastaroa gainditu zuten ikasleei eta Saiakera eta Argazkilaritzaren V. Lehiaketako garaileei

UNED Iruñeako Sarbide Ikastaroko ikasleak.

David Arjol, Covadonga Romero, Carmen Jusué, Nekane Oroz eta Francisco Javier Blázquez.

Unibertsitateko Aldizkaria

UNED Iruñeak, pasa den apirilaren 9an, Unibertsitatearen Eguna ospatu zuen, zeinera 150 pertsona inguru joan ziren. Ekitaldian presente izan ziren Nekane Oroz, Nafarroako Gobernuko Unibertsitateen eta Baliabide Hezitzaileen Zuzendari Orokorra; Carmen Jusué, UNED Iruñeko Zuzendaria; Covadonga Romero, Zentroko Idazkari Orokorra; eta Francisco Javier Blázquez, Filosofiako irakaslea eta UNED Iruñeko irakasle-tutoreen ordezkaria. Aurtengo edizioan UNED-Iruñea Saria eman zitzaion -1.200 € eta diploma egiaztagiri- David Arjol Echeverría ikasleari, Psikologian 9,3ko batez besteko notarekin graduatua baitzen 2017-2018 ikasturtean. “UNEDen magia datza, inoiz irekiko ez zirela uste zenuen ateak irekitzen dizkizunean. Hemen ikastera bultzatu ninduen ikasteko, aditzeko eta hezteko nahia”, azal-

tzen du 30 urteko iruindar honek, egun UNEDen Osasuneko Psikologiako Master bat ikasten ari denak. “Bide gogor bat da, baina egin ezazue pasio askorekin” Sarituak zorionak eman zizkien ere Sarbide Ikastaroa gainditu zuten ikasleei: “Badakit karrera bat bide luze eta oso gogor bat dela, bereziki UNEDen. Horregatik, pasioarekin egin dezazuela animatzen zaituztet, ikasteko eta hazteko jakin-minarekin, titulu eta ziurtagiriz independente. Gogora ezazue karrera hau ez dela 100 metrotako bat, baizik eta iraupen-lasterketa bat. Ez zaitzatela erritmoak larritu, jarrai ezazue eta bideaz goza ezazue. Zeuen burua aberasteko daukazuen aukera hau aprobetxa eta ustia ezazue, librepentsalariak izateko, hiritar kritikoak eta laguntzarik behar ez duzuenak, ezagueraren bitartez”.

Sarbideko ikasleei diplomak Ekitaldian zehar, Unibertsitaterako Sarbide Ikastaroa arrakastarekin gainditu zuten 102 ikasleen ordezkaritza bati diplomak banatu zitzaizkien. Covadonga Romero Zentroko Idazkari Orokor eta irakasleak Sarbideko ikasleak zoriondu zituen: “Amets bat bete duzue, nahi zenuten karrera ikasi ahal izatea. Ez ezazue inoiz galdu gogo handi hori eta gogora ezazue zuetako bakoitza funtsezko adreilu bat zaretela UNEDen eraikuntzan”. Jarraian, Roberto Erroba Martínez, 61 urteko Geografia eta Historiaren Graduko ikasleak, Sarbide Ikastaroko ikasle izanaren esperientzia balioetsi zuen eta beste ikasle guztien izenean hitz egin zuen. “UNEDek karrera bat ikasi ahal izateko eskaini digun aukera eskertu nahi dut. Nik beti Historia egin izan nahi nuen eta orain

David Arjol, Elsa Osés, Mª Teresa de Pedro, Javier Martínez eta Jorge Urdánoz, Argazkilaritza eta Saiakera Sarien irabazleak.

nire ametsa betetzen ari da ikasteko helburu bakarrarekin”. Irakasleen lana ere eskertu nahi izan zuen, bereziki Emilio Echavarreni, “egunetik egunera motibatzen gintuena erronka hau bete ahal izatera”. UNED Iruñeako V. Argazkilaritza eta Saiakera Saria UNEDen Egunean ere UNED Iruñeako V. Argazkilaritza eta Saiakera Lehiaketako sariak banatu ziren irabazle eta finalistei. Aurten guztira 68 argazki eta 32 saiakera aurkeztu dira eta hauek dira garaileak: ❚ Javier Marlínez Sellers, Saiakerako sariaren irabazle, bere “Todo empieza cuando tú quieras” lanarekin, 600 €-rekin. ❚ Jorge Urdánoz Ganuza, Saiakerako finalista, bere "La libertad de querer” lanarekin, 200 €-rekin. ❚ Elsa Osés Muggenthaler, Argazkilaritzako sariaren irabazle, "Párate y disfruta” lanarekin, 600 €-rekin. ❚ María Teresa de Pedro Montalbán, UNED Iruñeako Argazkila-

Sarbideko ikasleek euren Diplomak jaso zituzten.

ritzako sariaren finalista, "…la edad no es obstáculo", obrarekin, 200 €-rekin. “UNED zerbitzu bat ematen du eta lan han handi bat egiten du gizartearentzat” UNED Iruñeako Zuzendariak, Carmen Jusuék, bertaratutakoak zoriondu zituen eta honakoa nabarmendu zuen: “Heziketa jarraitua gure gizartean behar bat da. Beti da momentu on bat ikasten hasteko”. Nekane Orozek, Nafarroako Gobernuko Unibertsitateen eta Baliabide Hezitzaileen Zuzendari Orokorrak, ekitaldia itxi zuen zorionak ematen saritu guztiei beren esfortzuagatik. Orozek azpimarratu zuen UNED Iruñea Zentroak egiten duen lan handia, “gizarte nafarrarentzat zerbitzu oso garrantzitsu bat egiten duena”. INFORMAZIO GEHIAGO: www.unedpamplona.es info@pamplonauned.es @unedpamplona www.facebook.com/unedpamplona

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

“Gure proiektua jendea prestatzea da, munduan lan egiteko” Unibertsitateko Aldizkaria

Alfonso Sánchez-Tabernero Nafarroako Unibertsitateko egungo errektorea da. Euskal Herriko Unibertsitateko Komunikazio Fakultateko irakasle eta dekanorde izan zen, baita Nafarroako Unibertsitateko Komunikazio Fakultateko dekano ere. Katedradun gaikuntza jaso zuen 2007an, eta European Media Management Education Associationeko lehendakari ere izan zen 1998 eta 2004 bitartean. Sánchez-Tabernerok Nafarroako Unibertsitateko bere bulegoan hartu gintuen eta elkarrizketa bat onartu zigun heziketa-zentro honi buruz hitz egiteko. Zer esan diezagukezu 2019 urte honi buruz Nafarroako Unibertsitateari dagokionez? Nafarroako Unibertsitatea beti proiektuak dituen unibertsitate bat da. Ni hona ia duela 40 urte iritsi nintzen ikastera eta proiektuz betetako leku bat zen garai horretan; orain ere baditugu. Proiektu bat martxan dauden proiektu batzuk amaitzea da. Madrilen klinika bat egin genuen eta pazientez betetzen amaitu behar da. Proiektua betetzea da eta oso aurreratuta dago. Duela hilabete batzuk masterretarako egoitza bat ireki genuen Madrilen eta bete behar dugu, eta uste dugu hurrengo urtean Madrilen masterretako ikasleen kopurua bikoiztuko dugula. Ekin-

tza txiki bat hasi dugu Bilbon, oinarrian Arkitekturako Eskola, eta hegan hasi eta indarra hartzen joan dadila nahi dugu, onartua izan dadila guretzat berria den plaza horretan. Hemen ere eraikuntza bat sortzeko asmoa dugu ahal dugunean, baliabideak ditugunean, zientzien eremuko irakaskuntzako eraikin bat izango dena, eta baita zientzia naturalen museo berri bat; bi funtzioak eraikin berean. Beraz, beti gaude proiektuz beteta, baina nik beti diot horrek ez gaituela gure bidea hautsi behar, hau da, lortzea Nafarroako Unibertsitatea munduko leku onenetariko bat izatea ikasteko, leku onenetarikoa zientzia ekoizteko hiritarren zerbitzura eta osasun sorospena jasotzeko munduko leku onenetarikoa ere. Azken QS Rankingaren arabera, Nafarroako Unibertsitatea munduko 100 onenen artean dago eremu batzuetan, hala nola Komunikazioa, Administrazioa, Kontabilitatea, Filosofia… Nola jasotzen dituzue mota honetako albisteak? Gauzak ongi egiten ari garen berrespen bat dira. Guk neurketaren kultur indartsu bat bat dugu eta ikasleen poztasuna ikusten dugu, zientziaren ekoizpena, nazioartekotzea, talka komunikabideetan… azkenean neurtzen ez duzuna ez duzulako gobernatzen eta adierazleak beti dira eragingarriak

hobetzeko. Asko interesatzen zaigu kanpoko neurketa, guk egiten ez duguna, eta kanpoko norbaitek aurreratzen zoazela eta bide onetik zoazela esaten dizunean, hori berrespen eta pozik egoteko arrazoi bat da. Zuen helburua eremu hauetan hobetzen joatea al da? Bai. Guk nazioarteko ranking hauetan enplegagarritasunean eta irakaskuntzako kalitatean ateratzen gara beti hobe. Hori da rankingek esaten dutena eta nik uste dut arrazoi osoarekin. Logikoa da horrela izatea. Enplegagarritasunean munduko 50-60 onenen artean ateratzen ari gara bi rankingetan, Times High Education eta QS, eta irakaskuntzan aurreko udan zortzigarrena atera ginen Europan Times High Educationen arabera. Ikerketan aurrera goaz baina mantxoago, ikerketan lehiakortasuneko desabantaila bat dugulako tamainan, bolumenean, funtsetan… Nik beti diot Harvardek 30.000 milioi dolarretako ondare alderantzikatu bat duela, urteko baliabide batzuk sortzen dituztenak, gutxi gorabehera diru horren % 5a, ikerketa eta beketara bideratzen dena. Guk gutxi gorabehera bolumen horretako ehuneko parte bat dugu. Ez diegu irabaziko baina egia da gure funtsak handitzen joateko proiektu bat dugula ikerketarako, ongi apuntatuz, talde finkoak sortuz… eta hobetzen goaz ikerketan baina irakaskuntzan eta enplegagarritasunean baino motelago goaz zu oso ona izan zaitezkelako irakaskuntzan nahiz eta zure tamaina ertaina izan. Gu tamaina ertaineko unibertsitate bat gara. 12.000 ikasle tamaina ertaina da. Handiek 100.000 dute eta txikiek 2.000; ertainak gara. Izan al daiteke tamaina ertaineko unibertsitate bat oso ona irakaskuntzan? Bai. Oso ona enplegagarritasunean? Bai. Baina ikerketan oso onak izan gaitezen funtsak bilatzen joan beharko gara ikerketako zentro berriak eraikitzeko ikertzaileen oinarria handitzeko. Zer garrantzia ematen diozue ikasleen mugikortasunari? Guk pentsatzen dugu gure irakaskuntzako proiektua dela jendea prestatzea munduan lan egiteko. Unibertsitate lokal eta bertakoak zonalde bateko jendea prestatzen du zonalde horretan lan egiteko,

eredu errespetagarri bat dena. Ez da geurea. Guk nazioarteko ikasleen % 30 bat dugu, zifra oso altu bat dena gure herrialdean eta orokorrean, hiruren bat gure komunitatetik datorrena, Nafarroatik, eta hiruren bat Espainiako beste toki batzuetatik. Ikasgela jada nazioartekoa izan dadila interesatzen zaigu, Iruñako ikaslea Madrilgo, Sevillako, Buenos Aireseko, Pariseko edo Taiwaneko batekin egon dadila. Mundua ezberdina, askotarikoa, identitate kultural eta hizkuntza ezberdinak daude, ikuspuntu historiko eta sozial desberdinak… eta horrek aberastasun kulturala sortzen du. Beraz, guri interesatzen zaigu unibertsitateak nazioarteko ikaslego bat izatea. Baita interesatzen zaigu ere beste unibertsitate batzuetako ikasleak hona etor daitezela elkartrukaketan, gure unibertsitateko ikasleak beste unibertsitate batzuetara joan daitezela elkartrukaketan… Izan ere, mundu guztiak dio proiektu europar arrakastatsuenetariko bat garbi-garbi dela Erasmus programa. Gauza asko daude polemikoak direnak, edo zalantzagarriak, edo porrotak, edo batzuei gustatzen zaiena eta beste batzuei ez… Erasmus programa arrakastatsueneriko bat da eta logikoki guk bertan parte hartzen dugu oso pozik, eta horregatik, % 30 horri datorren jendea eta beste lekuetara lauhileko bat edo bi beste lekuetara joaten den hemengo jendea gehitzen bazaio, azkenean irakaskuntzako esperientzia oso nazioartekoa da eta hori bikaina da.

“Nafarroako Unibertsitateko ikasleen ezaugarri nagusia ikasteko gogoak da”

Zer uste duzu ematen diola ikasle bati Erasmus+ bezalako programa batean parte hartzea? Burua irekitzen du, besteekin elkar-ulertzeko gaitasuna indartzen du… Niretzat oso ezkorra den esaldi bat dago: “baina hau ez da hemengoa”. Zu bezalakoa ez dena errezeloz ikustea da, imajinario kultural bera izan ez duena, esperientzia bera… hain zuzen ere desberdintasunak aberastasuna

eta ulertzeko gaitasuna ematen du, eta gero mundu batean bizi gara non, gutxienez unibertsitate honean, bere heziketa proiektuan, oso sustraitua dagoen kooperazioa askoz ere adimentsua dela konfrontazioa baino, eta horretarako ikasi behar dugu oso interesgarria dela beste batek zu bezala ez pentsatzea eta ez ditzala zure kode kultural berak. Beraz, niretzat oso garrantzitsua da. Zertan bereizten da Nafarroako Unibertsitatea beste unibertsitate batzuez? Lehenik eta behin, bere ideietan. Gu unibertsitate bat gara oinarritua pentsamendu kristauaren proposamenetan eta horrek identitate bat ematen digu. Gu ez gara ziniko edo eszeptiko batzuk axola ez zaiguna zer egiten duen ikasle bat graduatu ondoren. Guk baldintza bat batzuk proposatzen ditugu harremana dutenak egiatasunarekin, zintzotasunarekin, solidaritatearekin, kooperazioarekin, pakearekin… eta ikasleek, libreki nahi badute, onartzen dituzte. Baina guk arrakasta izateko nahiarekin proposatzen ditugu, onar ditzaten desioarekin noski, eta uste dut horrek ere sortzen duela Nafarroako Unibertsitateko ikasle ohiak elkartzen direnean harreman oso indartsu batengatik oso lotutua sentitzen direla, esperientzia unibertsitario oso boteretsu bat dela, baita ere ikasle hauetako askok ez dutelako hemen bakarrik ikasi,baizik eta unibertsitatean bizi izan direlako ere. Bere etxeak utzi eta lagun berriak egen dituzte, bizitza osorako lagunak direnak. Beraz, gu inspirazio kristauko unibertsitate bat gara, oso nazioartekoa, eta horrela irakaskuntza eta bizi-esperientzia osokoa. Gero unibertsitate oso ikertzaile bat gara ere, ikerketari oso lotuta, eta esaten dugu gure irakasleak bere eremu zehatzaren zientziako mugan egon behar direla eta hori irkaskuntzan nabari behar da. Unibertsitate bat gara non irakaskuntzako proiektua ez da bakarrik maisu-klasean oinarritzen, baizik eta sistema apur bat konplexuago bat dugu, sistema hibrido bat, non klasea oinarrizkoa den, baina baita aholkularitza akademikoa ere, laborategiko lana, iruditzen zaigula aberatsago eta desberdinagoa dela. Beraz, hainbat identitate-zeinu ditugu. Zer ezaugarri izan behar dituzte Nafarroako Unibertsitateko ikasleek?

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

bliko edo pribatu (gurea) batekin, beka edo beherapen oso garrantzitsu bat matrikularen prezioan ikasleentzat. Baina oraindik bidea dago egiteko. Oraindik badago jendea ikasteko gaitasun eta gogoekin eta baliabide gutxirekin, lagun ezin diegunak. Beraz, hori ere zintzilik dagoen proiektu bat da. Aurrera egin dugu baina oraindik ez gaude pozik lortu dugunarekin eta gehiago egin behar dugu aurrera. Zorrozaurren, Bilbon, fakultate bat irekitzeko proiektua al duzue?

Ezaugarri nagusiena ikasteko gogoak dira. Guk gure graduen lehen mailan 2.200 ikasle matrikulatzen ditugu, 8,11ko batezbesteko nota bat dutenak. Buk bi gauza bilatzen ditugu: lehenengoa, bikaintasun akademikoa. Guk ikasle onak nahi ditugu, benetan ikasi nahi dutenak. Ikasle batek ikasi nahi izango duen adierazle onena iraganean ikasi duela da. Egia da ikasle nagi bat unibertsitatera irits daitekeela eta bertan arduratsu bihurtu, eta ikasle arduratsu bat unibertsitatera iritsi eta alfer bihurtu, baina adierazleren bat erabili behar dugunez, guretzat ikasle batek lan egingo duen adirazlerik onena da iraganean ere lan egin duena da. Eta bikaintasun akademiko eta ikasteko gogo horietaz gain, bilatzen dugun bigarren gauza desberdintasuna da, profiletan, interesetan, kulturetan, hizkuntzetan, etnian… ezberdintasunak aberastasuna dakarrelako. 2.200 ikasle matrikulatzen ditugu graduan; gero 2.000 ikasle inguru graduondokoetan edo masterretan, 2.000 ikasle doktoretzan… eta baldintza horiek logikoki baita aplikatzen dira ere master eta doktoretzan.

“Ikasleei esango nieke campus ezberdinak ezagutu eta atsegin dutena aukeratzeko”

Beken programaren bat al duzue beren ikasketak ordain ez ditzaketen ikasleentzat? Hau gakoa da guretzat. Hezkuntzari osasunari gertatzen zaion berdina gertatzen zaio, kalitatea

garestia dela. Paziente onkologiko batentzat edo aldaka operazio bat egin nahi duen batentzat tratamendu onena nahi baduzu -eta honi buruz jardun naiz osasun mundua Unibertsitatearen parte delako klinikarengatik-, hori garestia da. Teknologia onena da, aparatu onenak, ikerketan neurri batean dabiltzan medikuak… Berdina gertatzen da irakaskuntzarekin. Instalazio onak, irakasle onak, denbora ematen dutenak ere ikerketan, ikasleei aholku ematen… Ondorioz, irakaskuntzako pertsonala handituz doa, eta arriskua kalitatezko osasuna eta hezkuntza bakar-bakarrik aberatsen eskura egotea da. Osasunean badago bide bat hori horrela ez izateko, gizarte-segurantzako estaldura, adibidez guri paziente asko ematen diguna, edo seguru medikuak, nondik paziente asko datozen ere. Heziketako eremuan unibertsitatea bakarrik aberatsen eskura ez egoteko beken politika indartsu bat behar da. Guk bi beka mota ditugu: beka publikoa, Espainiako Gobernuarena, Nafarroako Gobernuarena, ikaslearen komunitate autonomoko edo herrialdeko gobernuarena… Zentzu honetan, nik beti idiot gobernu adimentsu eta berdintasunezkoak bere aurrekontutik portzentaje gehiago bekei bideratzen dietena da. Baina hau ez da nahikoa beti. Guk geure beken politika propioa dugu, oinarrian gure graduatuen esku dagoena, Alumni Bekak (Becas Alumni) izeneko programa batekin, erraz uler daitekeen mezu bat duena, dela “zuk, Nafarroako Unibertsitatean ikasi zenuena eta ongi joan zaizula, zure soldata edo ondasunen parte bat bidera ezazu beste batzuek esperientzia bera izan dezaten”. Guk dagoeneko une honetan gure ikasleen hiruren bat dugu beka pu-

Arkitektura Eskolako ikasketa batzuk emango ditugu Zorrozaurren. Betiko ohituran, proiektu txiki batekin hasiko gara. Gu pauso bat ematearen aldeko gara, gero beste bat eta gero beste bat, ez bost aldi berean, eta hori adierazi diegu bilera oso emankorrak izan ditugun Bilboko instituzioei, sintonia handian. Eta Bilbon gauzak egiteko ilusioa dugu, hiri paregabe eta oso interesgarri bat dena gauza askotarako baina baita han egin nahi dugunerako ere, edo gutxienez han gure lehen ekintza izango dena iragarri dugunerako, arkitektura, diseinua eta modarekin harremana duena. Uste dut Unibertsitateak hiru eremu hauetan indar handi bat duela eta Bilbok interes handi bat du. Beraz, uste dut Bilbori gaur existitzen ez den zerbait eman diezaiokegula, Bilborentzat ona izan daitekeena, baita Nafarroako Unibertsitatearen garapen bezala ere. Beste lekuetan proiektu beretsuak aurrera eramateko asmoa al duzue? Guk 10 proiektu gehiago ditugu dirua baino, eta ez bakarrik dirua, baizik eta pertsonak ere. Nafarroako Unibertsitatean 5.600 pertsonek lan egiten dute eta denek dute zer egin daitekeen ideia. Baina zuhurrak izan behar gara. Unibertsitatea 1952an jaio zen eta ez diogu gauzak egiteari utzi eta orain presentzia instituzional bat dugu egoitzarekin New Yorken, Munichen eta Säo Paulon eta egoitza horiek Unibertsitatearen enbaxadak izan daitezela nahi dugu arrazoi ezberdinengatik, eta Asian ere presentzia instituzional bat izatea nahiko genuke, oraindik

ez duguna. Gauzak egitea nahiko genuke, noski, baina pauso bat beste baten atzetik ematen joan behar gara. Baliabideak eta pertsonak behar ditugu; baliabideak zerbait egiteko eta pertsonak proiektu horiek burutzeko, Nafarroako Unibertsitatearen espirituaren egiteko moduekin ados.

“Ikasgela jada nazioartekoa izan dadila interesatzen zaigu”

Hurrengo ikasturtera begira, ¿aurreratu ahal diezagukezu gradu, master edo eskaintza berriren bat? Ez da gradu berririk egongo, baina master berri batzuk egongo dira gure Madrilgo egoitzan. Master berri bat egongo da Big Data Science-en, master unibertsitario berri bat Pharma-Biotech Enpresen Kudeaketan, eta master unibertsitario berri bat Ingeniaritza Industrialean. Urte hauetan gradu eta graduondoko askotxo hasi ditugu eta guk maratoiaren espiritua dugu, sprinterrarena baino. Uste dut interesgarria dela pausoak ematea geldialdiarekin, hobe gauza berriak egitea oso ongi eginak, ez hain ongi eginak dauden gauza asko baino. Madrilen programa berri bat hasten da ere, IESEk emana, Unibersitateko Enpresa Zuzendaritzako Eskolak, Masterrra Managementean dena. IESEk orain arte bakarrik programa ofizial bat ematen zuen, MBA, Full Time edo Executive, baina MBA klasikoa duela ia 50 urtetik, kudeaketan aurretiko esperientzia urte batzuk eskatzen zituena. Eta orain IESEk adina jaisten du pixka bat martxan ipintzen duelako programa bat ez duena eskatzen aurretiko esperientziarik. Nafarroako Unibertsitatearen enplegagarritasuneko daturen batzuk eman ahal zeniezaguke? Bai. Lehen esan bezala, QS Rankingaren arabera, lehenak gara

2019apirila

Espainian eta eta 60 onenen artean munduan enplegagarritasunean, nahiz eta Times High Education-ek esan 50 onenen artean gaudela, pena mereziz esatea munduan 25.000 unibertsitate daudela. Daukagun azken datua da gure ikasleen % 92,50, karrera amaitu eta 6 hilabetetara, lanean dagoela, master batekin bere heziketa osatzen ari den ikaslegoa kontuan izan gabe. Oso zifra zaila da gainditzeko, hasierako prozesu hauetan beti dagoelako 6 hilabete lan egiten duen jendea eta ondoren kontratua berritzen ez diotena eta lan berri bat bilatu behar duena. Beraz, beti dago 'impasse' bat. Beraz, % 92,50 enpleguko data on bat da eta uste dut horrek men egiten diola ematen dugun heziketaren kalitateari. Gure esfortzua orain ez dago hain lotuta portzentaje hori igotzeari, zaila dena, baizik eta lortzea ikasleek aukera gehiago izan ditzaten nahi duten tokian lurreratzeko eta hortaz beren lehen enpresa aukeratzeko. Nola erakarriko zenuke ikaslego gaztea Nafarroako Unibertsitatean ikastera? Erakarri baino gehiago, leku askotara joan dadila esango nioke eta gehien atsegin duena aukera dezala, eta interesgarria dena ez dela webguneak dioena, edo lagun batek dioena edo egunkari batean irakurri zuena. Nik uste dut pena merezi duela lekua ikustera joatea, lekuak informazioa ematen baitu giroari buruz, kulturari buruz, irakasleak eta ikasleak nolakoak direnari buruz, zein giro kultural eta unibertsitario dagoen… Nik uste dut hori izango litzatekeela interesgarriena. Eta hori tranpa pixka batekin diot, izan ere campus hau oso erakargarria da eta guk jakin badakigu jendea campus hau ezagutzera etortzen denean asko liluratuta geratzen direla eta hemen ikastea aukeratzen dutela. Kulturanitzeko toki bat da, nazioartekoa, dinamikoa, sortzailea, indar kultural eta artistiko handi batekin bere artearen museoan, laborategiekin… Beraz, funtsean nire mezun da “efor zaitez hona eta joan zaitez ere beste lekuetara, eta ondoren aukera ezazu gehien atsegin duzuna”.

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

2017-2018ko Batxilergoko Aparteko Sariak eman dira 15 irabazle gazteek ingelesa hobetzeko ikastaroa eta egonaldia egingo dute udan, hiru astez, Toronton (Kanada) Unibertsitateko Aldizkaria

Cristina Uriarte Hezkuntza sailburuak eta Maite Alonso sailburuordeak 2017-2018 ikasturteko Batxilergoko Aparteko Sariak banatu zituzten joan den apirilaren 12an Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitzan burututako ekitaldi batean. 15 gazte irabazleek saridun direla egiaztatzen duen diploma jaso zuten sailburuordearen eskutik, eta horrekin batera, Toronton (Kanadan) hiru asteko ingeles ikastaroa eta egonaldia ere eskuratu zuten, uda honetarako. Irabazleak unibertsitateko lehen mailan ari dira egun ikasketak burutzen. Joan zen 2017-2018 ikasturtean 14.400 ikaslek baino gehiagok bukatu zuten Euskadin Batxilergoa, eta horietatik 560 aurkeztu ziren Batxilergoko Aparteko Saria eskuratzeko probetara. Guztiek betetzen zuten baldintza hau: Batxilergoko bi kurtsoetan 8,75 puntutik gorako bataz besteko nota izatea. 2018ko ekainaren 12an burutu zuten proba, Bilboko Ingeniaritza Goi Eskola Teknikoan, unibertsitatera sartzeko hautaprobak amaitu ondoren. Azterketan, hiru ariketa gainditu behar izan zituzten, bai norberaren Batxilergo modalitateari zegozkion ikasgai espezifikoen ingurukoak, bai hizkuntza probak (Euskara edo Gaztelania, eta atzerriko hizkuntza bat). Azkenik, puntuaziorik altuena lortu zuten 15 ikasleek eskuratu zuten saria. Ekitaldian izan ziren halaber ikasle sarituen senitartekoak, eta baita Batxilergoa ikasi zuten institutuetako arduradunak ere. Ekitaldia girotzeaz Gasteizko Jesus Guridi Musika Kontserbatorioko sei ikaslek osaturiko musika talde bat arduratu zen, Camila Cabello eta Joe Zawinul-en piezak eskainiz. Amaieran, parte hartzaile guztiek Gamarrako

Ostalaritza Eskolako ikasleek prestaturiko mokaduak dastatu ahal izan zituzten.

Saridun guztiak unibertsitateko lehen mailan ari dira egun ikasketak burutzen eta Batxilergoa 8,75 puntu edo gehiagoko batez bestekoz amaitu zuten Irakasleen konpromisoa Cristina Uriarte Hezkuntza sailburuak ikasle sarituak zoriondu zituen ezer baino lehen, baina baita familiak ere, “hauek jaso duten aitortzaren zati bat zuena ere bada eta. Zuen babesik gabe, ziurrenik ez zuketen lortuko”, azaldu zuen, familien babesak gazteen hezkuntza ibilbidean eta eskola arrakastan duen garrantzia agerian utziz era horretan.

Uriartek gogorarazi zuenez, Batxilergoaren helburuetan nagusienetako bat da “ikasleei garapen pertsonal nahiz sozialean aurrera egiten jarraitzeko prestakuntza, heldutasuna, ezagutzak eta trebetasunak ematea, horrela goi mailako ikasketetarako sarbidea izan dezaten. Horregatik, gehitu zuen, “Batxilergoko Aparteko Sari hauen helburua da, hain zuzen ere, eginahal horretan nabarmendu direnak saritzea”. “Agerian utzi duzue ahaleginduz gero lor daitezkeela helburuak. Eta hori ez da erraza, ahalegina eskatzen du, baina lor daiteke”, esan zien ikasle gazteei. Euskal Hezkuntza Sistemak dituen indargune nagusietako bi ere nabarmendu nahi izan zituen Uriartek: aukera berdintasuna eta irakasleen konpromisoa. “Euskadin ezer bada ondo zaintzen duguna, ezer babestu bada urte askoan, aukera berdintasuna izan da. Ekitatea, kalitatezko hezkuntza jasotzeko aukera, eta egin nahi diren ikasketak egin ahal izatea. Hortxe dugu gure hezkuntza sistemaren indarguneetako bat, irakasleen konpromisoarekin batera. Gure hezitzaileen garrantzia aldarrikatu nahi nuke berriro. Gutxi izango dira irakasleena bezain lanbide garrantzitsuak. Gure semealaben prestakuntza euren esku uzten dugu, nahiz eta zenbaitetan gure gizarteak behar adina ez baloratu hauek egiten duten lana. Uste dut garrantzitsua dela azpimarratzea”, esanez amaitu zuen. Batxilergoko Sari Berezien helburua honako hau da: Batxilergoan ibilbide akademiko bikaina era-

kutsi duten ikasleei egindako ahalegina aitortzea. 2018-2019 ikasturte honetarako sarien deialdia maiatzean argitaratuko da. Ikasle sarituak Saritutako ikasleek guraso, senitarteko eta Batxilergoko ikasketak burutu zituzten institutuetako arduradunak lagun zituztela jaso zituzten sariak. Hauek izan ziren irabazleak: Pablo Kowalski Kutz (CPEIPS San Patricio HLBHIP, Donostia. Gipuzkoa); Irene Campillo Pereda (CPEIPS Begoñazpi Ikastola HLBHIP, Bilbao. Bizkaia); Markel Gurrutxaga Sestelo (CPES Oiartzo Batxilergo Ikastola BHIP, Errenteria. Gipuzkoa); Unai Lejarza Alonso (IES Aixerrota BHI, Getxo. Bizkaia); Ane Sáinz de la Maza Escobal (CPEIPS Pureza De María HLBHIP, Bilbao. Bizkaia); Elvira Grouhel Otaola (CPEIPS Vizcaya HLBHIP, Zamudio. Bizkaia); Alba Fernández Pita (CPEIPS Sto. Tomás Lizeoa HLBHIP, Donostia. Gipuzkoa); Leire Moro García Del Valle (CPEIPS Esclavas Sc - Fátima HLBHIP, Bilbao. Bizkaia); Maddalen Lázaro Caminero (CPEIPS Ayalde HLBHIP, Loiu. Bizkaia); Peru Amorrortu Barrenetxea (IES Ekialdea BHI, Gasteiz. Araba); Santiago Cancio Sancho (CPEIPS Summa Aldapeta HLBHIP, Donostia. Gipuzkoa); Eñaut Macazaga Zamacona (CPES Oteitza Lizeoa BHIP, Zarautz. Gipuzkoa; Aitana Torre Arístegui (IES I. Arozena-Barruetatar Benito BHI, Bermeo. Bizkaia); Izei Múgica Martínez (CPEIPS Axular Lizeoa HLBHIP, Donostia. Gipuzkoa); eta Andoni Zorrozua Díaz (IES Elexalde BHI, Galdakao. Bizkaia).

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

Beatriz Artolazabal: “Haurrei eta nerabeei arreta emateko Zeuk Esan zerbitzua zabaltzen ari da” Haurren Trata Txarren Aurkako Nazioarteko Eguna zela eta, Zeuk Esan zerbitzuaren datuak azaldu ziren Unibertsitateko Aldizkaria

Eusko Jaurlaritzako Enpleguko eta Gizarte Politiketako sailburu Beatriz Artolazabalek adierazi zuen, apirilak 25 Haurren Tratu Txarren Aurkako Nazioarteko Eguna zela eta, batez ere 116111 telefono-zenbakiaren bidez haurrei eta nerabeei informazioa, orientazioa eta aholkua emateko Zeuk Esan zerbitzua zabaltzen ari dela eta 2018an 843 harreman ezarri zirela eta 979 kontsulta sortu zirela. Horietako gehienak, % 90, telefono-bidez egin ziren 116111 telefono-zenbakian; gainerako % 0 zerbitzuko postontziaren bidez iritsi ziren. Datu horiek egiaztatzen dute finkatu egin dela haurrei eta nerabeei informazioa, orientazioa eta aholkua emateko Zeuk Esan zerbitzua eta 2018a izan dela Zeuk Esan zerbitzua 2010ean abian jarri zenetik kontsulta-gehien izan den bigarren urtea, bai eta lau lauhilekoen arteko oreka handieneko urtea ere. Zerrendan lehenengo lekuan 2011 dago, sustapen-kanpainak 1.436 kontsulta artatzeko bidea eman baitzuen. 2017an 621 kontsulta artatu ziren, 2018an baino 222 gutxiago. Igoera horrek adierazten du, Beatriz Artolazabalen ustez, “gero eta jende gehiagok duela baliabide honen eta bere erabilgarritasunaren berri”. Alde horretatik, Artolazabal sailburuak azpima-

rratu zuen eskolaren esparruan egiten den lana: “familietara edo inguruko helduengana jo nahi ez duten edo jo ezin duten eta arazo txiki edo handi baten irtenbiderik aurkitzen ez duten neskamutilentzat benetan baliagarria da zerbitzua. Psikologian edo gizarte-hezkuntzan prestatuta dagoen eta adingabeekiko tratuan esperientzia duen pertsona bat telefonoaren beste aldean izatea laguntza lortzeko beste aukera bat izaten da beti”.

Apirilak 25ean Haurren Tratu Txarren Aurkako Nazioarteko Eguna ospatu zen Profilak Artolazabalek zehaztu zuenez, kontsulten % 58 (489) adingabeek egin zituzten, eta % 42 (354) helduek. Horien artean, gurasoek egindako kontsultak % 56,2 izan ziren. Gainerakoak honela banatzen dira: profesionalek, % 25,4; bigarren edo hirugarren mailako familiartekoek, % 7,3; eta adingabearekin familia-harremanik ez duten pertsona helduek % 11,1. “Adingabeen artean, nerabeak dira zerbitzua gehien erabiltzen du-

ZEUK ESAN ❚ 2018 kontsulta-kopururik handieneko bigarren urtea izan da. ❚ Zeuk Esan zerbitzua batez ere garatzen da haurrei eta nerabeei in-

formazioa, orientazioa eta aholkua emateko 116111 telefono-zenbakiaren bidez, eta iaz 843 kontsulta jaso zituen. ❚ 2018an adingabeek egindako kontsulten % 94,5 12 urtetik 18 urte-

ra bitarteko gaztetxoek egin zituzten. ❚ Familietara edo inguruko helduengana jo nahi ez duten edo jo ezin

duten eta arazo baten irtenbiderik aurkitzen ez duten neska-mutilek erabil dezakete. ❚ Telefonoaren

beste aldean adingabeekiko tratuan esperientzia duen psikologo bat edo gizarte-hezitzaile bat egotea laguntza eraginkorra izan daiteke.

❚ Nerabeek

berdinen arteko harremanekin, harreman afektibo-sexualekin eta familia-harremanekin zerikusia duten gaiak planteatzen dituzte.

tenak, eta kezkatzen eta planteatzen dituzten gaiak harremanekin zerikusia dutenak dira: berdinen arteko harremanak, harreman afektibo-sexualak eta familia-harremanak”, adierazi zuen Artolazabalek. Zehazki, 2018an adingabeek egindako kontsulten % 94,5 12 urtetik 18 urtera bitarteko gaztetxoek egin zituzten. Eta generoen arabera, neskek gehiago deitzen dute; izan ere, deien % 74 neska adingabeek egin zituzten, eta mutil adingabeek, berriz, % 26. Horrez gainera, Zeuk Esan zerbitzuak iaz 804 argitalpen egin zituen gizarte-sareen, blogen eta aldizkarien bidez “prebentzio, sentsibilizazio, informazio eta prestakuntza lanaren baitan”, esan zuen Beatriz Artolazabalek. Lan hori egiten da lehen mailako hartzaileekin, hau da, adingabeekin, eta bigarren mailakoekin: familiekin, eskolarekin, haurren eta gazteen arloko profesionalekin eta helduekin, oro har. Irudi berria Beatriz Artolazabalek adierazi zuen aurten, 2019an, berritu egingo dela zerbitzuaren irudia

logotipo berri batekin, eta material berriak (besteak beste, posterrak, pegatinak, liburu-markatzaileak, liburuxkak eta bideoak) sortuko direla “adingabeek zerbitzuaren berri izatea sustatzeko. Zeuk Esan zerbitzuaren erabiltzaile izan daitezkeenak etengabe berritzen dira eta gure ahaleginak iraunkorra izan behar du”. Enpleguko eta Gizarte Politiketako sailburuak azpimarratu zuen Zeuk Esan zerbitzuko 116111 telefono-zenbakiaren atzean dagoen profesional-taldeak egiten duen orientazio, aholkularitza eta informazio lana, eta gogoratu du zerbitzua konfidentziala dela, 116111 zenbakira egiten diren deiak doakoak eta anonimoak baitira eta ez baitute arrastorik uzten fakturan. Telefonoaz gainera, Zeuk Esan zerbitzuak beste komunikazio-bide batzuk ere eskaintzen ditu, hala nola, gizarte-sareak (@Zeukesan Twitter, Facebook eta Instagram bidez), www.euskadi.eus/zeukesan webgunea, YouTubeko kanala (https://www.youtube.com/user/Z eukesan) eta adingabeen bloga (http://zeukesan.blog.euskadi.eus.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

UPV/EHU, Erasmus Mundusen eskutik UPV/EHU da Erasmus Mundus master gehien eskaintzen dituzten unibertsitateetako bat Jon Lasa Galdos

UPV/EHUren 2019-2020 ikasturterako eskaintza 106 unibertsitate-masterrek eta 32 berezko masterrek osatzen dute. Proposamen zabal eta askotariko horretan, unibertsitate-masterrei dagokienez, nabarmentzekoak dira UPV/EHUn datorren ikasturtean egin ahal izango diren sei Erasmus Mundus masterrak. Haietatik hiru berriak dira: Mikrouhinetako Elektronika eta Optika Berritzaileak Erasmus Mundus, Hiri eta Komunitate Adimenduak Erasmus Mundus eta Energiaren Biltegiratze eta Konbertsiorako Materialak Erasmus Mundus. Europar Batasunak bultzatzen du Erasmus Mundus programa entzutetsu hau, eta helburu du Europako goi-mailako hezkuntzaren kalitatea bultzatzea. Programaren ekintza nagusietako bat da laguntza eskaintzea garrantziagatik eta kalitate akademiko bikainagatik hautatzen dituzten master -eta doktoretza- programa bateratuei; eta, gainera, haietako batzuek finantziazioa ere lortzen dute. Estatuko unibertsitate bakar batek hartzen dio aurrea UPV/EHUri Erasmus Mundus master-kopuruari dagokionez, Bartzelonako Unibertsitate Autonomoak. Lehendik eskaintzen ziren beste hiru Erasmus Mundus masterrei gehitzen zaizkie hiru berri hauek: Itsas Baliabide Biologiko-

ak Erasmus Mundus, Itsas Ingurumena eta Baliabideak Erasmus Mundus eta Energia Berriztagarriak Itsas Ingurunean Erasmus Mundus. Aipatu beharra dago azken bi master horiek Good Practices Flag aintzatespena lortu zutela; Europar Batasunaren ebaluazioa gainditu zuten, gutxieneko nota (100etik 75) baino askoz ere puntuazio handiagoarekin. “Eskaintza honek indartu egiten du UPV/EHUk nazioartekotzearen alde egin duen apustua, zeina gure ardatz estrategikoetako bat baita. Gainera, aukera emango die ikasleei Europako izen handiko unibertsitate-programetan sartzeko, eta, hala, aukera izango dute hainbat lekutako ikasle eta irakasleekin trebakuntza-esperientziak partekatzeko; hori guztia oso funtsezkoa da gaur egungo mundu global honetarako”, azaldu du Araceli Garin Graduko eta Graduondoko Ikasketen arloko errektoreordeak. Hiru Erasmus Mundus master berriez gainera, Subiranotasuna Europako Herrietan masterra eskainiko da lehen aldiz datorren ikasturtean, euskaraz. 16 unibertsitate master Erasmus Mundus sei masterrez gainera, UPV/EHUk baditu beste 16 master unibertsitate arteko izaera dutenak, alegia, beste unibertsitate batzuekin batera ema-

ten dira -bai atzerrikoak, bai estatukoak-; bestalde, beste hamar masterrek nazioarteko titulazio bikoitza lortzeko aukera eskaintzen dute, hau da, unibertsitate elkartuan irakasgai batzuk eginez, ikasleek bi master unibertsitatetitulu eskuratzen dituzte: bata UPV/EHUrena, eta bestea, dagokion atzerriko unibertsitatearena. Bestalde, UPV/EHUk sei unibertsitate-master eskaintzen ditu Amerikako beste unibertsitate batzuetan, Graduondoko Latinoamerikako Sarearen bidez: maila handieneko komunitate akademikoa osatzen dute 12 herrialdetako 16 unibertsitatek.

UPV/EHUk 16 unibertsitate master eta 3 master dual ere eskaintzen ditu

Azkenik, formatu dualean emango dira hiru master datorren ikasturtean: Multimedia Kazetaritza masterra, Sistema Txertatuen Ingeniaritza masterra eta Fabrikazio Digitala masterra. “Unibertsitate gisa daukagun nahia da gure ikasleek aukera profesional arrakastatsuak izan ditzaten bermatzea. Eta modalitate

dualean emango diren master hauek xede horretan lagunduko dute, enpresekin eta erakundeekin lankidetzan eta txandakatuta diseinatu eta gauzatzen baita prestakuntza-programa”, dio Garinek. UPV/EHUk mota askotako masterrak ditu lanbiderako ahalmena ematen dutenen artean: guztira 11, Abokatutza edo Industria Ingeniaritza masterretatik Arkitektura, Nautika eta Itsas Garraioa edo Laneko Segurtasun eta Osasuna masterretaraino. Berezko masterrei dagokienez, UPV/EHUk irmo jarraitzen du Unibertsitateak berak antolatutako irakaskuntza espezializatuen bidezko etengabeko prestakuntzaren alde egiten; izan ere, malgutasunez egokitzen dira gizarte-eskaeretara, eta modu erabakigarri batean laguntzen dute ibilbide profesionala orientatzen eta berrorientatzen. Hala, datorren ikasturtean aurten baino berezko master gehiago eskainiko dira; guztira 32, zeinetatik hamar master berriak baitira eta jakintza-arlo berriekin lotuta baitaude: Sorkuntza Zinematografikoa eta Ikus-entzunezkoen Sorkuntza, Kultura Zientifikoa, Datu Pertsonalen Babesa, Zibersegurtasuna eta IKTen Zuzenbidea edo Haurren eta Helduen Neuropsikologia Klinikoa. Formatu modularrean egin ahal izango dira beste hamaika master -ikasturte honetan estreinatu da formatu hori-. Formatu modularreko master horiek iraupen txikiagoko programetan zatitzen dira, zeinak bereizita egin baitaitezke eta, guztiak batuta, goi-mailako titulazioa lor baitaiteke. Master Eguna Bizkaia Aretoan Eskaintza hau osorik aurkezteko, UPV/EHUk Master Eguna antolatu zuen interesa duten lagun guztientzat. Apirilaren 4an izan zen, UPV/EHUko Bizkaia Aretoan (Abandoibarra 3, Bilbo). Jardunaldi horretan, master-arduradunek beren programak aurkeztu zituzten eta egin zitzaizkien galderei erantzun zieten. Halaber, mugikortasunari, bekei, matrikulazio-prozesuari eta abarri buruzko informazioa eman zuten. Jardunaldia amaitzeko, aintzatespen ekitaldi bat izan zen: diplomak eman zitzaizkien 2017-2018 ikasturtean espediente akademiko onena izan zuten UPV/EHUko master-ikasleei.

Blockchain unibertsitatean Blockchainaren teknologia dibulgatzea eta hedatzea da ekimen honen helburua Jon Lasa Galdos

UNEDek (Universidad Nacional de Educación a Distancia) eta Euskal Herriko Unibertsitateak (UPV/EHU) “Blockchainaren Unibertsitatea” izenburuko proiektu berri bat aurkeztu dute azken egunotan. Proiektua UNEDek bultzatutako ezagueraren transferentziarako ekimen bat da, eta, bere helburua, Blockchainaren teknologia hedatzea; baita datu kateatu eta enkriptatuen teknologia erabiliz balio sozialeko ezaguera transferitzea ere. Horrela, Blockchainaren Unibertsitatea profesional espainiarren lehiakortasuna sustatzeko pauso berri bat da eraldatzen ari den inguru global batean. Programa honen xedea gizarte orokorrari irekiak egongo diren mintegiak antolatzea da eta unibertsitateko komunitatera zehazki, teknologia honen dibulgazio eta difusiorako, eta modu berean, beste ekimen akademiko osagarri batzuk sortzea espero da ere. UNEDen arabera, beraz, erronka ezagueraren transferentzia da, balio sozialarekin, datu kateatu eta enkriptatuen teknologia erabiliz. Izan ere, UNEDeko ikertzaile eta “Blockchainaren Unibertsitatea”ren zuzendarikide den Germán Ruipérezen dibulgazio artikulu batean, honakoa baieztatu zuen egileak: - “2019an, Europako Blockchainaren merkatua 609 milioi eurora igoko da, % 51eko hazkunde batekin 2018rekin alderatuz”. - “2020an, Europako erregioen % 15ak martxan ipiniko ditu botazioko proiektu pilotuak Blockchain plataformen bitartez”. - “2020an, mundu osoko 150 milioi pertsonek beren identitatea digitalki kudeatuko dute beren mugikorretara lotutako Blockchain plataformei esker”. Iragarpen hauekin argi dago UNEDek unibertsitate hau sortzeko duen interesa. Bere aldetik, Ruipérezek aipatu zuen teknologiak datuen egiaztatzea bezalako lanak automatizatzen dituzten plataformak sortzea uzten duela, lan hauek jada pertsonek ez lituzketelako egingo. Azkenik, hau adierazi zuen: “Plataforma hauek kudeatzen ditzuten datuak materialki ezinezkoa egiten dute iruzurra edo

bere manipulazioa”. Unibertsitateak eta Blockchain UNED Blockchain teknologiarekin ohituta dago teknologia honen hedapenean zentratuta dauden ekimenak baititu. Iniziatiba hauen artean aurkitzen da irratsaio bat non gaiari buruzko difusioak ematen dituzten. Era berean, Euskal Herriko Unibertsitatea aitzindaria da Blockchainaren teknologian oinarritua den ziurtagirian, zentroak Bilbon ospatu zen Ikasnabar 2018 kongresuan adierazi zuen bezala. Baina ez dira bakarrak. Beste unibertsitate batzuk proposamen desberdinak egiten ari dira Blockchainari tokia emateko akademian. Adibidez, Txileko Unibertsitate Katoliko Pontifikalak, bere bikaintasun-mailagatik ezagutua, Blockchaineko diplomatu bat ireki zuen. Berdin-berdin, Txilen ere, ikasketetako beste etxe bat, Mugako Unibertsitatea (Universidad de la Frontera), diplomatu bat eskaintzen ari da Digitalizazioa eta negozio berriak: Industria 4.0-n, zeinak enfasia egiten duen Blockchain teknologian. Halaber, beste unibertsitate batek bere prozesuetan Blockchain teknologia sartzeko aukera egin du. Kolonbiako Unibertsitate Nazionala da. Honek programa pilotu bat egingo bere lehen ziurtagiri akademikoak Blockchainaren bidez emateko. Bukatzeko, aurten Tsinghuako Unibertsitateak, Beijingen, Txinan, kokatua, iragarri zuen Ripplerekin elkarlanean Blockchain teknologiarako ikerketa beka bat eskainiko zuela 2019an zehar bikaintasunez graduatutako ikasle txinatarrentzat. Zer da Blockchain? Ziuraski Blockchain terminoa edonon entzun duzu eta ez diozu garrantzi askorik eman bere esanahia ez duzulako ulertzen. Izan ere, blockchaina duela zenbait denbora modan ipini den kontzeptu bat da baina oso gutxik daki ezer bere funtzionamenduaz. Jarraian zenbait zalantza argituko ditugu horri buruz. Blockchain edo blokeen katea gure ekonomian iraultza bat proposatzen duen kontzeptu bat da, baita egunetik egunerako edozein

Blockchaina unibertsitateetan jorratzen hasiko da.

eremutan ere. Nola funtzionatzen den ez da hain erraza eta mundu mailan erabiltzen ari den termino bat denez, beharrezkoa da jakitea zertaz ari den.

an ekosistema baten barne erabil daitezke zerbitzu edo erabilgarritasun batean parte hartzeko. Adibide bat kasinoa da, non bere tokenak (fitxak) erosten diren gero bere makinetan eta jatetxeetan erabiltzeko.

UNED eta UPV/EHUren proiektuaren xedea mintegi irekiak antolatzea da, Blockchaina ezagutarazteko

Erabilgarritasuna

Blokeen kateko kontzeptua eta teknologia 2009an sortu zen Bitcoinen agerpenarekin; hau da, blockchaina txanpon birtual honen atzetik dagoen teknologia da, baina horretaz bana daiteke beste gauza batzuk egiteko. Adibidez, beste kriptoitxanpon batzuk egin (elkartruka daitezkeen txanpon birtualak eta beste edozein dibisa tradizional batekin bezala opera daitekeena), printzipio berdinetan oinarri bitezela, baina beste ezaugarri batzuk izan ditzatela algoritmoa edo txanpon-politika aldatuak izanagatik. Blockchaina erabilia izan daiteke ere balio-ordezkaritzako beste mota batzuk sortzeko. Tokenak bezala ezagutuak dira, eta funtse-

Blockchainak datuen transferentzia ahalbideratzen dute modu guztiz ziur batean kodifikazio oso sofistikatu bati esker. Enpresa bateko kontabilitateko liburu batekin konpara ohi da, non erregistratuak dauden diru carrera eta irteera guztiak. Baina kasu honetan, gertaera digitaletako liburu bat da. Transferentzia honek ez du behar bitartekorik informazioa egiaztatu eta onartzeko, baizik eta nodo independente (erabiltzaile) ezberdinetan banatua dago, erregistratu eta baliozkotzen dutenak. Horrela, behin informazioa sartuta dagoela, ezin izango da ezabatua izan; bakarrik erregistro berriak gehitu ahal izango dira. Gainera, ez da legezkotua izango gutxienez gehiengoa ados ipintzen ez bada. Funtsean, blockchainak bitartekoak ezabatzen ditu, bere kudeaketa guztia deszentralizatuz. Prozesuaren kontrola erabiltzaileena da eta horiek dira milioika nodoz osatutako banku handi baten parte direnak. Horietako bakoitzako bankuaren kontuen liburuaren partaide eta kudeatzaile da.

2019ko Unibertsitateko Ekintzaileen Espainiako finalaren 3 irabazleak Mondragon Team Academyko LEINNeko lantalde ekintzaileak dira Jon Lasa Galdos

Mondragon Unibertsitatearen Lidergo Ekintzailea eta Berrikuntza (LEINN) graduko hiru lantaldek lortu dituzte unibertsitateko ekintzaileen Global Student Entrepreneur Awards 2019 (GSEA) final nazionaleko lehen hiru postuak. Mondragon Team Academy sareko Lidergo Ekintzaile eta Berrikuntza (LEINN) Graduko lantalde ekintzaileak dira hiru saridunak. KUVU proiektua izan da edizio honetako irabazlea, eta proiektuaren sortzaileetako batek, Eduardo Fierro kanariarrak, ordezkatu du. Ostatu partekatua bilatzeko onlineko eta offlineko plataforma da KUVU. Harremanetan jartzen ditu gazteak, alde batetik, eta etxean lekua izanik gazteekin bat egin nahi duten adinekoak, bestetik. Proiektu teknologikoa, eskalagarria eta inpaktu sozial handikoa da. Lehen sariak, 1.500 euroko txekeaz gain, barre hartzen du datorren apirilaren 14an Macaon (Txinan) izango den GSEAren final orokorrean Espainia defendatzeko aukera ere, Kanariar gaztea gastu guztiak ordainduta joango da Macaora, bost kontinenteetako 50 herrialde baino gehiagotatik joango diren finalistekin lehiatzera. Mondragon Unibertsitateko Lidergo Ekintzaile eta Berrikuntza Graduko lantalde ekintzaileetako kidea da Eduardo. Anmama Catering proiektuak eskuratu du bigarren saria. Ana Castellok, sortzaileetako batek, ordezkatu du. Elikadura orekatuaren eta iraunkorraren irizpideetan oinarritutako proiektua da. Anaren lantaldea Madrilgo Lidergo Ekintzaile eta Berrikuntza Graduko (Teamlabseko) taldeetako bat da. Hirugarren postua O-Lay enpresak eskuratu du, Adrian González madrildarrak ordezkatu duenak. Erabat pertsonaliza daitekeen lehenengo motor elektrikoa homologatzeko prozesuan dago O-Lay

enpresa. Madrildarrak LEINN graduko ibilbiderik nazioartekoena egiten du, eta Txinako, Egiptoko, Costa Ricako, Armeniako eta Espainiako kideak biltzen ditu lantaldean. Globalizazioak ekarri duen nazioarteko lankidetzaren adibide bikaina da, beraz.

Lehen postua Bilboko LEINNeko Eduardo Fierrok ordeztutako KUVU proiektuak irabazi du

LEINN Mondragon Unibertsitateak 2009. urtetik eskaintzen duen LEINN gradua, ekintzailetzako, lidergoko eta berrikuntzako ezagutzak biltzen dituen nazioarteko gradu bakarra da. LEINN formulak sekulako arrakasta izan du, eta, horri esker, gradua mundu osoan zehar hedatu da, berrikuntzako 10 laborategien bitartez -horietako 8tan garatzen da LEINN-.

Gaur egun, 750 lagunek ikasten dute LEINN gradua, ematen den zortzi hirietan. Zehazki, Irunen, Bilbon, Oñatin, Madrilen, Bartzelonan, Valentzian, Querétaron (Mexiko) eta Shanghain (Txina) ematen da LEINN. Bestetik, Mondragon Team Academy 2008an sortu zen, Mondragon Unibertsitateko Enpresagintza Fakultateko ekintzailetza-sarea izateko xedez. MTA sareak tokian tokiko bazkideekin elkarlanean sortutako ekintzailetza-laborategien bidez dihardu. Ekintzailetzan trebatzea eta hori bultzatzea helburu duen nazioarteko ekintzailetza-sareak hiru kontinentetan du presentzia, eta mundu osoko 1.300 ekintzaile ditu kide, sortu zenetik hamar urte igaro ondoren. Hala, nazioarteko sare hori abian jarri zenetik hainbat jatorritako gazteak prestatu ditu ekintzailetzaren arloan, graduko (LEINN) eta graduondoko (MINN, TEAMINN eta beste batzuk) prestakuntza-programen bidez, talde-lanean eta balio kooperatiboetan oinarritutako ekintzailetza bultzatzeko helburuz. Denbora horretan, Europara, Asiara eta Amerikara hedatu da Mon-

dragon Team Academy. Izan ere, sareak laborategiak ditu gaur egun Irunen, Bilbon, Oñatin, Madrilen, Bartzelonan, Valentzian, Querétaron (Mexikon), Seulen (Korean), Punen (Indian) eta Shanghain (Txinan). Mondragon Team Academy Mondragon Team Academy 2008an sortu zen, Mondragon Unibertsitateko Enpresagintza Fakultateko ekintzailetza-sarea izateko xedez. MTA sareak tokian tokiko bazkideekin elkarlanean sortutako ekintzailetza-laborategien bidez dihardu. Ekintzailetzan trebatzea eta hori bultzatzea helburu duen nazioarteko ekintzailetza-sareak hiru kontinentetan du presentzia, eta mundu osoko 1.300 ekintzaile ditu kide, sortu zenetik hamar urte igaro ondoren. Hala, nazioarteko sare hori abian jarri zenetik hainbat jatorritako gazteak prestatu ditu ekintzailetzaren arloan, graduko (LEINN) eta graduondoko (MINN, TEAMINN eta beste batzuk) prestakuntza-programen bidez, taldelanean eta balio kooperatiboetan oinarritutako ekintzailetza bultzatzeko helburuz.

Mondragon Unibertsitateko LEINN graduko lantaldeak izan dira nagusi aurtengo Unibertsitateko Ekintzaileen Espainiako finalean.

Laguntzen du

Mondragon Team Academy, Unibertsitateko Ekintzaileen Espainiako irabazle

Euskal unibertsitate-sistema gidatuko duen plana onartuta Eusko Jaurlaritzak Araugintza Plana eta euskal unibertsitate-sistema gidatuko duen plana onartu ditu adingabeak, atzerritarrak, desgaitasun psikikoa duten pertsonak abusu edo tratu txarren biktima... Dirulaguntzen Plan Estrategikoa

Jon Lasa Galdos

Bozeramaile eta Gobernantza Publiko eta Autogobernuko sailburu Josu Erkorekak agerraldia egin zuen martxoaren 12an Gobernu Kontseiluaren ondorengo ohiko prentsaurrekoan, Hezkuntzako sailburu Cristina Uriarte eta Ekonomiaren Garapen eta Azpiegituretako sailburu Arantxa Tapia lagun zituela. Hezkuntzako sailburu Cristina Uriartek jakinarazi zuenez, Gobernu Kontseiluak onetsi egin du Unibertsitate Sistemaren 20192022 Plana, unibertsitate guztietarako estrategia eta helburu bateratu batzuk ezartzea helburu duena. Hala, azaldu duenez, Eusko Jaurlaritzak ekintza estrategikoen ardatz bat ezarri du, ekintza bateratuena euskal unibertsitatesistema osatzen duten 3 unibertsitateentzat, haietako bakoitzak bere ekintzak modu independentean garatu ahal izatetik harago doana. “Praktikan, unibertsitate bakoitzaren Plan estrategikoak Eusko Jaurlaritzak definitu duen lan-lerro estrategikoek zehaztutakoak izango dira neurri handi batean”, azaldu zuen. Hezkuntzako sailburuaren arabera, Plan handi eta ausart bat da, unibertsitateen aldetik oso harrera ona izan duena. “Espero dut gure unibertsitate-sistema osoa hobetzen lagunduko duela”, gaineratu zuen.

Bestalde, Cristina Uriartek jakinarazi zuenez, Hezkuntza Sailak eta Gasteizko Udalak asmoen protokolo bat adostu dute hezkuntzako bizikidetzaren eta ekitatearen aldeko lankidetza bat garatzeko.

Planak Unibertsitate guztietarako estrategia eta helburu bateratu batzuk ezartzea helburua

Urteko Araugintza Plana Bozeramaile eta Gobernantza Publiko eta Autogobernuko sailburu Josu Erkorekak jakinarazi zuenez, Gobernu Kontseiluak onetsi egin du 2019rako “Urteko Araugintza Plana” eguneratzea. Hala, Erkorekak azaldu zuenez, Plan honek bere baitan hartzen ditu aurten Gobernuak landu, onetsi eta Legebiltzarrari helaraziko dizkion Lege Proiektuak eta Dekretuak; guztira, 145 arau: 19 lege eta 126 dekretu. Horien artean, sailburuak nabarmendu egin zuen etorkizuneko lege bat, oraingo lege hauen edukiak eguneratu eta zabalduko dituena: “Emakumeen eta gizonen berdintasunerako Legea”; “Mugikortasun Ja-

sangarriari buruzko Legea”, eta “Gazteriari” eta “Haurren eta nerabeen Arretari eta Babesari buruzko” lege berriak. Gobernuko bozeramaileak ezagutzera eman zuenez, Gobernuak 15 milioi euro inbertituko ditu “Doako Justizia finantzatzen, 2019an. Erkoreka sailburuak argitu zuenez, inbertsio horrek bermatu egingo du kalteberatasun-egoera berezian dauden pertsonek doako sarbidea izatea Euskadiko Justizia Administraziora. Hau da, ahalbidetu egingo du pertsona inputatu, atxilotu edo kartzelatu guztiek arreta jasotzea, baliabide ekonomikorik ez dutenean edota babes bereziko kolektiboetakoak direnean: indarkeria matxista, indarkeria familiaren barruan, terrorismoaren biktimak,

Ekonomiaren Garapen eta Azpiegituretako sailburu Arantxa Tapiak jakinarazi zuenez, Gobernu Kontseiluak onetsi egin du Ekonomiaren Garapena eta Azpiegiturak Saileko Dirulaguntzen Plan Estrategikoa 2019rako. Tapiak azaldu zuenez, Eusko Jaurlaritzak 435,9 milioi bideratuko ditu euskal enpresen lehiakortasuna hobetzera, baita Euskadiko ekonomia produktibo osoarena ere. Sailburuak azaldu zuenez, Dirulaguntzen Plan Estrategikoa 81 jardute-lerroekin jarriko da abian, eta 384 milioi euro baino gehiagorekin. Gainera, sozietate publiko atxikiek, SPRIk eta EVEk, osatzen dituzte dirulaguntzak 51,9 M gehigarrirekin, industriaren lehiakortasuna hobetzeko, eraginkortasun energetikorako eta berriztagarrien sustapenerako. Horrez gain, prentsaurrekoan, sailburuek hainbat galdera erantzun dituzte. Besteak beste, Itunpeko Hezkuntzaren inguruan eginak, Terrorismoaren Biktimen Nazioarteko Egunari buruzkoak, Venezuelaren inguruan galdetutakoak, transferentzien inguruan eginak eta Lehendakariak procesaren kasuaren inguruan egindako deklarazioari buruzkoak.

Ingeniaritza Biomedikoko ikasleak PBL Day-ko irabazle Ingeniaritza Biomedikoko ikasle diren neskek jaso dute PBL Day-ren IV. edizioko proiektu onenaren saria unibertsitatekoenekin, ikasleek ikasturtean zehar jasotako ezaguerak aplikatu behar dituzte eta hartzen zailak diren konpetentziak garatu behar dituzte klasean eta indibidualki (hala nola komunikazioa, lidergoa, erabakien hartzea, etab.). Metodoaren helburu da ikasleek, etorkizunean egingo duten moduan, ezaguerak aplikatzea, arazoei aurre eginez eta horiek ebazten ikasturtean zehar eremu ezberdinen jasotako ezaguerak praktikak ipintzen. Horretarako, ikasleek eman dituzten ikasgaien ezaguerak integratu behar dituzte.

Maitane Araujo, Eider Casado, Ainhoa Zallo, Izarra Berasategi eta Saioa Iriarte ziren talde irabazlearen kide.

Jon Lasa Galdos

Inork ez du zalantzan jartzen, dagoeneko, osasunaren sektorea etorkizuneko sektoreetako bat izango dela. Dagoeneko bada, gero eta gehiago eskatzen dira ondo prestaturiko profesionalak, eta hauek irtenbide eta zerbitzu berriak eskaintzen dituzte. Mondragon Unibertsitateak Ingeniaritza Biomedikoaren aldeko apustua egin zuen eta aurtengo PBL Day-k erakutsi du gradu honetako ikasleek proiektu eta zerbitzu interesgarriak eskaintzen hasi direla. PBL Day-ren laugarren edizioa bost neskek osatutako talde batentzat izan da, proiektu bat diseinatu eta garatu dutenak kornean kultibo zelular bat egitea baimentzen duen produktu bat gaur egun dentsitate baxuagatik baztertzen diren kornea-emaileak aprobetxatzeko. Irtenbide honek keratoplastietarako itxarotezerrendak murriztea ekarriko du. Mondragon Unibertsitateko Goi Mailako Eskola Politeknikoko ingeniaritzako bederatzi gradutako 1.567 ikaslek 250 PBL (Project Based Learning- ikasketako metodo bat benetako arazoen ebazpenean oinarritua) proiektu egin dituzte ikasturteko lehen sei hilabeteetan. 25 onenak Orona Fundazioan erakutsi ziren PBLDAY-

ren IV. edizioan lehiatzeko eta sarietako baten bat irabazteko: 1.000 euroko sari ofizial bat eta 400 euroko sari bat batxilergoko eta Lanbide Heziketako zentroetako 300 ikaslek gehien bozkatutakoarentzat. 1.000 euroko saria jaso zuten taldea osatzen zuten ondorengo neskek: Maitane Araujo GonzĂĄlez, Eider Casado Lozano, Ainhoa Zallo Urraza, Izarra Berasategi Oyanguren eta Saioa Iriarte Cilveti. PBL PBL arazo errealen ebazpeneko ikasketa-metodo bat da eta Mondragon Unibertsitatea aitzindaria da honetan Estatuan. Eredu honetan, parekagarria dena Europa iparraldeko eta Estatu Batuetako

Proiektuetan Oinarritutako Ikasketa hedatzea zen PBL DAY-ren erronketako bat

Jardunaldiak Proiektuetan Oinarrituako Ikasketaren (PBL, Project-Based Learning) metodologia erakustea du xede, hau da, egiten ikasi eta hezitzen ikasi arazo errealen ebazpenetik aurrera. Jazoeran, lehiaketarako hautatuak izan diren 25 PBL-ez gain (250 ingururen artean), panel eta bideoekin egun osoan zehar, PBL 2019 onenari sari ofiziala eman zitzaion. Unibertsitateko irakasleez eta enpresetan adituez osatutako epaimahai batek talde irabazlea

aukeratu zuen, kontuan hartuz planteatutako irtenbide teknikoa eta taldeek beren standetan horri buruz egin zuten komunikazioa. Esan bezala, bigarren sari bat izan ere, batxilergoko eta Lanbide Heziketako ikasleek gehien bozkatu zuen proiektuari. Proiektu guzti hauetan ikasleek ikasturteko lehen sei hilabeteetan lan egin zuten. Orokorrean, 800 ikasle izan ziren, horietatik 300 batxiler eta LHtik etorrita eta beste guztiak Mondragon Unibertsitateko ingeniaritzako ikasleak. Proiektuak Aukeratutako 25 proiektuak ikasleek aurkeztutako 250 proiektu inguruko lagin bat ziren. PBL proiektu onena lortzeko lehiaketan parte hartzeko aukeratu zirenak ingeniaritzako eremu ezberdinetatik zetozen, hala nola energia, biomedikuntza, ekoteknologia industriala, diseinu industriala, elektronika, informatika, mekanika, antolaketa edo telekomunikazioak. Finalisten artean aurkitzen ziren robot filogidatu bat, itsasoko plastikoak jasotzen irtenbide bat, snowboardeko skate bat, banbuko bizikleta elektriko baten garapena, audio-anplifikadore bat, errehabilitaziorako klinika bat, zentral minihidrauliko baten diseinu eta emulazioa, teleferiko moduko garraio ikerketa bat mugikortasun baxuko pazienteak mugitzeko, scape room simulatzaile bat, ultrasoinuko radar bat, pilota-jasotzaile batâ&#x20AC;Ś besteak beste.

Lana egon, badago Gazteen langabezia-tasa altua izan arren, badira sektore batzuk gazteen eskari handia dutenak

Jon Lasa Galdos

Gazteen langabezia-tasa % 28,8koa da egun, baina, hala eta guztiz ere, badira gazteak kontratatzeko ahaleginean etsita dauden enpresariak. Lana bermatuta daukaten moduluak eskaintzen dituzten eskolek ez dituzte beren eskolak betetzen. Bestetik, badira gazteak eskaria duten lanbideetan izena eman nahi dutenak, eta palzarik aurketzen ez dutenak. Eta alderantziz, gero eta eskola gehiago irekitzen dira dagoeneko beteta dauden lanbideentzat. Zentzurik gabeko baieztapenak dirudite, baina irtenbidea ez da hain erraza. Adibidez, irakasleen arabera, arrazoietako batzuk dira eskolaren eta enpresen arteko sintonia falta, administrazioaren azkartasun gabezia profil profesional berriak antzeman eta sortzeko edo giza gutxiespena zikloetako ikasketei karrera unibertsitarioen artean. Erlojugileak, optikako teknikariak, biologiako datu handien maneiuan espezializatutako informatikoak, mekanikoak eta karrozariak, kirurgialaria operatzen ari denean zehaztasuneko aparailu bat konpon dezaketen langileak, elektrikariak, komertzio elektronikoaren kudeaketan azkartzeko eta aurrezteko gai diren garraio eta logistikako espezialistak, ospitaletan zerbitzua emateko 3D inprimatzaileetako teknikariak eta abar luze falta dira.

Beste arrazoietako bat honakoa da: lan-sartze oso handia daukaten eta soldata duinak bermatzen dituzten lanbideetara jotzeko dauden zikloak ez dituzte familiek orokorrean ezagutzen eta, ondorioz, enpresek kanpoko jendea kontratatu behar dute. “Geroz eta handiagoa da ospitale eta ikerketa-zentroen beharra biologiako ezaguerak dituzten informatikariak lortzeko”, dio Ana Ripoll Bioinformatics Barcelonako (BIB) lehendakariak. Bioinformatikako zikloak dagoeneko existitzen diren titulazioen egokipenak dira eta bi institututan ematen dira bakarrik (EU Gimbernat, San Cugat del Vallèsen, eta IES Provençana, l'Hospitalet de Llobregaten). Lehen promozioa guztiz sartu da lan merkatuan 22.000 eta 24.000 euro gordineko soldata batekin. Dena den, espezialitatea hasi zuten 60 ikasleen % 50ak bukatu zituen bakarrik ikasketak heziketa horrek zuen exigentziagatik. Institut Bonanova, osasuneko familiaren zikloetako erreferente nazioanala, lerro honetan heziketak irekitzeko aukera balioesten ari da. “Informatikan, elektromedikuntzan, eremu handia dagoela ikusten dugu”, azaltzen du Montse Blanesek, aipatutako institutu publikoaren zuzendariak. Instituzioen eskaria ez da nabaria askotan, bere arabera, baina egon badago. Ospitaletako onkologiako sailetan dauden 3D inprimatzaileak beste espezialitateetako medi-

kuek bisitatu ohi dituzte, teknologia honi onura atara diezaioketela ikusten dutela. “LHek ezin du lanmunduaz kanpo lan egin”, uste du Blanesek. “Dual motako LHtan, zentroan eta enpresan heziketa eskatzen duten horietan, ikusten ari gara zein garrantzitsua den curriculumak partekatzea, beharrak ikustea eta itunak egitea”.

Erlojugileak, optikako teknikariak, biologiako informatikoak, mekanikoak, karrozariak, elektrikariak… falta dira

Unibertsitatera presioagatik Badaude guraso batzuk uste dutenak LHko aukera porrotagatik hartzen. Beren seme-alabak industrietako langile bezala bukatuko dutela uste dutela, toki zikin eta zarataz beteta daudenetan, eta beraien soldata eta bizitzako kokapena gradua ikasiz lortuko dutena baino baxuagoa izango dela. Baina 4.0 industria garbia da, isila, robotizatua. Soldatak 1.800 eta 2.000 euro bitartekoak dira hilabetean, bidaiatzeko eta plusak

lortzeko aukerarekin, dio Vicenç Guerrerok Institut Palau Ausitetik. “Mantentze-lanetarako eta elektromekanikarako pertsonal gaituaren eskariak eskaintza hirukoizten du, baina elektrikaria izatea ez da entrenatzaile pertsonala edo sukaldaria izatea bezain mediatikoa. Eta nesken gaia drama bat gradu hauetan: emakumezko ikasle bat dugu lau urteko”, adierazten du Guerrerok. “Ikasle askok mota akademikoko ikasketak unibertsitatean bukatzera jotzen dute gurasoen presioagatik, nahiz eta beraien nahia lan zehatz batean hezitzea izan”, uste du Pilar Godinezek Institut Joan Brossatik, non oso eskatuak diren garraio eta logistikako zikloak ematen diren. “Nire iritziz, hibridoa den batxilergo bat ireki beharko litzateke, non ikasleek lanbide heziketako esperientziak proba zitzaketen aukera erreal bat bezala kontsidera zitzaten unibertsitaterako ateak itxi gabe”. Horrela, ziklo batzuetan, adibidez IES Joan Brossan, ikasleen % 50 UPC matrikulatzen da. “Ikasle hauek baliozkotutako materiekin sartzen dira, soldata bat irabazten, optikek lana ematen dietelako”, dio Godinezek, argituz ikasleek ere alderantzizko bide bat egiten dutela eta badirela lizentziatuak LH bat ikasten dutenak. Lourdes González IES Mercéko zuzendari da eta mahai gainean kontraesan bat ipintzen du, alegia ziklo batzuk ikasle gutxi izatea lan eskaria handia egon arren -karrozeriako gradu ertainaren kasua da, non jendeak ez du izena ematen, ezta erlojugintzan ere, plaza gutxirekin- eskaria altua eta lan-irteera gutxikoen aurka -irudia eta soinuaren familia adibidez, erreferente nazionala, zeinean zentroak 50 plaza ditu eta 200 eskakizun dauden. Hala ere, ziklo batzuetan, gradu ertainekoetan zehazki, ikasleak “oinarrizko konpetentzia oso baxuekin iristen dira, in extremis gainditu dituztenak, eta horrek eramaten aintzat hartu behar dela ez bakarrik batxilergoa birplanteatu behar dela, baizik eta baita DBH ere”, iradokitzen du Blanesek.

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

Emakunde Sariak unibertsitateentzat UPV-EHU-ko Berdintasuneko eta Deustuko emakumeen kontrako indarkerian esku hartzeko masterrek Emakunde saria jaso dute Unibertsitateko Aldizkaria

Lehendakariak azpimarratu zuen prestakuntza berdintasun-politiketan aurrera egiteko ezinbestekoa dela. Zentzu honetan, Lehendakariak gogorarazi zuen gizarteko arazoak konpontzeko, gizartea ulertu eta aztertu behar dela, horretarako, Lehendakariaren ustez, tresnak behar dira eta eskuratzeko beharrezkoa da kalitatezko prestakuntza. “Argi dugu Unibertsitatearen eta prestakuntzaren indar eraldatzailea”, esan zuen. Lehendakariak adierazi zuen saritzen diren ikasketa hauei esker, profesionalek genero ikuspegia kontuan izanda hartzen dituztela erabakiak. Gainera, ikasleek jasotako jakintza gizarte berri bat eraikitzeko lan tresna paregabea dela nabarmendu zuen. Era berean, Lehendakariak esan zuen bi masterrak Euskadin, eta nazioartean ere, berdintasun-politiken arloan gizarte-erreferente bilakatu direla. Prestakuntza beharra Bestalde, Izaskun Landaidak, Emakundeko zuzendariak, prestakuntzaren efektu eraldatzailea azpimarratu zuen eta berdintasunaren inguruko prestakuntza espezializatuaren beharra. Honekin batera, Landaidaren ustez, beharrezkoa da hezkuntza eskaintza guztian ere, berdintasuna eta genero ikuspegia zeharka txertatzea. UPV-EHUko Berdintasunaren masterra 2001ean sortu zen eta, harrezkero, erreferente akademikoa da gaian, eta diziplinarteko prestakuntza teoriko eta praktiko zabala du, ikuspegi feministatik. Bereziki sakontzen du berdintasun-politiketan, eta, horretarako, erakunde-eremuan erabiltzen diren tresnak eta neurri zehatzak ematen ditu ezagutzera. Halaber, erakunde publiko edo pribatuetan berdintasun-agente diren edo izateko aukera edukiko duten ikasleek prestakuntza hobea izateko zeharkako beste gaikuntza batzuk eskaintzen ditu. Gainera, master horren esparruan emaku-

Iñigo Urkullu lehendakariak Emakunde Sariak banatu zituen.

me eta gizonen berdintasunaren aldeko lanean inplikatuta dauden pertsonen sarea sortu da. Deustuko Unibertsitateko Emakumeen Kontrako Indarkerian Esku hartzeko Masterra, 2003tik, erreferente aitzindaria eta paregabea da emakumeen kontrako indarkerian esku hartzeko arloko prestakuntza berezia eskaintzen, gaian dagoen gizarte-eskari handiari erantzuteko. Hori horrela, honetan ere diziplinarteko ikuspegitik, ikasleei gaikuntza ematen die ikuspegi holistikotik eskuhartzeak diseinatzeko, planifikatzeko, kudeatzeko, gauzatzeko eta ebaluatzeko beharrezko gaitasunak berengana ditzaten. Gaian ikerlan aplikatu eta hausnarketalan ugari sortu ditu, masterreko amaierako tesinen bidez. Epaimahaiak, hori guztia kontuan hartuta, honako hau nabarmendu du: batetik, berdintasuneko eta emakumeen kontrako indarkerian esku hartzeko prestakuntza espezializatuaren eta kalitateko prestakuntzaren aldeko apustua. Era berean, master horiek duten eragin biderkatzailea nabarmendu du, izan ere, horrek laguntzen du gaur egun berdintasun-politiketan -bai sektore publikoan, bai pribatuanlan egiten duten pertsona askoren lanbide-eginkizuna goi-mailako prestakuntzarekin eta prestigioa-

rekin egin ahal izateko eta jardueran behar den genero-ikuspegia txertatzeko. Gainera, bestetik, irakasleen artean eta ikasleen artean ezagutza feministaren eta akademikoaren eremuan aliantzak sortu direla nabarmendu du. Azkenik, bi master horiek Euskaditik kanpora eta Euskadin bertan berdintasunpolitiken arloan gizarte-erreferente bilakatu dira. Sari honen bidez, epaimahaiak, gainera, aintzatespena egin nahi die, halaber, modu batera edo bestera bi master horietan parte hartu duten edo parte hartzen duten pertsona guztiei, bereziki ikasleei, beren eragin-eremuetan goi-mailako prestakuntza, profesionalizazioa eta kontzientzia duten aldaketa-eragileak izateko prestakuntza hori berenganatzea erabaki dutelako.

Iñigo Urkullu: “Ikasketa hauei esker, profesionalek genero ikuspegia kontuan izanda hartzen dituztela erabakiak

Sariaren helburua Sariaren helburua da emakumeen eta gizonen arteko berdintasunaren arloan egindako lanarengatik nabarmendu diren pertsona fisiko nahiz juridikoei jendaurreko ezagutza egitea eta lan hori jendaurrean nabarmentzea; emakumeek egindako lana aintzat hartzea eta emakumeei boterean dagokien lekua itzultzearren egindako lanetan nabarmendu direnak saritzea, edo sexuen arteko eskubide- eta aukera-berdin-

tasuna sustatzearren egindako lanetan nabarmendu direnak ere. Emakunde Sariak lau alorretan banatzen ziren 2006ko ediziora arte. 2006an Emakundek pentsatu zuen egokia zela arloen aniztasunaren ikuspegia sartzeko beste modu batzuk antolatzea; hori dela eta, emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna lortzeko ekarpen bakar bat saritzea erabaki zuen, nabarmenena, edozein arlotakoa izanda ere. Sari bakarra ematen denetik hauek izan dira sarituak: Mari Jose Urruzola 2006an, Bagabiltza elkartea 2007an, Bizkaiko Emakumeen Asanblada 2008an, Lilaton taldea 2009an, 2010ean Teresa del Valle, 2011an Irun eta Hondarribiako alarde mistoak, 2012an Bilboko Modulo psikosozialak. 2013an La Posada de los abrazos elkartea, 2014an María de Maeztu Fórum Feminista, 2015ean Arabako Landa Eremuko Emakumeen Sarea eta Hitzez Baserriko Emakumeen Elkartea, 2016an Marta Macho, matematiketan doktorea eta 2017an Virginia Imaz klown eta aktorea. UPV/EHUko Emakumeen eta Gizonen arteko Berdintasuna: Berdintasunaren Eragileak Masterraren arduradunek, Arantxa Elizondok eta Arantxa Camposek, eta Deustuko Unibertsitateko Emakumeen Kontrako Indarkerian Esku hartzeko Masterraren zuzendariak, Raquel Royok, Berdintasunerako Emakunde saria jaso zuten apirilaren16an Iñigo Urkullu Lehendakariaren eskuetatik. Emakunde sariko epaimahaiak nabarmendu zuen berdintasun-politiketan lan egiten dutenek, master horien bidez, beren lana goi-mailako prestakuntzarekin bete dezaketela eta beren jardueran beharrezko genero-ikuspegia sar dezaketela.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

1.200 enpresa “MEETIND”en Gipuzkoako Bazkundeko Europako azpikontratazio industrialeko topaketak “MEETIND”ek 1.200 enpresa elkartu ditu 10 urtetan Unibertsitateko Aldizkaria

MEETIND-Europako azpikontratazio industrialeko topaketa hamar urtetan zehar egin da Gipuzkoako Bazkundean azpikontratazioko industria enpresentzat merkatu berriak bilatzeko helburuarekin. Azpikontratazioak gure lurraldeko industriaren % 27,6a ordezkatzen du eta arrazoi hau izan zen, 2009an Gipuzkoako Bazkundea lehen topaketa hau antolatzera bultzatu zuena, sektore honek Gipuzkoako ekonomian duen garrantzia, hain zuzen. Ordutik, MEETIND topaketa, estatuko eta nazioarteko mailako erreferente bihurtu da.

Apirilaren 9an burutu zen hamargarren edizioan 100 enpresa baino gehiago izan ziren bertan parte hartu zutenak

Apirilaren 9an burutu zen hamargarren edizioan, Gipuzkoako Bazkundeak bi marka hautsi zituen, bata europatik etorritako herrialdeen zenbaki kopuruari zegokionez eta bestea antolatutako elkarrizketa kopuruari zegokionez. Zortzi herrialdetatik etorritako sektore anitzetako 26 enpresa eroslek parte hartu zuten. Sektore anitzak izateak bertako enpresei aukera gehiago eman zien bisitatzen zuten enpresen artean bezeroak lortzeko, eta honek era berean, azpikontratazioko enpresen partehartzea zabalagoa izatea ekarri zuen, % 25 gehiago aurreko urtearekin alderatuz. Honen ondorioz, elkarrizketa gehiago egin ziren, hirurehundik gora.

Gipuzkoako Bazkundeko SUBCONTEX GIPUZKOA programan barneratzen den ekitaldi hau bi egunetan banatu zen. Apirilak 9an, 100 enpresa baino gehiago elkartu ziren erosle eta azpikontratazioko enpresen artean Gipuzkoako Bazkundean eta 30 minutu iraun zuten 300 bileretan parte hartu zuten. Apirilak 10ean, erosleek gure lurraldeko 50 enpresa bisitatu zituzten. Bisita hauen helburua eskaeren kontratazioa sustatzea zen, erosle europarrei hemengo enpresen ahalmenak eta kalitatea ezaguztaraziz.

toreko makineria, ekipo mekatronikoak, hirigintza seinaleztapena, energia, kimikoa, aeronautika eta industria produktuak. Europatik etorritako enpresek, kalitatezko eta fidagarriak diren hornitzaileak bezala ikusten zituzten Gipuzkoa eta Euskadiko enpresak. Hemengo egiteko era espezializatua baloratzen zuten eta oso ondo ikusten zuten ingurune bakar batean hornitzaile ezberdinak identifikatzeko aukera izatea, euren hornitzaileak gune espezifiko batean elkartzeko aukera izanik.

Erosleak eta Azpikontratzaileak Topaketa honetara etorri ziren 26 enpresa erosleak Frantzia, Suitza, Holanda, Alemania, Portugal, Polonia, Txekiar Errepublika eta Estatukoak ziren. Bost milioi eurotatik 400 miloi euro arte fakturatu dezaketen enpresak dira eta honako sektoreetakoak ziren: elektromugikortasuna, trenbideak, medikuntza, ingurumena, automobilgintza, ingenieria, ekipo-ondasunak, paper eta elikadura sek-

Honako sektoreak izan ziren: elektromugikortasuna, trenbideak, medikuntza, ingurumena, automobilgintza, ingenieria, ekipo-ondasunak…

Azpikontrataziokoei dagokionez, Gipuzkoa, Euskadi eta Estatuko 86 enpresek parte hartu zuten. Enpresa hauen aktibitateak ondorengo hauetan laburbiltzen dira: galdaketa (burdinezkoa eta burdinezkoa ez dena) txiribil-harroketakin edo gabeko transformazioa (galdaragintza, mekanizatua, estanpazioa, enbutizio, laser bidezko mozketa etb.), plastikoa, kautxua eta taldeen fabrikazioa. Topaketa honi esker erosleek eta azpikontratatzaileek onurak lortzen dituzte. Erosleak alde batetik, bilaketa pertsonalizatu baten

onura lortzen du eta berak onartutako enpresekin biltzen da. Bere produktibitatea hobetzen du, egun bakar batean hornitzaileak izan daitezkeen 15 enpresekin elkartzen delako. Azpikontratatzaileak bestalde, bere enpresentzako nazioarteko bezeroak izan daitezkenak identifikatzea lortzen du. Era berean, egun bakar batean, enpresa hauetako erosketa arduradunakin elkarrizketatzeko aukera du eta horrela profesional hauek euren enpresetara erakartzeko aukera dute. Topaketak 10 urtetan zehar Gipuzkoako Bazkundeko europako azpikontratazio industrialeko topaketak “MEETIND”ek 1.200 enpresa elkartu ditu 10 urtetan. Azpikontratazioko 950 enpresa eta 2 kontinentetako 13 herrialdeetatik etorritako 250 enpresa erosleak: Erresuma Batua, Maroko, Suedia, Austria, Belgika, Frantzia, Suitza, Holanda, Alemania, Portugal, Polonia, Txekiar Errepublika eta baita Estatutik ere. Enpresak, Gipuzkoako azpikontratazioko industriaren bezero nagusienen sektoretakoak dira eta 5 M€ eta 600 M€ artean fakturatzen dute. Emaitzei dagokionez, 10 urte hauetan parte hartu duten enpresek 20 miloi euroko fakturazioa lortu dutela estimatzen da, eta urtero parte hartzen duten enpresa erosleen %60ak MEETIND topaketaren ondoren hornitzaileak lortzen dituztela aintzat hartzen da. Nabarmendu beharreko beste datu bat: azpikontratazioko enpresen %90ak partehartzea errepikatzen du bileren kalitatea oso alduta delako aldez aurretik bi aldeengatik baieztatua dagoelako.

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Euskal enpresak BECen Euskal enpresek maiatzaren 6 eta 7an izango dute BECen beren urteroko hitzordua nazioartekotzearekin Unibertsitateko Aldizkaria

Euskal enpresek maiatzaren 6 eta 7an izango dute BECen beren urteroko hitzordua nazioartekotzearekin. Intergune+ 2019 da Nazioartekotzeko Euskal Agentziaren apustua enpresariei beren negozio-proiektuak atzerrira ateratzen laguntzeko. Aurtengo edizioa ere topagune bat izango da Eusko Jaurlaritzaren Kanpo Sarearekin -16 bulego eta aholkulari-, aholkularitza pertsonalizatua emateko Kanpo Sareak barne hartzen dituen 80tik gora herrialderi buruz. Era berean, ezagutzera emango dira nazioartekotzearen arloko zerbitzu berriak, finantzaketa eta laguntzak. SPRI Taldean integratutako Nazioartekotzeko Euskal Agentziak antolatzen duen Intergune+ 2019 bereziki diseinatuta dago erantzuna emateko euskal enpresek atzerrira irtetean dituzten erronkei. Hauek dira enpresen erronka garrantzitsuenak: atzerriko merkatuak lideratzea eta dibertsifikatzea; urruneko merkatuetan eta merkatu arriskutsuetan sartzea; nazioartekotze-eredu bat aukeratzea; enpresen tamaina, lehiakortasuneko aldagai garrantzitsu bezala; eta nazioarteko espezializazio handiko profesionalak integratzea. Zentzu horretan, Intergune+ ekitaldiak berritasun garrantzitsu bat dakar aurten. Atal bat sortu du, hitzaldien egitarauarekin paraleloki garatuko dena, zeinaren helburua baita areago indartzea nazioartekotze arloko profesional berrien gaitasun eta trebetasunak, gero eta gehiago eskatzen direnak enpresen aldetik. Enpresariak dira Intergune+ ekitaldiko urteroko jomuga-publikoa. Zehazki, atzerrian ezarrita dauden enpresak, herrialde bat baino gehiagotan kokatuta daudenak, enpresa esportatzaileak, esportatzeko premia dutenak, beren negozioa nazioartekotzeko unea oraindik aurkitu ez dutenak baina halere badakitenak nazioartekotu behar dutela, eta baita ere nazioartekotzearekin lotutako eragile publiko eta pribatuak. Esan bezala, edizio honetako nobedadeetako bat da ikasleei eskainitako kapitulu berezia, hobeto ezagutu ditzaten zeintzuk diren euskal enpresek behar dituzten nazioarteko espezializazioak. 80 herrialdetan presentzia duen Nazioartekotzeko Euskal Agentziaren Kanpo Sareko zuzendari eta aholkulariak Euskadira etorriko dira Intergune+ 2019 ekitaldian parte

Ekonomi Garapen eta Azpiegitura sailburu Arantxa Tapia Intergune+ 2019 ekitaldian izango da.

hartzera. Eusko Jaurlaritzako agenteek ordezkatutako herrialdeetan interesatutako enpresek aukera izango dute aurrez aurreko bilerak egiteko eta beren nazioartekotze proiektuak aztertzeko. Egitaraua Ekonomi Garapen eta Azpiegitura sailburu Arantxa Tapia Intergune+ 2019 ekitaldian izango da eta Miguel Ceballosek -Europako Merkataritza Komisarioaren Laguntza Kabineteko buruak- irekiko du ekitaldiaren egitaraua, gaur egungo egoera geopolitikoari buruzko hitzaldi batekin; ondoren, mahaiinguru bat egingo da atzerriko merkatu nitxoetan lider diren euskal enpresekin, zeintzuek hizpide hartuko baitituzte euren esperientzia eta etorkizuneko erronkak. Lehen eguneko (maiatzak 6ko) agenda osatuz, Nazioartekotzeko Euskal Agentziaren balio erantsiko Programa eta Zerbitzuak aurkeztuko dira, eta mahai-inguruak antolatuko dira, bai hobeto ezagutzeko programa eta zerbitzu horiek erabili dituzten euskal ETEen nazioartekotzeprozesuak, bai bertatik bertara azaltzeko nolako esperientziak bizi izan dituzten ezarpen fasean dagoen Afrikakoa bezalako merkatu batean. Arratsaldean euskal enpresetako profesionalen nazioarteko mugikortasunaren arazoak eta erronkak ezagutu eta eztabaidatuko dira. Atal honetan, enpresek eurek azalduko dute nolako profilak behar dituzten atzerrian, nolako arazoak dituzten atzerriratzeko, zeintzuk diren beren karrera planak, zein arazo dituzten jomugako herrialdean langileak hautatzeko, atzerriko langileak leialtzeko eta langile horien errotazioa bultzatzeko, ETE batek izan ditzakeen arazoak be-

re proiektua atzerriko herrialde batean saltzeko, e.a. Horrez gain, ezagutzera emango dira Agentziak eta Eusko Jaurlaritzak eskaintzen dituzten konponbideak (BEINT beka, Kanpo Ekintzako Giza Baliabideen zerbitzuak, e.a.). Maiatzaren 7an euskal enpresek beren nazioartekotze-esperientzia azalduko dute, baina ikuspegi sektorialetik eta, zehazkiago, espezializazio adimenduneko estrategian lehentasunezkoak diren sektoreen ikuspegitik: energia berriztagarriak, bio-osasuna, automozioa, makina-erreminta eta ziber-segurtasuna. Laburtuz, hitzaldi eta mahai-inguruetan bost helburu hauek bilatuko dira: ❚ Adituek beren ikuspegia azaltzea munduko egoera geopolitikoari buruz eta, zehazkiago, populismoek nazioarteko politikan duten eraginaz. ❚ Nazioartekotzea bultzatzeko tresnen bitartez nazioartekotzeprozesua ongien diseinatzen eta gauzatzen ari diren enpresen erakusleiho izatea. ❚ Merkatu-nitxoetako liderren esperientzia ezagutzea. ❚ Aukera-merkatu berrietarako plan estrategikoak prestatzen laguntzea. ❚ Sektore estrategikoetara bideratutako tailerrak egitea: Energia berriztagarriak, Osasuna-biozientziak eta Manufaktura aurreratua, beste sektore garrantzitsu batzuekin batera: Automozioa, M-E, Aeronautika eta IKTak. Talentuaren foroa Nazioartekotzeak Euskadin urtero daukan Hitzordu honen berritasun garrantzitsuena da egitarau paralelo bat eta espazio propio bat sortuko dela unibertsitatea eta enpresa elkarrekin konektatzeko,

espazio horretan gaurko ikasleek eta biharko nazioartekotzearen arloko profesionalek bertatik bertara ezagutu ditzaten globalki lehiatu nahi duten enpresek eskatzen dituzten gaitasun, trebezia, talentu eta prestakuntzak. Hala, Intergune+ barruan egingo den Talentuaren Lehen Foroa gehienbat unibertsitateko ikasketak amaitzen ari diren gazteei zuzendutako topaketa bat da, helburutzat daukana gazte horien interesa piztea nazioartekotze arloko karrera profesional bat egin dezaten, eta baita ere bermatzea nazioarteko profila duten adituak izango ditugula etorkizunean. Atal hori bereziki zuzendua dago Nazioartekotzearekin lotutako graduetako azken ikasturteak egiten ari diren ikasleei eta BEINT eta Global Trainning programetako bekadun ohiei. Asmoa da beren testuinguruan jartzea nazioarteko talentuak munduan bizi duen egoera eta euskal enpresetako gazteek datozen urteetan izango dituzten erronkak. Horretarako, mahai-inguruetan lehen pertsonan kontatuko da nolako esperientziak bizi izan dituzten BEINT beken onuradunak izan eta gero une honetan euskal enpresetan lanean ari diren lagunek, eta Global Trainning beken onuradunak izan ondoren orain Euskadiko multinazional batean lanean ari direnek. Orobat emango da ezagutzera euskal enpresaren ikuspegia (gehien behar diren profilak, eskatzen diren gaitasunak, epe luzerako irtenbide profesionalak enpresan) eta baita ere erakundeena (BEINT eta Global Trainning programen 2019ko edizioen aurkezpena eta talentua Euskadira itzultzeko prozesuaren erronkak, zailtasunak, abantailak eta laguntzak).

2019apirila

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

“Mundu guztiak Elcanoren bidaiaren errealitatea jakin dezala nahi dut” Nola otu zitzaizun liburu hau idaztea? Gaur egun bizitzen ari garen garaia, gertakari horien 500 urteen oroipena, izan da bultzatu nauena hau egitera. Agian hau jorratzera ausartu den lehenengoetarikoa naiz, nahiz eta Euskal Herri eta nazional mailan urteurren eta omenaldi honi eutsi dioetan.

“Egunero telebistan agertzen den pertsonai bat ez bazara, argitaletxeek normalean ez dizute ezer argitzratzen”

Zergatik definitzen duzu zure obra “erabateko liburua” bezala?

Unibertsitateko Aldizkaria

Alberto Apodaca “Yo, Elcano” nobelaren egilea da. Obra honetan Juan Sebastián Elcano Getariako nabigatzaile unibertsalaren bizitzan zeharreko ibilbide zorrotz bat eskaitzen du. Apodaca “izugarrizko esfortzua eginda” Historian lizentziatu zen Bergarako UNED-en 50 urte beteta zituela, eta ordutik beste 4 obra ere argitaratu ditu: “América, España y Guipúzcoa durante el siglo XVI”; “Juan de Tolosa, un corazón entre dos mundos”; “Las dos caras de la Iglesia: del Concilio de Nicea (325) al Concilio de Constanza (1415). La más apasionante aventura medieval (2016)”; eta “El Musivara, la aventura de un genio”. Elkarrizketa honetan, beste kontu batzuen artean, Juan Sebastián Elcanoren errealitateaz eta honek munduari itsasontziz egindako itzuliaz jarduten da. Hitz egin ieazaguzu “Yo, Elcano”ri buruz. Liburuak “Yo, Elcano” du izenburu eta kontuan izan behar da bere inguraketak 1519tik 1522ra iraun zuela. Nik bidai hura lau zatitan kontatu dut, modu oso zorrotz batean, kro-

nologikoki. Liburu honetan kontatzen dudana historian zehar munduan inork kontatu ez duena da. Kontakizunaren lehen fase bat kontatzen dut, 1487 eta 1518 urteren bitartean, Getarian gerta-tzen den guztia dena, Elcanoren bizitzaren lehen 31 urteetan gertatzen dena, eta bere bizitzaren urte ilun eta ospelenak 31 urte horietan daude. Berak bakarrik 39 urte bizi izan zituen, ez zen 40 urteetara iritsi, baina izugarriena 1518 eta 1526 urteren bitartean gertatu zitzaion, bigarren espedizio batean hil izan zenean. Kontaeraren bigarren atala 1518 eta 1519 urteen bitartean datza, Sevillan. Hor protagonista Magallanes da. Gizon hau nolakoa zen azaltzen dut eta nola sortu zuen bere espedizioa. Narrazioaren hirugarren zatia 1519 eta 1522 urteen artean ematen den izugarrizko bidaia da. Eta epilogoa Sanlúcarrera iristen diren unetik aurrera da 1522 eta 1526 urteen artean, ikuspuntu historiakoaren aldetik dena zoragarria dena. Horren erakusle da azkenaldian ematen ari naizen hitzaldietako publikoa liluratuta ateratzen dela entzundakoarekin.

Nik Historiako karrera 2012n amaitu nuen. UNEDen bitartez, 52 eta 57 urte nituen bitartean normalki 8 edo 10 urtetan bukatzen den karrera bat amaitu nuen. Une horretatik aurrera literaturan jardun nintzen eta 5 liburu idatzi ditut dagoeneko, entseguak nobela historikoekin txandakatuz. Liburu honetan bildu dut inoiz beste idatzi batean egiten ez dena. Orokorrean, liburu bat entsegu bat da edo nobela historiko bat da. Nobela historikoak fikzio asko darama, baina nik liburu honekin egin dudana da entsegu bat, biografia bat, nobela historiko bat eta historia nobelatu bat liburu berean, kontuan izanik gertatzen diren gauzen % 99a erreala dela. Hemen ez dago fikzio askorik; dagoen fikzio bakarra elkarrizketak dira. Gertatzen den guztia egia da, abentura benetan sinistezin bat, Omero idazle aparta berak egin izan ez zuen odisea bat. Zeintzuk dira liburuaren helburuak? Helburuak argiak dira: mundu guztia jabetu dadila bidai guzti honen errealitateaz. Nik uste dut une honetan Espainian historia guzti honen nahasle handia Pigaceta dela, Magallanesen kronista, ez zela biografo bat,

baizik eta abiografo bat. Zein ezberdintasun dago biografo eta abiografo baten artean? Biografoa da pertsonai baten gauza errealak idazten dituena, onak eta txarrak. Pertsonai honek, Pigacetak, zeinari buruz nire hitzaldietan oso gaizki hitz egiten dudan, gauza zoragarriak esaten zituen bakarrik Magallanesi buruz. Magallanesek kontratatu zuen eta bakar-bakarrik gauza onak esaten zituen gizon honi buruz, azkenean hiltzaile bat zena. Nahasle bat den Pigacetari buruzko nire atsekabe handia da bere eskuizkribua etorkizunera pasa zela eta nahasle handiak Pigacerentagatik ziztatuak izan dira eta gauza zoragarriak esaten dituzte Magallanesi buruz. Munduaren izulera honi buruzko entseguak egiten dituen edonor pertsonak ikusiko du 200 orrialdek Magallanesi buruz hitz egiten dutela eta azkenean ipinitzen dutela “eta azkenik itzulera Elcanok osatu zuen”, benetan Elcanok espedizio hau bidaiaren erdia baino gehiago burutu zuenean. Magallanes ez zen ezta itzulketaren erdira iritsi. Ez zen Moluketara iritsi, hango espeziak hartzeko xedearekin. Baina Pigacetak bizitza eman zion bidearen erdira iritsi ez zen gizon honi. Eskuizkribuaren gainerakoak ez du lerro-erdirik esaten Elcanori buruz, heroi handia, heroi erreala dena abentura honetan.

“Magallanesek basakeriak besterik ez zituen egin inguraketako bidaian zehar”

Zergatik uste duzu Elcanori ez zitzaiola justiziarik egin? Besteak beste, Pigacetak plebeioak gorroto zituelako. Bera noblea zen. Bereziki Elcano gorrotatzen zuen plebeioa izanik Concepción ontziaren maisu bezala zihoalako, ezer gutxi. Baita gorrotatzen zuen Elcano parte hartu zuelako San Juliáneko matxinadan kapitain espainiar guztiekin. Ez du ezta lerro-erdirik idazten berari buruz, nahiz

eta milaka alditan bere bizitza salbatu zion Magallanes hiltzean, itsasontziak maneiatzen zekien bakarra Elcano baitzen. Hori dela eta, injustizia erabatekoa da. Elcanori egin zaion justizia bakarra Getarian dagoen bere eskultura bat da, baina gizon mundu osoan aitortua izan beharko litzateke planetari itzulia egin zion gizon eta garai horretako nabigatzaile onena bezala. Nondik zetorkion Elcanori bere itsasorako zaletasuna? Elcano familia ugari batean jaio zen. Bere aitak 10 seme-alaba izan zituen, 9 biologiko Catalina del Puertorekin eta beste bat, María, beste harreman batekin. 9 seme-alaba biologiko horietatik 7 gizonak ziren eta 2 emakumeak. Elcano guztien artean adimentsuena zen eta haurra zenetik itsasora eramaten hasi zitzaion. Bere aitak denetarik erakutsi zion bere merkataritza eta arrantza lanetan. Elcano Isabel del Puertorekin maitemindu zen, bere lehengusina, eta 22 urte zituela, 1509n, 200 tonako ontzi batetako kapitain bihurtu zen. Koroatik idatzi zioten eta Afrikara joan zen, 500 urrezko dukat eskainiz. Handik bi urtetara Sevillara itzuli zen bere tripulazioarekin eta ezin izan zioten ordaindu. Beraz, mailegu bat eskatu behar izan zuen eta Getariara itzuli. 1518ra arte arrantzan lan egin zuen, merkataritzan eta baita kontrabandoan ere, eta 1518an mailegua egin zioten savoiarrak aurkeztu zitzaizkion eta Elcanok ordaindu ezin izan zietenez, Koroarekin mehatxatu zuten, itsasontzia saltzera derrigortu zuten eta hura saltzean, automatikoki Koroak erbesteratu bihurtu zuen, iheslari batean, ezin zietelako itsasontziak atzerritarrei saldu. Orduan, bere familiari agur esan zion, esanız Mundu Berrira joaten saiatuko zela han aberastasuna lortzeko. 1518tik 1519ra Sevillan egon zen eta euskal komunitateekin konektatu zuen, helburu bera zutena. 31 urterekin Elcano aparteko nabigatzaile bat zen eta Sevillara joan zenerako borroka egiten eta guzti-guztia egiten zekien. Zure hitzaldietan eta liburuan ez duzu oso ongi hitz egiten Magallanesi buruz. Zertan oinarritzen zara?

uniozio

Magallanes josten dut hitzaldi osoan zehar. Magallanesi omenaldiak egiten ari dira Sevillan eta portugaldarrak gonbidatzen ari dira. Ulertzen al dut? Ez. Izan ere Magallanesek basakeriak besterik ez zituen egin inguraketa hasi orduko. Portugaleko historia erreala Magallanes traidore bat dela da. Portugaletik joaten den gizon bat eta Espainian bere zerbitzuak eskaintzen dituena. Traidoretzat dute Portugalen. Nola definituko zenuke Elcano? Nik Elcano jainkotu dut. Niretzat gizon perfektu bat da, baina uste dut Elcanoren perfekzioa ez dela balioetsia Euskal Herrian. Liburu honekin eta nire hitzaldiekin dagokion tokian ipintzen saiatzen ari naiz. Zuretzat, “kasualitateko heroi bat” da… Hori da. Bere bizitzako lehen 31 urteetan nabigatzaile normal bat zen, baina lukurari savoiarrak Getariara igo zitzaizkionez maileguan utzitako dirua eskatzeko 1518n, itsasontzia saltzera derrigortu zuten eta Koroak uste duenez egindako hori bidegabekeria bat dela, lur jota ge-

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

ratu eta Sevillara ihes egiteko kasualitate hori dira bultzatzen diotenak Mundu Berrira bidaiatzea han aberastasuna lor dezakeen ikusteko. Esperientzia handiko gizon bat zen eta Magallanesek bere espediziorako onartu zuen. Nola ez zuen onartuko, Elcanok azaltzen badio izugarria dela merkataritza, kontrabandoa edota guda egiten? Nabigatzaile perfektu bat zen. Baina kasualitatea erabatekoa izan zen. Bere itsasontzia savoiarrei saldu egin ez balie Getarian jarraituko zukeen gizon arrunt bat bezala.

“Elcanori egin zaion justizia bakarra Getariako bere eskultura bat da”

Argitaratua al dago “Yo, Elcano” obra hau? Obra ez dago argitaratua. Balioesten ari dira, baina argitaletxe batentzat beti da errazagoa entsegu puru bat argitaratzea, historia puru bat, elkarrizketa-

2019apirila

rik gabe, edota nobela historiko bat, non % 90a faltsua den. Ez dira nire liburua ondo ulertzen ari zorroztasun historiko asko baitarama. Baina guztiz izugarria dena ematen ari naizen hitzaldiak dira, oso atseginak izaten ari direla, jendea gero hurbiltzen zaidana eta gero galdetzen didana non eros dezaketen liburua eta zoritxarrez esan bahar diedana liburu editatu gabe dagoela. Arazoak egon ohi dira mota honetako liburuak argitaratzeko? Asko. Argitaletxeen gaia oso argi dago. Telebistan egunero ateratzen den pertsonai bat ez bazara, argitaletxeek normalean ez zaituzte editatzen. Nik arazoak izan ditut nire liburu guztiekin eta ziurta dezaket oso liburu onak ditudala. Non bukatuko dute argitaratzen ez badira? Bada toki batean non oso erraz daukagun idazleek. Amazonera joan gaitezke eta ebook eta paper bezala sartu eta jendeak eros dezala nahi duen formatuan. Hori edonork egin dezakegu gaur egun. Nire helburu handia da baita ere hitzaldi hau gure ikasleei, gure ondorengoei ematea, bai Batxilergo-

koak, bai unibertsitatekoak. Orain arte ez dut lortu badirudi UPV/EHU ez zaiola interesatzen. Baina unibertsitateek jakingo balute nik azaltzen dudan aberastasunaz, agian interesatuta egongo lirateke. Berdin zait aretoa Zuzenbideko edo bestelako ikasleez betetzea, baina

liluratuta egongo dira izan zuten arbaso hau ezagutzeaz. Pertsonai ikaragarri bat dugu, eta orain 3 urtez entzuten egongo gara inguraketari buruz, baina ez diote berak duen balioa emango. WWW.ALBERTOAPODACA.COM

2019apirila

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

FANTek 25 urte betetzen ditu Maiatzaren 2tik 11ra, Bilboko Zinemaldi Fantastikoaren 25. edizioa egingo da Unibertsitateko Aldizkaria

Maiatzaren 2tik 11ra 25. edizioa beteko duen Bilboko Zinemaldi Fantastikoak - FANTek, genero fantastikoan gero eta garrantzi handiagoa hartzen ari den figura aintzatesten duen FANTROBIA Saria emango dio Guillermo de Oliveira zinegile galiziarrari. “De-senterrando Sad Hill” bere lehen film luze dokumentalak Sitgeseko Zinemaldiko Film Onenaren Noves Visions Saria lortu zuen, eta Goya Sarien azken edizioan Dokumental Onena izateko izendapena jaso zuen. Saria FANT 25eko amaiera ekitaldian jasoko du, maiatzaren 10ean, Guggenheim Museoan. Bere lehenengo film luzea "Desenterrando Sad Hill" (2018) dokumentala da. Bertan, Sergio Leoneren "El bueno, el feo y el malo" klasikoaren amaierako eszenako hilerria berreraikitzeko fanatiko talde baten odisea kontatzen du. Izan ere, 1966an Espainiako armadak 5.000 hilobi baino gehiago zituen hilerri izugarria eraiki zuen

Burgoseko Valle de Mirandillan, "El bueno, el feo y el malo" filmaren amaierako eszenarako. Errodatzearen ondoren lekua bertan behera geratu zen, eta 49 urtez landareek hilobi guztiak estali zituzten. 2015eko urrian filmaren fans talde batek lurra zulatzen hastea erabaki zuen… eta 10 zentimetroko sakonera zulatu ostean jatorrizko harrizko zirkulua aurkitu zuen. Bertan egin zen Clint Eastwooden (ona), Eli Wallachen (i-tsusia) eta Lee Van Cleefen (gaiztoa) arteko duelua, 200.000 dolar ezkutatzen zituen hilobiaren bila, Sad Hill-eko hilerrian. Hilabetez, Europa osoko pertsonak Sad Hill-era joan dira leku hori lurretik ateratzeko eta berreraikitzeko lan egitera. “Desenterrando Sad Hill” prozesu osoaren grabazioaren emaitza da, baita hasi aurretik ere. Dokumentala FANT 25aren barruan eskainiko da, maiatzaren 9an, 18:00etan, Golem - Alhondiga zine aretoetan. Ikus-entzunezko Komunikazioan eta Kazetaritzan lizentziatutako Guillermo de Oliveirak (Vigo, Pon-

tevedra, 1986) zine zuzendaritza eta gidoi idazkera tailerretan ere hartu du parte Los Angeleseko New York Film Academy izenekoan (EEBB) eta San Antonio de los Bañoseko (Kuba) EICTVn. Zapruder Pictures bere ekoiztetxearekin batera, lehenengo film laburrak egin zituen, bideo-jokoak irudi errealera egokituz. Ingelesez errodatuta daude, eta bost milioi erreprodukzio inguru biltzen dituzte Youtubeko kanalean: “Max Payne: Valhalla” (2012), “Modern Warfare: Sunrise” (2013), edo “Red Dead Redemption: Seth's Gold” (2015) saritua dira horietako batzuk.

“Desenterrando Sad Hill” maiatzaren 9an, 18:00etan, Golem – Alhondiga zine aretoetan emango da

Ohorezko FANT

Guillermo de Oliveira eta Jack Taylor sarituak izango dira 25. FANT zinemaldian.

Beste alde batetik, Bilboko Zinemaldi Fantastikoaren 25. edizioak, Jack Taylor (Oregon, EEBB, 1936) izenez ezaguna zen George Brown Randal antzezleari emango dio Ohorezko FANTsaria,60ko,70eko eta 80ko hamarkadetan estatuko generoko zinean ezinbestekoa izan zen aurpegi amerikarra, lan mitikoetako protagonista, “La venganza de la momia” edo “El buque maldito”, besteak beste. Estatu Batuetan jaio. 50eko ha-

markadaren amaieran Mexikora joan zen, eta ondoren Madrilera, 1961ean. Bertan film asko egin zituen, beldurrezkoak, batez ere. Jack Taylorrek beldurrezko zinearen zuzendari espainiar ezagunekin egin du lan, Jesús Francorekin, Amando de Ossoriorekin, Javier Aguirrerekin, León Klimovskyrekin edo José Ramón Larrazekin, besteak beste. Europako beldurrezko zineko izar handiekin agertu da pantailan Paul Naschy, Christopher Lee, Wolf Ruvinski, Germán Robles, Howard Vernon, Lina Romay, Helga Liné edo María Rohmekin, adibidez. FANT 25eko programazioaren barruan Diego Lópezen “Jack Taylor, testigo del fantástico” (2018) dokumentala eskainiko da. Elkarrizketa luzean zehar, antzezleak generoko zinean ezinbesteko aurpegi bilakatu zuten anekdota biografikoak eta filmak aztertzen ditu. Dokumentalak, generoaren interpretaziora

emandako bizitzari buruz lehen pertsonan egindako lekukotza paregabea jasotzen du. Filma maiatzaren 2an eskainiko da, arratsaldeko 20:00etan, Kale Nagusiko BBK Aretoan. Ondoren solasaldia egongo da, eta bertan Diego Lópezek, Jack Taylorrek eta Javier G. Romerok, Quatermass aldizkariaren sortzaileak eta Bilboko Zinemaldi Fantastikoaren - FANTen lehenengo edizioaren sustatzaileetako batek, hartuko dute parte. Jack Taylorrek, FANTen edizio berezi honen abiapuntua izango den ekitaldian jasoko du omenaldia. Saioa amaitzean, Kafe Antzokiak inaugurazio kontzertua jasoko du Moonshine Wagon bandarekin 21:30ean-. Inaugurazio jai horretarako sarrera doakoa izango da, leku guztiak bete arte. Ateak 21:00etan zabalduko dira. INFORMAZIO GEHIAGO: www.fantbilbao.eus

unigazte

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019apirila

Eta zuk? Haien zurrumurruak irensten dituzu? CJN-NGK-ko Lehendakaria

Zoritxarrez, honako komentario hauek entzutea ez da berria: “Inbadituko gaituzte”, edo “Etorkinak laguntzen kontura bizi dira”. Izan ere, hauteskundeak gertuago daudenez, komunikabide nagusietan eta sare sozialetan honako titulu, berri eta adierazpen hauen antzekoak ikustea gero eta ohikoa izaten ari da: “Espainiak etorkin pila bati aurre egin behar dio dei-efektuaren ondorioz”, edo “Laguntza sozialak jaso nahi dituzten etorkinak badatoz eta mendebaldeko ohiturak errespetatzen ez badituzte, herrialdez nahasi dira”. Horiek irakurri eta entzun ondoren, hainbat galdera etorri zitzaizkigun burura: Zergatik erabili be-

har ditugu hitz katastrofikoak (pila bat, inbasioa...) migrazioei buruz hitz egiten dugunean? Beste alde batetik, laguntza sozialak irizpide ekonomikoetan oinarrituta esleitzen direla jakinda; zergatik aipatu behar da pertsona baten jatorria? Horrela izango balitz, pertsona batzuek beste batzuek baino eskubide gutxiago dituzten gizartean bizi nahiko genuke? Are gehiago, benetan uste dugu pertsona batek, “laguntza sozialak” jasotzeagatik eta “etorkina” izateagatik, hobeto bizitzera lagunduko dion lanpostu bati uko egingo diola? Eta “mendebaldeko ohiturei” buruz... Nafarroaren iparraldeko eta hegoaldeko ohiturak desberdinak badira, nola hitz egin dezakegu mendebalde osoan komunak diren ohiturei buruz?

Galdera horiek geure buruari egin dizkiogu aurreko adierazpenak irakurtzean edo entzutean? Ez gaitezen diskurtso horiekin nahastu, eta kontuaren mamiari hel diezaiogu: Zergatik zabaltzen dira zurrumurru horiek? Zer-nolako interes egon daiteke horren atzetik? Beste jatorri, etnia edo kulturetako pertsonak kriminalizatzea, gizarteak dituen arazo guztien errua haiei botaz, zenbait politikari, alderdi, komunikabide eta “Troll”-en (sare sozialetakoak eta egiazko bizitzakoak) “denborapasa” bihurtu da. Ez dira arrazoi-

rik gabe zabaltzen diren diskurtsoak, baizik eta oso estrategia argia jarraitzen dutenak: guztiok guztion aurka aurrez aurre ipintzea, egunero aurkitzen ditugun arazoen benetako zergatietatik arreta besteratzeko (langabezia eta lan-prekaritatea, gurasoen etxetik irteteko ezintasuna, eskubide sozialen murrizketa...). Haien azpijokoen menpean egoteko arriskuan gaude, haien zurrumurruak eta haien diskurtsoa irensteko arriskuan. “Besteak” seinalatzeko, erruduntzat hartzeko, eta kriminali-

zatzeko arriskuan gaude, dibertsitatea naturaltasunez bizi eta eguneroko arazoen benetako zergatiak bilatu beharrean. Guztiok daukagu zer edo zer egiteko gaitasuna egoera horren aurrean. Zurrumurru, adierazpen, eta fake news horien kontra espiritu kritikoa izan behar dugu, ez dugu sinetsi behar irakurtzen edo entzuten dugun guztia, eta gure ekintzek eta hitzek ondorioak dakartzatela jakin behar dugu. Eta zuk? Haien azpijokoak aintzat hartuko dituzu? Edo garaiz gelditzea nahiago duzu?