Periódico Universitario / Unibertsitateko Aldizkaria - 378. zkia. - 2019ko martxoa

378. zkia.

doakoa

2019ko martxoa

Laguntzen du

Aurkibidea

Uniagenda . . . . . . . . . . . . .2 Unibertsitatea . . . . . . . . . .3 + Trebakuntza . . . . . . .10 Berezia . . . . . . . . . . . . . . .11 Uniozio . . . . . . . . . . . . . . .30 Unigazte . . . . . . . . . . . . . .31

Ordu erabakigarria gazteentzat Martxoaren 14an eta 15ean, Ikasle eta Enpleguaren Europar Aretoaren edizio berri bat ospatuko da IruĂąean, zehazki Baluarte Batzar Jauregian. Bertan hezitzaileek, hezkuntza zentroek, enpresek eta familiek orokorrean elkar topatuko dute ikasleei beren etorkizuneko ibilbide profesionalaren inguruko zalantzak argitzeko xedez; izan ere, aukera paregabea baita zein karrera edo ikasketa egin erabakitzeko.

Xedea da gazteei ibilbide didaktikoak, prestakuntza zentroak eta negozio-sarea

aurkeztea, guztia ere leku berean bilduta, dauzkaten aukera profesionalak eskueran jartzeko. Erakundeek, enpresek, ikastegi publiko eta pribatuek eta elkarteek esperientziak, metodologiak eta ideiak trukatzeko aukera dute sorkuntza eta pentsamendu espazio horretan. Erakusketako zentro bakoitzak bere prestakuntza edo enplegu eskaintza azalduko die bertaratuei, ikasle baoitzari informazio pertsonalizatua emanez. Erasmus +-ek ere bere lekua izango du .

uniagenda

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019martxoa

02

UNIBERTSITATEAK Universidad del País Vasco / Euskal Herriko Unibertsitatea.www.ehu.eus Uda Ikastaroak Gipuzkoako Campuseko Errektoreordetza Leioako Campusa (Zentralita) Sarbide Bulegoa. Bizkaiko Campusa Arabako Campuseko Errektoreordetza

Donostia Donostia Leioa-Erandio Leioa-Erandio Gasteiz

Miramar Jauregia z/g Ignacio MªBarriola Eraik. Elhuyar Pza.1 Sarriena Auzoa, z/g Sarriena Auzoa, z/g Comandante Izarduy Kalea, 2

Gazte Informazioko Bulegoak (UPV/EHU) Gasteiz C/ Los Apraiz,1 - 1ªPlanta Leioa Apia Bidea - Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateko Behea

945 014 336 946 015100

943 219 511 943 018 141 946 012 000 946 015 555 945 014 444 oij.ar@ehu.eus oij.bi@ehu.eus

Nafarroako Unibertsitate Publikoa. www.unavarra.es Nafarroako Unibertsitate Publikoa

Iruña

Gasteiz Portugalete Bergara Iruña Tudela

948 169 000

Pedro Usua, 2 Ignacio Ellacuria Parkea, 2-3 Martin AguirreDeunaren Enparantza, 4 Sadar z/g Magallón, 8

945 244 200 944 936 533 943 769 033 948 243 250 948 821 535

Mondragon Unibertsitatea. www.mondragon.edu Mondragon Unibertsitatea

Arrasate

Larramendi, 4. 23 posta-kutxatila

943 794 700 / 943 712185

Deustuko Unibertsitatea. www.deusto.eus Bilboko Campusa Donostiako Campusa

Bilbo Donostia

Unibertsitate Etorbidea 24 Mundaiz Bidea, 50

944 139 000 943 326 600

Nafarroako Unibertsitatea. www.unav.es Nafarroako Unibertsitatea Ingenieri Eskola. TECNUM TECNUM - Miramon Goiko Egoitza Idazkaritza eta Administrazioko Goi Mailako Institutua - ISSA

Iruña Donostia Donostia Donostia

Campus Unibertsitarioa Manuel Lardizabal Pas., 13 Mikeletegi Pas., 48 Aldapeta, 49

948 425 600 943 219 877 943 219 877 943 467 144

LANBIDE HEZIKETA Ikaslan. Lanbide Heziketako Ikastegi Publikoen Elkartea Hetel Heziketa Tekniko Elkartea

www.ikaslan.net

www.hetel.org

ENPRESA ETA BERRIKUNTZAKO ZENTRUAK Saiolan Garaia Berrikuntzako Interesgunea Cedemi BIC Gipuzkoa Berrilan BIC Bizkaia BIC Bizkaia Ezkerraldea BIC Araba CEI Busturialdea CEIA IKERBASQUE SPRI, S.A. BEAZ, P.S.A. INNOBASQUE CEIN

Arrasate Arrasate Barakaldo Donostia Derio Barakaldo Miñano Gernika-Lumo Miñano Goien Bilbo Bilbo Bilbo Zamudio Noain

Goiru Kalea, 1 Uribarri Etorbidea, 3. 79 P.K. Altos Hornos de Bizkaia Hiribidea, 33 Mikeletegi Paselekua, 83 Astondo Bidea, Edificio, 612 Avenida Altos Hornos de Vizcaya, 33 Calle Albert Einstein,15 Txalaparta Poligono, 32 Arabako Parke Teknologikoa, CEIA Eraik.

María Díaz Haroko Kalea, 3 Urkixo Zumarkalea, 36 Sabino Arana Etorbidea, 8 C/ Laida Bidea, 203 Mocholí Kalea

943 712 072 943 719 181 944 184 100 943 000 999 944 030 606 944 184 100 945 298 282 946 256 809 945 298 282 944 052 660 944 037 000 944 395 622 944 209 488 848 426 000

C/ Particular de Ategorrieta nº 2 Bajo Local 10 20013 Donostia. Tfnoa.: 943 053 488 http://www.elperiodicouniversitario.com posta-e: asun@elperiodicouniversitario.com Lege Gordailua: BI-338-93 ISSN: 2530-2132

LAGUNTZAILEAK

UPV/EHU Ekonomia eta Enpresa Zientzien Fakultatea. Lehendakari Aguirre Etorbidea, 83. 48015 - BILBAO Tel.: (+34) 946 013 651/ 652 E-maila:cde@ehu.eus http://www.ehu.eus/es/web/cde/home

Arrosadiako Campusa

UNED (Distantzia Heziketako Unibertsitate Nazionala). www.uned.es UNED Araba UNED Bizkaia UNED Gipuzkoa UNED Nafarroa UNED Nafarroa

INFORMAZIO EUROPARREKO ZENTROAK

Deustuko Unibertsitatea Liburutegi Unibertsitarioa.

Ramón Rubial, 1. 48009 - BILBAO Tel.: (+34) 944 139 417 E-maila: begona.prado@deusto.es http://www.iee.deusto.es Nafarroako Unibertsitatea Zuzenbideko Eraikina. Campus Unibertsitarioa. 31080 Iruña. Tel: 948 425 634. E-maila: cee@unav.es EUROPE DIRECT CEDERNA GARALUR. NAFARROA Barriobide, 40, 001 bulegoa.

31013 Ansoain. Tel.: 948 206 697 E-maila:europadirect@cederna.es EUROPE DIRECT HAZI Granja Modeloa, z/g. 01192 Arkaute (Araba). Tel.: 945 0003 208 http://www.hazi.es EUROPE DIRECT BIZKAIA Simón Bolivar Kakea, 8B 48010 Bilbao. Tel.: 946 072528 E-maila: europedirect@fundacionede.org http://www.europedirectbizkaia.org EBri buruzko informazio orokorra eta kontsulta espezializatuak eskintzen ditu, dibulgazioko ekitaldeak egiten ditu eta lan-gela bat dauka.

EUROPE DIRECT DONOSTIA Prim kalea,14 2D. 20006 Donostia Tel.: 943 470 962 E-maila:europedirect@kaebnai.net http://kaebnai.net Informazioa, orientazioa eta europar herritartasunarekin erlazionaturiko eskubideei buruzko aholkularitza, parte-hartze aktiboa eta gaztetasuna eskaintzen ditu.

KOORDINATZAILEAK: Asun Calviño eta Jon Lasa.

LAGUNTZAILEAK: Jon Lasa, Ana Belén Sánchez, Nissma De Benito eta Irene Urizar.

DISEINUA ETA MAKETAZIOA: Unibertsitateko Aldizkaria.

ARGAZKIAK: Irene Urizar eta Cristina Domínguez.

PUBLIZITATEA: Bizkaia/ Gipuzkoa/ Araba/Nafarroa: 629 229 185 Unibertsitateko Aldizkariak ez du bertan azaltzen diren iritzi eta edukien gaineko ardurarik hartzen.

unibertsitatea Bost gradu bikoitz berri eta prestakuntza dual gehiago, UPV/EHUren 2019-2020ko eskaintzan UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019martxoa

03

Aurtengo Jardunaldi Irekiak martxoaren 22tik 30era izan dira, eta aukera eman diete ikasleei eskaintza osoa lehen eskutik ezagutzeko Unibertsitateko Aldizkaria

Bost gradu bikoitz berri eta prestakuntza dual gehiago; horiek dira berritasun nagusiak Universidad del PaĂ­s Vasco/Euskal Herriko Unibertsitatearen 2019-2020ko eskaintzan. Halaber, nazioarteko titulazio bikoitzen kopuru zabalari ere eutsiko dio. “Gure unibertsitateak modalitate hauen alde egin duten apustuak helburu batzuk ditu. Hortaz, gradu bikoitzek, osagarri diren bi graduetako ikasgaiak nahasiz, ikasleei prestakuntza zabalagoa ematen diete; prestakuntza dualak ahalbidetzen du graduaren zati bat lan eremuan egitea, eta nazioarteko titulazio bikoitzek, nazioarteko esperientzia bikaina emateaz gain, atzerriko unibertsitate baten eta UPV/EHUren titulua eskuratzeko aukera ematen duteâ€?, azpimarratu du UPV/EHUko Graduko eta Gra-

duondoko Ikasketen arloko errektoreorde Araceli Garinek.

Zehazki, honako hauek dira gradu bikoitz berriak: Farmazia + Giza Nutrizioa eta Dietetika; Enpresen Administrazioa eta Zuzendaritza + Kudeaketaren eta Informazio Sistemen Informatikaren Ingeniaritza; Ingeniaritza Mekanikoa + Enpresen Administrazioa eta Zuzendaritza; Negozioen Kudeaketa + Lan Harremanak eta Giza Baliabideak, eta Enpresen Administrazioa eta Zuzendaritza + Zuzenbidea. Beraz, guztira zortzi izango dira datorren urtean UPV/EHUk eskainiko dituen gradu bikoitzak. Beste hirurak hauexek dira: Enpresen Administrazioa eta Zuzendaritza + Zuzenbidea; Fisika + Ingeniaritza Elektronikoa, eta Ingeniaritza Mekanikoa + Industria Elektronikaren eta Automatikaren Ingeniaritza.

Halaber, UPV/EHU aitzindaria da unibertsitatea-enpresa prestakuntza dualean eta datorren ikas-

turtean modalitate horretako aukerak handituko dira. Hezkuntza eredu horrek konbinatu egiten ditu irakaskuntza-ikaskuntza prozesuak enpresan eta unibertsitatean, era koordinatuan, ikas-ekinezko erregimenean, iraupen desberdineko egonaldiak eginez unibertsitatean eta enpresan. Aurten prestakuntza duala lau titulaziotan eskaini da: Automobilgintzaren Ingeniaritza (Vitoria-Gasteizko Ingeniaritza Eskolan); Prozesu eta Produktu Berrikuntzaren Ingeniaritza (IMHko Ingeniaritza Dualaren Unibertsitate Eskolan); Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzan (Ekonomia eta Enpresa Fakultatean, Gipuzkoako Campusean) eta Lan Harreman eta Giza Baliabideetan (Lan Harreman eta Gizarte Langintza Fakultatean). 20192020 ikasturterako prestakuntza duala ezartzea espero da Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzan (Ekonomia eta Enpresa Fa-

kultatean, Sarrikon); Ingeniaritza Zibilean eta Ingeniaritza Elektrikoan (biak Gipuzkoako Ingeniaritza Eskolan).

Bestalde, UPV/EHUko Medikuntzako Gradurako sarbidea hizkuntzen araberakoa izango da, beraz, ikasleek bi aukera izango dituzte izena ematerakoan: Medikuntzako Gradua (gaztelaniaz) eta Medikuntzako Gradua (euskaraz).

Egun, ia UPV/EHUko 90 graduak euskaraz zein gaztelaniaz ikas daitezke. Horrez gain, gero eta aukera gehiago dago irakasgaiak hizkuntza ez-ofizialetan egiteko: aurtengo ikasturtean eskaintza 750 irakasgaitik gorakoa da, horietatik 576 ingelesez ematen dira eta 5.000 bat ikasle ari dira halakoak ikasten.

Nazioarteko titulazio bikoitzen eskaintza ere handitu da (dagoeneko hogeita hamar baino gehiago dira). Prestakuntza programa horrek ikasleei aukera ematen die

graduko bi titulu eskuratzeko, bat UPV/EHUn eta bestea atzerriko unibertsitatean.

Prestakuntza-eskaintza hau guztia, ikastegiak eta campusetako gainontzeko zerbitzuak lehen eskutik ezagutzeko aukera izango dute unibertsitate aurreko ikasleek, martxoan zehar Jardunaldi Irekietan. Aldez aurretik izena eman behar da, Unibertsitate Orientazio Zerbitzuko webgunean (www.ehu.eus/sou), martxoaren 11tik 17ra.

UPV/EHU Euskal Herriko goi mailako hezkuntzako erakunde nagusia da, eta egun munduko 400 unibertsitaterik onenen artean dago, Shanghaiko sailkapenaren arabera. Ikasleek beren irakasleei 4ko batez besteko nota jartzen diete, 5eko eskalan. Nota hori ateratzen da ikasleek irakasleen jarduera baloratzeko ikasturte bakoitzean era anonimoan betetzen dituzten inkestetatik.

04

2019martxoa

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

Mondragon Unibertsitatea, Monterreyko Kongresuan gonbidatua Bere hezkuntza-berrikuntzako esperientzia eta estrategia ezagutarazteko gonbidatu zuten Unibertsitatea Monterreyko Kongresuan Unibertsitateko Aldizkaria

Mondragon Unibertsitateko errektore, Vicente Atxa eta unibertsitateko Zuzendaritza Batzordeko beste kide batzuk Monterreyn (Mexiko) izan ziren abenduan, Tecnológico de Monterrey (TEC) unibertsitateak antolatutako Hezkuntza Berrikuntzari buruzko Nazioarteko 5. Kongresuan parte hartzeko. Mondragon Unibertsitatearen hezkuntza-berrikuntzaren aldeko apustuaren berri ematea eta bere hezkuntza-eredua ezagutaraztea zen helburua, arlo horretako liderrak baitira bai MU bera bai Monterreyko TEC. Zehazki, Mondragon Unibertsitateko errektoreak eta Tecnológico de Monterrey unibertsitateko lehendakariak errektoreen panelean hartu zuten parte, unibertsitateko irakaskuntza- eta ikaskuntza-prozesuetara bideratutako berrikuntza aztertzeko.

Bestalde, Mondragon Unibertsitateko errektoreordeak, Jon Altunak, Latinoamerikako eta Europako errektoreordeen panelean hartu zuen parte, ezagutzaren erronka berrien aurrean unibertsitateak izan beharreko eraldaketaren inguruan hitz egiteko. Horrez gain, Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultateko dekanoak, Begoña Pedrosak, hitzaldia eskaini zuen, XXI. mendeko hezkuntzaren berrikuntzari eta irakasleen zereginari buruz. Azkenik, Mondragon Unibertsitateko laguntzaile eta hezkuntza-eraldaketaren arloko aditu Xavier Garayk agerian jarri zuen unibertsitateak eraldatu beharra

daukala, eta horren adibidetzat jarri zuen Mondragon Unibertsitatearen Mendeberri 2025 hezkuntza-eredua eta horrek dakarren unibertsitategraduen egokitzapena.

Mondragon Unibertsitateko ordezkari nagusiak Mexikon egon ziren Monterreyko Hezkuntza Berrikuntzari buruzko Nazioarteko Kongresuan parte hartzeko, MU liderra baita arlo horretan

Etorkizuneko unibertsitatea Vicente Atxak bere hitzaldian azpimarratu zuenez, hezkuntza-berrikuntzak ikasteko prozesua berriz aztertu eta antolatzea eskatzen du, haren erdigunean pertsonak kokatzeko, hots, ikasleak. Ildo horretan, errektorearen hitzetan, “ikasteko prozesuek eta metodologiek eraginkorrak izan behar dute, balio intelektuala eta pertsonala eman behar diete ikasleei. Kontua ez da informazioa transmititzea, baizik eta ikasleek ikasteko eta pertsona bezala hazteko prozesurik onena zehaztea”.

Era berean, erantsi zuen, unibertsitateko berrikuntzak urrunago

Mondragon Unibertsitateko erantzule nagusiak Monterreyko Kongresuan.

heldu behar duela eta, ezagutza ez ezik, hainbat gaitasun eta kontzeptu ere bideratu behar dituela, “etorkizuneko erronkei aurre egingo dien gizarte solidario, bidezko eta kooperanteagoa garatzeko”.

Gainera, Mondragon Unibertsitatearen DNAri leial, honako hau adierazi zuen: gizartearekin eta inguruko enpresekin dituen harreman estuak landu eta mundu aldakor honen beharretara egokitzen bada baino ez du lortuko unibertsitateak benetan eraldatzea. Izan ere, azaldu zuen Atxak, herrialde lehiakor eta aurreratuek ezagutza sorraraziko duten unibertsitateak izan beharko dituzte etorkizunean, baina, batez ere, ezagutza hori enpresen eta gizartearen ingurunera transmititzen jakingo duten unibertsitateak.

Ildo horretan, honako hau nabarmendu zuen errektoreak: “etorkizuneko unibertsitateak esperientzia praktikoa, berritzailea eta ikasle bakoitzaren garapen pertsonalarekin eta intelektualarekin konprometitua izan behar du, ikasle horrek bere bizitzako urterik preziatuenak emango baititu bertan bere gaitasun pertsonalak eta profesionalak hobetzen. Pertsonen etorkizunarekin konprometitutako unibertsitatea izan behar du, dinamikoa, sortzailea, munduari irekia eta nazioarteko ikuspegia duena”.

MUko errektoreordeak, bere aldetik, gogora ekarri zuen Mondragon Unibertsitatea (liderra hezkuntza-berrikuntzan) Mondragon 2025 eredu pedagogiko-

an ari dela lanean. Eredu horren barruan 6 ardatz zehaztu zituen, egresatuek gizartea aldatzeko beharrezkoak direnak: munduko herritarra, nortasun eta helburu pertsonalak, ikasle malgua, ikasle aktiboa, komunikatzailea eta komunikazioaren erraztailea eta kooperatiboa.

Horrela, unibertsitateak aurrea hartuko die etorkizuneko erronkei, eredu arin eta aurreratu baten bidez.

Bestalde, Humanitate eta Hezkuntza Zientzien dekanoa XXI. mendeko hezitzaileek izan behar duten profilaz mintzatu zen. Gizartean eta eskola-ereduan aldaketa sakonak nagusi diren testuinguru batean, lanbide-eskakizun berriei erantzun beharko diete etorkizuneko irakasleek.

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

22 titulazio elebidun eta hirueledun Deustun

2019martxoa

05

Ada Byron Saria gertu Deustuk Ada Byron Sariaren seigarren deialdia egin du, emakume teknologoen lana erakusteko

Deustuko Unibertsitateak 22 titulazio elebidunen eta hirueledunen eskaintza zabala aurkeztu du

2019ko Ada Byron Sariaren aurkezpena.

Unibertsitateko Aldizkaria

José María Guibert eta Alex Rayón titulu elebidun eta hirueledunen aurkezpenean.

Unibertsitateko Aldizkaria

Deustuko Unibertsitateko errektore José María Guibertek eta Nazioarteko Harremanetako errektoreorde Alex Rayónek Unibertsitateko titulazio elebidunen eta hirueledunen eskaintza aurkeztu zuten otsailean.

José María Guibert errektorearen hitzetan, “Deustuk eleaniztasunaren alde duen konpromisoa islatzen du proposamenak eta aurrerapausoa da nazioarteratzeko estrategiaren barruan, Deusto 2022 Plan Estrategiko berriaren zutabe baitira biak”.

Berrikuntza honetan datza: ikasleek beren hizkuntza ibilbide elebiduna edo hirueleduna diseinatu ahal izango dute, eta ikasketen bukaeran ziurtatu egingo da maila. Horretarako, kredituen % 40 euskaraz edo ingelesez egin izanaz gain, C1 maila egiaztatu beharko dute ikasketak amaitzen dituzten momentuan. Graduaren arabera, ikasleak lau modalitateren artean aukeratzeko modua izango du. ❚ Elebiduna ingelesarekin: ECTS kredituen % 40 baino gehiago ingelesez eginda. ❚ Elebiduna euskararekin: ECTS kredituen % 40 baino gehiago euskaraz eginda. ❚ Hirueleduna, ingelesa/euskara: ECTS kredituen % 40 baino gehiago ingelesez eginda eta % 25, euskaraz eginda. ❚ Hirueleduna, euskara/ingelesa: ECTS kredituen % 40 baino gehiago euskaraz eginda eta % 25, ingelesez eginda.

Hori guztia Deustuko Unibertsitateak eskaintzen dituen 22 gradutan egin ahal izango da. Gainera, Deustuk kredituen % 80 baino gehiago eskaintzen ditu euskaraz Psikologia, Lehen Hezkuntza, Jarduera Fisikoaren eta Kirolaren

Zientzia eta Zuzenbideko graduetan, eta kredituen % 80 baino gehiago ingelesez, Nazioarteko Harremanetako graduan.

José María Guibert: “Hizkuntza XXI. mendeko gradudunen funtsezko gaitasuna da”

Errektoreak azpimarratu zuen hizkuntza gaitasuna “XXI. mendeko gradudunen funtsezko gaitasuna” dela. “Hizkuntza aniztasuna eta merkatuen, gizarteen eta, oro har, bizitzaren globalizazioa dira gure garaiko bereizgarriak, eta etorkizunean oraindik gehiago izango dira.

Eskaintza elebidun eta hirueledun horrekin Deustuk beste aurrerapauso bat eman du gradudunen trebakuntzan, titulazioen nazioarteko ikuspegian eta unibertsitate euskaldun eta globala lortzeko bidean".

Deustuko Unibertsitateko Ingeniaritza Fakultateak Ada Byron sariaren VI. edizioa aurkeztu du Madrilen. Estatu mailako ekimen honek emakumeek zientzia eta teknologiaren arloan egiten duten lana erakutsi nahi du, baita emakumeen artean I + G arloko bokazioak sustatu ere. Teknologiak hazkunde ekonomikoan duen garrantzia agerian jarri nahi du, baita gizartearentzat etorkizuneko balio gisa duena ere.

Sariak, aurtengo urtetik aurrera, bi kategoria izango ditu: absolutua (3.000 eurokoa) eta 35 urtetik beherakoena (1.000 eurokoa). Hautagaiak bere burua aurkez dezake, edo beste pertsona edo erakunde batek ere egin dezake. Deialdia zabalik egongo da otsailaren 20tik apirilaren 5era arte. Saria Bilbon banatuko da, maiatzaren 15etik 17ra izango den FOROTECH Deustuko Ingeniaritza eta Teknologiaren VII. Astearen inaugurazioan.

Ada Byron sariak Microsoft du urrezko babesle, baita Bizkaiko

Foru Aldundia, IK4 eta Emakunde ere, Innobasque eta Basque HealthCluster-ekin batera.

Madrileko aurkezpenean izan dira Deustuko Unibertsitateko Ingeniaritza Fakultateko dekano Asier Perallos, Berdintasuneko Estatu Idazkari Soledad Murillo, Bizkaiko Foru Aldundiko Enplegu, Gizarteratze eta Berdintasuna sustatzeko foru diputatu Teresa Laespada, Emakundeko zuzendari Izaskun Landaida eta IK4-IDEKOko zuzendari nagusi Nerea Aranguren. Ekitaldia Iñaki Ortegak aurkeztu du, Deusto Business Schoolen Madrilgo egoitzako zuzendariak.

Aurkezpen horretan, mahai-inguru bat izan da, “Mujer y Talento, nuevos modelos para nuevos tiempos” izenekoa, eta Microsoft Españako presidente Pilar Lópezek eta 2018ko Ada Byron saria irabazi zuen Mª Ángeles Martín Pratsek parte hartu dute. Moderatzailea Cristina Giménez Elorriaga izan da, Ada Byron sariko koordinatzailea.

06

2019martxoa

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

NU, munduko Nobedadeak NUPen 2019-2020 ikasturterako 100 unibertsitate Unibertsitateak gradu bikoitzak eskainiko ditu Datuen Zientzian eta EAZen, Haur eta Lehen Hezkuntzako Irakasletzan eta Teknologien Ingeniaritzan eta Ingeniaritza Biomedikoan Français) eta alemanekoa (Program Für DaF).

Bestalde, gradu gehiagotan ezarriko da titulu berekiak ikasteko aukera. Hau da, Sexu Hezkuntzako Espezializazio Diploma ikasteko modua izanen dute Erizaintzako, Gizarte Laneko, Haur Hezkuntzako Irakasletzako eta Lehen Hezkuntzako Irakasletzako ikasleek eta Lehen eta Haur Hezkuntzako Irakasletzako Gradu Bikoitz berrikoek.

NUP-eko ikasleentzat gradu bikoitz berriak izango dira hurrengo ikasturtean.

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitate Publikoak (NUP) gradu berri batzuk eskainiko ditu 2019-2020 ikasturtetik aurrera. Batetik, hiru gradu bikoitz hauek: Datuen Zientziako eta Enpresen Administrazio eta Zuzendaritzako Gradu Bikoitza (10 ikaspostu), Telekomunikazioaren Teknologien Ingeniaritzako eta Ingeniaritza Biomedikoko Gradu Bikoitza (15 ikaspostu) eta Lehen Hezkuntzako Irakasletzako eta Haur Hezkuntzako Irakasletzako Gradu Bikoitza (30 ikaspostu).

Bestetik, hiru gradu hauek: Historiako eta Ondareko Gradua (50 ikaspostu), Psikologiako Gradua (60 ikaspostu) eta Medikuntzako Gradua. Azken hori Unibertsitateen Kontseiluak onespena emateko zain dago. NUPeko Gobernu Kontseiluak gradu berrietako ikaspostu kopuruak onetsi zituen azken bileran.

Hurrengo ikasturteko beste nobedade bat Zibersegurtasuneko eta Hacking Etikoko Espezializazio

Diploma da. Telekomunikazio Ingeniaritzako Unibertsitate Masterreko eta Ingeniaritza Informatikoko Unibertsitate Masterreko ikasleei zuzendua dago, bai eta unibertsitatetik kanpoko profesionalei ere.

Gradu berriez gainera, aurreko ikasturtekoak ere eskainiko dira.

Guztira, beraz, 25 gradu eta 6 gradu bikoitz ikasten ahalko dira 2018-2019 ikasturtean Nafarroako Unibertsitate Publikoan. NUPen webgunean, www.unavarra.esen, dago eskaintza akademikoari buruzko informazio guztia.

Hizkuntzak, nazioartekotzea…

Orain arte bezala, nazioartekotzearen eta atzerriko hizkuntzak irakastearen aldeko apustua eginen du NUPek hurrengo ikasturtean ere. Zehatz-mehatz, nazioarteko bederatzi programa eskaintzen ditu, baita atzerriko hizkuntzetako tituluekin ikasketak osatzeko aukera ere: ingelesekoa (English Learning Programme), frantsesekoa (Programme d'Apprentissage du

Historiako eta Ondareko Gradua eta Psikologiako Gradua ere ikasi ahalko dira hurrengo ikasturtean, eta Medikuntzako Gradua behin betiko onespenaren zain dago

Gauzen Interneteko (IoT) eta 4.0 Industriako Espezializazio Diploma, berriz, Telekomunikazio eta Industria Ingeniarien Goi Mailako Eskola Teknikoko ia gradu guztietako ikasleek egiten ahalko dute (TIIGMET). Hirugarrenik, Marketina Industriaren Ikuspegitik Espezializazio Diploma ikasten ahalko dute Industria Teknologietako Ingeniaritzako, Nekazaritzako Elikagaien eta Landa Ingurunearen Ingeniaritzako eta Elikagaien Prozesu eta Produktuen Berrikuntzako graduetako ikasleek. Azkenik, Bideo-jokoen eta Errealitate Birtualeko Aplikazioen Garapeneko Espezializazio Diploma, Informatikako Graduko ikasleek.

onenen artean Munduko hoberenen artean dago Negozioak eta Administrazioan, Komunikazioan, Filosofian eta Kontabilitatea eta Finantzetan

NUk 12 eremu ditu QS rankingean.

Unibertsitateko Aldizkaria

Nafarroako Unibertsitatea munduko 100 unibertsitate onenen artean kokatu da honako arlo hauetan: Negozioak eta Administrazioa (31. postua), Komunikazioa (51-100), Filosofia (51-100) eta Kontabilitatea eta Finantzak (51-100), QSren materiei buruzko azken rankingaren arabera.

Instituzio akademikoak 12 jakintzagai gehitu ditu guztira sailkapenean, eta horien artean agertzen dira hauek ere: Zuzenbidea (101-150), Artea eta Diseinua (101-150), Medikuntza (151-200), Ekonomia eta Ekonometria (151200) eta Arkitektura (151-200).

Modu honetan, Nafarroako Unibertsitatea izen handiko zentroen artean finkaktzen bi eremu handitan: Artea eta Humanitatea, eta Zientzia Sozialak eta Administrazioa.

Edizio honetan rankingak goi mailako 1.222 zentro ebaluatu ditu mundu osoan. Horretarako lau adierazle ditu kontuan: zen-

troaren ospe akademikoa, enplegatzaileen iritzia, aipatutako artikuluak, eta ‘H adierazlea’, ikertzaileen ekoizpen zientifikoa neurtzen duena agerkarien kalitate eta kopuruaren arabera.

QS, erreferente QSk unibertsitateen gaineko bere rankingak 2004tik egiten ditu eta erreferentzia globalean bihurtu da etekina ezagutzeko nazioarteko heziketa unibertsitarioaren eremuan.

Nafarroako Unibertsitateko Nazioarteko Harremanetako zuzedaria, Ana Delgado, oso pozik dago emaitzekin: “Urtetik urtera postuak mantentzeak lanean jarraitzera animatzen du. Espero dugu apurka apurka Unibertsitateko beste eremu batzuk han islatuak izatea, horrek irakaskuntzaren kalitatea hobetuz goazela adieraziko baitu, ikerketa, nazioartekotzea eta diziplinarteko lana”.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019martxoa

07

08

2019martxoa

unibertsitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

UNED Iruñea, Unibertsitate bateragarria UNED Iruñea Zentroan 28 Gradu, Master, Unibertsitaterako Sarbide Ikastaro, Ingelesa eta 50 urte baino gahiago dutenentzako UNED Senior programa ematen dira B1, B2, C1 eta C2. 25 eta 45 urte baino gehiago dutenentzako Unibertsitaterako Sarbide Ikastaroetan, 176 ikasle. UNED Seniorren ere ikasleen gorakada bat izan da ere, % 17koa, iazko 329 ikasleetatik aurtengo 385etara helduz.

Datuak sexua, adina eta jatorriaren arabera

Unibertsitateko Aldizkaria

UNED Iruñea Zentroa, 20182019 ikasturte honetan ikasle matrikulatuen kopuruan 3.953ra heldu da. Aurten Zentroak Graduko 2.808 ikasle ditu; 25 eta 45 urte baino gehiago dutenentzako Unibertsitaterako Sarbide Ikastaroetan, 176; Ingelesean, 379; Master ofizialetan, 205 eta 50 urte baino gehiago dutenentzako UNED Senior Programan, 385. Azken 10 urtee-

tan, UNED Iruñea bere ikasle kopurua handituz joan da, eta 2008-2009ko 3.254 ikasletik aurtengo 3.953ra iritsi da. Iruñeko Zentroko ikasleak 28 titulazio unibertsitariotan banatzen dira, 25 eta 45 urte baino gehiago dutenentzako Unibertsitaterako Sarbide Ikastaroetan, sei mailatan egiten den ingelesaren irakaskuntza (A1, A2, B1, B2, C1 eta C2), GHEE graduondoko ofizialak, Heziketa Jarraitua eta UNED Senior.

Datuak titulazioka Titulazioka, karrerarik eskatuena Psikologia da 564 ikaslerekin. Jarraitzen diote Geografía eta Historia eta Artearen Historiaren titulazioek, 377 ikaslerekin; Enpresen Administraritza eta Zuzendaritza eta Ekonomia, 282 ikaslerekin; Zuzenbidea, 253rekin, Ingeniaritzak, 237 ikaslerekin, edo Kriminologia, 157rekin. Ingelesean, aurten 379 ikasle matrikulatu dira, sei mailatan banatuak: A1, A2,

UNED Iruñeak bere web orriko diseinu berria estreinatzen du Gaztelaniazko eta euskarazko bertsioetan atal berriak ditu, ikasleei, irakasleei eta gizarteari orokorrean zuzenduak

Unibertsitateko Aldizkaria

UNED Iruñea Zentroak www.unedpamplona.es bere web orriko diseinu berria estreinatu du gaztelaniazko eta euskarazko bertsioetan. Zentroaren irudi korporatibo instituzional berria erakusten du, eta ikasleei, irakasleei eta gizarteari orokorrean zuzendutako atal berriak biltzen ditu. Web orriaren diseinua berritzeak helburu hauek ditu: eduki argiago eta ulergarriagoak lortzea, eta interesa duen edonork eskura ditzala eduki horiek modu argi eta errazean. Web orriaren diseinua responsive da -edo egokigarria-; web-diseinuko teknika batean oinarritzen da, eta gailu ezberdinetan ere orriak zuzen ikustea du helburua: ordenagailuetan, tabletetan eta mugikorretan. Orri berriak menu nagusi bat du, zazpi atal garrantzitsuenak dituena: Zentroa; Ikas-

ketak; Ikasleak; Irakasleak; Zerbitzuak; Ikastaroak eta Gaurkotasuna; Azterketak. Halaber, estekak ditu Facebook, Instagram eta Twitter sare sozialetara, baita UNED Campus atalera ere, non ikasleak, bere erabiltzaile-izena eta pasahitza erabilita, hainbat gunetara jo dezakeen: bere irakasgaien edukietara, beste ikasle eta irakasleekiko foroetara, bere espediente akademikora, azterketa datetara, bere kalifikazioetara, beste deialdietako azterketa ereduetara eta interesa piz diezaiokeen edozein abistetara.

Orriak dituen atal berrien artean nabarmentzen dira Gardentasun Ataria, Arautegia, Erantzukizun Sozial Unibertsitarioa (ESU) edo Irakasleak atala -eskoletarako sarbideduna-, irakasle/tutoreentzako plazen deialdiak edo harrera-plana.

UNED Iruñea, Instagramen, Facebooken eta Twitterren UNED Iruñea ere presente dago (unedpamplona), Facebook (www.facebook.com/unedpamplona) eta Twitter (@unedpamplona) sare sozialetan, non egunero Centroaren inguruko informazio interesgarria agertzen den.

Sexuka, UNED Iruñeako ikasleen % 57,5 emakumeak dira eta % 42,5 gizonak. Adinka, Zentroak 18 eta 87 urte bitarteko ikasleak ditu. Adinen tarteka, ikasle kopuru gehiena batzen da 22 eta 41 urte bitartean, 27 urte izanik Zentroan ikasle gehien dagoen adina, 130 ikaslerekin.

UNED Iruñeako ikasleen jatorriari dagokionez, % 88 Nafarroakoak dira eta % 12 beste komunitate autonomo batzuetatik datoz.

Klase eta tutoretza egunerokoak Zentroan Zentroak aurten 28 Gradu ematen ditu Goi Mailako Hezkuntzako Espazio Europarrera (GHEE) egokituak. Horiek dira Enpresen Administraritza eta Zuzendaritza, Antropologia Sozial eta Kulturala, Ingurugiroko Zientziak, Adminis-

trazio Publikoetako Zientzia Juridikoak, Politika eta Administrazioko Zientzia, Kriminologia, Zuzenbidea, Ekonomia, Giza Hezkuntza, Filosofia, Fisika, Geografia eta Historia, Artearen Historia, Hizkuntza eta Literatura Espainiarrak, Ingeles Ikasketak: Hizkuntza, Literatura eta Kultura, Ingeniaritza Mekanikoa, Ingeniaritza Elektroniko Industrial eta Automatikoa, Ingeniaritza Eletrikoa, Informazioaren Teknologietako Ingeniaritza, Ingeniaritza Teknologia Industrialean, Ingeniaritza Informatikoa, Matematika, Pedagogia, Psikologia, Kimika, Soziologia, Turismoa eta Gizarte Langintza.

UNED Iruñeako ikasleek klase presentzialak dituzte eta irakasgai bakoitzeko tutoretzak Zentroko irakasle-tutoreekin. Astero, Zentroan 250 klase presentzial ematen dira eta ikasturte osoan zehar, urritik maiatzera, 8.000 klase presetzial inguru ematen dira. Aurten UNED Iruñean guztira 165 irakasgai ematen dira web hitzalditik.

INFORMAZIO GEHIAGO: www.unedpamplona.es info@pamplonauned.es @unedpamplona www.facebook.com/unedpamplona

UNED Iruñeko irakasle eta ikasleek beren ikerketa-proiektuak aurkezten dituzte Obra Social “la Caixa”k eta Caja Navarra Fundazioak bultzatutako ikerketako 30 proiektu dira; gazteak eta bortizkeria bikotean, minbizia, dronak, bioetika edo ezgaitasunari buruzkoak, besteak beste

Unibertsitateko Aldizkaria

UNED Iruñea Zentroko 22 irakasle eta zazpi ikasle, guztira, 2017tik 30 ikerketa- proiektu egiten ari dira hainbat arlotan: minbizia duten gaixoen bizi-kalitatea, ekonomia, dronak, gazteak eta bortizkeria bikotean, bioetika, ezgaitasuna, kirola, kimika, garuneko mina, arkeologia, hezkuntza, artea, etika edo eskola uzteari buruzkoa, besteak beste.

Proiektu hauek aurrera eramaten ari dira UNED Iruñeak “la Caixa” eta Caja Navarra Fundazioarekin sinatutako hitzarmenari esker: guztira, 280.000 € eman dituzte lau urtetarako (70.000 € urtero). Ekimen hauek

aurkezteko, joan den otsailaren 13an prentsaurreko bat egin zen UNED Iruñea Zentroan. Prentsaurrekoan parte hartu zuten Carmen Jusué UNED Iruñeko Zuzendariak; Ana Díez Fontana Nafarroako CaixaBankeko Lurralde Zuzendariak; Fernando Urra, Caja Navarra Fundazioko Komunikazio Arlokoak; Raúl Azpilicueta, Nafarroako Gobernuko Unibertsitateetako Zerbitzuen Zuzendariak eta irakasle eta ikasle ikertzaileek.

INFORMAZIO GEHIAGO: www.unedpamplona.es info@pamplonauned.es @unedpamplona www.facebook.com/unedpamplona

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019martxoa

09

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019martxoa

10

Mondragon Unibertsitateak 10 titulazio berri eskainiko ditu 2019-2020 ikasturtean Mondragon Unibertsitateak eskaintza akademiko berritzailea diseinatu du, gizartearen premia berriei erantzuteko profil berriekin Unibertsitateko Aldizkaria

Mondragon Unibertsitatea 20192020 ikasturtean argi eta garbi finkatuko da Bizkaiko hiriburuan, 5 titulu gehiago jarriko baitira abian graduko nahiz graduondoko eskaintza akademikoan.

Vicente Atxa Mondragon Unibertsitateko errektorearen hitzetan, “merkatuan eta hezkuntza-arloan antzeman ditugun beharrizanei erantzungo dien eskaintza akademikoa taxutu dugu, Mondragon Unibertsitateak hasiera-hasieratik eduki duen profil berritzailearekin bat jokatuz eta jardunean oinarritutako prestakuntza-ereduaren garrantzia begi-bistatik galdu gabe�.

Mondragon Unibertsitateak 20192020 ikasturtean eskainiko ditu 31 titulazio (16 gradu eta 15 masters), eta 18 dualak izango dira.

Hauetatik 9, ingeniaritza alorrekoak izango dira, 2 enpresa kudeaketakoak, ekintzailetzako 1, komunikazioko 1, hezkuntzako 2 eta gastronomiako 1. Unibertsitate masterren kasuan berriz, 15 eskainiko dira. Hauetatik 8 ingeniaritzakoak, 4 enpresa kudeaketakoak, 2 hezkuntzaren alorrekoak eta gastronomiako 1.

Hasteko, Mondragon Unibertsitateko Enpresagintza Fakultateak enpresen eta gizartearen premiei lotutako tituluak jarriko ditu abian datorren ikasturtean, ikusirik profil horietan oso eskari handia egon arren, oraindik ere gabezia dagoela prestakuntzan. Gizartearen premia berriek profil profesional berriak eskatzen dituzte, eta unibertsitateen eginkizuna da erantzun egokia ematea.

Esate baterako, Business Data Analytics Gradua, Euskadin aitzindaria eta presentziazkoa, Bilboko campusean emango da.

Horiek horrela, Mondragon Unibertsitateak datuak ateratzen eta aztertzen espezializatutako gradua jarriko du abian datorren urtean Bilbon (Euskadin lehenengoa eta estatu osoan bigarrena): Bussines Data Analytics Gradua.

Titulua presentziazkoa izango da, eta gaiak gaztelaniaz eta ingelesez emango dira. Alderantzizko gradu duala izango da; hau da, ikaslea enpresetara joan beharrean, enpresek hartuko dute parte graduan, ikaskuntza-sisteman bertan. Zehazki, hezkuntzaprozesuaren baitan ebatzi beharko dituzten benetako erronkak planteatuko dizkiete ikasleei. Da-

Vicente Atxa errektorea xehetasunak ematen Bilbon egindako agerraldian.

tuen, matematikaren eta ingeniaritzaren bidez, eta negozioaren ikuspegi globala erabiliz, negozioaren erronkei erantzutera bideratuta dago gradua. Hala, datuak biltzeko eta biltegiratzeko prozesuak ulertzeko eta ondoren datuok aztertzeko, bistaratzeko eta emaitzetan oinarritutako erabakiak hartzeko gaituko ditu ikasleak.

Gero eta digitalagoa den (eta, beraz, datuak era masiboan sortzen dituen) enpresa-agertoki horretan, datuetatik balioa ateratzen jakingo duten profesional kualifikatuen eskaria askoz handiagoa da lan-merkatuan dauden hautagaien kopurua baino.

Randstad Research institutuak egindako txostenaren arabera, 5 urtean 390.000 lagun behar izango dira datu-zientziari lotutako lanpostuak betetzeko. Big Dataren enplegu-behatokiaren esanetan, 2017ko lehen 6 hilabeteetan % 45 hazi zen datu-zientzialarien eskaria Europan, eta etorkizunean are hazkunde handiagoa egongo dela aurreikusten da.

Goi Eskola Politeknikoa Enpresen eta adituen iritzian, profil teknikoen premia oso handia dago momentu honetan. Izan ere, berrikitan Lanbidek kaleratu duen txostenaren arabera, Mondragon Unibertsitatean ingeniaritzako profil teknikoen ikasketak egin dituzten gradudunen langabeziatasa % 5,8koa da. 2017an egin eta 2018an argitaratu den inkesta horretan 2014ko promozioko gradudunek hartu dute parte (lanmerkatuan sartu eta 3 urtera egin dute, beraz). Txostenaren arabera, gazte horien % 97,3k lortu dute enplegua.

Lan-merkatuak aspaldi eskatzen ditu digitalizazioari, zibersegurtasunari eta prozesu industrialak eta robotak automatizatzeko, kontrolatzeko eta adimenez hornitzeko premiari lotutako profil teknikoak. Hain zuzen, unibertsitateak enpresen, erakundeen eta gizarte osoaren beharrizanei doitasunez erantzuten dioten graduondoko 2 titulu jarriko ditu abian datorren urtean: Datuen Analisia, Zibersegurtasuna, eta Garapena eta Eragiketak Uniber-tsitate Masterra; eta Robotika eta Kontrol Sistemak Unibertsitate Masterra. Master bata zein bestea lotu-lotuta daude Europak, Espainiak eta Euskal Herriak “4.0 industria konektatuaren� harira jorratzen dituzten estrategiekin eta alor horretako prestakuntza-premiekin.

Goi Eskola Politeknikoak Arrasaten duen campusean emango dira presentziazko ibilbide dualean: bi egun ikasgelan eta beste bi eta erdi enpresetan, ordaindutako praktiketan, ikasturtearen hasieratik.

Bi masterrek 18 hilabeteko iraupena dute. Horiek dira Datuen Analisia, Zibersegurtasuna, eta Garapena eta Eragiketak Unibertsitate Masterra, eta Robotika eta Kontrol Sistemak Unibertsitate Masterra.

kasle gisa Aritzeko Gaitzen duen Unibertsitate Masterra, formatu dualekoa eta erdi-presentziazkoa.

Hezkuntza- eta enpresa-inguruneek, eta gizarteak oro har, erakundeetan hobekuntzak sustatzeko proiektu eraldatzaileak zuzendu eta bultzatzeko gai izango diren pertsonak behar dituzte, gizarteak eskatzen dituen aldaketak burutu ahal izateko. Aldatu egin dira ikastearen eta irakastearen kontzeptuak. Irakatsi beharrean, ikasketa-prozesua erraztu egin nahi da, eta, testuinguru horretan, hezitzaileek jakituria-iturri izateari utzi eta ikaskuntza-prozesuen erraztaile izateko lana barneratu behar dute. Unibertsitateak hezkuntza eraldatzen lagundu nahi die ikastetxeei, erakundeei eta komunitateari, ikasgelaz eta hezkuntza arautuaz harago doazen ikaskuntza- eta irakaskuntza-prozesuak bateratuz.

Mondragon Unibertsitatea Bilbon izango da 2019-2020 ikasturtean

Humanitate eta Hezkuntza Zien-tzien Fakultatea.

Datorren ikasturtetik aurrera, Mondragon Unibertsitateak Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatearen bi unibertsitatemaster eskainiko ditu bere eskaintza akademikoa osatzeko: batetik, Ikaskuntza Errazten eta Berrikuntzan Unibertsitate Master berritzailea eta, bestetik, Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzan, Batxilergoan, Lanbide Heziketan eta Hizkuntzen Irakaskuntzan Ira-

Bukatzeko, Gastronomia Zientzien Fakultateak ere eskaintza akademikoa zabalduko du, urtarriletik aurrera. Zehazki, Hoteletako Food & Beverage (jamariak eta edariak) Zuzendaritza Masterra eta Jangelako Zuzendaritza eta Bezeroaren Arreta Unibertsitateko Aditu Ikastaroa eskainiko ditu.

Biak ala biak Donostian dagoen Basque Culinary Centerren emango dira.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019martxoa

11

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019martxoa

12

Gipuzkoako Bazkundea eta BIC Gipuzkoa, ekintzailetzaren alde Gipuzkoako Bazkundeak eta BIC Gipuzkoak ekintzailetza sustatzeko akordioa sinatu dute

Unibertsitateko Aldizkaria

Gipuzkoako Bazkundeak eta BIC Gipuzkoak ekintzailetza sustatzeko lankidetza akordioa sinatu dute enpresa berrien bultzada eragiteko ekintzak indartzeko, ekimen berrien inkubazioa sortzeko eta ekintzaileei erabateko laguntza eskaintzeko. Itun hau, Gipuzkoan zehar ekintzailetzaren inguruan ematen ari diren aktibitate ezberdinak sendotzera eta osotzera dator eta enpresa nabarmenen parte-hartzea du.

Jabier LarraĂąagak, BIC Gipuzkoako presidenteak eta Pedro Esnaolak, Gipuzkoako Bakundeko presidenteak lurraldearentzat akordio garrantzitsua izango dena sinatu zuten urtarrilan, “bereziki garrantzitsua da ekintzailetza ekimenak eta enpresa aktibitate berrien garapanak indarzeko gaitasun berriak ekartzen dituelakoâ€?.

Akordio honek duen oinarrizko helburua honako hau da: lurraldean garatzen diren arrakastako ekintzailetza ekimenen aukerak handitu. Sortu berri diren enpresek eta ekintzaleek komertzial planifikazioan, nazioartekotzean eta marketin digitalean adituak direnen laguntza jasoko dute.

Horrez gain, Gipuzkoako Baz-

kundeak eta BIC Gipuzkoak sortutako proiektu berrien, ekintzaileen eta Gipuzkoako enpresen eta inbertsoreak izan daitezkeenen arteko harremana erraztuko dute.

Akordioa sinatu da enpresa berrien bultzada eragiteko ekintzak indartzeko, ekimen berrien inkubazioa sortzeko eta ekintzaileei erabateko laguntza eskaintzeko Hitzarmenak lurraldearen ekintzailetza aktibitatea sustatzeko hainbat ildo finkatzen ditu. Gipuzkoako Bazkundeak komertzial planifikazioan, nazioartekotzean eta marketinean adituak diren langileak jarriko ditu ekimen honen esanetara laguntza lanak egiteko. Horrez gain, hitzarmena indarrean dagoen bitartean, lurraldeko enpresen eta ekintzaile proiektuen harremana bideratuko du inbertsore izan

daitezkeenak identifikatzeko eta planteatutako negozio modeluen onarpena kontrastatzeko merkatu interesak kontutan hartuta.

Ekimen guztiak BIC Gipuzkoarekin koordinatuta egingo dira, eurak direlako ekintzaile proiektu bakoitzean burutu behar diren lan ildo ezberdinen ikuspegi orokor bat dutenak. Bi erakundeek, Gipuzkoako Bazkundeak eta BIC Gipuzkoak, elkarlanean lankidetza akordio honek eskaintzen dituen aukerak hoberen aprobetxatuko dituzten ekintzailetza ekimenak identifikatuko dituzte. Gipuzkoako Bazkundeak hitzarmen honen barruan egingo dituen aktibitate guztiak Erantzunkizun Sozialeko ekintzak izango dira, Gipuzkoako enpresa esanguratsuenetako batzuk finantzatutako ekintzak, hala nola, Ampo, ArcelorMittal, Avia, CAF Power Automation, Indar, Irizar, Kutxa, Okin, Orona, Roxtec eta Ternua Group.

BIC Gipuzkoa Hogeitabost urte dira BIC Gipuzkoa Gipuzkoako ekintzailetza proiektuen laguntzan eragile aktibo bat dela. BIC Gipuzkoak, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta SPRI-k osatzen duten erakundeak, enpresa berriak edo oinarri

teknologikoa dutenen sormen prozesuan laguntzen du. Hogeitabost urte hauetan BIC Gipuzkoak bere balore estartegikoa egonkortu du ekintzaile-tza ekosisteman, 800 proiektu lagunduz, 400 enpresa berri sortuz eta 100 baino gehiago dibertsifikatuz.

Hogeitabost urte dira BIC Gipuzkoa Gipuzkoako ekintzailetza proiektuen laguntzan eragile aktibo bat dela

Zifra hauek, Gipuzkoako ekintzailetza hazkunde jarrai batean dagoela adierazten dute eta lurraldearen lehiakortasunari egindako ekarpenaren onarpena izan dutela erakusten dute.

BIC Gipuzkoak lagundutako ekimen guztiek berrikuntza maila altu bat dute eta merkatu aukera handiak izaten dituzte. Hauek guztiak, aukera handiko negozio modeluak izaten dira eta sektore emergenteetara bideratuako etorkizuneko apustuak suposatzen dute.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019martxoa

13

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019martxoa

14

ESERGUI-AVIA, 2019ko “Gipuzkoako Enpresa” Gipuzkoako Bazkundeak 2018ko kudeaketa txostena aurkeztu du eta ESERGUI-AVIA 2019ko “Gipuzkoako Enpresa” izendatu du Unibertsitateko Aldizkaria

Banco SABADELLek babestu duen sari banaketa ekitaldia Gipuzkoako Bazkundearen egoitzan burutu da eta bertan Markel Olano, Gipuzkoako Diputatu Nagusia izan da eta baita Arantza Tapia, Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen eta Azpiegitura Sailburua eta Sonia Pérez Ezquerra Eusko Jaurlaritzako Turismo, Merkataritza eta Kontsumo Sainburua ere.

Gipuzkoako Bazkundeak iazko urteko kudeketa txostena aurkeztu du nazioartekotzeko arloan eta prestakuntzakoan egindako lana nabarmenduz. Nazioartekotzekoari dagokionez, Gipuzkoako Bazkundeak 145 enpresei eskaini die aholkularitza zerbitzua, honako hau azpimarratuz: Europako herrialdeetan, AEB eta Kanadan 23 enpresei eskainitako aholkularitza juridiko eta fiskala, eta finantza eskaintzen prestaketan 17 proiektuetan izandako lankidetza Argelia, Angola, Uruguay eta Indonesia bezalak herrialdeetan. Horrez gain, 131 enpresa baino gehiagorentzat nazioarteko kudeaketa komertziala egin da honako sektoreetan: elikadura, azpikontratazioa, medikuntza, kimikoa eta mekanizatua. Merkatu nagusienak Frantzia, Italia, UK, Alemania, Suitza eta Magreb izan dira.

Nazioartekotzearekin lotutako ekintzen barnean, Gipuzkoako Bazkundea nazioarteko merkatu ezberdinetan ateak irekitzen ari da Gipuzkoako enpresa txikientzat, hau da, hauen presentzia eskasa den merkatuetan, eta horretarako enpresa kudeaketa komertzialean laguntzen du, bertako kolaboratzaile baten laguntza jasoaz eta ordainketa eta segurtasun juridikoaren bermea babestuz.

Prestakuntza arloari dagokionez, berriz, Gipuzkoako Bazkundearen bigarren lan arloa dela azpimarratu behar da, bertan 245 prestakuntza ekintza egin direlarik 4.117 ikasleren parte hartzearekin. In Company prestakuntza, enpresentzat neurrira egiten dena, 68 enpresetaraino iritsi da.

Kudeaketa-txostena Gipuzkoako Enpesa Sarien XXVII. banaketa ekitaldian aurkeztu da. Seigarren urtez jarraian Banco SABADELLen babesa izan duen ekitaldi honetan Gipuzkoako enpresen lana goraipatzen da, lurraldean aberastasuna eta lana sortzen dutenak diren adinean. Aurten, Do-

nostiako ESERGUI-AVIA izan da urteko Gipuzkoako Enpresa bezala saritua, horrez gain Antzuolako ERREKAk “Enpresa Nazioartekotzeari” saria jaso du, Azkoitiko IBARMIAk “ETE enpresa industrialari” saria eta Donostiako Elkarek Zerbitzu enpresari” saria.

Saritutako Enpresak ESERGUI-AVIAk urteko “Gipuzkoa Enpresa” saria jaso du azken urtetan negozioak izan duen hedapenagatik eta honek estatu mailako petrolio-saltzaile independiente nagusienen artean kokatzea utzi diolako. Horrez gain, ESERGUIAVIA multienergia-saltzaile bihurtzeko dibertsifikazio prozesu batean murgilduta dago.

ESERGUI-AVIA 1981ean sortu zen, Gipuzkoako hainbat gasolindegietako jabeek petrolio merkatu konplexuan leku bat lortzeko helburuarekin elkartu zirenean, multinazional handien aurrean aukera sendo bat izateko asmoaren filosofia berri bat zuten. 1986. urtean, ESERGUI-AVIA, AVIArekin elkartzea erabakitzen du marka honekin lan egiteko eta euren lidergotzan laguntzeko. (AVIA Suitzan sortu zen 1927an, enpresari independiente talde bat elkartzeari esker, hauek ere euren lekua lortu nahi zuten petrolio talde handien artean. Gaur egun, AVIA Europa guztian dagoen marka bat da, 14 herrialdetan banaturik dauden 3.000 gasolindegik osatzen dute eta guztiak talde independienteei loturik daude, ESERGUI-AVIAren kasuan bezalaxe).

Hogeita hemezortzi urte geroago, ESERGUI-AVIA Gipuzkoako, Euskadiko eta Estatuko petrolio erreferente nagusienetako bat da. Logis-

tika eta hornidura banaketa sare zabal bat du gasolioaren azken kontsumitzailearaino iristen dena, bai nekazaritza erabilpenerako, automobilgintzarako, industriarako eta beroketa sistemetarako. Hamahiru autonomi erkidegoetan barrena banatuta dauden 170 gasolina-zerbitzugune baino gehiago ditu.

ESERGUI-AVIA Donostian kokatuta dago, nahiz eta bere logistika gunea Bilboko Portuan izan. Bertan erabat automazitatuta dauden 45.000 m2 instalazioak ditu, 220 miloi litro biltegiratzeko ahalmena dutenak, urtero 900 miloi litro kudeatzen dutenak eta egunero 3 miloi litro bidaltzeko aukera dutenak. Lehen aipatutako kokapen horiez gain, ESERGUI-AVIA honako leku hauetan kokatzen da: Gamarra (Araba), Astigarraga (Gipuzkoa), Beriain (Nafarro), Agoncillo (Errioxa), Guardo y Torquemada (Palencia), Olot (Girona), Tarragona, Cetina (Zaragoza), Alicante, Badajoz, A Coruña, Gijón, Lérida, Lora de Estepa y Utrera (Sevilla), Lepe (Huelva), Meco (Madrid) y Molina de Segura (Murcia).

Langile kopururari dagokionez, ESERGUIA-AVIAk izan duen bilakaera aipatzeko da, orain zortzi urte ez baitzen ehun langileetara iristen eta gaur egun 450 dira.

Ehuneko 37 emakumeak eta % 63 gizonezkoak, bi sexuetako pertsonak kokatzen dira enpresaren ardura taldeetan. ESERGUI-AVIAren bokazioa enpresaren arlo guztietan berdintasunarengatik lanean jarraitzea da.

Besteak “Enpresa Nazioartekotzeari” saria Antzuolako ERREKArentzat izan

da negozio ildo bakoitzeko nazioartekotze modelu ezberdin bat izateagatik munduan barrena. Hiru negozio unitate, hiru nazioartekotzeko modelu, eta salmenten % 50a baino gehiago kanpoko merkatuetan zabaldurik.

“ETE Enpresa Industrialari” kategorian Gipuzkoako Bazkundeak Azkoitiko IBARMIA saritu du. Kasu honetan euskadiko industriaren baloreekin idenfifikatzen den enpresa bat izateagatik izan da saritua: lurraldeari lotutako familia enpresa bat delako, nazioartekotzeko maila altua duelako, berrikuntzaren aldeko apustu argi bat egin duelako, inbertsio maila altua duelako, goi mailako kualifikazioa duen lan talde bat duelako eta lan harreman kulturan aldaketa bat izan duelako.

Donsotiako Elkar enpresak, Gipuzkoako “Zerbitzu Enpresa” saria eraman du, euren negozio modelua egokitzeagatik, euren aktibitatea dibertsifikatzeagatik, teknologiaren modernizazioaren aldeko apustua egiteagatik eta euren fakturazio zifrak eta enplegua handitzeagatik liburuaren merkatuak beherako joera izan duen bitartean.

Banco SABADELLek babestu duen sari banaketa ekitaldia Gipuzkoako Bazkundearen egoitzan burutu da. Bertan Markel Olano, Gipuzkoako Diputatu Nagusia izan da eta baita Arantza Tapia, Eusko Jaurlaritzako Ekonomiaren Garapen eta Azpiegitura Saiburua eta Sonia Pérez Ezquerra Eusko Jaurlaritzako Turismo, Merkataritza eta Kontsumo Sainburua ere, Gipuzkoako ekonomia eta enpresa munduko beste ordezkari garrantzitsuekin batera.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019martxoa

15

28 milioitik gorako funtsak Euskadira, Ikerbasqueri esker Zientziari lotutako 1.116 profesional kontratatzea ahalbidetu zuen iaz Jon Lasa Galdos

2018aren amaieran IKERBASQUEk ibilbide luzeko eta lidergo-gaitasun handiko 153 ikertzaile zituen; 68 ikertzaile gazte - goi-mailako ikertzaile gazteen harrobia indartzera datozenak- eta beste 18 ikertzaile, aurreko bi kategoriak osatuz ikertzaile-karrerako etapa guztiak estaltzeko xede duen Research Associate kategoriari atxikiak. Guztion ikerketa-lanak oihartzun zabala lortu zuen zientzia-aldizkari. Hartara, urte osoan 1.160 artikulu plazaratu zituzten guztira indexatutako argitalpenetan, hau da, nazioarte mailako kalifikazio handiko hedabide editorialetan. IKERBASQUEko ikertzaileek 2018an lortutako funtsen guztizko zenbatekoa 28.366.352 eurokoa izan zen (2017an baino 2 miloi euro gehiago). 2007az geroztik, Euskadira 175 milioi euro erakartzea lortu dute guztira. Kanpoko finantzaketaz landutako 589 proiektuetatik (aurreko urtean baino 160 proiektu gehiago) hamabik ERCren (European Research Council, Europako Ikerketa Kontseilua) finantzaketa izan zuten.

Hauxe da kontinente zaharreko erakunderik ospetsuena, ezagutzaren mugan finkatutako asmo handiko ikerketa-proiektuen sustape-

nari dagokionez, eta, iazko urte amaieran, 877 pertsonak lan egiten zuten IKERBASQUEko ikertzaileek zuzendutako taldeetan. IKERBASQUEk Euskadiko unibertsitatean eta I+G zentroetan lan egiteko erakarri dituen mundu osoko ikertzaileak 36 herrialdetakoak dira, gehienak espainiarrak (138), italiarrak (22), alemaniarrak (11), errusiarrak (7), britainiarrak (7), kanadarrak (6) eta estatubatuarrak (5), baina badira Europa, Amerika eta Asiako beste 29 nazionalitatetako pertsonak ere. Horien artean gizonak dira nagusi, % 79, emakumezkoen % 21en aldean. Ikertzaileen jakintza-arloei erreparatuta, gehienak fisika zientzietakoak dira(% 30), % 22 medikuntza-zientzietakoak eta %14 kimika-zientzietakoak. %12 giza eta gizarte zientzietako adituak dira, ingenieritzakoek ere ehuneko berdina daukate, eta gainerako % 10 biologiakoak. Ikerbasqueko ikertzaile hauek munduko zentrorik ospetsuenetatik etorritakoak dira, MIT, Harvard, Oxford eta Stanfordeko unibertsitateak, CNRS edo Max Planck Elkartea tarteko direla.

2018an lortutako emaitzen harira esan daiteke Euskadi zientziaren arloko Europako erreferentetzat posizionatu dela.

Nazioartean, Euskadi ikerketa

Ikerbasquek datu baikorrak aurkeztu ditu iazko jarduerari buruz.

aurreratuko eskualdea dela aitortzen dute dagoeneko, nazioarte mailako euskal ikerketataldeei eta bertan nazioarteko kategoriako ikerketa garatzeko eskaintzen diren baldintza egokiei erreparatuta.

Nabarmentzeko moduko lan batzuk KERBASQUEko ikertzaileek egindako lanen artean eta azken urteko argitalpenik nabarmenen artean, honako hauek azpimarra daitezke: ❚

❚

Luis Liz Marzan. Ikerbasqueko ikertzaile eta CICbiomaGUNEko zuzendari zientifikoak gaixotasun neurodegeneratiboei lotu ohi zaizkion zuntz amiloideak detektatzeko metodologia berritzaile baten aurkikuntzan parte hartu zuen. Proceedings of the National Academy of Sciences of the USA aldizkarian argitaratutako azterlanak atea ireki die Alzheimer eta Parkinsonen gaixotasunak eta gaixotasun prionikoak diagnostikatzeko metodo berriei.

Tom Broadhurst. Ikerbasqueko ikertzaileak eta UPV/EHUn harekin batera lanean diharduten nazioarteko ikertzaileek inoiz ikusi den banakako izarrik urrunena identifikatu zuten, Icaro

izenaz bataiatutako izar urdin erraldoia. Lana Nature Astronomy aldizkari ospetsuan argitaratu zen. ❚ Maia Garcia Vergniory. Ikerbasqueko ikertzaileak eta DIPCen harekin batera lanean diharduen nazioarteko ikertzaile-taldeak frogatuta utzi zuten, topologikoki garrantzirik gabekotzat jotzen den bismutoaren egitura elektronikoa berez topologikoa dela. Nature Physics aldizkariak azala eskaini zion ikerlanari. ❚ Ma José Sanz. Ikerbasqueko ikertzaile eta BC3ko zuzendari zientifikoak, Nature Climate Change aldizkarian argitaratutako berotegi efektuko gas isuriei buruzko artikulu batean, herrialdeek emandako datu ofizialen eta ereduen komunitate globalak kalkulatutako datuen arteko aldeak kuantifikatu zituen.

Emakume ikertzaileen aitorpena 2018an, IKERBASQUEk gizonen eta emakumeen aldeko berdintasunerako plana garatu zuen Emakundek proposatutako metodologiaren arabera, eta prozesu horren ondorioz, berdintasunerako bidean aurrera egiteko asmoz, Ikerbasquek epe laburrean garatu beharreko 7 ekintza proposatu ditu; horien artean, emakume ikertzaileen aitorpena. Horren kariaz, 2019an, ikerketa karrera Euskadin garatzen ari diren hiru emakume aitortu nahi ditugu.

Ekintza honen bitartez, emakume ikertzaile bikainen karrerak bistaratu nahi ditugu, geroko belaunaldientzako eredu bihur daitezen. Hiru aitorpen egingo dira: ikerketa karrera osoaren aitorpena, dagokion ikerketa esparruan lider bilakatu den emakume ikertzailearen aitorpena eta emakume ikertzaile gazte batek egindako ekarpen nabarmenaren aitorpena. Azken aukeraketa egiteaz arduratuko da Ikerbasqueko Patronatuaren Ordezko Batzorde bat, Ikerbasqueko Patronatuko emakume ikertzaileek eta Zuzendari Zientifikoak osatutakoa, eta Ikerbasqueko Batzorde Zientifikoak baliozkotuko du. Aitorpenak maiatzean edo ekainean antolatuko den jendaurreko ekitaldi batean banatuko dira.

2019 urtearen hasieran garela, agertzen hasiak dira enpleguaren alorreko iazko datuak eta azpimarragarria da eremu digitaleko profesionalak direla egun enpresek gehien eskatzen dituztenak. Jarraian azaltzen dugu zein diren 2018ko azken hiru hilabeteetan gehien eskatu ziren profil digitalak Jon Lasa Galdos

Lanposturik eskatuena Java Developer edo Java Garatzailea da.

Java lengoaiarekin lan egiteaz arduratzen den pertsona da hau.

Programazioko lengoaia zehatza da Java, eta profil hori aditua da lengoaia horretan. Horrek ez du esan nahi beste lengaoaia batzuk menderatzen ez dituenik. Javaren ezaugarririk bereziena da sortua izen zela aplikazioetan txertatzean gailu digitaletan ahalik eta intzidentzia gutxien eragiteko. Lengoaia hau, arraz erabilgarria eta praktikoa denez, gorantz doa, eta enpresa askotan erabilia da. Horregatik, Java garatzailea oso eskatua da. Gainera, mundu digitalean gerta ohi den bezala, eskaria eskaintza baino handiagoa da eta asko kostatzen zaie enpresei profil hau betetzen duten hautagaiak aurkitzea. Egoera larriago baino ez du egiten profil hau lortzeko ikasketarik ez izateak. Badira ikastaro batzuk ziurtagiria ematen dutenak, baina oso gutxi dira.

Normalki ziurtagiri hauek enpre-

sa informatiko eta digitalek berek ematen dituzte, erabili nahi den lengoaia sortzen dutenak.

Java Garatzailea, Back-End Garatzailea eta Front-End Garatzailea izan ziren iaz enpresek gehien eskatu zituzten lanbideak

Beste garatzaileak Bigarren postuan dagoen lanbide eskatuena Back-End Developer edo Back-End Garatzailea da.

Pertsona hau webgune baten programazioaren arduraduna da bere esanahi dinamiko guztietan.

Zein trebetasun eta ezaguera izan behar ditu bere lana ondo egiteko? Bada lehenik eta behin, abstrakzio logikorako gaitasuna.

Lanbide eskatuenak 2018n lurraldeka Bizkaia Java Garatzailea 229 Backend Garatzailea 169 Frontend Garatzailea Full Stack Garatzailea 57 Proiektu Digitalen Nagusia 37 Negozio Digitalen Estratega Zibersegurtasuna BBDD Garatzailea 69 Ekintzen hasiera eta amaiera ikusi behar ditu eta ustezko ibilbideak planteatu gero estrategia eraginkorrena erabakitzeko. Horretaz aparte, lengoaien ezaguera eta ikasteko gaitasuna: etengabe PHP, Ruby, Python, Perl eta/edo JavaScript ikasten egon. Baita gutxienez CMS bat erabiltzen jakin, hala nola WordPress edo Drupal. Framework bat erabiltzen jakin bahar du ere, erreferentzia bezala izanik Zend edo Cake. Azkenik, web zerbitzarien konfigurazioko oinarrizko ezaguerak izan, memoria, artxiboak igo, eskaera maila eta APC eta GD liburutegiak ipintzeko gai-

Gipuzkoa

Araba

IruĂąa

42 61 20 37 9 -

36 23 9 4 5 -

22 39 9 39 8 -

tasunak egokitzeko. Aipatutako baldintza hauek ez dira derrigorrezkoak, baina bai oso ongi balioetsiak.

Hirugarren postuan daude FrontEnd Developer eso Front-End Garatzaileak. Hauen ardura hauxe da: orrialdeen diseinua kodean itzuli behar du guneen interfaza eraikitzeko. Zeintzuk dira izan behar dituen gaitasunak?

Bada edukiaren egitura semantikoa diagramatzeko arduradunak izanik, diseinua kodifikatu behar dute estilo-orrietan eta erabiltzaileekiko interakzioak gehitu. Trebetasun eta ezaguera sorta bat izan behar dute. Hauek dira horietako batzuk: HTML5 eta CSS3-en gaitasunak izan; Javascripten ezaguerak, bereziki jQuery; gutxienez CMS bat manipulatzen jakin, adibidez WordPress; oso sortzailea izan, lortu ahal izateko ikustea, ikus-estiloko animazioak, trantsizioak eta aldaketak aplikazioan kodean; naizioarteko estandarrak menderatzea HTML eraikitzeko W3Ck diktatuak; diseinuko ezaguerak izan eta webgune bateko osagai bisualak erabili; web diseinatzailearen eta back-end garatzailearen lanak ulertu.

Ondorengoak Hiru horiek dira gaur egun enpresa digitalek gehien eskatzen dituzten lanbideak, eta egia esan alde dago hiru horien eta beren ondorengo lanbideen artean, eskaera kopuruari dagokionez. Dena den, zilegi da zerrenda luze horretan aurkitzen diren lanbideak aipatzea.

Laguntzen du

Lanbide eskatuenak

Lanbide Heziketako ikasleak Ikasenpresako Azokan LHko 2.000 ikasle inguru elkartu zituen VIII. Ikasenpresa Azokak Eibarren Programaren helburuak Ikasenpresa bat sortzea, ikasleak ekintzaile izateak zer esan nahi duen jabetu daitezen. ❚ Ikasleen gaitasunak garatzea, profesional onak izan daitezen: enplegagarriak, aktiboak, ekintzaileak edo euren lantokietan ekintzaile izateko. ❚ Ikasleak autoenplegua beste aukera on bat dela jabetzeko sentsibilizatzea. ❚

Lanbide Heziketako ikasleak euren Ikasenpresako proiektuekin.

Jon Lasa Galdos

Aurten, berriro ere, ikasgeletan ekintzaile kultura lantzen duten Lanbide Heziketako ikasleak Eibarren elkartu ziren, Ikasenpresa Azokaren zortzigarren edizioan.

Txaltxa-zelain eta Untzaga plazan kokatutako karpa eta standetan erakutsi zituzten 2.000 ikasle inguruk euren ikastetxeetan garatu zituzten produktu eta zerbitzuak goiz guztian zehar, ekintzailetza sustatzea helburu duen Ikasenpresa programaren baitako proiektu gisa. Aurten, azokan erakutsi ziren Ikasenpresa proiektuen kopurua 376raino iritsi zen, guztiak ere Euskadiko Lanbide Heziketako 81 ikastetxetako ikasleen eskutik.

Ikasenpresa programak LHko ikasleen artean ekintzailetza bultzatzea du helburu; horretarako, ikasgeletan euren enpresa-proiektuak sortuta

Azokaren irekiera ekitaldian eta ondoren standez stand egin zen

bisitan parte hartzaile izan ziren: Rikardo Lamadrid, Eusko Jaurlaritzako Teknologia eta Ikaskuntza Aurreratuen zuzendaria, Miguel de los Toyos, Eibarko alkatea, eta Iñaki Mujika, Tknika- Lanbide Heziketari Aplikatutako Ikerketa eta Berrikuntza Zentroko zuzendaria.

Ikasleek garatu zituzten produktu edo zerbitzu horiek erabat ziren arlo eta sektore ezberdinetakoak, hala nola, osasunaren eremukoak, ostalaritzakoak, informatikakoak, energia arlokoak, robotikaren ingurukoak, ile apaindegi eta estetika arlokoak, eraikuntzakoak edo nekazaritza sektorekoak, besteak beste.

Ikasenpresa programa Ikasenpresa ikasgeletan eskolaenpresak sortzearen inguruan garatzen den hezkuntza-programa da. Proiektu horren helburuen artean enpresaren mundua ikasgeletara hurbiltzea dago eta baita gaitasun ekintzaileen garapena sustatzea ere: sormena, berrikuntza, talde-lana, erabakiak hartzea, informazioaren kudeaketa, iniziatiba, lidergoa, konpromisoa, negoziazioa, eta abar. Honez gain, ikaslea, beste kultura eta gizarte-errealitate batzuetara hurbildu eta ikastetxeen arteko elkarlana sustatu nahi da.

Euskadiko Lanbide Heziketako 81 ikastetxetako ikasleek garatutako 376 Ikasenpresa proiektu erakutsi dira azokan

Zer egiten da?

Ikasleek enpresa txiki bat martxan jarriko dute ikasgelan, eta enpresaren jarduera guztiak aurrera eramango dituzte (irudi korporatiboa, administrazioa, marketina, salerosketa, eta abar). Produktu edo zerbitzu errealak izango dira, beraiek ekoiztu edo merkaturatutakoak.

Artolazabal: “Enplegurako prestakuntzaren espezialitate batzuen laneratze-tasak % 75ekoak dira” Aurkeztutako azken datuen arabera, 17.310 pertsonak arrakastaz amaitu zuten prestakuntza, 2017an Jon Lasa Galdos

Beatriz Artolazabal Eusko Jaurlaritzako Enpleguko eta Gizarte Politiketako sailburuak, otsailaren 19an, Vitoria-Gasteizen, honako hau nabarmendu zuen: “Lanbideren laguntzaile diren enplegurako prestakuntzako zentro batzuek 2017an eman zituzten espezialitate batzuek % 75 inguruko laneratze-tasak izan zituzten, prestakuntza amaitu eta sei hilera”. Artolazabal sailburuak mendekotasuna duten pertsonentzako arretarekin zerikusia duten ekintzak aipatu zituen; horiek lan-merkatuan txertatzeko izan zuten batez besteko maila, 2018an, % 74,8koa izan zen.

Borja Belandia Lanbideko zuzendari nagusiarekin eta Juan Ibarretxe erakunde publikoko Prestakuntzako zuzendariarekin batera, azken urtean enplegurako prestakuntzak izan dituen emaitzak aurkeztean, Beatriz Artolazabalek honako hau esan zuen: “17.310 pertsonak arrakastaz amaitu zuten beren prestakuntza, Lanbideren zentro laguntzaileek 2017an emandako 1.463 prestakuntza-ekintzaren batean parte hartu ondoren”.

Lanbidek finantzatzen eta kudeatzen duen prestakuntzaren zati bat hainbat egoerarengatik lanmerkatuan txertatzeko zailtasun gehien duten pertsonei oinarrizko tresnak ematera bideratzen da.

Marjinazio-egoeretan egoteko aukera gehien dutenak dira.

Beatriz Artolazabalen hitzen arabera, “pertsona horientzat guztientzat, Lanbidek eskaintzen dien prestakuntza funtsezko tresna da, ordainpeko lan batera jotzeko duten aukerak areagotzeko”.

Hori horrela, Enpleguko eta Gizarte Politiketako sailburuak berriz ere esan zuen: “enplegurako lanbide-heziketaren ildo oinarrizkoenak sendotzeko lan egiten jarraitu behar da; izan ere, horiek kokatzen dituzte pertsona ahulenak bazterketatik irteteko ateetan”.

Enplegurako prestakuntza bost prestakuntza-mailatan egituratzen da autonomia-erkidegoan, maila oinarrizkoenetik -0 maila- berri-

kuntzara artekoa -4. maila- ; tartean, Estatuko trebakuntzen mailak ezarritako tarteko 3 mailak daude.

2017an, 5.000 pertsona inguruk amaitu zituzten 0 eta 1 mailetako prestakuntza-ekintzak (1.844 pertsonak 0 maila, eta 3.045 pertsonak 1 maila). Nahiz eta enplegurako prestakuntzaren sistemako baxuenak diren, Artolazabalen iritziz, “balio handia dute horiek egiaztatzen dituztenentzat; izan ere, etorkizunean profesionaltasun-ziurtagiria eskuratzeko ateak irekitzen ditu”.

“Langabeek jasotzen duten prestakuntza ez da bakarrik lan-mundura jotzeko, baita gure ingurunearen errealitate berriei aurre egiteko ere”, esan du Artolazabalek.

Lanbide-arlo batzuetan, adina ez da muga, enplegu batera jotzeko orduan

Kontratazioak Laneratze gehienak preofesionaltasun-ziurtagirien ondorioz izan ziren; titulu hori ofiziala da eta baliozkotasuna du Estatu osoan; horren bidez, pertsonek lan-jarduera jakin bat egiteko lanbide-gaitasunak dituztela egiaztatzen da. Era berean, ziurtagiriek trebakuntza

eta ondoko lanbide-garapena hobetu ahal izateko prestakuntzaibilbidea eratzen dute.

Aztertu den epean, 7.834 kontratazio egin ziren, Euskal Enplegu Zerbitzuak bultzatzen dituen prestakuntza-ikastaroak amaitu eta sei hilera. % 78,6 (6.393 kontratu) lanbide-trebakuntzen euskal sistemako 2., 3. eta 4. mailei zegozkien, eta horiek, kontratazioaren ikuspegitik, arrakastatsuenak izan dira.

Eskari gehien duten espezialitateen laneratze-tasa antzekoa izan zen hiru lurraldeetan.

2. mailak du prestakuntza-laneratzeko harreman onena; alde batetik, Mendekotasun Legearekin zerikusia duten jarduerek daukaten laneratze-maila handiagatik (% 74,8); horrek, bestetik, Lanbideren ikastaroetan parte hartzen duten ikasleek gehien eskatzen duten lanbide-arloetako bat izatea dakar.

2017an, 1.540 pertsonak amaitu zuten “Arreta soziosanitario”ko prestakuntza Legeak aurreikusten dituen bi alderdietan: gizarte-erakundeak eta etxeak.

Aurrekoarekin batera, “Txirbil-harroketa bidezko mekanizazioa”, “Tresneria industrialaren mantentze eta muntatze mekanikoa” eta “sukaldaritza” espezialitateek % 70etik gorako laneratze-tasak dituzte eta matrikulen eskari onargarria dute.

3. mailan, enpresen Administrazio eta Kudeaketaren zeharkako adarraren barruan -beste sektore

Beatriz Artolazabalek Lanbideren azken datuak aurkeztu berri ditu

batzuetarako enplegua sortzen du-, “Ikuskapenerako kontabilitate- eta administrazio-kudeaketa” ikastaroek % 62,8ko laneratzemailak izan zituzten.

Enplegurako Prestakuntzaren maila altuenek maila teknikoko lanak autonomiaz eta lantaldeak koordinatzeko gaitasunarekin garatzeko gaitasuna ematen dute”, esan zuen Artolazabalek.

Gazteak Gazteenek (25 eta 34 urte bitartean) eta, bereziki, 25 eta 29 urte bitarteko gazteen kolektiboak, oro har, aprobetxatu dute gehien profesionaltasun-ziurtagiriak enplegua lortzeko bide gisa ezarri izana. Adin-tarte horretako hamar pertsonatik seik, gutxi gorabehera, ikastaroa amaitu eta hurrengo 180 egunetan lan-merkatuan sartzea lortu zuten, % 56,2k.

“Hala ere, lanbide-arlo batzuetan, adina ez da muga bat, enplegu batera jotzeko orduan”, esan du Artolazabalek. Hori gertatzen da, esaterako, “Arreta soziosanitarioa gizarte-erakundeetan” jardueran; bertan, 35 urteko eta 55 urteko pertsonetan dauden laneratze-tasen arteko aldea hamarren batzuetakoak baino ez dira (% 75 ingurukoa bi kasuetan).

Antzekoa gertatzen da “Eraikin eta lokaletan gainazalak eta altzariak garbitzea” (% 60) eta “Enplegurako lanbide-heziketako irakaskuntza” jarduerekin, nahiz eta ikasleen parte-hartzea pixka bat txikiagoa izan.

“Apustua egin behar dugu, gauzei buruz ikuspegi ezberdin eta jasangarri bat duen jendearen alde” Jon Lasa Galdos

Gloria Gubianas Hemper-eko kide da, -duela bi urte sei ekintzaile gaztek sortutako enpresakoa-. Eskola eta unibertsitatean ezagutu zuten elkar, eta motibazio komun bat zuten: giza konpromisoa. Horregatik, motxilen salmenta eta banaketako enpresa hau ipini zuten martxan, Nepaleko ehun-teknika eta material tradizionalekin eginak. Horrela, merkatuan produktu jasangarriak ipintzen eta komunitate behartsuenak garatzen laguntzen dute. Elkarrizketa honetan, Gloriak Hemper-en historiari eta etorkizuneko ilusioei buruz hitz egiten digu, besteak beste.

2018an unibertsitate-ekintzaileen 'Global Student Entrepreneur Awards'en (GSEA) espainiar edizioa irabazi zenuten, Entrepreneur's Organization-ek (EO) antolatuta. Zer sentitu zenuten albistea jasotzean?

Egia esan oso pozik eta harro geunden, Hemper-en sariak irabaztea asko kostatzen baitzaigu.

Ez dugu berritzailea den ezer, izan ere produktu bat, moda, saltzen ari gara, eta nahiz eta gure produkzio-katearekin eta irabazten dugun diruarekin komunitateetan lankide diren gizatalde ahulenei laguntza ematen diegun, azkenik ez da oso produktu berritzaile bat. Beraz, oso pozik geunden.

Nola sortu zen Hemper-en ideia?

Nire bazkideetako bi, Alejandro eta Gonzalo, Nepalera bidaiatu ziren GKE bati laguntza emateko eta itzultzean moduren batean Nepalari laguntza ematen jarraitu nahi zuten. Kalamu-zuntza hango ehun-zuntz oso tradizional bat da eta politak ziren produktu batzuk sartzen saiatu ginen. Zehazki motxilak gustatu zitzaizkigun eta 50 erosi genituen dirua biltzeko, eta hortik aurrera oso ongi saldu ziren. Guzti hau edozein proiektu solidario hasten duen edozein pertsona bezala. Orduan, ikertu ondoren eta benetan inpaktu soziala nola sortzen den eta mundu guzti hau nola funtzionatzen duen

ikusi eta gero, gure ekoizpen-kate osoan inpaktu soziala sortzen saiatu ginen.

Nola heldu zineten Budhanilkantharen Komunitatearekin lan egitera?

Ezagutu genituen eta han aukera asko zeuden zein motatako hornitzaileak hautatu genitzakeenaren inguruan; batzuk oso handiak eta esperientzia askorekin, eta gero ezagutu genituen hauek, hornitzaile txikiak zirenak eta landatarrak zirenak. Emozionalki askotxo konektatu genuen hauekin eta konturatu ginen hornitzaile txiki lokalen alde apustua eginez hornitzaile handiei erosiz baino talka handiagoa sor genezakeela.

Eta ordutik gaur arte.

“Gure helburua Nepalen garapen sozial eta ekonomikoan laguntzea da”

Zein da zuen lan egiteko modua?

Gure helburua Nepalen garapen sozial eta ekonomikora laguntzea da. Garapen honen puntu ezberdinak ikutzen ditugu; lehenik eta behin, lan duin eta aberastasuna sortuz han. Horregatik gure ekoizpen-kate osoa Nepalen dugu. Guretzat askoz ere errazagoa izango litzateke gauzak hemen ekoiztea, hemen tailer bat izanda edo materiale batzuk hemen erosiz. Beraz, han ekoizpen-kate oso bat baldin badugu, herrialdearentzat aberastasun gehiago sortzen ari gara, bere garapen industrialari lagunduz, nazioarteko merkataritzari…

Bestetik, gure ekoizpen-katean hango artisau prozesu tradizionalak erabiltzen ditugu kultura, artisautza eta artea mantentzeko, eta zehazki kalamua ere. Kalamuak maila ekologikoan osagarri oso

interesgarri batzuk ditu, beste zuntz natural batzuekin alderatuz, ez dituelako hainbeste ur edo pestizidarik behar adibidez, eta orain aurkitzen ari den zuntz bat da. Eta gainera laguntzen ari gara modaren merkatu horretan kalamuaren erabilera sartzen.

Bestalde, gure ekoizpen-kate guztian gizatalde ahulak enplegatuta daude, Nepal herrialdeko parte baten aukera berak izan ez dituztenak. Zonalde landatarretako jendea da, maila sozial baxuagokoak, heziketa amaituta edo osatuta ez daukatenak, eta zati bereziena ehunen egikaritzarena da, eta han emakume talde bat daukagu. Hamabi bat emakume dira, giza-baztertze arriskuan daudenak eta aipatu dudan guztiari emakume izatea gehitzen zaiona. Emakume hauekin eta jostunen parte batekin egiten duguna da, gure irabaziekin, onura sozialen programa bat ematea, hots, gure motxilen salmenten irabazien zati batekin eskola-laguntza bat ipini diegu beren seme-alabei, beren gurasoek heziketarik ez daukatenez beste haurrek baino eskola-porroterako arrisku gehiago baitaukate, eta honekin beren ikasketak amaitzera laguntzen diegu etorkizunerako aukera gehiago izan ditzaten.

Emakumeei ere heziketa ematen diegu, garbitasunean, hondakinen kudeaketan, ekonomian…, beraien aurrezkiak, familia eta abar kudeatzeko gai izan daitezen, txirotasuna gainditu eta hara itzultzeko arriskua izan ez dezaten.

Hemengo taldea 12 pertsonek osatzen duzue eta hasieran 6 zineten. Nola ezagutu zenuten elkar?

Bazkideetako hiru eskolako lagunak dira eta besteak unibertsitateko lagunak dira, Mondragon Unibertsitateko LEINN (Liderazgo Emprendedor e Innovación, Lidergo Ekintzailea eta Berrikuntza) gradua ikasi genuelako.

Zein onura ematen dio gizarteari zuen motxilak erabiltzea?

Lehenik eta behin, beren ekoizpen-prozesuek gehiago kutsatzen duten batzuk erosi ordez, askoz ere ur gehiago, kutsatzaile eta abar behar direlako, gure motxilekin planetari laguntzen ari zaio.

Bestalde, laguntzen ari zaio Nepaleko komunitate batzuetan lan duin bat eta etorkizunerako aukera gehiago izateari, eskola-errefortzuari motxilak egiten dituzten seme-alabentzat, eta gero Espainian baita laguntzen zaio ere garapen iraunkorrari eta inpaktu soziala duten enpresak sortzen saiatzen ari garen enplegatzaile gazteei, gurea bezalako enpresa gehiago egon eta aurrera atera daitezelari.

“Gure motxilak erabilita planetari laguntzen zaio”

Zuena bezala, gizarteari balio sozial bat ematen duten enpresa gehiago falta direla uste al duzue?

Bai. Nik uste dut asko daudela eta kontsumitzaile bezala egin behar duguna da banan-banan hauen alde apustu egitea eta aurkitzea, denbora eskaintzea jendea zer egiten ari den ezagutzeari eta marka hauek kontsumitzea. Enpresak ekonomiaren eta mundumugimenduaren parte handi bat dira; beraz, gauzak gaizki egiten dituztenei erosten badiegu, horiek izango dira modu batean mundua gobernatzen dutenak. Erosten dugunean bozkatzen ari gara.

Hortaz, kontsumitzaile bezala, hau sektore guztietan ikusi behar dugu, elikadura mailan, modan, garraioan…, saiatu apustu egiten gauzei buruz ikuspegi ezberdin eta jasangarri bat dutenen alde.

Zer da ekintzailetzaren onena eta txarrena?

Onena da azkenean zure gogo eta energia berak dituzten pertsonengatik inguratzen zarela, munduari buruzko zure ikuspegi berdina duten taldeak sortzen dituzula.

Eta txarrena da ez dakizula hau bihar edo hurrengo hilabetean bukatuko den edo aurrera aterako den. Arazoak etxera eramaten

dituzu… Hori izango litzateke alderik itsusiena.

Nora iritsi nahi duzue? Zuen produktu sorta handitzea pentsatu al duzue?

“Nahikoa itxaropentsu nago, gazteek startup batean egoteko apustua egingo dutela eta”

Nahi dugun lehen gauza erretagarriak izaten bukatzea da. Bi urte daramatzagu eta lehenengoetan galerak izango ditugu gure egituragatik eta nahi dugun hazkundeagatik. 2019 urte honetan galerak izango ditugu, eta orduan, gure epe luzeko helburua da iraunkorrak izaten lortzea da. Hori lortzen dugunean, oparoa den hazkunde batera iristen saiatzea. Guk nahi duguna honetaz bizi ahal izatea da eta Nepalen komunitate hauei laguntzen dieten proiektuak egin ahal izatea. Salmenta fisikoa egiten hasiko gara ere, orain arte online salmenta baitaukagu, produktu berriak ateratzen goaz, modako osagarri berriak, gerriko poltsak bezala, poltsak eta abar, eta bainta enpresentzako osagarriak diren lerro bat atera nahi dugu… eta gero Europara hedatzea, hedadura hori 2018ko maiatzan hasi genuena eta uste dugu Europan merkatu oso handi bat dugula, gure balio berekin konprometituta dagoena. Beraz, uste dugu hor aukera asko ditugula.

Ekintzaile eta enpresari gazte bezala, nola ikusten duzu lanmundua une hauetan?

Nire inguruan ekiten ari ez den jendea ikusten dudanean, zailtasun asko daudela ikusten dut.

Maila globalean dena nahiko gaizki dago. Baina beste aldetik ekiten ari den jendeaz inguratzen naiz, geroz eta gehiago kontratatzen ari dena, hazten ari dena eta tale politak dituena… Nik itxaropen asko ditut batez ere gazteek startup batean egoteko apustua egin dezaten, sortu berri den edo txikia den enpresa batean, azkenean pilo bat ikasiko dutelako eta nik uste dut lana dagoela eta hazten ari dela.

Nola eskura daitezke zuen produktuak?

Web orrian, www.hemper.es, eta laster denda fisikoetan, urte honetarako.

Zer gomendatuko zenioke negozio bat martxan ipini nahi duen edonori?

Gomendatuko niokeena da talde indartsu bat alboan baldin badu aurrera jo dezala. Nik uste dut azkenean dena dela gure inguruan dugun jendea eta daukagun taldea. Saia dadila, izan ere gazteak garenean hori egiteko aldi onena dela uste dut, oraingoz ez baitauzkagu erantzukizun familiarrik, ez daukagu ez familia ez hipotekarik… eta hori egiteko beharrezkoak diren energiak ditugun unea da. Eta ekitean, aldiro kontuan izan apur bat ingurumena eta dauden ezberdintasun sozialak, saiatzeko aberastasun ekonomikoaren sorkuntzaren bitartez giza-aberastasuna sortzen, eta baita ahalik eta ingurugirotalka gutxiena ere.

WWW.HEMPER.ES

HETELen prestakuntza-ziklo industrialetako ikasleek ia % 100eko laneratze tasa dute Aurreko urteetako joera bera berretsi da, eta industriaren sektoreko zikloak aukeratzen dituzten emakumeen ehunekoa % 6-% 7 ingurukoa da Jon Lasa Galdos

Industriaren sektoreko prestakuntza-zikloak egiten dituzten ikasleen ia % 100ek beren ikasketekin bat datorren enplegua lortzen dute sei hilabeteko epean. Hori izan daiteke, oro har, Euskal Lanbide Heziketaren aurkezpen gutuna. HETELek, Euskadiko Lanbide Heziketako Abantean Ikastetxeen Elkarteak, hiru lurraldeetako 24 ikastetxe eta 10.000 ikasle baino gehiago hartzen ditu barne. Joan den ikasturtean (2017-2018) inkesta bat egin zuen graduatutako 3.431 ikasleen artean, eta emaitzek errealitate hori berretsi dute.

Inkesta azaroan eta abenduan egin zen, hau da, ikasketak amaitu eta sei hilabetetara, Bizkaiko 14 ikastetxetan, Gipuzkoako 8 ikastetxetan eta Arabako batean, eta ikasleen % 89k erantzun zuten (3.059 ikaslek).

2017-2018 ikasturtean graduatu diren HETELen Lanbide Heziketako ikasleen % 80 lanean ari dira

Txostenak argi eta garbi erakusten du, industriaren sektoreko prestakuntza zikloetan, laneratze tasa ia % 100ekoa dela. Prestakuntza ziklo guztietan, berriz, batez besteko laneratze tasa % 80 ingurukoa da, ikasketak amaitu eta sei hilabetetara. Laneratze tasa errealari dagokionez, honako hauek dira ehunekorik handiena duten zikloak: sistema elektrotekniko eta automatizatuak, produkzioaren programazioa fabrikazio mekanikoan, mekatronika industriala, mantenimentu elektronikoa eta robotika industriala goi mailako zikloen kasuan, soldadura eta galdaragintza, erizaintzako zaintza osagarriak eta

mekanizatua erdi mailakoetan; goi mailako heziketa ziklo horiek guztiek % 90etik gorako lan munduko laneratze tasa eta erdi mailakoak %80tik gorakoa dutelarik. Aitzitik, laneratze tasarik txikiena duten zikloen artean, Gizarte integrazioa (% 45), marketinga eta publizitatea (% 53) eta mikroinformatika-sistemak eta sareak (% 40) daude.

Txostenak eskaintzen duen beste datu interesgarri bat da graduatu diren ikasleen % 83k beren prestakuntzarekin bat datorren enplegu batean lan egiten dutela.

Emakumeak eta industria Euskal Lanbide Heziketari esker, gazteen % 50 inguruk lanbide heziketa aukeratzen dute unibertsitatera joan beharrean. Azken urteetan, matrikulazioek etengabe egin dute gora. Gainera, horien artean ia erdiak emakumeak dira. HETELen kasuan 2017-2018 graduatutako %26a emakumeak izan dira (907).

Nolanahi ere, txostenak aurreko urteetako joera irmoa berresten du, eta industriaren alorreko zikloek emakumeen ehuneko minimoa islatzen jarraitzen dute. Hala, industria ikastaro bat egitea aukeratzen duten emakumeen ehunekoa % 6 edo % 7 ingurukoa da. “Ehuneko hori geldirik mantendu da azken 10 urteetan�, azaldu du Julen Elgetak, HETELeko lehendakariak.

Ziklo batzuetan emakumezkoen hegemonia nagusitu arren -estetika

eta edertasuna, ile apainketa, jarduera komertzialak, Ehunezko eta larruzko artikuluen konponketa (% 100), haur hezkuntza (% 95) edo erizaintzako zaintza osagarriak (% 88)-, beste ziklo batzuetan, emakumezkoen presentzia anekdota hutsa da, eta hori kezkatzeko moduko gaia da, horiek baitira enplegu indizerik handiena duten zikloak. Horrela gertatzen da, esaterako, ziklo hauekin: beroa sortzeko instalazioak, mantentze elektromekanikoa, automozioa, instalazio elektriko eta automatikoak, mekanizazioa, soldadura eta galdaragintza, moldaketa bidez konformatzeko prozesua eta sistema elektrotekniko eta automatizatuk. Ziklo horietan, emakumeen ehunekoa % 0ren eta % 4ren artean kokatzen da.

LH Duala Era berean, Euskal Lanbide Heziketa Dualak enplegua bilatzeko orduan duen eraginkortasuna azpimarratu du azterketak. Hala, 2017-2018 ikasturtean zehar, HETELeko 623 ikaslek aukeratu zuten modalitate hori, eta horietatik 110 emakumeak ziren (%18a). Inkestatik argi eta garbi ondoriozta dezakegu, ia prestakuntza ziklo guztietan, kasuan kasuko modalitatea amaitu eta sei hilabetetara, lan munduko txertaketa nabarmen handiagoa dela gainerako ikasleen batez bestekoa baino.

Ostalaritzaren adarrean, adibidez,

laneratze tasa % 60tik % 100era igotzen da ikasleek LH Duala egin ondoren. Hori da, halaber, Administrazio kudeaketa edo mendekotasun egoeran dauden pertsonak zaintzeari dagozkien familien kasua, horietan, laneratze tasa % 60-70etik % 100era igotzen baita. Edonola ere, LH Duala egiten duten ikasleek, lan aukerak areagotzeaz gain, % 100eko laneratze tasa izaten dute familia askotan, batez ere industriako zikloetan, horrek sistemaren eraginkortasuna erakusten duelarik.

Euskadiko Lanbide Heziketa ezaugarri bereziak ditu. Matrikulatutako ikasleen artean, %53ak goi mailako heziketa ziklo bat egiten du, %36ak erdi mailakoa eta %11ak Oinarrizko Lanbide Heziketa. Emakumeen kasuan, %62ak goi mailako heziketa ziklo bat egiten du, %32ak erdi maila eta %5,4ak Oinarrizko Lanbide Heziketa.

Azkenik, oso ohikoa da erdi mailako zikloetako ikasleek goi mailako zikloetan ikasten jarraitzea. Gaur egun, horietatik % 56 inguru kualifikazio profesional handiagoa eskainiko dieten zikloak ikasten ari dira. Goi mailako beste ziklo batean edo unibertsitatean ikasten jarraitzen duten goi mailako zikloetako ikasleen ehunekoa, berriz, % 22 ingurukoa da eta Oinarrizko Lanbide Heziketako %72ak ikasten jarraitzen du, seguruenik erdi mailako heziketa ziklo bat egiten.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019martxoa

17

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019martxoa

18

“Ekonomia Zirkularra Euskadiko Lanbide Heziketan” jardunaldia Galdakaon Lanbide Heziketako lau lanbide-arlotako 13 ikastetxek hartzen dute parte Euskadiko Lanbide Heziketako Ekonomia Zirkularraren Proiektuan Unibertsitateko Aldizkaria

Cristina Uriarte Hezkuntza sailburua, Lanbide Heziketako sailburuorde Jorge Arevalorekin batera, Ekonomia Zirkularra Euskadiko Lanbide Heziketan jardunaldian izan zen joan den urtarrilaren 24an, Galdakaoko Ostalaritzako Lanbide Heziketako Ikastetxe Integratuan (Galdakaoko Ostalaritza Eskola). Tknikak koordinatuta (LHri Aplikatutako Ikerketako eta Berrikuntzako EAEko Zentroa), Lanbide Heziketako Bioekonomia Aplikatuaren Sarea osatzen duten zentroekin elkarlanean, jardunaldi honen helburuetako bat zen ikasleekin garapen jasangarriaren kontzeptua lantzea eta, horretarako, ekonomia zirkularrean oinarritzen diren jarduerak egitea. Gainera, zenbait lanbide-arlotako zentroen artean sinergia berriak sortzea ere bazuen helburu. Jardunaldian, Galdakaon, Euskadiko LHko Ekonomia Zirkularraren Proiektuan parte hartzen duten LHko 13 ikastetxeetako batzuetako ikasle eta irakasleak batu ziren, eta Uriarte sailburuak zuzenean ezagutu zituen beraiekin ekimenaren garapena eta gakoak. Eskolako instalazioetara egin zen bisitaz gainera, goizean ekonomia zirkularraren zenbait proiekturen erakusketak egin ziren, besteak beste, Galdakaoko Ostalaritza Eskolako ikasleek egindakoa, “Ez dago beste planeta bat” izenekoa, plastikoaren erabileraren ingurukoa.

Galdakaoko Ostalaritza Eskolako ikasleek menua prestatu zuten, ekonomia zirkularraren filosofian oinarrituta

Ekonomia zirkularra menuan Baina, zalantzarik gabe, ekonomia zirkularraren kontzeptua abian jarri izanaren adibide onena bazkaltzeko orduan ikusi eta dastatu ahal izan zen, Galdakaoko Ostalaritza Eskolako ikasleek jardunaldirako prestatu zuten menu bereziaren bidez.

Lehendabizi, kafetegiko barran eta ondoren eskolako jatetxeko jangelan kontzeptu horretan oinarrituta prestatu ziren janaurrekoak eta platerak zerbitzatu ziren, guztiak ere proiektuan parte hartzen duten beste ikastetxe batzuetatik ekarririko produktuak erabiliz atonduak.

Urtarrilak 24an, Galdakaon bezala, eta pasa den urtarrilaren 22an, Leioako Ostalaritza Eskolan bezala, urtarrilak 25ean ezaugarri bereko beste jardunaldi bat izan zen Artxandako Ostalaritza Eskolan (Bilbon). Jarduera eta jardunaldi horiekin jarraituko da datozen hilabeteetan Arabako eta Gipuzkoako zentroetan.

Baina, gainera, ekonomia zirkularraren filosofiari jarraiki, aste horretan zehar Euskadiko ostalaritzako eskolek Derioko Nekazaritza Eskolan ekoitzitako nekazaritzako elikagaiekin prestatutako plater bereziak eskaini zituzten.

Ekonomia Zirkularraren Proiektua Lanbide Heziketan Lau lanbide-arlotako Euskadiko Lanbide Heziketako 13 zentrok osatzen dute Euskadiko Lanbide Heziketako Bioekonomia Aplikatuaren Sarea eta, beraz, 20172018 ikasturtean abian jarritako Ekonomia Zirkularraren Proiektu honetan parte hartzen dute. Ikastetxeok zirkulu bat osatu eta ixten dute, nork bere arlotik lan eginez, era honetan: ❚ Nekazaritza arloa: Derio, Fraisoro eta Arkaute, nekazaritzako elikagaiak ekoizten dituzten zentro diren aldetik. ❚ Elikagaien Industriak arloa: Lea-Artibai Markina-Xemeinen,

elikagaiak prozesatzen dituen zentroa den aldetik. ❚ Itsasoa eta Arrantza arloa: Mutrikuko Kardala Akuikultura Eskola. ❚ Ostalaritza eta Turismoa arloa: Galdakao, Leioa eta Artxandako eskolak Bizkaian; CEBANC-CDEA Gipuzkoan; Egibide eta Gamarra Araban. LHko zentro horietan prestatzen eta kontsumitzen dira Nekazaritzako eta/edo Elikagaien Industriako beste eskoletatik datozen elikagaiak. Zirkulu hori Ostalaritzako eskoletan batzen diren janari hondarrak eta hondakinak aprobetxatuz ixten da; horiekin, ongarri organikoak ekoizten dira, ongarri kimiko artifizialen ordez, Nekazaritzako Lanbide Heziketako eskoletan berriro erabiltzeko.

Ekonomia zirkularra kontzeptuak ekonomia jasangarria baliatzen duten ekimen guztiak batzen ditu, baldin eta horien helburua bada produktu, material eta baliabideen balioa zirkulu ekonomikoan mantentzea ahalik eta denborarik gehien. Kontzeptu horrek beste ideia bat ere badu, alegia, materialen egungo fluxu lineala (baliabideak-produktua- hondakinak) fluxu zirkularrera eraldatu behar dela (baliabideak-produktua-baliabide birziklatuak).

Diziplina arteko proiektua denez, ekimen honek eta haren barruan garatzen diren jarduerek aukera ematen dute zenbait LHko zentrotako ikasleen artean harremanak sortzeko, bai eta lanbide-arlo desberdinetako zentroen artean sinergia berriak ezartzeko ere eta, horrela, elkarrenganako ezagutza hobea izateko. Ikasleek jar-

duera horietan partaidetza zuzena izateak aukera ematen du, aldi berean, jasangarritasuna ikasgelan integratzeko eta kontsumoohiturak hobetzeko.

Ekimenaren helburua zen ikasleekin ekonomia zirkularraren inguruan lan egitea eta zenbait lanbide-arlotako zentroen artean sinergia berriak sortzea

Euskadiko Lanbide Heziketako Ekonomia Zirkularraren Proiektuak dituen helburuak: ❚ Ikasleetan ekonomia zirkularra kontzeptua zabaltzea eta dinamizatzea, zentroetan garatzen duten jardueraren eremura egokituta, garapen jasangarriaren alde garrantzitsu gisa. ❚ Ekonomia zirkularrean oinarritzen den jarduera txikia garatzea eta, bertan, zenbait LHko zentrotako eta lanbidearlotako ikasleek parte hartzea; horrela, ikasleak beraiek izango dira ekoizten dituzten produktuak ekoizteko zikloa ixteko protagonista. ❚ Lanbide Heziketako irakasle eta ikasleen artean lankidetzako lan-plataforma sortzea, ekonomia zirkularrean oinarritzen diren froga-proiektuak egingo dituena.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019martxoa

19

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019martxoa

20

Marcos Muro: “IV. Gazte Planak Eusko Jaurlaritzaren neurriak biltzen ditu gazteriaren egoera hobetzeko” Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gazteriako sailburuordeak Eusko Jaurlaritzako IV. Gazte Plana aurkeztu du Unibertsitateko Aldizkaria

Eusko Jaurlaritzako Enplegu eta Gazteriako sailburuorde Marcos Murok aurkeztu berri du Legebiltzarreko Batzordean Eusko Jaurlaritzako IV Gazte Planaren 2019 ekitaldia; 212 ekintza biltzen ditu eta 252 milioi euroko aurrekontua du. Gazteriako zuzendari Ander Añibarrorekin batera, IV. Gazte Planaren barruan martxan jarritako ekintzak aurkeztu ditu Murok eta adierazi duenez, “Gazte Planaren helburua da Eusko Jaurlaritzaren hainbat neurri bilduko dituen tresna bihurtzea 2018-2021 aldian Euskadiko gazteriaren egoera hobetzeko”.

Marcos Murok ardatz hauek aipatu ditu: “Emantzipazioa eta Autonomia, guztira 124 ekintzekin eta 150.957.989 €-ko aurrekontuarekin; Ongizatea eta Bizitza Osasungarria, 23 ekintzekin eta 2.657.756 €-rekin; Berdintasuna eta Gizarte Inklusioa, 20 ekintzekin eta 92.948.714 €-rekin; Partaidetza eta Konpromiso Soziala, 16 ekintzekin eta 1.741.978 €rekin eta, azken ardatza, Sozializazioa, 29 ekintzekin eta 3.977.491 €-ko aurrekontuarekin”.

“Plan honek Emantzipazioa eta Autonomia du funtsezko oinarritzat; 71 ekimen ditu aurreikusita Enpleguan, horietako batzuk Enpleguaren Plan Estrategikoari lotuak, bereziki Gazteen Enpleguaren Sustapenari”, azaldu du Murok.

Garatzen diren ekintzak honela gauzatzen dira: Hezkuntza-mundutik lan-mundurako Trantsizio Bekak, azkeneko kurtsoko 1.600 ikaslerentzat; Lehen Aukera programa, euskal enpresek gazte langabeak kontratatzeko; “Global Training” bekak 400 gaztek beste herrialde batzuetako enpresetan eta erakundeetan praktikak egiteko; gazteen kontratazio-programak tokiko erakundeen aldetik, gazte-enpleguaren plan operatibotik eratorriak; Errelebo kontratuak; orientazioa eta laguntza enpleguan; laguntzak ekintzailetzari; eta ekintzailetzarako bekak LHko eta Unibertsitateko ikasleentzat: Etxebizitzaren arloan, Gaztelagun programak ahalbidetu egiten du etxebizitzarako sarbidea dirulaguntzen bitartez, eta 2019rako 5.000.000 € bideratuko dira 2.500 gazte izan daitezen onuradun.

Gazteentzako etxebizitzarako

IV. Gazte Planak 212 ekintza ditu eta 252 milioi euroko aurrekontua du IV. Gazte Planak aintzat hartzen ditu Emantzipazioa eta Autonomia, Ongizatea eta Bizitza Osasungarria.

sarbidea bultzatzeko 21.715.500 € bideratuko dira, etxebizitza berriak alokatuz, zuzkidura-bizitokien edo bitartekaritza- programen bitartez.

Berdintasuna eta Gizarte Inklusioa, Partaidetza eta Konpromiso Soziala, eta Sozializazioa

Bultzada Hezkuntzaren eremuan, honako hauek planteatu dira: Gazteak Berdintasunean 2.0 ekimenak; Eskola Agenda 21; Euskal Girotze Barnetegiak; Ulibarri programa euskara bultzatu eta indartzeko; Erasmus+ programa gazteen mugikortasuna bultzatzeko; hizkuntzak atzerrian ikasteko bekak; eta hezkuntzarako sarbidea errazteko beketarako bideratuko diren 26.000.000 €-ak.

Murok azaldu duenez, “Gazte Planaren bigarren ardatza, gazteen Ongizatea eta Bizitza Osasungarria, osasunaren arloan oinarritzen da, hauekin lotutako ekintzekin: Mugiment programa, GIB/hies, STI (sexu-transmisiozko infekzioak) eta nahi gabeko haurdunaldia prebenitzeko programak, eskolatutako nerabeei ikasgeletan

zuzenduak; “adingabeak eta alkohola” eta “Kerik Gabeko Gazteak” programak, eta bide-arriskua berekin dakartzaten portaerei eta ondorioei buruzko kanpainak.

Ekintza horiek, beste askoren artean, gazteriaren osasuna hobetzea eta arrisku-portaera jakin batzuk prebenitzea dute helburu”.

Berdintasunaren eta Gizarte Inklusioaren eremuan, Murok nabarmendu duenez, “lan- bizitza eta familia bateragarri egiteko familiei zuzendutako laguntzak, ia 35 milioi euroko aurrekontuarekin; haurrei eta nerabeei laguntzeko Zeuk Esan zerbitzua, telefono bidezkoa edo telematikoa; Beldur Barik kanpaina, Gizonduz programa; Dirusarrerak Bermatzeko Errenta, baita Etxebizitza Prestazio Osagarria ere titular direnentzat, 30 urtetik behera dituztenean”.

Partaidetzak eta Konpromiso Sozialak, gazteen elkarteetako jardueretarako dirulaguntzak ez ezik, hauek ere ezartzen dituzte: gazteriaren eremuan boluntariotza eta lankidetza bultzatzeko zenbait programa, besteren artean, Nazioarteko Boluntariotza Eremuak edo Euskadiko Gazteak Lankidetzan; Euskadiko Gazteen Kontseiluaren finantzaketa eta haiekin lankidetza, eta jasangarritasunaren eremuko prestakuntza-tailer espezializatuak eta garraio-txartela programak.

Marcos Muro sailburuordeak nabarmendutako azkeneko ardatza sozializazioa da eta, besteren ar-

tean, ekintza hauek garatzen ditu: Kimua programak, film laburrak ezagutzera emateko; Euskadiko Gazte Orkestrarekin eta ABAOrekin lotutako ekintza; Gazte Mundu programa; kirol-jokoen antolamendua eskola- eta unibertsitate- mailan; BAT Basque Team fundazioaren programa, eta aisiaren eremuan euskara bultzatzeko hainbat programa.

“Plan honek zeharkako izaera du eta Eusko Jaurlaritza osoaren babesa jasotzen du. Jarduteko eremu nagusia Euskadiko gazteen emantzipazioa eta autonomia dira; ekintzen % 38 biltzen dute eta urteko ekintza-plan honetarako bideratutako guztizko aurrekontuaren % 60 eremu honetara zuzentzen da” azpimarratu du Marcos Murok.

Urteko programazioak dakartzan berrikuntzek 38 neurri biltzen dituzte, besteren artean: “Gizonok esan eta egin” kanpaina, Emakundek martxan jarria; Gobernu Irekian, Gardentasunean eta Herritarren Partaidetzan espezializatzeko Bekak, Gobernu Irekiak martxan jarriak; prestakuntzaekintzak kontratazio-konpromisoarekin; enplegua sustatzeko tokiko ekintzak; hezkuntzara edota laneko prestakuntzara itzultzeko kontratua, 30 urtetik beherakoentzat; kualifikazio-maila baxuko gazteentzako prestakuntza; gazteriaren eremuko profesionalentzako prestakuntza-ikastaroak; eta azterlan estatistikoak egitea eta ezagutzera ematea.

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019martxoa

Euskal Unibertsitate-Prestakuntza Duala, eredu Euskadik Unibertsitate-Prestakuntza Dualaren bere eredua azaldu die autonomia erkidegoei Unibertsitateko Aldizkaria

Unibertsitate eta Ikerketa sailburuorde Adolfo Moraisek eta Unibertsitate Politika eta Koordinazioko zuzendari Miren Artarazek Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitza nagusian hartu zituzten urtarrilaren 15ean hamar autonomia erkidegotako unibertsitate politiken arduradunak, Unibertsitate-prestakuntza Duala ardatz hartuta Hezkuntza Sailak antolatu zuen topaketan. Cristina Uriarte Hezkuntza sailburua ere asteroko Gobernu Kontseiluaren bilera amaitu bezain laster hurreratu zen topaketara, eta eskerrak eman zizkien beste autonomia erkidego batzuetatik bertaratutako ordezkariei, erakutsi zuten interesagatik zein parte hartzeagatik. Honako erkidego hauetako ordezkariak izan ziren topaketan parte hartzaile: Aragoi, Asturias, Gaztela-Mantxa, Katalunia, Balear Uharteak, Madril, Murtzia, Nafarroa eta Valentzia.

Euskadik abian du, Unibertsitatea eta Enpresaren arteko 2022rako Euskal Estrategiaren baitan, unibertsitate-prestakuntza duala, Euskal Unibertsitate Sistema osatzen duten unibertsitateen aldetik harrera bikaina izan duen ekimena. Dagoeneko 2018-2019 ikasturte honetan Euskadin 22 unibertsitate-titulazio dual eskaintzen dituen esperientzia honek (15 gradu eta 7 master dira), sekulako interesa sortu zuen Estatuko gainerako autonomia erkidegoetan. Interesa erakutsi zuten autonomia erkidegoen eskaeraz

antolatu zen topaketa, “Lan esparrua eta goi mailako hezkuntzaren arteko harremanak estutuz” izenburupean. Goizean zehar Eusko Jaurlaritzaren Lakuako egoitzen burutu zen topaketan hamar autonomia erkidegotako unibertsitate politiken arduradunak elkartu ziren, Unibertsitate eta Ikerketa Sailburuordetzak bultzatu zuen ekimenaren berri bertatik bertara ezagutzeko asmoz. Bileran zehar, Unibertsitate eta Ikerketa sailburuordeak eta bere lantaldeak Unibertsitate-prestakuntza Dualerako orain arte Euskadin egin diren urratsak eta aurrerapausoak azaldu zizkieten, honako gai hauetan arreta jarriz: ❚ 2022rako Unibertsitatea+Enpresa Euskal Estrategia. Hezkuntza Sailak 2017ko ekainean jarri zuen abian estrategia hau, bi

helburu nagusirekin: batetik, bikaintasun zientifikoari eta enpresaren eremuan aplikatzeari lotutako ezagutza sortu eta transferitzea; eta bestetik, enpresa-eremuaren premiei aplikatu eta egokitutako osagai bat duen gaitasun handietako giza kapitala prestatzea. ❚ 4Gune, Euskadiko Ingeniaritza, Zientzia eta Teknologiako Unibertsitate Heziketarako Klusterraren sorrera 2017ko uztailean. Kluster hau Fakultate eta Eskolen eta enpresen arteko lankidetza bultzatzeko xedez jaio zen, horrela RIS3 Espezializazio Adimentsuaren Euskal Estrategiaren helburuei erantzun emanez. ❚ 2018-2019 ikasturtetik aurrera Euskal Unibertsitate Sistemaren Kalitate Agentziaren (Unibasq-ren) aitortza duten unibertsitate gradu eta master

dualen eskaintza. Ikasturte honetan, Euskal Unibertsitate Sistema osatzen duten hiru unibertsitateek aipamen duala duten 15 gradu eta 7 master eskaintzen dituzte. Prestakuntza praktikoaren gutxieneko kopuru bat enpresarekin edo kanpoko erakunderen batekin elkarlanean eskaintzen duten titulazioak dira: graduen kasuan, kredituen %25-50 tarteko kopurua, eta masterretan %40 gutxienik. Datorren 2019-2020 ikasturtean 24 izango dira Euskadin aipamen dualarekin eskainiko diren titulazioak.

Euskal Unibertsitate Sistema osatzen duten hiru unibertsitateek 22 titulazio dual eskaintzen dituzten 2018-2019 ikasturtean: 15 gradu eta 7 master

❚ Enpresa

eta unibertsitatearen arteko I Gela Programa, Euskal Unibertsitate Sistemako ikasleei zuzendua, RIS3 estrategiarekin (Espezializazio Adimentsuaren Euskal Estrategiarekin) lerrokatuta. ❚ Unibertsitate-prestakuntza Dualaren zenbait adibide azaltzea: IMH - Makina Erreminta Institutua, eta Gasteizko Ingeniaritza Eskola.

21

besteberriak

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019martxoa

22

Jazarpen kasuek behera egin dute Euskadin Cristina Uriartek 2017-2018 ikasturteko eskola-jazarpen datuak aurkeztu ditu

Unibertsitateko Aldizkaria

Cristina Uriarte Hezkuntza sailburuak Euskadin eskola-jazarpen kasuek 2017-2018 ikasturtean izan duten bilakaera aurkeztu zuen pasa den otsailaren 20an Bilbon, eta Hezkuntza Ikuskaritzak jasoriko datuak ezagutarazi zituen horretarako.

Datu horiekin batera, eskola-jazarpenaren aurkako 'Bizikasi' ekimena ere hizpide izan zuen Uriartek, ikastetxeetan izaten ari den hedapenaren inguruko azalpenak emanez. Sailburuarekin batera aurkezpenean parte hartzaile izan zen Jose Angel Ayucar, Hezkuntza Ikuskaritzako ikuskari nagusia ere.

2017-2018 ikasturtean Euskadiko ikastetxeetan 79 jazarpen kasu identifikatu dira, Hezkuntza Ikuskaritzak azterturiko 553 kasuen %14,29 dira horiek. Aurreko ikasturtearekin alderatuta, nabarmen ikus daiteke aztertutako kasu kopuruak gora egin arren (443tik 553ra pasa dira), jazarpen gisa identifikaturiko kasuen beherakada esanguratsua gertatu dela, bai zenbaki absolututan, bai portzentajetan: 86tik 79ra jaitsi da jazarpenen kopurua (%19,41 ziren 2016-2017 ikasturtean, %14, 29 2017-2018an).

Datu hauek azaltzeko arrazoien artean, Uriarte sailburuak aipatu zituen gaur egun hezkuntza ko-

munitateak zein gizarte osoak eskola-jazarpenaren aurrean duten sentsibilizazio maila altua, Bizikasi ekimena, eta era beran, azken urteotan Hezkuntza Ikuskaritza auzi honekiko izaten ari den jarrera proaktiboa. Izan ere, aztertutako kasuen kopuruak gora egin arren urtez urte, jazarpen gisa identifikaturiko kasuek behera egiten jarraitzen dute.

Jazarpen kopururik handiena Bigarren Hezkuntzan gertatzen da: 79 kasu horien artean 45, etapa honetan gertatu dira (%57). Lehen Hezkuntzan 33 kasu identifikatu dira, batez ere, etapa honetako azken urteetan.

Antzeman diren kasuen izaera aztertuz, zera ikusten da: ❚ Eraso fisiko zuzena: kasuen % 13,92tan ❚ Hitzezko erasoak: % 20,25 ❚ Bazterketa edo marjinazio soziala: % 43,03 ❚ Beldurra eragitea, xantaia edo mehatxuak: % 11,39 ❚ Jazarpen edo abusu sexuala, jazarpen sexista: % 6,32 ❚ Bestelakoak: % 5,06 Aipatzekoa da, bestalde, identifikatutako kasuen % 21,5ean jazarpena Internet, sare sozial edo bestelako bitarteko zibernetikoren baten bidez gertatu dela. Gai honekin lotura estuan, Uriarte sailburuak nabarmendu zuen gelakideen artean gertatzen diren jazarpen kasu asko, maiz, eskola

eremutik eta eskola ordutegitik kanpo gertatzen direla. Sailburuak azpimarratu zuen “kasu hauek ere eskola-jazarpen gisa aztertzen dira, eta ikastetxeak hartzen du egoera bideratu eta konpontzeko erantzukizuna. Begi bistakoa da, hala ere, aipaturiko kasu hauetan familien eginkizuna ere funtsezkoa dela”.

Identifikatutako jazarpen-kasuetetik, % 21,5 Internet, sare sozial edo bitarteko zibernetikoen bidez ematen dira

'Bizikasi' ekimena Aurkezpenean, Cristina Uriartek 'Bizikasi' ekimena ere hizpide izan zuen, hau da, 2017 urte amaieran Hezkuntza Sailak abian ipini zuen eskola jazarpenaren aurkako eta bizikidetza positiborako ekimena.

Ekimenak hedatuz jarraitzen du, eta Uriarte sailburuak orain arte egindako lana eta egungo egoera zein den zehaztu zuen.

Ikastetxeetako talde dinamizatzaile guztiak eratuta daude dagoeneko, BAT deritzen taldeak

(Bulluingaren Aurkako Taldea).

Ikastetxe bakoitzeko 4 kidek osatzen dute talde hau, eta ekimenaren muina direla esan liteke, ikastetxean eskola jarpenari eman beharreko erantzuna koordinatzen duena.

Klaustro gehienetan formazioa burutu da dagoeneko. Irakasleen %90 inguruk formazioa jaso dute, eta baita bullying kasuen aurrean zuzen jokatzeko beharrezko diren material eta informazioa ere.

Era berean, irakasle ez den pertsonalarentzat eta familientzat ere formazioa eta informazioa eskaintzen ari da. Izan ere, hezkuntza komunitate guztiaren inplikazioa funtsezkoa baita auzi honetan.

Berriki, urtarrilean, Bizikasi eta eskola jazarpenaren inguruko formazio espezifikoa eman zaie ikasturte honetan erreleboa hartu eta lanean hasi diren 250 zuzendaritza talderi. 300 lagun inguruk hartu dute parte.

Ikastetxeentzat, familientzat nahiz interesik duen ororentzat irekia dagoen www.bizikasi.euskadi.eus webguneak, eskola jazarpen kasuen aurrean jardunbide egokia izateko informazioa, orientabideak, materialak nahiz tresnak eskaintzen ditu. Webgune bizia da, une oro elikatua, eta jazarpenaren aurkako lana ahalik eta ondoen egiteko erraztasunak eskaintzea helburu duena.

publizitatea

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA

2019martxoa

23

uniozio

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019martxoa

24

Zinema sozialaren txanda Apirilaren 5etik 12ra, Giza Eskubideen 17. Zinemaldia izango da Donostian Unibertsitateko Aldizkaria

Soinujolearen semea (2018) filmak, Fernando Bernuések zuzenduak, inauguratuko du datorren apirilaren 5ean Victoria Eugenia Antzokian Donostiako Giza Eskubideen 17. Zinemaldia, Donostiako Udalaren Giza Eskubideak arloak eta Donostia Kulturak antolatua. Zinemaldia apirilaren 5etik 12ra izango da Victoria Eugenian -zinemaldiaren egoitza nagusia- baita hiriko beste zenbait agertokitan ere.

Urtero bezala, zinemaldiak hainbat gairi helduko die, beste askoren artean: migratzaileak hartzeko herritarren sareak (Paseko txoriak), gelarien erreibindikazioak (Hotel Explotación: Las Kellys) edo gazteen egoera Saharan (Hamada). Gainera, Bortizkeria sexistaren aurkako Matazak proiektura hurbilduko da Hilos de sororidad dokumentalaren estreinaldiarekin, eta bidaia bat egingo du denboran Balkanetako Gerrara (The Load), Khmer Gorrien Kanbodiako sarraskietara (Funan) eta Nelson Mandela eta bere kideen aurkako epaiketara (The State Against Mandela and the Others).

19:00etako proiekzioen ondoren izango diren solasaldietan aktualitateko zenbait gaitan sakonduko da, pelikuletako ordezkarien parte hartzearekin (zuzendariak, protagonistak...) eta giza eskubideen arloan lanean diharduten pertso-

nekin, aktibistekin eta erakundeekin, beren esperientziak publikoarekin partekatzeko.

Urtero bezala, erakusketa batzuk antolatuko dira Zinemaldiaren esparruan: Kongoko emakumeak, Isabel Muñozena (Okendo KE), Rohingya exodoa (Mugarik Gabeko Medikuak) (Aiete KE), Artea eta giza eskubideak, haur eta gazteen XV. ekitaldia (Victoria Eugenia Antzokia) eta The Last Man on Earth (FNAC).

Pelikulen aurrerapena ❚

THE MISEDUCATION OF CAMERON POST (2018. Desiree Akhavan. AEB): Cameron Posten bizitza zeharo aldatzen da Institutuko dantzaldiaren gauean, bere mutil lagunak beste neska batekin ikusten duenean auto baten atzealdean. Hala, bere izeba/tutoreak erabakita, denboraldi baterako joan behar izango du terapiako kanpamendu batera, "sexu bereko pertsonenganako erakargarritasunaren aurka borroka egiten duten nerabeentzat". Bertan, diziplina bitxi bat ezartzen diote Cameroni, baita des-homosexualizatzeko metodo oso bereziak eta sentikortasun handiko rock abesti kristauak ere. Aldi berean, ordea, ezohiko leku horrek aukera emango dio bi neska ezagutzeko; hasiera-hasieratik konektatuko du haiekin, eta familia berri bat bilakatuko dira beretzat.

Apartheiden aurkako borroka Hegoafrikan, ahalegin kolektibo bat.

THE STATE AGAINST MANDELA AND THE OTHERS (2018.

Nicolas Champeaux, Gilles Porte. Frantzia): Bere jaiotzaren mendeurrenean, 2018an, Nelson Mandela aitzindarian oinarritu ohi da Hegoafrikako apartheiden aurkako borrokaren historia. Baina zortzi gizon gehiago zeuden, berak bezala, aurka egin ziotenek 1963 eta 1964 urte bitartean izandako epaiketa historiko hartan ebatzitako heriotza-zigorrari. Fiskal erretxin baten aurka borrokatuz, prozesua apartheiden kontrako tribuna bihurtzea erabaki zuten. Orain, entzunaldietako audio artxiboei esker duela gutxi berreskuratu diraeta prozesu hura bizi izan zuten pertsonen testigantza zuzenarekin, egun historiko haietara eta epaiketa hartara hurbiltzen da dokumentala. ❚ FUNAN (2018. Denis Do. Frantzia-Belgika-Luxenburgo): 1975eko apirila. Chouk bizimodu lasaia darama Phnom Penh-en, goiz batean Khmer Gorriek izugarrikeria batean murgiltzen duten arte Kanbodia. Hurrengo asteetan hasiko dira populazio gehiena landara deportatzen. Bidaia horretan, Choukek bere begiekin ikusiko du nola galtzen den jendetzaren artean bere semea, 4 urtekoa. Lur jota geratuko da, baina ez du ez, itxaropena galduko. Funanek ama baten eta aita baten historia harrigarri bezain ahalmentsua kon❚

Giza Eskubideen 17. Zinemaldia Victoria Eugenian eta Donostiako beste eszenatoki batzuetan ospatuko da.

tatzen digu, beren semea salbatzeko eta gerra denboran familia elkartuta mantentzeko borroka horretan. ❚ HAMADA (2018. Eloy Domínguez Serén. Suedia-AlemaniaNorvegia): Minez jositako esparru batek eta munduko bigarren harresi militar handienak banandu dituzte Sidahmed, Zaara eta Taher beren etxetik haien gurasoek kontatzen dizkieten istorioengatik bakarrik ezagutzen dutena. Sahararrak dira: munduak ahaztutakoak, basamortuan abandonatuak, Marrokok Mendebaldeko Saharatik egotzi zituenetik duela 40 urte.

Bortizkeria sexistaren aurkako Matazak. ❚ HILOS DE SORORIDAD (2019.

Eneko Olasagasti. Euskadi. Estreinaldia): Bortizkeria sexistaren aurkako Matazak proiektuaren historia kontatzen digu Hilos de sororidad dokumentalak. Astigarragan Harituz elkartean izan zuen sorburutik eta bere protagonisten eskutik, geografia nazionalean eta nazioartekoan zehar izan dituzten topaketak, pasadizoak, ekintzak eta bidaiak deskribatzen ditu. Proiektu honetan era askotako emakumeak elkartzen dira, ehuntzea bitarteko dela, ehule borrokalari bilakatuta, eta sororitatetik egiten diote aurre indarkeria sexistari. Matazak, eratzen ari diren lazo kolektibo handiak alegia, 6 km-tik gorako luzera du orain, eta sinbolizazio gune bat da, non zati bakoitzak bizitza bat irudikatzen duen, indarkeria sexista jabe egindakoa. ❚ HOTEL EXPLOTACIÓN: LAS KELLYS (2018. Georgina Cisquella. Espainia): Berrehun mila emakumek baino gehiagok lan egiten dute gelari gisa Espainian, eta funtsezko lana, ikusezina ordea, betetzen dute ostalaritzako sektorean. Dokumental honek hotelak garbitzen dituzten emakume horien -Kellys deitzen zaienak- bizitza, arazoak eta borroka jasotzen ditu. BPGaren bandera-ontzitzat hartuta Gobernuak aldarrikatu bitartean industria turistikoak Espainian duen indarra, gero eta okerragoak dira eskaintzen dituen lanbaldintzak, euro eta erdi kobratzeraino gelako.

Balkanetako Gerraren zama astuna.

Besteak beste, sexualitatea, Apartheid-a, Kanbodiako genozidioa eta Saharako gaiak jorratuko dira Zinemaldian

THE LOAD (2018. Ognjen Glavoni. Serbia-Frantzia-KroaziaIran-Qatar): Vladak kamioi bat gidatzen lan egiten du 1999an OTANeko indarrek Serbian burututako bonbardaketan. Bere azkeneko enkargua hau da: zama misteriotsu bat Kosovotik Belgraderaino garraiatzea, beretzat ezezagun den lurralde babesgabe eta arriskutsu batetik, gerrak suntsitutako herrialde batean. Badaki lana bukatutakoan etxera itzuli beharko duela, eta aurre egin behar izango diela bere ekintzen ondorioei. ❚ PASEKO TXORIAK (2019. Juanmi Gutiérrez. Euskadi. Estreinaldia): 2018ko uztailean hasi zen guztia. Afrikatik etorritako migratzaile taldeak, Frantziako muga zeharkatzen saiatzen ari zirenak, Irungo tren geltokira hasi ziren iristen. Kalean egiten zuten lo. Herrian lan egiten GKEek okupen mugimenduek erreakzionatzea lortu zuten, eta beren lokalak utzi zizkieten. Hala zabaldu zen Irunen olatu eskuzabal hura. ❚ WELCOME TO SODOM (2018.

Florian Weigensamer, Christian Krönes. Austria): Agbogbloshie, Accra-n, munduko hondakindegi teknologiko handiena da.

6.000 bat emakume, gizon eta haur bizi eta lan egiten dute Sodoma deitzen dioten leku horretan. Urtero, hondatutako ordenagailuen, mugikorren eta era guztietako gailu elektronikoen 250.000 tona inguru iristen dira bertara mundu urrun eta digitalizatu batetik. Eta legez kontra. ❚

unigazte

UNIBERTSITATEKO ALDIZKARIA 2019martxoa

Berdintasuna jomugan Jose Miguel Garrido, CJN-NGK-ko Lehendakaria

Gizonen eta emakumeen arteko eskubide-berdintasunaren aldeko borroka, hau da, feminismoa, geroz eta tarte handiagoa betetzen ari da eztabaida politikoan; baina, ez onerako, hain zuzen ere. Genero-indarkeria, soldataarraila, zuzendaritza postuetara iristeko berdintasuna edota bestelako diskriminazioren bat murrizteko zein neurri hartu behar ditugunaz hitz egin ordez, eztabaida bereizketa bera edo lortutako aurrerapenak koskan jartzearen inguruan dabil.

Nork ez du entzun noizbehin “ezta matxismoan ezta feminismoan ere, nik berdintasunean sinisten dut�? Jokoa giza alarma bat gizonengan sortzean datza, igorriz feminismoaren helburua dela horiek kriminalizatzea eta bereiztea, eta finean, beraien kontra doala. Estrategia honek botoak bilatzea du helburu, aldaketa sozial baten beldurragatik, feminismo ezberdinetatik proposatzen ari den bezain garrantzitsua. Hala eta guztiz ere, Nafarroako Gazteriaren Kontseilutik uste dugu

arduragabetasun bat dela beldur horri arnasa eman eta sustatzea, feminismoa gizonen aurka dihoan gezur hori hedatzearen punturaino.

Berdintasuneko gizarte batean sinisten eta horren alde lan egiten baduzu, feminista zara

Izan ere, erradikalki aurkakoa da.

Bizi izan garen eta oraindik bizi garen eredu soziala rolen bereizketa bat izan da, hots, sexuaren arabera suposatzen da pertsona bat modu jakin batean portatu behar dela. Horregatik, feminismoak kuestionatzen ditu pentsaera horretatik eratortzen diren errealitate batzuk. Zergatik gizonak zuzendariak izan behar dira eta emakumeak idazkariak? Zergatik emakumeak erizainak dira

eta gizonak sendagileak? Zergatik emakumeak izan behar dira etxea garbitzen dutenak eta gizonak etxetik kanpo lan eginen dutenak?

Baina badaude ere beste gauza asko feminismoak zalantzan jartzen dituenak. Zergatik gizon batek ezin dezake negar egin?

Zergatik bera izan behar da etxera dirua eramaten duen arduraduna? Zergatik suposatzen da bera izan behar dela arazo guztiak konpontzen dakiena? Txarragoa al da gizon bat sentikorragoa edo fisikoki ahulagoa izateagatik?

Honekin, esan nahi dizugu feminismoak aintzat hartzen dituela emakumeak, baina baita gizonak ere. Izan ere, proposatzen dutena da berdintasuneko gizarte bat non joka dezakegun izan nahi dugun pertsonak bezala, gure sexua zein denaz independente, emakume guztien eta gizon guztien alde dihoana, hau da, gizarte osoaren alde.

Hortaz, engaia ez zaitzatela, berdintasuneko gizarte batean sinisten eta horren alde lan egiten baduzu, feminista zara.

25