Σωζηικές αναζκαθές ζηο Πειραιά με αθορμή ηην καηαζκεσή ηης επέκηαζης ηοσ Μεηρό Η Δθνξεία Γπηηθήο Αηηηθήο Πεηξαηώο θαη Νήζσλ (πξνεγνύκελα ΚΣ΄ΔΠΚΑ) έρεη ζηε ρσξηθή ηεο αξκνδηόηεηα ην κεγαιύηεξν ηκήκα ηνπ έξγνπ ηεο Αηηηθό Μεηξό ΑΔ «Δπέθηαζε ηεο Γξακκήο 3: ηκήκα Υατδάξη-Πεηξαηάο». (slide) Μέρξη ζήκεξα, ζε δηάζηεκα 35 κελώλ εκπινθήο ζην έξγν έρνπλ δηεξεπλεζεί αξραηνινγηθά νη ρώξνη θαηαζθεπήο: 4
ηαζκώλ
(ΚΟΡΤΓΑΛΛΟ,
ΝΙΚΑΙΑ,
ΜΑΝΙΑΣΙΚΑ,
ΓΗΜΟΣΙΚΟ
ΘΔΑΣΡΟ) θαη 2 Φξεάησλ (ΣΑΞΙΑΡΥΩΝ, ΓΔΛΗΓΙΑΝΝΗ), σζηηθή
αλαζθαθή
βξίζθεηαη
ζε
εμέιημε
ζε
2
Φξέαηα
(ΡΟΛΟΙ,
ΠΑΝΔΠΙΣΗΜΙΟ) θαη επίθεηηαη ε δηεξεύλεζε 3 αθόκα Φξεάησλ θαη ηνπ ηαζκνύ ΠΔΙΡΑΙΑ ζην ιηκάλη.
(slide) Η ζπλνιηθή έθηαζε πνπ έρεη ειεγρζεί αξραηνινγηθά κέρξη ζήκεξα πξνζεγγίδεη ηα 25.000 η.κ., ελώ ζσζηηθέο αλαζθαθηθέο έξεπλεο έρνπλ δηελεξγεζεί ζε ζπλνιηθή επηθάλεηα 7.000 η.κ.. ’ απηά ζα πξέπεη λα πξνζζέζνπκε θαη ηηο δηεξεπλεζείζεο
ππόγεηεο
θαηαζθεπέο
ύδξεπζεο.
Παξάιιεια,
ππό
κόληκε
αξραηνινγηθή παξαθνινύζεζε πξαγκαηνπνηνύληαη όιεο νη εθζθαθηθέο εξγαζίεο, αιιά θαη ε δηάλνημε ηεο ήξαγγαο δηέιεπζεο ησλ ζπξκώλ, ηόζν ζην ηκήκα πνπ δηαλνίγεηαη κε ΣΒΜ (Μεηξνπόληηθα), όζν θαη ζηα ηκήκαηα πνπ ε δηάλνημε γίλεηαη κε ζπκβαηηθέο κεζόδνπο ΝΑΣΜ. Η αξραηνινγηθή δηεξεύλεζε πξνζαξκόζηεθε ζε όιεο ηηο πεξηπηώζεηο ζηνλ πξνγξακκαηηζκό (θπθινθνξηαθέο ξπζκίζεηο, θαηαιήςεηο δξόκσλ, κεηαθηλήζεηο δηθηύσλ ΟΚΩ), θαζώο θαη ην ρξνλνδηάγξακκα ηνπ έξγνπ, εθόζνλ νη ππό δηεξεύλεζε ρώξνη παξαδίδνληαλ από ηελ Αλάδνρν ηνπ έξγνπ Κνηλνπξαμία ηκεκαηηθά.
1
(slide) Δλδεηθηηθά, ε ζσζηηθή αλαζθαθή ζην ρώξν θαηαζθεπήο ηνπ ηαζκνύ ΓΗΜΟΣΙΚΟ ΘΔΑΣΡΟ, έθηαζεο πεξίπνπ 5.000 η.κ. εμειίρζεθε ζε δηάζηεκα 25 κελώλ, ζε 4 δηαθνξεηηθέο εξγνηαμηαθέο θαηαιήςεηο ζηηο πιαηείεο πεξηκεηξηθά ηνπ θηηξίνπ ηνπ Γεκνηηθνύ Θεάηξνπ Πεηξαηά, παξάιιεια κε ην ηερληθό έξγν, ρσξίο λα έρεη πξνθαιέζεη νπζηώδε θαζπζηέξεζε ζηνλ αξρηθό πξνγξακκαηηζκό θαη ην ρξνλνδηάγξακκα ηεο Αηηηθό Μεηξό. Σν ηξέρνλ δηάζηεκα νινθιεξώλεηαη ε αλαζθαθηθή δηεξεύλεζε ηνπ θξέαηνο αεξηζκνύ ηεο απνβάζξαο ηνπ ηαζκνύ, ελώ παξάιιεια θαη κεηά ηελ νινθιήξσζε ησλ εξγαζηώλ πξνζσξηλήο αληηζηήξημεο θαη εθζθαθήο έρεη μεθηλήζεη ε θαηαζθεπή ηνπ θπξίσο ζηαζκνύ θαη ησλ δύν εμόδσλ ηνπ. Η αλαζθαθηθή νκάδα απνηεινύηαλ ζην κεγαιύηεξν δηάζηεκα ηεο κέρξη ηώξα εμέιημεο από έλα ζηαζεξό αξηζκό 50 αηόκσλ.πγθεθξηκέλα: 8 αξραηνιόγνη 5 ζπληεξεηέο αξραηνηήησλ 2 αξρηηέθηνλεο 35 εξγαηνηερλίηεο αλαζθαθήο θαη βνεζνί εξγαζηεξίνπ ζπληήξεζεο 4 θύιαθεο εξγαζηεξίνπ θαη απνζήθεο
Αναζκαθικές μέθοδοι και ηετνικές ε όιεο ηηο πεξηπηώζεηο ησλ ρώξσλ πνπ επξόθεηην ζύκθσλα κε ην ζρεδηαζκό ηνπ έξγνπ λα πξαγκαηνπνηεζνύλ εθζθαθηθέο εξγαζίεο πξνεγήζεθε ησλ εξγαζηώλ πεδίνπ ιεπηνκεξήο επηζηεκνληθή ηεθκεξίσζε. ηε ζπλέρεηα, θαη κε ηελ θαηάιεςε από ηελ Αλάδνρν Κνηλνπξαμία ησλ ρώξσλ απνκαθξύλνληαλ ππό ηελ επίβιεςε αξραηνιόγνπ όιεο νη επηθαλεηαθέο ζύγρξνλεο θαηαζθεπέο (παξηέξηα, πιαθνζηξώζεηο, θαηαζηξώκαηα δξόκσλ θ.ι.π.).
2
(slide) Αθνινύζεζαλ δηεξεπλεηηθέο ηνκέο πνπ δηελεξγνύληαλ είηε κε ηε ρξήζε κηθξνύ ζθαπηηθνύ κεραλήκαηνο, είηε ρεηξσλαθηηθά, από ηα απνηειέζκαηα ησλ νπνίσλ θαζνξηδόηαλ θαηά πεξίπησζε ε έθηαζε ηνπ ππό αλαζθαθηθή δηεξεύλεζε ρώξνπ.
(slide) ηηο πεξηζζόηεξεο πεξηπηώζεηο ηα απνηειέζκαηα ησλ λεώηεξσλ θαη ζύγρξνλσλ επεκβάζεσλ ήηαλ εκθαλή ζηα αξραία θαηάινηπα. Καηά θαλόλα, ηα κελ νηθηζηηθά θαηάινηπα είραλ αλακνριεπζεί, όκσο ζώδνληαλ ηα ζηόκηα ησλ ππόγεησλ θαηαζθεπώλ. (slide) ε θάπνηεο πεξηπηώζεηο, όπσο ζηελ πιαηεία Αγ.Κσλζηαληίλνπ όπνπ θαηαζθεπάδεηαη ν ηαζκόο Γεκνηηθό Θέαηξν, όπνπ ε επηθαλεηαθή αλακόριεπζε από λεώηεξεο επεκβάζεηο ήηαλ ζε ηέηνην βαζκό (εθζθαθέο ζε βάζνο γηα θπηεύζεηο, εθβξαρηζκνί αθόκα θαη κε εθξεθηηθά) πνπ είρε θαηαζηξέςεη εμ νινθιήξνπ ηα ζηόκηα θαη ηκήκαηα ησλ θξεαηίσλ πξόζβαζεο ηνπ ζπζηήκαηνο ύδξεπζεο. Με ηελ απνθάιπςε ησλ πξώησλ ζηνκίσλ, θαηαξηίζηεθε από ην ηκήκα αζθαιείαο ηεο Αηηηθό Μεηξό ζε ζπλεξγαζία κε ηελ αλαζθαθηθή νκάδα Μεζνδνινγία Αζθαινύο Δθηέιεζεο ησλ ππόγεησλ αλαζθαθηθώλ εξγαζηώλ όπσο αθνινύζσο: -όιoο ν ρξεζηκνπνηνύκελνο εμόπιηζκόο θέξεη πηζηνπνηήζεηο θαη έγθξηζε από αξκόδηνπο θνξείο -ηεο αξρηθήο θαηάβαζεο ζε θάζε κηα θαηαζθεπή, ζε πεξίπησζε πνπ απηή δελ απνθαιύπηεηαη επηρσκέλε έσο ηελ επηθάλεηα, πξνεγείηαη κέηξεζε κε εηδηθό όξγαλν ησλ επηθίλδπλσλ αεξίσλ θαη ηεο επάξθεηαο ηνπ αέξα ζε νμπγόλν.
(slide)-ε θαηάβαζε ζε βάζνο έσο ηα 3κ. πξαγκαηνπνηείηαη κε ηε ρξήζε ζθάιαο αινπκηλίνπ βαξέσο ηύπνπ θαη ζε κεγαιύηεξν κε εηδηθό ηξίπνδν κε πξνζαξηεκέλν ρεηξνθίλεην κεραληζκό θαηαβίβαζεο θαη δώλε αλάξηεζεο 5 ζεκείσλ -νη αλαζθαθηθέο εξγαζίεο πξαγκαηνπνηνύληαη ππό ηερλεηό θσηηζκό πξνβνιέσλ LED κε κεδεληθή αθηηλνβνιία θαη εθπνκπή ζεξκόηεηαο -ζε πεξίπησζε πνπ ζην ρώξν ζπλππάξρνπλ πεξηζζόηεξνη ηνπ ελόο εξγαδόκελνη παξνρεηεύεηαη αέξαο από ηελ επηθάλεηα κε ηε ρξήζε ειεθηξηθνύ κεραληζκνύ θαη αγσγνύ 3
-ζηηο πεξηπηώζεηο πνπ ε αλαζθαθή γίλεηαη θάησ από ην επίπεδν ηνπ πδξνθόξνπ νξίδνληα (ζε απόιπην πςόκεηξν -1,50κ. από ηε ζηάζκε ηεο ζάιαζζαο/ -14,50 από ηελ επηθάλεηα ηνπ ζεκεξηλνύ εδάθνπο) ρξεζηκνπνηείηαη γηα ηελ απνκάθξπλζε ηνπ λεξνύ εηδηθή βπζηδόκελε αληιία κηθξώλ δηαζηάζεσλ
(slide) Η αλαζθαθηθή δηαδηθαζία ζην εζσηεξηθό ησλ θαηαζθεπώλ αθνινπζεί ηελ ηππηθή ζηξσκαηνγξαθηθή κέζνδν. Αθνινύζσο κε ηε ρξήζε θνπβά θαη κεραληζκνύ κε ζθνηλί πξνζαξκνζκέλνπ ζην ηξίπνδν, ε επίρσζε θαη ηα θηλεηά επξήκαηα θηάλνπλ ζηελ επηθάλεηα. (slide) (slide)Η επίρσζε ζπιιέγεηαη αλά αλαζθαθηθή ζπλάθεηα ζε ζάθθνπο κεγάισλ δηαζηάζεσλ(slide) (slide)θαη κε ηε ρξήζε εξγνηαμηαθνύ γεξαλνύ κεηαθέξνληαη ζε εηδηθά δηακνξθσκέλν ρώξν εληόο ηνπ εξγνηαμίνπ, (slide)όπνπ κε ηε ρξήζε μεξνθόζθηλνπ θαη πγξνύ θόζθηλνπ, αιιά θαη εγθαηάζηαζεο επίπιεπζεο ζπιιέγνληαη κηθξνεπξήκαηα, δνκηθά πιηθά θαη νξγαληθά θαηάινηπα, ελώ ζπιιέγνληαη ζπζηεκαηηθά δείγκαηα επηρώζεσλ θαη γεσινγηθώλ ζρεκαηηζκώλ. ηηο πεξηπηώζεηο ησλ πδαηνθνξεζκέλσλ νξγαληθώλ θαηαινίπσλ, μύισλ, μύιηλσλ αληηθεηκέλσλ θαη θαξπώλ, ε ζπζθεπαζία, κε ηε ρξήζε εηδηθώλ πιαζηηθώλ, πδαηνζηεγώλ δνρείσλ, επηηξέπεη ηελ άκεζε κεηαθνξά ηνπο ζην εξγαζηήξην καδί κε λεξό ηνπ πεξηβάιινληνο ηνπο, σζηέ λα δηαζθαιηζηεί ε ζηαζεξόηεηα ησλ ζπλζεθώλ. Όια ηα αξραηνινγηθά ζηξώκαηα απνηππώλνληαη θσηνγξαθηθά θαη ζρεδηαζηηθά ππό εηδηθό θσηηζκό.
(slide) ύκθσλα κε εηζήγεζε ηεο Δθνξείαο θαη γλσκνδόηεζε ηνπ Κεληξηθνύ Αξραηνινγηθνύ πκβνπιίνπ, όια ηα αξραία θξέαηα, αλεμαξηήησο ηνπ ηειηθνύ ηνπο βάζνπο αλαζθάθεθαλ ρεηξσλαθηηθά. (slide)Γηα ιόγνπο αζθαιείαο ηνπ πξνζσπηθνύ, ε αλαζθαθή ηνπο έγηλε ηκεκαηηθά, θαηά επάιιεια επίπεδα ύςνπο 3κ., (slide) παξάιιεια κε ηε γεληθή εθζθαθή ηνπ έξγνπ θαη ζε απόιπην ζπληνληζκό κε ηηο ρσκαηνπξγηθέο θαη ηηο εξγαζίεο πξνζσξηλήο αληηζηήξημεο ηνπ ηερληθνύ έξγνπ.
(slide) Δμαίξεζε απνηέιεζαλ δύν θξέαηα ζε ζθάκκα όπνπ πξόθεηηαη λα θαηαζθεπαζηεί κηα εθ ησλ εμόδσλ ηνπ ηαζκνύ Γεκνηηθό Θέαηξν, ηα νπνία, γηα ηα 4
ηερληθνύο ιόγνπο, αλαζθάθεθαλ ζην ζπλνιηθό ηνπο βάζνο (15,50κ. από ηελ επηθάλεηα) ρσξίο δηαθνπή. Τεκμηρίωζη
(slide) Όιεο νη ζρεδηαζηηθέο απνηππώζεηο ησλ απνθαιπθζέλησλ αξραίσλ θαηαινίπσλ πξαγκαηνπνηήζεθαλ
από
αξρηηέθηνλεο
εμεηδηθεπκέλνπο
ζην
αληηθείκελν
ηεο
αξραηνινγηθήο απνηύπσζεο. Λόγσ ηεο θύζεο ηνπ αληηθεηκέλνπ ρξεζηκνπνηήζεθαλ ζπρλά εμειηγκέλεο κέζνδνη θσηνγξακκεηξίαο. (slide) Παξάιιεια, κε ηε ζπλεξγαζία ηνπνγξάθσλ όια ηα δεδνκέλα ηνπνζεηήζεθαλ ζε εληαίν ζύζηεκα αλαθνξάο κε ζπγθεθξηκέλεο ηερληθέο πξνδηαγξαθέο. Σα ζρέδηα εθπνλήζεθαλ ζε ςεθηαθή κνξθή (DWG) θαη θαηαρσξήζεθαλ ζε βάζε δεδνκέλσλ πνπ είρε πξνθαηαξηηζηεί από ηελ έλαξμε ηεο έξεπλαο.
(slide)Οη θσηνγξαθηθέο απνηππώζεηο πξαγκαηνπνηήζεθαλ από ηνπο αλαζθαθείο, θαη ζπκπιεξσκαηηθά από επαγγεικαηία θσηνγξάθν, απνθιεηζηηθά ζε ςεθηαθή κνξθή (JPG θαη TIFF).
(slide)Λόγσ ηεο ηδηαηηεξόηεηαο ηνπ αληηθεηκέλνπ, ζηηο πεξηπηώζεηο ησλ ππόγεησλ θαηαζθεπώλ ρξεζηκνπνηήζεθε εηδηθόο εμνπιηζκόο θαη βέβαηα ηερλεηόο θσηηζκόο. Έγηλε πξνζπάζεηα, κέζσ απηνζρεδηαζκώλ, νη ιήςεηο λα πξαγκαηνπνηεζνύλ από όιεο ηηο δπλαηέο γσλίεο.
(slide)Οη αεξνθσηνγξαθίζεηο έγηλαλ κε ηε ρξήζε ηειεζθνπηθώλ γεξαλώλ από ην απαηηνύκελν θαηά πεξίπησζε ύςνο, ώζηε ε απνηύπσζε λα έρεη ηελ ειάρηζηε δπλαηή παξακόξθσζε ζε Full Frame Format. Σελ
ηξέρνπζα
πεξίνδν
πξαγκαηνπνηείηαη
ςεθηαθή
επεμεξγαζία
θαη
θαηαρώξεζε ησλ θσηνγξαθηώλ ζε βάζε δεδνκέλσλ.
(slide) Όιεο νη ππόγεηεο θαηαζθεπέο ύδξεπζεο βηληενζθνπήζεθαλ από εμεηδηθεπκέλν ζπλεξγείν ζε ςεθηαθό Full HD Format 35 frames per second θαη επεμεξγάζηεθαλ θαηάιιεια ώζηε λα απνδίδνπλ ην βέιηηζην απνηέιεζκα. 5
Παξάιιεια, ζπκπεξηιακβαλνκέλσλ
όια ησλ
ηα
ζηάδηα
δηαδηθαζηώλ
ηεο
αλαζθαθηθήο
ηεθκεξίσζεο,
έρνπλ
δηαδηθαζίαο, βηληενζθνπεζεί
δεηγκαηνιεπηηθά από ηνπο αλαζθαθείο ζε ςεθηαθή κνξθή.
ε δύν πεξηπηώζεηο ππόγεησλ ζπζηεκάησλ ύδξεπζεο από ηε ζσζηηθή αλαζθαθή ζην ρώξν θαηαζθεπήο ηνπ ηαζκνύ Γεκνηηθό Θέαηξν πξαγκαηνπνηήζεθε από ζπλεξγείν ηνπνγξάθσλ ηξηζδηάζηαηε ζάξσζε κε ηε κέζνδν ηνπ ¨Νέθνπο εκείσλ¨ (Point Cloud), πξνθεηκέλνπ λα ππάξρεη ε δπλαηόηεηα παξαγσγήο ηξηζδηάζηαηνπ ςεθηαθνύ κνληέινπ.
(slide) Σα παξαπάλσ ζπζηήκαηα απνηππώζεθαλ θαη κε ηε ιήςε εθκαγείνπ από εύπιαζην πιηθό (γύςνο), ώζηε λα είλαη δπλαηή κειινληηθά ε αλαπαξαγσγή ηνπο κέζσ ηεο θαηαζθεπήο αθξηβνύο αληηγξάθνπ ζε θιίκαθα 1:1
Πξαγκαηνπνηήζεθε από ην γεσινγηθό ηκήκα ηεο ΑΣΣΙΚΟ ΜΔΣΡΟ ΑΔ ιεπηνκεξήο απνηύπσζε ησλ γεσινγηθώλ ζρεκαηηζκώλ θαηά κήθνο ησλ αξραίσλ ππόγεησλ θαηαζθεπώλ. Παξάιιεια, κειεηώληαη θαηαγεγξακκέλα δεδνκέλα από ην ζύλνιν ηεο γεσινγηθήο ηεθκεξίσζεο ηνπ έξγνπ. Σα ζπκπεξάζκαηα ζα έρεηε ηελ επθαηξία λα αθνύζεηε αξγόηεξα ζήκεξα από ηνπο ίδηνπο ηνπο γεσιόγνπο.
(slide)Δπί ηόπνπ δηελεξγήζεθε εηδηθή πεηξακαηηθή κέηξεζε πδαηνπεξαηόηεηαο ηνπ επηρξίζκαηνο ζε επηιεγκέλν ζύζηεκα δεμακελήο θαη ζήξαγγαο.
Πξαγκαηνπνηήζεθαλ δεηγκαηνιεςίεο όισλ ησλ απαξαίηεησλ γηα ηε ιεπηνκεξή ηεθκεξίσζε θπζηθώλ θαη ηερλεηώλ πιηθώλ: επηρώζεσλ, επηρξηζκάησλ, ζπλδεηηθώλ θνληακάησλ, θπζηθνύ βξάρνπ, απνθξπζηαιισκέλσλ αιάησλ από ηα ηνηρώκαηα ησλ θαηαζθεπώλ θαη βέβαηα λεξνύ από ηνλ πδξνθόξν νξίδνληα θαη ηηο ξεγκαηώζεηο ηνπ θπζηθνύ βξάρνπ. (slide)Έρνπλ ήδε νινθιεξσζεί νη αλαιύζεηο ηνπ λεξνύ θαη είλαη ζε εμέιημε ε πξνεηνηκαζία ηεο αλάιπζεο ησλ κεραληθώλ αληνρώλ θαη ε ρεκηθή αλάιπζε ησλ θνληακάησλ θαη επηρξηζκάησλ κέζσ ζπλεξγαζίαο κε ην εμεηδηθεπκέλν εξγαζηήξην ηνπ ΔΜΠ.
(slide)ύκθσλα κε ηελ απόθαζε ηνπ Τπνπξγνύ Πνιηηηζκνύ έπεηηα από εηζήγεζε ηεο Δθνξείαο απνζπάζηεθε κε ηελ ελδεδεηγκέλε κέζνδν, ύζηεξα από ηελ εθπόλεζε εηδηθήο κειέηεο, ηκήκα απιήο πεηξατθήο νηθίαο ηεο Διιεληζηηθήο πεξηόδνπ θαη ζπγθεθξηκέλα 6
από ηε αλαζθαθή ζην Φξέαξ Δμόδνπ ηνπ ΣΒΜ, αθαηξέζεθαλ βνηζαισηά θαη ρπηά δάπεδα, ηνηρνδνκία θαη επηρξίζκαηα. Βξίζθεηαη ζε εμέιημε ε δηαδηθαζία θαζαξηζκνύ θαη απνθαηάζηαζήο ηνπο κε ζθνπό ηε κειινληηθή έθζεζή ηνπ σο ζύλνιν.
(slide)Βξίζθνληαη ζε πιήξε εμέιημε από νκάδα ζπληεξεηώλ νη δηαδηθαζίεο θαζαξηζκνύ, ζπληήξεζεο θαη απνθαηάζηαζεο ησλ θηλεηώλ επξεκάησλ ηεο αλαζθαθήο ζε θηίξην ηεο Δθνξείαο. Ο κεγαιύηεξνο όγθνο ησλ επξεκάησλ απνηειείηαη από πήιηλα αληηθείκελα θαη ηκήκαηα αγγείσλ. Ο θαζαξηζκόο ηνπο γίλεηαη θπξίσο κε κεραληθέο κεζόδνπο (λπζηέξη, νδνληηαηξηθά κηθξνεξγαιεία, πηλέια, καιαθά βνπξηζάθηα) ζε ζπλδπαζκό κε δηαιύηεο (απηνληζκέλν λεξό, νηλόπλεπκα, αθεηόλε) γηα ηελ απνκάθξπλζε ηνπ ρώκαηνο θαη ησλ επηθαζίζεσλ αιάησλ. Όπνπ θξίλεηαη απαξαίηεην πξαγκαηνπνηείηαη ειεγρόκελε ρξήζε ρεκηθώλ δηαιπκάησλ (π.ρ. αθαίξεζε ζθιεξώλ επηθαζίζεσλ αδηάιπησλ αιάησλ). ε πεξηπηώζεηο εύζξππηεο επηθάλεηαο ή αζηαζνύο δηαθόζκεζεο, πρ. ζηα εηδώιηα, γίλεηαη θαη ζηεξέσζε ηνπηθά, θαηά ηε δηάξθεηα ή κεηά ηνλ θαζαξηζκό. Σα ηκήκαηα ησλ αγγείσλ, αθνύ εηζέιζνπλ ζην εξγαζηήξην πιέλνληαη κε λεξό θαη καιαθέο βνύξηζεο, αθήλνληαη λα ζηεγλώζνπλ θαη ζηε ζπλέρεηα απιώλνληαη ζε κεγάινπο πάγθνπο. Αθνινπζεί ε αλαδήηεζε ζπλαλεθόλησλ ηκεκάησλ, ε αλάηαμε θαη ε ζπγθόιιεζή ηνπο. Ο θαζαξηζκόο ησλ κεηαιιηθώλ αληηθεηκέλσλ πξαγκαηνπνηείηαη κε κεραληθέο κεζόδνπο (λπζηέξη, βειόλεο, κηθξνηξνρό) ππό κηθξνζθνπηθή παξαηήξεζε. ηε ζπλέρεηα πξαγκαηνπνηείηαη ε ζηαζεξνπνίεζε ηνπο κε αλαζηνιείο δηάβξσζεο θαη ε πξνζηαζία ηνπο κε βεξλίθη επηθάιπςεο. Η απνζήθεπζή ηνπο, πξηλ θαη κεηά ηε ζπληήξεζε, γίλεηαη ζε αεξνζηεγή θηβώηηα κε απνξξνθεηέο πνπ δηαηεξνύλ ηελ πγξαζία ζε ρακειό επίπεδν. Αμηνζεκείσηε θαη ζπάληα είλαη ε δηαηήξεζε κεγάινπ αξηζκνύ έλπδξσλ νξγαληθώλ πιηθώλ ζηα αξραία θξέαηα, ε νπνία νθείιεηαη ζην ηδηαίηεξν κηθξνθιίκα ηαθήο ηνπο (ζηάζηκν λεξό κε ιάζπε, ζθνηεηλό θαη αλνμηθό πεξηβάιινλ). Με ηε κεηαθνξά ηνπο ζην εξγαζηήξην πξώην κέιεκα ήηαλ ε ζηαζεξνπνίεζε ηεο θαηάζηαζήο ηνπο θαη ε απνηξνπή ηεο αλεμέιεγθηεο μήξαλζεο. Γηαηεξνύληαη πιένλ 7
βπζηζκέλα ζε λεξό , θαη ζε ζεξκνθξαζία 4 – 8 oC, γηα ηελ εμνπδεηέξσζε ησλ βηνινγηθώλ παξαγόλησλ δηάβξσζεο. Η απνκάθξπλζε ηεο ιάζπεο γίλεηαη κε καιαθά πηλέια θαη πιαζηηθέο γιπθίδεο. Σαπηόρξνλα κε ηα πξώηα ζσζηηθά κέηξα πνπ πξναλαθέξζεθαλ, πξαγκαηνπνηείηαη θσηνγξαθηθή ηεθκεξίσζε θαη θαηαγξαθή. Η απνζήθεπζή ηνπο ζε ειεγρόκελν πεξηβάιινλ απνηειεί πξνζσξηλό κέηξν πξνζηαζίαο έσο όηνπ γίλνπλ νη κεηξήζεηο γηα ηελ εθηίκεζε ηεο θαηάζηαζήο ηνπο θαη πξαγκαηνπνηεζνύλ νη δνθηκέο γηα ηελ επηινγή ηεο θαηαιιειόηεξεο κεζόδνπ γηα ηε ζπληήξεζή ηνπο. Παξάιιεια,
ζπγθξνηείηαη
ε
νκάδα
κειέηεο
ηνπ
παξαπάλσ
πιηθνύ
απνηεινύκελε από εηδηθεπκέλνπο ζην αληηθείκελν επηζηήκνλεο. σζηηθέο επεκβάζεηο ζην πεδίν πξαγκαηνπνηνύληαη, όηαλ απηό απαηηεζεί, από ηελ νκάδα ησλ ζπληεξεηώλ.
Η αλαζθαθηθή νκάδα έρεη αλαιάβεη ηελ θαηαγξαθή, απνηύπσζε θαη ηεθκεξίσζε ησλ θηλεηώλ επξεκάησλ: Πξνεγείηαη απνγξαθή θαηά ηελ είζνδν ζην ρώξν απνζήθεπζεο, αλαγλώξηζε θαη δηαζηαζηνιόγεζε. Μεηά ηε ζπληήξεζή όια ηα δεδνκέλα θαηαρσξνύληαη ζηελ ειεθηξνληθή βάζε δεδνκέλσλ.
πκπεξαζκαηηθά, νη αλαζθαθέο πνπ δηελεξγήζεθαλ σο ζήκεξα ζην πιαίζην ηεο θαηαζθεπήο ηνπ έξγνπ ηνπ Μεηξό ζηνλ Πεηξαηά δελ απέδσζαλ ζεκαληηθά λέα ζηνηρεία γηα ηελ νηθηζηηθή θαη αξρηηεθηνληθή δηάζηαζε ηεο αξραίαο πόιεο, νύηε πξνζέζεζαλ ζην θεθάιαην απηό πιεξνθνξίεο πνπ νη πξνεγνύκελεο έξεπλεο ηεο Δθνξείαο αγλννύζαλ. Η ιεπηόγαηνο πεηξαηθή ρεξζόλεζνο αιιά, θπξίσο, ε νινθιεξσηηθή επαλάρξεζε ηνπ θεληξηθνύ ηκήκαηνο ηεο πόιεο ζηνλ 20ν αηώλα είρε δηα παληόο εμαθαλίζεη ηελ Πόιε θάησ από ηελ Πόιε ζηηο πεξηνρέο πνπ δηεξεπλήζεθαλ. Δίρε όκσο πξάγκαηη; 8
ηε ζπγθπξία θαηαζθεπήο ελόο ηερληθνύ έξγνπ ηέηνηαο εκβέιεηαο, όπσο ε θαηαζθεπή ηνπ ΜΔΣΡΟ, κε ηελ εκπεηξία θαη ηα ηερληθά κέζα ηνπ 21νπ αηώλα πνπ δηαζέηεη, αλαγλσξίζακε κηα δπλαηόηεηα εμεηδηθεπκέλεο δηεξεύλεζεο, γηα λα ηεθκεξησζνύλ ε αξραία ηερλνγλσζία, αιιά θαη πηζαλόλ ε επηζηεκνληθή ζθέςε ησλ αλζξώπσλ εθείλσλ πνπ ζπλέιαβαλ ην ζρέδην, ράξαμαλ, εμόξπμαλ, ζεκειίσζαλ, θαηαζθεύαζαλ θαη, όπνπ θαη όπνηε ρξεηάζηεθε, ηξνπνπνίεζαλ ηνλ αξραίν αζηηθό ηζηό ηνπ Πεηξαηά. Σε ιηκεληθή εθείλε πόιε, πνπ γελλήζεθε από κηα επθπή ζηξαηεγηθή, ζρεδηάζηεθε ζηνλ ηδενινγηθό θάλλαβν κηαο ζπλεπνύο πνιηηηθήο θαη πινπνηήζεθε δηα κηαο, θάλνληαο πξάμε ηε ζεσξία. Ο ζρεδηαζκόο ηεο ζπκπεξηειάκβαλε απαξεγγιίησο ηελ ππνδνκή ηεο. Καη ε ππνδνκή ηεο ρσξνζεηήζεθε ηόζν ζην έδαθνο όζν θαη ζην ππέδαθνο. ’ απηό ινηπόλ ην ππέδαθνο ε θαηαζθεπή ππόγεησλ έξγσλ κεγάιεο θιίκαθαο έδηλε ζηελ Αξραηνινγηθή Τπεξεζία ηε δπλαηόηεηα λα ην δηεξεπλήζεη θαη απηό αθξηβώο έπξαμε, αδξάηηνληαο θαη κηα δεύηεξε επθαηξία: λα βαζηζηεί ζηηο δηαζέζηκεο πεγέο ηερληθήο ππνζηήξημεο αιιά θαη ζηηο επηζηεκνληθέο ηερλνινγηθέο γλώζεηο θαη κνληέια ηεο δηθήο καο επνρήο. Με ηα δύν απηά ζύγρξνλα εξγαιεία ε έξεπλα κέζα από κηα αλάζηξνθε πνξεία έηεηλε λα αλαγλσξίζεη ζηα ίρλε ησλ έξγσλ ηεο αξραηόηεηαο, ηε ζεσξία ηεο θαηαζθεπαζηηθήο ηνπο ζύιιεςεο αιιά θαη ηηο πξναπαηηνύκελεο γλώζεηο γηα ην ζρεδηαζκό ηεο αξραίαο πόιεο. Τπό ηελ έλλνηα απηή, ε εξεπλεηηθή ζπλέξγεηα από ηα πξώηα θηόιαο ζηάδηα ηεο απνθάιπςεο ησλ πδξνινγηθώλ θαηαζθεπώλ, ηεο ππνδνκήο δειαδή ηνπ αξραίνπ Πεηξαηά κε ηελ εξεπλεηηθή νκάδα ΙΣΙΑ ηνπ Σνκέα Τδαηηθώλ Πόξσλ ηεο ρνιήο Πνιηηηθώλ Μεραληθώλ ηνπ ΔΜΠ δελ εμππεξεηνύζε κηα ζπκπιεξσκαηηθή ηεο αξραηνινγηθήο έξεπλαο πιεπξά αιιά εηζρσξνύζε ζηνλ ππξήλα ηνπ πξνβιεκαηηζκνύ ζέηνληαο δηαξθώο ηα δηθά ηεο ηζνδύλακα εξσηήκαηα. Οη επί ηόπνπ ζπλαληήζεηο θαη κεηξήζεηο παξείραλ ηελ αζθάιεηα όηη απνηεινύκε έλα ελληαίν επηζηεκνληθό ζπλεξγείν πνπ από δύν πιεπξέο ηξνθνδνηεί ηε ζπδήηεζε θαη επαλαδηαηππώλεη ηα εξεπλεηηθά δεηνύκελα θαζ’ όιε ηε δηάξθεηα ηεο αλαζθαθήο.
9
Παξάιιεια, ν θνξέαο ηνπ έξγνπ, ε Αηηηθό Μεηξό ΑΔ, ππνζηήξημε αζπδεηεηί θάζε επί κέξνπο εξεπλεηηθή δηαδηθαζία κε ην δηθό ηεο επηζηεκνληθό πξνζσπηθό θαη ηα εμεηδηθεπκέλα ηερληθά κέζα πνπ δηαζέηεη. ε αδξέο γξακκέο, ν ζηόρνο ηεο ηξηπιήο απηήο ζπλεξγαζίαο θαηέηεηλε ζηε ραξηνγξάθεζε ησλ πδξνινγηθώλ ζηνηρείσλ ησλ θαηαζθεπώλ ζε βάζε δεδνκέλσλ νύησο ώζηε λα ηξνθνδνηεζεί ε κειέηε πνπ επηζπκεί λα ζπλδέζεη: ηελ θαηαζθεπαζηηθή εμέιημε θαη δηαρείξεζε ηνπ ζπζηήκαηνο ύδξεπζεο κε ηελ εμέιημε θαη αλάπηπμε ηνπ πνιενδνκηθνύ ηζηνύ, ηηο νηθηζηηθέο αιιαγέο ζηηο επάιιειεο ρξνληθέο πεξηόδνπο θαη ηηο ζπλαθόινπζεο αλάγθεο πξνζπνξηζκνύ πόζηκνπ ύδαηνο θαη ηέινο ηηο πξνζπάζεηεο γηα βειηηζηνπνίεζε ησλ ηερληθώλ θαη ρξήζε πιηθώλ ηεο θαηαζθεπήο Οη ππνζέζεηο εξγαζίαο όθεηιαλ λα ειέγρνληαη από θνηλνύ ζε πξαγκαηηθό ρξόλν ζύκθσλα κε ηελ πξόνδν ηεο αλαζθαθήο δεδνκέλνπ όηη ε κηα δεμακελή απνθαιππηόηαλ κεηά ηελ άιιε δίλνληαο ηελ επθαηξία εθαξκνγήο επί πνιιαπιώλ παξαδεηγκάησλ. Ωο απνηέιεζκα ηα πξώηα ζπκπεξάζκαηα δηαηππώζεθαλ ζε αξρηθό ζηάδην, ώζηε λα ραξαρζνύλ νινέλα θαηλνύξγηεο εξεπλεηηθέο θαηεύζπλζεηο ζηηο νπνίεο πξνζθεξόηαλ εθ ησλ πξαγκάησλ ε δπλαηόηεηα επαιήζεπζεο.
10