ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Ταξιδεύω με ασφάλεια στον όμορφο κόσμο του Δι@δικτύου! Υπεύθυνη Προγράμματος: Μαρία Πετροπούλου (ΠΕ86) Τάξεις: Ε1 & Ε2 Σχολικό Έτος: 2020-2021 Χρονική Διάρκεια: 5 μήνες 3Ο Δημοτικό Σχολείο Ζωγράφου
Γενικός Σκοπός Προγράμματος Στόχος του προγράμματος είναι να εξοικειωθούν οι μαθητές/τριες με τις βασικές έννοιες του Διαδικτύου και στη συνέχεια να αναπτύξουν ικανότητες σωστής συμπεριφοράς σε αυτό, αναγνώρισης πιθανών κινδύνων και αντιμετώπισής τους, ώστε να μάθουν να χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο υπεύθυνα, με σεβασμό, κριτική σκέψη και δημιουργικά. Πιο συγκεκριμένα, οι παιδαγωγικοί στόχοι του προγράμματος είναι:
Δημιουργία κλίματος αυτοσεβασμού και αλληλοσεβασμού. Ανάπτυξη της ικανότητας των μαθητών/τριών να αναζητούν, να αξιολογούν και να επιλέγουν πληροφορίες.
Ανάπτυξη σωστής και υγιούς συμπεριφοράς και επικοινωνίας στο Διαδίκτυο.
Ανάπτυξη αυτοεκτίμησης, υπευθυνότητας και ενίσχυση προσωπικότητας.
Θεματικές Ενότητες Προγράμματος Για την υλοποίηση του προγράμματος, αρχικά πραγματοποιήθηκε συζήτηση με τους μαθητές/τριες σχετικά με τη συμπεριφορά τους στο διαδίκτυο (χρόνος και είδος απασχόλησης, συνήθειες) και στη συνέχεια παρουσιάστηκαν όλα τα επιμέρους θέματα με εμπεριστατωμένα παραδείγματα και συμβουλές αντιμετώπισής τους.
Πιο συγκεκριμένα, στο πλαίσιο του Προγράμματος παρουσιάστηκαν:
Βασικές Αρχές Διαδικτύου Οφέλη Διαδικτύου Κανόνες Ασφαλούς Πλοήγησης και Κανόνες Ορθής Διαδικτυακής Συμπεριφοράς (netiquette)
Διαδικτυακή αποπλάνηση (Grooming) Εθισμός και Εκφοβισμός στο Διαδίκτυο (Internet Addiction & CyberBullying) Διαδίκτυο και Παραπληροφόρηση (FakeNews)
Χρονοδιάγραμμα Προγράμματος Στάδιο 1ο: Διερεύνηση του θέματος Συζήτηση με τους μαθητές/τριες σχετικά με τη συμπεριφορά τους στο Διαδίκτυο καθώς και τη χρήση αυτού, γενικά αλλά και ειδικότερα την περίοδο που αναγκάστηκαν να μείνουν σπίτι. (Τι ανάγκες τους καλύπτει το Διαδίκτυο; Ποια η διάρκεια απασχόλησης; Το χρησιμοποιούν μόνο για παιχνίδια ή και ως βοηθητικό εργαλείο για τα μαθήματά τους; Πόσο το χρησιμοποιούν την περίοδο που μένουν συνέχεια σπίτι, κατά τη διάρκεια του lockdown λόγω πανδημίας (Covid-19); Ποια η συμπεριφορά τους όταν δεν ασχολούνται; Υπάρχει αλλαγή;)
Χρονοδιάγραμμα Προγράμματος Στάδιο 1ο: Διερεύνηση του θέματος: Ανάλυση Το 1ο στάδιο του προγράμματος, πραγματοποιήθηκε δια ζώσης, στο σχολικό εργαστήριο. Αφού αναλύθηκε ο ορισμός του Διαδικτύου, τι είναι και πώς λειτουργεί, κάθε μαθητής και μαθήτρια μίλησαν για τη χρήση που κάνουν στο διαδίκτυο. Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, εξοικειώθηκαν περισσότερο και άρχισαν να περιγράφουν ακόμα και περιστατικά που συνάντησαν κατά την παραμονή τους στο διαδίκτυο, κυρίως όταν έπαιζαν διαδικτυακά παιχνίδια ή όταν πλοηγούνταν σε αυτό. Χωρίς να γίνει συγκεκριμένη αναφορά, με ορισμούς και επίσημους όρους, τέθηκαν στοχευμένες ερωτήσεις, τις οποίες η εκπαιδευτικός χρησιμοποίησε στη συνέχεια για να εξηγήσει διάφορες περιπτώσεις. Για παράδειγμα, ρωτήθηκαν οι μαθητές εάν κάποιος είχε λογαριασμό σε κάποιο κοινωνικό δίκτυο. Καθώς το όριο για αυτή την ενέργεια, στην Ελλάδα είναι η ηλικία των 13, η επόμενη ερώτηση σε όσους απάντησαν θετικά ήταν «πώς ξεπέρασαν το εμπόδιο της ηλικίας». Καθώς η απάντηση που ακούστηκε ήταν ότι έβαλαν ψεύτικη χρονολογία γέννησης, ο εκπαιδευτικός χωρίς καμία περαιτέρω αναφορά τους εφιστούσε την προσοχή, καθώς είχαν πει ψέματα πολύ εύκολα.
Χρονοδιάγραμμα Προγράμματος Στάδιο 2ο: Παρουσίαση του θέματος Προβολή παρουσιάσεων σχετικά με το τι είναι το Διαδίκτυο, πώς λειτουργεί, ποια είναι η σωστή συμπεριφορά και χρήση του. Αναφορά στα προσωπικά δεδομένα και στην ιδιωτικότητα των χρηστών. Ανάλυση των κινδύνων του διαδικτύου και παρουσίαση τρόπων προστασίας και αντιμετώπισής τους. Προβολή βίντεο με συμβουλευτικό χαρακτήρα και παρουσίαση πραγματικών περιστατικών.
Χρονοδιάγραμμα Προγράμματος Στάδιο 2ο: Παρουσίαση του θέματος: Ανάλυση Σε μια σχολική χρονιά, όπου κυριάρχησαν τα αυξημένα μέτρα προστασίας λόγω της πανδημίας, σε μια περίοδο με κλειστά σχολεία, με μαθήματα εξ’ αποστάσεως και αυξημένες ώρες των παιδιών μπροστά από μια οθόνη, το πρόγραμμα αυτό αποδείχθηκε πιο επίκαιρο από ποτέ. Το 2ο στάδιο του προγράμματος πραγματοποιήθηκε εξ’ ολοκλήρου εξ’ αποστάσεως, καθώς τα σχολεία παρέμειναν κλειστά για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για το λόγο αυτό, δημιουργήθηκε στην πλατφόρμα e-class, το ηλεκτρονικό μάθημα «Ε1-Ε2: Ασφάλεια Διαδικτύου(Safe Internet)», κοινό και για τα δύο τμήματα που συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Στο ηλεκτρονικό μάθημα (e-class) παρουσιάστηκαν οι εξής ενότητες: 1. Κανόνες Ασφαλούς Πλοήγησης – Προσωπικά Δεδομένα 2. Διαδικτυακή Αποπλάνηση (Grooming) 3. Εθισμός (Addiction) και Διαδικτυακός Εκφοβισμός (Cyberbullying) 4. Διαδίκτυο και Παραπληροφόρηση (Fake News) 5. Ισχυροί Κωδικοί Ασφαλείας και Ασφάλεια στο Ηλεκτρονικό Ταχυδρομείο Όλες οι ενότητες, περιείχαν υλικό από τον ιστότοπο SaferInternet4kids (παρουσιάσεις, φυλλάδια, βίντεο) καθώς και πλήθος διαδικτυακών ασκήσεων.
Χρονοδιάγραμμα Προγράμματος Στάδιο 3ο: Αποτίμηση Οι μαθητές/τριες περιγράφουν την εμπειρία τους με διάφορους τρόπους: συγγραφή άρθρων που θα δημοσιευθούν στην εφημερίδα του σχολείου, δημιουργία αφίσας, κατασκευή συννεφολέξεων με το Wordart, ζωγραφική στο χαρτί αλλά και στον υπολογιστή(σχετικά με τα θέματα που αναλύθηκαν για το Διαδίκτυο με έμφαση στην επιρροή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στους κινδύνους και στην προστασία μας από αυτούς) ή με τη δημιουργία ποιήματος ή κάποιου τραγουδιού. Ο τρόπος που θα περιγράψει κάθε μαθητής/τρια (ή ομάδα) την εμπειρία τους θα αποφασιστεί έπειτα από συζήτηση στην τάξη.
Χρονοδιάγραμμα Προγράμματος Στάδιο 3ο: Αποτίμηση: Ανάλυση Το 3ο στάδιο πραγματοποιήθηκε τόσο εξ’ αποστάσεως όσο και δια ζώσης. Για την ανάρτηση των εργασιών και όλων όσων δημιούργησαν οι μαθητές/τριες, δημιουργήθηκε ένα padlet με τίτλο «Ταξιδεύω με ασφάλεια στον όμορφο κόσμο του Δι@δικτύου». Οι μαθητές περιέγραψαν τις εμπειρίες και τις απόψεις τους με διάφορους τρόπους:
- Κατέγραψαν ερωτήσεις και δημιουργήθηκε ερωτηματολόγιο, το οποίο διανεμήθηκε και απαντήθηκε από τους μαθητές των δύο μεγάλων τάξεων του σχολείου (Ε’ και ΣΤ).
- Κατασκεύασαν συννεφόλεξα (wordclouds) με το εργαλείο Wordart. - Δημιούργησαν σταυρόλεξο με όλα όσα έμαθαν (κάνοντας χρήση του «Τοίχου» στην πλατφόρμα e-class και του διαδικτυακού εργαλείου δημιουργίας σταυρολέξου learningapps).
- Ηχογράφησαν συμβουλές για την ασφαλή χρήση του διαδικτύου, οι οποίες μεταδόθηκαν από το ραδιόφωνο του 3ου Δημ. Σχ. Ζωγράφου στο European School Radio.
- Αξιολόγησαν το πρόγραμμα, τόσο ως προς τις γνώσεις που απέκτησαν όσο και ως προς την υλοποίησή του (τι τους άρεσε και τι όχι, τι έμαθαν, τι δεν τους άρεσε κλπ), κάνοντας χρήση εργαλείων όπως kahoot.
PADLET ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ •
Οι μαθητές δημιούργησαν ερωτηματολόγιο με 20 ερωτήσεις, το οποίο συμπληρώθηκε από μαθητές των Ε’ και ΣΤ’ τάξεων. Για τη δημιουργία του ερωτηματολογίου χρησιμοποιήθηκε ο Τοίχος του η-μαθήματός μας στο e-class, όπου οι μαθητές κατέγραψαν τις ερωτήσεις που επιθυμούσαν να συμπεριληφθούν σε αυτό.
•
Το ερωτηματολόγιο δημιουργήθηκε με το εργαλείο Google Forms. Ο σύνδεσμος του ερωτηματολογίου εστάλη σε όλους τους μαθητές των Ε’ και ΣΤ τάξεων για να συμπληρωθεί. (https://forms.gle/Fz3SLWTsmNnr67h6A)
•
Το πλήθος των μαθητών που συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο ήταν 103, εκ των οποίων τα 55 ήταν αγόρια και τα 48 ήταν κορίτσια. Από την Ε’ τάξη απάντησαν 51 μαθητές και μαθήτριες και από τη ΣΤ΄τάξη απάντησαν 52 μαθητές και μαθήτριες.
•
Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου απεικονίζονται στη συνέχεια.
Ερ.1: Φύλο μαθητή & Ερ.2: Τάξεις που συμμετείχαν
Ερ.3: Πόσο συχνά χρησιμοποιείς το διαδίκτυο; (εκτός τηλεκπαίδευσης)
Ερ.4: Πόση ώρα μένεις συνδεδεμένος στο διαδίκτυο κάθε φορά που το χρησιμοποιείς;
Ερ.5: Οι γονείς σου ξέρουν τι κάνεις στο διαδίκτυο;
Ερ.6: Νομίζεις πως έχεις βάλει ισχυρούς κωδικούς;
Ερ.7: Πιστεύεις ο,τιδήποτε διαβάζεις στο διαδίκτυο;
Ερ.8: Έχεις πει ψέματα στο διαδίκτυο;
Ερ.9: Συνδέεσαι σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης (π.χ. TikTok, Facebook, Instagram, Snapchat)
Ερ.10: Εάν ναι, το κάνεις με την άδεια των γονιών σου;
Ερ.11: Έχεις δικό σου λογαριασμό σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης;
Ερ.12: Εάν ναι, σε ποιο;
Ερ.13: Τα site που μπαίνεις στο διαδίκτυο είναι κατάλληλα για την ηλικία σου;
Ερ.14: Έχεις δεχτεί σχόλια τα οποία σε προσβάλλουν ή σε χαρακτηρίζουν;
Ερ.15: Εάν ναι, τι έκανες; Πώς το αντιμετώπισες;
Ερ.16: Μοιράζεσαι καθημερινές σου στιγμές στο διαδίκτυο;
Ερ.17: Έχεις μιλήσει ή στείλει ποτέ προσωπικά στοιχεία ή φωτογραφίες σου σε κάποιον που γνωρίζεις μόνο μέσω διαδικτύου;
Ερ.18: Εάν κάποιος άγνωστος σου στείλει αίτημα φιλίας, τι κάνεις;
Ερ.19: Έχεις συναντηθεί ποτέ με κάποιον που γνώρισες στο διαδίκτυο;
Ερ.20: Θεωρείς ότι υπάρχουν περισσότεροι κίνδυνοι στο διαδίκτυο απ’ ότι στην πραγματική μας ζωή;
Συμπεράσματα Ερωτηματολογίου Σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο, διαπιστώνουμε ότι το 68% των μαθητών χρησιμοποιεί το διαδίκτυο καθημερινά, εκ των οποίων ποσοστό 89% παραμένουν συνδεδεμένοι από μία ώρα και άνω, χωρίς να υπολογίζονται σε αυτές οι ώρες τηλεκπαίδευσης (σχολείο, φροντιστήρια κλπ). Αισιόδοξο είναι το γεγονός ότι για ποσοστό άνω του 80% γνωρίζουν οι γονείς τους τις διαδικτυακές δραστηριότητές τους ακόμα και την σύνδεσή τους σε κοινωνικά δίκτυα και παραπάνω από τους μισούς πιστεύουν ότι έχουν βάλει ισχυρούς κωδικούς ασφαλείας. Επίσης, όσον αφορά στην επαφή με αγνώστους στο διαδίκτυο, διαπιστώνουμε ότι ποσοστό περίπου 80% δεν μοιράζεται ποτέ ή μοιράζεται σπάνια προσωπικές τους στιγμές στο διαδίκτυο, δεν στέλνει προσωπικά στοιχεία ή φωτογραφίες σε αγνώστους γνωρίζοντας τους πολλούς κινδύνους που υπάρχουν (ποσοστό >88%) και έχει την σωστή συμπεριφορά σε ενδεχόμενες ενοχλήσεις από αγνώστους (μπλοκ, ενημέρωση γονιών, κλπ).
Συννεφόλεξα (1)
Συννεφόλεξα (2)
Σταυρόλεξο (Learningapps) Κάντε κλικ πάνω στο σταυρόλεξο για να το δείτε και να το λύσετε
Ραδιοφωνικό Μήνυμα
Τα μηνύματα μαθητών και μαθητριών της Ε’ Τάξης για ένα ασφαλές Διαδίκτυο, ηχογραφήθηκαν και μεταδόθηκαν από το ραδιόφωνο του 3ου Δημοτικού Σχολείου Ζωγράφου «Αλεπουδίσματα», στο Ευρωπαϊκό Σχολικό Ραδιόφωνο (European School Radio).
Πηγές - Εφαρμογές • https://saferinternet4kids.gr • https://saferinternet.gr • https://www.cyberkid.gov.gr • https://pixabay.com/el/ • https://eclass.sch.gr/ (Δημιουργία η-μαθήματος) • https://padlet.com (Δημιουργία πίνακα ανακοινώσεων) • https://wordart.com (Δημιουργία συννεφολέξεων) • https://postermywall.com (Δημιουργία αφίσας) • https://learningapps.com (Δημιουργία σταυρολέξου) • https://docs.google.com/forms/ (Δημιουργία ερωτηματολογίου)
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ
Ταξιδεύω με ασφάλεια στον όμορφο κόσμο του Δι@δικτύου!
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ!
3Ο Δημοτικό Σχολείο Ζωγράφου