Grammatica Italiana, Νέα Έκδοση. by Perugia

GRAMMATICA ITALIANA - Νέα Έκδοση No 1 σε πωλήσεις (105.000 αντίτυπα)! Το πληρέστερο και πιο αναγνωρισμένο εγχειρίδιο ιταλικής γραμματικής κυκλοφορεί ανανεωμένο, πιο σύγχρονο και κατά πολύ εμπλουτισμένο! Περιέχονται ΟΛΟΙ ΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ, αλλά και ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ ΙΤΑΛΙΚΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΟΥ. Μεθοδοποιεί και κωδικοποιεί όλα όσα λείπουν από αντίστοιχα βιβλία: ►Α πλή και κατανοητή παρουσίαση των γραμματικών και συντακτικών φαινομένων ► Εκατοντάδες παραδείγματα από τη σύγχρονη ιταλική πραγματικότητα ►Σ ύγκριση - αντιπαραβολή με την ελληνική γραμματική ►Έ μφαση στις γλωσσικές ιδιαιτερότητες που δυσκολεύουν τους Έλληνες σπουδαστές ►Τ ο μόνο με αναλυτικούς πίνακες ρημάτων, προθέσεων και εκφράσεων ►Ε πιμελημένη γραφική παρουσίαση και παραστατικά διαγράμματα ►Α παραίτητο βοήθημα για τον καθηγητή και το μαθητή μέσα και έξω από την τάξη ►Γ ια την απόκτηση των διπλωμάτων ιταλικής γλώσσας CELI-Perugia, DIPLOMA-Istituto Italiano, ΚΠΓ, CILS-Siena, αλλά και για την προετοιμασία των υποψήφιων φοιτητών ιταλικής φιλολογίας και ιταλικών Πανεπιστημίων ►Κ αλύπτει όλα τα επίπεδα του Ευρωπαϊκού Κοινού Πλαισίου Αναφοράς για τις Γλώσσες (Α1, Α2, Β1, Β2, Γ1, Γ2).

Συνοδεύεται από τα παρακάτω βιβλία:

Ασκήσεις Ιταλικής Γραμματικής Επίπεδο Α1-Α2 Elementare-Intermedio

Ιταλο-Ελληνικό Λεξικό

Ελληνο-Ιταλικό Λεξικό

Αναγνωστικό Β1-Β2

Προετοιμασία Πτυχίου

Ασκήσεις Ιταλικής Γραμματικής Επίπεδο B1-B2 Medio

Dice un proverbio argentino: Lo spagnolo è la lingua degli uomini. L’ italiano è la lingua degli angeli. Λέει μια αργεντίνικη παροιμία: Τα ισπανικά είναι η γλώσσα των ανθρώπων. Τα ιταλικά είναι η γλώσσα των αγγέλων.

Grammatica italiana

Αφιερώνεται στο γιο μου Ιάσονα, για τη χθεσινή έμπνευση για τη σημερινή συμπαράσταση

Τίνα Ζωγοπούλου

Grammatica italiana

Έχοντας αισίως συμπληρώσει τριάντα χρόνια διδασκαλίας της ιταλικής γλώσσας σε Έλληνες σπουδαστές, και είκοσι ακριβώς χρόνια από την πρώτη έκδοση της

Grammatica Italiana –η οποία και έμελλε να διαγράψει μια ανέλπιστα επιτυχή πορεία στο χώρο του ιταλικού σχολικού βιβλίου (105.000 αντίτυπα)–, αποφάσισα να «πειράξω» το παλιό, πλην αγαπημένο από πολλούς υλικό. Η Grammatica Italiana κυκλοφορεί πληρέστερη, αμεσότερη, πιο σύγχρονη και ελκυστικότερη –ελπίζω– για τον αναγνώστη. Ευχαριστώ τους χιλιάδες μαθητές που στάθηκαν ο λόγος, για τον οποίο πρωτοέγραψα το βιβλίο, αλλά και εκείνος, για τον οποίο επανεκδίδεται τώρα ανανεωμένο. Με την ελπίδα ότι θα υπάρξουν ακόμη δύο δεκαετίες ανάλογης ανταπόκρισης και αποδοχής, οι οποίες είθε να μας δώσουν την ευκαιρία για μια ακόμη ανανέωσή του, το… 2030.

Τίνα Ζωγοπούλου

Grammatica italiana

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ INDICE

1 ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΙΤΑΛΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ / STORIA DELLA LINGUA ITALIANA . . . . . 11 2 ΤΟ ΙΤΑΛΙΚΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ – ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΟΦΟΡΑΣ /

L’ ALFABETO ITALIANO – REGOLE DI PRONUNCIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΤΟΝΙΣΜΟΣ / INTONAZIONE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΟΜΟΗΧΕΣ ΛΕΞΕΙΣ / OMONIMI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΣΥΛΛΑΒΙΣΜΟΣ / DIVISIONE IN SILLABE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΣΗΜΕΙΑ ΣΤΙΞΗΣ / PUNTEGGIATURA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 ΤΟ ΟΡΙΣΤΙΚΟ ΑΡΘΡΟ / L’ ARTICOLO DETERMINATIVO. . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 ΤΟ ΑΟΡΙΣΤΟ ΑΡΘΡΟ / L’ ARTICOLO ΙΝDETERMINATIVO. . . . . . . . . . . . . . . . . 5 ΤΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ / IL SOSTANTIVO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΤΟ ΓΕΝΟΣ (IL GENERE). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ο ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ (IL PLURALE) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 ΤΟ ΕΠΙΘΕΤΟ / L’ AGGETIVO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 ΟΙ ΒΑΘΜΟΙ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΕΠΙΘΕΤΟΥ / I GRADI DI COMPARAZIONE DELL’ AGGETIVO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 ΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ / I NUMERALI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΑΠΟΛΥΤΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ / NUMERALI CARDINALI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΤΑΚΤΙΚΑ ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΑ / NUMERALI ORDINALI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ / PRONOMI PERSONALI –SOGGETTO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ – ΑΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ / PRONOMI DIRETTI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΑΝΤΩΝΥΜΙΑ – ΕΜΜΕΣΟ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ / PRONOMI ΙΝDIRETTI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ / PRONOMI COMBINATI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 ΑΥΤΟΠΑΘΕΙΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ / PRONOMI RIFLESSIVI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 KTHTIKΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΑ / PRONOMI E AGGETTIVI POSSESSIVI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 ΑΝΑΦΟΡΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ / PRONOMI RELATIVI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 ΕΡΩΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΑ / PRONOMI E AGGETTIVI INTERROGATIVI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 ΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΑ / PRONOMI E AGGETTIVI DIMOSTRATIVI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 ΑΟΡΙΣΤΕΣ ΑΝΤΩΝΥΜΙΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΘΕΤΑ / PRONOMI E AGGETTIVI INDEFINITI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

13 18 18 19 19 20 25 29 29 32 38 43 47 47 48 50 52 56 60 65 66 72 74 76 79

Grammatica italiana

Τίνα Ζωγοπούλου

19 OI ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ / LE PREPOSIZIONI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 82 ΚΥΡΙΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ / PREPOSIZIONI PROPRIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 Η πρόθεση “DI” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 » “DA” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87 » “A”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89 » “IN”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91 » “CON”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 » “SU” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93 » “PER”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 » “FRA (TRA)”. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 ΚΑΤΑΧΡΗΣΤΙΚΕΣ ΠΡΟΘΕΣΕΙΣ / PREPOSIZIONI IMPROPRIE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96 20 ΤΑ ΜΟΡΙΑ CI (VI), NE / LE PARTICELLE CI (VI), NE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 ΤO ΜΟΡΙO CI (VI) / LA PARTICELLA CI (VI). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97 ΤO ΜΟΡΙO NE / LA PARTICELLA NE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101 21 ΤΟ ΕΠΙΡΡΗΜΑ / L’AVVERBIO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104 22 ΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ / LE CONGIUNZIONI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 109 ΠΑΡΑΤΑΚΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ / CONGIUNZIONI COORDINATIVE . . . . . . . . . . . . . . . 109 ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΟΙ ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ / CONGIUNZIONI SUBORDINATIVE . . . . . . . . . . . . . . . 110 23 ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΑ, ΕΠΙΦΩΝΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ / INTERIEZIONI, ESCLAMAZIONI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113 24 ΤΟ ΡΗΜΑ / IL VERBO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 25 TA ΒΟΗΘΗΤΙΚΑ ΡΗΜΑΤΑ / I VERBI AUSILIARI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118 26 Ο ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΤΗΣ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ / IL PRESENTE INDICATIVO. . . . . . . . . . . . . 121 27 Ο ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ-ΑΟΡΙΣΤΟΣ / IL PASSATO PROSSIMO . . . . . . . . . . . . . . . 127 ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΩΜΑΛΩΝ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 132 28 Ο ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ / L’ IMPERFETTO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136 29 O ΑΟΡΙΣΤΟΣ / IL PASSATO REMOTO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141 ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΩΜΑΛΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 30 Ο ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ / IL TRAPASSATO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 IL TRAPASSATO PROSSIMO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146 IL TRAPASSATO REMOTO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148 31 Ο ΑΠΛΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ / IL FUTURO SEMPLICE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150 32 Ο ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ ΜΕΛΛΟΝΤΑΣ / IL FUTURO ANTERIORE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154 33 Η ΔΥΝΗΤΙΚΗ (ΥΠΟΘΕΤΙΚΗ) / IL CONDIZIONALE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 ΑΠΛΗ ΔΥΝΗΤΙΚΗ / CONDIZIONALE SEMPLICE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157 ΣΥΝΘΕΤΗ ΔΥΝΗΤΙΚΗ / CONDIZIONALE COMPOSTO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 161 34 Η ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ / IL CONGIUNTIVO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΕΝΕΣΤΩΤΑ / CONGIUNTIVO PRESENTE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167 ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΥ / CONGIUNTIVO PASSATO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 170 ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΥ / CONGIUNTIVO IMPERFETTO. . . . . . . . . . . . . . . . . . 171 ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΥ / CONGIUNTIVO TRAPASSATO. . . . . . . . . . . . . . . 173 35 Η ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ / L’ IMPERATIVO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177

Τίνα Ζωγοπούλου

Grammatica italiana

36 ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ – ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ – ΜΕΤΟΧΗ /

GERUNDIO – INFINITO – PARTICIPIO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΤΟ ΓΕΡΟΥΝΔΙΟ / IL GERUNDIO . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . α) Το απλό γερούνδιο (Il gerundio semplice). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . β) Το σύνθετο γερούνδιο (Il gerundio composto). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΤΟ ΑΠΑΡΕΜΦΑΤΟ / L’ INFINITO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . α) To απαρέμφατο ενεστώτα (L’ infinito presente). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . β) To απαρέμφατο Παρακειμένου (L’ infinito passato). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Η ΜΕΤΟΧΗ / IL PARTICIPIO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . α) Η μετοχή ενεστώτα (Il participio presente) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . β) H παθητική μετοχή (Il participio passato). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37 ΟΙ ΠΕΡΙΦΡΑΣΤΙΚΟΙ ΤΥΠΟΙ / LE FORME PERIFRASTICHE. . . . . . . . . . . . . . . 38 Ο ΑΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΥΠΟΣ / LA FORMA IMPERSONALE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39 Η ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ / LA FORMA RIFLESSIVA-PRONOMINALE. . . . . . . . . . . . . . . ΠΙΝΑΚΑΣ ΡΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗ FORMA RIFLESSIVA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40 Η ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ / LA FORMA PASSIVA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . SI PASSIVANTE. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41 Η ΑΚΟΛΟΥΘΙΑ ΧΡΟΝΩΝ ΚΑΙ ΕΓΚΛΙΣΕΩΝ / LA CONCORDANZA DEI TEMPI E DEI MODI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Ο ΥΠΟΘΕΤΙΚΟΣ ΛΟΓΟΣ / IL PERIODO IPOTETICO. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 ΕΥΘΥΣ ΚΑΙ ΠΛΑΓΙΟΣ ΛΟΓΟΣ / IL DISCORSO DIRETTO E INDIRETTO. . . . . . 44 ΥΠΟΚΟΡΙΣΤΙΚΑ – ΜΕΓΕΘΥΝΤΙΚΑ, ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ – ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΠΡΟΘΕΜΑΤΑ – ΕΠΙΘΗΜΑΤΑ / PAROLE ALTERATE, ABBREVIAZIONI – SIGLE, PREFISSI – SUFFISSI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΑΛΛΟΙΩΜΕΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ / PAROLE ALTERATE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ - ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ / ABBREVIAZIONI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΑΡΚΤΙΚΟΛΕΞΑ / ACRONIMI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΠΡΟΘΕΜΑΤΑ / PREFISSI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΕΠΙΘΗΜΑΤΑ / SUFFISSI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 45 ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ – ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ – ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ / ESPRESSIONI – PROVERBI – MASSIME. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ / ESPRESSIONI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ – ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ / PROVERBI – MASSIME . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΛΑΤΙΝΙΚΕΣ ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΓΝΩΜΙΚΑ / ESPRESSIONI E MASSIME LATINE. . . . . . . . 46 ΠΙΝΑΚΑΣ ΡΗΜΑΤΩΝ / ΤAVOLE VERBI. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΒΟΗΘΗΤΙΚΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ / CONIUGAZIONE DEI VERBI AUSILIARI. . . . . ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΟΜΑΛΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ / CONIUGAZIONE DEI VERBI REGOLARI . . . . . . . . EΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ / FORMA ATTIVA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΜΕΣΗ ΦΩΝΗ / FORMA RIFLESSIVA-PRONOMINALE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ / FORMA PASSIVA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΩΝ ΑΝΩΜΑΛΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ / CONIUGAZIONE DEI VERBI IRREGOLARI PIÙ FREQUENTI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ / BIBLIOGRAFIA. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

182 182 182 184 185 185 187 188 188 189 192 194 196 201 202 205 206 211 215

220 220 222 224 226 228 233 233 240 244 246 246 247 247 249 249 250 275

Grammatica italiana

Τίνα Ζωγοπούλου

Η χρήση του οριστικού άρθρου Κύρια ονόματα, επώνυμα, τίτλοι ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ με τα κύρια ονόματα και στα δύο γένη:

Ho visto Pietro. Chiara ha studiato a Pavia.

με τα επώνυμα αρσενικού γένους:

Pertini fu Presidente della Repubblica Italiana.

με τους τίτλους don, donna, fra’, suor(a), ma(e)stro:

Don Giovanni, Donna Lucia, Fra’ Angelico, Suora Cecilia, Mastro Don Gesualdo.

με τα ονόματα Dio, Nostro Signore:

Dio è onnipotente. αλλά: il buon Dio (γιατί συνοδεύεται από προσδιορισμό).

στις προσφωνήσεις:

Signora Giulia! Dottor Grassi! (οι λέξεις signore, dottore και professore, ως τίτλοι, όταν δηλαδή ακολουθεί το όνομα, αποβάλλουν το -e της κατάληξης.)

Παρατήρηση: Το οριστικò άρθρο χρησιμοποιείται: στους τίτλους (π.χ. signore / signora, dottore / dottoressa, professore / professoressa, ingegnere, re / regina, conte / contessa κ.λπ.): II signor Paoletti non è ancora arrivato. La dottoressa Grassi non riceve oggi. Aspettiamo il professor Neri da mezz’ ora. La regina Sofia ama molto l’arte. όταν προηγείται επίθετο: il Bell’ Antonio, la Bella Elena με τα κύρια θηλυκά ονόματα στην καθομιλουμένη (κεντρική και βόρεια Ιταλία): Alla festa viene anche la Giovanna. με τα θηλυκά επώνυμα: la Garbo, la Loren Συνήθως αλλά όχι υποχρεωτικά, με τα επώνυμα διάσημων προσώπων και συγγραφέων: II Boccaccio scrisse il Decameron. Durante la mostra abbiamo ammirato molte opere del Caravaggio.

Γεωγραφικοί όροι ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ με τα ονόματα των ηπείρων, χωρών και γεωγραφικών διαμερισμάτων, όταν συμμετέχουν σε εμπρόθετο προσδιορισμό κίνησης ή στάσης σε τόπο:

in America, in Italia, in Toscana. Aλλά: nell’ Italia del nord, nel Lazio

Τίνα Ζωγοπούλου

Grammatica italiana

με τα ονόματα πόλεων:

Milano, Venezia, Bologna. Aλλά: α) la bella Firenze (επειδή συνοδεύεται από επίθετο). β) με τα ονόματα των παρακάτω πόλεων: il Pireo, il Cairo, la Spezia, l’ Aquila, l’ Avana, l’ Aia (=η Χάγη), le Havre, la Mecca.

με τα ονόματα των μικρών αλλά και των ξένων νησιών:

Malta, Capri, Cipro. Αλλά: l’ Elba, il Giglio, il Madagascar.

Παρατήρηση: Το οριστικò άρθρο χρησιμοποιείται: με τα ονόματα των ηπείρων, χωρών και γεωγραφικών διαμερισμάτων (υποκείμενο ή αντικείμενο): L’ Europa è detta anche ”il Vecchio Continente”. Molti americani visitano l’ Africa. La Germania è un paese dell’ Europa Centrale. L’ Umbria è il cuore verde d’ Italia. με ονόματα ποταμών, λιμνών, βουνών, ηφαιστείων, θαλασσών και ωκεανών: Il Tevere, il Garda, Le Alpi, il Mediterraneo, l’ Atlantico. με τα ονόματα μεγάλων νησιών: La Sicilia, la Sardegna, il Madagascar.

Χρόνος (ώρες, ημερομηνίες, ημέρες, μήνες, έτη) ΔΕΝ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΕΙΤΑΙ με τους μήνες:

Febbraio è il mese più corto dell’ anno. Molti prendono le ferie in agosto. αλλά: Prendiamo le ferie nel mese di agosto.

με τις ημέρες της εβδομάδας:

Giovedì prossimo andiamo a teatro. Vengo a trovarti domenica. Aλλά: La domenica è un giorno festivo. (εννοείται: ogni domenica / tutte le domeniche) Il giovedì vado in palestra (εννοείται: tutti i giovedì).

Παρατήρηση: Το οριστικò άρθρο χρησιμοποιείται: με τις ώρες: È l’ una. Sono le quattro (εννοείται: le ore quattro). με τις ημερομηνίες: Il dieci agosto è il mio compleanno (εννοείται: il giorno dieci), l’ otto settembre, l’ undici luglio. Αλλά: il primo maggio. με τα έτη: Il 2010 è stato un anno felice per me. Marco si è sposato nel 2009.

Grammatica italiana

Τίνα Ζωγοπούλου

● σε εκφράσεις όπως: Vieni a casa mia?

Έρχεσαι στο σπίτι μου;

Parola mia!

Στο λόγο μου!

Fa di testa sua.

Κάνει του κεφαλιού του.

a modo suo

με τον τρόπο του

a parer mio

κατά τη γνώμη μου

È colpa tua!

Εσύ φταις!

per rispetto tuo

επειδή σε σέβομαι

È roba mia.

Είναι δικά μου πράγματα.

in vita mia

στη ζωή μου

Pago di tasca mia.

Πληρώνω από την τσέπη μου.

a spese mie

με δικά μου έξοδα / κόστος

per conto mio

για λογαριασμό μου, από μόνος μου

Fallo per amor mio!

Κάνε το για μένα (για χάρη μου)!

in onor suo

προς τιμήν του

Sono fatti / affari miei!

Είναι δική μου δουλειά / υπόθεση!

Pace all’anima sua!

Θεός σχωρέσ’ τον!

Τα κτητικά proprio και altrui α. proprio Εκτός από τη χρήση του ως επιρρήματος (π.χ. sono proprio stancο, è proprio così) με την έννοια ‘‘ακριβώς’’, ‘‘κυριολεκτικά’’, το proprio μπορεί: να συνοδεύει τα pronomi possessivi προσδίδοντας έμφαση: L’ ho visto con i miei propri occhi. Το είδα με τα ίδια μου τα μάτια. L’ ho fatto con le mie proprie mani. Το είδα με τα ίδια μου τα χέρια. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να αντικατασταθεί από το stesso/-a: con i miei stessi occhi, con le mie stesse mani να αντικαταστήσει τα κτητικά suo, sua, suoi, sue, loro, όταν το υποκείμενο είναι αόριστη αντωνυμία: Ognuno di noi deve fare il proprio dovere. Nessuno riconosce i propri errori. Pochi ammettono le proprie mancanze. Tutti rimpiangono la propria giovinezza. Ciascuno andava per i fatti suoi. με απρόσωπες εκφράσεις: Si fa il meglio per i propri figli. Bisogna difendere i propri diritti.

Ο καθένας μας πρέπει να κάνει το καθήκον του. Κανένας δεν αναγνωρίζει τα λάθη του. Λίγοι παραδέχονται τις ελλείψεις τους. Όλοι νοσταλγούν τα νιάτα τους. Ο καθένας πήγαινε στις δικές του δουλειές. Κάνει κανείς το καλύτερο για τα παιδιά του. Πρέπει να υπερασπιζόμαστε τα δικαιώματά μας.

Τίνα Ζωγοπούλου

Grammatica italiana

β. altrui Είναι άκλιτο (il bene altrui, l’ opinione altrui, i fatti altrui), και δηλώνει αόριστο κτήτορα. Σημαίνει di un altro, dell’ altro, degli altri (=του άλλου, των άλλων, αλλότριος): Bisogna rispettare l’ opinione altrui. Πρέπει να σεβόμαστε τη γνώμη των άλλων. Non gli interessa il bene altrui. Δε τον ενδιαφέρει το καλό του άλλου. Non invidiare i successi altrui. Μη φθονείς τις επιτυχίες των άλλων. Non criticare il comportamento altrui. Μην κριτικάρεις τη συμπεριφορά των άλλων.

Ουσιαστικοποιημένα aggettivi possessivi: i miei uno dei nostri

il mio dico la mia

οι γονείς μου ένας δικός μας

ό,τι μου ανήκει λέω τη γνώμη μου

Απουσία των aggettivi possessivi Το κτητικό επίθετο παραλείπεται όταν: είναι βέβαιο το ποιος είναι ο κτήτορας: Vado a casa perché sono stanco. (όχι: a casa mia). Devo lavare la macchina. (όχι: la mia macchina). Hai fatto le valigie? (όχι: le tue valigie). Ho smarrito il passaporto. (όχι: il mio passaporto). Qualche volta perdo la pazienza. (όχι: la mia pazienza). Oggi ho i nervi. (όχι: i miei nervi). αναφέρεται σε μέρη του σώματος ή σε αντικείμενα που ο κτήτορας φέρει πάνω του: Ha i capelli lunghi. (όχι: i suoi capelli) Ha perso la testa per lei. (όχι: la sua testa) Chiudi gli occhi. (όχι: i tuoi occhi) Ho aperto la borsa. (όχι: la mia borsa) (αλλά: Ha aperto la mia borsa. / Dove hai appeso la mia giacca?) σε πράξεις του κτήτορα που αφορούν μέρη του σώματός του ή αντικείμενα ιδιοκτησίας του (το ρήμα βρίσκεται πάντα στη forma riflessiva), ( κεφ. 39 La Forma Riflessiva - Pronominale): Mi lavo le mani. όχι: le mie mani Si fa la barba. όχι: la sua barba Ci laviamo i denti. όχι: i nostri denti Si è rotta una gamba. όχι: la sua gamba σε παρουσίαση καταστάσεων που αφορούν μέρη του σώματος του κτήτορα ή αντικείμενα ιδιοκτησίας του. Χρησιμοποιείται εδώ το έμμεσο αντικείμενο (pronome indiretto): Mi fa male la testa. Gli batte il cuore. Le tremano le gambe. Mi è morto il gattino. Το κτητικό είναι, τέλος, δυνατόν να αντικατασταθεί από το μόριο ne σε δομές του τύπου ( κεφ. 20 La Particella Ne):

Conosco Aldo ma non conosco sua moglie.

Conosco Aldo ma non ne conosco la moglie.

Grammatica italiana

Τίνα Ζωγοπούλου

Παρατηρήσεις για τη χρήση του passato prossimo Aντικαθιστά συχνότατα τον passato remoto: Fu così che lo conobbi

È stato così che l’ho conosciuto.

Mπορεί να αντικαταστήσει κυρίως στον προφορικό λόγο το futuro anteriore, παρουσιάζοντας ένα μελλοντικό γεγονός σαν ήδη ολοκληρωμένο ( κεφ. 32 Il Futuro Anteriore).

Quando avrai finito, telefonami!

Quando hai finito, telefonami!

Μπορεί, επίσης, να αντικατασταθεί από τoν ιστορικό ενεστώτα (presente storico) όταν θέλουμε να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση στην αφήγηση ( κεφ. 26 Il Presente Indicativo).

Nel 1923 è nata Maria Callas. Nel 1989 è caduto il muro di Berlino.

Nel 1923 nasce Maria Callas. Nel 1989 cade il muro di Berlino.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΩΜΑΛΩΝ ΠΑΘΗΤΙΚΩΝ ΜΕΤΟΧΩΝ accendere (=ανάβω)

acceso

Ho acceso la luce perché avevo paura.

accogliere (=δέχομαι,

accolto

La padrona di casa ci ha accolto molto

περιβάλλω, φιλοξενώ)

calorosamente.

apparire (=εμφανίζομαι)

apparso

All’ improvviso è apparsa una strana luce.

apprendere (=μαθαίνω)

appreso

Ho appreso molto da quella persona.

aprire (=ανοίγω)

aperto

Sono andata in Banca ed ho aperto un conto corrente.

assumere (=προσλαμβάνω,

assunto

Abbiamo assunto un’ altra segretaria.

atteso

Ha atteso in vano una risposta da lei.

bere (=πίνω)

bevuto

Hanno bevuto una bottiglia di Chianti.

chiedere (=ρωτώ, ζητώ)

chiesto

Abbiamo chiesto al vigile un’ informazione.

chiudere (=κλείνω)

chiuso

Hai chiuso bene tutte le finestre?

cogliere (=μαζεύω)

colto

Abbiamo colto i più bei fiori del giardino.

commuovere (=συγκινώ)

commosso

Le sue parole hanno commosso il pubblico.

comprendere (=κατανοώ,

compreso

Non ho compreso il significato delle sue parole.

concluso

Sono andato due volte in quell’ ufficio e alla fine

αναλαμβάνω)

attendere (=περιμένω, αναμένω)

συμπεριλαμβάνω) concludere (=συμπεραίνω, φέρω εις πέρας) confondere (=συγχέω,

non ho concluso nulla. confuso

La presenza di tante persone mi ha confuso.

convincere (=πείθω)

convinto

L’ ho convinto a riprendere gli studi.

coprire (=σκεπάζω, καλύπτω)

coperto

La neve ha coperto tutta la città.

μπερδεύω)

132

Τίνα Ζωγοπούλου

Grammatica italiana

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΝΩΜΑΛΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ INFINITO

PARTICIPIO PASSATO

PASSATO REMOTO

ALTRI VERBI

chiudere

chiuso

chiusi

prendere apprendere comprendere accendere attendere tendere appendere dipendere scendere offendere

rendere decidere dividere uccidere persuadere deludere illudere includere ridere sorridere

escludere concludere esplodere difendere fondere diffondere confondere valere evadere radere

rispondere

risposto

st s

risposi

rimanere

chiedere

nascondere

leggere

letto

tt ss

lessi

eleggere iscrivere correggere distruggere

scrivere dirigere proteggere cuocere

descrivere reggere friggere

muovere

mosso

mossi

commuovere promuovere succedere discutere esprimere scuotere

scegliere

scelto

lt ls

scelsi

togliere accogliere volgere

sciogliere raccogliere rivolgere

cogliere risolvere coinvolgere

vincere

vinto

nt ns

vinsi

convincere spingere distinguere aggiungere assumere

dipingere respingere fingere raggiungere pungere

piangere spegnere giungere tingere ungere

correre

corso

corsi

perdere immergere

mordere emergere sommergere spargere

accorgersi

accorto

rt rs

mi accorsi

sorgere

scorgere

porgere

(tra)durre

(tra)dotto

(tra)dussi

condurre

ridurre

produrre

porre

posto

posi

disporre

proporre

comporre

trarre

tratto

trassi

contrarre distrarre sottrarre estrarre proporre ritrarre

143

Τίνα Ζωγοπούλου

Grammatica italiana

Άλλες χρήσεις του congiuntivo 1) Μετά από ένα superlativo relativo + che: Ė la persona più simpatica che io conosca. che io abbia mai conosciuto. Era la persona più simpatica che io conoscessi. che io avessi mai conosciuto. Ė la cosa più strana che esista. che sia mai esistita. Era la cosa più strana che esistesse. che fosse mai esistita. 2) Μετά τις εκφράσεις: Non c’ è nessuno che mi possa capire. Ė l’ unico che abbia fatto bene il compito. Non c’ è altro che sappia la strada. Non ce n’ è uno che sappia indicarci la strada. Ė l’ ultimo che possa chiedere un favore a te. 3) Prenderò un treno che arrivi a Firenze alle 10. Cerchiamo una professoressa che sia laureata in Lettere. 4) Σε συντακτική αντιστροφή (inversione sintattica), δηλαδή όταν έχουμε πρόταξη του υποκειμένου ή του αντικειμένου: INDICATIVO

CONGIUNTIVO

Tutti sanno che questa famiglia è nobile.

Che questa famiglia sia nobile, lo sanno tutti.

Posso giurare che Laura ha detto la verità.

Che Laura abbia detto la verità lo posso giurare.

Era evidente che quel quadro non era autentico.

Che quel quadro non fosse autentico era evidente.

5) Με πλάγιες ερωτήσεις: Le domandò: ‘‘Dove vai in vacanza quest’ estate?’’ Le domandò dove andasse (andava) in vacanza quell’ estate. Gli chiese: ‘‘Ti sei ricordato del mio compleanno?’’ Gli chiese se si fosse ricordato (si era ricordato) del suo compleanno. ( κεφ. 43 Il Discorso Diretto e Indiretto) 6) Με προστακτική στον πλάγιο λόγο: Gli chiesi: ‘‘Smettila di piangere!’’ Gli chiesi che la smettesse (di smetterla) di piangere’’ ( κεφ. 43 Discorso Diretto e Indiretto) 7) più / meno + aggettivo + di quanto Ė più interessante di quanto pensiate. Suo marito è più simpatico di quanto credessi. Era più bello di quanto immaginassimo. L’ esame era meno difficile di quanto mi aspettassi.

175

Grammatica italiana

Τίνα Ζωγοπούλου

Η θέση των pronomi (diretti, indiretti, combinati, riflessivi) και των μορίων ci (vi), ne Στην κατάφαση α) για όλα τα πρόσωπα εκτός από τον τύπο ευγένειας: imperativo + pronome (σε μία λέξη): – Lasciami in pace! – Se non siete d’accordo, ditemelo pure! – Pensaci su e vedrai che ci arriverai da solo!

– Raccontiamogli cosa è successo! – Mi raccomando, divertitevi! – Non facciamone un dramma!

Στις περιπτώσεις των ανώμαλων τύπων va’, fa’, da’, sta’, di’, όταν ακολουθεί pronome ή particella (ci, ne), διπλασιάζεται το πρώτο γράμμα του αντωνυμικού τύπου: va’+ci

Non posso venire; vacci da solo!

da’+ci

Dacci un colpo di telefono!

va’+ti+ne

Sono stufo di te; vattene!

sta’+mi

Stammi a sentire!

fa’+mi

Fammi il piacere di stare un po’ zitta!

sta’+ti+ne

Stattene a casa, se non ti va di uscire!

fa’+ti

Fatti la barba!

di’+mi

Dimmi la verità!

fa’+lo

Fallo da te! Non hai bisogno di nessuno.

di’+le

Dille che le vuoi bene!

fa’+la

Falla finita, per piacere!

da’+mi

Dammi un po’ di tempo!

Προσοχή! O διπλασιασμός αυτός δεν ισχύει για τα pronomi gli, glielo, gliela, glieli, gliele, gliene: π.χ. fagli, faglielo, dagli, dagliene, diglielo κ.λπ.

β) για τον τύπο ευγένειας: pronome + imperativο – Ė molto pericoloso; non lo faccia! – Ma si figuri, signora, per una cosa cosi! – Signorina, se non Le piace quel film, non ci vada!

– Se non Le va, non glielo dica! – Signori, si accomodino! – Ė un vino buono, ne prenda un po’!

Στην άρνηση α) Στο β΄ενικό πρόσωπο οι αντωνυμικοί τύποι μπορούν είτε να ακολουθήσουν το απαρέμφατο, είτε να προηγηθούν αυτού:

180

Non dirmelo!

Non me lo dire!

Non fidarti di lui!

Non ti fidare di lui!

Non prendertela!

Non te la prendere!

Non andartene!

Non te ne andare!

Grammatica italiana

Τίνα Ζωγοπούλου

Η ΜΕΤΟΧΗ / IL PARTICIPIO Στο participio υπάρχουν δύο χρόνοι: presente και passato, γι’ αυτό και διακρίνεται σε participio presente και participio passato αντίστοιχα.

α) Η μετοχή ενεστώτα (il participio presente) Το participio presente εκφράζει το σύγχρονο (contemporaneità) δύο πράξεων στο παρελθόν, στο παρόν ή στο μέλλον. Έχει ενεργητική αξία και χρησιμοποιείται κυρίως στη γραφειοκρατική και στη λογοτεχνική γλώσσα. Το participio presente κλίνεται όπως το επίθετο: disco volante

dischi volanti

problema urgente

problemi urgenti

Σχηματισμός Σχηματίζεται με την προσθήκη της κατάληξης -ante για την α’ συζυγία και -ente για τη β’ και την γ’: Α’ ΣΥΖΥΓΙΑ

Β’ ΣΥΖΥΓΙΑ

Γ’ ΣΥΖΥΓΙΑ

-ARE

-ERE

-IRE

interessante (= ενδιαφέρων)

urgente (= επείγων)

seguente (= επόμενος)

Μερικά ρήματα σε -ire σχηματίζουν ανώμαλο participio presente: convenire conveniente, ubbidire ubbidiente. Τα βοηθητικά ρήματα avere και essere AVERE

ESSERE

avente

essente

Χρήση Αντικαθιστά αναφορική πρόταση:

188

acqua corrente

acqua che corre

valigia pesante

valigia che pesa

dolore insistente

dolore che insiste

gioco divertente

gioco che diverte

numero vincente

numero che vince

legge vigente

legge che vige (in vigore)

mese corrente

mese che corre

Τίνα Ζωγοπούλου PRESENTE

Grammatica italiana PASSATO PROSSIMO

iο

me la cavo

iο

me la sono cavata

te la

cavi

te la

sei cavata

lui, lei, Lei

se la

cava

lui, lei, Lei

se l’

è cavata

noi

ce la

caviamo

noi

ce la

siamo cavata

voi

ve la

cavate

voi

ve la

siete cavata

loro, Loro

se la

cavano

loro, Loro

se la

sono cavata

Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν και τα prendersela (=προσβάλλομαι, θυμώνω, τα βάζω με κάποιον), sentirsela (=έχω διάθεση, κέφια), fregarsene / infischiarsene (=αδιαφορώ, σκοτίζομαι): Se l’ è presa perché non l’ abbiamo invitato. Sono a pezzi; non me la sento di uscire. Perché te la prendi sempre con me? Ti avevo avvisato, ma tu te ne sei fregato.

Άλλες περιπτώσεις: me ne lavo le mani (=νίπτω τας χείρας μου), me la sono vista brutta (=τα χρειάστηκα), se l’ è legata al dito [=το κράτησε (για να εκδικηθεί) – πρβλ. ελλ. “το κράτησε μανιάτικο”].

affrettarsi allontanarsi (da) ammalarsi (di) annoiarsi (di) approfittarsi (di) arrendersi astenersi (da) augurarsi di avviarsi avvicinarsi (a) chiedersi commuoversi consolarsi convincersi coricarsi divertirsi fidanzarsi (con) fidarsi (di) fregarsi (di) illudersi (di) innervosirsi

ΠΙΝΑΚΑΣ ΡΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗ FORMA RIFLESSIVA σπεύδω, κάνω γρήγορα laurearsi (in) παίρνω πτυχίο (σε) απομακρύνομαι (από) meravigliarsi εκπλήσσομαι, απορώ αρρωσταίνω mettersi (a) αρχίζω, ξεκινώ βαριέμαι, πλήττω επωφελούμαι παραδίδομαι, καταθέτω τα όπλα απέχω (από) εύχομαι να προχωρώ, πορεύομαι πλησιάζω (σε) σναρωτιέμαι, διερωτώμαι συγκινούμαι παρηγορούμαι πείθομαι πλαγιάζω, ξαπλώνω, πέφτω για ύπνο διασκεδάζω αρραβωνιάζομαι (με) εμπιστεύομαι σκοτίζομαι, αδιαφορώ αυταπατώμαι νευριάζω, εκνευρίζομαι

nascondersi offendersi pentirsi (di)

κρύβομαι προσβάλλομαι, θίγομαι μετανιώνω

permettersi (di) preoccuparsi (di) presentarsi radersi raffreddarsi

λαμβάνω το θάρρος (να), τολμώ ανησυχώ (για) παρουσιάζομαι, συστήνομαι ξυρίζομαι κρυολογώ

rilassarsi rivolgersi (a) sbrigarsi servirsi (di)

χαλαρώνω απευθύνομαι (σε) κάνω γρήγορα, βιάζομαι εξυπηρετούμαι, χρησιμοποιώ

sistemarsi spaventarsi (di) stancarsi stupirsi (di) suicidarsi vantarsi (di)

τακτοποιούμαι, βολεύομαι τρομάζω κουράζομαι εκπλήσσομαι, καταπλήσσομαι αυτοκτονώ παινεύομαι

201

Grammatica italiana

Τίνα Ζωγοπούλου

ΠΡΟΘEΜΑΤΑ / PREFISSI a-, ad-

ad (λατ.) (=εις, προς, κοντά) Διπλασιάζει το σύμφωνο που ακολουθεί.

adattare (=προσαρμόζω), addolcire (=γλυκαίνω), allontanare (=απομακρύνω), avvicinare (=πλησιάζω), approfondire (=εμβαθύνω)

a-, an-

στερητικό α-

apolitico (=απολιτικός), ateo (=άθεος), analfabeta (=αναλφάβητος)

ante-

προ-, μπροστά

antenato (=πρόγονος), anteriore (=εμπρόσθιος)

anti-

αντι-

antifumo (=αντικαπνιστικός), antifurto (=αντικλεπτικός), anticorpi (=αντισώματα)

arci-

αρχι-

arcipelago (=αρχιπέλαγος), arcivescovo (=αρχιεπίσκοπος)

auto-

αυτο-

autonomo (=αυτόνομος), automobile (=αυτοκίνητο)

bis-, bi-

δι-, δισ-

biennio (=διετία), bisestile (=δίσεκτος), bisnonno (=προπάππους)

circum-

περι-

circumnavigazione (=περίπλους), circoncisione (=περιτομή)

cis-

ένθεν, εντεύθεν

cisalpino (=ο εντεύθεν των Άλπεων)

cocon-

συνΜπροστά από τα χειλικά σύμφωνα b, m, p γίνεται com: Μπροστά από τα υγρά σύμφωνα l, r γίνεται ll ή rr αντίστοιχα:

coesistere (=συνυπάρχω), connazionale (=ομοεθνής), contemporaneo (=σύγχρονος), composto (=σύνθετος), commuovere (=συγκινώ), combattere(=πολεμώ), corrispondenza (=ανταπόκριση, ανπστοιχία, αλληλογραφία), collaborare (=συνεργάζομαι)

contra-, contro-

αντι-, αντίθεση

contravveleno (=αντίδοτο), controindicazioni (=αντενδείξεις)

de-

απο-, απομάκρυνση

decentrare (=αποκεντρώνω), deοdorante (=αποσμητικό

dis-

αντίθεση, άρνηση, απομάκρυνση

disordine (=ακαταστασία), disperazione (=απελπισία), disarmo (=αφοπλισμός)

es-, ex-, eestra-, (extra-)

εκ-, εξ-, εξω-

esprimere (=εκφράζω), esportare (=εξάγω), esagerare (=υπερβάλλω), eccellente (=εξαίσιος, εξαιρετικός), eccetto (=εκτός), estroverso (=εξωστρεφής), extraterrestre (=εξωγήινος)

equi-

ισο-

equilibrio (=ισορροπία), equivalente (=ισότιμος), equivoco (=διφορούμενος)

226

Τίνα Ζωγοπούλου

Grammatica italiana

ΕΠΙΘHΜΑΤΑ / SUFFISSI Ουσιαστικά -gramma

[< ιατρική]

telegramma (=τηλεγράφημα), ideogramma (=ιδεόγραμμα)

-iatria

επιστήμη

pediatria (=παιδιατρική), odontoiatria (=οδοντιατρική)

-logia

biologia (=βιολογία), antropologia (=ανθρωπολογία), astrologia (=αστρολογία)

-mania

[< μανία (ελλ.)]

megalomania (=μεγαλομανία), cleptomania (=κλεπτομανία)

-nomia

[< νέμω, νομή (ελλ.)]

economia (=οικονομία), gastronomia (=γαστρονομία)

-patia

[< πάθος (ελλ.)]

simpatia (=συμπάθεια), antipatia (=αντιπάθεια)

-scopio

[< σκοπώ (ελλ.)]

microscopio (=μικροσκόπιο), telescopio (=τηλεσκόπιο)

-teca

[< θήκη (ελλ.)]

biblioteca (=βιβλιοθήκη), cineteca (=κινηματογραφική λέσχη), enoteca (=οινοθήκη, κάβα)

Επίθετα -abile -ibile

‘‘δυνατόν να...’’, -τός, -ιμος, αξιο-

portabile (=φορητός), potabile (=πόσιμος), adorabile (=αξιολάτρευτος), preferibile (=προτιμότερος)

-ale, -ile

επίθετα παραγόμενα από ουσιαστικά

fatale (=μοιραίος), settimanale (=εβδομαδιαίος), primaverile (=ανοιξιάτικος), giovanile (=νεανικός)

-aneo

συσχετισμός

cutaneo (=δερματικός), estraneo (=ξένος), spontaneo (=αυθόρμητος)

-ardo

επίθημα γερμανικής προέλευσης

bugiardo (=ψεύτης), testardo (=ξεροκέφαλος)

-eo, -aceo

χρώμα, ύλη, συσχετισμός

roseo (=ρόδινος), marmoreo (=μαρμάρινος), violaceo (=ιώδης), cartaceo (=χάρτινος, από χαρτί / έντυπος (όχι ηλεκτρονικός)

-esco

σχέση, ομοιότητα, καταγωγή, αλλά και σχετλιαστικό επίθετο

dantesco (=του Δάντη), animalesco (=ζωώδης)

-escente

ομοιότητα

fosforescente (=φωσφορίζων), iridescente (=ιριδίζων)

-ese, -ense

καταγωγή

milanese (=Μιλανέζος), bolognese (=Μπολονιέζος), statunitense (=ο των ΗΠΑ)

-estre

ομοιότητα

terrestre (=γήινος), campestre (=εξοχικός, αγροτικός)

-evole

“δυνατόν να...”, αξιο-

favorevole (=ευνοϊκός), incantevole (=μαγευτικός), lodevole (=αξιέπαινος)

231

Grammatica italiana

Τίνα Ζωγοπούλου

ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ / ESSPRESSIONI sotto banco

στα κρυφά, κάτω από το τραπέζι, “στη ζούλα”

stare / restare a galla

βγαίνω λάδι, καταφέρνω να επιπλεύσω

sul filo del rasoio

στην κόψη του ξυραφιού, επί ξυρού ακμής

sul più bello

πάνω στο καλύτερο

tagliare i ponti

διακόπτω οριστικά τις σχέσεις

tagliare corto

το κόβω, κόβω τη συζήτηση

tagliare la corda

το κόβω λάσπη, την κάνω, το σκάω

tagliare la testa al toro

πιάνω τον ταύρο από τα κέρατα

tenere il piede in due scarpe

το ‘χω δίπορτο, παίζω σε δύο ταμπλό

tirare (o stendere) le cuoia

τινάζω τα πέταλα, τα τινάζω, τα κακαρώνω

un chiodo fisso

έμμονη ιδέα, “κόλλημα”

uscire dai gangheri

βγαίνω εκτός εαυτού

vedere il sole a scacchi

βλέπω τον ήλιο από τα κάγκελα, είμαι φυλακή

vedere rosso

μου ανεβαίνει το αίμα στο κεφάλι

vendere fumo

πουλάω φούμαρα

venire al dunque (al nocciolo / al punto / al sodo)

μπαίνω στην ουσία του θέματος, έρχομαι στο ψητό

vivere nel mondo della luna

ζω εκτός πραγματικότητας, ζω “στον κόσμο μου”.

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ - ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ / PROVERBI - MASSIME A buon intenditor, poche parole.

Ο νοών νοείτω.

A carnevale ogni scherzo vale.

Όλα επιτρέπονται στις Απόκριες (Το τρελό καρναβάλι...).

A caval donato non si guarda in bocca.

Καποιανού του χαρίζανε γάιδαρο, κι αυτός τον κοίταζε στα δόντια.

A ciascuno il suo.

Τα του Καίσαρος τω Καίσαρι.

Acqua passata non macina più.

Περασμένα ξεχασμένα.

Batti il ferro finché è caldo.

Στη βράση κολλάει το σίδερο.

Buon vino fa buon sangue.

Λίγο κρασάκι κάνει καλό στην υγεία.

Campa cavallo che l’ erba cresce.

Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι.

Cane che abbaia non morde.

Σκύλος που γαβγίζει δεν δαγκώνει.

Chi ben comincia è alla metà dell’ opera.

Η αρχή είναι το ήμισυ του παντός.

Chi ha tempo non aspetti tempo.

Μην αναβάλλεις για αύριο ό, τι μπορείς να κάνεις σήμερα.

Chi la dura, la vince.

Ο επιμένων νικά.

Chi la fa l’ aspetti.

Μην κάνεις, για να μη σου κάνουν…

240

250

mi accorgevo ti accorgevi si accorgeva ci accorgevamo vi accorgevate si accorgevano

–

mi accorgo ti accorgi si accorge ci accorgiamo vi accorgete si accorgono

participio presente

imperfetto

andavo andavi andava andavamo andavate andavano

andante

presente

vado vai va andiamo andate vanno

participio presente

andare (=πηγαίνω)

imperfetto

presente

accorgersi (=αντιλαμβάνομαι)

participio passato

andato

andrò andrai andrà andremo andrete andranno

futuro

accortosi

mi accorgerò ti accorgerai si accorgerà ci accorgeremo vi accorgerete si accorgeranno

futuro

passato prossimo

andrei andresti andrebbe andremmo andreste andrebbero

condizionale

passato prossimo

mi accorgerei ti accorgeresti si accorgerebbe ci accorgeremmo vi accorgereste si accorgerebbero

condizionale

sono andato/a

vada vada vada andiamo andiate vadano

congiuntivo presente

mi sono accorto/a

mi accorga ti accorga si accorga ci accorgiamo vi accorgiate si accorgano

congiuntivo presente

gerundio

andassi andassi andasse andassimo andaste andassero

congiuntivo imperfetto

gerundio

mi accorgessi ti accorgessi si accorgesse ci accorgessimo vi accorgeste si accorgessero

congiuntivo imperfetto

andando

– va’! vada! andiamo! andate! vadano!

imperativo

accorgendosi

– accorgiti! si accorga! accorgiamoci! accorgetevi! si accorgano!

imperativo

Grammatica italiana

andai andasti andò andammo andaste andarono

passato remoto

participio passato

mi accorsi ti accorgesti si accorse ci accorgemmo vi accorgeste si accorsero

passato remoto

ΚΛΙΣΗ ΤΩΝ ΠΙΟ ΣΥΝΗΘΙΣΜΕΝΩΝ ΑΝΩΜΑΛΩΝ ΡΗΜΑΤΩΝ / CONIUGAZIONE DEI VERBI IRREGOLARI PIÙ FREQUENTI

46 Τίνα Ζωγοπούλου

PERUGIA

EDIZIONI

ΕΚΔΟΣΕΙΣ PERUGIA 20 ΧΡΟΝΙΑ ΞΕΝΟΓΛΩΣΣΑ ΒΙΒΛΙΑ Οι βραβευμένες και κοινώς αναγνωρισμένες Εκδόσεις Perugia, ιδρύθηκαν το 1990. Με την εικοσαετή πλέον πείρα στο χώρο του ιταλικού βιβλίου και την υψηλή εξειδίκευση, έχουν αναδειχθεί ως κορυφαίος εκδοτικός οίκος ξενόγλωσσου βιβλίου στην Ελλάδα. Σήμερα, που το «πρώτο παιδί», η Grammatica Italiana, έχει φτάσει τα 105.000 αντίτυπα, που τα λεξικά Ellenico Italiano και Italiano Ellenico κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Zanichelli σε όλη την Ιταλία, που τα βιβλία μας χρησιμοποιούνται σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, από την Κρήτη ως την Αλεξανδρούπολη, αλλά και στο εξωτερικό, έχοντας, μάλιστα, υιοθετηθεί από τα Ελληνικά Πανεπιστήμια και Ανώτερες Σχολές, μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι για όσα συνεισφέραμε στη διάδοση της ιταλικής γλώσσας.

Παρ’ όλ’ αυτἀ, στην εποχή πλέον της παγκοσμιοποίησης, οι Εκδόσεις Perugia δεν εφησυχάζουν και προχωρούν στην έκδοση εγχειριδίων εκμάθησης και άλλων γλωσσών που ενδιαφέρουν με ιδιαίτερα αυξανόμενο ρυθμό τους Έλληνες, δηλαδή βιβλία ισπανικής, τουρκικής, ρωσικής και κινέζικης γλώσσας.

Ανταποκρινόμαστε, έτσι, για άλλη μια φορά ταχύτατα στις απαιτήσεις της ελληνικής αγοράς και επιβεβαιώνουμε τη φήμη που μάς θέλει εκπαιδευτικό οργανισμό, ο οποίος πρωτοπορεί και ηγείται στις νέες εξελίξεις!

www.perugia.edu.gr

Συνοδεύεται από τα παρακάτω βιβλία:

Ασκήσεις Ιταλικής Γραμματικής Επίπεδο Α1-Α2 Elementare-Intermedio

Ιταλο-Ελληνικό Λεξικό

Ελληνο-Ιταλικό Λεξικό

Αναγνωστικό Β1-Β2

Προετοιμασία Πτυχίου

Ασκήσεις Ιταλικής Γραμματικής Επίπεδο B1-B2 Medio