Constructing the Unbuilt by petros phokaides

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ

ΟΥΤΟΠΙΕΣ

ΤΟ Α-ΚΤΙΣΤΟ

ΤΟΠΙΚΕΣ

ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

[Ου-τοπίες] 09

[Η σημασία της πλοκής στην αρχιτεκτονική δημιουργία] 21

[Η αναρχιτεκτονική του Gordon Matta-Clark] 27

[Η διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής] [Τα όρια του άκτιστου] 35

[City-FIX: Από τον Φιλόπαππο στον Αρδηττό] 53

[Αστικοί κήποι στα Εξάρχεια] 59

[Επίθεση του ‘ιού’ στην πόλη-εργαλείο παραγωγής του ά-κτιστου] 67

[Γέφυρα Λόφων] 75

[Κτίζοντας στο Λυκαβητό] 79

[‘Ελ-αστική αρχιτεκτονική’] 83

[κατοικώντας το μη (περι)φραγμένο] 89

[Παρασιτικές παραμβάσεις στο κτισμένο] 99

http://courses.arch.ntua.gr/View.aspx?i=121495+www.arch-theory8-2008.blogpsot.com+www.flickr.com/photos/archtheory8-2008/+www.flickr.com/groups/archtheory8-2008/

Στόχος μας είναι η θεωρητική και σχεδιαστική εμβάθυνση σε αστικές παρεμβάσεις στην Αθήνα πέραν του κτισμένου, ή και ενάντια στο κτισμένο, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό. Επιχειρούμε να προσδιορίσουμε το νόημα της εφικτής ουτοπίας στην τοπική αστική παρέμβαση και την προγραμματική αντιστροφή / αναίρεση του κτισμένου στον μητροπολιτικό αστικό ιστό. Ο τυπολογικός επαναπροσδιορισμός του σχεδιασμένου «κενού» της σύγχρονης μεγαλούπολης αποτελεί αντικείμενο εκπαιδευτικής άσκησης στο πλαίσιο του μαθήματος «Ειδικά θέματα θεωρίας της αρχιτεκτονικής», που διδάσκεται στο τέταρτο έτος της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Σκοπός του μαθήματος αυτού είναι η εμβάθυνση στο νόημα και τη λειτουργία της θεωρίας στη διαδικασία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού. Το θέμα είναι το ίδιο το νόημα της θεωρίας και το όχημα της περιπλάνησης μια κυριολεκτική και εν μέρει αλληγορική διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους συμμετέχει η γνώση και κυρίως η κατανόηση του παρελθόντος στη δημιουργική σύνθεση μιας κατάστασης του χώρου, που ανήκει εκ των πραγμάτων στο παρόν και το μέλλον. Στο εγχείρημα συμμετέχουν προσκεκλημένοι από διαφορετικές «περιοχές» της αρχιτεκτονικής σκέψης και πρακτικής και τελειόφοιτοι που ετοιμάζουν τη διπλωματική εργασία τους.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ

ΤΟ Α-ΚΤΙΣΤΟ ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ Α-ΚΤΙΣΤΟ

Τ Ο Π Ι Κ Ε Σ Ο Υ Τ Ο Π Ι Ε Σ Α Σ Τ Ι Κ Ε Σ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

119

125

09 21 27 99

35 47 53

83 79

89 67 105

113

129

133

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Υπεύθυνος Μαθήματος Συντονισμός εργαστηρίου: ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΟΥΡΝΙΚΙΩΤΗΣ αναπλ.καθηγητής ΕΜΠ Επικουρικό έργο: ΠΕΤΡΟΣ ΦΩΚΑΪΔΗΣ, ΣΤΕΛΙΟΣ ΓΙΑΜΑΡΕΛΟΣ Μεταπτυχιακοί φοιτητές Συμμετέχοντες: ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΒΡΙΛΑΚΗ ΛΙΝΑ ΔΗΜΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΦΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΜΑΡΑΓΚΟΣ ΜΙΧΑΗΛ ΒΛΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΡΟΔΑΝΘΗ ΒΑΡΔΟΥΛΗ ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΝΝΙΚΟΥΡΗ ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΖΑΡΜΠΗΣ ΙΑΣΩΝ ΖΙΡΩ ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΚΑΣΙΛΗ ΑΦΡΟΔΙΤΗ-ΜΑΡΙΑ ΚΟΝΙΔΑΡΗ ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΤΣΟΛΑΜΠΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΟΥΖΑΚΙΤΗΣ ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΛΙΩΤΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΙΑΜΜΑΣ ΑΝΝΑ ΣΙΔΕΡΗ ΑΘΗΝΑ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ ΙΩΑΝΝΑ ΧΕΙΝΟΠΟΡΟΥ

6 www.arch-theory8-2008.blogpsot.com http://www.flickr.com/photos/archtheory8-2008/ http://www.flickr.com/groups/archtheory8-2008/ Διάλεξη-παρουσίαση: 16/07/2008 (18:00-21:00) Στρογγυλή τράπεζα: 17/07/2008 (19:00) Έκθεση: 15/07/2008-31/08/2008 Το τεύχος αυτό συγκεντρώνει το υλικό του εργαστηρίου που πραγματοποιήθηκε στα πλαίσια του μαθήματος Ειδικά θέματα Θεωρίας της Αρχιτκετονικής 8, που διδάσκεται στο 4ο έτος στη σχολή Αρχιτεκτόνων του ΕΜΠ.

Το συνολικό αποτέλεσμα του εργαστηρίου παρουσιάστηκε ως ένα γεγονός (παρουσίαση+εγκατάσταση) στα ‘Διεθνή γεγονότα Αρχιτεκτονικής έρευνας 2008’ που διοργανώθηκε από το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο Αθηνών και τη SARCHA στη θεματική ενότητα Ά-κτιστη Πόλη.

Εργαστήριο

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ Α-ΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ Ειδικά Θέματα Θεωρίας Αρχιτεκτονικής 8 Εαρινό Εξάμηνο 2008 Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

[Κατασκευάζοντας το άκτιστο Τοπικές ουτοπίες και αστικές αντιστροφές]

Η πόλη ως κτίριο, ως σύνολο ή σύμπλεγμα ή συνονθύλευμα κτιρίων, δεν περιγράφεται μόνο με όρους υλικών (τσιμέντα, πέτρες, σίδερα, γυαλιά) και όρους μορφών (επίπεδα, όγκους, σχήματα, γραμμές) αλλά αποκτά το πλήρες νόημά της πέραν του κτισμένου, στον ζωτικό χώρο του αστικού κενού, μέσα από τη δράση των ανθρώπων. Σε αυτό το κενό, που ορίζεται από τα πλήρη του κτισμένου – και αντιστρόφως – η απόλαυση του κτισμένου είναι η απόλαυση της καθημερινής ζωής. Είναι η κατασκευή καταστάσεων που συμβάλουν στη βίωση της αστικής ατμόσφαιρας με όλες τις αισθήσεις – την όραση, την ακοή, την όσφρηση, την αφή και τη γεύση. Η αρχιτεκτονική δεν έχει νόημα ως δημιουργία του υλικού αντικειμένου, όσο και αν αυτό ικανοποιεί όλες τις επιθυμίες του αρχιτέκτονά του, αν δεν μπορεί να οικοδομήσει ατμόσφαιρες που να εξασφαλίζουν την επιδιωκόμενη απόλαυση του κτισμένου. Με τη διαφορά πως η απόλαυση αυτή γίνεται «εκεί έξω», στο άκτιστο, το κενό του αισθητηριακού γεγονότος, που αναλαμβάνει την πρωτοκαθεδρία του αστικού βίου. Στην κατασκευή αυτού του κενού, στο άκτιστο ως κατασκευή του σύγχρονου αρχιτέκτονα σε μια πόλη, που δεν είναι αυτή που θέλουμε, εστιάζεται όλο το ενδιαφέρον μας. Στόχος μας είναι η θεωρητική και σχεδιαστική εμβάθυνση σε αστικές παρεμβάσεις στην Αθήνα πέραν του κτισμένου, ή και ενάντια στο κτισμένο, με ό,τι μπορεί να σημαίνει αυτό - μετάλλαξη, μετάθεση, κατεδάφιση, ανατροπή, μετακίνηση, μεταλλαγή όλων των παραδεκτών και από μακρού κατεστημένων καταστάσεων του κατασκευασμένου χώρου, στις οποίες περιλαμβάνεται ακόμα και η απολιθωμένη σχέση ιδιοκτησίας του κτισμένου. Επιχειρούμε να προσδιορίσουμε το νόημα της εφικτής ουτοπίας στην τοπική αστική παρέμβαση και την προγραμματική αντιστροφή / αναίρεση του κτισμένου στον μητροπολιτικό αστικό ιστό. Στην ουσία, ενδιαφερόμαστε για τον δημόσιο χώρο, για το πολιτικό στοιχείο του κτισμένου, για την πολιτεία

ως παράμετρο και ως σύνολο, και επιδιώκουμε την κριτική απελευθέρωση της δημιουργικής μας σκέψης από το αυτονόητο και αμετακίνητο του υπάρχοντος κόσμου. Κατασκευάζουμε το άκτιστο σημαίνει ότι σχεδιάζουμε το χώρο μιας απόλαυσης του κτισμένου που καλλιεργεί και επιταχύνει τις ανθρώπινες σχέσεις με όρους ποιοτικής επικοινωνίας, απορυθμίζοντας τη συναλλακτική αντίληψη του κόσμου. Η πρόθεση της τοπικής ουτοπίας έχει ένα χαρακτήρα που είναι ηθελημένα ανατρεπτικός απέναντι στην ίδια την ουτοπία, επειδή αρνείται το σχεδιασμό συνολικών συστημάτων, που φιλοδοξούν να κτίσουν την υπόσχεση του παραδείσου σε ένα απροσδιόριστο κοινωνικά και ιστορικά μέλλον, και στη θέση του εγκαθιστούν προθέσεις εφικτής μεταλλαγής του υπαρκτού σε άμεσο χρόνο με απλή συνηγορία των εμπλεκομένων μερών. Οι αστικές αντιστροφές είναι αποτέλεσμα αυτής της συλλογιστικής προσέγγισης του χώρου, αφού υπόσχονται μια πόλη που θα είναι διαφορετική χάρη στη συμμετοχή όλων – και όχι μόνο των αρχιτεκτόνων – με στόχο τη γενετική αλλαγή του κοινού μας περιβάλλοντος. Στην προοπτική της γενικευμένης αυτοργάνωσης του πολιτικού χώρου – που είναι ο χώρος της πόλης των ανθρώπων - τον μικρότερο δυνατό ρόλο μπορεί να τον παίξει το κράτος, ως διαχειριστική εξουσία του κτισμένου, επειδή το ίδιο το αντικείμενο του εγχειρήματος απευθύνεται σε καταστάσεις που κείνται εξ ορισμού «εκείθεν», στην αντίπερα όχθη του υλικού, στον κόσμο του αοράτου. Σε αυτόν τον κόσμο και μόνο σε αυτόν μπορεί να θεμελιωθούν οι όροι του δημόσιου βίου ως πολιτική εκδοχή που να υπερβαίνει τα ανυπέρβλητα όρια του υλικά κτισμένου. Ο τυπολογικός επαναπροσδιορισμός του σχεδιασμένου «κενού» της σύγχρονης μεγαλούπολης αποτέλεσε αντικείμενο μιας εκπαιδευτικής άσκησης στο πλαίσιο του μαθήματος «Ειδικά θέματα θεωρίας της αρχιτεκτονικής», που διδάσκεται στο τέταρτο έτος της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου. Σκοπός του μαθήματος αυτού είναι η εμβάθυνση στο νόημα και τη λειτουργία της θεωρίας στη διαδικασία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού.

Το θέμα είναι το ίδιο το νόημα της θεωρίας και το όχημα της περιπλάνησης μια κυριολεκτική και εν μέρει αλληγορική διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους συμμετέχει η γνώση και κυρίως η κατανόηση του παρελθόντος στη δημιουργική σύνθεση μιας κατάστασης του χώρου, που ανήκει εκ των πραγμάτων στο παρόν και το μέλλον. Στο εγχείρημα συμμετείχαν προσκεκλημένοι από διαφορετικές «περιοχές» της αρχιτεκτονικής σκέψης και πρακτικής και τελειόφοιτοι που ετοιμάζουν τη διπλωματική εργασία τους. Οι προτάσεις τους είναι το αποτέλεσμα της αλυσίδας των εκπαιδευτικών δράσεων που αναπτύχθηκαν από τον Μάρτιο ως τον Ιούλιο του 2008 σε μια πορεία που ήταν μερικώς συγκλίνουσα και εξίσου αποκλίνουσα, επιτρέποντας τη οικοδόμηση υπαρκτών αντιθέσεων στο πεδίο ισορροπίας των ιδεατών επιδιώξεων που ορίζουν την εκπαιδευτική δραστηριότητα. Στο μάθημα αυτό, που είχε από την αρχή του ως στόχο την παρουσίαση του κοινού αποτελέσματος με τη μορφή ενός γεγονότος στη σειρά εκδηλώσεων για το Ά-κτιστο στο Βυζαντινό Μουσείο της Αθήνας, συμμετείχαν ο υπογράφων και δύο μεταπτυχιακοί σπουδαστές που έχουν αναλάβει επικουρικό έργο, ο Πέτρος Φωκαΐδης και ο Στέλιος Γιαμαρέλος. Η συνεργατική λογική που διέπει την τελική επιδίωξη του άκτιστου είναι μέρος μιας εκπαιδευτικής αντίληψης που αποσκοπεί στην οικοδόμηση του κριτικού λόγου ως πρωταρχικού εργαλείου του αρχιτεκτονικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, πέραν των δεξιοτήτων (του ταλέντου) και των διαχειριστικών πρακτικών του υλικού χώρου που φαίνεται να ορίζουν το πεδίο. Σε αυτό το πέραν, σε αυτή την κριτική συνείδηση, που είναι τελικώς μια πολιτική και αστική συνείδηση στη σύγχρονη παγκόσμια κοινωνία, επαφίεται κάθε αισιοδοξία για μια σχέση του ανθρώπου με τα πράγματα που να στηρίζεται σε όρους απόλαυσης, μακριά, πολύ μακριά από τον κατεστημένο εθισμό του εμπράγματου ανταλλάγματος.

Παναγιώτης Τουρνικιώτης, αναπληρωτής καθηγητής Σχολής Αρχιτεκτόνων Ε.Μ.Π.

10 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

[Ου-τοπίες] Παναγιώτης Τουρνικιώτης

Ο παράδεισος είναι μια κατασκευή των ανθρώπων της κάθε εποχής/ Η πόλη του θεού / μια από τις πρώτες μεγάλες προσπάθειες αναπαράστασης μιας πόλης που ανήκει στο μέλλον / η εικόνα είναι μια αφήγηση / μια ολόκληρη ιστορία /οχυρή πόλη / απ’ έξω η κόλαση / πάνω όλοι οι άγιοι / στα σύννεφα

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

αυτό το σχήμα είναι ένα σχήμα κυρίαρχο σε όλη την περίοδο του μεσαίωνα/ Thomas More: ο εφευρέτης αυτού που ονομάζουμε ουτοπία / ο More είναι ένας καλός άνθρωπος / θέλει το καλό της κοινωνίας Ένα νησί /κάπου / δεν έχει σημασία / όπου υπάρχει μια κοινωνία / όπου οι σχέσεις των ανθρώπων / η οργάνωση των διαιρέσεων / ο τρόπος με τον οποίο παρέχεται η εργασία / γίνεται η παραγωγή / κατανέμεται ο πλούτος / περιγράφονται πλήρως και είναι ιδανικές / και αυτό γίνεται σε ένα χαμένο νησί του ειρηνικού / μακριά / πολύ μακριά / δεν έχει σημασία Τίποτα δεν είναι ξεκάθαρο εδώ / γιατί στην πραγματικότητα αυτό είναι ένα ιδεόγραμμα που μας περιγράφει αυτή τη φυγή / αυτή τη φυγή από την πραγματικότητα του τόπου προς τον ου-τόπο / κάπου αλλού Αυτή είναι η αφετηρία μιας γενεαλογίας ουτοπικής σκέψης που προσφέρει ένα όλον / είναι η στιγμή που ένας καλός πολίτης λέει: / πάρτε το / εδώ σας προτείνω ένα ολοκληρωμένο σύστημα μια ολόκληρη κοινωνία / όλα είναι μέσα εδώ

Ο 19ος αιώνας είναι ένας αιώνας εκρηκτικός / βιομηχανική επανάσταση / η εποχή της μεγαλούπολης παράγει μια τομή ανάμεσα στην πόλη και την ύπαιθρο / μια πληθώρα ουτοπικών σοσιαλιστικών προτάσεων για τη διέξοδο από το αδιέξοδο / αποχώρηση από την πόλη / να πάμε να φτιάξουμε μια κατασκήνωση / κάπου που θα είναι ωραία / Δύο κινήσεις συγκροτούν την μεγαλύτερη συζήτηση γύρω από την πορεία της πόλης και της αρχιτεκτονικής στο γύρισμα από το 19ο στον 20ο αιώνα / η μία, άτακτη οπισθοχώρηση / πάμε πίσω / η άλλη, πάμε γρήγορα μπροστά William Morris: θρησκευτικός σοσιαλισμός / αγγλικού τύπου / του 19ου αιώνα / old house / ένα ιδανικό παρελθόν / με ωραία καρποφόρα δέντρα / κτισμένα με πέτρες / οξυκόρυφες στέγες / ένα παρελθόν που δεν αναγνωρίζει ότι πατάμε ήδη στον 20ο αιώνα / έρχονται τα αυτοκίνητα / τα αεροπλάνα

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΟΥΡΝΙΚΙΩΤΗΣ [ΟΥ-ΤΟΠΙΕΣ] *απομαγνητοφωνημένη παρουσίαση στα πλαίσια του εργαστηρίου 09.05.2008

1910 / ή κάτι τέτοιο / χθες: ζώντας και δουλεύοντας στον καπνό / ο καπνός / τυπικό παράδειγμα αγγλικής εργατικής πόλης / όπου καίνε κάρβουνα / και όλα είναι μαύρα / today: όπου το μισό έχει γίνει μια μοντέρνα πόλη / ζώντας στα suburbs / δουλεύοντας στον καπνό / αύριο: ζεις και δουλεύεις στον ήλιο στην ιδανική κηπούπολη

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

επιστρέφω στη φύση / μια εξιδανικευμένη φύση / μακριά από τα κακά / λιοντάρια / λύκους / δεν την καλλιεργείς / ζεις σε γκαζόν και σε ωραία δάση / είναι το περιβάλλον για να ζεις μέσα / και όχι για να εργάζεσαι

σε τελείως διαφορετικό κλίμα / αναπτύσσεται το όραμα μιας βιομηχανικής πόλης Tony Garnier / προσφέρεται με το εργοστάσιο της / ένα βήμα προς τα εμπρός / απελευθερωτικό βήμα / η βιομηχανία είναι όμορφη / αποδοτική / συγκινητική / Marinetti / φουτουρισμός / κροταλισμοί μηχανών όταν θες να απολαύσεις τη μέρα σου / να βλέπεις να λαμποκοπά πάνω στα μέταλλα ο ήλιος Plan Voisin / Le Corbusier / Παρίσι: μολυσματικός τόπος φθοράς / καλό είναι να σωθούμε από τις σκοτεινές αυλές / τους στενούς δρόμους / που δεν ακολουθούν τη σωστή γεωμετρία / και παράγουν όλων των ειδών της κακές ασθένειες / γωνίες που μπορούν να σε μαχαιρώσουν το βράδυ/ φυματίωση και σεξουαλικές ασθένειες/ καλά θα ήταν να τα ξηλώσουμε όλα / να στήσουμε μια ιδανική πολιτεία / η ιδανική πολιτεία θα έχει πολύ γκαζόν / γήπεδα / πισίνες / υψηλά κτίρια / κτισμένα με τους καλύτερους τεχνικούς όρους της εποχής / θα επιτρέπουν να συμβαίνουν όλα τα καλά του κόσμου / Ίδιο σχήμα με τον More / αλλά στο κέντρο του Παρισιού / λέει κάτι / που κανείς μέχρι τότε δεν τολμούσε να πει / γκρεμίζουμε 500 οικοδομικά τετράγωνα / αύριο / ξαναχτίζουμε από την αρχή την πόλη / το κέντρο της πόλης αυτή η ανατροπή / μια εποχή πριν είναι πέραν λογικής / μια εποχή μετά είναι το κέντρο του παιχνιδιού / η ίδια η πόλη αποτελεί αντικείμενο μετάλλαξης δε θα φύγουμε στα νησιά / στις Νεφέλες / αλλά στο κέντρο της πόλης / θα παλεύουμε να την αλλάξουμε μια σειρά παρεμβάσεων του γαλλικού κράτους στις ‘ανθυγιεινές νησίδες του Παρισιού / ‘βρωμερές νησίδες’ / πιο χυδαία / ανάμεσα στη μαυρίλα / ο αρχιτέκτονας / ο πολεοδομός / ο θεός / έχει ξυρίσει τα πάντα/ και επανέρχεται με τα δικά του γραμμικά κτήρια / τριπλάσια σε ύψος / αλλά σε Π / στο έδαφος φυτεύσεις / κοινόχρηστα κτήρια / γήπεδα / να παίζεις μπάλα βγαίνοντας από το κτήριο / να ανεβαίνεις στη ταράτσα / να κάνεις ηλιοθεραπεία / το λέει καθαρά ο Le Corbusier / να σε βλέπει ο ήλιος / η θεραπεία είναι αρκετά γνωστή / τις ξηλώνουμε και ξαναχτίζουμε / ή απλά τους αλλάζουμε τα φώτα / αριθμημένες νησίδες / 1 / 2 / 3 / 4 / 5 / στο 7 κάνει αυτή την πρόταση / δεν κατασκευάζεται / όπως καμία από τις δεκάδες προτάσείς του /

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΟΥΡΝΙΚΙΩΤΗΣ [ΟΥ-ΤΟΠΙΕΣ]

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

μερικών άλλων όμως κατασκευάστηκαν / η εφαρμογή αυτού του σχήματος εξυγίανσης έγινε και στο Plateau Beaubourg / με χαρακτήρα επαναφοράς στην τάξη / ουτοπία αλλά υπό συγκεκριμένους όρους /

η δόξα των μελλοντολογικών ουτοπιών / Ζενέτος / ηλεκτρονική πολεοδομία / δίχτυ πόλης πάνω από την πόλη / Archigram / Αγγλία / κάτι μεταξύ καρτούν και αρχιτεκτονικής / Ξενάκης / η κοσμική πόλη / το 1968 / κάποιοι περπατούσαν στο φεγγάρι / σήμερα δεν το πολύ κάνουν πια / τότε όμως απόλυτη αισιοδοξία / όπου νάναι φεύγουμε / ο Thomas More έψαχνε το νησί να κτίσει την κοινωνία από την αρχή / Ξενάκης: κοσμική πόλη σε άλλο πλανήτη / περιλαμβάνει μαθηματικά / καμπύλες /όπως σε όλο το έργο του / που έρχονται να στήσουν μονάδες πολυκατοικίες αντίστοιχες με του Le Corbusier / σχήματα περίεργα / δικά του οδικά δίκτυα / τοπολογικής φύσεως / δεν είναι σίγουρο αν υπάρχουν οχήματα ή αν διακτινιζόμαστε / Yona Friedman / full ουτοπίες στο Παρίσι / εγκαταλείπουμε την παλιά πόλη / γίνεται σκηνικό / σηκωνόμαστε πάνω από την παλιά πόλη / σηκώνουμε την πόλη ψηλά / σε ένα ιδανικό / πανέμορφο / δικτύωμα πόλης/ ακριβώς όπως ο Ζενέτος είναι ένα σύμπτωμα της γενικής πρακτικής στην κεντρική Ευρώπη / όπου και σπούδασε / συνεχίζω να δείχνω Friedman / αυτά δεν είναι μυρμήγκια / είναι κάτω στη γη τα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν ακόμα / Constant / η περίφημη Νέα Βαβυλώνα / καταστασιακή διεθνής / έρχεται να ονειρευτεί ότι και οι προηγούμενοι / μια τεχνολογική πόλη / απελευθερωμένη από το παρελθόν / πεταμένη στο μέλλον / η μεγάλη διαφορά / ο Le Corbusier χτίζει πύργους που πατάνε γερά στη γη / οι άλλοι προτείνουν μεταλλικό πλέγμα που δυνάμει καλύπτει όλη τη γη / μια δεύτερη στρώση πάνω από την πραγματικότητα / διατηρούμε ταυτόχρονα άφθαρτη την ύπαιθρο και από πάνω φτιάχνουμε την άϋλη αέρινη πόλη που επιτρέπει αυτή τη συνύπαρξη / καθαρές ουτοπίες / εξαιρετικά ενδιαφέρουσες μακέτες / ο constant / δεν είναι αρχιτέκτονας / είναι καλλιτέχνης με τη διάθεση της σωτηρίας / διάφανα και μεταλλικά υλικά / εφευρετικότητα / πλαστικά μαγευτικές προτάσεις / σήμερα διατηρούνται στα μουσεία / εκεί είναι νομίζω και η καλύτερη θέση που μπορεί να τους επιφυλάξει κανείς /

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΤΟΥΡΝΙΚΙΩΤΗΣ [ΟΥ-ΤΟΠΙΕΣ]

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Τέλος μιας εποχής / που κρατάει την αισιοδοξία του μοντερνισμού / να φύγουμε προς τα εμπρός / η εποχή που θα ‘ρθει είναι το μεταμοντέρνο / είναι μια αντίστροφη ουτοπία / αν οι πόλεις μας είναι δραματικές / το καλύτερο που έχουμε να κάνουμε είναι να επιστρέψουμε στην ιστορία / πίσω / τότε ήταν όλα πολύ ωραία / επιστροφή στις ιδανικές πολιτείες / Leon Krier / να ξεχάσουμε 19ο / 20ο / να επανασυνδεθούμε με την πόλη του 17ου / να συνεχίσουμε προς τα εμπρός / πηγαίνοντας με ελαφριά πηδηματάκια προς τα πίσω / οι προτάσεις του Krier δεν διαφέρουν καθόλου από αυτές του Friedman / διαφέρουν σε αισθητικό επίπεδο μόνο / ο Krier φροντίζει να φτιάξουμε μια ενιαία πλάκα / από κάτω / να κυκλοφορούν τα highways και όλα τα μηχανολογικά παρελκυόμενα της σύγχρονης κοινωνίας / και πάνω να κυκλοφορούν οι άνθρωποι με τα άλογα και τις άμαξες / παρελθόν και μέλλον συνυπάρχουν / απλά στο υπόγειο είναι το μέλλον και από πάνω το παρελθόν / Sea Side / Florida / μια πόλη που έγινε με τις ευλογίες του Krier ως ουτοπικός τουριστικός προορισμός / τυπική επένδυση επιχειρηματία / για να πας να δεις την ιδανική ζωή / οι πλούσιοι πάνε εκεί / πωλείται τεμάχιο εκεί / όραμα επιστροφής στην καλή κοινωνία / εξαιρετικά ενδιαφέρουσα λογική αποχώρησης από τη σύγχρονη κοινωνία / η επιστροφή στο 17ο δεν είναι μόνο αισθητική / είναι η εποχή πριν τον καπιταλισμό / που οι άνθρωποι δεν έχουν ακόμα διαφθαρεί / όταν θα τελειώσει όλη αυτή η κακιά εποχή / και θα έρθει το τέλος της ιστορίας / οι άνθρωποι θα κτίσουν το παράδεισος μόνοι τους / Δεν είναι όλος ο μεταμοντερνισμός έτσι / groupe ‘Utopie’ / Παρίσι / συμμετέχουν διάφοροι ‘σκληροί άνθρωποι του 60’ / όταν όλα τα πράγματα περνούν και τελειώνουν το γυρίζουν σε ουτοπικά σχέδια για το Παρίσι / αλλά σε επίπεδο καρτούν / Baudrillard / ιδεολογικός οδηγός της ομάδας ‘Ουτοπία’ / αυτό είναι μια πρόταση παρέμβασης στο λόφο του Palais de Chaillot / γύρω τυπικά blocks εξαόροφων πολυκατοικιών / με επιλογή των αρχιτεκτόνων κατεδαφίζεται και σχεδιάζεται στη θέση του ένας υπαίθριος χώρος αναψυχής και δραστηριοτήτων / με φουσκωτές κατασκευές / κατασκευές χωρίς τόπο / τις φουσκώνεις / τις ξεφουσκώνεις στο αυτοκίνητο / και φεύγεις / η λογική της νομαδικότητα της αρχιτεκτονικής δεν εγκαθίσταται / αλλά είναι παρεπόμενο / ανθρώπου που μετακινείται /

Schuiten και Peeters / συζήτηση της πόλης που υπάρχει σε σχέση με αυτή που θα υπάρξει / Βρυξέλλες / νοσταλγικό σχήμα / σελήνη / ο εφιάλτης του κανάβου / η διαφορετική διατύπωση των λέξεων για να καταλήξουμε στις πύλες του εφικτού – δυνατού / είμαστε στη μελλοντική πόλη αλλά ταυτόχρονα προσπαθούμε να δούμε τι συμβαίνει στο επίπεδο των ανθρώπινων σχέσεων /

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ένα σάρωμα στις ουτοπίες /

22 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

[Η σημασία της πλοκής στην αρχιτεκτονική δημιουργία] Αριστοτέλης Μαραγκός

24 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

θα ηθελα να ανοιξω μια συζητηση για το αν μια ουτοπια απαιτει την μεγαλη χειρονομια (την ‘’μεγαλη’’ μολυβια και χαραξη) για να εκφραστει..γιατι προσωπικα πιστευω πως ειναι σημαντικοτερη μια ‘’μικρη’’ κινηση που ειναι ευστοχη και μπορει να λειτουργησει αμεσα (και αυριο που λεει ο λογος) και θα καταφερει να αλλαξει την αποψη του χρηστη (του οποιουδηποτε χρηστη) για το αστικο κενο που υπαρχει διπλα του.κι επισης μια τετοια κατευθυνση απαιτει μια μικρη αφορμη ωστε να κατακτηθει το αστικο κενο και να παρει την τελικη του μορφη απο τον ιδιο τον χρηστη . ενω αντιθετα μια μεγαλη επεμβαση μπορει να ειναι ξενη και κενη νοηματος και απλως να δημιουργησει και αλλα αστικα κενα(κενα χρησης). Posted at 2:04PM, 12 June 2008 PDT

axristect says:

ΣΥΖΗΤΗΣΗ 1

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΜΑΡΑΚΓΟΣ [Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΛΟΚΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ] *το κείμενο αποτελεί απόσπασμα Διάλεξης που παρουσιάστηκε στη σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, με επιβλέποντα τον Π.Τουρνικιώτη

Οι νέες τεχνολογίες αναπαράστασης καλπάζουν εξελικτικά. Οι τρισδιάστατες δημιουργίες μπαίνουν στα αρχιτεκτονικά γραφεία. Όμως δεν χρησιμοποιούνται όπως θα έπρεπε. Η κίνηση μέσα σε ένα άδειο από ζωή κτίριο δεν έχει τίποτα παραπάνω να προσφέρει, εικονοπλαστικά ή δημιουργικά, από ότι τα σχέδια του και οι μακέτες του. Είναι λογική συνέχεια, οι υπολογιστικές κατασκευές να μεταχειρίζονται σαν μεγαλύτερες μακέτες. Όμως ο κινηματογράφος έχει αποδείξει ότι μπορεί να είναι κάτι πολύ παραπάνω από αυτό. Μπορεί να είναι μια αναπαράσταση της ζωής μια εμπειρία που μπορεί να προβάλλει την αρχιτεκτονική πολύ αποτελεσματικά. Αυτό επιτυγχάνεται μέσα από την ένταξη μιας ιστορίας μέσα σε ένα φιλμικό μέσο. Το χαρακτηριστικό μιας ταινίας είναι ότι προσπαθεί να αφηγηθεί μια ιστορία, να αναπαράγει μια εμπειρία αρχιτεκτονική μπορεί με τις προτάσεις της να είναι πιο ενδιαφέρουσα από οποιοδήποτε μυθιστόρημα, όμως κανείς σκηνοθέτης δεν έχει διασκευάσει ένα αρχιτεκτονικό κτίριο για την μεγάλη οθόνη. Ένα κτίριο μπορεί να δημιουργεί μεγαλύτερες εντάσεις από οποιοδήποτε μουσικό κομμάτι αλλά ποτέ δεν έχει χρησιμοποιηθεί ως κεντρικός άξονας της πλοκής. Παρόλο που οι αρχιτεκτονικές θεωρίες μας εισάγουν σε κόσμους τόσο διαφορετικούς, δεν προσπαθούμε να τους υλοποιήσουμε πέρα από τα σχέδια. Η αρχιτεκτονική γνώση μπορεί να δημιουργήσει ένα δικό της κινηματογραφικό είδος, με τον χώρο να πρωταγωνιστεί με το σύνολο των δράσεων και συναισθημάτων των χρηστών του. Αλλά φαίνεται παράξενο που ενώ την αφήνουμε να παίζει ένα τόσο σημαντικό ρόλο στην πραγματική μας ζωή δεν την αφήνουμε να δράσει με τον ίδιο ή παρόμοιο τρόπο και στον κινηματογράφο.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΜΑΡΑΚΓΟΣ [Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΠΛΟΚΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ]

Δεν είμαι σίγουρος αν καταλαβα... Η ουτοπία ως “οντότητα” δεν έχει κανένα περιορισμό στην εκφραση... Όπως υποθέτω οτι δεν έχει και στο μέγεθος... Είναι σαν να με ρωτάνε αν το σπίτι, ή το καφέ, ή το κυβερνητικό κτήριο που σχεδιαζω πρέπει να γίνεται με “την μεγάλη μολυβιά”. Δεν πιστέυω πως τίθεται τέτοιο θέμα... Αν και αμφιβάλλω πως εννοείς ακριβώς την ουτοπία ως όρο... Μάλλον έχεις κάτι συγκεκριμένο στο μυαλό σου! Εκεί που δένονται οι δύο όροι, “ουτοπία” και “αστικό κενό” είναι πιστεύω στα ανάλογα δίπολα στα οποία συμμετέχουν... “πραγματικότητα και ουτοπία” και “αστικό πλήρες και αστικό κενό”. Ίσως σε ένα δεύτερο επίπεδο της σχέσης των δύο όρων θα έλεγα πως “με την αστική πυκνότητα να αυξάνεται και να χτίζονται τα πάντα, το να έχεις αστικά κενά θα γίνει μια ουτοπία της πόλης(ή αν προτιμάτε σε πιο συνηθισμένο ουτοπικό σχήμα: μια πόλη χωρίς αστικά κενά)” Μπορεί να έχω καταλάβει κάτι λάθος από το post σου... Posted 3 weeks ago.

addictivism says:

28 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΦΑΙΡΕΣΗ

[Η αναρχιτεκτονική του Gordon Matta-Clark] Λίνα Δήμα

Πιστεύω ότι η ουτοπία δεν έχει κλίμακα και πως το μέγεθος της είναι το ίδιο σχετικό όσο και η ερμηνεία της. Μπορεί ταυτόχρονα, εξάλλου, κάποιος να τη βλέπει ως μεγάλου μεγέθους και κάποιος άλλος ως μικρού μεγέθους, ανάλογα με το σημείο αναφοράς, συμπεριλαμβανομένης και της χρονικής στιγμής. Θεωρώ πως περισσότερο αναφέρεται στο χαρακτήρα που έχει μια επέμβαση.Επίσης, πιστεύω ότι παίζει ρόλο και ο χειρισμός και κυρίως το ζουμάρισμα που γίνεται στο κάθε σημείο και τον κανόνα με τον οποίο πρόκειται να προσαρμοστεί η οποιαδήποτε γενίκευμένη πρόταση στην κάθε τοπικότητα , αν αναφερόμαστε σε μια πρόταση μεγάλης κλίμακας σε σχέση με την κλίμακα του ανθρώπου. Επίσης, ενδεχομένως, κάτι που το ζει κάποιος ή κάτι που εντάσσεται στην καθημερινότητά του, ή και είναι χειροποιαστό, συχνά να μη γίνεται αντιληπτό ως ιδανικό ή ουτοπικό και πάλι χωρίς να θέλω να κάνω καμία γενίκευση. Ίσως το ουτοπικό να έχει να κάνει πιο πολύ με σκέψεις αποστασιοποιημένες χρονικά, χωρικά και από την άποψη του κατά πόσο είναι πραγματοποιήσιμες τη στιγμή που εκφράζεται το οποιοδήποτε “θέλω”.

ath_stm says:

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Ο Gordon Matta-Clark (1943-1978) ήταν πρωτοποριακή μορφή στην ανάπτυξη της καλλιτεχνικής κοινότητας στο SoHo της Νέας Υόρκης τη δεκαετία του ‘70. Στη σύντομη ζωή του, πρόλαβε να γίνει ευρύτερα γνωστός για τις “κτιριακές τομές”(“building cuts”), στις οποίες έκοβε και αφαιρούσε τμήματα εγκαταλελειμμένων κτιρίων. Για λόγους που θα μπορούσα να υποθέσω, αλλά δεν είναι του παρόντος, έχει παραμείνει σχετικά άγνωστος στο ευρύτερο κοινό. Τα τελευταία χρόνια, όμως, έχει αρχίσει μία διερεύνηση του έργου του που λαμβάνει χώρα και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Προτού προχωρήσω, θα ήθελα να δείξω πολύ γρήγορα μερικά χαρακτηριστικά έργα του.

1.Splitting: Four Corners, 1974. Έκοψε με ένα αλυσοπρίονο στο μέσο του κτιρίου δύο παράλληλες, κατακόρυφες γραμμές, σε απόσταση 2,5 εκατοστών, αφαιρώντας το ενδιάμεσο υλικό. Έπειτα, απέσπασε τις ακρογωνιαίες λίθους, στηρίζοντας το κτίριο σε γρύλους. Χαμηλώνοντάς τους, σχηματίστηκε ένα κεντρικό χάσμα γωνίας πέντε μοιρών, “ενεργοποιώντας το σπίτι με μία λαμπερή σφήνα φωτός που σκορπίστηκε σε κάθε δωμάτιο.”1 Τέλος, αφαίρεσε τις τέσσερις γωνίες της στέγης. Αυτές υπάρχουν σήμερα ως αποσπάσματα του χώρου, στο έργο Four Corners, αποδεικνύοντας την πράξη. ΛΙΝΑ ΔΗΜΑ [Η ΑΝΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ GORDON MATTA-CLARK] *το κείμενο αποτελεί απόσπασμα Διάλεξης που παρουσιάστηκε στη σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, με επιβλέποντα τον Π.Τουρνικιώτη

2.Day’s End (ή Day’s Passing), 1975. Το δυτικό μέτωπο της πόλης αποτελούσε μία παραμελημένη και υποβαθμισμένη περιοχή, ενώ η συγκεκριμένη προβλήτα είχε μετατραπεί σε στέκι σεξουαλικά περιθωριοποιημένων ατόμων. Ο Matta-Clark το καλοκαίρι του 1975 οικειοποιείται αυτόν τον πεταμένο χώρο. Η Προβλήτα 52 ήταν ένα άθικτο βιομηχανικό κτίριο του 19ου αιώνα από μέταλλο και κυματοειδή λαμαρίνα. Η κίνηση του ήλιου ήταν καθοριστική για τη δημιουργία των τομών. Οι αρχικές τομές έγιναν στο πάτωμα της προβλήτας κατά μήκος του κεντρικού άξονα, σχηματίζοντας ένα κανάλι. Ένα άνοιγμα ατρακτοειδούς σχήματος στον τοίχο επέτρεπε την επαφή με το ποτάμι. Ένα παρόμοιο σχήμα αποσπάστηκε από την οροφή πάνω από το κανάλι αφήνοντας τις ακτίνες του φωτός να εισέλθουν. Στη γωνία του δαπέδου υπήρχε μία μεγάλη τεταρτοκυκλική τρύπα προς το φουρτουνιασμένο νερό του Hudson. Ακολουθώντας την κυκλική τροχιά του ήλιου κατά τη διάρκεια της μέρας, οι αχτίδες που διέρχονται από τα ανοίγματα μεταβάλουν το εσωτερικό της προβλήτας. Το είδος και η θέση των ανοιγμάτων τόσο στις κατακόρυφες όσο και στις οριζόντιες επιφάνειες του κτιρίου σε συνάρτηση με την κίνηση του 31 ήλιου ορίζουν το φωτισμό, ο οποίος γίνεται μέγιστος κατά τη δύση. Είναι λοιπόν στο Τέλος της Ημέρας ή με το Πέρασμα της Ημέρας που το έργο κορυφώνεται, για να επαναλάβει τον κύκλο του την επόμενη μέρα.

χώρο που προέκυψε. Ο ίδιος εξηγεί το όνομα Circus ως εξής: “[…] το “Τσίρκο”(“Circus”) με τον δικό μου δυσλεκτικό τρόπο σημαίνει “κύκλο”(“circle”) […] μέσα στον οποίο κυκλοφορείς (you circle)ένα μέρος δραστηριότητας, έναν κύκλο για δράση. ”3 Μετά από την συνοπτική αυτή παρουσίαση, θα προσπαθήσω να διερευνήσω την έννοια της «αναρχιτεκτονικής» στο Gordon Matta-Clark. Η αναρχιτεκτονική(anarchitecture) είναι το όνομαεφεύρεση του ίδιου για μια ομάδα καλλιτεχνών που οργάνωναν συναντήσεις και συζητούσαν “για μεταφορικά κενά, χάσματα, χώρους απομεινάρια, χώρους που δεν ήταν αναπτυγμένοι.[…] Όπως τα μέρη που σταματάς για να δέσεις τα κορδόνια σου, μέρη που είναι απλά διακοπές στις καθημερινές σου κινήσεις.[…].”4 Οι συναντήσεις τους σφραγίστηκαν το 1974 με το Anarchitecture Show, μία έκθεση από φωτογραφίες και λεζάντες, οι οποίες εκτέθηκαν ανώνυμα. Από εκεί και πέρα ωστόσο, η έννοια αυτή διαπερνά όλο το έργο του Matta-Clark. Η έννοια της αναρχιτεκτονικής του συνδέεται πολύ με το μάθημα που κάνετε σε αυτή την αίθουσα κάθε Παρασκευή, αφού αποτελεί μία εφικτή, πραγματοποιημένη ουτοπία στο αστικό περιβάλλον. Συνιστά μία αντιστροφή/ αναίρεση του χτισμένου στον μητροπολιτικό, αστικό ιστό. Και η αυτή αντιστροφή/αναίρεση δεν είναι μόνο θεωρητική, αλλά και έμπρακτη. Η αναρχιτεκτονική σκέψη και πράξη του Μ.-C. ξεκίνησε από την κατεξοχήν μητρόπολη(τη Νέα Υόρκη) για να εφαρμοστεί και στον ευρωπαϊκό χώρο, στη «γενέτειρα» της αστικής εμπειρίας: το Παρίσι. Στα πλαίσια της Biennale του Παρισιού το 1975 πραγματοποιεί μία από τις σημαντικότερες κτιριακές τομές του: το Conical Intersect. Η περιοχή που επέλεξε ο Μ.-C. για το έργο του ήταν η επίμαχη συνοικία Les Halles του Παρισιού, όπου εκτυλισσόταν ένα πρόγραμμα έντονου αστικού μετασχηματισμού. Στα πλαίσια της αναβάθμισης της περιοχής, έγινε μαζική κατεδάφιση κτιρίων. Τη θέση πολλών από αυτά πήρε το, υπό χαιρόταν και πολύ νομίζω. Τελικά στον Matta-Clark παραχωρήθηκαν τα σπίτια στο 27-29

ηθελα να ρωτησω και να προκαλεσω -ας το πουμε ετσι- τον καθενα που συμμετεχει στο μαθημα και στην διαδικτυακη συζητηση να μιλησει για την ηθικη της προτασης του πανω στο θεμα της αστικης ουτοπιας..δλδ με ποιον τροπο αγγιζει η προταση(αν τον αγγιζει) που εχει βαλει πανω στον χαρτη της Αθηνας τον κατοικο της Αθηνας γιατι θεωρω πως και η ουτοπια οφειλει(προσωπικη μου αποψη) να αναφερεται σε καποιους..γιατι -μπορει εδω εγω να καταλαβαινω λαθος- αν παρουμε την προταση στο συγκεκριμενο μαθημα σαν μια σχεδιαστικη ασκηση χωρις μετρο τοτε βαζουμε σε αλλη βαση την συζητηση..περα λοιπον απο τις αλυσιδες που σαφεστατα βοηθουν στο να εξελιχθει το μαθημα και να

axristect says:

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

4. Circus-Carribean Orange, 1978. Πρόκειται για την τελευταία τομή που πραγματοποιήθηκε, πριν το θάνατό του τον Αύγουστο του ίδιου έτους. Το 1978 το Μουσείο του Σικάγο αποφάσισε να ανακαινίσει τρία προσαρτημένα σε αυτό σπίτια και να τα προσθέσει στο υπάρχον κτίριο. Για το έργο αυτό, οι υπεύθυνοι του Μουσείου σκέφτηκαν τον Matta-Clark, αν και το θεωρούσαν παρακινδυνευμένο εγχείρημα2. Τελικά το έργο εγκρίθηκε. Σε αντίθεση με τις άλλες επεμβάσεις του, αυτό το κτίριο δε θα γκρεμιζόταν μετά, αλλά θα ανακαινιζόταν. Συμφώνησε λοιπόν να μην επηρεάσει το φέροντα οργανισμό. Έπρεπε επίσης να φροντίσει τα απαραίτητα ζητήματα ασφάλειας, ώστε να είναι εφικτό, αρχικά για τον ίδιο να δουλέψει και, στη συνέχεια, για τους οργανωτές να φέρουν το κοινό μέσα στο κτίριο. Οι περιορισμοί αυτοί τον ανάγκασαν να αντιμετωπίσει εμπόδια, που ποτέ, όσο δούλευε παράνομα, δεν τον είχαν απασχολήσει. Στην κατά μήκος τομή του κτιρίου, ο Matta-Clark χάραξε μία διαγώνιο από το πάτωμα του υπογείου ως την οροφή. Κατά μήκος αυτού του άξονα σχεδίασε τρεις κύκλους που αντιστοιχούν σε τρεις σφαιρικές τομές διαμέτρου ίσης με το συνολικό πλάτος του κτίσματος. Η τομή και η κάτοψη του έργου παρουσιάζουν εξαιρετική καθαρότητα, σε αντίθεση με πολυπλοκότητα του

Κατ’ εμέ και το ιντερνετ, όλη η διαδικτύωση και ο χώρος που δημιουργείται σίγουρα κάποτε ήταν μια ουτοπία. Σήμερα, όμως, είναι τόσο δεδομένο που νομίζω ότι δε θα χαρακτηριζόταν ως ουτοπία εύκολα. Επιπλέον, είναι και κάτι που το μέγεθός του - αν υφίσταται - μπορεί να είναι και μικρό και μεγάλο ταυτόχρονα, αναλόγως από το “που” το βλέπεις. Posted 3 weeks ago.

3. Office Baroque, 1977. Στο Office Baroque(1977), η επέμβαση του Matta-Clark για πρώτη φορά περιορίζεται στη σφαίρα του ιδιωτικού. Αυτό δεν ήταν δική του επιλογή. Η τοποθεσία ήταν η πιο τουριστική περιοχή της Αμβέρσας, όπου όλοι έρχονταν να τραβήξουν αναμνηστικές φωτογραφίες. Η αρχική ιδέα του αφορούσε την αποκοπή ενός τεταρτοσφαιρίου από τη γωνία του οικοδομήματος. Το άνοιγμα αυτό θα έδινε τη δυνατότητα στους περαστικούς να βλέπουν το εσωτερικό. Όταν έγινε γνωστή η πρόθεσή του, η πόλη “σκότωσε το έργο”, όπως λέει χαρακτηριστικά ο ίδιος, περιορίζοντάς τον να δουλέψει αποκλειστικά εκτός κοινής θέας μέσα στο κτίριο.

[Η ΑΝΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ GORDON MATTA-CLARK] ΛΙΝΑ ΔΗΜΑ

της οδού Beaubourg, που επρόκειτο να γκρεμιστούν. Στα κτίρια αυτά δημιούργησε μία τρύπα. Το κενό είχε το σχήμα κόλουρου κώνου, του οποίου η βάση στο βόρειο τοίχο ήταν διαμέτρου τεσσάρων μέτρων. Ο κεντρικός άξονάς σχημάτιζε μία γωνία περίπου 45 μοιρών με το επίπεδο του δρόμου. Καθώς η περιφέρεια ελαττωνόταν, ο κώνος στρεφόταν ανοίγοντας δρόμο μέσα από τοίχους, πατώματα και έξω από τη σκεπή της σοφίτας των εφαπτόμενων σπιτιών. Ως αποτέλεσμα, οι περαστικοί του πολυσύχναστου δρόμου Beaubourg έβλεπαν το Pompidou μέσα από την κωνική οπή, σε μία πρωτόγνωρη αντιπαράθεση του παλιού και ερειπωμένου με το καινούριο και hi-tech. Εξωτερικά, λοιπόν, το έργο παράπεμπε σε τηλεσκόπιο, τονίζοντας την ήδη μεγάλη κλίμακα του Πολιτιστικού Κέντρου. Εσωτερικά πάλι, έδινε την αίσθηση ενός περισκοπίου, παρέχοντας από το κέντρο του οπτική επαφή προς όλους τους γύρω χώρους του σπιτιού. Στο Conical Intersect υπήρξαν πολλές αντιδράσεις, και μάλιστα από πολιτικές παρατάξεις. Ένας συνεργάτης του Matta-Clark στο έργο αυτό, θυμάται ότι η γαλλική Δεξιά συγχύστηκε γιατί το θεώρησε προσβολή προς το καινούριο Κέντρο και αρνητικό σχόλιο στον εκμοντερνισμό του Παρισιού. Αντίστοιχα, ο Κομμουνιστικός τύπος, τον κατηγορούσε ότι κατέστρεψε ένα απόλυτα καλό κτίριο που θα μπορούσε να ανακαινιστεί και να χρησιμοποιηθεί ως εργατικές κατοικίες. Μία ημέρα πριν ο χώρος ανοίξει για το κοινό, οι γαλλικές αρχές εκκένωσαν το κτίριο και απέτρεψάν την πρόσβαση σε αυτό, χτίζοντας την είσοδό του.5 Σε σχέση με το αστικό πλαίσιο ως χώρο δράσης του, αναφέρει: “Κατ’ αρχήν, η επιλογή μου να αντιμετωπίσω το αστικό περιβάλλον, και ειδικότερα τις κτιριακές κατασκευές, μεταβάλλει ολόκληρο το σύστημα αναφοράς μου[…]. Έχω διαλέξει να μην απομονωθώ από τις κοινωνικές συνθήκες[…].”6. Η πράξη είναι επαναστατική, ανατρεπτική και πολιτική, χρησιμοποιώντας ένα τελείως δικό του, ιδιόρρυθμο μέσο. Η ισοπεδωτική τάση που έχουν ορισμένοι αναρχικοί για τυφλό γκρέμισμα όλων των υπαρχουσών δομών(κοινωνικών, και βέβαια εξουσιαστικών, ή απλά υλικών –βλ. κάψιμο τραπεζών και αυτοκινήτων) μετασχηματίζεται στον Matta-Clark σε δημιουργική αναρχιτεκτονική. Η αναρχική διάσταση του έργου του δεν υπάρχει μόνο λόγω αυτού

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

του ονόματος-λογοπαιγνίου που ο ίδιος επέλεξε, αλλά ενισχύεται και από τον παράνομο χαρακτήρα των πράξεών του. Τα έργα του Gordon Matta-Clark τον έφερναν πολύ συχνά αντιμέτωπο με τις αρχές. Η σύγκρουση δεν ήταν κάτι που επιδίωκε και συνήθως φρόντιζε να έχει καλύψει τα διάφορα ενδεχόμενα. Παρόλα αυτά, είναι σίγουρο ότι δεν είχε κανενός είδους ενδοιασμό και το παράνομο πολλών εγχειρημάτων του δεν τον απέτρεπε να τα πραγματοποιήσει. Η μεγάλη διαφορά ωστόσο σε σχέση με αυτά που εμείς (εδώ στο πολυτεχνείο) έχουμε συνδυάσει με τις αναρχικές πράξεις είναι ότι η αναρχική πράξη του Μ.-C. δεν είναι ισοπεδωτική. Δεν γκρεμίζει. Δεν καταστρέφει. Ούτε αποδομεί. Αντίθετα, κατασκευάζει. Δημιουργεί πολύ λεπτομερώς προσχεδιασμένα, ακριβή, γεωμετρικά, χειρουργικά καθαρά κενά. Δε διαλύει τη δομή. Επεμβαίνει στην ήδη υπάρχουσα δομή του κτιρίου προκείμένου να αναδείξει τους περιορισμούς, αλλά και την αλήθεια της. Τέμνοντας δείχνει τον τρόπο Ο M.-C. λοιπόν παίρνει τα απορρίμματα του αστικού ιστού (τα παλιά, εγκαταλελειμμένα κτίρια της πόλης) και με μία αντίστροφη, αναρχιτεκτονική πράξη, αφαιρεί κομμάτια της δομής τους και τα μεταλλάσσει. Αναιρεί τη μέχρι τότε δομή και τάξη των πραγμάτων. Και η αναίρεση αυτή δεν είναι λεκτική ή μόνο θεωρητική: καταναλώνει ενέργεια και παράγει έργο που καταλαμβάνει χώρο, στις τρεις διαστάσεις. Ή μάλλον αφαιρεί κομμάτια χώρου δημιουργώντας ένα νέο τρισδιάστατο αντικείμενο. Βασική διαφορά του όμως από τη συνηθισμένη αρχιτεκτονική πρακτική είναι η φορά της διαδικασίας. Ως αρχιτέκτονες, μαθαίνουμε να συνθέτουμε προσθέτοντας νέα στοιχεία στο περιβάλλον, ακόμη και αν λαμβάνουμε υπ’ όψιν το κενό που τα νέα αυτά στοιχεία αφήνουν. Ο Matta-Clark επεμβαίνει στο ήδη υπάρχον δομημένο περιβάλλον, αποσυνθέτοντας, αναλύοντας, ακολουθώντας μία διαδικασία που δεν προσθέτει, αλλά αφαιρεί. Δεν αποδομεί, ούτε καταστρέφει, αλλά αποικοδομεί. Στη σχολή μαθαίνουμε ότι πρέπει να προηγηθεί μία διαδικασία ανάλυσης πριν τη σύνθεση. Σε ένα πιο προχωρημένο στάδιο των σπουδών μας

συνειδητοποιούμε το διαλεκτικό σχήμα: θέση αντίθεση - σύνθεση. Και ακόμη αργότερα μπορεί να καταφέρουμε η ανάλυση και η σύνθεση να συνδιαλέγονται σε μία συνεχώς αναστοχαστική δημιουργική σκέψη και πράξη. Δεν καταφέρνουμε όμως να σπάσουμε τον ερμητισμό του δημιουργούαρχιτέκτονα, αμφισβητώντας την αυθεντία του, επαναφέροντας το κοινωνικό και πολιτικό πλαίσιο. Στο σημείο αυτό είναι πολύ σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι ο Gordon Matta-Clark σπούδασε αρχιτεκτονική στο Cornell της Ithaca και πήρε το πτυχίο του(BArch) το 1968. Όπως παρατηρεί ο Anthony Vidler7, από όλες τις Αμερικάνικες σχολές, το Cornell εμφανίστηκε ως ο προμαχώνας μιας παράδοσης που συνδύαζε τον μοντερνισμό του Le Corbusier με την αφαίρεση του Albers, και αυτά σε μια ιστοριστική αναδιατύπωση μαγειρεμένη από το ζωγράφο Robert Slutzky, το αρχιτέκτονα John Hedjuk και Βρετανό το κριτικό Colin Rowe. Για τις αρχιτεκτονικές σπουδές του στο Cornell ο Matta-Clark έλεγε: “συνεπάγονταν τόσο επιφανειακό φορμαλισμό που δεν είχα ποτέ συναίσθηση της αβεβαιότητας μιας κατασκευής, της ασάφειας ενός χώρου”8 Ωστόσο, από σημειώσεις του διαφαίνεται να τον έχεί καθορίσει πολύ η περίοδος των σπουδών. Για παράδειγμα, σε γράμμα που στέλνει στην Carol Gooden το Δεκέμβρη του 1973 σχετικά με την Αναρχιτεκτονική Έκθεση, γράφει “ΜΙΑ ΜΗΧΑΝΗ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΚΑΤΟΙΚΕΙΣ” το οποίο αλλού εμφανίζεται ως “ΜΙΑ ΜΗ ΜΗΧΑΝΗ ΓΙΑ ΝΑ ΚΑΤΟΙΚΕΙΣ”. Προτείνει να μπει απόσπασμα από το βιβλίο του Le Corbusier, ενώ πιο κάτω αναφέρεται στο Modulor. Κι από άλλες σημειώσεις του, αποδεικνύεται να έχει μελετήσει σε βάθος το βιβλίο “Για μια αρχιτεκτονική”, άσχετα με το αν διαφωνεί ή το αντιστρέφει. Έχει πολύ ενδιαφέρον ότι για το Conical Intersect έχει πει: “Αυτή η κούφια μορφή έγινε ένα “Son et Lumière” για τους περαστικούς ή ένα υπερβολικό νέο δεδομένο σε ήλιο και αέρα για νοικάρηδες.” 9 Και δίπλα σε αυτό ας θυμηθούμε τον τίτλο της διάλεξης του Le Corbusier για το CIAM στο Ε.Μ.Π. το 1933 που ήταν “Air – Son Lumière” (“Αέρας - Ήχος - Φως”).

Λαμβάνοντας υπ’ όψιν τους καθηγητές του Matta-Clark στο Cornell, τα λόγια του αποκαλύπτουν μία ουσιώδη αφομοίωση των μοντερνιστικών αρχών. “ΔΙΑΠΡΑΓΜΑΤΕΥΟΜΕΝΟΣ ΤΑ/ΟΡΙΑ (ΤΟΥ ΑΠΟ ΑΝΘΡΩΠΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΕΝΟΥ ΧΩΡΟΥ)/[ΟΡΙΑ]” 10, γράφει κάπου. Κι αλλού: “ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΣΤΟ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ/ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΜΕΣΩ ΑΠΟΣΠΑΣΗΣ/ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΜΕΣΩ ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗΣ/ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΜΕΣΩ ΚΕΝΟΤΗΤΑΣ”. 11

Νομίζω πως το προσωπικό όραμα είναι πιο ανώδυνο από αυτό που έχει ανάγκη να εκφραστεί στον χώρο κατ εικόνα της φαντασίας του εισηγητή του. Καλο είναι να μην χάσει αυτός ο τρόπος σκέψης την δυνατότητα της αυθαιρεσίας, του ανορθολογισμού, του παραλόγου. Πρόκειται για τεστάρισμα των ηθικών ορίων ακόμα. Συνεπώς δεν νομίζω να παίζει θέμα ηθικολογικό. Το ανήθικο θα ήταν να μετατρέψουμε το ουτοπικό σε αρχιτεκτονικό project και τούμπαλιν Posted 3 weeks ago.

Mika Boo says:

παει πολλα βηματα παραπερα προτεινω να γινει και μια συζητηση(εστω και στην εκπνοη) αναμεσα μας για το ποιους και πως αγγιζουν οι προτασεις μας... Posted 3 weeks ago.

1 Matta-Clark, συνέντευξη, κατάλογος I.C.C., σελ. 9-10. 2 Judith Russi Kirshner σε συνέντευξη από την Joan Simon, στον κατάλογο της έκθεσης Gordon Matta-Clark: A Retrospective, Museum of Contemporary Art, Chicago, 1985, σελ. 121. 3 Matta-Clark, στην Judith Russi Kirshner, κατάλογος IVAM, σελ. 392. 4 Matta-Clark, στη Liza Bear, κατάλογος IVAM, σελ. 375. 5 Gerry Hovagimyan, σε συνέντευξη στην Joan Simon, στον κατάλογο της έκθεσης Gordon Matta-Clark: A Retrospective, Museum of Contemporary Art, Chicago, 1985, σελ. 89. 6 Matta-Clark, στον Donald Wall, κατάλογος I.C.C., σελ. 40. 7 Anthony Vidler, “Splitting the difference: Anthony Vidler on Gordon Matta-Clark”, κριτική βιβλίου, περιοδικό ArtForum, XLI, Νο. 10, Ιούλιος 2003, σελ. 8 Matta-Clark, στη Liza Bear, κατάλογος IVAM, σελ. 376. 9 Συνέντευξη στον κατάλογο της έκθεσης Matta-Clark, Internationaal Cultureel Centrum, Antwerp, Σεπτέμβριος 1977, σελ. 12. 10 “DEALING WITH THE/LIMITS (OF MAN MADE SPACE)/[LIMITS]”. Σημείωση του Matta-Clark, κατάλογος IVAM, σελ. 96. 11 Matta-Clark, κάρτα σημείωσης 1146, αχρονολόγητη, ιδιοκτησία του Gordon Matta-Clark, παρακαταθήκη στο CCA, Montreal. 12 Matta-Clark, στην Judith Russi Kirshner, κατάλογος IVAM, σελ. 394.

ΛΙΝΑ ΔΗΜΑ

Αυτή η αμφισβήτηση όλων των διαδεδομένων βεβαιοτήτων για το χώρο από το Matta-Clark, στην ουσία, ανατρέπει το στείρο φορμαλιστικό κομμάτι του μοντερνισμού. Ας θεωρήσουμε βασικό στοιχείο της μοντερνιστικής σκέψης την διαλεκτική των αντίθετων εννοιών (π.χ. συνέχεια - ρήξη, πλήρες - κενό, παλιό - νέο, ατομικό - συλλογικό, αντικειμενικό - υποκειμενικό κ.ο.κ.) ως μία διαδικασία που γεννά συνεχώς νέες μορφές και κατηγορίες. Τότε, οποιαδήποτε παγιωμένη θέση ή βεβαιότητα, απορρίπτεται αυτόματα από το μοντερνιστικό διαλεκτικό τρόπο σκέψης, εφόσον γεννά συνεχώς το ίδιο, και όχι το νέο. Μία τέτοια αντιμοντέρνα θέση αποτελεί η παγίωση ενός μοντέρνου αρχιτεκτονικού λεξιλογίου ως «στυλ». Πρόκειται για έναν συστηματικό εκχυδαϊσμό του μοντερνισμού που δημιουργεί ο συντεχνιακός επαγγελματισμός. Σε αυτή την ερμηνεία του μοντερνισμού όχι ως στυλ, ή συνταγής, αλλά ως μίας διαλεκτικής διαδικασίας, που γεννά συνεχώς το νέο, ο Matta-Clark ενσωματώνει πολύ περισσότερο την μοντερνιστική χωρική υπόσχεση από άλλους που αυτοαποκαλούνται μοντέρνοι.

[Η ΑΝΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΟΥ GORDON MATTA-CLARK]

Η ορολογία του είναι εντελώς αρχιτεκτονική, και μάλιστα με αναφορές στο μοντερνισμό. Η αμφισβήτηση των ορίων, η απόρριψη του διακοσμητικού σχεδιασμού, η διαλεκτική σχέση των αντιθέτων, όπως το κενό και το πλήρες, είναι όλα αυτά εργαλεία ενός μοντερνιστικού τρόπου σκέψης. Χωρίς την γνώση αυτή, μοιάζει ακατανόητο το πείσμα με το οποίο ψάχνει τρόπους να υπονομεύσει, αποσταθεροποιήσει και ανασυντάξει αυτές τις αρχές. Ο Matta-Clark γνωρίζει πολύ καλά ολόκληρο το σύστημα αναφοράς της αρχιτεκτονικής που ανατρέπει. Μας μεταφέρει έτσι μια αίσθηση αβεβαιότητας, η οποία αποτελεί για τον ίδιο κινητήρια δύναμη. “Είμαι”, λέει, “στην πραγματικότητα μέσα σε όλη αυτή την ομάδα ανθρώπων που προσπαθούν με έναν καλλιτεχνικό τρόπο να δημιουργήσουν και να επεκτείνουν τη ‘μυθολογία’ του χώρου. Ούτε εγώ ξέρω τι σημαίνει η λέξη ‘χώρος’. Συνεχίζω να τη χρησιμοποιώ. Αλλά δεν είμαι τελείως σίγουρος τι σημαίνει”12.

Mika Boo σημασια πιστευω εχει να δουμε ποσο παταει το προσωπικο μας οραμα στην πραγματικοτητα για την οποια ‘’δουλευουμε’’ ...καθως υπηρχαν και ουτοπιες που ‘’επαιζαν’’ με τα ορια της επιστημονικης φαντασιας και ο δημιουργος τους ειχε περασει καθε οριο αλλα ο ιδιος ειχε υπολογισει και τις βιδες και τα παξιμαδια..ζηταω ασ πουμε στον ‘’εισηγητη’’ μιας ιδεας να ‘’λογοδοτησει’’ σε καποιον.. μπορει ας πουμε στην κοινωνια,μπορει στην τεχνικη μπορει στον ιδιο του τον εαυτο δλδ με αλλα λογια λεω να μην λεμε μονο για να λεμε χωρις να υπαρχει κοστος αλλιως το προσωπικο οραμα κατανταει ενα παιχνιδι. ειπα λοιπον εξ αρχης οχι να ηθικολογησουμε αλλα να πουμε το γιατι και το πως...να γινουμε συγκεκριμενοι..και δεν θεωρω πως ειναι κακο το να πετυχαινεις μικρες ουτοπιες απο ‘’ρηχα και ταπεινα’’ (οπως λες) αρχιτεκτονικα προγραμματα οι οποιες οδηγουν απλα και δομημενα προς την ‘’τρελη ιδεα’’ που δεν εχει φραγμους. Posted 3 weeks ago.

axristect says:

36 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΝΑΙΡΕΣΗ

[Η διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής] [Τα όρια του άκτιστου] Κωνσταντίνα Κάλφα

Δεν νομίζω πως ο δημιουργός της επιστημονικής φαντασίας κάνει τους υπολογισμούς των παξιμαδιών για να λογοδοτήσει σε κάποιον. Αντίθετα, χρησιμοποιεί στοιχεία του “πραγματικού” μετατοπισμένα, ξεριζωμένα από τα διάφορα context, ποιητική αδεία(πολύ κοντά στην ετεροτοπία όπως την παρουσίασε ο Πέτρος). Αυτό κάνει πιο αντιληπτή την “ψευδαίσθηση” και το μήνυμα τελικά που θέλει να μεταδώσει. Αυτό που θέλω να πώ είναι ότι υπάρχει ένας αρχιτεκτονικός λόγος που μπορεί να εκφράζεται χωρίς το κτισμένο και πως αυτή η αντίφαση συνιστά μια εξαιρετική ελευθερία. Νομίζω πως η ουσία του μαθήματος βρίσκεται ακριβώς στην απόσταση που διατηρεί από τη πραγματικότητα. Όσο και να θέλω την ουτοπία του άλλου ή τη δικιά μου σε ένα βολικό μέγεθος που μπορώ να παίρνω μαζί μου και να μην θίγω με την έκτασή της, φτάνω στο συμπέρασμα πως η ουτοπική σκέψη πιάνει χώρο. Το

Mika Boo says:

38 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Όλοι οι καιροί υπήρξαν βάνδαλοι ως προς τους προπάτορές τους[…]Το να θέλει η κάθε εποχή να ζήσει την καλλιτεχνική της ζωή είναι απολύτως φυσιολογικό. Το να θέλει να ζήσει την τόσο σύντομη ζωή της ακόμα πιο φυσιολογικό. Οι ζωντανοί έχουν περισσότερα δικαιώματα από τους πεθαμένους, τα έμψυχα όντα από τις πέτρες, ακόμα και από αυτές που έχουν ψυχή. PIERRE LAVEDAN, 1952 Όλα ξεκίνησαν από μια επανάσταση. MICHAEL HARDTANTONIO NEGRI, 2000

1.1 Η δύναμη της καταστροφής

Αρχικά, νομίζω ότι τα όρια μεταξύ ουτοπίας και αρχιτεκτονικού project είναι ρευστά, μπορεί να απέχουν πολύ, αλλά μπορεί και πολύ λίγο, αναλόγως την περίπτωση και χωρίς να τείθεται πάντα θέμα ανηθικότητας, η οποία πιστεύω ότι είναι μια έννοια σχετική. Η ουσία, η οποία - κατ’εμέ πάντα - υποκινεί την προτασή μου - μπορείς να την πεις και ένα εικονικό πείραμα - είναι το αρχικό βήμα, η αφορμή - για να μιλήσω στη γλώσσα σου - ώστε να επαναπροσδιοριστούν όχι τόσο η θέση, όσο η ποιότητα και ο ρόλος των ορίων ορισμένων κενών, μεγάλων διαστάσεων που είναι σχετικά κρυμμένα και δε θα έλεγα

ath_stm says:

παρελθόν είναι επιβαρυμένο με ουτοπίες που “λογοδοτούσαν” σε κάποιους. Το να ξέρεις ότι αυτό που κάνεις είναι διερευνητική δήλωση και όχι δεοντολογική πρόταση είναι ένα παιχνίδι που δεν στερείται δομής από κάποιο κτίριο εκεί έξω Posted 3 weeks ago.

Όλα ξεκίνησαν από μια καταστροφή… Σε όλες, ανεξαιρέτως, τις ιστορικές περιόδους και σε όλους τους πολιτισμούς οι άνθρωποι διαχειρίζονται το χώρο και βαπτίζουν εαυτούς κύριους του έργου και παραγωγούς της ιστορίας τους μέσα από μια κοινή πρακτική. Συχνά επιτακτική, άλλοτε επίπλαστη ανάγκη, η πρακτική αυτή εντοπίζεται παντού και πάντοτε με την ίδια ένταση αλλά παραμένει ακόμα ανεπίδεκτη ενός κοινά συμφωνημένου ορισμού ή τουλάχιστον ενός ιστορικά κατοχυρωμένου κριτηρίου που να υπαγορεύει την εφαρμογή της. Ταυτόχρονα «μέσο» και «τέλος», «όργανο» και «σκοπός», σε όλες τις εποχές, αντιπροσωπεύει την έκφραση της αέναης και αγωνιώδους προσπάθειας που κάνουν οι άνθρωποι για να διασφαλίσουν και να εδραιώσουν την κυριαρχία τους πάνω στον κόσμο, να σιγουρέψουν το επίπεδο της εμμένειας τους. Αυτή η πρακτική είναι η καταστροφή και, η έκφρασή της στον υλικό κόσμο δε θα μπορούσε να είναι και -όπως εξάλλου ορίστηκε- δεν είναι κατ’ ανάγκην πραγματική. Απεναντίας, δρώντας ταυτόχρονα σε δυο άλλοτε διακριτά και άλλοτε δυσδιάκριτα μεταξύ τους επίπεδα (ένα πραγματικό και ένα συμβολικό), πετυχαίνει τελικά

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΦΑ [Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ] *το κείμενο αποτελεί απόσπασμα Διάλεξης που παρουσιάστηκε στη σχολή Αρχιτεκτόνων ΕΜΠ, με επιβλέποντα τον Π.Τουρνικιώτη

ΜΕΡΟΣ Ι: Οι βάνδαλοι_

40 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

την επανανοηματοδότηση και τον επαναπροσδιορισμό των πραγμάτων ακόμα και μόνο μέσα από την απλή αλλαγή της οπτικής επί του πραγματικού και τη μεταλλαγή της αντίληψης αυτού-και αυτή η απλή αλήθεια αποτελεί και τη ουσία κάθε επαναστατικής (ή ακόμα και αντιδραστικής) σκέψης. Την ουσία δηλαδή κάθε είδους διάθεσης για αλλαγή.

ο δημιουργος της ιπταμενης πολης που περιεγραψα εκατσε και υπολογισε την καθε λεπτομερεια στην τρελη ιδεα του και μαλιστα την σχεδιασε με τεχνικο σχεδιο λεπτομερειας... και αυτο θεωρω (ισως εχω αδικο) το εκανε για να λογοδοτησει και μαλιστα σε πολλους..κατ αρχην στην κοινωνια για την οποια σχεδιαζε δευτερον στην τεχνικη και τριτον στον εαυτο

axristect says:

και ιδιαίτερα ενεργά, στην περιοχή που έχω εστιάσει. Φυσικά, δε θεωρώ ότι είναι θέμα ποσότητας το ότι στην Αθήνα οι άνθρωποι δεν ανταποκρίνονται πολύ στον ήδη υπάρχοντα υπάιθριο , φυσικό - δημόσιο χώρο . Δεν προσπαθώ να αυξήσω το κενό, αλλά να δημιουργήσω την πρόκληση μιας άλλης οπτικής κάποιων από τα πολλά είδη αστικών κενών, να αναιρέσω αυτή τη μνημειακή αντιμετώπιση. Θέλω να επαναπροσδιορίσω το πως λειτουργεί το όριο του κενού και τη σχέση αναπτύσει με τον άνθρωπο, παίζοντας με την πρόκληση της προσπελασιμότητάς του. Posted 3 weeks ago.

Ο Walter Benjamin επιχειρεί μια περισσότερο «απενεχοποιητική», θα λέγαμε προσέγγιση της καταστροφής όταν λέει ότι: Ο καταστροφικός χαρακτήρας δεν γνωρίζει παρά μονάχα ένα σύνθημα: «Κάντε χώρο!» και μια μόνο δραστηριότητα: να ανοίγει δρόμο. Η ανάγκη του για καθαρό αέρα είναι πιο δυνατή από κάθε μίσος. Η καταστροφή νοείται έτσι ως η ικανή και αναγκαία συνθήκη, ως το θεμέλιο της δημιουργίας (καλλιτεχνικής ή μη). Και πράγματι, Όλοι οι καιροί υπήρξαν βάνδαλοι ως προς τους προπάτορές τους… Από την οικοδόμηση του Περικλείου Παρθενώνα πάνω στα ερείπια του προγενέστερου δωρικού ναού, τριάντα χρόνια μετά τα Μηδικά και την κατά τους βυζαντινούς χρόνους αφαίρεση και επαναχρησιμοποίηση αρχιτεκτονικών μελών από αρχαίους ναούς (spolia), μέχρι την πυρκαγιά που κατηγορείται ότι προκάλεσε ο αρχιεπίσκοπος της Reims στον παλιό Καρολίγνιο καθεδρικό της πόλης για να κατασκευάσει έναν καινούριο στη θέση του και την καταστροφή της κλίμακας των Πρεσβευτών στις Versailles από τον Gabriel με την ελπίδα να εξαφανίσει εντελώς το έργο του Mansart, παντού διαφαίνεται η αγωνιώδης προσπάθεια του δημιουργού να υπάρξει, να βρει το χώρο του. Η προσέγγιση του Benjamin είναι επομένως απόλυτα ορθή αλλά αποτελεί απλώς μια προέκταση ή πιο σωστά μια υποπερίπτωση των όσων είπαμε παραπάνω. Πράγματι δηλαδή ο καταστροφέας είναι αναγκασμένος να αφανίζει τα πράγματα στο πέρασμα του επειδή βλέπει πάντα ένα δρόμο να περνάει μέσα από αυτά, αλλά η προκλητική αδιαφορία του για το ίδιο το γεγονός της κατεδάφισης είναι ενδεικτική της μερικής μόνο γνώσης του για το σύνολο των όσων η καταστροφή του δύναται να καταφέρει. Είναι ενδεικτική της άγνοιας του για το ότι η καταστροφή, εκτός από θεμέλιο κάθε δημιουργίας είναι επίσης το θεμέλιο κάθε μελλοντικής δυνατότητας.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΦΑ [Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ]

Ένας διαρκής αγώνας επιβίωσης και επιβολής… Σε γενικές γραμμές η δυτική σκέψη οφείλει στο Marx την έννοια των κοινωνικών τάξεων και στην περίφημη φράση του Κομμουνιστικού Μανιφέστου, τη διαπίστωση ότι η κοινωνική ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο από την ιστορία της πάλης των τάξεων. Στην πραγματικότητα όλες οι κοινωνίες στον ευρωπαϊκό χώρο χαρακτηρίζονται από τη διαπάλη, τη σύγκρουση και τους αγώνες. Και όχι μόνο τους ταξικούς. Απλωμένες στο χώρο ή στο χρόνο αυτές οι συγκρούσεις μπορεί τελικά να είναι φυλετικές, εθνικές, πολιτισμικές, ταξικές ή διαπροσωπικές και να πυροδοτούνται (και τροφοδοτούνται) από μια μακρά σειρά παραγόντων που δε μας ενδιαφέρει να αναζητήσουμε εδώ.Σε κάθε περίπτωση πάντως οι συγκρούσεις αυτές είναι ένας διαρκής αγώνας επιβίωσης και επιβολής εξ’ ονόματος του οποίου συντελούνται και οι καταστροφές, η ικανότητα των οποίων να επανακαθορίζουν ή να εδραιώνουν τελικά αυτές τις αντιθέσεις είναι αδιαμφισβήτητη.

του,εκανε με αυτον τον τροπο την αυτοκριτικη του γιατι μετεφρασε σε υλοποιησιμο εργο μια ‘’τρελη’’ εμμονη του..περασε ενα δυσκολο σταδιο και πληρωσε καποιο ‘’κοστος’’... εγινε λοιπον εξαιρετικα συγκεκριμενος για να ορισει το οραμα του και αυτο πιστευω πως δινει αξια σε αυτο...μπορει λοιπον το εργο να μην χτιστηκε (γιατι συμφωνω με εσενα που λες πως υπαρχει αρχιτεκτονικος λογος που δεν απαιτει το κτισμενο κ αυτο ειναι μια τρομερη ελευθερια) αλλα ειναι πραγματικα ελευθερια οταν εχει ενα ‘’κοστος’’ αλλιως ειναι ασυδοσια.. και επισης δεν απαιτω το οραμα του αλλου να ερθει στα μετρα μου σε καμια περιπτωση απλα θεωρω πως ειναι εξαιρετικα σημαντικο και ουσιωδες να ειναι συγκεκριμενο,να εχει λογο υπαρξης, να αποσκοπει καπου και να μην γινεται μονο για να γινεται αλλιως παραδεχομαστε..γιατι ακομα και για τα οραματα μας πρεπει να ειμαστε ‘’τυπικοι στον βαθμο που να συνενοουμαστε’’ γιατι σιγουρα δεν υπαρχει η συμπαγης δομη οταν ειναι κατανοητο μονο απο τον δημιουργο του... κι επισης για να μην με παρεξηγεις σε καμια περιπτωση δεν ειμαι υπερ των ουτοπιων που ‘’λογοδοτουσαν’’ σε καποια ανωτερη αρχη οπως λες... αλλα δεν μπορω να μην ψαξω σε καθε οραμα και ουτοπια ενα ψηγμα συνενοησης ενα ψηγμα που να παταει στο πραγματικο οσο τρελο και να ειναι.. Posted 3 weeks ago. Κ ΚΑΤΑ ΣΚΕ Σ ΣΚ ΚΕΥ ΚΕ Κ ΕΥ ΥΑΖ ΑΖΟΝ Α ΖΟΝΤΑΣ ΤΑΣ ΤΟ ΤΟ Α Κ ΚΤΙΣ ΤΟ: ΤΟΠΙ ΤΟ ΤΟ: ΤΟΠ ΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟ ΥΤΟΠΙ ΙΕΣ ΙΕ ΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ

Ή πιο καθαρά: Η καταστροφή είναι ένα ισχυρότατο όπλο και μόνο σαν τέτοιο μπορεί να νοηθεί. Στα χέρια των κυρίαρχων υπηρετεί την τάξη και διασφαλίζει την εξουσία ενώ στα χέρια των εξουσιαζόμενων υπηρετεί το χάος, γίνεται όπλο αλλαγής και επανάστασης.

42 2

ΙΝΤΕΡΜΕΔΙΟ: Μια νέα αντίληψη_

Και τώρα τι θα γένουμε χωρίς βαρβάρους. Οι άνθρωποι αυτοί ήσαν μια κάποια λύσις. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ Π. ΚΑΒΑΦΗΣ,1904

Καθώς κάθε εποχή είχε να προσάψει πολλά «βάνδαλα αμαρτήματα» σε κάθε προγενέστερη της εποχή και μη αισθανόμενη και η ίδια καθαρή τη συνειδήσει, συμφωνήθηκε να τα ρίξουνε όλα στους Βάνδαλους που δε θα διαμαρτύρονταν.

ALEXADRE DE LABORDE, 1816

0.1 Λίγα λόγια για τους Βανδάλους Υπάρχει ένας όρος, που κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκε για τις καταστροφές και τα προϊόντα αυτών, σχετικά πρόσφατος, ανοικτός σε διαφορετικές προσεγγίσεις και ορισμούς, που καταφέρνει να κάνει περισσότερα από ό, τι κάνουν όλα όσα προσπαθεί να ξορκίσει. Ο όρος αυτός είναι ο «βανδαλισμός». Από τότε που οι Βάνδαλοι, αυτά τα γερμανικά φύλα με αρχηγό τον Γιζέριχο κατέλαβαν και λεηλάτησαν τη Ρώμη όπου με αξιοζήλευτη αγριότητα και βαρβαρότητα κατεστρέψαν οικοδομήματα, αγάλματα και κομψοτεχνήματα, βάνδαλος επικράτησε να αποκαλείται αυτός που καταστρέφει έργα τέχνης και μνημεία πολιτισμού.

Ο Βaudrillard λέει ότι «οι λέξεις είναι φορείς και γεννήτορες ιδεών». Φαίνεται ότι ο δεσπότης Gregoire το γνώριζε ήδη καλά αυτό. Ο ίδιος έγραψε : «δημιούργησα τη λέξη για να εξαλείψω το φαινόμενο». Μαζί με τη γένεση της λέξης γεννιέται δηλαδή μια ουσιαστική και απόλυτη, λειτουργική διάκριση ικανή να ταξινομεί και να ορίζει καταστατικά αυτό που είναι βανδαλισμός και αυτό που δεν είναι. Αν ο βανδαλισμός νοείται απόλυτα ως ο αντίποδας της κουλτούρας και του πολιτισμού5, τότε όλες οι καταστροφές που δεν χαρακτηρίζονται ως βανδαλισμοί, νοούνται αντίστροφα αλλά με τον ίδιο βαθμό απολυτότητας, ως εκφάνσεις πολιτιστικές και πλήρως ενταγμένες σε μια διαδικασία πνευματικής προόδου. Βάνδαλος είναι ο απολίτιστος, ο απαίδευτος, ο αγροίκος. Το κατασκεύασμα του μη πολιτισμένου Βαρβάρου, και η επιλεκτική λειτουργία και εφαρμογή αυτού, είναι τελικά αυτό που θεμελιώνει, απενοχοποιεί πλήρως και συντηρεί μιαν άλλου τύπου στρατηγική καταστροφής που τελικά ακριβώς επειδή δε στιγματίζεται ως βάρβαρη, σταματά να νοείται και σαν καταστροφή. Εξ’ ορισμού συνάγεται και το συμπέρασμα ότι αυτό που καταστρέφεται δεν θα πρέπει να θεωρείται μνημείο πολιτισμού αν η καταστροφή του δεν είναι προϊόν βανδαλισμού. [Αν θέλουμε να είμαστε συνεπείς με τα όσα είπαμε στο εισαγωγικό κεφάλαιο δεν μπορούμε παρά να παρατηρήσουμε ότι: Ο βανδαλισμός ακόμα και νοούμενος ως τέτοιος (δηλαδή ως μια άσκοπη καταστροφή αγαθών) μπορεί και να συστήνει τελικά μιαν υγιή αντίδραση σε έναν πραγματικό καταναγκασμό…]

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΦΑ [Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ]

Αλλά ο όρος «βανδαλισμός» ( vandalisme ), εμφανίζεται πολύ αργότερα, το 1794, σε μια αναφορά που συντάσσει ο δεσπότης του Blois, Gregoire για τη γαλλική Εθνοσυνέλευση.

και επισης συμφωνω μαζι σου πως τα ορια μεταξυ ουτοπιας και αρχιτεκτονικου προγραμματος ειναι ρευστα..και δεν θελω ουτε να ηθικολογησω για κανενος την λυση ουτε κανενας αλλος...απλα προσπαθω να δω τι ειναι αυτο που προκαλει καθε λυση ,η αφορμη, η αναγκη που ωθει καποιον να διατυπωσει μια ουτοπια για τα αστικα κενα..καταλαβαινω ας πουμε αυτο που σε εκανε να ‘’διατυπωσεις’’

‘’Δεν προσπαθώ να αυξήσω το κενό, αλλά να δημιουργήσω την πρόκληση μιας άλλης οπτικής κάποιων από τα πολλά είδη αστικών κενών, να αναιρέσω αυτή τη μνημειακή αντιμετώπιση. Θέλω να επαναπροσδιορίσω το πως λειτουργεί το όριο του κενού και τη σχέση αναπτύσει με τον άνθρωπο, παίζοντας με την πρόκληση της προσπελασιμότητάς του’’’ χρησιμοποιω τα λογια σου γιατι κι εγω κινουμαι σε κατι τετοιο ..να αλλαξω την οπτικη ‘’για το κενο’’ ...να δουμε και να προσεξουμε τα κενα

axristect says:

43 43

ΜΕΡΟΣ IΙ: Η διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής_

Ο καπιταλισμός, να το επαναλάβουμε, συνιστά από τη φύση του μια μορφή ή μια μέθοδο οικονομικής μετάλλαξης και όχι μόνο δεν είναι αλλά δεν θα μπορούσε ποτέ να γίνει στατικός JOSEPH A. SCHUMPETER, 1942 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

2.1 Η διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής Η ουσία του πραγματικού μηχανισμού της αγοράς… Ο όρος «δημιουργική καταστροφή» πρωτοεμφανίζεται το 1942, χρονιά στην οποία ο οικονομολόγος Joseph Α. Schumpeter ολοκληρώνει τη συγγραφή του έργου του Καπιταλισμός, Σοσιαλισμός και Δημοκρατία.Αν και το έργο έχει σε ορισμένα σημεία του αμφισβητηθεί, η περίφημη ανάλυση του για τη διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής, που βρίσκεται στο σχετικό με τον καπιταλισμό κεφάλαιο, αποτελεί, κατά γενική ομολογία, μια εξαιρετικής σημασίας διατύπωση αναφορικά με τον τρόπο λειτουργίας του καπιταλιστικού συστήματος. Ας δούμε όμως συγκεκριμένα τι εκφράζει η διαδικασία: Ο Schumpeter θεωρεί ότι το καπιταλιστικό σύστημα έχει χαρακτήρα εξελικτικό. Αυτό είναι και το θεμελιώδες στοιχείο του. Αυτός ο χαρακτήρας προσδίδει στο σύστημα την ικανότητα να επαναστατικοποιεί διαρκώς τη δομή της οικονομίας του εκ των έσω, καταστρέφοντας και δημιουργώντας αδιάκοπα σε μια αέναη (κυκλική) διαδικασία. Και αυτήν ακριβώς τη διαδικασία ο Schumpeter την ονομάζει «διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής»: «Προβληματιζόμαστε», λέει, «για τον τρόπο με τον οποίο ο καπιταλισμός διαχειρίζεται τις υπάρχουσες δομές ενώ στην ουσία το ζήτημα είναι η αδιάκοπη δημιουργία και καταστροφή τους.[…]Η διαδικασία αυτή της δημιουργικής καταστροφής είναι το θεμελιώδες γεγονός του καπιταλισμού» Συνεπώς, αυτό που θέτει αλλά και διατηρεί σε κίνηση τον καπιταλισμό δεν είναι η απλή δημιουργία αλλά η συνεχής ανανέωση των προϊόντων, των μεθόδων παραγωγής, των αγορών, των μορφών οργάνωσης της βιομηχανίας.

[Παρένθεση 1: ‘η συνάντηση με τον κόσμο και την πραγματικότητα είναι η συνάντηση με τον ωκεανό της δυνατότητας που η ουτοπική σύσταση του ανθρώπινου νού διανοίγει μπροστά στα πράγματα και τα καλεί να βυθιστούν μέσα σε αυτόν, διαρρηγνύοντας το στερεό και αντικειμενικό περίβλημα τους και αποσπώντας μέσα απ’ αυτά τα θραύσματα ενός κόσμου και μιας αντικειμενικότητας που δεν-είναι-ακόμη, αλλά είναι πανταχού παρόντα ως οράματα και προσδοκίες μεταστοιχείωσης (Ροζάνης, εισαγωγικό σημείωμα, ‘Κάτι λείπει’) Posted 3 weeks ago.

petros.phokaides says:

το οραμα σου για τα αστικα κενα -υπηρχε μια λογικη πορεια που εξεφραζε την ουτοπια σου- εγινες λοιπον συγκεκριμενη...δεν μπορω να δεχτω-κατανοησω (προσωπικη μου αποψη) προτασεις που ειναι ‘’θα κανω αυτο και θα δω για ποιο λογο το κανω’’ Posted 3 weeks ago.

Μπορεί κανείς να μην συμφωνεί με τη συστημική αυτονομία που φαίνεται να αναγνωρίζει ο Schumpeter στο καπιταλιστικό σύστημα. Μπορεί η προγενέστερη μελέτη του για τους οικονομικούς κύκλους (όπως εξάλλου και κάθε θεωρία κύκλων) να παραθεωρεί, ότι είναι πρωτίστως η ανθρώπινη δράση που εξαναγκάζει τελικά τις αλλαγές και την προσαρμοστική συμπεριφορά του συστήματος. Αλλά όποιες και αν είναι οι δυνάμεις που εξωθούν το σύστημα κοντά στην κατάρρευση, είναι πράγματι η διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής που αναχαιτίζει αυτή του την πορεία.

Πολλοί είναι οι θεωρητικοί που έχουν εντοπίσει αυτή τη διαδικασία (πριν και μετά τον Schumpeter). Από τον Πολύβιο που αποθεώνει την δημιουργική επενέργεια της φθοράς μέχρι τους Negri, Hardt και τον René Thom στην περίφημη θεωρία των καταστροφών, όλοι αναγνωρίζουν την καταστροφή ως τον ελιγμό ενός συστήματος ο οποίος του επιτρέπει να συνεχίζει να υφίσταται με νέα μορφή, να προσαρμόζεται. Το πιο ενδιαφέρον όμως είναι ότι σήμερα οι οικονομολόγοι ξαναανακαλύπτουν τον Schumpeter και προτείνουν επιχειρηματικά μοντέλα ανάπτυξης βάσει αυτής της αρχής συνεχούς ανανέωσης. Η θεωρία της δημιουργικής καταστροφής, που εξακολουθεί να αποτελεί μια άριστη περιγραφή των ιδεωδών κεφαλαιοκρατικών σχημάτων της εμπορευματικής κατανάλωσης, δίνει, μέσα από τη μελέτη της, μια ευκαιρία να τελειοποιηθούν οι πρακτικές του μάρκετινγκ. Οι DeLong και Summers, μάλιστα, σημειώνουν: «Αν αποκαλούσαμε την οικονομία των δυο περασμένων αιώνων «σμιθιανική», τότε η οικονομία του μέλλοντος τείνει να γίνει «σουμπετεριανη»»

Η ουσία του πραγματικού μηχανισμού ανάπτυξης της πόλης… Αν ισχύει, όπως λένε, ότι οι δυνάμεις της αγοράς και οι οικονομικές διεργασίες διαμορφώνουν σήμερα σε μεγάλο βαθμό την ανάπτυξη των σύγχρονων μεγαλουπόλεων, τότε θα πρέπει να φανταστούμε αυτήν την διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής να μεταγράφεται στον αστικό ιστό. Θα ήταν ίσως άσκοπο να ξεκινήσουμε τις παραπομπές στη βιβλιογραφία που υποστηρίζει τη παραπάνω θέση ακριβώς επειδή αυτή είναι ήδη εκτενέστατη και μάλιστα αυξάνεται διαρκώς. Απεναντίας θα περιοριστούμε σε δυο θεωρητικούς που όχι μόνο επισήμαναν την επίδραση των δυνάμεων της αγοράς στις σύγχρονες πόλεις αλλά προχώρησαν ένα βήμα παρακάτω στο να εντοπίσουν, δηλαδή αυτή τη διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής στους μηχανισμούς ανάπτυξής τους.

[Παρένθεση 2: (Κρυγκερ) Ποιο είναι στην πραγματικότητα το περιεχόμενο της ουτοπίας; Είναι η ευτυχία; Είναι η πλήρωση; Είναι απλώς μια λέξη που μόλις αναδύθηκε στη συζήτηση μας – η ελευθερία; Τι είναι αυτό που πραγματικά προσδοκάται; (Μπλοχ) Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα οι ουτοπίες εμφανίζονταν αποκλειστικά ως κοινωνικές ουτοπίες: ως όνειρα μιας καλύτερης ζωής... Με άλλους λόγους υπάρχει ως αίτημα η μεταμόρφωση του κόσμου σε κάτι που αποτελεί τη μέγιστη δυνατή πραγμάτωση της ευτυχίας, της κοινωνικής ευτυχίας.... Το περιεχόμενο αλλάζει αλλά υπάρχει μια σταθερά ως προς την κατεύθυνση, εκφρασμένη ψυχολογικά, ας πούμε, ως επιθυμία εντελώς ανεξάρτητη από το περιεχόμενο – μια επιθυμία η οποία συνιστά τη διέπουσα και πάνω απ’ όλα μοναδική ποιότητα όλων των ανθρωπίνων όντων.

petros.phokaides says:

Ο πρώτος είναι ο Schoonbrodt, που έδειξε ότι είναι η επιθυμία της επιχείρησης να είναι στην καρδιά των γεγονότων, που επιβάλλει αυτόν τον, όπως ο ίδιος τον ονομάζει, «ανανεωτικό μηχανισμό» στις σύγχρονες πόλεις: « Η ανάγκη ( της επιχείρησης) να βρίσκεται μέσα στην πόλη, εκεί που όλα συμβαίνουν, απαντάται επίσης στους ανανεωτικούς μηχανισμούς, που όμως αυτοί δεν θα πρέπει να συγχέονται με τη δημιουργία γιατί δημιουργώ σημαίνει «φτιάχνω εκ του μηδενός» […] Ανανεώνω, εν αντιθέσει, σημαίνει αρθρώνω ότι υπάρχει, εγκαθιδρύω δεσμούς ανάμεσα σε καταστάσεις ή σε έννοιες ή σε προϋπάρχοντες λειτουργικούς τρόπους και πραγματοποιώ, μέσω αυτής της διάδρασης μια καινούργια πραγματικότητα.» Ο δεύτερος είναι ο Max Page, που έχει σίγουρα εντοπίσει τον καθοριστικό ρόλο που παίζει η διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής στις σύγχρονες πόλεις: περιγράφει την ανάπτυξη του Manhattan με αυτό ακριβώς το μοντέλο. Η διαδικασία ανάπτυξης της πόλης, λέει, δεν χαρακτηρίζεται από μια απλή επέκταση αλλά από μια ζωτική και συχνά χαοτική διαδικασία καταστροφής και αναδημιουργίας.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΦΑ [Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ]

Μέχρι αυτό το σημείο, λοιπόν, γίνεται σαφές ότι η διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής αποτελεί (και μάλιστα ιδίως σήμερα) την ουσία του πραγματικού μηχανισμού της αγοράς.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Επομένως, για να συνοψίσουμε, θα πρέπει να εκλάβουμε τη διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής στις σύγχρονες πόλεις ως μια αδιάλειπτη αναδιάταξη, έναν συνεχή επαναπροσδιορισμό των σχέσεων ανάμεσα στη σταθερότητα και την αλλαγή, ανάμεσα στις δυνάμεις της αγοράς και τους περιορισμούς που επιβάλλει ο αστικός σχεδιασμός και ο οποίος, αναπόφευκτα, θα οδηγεί σ’ έναν αυξανόμενο ρυθμό κατεδαφίσεων. Θα πρέπει μάλιστα να εκλάβουμε αυτή τη διαδικασία σαν το κινητήριο μοχλό κάθε ενέργειας σχετικής με τις κατασκευές και τη διαχείριση τους γιατί, όπως ισχύει και στην οικονομία, η διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής στον αστικό ιστό δεν αποτελεί απλώς μια παρέκκλιση της ανάπτυξης των πόλεων αλλά την ίδια την ουσία και το modus operandi της.

46 46

Στα πλαίσια αυτά είναι σαφές πως, καμιά αρχιτεκτονική ιδέα δε μπορεί από μόνη της να δικαιολογήσει καμιά καταστροφή και, το σημαντικότερο, πως καμιά καταστροφή δεν μπορεί πλέον να ιδωθεί ξέχωρα από αυτή τη θεμελιώδη διαδικασία αναδιάταξης που εμείς ονομάσαμε δημιουργική καταστροφή.

2.2 Η διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής (από την ανάποδη) Να συμμερίζεσαι τον κανόνα είναι κάτι τελείως διαφορετικό από το να αναφέρεσαι σε ένα κοινό γενικό ισοδύναμο. JEAN BAUDRILLARD, 2000 Αφ’ ης στιγμής στις σύγχρονες πόλεις, καταστροφή και δημιουργία τείνουν να ταυτιστούν, το να ασχολείται κανείς με το ένα χωρίς να λαμβάνει υπόψη του το άλλο, είναι μάλλον αναχρονιστικό. Καθώς η διάκριση μεταξύ των δυο πρακτικών εξασθενεί, εκλείπουν και οι λόγοι οι οποίοι δικαιολογούν την αδιάφορη στάση που διατηρούν απέναντι στην καταστροφή όλοι όσοι επιμένουν να αυτοαποκαλούνται δημιουργοί. Η καταστροφή γίνεται όλο και περισσότερο ο προσδιοριστικός παράγοντας της δημιουργίας ή καλύτερα η παραγωγική δυναμική μετατοπίζεται στην ίδια την καταστροφή. Κατά συνέπεια η πραγματικά δημιουργική πρακτική έγκειται στον έλεγχο επ’ αυτής ακριβώς της διαδικασίας. Δεν υπάρχει καμιά απολύτως υπερβολή στο να λες ότι «Είναι φυσικό να θεωρούμε τις εργασίες της κατεδάφισης το ίδιο σημαντικές με αυτές της κατασκευής για την εξασφάλιση της σωστής ανάπτυξης των αστικών περιοχών» Εμείς θα προσθέταμε, σίγουρα με κάποια δόση υπερβολής ότι ήρθε η ώρα να θεωρήσουμε την καταστροφή και τη διαχείριση της περισσότερο σημαντική από τη δημιουργία.

Αυτό που γράφει ο Μπλοχ για επιθυμία ανεξάρτητη του περιεχομένου ανάγει την ουτοπική σκέψη σε ένα μήνυμα που προσφέρεται για κατανάλωση και για βαθειά

Mika Boo says:

Τώρα όμως αρχίζουν τα ερωτήματα και οι επιφυλάξεις. Τι επιθυμώ ως το καλύτερο; Στο σημείο αυτό θα πρέπει κανείς να εξέλθει από την καταγωγική εστία των ουτοπιών, δηλαδή από τις κοινωνικές ουτοπίες χάριν της ολότητας, καθώς λέμε, προκειμένου να δούμε τις άλλες περιοχές της ουτοπίας που δεν φέρουν την ονομασία της τεχνολογίας. Υπάρχει αρχιτεκτονική η οποία ουδέποτε πραγματώθηκε αλλά η οποία σχεδιάστηκε, μια επιθυμιακή αρχιτεκτονική σπουδαίας τεχνοτροπίας.... Υπάρχουν ιατρικές ουτοπίες...που αναγγέλλουν την κατάργηση του θανάτου...αλλά υπάρχει και κάτι τι μετριοπαθέστερο, όπως η κατάργηση και η ανακούφιση του πόνου...] Posted 3 weeks ago.

«Σκοπός μας είναι να ερευνήσουμε με ποιον τρόπο εν τέλει η φθορά μπορεί να αναγκαστεί να δώσει το προβάδισμα στην γένεση.»

Νομίζω πως η συζήτηση φτάνει στο σημείο που πρέπει να διαχωρίσουμε τις ουτοπίες σε εκούσιες και ακούσιες. Υπάρχουν οράματα που σχεδιάζονται για να γίνουν(ως έτσι) και άλλα που μιλούν με την ημιτελή και υπερρεαλιστική μορφή τους. Αυτό σημαίνει πως έχουμε στην ίδια παρέα βάλει τον Μore και τον Bethamy (συγγραφείς) με τον Boullee (ο οποίος ήταν πολύ σοβαρός σε αυτό που πρότεινε). Το ενδιαφέρον βρίσκεται στο ότι η φαντασία χρησιμεύει στην αναγωγή χωρίς κανένα ΚΟΣΤΟΣ, οικονομικό και κυρίως ηθικό. Αυτή η ιδιότητα είναι που κατά τη γνώμη μου απογείωσε τα όρια της σκέψης και έκανε την τέχνη όχι μόνο μια διαχείριση του πραγματικού αλλά ένα εν δυνάμει σχόλιο πάνω στους κανόνες του πραγματικού. Με ενδιαφέρει πολύ η δυνατότητα που έχει η φαντασία ακόμα και στη δυστοπία, η οποία προσφέρεται για δεοντολογική έρευνα ή μελλοντική εικασία. Ας μην ξεχνάμε πως και η προέλευση της ίδιας της ηθικής καλλιεργείται από μια κάποια αρχική θρησκεία, η οποία παίρνει τον βαρετό κόσμο ως έχειν και παράγει μια ουτοπία και μια δυστοπία από αυτόν (η διαλεκτική του καλού και του κακού). Το να φτάσουμε αργότερα σε μια εποχή που η δυστοπία αποτελεί συγγραφικό είδος είναι μια ευχάριστη εξέλιξη και μια επέκταση

επιρροή.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΦΑ [Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ]

...δεν ξέρω κατά πόσο η εικόνα που έχω

el.anaor says:

του ρόλου της τέχνης της μυθοπλασίας που ξεκινά με την πρώτη ιστορία τρόμου (Το κάστρο του Οτραντο 18ος αιώνας νομίζω) και φτάνει στην γέννηση του Καφκικού και του παραμορφωμένου του Λοβκραφτ. Αυτό που θέλω να πω είναι πως η φαντασία είναι εξ ορισμού και φύσει υπερβατική. Το να ‘’κανω αυτο και θα δω για ποιο λογο το κανω’’ δεν μου φαντάζει τόσο δυσάρεστο καθώς το περιγράφεις σαν μια εγγενή επιθυμία για αρχιτεκτονική η οποία εκφράζεται απευθείας στο χώρο. Εν δυνάμει όλα τα αντικείμενα αποκτούν τους λόγους τους εκ των υστέρων. Αυτό που με ενδιαφέρει στην ουτοπική σκέψη είναι η δυνατότητα να παρέχει όχι μόνο «λύσεις» όπως περιγράφεις αλλά να ορίζει και το αρχικό πρόβλημα. Ένας μηχανισμός προβληματοποίησης Posted 3 weeks ago.

48 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

στο μυαλό μου αποτελεί απάντηση στα παραπάνω.. Κάποιες σκέψεις τις θεωρώ πάρα πολύ έυστοχες.. και χρήσιμες.. (έστω και σε προσωπικό επίπεδο..) ..Απλά θα ήθελα να προσθέσω τη δική μου οπτική απ΄την οποία κοιτάω το πρίσμα της ουτοπίας (χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν είμαι πάντα ανοιχτή στο να ακούω και διαφορετικές απόψεις ή να κοίτάω και από άλλες οπτικές γωνίες το πρίσμα.. - αυτός αλλωστε είναι και ένας απ’τους λόγους που επέλεξα αυτό το μάθημα) Απλά και μόνο προσθέτωντας λοιπόν τις δικές μου σκέψεις.. θα πω κάτι που μου έμεινε στο μυαλό μετά από μια σχετική συζύτηση με μια φίλη.. Δεν είναι λίγοι αυτοί που θα ισχυριστούν γύρω μας ότι ο αρχιτέκτονας είναι απλά ένας ‘καλλιτέχνης’.. αυτοί που θα υποβαθμίσουν κατά κάποιο τρόπο την αρχιτεκτονική, όχι επειδή η τέχνη είναι κάτι το υποδεέστερο, αλλά θέλοντας να βάλουν τον τρόπο με τον οποίο παράγεται η αρχιτεκτονική σκέψη στο ίδιο καζάνι με αυτόν που θα παραχθεί ένας πίνακας όταν νιώσω για παράδειγμα την ανάγκη να ζωγραφίσω έναν πίνακα. Οχι, δε θεωρώ ότι αρχιτεκτονική είναι απλά μια τέχνη όπως αυτή της ζωγραφικής, ή της γλυπτικής.. Και ο λόγος είναι ο εξής.. σίγουρα ακόμα και στις παραπάνω τεχνες, ο δημιουργός δεν αποσκοπεί πάντα απλά στο να εκφραστεί...

Υπάρχουν, ακόμα κι αν η ελευθεριακή φύση της σκέψης μας το αρνείται, όρια στα πάντα. Ο άνθρωπος κατασκευάζει διαλεκτικά δίπολα πολύ πριν από την εισαγωγή της Διαλεκτικής σαν εργαλείο ανάλυσης και μετασχηματισμού της υπάρχουσας κοινωνίας. Υπάρχουν επίσης όρια που αμφισβητούνται. Κι αυτό συνήθως συνιστά μιαν υγιή αντίδραση κι έναν πραγματικό μηχανισμό εξέλιξης. Μάλλον κάπως έτσι υπάρχει, απ’ την απαρχή σχεδόν της αστικής κοινότητας και το διαλεκτικό δίπολο «κτισμένο - άκτιστο», το όποιο, αρχικά τουλάχιστον, μεταφράζεται στο περισσότερο εύληπτο σχήμα «φυσικό - τεχνητό» ή στο σχήμα «αστική ζωή - ζωή στην ύπαιθρο». Ένα γνωστό μεσαιωνικό γνωμικό λέει πως «ο αέρας της πόλης κάνει τους ανθρώπους ελεύθερους». Τα πράγματα θα πρέπει μάλλον να έχουν αλλάξει από τότε, γιατί κανένας κάτοικος της πόλης ή της απομένουσας υπαίθρου δεν αισθάνεται πραγματικά ελεύθερος. Τα όρια μεταξύ άκτιστου και κτισμένου τείνουν να εξαλειφθούν παγκοσμίως. Υπάρχουν μελέτες σχετικές με τις ανεξέλεγκτες οικιστικές αναπτύξεις στις μεγάλες πόλεις που είναι σοκαριστικές. Και σ’ αυτή την περίπτωση, η εξάλειψη των ορίων αυτών δεν είναι ούτε μια υγιής αντίδραση ούτε κι ένας πραγματικός μηχανισμός εξέλιξης. Το άκτιστο δεν είναι κάποιο θεωρητικό σχήμα, είναι μια κατάσταση. Μια κατάσταση που ενώ θεωρούνταν δεδομένη, σήμερα επαναπροσδιορίζεται. Τα παρακάτω παραδείγματα δίνουν μια εικόνα για το πώς μπορεί να γίνει αυτός ο «επαναπροσδιορισμός»

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΦΑ [ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΧΤΙΣΤΟΥ] *δημοσιεύτηκε στη ηλεκτρονικό περιοδικό http://monkiemag.blogspot.com/

[Τα όρια του άκτιστου]

Παράδειγμα δεύτερο Η εταιρεία Nakheel Properties είναι η δεύτερη μεγαλύτερη εταιρεία real-estate του Ντουμπάι, μετά τη δημοσίου συμφέροντος εταιρεία Emmar Properties. Ουσιαστικά είναι κι η μόνη που ασχολείται αποκλειστικά με την κτηματαγορά. Η Nakheel, με το σχεδιασμό, την κατασκευή και αγοραπωλησία ακίνητης περιουσίας και μεγάλης κλίμακας τεχνικών έργων, έχει

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

κατ’ ουσία ρόλο developer για την περιοχή του Ντουμπάι, διαμορφώνοντας μια πρωτοφανή —σε μέγεθος και ρυθμό— τουριστική κι εμπορική ανάπτυξη. Στο portfolio της εταιρίας περιλαμβάνονται, μεταξύ άλλων, τα διάσημα τεχνητά συγκροτήματα σε σχήμα φοίνικα «Palm Islands», σήμα κατατεθέν της Nakheel αλλά και της σημερινής εικόνας-στάτους των Ενωμένων Αραβικών Εμιράτων. Απ’ το 2004, η εταιρία ξεκίνησε την κατασκευή ενός μέγα-συγκροτήματος 300 περίπου τεχνητών νήσων, που σχηματίζουν σε κάτοψη τον παγκόσμιο χάρτη, το αρχιπέλαγος «Τhe World». To συγκρότημα απέχει από την ακτή του Ντουμπάι 4 χλμ, περίπου, και δεν υπάρχει καμία τεχνητή γέφυρα σύνδεσής του μ’ αυτήν —οι μοναδικοί τρόποι πρόσβασης στα νησιά είναι με σκάφος ή με ελικόπτερο. Το κάθε νησί έχει έκταση που ξεκίνα από τα 14 και μπορεί να φτάσει τα 42 στρέμματα, ενώ η μέση απόσταση μεταξύ των νησιών είναι 100 μ. Ολόκληρο το συγκρότημα περιβάλλεται από μια ελλειψοειδή ζώνη που λειτουργεί ως κυματοθραύστης και παρέχει προστασία από την ανοιχτή θάλασσα και τη διάβρωση. Η όλη ανάπτυξη πρόκειται να καλύψει συνολική έκταση μήκους 9 και πλάτους 6 χλμ. Όπως και στην περίπτωση των Palm Islands και των άλλων τεχνητών νησιών, το The World κατασκευάζεται κυρίως με άμμο που ανασύρεται από τον πυθμένα της θάλασσας. Συνολικά θα χρειαστούν 326.000.000 κ.μ. άμμου για την ολοκλήρωση του έργου. Αυτό το μέγεθος είναι μόνο ένα μικρό ποσοστό από τα γιγάντια αποθέματα της Αραβίας. Κι εδώ ακριβώς βρίσκεται η τεράστια οικονομική επιτυχία της σύλληψης. Το Ντουμπάι εξαντλεί ταχύτατα τα τελευταία πετρελαϊκά αποθέματα του. Αν αυτές οι ενεργειακές αποθήκες επανεπενδυθούν στην πραγματικά ανεξάντλητη πηγή της περιοχής, την άμμο, το όφελος θα είναι σαφώς μεγάλο. Σαν τη χαμένη Αντλαντίδα που ανασύρεται από τα βάθη της θάλασσας, το Τhe World αντιπροσωπεύει την ποθητή εναλλακτική του τεχνητού: τα 232 χλμ ακτογραμμής που προστίθενται για τουριστική κι εμπορική εκμετάλλευση. Ο παλιός κι

σίγουρα μια καλλιτεχνική δημιουργία μπορεί να αποτελεί φορέα μηνυμάτων (ούτε είναι λίγες κ’ οι περιπτώσεις που κάποια ‘έργα’ ανέτρεψαν την πορεία της ανθρώπινης ιστορίας..) Ωστόσο όμως, κάποιες φορές ίσως μια δημιουργία είναι απλά μια έκφραση, μια εξωτερίκευση του ψυχικού μας κόσμου.. Εδώ λοιπόν έρχομαι να εντοπίσω τον διαχωρισμό με την αρχιτεκτονική.. (τουλάχιστον όπως εγώ την έχω στο μυαλό μου..) ... Σε κάθε δημιούργημα είναι λογικό να υπάρχει το κομμάτι της προσωπικής έκφρασης.. Ετσι και στην αρχιτεκτ. ¨Ομως ένα αρχιτεκτόνημα, είτε αυτό αγγίζει τα όρια της ουτοπίας, είτε όχι, υπάρχει ένας κοινός παρονομάστης.. δεν παράγω αρχιτεκτονική για μένα.. αλλά για κάποιο σύνολο.. αυτό και μόνο σαν σκέψη μου ορίζει από μόνο του ότι αρχιτεκτονική υπάρχει γιατί υπάρχει ανάγκη για κάτι καλύτερο, για το σύνολο.. άρα προσπαθώ να δώσω λύσεις επειδή (έστω και υποσυνείδητα..) υπάρχει ‘ανάγκη’ για κάτι διαφορετικό.. για κάτι που θα λειτουργουσε καλύτερα για την κοινωνία μας.. ...Την πρόταση λοιπόν για προσπάθεια να λογοδοτήσουμε για την ιδέα μας δε τη θεωρώ άστοχη..Ισως θα άλλαζα τη χρήση της λέξης ‘λογοδοτώ’ ..αλλά πιστεύω πως σίγουρα πίσω από κάθε ίδέα ή πρόταση, όσο και αυτή αν αγγίζει τα όρια της ουτοπίας ή και να τα

Παράδειγμα πρώτο Μια νεαρή γυναίκα εγκαταλείπει το μικρό χωριό της ανατολικά της Ντάκα (ή μια μικρή κωμόπολη κοντά στο Κάιρο) αναζητώντας μια καλύτερη τύχη.Tο πιθανότερο είναι πως θα προσπαθήσει (αρχικά) να βρει μια σίγουρη κατοικία στο κέντρο της πόλης αλλά γρήγορα, αποθαρρυμένη από τα υψηλά ενοίκια, θα κινηθεί προς την περιφέρεια. Εκεί, θα εγκατασταθεί πιθανώς σε κάποια μικρή παραγκούπολη στριμωγμένη ανάμεσα σε κάποιο τοξικό εργοστάσιο και μια μολυσμένη λίμνη, σαν κι αυτή που περιέγραψε κάποτε ο Jeremy Seabrook. Το γεγονός αυτό, ως ένα συμβάν που (από μόνο του) είναι μικρής σημασίας, θα περάσει στα ψιλά γράμματα. Στην πραγματικότητα όμως, θα έχει μόλις καταρριφθεί ένας ακόμα μύθος του άκτιστου και θα ‘χει, για ακόμα μια φορά, αμφισβητηθεί το περιεχόμενο αυτού που η σύγχρονη αστική δομή είχε —για τον ένα ή τον άλλο λόγο— καταχωρήσει στην κατηγορία μη-οικοδομήσιμο. Στο μεταξύ, στο Καράκας, ένας νεαρός κτίστης θα δοκιμάζει τα όρια μιας λεπτής ισορροπίας προσδίδοντας μάλιστα, χωρίς ίσως ο ίδιος να το γνωρίζει, μια επιπρόσθετη αστάθεια στο έδαφος πάνω στο οποίο κτίζει˙ καθιστώντας το άκτιστο, περισσότερο άκτιστο. Μέσα στον επόμενο μήνα, οι κατολισθήσεις, η συχνότητα των οποίων αυξάνεται εκθετικά τα τελευταία χρόνια εξαιτίας της συνεχούς αντικατάστασης της βλάστησης από τις αυτοκατασκευές, θα απειλήσουν ως και δύο φορές την κατοικία του.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΦΑ [ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΧΤΙΣΤΟΥ]

τον μηχανισμο προβληματοποιησης ακριβως που περιγραφεις (Mika Boo) αναζητω ακριβως κι εγω σε μια ουτοπια που εκφραζεται μεσα και εξω στην σχολη..Αυτο που ειναι πρωταρχικο σε μια ουτοπικη σκεψη και προταση ειναι η πληρης καταγραφη και

ξεπερνάει.. πάντα υπάρχει μια αιτία.. θα κρατήσω λοιπόν την έννοια του ‘λογοδοτώ’ ως μια επεξήγηση της αφετηρίας της σκέψης μου.. η οποία αν δεν ξεκινάει από την ανάγκη για ‘αυτοπροβολή’ ..τοτε είμαι σίγουρη ότι έχει γεννηθει από κάποια ανάγκη, ή τείνει προς αυτήν..(στην 2η περίπτωση η αρχιτεκτονική μαλιστα, ίσως να παράγει και ανάγκες..)Οπως και να’ χει όμως, δε βρίσκω γιατί ο όρισμός ή η προσπάθεια να αναλύσω τη φύση της ουτοπίας μου θα μου στερούσε την ελευθερία στην έκφραση.. δε θεωρώ ότι απολογούμαι για κάτι.. ίσα ίσα μπορεί να εμβαθύνω ακόμα περισσότερο στη σκέψη μου μ’ αυτόν τον τρόπο και να βρώ (γιατί όχι) και καλύτερα ‘μονοπάτια’ για να εκφράσω αυτό που εξ’ αρχής ήθελα ή αισθάνθηκα.. Posted 3 weeks ago.

Παράδειγμα τρίτο Στην αίθουσα «Goya» του μουσείου «El Prado» της Μαδρίτης υπάρχει ένας πίνακας απ’ τη σειρά των υπέροχων τοιχογραφιών της «Έπαυλης του Κουφού», οπού ο Ισπανός ζωγράφος έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Ο πίνακας μαγνητίζει με τον απίστευτο λυρισμό και την εσωτερική του ένταση. Ο τίτλος του είναι: «Ο Κρόνος καταβροχθίζει ένα από τα παιδιά του». Ένας μεσόκοπος άνδρας (ο Κρόνος), με λυγισμένα τα γόνατα, το κορμί του σχεδόν διπλωμένο από το ίδιο του βάρος, τα μαλλιά ανάκατα, ριγμένος στο απόλυτο σκοτάδι που πλαισιώνει τη μορφή του, σηκώνει στα χέρια το παιδί του. Τα νύχια του μπήγονται μέσα στη σάρκα του μικρού, ενώ το στόμα του, ορθάνοικτο, γεμίζει με το αριστερό χέρι.Το κεφάλι λείπει —έχει ήδη φαγωθεί. Το αίμα, το πιο έντονο χρωματικά στοιχείο του πίνακα, πλημμυρίζει το σώμα του βρέφους, που αποδίδεται εδώ με σώμα ενήλικα. Το βλέμμα του Κρόνου, τρελό, στοιχειωμένο και ταυτόχρονα αποφασισμένο να αποτελειώσει το φρικαλέο του έργο. Είναι το πιο τρομαχτικό βλέμμα φόβου και φρίκης που έχει αποδοθεί ποτέ σε ζωγραφικό πίνακα. Σύμφωνα με το μύθο, ο Κρόνος, που έριξε από το θρόνο τον ίδιο του τον πατέρα, κληρονόμησε απ’ αυτόν, εκτός απ’ την εξουσία, τη φοβερή κατάρα της εκθρόνισής του απ’ τα παιδιά του. Από φόβο ότι εκείνα θα ξεσηκωθούν πράγματι εναντίον του, παίρνει μια τρομερή απόφαση. Προστάζει τη γυναίκα του τη Ρέα, κάθε φορά που γεννάει, να του πηγαίνει το παιδί. Κι αυτός το τρώει. Καταφέρνει έτσι, μέσα από αυτή τη σχιζοφρενική διαδικασία, να συντηρεί την εξουσία του. Η Ρέα όμως, στο έκτο παιδί, ξεγελάει τον Κρόνο που αντί για βρέφος, καταπίνει πέτρα. Το μωρό που γλιτώνει είναι ο Δίας ο οποίος τελικά, μεγαλώνοντας,

ρίχνει τον Κρόνο απ’ το θρόνο το θεών κι ελευθερώνει τα αδέρφια του. Η κατάρα, παρά τις φρενήρεις προσπάθειες του Κρόνου, πραγματοποιείται. Ένα είναι το κυρίαρχο στοιχείο στον πίνακα: ο φόβος. Είναι το άγχος κι η συνεχής ανασφάλεια, η παρανοϊκή κι εγωιστική διάθεση της διασφάλισης της κυριαρχίας του, της ίδιας του της επιβίωσης, που οδηγεί τελικά τον Κρόνο στην τρέλα, στο σκοτάδι. Φαινομενικά, η συνείδηση είναι απούσα. Αλλά αν κοιτάξουμε καλύτερα, θα δούμε ότι τα μάτια του μαρτυρούν μια εσωτερική διαπάλη: απ’ τη μια η άγρια αποφασιστικότητα κι απ’ την άλλη, η φρίκη της συνείδησης της αγριότητας της πράξης. Στο βλέμμα του Κρόνου υπάρχει μια αγωνία που δεν μαρτυρά μονάχα το φόβο της εκθρόνισης. Είν’ η αγωνία της απομόνωσης και της μοναξιάς. Κρατάει στο χέρι το ίδιο του το παιδί, καταδικασμένος από μια, ανώτερη απ’ τις δικές του, δύναμη να συνεχίσει να το κατασπαράζει. Δε θα γευτεί ποτέ την ευτυχία του πατέρα που χαίρεται τους γιούς του. Τα γουρλωμένα μάτια του, δίνουν την εντύπωση ότι το στομάχι του δε θα μπορέσει να αντέξει άλλη μπουκιά και το σώμα του λυγίζει από το αβάστακτο βάρος μιας τέτοιας τρομερής καταδίκης. Στη δυτική τέχνη, συνήθως, αποθανατίζεται η στιγμή κατά την οποία επέρχεται η κορύφωση ενός γεγονότος. Αυτό δηλαδή που συνέβη ακριβώς πριν το τραγικό συμβάν. Το εύρημα αυτό διευκολύνει την αφήγηση γιατί παρουσιάζει πιο καθαρά την κατάσταση η οποία οδηγεί τελικά στο κρίσιμο γεγονός αλλά και γιατί αφήνει στη φαντασία του θεατή το ίδιο το γεγονός. Σε αυτόν τον πίνακα δεν υπάρχει crescento. Αντίθετα, υπάρχει μια διαδικασία. Μια διαδικασία αργή και βασανιστική που το τέλος της είναι ακόμα πολύ μακριά. Τόσο μακριά που κανείς δεν είναι σε θέση να το προβλέψει. Ποια θα ειν’ η επόμενη κίνηση του Κρόνου; Θα συνεχίζει να κατασπαράζει με λύσσα το παιδί του, υπακούοντας στη μεγαλομανία του ή θα πετάξει αηδιασμένος το θύμα του στο χώμα, αποφασισμένος να χαρίσει στους μελλοντικούς απογόνους του την ευκαιρία να υπάρξουν; Κανείς δεν ξέρει. Μόνο όταν ξαναφέρνουμε στο νου μας το μύθο αρχίζει

axristect says:

ο σύγχρονος δικτυακός κόσμος συνδέονται σε μια ευθεία εικονογραφική μεταφορά ενώ πρόσθετες τεχνητές οάσεις εκτείνονται άμετρα σε στεριά και θάλασσα. Κι η εξάπλωση του δομημένου περιβάλλοντος αναδιατυπώνει τα όρια της…

κωδικοποιηση του προβληματος...θεωρω (αν καταλαβαινω σωστα κι εσυ) εξαιρετικα σημαντικο να υπαρχει μια διαπιστωμενη αναγκη ωστε ο εισηγητης μιας ουτοπιας να περασει στην συνεχεια στην ολοκληρωμενη διατυπωση της ουτοπικης προτασης αν δεν υπαρχει λοιπον κατι τετοιο θεωρω πως περναμε στο φαινομενο της ‘’μολυβιας’’ και στο ‘’κανω αυτο και θα δω για ποιο λογο το κανω’’ το οποιο δεν μπορει να συζητηθει και να αξιολογηθει σε καποια βαση..δεν μπορει κανεις ετσι να ειναι συγκεκριμενος και δεν υπαρχει βαση συζητησης αλλα αντι αυτου παρασυρεται απο μια εσωτερικη δυναμη εκφρασης και κινδυνευουμε να πεσουμε στην παγιδα του “και γιατι οχι?” και να προχωρησει στο ‘’και γιατι ναι?’’ Posted 3 weeks ago. el.anaor says:

Λίγες επισημάνσεις Κανείς δεν υπερασπίζεται τη φύση. Επίσης, κανείς δεν υπερασπίζεται τον άνθρωπο. Πάντα η ιστορία του πολιτισμού μας (αυτού και άλλων) υπήρξε η τάση της μετατροπής του άγνωστου σε οικείο. Η κατάκτηση δηλαδή. Που αναγκαστικά (όχι νομοτελειακά) συνεπάγεται μια καταστροφή. Καμιά φορά η ευκολία με την οποία κάτι το οποίο βρίσκεται στην κατάσταση άκτιστο, μετατρέπεται στην κατάσταση κτισμένο είναι πολύ μεγάλη. Όμως ποτέ το κτισμένο δεν επιστρέφει στην προτέρα κατάσταση με τον ίδιο βαθμό ευκολίας. Αυτό το τελευταίο —αντίθετα με αυτό που ισχυρίζονται όσοι διαψεύδουν τη σκέψη— δεν αποτελεί νομοτέλεια. Απεναντίας, αποτελεί απλώς μια σύμβαση (υπάρχουν κι άλλες τέτοιες) που (πάλι απλώς) κάποιος πρέπει να επανεξετάσει. Χονδροειδώς,υπάρχουντρειςκατηγορίες του άκτιστου: 1. Αυτό που δε μπορεί να κτιστεί. 2. Αυτό που δεν έχει ακόμα κτιστεί αλλά οι συνθήκες επιτρέπουν ώστε όταν χρειαστεί, να μετατραπεί σε κτισμένο. 3. Αυτό που δε θέλουμε να κτιστεί. Στη πρώτη κατηγορία ανήκουν τα παραδείγματα 1 και 2. Η κατηγορία αυτή τείνει να εκλείψει. Όσα ανήκουν σ’ αυτή μεταφέρονται σταδιακά στη δεύτερη. Εκεί ανήκουν όλες οι εκτάσεις που, με όρους πολεοδομικούς, ονομάζουμε «εντός σχεδίου». Στην Ελλάδα, είναι συνήθης πρακτική οι «εκτός σχεδίου» περιοχές (δηλαδή οι περιοχές αυτές που ακόμα δεν ανήκουν στην κατηγορία 2) να μετατρέπονται σε «εντός σχεδίου» περιοχές με ύπουλους μηχανισμούς (ένας κουβαλάει σπίρτα σε δασική έκταση) και ταυτόχρονα όλοι οι επίσημοι φορείς να είναι ευχαριστημένοι. Υπάρχουν και κάποια κομμάτια γης που δε θέλουμε (όλοι;) να τα κτίσουμε. Τουλάχιστον όχι ακόμα.

Αυτά τα κομμάτια γης είναι αυτά που σχετίζονται με την Εικόνα της κάθε χώρας και με την Ιστορία της. Γι’ αυτό και δε θέλουμε να τα στραπατσάρουμε. Στην Ελλάδα π.χ. ειν’ η Ακρόπολη κι ο Ιερός Βράχος. Ακόμα κι αν έκλεισαν όλα τα ποτάμια της Αττικής και γκρέμισαν όλα τα προσφυγικά και κακοποίησαν όλα τα εργοστάσια ζυθοποιίας, να είστε σίγουροι ότι η Ακρόπολη αντέχει και αντιστέκεται σθεναρά στις πιέσεις (πέρα απ’ αυτούς που γνωρίζουν το υπέρμετρο κάλλος, υπάρχουν κι αυτοί που τη χρειάστηκαν για τους Ολυμπιακούς). Γι’ αυτό και δε θα πέσει. Είπα: «Η ευκολία με την οποία κάτι το οποίο βρίσκεται στην κατάσταση άκτιστο, μετατρέπεται στην κατάσταση κτισμένο είναι πολύ μεγάλη.» Στην πραγματικότητα η διαδικασία έχει συνήθως ως εξής: Κάτι το οποίο βρίσκεται στην κατηγορία 1 εκπίπτει στην κατηγορία 2. Αυτό μπορεί να γίνει με χιλιάδες τρόπους. Δύο όμως είναι οι κυριότεροι: Ο ένας υπάρχει στο πρώτο παράδειγμα. Αυτό που δε μπορεί να κτιστεί μπορεί να είναι το σαθρό έδαφος στο Καράκας ή αλλού, τα εδάφη με χημικά και τοξικά απόβλητα κλπ. Οι άνθρωποι τα κτίζουν γιατί αναγκάζονται. Γιατί αστικοποίηση δε σημαίνει μόνο να φτιάχνεις την Πόλη, αλλά να διαστρέφεις ολόκληρη τη λογική και τη δομή μιας κοινωνίας και να τη μετασχηματίζεις σ’ αυτό που λέμε αστική, αφήνοντας στο τέλος ελάχιστα περιθώρια σε εναλλακτικές δομές. Στο δεύτερο παράδειγμα αυτό που δε μπορεί να κτιστεί είναι η θάλασσα. Επίσης, αυτό με το οποίο δε γίνεται να κτιστεί κάτι είν’ η άμμος. Ο σοφός λαός μας δόξασε τραγουδοποιούς που φτιάχνουν άσματα τα οποία λέν πως «είναι κακό στην άμμο να κτίζεις παλάτια». Τα Μεγάλα Κεφάλ(α)ια τους διέψευσαν Τα κεφάλια αυτά μελετούν μοντέλα κατοίκησης στο φεγγάρι, γιατί το φεγγάρι πουλάει. Ο ντοκυμαντερίστας Γ. Αυγερόπουλος περιέγραψε σε κάποιο επεισόδιο του «Εξάντα» πώς η καταστροφή του περιβάλλοντος μπορεί να κάνει θόρυβο. Πέρα απ’ τον όποιο λυρισμό, αυτή η διαπίστωση σημαίνει στην ουσία πως τα πράγματα τα οποία μετακινήθηκαν από την κατηγορία 1 στην κατηγορία

..να προσθέσω και κάτι ακόμα.. διαβάζοντας πάλι τα παραπάνω...σκέφτομαι πως τελικά η έννοια τελικά της ουτοπίας βρίσκεται ίσως σε αυτήν ακριβώς την ‘αναζήτηση’.. ...αναφέρθηκε παραπάνω πως κάτι μπορεί να φαντάζει ουτοπικό σήμερα και αύριο να αποτελεί κάτι το αυτονόητο για παράδειγμα.. Ϊσως λοιπόν ο ουτοπικός χαρακτήρας να βρίσκεται ακριβώς εκεί..στην αδυναμία μας να προσδιορίσουμε την πρότασή μας, τις

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

να διαγράφεται μπροστά στα μάτια μας η μορφή του Δία που έρχεται, μέσα από τα σκοτάδια του μαύρου φόντου, να εκδικηθεί για τα αδέρφια του...

ανάγκες που αυτή προσπαθεί να καλύψει.. Ο ‘ δημιουργός της ιπτάμενης πόλης’ για παράδειγμα που αναφέρθηκε νωρίτερα.. εχοντας την παραμικρή λεπτομέρεια στο μυαλό του για το πώς η πρότασή του θα μπορούσε να υλοποιηθεί... νιώθω ότι έφερνε μ’ αυτόν τον τρόπο το ουτοπικό ποιό κοντά στο πραγματικό παρά προσπαθούσε να ‘λογοδοτήσει’.. Ισως προσπαθούσε να δείξει ότι ‘κοιτάξτε, δεν είναι τόσο ουτοπία τελικά.. γίνεται και θα μπορούσε να αλλάξει τα δεδομένα μ’ αυτόν τον τρόπο ‘’ ... αν ακόμα κάποιος μας μιλούσε για το ίντερνετ για παράδειγμα κάποια χρόνια πριν, με τέτοιο τρόπο ώστε να καταλάβουμε πως αυτό θα μπορούσε να συμβάλλει στην κοινωνία, τότε το ουτοπικό μιας τέτοιας πρότασης θα φαινόταν λιγότερο ουτοπικό και ίσως τα βήματα προς αυτό να γινόντουσαν γρηγορότερα.. ..ίσως και οι ουτοπίες που παρέμειναν στον ‘ράφι’ να χρειάζονταν αυτό ακριβώς.. μια πιο τεκμηριωμένη προσέγγιση, μια προσπάθεια να μιλήσει ο δημιουργός σε μια πιο κατανοητή γλώσσα (έστω και αν αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, το δέχομαι..) ..αλλά εκεί είναι και όλη η ιστορία ή δυσκολία.. να ‘πείσω’ πώς η ουτοπία που προτείνω απαντάει σε μια κατάσταση.. με ποιό τρόπο και που αποσκοπεί.. Posted 3 weeks ago. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΑ ΚΑΛΦΑ [ΤΑ ΟΡΙΑ ΤΟΥ ΑΧΤΙΣΤΟΥ]

2 είναι περισσότερα απ’ ότι φανταζόμαστε κι ότι το άκτιστο είναι τελικά είδος υπό εξαφάνιση. Εντάξει. Όταν είπα ότι «το κτισμένο δεν επιστρέφει στην προτέρα κατάσταση με τον ίδιο βαθμό ευκολίας» κι ότι αυτό αποτελεί μια σύμβαση που πρέπει να επανεξεταστεί, δεν αναφερόμουν σ’ όλους. Μόνο στους μηχανικούς. Το άκτιστο μπορεί να γίνει εργαλείο σχεδιασμού. Κι η παραγωγή του χώρου μπορεί να μετασχηματιστεί σε διαχείριση του κενού. Αλλά, σε κάθε περίπτωση, η δημιουργία χωρίς την αίσθηση της ευθύνης δε μπορεί να σταθεί. Κι η αίσθηση της ευθύνης δε χρησιμοποιείται εδώ με τη χριστιανική της σημασία...

54 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ ΑΝΑΙΡΕΣΗ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ

[City-FIX: Από τον Φιλόπαππο στον Αρδηττό] Στέλιος Γιαμαρέλος

“Οι θεωρητικοί ισχυρισμοί της μοντέρνας

Ξέθαψα το εξής:

Mika Boo says:

‘’μια πιο τεκμηριωμένη προσέγγιση, μια προσπάθεια να μιλήσει ο δημιουργός σε μια πιο κατανοητή γλώσσα (έστω και αν αυτό δεν είναι πάντα εύκολο, το δέχομαι..) ..αλλά εκεί είναι και όλη η ιστορία ή δυσκολία.. να ‘πείσω’ πώς η ουτοπία που προτείνω απαντάει σε μια κατάσταση.. με ποιό τρόπο και που αποσκοπεί..’’ συμφωνω με αυτη την θεση.. ειναι το ελαχιστο(η κοινη βαση) που ικανοποιει την αναγκη επικοινωνιας μεταξυ μας...δεν θεωρω κακο(προσωπικη μου αποψη) στα πλαισια μιας ουτοπικης εκφρασης να απανταμε σε στοιχειωδη ερωτηματα..για ποιον? που? πως? κλπ Posted 3 weeks ago.

axristect says:

56 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΣΤΕΛΙΟΣ ΓΙΑΜΑΡΕΛΟΣ [CITY-FIX: ΑΠΟ ΤΟΝ ΦΙΛΟΠΑΠΠΟ ΣΤΟΝ ΑΡΔΗΤΤΟ] *Η Διπλωματική εργασία «City-FIX: Από τον Φιλόπαππο στον Αρδηττό» εκπονήθηκε υπό την επίβλεψη του Καθ. Δ.Ν. Καρύδη

Επιχειρείται η διερεύνηση των εννοιών της τοπικής ουτοπίας και της αστικής αντιστροφής, μέσω εστίασης στην περιοχή του πρώην εργοστασίου του Φιξ. Μία άσκηση αστικού σχεδιασμού που ξεκινά από μία σύγχρονη κατάσταση πλήρη αντιφάσεων (ένα κτήριο-πρώην «αστικό γεγονός», νυν τεμαχισμένο φάντασμα του εαυτού του που επί τριακονταετίας – και παρά την πληθώρα προτάσεων γι’ αυτό – βρίσκεται αποκομμένο από την πόλη σε μία περιοχή, όπου αντίθετα οι αστικές ροές πυκνώνουν και κορυφώνονται). Η μελέτη οδηγείται σε εξίσου αντιφατικές παρατηρησιακές αποφάνσεις - που πηγάζουν από συνεχείς αναπεριγραφές της υφιστάμενης κατάστασης - με τη μορφή ακραίων εναλλακτικών σεναρίων. Πρόκειται για μία σειρά τοπικών ουτοπιών που επαναδιαπραγματεύονται την σχέση κτηρίουπόλης (στόχος η αντιστροφή του «αστικού νησιού» του Φιξ), σε μία προσπάθεια «χαρτογράφησης» του πεδίου των πιθανοτήτων επέμβασης στη διάθεση του αρχιτέκτονα.

Όλες οι προτάσεις που έχουν γίνει ως σήμερα για το Φιξ οργανώνονται σε έναν νοητικό χάρτη με δύο βασικούς άξονες: έναν κατακόρυφο που αναφέρεται στην υλικότητα (μέγεθος) του κτηρίου και έναν οριζόντιο που αναφέρεται στη σχέση κτηρίου-πόλης. Aκολουθεί ομαδοποίηση των εννοιολογικά συγγενών προτάσεων με τη μορφή “νησιωτικών συμπλεγμάτων” - βλ.κόκκινες πορείες. Με βάση δε το πεδίο του χάρτη στο οποίο συγκεντρώνεται η πλειοψηφία των προτεινόμενων εναλλακτικών σεναρίων, αποφασίζεται η περαιτέρω ερευνητική κατεύθυνση της “αχαρτογράφητης” εν πολλοίς περιοχής αποϋλοποίησης κτηρίου- διείσδυσης αστικού ιστού.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Ένας διάλογος με τις υπόλοιπες προτάσεις που έχουν γίνει ως σήμερα για το κτήριο και την περιοχή αφ’ενός αποκαλύπτει ότι τα ακραία εναλλακτικά σενάρια διευρύνουν διαρρηγνύοντας το πλαίσιο της μέχρι σήμερα συζήτησης, αφ’ετέρου οδηγεί το ερευνητικό εγχείρημα στην - σε μεγάλο βαθμό «αχαρτογράφητη» και αναξιοποίητη από τις υπόλοιπες προτάσεις - κατεύθυνση της εισβολής του αστικού ιστού και των ροών της πόλης στο σημερινό «αστικό νησί» του α-κτιστου Φιξ, με επακόλουθη την σταδιακή περαιτέρω αποϋλοποίηση του κτηρίου. Η πρόταση ενός ζεύγους ροών πρασίνου που ενώνει τους λόφους του Φιλοπάππου και του Αρδηττού μέσω αντίστοιχων πεζοδρομήσεων επιφυλάσσει στην υπό μελέτη περιοχή τον ρόλο ενός ενδιάμεσου χώρου διαδοχής επιπέδων σύνδεσης και συνάντησης των δύο πορειών: ένα μη-κτήριο χωρικής και τοπιακής υλοποίησης του νέου ζεύγους ροών κίνησης που εισάγονται στην πόλη, έναν δημόσιο χώρο που ταυτόχρονα λειτουργεί ως «υπαίθριο μουσείο πόλης» - δίνοντας στους επισκέπτες του τη δυνατότητα να περπατήσουν πάνω από μεγάλες μακέτες της Αθήνας σε κλίμακες 1:500 και 1:1000 σε διαδραστική σχέση με το άμεσο αστικό περιβάλλον - που προκαλεί, προτείνοντας έναν δυναμικό τρόπο ανάγνωσης της πόλης σε σχέση με την εξέλιξη της αρχιτεκτονικής της και τη φύση.

αυτό που λέει ο Colin Rowe εμπεριέχει μέσα του κάποιες παγίδες: α) τι σημαίνει μοντέρνο κίνημα; εγώ αδυνατώ να συλλάβω την ακριβή έννοια

George_pap says:

αρχιτεκτονικής, εντοπισμένοι όπως ήταν κάποτε σε μια μήτρα εσχατολογικής και ουτοπικής φαντασίας, άρχισαν να σημαίνουν πολύ λίγα όταν η τεχνολογική και κοινωνική επανάσταση που ανέμενε το μοντέρνο κίνημα απέτυχε να εμφανιστεί, και με αυτήν την αποτυχία έγινε εμφανές πως η θεωρία και η πρακτική διασπαστήκαν. Θα μπορούσε επίσης να ειπωθεί πως η θεωρία η ίδια δεν ήταν ποτέ απλά μια λεκτική οδηγία για την κατασκευή κτιρίων, αλλά ένας ανεπτυγμένος έμμεσος μηχανισμός για την καταπίεση των συναισθημάτων της ενοχής..” Colin Rowe (1972) Five Architects, New York, Oxford University Press 2000 Originally posted 2 weeks ago. Mika Boo edited this topic 2 weeks ago.

60 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ‘ΑΣΤΙΚΟΙ ΚΗΠΟΙ’

[Αστικοί κήποι στα Εξάρχεια] Δήμητρα Γαβριλάκη

Ο κήπος είναι η πρώτη διαμεσολάβηση της φύσης στην κοινοτική ζωή πριν ακόμα από την πόλη. Είναι, αρχετυπικά, συνώνυμο της οριοθετημένης ιδιωτικής σφαίρας και της ασφάλειας. Η πρώτη πόλη ιδρύεται στην γη της εξορίας ως καταφύγιο του φονιά Κάιν. Από την εμφάνιση του πολιτισμού μας, το δίπολο Φύση-Πόλη περιγράφει μια κρίσιμη σχέση δύο εξ ορισμού αντίθετων εννοιών. Πόσο αδόκιμος ακούγεται λοιπόν ο όρος «αστικός κήπος»; Ξεκινάμε με την παραδοχή ότι αν το ‘αστικό’ ορίζεται ως η ζωή της πόλης, τότε ο ‘αστικός κήπος’ορίζεται και περιγράφει ένα πυκνωτή δημόσιου υπαίθριου χώρου.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Η πόλη: «Το άστυ […] συγκεντρώνει τα πλούτη του εδάφους, τις σκόρπιες δραστηριότητες και τους ανθρώπους, την ομιλία και τα γραπτά […]. Καθιστά ταυτόχρονο αυτό που στην ύπαιθρο και σύμφωνα με τη φύση συμβαίνει και βαίνει, μοιράζεται ανάλογα με κύκλους και ρυθμούς. Αρπάζει και διαφυλάσσει ‘το παν’.»

Η ρήξη πόλης-υπαίθρου που περιγράφει ο Henri Lefebvre στο ‘Δικαίωμα στην Πόλη’, αποτυπώνεται στην εικόνα της σύγχρονης μητροπολιτικής Αθήνας. Η μεταπολεμική αγροτική έξοδος στην πρωτεύουσα έχει ως αποτέλεσμα τη βίαιη απόσχιση του νεοέλληνα από την ύπαιθρο που επιστρέφει πλέον στη φύση πρωτίστως για να ‘αρπάξει το πάν’, να ιδιοποιηθεί. Η κτισμένη Αθήνα συνεχίζει να διαχέεται έναντι της άκτιστης, έχοντας ήδη χάσει δύο μεγάλα στοιχήματα: Το θαλάσσιο μέτωπο και το περιαστικό πράσινο. Πέρα όμως από τις ατυχείς επεκτάσεις, η Αθήνα επιδιώκει μια αναβάθμιση του ιστορικού της κέντρου, πρακτική που εφαρμόζεται ήδη και στη βόρεια Ευρώπη, με το όνομα μεσογειοποίηση (Mediteraneanization) καθώς η μεσογειακή πόλη χαρακτηρίζεται από το υπαίθριο δημόσιο χώρο στο κέντρο της. Το Αττικό τοπίο, στο οποίο σύμφωνα με τον Τσαρούχη ‘μέγας άρχων είναι ο βράχος’, φυτεύτηκε κατά περίπτωση στα μέσα του 19ου αι. Σήμερα, στο τοπίο από τσιμέντο, το πράσινο αυτό είναι πολύτιμο. Γ.Ο.Κ. ΤΜΗΜΑ V Κατηγορίες και περιεχόμενο χρήσεων γης Άρθρο 238 : Περιεχόμενο ελεύθερων χώρων- αστικού πρασίνου (άρθ. 9 π.δ. 23.2/6.3.87) Στις περιοχές της κατηγορίας αυτής επιτρέπονται μόνο: 1. Αναψυκτήρια. 2. Αθλητικές εγκαταστάσεις 3. Πολιτιστικά κτίρια και εν γένει πολιτιστικές εγκατα¬στάσεις. 4. Χώροι συνάθροισης κοινού.

Αυτή το άρθρο συνοψίζει τις χρήσεις των υπαίθριων χώρων που ‘βάφονται’ με τον όρο ‘αστικό πράσινο’. Οι χώροι αυτοί είναι πολύτιμη αδόμητη γη, πνεύμονας οξυγόνου και χώρος κοινωνικής αλληλεπίδρασης και αναψυχής. Στον φαινομενικά κορεσμένο ιστό της Αθήνας, πέρα από τους θεσμοθετημένους δημόσιους χώρους, απομένουν ακόμα κενά, περιοχές που απέμειναν και σήμερα είναι σημεία προστριβής καθώς η πόλη στην ανάπτυξή της έχει ήδη καταλάβει όλα όσα μπορεί άνετα να καταλάβει. Η προβληματική γύρω από το θέμα είναι ήδη εκτεταμένη: Ο ελαιώνας και το πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού, τα πάρκα και οι οικοπεδοποιήσεις. Ανάμεσα τους ακούγεται και η πρόταση μεταγγίσεως κοινόχρηστων χώρων πρασίνου από τα προάστια στο κέντρο της πόλης με αντάλλαγμα τμήματα νέων περιοχών που μπαίνουν στο σχέδιο πόλης.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΒΡΙΛΑΚΗ

[ΑΣΤΙΚΟΙ ΚΗΠΟΙ ΣΤΑ ΕΞΑΡΧΕΙΑ]

του όρου μοντέρνο κίνημα η οποία φαίνεται να μπορεί να χαρακτηρίσει μόνο μία μικρή ομάδα αρχιτεκτονικών και πολεοδομικών προτάσεων που αποκτούν ενότητα -και άρα νομιμοποιούνται- μόνο μέσα στο μυαλό του κάθε συγγραφέα που αναφέρεται σε αυτήν. β) η δεύτερη θέση του Rowe για το μοντέρνο κίνημα, αυτή που λέει ότι υπήρχε η αναμονή κάποιας τεχνολογικής ή κοινωνικής επανάστασης. τι σημαίνει τεχνολογική επανάσταση άραγε; δε νομίζω ότι υπάρχει κάποιος τρόπος για να περιγραφεί αυτή. η έννοια επανάσταση έχει και αυτή χάσει λίγο το νόημα της σήμερα και καλό θα ήταν να προσδιορίζουμε κάθε στιγμή από την αρχή την έννοια κάθε όρου που συναντάμε. για εμένα ο όρος επανάσταση έχει κάπως το νόημα που περιγράφει με έμμεσο τρόπο ο Richard Sennett στο “Η τυραννία της οικειότητας” που σε κάποιο σημείο αναφέρει ότι ο όρος επανάσταση (λανθασμένα για αυτόν) υπονοεί ότι πριν από αυτήν υπήρχε μία συγκεκριμένη κοινωνική ή τεχνολογική ή οικονομική οργάνωση, η οποία διαλύθηκε και τη θέση της πήρε μία νέα. μπορούμε έτσι να υποστηρίξουμε ότι η τεχνολογική επανάσταση είναι ο χώρος στον οποίο μιλάμε αυτή τη στιγμή; και κατά πόσο αυτός ο τόπος κατέλυσε μία προηγούμενη τεχνολογική ή κοινωνική κατάσταση για να δημιουργήσει μία νέα; ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

υπαίθρια parking

Εξάρχεια

+κενά οικόπεδα

+κενά δόμησης και χρήσης

Ως περιοχή μελέτης επιλέγονται τα Εξάρχεια. Σε ακτίνα 500m από την πλατεία Εξαρχείων μετράμε δεκαεννιά υπαίθρια parking με μίσθωση. Τα μισά είναι συγκεντρωμένα στο νότιο άκρο της περιοχής και αρχικό πυρήνα της οικιστικής της εξάπλωσης, το λεγόμενο «Προάστιο». Οι χώροι αυτοί στάθμευσης είναι μια χαρακτηριστική περίπτωση αστικής αντιστροφής, όπου μια δραστηριότητα παρόδια έρχεται να εισχωρήσει στο επίπεδο 0 του οικοδομικού τετραγώνου ανοίγοντάς το απρόσμενα στον δρόμο. Οικόπεδα σε οικοδομική μεσόφαση, στρώνονται με άσφαλτο και αυτοκίνητα και οριοθετούνται από τη ρυμοτομική γραμμή και τις γύρω μεσοτοιχίες, ανάμεσα στο ακραίο δημόσιο του δρόμου και το ακραίο ιδιωτικό των εσωτερικών όψεων των ακαλύπτων. Είναι χώροι άκτιστοι αλλά σίγουρα κατασκευασμένοι από τον κορεσμένο αστικό ιστό που τους περιβάλλει. Είναι σαφώς σχεδιασμένα αστικά κενά, δοχεία χωρίς το καπάκι. Με τι γεμίζουν και πώς οριοθετούνται;

Στους χώρους στάθμευσης έρχονται να προστεθούν τα τελευταία άκτιστα οικόπεδα (με κόκκινο χρώμα). Αν τέλος αποτυπώσουμε και τα κενά χρήσης κτίρια με τους υπαίθριους χώρους τους (κίτρινο) καταλήγουμε σε μια ικανή επιφάνεια αστικής γης και δυναμικού σε λανθάνουσα κατάσταση.Μια τοπική ουτοπία για τα Εξάρχεια επικεντρώνεται στην ενεργοποίηση του χτισμένου και την ανάδειξη του άκτιστου σε πολύτιμο αστικό πυκνωτή. Τα κίτρινα κομμάτια εντάσσονται λειτουργικά στον ιστό, τα κόκκινα μένουν άκτιστα. Εκεί κατασκευάζονται αστικοί κήποι με μέσα φυσικοτεχνητά, συνδυασμοί τεχνικής και φύσης, χώροι ανάσα για την μικροκλίμακα των γύρω τετραγώνων.

[ΑΣΤΙΚΟΙ ΚΗΠΟΙ ΣΤΑ ΕΞΑΡΧΕΙΑ]

+υπάρχοντες υπαίθριοι χώροι

Η δέσμευση και απαλλοτρίωση των ελάχιστων ακόμα άκτιστων (ή μάλλον μεταξύ δύο οικοδομών) οικοπέδων στις γειτονιές της Αθήνας είναι εφικτή με αντάλλαγμα τα εξίσου πολύτιμα οικόπεδα του Ελληνικού. Τα οικόπεδα του κέντρου, σήμερα στην πλειοψηφία τους υπαίθρια πάρκινγκ, μπορούν να ‘χτιστούν με πράσινο’, φέροντας δημόσιες χρήσεις που λείπουν από την περιοχή. Στην μικροκλίμακα της Αθήνας, το μικρό αστικό κενό είναι ένας πολύτιμος δημόσιος χώρος. Ειδικά σήμερα που η αρχιτεκτονική σταματά να εντοπίζεται στο πλήρες του κτιρίου, και όπως οραματίζεται ο Manuel Gausa ‘ στρέφεται στις ακολουθίες κενού-πλήρους, που ευνοούν την ποικιλία, την αντίθεση και την ταυτότητα.’Τα μικρά αστικά κενά μαζί με τους ενεργοποιημένους χώρους πρασίνου και τις φυτεύσεις των ελεύθερων επιφανειών των κτιρίων είναι η ανάσα του κέντρου.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΒΡΙΛΑΚΗ

+κενά χρήσης κτίρια

Τα σχεδιαστικά εργαλεία:

Τα επίπεδα αναφοράς:Το μείον (-), το μηδέν (0) και το συν(-). Το μηδέν είναι το επίπεδο κίνησης του κατοίκου-χρήστη, είναι ο δρόμος και ο δημόσιος υπαίθριος χώρος. Είναι ότι απομένει ανάμεσα στο συν και το μείον των κτηριακών όγκων και το μη προσβάσιμο υπόγειο επίπεδο της πόλης, των δικτύων και υποδομών. Το 0 είναι το πιο δυναμικό επίπεδο, εκεί ξεκινούν και καταλήγουν όλες οι αστικές κινήσεις. Στην κορεσμένη οικιστικά περιοχή των Εξαρχείων το 0 γίνεται διεκδίκηση, γίνεται απαλλοτρίωση.

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Η αντίστροφη πρόβλεψη (backcasting): εντοπίζεται αρχικά ένα όραμα για το μέλλον και στη συνέχεια αναζητούνται η αφετηρία και οι αρχές σχεδιασμού στο παρόν. Σήμερα απομένουν ακόμα άκτιστα οικόπεδα με λανθάνουσα όμως χρήση ενώ σε ένα μακροπρόθεσμο, αλλά ωστόσο υπό σχεδιασμό, μέλλον η γραμμή 4 του μετρό περνά στο – των Εξαρχείων, η περιοχή αναβαθμίζεται και χτίζονται πολυκατοικίες στα τελευταία κενά. Σε ένα άλλο παράλληλο μέλλον χτίζεται η αστική αντιστροφή: Τα οικόπεδα απαλλοτριώνονται από σήμερα και κατασκευάζονται αστικοί κήποι, όταν έρθει το μετρό οι δημόσιοι υπαίθριοι χώροι θα είναι ήδη σαφώς ορισμένοι και αδιαπραγμάτευτοι. Σήμερα

Μέλλον μακροπρόθεσμο

Μέλλον παράλληλο

Ανάλυση της περιοχής: Χάραξη και αλληλεπίθεση δύο διαφανων επιφανειων Plexiglas. Στην πρώτη χαράζονται πεζόδρομοι, πλατείες, πάρκα και λόφοι ενώ κόβονται τα υπάρχοντα κενά οικόπεδα. Είναι η επιφάνεια παρέμβασης, το αφετηριακό 0. Στην δεύτερη χαράζονται τα όρια του κτισμένου + και η πορεία του μελλοντικού – του μετρό με σταθμό στην πλατεία Εξαρχείων.

Η τελική επιφάνεια

Mika Boo says:

Το 0

Ίσως mika_boo η πρώτη λογοτεχνική περιγραφή δυστοπίας να είναι η Κόλαση του Δάντη. Όσο και αν εμπεριέχει μέσα της κάποια στοιχεία στράτευσης από την παπική εκκλησία(άλλωστε η έννοια της στράτευσης είναι για πολλούς και για εμένα άρρηκτα συνδεδεμένη με την έννοια της ουτοπίας) για να μπορέσει να επιβάλλει την ηθική της στην κοινωνία και έτσι να “προσφέρει” τη λύτρωση μέσω του παραδείσου, παραμένει μία πολύ καλή περιγραφή δυστοπικού σχηματισμού. η κόλαση του Δάντη θα καθορίσει όσο τίποτα άλλο τη μορφή της χριστιανική δυστοπίας και θα γίνει πηγή έμπνευσης για πολλούς ζωγράφους και γλύπτες για περισσότερο από 700 χρόνια. Posted 2 weeks ago.

Το + και το -

Αν και μπαίνουμε στην περίεργη θέση να σχολιάσουμε ένα σχόλιο και στην περίπτωση που δεν είναι ρητορικά τα ερωτήματα:

71028

Σχεδιαστικά, το κενό αντιστρέφεται στην κυριολεξία καθώς κατασκευάζεται το εκμαγείο του αρνητικού χώρου. Από αυτόν θα προκύψουν στη συνέχεια πολλαπλά δοχεία πειραματισμού-κατασκευής του άκτιστου με κοινό τόπο τη σταδιακή κατάργηση της ιδιοκτησίας, τη μετάβαση από τον ιδιωτικό στον δημόσιο υπαίθριο χώρο. Από όγκους ‘αιωρούμενων ρετιρέ’ που διατρυπούν το συν του οικοπέδου σε ανοίγματα που οδηγούν στο μείον του και εισβάλλουν στα κενά χρήσης κτίρια, νέες επιδερμίδες και σκαλωσιές μπροστά τις όψεις-καμβάδες. Στο επίπεδο μηδέν η άσφαλτος ξηλώνεται, το έδαφος και η βλάστηση ξεκινά με αφετηρία το επίπεδο του δρόμου για να ανέβει και να κατέβει. Ο αστικός κήπος χρησιμοποιεί το μηδέν ως αφετηρία για ψηλά και χαμηλά. Το μηδέν είναι λίγο. Ο αστικός κήπος είναι τελικά ένας ά-κλειστος όγκος, ένα παιχνίδι ορίων και υλικοτήτων μέσα στο ‘μέχρι εξαντλήσεως’ μονολιθικό των πολυκατοικιών.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΓΑΒΡΙΛΑΚΗ

[ΑΣΤΙΚΟΙ ΚΗΠΟΙ ΣΤΑ ΕΞΑΡΧΕΙΑ]

Και ένα υπαίθριο parking. Ακολουθεί η προσπάθεια σχεδιαστικής επίλυσης ενός χαρακτηριστικού οικοδομικού τετραγώνου. Το ο.τ. 71028 εντοπίζεται στην περιοχή του ‘Προαστίου’ που περιγράφεται από τις οδούς Σόλωνος, Μπενάκη, Κωλέττη και Μεσολογγίου. Το κενό εδώ αποτελείται από ένα άκτιστο οικόπεδο, σήμερα υπαίθριο πάρκινγκ, έναν ανενεργό εσωτερικό δρόμο που χρησιμεύει αντίστοιχα ως χώρος στάθμευσης καθώς και δύο κενά χρήσης κτίρια, ένα αυθαίρετο κτίσμα και ένα εγκαταλελειμμένο νεοκλασικό. Το ο.τ. 71028 αντιμετωπίζεται αρχικά ως ένα αστικό γλυπτό, μια παράδοξη σύνθεση όγκων που προκύπτει προσθετικά. Η μόνη αφαίρεση, το κενό οικόπεδο, καθιστά την εσωτερικότητά του ορατή και προσβάσιμη. Οι ακάλυπτοι, οι τυφλοί τοίχοι γίνονται όψεις ενώ η κενή επιφάνεια του οικοπέδου γίνεται χώρος διεκδικήσιμος.

Είχα φανταστεί πως η Κόλαση του Δάντη ανακηρύσσεται μάλλον πρώτη, αλλά θεώρησα πως το συγγραφικό έπος “Θεία Κωμωδία” ως σύνολο αποτελεί -όπως η ίδια η αρχαία

α)Έτσι όπως το εκλαμβάνω, εννοεί το μοντέρνο παρουσιασμένο, διεθνοποιημένο και αγορασμένο ως πακέτο, την εποχή που βρέθηκε μπροστά σε ένα νέο οικονομικό και οικοδομικό υλικό. Το ότι είναι ρευστή η ορολογία, κυρίως από το τωρινό διάβασμα των λέξεων δεν σημαίνει πως κάποιος από την ξεχασμένη αυτήν εποχή, όπως ο Rowe δεν θα καταλάβαινε ακριβώς περί τίνος πρόκειται. Το ότι δεν μπορούμε να το προσδιορίσουμε δηλώνει πως έχει μπει στον ιστορικό χάρτη και από εκεί σημαίνει ότι θέλουμε εμείς οι αναγνώστες. β) Η τεχνολογική επανάσταση διαβάζεται ως το υπερσύνολο του μοντέρνου, αυτή η πίστη στη σωτηρία που εξασφαλίζεται μόνο με τη τεχνολογία και την εξέλιξη της επιστήμης, τον ορθό εφαρμοσμένο επιστημονικό λόγο. Με αυτήν την έννοια το μοντέρνο, πέρα από κάποιες εξαιρέσεις παρέμεινε λειψό και παραπονεμένο. Η τεχνο-ουτοπία είναι ένα όραμα που συντέθηκε από πολλούς και με αγαθούς σκοπούς, με μανιφέστα που επικοινωνούσαν από διαφορετικά επιστημολογικά πεδία. Ο P. VIrilio αγχώνεται πως ο φουτουρισμός οδηγεί στον φασισμό…

Τοπική ουτοπία, αστική αντιστροφή; Εφικτή αντιστροφή.

Προφανώς και η διαπίστωσή σου για το ότι τα ερωτήματα που θέτουμε πάνω στο μοντέρνο μπορεί να είναι ρητορικά είναι σωστή, αλλά ίσως να οδηγήσουν κάπου. Για εμένα το μοντέρνο κίνημα στην πραγματικότητα απέκτησε εκ των υστέρων τις προυποθέσεις ώστε να περιγραφεί ως “κίνημα”. Μιλάμε προφανώς για την περίοδο του μεσοπολέμου, που το μοντέρνο κίνημα ήταν μία πραγματική επανάσταση μέσα στους κόλπους της

George_pap says:

κωμωδία, απ’ότι διαβάζω- έναν ύμνο στην “αποκατάσταση” της τάξης, στο “απόλυτο καλό” και τα συναφή και όχι στην διαταραχή, στο διαστρεβλωμένο, σπειροειδές και δυσοίωνο που προτείνει η δομή της ιστορίας τρόμου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το πώς το συγγραφικό αυτό είδος έγινε ΠΡΟΙΟΝ ΑΝΑΨΥΧΗΣ και αισθητικό σύστημα. Το πρόβλημα μάλλον ξεκινά όταν η δυστοπία παύει να είναι ένα εκφραστικό σύστημα, αλλά γίνεται -όπως η κόλαση- ένας ηθικός μπαμπούλας. Περί ηθικής διάστασης της δυστοπίας. Posted 2 weeks ago.

68 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Α-ΚΤΙΣΤΟ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΚΕΝΟ ΑΦΑΙΡΕΣΗ

[Επίθεση του ‘ιού’ στην πόλη- εργαλείο παραγωγής του ά-κτιστου] Κονιδάρη Μαρία-Αφροδίτη, Γιαννικουρή Μαρία

70 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

[ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ ΊΟΥ’ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ-ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ Α-ΚΤΙΣΤΟΥ] ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΝΝΙΚΟΥΡΗ-ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΟΝΙΔΑΡΗ

να πολλαπλασιαστεί, χρησιμοποιεί το Dna του κτιρίου , στην περίπτωση της πόλης, την αστική πληροφορία αυτού. Εν συνεχεία, ο ιός μεταφράζει την εικόνα του και αφού αντιγραφεί, επιμολύνει νέα κύτταρα μεταπηδώντας σε νέα κτίρια έχοντας αφήσει τα προηγούμενα «αποσυντιθέμενα / μεταλλαγμένα». Το τελικό αποτέλεσμα που επέρχεται είναι αυτή η νέα θεώρηση, η νέα οπτική που προκύπτει από την μετάφραση που παρήγε ο ιός πάνω στην υπάρχουσα εικόνα της πόλης.

αρχιτεκτονικής κοινότητας, γιατί μετά τον πόλεμο τα πράγματα φαίνεται να γίνονται λίγο πιο περίπλοκα. Η ανάγκη κωδικοποίησης των εννοιών χάριν της ιστορικής περιγραφής μας έχει οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα. Αυτό μπορεί να μας βοηθήσει για την κατανόηση της έννοιας της ουτοπίας. Η αναζήτηση του νοήματος του όρου ουτοπία φαίνεται να μας βγάζει σε πολύ διαφορετικούς δρόμους. Δε νομίζω ότι μπορούμε όλοι να συμφωνήσουμε όλοι μας για το τι είναι ουτοπία. Και εκεί κρυβεται για εμένα το μυστικό για την κατανόηση του όρου. Η ουτοπία είναι ένα χαρακτηριστικό που αποδίδουμε εμείς σε κατασκευές του παρελθόντος αλλά και του παρόντος και από τη στιγμή που εμείς προσδιορίζουμε συνεχώς την έννοια του όρου μέσα από το πρίσμα της δικής μας πραγματικότητας -και πάντα σε σύγκριση με το περιβάλλον που υπάρχει γύρω της- η έννοια ουτοπία είναι σε μία συνεχή κίνηση, και ποτέ δε μπορεί να είναι στατική. Προφανώς με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι αυτή η κίνηση του πραγματικού προς το ουτοπικό οδηγεί και σε κάποιου είδους πρόοδο, αλλά αυτή είναι μία άλλη μεγάλη κουβέντα και μάλον δεν είναι του παρόντος. Posted 2 weeks ago. ( permalink )

To σενάριο που δημιουργήσαμε μιλάει για μία φανταστική επίθεση ενός “καλοήθους” ιού στην πόλη. Πρόκειται για μία αρχιτεκτονική προτάση που ταλαντεύεται στα όρια του πραγματικού και του φανταστικού, του λογικού και του παράλογου. Ο ιός αυτός χρησιμοποιείται από εμάς σαν εργαλείο για να παράξουμε κενά στην πόλη, για να αναιρέσουμε, να αφαιρέσουμε και να καταστρέψουμε ίσως, δίνοντας νέες μορφές και μία δικιά μας ουτοπική πραγματικότητα. Οι κινήσεις αυτές έχουν ως απώτερο σκοπό την δημιουργία μια σειράς από αστικές αντιστροφές. Κατά την βιολογία, κάθε κύτταρο εμπεριέχει Dna στον πυρήνα του – δηλαδή την γενετική του πληροφορία. Όταν ο ιός προσβάλει το κύτταρο, προκείμενου να πολλαπλασιαστεί, χρησιμοποιεί το κύτταρο ξενιστή για να αντιγράψει τον εαυτό του. Το κύτταρο ξενιστής περνά υπό τον έλεγχο των γενετικών πληροφοριών του ιού. Δηλαδή θα μπορούσαμε να πούμε ότι η γενετική πληροφορία του κυττάρου προσλαμβάνεται δίνοντας την θέση της στην νέα γενετική πληροφορία, αυτή του ιού. Ο ιός αναπαράγεται και ύστερα απελευθερώνει τα νέα τμήματα του, στον υπόλοιπο οργανισμό, τα οποία προσβάλλουν άλλα κύτταρα. Το υπάρχον κύτταρο αποσυντίθεται, μαζί με τον πυρήνα του και το Dna. Σε μια ειδική κατηγορία, τους ρετροιούς, ο ιός έχει την δυνατότητα να μεταφράσει το γενετικό υλικό του και να δημιουργήσει ένα νέο το οποίο μετά αντιγράφει και απελευθερώνει. Οι διαδικασίες αυτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με παρόμοιο σκεπτικό στην πόλη. Ας θεωρήσουμε ότι η πόλη είναι ένας ζωντανός οργανισμός που προσβάλλεται από έναν δραστικό ίο και τα κτίρια της είναι τα κύτταρα . Κατά την επίθεση του, ο ιός προσβάλει κάθε ξενιστή-κτίριο, με 3 διαφορετικούς τρόπους: είτε προσκολλάται στο κτίριο και εγκαθίσταται σε αυτό σαν ξένο στοιχείο, είτε καταλαμβάνει ένα μέρος του , είτε το καταλαμβάνει ολόκληρο μεταλλάσοντάς το σε κάτι άλλο. Προκειμένου

‘’Προφανώς με αυτόν τον τρόπο θα μπορούσε κανείς να υποθέσει ότι αυτή η κίνηση του πραγματικού προς το ουτοπικό οδηγεί και σε κάποιου είδους πρόοδο, αλλά αυτή είναι μία άλλη μεγάλη κουβέντα και μάλον δεν είναι του παρόντος.’’ βασικα george pap θεωρω πως αυτη ακριβως ειναι η συζητηση που πρεπει να κανουμε! αυτη η ‘’κινηση’’ του πραγματικου προς το ουτοπικο και η ισορροπια αναμεσα σε αυτα τα δυο, ειναι το θεμα το οποιο πρεπει να εξαντλησουμε ,να διαφωνησουμε και να ορισει ο καθενας για λογαριασμο του.γιατι τι αλλο θα μπορουσε να ειναι το θεμα του μαθηματος (προσωπικη μου αποψη) παρα αυτη η συζητηση?θεωρησα -απο την αρχη του εξαμηνου- πως αυτη ακριβως η συζητηση ειναι που πρεπει να εξαντληθει και δεν θεωρησα τοσο σημαντικο να τεσταρουμε την φαντασια μας και την δυναμικη της ‘’γραμμης’’ μας(φυσικα ερχονται και αυτα να παιξουν τον ρολο τους και καλως ερχονται) Posted 2 weeks ago.

axristect says:

72 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Ανέκδοτο: Δεν θα ξεχάσω το 7ο -αν θυμάμαι καλά- εξάμηνο που μας βάλανε στο μάθημα “Μουσική και Αρχιτεκτονική” (Τ. Μπίρης, Ν. Δεμίρη, Σ. Τσιράκη) να δουλέψουμε πάνω σε μια σειρά χωρικών εφαρμογών, με την προϋπόθεση ότι ακολουθούν κάποια δομικά σχήματα που εμφανίζονται στην Δυτική κλασική μουσική του μπαρόκ και του ώριμου ρομαντισμού. Θυμάμαι ώρες αμηχανίας πάνω στο σχεδιαστήριο ψάχνοντας το πως κάνεις

Απεναντίας George, τα λες καλά.. Βρίσκω δύσκολο να “συμφωνήσουμε” ακόμα και για το “τί είναι ένα πορτοκάλι”, πόσο μάλλον για το τί είναι κάτι εκτός του τόπου που δρούμε. Παρόλαυτά αισθάνομαι πως επικοινωνούμε σε ένα επίπεδο που δεν είναι ακριβώς γλωσσικό και αναλυτικό, αλλά ΑΝΑΛΟΓΙΚΟ. Κάτι επιστήμονες υποστηρίζουν πως η σκέψη είναι φύσει αναλογική διαδικασία.

Mika Boo says:

Το κόλπο νομίζω είναι να διαισθανθείς πως δεν υπάρχει ταύτιση με το σύστημα που θες να αντιστρέψεις (μουσική ή τόπος στην προκειμένη περίπτωση) αλλά η ευκαιρία για ΑΝΑΛΟΓΙΑ. Πρόκειται για μια ουτοπική προβολή: Στο παράδειγμα του φιλμ η πραγματικότητα μετεγγράφεται σε μια ψευδαίσθηση των 2 διαστάσεων η οποία αναλογεί στο πραγματικό. Η αναγωγή του κινηματογράφου σε μέσο έκφρασης συμβαίνει μετά την πρώτη τρομάρα που φάγανε οι πρώτοι θεατές(λένε ότι φοβήθηκαν ότι το τραίνο της βουβής ταινίας ήταν πραγματικό και τρέξαν προς την έξοδο). Σημειώνω και αυτό που πρόσθεσε επιτυχημένα ο Πέτρος Φ. στο εξώφυλλο του μαθήματος: “Το όχημα της περιπλάνησης είναι μια κυριολεκτική και εν μέρει αλληγορική διερεύνηση των τρόπων με τους οποίους συμμετέχει η γνώση και κυρίως η κατανόηση του παρελθόντος στη δημιουργική σύνθεση μιας κατάστασης του χώρου.” Ευχαριστώ για την κουβέντα Posted 2 weeks ago.

μια αρχιτεκτονική φούγκα!..

74 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

:) Posted 2 weeks ago.

Mika Boo says:

-Άσχετο, δεν ξέρω αν κανένας άνοιξε την τηλεόραση του στο Mega γύρω στις 10.20 σήμερα, έπαιζε μία σειρά στην οποία υπάρχει κάποιος που υποδύεται τον Thomas More και κάτι συζητήθηκε σε κάποια στιγμή για το βιβλίο του Utopia!!!Posted 2 weeks ago.

George_pap says:

ΜΑΡΙΑ ΓΙΑΝΝΙΚΟΥΡΗ-ΑΦΡΟΔΙΤΗ ΚΟΝΙΔΑΡΗ

[ΕΠΙΘΕΣΗ ΤΟΥ ΊΟΥ’ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ-ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ Α-ΚΤΙΣΤΟΥ]

κάνω μια μικρή επισήμανση (απολαμβάνοντας παρόλαυτα τη συζήτηση που έχει πάρει το δικό της δρόμο και μάλλον θα έπρεπε κάποια στιγμή να πάμε πίσω και να δούμε τι έχει ειπωθεί και με ποιους τρόπους) το απόσπασμα που δίνει ο Mika είναι από το βασικό/ εισαγωγικό κείμενο του φετινού αλλά και των περασμένων μαθημάτων της Θεωρίας του Π.Τουρνικιώτη. η επιστροφή στο εναρκτήριο κείμενο/λόγο σχετίζεται με το σταδιακό κλείσιμο της συζήτησης... Καλή νύχτα. Posted 2 weeks ago.

petros.phokaides says:

76 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ ΑΝΑΙΡΕΣΗ

[Γέφυρα Λόφων] Πέτρος Κουτσόλαμπρος

Αμορτισέρ Οι λόφοι και τα μεγάλα αστικά κενά της Αθήνας θεωρούνται υγιή σημεία σε κάποια επίπεδα: Πράσινο / αέρας / ανοιχτός δημόσιος χώρος / δυνατότητες για ψυχαγωγικές δραστηριότητες / οξυγόνο στην πόλη

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Από την άλλη: Δύσκολη πρόσβαση / έλλειψη φροντίδας / χώρος μη διαμορφωμένος / δυνατότητες για άλλες “ψυχαγωγικές δραστηριότητες”. Αντιστροφή, ανταλλαγή: Πυκνής αστικότητας με ανοιχτό δημόσιο χώρο / αστικού κενού και πληθυσμού σε περιοχές που το διαθέτουν (όπως τα Μεσόγεια) με κτισμένο στο κέντρο / σκληρού ορίου μεγάλων αστικών κενών με ομαλότερη είσοδο σε αυτά Αφαίρεση: Σειράς οικοδομικών τετραγώνων μεταξύ Λυκαβηττού με λόφο Στρέφη / λιγότερο σημαντικών στην κυκλοφορία δρόμων. Εξάπλωση: Πρασίνου και δημόσιου χώρου μέσα στα κενά της πόλης, στα ξυρισμένα τετράγωνα και στους τριγύρω ακάλυπτους χώρους άλλων τετραγώνων(εισβολή) Αναπροσδιορισμός: Πρόσβασης στους λόφους / σχέσης τους / σχέσης τους με τον πολίτη / κυρίων οδικών αρτηριών Ιπποκράτους και Χαριλάου Τρικούπη ως υπόγειες / λιγότερο σημαντικών στην κυκλοφορία δρόμων ως δρόμους πολύ χαμηλής κυκλοφορίας

1. Υπάρχει η δυνατότητα να βάλετε εικόνες/ κείμενα πάνω στο χάρτη της αθήνας στα σημεία που εστιάζετε. Που σημαίνει ότι αν αυτό γίνει από όλους, θα καταλήξουμε με μια οργανώση του υλικού πάνω σε ένα ενιαίο υπόβαθρο και θα παράγει αστερισμούς και πυκνώματα από προτάσεις πάνω από την πόλη. 2. Αντίστοιχα θα μπορούσαμε να παράγουμε ένα νέο χάρτη πάνω στο ‘εννοιολογικό υπόβαθρο’. Κείμενα/εικόνες/προτάσεις που κινούνται πίο κοντά στις ‘τοπικές ουτοπίες’ ή/και πιο κοντά στις ‘αστικές αντιστροφές’. Κάθε νέα πρόταση συμπληρώνει και επαναπροσδιορίζει τη συνολική μας εντύπωση από το θέμα του μαθήματος η οποία θα μετασχηματίζεται όσο συνεχίζει η διαδιακασία του μαθήματος. Posted at 11:46AM, 21 May 2008 PDT

arch.theory says:

ΣΥΖΗΤΗΣΗ 2

Δημιουργία: Σύνδεσης Λυκαβηττού με λόφο Στρέφη / άμεση πρόσβαση στους δύο λόφους / καλύτερου περιβάλλοντος για ντόπιους και περαστικούς / δημόσιου χώρου πιο κοντά και πιο μέσα στην πόλη / αμορτισέρ μεταξύ ορίων νέου αστικού κενού.

Τα γεωγραφικά όρια της πρότασης είναι

Όλα μαζί μπορούν να φτιάξουν ένα σύνολο αποτελούμενα από μικρότερα αυτόνομα αλλά παράλληλα εξαιρετικά αλληλοεξαρτώμενα εξαρτήματα.

Το κάθε εξάρτημα από την άλλη δεν έχει καμία αξία από μόνο του.

Το κάθε εξάρτημα μπορεί να κουμπώνει αυτόνομα πάνω στη μητρική.

Η μητρική πλακέτα δεν έχει σχεδόν καμία υπόσταση από μόνη της.

Για εμένα είναι αρκετά σημαντικό να μπορέσουμε να βρούμε ένα συνδετικό στοιχείο όλων των προτάσεων οπότε κάνω εγώ το πρώτο βήμα για να μπορέσει να ανοίξει αυτή η συζήτηση και στο forum. Ζητούμενο είναι όχι να είναι αυτή η πρόταση η τελική μας πρόταση αλλά να “παράγουμε ένα νέο χάρτη πάνω στο ‘εννοιολογικό υπόβαθρο’.” Προτείνω να “κουμπώσουμε” όλες τις προτάσεις πάνω στην πορεία που ανέβασα, όπως ακριβώς κουμπώνουν τα εξαρτήματα του ηλεκτρονικού υπολογιστή στη μητρική πλακέτα:

George_pap says:

ΠΕΤΡΟΣ ΚΟΥΤΣΟΛΑΜΠΡΟΣ [ΓΕΦΥΡΑ ΛΟΦΩΝ]

Συμφωνώ. Αυτή η προσέγγιση μου αρέσει και με χαρακτηρίζει. Θέλω να προσθέσω ότι η σύναψη σχέσεων ή απλών συσχετισμών συνεργασιών των “εξαρτημάτων” [προτάσεων στην προκειμένη περίπτωση] δεν καθορίζεται και περιορίζεται, ίσως, από τη γειτνίασή τους. Μπορούν να αναπτύσσουν σχέσεις, δηλαδή, μη γραμμικές [?], δυνητικά πολλές [ από τους διαφορετικούς συνδυασμούς], χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν έχει σημασία το που τοποθετούνται τα εξαρτήματα πάνω στη “μητρική πλακέτα” ή ακόμα και το που τοποθετούνται σε σχέση πάντα με τα άλλα εξαρτήματα, αν θεωρήσουμε ότι μπορούν να τοποθετηθούν και σε άλλες θέσεις. Οι συσχετισμοί πάνω στη μητρική πλάκετα είναι αυτό που ενεργοποιεί τόσο λειτουργία τους, όσο και την αξιοιποίηση της πλακέτας ή της οποιαδήποτε επιφάνειας υποδοχής. Βέβαια,

ath_stm says:

προφανώς σε πολύ μεγάλο βαθμό ανοιχτά προς συζήτηση. Με δεδομένο ότι την άλλη εβδομάδα δε θα κάνουμε μάθημα προτείνω όποιος έχει να πει κάτι πάνω σε αυτό να το κάνει ώστε να μπορέσουμε να συντονιστούμε με κάποιον τρόπο. Posted 6 weeks ago.

80 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΑΝΑΙΡΕΣΗ

[Κτίζοντας στο Λυκαβητό] Δημήτρης Σιαμμάς

Και για να μην ξεφύγω πολύ.. η περιοχή που έχεις προτείνει μου φαίνεται ενδιαδέρουσα και για το γεγονός ότι συμπεριλαμβάνει ή μάλλον καταλήγει αν θυμάμαι καλά στο βυζαντινό μουσείο, που συμβαίνει όλη αυτή η δράση - αναζήτηση γύρω από το άκτιστο, που απο μόνη της είναι ένα εξάρτημα στη μητρική πλακέτα της πόλης, αν μιλήσουμε σε αυτή τη γλώσσα. Μπορεί και τα όρια, βέβαια της πρότασης ή και κάποιας άλλης αντίστοιχου μεγέθους να μπορούσαν να είναι και πιο διευρυμένα, εάν χρησιμοποιήσουμε την ιδέα και τον τρόπο “ενεργοποίησης” της μητρικής πλακέτας.Η αλλιώς πιο

όλο αυτό μπορεί να έρχεται σε αντίθετη με την ιδέα του πάζλ [η οποία επίσης μου άρεσε], τουλάχιστον έτσι όπως το αντιλαμβάνομαι εγώ. Όλα τα παραπάνω συνδέονται και με μια σκέψη που έκανα στο μάθημα, σχετική μπορεί και μη[σχετική] με όσα λέγαμε, ότι σημασία έχει το σύνολο και η ποιότητα των συσχετισμών που δημιουργούνται σε μια πόλη, όχι αυτών που φαίνονται απαραίτητα. Η ποιότητά τους, ο τρόπος που πραγματοποιούνται και η σύνδεσή τους που μπορεί να μην είναι και οπτικά αντιληπτή. . ‘Αλλωστε σήμερα μεγάλο μέρος της επικοινωνίας βασίζεται σε μη ορατές, άυλες σχέσεις [τηλεπικοινωνίες κλπ]

82 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

αναπτύσσει πολύπλοκες σχέσεις με την πόλη και τα άτομα – χρήστες. Μια ουτοπία εν δυνάμει εφικτή, που συνεπάγεται μια διαφορετική εμπειρία του λόφου, μια εκ νέου κατοίκηση του άκτιστου στο κέντρο της Αθήνας.

[ΚΤΙΖΟΝΑΤΑΣ ΤΟ ΛΥΚΑΒΗΤΟ]

Παράλληλα με αυτή την προσπάθεια γίνονται ορισμένες παρατηρήσεις που αφορούν σε κτηριακές εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας που έχουν κατασκευαστεί τα τελευταία χρόνια και φιλοξενούν χρήσεις κυρίως εμπορικές ή αναψυχής. Τέτοια κτήρια αναζητούν πολύ μεγάλα κενά οικόπεδα, ενδεχομένως και ολόκληρα οικοδομικά τετράγωνα για να στεγαστούν και επομένως αδυνατούν να εγκατασταθούν στο ήδη κορεσμένο κέντρο της πόλης. Απομακρύνονται και «κολλάνε» κάπου στα όρια του πυκνοδομημένου ιστού, εκεί που η πόλη ξεκινά να αραιώνει. Ζητούμενο είναι να επιτευχθεί η μεταφορά τέτοιων χρήσεων στο κέντρο της πόλης.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΙΑΜΜΑΣ

Το κλειδί είναι η μελέτη του χώρου σύγκλισης των δύο ζητημάτων, του μεγάλου αστικού κενού που ψάχνει να ξαναβρεί τη σχέση του με την πόλη και των λειτουργιών που αναζητούν ένα μεγάλο αστικό κενό για να στεγαστούν.

Τέλεια ιδέα!

George_pap says:

διασκορπισμένα , δημιουργώντας σχέσεις μεταξύ τους, είτε μεμονωμένα, είτε ως μικρότερα σύνολα. Ίσως, μια αρχή να γινόταν εάν αναρτούσαμε ένα χάρτη έιτε ψηφιακά είτε κάπου στη σχολή [γιατί όχι και τα δύο], π.χ έξω από το γραφείο του κ.Τουρνικιώτη και ο καθένας να τοποθετήσει τον εαυτό του σε ένα ή περισσότερα σημεία στο χάρτη και ενδεχομένως και με το μέγεθος[συγκριτικά με κάτι που θα ορίσουμε] που έχει στο μυαλό του, γιατί μπορεί να έχει διαφορετική κλίμακα επέμβασης ο καθένας στο μυαλό του και νομίζω πως έχει και αυτό σημασία. Posted 6 weeks ago.

Η πρόταση δεν αφορά σε μια συμβατική οικοδόμηση του Λυκαβηττού αλλά σε μια αντιστροφή της σχέσης εδάφους – κτηρίου, κατά την οποία γίνεται προγραμματική αφαίρεση, σκάψιμο τμήματος του εσωτερικού του λόφου και στη συνέχεια επανατοποθέτησήτουμεάλλουςόρους,αντικατάσταση του δηλαδή από τέτοιες χρήσεις. Η εξωτερική εικόνα του λόφου παραμένει αναλλοίωτη, πέραν ορισμένων ρηγμάτων – οπών στην πλαγιά που λειτουργούν σαν είσοδοι – έξοδοι. Ο λόφος μετατρέπεται σε ένα όριο πορώδες και διαπερατό, δημιουργεί δυνητικές εναλλακτικές κινήσεις που ανατρέπουν ουσιαστικά το μονοσήμαντο σχήμα ανάβαση – τέρμα – κατάβαση,

Εμένα προσωπικά δε με απασχολεί τόσο πολύ να προχωρήσει η ιδέα αυτής της συγκεκριμένης περιοχής. Αυτό που θα ήθελα απλά -και γι αυτό έκανα αυτήν την πρόταση- είναι να μην ορίσουμε την περιοχή επέμβασης με συμβατικούς όρους ανάγνωσης της πόλης. π.χ. Λόφος του Φιλοπάππου, Ψυρρή, ή Ελαιώνας

Το ζητούμενο αυτής της πρότασης είναι να επανεξεταστεί η σχέση του λόφου του Λυκαβηττού με την πόλη της Αθήνας, να αναζητηθεί μια εναλλακτική λειτουργία και κίνηση μέσα σ’ αυτόν. Στόχος είναι να διερευνηθεί ο ενδεχόμενος ανασχεδιασμός του λόφου σε ένα πλαίσιο επανανοηματοδότησης και επαναχρησιμοποίησης του.

Καλή η παρατήρηση για τη διαφορά παζλ και μητρικής. Η ιδέα του παζλ μπήκε περισσότερο για να υπάρχει αυτή η έννοια του “κουμπώματος” πολλών και διαφορετικών μεταξύ τους [όπως τα κομμάτια του παζλ] ιδεών οι οποίες μπορούν να φτιάξουν τελικά μία σχετικά προκαθορισμένη εικόνα. Δηλαδή η πρόταση για το παζλ έγινε με το σκεπτικό ότι η εικόνα είναι δεδομένη[εικόνα από δορυφόρο] και εμείς τη διαλύουμε σε κομμάτια ώστε να μπορούμε σε αυτά να κατασκευάσουμε -ζωγραφίσουμε μία μικρότερη μονάδα αυτής της εικόνας με το δικό μας τρόπο. Δηλαδή ξεκινάμε με το σκεπτικό ότι η εικόνα υπάρχει και την αποδεχόμαστε, την τεμαχίζουμε με έναν τρόπο[όπως εμείς κρίνουμε καλύτερο], κατασκευάζουμε τα κομμάτια της ξεχωριστά και στο τέλος ξανασυνθέτουμε την εικόνα η οποία καταλήγει να είναι ένα collage διαφορετικών μεταξύ τους πραγμάτων τα οποία όμως ξεκίνησαν από κοινή αφετηρία[θα μπορούσε κανείς να παρομοιάσει και όλη την

κ.α. Ο λόγος που το λέω αυτό είναι ότι αυτές οι περιοχές που μπορούν να περιγραφούν με τέτοιους όρους υπονοούν εν μέρει ότι έχουν κάποια ενότητα και κάποια συνοχή+συνάφεια. Αν επιλέξουμε να ορίσουμε την περιοχή της επέμβασής μας κάπως έτσι θα κληθούμε [εν ολιγης] να κατασκευάσουμε εκ των υστέρων τη συνοχή και τη συνάφεια.

84 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ

[‘Ελ-αστική’ αρχιτεκτονική] Σταύρος Μουζακίτης

86 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Αλλά πριν από αυτό θα πρέπει να δούμε πρώτα πόσοι συμφωνούν με την ιδέα αυτής της περιοχής, να βάλουμε κάτω το τι περίπου σκέφτεται ο καθένας να κάνει και να δούμε πως μπορούμε να κάνουμε μεταξύ μας τη μοιρασιά των κομματιών. Πιστεύω ότι η περιοχή έχει αρκετά και διαφορετικά στοιχεία που μπορούν να πάρουν πάνω τους πολλές και διαφορετικές προτάσεις. Posted 6 weeks ago.

Πάνω στην ιδέα που ανέβασες του Βιριλιό θα πρότεινα να δεις λίγο αν σε ενδιαφέρουν οι προσφυγικές πολυκατοικίες της Αλεξάνδρας που είναι και αυτές μέσα στην περιοχή που συζητάμε. Είναι η τέλεια μοντέρνα γραμμική πόλη. Ακριβώς ότι περιγράφει ο Βιριλιό!

Προφανώς όπως και στο παζλ δεν είναι πιστεύω απαπαίτητη η οποιαδήποτε συνέχεια των κομματιών γιατί το παζλ έχει μάλλον περισσότερο ενδιαφέρον όταν λείπουν από αυτό κομμάτια παρά όταν είναι ολοκληρωμένο.

Αθήνα ως ένα τέτοιο μεγάλο collage].

ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΟΥΖΑΚΙΤΗΣ [‘ΕΛ-ΑΣΤΙΚΗ’ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ]

Η συζήτηση αποκτά ενδιαφέρον όσο προχωράει. Ξαναδείτε την και μετά. Υπάρχουν σημεία/επιχειρήματα που μπορείτε να τα χρησιμοποιήσετε σε κάποιο κείμενο σας. Θα ήθελα να προσθέσω κάτι. Ένας άλλος τρόπος να δείτε την περιοχή που πρότεινε ο Γιώργος είναι ως μια μορφή αφήγησης. Μια αφήγηση που μπορεί να έχει επιμέρους ενότητες με διακριτά και δυσδιάκριτα όρια, επικαλύψεις, πόλους και σημεία ενδιαφέροντος, ιδιαιτερότητες και αντιφάσεις. Ο στόχος σε αυτή την περίπτωση είναι εντοπίσετε αυτές τις εστίες να τις αναλύσετε και να τις ξανα-αφηγηθείτε. Τα εργαλεία στην αφήγηση τη δική σας, θα μπορούσαν να είναι τα εργαλεία του μαθήματος: Τοπικές ουτοπίες, αστικές αντιστροφές και το άκτιστο. Προσπαθείστε να εντάξετε στο λόγο και στις προτάσεις αυτές τις έννοιες. Σε αυτήν την πρόταση μπορείτε να συμπεριλάβετε και το Βυζαντινό μουσείο και την έκθεση για το άκτιστο... Originally posted 5 weeks ago. petros.phokaides edited this topic 5 weeks ago.

petros.phokaides says:

88 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Εγώ προσωπικά μπορώ να με δω στην περιοχή που έχεις προτείνει. Επίσης, σχετικά με τα προσφυγικά, το επεξεργάζομαι σαν ιδέα.. γενικά λόγω των ιδιαίτερων προεκτάσεων που έχουν σα θέμα το αντιμετωπίζω λίγο “μνημειακά”, ειδικά όταν αφορά ουτοπικές παρεμβάσεις. Σίγουρα έχει ενδιαφέρον και ίσως και ο Λυκαβηττός σε σχέση με την Αλεξάνδρας και τα προσγυγικά. Βέβαια, επειδή ασχολούμαι με αυτή την περιοχή στο 8α δε θέλω να καταλήξω να κάνω κάτι ίδιο ... Στην περιοχή που έχεις προτείνει Γιώργο, υπάρχουν πάντως πολλά κενά, όπως νομίζω έχεις αναφέρει και εσυ, τα οποία είναι φραγμένα περιμετρικά και κατά κάποιο τρόπο δημόσια ανενεργά [από μια οπτική τουλάχιστον που στη σκέψη μου είναι

Νομίζω ότι πρέπει να γίνει μια αρχή με το να αρχίσει να τοποθετείται ο καθένας στο χάρτη, έστω κι αν έχει κάποια σκέψη για κάποιο σημείο, χωρίς απαραίτητα να “δράσει” εκεί. Νομίζω ότι όσα λέμε θα οργανωθούν και θα αξιοποιηθούν - ενδεχομένως - καλύτερα και θα έχουμε και μια σχετική εικόνα όσων λέμεσκεφτόμαστε και κάνουμε.

ath_stm says:

ΣΤΑΥΡΟΣ ΜΟΥΖΑΚΙΤΗΣ [‘ΕΛ-ΑΣΤΙΚΗ’ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΗ]

Συμφωνώ με όσα λες αθηνά. Νομίζω είναι κατάλληλη στιγμή να εντοπίσετε τα σημεία

arch.theory says:

Όσο για το παζλ κατάλαβα τι εννοείς και συμφωνώ απόλυτα. Έχει σημασία και το τι κομμάτια βγάζεις, γιατί και κατά αυτό τον τρόπο [επανα]δημιουργείς μια εικόνα. Επαναπροσδιορίζεις την εικόνα της πόλης. Κατασκευάζεις το άκτιστο.. Posted 5 weeks ago.

έντονη]. Για μένα και αυτό είναι μια απόπειρα - εσκεμμένη ή μη- ένα δείγμα μνημειοποίησης [του κενού στην προκειμένη περίπτωση] Φυσικά και φραγμένο υλικά να μην είναι κάτι, αυτό δε σημαίνει ότι δεν είναι και ουσιαστικά φραγμένο.Ίσως μπορεί να γίνει η αντιστροφή του μνημειοποιημένου κενού [ με τις διάφορες μορφές που εμφανίζεται] . Το λέω από την άποψη ότι μπορεί το μνημειοποιημένο να το όριζα και ως κενό.. Ακόμα είναι υπό επεξεργασία η σκέψη αυτή..Γενικά η προσέγγιση του τι είναι κενό ουσιαστικά και όχι απλά οπτικά είναι ένα θέμα...

90 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΚΕΝΟ ΟΡΙΑ ΕΤΕΡΟΤΟΠΙΕΣ ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ

[κατοικώντας το μη (περι)φραγμένο] Aθηνά Σταματοπούλου

που σας ενδιαφέρουν και να κάνετε μια γρήγορη και στοχευμένη ανάλυση. Ανάλυση που θα δώσει αποτελέσματα κοντά σε αυτό που θα μπορούσε να γίνει η επόμενη φάση της κατασκευής του άκτιστου μέσα από την ‘υλοποίηση’ μια τοπικής ουτοπίας και την αντιστροφή του αστικού. Η ιδεα του ‘μνημειοποιημένου κενού’ μοιάζει να έχει πολλές προοπτικές και θα μπορούσες να την προχωρήσεις. Προσπάθησε να στήσεις ένα μικρό ορισμό. Επίσης τα ‘φραγμένα κενά’ με όλες τις πιθανές του σημασίες είναι συστατικό στοιχείο του αστικού χώρου. Στην περίπτωση αυτή ενδιαφέρον έχει να δει κανείς την υλική και μεταφορική διάσταση του ‘φράγματος’ και να επιχειρήσει να κατανοήσει το νόημα του κενού στην πόλη. (μια τυπολογία των κενών). Σε επόμενη φάση και στην λογική μιας αστικής αντιστροφής, θα μπορούσε κανείς να αναιρέσει το ‘φράγμα΄ και το ‘φραγμένο κενό΄ ή και να το εκμεταλλευτεί να στήσει μια μικρή ουτοπία. (περιμένουμε εικόνες, βίντεο και χαρτογράφηση των σημείων αυτών) ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΕΝΤΟΠΙΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ

ΟΙ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ ΤΟΥ ΑΚΤΙΣΤΟΥ: ανάγνωση του χάρτη της Αθήνας, φιλτραρισμένη από την οπτική του άκτιστου, ως περιφραγμένο αστικό κενό

92 Ο χάρτης της Αθήνας είναι γεμάτος διάσπαρτα κενά, νησιά - πολύ διαφορετικά μεταξύ τους - που πλέουν ή πνίγονται στον

αστικό ιστό, κόβοντας τη δημόσια συνοχή του. Τα κενά αυτά της πόλης, κάποια τρύπες - περίσσευμα της υλικότητας της δόμησής της - και κάποια άλλα παγωμένα τμήματά της, λιγότερο ή περισσότερο προσβάσιμα, αντιληπτά ή μη, συχνά υποτιμημένα και κρυμμένα, λειτουργούν ως εμπόδια στην ροϊκότητα της δημόσιας ενεργοποίησής της , τόσο σε επίπεδο κίνησης, όσο και σε επίπεδο κατοίκησης στο δημόσιο χώρο και, σε μεγάλο βαθμό, στη μεταξύ τους σχέση. Τα εμπόδια αυτά είναι οι ποικίλες περιφράξεις του αστικού κενού : το άκτιστο που προκύπτει από αυτό το [περιοριστικό] είδος οριοθέτησης του χώρου και κατ’επέκταση παραγωγής και μεταβολής του.

ΟΙ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΡΑΞΗΣ:

ΑΘΗΝΑ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ [ΚΑΤΟΙΚΩΝΤΑΣ ΤΟ ΜΗ (ΠΕΡΙ)ΦΡΡΑΓΜΕΝΟ]

Το άκτιστο, ως το σύνολο των εμποδίων αυτών, προκύπτει τόσο από την ανύπαρκτη ή τη μη εύστοχη σύνδεση των περιφραγμένων κενών [οπτικών, χρήσης και νοήματος], μεταξύ τους και με την πόλη και τον άνθρωπο, όσο και από τα ίδια τα όρια των αστικών κενών που λειτουργούν ως περίφραξη -είτε αυτό είναι ένας τοίχος, είτε ένα ισχυρό περιεχόμενο ετερο - τοπικό, είτε μια σχετική φόρτιση του χώρου. Υλική περίφραξη μπορεί να αποτελέσει κάποιο τείχος, μια μάντρα ή κάγκελα, αλλά και η συσσώρευση αντικειμένων που υπονοεί - υλικά - μια περιοριστική οριοθέτηση. Παράλληλα, μπορεί η περίφραξη να προκύπτει και από πολλές παραμέτρους, μη υλικής υπόστασης : Η χρήση του ίδιου του χώρου ή κάποιου γειτονικού - ειδικά όταν αυτή τον καθιστά μια ετεροπία, αποκομένη από το περιβάλλον της - μπορεί να λειτουργήσει ως ισχυρή περίφραξη. Η ελεγχόμενη είσοδος σε ένα χώρο, είτε πρόκειται για απαγόρευση, είτε για περιορισμό, καθώς και η κατάστασή του, συμπεριλαμβανομένου και του περιβάλλοντός του, αλλά και η φόρτισή [πολιτική, μνημειακή, κοινωνική κ.α] του μπορούν να τον περιφράξουν, ανάλογα με την ένταση και το μεγεθός τους - παραμετρικά. Οι ίδιες οι σχέσεις των δημόσιων χώρων μεταξύ τους και η [μη] υπάρχουσα συνδεσιμότητά τους, όχι μόνο μπορούν να ενισχύσουν την περίφραξη, αλλά να είναι οι παράγοντες που επιβάλουν μια ευρύτερη περίφραξη, σε διάφορα επίπεδα.

ptournikiotis says:

Ετοιμάζω ήδη κάποιες φωτογραφιες, ένα χάρτη και γενικά κάποιες σκέψεις πάνω σε αυτό που πρότεινα. Posted 4 weeks ago.

ath_stm says:

Posted 4 weeks ago.

Σε κάθε περίπτωση, η περίφραξη ελέγχει και περιορίζει τη διαπερατότητα του ορίου, την προσπελασιμότητα του περιφραγμένου, τη δυνατότητα και την ποιότητα κατοίκήσής του, με δημόσιο τρόπο. Περικλείοντας χώρο και συχνά αποκλείοντάς τον από τη δημόσια κίνηση επηρεάζει τη σχέση και την επικοινωνία των δημόσιων χώρων και των αστικών λειτουργιών, μεταξύ τους, αλλά και της πόλης με τον άνθρωπο και της οπτικής του προς το δημόσιο, δημιουργώντας αστικές ασυνέχειες που βιώνονται ως χάσματα - πολλών επιπέδων - στην πόλη.

εντοπισμός

ΣΤΗΝ ΑΘΗΝΑ :

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

εντός των ορίων Λυκαβηττού, λ.Κηφισίας, λ. Αλεξάνδρας

20 21

22 01

Στην Αθήνα ο χαρακτήρας των περιφραγμένων κενών, είναι ιδιαίτερα έντονος - από άποψη μεγέθους, πυκνότητας , συχνότητας και ισχύος, στη ζώνη που τρέχει μεταξύ της λ.Κηφισίας και του Λυκαβηττού - δύο όρια, μεγάλης εμβέλειας, πολύ διαφορετικά μεταξύ τους - και ξεκινά από τις προσφυγικές πολυκατοικίες της λεωφόρου Αλεξάνδρας, καταλήγοντας στο Βυζαντινό μουσείο.

Η ανάλυση της ζώνης αυτής, διερευνά την ταυτότητα της κάθε περίφραξης, σε διάφορα εντοπισμένα σημεία [διάγραμμα 01], καθώς και το αντίκτυπο που έχει στα αστικά δεδομένα : τη δημόσια κατοίκηση, με την ευρύτερη έννοια της φιλοξενίας της ανθρώπινης δραστηριότητας και τη δημόσια κυκλοφορία. [διάγραμμα 02]

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Η αναίρεση και ο επαναπροσδιορισμός της περίφραξης, ως κίνηση, στηρίζεται :

στη ροϊκότητα ενεργοποίησης των περιφραγμένων κενών, μια ροϊκότητα ενεργοποίησης της δημόσιας δραστηριότητας στην

στη συρραφή που δημιουργείται από το δίκτυο που διαμορφώνουν οι δυνητικές ενώσεις των περιφραγμένων κενών, τα οποία λειτουργούν ως κόμβοι, επαναπροσδιορίζοντας το ρόλο των αντίστοιχων ορίων, τόσο διαπερνώντας τα, όσο και μεταβάλλοντας τη μορφή τους, άμεσα ή έμμεσα και από την αλληλουχία των

χρησιμοποιώντας ως ΕΡΓΑΛΕΙΑ : την σημειακή επέμβαση, με αναίρεση και επαναπροσδιορισμό του περιφραγμένου κενού, τη δημιουργία συνδέσεων, ώστε να επανακατασκευαστούν οι σχέσεις της πόλης και την αντικατάσταση του υλικού της περίφραξης. Η επέμβαση και η τροποποίηση πάνω στο ίδιο το όριο, όχι όσον αφορά την τοποθέτηση και τη χωροθέτησή του, αλλά τη φύση του και το ρόλο του, επαναπροσδιορίζει την επιρροή του στο σύνολο της πόλης. Παράλληλα, τη φραγή αυτή μπορεί να διαπραγματευτεί και η συνδεσιμότητα των χώρων αυτών, σε άλλο επίπεδο - διάχυτο στις κενές διόδους των άλλων επιπέδων της πόλης, λειτουργώντας παράλληλα με αυτά και μεταβάλλοντας το σύνολο της δημόσιας υπόστασης της πόλης. Το πείραμα επαναπροσδιορισμού της περίφραξης και της σχέσης των κενών, συνίσταται : από σημειακές παρεμβάσεις, αντιμετωπίζοντας μεμονωμένα, εφήμερα και δυνητικά την κάθε περίφραξη, με σκαλωσιές και προσθήκη χρήσεων, βάσει του συνόλου της ανάλυσης της και

ΑΘΗΝΑ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ [ΚΑΤΟΙΚΩΝΤΑΣ ΤΟ ΜΗ (ΠΕΡΙ)ΦΡΡΑΓΜΕΝΟ]

από επεμβάσεις, μεγαλύτερης εμβέλειας, με τη δημιουργία δυνητικού και μεταβαλλόμενου δικτύου, συντιθέμενο από επίπεδα - ράμπες που αρθρώνονται από τις σημειακές παρεμβάσεις, συνδυάζοντας, ταυτόχρονα, την κυκλοφορία με χρήσεις, οι οποίες μετατρέπουν - κατά περίπτωση - την κυκλοφορία σε κατοικίσιμο χώρο.

Γεια σε όλους. Πιστεύω πως οι επιμέρους ιδέες μπορούν να συνδεθούν στο χώρο της πόλης με την ίδια χαλαρότητα που έχουν όπως διαμορφώνονται με το λόγο στο μάθημα. Αυτό που θέλω να πω είναι πως οι ιδέες μπορούν να κουμπώσουν ως στάσεις πάνω σε μια κοινή διαδρομή, μια «άκτιστη διαδρομή» που θα προκύψει

Mika Boo says:

Προτείνω τη μετακίνηση ενός μεγάλου μέρους των δραστηριοτήτων του μαθήματος σε αυτόν εδώ το χώρο, γιατί αποδεικνύεται περισσότερο ευέλικτος από τον φυσικό χώρο. Η συζήτηση για τη μητρική πλακέτα και το παζλ στην κουβέντα για τη συγκρότηση της αλυσίδας είναι πολύ ενδιαφέρουσα. Ωστόσο είναι απαραίτητο να μπούν στην κουβέντα οι περισσότεροι, σε αυτήν εδώ τη συζήτηση ή ανοίγοντας παράλληλους διαλόγους. Με κάποιους μιλήσαμε στιγμιαία στην αυλή της Σχολής. Ας πουν τις ιδέες τους και σε αυτή την “αυλή”. Και μπράβο στον arch.theory. Τα λέει καλά. Posted 4 weeks ago. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΣΗΜΕΙΑΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ εφήμερη και μεταβαλλόμενη σημειακή αντιστροφή

σκαλωσιά

[αυτόνομη] μονάδα δόμησης, >υπό συνεχή ανακύκλωση και μεταβολή προσαρμοζόμενη, για πολλές δραστηριότητες με μεταβαλλόμενη διαπερατότητα φορέας δράσης και εφήμερης κατοίκησης έκθεση της κατοίκησης του δημόσιου χώρου εξοικείωση με το δημόσιο και το εφήμερο

αντί ή παράλληλα με την περίφραξη με το περιφραγμένο με αυτό που παρεμβάλλεται μεταξύ περιφράξεων και περιφραγμένων αστικών κενών

με μέγεθος > μεταβαλλόμενο και προσαρμοζόμενο στην κλίμακα και τις ανάγκες του σημείου επέμβασης

περιεχόμενο > υποδομή για πολλές διαφορετικές χρήσεις, σε εναλλαγή, εφήμερες, ατομικές και συλλογικές

Επίσης, προτείνω να οργανώσουμε μια «φάρσα» χρησιμοποιώντας εργαλεία χαρτογράφησης όπως το Google Earth. Υπάρχει μια υπηρεσία της Google -το 3d sketchup- όπου συλλέγονται τρισδιάστατα μοντέλα από landmarks σε όλον τον κόσμο. Θα μπορούσαμε να “υλοποιήσουμε” τις ιδέες μας με βάσει αυτό το εργαλείο, παρουσιάζοντάς τις ως διάσπαρτα τοπόσημα(ή μάλλον ου-τοπόσημα). (βλ. επίσης ανάλογη

Θα προτιμούσα δηλαδή να τονιστεί ο ρόλος της μητρικής πλακέτας ως εκ των υστέρων «καλωδίωση» ή «βραχυκύκλωμα» παρά ως a priori υποδοχέα των εξαρτημάτων (κάτι που θα προϋπόθετε συλλογικό προσχεδιασμό).

τελευταία. Το τελικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να έχει τη μορφή μιας «ξενάγησης στην πόλη-ουτοπία» με στάσεις τα διάφορα «άκτιστα αξιοθέατα». Θα με ενδιέφερε να δω ένα τελικό χάρτη ως «τουριστικό αντι-οδηγό» -μια λαβυρινθώδης διαδρομή μέσα στον αστικό χώρο, μια βόλτα στην πόλη που γίνεται με περπάτημα, τρέξιμο, ανάβαση, μετρό, λεωφορείο, ταξί.. Πρώτη στάση θα μπορούσε να είναι η αίθουσα 307 της σχολής και τελευταία το Βυζαντινό Μουσείο. Το τι συμβαίνει εν τω μεταξύ θα καθοριστεί από το πλήθος των προτάσεων. (βλ. ανάλογη εικόνα )

ΑΘΗΝΑ ΣΤΑΜΑΤΟΠΟΥΛΟΥ [ΚΑΤΟΙΚΩΝΤΑΣ ΤΟ ΜΗ (ΠΕΡΙ)ΦΡΡΑΓΜΕΝΟ]

περίφραξη - περιφραγμένο - πόλη

ΣΥΝΔΕΣΙΜΟΤΗΤΑ - ΔΙΚΤΥΟ

Η συνδεσιμότητα βασίζεται σε ένα δίκτυο δυνητικών συνδέσεων, εφήμερο και μεταβαλλόμενο, αποτελούμενο από κεκλιμένα επίπεδα, τόσο για κίνηση, όσο και για προσθήκη χρήσεων, το οποίο αφενός συμπληρώνει και ενισχύει τη δημόσια κυκλοφορία και αφετέρου τη συνδέει με την κατοίκηση του δημόσιου χώρου. Συρράφει, υλικά και άυλα, τα επικοινωνιακά κενά της πόλης και τις δημόσιες ασυνέχειές της. Το δίκτυο αυτό, βρίσκεται σε αλληλοεξαρτώμενη σχέση νοηματοδότησης με τις σημειακές παρεμβάσεις, αρθώνεται από αυτές και ταυτόχρονα τους εξασφαλίζει επικοινωνία και σύνδεση τόσο μεταξύ τους, όσο και με την υπόλοιπη πόλη. Παράλληλα, τα όρια γίνονται προσπελάσιμα, με διαπερατότητα, η οποία μεταβάλλεται ανάλογα με διάφορες παραμέτρους, τοπικές, χρονικές και άλλες.

Κάθε σημείο λειτουργεί σε παραμετρική αλληλεπίδραση με το περιβάλλον του . Η κάθε εφαρμογή προκύπτει από τις σχέσεις που δημιουργούνται μέσα από τα διαγράμματα ανάλυσης και κατεύθυνσης στόχου, τόσο στη συνολική ζώνη, όσο και σε πιο εστιασμένα σημεία της κάθε περιοχής.

Την Παρασκευή 6 Ιουνίου θα έχουμε μάθημα. Ελάτε όλοι νωρίς, στις 12.00 αν μπορείτε, για να βάλουμε πάνω στα τραπέζια ένα τρόπο να δέσει η μητρική με το παζλ και να προχωρήσει η αστική αντιστροφή που συζητάμε. Βλέπω σιγά σιγά να βγαίνουν στην επιφάνεια ενδιαφέρουσες σκέψεις. Αυτή η πύκνωση είναι

ptournikiotis says:

Εγώ είμαι μέσα στην ιδέα και της βόλτας και της φάρσας με το πάρκο πίσω από το Βυζαντινό Μουσείο. Κυρίως σκέφτομαι για την κοίτη του Ιλισσου και το Ωδείο Αθηνών του Δεσποτόπουλου. Αν την Παρασκευή έχουμε μάθημα, θα φέρω κάποια πράγματα, αλλιώς θα τα ετοιμάσω και θα τα ανεβάσω εδώ. Posted 4 weeks ago.

George_pap says:

εικόνα-παράδειγμα) Posted 4 weeks ago.

100 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ

[Παρασιτικές παραμβάσεις στο κτισμένο] Ιάσων Ζιρώ

101

Γεια χαρά σε όλους. Να ‘μαστε και εμείς. Είναι πολύ ευχάριστο που έχει αρχίσει ένα overload ιδεών, σεναρίων και ιστοριών που μπορούν να κατευθύνουν τις εργασίες μας. Οι ουτοπίες μας έχουν αρχίσει να αναπτύσσονται σιγά σιγά παρ’ όλες τις αντίξοες συνθήκες που μας περιτριγυρίζουν (απεργίες ,καταλήψεις, υψηλά θερμόμετρα εντός και εκτός σχόλης και άλλα τέτοια ωραία) . Τα όσα προτάθηκαν ακούγονται πολύ ενδιαφέροντα. Η «θέσπιση» ενός χάρτη πάνω στον οποίο ο καθένας θα καρφιτσώσει παρατηρήσεις και ιδέες μοιάζει με το κλειδί της υπόθεσης υπό την έννοια ότι βοηθά, καθοδηγεί και αφορά στην εργασία του καθενός. Είναι πολύ σημαντική η ύπαρξη ενός τέτοιου υποβάθρου. Σε ότι αφορά την διαδρομή ,συμφωνούμε στην ύπαρξη 2 ακραίων πόλων - το Βυζαντινό Μουσείο και την Τ307 – και προτείνουμε

mari_rozi says:

μέρος του ζητούμενου. Originally posted 4 weeks ago. ptournikiotis (a group admin) edited this topic 4 weeks ago.

102 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

σε αυτό το στάδιο η πορεία ανάμεσα τους να κρατηθεί λιγότερο προσδιορισμένη ώστε ο καθένας να βρει το δικό του σημείο ενδιαφέροντος ή και να προτείνει την προσωπική του εναλλακτική σύνδεση των δυο αυτών πόλων. Ένα σημαντικό ζήτημα που τίθεται είναι ο τρόπος εναλλαγής και σύνδεσης των επιμέρους εργασιών μέσα στο σύνολο. Πως αντιμετωπίζουμε τον χώρο μετάβασης μεταξύ διαφορετικών ενοτήτων? Υπάρχει άραγε μια τέτοια μεταβατική ζώνη ή όλα τα μέρη συνδέονται με ένα κοινό στοιχείο (εννοιολογικό ή κατασκευαστικό) που τα διαπερνά; Υπάρχουν άλλα μέσα μετάβασης και σύνδεσης (πχ κοινά εκφραστικά μέσα, κοινά εργαλεία, κοινοί κανόνες που μεταβιβάζονται από το όλο στο μέρος); Η τρισδιάστατη υλοποίηση του κολλάζ που θα παραχθεί είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και εκτός από την δημιουργία τοποσήμων στο Google Earth θα μπορούσε να πραγματωθεί και με την δημιουργία video περιήγησης μέσα στα νέα περιβάλλοντα που δημιουργούμε. Για να βάλουμε και εμείς το λιθαράκι μας στην κατασκευή του άκτιστου επιλέγουμε να συνεχίσουμε την διαδρομή που μέχρι τώρα καταλήγει στο Βυζαντινό μουσείο, να κατηφορίσουμε προς τη Σόλωνος, περνώντας από το Κολωνάκι και να χαθούμε στα Εξάρχεια καταλήγοντας στον οικείο χώρο

103

ΙΑΣΟΝ ΖΙΡΩ [ΠΑΡΑΣΙΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΚΤΙΣΜΕΝΟ]

ΑΚΑΛΥΠΤΟΙ ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΩΝ ΤΕΤΡΑΓΩΝΩΝ ΚΑΙ ΤΑΡΑΤΣΕΣ ΠΟΛΥΚΑΤΟΙΚΙΩΝ_ΔΥΟ ΑΝΕΝΕΡΓΑ LAYERS TΗΣ ΠΟΛΗΣ ΑΠΟΚΟΜΕΝΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΟΥΣ

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Πίσω από τις όψεις των πολυκατοικιών και μακριά από την φασαρία του δρόμου βρίσκονται στα εσωτερικά των τετραγώνων, άλλοτε μικρές και άλλοτε μεγάλες εκτάσεις γης, οι ακάλυπτοι των οικοδομικών τετραγώνων. Ο χώρος αυτός σήμερα είναι κατακερματισμένος από τις μάντρες των οικοπέδων των πολυκατοικιών, αλλά δεν παύει να γίνεται αντιληπτός από ψηλά ως ένας ενιαίος χώρος. Οι δυνατότητες που δίνονται είναι πολλές : Οι ενιαίοι αυτοί χώροι μπορούν, πραγματικά ,με την κατάλληλη διαμόρφωση να αποτελέσουν μυστικούς κήπους ξεκούρασης και ανάπαυλας για τους κατοίκους της περιοχής, και ένα χώρο όπου μπορούν να πραγματοποιηθούν διάφορες κοινωνικές δραστηριότητες. Ένα ακόμα ανενεργό layer της πόλης , αποκομμένο από τους ακάλυπτους είναι οι ταράτσες των πολυκατοικιών. Χώρος ανεκμετάλλευτος σήμερα, αλλά με πολλές δυνατότητες. Η διασύνδεση των ταρατσών, μεταξύ τους, δημιουργεί μία σειρά διαφορετικών επιπέδων, τα οποία - λόγω της διαφορετικότητάς τους και της μοναδικότητάς τους - δημιουργούν μία μεγάλη πίστα γεγονότων με πρωταγωνιστές τους κατοίκους. Οι χρήσεις που μπορούν να πάρουν είναι πολλές, από υπαίθριους χώρους με πράσινο μέχρι τη δημιουργία μικρών κοινοτικών χώρων, όπως ένα μικρό θέατρο. Με αυτόν τον τρόπο ενεργοποιούνται δύο ζωτικά layers της πόλης και εμπλουτίζεται η εμπειρία της ζωής του κατοίκου και του τρόπου που αντιλαμβάνεται την πόλη με δρώμενα και γεγονότα. Έτσι, ο κάτοικος δημιουργεί μνήμες, γίνεται μέρος αυτών και λειτουργεί συλλογικά.

Νομίζω λοιπόν πως ίσως θα ήταν καλό με κάποιο τρόπο να αποτυπωθεί η κλίμακα που έχει ο καθένας στο μυαλό του , αν και με τη μητρική πλακέτα μπορεί να θεωρηθεί πως το κάθε εξάρτημα μπορεί να φέρει δυσανάλογες, σε σχέση με τα άλλα εξαρτήματα, ποσότητες [μεγέθη+έκταση προτάσεων - αντίστοιχα] πληροφορίας. Επίσης σχετικά με το κούμπωμα και την καλωδίωση στη μητρική πλακέτα, νομίζω πως εντοπίζω μια διαφορά, συγκριτικά με την αλυσίδα ή τη διαδρομή : πως στη μητρική πλακέτα έχουμε να κάνουμε με συνεργαζόμενες σχέσεις και ακολουθίες, χωρίς να περιορίζεται η αυτονομία της μονάδας, ενώ

ath_stm says:

της σχολής. Πάνω σε αυτήν την διαδρομή δρούμε εξαπολύοντας τον ιό μας ο οποίος θα προσβάλει τμήματα του υπάρχοντος κτισμένου και θα αφηγηθεί εκ νέου την διαδρομή αυτή. Στις επόμενες μέρες θα αρχίσουμε να κρεμάμε την εξέλιξη της αφήγησης μας.. Posted 4 weeks ago.

104

ΕΠΑΝΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ LAYER ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΙΩΝ_ ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ ΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ-ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΟ ΣΕ ΔΟΧΕΙΟ ΖΩΗΣ ΦΑΣΕΙΣ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ Αρχικά, γίνεται η τοποθέτηση πεζογεφυρών από ελαφριές κατασκευές έξω από τα υφιστάμενα κελύφη. Η πορείες που ακολουθούν στοχεύουν στην δημιουργία ενός πολυεπίπεδου εξωτερικού δικτύου πεζόδρομων που συνδέουν, όχι μόνο, τα επίπεδα των πολυκατοικιών μεταξύ τους, αλλά και με τις ταράτσες και τους ακάλυπτους. Οι κατασκευές αυτές τοποθετούνται εκατέρωθεν των μετώπων των δρόμων και συνδέονται με γέφυρες μεταξύ τους, επιτρέποντας την επικοινωνία ανάμεσα στα οικοδομικά τετράγωνα. Στην επόμενη φάση γίνεται η αναδιάταξη των μονάδων κατοικίας με τέτοιο τρόπο, ώστε να δημιουργηθεί μία ενιαία πορεία ,η οποία αναπτύσσεται κατά μήκος του δρόμου διατρυπώντας τα σόκορα των πολυκατοικιών. Οι όψεις των δρόμων διαμορφώνονται με λογική κενού πλήρους, καθώς η εσωτερική πορεία συγκλίνει και αποκλίνει συνεχώς από την εξωτερική κίνηση με τις αναρτημένες πεζογέφυρες, καθώς παρεμβάλλονται τα διαμερίσματα . Τέλος, πάνω στα κελύφη των πολυκατοικιών αναρτώνται παρασιτικές ελαφριές κατασκευές ως πρόβλεψη επέκταση της πόλης. Τομή κατά μήκος μετώπου πολυκατοικιών.

ΙΑΣΟΝ ΖΙΡΩ [ΠΑΡΑΣΙΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΚΤΙΣΜΕΝΟ]

Βιοκλιματικά οφέλη Δημιουργείται ένα συνεχές δίκτυο πορειών στα οποία ο αέρας κινείται ελεύθερα, αποβάλλοντας την θερμοκρασία λόγω της συνεχούς ροής του. Επομένως, η ψύξη των κατασκευών γίνεται με φυσικό τρόπο. Παράλληλα , η φύτευση των δωμάτων εξασφαλίζει την διατήρηση της θερμοκρασίας στο εσωτερικό σε σταθερά επίπεδα χειμώνα - καλοκαίρι. Κοινωνικά οφέλη

σε μια διαδρομή λεωφορείου η κάθε στάση μπορεί να μην έχει καμία ουσιαστική σχέση με την επόμενη ή την προηγούμενη και πως [η μητρική πλακέτα] δεν έχει αυστηρά προσδιορισμένη αρχή και τέλος, παραμόνο διαγραμματικά[και πάλι μπορεί να μην περιορίζονται στο ένα], ούτε έχει κάποια εννοιολογική γραμμικότητα.[από την άποψη ότι είναι πολλά εν δυνάμει δίκτυα μπλεγμένα, το οποίο μπορεί βέβαια να αντιστοιχιθεί με ένα δίκτυο πολλών διαδρομών λεωφορείων. Όλες αυτές οι ιδέες μπορεί να μπορούν να μεταφρατούν σε κάποια “κοινή” γλώσσα.] Απλά συμπεριλαμβάνει σημείαεξαρτήματα στη λειτουργία της που οι διαφορετικοί [εύστοχοι κατά κάποιο τρόπο] συσχετισμοί και η δυνητικότητα είναι που την ενεργοποιούν και επίσης επιτρέπουν σε μια εκ των προτέρων υπόθεση να μην αναιρεί μια και πεισσότερες εκ των υστέρων, καθώς και να ευννοεί και τον αυτοσχεδιασμό. Το υποστηρίζω αυτό γιατί πιστεύω πως η εικόνα και η αποτύπωση της κατασκευής του άκτιστου τόσο τμηματικά όσο και συνολικά, αλλά και οι αλληλεπιδράσεις που περιέχει αυτή η διαδικασία [κατ’εμέ πολύ ενδιαφέρουσες, χωρίς να λειτουργούν δεσμευτικά, ούτε να παγιώνουν κάτι] στην εξέλιξη της είναι αρκετά σημαντική. Νομίζω ότι προσπαθούμε να βρούμε με ποιο τρόπο θα επικοινωνήσουν οι ουτοπίες μας[και αυτό είναι άμεσα

Μέσα από το συνεχές δίκτυο πεζοδρόμων τα οικοδομικά τετράγωνα συνδέονται μεταξύ τους. Οι εσωτερικές διαδρομές ανάμεσα από τα διαμερίσματα μεταμορφώνονται σε μικρά fora, όπου οι άνθρωποι έχουν την δυνατότητα να συνευρεθούν και να λάβουν μέρος σε συλλογικές δραστηριότητες. Η διακίνηση των ιδεών και των πληροφοριών είναι άμεση και ελεύθερη. Παράλληλα, οι παρασιτικές μορφές μπορούν να λειτουργήσουν ως κρεμαστοί κήποι ή κοινόχρηστοι χώροι, όπως μία βιβλιοθήκη ή μία αίθουσα οπτικοακουστικής, συμβάλλοντας δραματικά στην κοινωνική εκπαίδευση του ατόμου. Η κατοικία πια δεν είναι ένα κελί, αλλά ο χώρος του ύπνου και των προσωπικών στιγμών της οικογένειας . Η πολυκατοικία αναλαμβάνει την κοινωνική εκπαίδευση του ατόμου και μέσα στο κέλυφός της οι άνθρωποι επικοινωνούν και εξελίσσονται. 105 Η πόλη μεταμορφώνεται σε ένα δοχείο ζωής.

Σχετικά με τον ιο που έχετε προτείνει κορίτσια, έκανα ένα συνειρμό που δεν ξέρω αν είναι σχετικός με την προσέγγισή σας, αλλά τον ρίχνω.. Σκέφτηκα το DNA ως φορέα πληροφορίας και κατ’επέκταση τις μεταλλάξεις που θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν ως αντιστροφή -παραμόρφωση της αστικής πληροφορίας μέσω του ιού, γιατί και αυτός αν θυμάμαι καλά σχετίζεται με την πληροφορία και τη μεταφορά της και επίσης δρα σημειακά αλλά με διευρυμένη επίδραση κάποιες φορές αν όχι ολική. Επίσης οι συνθήκες του περιβάλλοντος του “ιού” μπορεί να έχουν σημασία, δηλαδή ως απειλή εισβολής αν αυτό δεν πληρεί κάποιες προϋποθέσεις. Σε αυτή την περίπτωση καταλήγει σαν ένα είδος [ας πούμε καλοπροαίρετου]πολέμου μέσα στην πόλη, όπως και με τον ιό στον αργανισμό. Μπορεί ο ιός σας να προσβάλει και κάποιες από τις άλλες ουτοπίες τότε? Θα πρέπει να προσέχουμε! Posted 4 weeks ago.

συνδεδεμένο με την αλληλεπίδραση] εν τέλει, μιλώντας ο καθένας μέσα από μια αναλογία. Πιστεύω ότι οι ουτοπίες του καθενός δεν παύουν ούτως ή άλλως να λειτουργούν σχετικά αυτόνομα σε σχέση με αυτή τη σκέψη, τουλαχιστον όσο παραμένει εννοιολογική.

106 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ”ΜΝΗΜΗ”

[Ανιχνεύοντας το τείχος...] Ιωάννα Χεινοπόρου, Σιδέρη Άννα, Ματθαίος Ζαρμπής

107

Πράγματι Αθηνά , ο τρόπος δράσης ενός ιού μοιάζει σε έναν βαθμό με την εναλλακτική αφήγηση για την οποία έγινε λόγος προηγουμένως. Αναλυτικότερα : Κάθε κύτταρο εμπεριέχει Dna στον πυρήνα του – δηλαδή την γενετική του πληροφορία(στην περίπτωση μας, αστική πληροφορία). Όταν ο ιός προσβάλει το κύτταρο ,προκείμενου να πολλαπλασιαστεί, χρησιμοποιεί το κύτταρο ξενιστή για να αντιγράψει τον εαυτό του. Το κύτταρο ξενιστής περνά υπό τον έλεγχο των γενετικών πληροφοριών του ιού. Δηλαδή θα μπορούσαμε να πούμε ότι η γενετική πληροφορία του κυττάρου προσλαμβάνεται δίνοντας την θέση της στην νέα γενετική πληροφορία, αυτή του ιού. Ο ιός αναπαράγεται και ύστερα απελευθερώνει τα νέα τμήματα του, στον υπόλοιπο οργανισμό, τα οποία προσβάλλουν άλλα κύτταρα. Το υπάρχον κύτταρο αποσυντίθεται ,μαζί με τον πυρήνα του και το

mari_rozi says:

108 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

η ιδέα της ‘μετάφρασης’, θα μπορούσε να είναι μια εκδοχή της ‘αντιστροφής’. ας την κρατήσουμε στη λίστα των εννοιών. θα σας

petros.phokaides says:

Dna. Σε μια ειδική κατηγορία ,τους ρετροιούς, ο ιός έχει την δυνατότητα να μεταφράσει το γενετικό υλικό του και να δημιουργήσει ένα νέο το οποίο μετά αντιγράφει και απελευθερώνει. Οι διαδικασίες αυτές θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν με παρόμοιο σκεπτικό στην πόλη όπου κάθε ιός προσβάλει έναν ξενιστή- κτίριο ,μεταφράζει την εικόνα του και ύστερα ,αφού αντιγραφεί ,μεταπηδά σε νέα κτίρια έχοντας αφήσει το προηγούμενο «αποσυντιθέμενο/μεταλλαγμένο». Το τελικό αποτέλεσμα που επέρχεται είναι αυτή η νέα θεώρηση ,η νέα οπτική που προκύπτει από την μετάφραση που παρήγε ο ιός πάνω στην υπάρχουσα εικόνα της πόλης. Posted 4 weeks ago.

ΙΩΑΝΝΑ ΧΕΙΝΟΠΟΡΟΥ, ΑΝΝΑ ΣΙΔΕΡΗ, ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΖΑΡΜΠΗΣ [ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ]

Προστάτευαν την πόλη, τους ανθρώπους και τα αγαθά τους στην αρχαιότητα. Περιέκλειαν την Αθήνα και οριοθετούσαν την επιφάνεια της. Σήμερα τα αρχαία τείχη των Αθηνών κάτω από τον εθνικό κήπο, μέσα στο υπόγειο garage στην πλατεία Κλαυθμώνος, ενσωματωμένα στο κτήριο της εθνικής τράπεζας στην πλατεία Κοτζιά, κάτω από τον πυκνό αστικό ιστό, τις πολυκατοικίες και τα κτήρια, στη διαμόρφωση του Πικιώνη στου Φιλοπάππου, στη γωνία Βασιλίσσης Σοφίας και Πανεπιστημίου, κάτω από το Ζάππειο, στον Κεραμεικό δεν προστατεύουν κανέναν. Μερικές φορές κανείς τα συναντά απρόσμενα όταν κατά τύχη τα απομεινάρια τους αποκαλύπτονται στην πόλη, ενώ τις περισσότερες δεν τα αντιλαμβάνεται.

109

...γεια χαρά και από μένα...ίσως άργησα λίγο.. αλλά ‘’κάλλιο αργά παρά αργότερα..’’...:’)... Εχω παρακολουθήσει όλη την παραπάνω συζύτηση (και ας μην συμμετείχα ως τώρα..) ...και την βρίσκω πραγματικά ενδιαφέρουσα.. όλους τους παραλληλισμους, όλες τις σκέψεις, τις προτάσεις.. Ωστόσο δεν θα μπω στη διαδικασία να σχολιάσω περισσότερο καθε μια απ’ αυτές... Και ο λόγος είναι γιατί η πρότασή μου δεν αναιρεί τίποτα από τα παραπάνω.. Στην ουσία δεν έχω επιλέξει καν κάποιο συγκεκριμένο σημείο, ή διαδρομή.. Αυτό που θέλω να τοποθετήσω στο ‘τραπέζι’ ..είναι ένα εργαλείο ‘πασπαρτου’..κάτι που ίσως κάθε ομάδα θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει. Προτείνω κάτι σαν μπάλωμα, ένα είδος συνδετικού κρίκου που θα μπορούσε να ενώσει κάποια ‘αταίριαστα’ ίσως μεταξύ τους σήμεία

el.anaor says:

φέρω και ένα κείμενο το Benjamin για το ρόλο του μεταφραστή που μπορεί να δώσει ιδέες. Posted 4 weeks ago.

110 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

[Πού τελειώνει το αντικειμενικό και πού ξεκινάει το υποκειμενικό σ’ αυτά που βρίσκονται γύρω μας, στις εικόνες που αντιλαμβάνεται το ανθρώπινο μάτι, στα συναισθήματα που μας δημιουργεί το περιβάλλον; Είτε συμμετέχοντας ενεργά σε κάποια κατάσταση (‘δρώμενο’ – διασχίζω π.χ. ένα δρόμο, ανοίγω ένα παράθυρο, ανεβαίνω μια σκάλα, πετάω ένα βότσαλο σε μια λίμνη..), είτε απλά κρατώντας παθητική στάση και αποκτώντας έτσι αντίληψη του τι θα μπορούσα ίσως να κάνω, ή ποιες είναι οι πιθανές δυνατότητες να δράσω και στις δύο περιπτώσεις, ο ανθρώπινος νους ερμηνεύει κάποια κατάσταση, δημιουργώντας ‘συναισθήματα’ και συμπληρώνοντας έτσι τις ιδιότητες του περιβάλλοντα χώρου. Η ύπαρξη μιας σκάλας για παράδειγμα, τι νόημα θα είχε αν απλά υπήρχε; αν δεν έστελνε η εικόνα της την πληροφορία ότι, ‘’κοίτα, εκεί μπορείς να ανέβεις, να μεταβείς σε άλλο

στην πόλη, ακόμα και αν είχαν διαφορετικές λογικές.. όπου βέβαια αυτό θα ήταν επιθυμητό. Παρακάτω παραθέτω ένα κείμενο-εισαγωγή στη σκέψη μου για να γίνω πιο κατανοητή, και θα προσπαθήσω μέσα από φωτογραφίες και σκίτσα (ήδη κάποιες φωτό υπάρχουν στο λογαριασμό μου, σύντομα θα προσθέσω και κάποια σκίτσα..) να δώσω μια πιο πλήρη εικόνα της όλης ιδέας..

111

Ιωάννα Χεινοπόρου, Σιδέρη Άννα, Ματθαίος Ζαρμπή

[Το τείχος...]

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

112

Τα αρχαία τείχη των Αθηνών δεν θα αποτελούσαν κάποιου είδους μνημείο σήμερα. Θα αποτελούσαν περισσότερο μια πιθανή αφορμή επαναπροσδιορισμού του κέντρου της πρωτεύουσας και αντιστροφή των ιδιοτήτων τους. Η Αθήνα του Περικλή εκτεινόταν ως τα όρια του τείχους με κέντρο την Ακρόπολη. Αντίθετα, σήμερα η Αθήνα εξαπλώνεται δίχως όρια, με κέντρο την Αρχαία Αθήνα εντός των τειχών. Η χάραξη του τείχους και η εμφάνιση της στον αστικό ιστό όπως αυτός υφίσταται σήμερα, αποτελεί μία εννοιολογική και χρονική αντίστροφη με διαφορετικούς όρους. Το τείχος δε διαχωρίζει, δεν αποτελεί εμπόδιο, δεν αποτρέπει την είσοδο του εχθρού. Η χάραξη του εντάσσεται σήμερα στην πόλη με διάτρητα-διάφανα μέσα με σκοπό να γίνεται αντιληπτό αλλά να μην επηρεάζει τη σημερινή ρέουσα συνέχεια της πόλης εντός και εκτός των αρχαίων τειχών. Η διαμόρφωση της σημερινής πολεοδομικής μορφής της πόλης εδρασε ενάντια στη χάραξη του τείχους. Τώρα αυτό επιστρέφοντας δρά με τη σειρά του ενάντια στην πολεοδομική αυτή διαμορφωση και το κτισμένο περιβαλλον. Το μοτίβο λιθοδομή – αντηρίδα – πύλη είναι αυτό που επαναλαμβάνεται σε όλο το μήκος των τειχών. Τρεις μονάδες που συνυπάρχουν κάτω από το ίδιο πλέγμα αποδίδουν μια νέα μορφή. Μεταφέροντας και παραφράζοντας τη λογική αυτή, η επανατοποθέτηση του τείχους γίνεται μέσω διαφορετικών κατασκευών κάτω από ένα ενιαίο πλέγμα που στη συγκεκριμένη περίπτωση αποτελεί το φως. Διαχωρίζοντας τις διαφορετικές καταστάσεις σύμφωνα με τις οποίες το τείχος υφίσταται στην πόλη, εμφανές-υπαρκτό – υποβόσκον στο κτισμένο περιβάλλον - υποβόσκον στον υπαίθριο χώρο, δημιουργούνται διαφορετικές κατασκευές που είτε υποδηλώνουν τη χάραξη του τείχους είτε κατασκευάζουν μια εκδοχή του με κοινή συνισταμένη πάντα τη διατρητότητα του φωτός και της εικόνας. Η διατρητότητα αυτή ταυτόχρονα μπορεί να

αποτελέσει μια αντιστροφή της πλήρους μορφής και του στιβαρού ορίου του αρχαίου τείχους. Πιο συγκεκριμένα, το τείχος γινεται εμφανές σε όλη του την περιφέρεια μεσω της προβολής των χαραξεών του στον ουρανό δημιουργώντας ετσι ένα φάσμα φωτός που όρίζει το κέντρο χωρις να αποτελέι εμπόδιο έλευσης στις εκατέρωθεν πλευρες του. Επιμέρους ενδείξεις τοποθετούνται μεσα στην πόλη. Τα κτήρια ‘σχίζονται’ δημιουργώντας ένα αυθόρμητο ρήγμα στις επιφάνειες τους και έτσι είτε παράγεται φως είτε επιτρέπεται στο φως να εισέλθει μεσα στα κτηρια από τη σχιζμή που δημουργείται. Τυχαισς μορφής ρήγμα μπορεί να διανοιγεται και σε υπαιθριο χώρο οπου η γή ανοιγει και δημιουργεί φωτεινους διαδρόμους ώστε να αποκαλύψει απομειναρια του τείχους η απλά να το υποδηλώσει. Προβολές εικόνων σε ανοιχτούς χώρους δημιουργούν επίσης ένα διάτρητο φράγμα – φάσμα. Κατασκευές αντικατοπρισμού πάνω στη χάραξη του τείχους που ταυτόχρονα προβάλλουν το φωτεινό τειχος στον ουρανό της πόλη τοποθετούνται σε ανοιχτούς χώρους.

επίπεδο, να περάσεις σε έναν άλλο χώρο; Σίγουρα απ’ τη στιγμή που η σκάλα υπάρχει, βρίσκεται εκεί, υπάρχει και η δυνατότητα να την ανέβει κάποιος, ή να την κατέβει.. Εξίσου όμως σημαντικό είναι ότι ανεξάρτητα απ’ το αν θα τη χρησιμοποιήσω, γνωρίζω κοιτώντας την ότι έχω τη δυνατότητα αυτή.. Ας μου επιτραπεί λοιπόν αυτός ο διαχωρισμός στην προσπάθειά μου να εξετάσω το ερώτημα που τέθηκε στην αρχή αρχή .. Ξεχωρίζω λοιπόν ως κάτι το αντικειμενικό, την πραγματική ιδιότητα των στοιχείων, η οποία μου δίνει τη δυνατότητα να αλληλεπιδράσω με αυτά, να τα χρησιμοποιήσω, ή να δράσω πάνω σ’ αυτά. Απ’ την άλλη πλευρά θα ξεχωρίσω την ιδιότητά τους, η οποία μου περνάει το μήνυμα ότι μπορώ, έχω τη δυνατότητα να δράσω, με διαφορετικό τρόπο κάθε φορά. Έχοντας λοιπόν αυτόν το διαχωρισμό στο μυαλό έρχομαι.να συνεχίσω το παραπάνω παράδειγμα κάνοντας την εξής σκέψη… Για σκεφτείται μια σκάλα, όχι υπαρκτή, μια ζωγραφιά ίσως, τόσο πειστική, που καταφέρνει να μου περάσει το μηνυμα, ότι εδώ μπορώ να ανέβω ή να κατέβω…Τι γίνεται σ¨αυτήν την περίπτωση; Σίγουρα αφού η σκάλα δεν έχει υλική υπόσταση, η δράση αποκλείεται. Παρ’όλ’αυτά όμως, έχει περάσει το μήνυμα ότι έχω τη δυνατότητα να τη χρησιμοποιήσω.. Επομένως, όσον αφορά στις δυνατότητες ως προς αυτό το στοιχείο, η δυνατότητα για

113

ΙΩΑΝΝΑ ΧΕΙΝΟΠΟΡΟΥ, ΑΝΝΑ ΣΙΔΕΡΗ, ΜΑΤΘΑΙΟΣ ΖΑΡΜΠΗΣ [ΑΝΙΧΝΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟ ΤΕΙΧΟΣ]

‘χρήση’, μεταφράζεται με έναν ‘υποκειμενικό’ τρόπο, ο οποίος έχει να κάνει με το πώς ο καθένας αντιλαμβάνεται και ερμηνεύει τις πληροφορίες στο μυαλό του…Έτσι, η αλήθεια για τη δυνατότητα χρήσης, περιορίζεται σ’αυτήν ακριβώς την ερμηνεία και αντίληψη.. Μιλώντας τώρα για ‘αλήθεια’... και ξεφεύγοντας απ’ αυτήν που αναφέρεται στη ‘χρήση’, όπως αναφέρθηκε παραπάνω, δεν είμαι καθόλου σίγουρη για τα όρια αυτής, αν μιλήσουμε γενικότερα.. Και τι εννοώ μ’ αυτό.. Χωρίς να θέλω να επεκταθώ στα πλαίσια μιας φιλοσοφικής ανάλυσης, ως προς την ‘αλήθεια’ κάποιας κατάστασης ή της αρχιτεκτονικής γενικότερα, απλά θα πω ότι νιώθω αυτά τα όρια πολύ λεπτά και εύκολα μεταβαλλόμενα. Αν για παράδειγμα δεχτεί κανείς ότι ένα ‘αντικείμενο’ χαρακτηρίζεται απ’ τις ιδιότητές του και η ύπαρξή του ‘ορίζεται’ απ’ αυτές, τότε δεν ξέρω κατά πόσο θα ήταν εύκολο να αναιρέσω την ύπαρξη αυτή, απ’ τη στιγμή που κάποιες ιδιότητες ‘υπάρχουν’, γίνονται αντιληπτές, στο μυαλό μου... Φανταστείτε για παράδειγμα ένα λουλούδι, το οποίο το βλέπω, ίσως ακόμα μπορώ και να το ‘μυρίσω’, το αισθάνομαι με κάποιες από τις αισθήσεις μου... θα μπορούσα να αναιρέσω την ‘ύπαρξή’ του απλά επειδή δεν μπορώ να το κόψω; Και πόσο τελικά ‘υπάρχει’ αυτό το λουλούδι ‘περισσότερο’, από ένα άλλο το οποίο θα είχα τη δυνατότητα να πλησιάσω και να το

114 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΗ ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ

[Μετατόπιση-Μετατροπή] Γιώργος Παπανικολάου

115

116 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

κόψω, ίσως ακόμα και να το γευτώ (!), αλλά για κάποιο λόγο δε το βλέπω, δε το μυρίζω δεν λαμβάνω κανένα ερέθισμα απ’ αυτό... Αυτό που προσπαθώ να πω απλά, είναι ότι ο άνθρωπος δεν έχει μόνο μία αίσθηση... Αν με κάποιο τρόπο καταφέρω να επιστρατεύσω έστω και κάποιες από αυτές (έστω και αν εστιάζουμε περισσότερο στην όραση..), τότε ίσως θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε μια νέα πραγματικότητα, η οποία πιστεύω θα ήταν κάθε άλλο παρά πλαστή. Δεν προτείνω να φτιάξουμε μια ζωγραφιά, να παράγουμε και έναν ήχο και να ζήσουμε σε έναν φανταστικό κόσμο, σαν αυτόν της Αλίκης στη χώρα των θαυμάτων. Απλά, δανειζόμενη ίσως και στοιχεία από τη φιλοσοφία μιας τεχνολογίας στην εξέλιξη της οποίας οδηγήθηκαν κάποιοι, γνωστή ως ‘εικονική πραγματικότητα’. ή ακόμα και από την ονειρική πραγματικότητα, στην οποία οι κανόνες αλλάζουν και αποκτούν μια ‘ρευστότητα’ και ‘μεταβλητότητα’, προτείνω μια άλλη εκδοχή, έναν άλλο τρόπο να παράγουμε αρχιτεκτονική, σύμφωνα με τον οποίο έρχομαι και προσθέτω μικρά κομμάτια στο ‘αρχιτεκτονικό παζλ’ σύμφωνα με τη λογική που αναφέρθηκε παραπάνω. Η συμβίωση δύο διαφορετικών λογικών δε σημαίνει δημιουργία ενός φανταστικού κόσμου. Απλά χρησιμοποιώ τις παραπάνω σκέψεις σαν εργαλείο και ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

Το κτίριο του Ωδείου ΑΘηνών που σχεδιάστηκε από τον Ι.Δεσποτόπουλο (1903-1992) παραμένει αινιγματικό και αποκομμένο από τη λειτουργία της πόλης αρχιτεκτονικό θραύσμα ενός οράματος του μοντερνισμού του οποίου οι χώροι “παραμένουν αδιαμόρφωτοι και φυσικά αναξιοποίητοι, με αποτέλεσμα ακόμα και σήμερα πολλοί Αθηναίοι να μη μπορούν να το ταυτοποιήσουν”. Παράλληλα, το κτίριο ως υπόδειγμα μίας αρχιτεκτονικής έκφρασης της εποχής του μπορεί να χαρακτηριστεί ως “διατηρητέο”. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αποφασίζεται η μεταφορά του Ωδείου από το σημείο που βρίσκεται σήμερα, Βασ.Γεωργίου 17-19 και Ρηγίλλης γωνία, μέσω των μεγάλων οδικών άξονων του κέντρου, στο Φαληρικό όρμο. Εκεί, αυτό μετατρέπεται σε πλωτή κατασκευή η οποία μετακινείται ανά διαστήματα σε διάφορα σημεία της παράκτια ζώνης της Αθήνας και του Πειραιά. [ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ-ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ]

«Θα αναφέρουμε ως ουτοπικούς μόνο εκείνους τους προσανατολισμούς που υπερβαίνουν την πραγματικότητα, οι οποίοι όταν διαπερνούν την ανθρώπινη συμπεριφορά τείνουν να συντρίψουν είτε εν μέρει είτε εν όλω την επικρατούσα κατά την εποχή τους τάξη πραγμάτων.[...]» Κάρλ Μάνχαϊμ

117

Νομίζω (Ελένη) πως κάνεις ευχάριστους ελιγμούς γύρω από τη λογική του μαθήματος. Δεν ξέρω ποια είναι τα όρια που κάνουν το μάθημα αυτό που είναι, αλλά και μόνο που μετατρέπουμε ένα photo sharing site σε γραπτό διάλογο είναι αν μη τι άλλο άξιο προσοχής. Το πρόβλημα υποκειμένου-αντικειμένου είναι μάλλον αρχαίο και πέρα από ένα διανοητικό ακροβατικό καθορίζει ανα εποχή μια σειρά ηθικών, επιστημολογικών και πολιτικών ζητημάτων. Και γιατί να μην αφορά και έναν αρχιτέκτονα που είναι έτοιμος να περιεργαστεί την ύλη που τον περιβάλλει? Η σύγχρονη θεώρηση των πραγμάτων όπως την αντιλαμβάνομαι, όχι μόνο αμφισβητεί τον

Mika Boo says:

προσθέτω μικρές πινελιές στον ‘πίνακά’ μου, μικρά συνδετικά στοιχεία, δίνοντάς του έτσι έναν πιο εξπρεσιονιστικό χαρακτήρα και κάνοντας τον πιο ‘ζωντανό’, ή ακόμα και προσιτό, ‘φιλικό’, σ΄ αυτόν που θα ζήσει μέσα σ’ αυτόν...] Originally posted 3 weeks ago. arch.theory edited this topic 3 weeks ago.

118 118 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

119

διαχωρισμό σε αντικείμενο και υποκείμενο, αλλά αναρωτιέται για το αν υπάρχει ακόμα και το -κείμενο (σκέτο) στη κουβέντα. Παρ΄όλα αυτά το ΔΙΚΑΙΩΜΑ στην ερμηνεία και την αντίληψη της σκάλας όπως περιγράφεις είναι μάλλον χαρακτηριστικό του ανθρώπινου λογισμού, πόσο μάλλον όταν καλείσαι να σχεδιάσεις τη σκάλα. Σε όλα αυτά που λες βρίσκω θραύσματα οντολογικής και εμπειριστικής θεώρησης των πραγμάτων, που έρχονται να αναζητήσουν το “πραγματικό” μέσα σε ένα πεδίο δυνατοτήτων. Το ότι δεν χρησιμοποιούμε πια την λέξη χωρίς εισαγωγικά λέει πολλά. Ουκ ολίγοι έχουν ασχοληθεί με το πραγματικό και τις προεκτάσεις του σήμερα ( J. Beaudrillard, Slavoj Zizek, ο Deleuze με τον φίλο του και ο “δικός μας” Virilio) αλλά διαβάζοντάς σε, διέκρινα κάποιες συσχετίσεις του αρχιτεκτονικού αντικειμένου με την ψευδαίσθηση. Μην ξεχνάς ότι οι πρώτοι διανοούμενοι του Διαφωτισμού ήταν οι τελευταίοι μάγοι (illusionistas). Ο ταχυδακτυλουργός είναι κάποιος που “κτίζει” με βάση τα αισθητηριακά αντανακλαστικά του θεατή και κινείται μεταξύ των ορίων του δικού του “πραγματικού”. Νομίζω πως εδώ κολλάει το κείμενο του Πέτρου για τον Foucault και την ετεροτοπολογία του -κυρίως στο εκπληκτικό παράδειγμα του καθρέπτη: Εκεί, όχι μόνο

Προφανώς μιλάμε για έναν τρόπο παραγωγής αστικού κενού. Έναν τρόπο κατασκευής του άκτιστου μέσω μίας αστικής αντιστροφής. Η αντιστροφή αυτή κινείται με τρόπο ανατρεπτικό προς την επικρατούσα τάξη πραγμάτων άρα θα μπορούσε κατά το Μάνχάιμ να θεωρηθεί ουτοπική.

ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ

Σε δεύτερο επίπεδο υπάρχει μία αντιστροφή της σχέσης του κτιρίου με το περιβάλλον του. Μία φύσει στατική κατασκευή του ανθρώπου, το κτίριο, μετατρέπεται σε μετακινούμενο χώρο που κινείται μέσα στον κατεξοχήν άκτιστο χώρο της πόλης, το δρόμο, ανατρέποντας τους μεταξύ τους συσχετισμούς. Η κατάληξη του κτιρίου μέσα στη θάλασσα είναι και αυτή με τη σειρά της μία αντιστροφή των όρων επικοινωνίας και συσχετισμού του κτισμένου, που σε αυτήν την περίπτωση είναι η πόλη, με το άκτιστο, που είναι η θάλασσα.

[ΜΕΤΑΤΟΠΙΣΗ-ΜΕΤΑΤΡΟΠΗ]

Η αντιστροφή Σε πρώτο επίπεδο, υπάρχει αντιστροφή της έννοιας της «διατήρησης». Οι αρχές της μοντέρνας πολεοδομίας που απαιτούν κτίρια με εντελώς ελεύθερες συνθέσεις στο χώρο και καμία επικοινωνία με το γύρω τους περιβάλλον, τηρούνται κατά γράμμα στην περίπτωση ολόκληρου του σχεδίου του Δεσποτόπουλου για το Πνευματικό Κέντρο της ΑΘήνας, που κερδίζει το διαγωνισμό το 1969. Η επικρατούσα μέχρι σήμερα άποψη της διατήρησης ενός αρχιτεκτονικού έργου σαν ένα μουσειακού χαρακτήρα αντικείμενο της πόλης το οποίο δε μπορεί με κανένα τρόπο να αλλάξει τη στάση του προς αυτήν δίνει τη θέση της στην αντιμετώπιση του κτιρίου σαν ένα ζωντανό κομμάτι της ίδιας της πόλης. Αυτή η αντιμετώπιση πηγάζει από μία ερμηνεία του αρχιτεκτονικού περιεχομένου του συγκεκριμένου κτιρίου και δε θα μπορούσε να εφαρμοστεί σε όλα τα κτίρια του παρελθόντος αντίστοιχου ιστορικού ενδιαφέροντος.

Στην προσέγγιση αυτή της ψευδαίσθησης, δεν είμαι σίγουρος αν έχω καταλάβει τι είδους είναι οι παρεμβάσεις που έχεις υπόψη σου, αν εξαιρέσουμε τις ζωγραφικές που έχεις στα παραδείγματα. Αυτό που θα ήθελα να κρατήσω και νομίζω πως έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι η κουβέντα με τη σκάλα, η επίδραση της θέασης ενός χρηστικού και όχι μόνο αντικειμένου στον ανθρώπινο εγκέφαλο. Ίσως θα μπορούσε κανείς να παίξει με αυτή

demsham says:

μιλάει για “προβολές” του ουτοπικού, αλλά και για τον ρόλο του καθρέπτη (είναι και αυτό όπως η σκάλα ένα αρχιτεκτονημένο αντικείμενο πολιτισμού). Αυτό που περιγράφεις είναι ίσως μια κεκτημένη πραγματικότητα. Διαβάζω τώρα τελευταία πως στην Αμερική δεν έχει σημασία η πόλη ως υπαρκτό αντικείμενο, αλλά ότι το software ή το web είναι η μόνη αντιληπτή πραγματικότητα. Θα μείνουμε χωρίς δουλειά?.. Posted 3 weeks ago.

120 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΜΙΚΡΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ

[Η πόλη των αόρατων κενών] Ροδανθή Βαρδούλη

121

Και εγω έμεινα λίγο πίσω λόγω διάλεξης οποτε ανεβάζω τώρα καινούρια πραγματα. Οι φωτογραφίες που ανέβασα στο pool είναι χαρακτηριστικές για την πρότασή μου. Το κτίριο των MVRDV, ένα μεγάλο και καθαρό μοντέρνο κουτί, είναι η αφετηρία της σκέψης μου.

George_pap says:

την ιδιότητα των σημείων της πόλης και να επιχειρήσει μια αντιστροφή τους. Να χρησιμοποιήσει την ίδια τη σημειολογία της πόλης εναντίον της.. Να ξεγελάσει με κάποιο τρόπο, χρησιμοποιώντας όμως όχι εξ ολοκλήρου νέα στοιχεία αλλά τα ήδη υπάρχοντα κομμάτια (ή σημάδια) της σημερινής λειτουργίας της πόλης, αυτά με τα οποία έχουν μάθει οι κάτοικοι της να ζουν. Η αντιστροφή του αστικού, δε θα είναι για σένα τόσο μια αντιστροφή/καταστροφή/μετάλλαξη κτισμένου αλλά μια αντιστροφή νοήματος. Θα επανέλθω με διάφορες δικές μου σκέψεις (οι οποίες απ’ ότι έχω ακούσει έχουν εν μέρει ειπωθεί στο τελευταίο μάθημα). Posted 3 weeks ago.

122 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Τα αδόμητα κενά που προκύπτουν στην πόλη από την αλληλοσυσχέτιση καταστάσεων κτισμένου, θα μετατραπούν σε σημεία ‘εκτόξευσης’ πάνω από τα συγκροτήματα των κτισμένων οικοδομικών τετραγώνων, θα παρέχουν στον επισκέπτη τους πολλαπλές πιθανότητες διαφορετικής ερμηνείας και βίωσης του άκτιστου και θα τον φέρνουν κοντά στο δίκτυο αυτό των αδόμητων τόπων, των πόρων μέσα στο πυκνό δέρμα της πόλης. Κατασκευές, υπερυψωμένες πορείες, μηχανές ανάβασης και ‘αόρατοι’ εξώστες θα δίνουν στον περιηγητή τρόπο να πραγματοποιήσει τη μετάβασή του στην δεύτερη (αόρατη) αστική πραγματικότητα.

ΡΟΔΑΝΘΗ ΒΑΡΔΟΥΛΗ

επιμέρους δεδομένων της που την κάνουν να πάσχει και να αποσαρθρώνει τις δομές της. «Σημειώνοντας» τους μικρούς ‘νεκρούς’ χώρουςμελλοντικούς παραδείσους αποκαλύπτεται ένα δίκτυο άκτιστων τόπων που φαίνεται να ανταγωνίζεται την οικοδομημένη πλευρά της πόλης...Της πόλης των αόρατων κενών που έχει μάθει τον κάτοικό της να την διαβάζει μέσα από τις αρτηρίες της, να παρακάμπτει τις μονάδες της και να καταλήγει ίσως καμιά φορά κουρασμένος και έντρομος, σε ολιγάριθμα σημεία «σχεδιαμένα» για να ξαποστάσει. Η πόλη αυτή ακόμα κρατάει τον περιηγητή της στο έδαφος, παράγοντας έτσι μια δεδομένη αστική εικόνα από μια συγκεκριμένη ‘στάθμη’ και επομένως μια συγκεκριμένη προοπτική.

123

Σχεδιάστηκε σαν μία μεγάλη πλωτή πόλη, η οποία όμως δεν είναι πλωτή! Αν δείτε τις φωτογραφίες θα μπορέσετε να καταλάβετε τη διαφορά που έχει ο τρόπος που συνδιαλέγεται το κτήριο με τον γύρω χώρο του. Δύσκολα το βλέπει κανείς από την πόλη(αν το βρείτε στο χάρτη θα καταλάβετε ότι είναι στην άκρη της πόλης, φανταστείτε περίπου κάπου σαν τα Λιπάσματα στη Δραπετσώνα). Είναι σχεδιασμένο για να το βλέπει κανείς από το κανάλι προσεγγίζοντας το Αμστερνταμ από το Βορρά. Υπάρχει λοιπόν εδώ η αντιστροφή του τρόπου που διαβάζουμε την πόλη σε πρώτο επίπεδο. Αναιρεί το πιό σημαντικό στοιχείο της ανάγνωσης της πόλης που είναι ο δρόμος και ο δημόσιος χώρος, ο οποίος είναι αυτός που τελικά μας δίνει και την εικόνα της. Παράλληλα με αυτό όμως υπάρχει και ένα άλλο στοιχείο που είναι αρκετά σημαντικό για την δική μου πρόταση. Το κτήριο αυτό φαίνεται να είναι συνέχεια σε κίνηση. Λόγω της συνεχούς ροής του καναλιού και ειδικά όταν το καράβι προσεγγίζει το κτίριο παράλληλα με τη ροή των νερών, το φυσικό περιβάλλον φαίνεται να είναι σταθερό ενώ το κτίριο να κινείται! Αυτά λοιπόν θα προσπαθήσω να πετύχω και εγώ στο κτήριο του Δεσποτόπουλου και τον Ιλισσό που είχα δείξει και στο μάθημα. Posted 3 weeks ago.

Ένα οικοδομικό τετράγωνο αποτελεί ταυτόχρονα συσσωμάτωμα επιμέρους ‘κτισμένων’ αλλά μπορεί να ιδωθεί και σαν μια στοιχειώδης μονάδα αστικού χώρου. Το οικοδομικό τετράγωνο ταυτίζεται στην αίσθησή του από τον περιηγητή με ένα ‘πλήρες’, με ένα συμπαγές γεωμετρικό σχήμα, με οριοθετημένες έδρες-φραγμούς στη ‘εισβολή’ από τον περαστικό. Η άτυπα δεδομένη αίσθηση αυτή του αστικού χώρου, δεσμεύει τον περιηγητή να κινείται πάνω στους δρόμους, να παρακάμπτει τυχόν διαπλατύνσεις ή εσοχές που τον αποπροσανατολίζουν από την πορεία του μέσα στην κτισμένη πόλη. Ο κάτοικος της Αθήνας νιώθει αμηχανία μπροστά στο άκτιστο. Δεν μπορεί να ορίσει την κίνησή του μέσα σε αυτό. Έχει συνηθίσει να λειτουργεί σαν μαριονέτα που ακολουθεί τις κινήσεις που επιβάλλει η αστική πραγματικότητα. Ο άνθρωπος αυτός θα μεταλλαχθεί σε περιηγητή-εξερευνητή της πραγματικότητας αυτής Η αμηχανία του περιηγητή μπροστά την απόλυτη ελευθερία δράσης του στο‘άκτιστο’θα αντικατασταθεί από δυναμικές χειρονομίες κατάκτησης αυτού: οι ‘γεωμετρικές’ κενές γωνίες των οικοδομικών τετραγώνων, οι ακανόνιστοι ακάλυπτοι χώροι, οι έστω και μικρές, εσοχές ή διαπλατύνσεις των πεζοδρομίων που πλαισιώνουν τα κτίρια των οικοδομικών τετραγώνων και οι κάθε είδους ‘νεκροί’ στην παρούσα φάση άκτιστοι αστικοί χώροι, θα μετατραπούν σε μικρούς παραδείσους,σε μικρές ουτοπίες, που θα καλύψουν την ανάγκη της πόλης για αντιστροφή

[Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΟΡΑΤΩΝ ΚΕΝΩΝ]

Η πόλη λειτουργεί σαν ένα σύστημα κτισμένων μονάδων και συνόλων που συνδέονται με τριχοειδείς, αναλογικά με τη γεωμετρία του κτισμένου, αρτηρίες κίνησης και κυκλοφορίας. Ο περιηγητής του κέντρου της πόλης έχει την αυθόρμητη τάση να κινείται παρακάμπτοντας ό,τι άκτιστο, αντιμετωπίζοντας το σαν παροδικά κενό, σαν μελλοντικά κτισμένο. Αντιμετωπίζει τα οικοδομικά τετράγωνα σαν κλειστά, δομημένα συστήματα που μοιάζουν να φέρουν γύρω τους ένα μαγνητικό-«απωθητικό» πεδίο που τον ωθούν να κρατάει την πορεία του στη γραμμική και σχεδιασμένη τροχιά των αξόνων κυκλοφορίας.

Αυτό που εγώ είχα σκεφτεί αρχικά μοιάζει συγγενικό με την πρόταση του Γιώργου. Αφορά κυρίως στην επιστροφή του νερού στην Αθήνα. Πώς για παράδειγμα θα αντιμετωπίσει η πόλη την επαναφορά του Ιλισού στην παλιά του κοίτη; Για ένα τέτοιο ενδεχόμενο μπορώ να

demsham says:

Οι παρατηρήσεις (Mika, demsham) είναι εύστoχες στην πρόταση της el.anaor και δείχνουν κατευθύνσεις και για άλλους (που φαίνεται ότι θέλουν να πάνε προς τα εκεί? Δημήτρη και Πέτρο περιμένουμε τη συμβολή σας). Posted 3 weeks ago.

petros.phokaides says:

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

Η αμηχανία...

124

σκεφτώ δύο σενάρια. Το πρώτο είναι η επαναφορά του ποταμού μετά από συλλογική απόφαση και το ξεκίνημα έργων για την «ανακατασκευή» της κοίτης του. Αυτό θα μπορούσε να συνδυαστεί με μια μελέτη του τι θα συνέβαινε στη σημερινή Αθήνα στα όρια με το ποτάμι. Αλλαγή χρήσεων, κατοίκων, ή κατασκευή του Athens Eye; Το δεύτερο σενάριο, πιο καταστροφικό και πιο ενδιαφέρον, είναι το εκδικητικό. Μετά από βαριές βροχοπτώσεις και πλυμμήρες ο Ιλισός επιτίθεται στην πόλη παρασέρνοντας κτίσματα και αυτοκίνητα, καταστρέφοντας ακόμη και μέρος του υποθετικού ανεγερθέντος τείχους. Το πρόβλημα είναι πως αυτό δεν αποτελεί προγραμματισμένη αρχιτεκτονική παρέμβαση αλλά είναι μόνο η πλασματική επίδραση ενός ανύπαρκτού γεγονότος. Ίσως τότε αυτό που έχει σημασία να ήταν με δεδομένη μια τέτοια συνθήκη να δούμε πως έρχεται να σταθεί μια αρχιτεκτονική πρόταση στα όρια της καταστροφής.. Posted 3 weeks ago.

ΡΟΔΑΝΘΗ ΒΑΡΔΟΥΛΗ

[Η ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΑΟΡΑΤΩΝ ΚΕΝΩΝ]

...η παράκαμψη

125

126 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΜΙΚΡΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ

[Μικρές Ουτοπίες: Η γωνία του Μουσείου Μπενάκη] Βασίλης Πλιώτας

127

Το αστικό κενό που ‘’ακουμπάει’’ πάνω στο κτίριο και αποκαλύπτει τα ‘’σωθικά’’ του μουσείου θα γίνει τόπος στάσης. Ο συμπαγής όγκος του μουσείου θα τρυπηθεί και η νέα είσοδος του μουσείου θα γίνεται από αυτό το κενό κατευθείαν στο αίθριο στο κέντρο του. Προβολείς θα φωτίζουν και θα αναδεικνύουν την ‘’άγρια’’ και αδούλευτη μορφολογία που πρόεκυψε από την κατασκευή του κτιρίου και την κατεδάφιση του προϋπάρχοντος κτιρίου. Το αστικό κενό θα πάρει τα βλέμματα πάνω του και το κενό σε αυτή την τυχαία και λίγο επεξεργασμένη μορφή θα αρχίσει να γίνεται απαραίτητο συστατικό του κτιρίου και της εικόνας του. Η επέμβαση στο μουσείο Μπενάκη μπορεί να θεωρηθεί σαν γενικότερη επέμβαση στην πόλη, καθώς μπορούμε να θεωρήσουμε πως το αίθριο στο κέντρο του κτιρίου είναι ο χώρος των ακάλυπτων σε ένα τυπικό οικοδομικό τετράγωνο της πόλης, το μουσείο Μπενάκη είναι οι πολυκατοικίες γύρω από τους ακάλυπτους χώρους και το κενό (στάση-είσοδος) μια οποιαδήποτε πρόσβαση που διαμορφώνουμε σε κάθε οικοδομικό τετράγωνο με εκμετάλλευση κάποιου κενού ή τη δημιουργία νέου. Το κενό γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι των οικοδομικών τετραγώνων και παίρνει χρήση από του ίδιους τους κατοίκους.

Η προοπτική της επαναφοράς του τείχους με άλλους όρους, σαν αφαίρεση κτισμένου, το αντίστροφο αυτού που ήταν κάποτε. Μια περιμετρική ζώνη που κόβει την πόλη και τα οικοδομικά τετράγωνα, σαν ένας περίπατος στις τομές των κτισμάτων.. Ιωάννα; Posted 3 weeks ago.

Παράκαμψη του Λυκαβηττού από εμπόδιο στην κυκλοφορία. Σύνδεση Αλεξάνδρας – Ευαγγελισμού με υπόγεια σήραγγα που τρυπά το λόφο. 2.

Δημιουργία μιας πόλης πάνω από την πόλη. Μεταφορά της κίνησης των πεζών σε ψηλότερο επίπεδο που θα εκμεταλλεύεται τα δώματα. Πλατφόρμες και γέφυρες που συνδέουν τις ταράτσες, δημιουργία πάρκων και χώρων αναψυχής. Μια «ελαφριά» πόλη που προσγειώνεται πάνω σε ένα τμήμα της Αθήνας.

Οι κάτοικοι μιας γειτονιάς χρησιμοποιούν τα κενά που είναι ‘’δίπλα στο σπίτι τους’’ διαμορφώνοντας τις ‘’μικρές δικές τους’’ ουτοπίες. Χωρίς ουσιαστικά καμιά υποδομή, σε χώρο που ουσιαστικά προκύπτει τυχαία από τις ‘’διεργασίες’’ της πόλης. Χρειάζεται ίσως μια ελάχιστη υποδομή που πολλές φορές είναι φορητή (καρέκλες, τραπεζάκια, ομπρέλες, παιδικά παιχνίδια κλπ) για να αποδοθεί σε κάθε κενό μια χρήση την οποία αποφασίζουν κάθε φορά οι γύρω κάτοικοι (μπορεί να είναι και μίξη χρήσεων).Κάθε φορά οι συνθήκες και οι αφορμές του κενού δίνουν και το χαρακτήρα στο κενό. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για ποδόσφαιρο, μπορεί να δημιουργήσει κάποιος ένα άνοιγμα και αν φτιάξει μια καντίνα και ένα χώρο

Το συγκεκριμένο κενό λειτουργεί σαν παραφωνία στην μορφολογία του κτιρίου και μάλιστα τώρα το κτίριο (μουσείο Μπενάκη) - που λύθηκαν θέματα ιδιοκτησίας, απαλλοτρίωσης κλπ- θα προσπαθήσει να κρύψει-καλύψει-αποβάλλει το συγκεκριμένο κενό και μάλιστα, με τέτοιο τρόπο που τίποτα να μην μαρτυρεί την πρωταρχική ύπαρξη του. Το συγκεκριμένο κενό - με ιδιαίτερη φροντίδα - έχει αποβληθεί από την ‘‘κατασκευασμένη εικόνα’’ της αρχιτεκτονικής του μουσείου. Το Μουσείο (σαν σχήμα) δεν παραδέχεται την ποικιλία, ακόμα και την μορφολογική που μπορεί να προσφέρει ένα τέτοιο αστικό κενό που ακουμπάει πάνω στο κτίριο και είναι στις προθέσεις του να εξαφανίσει αυτή την ιδιομορφία, να την καλύψει, να την ‘’σοβατίσει’’, να τη ρετουσάρει. Βλέπω σε αυτή την πρόθεση μια γενικότερη τάση, μια αποστροφή προς τέτοιες ιδιομορφίες που ‘’παράγει’’ συνεχεία η πόλη. Μέσα από ένα συμβολικό σύστημα επεμβάσεων θα ήθελα να ανατρέψω αυτή την τάση και επιδίωξή μου είναι να αποδεχτεί η ‘’πόλη’’ αυτές τις ιδιομορφίες, σαν παράγοντα εξασφάλισης ποικιλίας, να τις ενσωματώσει στην σκέψη της και να τις κάνει να λειτουργήσουν (έστω και εφήμερα) σαν μέσω βελτίωσης της καθημερινότητας μέσα σε αυτήν (εφικτή ουτοπία).

Άλλα θέματα που μου έρχονται στο μυαλό και μπορεί να ενδιαφέρουν κι άλλους:

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

demsham says:

128

Το σημείο της πόλης της Αθήνας στο οποίο διάλεξα να παρέμβω δεν έχει τόσο μεγάλη σημασία, καθώς σκοπεύω να διατυπώσω ένα γενικό θεωρητικό σχήμα, το όποιο μπορεί να εφαρμοστεί σχεδόν σε όλα τα μέρη της πόλης και να λειτουργήσει προς όφελος της ίδιας της περιοχής και των κατοίκων της. Διαλέγω μια σειρά από αστικά κενά πάνω σε μια πορεία, από την Ομόνοια μέχρι το μουσείο Μπενάκη, ως ‘’σημείο παρέμβασης’’ και αυτό γιατί το συγκεκριμένο κτίριο τυχαίνει να χαρακτηρίζεται από ένα κενό ακριβώς στην γωνία του, το όποιο εμφανίζεται σαν ‘’παραφωνία’’ στο σύνολο.

Το δεύτερο και “καταστροφικό”, όπως το αποκαλεί ο Δημήτρης,σενάριο μιλάει για μία φανταστική επίθεση ενός ποταμού στην πόλη. Από την άλλη πλευρά εμείς μιλάμε για μία φανταστική επίθεση ενός “καλού” (σε τελική ανάλυση) ιού στην πόλη. Και στις 2 περιπτώσεις πρόκειται για αρχιτεκτονικές προτάσεις που ταλαντεύονται στα όρια του πραγματικού και του φανταστικού, του λογικού και του παράλογου . Εμείς θα χρησιμοποιήσουμε τον ιό για να παράξουμε κενά στην πόλη, για να αναιρέσουμε, να αφαιρέσουμε και να καταστρέψουμε ίσως, δίνοντας νέες μορφές και μία δικιά μας ουτοπική πραγματικότητα. Θα μπορούσες λοιπόν κι εσύ να δείς τα ορμητικά νερά του ποταμού σαν εργαλείο που θα σου δώσει μία νέα τάξη πραγμάτων χωρίς απόλυτα να παρασύρει και να “διαλύσει” τα πάντα στο πέρασμα του αλλά να δημιουργήσει νέες ποιότητες χώρων. Posted 3 weeks ago

mari_rozi says:

ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΛΙΩΤΑΣ

Η πόλη παράγει συνέχεια τέτοια κενά, κάποια εφήμερα και κάποια όχι. Οι κάτοικοι μιας περιοχής μπορούν εύκολα να ‘’χρησιμοποιήσουν’’ αυτά τα κενά.

Με ‘’αναστρέψιμες’’ κατασκευές μπορεί να δοθεί η αφορμή και η κάθε γειτονιά να ‘’προσέξει’’ αυτά τα κενά και να τα χρησιμοποιήσει για όσο περισσότερο μπορεί. [ΜΙΚΡΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ: Η ΓΩΝΙΑ ΤΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΜΠΕΝΑΚΗ]

στάσης και συνεύρεσης ή να γίνει η είσοδος στο εσωτερικό του τετραγώνου .

Ο χώρος δεν χρειάζεται να είναι υπερσχεδιασμένος για να αρχίσει να λειτουργεί αρκεί μια μικρή αφορμή για να ‘’προσελκύσει’’ τους κατοίκους της γειτονιάς. Μπορεί η ελάχιστη κατασκευή να δημιουργήσει έναν γεωμετρικό τόπο μέσα στην πόλη -στην γειτονιά- και ο κόσμος να τον κατακτήσει άμεσα και να δημιουργήσει μια ‘’μικρή’’ ουτοπία, μια ‘’όαση’’ δίπλα στο σπίτι του.

129

Σε παραπέμπω στο: www. tatlinstowerandtheworld.net/ Μια βρετανική ομάδα έχει βαλθεί να “κτίσει”

Mika Boo says:

Σε μια ανάλογη παρέμβαση θα έπαιρνα τον παρθενώνα και θα τον κομμάτιαζα να τον μοιράσω σε όλα τα κενά που μπορώ να βρω από το γήπεδο του Παναθηναϊκού μέχρι το βυζαντινό μουσείο. Θα δώσω μια άλλη αξία στα κενά, μια ιστορική, μια αξία μνημης. Εντελώς ουτοπική ιδέα, ανατρεπτική των καθημερινών μας δεδομένων (μετά από αυτό μπορεί να αρχίσουμε να φτιάχνουμε και στην Αθήνα ουρανοξύστες) καταστροφική και έξαλλη. Εκμεταλλέυεται τα αστικά κενά, τα αναδεικνύει και χαράζει μια πορεία από την αλεξάνδρας στο μουσείο. Είναι όμως πραγματικά ένα εργαλείο στα χέρια μου ένας τέτοιος συνειρμός; Και πως γίνεται κατασκευή; Αυτό είναι μια προγραμματισμένη αρχιτεκτονική(;) παρέμβαση... Αλλά μου προσφέρει κάτι; Posted 3 weeks ago.

addictivism says:

130 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

‘ΝΗΣΙ’ ΕΤΕΡΟΤΟΠΙΕΣ ΡΗΞΕΙΣ/ΣΥΝΔΕΣΕΙΣ

[Αστικό Νησί στη Λαχαναγορά] Ελένη Καρακασίλη

131

Ενδιαφέρουσα ιδέα..Ο τεμαχισμός του συμβόλου της πόλης σε πολλά κομμάτια και το μοίρασμα αυτών στα κενά της πόλης είναι μια κίνηση που λέει πολλά για εσένα και την σημασία που αποδίδεις στο ορατό παρελθόν της πόλης. Νομίζω ότι κατά την επεξεργασία που θα κάνεις ,η ανάπτυξη των κενών στην πόλη και η θεώρηση του Παρθενώνα ως δυναμικό μνημείο, είναι δύο κατευθύνσειςματιές που μπορούν να αποτελέσουν άξονα εξέλιξης της επέμβασης. Με προβλημάτισε όμως η φράση «Θα δώσω μια άλλη αξία στα κενά, μια ιστορική, μια αξία μνήμης». Γεννιέται αυτομάτως το ερώτημα εάν με την τοποθέτηση κομματιών του Παρθενώνα σε αστικά κενά ,τα τελευταία

mari_rozi says:

το άκτιστο μνημείο της Γ΄ διεθνούς του V. Tatlin, αλλά σε κομμάτια κλίμακας 1:1 διασκορπισμένα πάνω στον παγκόσμιο χάρτη. Ενδιαφέρον.. Καλό το κομμάτιασμα του Παρθενώνα νομίζω. Θα είναι και εξαιρετικά εύκολο: τα κομμάτια είναι ήδη κάτω Posted 3 weeks ago.

132 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

[ΑΣΤΙΚΟ ΝΗΣΙ] ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΚΑΣΙΛΗ

Η περιοχή παρέμβασης τοποθετείται στα όριο των δήμων Ρέντη, Ταύρου και Μοσχάτου, όχι μακριά από το ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Κύριο χαρακτηριστικό της αποτελεί η συνύπαρξη ασύμβατων χρήσεων, κυρίως βιομηχανίας-βιοτεχνίας, χονδρεμπορίου και αποθήκευσης και, σε μικρότερο βαθμό, κατοικίας και χρήσεων πολιτισμού (ΙΜΕ, ΑΣΚΤ, Φεστιβάλ Αθηνών), οι οποίες έχουν αναπτυχθεί σε σχέση με την οδό Πειραιώς, υπερτοπικό πλέον άξονα πολιτισμού. Παρά το γεγονός ότι περιβάλλεται από σημαντικούς κυκλοφοριακούς άξονες, η προσπελασιμότητα στην περιοχή είναι περιορισμένη, ενώ ταυτόχρονα είναι εμφανής η περιβαλλοντική, λειτουργική και αισθητική υποβάθμιση της, λόγω της γειτνίασης αφενός με τον Κηφισσό και αφετέρου με τις σιδηροδρομικές γραμμές στο βόρειο τμήμα της. Συγκεκριμένα οι δύο αυτοί άξονες λειτουργούν ως ισχυρά όρια, που αποκόπτουν την περιοχή από τις γειτονικές της. Κύριο στόχο της ανάπλασής συνιστά η αποκατάσταση της συνέχειας του αστικού ιστού, η “συρραφή” της περιοχής παρέμβασης με τις γύρω περιοχές της, και η ενίσχυση του οικιστικού χαρακτήρα της, μέσω της δημιουργίας μίας φιλόξενης “γειτονιάς οικολογίας”, στα πλαίσια μιας βιώσιμης περιβαλλοντικά ανάπτυξης Εδώ λοιπόν έρχεται η ιδέα ενός ‘νησιού’..μιας μικρής όασης, στο σημείο της λαχαναγοράς, που θα αποτελούσε τοπόσημο για την περιοχή και θα αναλάμβανε το ρόλο του ‘συνδετικού κρίκου’. Ένα οικολογικό κέντρο το οποίο θα αντέστρεφε και τη σημασία της περιοχής, αλλά και τις συνθήκες στις οποίες θα περίμενε κανείς να συναντήσει ένα νησάκι..

mari_rozi says:

αποκτούν μια ιστορική αξία; Με την ίδια λογική αν σε όλα τα κενά βάλουμε μια τσουλήθρα τότε αυτά αποκτούν την έννοια της παιδικής χαράς; Αναλυτικότερα ,ο τεμαχισμός του Παρθενώνα δίνει μια νέα λογική στην αντιμετώπιση του παρελθόντος της Αθηναϊκής πόλης (λογική για την οποία θα μπορούσε να ισχύσει ξανά η θανατική ποινή για λόγου σου, Πετρή :P) και αυτή νομίζω είναι το όργανο του εγχειρήματος σου που πρέπει να βιδωθεί στον ενισχυτή . Αντί να βαλσαμώσεις τούτο το σύμβολο προτιμάς να επέμβεις σε αυτό ,να το καταστήσεις ζωντανό ,ώστε να το μεταλλάξεις για να δώσεις χαρακτήρα και περιεχόμενο στα κενά της πόλης. Όταν όμως τοποθετείς τα νέα κομμάτια στα κενά και τα ξαναβαλσαμώνεις ώστε να δώσεις αυτήν την ιστορική αξία, έχω την εντύπωση ότι δημιουργείται μια αντίφαση. Η αντίφαση αυτή μπορεί να είναι και θεμιτή (;) . Posted 3 weeks ago.

133

Δημήτρη το θέμα δημιουργία μιας πόλης πάνω από την πόλη είναι κάτι που επεξεργαζόμαστε αυτήν την στιγμή. Με τον ιό που σπείραμε δημιουργήθηκαν αρκετόι νέοι δημόσιοι χώροι και κενά σε ένα νέο επίπεδο πάνω από το επίπεδο της πόλης . Στα σχέδια που επεξεργαζόμαστε ,διαπραγματευόμαστε έναν ρέοντα δημόσιο χώρο που δημιουργείται με προσβολή του κτισμένου. Εργαζόμαστε ώστε σύντομα να κρεμάσουμε περισσότερο οπτικό υλικό…coming soon.. Posted 3 weeks ago.

134 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

“Η ισορροπία μεταξύ αδιανόητων φυσικών δυναμικών και ιδανικών συνθήκων ζωής μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο μέσα από το έργο της μετάλλαξης και της συντήρησης. “ Frederic Bonnet, Suspended Equilibrium

[Μετακινώντας Αθήνα: Αποθήκη οραμάτων] Μιχαήλ Βλασόπουλος

135

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

136

EXURBIA/SALAMIS. Σχεδιάζεται ένα κομμάτι χερσαίου εδάφους που δίνεται προς αυτοδιάθεση. Η έξοδος της πόλης γίνεται μέρος της πόλης. Ένα κομμάτι άκτιστου πολιτισμού που απομονώνεται γεωγραφικά, ένας χώρος που μπορεί να γίνει οτιδήποτε άλλο εκτός από πόλη. Η υποδομή εδώ(μετρό) λειτουργεί όχι ως ευθύγραμμο τμήμα αλλά ως ημιευθεία. Χωρίς να επεκτείνει το εσωτερικό, απευθύνεται στο εξωτερικό. Μια κτισμένη συλλογική έξοδος. 11.6' x 16.5', Collage, gouache and charcoal on satellite image of Salamis 23.3’ x 16.5’ gouache, pencil and ink on satellite image

[ΜΕΤΑΚΙΝΩΝΤΑΣ ΑΘΗΝΑ: ΑΠΟΘΗΚΗ ΟΡΑΜΑΤΩΝ] ΜΙΧΑΗΛ ΒΛΑΣΟΠΟΥΛΟΣ

.Το αντίστροφο της πόλης φαίνεται να υπήρξε στο παρελθόν ένα πεδίο ορισμού και χρήσης του αστικού χώρου. Η ύπαιθρος παλιότερα -καθορισμένη ως «έξω από τα τείχη» και «κάτω από καθαρό ουρανό» (:< υπό + αίθρος) συνιστούσε ένα χώρο στο έλεος των κινδύνων του φυσικού οικοσυστήματος, μακριά από την ασφάλεια του πολιτισμού του «εσωτερικού». Αργότερα θα οριστεί ως το αντίθετο της βρώμικης κεντρικής βιομηχανικής πόλης. Και ύστερα θα αποτελέσει όλες αυτές τις περιοχές που είναι τόσο μακριά από τα αστικά κέντρα ώστε να μην είναι πόλη, τόσο κοντά ώστε η πόλη να εξαρτάται από αυτές. Την επίδραση των αντιστροφών της πόλης αναγιγνώσκουμε στη μεταπολεμική αστυφιλία του ελληνικού πληθυσμού, καθώς καθόρισε ένα δίκτυο συνδιαλλαγής με την «ύπαιθρο» όπως αυτό παρουσιάζεται στην περιοδική «έξοδο» του πληθυσμού, προς αναζήτηση «μη αστικού χώρου» ή επιστροφή στον τόπο καταγωγής. Η πολιτισμική έρημος (εκεί που δεν υπάρχουν θεμέλια πολιτισμού) ήταν ένα είδος πεδίου δυνατοτήτων που χρησίμευε στο να διακρίνονται τα όρια του κτισμένου πολιτισμού -οι παρυφές του τόπου. Τέτοιες αντιστροφές μοιάζουν χρήσιμες για τη βίωση μιας διατιθέμενης αστικότητας. Η πόλη σήμερα ορίζεται από όρια που δεν είναι πλέον στατικά όπως στον μεσαίωνα. Κατοικούμε «πόλεις-περιβάλλοντα» που έχουν αντικαταστήσει την μεσαιωνική «πόλη-αντικείμενο». Ο όρος “αστική αντιστροφή” είναι ίσως κάτι που πρέπει να οριστεί σε μια εποχή που όλα είναι πόλη.

137

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

ΕΓΚΙΒΩΤΙΣΜΟΣ /ΕΚΤΡΟΧΙΑΣΜΟΣ ΕΝΟΣ ΑΣΤΙΚΟΥ ΟΡΑΜΑΤΟΣ

138

. Το συλλογικό βουκολικό όνειρο για ένα μητροπολιτικό πάρκο στο πρώην αεροδρόμιο του Ελληνικού αναζητά μια τέτοια αντιστροφή και μάλιστα πολύ μακριά από το σώμα της πόλης. Τόσο μακριά που το πάρκο επιδιώκει μια περιφραστική θεματική: “Τουρισμός, παραθερισμός, πολιτισμός, αναψυχή”. Μια συλλογή δραστηριοτήτων που συμβαίνουν μαζί και σε σειρά. Είναι ένα πάρκο εγκλωβισμένο στην ίδια του τη θεματική. Είμαστε μακριά από το ανεστραμμένο συμβάν που αποζητούμε, αυτό το οποίο ορίζεται από την εγκιβωτισμένη φύση ή αντίθετα από το εκπολιτισμένο οικοσύστημα, όπου κιβώτιο=πόλη. Χωρίς τέτοια όρια το πάρκο θυμίζει ένα οικοσύστημα εκτός ελέγχου. Ο ζωολογικός τύπος, η ζούγκλα ως αντιστροφή του αστικού, ως πραγματοποιημένη υπερβολή του μητροπολιτικού πάρκου των 6000 στρεμμάτων. Οι σταθμοί της υποδομής της πόλης (τραμ, μετρό) γίνονται σημεία πάνω στην προκαθορισμένη διαδρομή του safari. Πολεοδομία για εναλλακτικές τροφικές αλυσίδες.

ΜΕΤΑΚΙΝΩΝΤΑΣ ΑΘΗΝΑ (collage) ΖΩΟΛΟΓΙΚΗ ΑΘΗΝΑ (collage) ΣΥΜΜΕΙΚΤΗ ΟΥΤΟΠΙΑ (collage, μολύβι σε χαρτί) 139

ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

140

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΕΚΚΕΝΩΣΗ ΠΟΛΗΣ Φαντάζομαι μια διαδικασία μετακίνησης Αθήνας προς τα νότια -προς τον κενό χώρο του Ελληνικούανοίγωντας έναν διάλογο με το κέντρο της πόλης. Μια αργή διαδικασία αποθραυσματοποίησης του μητροπολιτικού πάρκου σε μικρότερους, διάσπαρτους δημόσιους χώρους στον πυκνό ιστό της πόλης. Σύμπλεγματα χώρων εκτοπίζονται εκτός του χώρου όπου συντέθηκαν, σε μια προσπάθεια αραιώματος της πόλης. Η μετοίκιση συμβαίνει προγραμματικά και πληθυσμιακά.

Κατά την διάρκεια της μετοίκισης η ιδιοκτησία βρίσκεται σε ένα στάδιο αναστολής και μέχρι να επανεγγραφτεί πάλι πάνω σε γη υπάρχει χρόνος για ουτοπικούς στοχασμούς, όπως συμβαίνει όταν μετακομίζεις τα υπάρχοντα σου από ένα σημείο του χάρτη σε κάποιο άλλο, όπως συμβαίνει σε μεγάλες μετακομίσεις ή πορείες πληθυσμών βιβλικής και μη προέλευσης Πρόκειται για μια ΟΥΤΟΠΙΑ ΕΝ ΚΙΝΗΣΕΙ.

141

12' x 22' Collage with NHIS Building by Farida el Gazzar (newspaper), tape, gouache, charcoal, pencil, marker, zipatone on paper

ΑΠΟΘΗΚΗ ΟΡΑΜΑΤΩΝ. Ο κενός χώρος του Ελληνικού προσφέρεται για ένα στοίβαγμα της ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

συσσωρευμένης νεωτερικότητας: για πράγματα που αφορούν στην πόλη αλλά δεν γίνονται μέσα σε αυτήν. Ένα σύμφυρμα δεδομένων, ιδιοκτησιών, προθέσεων, πολιτικών, τα οποία ανασύρει η πόλη

142

και μεταφέρονται εκεί -στο κενό. Μια σύμμεικτη ουτοπία που προκύπτει από το αστικό εργαστήρι της Αθηναϊκής πόλης. Και, όπως κάνουν οι αποθήκες κρατάει μια κριτική απόσταση από το αρχείο της πόλης. Η έξοδος από την Αθήνα μπορεί να αρχιτεκτονηθεί.

143

144 ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΣ ΤΟ ΑΚΤΙΣΤΟ: ΤΟΠΙΚΕΣ ΟΥΤΟΠΙΕΣ ΚΑΙ ΑΣΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΣΤΡΟΦΕΣ

145

[Ου-τοπίες] 09 Παναγιώτης Τουρνικιώτης [Η σημασία της πλοκής στην αρχιτεκτονική δημιουργία] 21 Αριστοτέλης Μαραγκός [Η αναρχιτεκτονική του Gordon Matta-Clark] 27 Λίνα Δήμα [Η διαδικασία της δημιουργικής καταστροφής] 35 [Τα όρια του άκτιστου] 47 Κωνσταντίνα Κάλφα [City-FIX: Από τον Φιλόπαππο στον Αρδηττό] 53 Στέλιος Γιαμαρέλος [Αστικοί κήποι στα Εξάρχεια] 59 Δήμητρα Γαβριλάκη [Επίθεση του ‘ιού’ στην πόλη- 67 εργαλείο παραγωγής του ά-κτιστου] Κονιδάρη Μαρία-Αφροδίτη, Γιαννικουρή Μαρία [Γέφυρα Λόφων] 75 Πέτρος Κουτσόλαμπρος [Κτίζοντας στο Λυκαβητό] 79 Δημήτρης Σιαμμάς [‘Ελ-αστική αρχιτεκτονική’] 83 Σταύρος Μουζακίτης [κατοικώντας το μη (περι)φραγμένο] 89 Aθηνά Σταματοπούλου [Παρασιτικές παραμβάσεις στο κτισμένο] 99 Ιάσων Ζιρώ [Ανιχνεύοντας το τείχος...] 105 Ιωάννα Χεινοπόρου, Σιδέρη Άννα, Ματθαίος Ζαρμπής [Μετατόπιση-Μετατροπή] 113 Γιώργος Παπανικολάου [Η πόλη των αόρατων κενών] 119 Ροδανθή Βαρδούλη [Μικρές Ουτοπίες: Η γωνία του Μουσείου Μπενάκη] 125 Βασίλης Πλιώτας [Αστικό Νησί στη Λαχαναγορά] 129 Ελένη Καρακασίλη [Μετακινώντας Αθήνα: Αποθήκη Οραμάτων] 133 Μιχαήλ Βλασόπουλος

[Ανιχνεύοντας το τείχος...] 105

[Μετατόπιση-Μετατροπή] 113

[Η πόλη των αόρατων κενών] 119

[Μικρές Ουτοπίες: Η γωνία του Μουσείου Μπενάκη] 125

[Αστικό Νησί στη Λαχαναγορά] 129

[Μετακινώντας Αθήνα: Αποθήκη Οραμάτων] 133

ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗΣ 8 ΣΧΟΛΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ-ΕΜΠ