Jaargang 10 | Nummer 4 | 2014
Samen bewegen
MET RE A B M E E UITN LAMEREC ER WIJZ
“
De TOS paraplu
”
Oh fysio, wat doet u nu ? Maak kennis met het nieuwe all-in-one softwarepakket voor fitness en health professionals. Registreer je nu en probeer Cariphy de eerste 30 dagen helemaal gratis! www.cariphy.com
Scan mij! en bekijk de video
d r o o w r o o V n e t n a l k n e r e o l v k Wer
n falen s en autoriteite er ud ho ht ic ez En wat blijkt to aat voor daad de ‘a’ st doorgaan er d zo in e , w Za s N al e t d enorm. Bij uur en word Lekken in de “De zorg is d spuigaten uit. nog twijfelt e ie d t d he er d p ie lie n it, tuurs” Voor ee autorite t uden door bes ef ho he - onhoudbaar! er d ht oe ac vl in ie at atie weer niet privacy, inform en communic minister dan e aar de of marketing d m at w en le an al ej t ef voorzitter Lang en denken, ho dit stuk geen op ons leven schrijven van en commut g he tin t to ke s ar en g nm . Moet nsumente wist. Overi rs te te laten treden aa af er effecten van co ur ek tu rz es ve b en NZa d door politiek reden om het erhandigen! s zo er g nicatie gestuur ur b e dig dossier ov d t lle d vo or w on n rg zo ee e n; ú doe De dur en ook. beschouwen. het nog gelov e w at d en d ou minister en vaak voorgeh ille onder mp willen de ra na n ur va jo t h aa sc m iti lfs het kr En tot over teit (NZa) niet en En masse. Ja ze se Zorgautori r zijn die kost nd aa la M er s. ed er N en e rl zorgve diezelfd er of instelling Is ons, maar ook de zorgverlen zoveel hoger? nt ië nu at p en e el d nd er n funlang ch ha ld 6 jaar verzekeraar. Ee van het medis ee rg rb zo e oo d r ijv b aa m an , 0 veel beter d laten kiezen . den voor€ 10 uw tarief nu zo eantwoorden dt zo geschon b or m w t he ch is re n le el damente vraag stel geleden? De korting. ern frame. De w ee ch is p ty nu eraar r is de zorgverzek De zorg is duu n t zorgsyva he r ht aa ac m M , r. rg Dit gaat te ve at niet de zo niet elkaar, kelijkheid is d ordt nu tijd om eerd. Hoe? d w lo et H xp . eë ot g ro is g en. wordt te technisch otmacht te wijz overro n g e steem kosten ee d , rs op aa en er iënt rzek maar ook pat en bij zorgve ndamenEnorme winst rs (r uim rijheid een fu aa ev er uz ek ke rz at d ve Aan te geven e bij alle zorg hoort vrije ingen matige reserv centraal, daar al nt et b ië , at t) p el e st D B . die de DN teel recht is boven de norm orme extra en n ee , rm no lkende keuze bij. . z. ruim boven Ba en z. en tie an via de rolerende inst professionals laag van cont rg zo or vo e iti Teken de pet uw patiëngenwoordig tsenkeuze. Wijs Te ar n. ije ke vr ro e p d es d vvaa.nl re rolelaag g pagina redOver die cont iale Facebook oeten worden m ec sp te e rd d ee op ol ers en ten dan gecontr als zorgverlen Dat . n le lijkt alles wel ne ro ke nt te co e n w n ee role nog eens depatient. Late en op die cont iteit. Zo al van lobby kw et m ig woord nten. Na jaren en ië g at te p e w n re ra d verwar evens al over ten , heel veel geg zonder resulta el ve e w n r te ee m moe of in m s loer e on moeten werkv e audits die w nd gen tijdens d aa m n ee m n Rui en haar klante welgevallen. at d n aa moeten laten al het FD dat bestuurders in ingrijpen voor ijk el og m geleden gaven on ite in te k in fe niet meer valt alle regeldru er r oo d n of re tu en bes ordt nu bekek . Overigens w grijpen. rlangen was geworden ve s on n va its evens die aud we al die geg . Is hier geen and ra d en over gen og Rober t Hoogl m el w k lij zorgs al eigen je a g ger em en -nog er privacy proble in de fout? niet juridisch verlener hier
3
InFormatie Vakblad voor ‘bewegende’ fysiotherapie
Biedt haar lezers InFormatie InHoud InTeractiviteit
Gericht op: Het continu bewegende speelveld van de fysiotherapie in haar volledige omvang. Focus is hierbij de actieve benadering van de spanning tussen inhoudelijkheid en ondernemerschap.
Doel: Met verschillende redactionele informatieve en inhoudelijke bijdragen en interactieve communicatievormen ondersteuning bieden aan visie- en opinievorming op het gebied van vakinhoudelijkheid en ondernemerschap in de fysiotherapie.
Hoofdredactie Robert Hoogland De redactie houdt zich het recht voor ingezonden artikelen in te korten. Advertenties en advertorials worden geplaatst buiten de verantwoordelijkheid van de uitgever.
Aan dit nummer werkten mee Kim Roos, Paula van Dijk
Een case study (deel 2)
Redactie & advertenties
Management van acute patella dislocatie
6
Geestbrugkade 35 2281 CX Rijswijk Tel. (070) 320 61 57 info@infysio.nl www.infysio.nl
InFysio reclamewijzer
13
Grafische vormgeving Hans de Booij
Verschijning en oplage InFysio verschijnt 10 keer per jaar. Oplage 6.000 stuks. InFysio wordt gratis verzonden naar alle beslissers in de fysiotherapie. Aanmelding voor InFysio is alleen mogelijk via www.infysio.nl. InFysio kan ook naar personen of andere instellingen verzonden worden. Daarvoor geldt een jaarabonnement van € 25,– (incl. BTW) per jaar. Dit abonnement kan op elk moment ingaan.
Adreswijzigingen Uitsluitend doorgeven via e-mail of de website info@infysio.nl www.infysio.nl
Copyright InFysio is een merknaam van Phytalis. Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of verveelvoudigd, voor welk doel dan ook en op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever.
Bedrijfsnieuws Uitdagende dagelijkse praktijk (deel 3)
Scapula stabiliserende oefeningen Een overzicht van diagnostiek en behandeling
Thoracic Outlet Syndroom (deel1)
Uitgever
www.phytalis.nl
Ga naar www.infysio.nl
4
25, 26, 34 28 32
RECLAMEWIJZER
“Bekend maakt bemind” IJZER AMEW RECL ERAPIE E R A EMB I OT H UITNEOOR DE FY V
App Download nu gratis onze via de App Store of via de Play Store! nloads!
Al 7.332 dow
Volg ons op Social Media:
@infysio
www.facebook.com/infysio
5
Een case study (deel 3)
Management van acu Dit artikel beschrijft een casus van de diagnose, onderzoek en revalidatie van een jonge voetballer met een acute patella dislocatie. Deze studie bevat alle benodigde informatie voor het effectief revalideren van van spelers waaronder het mechanisme van de blessure, risicofactoren een analyse naar benodigdheden, problemen en evidence-based management. Een succesvol, logisch en wetenschappelijk onderbouwd revalidatieprogramma wordt gepresenteerd met een gedetailleerde objectieve evidence based meetmethode. Deze case study wordt aangemerkt als ÊÊn van de besten en is onderdeel van Salford University’s Msc sports rehabilitation programme.
6
ute patella dislocatie Auteur: Chris Littlewood, BHSc (Hons), MSc, Dip. MDT, FHEA. NIHR Doctoral Research Fellowship Bewerking: InFysio
Gegradeerd revalidatieprogramma Overwegingen Patellofemorale belasting en hersteltijd van de weke delen waren belangrijk tijdens de gehele revalidatie. Oppassen dat oefeningen niet voor excessieve krachten op het patellofemorale gewricht zorgden was cruciaal tijdens de helingsfase. Tabel 2 werd gebruikt als leidraad voor de activiteiten tijdens revalidatie. Alle oefeningen werden uitgevoerd in een comfortabel bereik en de speler werd nauwlettend in de gaten gehouden tijdens de revalidatie.
Immobilisatiefase (week 0-3) De doelen van deze fase waren het beperken van effusie en pijn om AMI te overwinnen en atrofie te minimaliseren. Controle van effusie, pijn en AMI zijn besproken in eerdere delen uit deze reeks. Het minimaliseren van atrofie werd bereikt door het selecteren van oefeningen die de quadriceps en gluteale spieren activeren waarbij het patellofemorale gewricht minimaal wordt belast. Alleen oefeningen in volledige extensie werden gedaan en bevatten isometrische quadriceps setting excersises, straight leg raise, heupabductie in ruglig en gewichtstransfer in stand (33,34). De oefeningen hadden als doel om kracht en uithoudingsvermogen te verbeteren. De speler voerde ze uit met 20-25 herhalingen van 3-5 sets met 1-2 minuten rust tussen de sets (35).
De oefeningen werden dagelijks uitgevoerd om te leren en motorcontrole te verbeteren.
Gegradeerde belastingsfase (week 3-8) Deze fase heeft als doel om gegradeerde patellofemorale gewrichtsbelasting te introduceren, de normale ROM te herstellen, het looppatroon te normaliseren, vroeg proprioceptief te werken en het versterken van de gluteaal- en musculatuur. De criteria die zijn gebruikt om te beslissen of de speler klaar was voor progressieve belasting zijn weergegeven in tabel 3. De speler behaalde actief 0-120° na 4 weken en volledige range of movement na 6 weken. Het looppatroon normaliseerde snel met drills en de speler had een goede onafhankelijke gang zonder hulp na 4 weken. Vroege introductie van fietstraining hielp met herstellen van flexie en verbeterde cardiovasculaire fitheid terwijl het patellofemoraal gewricht licht werd belast (30). Afgenomen hoek van knieflexie werd gebruikt tijdens gesloten ketenoefeningen om patellofemorale gewrichtsbelasting te minimaliseren (36,37) terwijl de quadriceps en gluteale musculatuur voldoende werden geactiveerd met als doel het herwinnen van kracht (38,39). In week 6 was de speler in staat om pijnvrij gecontroleerde mini squats en wall squats in korte ranges uit te voeren. Er trad progressie op door de speler over grotere ranges te laten bewegen en het initiëren van unilaterale mini squats om de gluteale spier- en quadricepssterkte te bevorderen en de patellofemorale gewrichtskracht te laten toenemen (38). Het behoud van de
dynamische uitlijning was van essentieel belang gedurende het hele revalidatie oefenprogramma. Progressieve één been dissociatie training volgde op één been squats uitgevoerd in verschillende richtingen met het niet aangedane been. De focus lag in deze fase op toename van hypertrofie. Daarom werden oefeningen uitgevoerd in 8-12 herhalingen, 3 sets met 1-2 minuten rust en 4 dagen per week (35). Toen de speler met gemak 3 sets van 8-12 herhalingen aan kon, werd additionele belasting geïntroduceerd d.w.z. gewichten, elastische banden en hoogte (figuur 1 en 2).
Belastbaarheidstraining (week 8-12) In deze fase, terwijl kracht en capaciteit weer toenemen, start de belastbaarheidstraining. De criteria waaraan de speler moet voldoen voor het starten van deze training zijn weergegeven in tabel 4. Belastbaarheidsoefeningen werden opgebouwd van bilateraal naar unilateraal. Alle oefeningen werden uitgevoerd vanuit meerdere bewegingsvlakken met toenemende belasting en uitdagingen op het gebied van stabiliteit op basis van de progressie. Bij joggen wordt het patellofemorale gewricht belast met 7x het lichaamsgewicht (31). Dit onderdeel is opgenomen in de training op het moment dat de speler een gecontroleerde één been squat en één been sprong kon uitvoeren met behoud van een goede uitlijning. Terugkeer naar veld (vanaf 12 weken) De training gericht op terugkeer naar de sport heeft als doel om de werkcapaciteit van de speler te ontwikkelen zodat
7
Overwinnen doe je samen
€1.495,-
incl. BTW
€ 1235.54 excl. BTW
€1.795,-
Prijs op aanvraag
incl. BTW
€ 1483.47 excl. BTW
(afhankelijk van het model)
Professionals in fysiotherapie en revalidatie kiezen al bijna 100 jaar voor de duurzame topkwaliteit en brede productlijn van Enraf-Nonius. De toonaangevende onderzoeks- en behandelbanken vormen al sinds jaar en dag het hart van elke behandelkamer. Bij Enraf-Nonius kunt u terecht voor een onderzoeks- of behandelbank in elke prijsklasse; van robuuste, eenvoudige budgetbanken tot professionele banken tot topmodellen voor manuele therapie.
8
Enraf-Nonius B.V. Vareseweg 127 3047 AT Rotterdam T 010 - 20 30 666 info-nl@enraf-nonius.nl www.enraf-nonius.nl
Activiteit Patellofemorale gewrichtsstress
Referentie
Traplopen
3,3 x lichaamsgewicht
Reilly en Martens, 1972 (28)
Helling aflopen
20% grotere kracht tijdens helling aflopen dan helling op
Chinkulprasert, Vachalathiti en Powers, 2011 (29)
Lopen
0,5 x lichaamsgewicht
Reilly en Martens, 1972 (28)
Fietsen
1,3 x lichaamsgewicht
Ericson en Nisell, 1987 (30)
Joggen
7,0 x lichaamsgewicht
Nisell en Ericson, 1992 (31)
Squatting
7,0 x lichaamsgewicht
Dahlkvist, Mayo en Seedhom, 1982 (32)
Tabel 2: Patellofemorale gewrichts stress tijdens gewone activiteiten hij zijn oude rol weer kan hervatten. De criteria waaraan moet worden voldoen voor terugkeer naar onbeperkte training zijn weergegeven in tabel 5. Krachttraining werd voortgezet voor onderhoud zoals in de vorige fases. Belastbaarheidsoefeningen werden uitgevoerd in vermoeide toestand en met verrassingselementen, zoals tegenstanders en onvoorspelbare richtingsveranderingen. De training werd steeds sportspecifieker met sprint- en behendigheidstraining als hoofdonderdelen van de revalidatiesessies.
Meetinstrumenten The Star Excursion Balance Test (SEBT) werd gebruikt om dynamische stabiliteit en balans over meerdere vlakken te toetsen in week 8 en 12. Van SEBT wordt verondersteld dat het een betrouwbare indicator is van progressie van dynamische, posturale en onderbeen controle
in knierevalidatie (40,41). Kracht van het onderbeen werd vastgesteld door functionele testen. Hoptesten werden gedaan in week 12 om de kracht in het onderbeen en landingsmechanismen te testen. Van single hop over afstand, triple hop over afstand en cross over hop test is aangetoond dat het betrouwbare meetmethoden zijn voor onderbeensterkte (42,43). T-test werd geselecteerd als criterium voor terugkeer naar de sport omdat er data beschikbaar waren van voor het seizoen zodat het met elkaar kon worden vergeleken. De test bevatte eigenschappen die nodig zijn tijdens voetbal. Het wordt gezien als een betrouwbare meting van behendigheid (44). Een kwalitatief scoresysteem (Qualitative Analysis of Single Leg Squat) werd gebruikt om suboptimaal gedrag op te sporen tijdens een single
leg squat en landing op één been. Deze werd uitgevoerd in week 6. De QASLS wordt beschouwd als excellent valide in vergelijking tot 3D kinematica voor single leg squatting en landen (45), grote betrouwbaarheid wanneer uitgevoerd in real time en tijdens videoanalyse (46) en excellente intra- en intertester betrouwbaarheid (46,47).
Management op lange termijn De speler ontving een onderhoudsprogramma voor de quadriceps en gluteale kracht om te kunnen presteren tijdens het seizoen. Patellofemorale gewrichtspijn en instabiliteit werden constant gemonitord tijdens de terugkeer naar de sport. De controle van single leg squat en single leg hop werden regelmatig gechecked. Als er significante gebreken in controle werden gezien dan werd er met de coach overlegd om speeltijd en het belastingsrisico van de blessure te
Criteria om belastbaarheidstraining op te bouwen: n Een AROM bereiken van 0-120° n Gecontroleerd uitvoeren van bilaterale squat met dijen parallel met gelijk gewicht op beide benen n Minder dan 1 cm effusie in de ochtend en na activiteit n Quadriceps activatie (x10 herhalingen single leg raise, no lag) n Gluteale activatie (x10 herhalingen bridging to neutral) n Hamstring activatie (x10 herhalingen straight leg bridge op stoel) n Normaal symmetrisch patroon
Tabel 3
9
Om in aanmerking te komen voor belastbaarheidstraining moet de speler voldoen aan de volgende criteria: n Eén been squat tot 90° met goede controle, 10 herhalingen (QASLS score 0-1) n Eén been stand neutraal 45° en 90° flexie gedurende 10 seconde n SEBT: binnen 10% van score vorige seizoen n Bilaterale afsprong 30 cm (QASLS 0-1) n Gluteale capaciteit: single leg short lever bridge on box to 45° (heup) n Hamstring capaciteit: single leg long lever raise on box to 45° (heup) n Kuit capaciteit: single leg calf raise, 25 herhalingen n Volledige range of movement n Effusie: minimale activiteit gerelateerde effusie (minder dan 1 cm verandering)
Tabel 4: criteria om belastbaarheidstraining op te bouwen verminderen. Als er nog een dislocatie of subluxatie zou optreden komt de speler mogelijk in aanmerking voor MPFL reconstructie waarbij een laag redislocatie ratio is vastgesteld van 0 tot 10% (48).
Reflectie en beperkingen Er trad algehele effectieve revalidatie op waardoor de speler binnen een acceptabel tijdspad kon terugkeren naar het veld. Klinische onderbouwing en rechtvaardiging zorgden in alle opzichten voor een gepaste toepassing van manieren en belasting. Het meest cruciale deel van deze spelersblessure was het initiële management. Een grote haemarthrosis was aanwezig die bij een slechte aanpak, significante
effecten op het pijnniveau, de aansturing van de spier, progressie in revalidatie en uiteindelijk de terugkeer naar de sport zou hebben gehad. In dit geval werd het goed aangepakt en gemonitord met het gebruik van evidence based inzet. Achteraf gezien hadden additionele modaliteiten de revalidatie wellicht verbeterd. Tijdens de revalidatie was het moeilijk om veranderingen in kracht effectief te meten omdat isokinetisch testen of handheld dynamometrie niet beschikbaar waren. Kracht werd getest met manuele spiertesten, het kunnen uitvoeren van steeds moeilijker wordende taken en met functionele hop testen. Tijdens de vroege revalidatie zou, door gebruik te maken van spierstimulatie tijdens het uitvoeren van
isometrische quadriceps en straight leg raise, mogelijk meer type 2 spiervezels zijn aangesproken. Daarmee zou een groter effect bereikt kunnen worden dan oefeningen alleen. Tijdens de zwelling van de knie zou het uitvoeren van oefeningen waarbij de intra-articulaire druk het laagst is (30-50°) wellicht gezorgd kunnen hebben voor maximale winst in activatie van quadriceps door het minimaliseren van de effecten van atrofie (51). Deze oefeningen werden niet uitgevoerd omdat de speler geïmmobiliseerd was in extensie tijdens deze periode. Beperkingen rondom braces zijn eerder in dit case report besproken.
Voor terugkeer naar onbeperkte training moet de patiënt voldoen aan de volgende criteria: n ROM op niveau van voor de blessure en gelijk aan de andere zijde. n Geen grote patellofemorale instabiliteit n Geen gewrichtseffusie n Geen gevoeligheid van de mediale structuren of MPFL n Hop test: één been hop over afstand en cross over in 95% contralaterale zijde n SEBT vergelijkbaar met niet aangedane zijde en binnen normale waarden n T-test vergelijkbaar met test voor seizoen
Tabel 5: criteria voor terugkeer naar onbeperkte training
10
(Advertorial)
Ter Harmsel en Nederland Bewust Vitaal Wim ter Harmsel:" Nederland Bewust Vitaal heeft precies de juiste tools en expertise voor professionele bedrijfszorg. deze kwaliteit valt op!"
“Het in de markt zetten van diensten op het gebied van bedrijfsgezondheid stond al een paar jaar op ons lijstje”, vertelt praktijkeigenaar Wim ter Harmsel. “Daar liggen naar mijn mening enorme kansen voor de fysiotherapie met nieuwe verdienmodellen. Er waren al goede contacten met verschillende bedrijven in Staphorst en omgeving, maar we misten de juiste ondersteuning om deze diensten echt goed en gestructureerd in de markt te kunnen zetten. Nederland Bewust Vitaal kwam precies op het goede moment en we hebben ons als een van de eerste praktijken aangesloten.”
Tools Nederland Bewust Vitaal heeft de tools in handen waar Wim Ter Harmsel net naar op zoek was. Een degelijke, wetenschappelijk onderbouwde test en meetconfiguratie, een goed doordacht online beheerssysteem, veel ervaring en know how op het gebied van Bedrijfszorg, een landelijk dekkend netwerk, goede support en eigen professionele opleiding voor advisors en coaches.
gen website en ook andere tarieven. Dan is het direct duidelijk dat dit helemaal los staat van de fysiotherapie en dus ook van de ziektekostenverzekeraars.”
“
Preventie gescheiden van curatie Ter Harmsel heeft de preventieve tak binnen de praktijk heel duidelijk gescheiden van de curatieve tak. “Het moet voor bedrijven duidelijk zijn dat het hier niet om reguliere fysiotherapie gaat, maar om preventieve Bedrijfzorg”’, vertelt Wim Ter Harmsel. “Dat betekent een andere naam Ter Harmsel Coaching en Preventie, een apart logo, andere kleuren, ei-
”
Kwaliteit valt op Bedrijven worden ambassadeurs Ter Harmsel is nu bijna 2 jaar actief op het gebied van professionele Bedrijfzorg en menig bedrijf uit Staphorst en omgeving weet Ter Harmsel Coaching en Preventie gemakkelijk te vinden. Ter Harmsel: “Natuurlijk moet je in het begin tijd investeren in acquisitie en bedrijfsbezoeken, daarin worden we goed opgeleid. Wanneer je een goed product hebt en de eerste bedrijven enthousiast zijn, worden dat je ambassadeurs en gaan ook andere bedrijven naar je toekomen. Want kwaliteit valt op! Met de producten van Nederland Be-
wust Vitaal kan Ter Harmsel dé partner zijn voor bedrijven waar het gaat om bedrijfszorg en preventie: PMO, werkplektraining, lezingen en/of preventieve cursussen. Wim ter Harmsel samenvattend: “Bedrijven kunnen met al hun vragen of problemen bij ons terecht. Daarbij kijken we samen met het bedrijf naar de meest geschikte oplossing. En mochten wij het even niet weten, dan kunnen we altijd terugvallen op Nederland Bewust Vitaal. Dat is erg prettig.” Ter Harmsel fysiotherapie, training en revalidatie, gevestigd in Staphorst en Rouveen sloot zich in 2012 aan bij Nederland Bewust Vitaal.
info@nederlandbewustvitaal.nl www.nederlandbewustvitaal.nl
11
ACADEMY Cursusaanbod 2014 Een gezonde praktijk in het social media tijdperk Datum: woensdag 24 september Tijd: 16:00 – 20:00 uur Prijs: € 50,- incl. BTW
Evidence based behandeling van patiënten met hoofdpijn en/of duizeligheid; zin en onzin Docent: Erik Thoomes Datum: 7 en 8 november 2014 Tijd: 9:00 – 18:00 uur Prijs: € 365,- incl. BTW
Behandeling cervicaal radiculair syndroom Docent: Erik Thoomes Datum: 16 en 17 mei Tijd: 9:00 – 17:00 uur Prijs: € 365,- incl. BTW
Masterclass Hamstringletsel Docent: Carl Askling Datum: 25 oktober Tijd: 9:00 – 17:00 uur Prijs: € 325,- incl. BTW
Cursus Lumbopelvic Motor Control Docent: Paul Hodges Basic, advanced & combi Datum: 21, 22 en 23 november Tijd: 9:00 – 18:00 uur Prijs: Basic (tweedaags): € 485,Advanced (eendaags): € 275,Combi (driedaags): € 750,-
Meer informatie of inschrijven? Kijk op www.infysio.nl/academy! 12
13
14
20
21
22
23
24
PhysioPlux EMG - aanbieding! PhysioPlux is een nieuw EMG (elektromyografie) biofeedback systeem ontwikkeld voor diagnosticeren van “afwijkende” bewegingspatronen (van de scapula), het visueel maken van deze bewegingspatronen voor cliënten en het realtime geven van visuele feedback met betrekking tot bewegen tijdens revalidatie. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat hierdoor sneller herstel optreedt (50%) en minder recidieven (90%), wat leidt tot zowel gemotiveerde therapeuten als cliënten. PhysioPlux wordt bij veel praktijken al als onmisbaar element binnen de revalidatie gezien. We kondigen hierbij een aanbieding aan van het 4-kanaals SOLO systeem voor slechts *€1299,-. Hierbij heeft u keuze uit één software applicatie, bijvoorbeeld voor de schouder, de knie, de bekkenbodem of algemeen. Kijk voor het meest uitgebreide fysiotherapie assortiment van de Benelux op www.FysioSupplies.nl en profiteer van onze beste prijsgarantie! *prijs exclusief BTW.
NIEUWS Eerste cursus hoofdpijnbehandeling slaat aan! Op 18 en 19 april bezochten 25 cursisten InFysio Academy voor de eerste editie van de cursus Evidence based behandeling van patiënten met hoofdpijn en/of duizeligheid. Docent Erik Thoomes: “Deze cursus introduceert de deelnemers in het wetenschappelijk onderbouwd onderzoeken en behandelen van patiënten met hoofdpijn en duizeligheid. We gaan in op de verschillende hoofdpijntypes die in de eerste lijn onderscheiden zouden kunnen worden; welke zijn daarvan relevant voor de fysio- en manueel therapeut. En vooral ook; welke niet? De zin en onzin van behandeling daarvan en hoe een evidence based behandeling er theoretisch én praktisch uit zou kunnen zien. Het is een cursus met een combinatie van theorie en praktijk, geschikt voor manueel therapeuten én fysiotherapeuten die met meer vertrouwen patiënten met klachten van hoofdpijn en duizeligheid willen behandelen.” Bekijk de foto-impressie via InFysio App! Deze cursus wordt wegens vele aanmeldingen herhaald in november. Inschrijven en meer informatie via: www.infysio.nl/academy.
WEGENS SUCCES HERHAALD!
25
Nieuwe apparatuur voor MSU van Enraf-Nonius Echografische beeldvorming voor de bewegingsspecialist wordt steeds beter. Spier- en peesweefsel stellen hun eigen specifieke eisen aan echografische apparatuur. Was het drie tot vijf jaar geleden nog normaal om met een beperkte resolutie onderzoek te doen, heden ten dage is het mogelijk en wenselijk om op hoge resolutie de pathologie te presenteren. Zowel voor u als therapeut, maar ook voor uw cliënten zijn deze beelden duidelijker en spreken ze veel meer aan. Enraf-Nonius heeft haar assortiment uitgebreid met twee systemen die perfect geschikt zijn voor musculoskeletaal gebruik. De MyLab40eHD is een uiterst robuust console systeem met een extreem goede weergave. De MyLab25Gold combineert compactheid met buitengewoon hoge kwaliteit. Gedurende dit voorjaar kunt u deze nieuwe echografieappaaraten met een aantrekkelijke gegarandeerde inruilkorting aanschaffen.
MyLab40eHD
MyLab25Gold
Ga naar www.enraf-nonius.nl voor meer informatie.
NIEUWS Oh fysio, wat doet u nu? Ken je dat? Je demonstreert je cliënt een aantal oefeningen, geeft de oefeningen mee als huiswerk en vervolgens voert je cliënt de oefeningen thuis incorrect uit. Jammer, want zo is er na een aantal weken nog steeds geen resultaat zichtbaar. Cariphy bevat een enorme database met oefeningen, helder uitgelegd met een reeks foto’s en een korte beschrijving. Met de trainingsschema’s van Cariphy is voor jou en voor jouw cliënt helemaal helder wat er wordt verwacht. Het verkeerd uitvoeren van oefeningen wordt hiermee teruggebracht tot het minimum. Dat is pas resultaatgericht werken! Ook zorgeloos aan de slag? Ga naar www.cariphy.com en probeer de software van Cariphy 30 dagen gratis. Bekijk de video en ontdek hoe jouw cliënten zorgeloos aan de slag kunnen met de trainingsschema’s van Cariphy. Scan de QR code en laat je verrassen!
26
MDT McKenzie
Opleidingsinstituut voor Mechanische Diagnose en Therapie Dé onderzoeks- en behandelmethode voor klachten van het bewegingsapparaat is de afgelopen decennia uitgebreid wetenschappelijk onderzocht en inmiddels het meest gebruikte onderzoek – en behandelsysteem wereldwijd. Volg de opleiding dit jaar in Leuven, Delden, Antwerpen of Rijswijk (ZH)! Type MDT Locatie Jaar Datum opleiding bekend na indeling
2013-2014
1e leerjaar A A B B B
Antwerpen Rijswijk Rijswijk Antwerpen Rijswijk
2014 2014 2014 2014 2014
11 – 14 juni 16 - 19 september 20 - 23 januar 17 - 20 september 25 - 28 november
2e leerjaar C C D D Extremiteiten
Rijswijk Antwerpen Rijswijk Antwerpen Rijswijk
2014 2014 2014 2014 2014
11 - 14 juni 26 - 29 november 20 - 23 mei 10-13 december 3-4 oktober
Meer informatie, cursusdata of inschrijven? Ga naar www.mckenzie.nl T: +32-(0)16760786 E: cursus@mckenzie.nl
Werkt u al met het Veldon® concept?! Met Veldon (te)rug in balans.
T 010 416 93 93 E info@veldon.nl
13 en 14 juni vindt de 26e editie van het FysioCongres plaats. Het Veldon® concept zal daar ook aanwezig zijn. Ga naar www.veldon.nl voor meer informatie.
27
Uitdagende dagelijkse praktijk (deel 3)
Scapula stabilise
28
rende oefeningen Scapula stabiliserende oefeningen worden vaak voorgeschreven als een kernonderdeel binnen revalidatieprogramma’s voor vele soorten van schouderpijnsyndromen, in het bijzonder voor het subacromiale impingement syndroom of rotator cuff tendinopathie (Littlewood et al. 2012). Toch kan er getwijfeld worden immers in de literatuur bestaat er nog steeds veel twijfel over de relevantie van scapula dyskinesie en de rol van de scapula stabilisatie oefeningen in deze pijnlijke schoudersyndromen. Dit document zal relevant bewijs overwegen met als doel het stimuleren van de lezer kritisch te kijken naar scapulastabiliserende oefeningen binnen het spectrum van patiënten die klagen over pijn in de schouder. Auteur: Chris Littlewood, BHSc (Hons), MSc, Dip. MDT, FHEA. NIHR Doctoral Research Fellowship Bewerking: InFysio In deel 1 en 2 van InFysio (te downloaden via InFysio App) werd de achtergrond en de relevantie van dyskinesie, het werkingsmechanisme, de klinische effectiviteit en praktische implicaties besproken. In het laatste deel van deze reeks meer over klinische effectiviteit, praktische toepassingen en de conclusie.
Klinische effectiviteit In het kader van wat eerder is vastgesteld is het maar de vraag of de klinische effectiviteit van scapulastabilisatie oefeningen moeten worden overwogen. Voor de volledigheid wordt de klinische effectiviteit toch beschouwd hoewel er een schaarste is aan evidentie als gevolg van het relatief jonge onderzoeks-
veld. Struyf et al. (2013) onderzocht of oefeningen gericht op de scapula beter zijn dan een controle interventie die oefeningen, manuele therapie inclusief glenohumerale mobilisatie, frictionerende massage en electrotherapie gericht op de rotatorcuff bevatte. Na drie maanden waren er geen significante verschillen tussen de groepen in de zin van zelfgerapporteerde schouderpijn en beperkingen gemeten door de Shoulder Disability Questionnaire. Er worden methodologische beperkingen geassocieerd met deze studie waaronder een kleine populatie (n=22) en het feit dat er slechts één therapeut zowel controle als interventie behandelingen leverde. Dat brengt een risico op een voorkeursbias van de fysiotherapeut met zich mee. Dat wil zeggen dat de therapeut een voorkeur heeft voor één behandeling en deze op andere (betere) wijze inzet ten opzichte van de niet geprefereerde behandelmethode. Dit is belangrijk in the-
29
EINDELOZE TRAININGSMOGELIJKHEDEN VOOR FUNCTIONELE REVALIDATIE VOOR IEDERE DOELGROEP EN TRAININGSRUIMTE
FYSIOvakBEURS FysioCongres
FYSIOvakBEURS: 10.00-17.00 uur • Euretco Hoevelaken
FysioCongres: 09.00-17.00 uur
Noteer nu uw agealvast in nda
5e septemn b6er 2014
De toekomst in beweging
www.klachtnaarkracht.com Hét platform voor professionals uit de Fysiobranche. Met aansluitend FysioCongres en diverse interessante workshops/lezingen. De beurs waar u uw leveranciers en collega’s ontmoet.
'van klacht naar kracht’
fysio vakbeurs
30
rapiegebaseerd onderzoek omdat als een therapeut of behandelaar een sterke voorkeur heeft voor een behandelmethode boven een ander, zoals de meeste van ons, zullen het proces en het vervolguitkomsten waarschijnlijk beïnvloed zijn. Ondanks deze potentiële afwijking werden er geen significante verschillen waargenomen na drie maanden. Buskart et al (2011) nam geen significant verschil waar bij het vergelijken van één groep die deed aan stretching, krachtoefeningen en scapulastabilisatie oefeningen en een andere groep die alleen stretching en krachtoefeningen ondergingen. Beide groepen rapporteerden een gunstige uitkomst aan het einde van de zesweekse behandelpe-
Op basis van de evidence tot zover is het onduidelijk of scapula dyskinesie relevant is voor schouderpijn en het valt te betwisten of behandelaars zulke afwijkingen kunnen identificeren. Bovendien is het twijfelachtig of scapulastabilisatie oefeningen doen wat er wordt beloofd omdat de studies die hier werden herzien niet overtuigend hebben laten zien dat dyskinesie verandert door het volgen van een scapulastabilisatie programma. Hoewel er een schaarste aan evidence is en zorgen over de kwaliteit van de onderzoeken die leidden tot data, blijken benaderingen die focussen op scapulastabiliteit uiteindelijk niet bij te dragen aan betere klinische outcome dan benadering met andere, meer algemene oefeningen.
de benaderingen dan is het ook redelijk om te stellen dat voorgeschreven behandelingen met als expliciet doel het corrigeren van bewegingsafwijkingingen misplaatst is en niet evidence based. Hoewel er een sterke theoretische onderbouwing is voor een dergelijke benadering, is dit in het algemeen bevestigd door recent ondernomen onderzoeken.
Conclusies Deze paper trok de relevantie van scapula dyskinesie en de waarde van scapulastabiliserende oefeningen als kernonderdelen van revalidatiestrategieën voor schouderpijn syndromen in twijfel. Op dit moment is er, ondanks een toename van zulk onderzoek en ‘voorschrijfstrategieën’, een gebrek aan evidentie
“
Het is tijd om te pauzeren en te reflecteren op de relevantie van scapula dyskinesie en de motivering die scapulastabiliserende oefeningen onderbouwd
”
riode. Dit werd onder meer gemeten door de Western Ontario Rotator Cuff Index (WORC). De WORC is een aandoening-specifieke zelf-gescoorde outcome meting die wordt gebruikt om de kwaliteit van leven te meten van mensen met rotator cuff gerelateerde problemen (de Witte et al 2012). Zoals bij de studie door Struyf et al (2012) bestonden er ook hier methodologische beperkingen. De belangrijkste was de kleine populatie (n=40), wat betekent dat de studie mogelijk niet voldoende adequate statistisch kracht heeft om een eventueel echt verschil tussen groepen te detecteren.
Praktische implicaties Deze uitkomsten, gerelateerd aan de relevantie en assessment van scapula dyskinesie en de waarde van scapulastabiliserende oefeningen, leiden tot een aantal praktische implicaties. Allereerst, als de relevantie van scapula dyskinesie twijfelachtig is en behandelaars niet in staat zijn om de betrouwbaarheid vast te stellen dan lijkt het redelijk om te voor te stellen dat tijd besteden aan het op deze manier onderzoeken van patiënten een inefficiënt gebruik van middelen is. Ten tweede: als scapulastabiliserende oefeningen bewegingsafwijkingen niet significant corrigeren of leiden tot betere uitkomsten boven andere bestaan-
dat zulke beperkte biomechanische benaderingen ondersteunt. Het is tijd om te pauzeren en te reflecteren op de relevantie van scapula dyskinesie en de motivering die scapulastabiliserende oefeningen onderbouwd.
31
Een overzicht van diagnostiek en behandeling
Thoracic Outlet De neurogene presentatie van TOS komt het meest voor. Dit syndroom wordt veroorzaakt door compressie of tractie van ĂŠĂŠn of meer structuren. Door een gedetailleerd fysiotherapeutisch onderzoek en aanvullend medisch onderzoek wordt een goede werkdiagnose vastgesteld. Vroegbehandeling kan succesvol zijn in de behandeling van TOS klachten met neurogene basis. Er is soms een indicatie voor manuele therapie wanneer er sprake is van houdingsgerelateerde intermitterende vasculaire compressie. Gezien de uitgebreide differentiaal diagnostiek is multidisciplinaire samenwerking met een vaat- en orthopedisch specialist zeer wenselijk, eigenlijk verplicht.
32
Syndroom Tekst: InFysio Ondanks de controverse rondom het bestaan van het Thoracic Outlet Syndroom (TOS) is er relatief veel informatie beschikbaar over de behandeling van dit syndroom. Vier structuren, al dan niet separaat of gecombineerd, worden ingeklemd. Deze structuren zijn: De v. subclavius De inklemming van deze v. subclavius (1) lijkt voor te komen in slechts 2-3% van de gevallen (2,3,4). De a. subclavius De a. subclavius is de verantwoordelijke structuur in minder dan 1-2% van de gevallen (2,4). De plexus brachialis De plexus brachialis zou in 90-97% van de gevallen de belangrijkste oorzaak van het TOS zijn (4,5,6).
De sympathische vezels De locatie van inklemming van de sympathische vezels zou ter hoogte zijn van het ganglion stellatum (lager gelegen cervicaal ganglion) of de sympathische vezels van de plexus brachialis die het lager gelegen deel van de borst innerveren. Inklemming van de v. axillaris of de a. axillaris (de distale verlenging van respectievelijk de v. en a. subclavius) passen ook nog in de TOS ‘paraplu’. De controverse rondom dit syndroom heeft vaak te maken met de neurologi-
(deel 1)
sche vorm van het TOS. Traditioneel is voor de bevestiging van TOS het objectief electrodiagnostische onderzoek verplicht. Het probleem met het gebruik van electrodiagnostische testen in de diagnostiek van de neurologische vorm van het TOS is dat de symptomen kunnen bestaan zonder permanente morfologische verandering in de neurale structuur. De geleidingssnelheid die onderzocht wordt zou daarom binnen de normale parameters kunnen blijven. Dit is mogelijk doordat de inklemming van de neurale structuur functioneel en intermitterend kan zijn waarbij alleen een klein segment van de zenuw is betrokken (7).
MRI onderzoek blijkt vaak niet waardevol in de objectieve diagnostiek van dynamische inklemming, omdat door de scanners wordt voorkomen dat de patiënt in een positie komt die klachten provoceren (bijvoorbeeld met 90 graden abductie van de bovenste extremiteit). Vasculaire presentatie zal in de praktijk nooit gezien worden. Aangezien consequenties van vasculaire inklemming serieus zijn, moet de fysiotherapeut in staat zijn om de symptomen te herkennen en vertrouwen hebben in het gebruik van de juiste onderzoekstechnieken teneinde de juiste diagnose te stellen.
C4
Rami Trunks Anterior deel
C5
Posterior deel Banen
C6
n. musculocutaneus
Takken
n. radialis n. axilaris C7
n. medianus C8 plex lower trunk Th1
n. ulinaris
Schematische opbouw plexus brachialis
33
Terugblik FIBO Begin april was de FIBO Beurs in Duitsland en daar waren de prototypes van de knietoestellen van David te zien. Het eerste toestel was de Knee extension. Bij dit toestel kunnen beide benen tegelijk getest/ getraind worden, maar ook per been afzonderlijk. Allereerst wordt er per been een meting gedaan (range of motion en kracht), welke vergeleken worden met de normwaarden. Daarna kunt u gaan trainen met het toestel d.m.v. EVE. Dit kan per been, of met beide benen tegelijk. Het gewicht gaat per 2,5 kg tot aan de 50 kg, daarna per 5 kg. Het tweede toestel is de leg press. Deze zal nog iets compacter worden dan het toestel op de foto. Daarnaast zal er aan de voorkant een lagere instap komen. Ook met dit toestel kunnen we een range of motiontest doen en natuurlijk de krachtsmeting. Ook hiermee kunnen we vervolgens gaan trainen d.m.v. het EVE systeem. Het EVE systeem houdt in dat de gebruiker de range kan zien, de snelheid van training en het gewicht. Daarnaast zal het toestel automatisch worden ingesteld. Meer informatie? Neem gerust contact met ons op! Bel naar 0115-567089 of ga naar www.samcon.be.
Samcon SAMCON B I O M E D I C A L E Q U I P M E NT
NIEUWS
Innovator Life Fitness introduceert Synrgy BlueSky, voor buiten! Life Fitness was ook dit jaar weer prominent in beeld als sterke innovator tijdens de FIBO in Keulen. Absolute blikvanger was de ‘vrolijke vrijbuiter’ Synrgy BlueSky. Daarmee is Life Fitness de eerste grote fitnessleverancier die van binnen naar buiten gaat. Synrgy Bluesky is de jongste telg in de Synrgy-familie en treedt in de voetsporen van grote broer Synrgy360 en een aantal kleinere varianten uit 2013 die inmiddels wereldwijd bekendheid genieten en succesvol zijn. Met Synrgy BlueSky komt Life Fitness feilloos tegemoet aan de meest in het oog springende fitnesstrends van dit moment zoals small group outdoor training, bootcamp, high intensity interval training, body weighttraining, functionele fitness en coretraining, aangepast aan het niveau van de sporter. De stand van Life Fitness tijdens FIBO 2014 in hal 6 werd zeer goed bezocht. Volop aandacht was er bij de demonstraties op de Synrgy BlueSky en de HD Elite Rack van Hammer Strength. In de toplijn cardio Elevation zijn dat de nieuwe cardiobewegingen van de Powermill Climber en Flexstrider en de nieuwe selectorized krachtlijn Insignia Series, een combinatie van mooi design en bewezen biomechanica. Fibo 2014 gemist? Voor foto’s en filmpjes check onze facebook pagina: www.facebook.com/lifefitnessbenelux Zie ook de digitale brochure: www.lifefitness.nl/catalog
34
Samcon SAMCON B I O M E D I C A L E Q U I P M E NT
Nieuwe generatie David Rug en Nek Concept
De nieuwe Generation lijn van David is op diverse punten verbeterd: ■ Nog compacter ■ Gewicht is zittend te bedienen ■ Zeer gebruiksvriendelijke fixaties ■ Automatische positionering Het DAVID RUG en NEK CONCEPT bevat een Registratie- en Feedbacksysteem voor Isometrische maximale kracht en mobiliteit bij Flexie, Extensie, Rotatie, en Lateraal Flexie. Vanwege het oefenconcept in circuitvorm met 4 of 6 toestellen ook geschikt voor trainen in groepsverband. Voor de kleinere praktijkruimte: “Single Unit F110 – Back extension” of “Nek Centrum”
Meer informatie? Neem gerust contact met ons op.
SAMCON • POSTBUS 199 • 4530 AD TERNEUZEN • T 0115-567089 • F 0032-93621926 • JAN@SAMCON.BE
www.samcon.be
Oefenzaal
Behandelkamers
Oefenladders en Lijnen
Verkeersruimten
www.mansomfitfloor.nl 35
De zorg van morgen in uw handen met mywellness cloud
mywellness cloud, de oplossing voor professionele begeleiding in de fysiotherapiepraktijk en daarbuiten Met mywellness cloud kunnen u en uw patiënten gebruik maken van een online trainingsbibliotheek gevuld met afbeeldingen en filmpjes van de meest uiteenlopende oefeningen. Vanuit de cloud heeft u standaard beschikking over 2000 programma’s en 5000 oefeningen. Bovendien is het mogelijk om eigen oefeningen toe te voegen aan de bibliotheek en kunt u simpel een koppeling maken met externe partijen voor ledenadministratie en meetapparatuur. U en ook uw patiënten hebben altijd inzicht in persoonlijke oefenschema’s en resultaten. Wanneer een patiënt ook buiten uw praktijk aan zijn gezondheid werkt, kan hij zijn lichamelijke activiteiten registreren in de mobiele mywellness cloud app. De patiënt kan via deze app ook vragen aan u stellen. Alles voor optimale zorg en optimale resultaten!
Wilt u meer weten over de toepassingen en gebruik van mywellness cloud? www.technogym.com TECHNOGYM BENELUX Essebaan 63 - 2908 LJ Capelle aan den IJssel - Tel: +31 (0) 10 - 422 32 22 - Email: info_blx@technogym.com