15th_Anniversary_PETROMAT

th

ANNIVERSARY Step Forward with PETROMAT

1999-2014

PETROMAT Mission PETROMAT Story PETROMAT Begins Then PETROMAT Community of Experts & Networking Visting Professors Research Laboratory Staff Development & Research Assistantships Grants for Students Attending Conferences Transformation of PETROMAT Research PETROMAT Research Programs Research Program Seminars PETROMAT Events PETROMAT Link PETROMAT Executive PETROMAT Team

04 08 10 14 18 22 24 28 32 36 40 44 48 58 62 64

ศูนย์ปิโตรเลียม

และเทคโนโลยีปิโตรเคมี (2543 – 2549)

การสร้างรากฐาน สร้างและพัฒนาหลักสูตร 13 หลักสูตร สร้างบัณฑิต ส�เร็จการศึกษา ป.โท 676 คน ป.เอก 56 คน Infrastructure เครื่องมือวิจัย 210 ล้านบาท พัฒนาบุคลากร 206 ครั้ง จ้างอาจารย์ชาวต่างประเทศ 448 ครั้ง ผลิตงานวิจัย International Journal 363 เรื่อง

ศูนย์ความเป็นเลิศแห่งชาติ ด้านปิโตรเลียม ปิโตรเคมี และวัสดุขั้นสูง (2550 – 2555)

ศูนย์ความเป็นเลิศ ด้านเทคโนโลยีปิโตรเคมีและวัสดุ (2556 – ปัจจุบัน)

สร้างความแข็งแรง ก�หนดทิศทางวิจัย ผลิตบัณฑิต ส�เร็จการศึกษา ป.โท 1,423 คน ป.เอก 208 คน ผลิตงานวิจัย International Journal 1,439 เรื่อง

สร้างความยั่งยืน ผลิตงานวิจัย ให้บริการวิชาการแก่สังคม สนับสนุนการสร้างบุคลากรวิจยั

06

PETROMAT Mission

ย่อมาจากชื่อ ศูนย์ความเป็นเลิศด้านเทคโนโลยีปิโตรเคมีและวัสดุ (Center of Excellence on Petrochemical and Materials Technology)

เปรียบเสมือน ตัวแทนของศูนย์ความเป็นเลิศ ที่ขับเคลื่อนประเทศก้าวไปในอนาคตอย่างยั่งยืน

9 ศูนย์ฯ

เป็ น ตั ว แทนสี ข องเทคโนโลยี

แสดงถึ ง ความเฉี ย บแหลม เปี ่ ย มล้ น ไปด้ ว ย แรงบันดาลใจ ความก้าวหน้า ความคิดสร้างสรรค์ ความเป็นอิสระ มิตรภาพ ความจริงใจ และการร่วมมือกัน

ย่อมาจาก สำ�นักพัฒนาบัณฑิตศึกษาและวิจย ั ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี หรือ สบว. (S&T Postgraduate Education Research and Development Office) ซึ่ง PETROMAT เป็นหน่วยงานในกำ�กับของ สบว.

PETROMAT Mission

07

PETROMAT

มีความยินดี ที่จะเป็นส่วนหนึ่งในการ

ขับเคลื่อนธุรกิจปิโตรเคมี และวัสดุของประเทศไทย ให้ก้าวไปข้างหน้าอย่างยั่งยืน เช่นเดียวกับสโลแกนของศูนย์ฯ เรา

Step Forward with

PETROMAT

ห

นังสือครบรอบ 15 ปี PETROMAT เล่มนี้ได้จัดท�ขึ้น เพือ่ เล่าถึงเรือ่ งราวความเป็นมาของการก่อตัง้ ศูนย์ความเป็นเลิศ ด้านเทคโนโลยีปโิ ตรเคมีและวัสดุ (PETROMAT) คณะผูบ้ ริหาร ตัง้ แต่อดีตจนถึงปัจจุบนั ซึง่ เป็นบุคคลส�คัญในการมีสว่ นร่วม เพื่ อ ผลั ก ดั น นโยบายการบริ ห ารงาน การปรั บ เปลี่ ย น การด�เนินงานในรูปแบบต่าง ๆ เพือ่ ให้สอดคล้องกับนโยบาย ของส�นั ก งานคณะกรรมการการอุ ด มศึ ก ษา (สกอ.) และแผนพัฒนาประเทศ PETROMAT ได้รบั เงินสนับสนุนจาก รัฐบาลทั้งงบประมาณสมทบและเงินกู้ธนาคารพัฒนาเอเซีย (ADB) ทีช่ ว่ ยผลักดันให้เกิดกิจกรรมต่าง ๆ เพือ่ ผลิตผลงาน ที่มีผลลัพธ์ทั้งในเชิงเศรษฐกิจ สังคม ชุมชน และสิ่งแวดล้อม ที่มีประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศ กว่า 15 ปีจากการก่อตั้ง PETROMAT ภายใต้การก�กับ ของส�นั ก พั ฒ นาบั ณ ฑิ ต ศึ ก ษาและวิ จั ย ด้ า นวิ ท ยาศาสตร์ และเทคโนโลยี (สบว.) ส�นักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ PETROMAT ยังคงเป็นเครือข่าย ผู้เชี่ยวชาญด้านเทคโนโลยีปิโตรเคมี และวัสดุที่ใหญ่ที่สุด ของประเทศ ด้วยคณาจารย์จาก 8 หน่วยงาน ใน 4 มหาวิทยาลัย ได้แก่ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย มหาวิทยาลัย เกษตรศาสตร์ มหาวิ ท ยาลั ย ศิ ล ปากร และมหาวิ ท ยาลั ย เทคโนโลยี สุ ร นารี ท�งานร่ ว มกั น เพื่ อ ขั บ เคลื่ อ นการวิ จั ย และพัฒนาบุคลากรของประเทศ จนถึงปัจจุบนั PETROMAT พร้ อ มที่ จ ะเป็ น ศู น ย์ ฯ รวมผู ้ เ ชี่ ย วชาญที่ ช ่ ว ยตอบโจทย์ อุตสาหกรรมปิโตรเคมีและวัสดุให้พัฒนาอย่างยั่งยืน

รศ. ดร.ปราโมช รังสรรค์วิจิตร ผู้อ�นวยการศูนย์ฯ (2554 – ปัจจุบัน)

09

จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

โดยวิทยาลัยปิโตรเลียมและปิโตรเคมี ได้รับความเห็นชอบจาก สกอ. ให้เป็นสถาบันแกนนำ�รับผิดชอบ

ศูนย์ปิโตรเลียม

และเทคโนโลยีปิโตรเคมี ตั้งแต่ปี 2542 เป็นต้นมา

อุ

ต สาหกรรมปิ โ ตรเลี ย มและปิ โ ตรเคมี ข องประเทศไทย เป็นอุตสาหกรรมที่ทันสมัยและเจริญรุดหน้ามากที่สุดในภูมิภาคเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต้ ได้มกี ารขยายตัวอย่างต่อเนือ่ ง รวมทัง้ อุตสาหกรรม ปลายนํ้าแขนงต่าง ๆ ที่เจริญควบคู่กันไป ท�ให้มีบทบาทอย่างมาก ต่ออนาคตของประเทศ ส่งผลให้มูลค่าการส่งออกเพิ่มสูงขึ้นมาก หากเราประสงค์จะเห็นสภาพการเติบโตทางเศรษฐกิจเช่นนี้ต่อไปอีก จ�เป็ น อย่ า งยิ่ ง ที่ ต ้ อ งมี ก ารผลิ ต และพั ฒ นาก�ลั ง คนที่ มี ค วามรู ้ ทางเทคนิคขัน้ สูงให้เพียงพอ เพือ่ ตอบสนองภาคอุตสาหกรรมด้านต่าง ๆ ทีม่ กี ารใช้เทคโนโลยีมาตรฐานระดับสากล และมีการพัฒนาอยูต่ ลอดเวลา รัฐบาลตระหนักถึงความส�คัญในข้อนีแ้ ละได้มนี โยบายเร่งรัดการผลิต และพั ฒ นาก�ลั ง คนด้ า นวิ ท ยาศาสตร์ แ ละเทคโนโลยี เพื่ อ ส่ ง เสริ ม การเพิ่มศักยภาพทางด้านการวิจัยและพัฒนาของประเทศอันเป็นการ เพิ่ ม ขี ด ความสามารถในการแข่ ง ขั น กั บ นานาประเทศ รั ฐ บาลโดย ส�นักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) จึงได้ด�เนินการ ขอการสนับสนุนทางด้านการเงิน จากธนาคารพัฒนาเอเชีย (ADB) และจากงบประมาณสมทบอีกบางส่วน โดยมีเปาหมายเพือ่ ผลิตบัณฑิต ระดั บ บั ณ ฑิ ต ศึ ก ษาและพั ฒ นางานวิ จั ย ขึ้ น ด้ ว ยการจั ด ตั้ ง ศู น ย์ แห่งความเป็นเลิศเฉพาะด้านรวม 7 ศูนย์ฯ และให้ศูนย์ฯ มีอิสระ ในการด�เนิ น งานในฐานะเป็ น หน่ ว ยงานในก�กั บ ของมหาวิ ท ยาลั ย โดยจัดระบบบริหารในลักษณะหน่วยงานอิสระภายใต้การก�กับดูแล ของคณะกรรมการที่ปรึกษา มีผู้แทนของมหาวิทยาลัยร่วมโครงการ เป็นกรรมการบริหาร และให้ส�นักงานโครงการเงินกู้ สกอ. ท�หน้าที่ ก�กับติดตามการด�เนินงาน จุ ฬ าลงกรณ์ ม หาวิ ท ยาลั ย โดยวิ ท ยาลั ย ปิ โ ตรเลี ย มและปิ โ ตรเคมี ได้ รั บ ความเห็ น ชอบจาก สกอ. ให้ เ ป็ น สถาบั น แกนน�รั บ ผิ ด ชอบ “โครงการการศึ ก ษาและวิ จั ย ระดั บ บั ณ ฑิ ต ศึ ก ษาสาขาปิ โ ตรเลี ย ม และเทคโนโลยีปิโตรเคมี” (ศูนย์ปิโตรเลียมและเทคโนโลยีปิโตรเคมี) ตั้งแต่ปี 2542 เป็นต้นมา

ศ. ดร.สมชาย โอสุวรรณ

ผู้อ�นวยการศูนย์ฯ (2543 – 2554)

11

ผลการด�เนินงานของศูนย์ฯ ซึ่งมีลักษณะเป็น Inter-university Consortium ที่ขับเคลื่อนด้วยการวิจัย (Research-driven Centre) นั้น เป็นไปด้วยความประทับใจ ยิ่งทั้งด้านการพัฒนาองค์ความรู้และนวัตกรรม การถ่ายทอด เทคโนโลยีและการพัฒนานักวิจัย โดยมุ่งเน้น

ตอบสนองยุทธศาสตร์การพัฒนาประเทศ ทั้งในปัจจุบันและอนาคต

รศ. ดร.ชัยยุทธ ขันทปราบ ผู้อ�นวยการ สบว.

จากการที่ได้ท�หน้าที่ประเมินผลการด�เนินงาน ของศูนย์ฯ หลายครั้ง เห็นว่า

ศูนย์ฯ มีบุคลากรที่มีความเชี่ยวชาญ ในศาสตร์ที่เกี่ยวข้อง มีศักยภาพและโอกาส พัฒนาสู่ความเป็นเลิศอย่างยั่งยืน

ปัจจัยสู่ความส�เร็จดังกล่าวจ�เป็นต้องได้รับการสนับสนุน จากนโยบายที่ชัดเจนจากภาครัฐ และความร่วมมือ จากภาคอุตสาหกรรมอย่างจริงจัง

ดร.สันติ กุลประทีปัญญา Technical Expert Group

12

PETROMAT Begins

บทบาทของศูนย์ฯ คือ

ศูนย์ฯ มีส่วนช่วยวิทยาลัยปิโตรเลียม และปิโตรเคมี ในการ

จัดหาอุปกรณ์เครื่องวิเคราะห์ ที่ทันสมัยและหาทดแทน อุปกรณ์เดิมที่เสื่อมสภาพ การใช้งาน

ศ. ดร.สุเมธ ชวเดช

ผู้อ�นวยการร่วม CU-PPC (2544-2549)

การสร้างบุคลากรคุณวุฒิสูง ที่มีคุณภาพในระดับสากล การพัฒนาคณาจารย์ และองค์ความรู้ให้มีมาตรฐาน เดียวกับนานาชาติ

PETROMAT ได้สนับสนุน อุปกรณ์การวิจัย ทุนฝกอบรม และสร้างความร่วมมือกับ Visiting Professor จากมหาวิทยาลัยต่าง ประเทศอย่างมีนัยส�คัญ

สนับสนุนงบประมาณเพื่อการเชิญ ผู้เชี่ยวชาญจากต่างประเทศมาถ่ายทอด ความรู้และสร้างความร่วมมือทางวิชาการ

ท�ให้ KU-ChE มีโปรแกรม บัณฑิตศึกษาและการวิจัย ที่เข้มแข็ง

รศ. ดร.พรพจน์ เปียมสมบูรณ์

รศ. ดร.เทอดไทย วัฒนธรรม

ผู้อ�นวยการร่วม CU-CT (2545-2549)

ผู้อ�นวยการร่วม KU-ChE (2544-2549)

PETROMAT Begins

13

ภ

ายหลังจากการก่อตั้ง PETROMAT ได้เกิดกิจกรรมการ การด�เนินงานด้านต่าง ๆ ทั้งการเป็นศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญ ในศาสตร์ ด ้ า นต่ า ง ๆ การสนั บ สนุ น ทุ น ผู ้ ช ่ ว ยวิ จั ย ทุนไปเสนอผลงานต่างประเทศ ทุนไปศึกษาต่อปริญญาเอก ทุ น การพั ฒ นาบุ ค ลกร การจ้ า งอาจารย์ ช าวต่ า งประเทศ รวมถึงการจัดซื้อเครืองมืออุปรกรณ์และวิจัย ที่ได้รับสนับสนุน งบประมาณทัง้ จากรัฐบาล และเงินกู้ ADB เพือ่ ขับเคลือ่ นให้เกิด ผลผลิ ต และผลลั พ ธ์ ที่ มี ค วามส�คั ญ ต่ อ การพั ฒ นาประเทศ ทัง้ การผลิตก�ลังคนระดับ ผลิตผลงานวิจยั รวมถึงการถ่ายทอด เทคโนโลยี เป็นต้น แถวที่ 1 จากซ้าย

แถวที่ 2 จากซ้าย แถวที่ 3 จากซ้าย แถวที่ 4 จากซ้าย

แถวที่ 5 จากซ้าย

แถวที่ 6 จากซ้าย

16

Then PETROMAT

ผศ. ดร.ปมทอง มาลากุล ณ อยุธยา คณบดีวิทยาลัยปิโตรเลียมฯ จุฬาฯ รศ. ดร.เก็จวลี พฤกษาทร หัวหน้าภาคเคมีเทคนิค จุฬาฯ รศ. ดร.อภิญญา ดวงจันทร์ หัวหน้าภาควิศวกรรมเคมี ม.เกษตรฯ ผศ. ดร.ศิริธันว์ เจียมศิริเลิศ หัวหน้าภาควัสดุศาสตร์ จุฬาฯ ผศ. ดร.สิริพล อนันตวรสกุล รับทุนศึกษาต่อปริญญาเอก อ. ดร.อัญญพร บุญมหิทธิสุทธิ์ รับทุนผู้ช่วยวิจัย Prof. John F. Scamehorn University of Oklahoma, USA Prof. Erdogan Gulari University of Michigan, USA ศิขริน เตมียกุล รับทุนไปเสนอผลงาน นิชารัตน์ มั่นเหมือนปอม รับทุนไปเสนอผลงาน กุลชาติ โอซาว่า รับทุนไปเสนอผลงาน รศ. ดร.ธ�รงรัตน์ มุ่งเจริญ นักวิจัย PETROMAT รศ. ดร.ศิริรัตน์ จิตการค้า นักวิจัย PETROMAT

Community of Experts & Networking

Staff

Development

Research

Assistantships Visiting

Professors Grants for Students Attending Conferences

Research Laboratory Then PETROMAT

17

ในนามของวิทยาลัยฯ ที่เป็นสถาบันแกนนำ�ของศูนย์ฯ

ศูนย์ฯ มีส่วนสำ�คัญที่ทำ�ให้วิทยาลัยฯ และสถาบันร่วมเข้มแข็ง และมีบทบาทที่สำ�คัญ ในการสร้างบุคลากรและพัฒนาด้านวิจัย เพื่อเพิ่มศักยภาพให้แก่อุตสาหกรรมปิโตรเคมี และอุตสาหกรรมต่อเนื่องในประเทศ

ผศ. ดร.ปมทอง มาลากุล ณ อยุธยา คณบดีวทิ ยาลัยปิโตรเลียมฯ จุฬาฯ

PETROMAT เป็นศูนย์รวมวิชาการเยี่ยม

งานวิจัยเด่น ร่วมมืออุตสาหกรรม สู่การพัฒนาประเทศ

รศ. ดร.เก็จวลี พฤกษาทร หัวหน้าภาคเคมีเทคนิค จุฬาฯ

20

Community of Experts & Networking

PETROMAT ทำ�ให้เกิดการทำ�งานร่วมกัน ระหว่างมหาวิทยาลัย และระหว่างมหาวิทยาลัยกับเอกชน มีทีมงานที่มีคุณภาพเยี่ยม

ทำ�ให้เกิดการเสริมสร้างความมั่นคง และความเจริญก้าวหน้าทางด้านปิโตรเลียม และปิโตรเคมีของประเทศ

รศ. ดร.อภิญญา ดวงจันทร์ หัวหน้าภาควิศวกรรมเคมี ม.เกษตรฯ

เข้ามาร่วมกับศูนย์ช่วงเฟส 2

ทำ�ให้ภาควิชาวัสดุศาสตร์ มีความเข้มแข็งทางวิชาการ มากขึ้นอย่างมีนัยสำ�คัญ

ทั้งจำ�นวนงานวิจัยและผลงานตีพิมพ์

ผศ. ดร.ศิริธันว์ เจียมศิริเลิศ หัวหน้าภาควิชาวัสดุศาสตร์ จุฬาฯ

Community of Experts & Networking

21

The ADB project has contributed greatly towards student development and the collaboration.

As a consequence of the project, many publications and presentations have resulted, giving PPC the exposure it needs to attain and maintain its stature as world class. As a result of ADB, students are better trained and the college more visible in the scientific and engineering communities and better able to aid Thai industry to reach the next level of achievement.

Prof. John F. Scamehorn University of Oklahoma, USA

The first ADB grant was instrumental in making sure that PPC not only survived but also built a strong foundation.

Continuation of the ADB grant will contribute enormously to PPC’s continuing rise to be the premier college of higher education in ASEAN

Prof. Erdogan Gulari University of Michigan, USA Visting Professors

23

ETROMAT ได้รับทุนสนับสนุน P เงินกูจ้ าก ADB เพือ่ ลงทุนในเครือ่ งมือ วิเคราะห์ขนาดใหญ่มากกว่า 250 ชิน้ งบประมาณกว่า 220 ล้านบาท

KU-ChE ได้รับงบประมาณสนับสนุน ด้านครุภัณฑ์วิจัย ทุนพัฒนาบุคลากร และทุนการศึกษาระดับบัณฑิตศึกษา

อันเป็นส่วนสำ�คัญอย่างยิ่งที่เปลี่ยนศักยภาพ และความมุ่งมั่นดังกล่าวไปสู่การเป็นหน่วยงานศึกษาวิจัย ระดับแนวหน้าด้านวิศวกรรมเคมีสีเขียว ที่เน้นเทคโนโลยีปิโตรเคมีและวัสดุในปัจจุบัน

รศ. ดร.ธำ�รงรัตน์ มุ่งเจริญ นักวิจัย PETROMAT

ถ้าจะกล่าวว่า รางวัลในด้านการวิจัย และหนังสือที่ดิฉัน หรือนิสิตได้รับจากองค์กรต่าง ๆ มีจุดเริ่มต้นจากการได้รับ ความอนุเคราะห์ในด้านเครื่องมือ และอุปกรณ์ทำ�งานวิจัยมาจาก PETROMAT

ดิฉันขอขอบพระคุณที่เห็นความสำ�คัญ ในการขับเคลื่อนงานวิจัยของอาจารย์ เพื่อเป็นรากฐานให้กับการพัฒนาในด้านวิทยาศาสตร์ และเทคโนโลยีของประเทศอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน

รศ. ดร.ศิริรัตน์ จิตการค้า นักวิจัย PETROMAT Research Laboratory

25

SPECTROSCOPY

POLYMER TESTING - Viscometer - Ubbelohde bath - Pneumatic Punch - Centrifugal Ball Mill - Rheometer - Pendulum Impact Tester - Melt Flow Index Tester - Cutting / Shaping Machine - Universal Testing Machine (Instron) - Universal Testing Machine (Lloyd) - Analytical Balance with Density Kit - HDT/VICAT Tester - Melting Die Rheometer

26

Research Laboratory

- Atomic Absorption Spectrometer - Inductively Coupled Plasma Spectrometer - Laser Raman Spectrometer - UV-VIS Spectrometer - Fourier Transform Infrared Spectroscopy - X-ray Diffractometer - X-ray Fluorescense Spectrophotometer

SURFACE AND INTERFACE ANALYSES - Surface Area Analyzer - Particle Size Analyzer - Gas Pycnometer - Contact Angle Tester - Zeta Meter - Tensiometer - TPDRO

THERMAL ANALYSES - Differential Scanning Calorimeter - Thermogravimetric Analyzer - Dynamic Mechanical Thermal Analyzer

CHROMATOGRAPHY

MICROSCOPY

- Gas Chromatography - Gas Chromatography Simdist - Gel Permeation Chromatography - High Performance Liquid Chromatography - Matrix-assisted laser desorption/ ioniza tion-time of flight (MALDI-TOF) - Electrospray Ionization (ESI)

- Field-Emission Scanning Electron Microscope (SEM) - Polarized Optical Microscope - Atomic Force Microscope - Transmission Electron Microscope (TEM)

POLYMER PROCESSING - Compression Presses - Internal Mixer (Plasticorder) - Two Roll mill - Blown Film Extruder - Twin Screw Extruder - Chill Roll Cast Film Extruder

ENVIRONMENTAL ANALYSES - Total Organic Carbon Analyzer - Karl Fischer Titrator - Autoclave - CHNS Analyzer Research Laboratory

27

PETROMAT

สนับสนุนทุนการศึกษาและทุนผู้ช่วยวิจัย ซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่งที่มีความสำ�คัญอย่างยิ่ง ต่อการพัฒนาบัณฑิตศึกษา ส่งผลให้การพัฒนา กำ�ลังคนระดับสูงมีประสิทธิภาพมากขึ้น

ปัจจุบันศูนย์ฯ ได้ให้ทุนสำ�หรับ นิสิต/นักศึกษาระดับ ป.โทและ ป.เอก จำ�นวน 2,374 และ 570 ทุน ตามลำ�ดับ และนักวิจัยหลังป.เอกกว่า 20 ทุน

30

Staff Development & Research Assistantships

ได้มีโอกาสรับทุนการศึกษา ในระดับปริญญาเอกจากทาง PETROMAT ในส่วนของภาควิชาวิศวกรรมเคมี ม.เกษตรฯ โดยศึกษางานวิจัยทางด้านวิศวกรรมพอลิโอลิฟิน ทำ�ให้ได้มีโอกาสนำ�ความรู้ในส่วนนี้มาช่วย พัฒนางานวิจัยนี้ในประเทศไทย

ผศ. ดร.สิริพล อนันตวรสกุล รับทุนศึกษาต่อปริญญาเอก ปัจจุบัน อาจารย์ประจำ� KU-ChE

ขอขอบคุณ PETROMAT ที่ได้ให้ทุนการสนับสนุนงานวิจัยเป็นอย่างดี ตั้งแต่ครั้งที่ยังเป็นผู้ช่วยวิจัย จนกระทั่งสามารถนำ�งาน วิจัยเหล่านั้นมาต่อยอดในการทำ�งานวิจัยในฐานะ อาจารย์ที่ภาควิชาวัสดุศาสตร์ จุฬาฯ

อ. ดร.อัญญพร บุญมหิทธิสุทธิ์ รับทุนผู้ช่วยวิจัย ปัจจุบัน อาจารย์ประจำ� CU-MS

Staff Development & Research Assistantships

31

PETROMAT

ให้ทุนสนับสนุนผู้ช่วยวิจัย ที่มีผลงานวิจัยดีไปน�เสนอผลงาน ในที่ประชุมวิชาการทั้งใน และต่างประเทศตั้งแต่เริ่มต้นกว่า 780 และ 380 ทุน ตามล�ดับ เพื่อเปิดโอกาสให้นักวิจัยได้แลกเปลี่ยน ความคิดเห็นสามารถน�มาพัฒนา และต่อยอดงานวิจัย เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด

Malaysia

Spain

34

Australia

Canada

China

Czech Republic

France

Germany

Hong Kong

Hungary

India

Italy

Japan

Korea

Romania

Russia

Singapore

Ukraine

UK

USA

Netherlands New Zealand

Taiwan

Thailand

Grants for Students Attending Conferences

เปิดโลกทัศน์ และได้เรียนรู้มุมมอง ในการท�งานวิจัย ของนักวิจัยท่านอื่น

ซึ่งจะเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง ต่อการสร้างสรรค์ งานวิจัยในอนาคต

ศิขริน เตมียกุล

CHISA and PRES 2014 ประเทศสาธารณรัฐเช็ก

ได้ไปเรียนรู้ การน�เสนอผลงาน ท�ให้เราได้รู้ความรู้ใหม่ ๆ รวมถึงแนวทางการพัฒนา งานวิจัยให้มีประสิทธิภาพ มากยิ่งขึ้น

นิชารัตน์ มัน่ เหมือนป้อม

The 2 Pacific Rim Energy and Sustainability Conference ประเทศญี่ปุน nd

มีโอกาสแลกเปลี่ยน ความคิดเห็นต่าง ๆ จากนักวิจัยทั่วโลก ที่มาเสนอผลงาน

รวมถึงนวัตกรรมที่สามารถ น�มาประยุกต์หรือต่อยอด งานวิจัยของเราได้

กุลชาติ โอซาว่า

International Symposium in Science and Technology ประเทศญี่ปุน

Grants for Students Attending Conferences

35

Transformation of

ในช่วงโครงการฯ ระยะที่ 1

PETROMAT ทำ�หน้าที่ประสานงาน และให้การสนับสนุน 5 ศูนย์วิจัยเฉพาะทางทั้งด้านเครื่องมือและอุปกรณ์ รวมทั้งสนับสนุนการพัฒนาบุคลากร เพื่อสร้างผลงานวิจัย และการพัฒนาความเป็นเลิศ ตามความเชี่ยวชาญของบุคลากร ซึ่งมีความสามารถและคุณวุฒิสูงจากสถาบันร่วมทั้ง 4 แห่ง ในปี 2549 เริ่มโครงการฯ ระยะที่ 2 PETROMAT ได้มีสถาบันร่วมเพิ่มอีก 5 แห่ง จึงมีศูนย์วิจัยเฉพาะทางเพิ่มขึ้น ตามความเชีย่ วชาญของบุคลากรจากสถาบันร่วมเป็น 10 ศูนย์วจิ ยั เฉพาะทาง

โครงการ

(2549 – 2554)

รศ. ดร.ธีรศักดิ์ ฤกษ์สมบูรณ์ รองผู้อำ�นวยการศูนย์ฯ (2546 – 2554)

โครงการ

ระยะที่ 1

(2543 – 2548)

ศูนย์วิจัยเฉพาะทาง 1 2 3 4 5

38

Catalysis and Interfacial Phenomena Advanced Polymer Science Fuels Zeolite and Engineering Catalysis Process Simulation and Control

ระยะที่ 2

ศูนย์วิจัยเฉพาะทาง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Transformation of PETROMAT Research

Sustainable Petroleum and Petrochemicals Functional Polymers Fuels Advanced Materials and Nanotechnology Green Chemical Process Engineering Advanced Ceramic and Polymeric Materials Nanochemistry Materials for Health Safety Chemistry Polymer Engineering and Composite Materials Smart and Functionalized Materials

ในช่วงโครงการฯ ระยะที่ 3 PETROMAT ได้จัดกลุ่มงานวิจัย ออกเป็น 4 โปรแกรมวิจัย ซึ่งครอบคลุม ถึงกระบวนการผลิตสารปิโตรเคมี พลังงานและวัสดุทั้งที่มา จากปิโตรเลียมซึ่งเป็นกระบวนการหลักที่ใช้ในปัจจุบัน และที่มาจากชีวมวลซึ่งเป็นกระบวนการที่ยั่งยืนส�หรับอนาคต

โครงการ

ระยะที่ 3

(2554 – ปัจจุบัน)

รศ. ดร.ศิริพร จงผาติวุฒิ รองผู้อ�นวยการศูนย์ฯ (2554 – ปัจจุบัน) High Performance and Smart Materials

(HPSM)

Sustainable Petrochemicals

(SP)

Materials for Future Energy

(MFE)

Green Petrochemical Industries

(GPI)

Transformation of PETROMAT Research

39

ทีมนักวิจัย และ ผู้ช่วยวิจัย โปรแกรม

HPSM High Performance and Smart Materials

ทีมนักวิจัย และ ผู้ช่วยวิจัย

SP

โปรแกรม

Sustainable Petrochemicals

42

PETROMAT Research Programs

ทีมนักวิจัย และ ผู้ช่วยวิจัย

MFE โปรแกรม

Materials for Future Energy

ทีมนักวิจัย และ ผู้ช่วยวิจัย

GPI โปรแกรม

Green Petrochemical Industries

PETROMAT Research Programs

43

Seminars Research Program Seminars

45

Seminars

46

Research Program Seminars

Research Program Seminars

47

[1]

[2]

[3]

[5]

[4]

2544

2546

2549

Thai – Japan Polymer Processing Workshop 2001 (การประชุ ม วิ ช าการ เชิงปฏิบตั กิ ารขึน้ รูปพลาสติกไทย – ญีป่ นุ่ 2001) 22 - 24 มีนาคม 2544 [1]

International Conference on “Advances in Petrochemicals and Polymers in the New Millenium” 22 - 25 กรกฎาคม 2546 [2]

Symposium in Petroluem, Petrochemicals and Polymer Science (Symposium PPP 2006) 7 - 9 ธันวาคม 2549

2550

2551

Joint Symposium in Chemistry Chulalongkorn U. - Yonsei U. 15 - 16 มกราคม 2550 [3]

The 2nd Korea Thailand Joint Symposium on Biomass and Renewable Energy 26 กุมภาพันธ์ 2551 [5]

The 2 nd International Conference on Advances in Petrochemicals and Polymers(ICAPP 2007) 25 - 28 มิถุนายน 2550 [4]

Next Step for Energy and Fuel Development (ก้ า วต่ อ ไปแห่ ง การพั ฒ นา เชื้ อ เพลิ ง และพลั ง งาน) 28 พฤศจิ ก ายน 2551 [6]

[6]

50

PETROMAT Events

[8]

[7]

[9] [10]

[11]

[12]

2552

2554

การพั ฒ นาศั ก ยภาพการวิ จั ย เชิ ง พาณิ ช ย์ : ความร่ ว มมื อ ระหว่ า งสถาบั น การศึ ก ษา และภาคอุตสาหกรรม 5 มีนาคม 2552 [7]

PETROMAT & PPC SYM 2011 26 เมษายน 2554 [10]

International Conference on Functionalized and Sensing Materials 2009 (FuSeM 2009) 7 - 9 ธันวาคม 2552 [8] The 6th International Symposium on Advanced Materials in Asia-Pacific Rim (6th ISAMAP) 21 – 23 ธันวาคม 2552

[13]

2553 PETROMAT & PPC SYM 2010 22 เมษายน 2553 “อุดมศึกษาร่วมสร้างประเทศไทยน่าอยู่ ปฏิรูป อุดมศึกษา ปฏิรูปประเทศไทย” 13 ธันวาคม 2553 [9]

[14]

PETROMAT ร่วมมือกับ CU-PPC จัดประชุม เชิงวิชาการ เรื่อง “Research Discovery for Researchers ” โดยเชิญทีมงานของ Thomson เป็นวิทยากร 26 สิงหาคม 2554 [11] การประชุมวิชาการระดับชาติ 2554 ”คุณภาพ อุดมศึกษาไทยสู่สากล” 8 - 9 กันยายน 2554 [12] PERDO Forum on CoE Reformation (การประชุ ม เพื่ อ ปฏิ รู ป ศู น ย์ ค วามเป็ น เลิ ศ ) 16 กันยายน 2554 [13] การประชุมปรึกษาหารือ เรือ่ งการดำ�เนินงานของ ศูนย์ฯ ในระยะที่ 3 และงานเลี้ยงขอบคุณ อดีต ผู้บริหารศูนย์ฯ ผู้ก่อตั้งและผลักดันให้ศูนย์ฯ มีความเป็นเลิศในปัจจุบนั 5 ตุลาคม 2554 [14]

PETROMAT Events

51

[15]

[16]

2555 สำ�นั ก พั ฒ น า บั ณ ฑิ ต ศึ ก ษ า แ ล ะ วิ จั ย ด ้ า น วิ ท ยาศาสตร์ แ ละเทคโนโลยี (สบว.) เยี่ ย มชม การดำ�เนินงานของ PETROMAT 4 มกราคม 2555 [15]

[17]

การประชุมระดมสมอง ระหว่างผู้บริหารจุฬาฯ และผู ้ บ ริ ห ารศู น ย์ ค วามเป็ น เลิ ศ 2 ศู น ย์ ฯ (PETROMAT & HSM) 17 มกราคม 2555 [16] งานประชุมวิชาการ “PETROMAT & PPC Symposium 2012 24 เมษายน 2555 [17] สำ�นั ก พั ฒ นาบั ณ ฑิ ต ศึ ก ษาฯ (สบว.) จั ด สั ม มนา ประจำ�ปี 2555 เรื่อง “โครงสร้างระบบการวิจัย สบว.” 24 - 26 พฤษภาคม 2555 [18-19]

[18]

52

PETROMAT Events

[19]

งานสัมมนา “Bioplastics for Eco-Living” เรื่อง “Eco vs. Econ on Bioplastics” และการจัดเสวนาในหัวข้อ “PETROMAT R&D on Bioplastics for Eco-Living” 22 มิถุนายน 2555 [20]

[20]

[21]

2555 ผู้อำ�นวยการ PETROMAT ได้รับเชิญเป็น ผู ้ ร ่ ว มเสวนาว่ า ด้ ว ยแผนแม่ บ ทวิ ท ยาศาสตร์ เทคโนโลยีและนวัตกรรม (วทน.) ร่วมกับ ดร.ศิริ จิ ร ะพงษ์ พั น ธ์ ผู ้ อำ�นวยการสถาบั น ปิ โ ตรเลี ย ม แห่งประเทศไทย และคุณอดิเทพ พิศาลบุตร์ ประธาน กลุ่มอุตาสาหกรรมปิโตรเคมี สภาอุตสาหกรรม แห่งประเทศไทย โดยมี ดร.นเรศ ดำ�รงชัย จากสวทน. เป็นผู้ดำ�เนินรายการ 29 มิถุนายน 2555 [21]

[22]

PETROMAT ต้อนรับคณะผู้บริหารและเจ้า หน้ า ที่ จ ากสถาบั น ปิ โ ตรเลี ย มแห่ ง ประเทศไทย (PTIT) และสำ�นักพัฒนาเชือ้ เพลิงชีวภาพ (สพช.) กรมพัฒนาพลังงานทดแทนและอนุรักษ์พลังงาน ในการเข้าอบรมและชมโครงการส่งเสริมศักยภาพ การใช้ชีวภาพและชีวมวลฯ 1 สิงหาคม 2555 [22] การจั ด ทำ�แผนยุ ท ธศาสตร์ แ ละวิ เ คราะห์ จุ ด ยื น ในการประชุมเชิงปฏิบัติการ “การบริหารจัดการ และการปฏิรูประบบวิจัยของศูนย์ความเป็นเลิศ” จั ด โดยสำ�นั ก พั ฒ นาบั ณ ฑิ ต ศึ ก ษาฯ (สบว.)

27 - 28 สิงหาคม 2555 [23]

[23] PETROMAT Events

53

[25] [24]

[27] [26]

[29] [28]

2555 จุฬาฯ วิชาการ 2555 ภายใต้แนวคิด “เสาหลักแห่งปัญญา สืบ ราชมรรคาแผ่นดิน” PETROMAT ร่วมจัดนิทรรศการแสดงผลงาน วิจยั ภายใต้โปรแกรมวิจยั ทัง้ 4 ด้าน 14 - 18 พฤศจิกายน 2555 [24-25]

[30]

54

PETROMAT Events

งานสัมมนาย่อยโปรแกรมวิจัยทั้ง 4 ด้าน พฤศจิกายน 2555 [26-30]

2556 PETROMAT และศู น ย์ ค วามเป็ น เลิ ศ ด้ า น เทคโนโลยี พ ลั ง งานและสิ่ ง แวดล้ อ ม (JGSEE) ร่ ว มกั น จั ด งาน Thai-Japanese Spring School on Energy Efficieny พร้อมพาเยีย่ ม ชมโครงการส่ ง เสริ ม ศั ก ยภาพการใช้ ชี ว ภาพ และชีวมวลฯ 1 - 6 มีนาคม 2556 [31-32] “PETROMAT & PPC Symposium 2013” และงานเสวนาในหัวข้อ “PETROMAT: Step 2 R&D Partnerships” (ก้าวสู่คู่ความ ร่วมมือ R&D) 23 เมษายน 2556 [34-36]

[31]

สำ�นั ก พั ฒ นาบั ณ ฑิ ต ศึ ก ษาฯ (สบว.) ร่ ว มกั บ ศู น ย์ ค วามเป็ น เลิ ศ ในสั ง กั ด ทั้ ง 11 ศู น ย์ จั ด การประชุ ม ทางวิ ช าการและแสดงนิ ท รรศการ เรื่อง “การขับเคลื่อนอนาคตประเทศไทยด้วย ระบบวิจัยของศูนย์ความเป็นเลิศ” โดยมีรัฐมนตรี ว่าการกระทรวงศึกษาธิการ (นายจาตุรนต์ ฉายแสง) เป็นประธานในพิธีเปิดการประชุม 31 กรกฎาคม 2556 [37-39]

[34]

[32]

[35]

[36]

[38]

[37]

[39] PETROMAT Events

55

[40]

[42]

[41]

[43]

[44]

[45]

2556

2557

ผู้อำ�นวยการสำ�นักพัฒนาบัณฑิตศึกษาฯ (สบว.) พร้อมด้วยผูบ้ ริหารศูนย์ความเป็นเลิศทัง้ 11 ศูนย์ เข้าพบนายจาตุรนต์ ฉายแสง เพื่อปรึกษาหารือ การดำ�เนินงานในระยะที่ 3 และแสดงความยินดี ในโอกาสรับตำ�แหน่งรัฐมนตรีว่าการกระทรวง ศึกษาธิการ 14 ตุลาคม 2556 [40]

PETROMAT RP Retreat: Fusion Effects และการเสวนา PETROMAT: What’s Next? ณ ภูวนาลีรสี อร์ท เขาใหญ่ อ.ปากช่อง จ.นครราชสีมา 24 – 25 มกราคม 2557 [45-47]

งานสัมมนาย่อยประจำ�ปี 2556 โปรแกรมวิจัย ทั้ง 4 ด้าน ตุลาคม 2556 [41-44]

56

PETROMAT Events

งานประชุมวิชาการ “PETROMAT & PPC Symposium 2014” และงานเสวนาในหัวข้อ “CCC for R&D Partnerships” 22 เมษายน 2557 [48-49]

[46]

[47]

[48]

[50]

[49]

[51]

[52]

[53]

[54]

2557 งาน “มหกรรมอุ ด มศึ ก ษาไทย 2557” PETROMAT ร่ ว มจั ด แสดงนิ ท รรศการ “ศูนย์ความเป็นเลิศ: มูลค่าเพิ่มของอุดมศึกษาไทย” 23 – 24 เมษายน 2557 [50-51]

PETROMAT ร่วมเป็นส่วนหนึง่ ในคณะผูบ้ ริหาร จุฬาฯ นำ�โดยรองอธิการบดี ศ. นสพ. ดร.มงคล เตชะกำ�พุ เข้าเยี่ยมชมศูนย์วิจัย Science & Innovation Center บริษัท พีทีที โกลบอล เคมิคอล จำ�กัด (มหาชน) สำ�นักงานระยอง 2 - 3 มิถุนายน 2557 [52]

สำ�นั ก งานผู ้ แ ทนประจำ�ประเทศไทย ธนาคาร พัฒนาเอเชีย(ADB) และผู้แทนจากสำ�นักงาน บริหารหนี้สาธารณะ(สบน.) กระทรวงการคลัง ร่วมด้วยผูอำ้ �นวยการสำ�นักพัฒนาบัณฑิตศึกษาฯ (สบว.) เข้าตรวจเยีย่ มการดำ�เนินงานและแผนงาน ของ PETROMAT รวมถึงเยี่ยมชมห้องปฏิบัติ การและครุ ภั ณ ฑ์ ที่ จั ด ซื้ อ โดยเงิ น กู ้ ADB เมื่อปี 2542 3 กันยายน 2557 [53-54]

PETROMAT Events

57

PETROMAT มีความส�คัญต่อการ พัฒนาอุตสาหกรรม ให้เติบโตแบบยั่งยืน

ช่วยเชื่อมโยงและสร้างบุคลากร ด้านวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ส�หรับปิโตรเคมีที่มีคุณภาพ เป็นแกนหลักในการขับเคลื่อน เศรษฐกิจอย่างมั่นคงต่อไป

ดร.วีระภัทร์ ตันตยาคม

เลขาธิการกลุม่ อุตสาหกรรมปิโตรเคมี สภาอุตสาหกรรมแห่งประเทศไทย

SCG Chemicals ได้รับประโยชน์จากการเข้าถึง เครือข่ายอาจารย์และผู้เชี่ยวชาญ จากหลายสถาบันชั้นน� ของประเทศไทยและ

ขั้นตอนกระบวนการท�งาน แบบ One-Stop Service

ดร.บุตรา บุญเลี้ยง SCG Chem

เมื่อภาคอุตสาหกรรม ต้องการความช่วยเหลือ จากหน่วยงานกลาง ที่จะให้ความเห็นต่อทุกภาคส่วน

PETROMAT เป็น 1 ในหน่วยงาน ที่ภาคอุตสาหกรรมนึกถึง

ดร.สวนิตย์ บุญญาสุวัฒน์ PTTGC

PETROMAT Link

59

[1] [3]

[2]

[5]

[6]

“ผู ้ เ ชี่ ย วชาญทางปิ โ ตรเลี ย มและปิ โ ตรเคมี ไ ขข้ อ ข้ อ งใจ เรื่องทาร์บอลตามชายหาดทะเลไทย“ [01] บทความพิเศษ “FAQ กรณีศึกษา นำ�้มันดิบรั่วทะเล ระยอง“ [02] โครงการส่งเสริมศักยภาพ “การใช้ ชี ว ภาพและชี ว มวลในการผลิ ต เชื้ อ เพลิ ง และเคมีภัณฑ์“ [03] บทความ “โทลูอีน“ [04] PETROMAT Webbook: AROMATICS (Technology Analysis Database) [05] บทความพิเศษ “ซิลิโคน สุดยอดวัสดุปิโตรเคมีป้องกันน�้ำท่วม“ [06] วารสาร PETROMAT Today เล่มที่ 1-13 [07] บทความพิ เ ศษ

[7]

60

[4]

PETROMAT Link

[8]

[9]

[10]

[12]

R&D Partnerships (Informal Dialogues) [08] APIC 2014 [09] InterPlas Thailand 2014 (Technology Transfer) [10]

[11]

[13]

[14]

Consultancy [11] Seminar [12] CU-SCG Industrial Think Tank [13] Advisory Committee [14] PETROMAT Link

61

คณะกรรมการ

ที่ปรึกษา รศ. ดร.ก�จัด มงคลกุล ดร.โชคชัย อักษรนันท์ ดร.อนุสรณ์ แสงนิ่มนวล ดร.กนกรส ผลากรกุล ดร.สันติ กุลประทีปัญญา รศ. ดร.วีระศักดิ์ อุดมกิจเดชา คุณวิจิตร แตงน้อย ดร.วิไลพร เจตนจันทร์ คุณอธิคม เติบศิริ

คณะกรรมการ

บริหาร

คุณหญิงทองทิพ รัตนะรัต ศ. ดร.สิปปนนท์ เกตุทัต รศ. ดร.ก�จัด มงคลกุล ดร.โชคชัย อักษรนันท์ ดร.อนุสรณ์ แสงนิ่มนวล 2550 - 2556 2550 - 2556 2550 - 2556 2550 - 2556 2556 - 2558 2556 - 2558 2556 - 2558 2556 - 2558 2556 - 2558

2544 - 2546 2544 - 2551 2544 - 2551 2546 - 2551 2549 - 2551

คณะกรรมการ

อ�นวยการ

ดร.ไพรินทร์ ชูโชติถาวร ศ. ดร.ปราโมทย์ ไชยเวช ดร.อนุสรณ์ แสงนิ่มนวล รศ. ดร.พิมล เรียนวัฒนา คุณสมเจตน์ เตรคุพ คุณเอี่ยม เอี่ยมวนานนทชัย รศ. ดร.พิฑูร ตรีวิจิตรเกษม ดร.วิวรรณ ธรรมมงคล คุณดวงพร ธีรภาพไพสิฐ ดร.พิพัฒน์ วีระถาวร คุณเกียรติชาย ไมตรีวงษ์ ดร.สุรชา อุดมศักดิ์ ดร.เกรียงศักดิ์ วงศ์พร้อมรัตน์

2544 - 2546 2544 - 2548 2544 - 2548 2544 - 2554 2546 - 2548 2550 - 2554 2550 - 2554 2550 - 2554 2550 - 2554 2557 - 2559 2557 - 2559 2557 - 2559 2557 - 2559

PETROMAT Executive

63

ทีมงาน PETROMAT มีความยินดีที่จะเป็นส่วนหนึ่ง ในการเป็น

ศูนย์ประสานงานแบบ One-Stop Service ในการผลิตงานวิจัย ที่ใช้ประโยชน์เชิงพาณิชย์ เพื่อขับเคลื่อนให้อุตสาหกรรม ปิโตรเคมีและวัสดุ

มีความยั่งยืนต่อไป

คณะที่ปรึกษา

รศ. ดร.ปราโมช รังสรรค์วิจิตร รศ. ดร.ศิริพร จงผาติวุฒิ

บรรณาธิการ

แก้วใจ คำ�วิลัยศักดิ์

ผู้ช่วยบรรณาธิการ ฤทธิเดช แววนุกูล

64

PETROMAT Team

กองบรรณาธิการ

ชญานิศค์ ศิริวงศ์นภา พรพิมล ชุ่มแจ่ม ธีรยา เชาว์ขุนทด ภัสร์ชาพร สีเขียว กุลนาถ ศรีสุข อรนันท์ คงเครือพันธ์ุ ประวิทย์ พุกรักษา

กำ�กับศิลป์

กมลชนก ชื่นวิเศษ

th

15 ANNIVERSARY

PETROMAT th

7 floor, Chulalongkorn University Research Bldg.

Soi Chula 12, Phayathai Rd. Bangkok 10330, THAILAND Tel: 662-218-4142 Fax: 662-611-7619 www.petromat.org www.facebook.com/petromat.perdo