Vormstudie
Vormstudie
Boek Vormstudie, Faculteit Bouwkunde 2011-2012
Pien Kuijpers 4157079
Quote
“There are three forms of visual art: Painting is art to look at, sculpture is art you can walk around, and architecture is art you can walk through” Dan Rice
Voorwoord
Dit boekje is een verzameling van de uitwerking van de opdrachten van het vak vormstudie dat aan de faculteit van Bouwkunde wordt gegeven. Vormstudie is een vak waarbij beeldend onderzoek wordt verricht voor het ontwikkelen van inzichten, vaardigheden en kennis op het gebied van compositie, perceptie en samenhang in de architectuur. In elk hoofdstuk geef ik een analyse van de opdracht en laat ik zien hoe ik de opdracht heb uitgewerkt door middel van tekst, foto’s en soms aan de hand van een tekening. Ten slotte toon ik referenties die bij de opdracht passen en geef hier een korte toelichting bij.
Inhoudsopgave Opdracht 1 Ruimte en Begrenzing 7 Opdracht 2 Ruimte, Massa en Articulatie 13 Opdracht 3 Vorm en Contravorm 1 19 Opdracht 4 Vorm en Contravorm 2 25 Opdracht 5 Beeld en Constructie 31 Opdracht 6 Detail en Geheel 37 Opdracht 7 De Wand 43 Opdracht 8 Collage 49 Opdracht 9 Het Logo 55 Nawoord 61 Bronnenlijst 62
6
Ruimte en Begrenzing
1
8
Tekening
Negen witte kartonnen bouwstenen, met elk een afmeting dat een veelvoud van 3cm is, mochten als middelen worden gebruikt om in drie richtingen (de X-Y-Z assen) ruimte te begrenzen op een grondvlak van 24x30cm. Dit moest echter zo gedaan worden dat er een relatie tussen “binnen” en “buiten” werd gelegd en dat interieur en exterieur in open verbinding met elkaar stonden. De absolute grens tussen beide diende opgeheven te worden. Daarnaast moest er zowel intern als extern een plastische en ruimtelijke geleding aan de ruimtebegrenzing mee worden gegeven. Het werkstuk dient rondom gelijkwaardig, maar wel verschillend te zijn.
Analyse
De eerste opdracht ging over ruimte-begrenzing. ‘‘Door de ruimte in lengte, hoogte en breedte te begrenzen en zo een deel of delen van het ruimtelijk continuüm af te zonderen, wordt ruimte ervaarbaar en meetbaar, maar krijgt zij bovenal vorm.’’ 1)
Ik ben mijn werkstuk begonnen met een basis van vier vlakken die elk een andere richting volgen. Drie van deze vlakken staan loodrecht op het grondvlak en volgen de X-Y-Z assen. Het vierde vlak is evenwijdig aan het grondvlak.
Vanuit deze vlakken ben ik verder gaan werken. Alle vlakken die ik later toevoegde, staan in verbinding met de hiervoor genoemde basisvlakken en vloeien hier als het ware uit voort. Bij de toevoeging van de vlakken heb ik rekening gehouden met hoe een vlak zich verhoudt tot het andere vlak waarmee het in verbinding staat. Deze verhouding is afgeleid van de maat van de vlakken. De rechthoek van 9x15cm is een massief vlak in vergelijking met de overige rechthoeken. Om deze massiviteit openheid te geven, heb ik het vlak van het grondvlak opgetild en twee rechthoeken door het vlak heen laten steken. De rechthoek van 3x20cm zorgt voor een totale eenheid door zijn nadruk op de horizontaliteit en doordat dit vlak met alle zijden in contact staat. Van welke kant je ook kijkt, je begrijpt hoe zijn vorm is en waar hij begint en eindigt.
9
Referenties 10
Japans Paviljoen - Sakakura Junzo
Robie House - Frank Lloyd Wright
Dit paviljoen is open van opzet. Er is een duidelijke relatie tussen binnen en buiten. Daarnaast is een deel van de ruimte als het ware opgetild waardoor de natuur onder het gebouw doorgaat. Dit versterkt de relatie tussen binnen en buiten.
Door de opzet van de plattegrond wordt hier ruimte begrensd en tegelijkertijd is er door de overstekende daken een vloeiende overgang tussen binnen en buiten. De horizontale lijnen en horizontale richting overheersen en zorgen voor een zeker ritme en eenheid. De maten en verhoudingen zijn zo op elkaar afgesteld dat er een evenwichtig geheel is ontstaan.
Referenties
Destruction of the box - Frank Lloyd Wright 8)
Rietveld Paviljoen - Gerrit Rietveld
Deze stappen beelden ongeveer de opdracht uit. Muren die een rechthoekige ruimte begrenzen, worden uit elkaar gehaald en verdeeld in losse delen. Deze ‘’losse’’ muren worden vrij in de ruimte geplaatst. Hierdoor wordt dezelfde ruimte begrensd maar op een manier zodat binnen en buiten met elkaar in verbinding staan.
Ook in dit paviljoen wordt de ruimte zo begrensd dat binnen en buiten in open verbinding met elkaar staan. Door je in het paviljoen te bewegen zie je steeds weer nieuwe beelden en details. Kenmerkend is het baksteen dat als het ware negentig graden gedraaid is waardoor in de muur de openingen van het baksteen te zien zijn.
11
12
Ruimte, Massa en Articulatie
2
14
Foto’s
Het thema van de opdracht is een beeldend onderzoek naar vorm, materiaal, kleur en toonverschil. Uit een kubus van 15x15x15cm diende massa weggenomen te worden (uitkernen). De uitkerningen moesten strategisch in de kubus gesitueerd worden en de maat van de uitkerningen moest steeds in verhouding tot de hoofdvorm zijn. Ook was het handig om met getalsverhoudingen te werken die van de hoofdmaat waren afgeleid om zo een eenheid in de vorm te krijgen. Het uitkernen kon van binnenuit tot stand komen of juist van buiten naar binnen. Ondanks alle transformaties moest het uiteindelijke resultaat terug te herleiden zijn tot zijn oorspronkelijke vorm.
Analyse
‘’Architectuur is onder andere de kunst van het wegnemen.’’ 2)
Ik ben begonnen met het uitkernen van een kubus van ongeveer 6x6x6 cm op een hoek van de hoofdkubus. Het idee is dat je door deze uitkerning aan de binnenkant een volume krijgt die gelijk is aan het volume dat aan de buitenkant is weggenomen. Het volume is als het ware naar binnen gekeerd. Ik wilde dit volume aan de binnenkant zichtbaar maken door nog een paar overige openingen te maken in de hoofdkubus. Vanuit drie uitkerningen in drie verschillende vlakken kun je het volume zien. De maten van deze uitkerningen zijn twee maal 6x6cm en 3x6cm. Het naar binnen gekeerde volume heb ik een bruine kleur gegeven als tegenhanger van de grijze kleur van het karton waar de hele kubus mee is gemaakt. De bruine tint benadrukt het volume aan de binnenzijde nog eens extra.
Voor een balans in het geheel heb ik nog een kubus van ongeveer 6x6x6cm uitgekernd, aan de andere zijde van de diagonaal van de vorige weggenomen kubus van 6x6x6cm. Ook heb ik nog twee kleine uitkerningen van 3x3cm in de kubus gesitueerd die weer een tegenhanger vormen van de grotere uitkerningen.
15
Referenties 16
Turm - Erwin Heerich
Turm - Erwin Heerich
Dit gebouw heeft een kubus als vorm met op twee hoeken een kleinere kubus uitgekernd.
Aan de binnenkant van het gebouw zijn de uitkerningen, die je van buitenaf ziet, zichtbaar als twee volumes. In de uitwerking van de opdracht heb ik dit als uitgangspunt gebruikt.
Referenties
House in Black - Chiba Manabu architects
White House - Raimondo Guidacci
Dit gebouw past met zijn uitkeringen die als raam, balkon of overkapping gebruikt worden goed bij de opdracht.
In dit gebouw zijn de raampartijen (die je als uitkerning kan zien) goed gepositioneerd. Er is een goede balans. Dit wilde ik ook in mijn kubus creĂŤren.
17
18
Vorm en Contravorm 1
3
20
Tekening
Analyse
De opdracht gaat hoofdzakelijk over vorm en contravorm. Je bent in het bezit van een ruimte van 10 x 20 x 5 m gekomen. De ruimte is het beste te omschrijven als een loft en het is de bedoeling dat er een woon-werk ruimte van wordt gemaakt. In de ruimte staan alleen drie kolommen. In deze ruimte moet je 100 m^3 aan vaste elementen plaatsen, maar wel zodanig dat de enorme impact van de ruimte behouden blijft. De 100 m^3 is verdeeld over drie vormsoorten: een staaf van 12.5 x 1.25 x 1.25 m, een plaat van 20 x 2.50 x 0.50 m en een massa van 5 x 5 x 2.50 m. Als alle elementen strategisch in de ruimte geplaatst zijn, ontstaan er meerdere ruimten in een. Tussen deze ruimten is contrast, maar ook samenhang. Er moet een spanningsvolle balans worden gevonden tussen de elementen en de ruimte. In de enorme ruimte wilde ik een scheiding creĂŤren tussen het woon- en werkgedeelte. Ik heb een blok geplaatst tussen de twee kolommen aan de linkerkant. Hierop heb ik een verdieping gemaakt met tegen de muur aan weer een blok. Dit linkerdeel kan gezien worden als de woonomgeving met de verdieping als slaapplek. De rechterkant is het werkgedeelte geworden. Het blok tussen de twee kolommen dient als afscheiding tussen de werk- en woonruimte. In dit blok zouden de WC en de keuken geplaatst kunnen worden omdat je die zowel voor het wonen als voor het werken nodig hebt. Op de verdieping dient een deel van de plaat als afscheiding tussen de werk- en slaapruimte. Aan de kant van de werkruimte kan dit afscheidingselement als boekenkast dienen. Voor genoeg lichtinval aan de kant van de gesloten wanden heb ik daar in het plafond een strook uitgesneden. Ten slotte wilde ik de lengte benadrukken en in de lengte werken. Door in de lengte te werken houd je in de breedte ruimte over waardoor je weer de enorme breedte van de ruimte benadrukt. Daarom heb ik de grote werktafel in de lengte geplaatst.
21
Referenties 22
Home 07 - i29
Home 07 - i29
In de grote ruimte is een blok geplaatst die tegelijkertijd als keuken en opbergruimte wordt gebruikt. Het blok zorgt voor een onderbreking in de ruimte en verdeelt de ruimte als het ware in meerdere aparte gedeeltes.
In deze afbeelding is te zien dat het blok een scheiding maakt in de ruimte. Het linkergedeelte met de toegang tot een andere ruimte en de trap en in het rechtergedeelte de kamer met de eettafel.
Referenties
Villa Horatius - Sluijmer en van Leeuwen
Villa Berkel - Paul de Ruiter b.v.
In het midden van de ruimte is een blok geplaatst met daarboven een verdieping. Aan de linkerkant van het blok is de keuken geplaatst en aan de rechterkant de gang. Zo zijn er met vaste elementen scheidingen aangebracht zonder de grootsheid van de ruimte te veranderen.
In dit huis is een lange tafel geplaatst die in de lengte loopt. Parallel aan deze tafel staat een blok met de openhaard. Boven de tafel is een strook raam uitgesneden die even breed als de tafel lijkt. Door al deze elementen wordt de nadruk erg op de lengterichting gelegd.
23
24
Vorm en Contravorm 2
4
Tekening
Zichtlijnen
26
De opdracht was om een plein dat bestaat uit twee kwadranten van 65x65m te verbeteren. Het plein wordt aan drie zijden begrensd door stroken eengezinswoningen en aan de vierde zijde door een weg. De opdracht is om een volume op het plein te plaatsen dat in verhouding staat tot het plein en de omliggende bebouwing en dat voor een spannende situatie van vorm en contravorm zorgt. Vooral de maat, richting en plaats van het volume zijn belangrijk om te bepalen. Het is hierbij belangrijk dat een gevoel van samenhang blijft bestaan, maar door nog wat contrast erin te verwerken het plein niet meer als een kale vlakte wordt ervaren. We wilden graag alle doorkijkjes die nu al bestaan in de stroken woningen ook op het plein vrijhouden. Dit betekende dat er een soort paden ontstaan waarbij de kijklijnen vanaf de zijkanten van het plein volledig vrij zijn. We wilden ook een gebouw maken dat meeging met de lijnen van het plein. Aangezien het plein aan alle kanten een andere schuinte heeft, wilden we die hoeken graag terugbrengen in het ontwerp, om het zo te verankeren op het plein.
Analyse
‘‘Openbare gebouwen in de stad ontlenen hun betekenis aan de manier waarop ze relaties aangaan met de omgeving.’’ 3)
We hebben eerst uit piepschuim de vormen gemaakt die aan alle kanten meeliepen met de lijnen van het plein en van het vrijgehouden stuk. We hebben het plein dat bebouwd kon worden eigenlijk in twee stukken verdeeld, doordat we de zichtlijnen vrij wilden houden van bebouwing. Hierna hebben we op elk stuk een massa gezet waarvan de zijkanten meeliepen met de zijkanten van het plein. Omdat de zijkanten schuin lopen, hebben we de ene massa hoger gemaakt dan de andere en er een schuin dak opgelegd. Hierdoor ontstaat een soort tunnel tussen de twee massa’s. We hebben de massa’s niet in één lijn gezet maar laten verspringen. Hierdoor ontstaat een nog dynamischer beeld ten opzichte van de statische massa’s die al aan de zijkanten van het plein staan. Om het plein te betrekken bij het groene hart dat aan de overkant van de weg ligt en om de zichtlijnen te versterken, hebben we de bebouwde vlakken van gras gemaakt en op de onbebouwde vlakken bomen geplant die meelopen in de lijn van het vlak. De vorm van de paden lijkt op een T-vorm, de vorm van de bebouwde vlakken is de contravorm van die vorm. De massa’s die op de bebouwde vlakken zijn gezet, nemen de lijnen aan van de vlakken waar ze op gebouwd zijn. Door het gebouw lager te houden dan de omliggende gebouwen, vormt het meer een geheel met de omgeving. Omdat de massa niet solide is, zal het niet ervaren worden als een groot blok dat neergezet is. Vanaf twee kanten zal het ervaren worden als een gebouw met een schuin dak en vanaf de andere twee kanten zal het ervaren worden als een overdekte ruimte in de buitenruimte. Al met al is het een luchtig en dynamisch gebouw geworden dat het plein open houdt en daarnaast ook een meer besloten karakter geeft in plaats van een open kale vlakte.
27
Referenties 28
Rafael Moneo - Town Hall
Rafael Moneo - Town Hall
Het stadhuis van LogroĂąo is gelegen op de overgang van het historische centrum naar de 19e eeuwse wijken. De architectuur heeft hier op ingespeeld. Met de punten in elkaar geschoven vormen de driehoeken een plein dat zich opent naar de stadsboulevard en een diagonaal vormt in de richting van de historische stad.
De arcades in de westvleugel worden gebruikt als overdekte looproute tussen de verschillende stadsdelen.
Referenties
Paviljoen Roosendaal, Van Zuuk architecten
Louvre piramide - Ieoh Ming Pei
Dit paviljoen staat op de markt in Roosendaal dat omringd wordt door naoorlogse bebouwing. De ovale vorm van het gebouw contrasteert met de rechthoekige contouren van het plein. Eerder stond het plein vol met auto’s.
Deze grote glazen en metalen piramide staat op de binnenplaats van het Louvre en vormt de hoofdingang van het museum. Het gebouw contrasteert met zijn vorm en materialisering met de statige renaissance gebouwen die eromheen staan.
29
30
Beeld en Constructie
5
32
Tekening
Vijf grijze kartonnen vlakken van 10 x 20 cm, vijf witte piepschuimmassa’s van 5 x 5 x 10 cm en vijf houten staven van 0.5 x 0.5 x 30 cm zijn zowel de ruimtevormende als de constructieve middelen voor deze opdracht. Met deze middelen dient beeld en constructie vormgegeven te worden. Het beeld betreft de ruimtelijke compositie van de samenhangende delen en de onderlinge samenhang van de gehanteerde middelen. Mede bepalend voor het beeld van de ruimtelijke compositie is de wijze waarop de delen ervan worden samengevoegd. Hiervoor is de constructie nodig. Het aspect van de montage vraagt speciale aandacht in de opgave: de constructieve knoop of detail. Het oplossen van de ruimtelijke ontmoeting van de elementen plaat, staaf en massa is bepalend voor de kwaliteit en de expressie van het werkstuk.
Analyse
‘‘De vorm van het bouwwerk komt voort uit een uiterst efficiënte constructie. De constructie hangt op haar beurt samen met een al even doelmatig materiaalgebruik. Kortom, een naadloos in elkaar overgaan van functie, constructie en vorm.’’ 4)
Met de houten staven en kartonnen vlakken wilde ik de ruimte op het grondvlak begrenzen om zo tot een compositie te komen. De piepschuimmassa’s wilde ik gebruiken om dichte vlakken tussen de staven en kartonnen vlakken in te maken. Ik ben in delen gaan werken door eerst drie kleine evenwichtige composities te maken. In elk van deze composties zaten in elk geval de drie bouwelementen verwerkt. Deze moesten elkaar raken of met elkaar in verbinding staan door een goede ruimtelijke ontmoeting. Door de juiste plaatsing van een bepaald bouwelement kon ik een compositie weer mooi verder met een andere deel verbinden. Ik heb gewerkt met een raster op het grondvlak van 5x5 cm. De plaatsing van de elementen en composities vallen binnen dit raster en verhouden zich zowel in de X,Y,Z - richting tot elkaar met een maat die van dit raster is afgeleid. Het werk heeft geen voor- of achterkant. Aan elke kant gebeurt genoeg om het interessant te maken. De kartonnen vlakken zijn zo geplaatst dat je er altijd omheen, over of onderdoor kan kijken. Ook gebeurt er soms iets aan een kant wat je dan niet direct vanaf een andere kant ziet. Je moet de grondplaat omdraaien of jezelf verplaatsen om zicht te krijgen op wat waar geplaatst is, of hoe elementen met elkaar zijn verbonden.
33
Referenties 34
Ikazia, Simcha Roodenburg
Centre Georges Pompidou, Renzo Piano
Dit kunstwerk bestaat uit houten planken die met houtverbindingen aan elkaar bevestigd zijn. Ik vind dit kunstwerk bij de opdracht passen omdat de constructie (de houten planken) puur het kunstwerk en dus het beeld vormen.
Het Centre Pompidou is een gebouw dat als het ware binnenstebuiten is gekeerd. Alle constructieve elementen zijn aan de buitenkant te zien. De gevel is een wirwar van buizen en pijpen in verschillende kleuren. De kleuren geven de functie aan. Dit gebouw is een overdreven vorm van beeld en constructie.
Referenties
Rietveld Schroderhuis - Gerrit Rietveld
Constructie met I-balken - AndrĂŠ Volten
In de gevels van het Rietveld Schroderhuis zie je niet zozeer de constructie die beeldbepalend is maar wel de elementen waar we in de opdracht ons werkstuk mee vorm moesten geven. Het huis is een goed voorbeeld om te zien hoe een evenwicht is gecreĂŤerd tussen verschillende vlakken en lijnen in de gevel en de kleur die aan deze elementen is gegeven.
Dit kunstwerk is gemaakt van stalen I-profielen. Constructieve elementen vormen het beeld.
35
36
Detail en Geheel
6
38
Foto’s
In deze opdracht moest worden onderzocht wat de verschijningsvorm van een vlak, staaf en volume zou kunnen zijn. De uitwerking en detaillering van de drie vormsoorten diende zodanig te zijn dat er sprake was van een gemeenschappelijke ‘taal’. Er moest een grote aandacht worden besteed aan de maatvoering en de aansluiting tussen de verschillende onderdelen.
Analyse
‘’Het is nu juist deze geconcentreerde aandacht voor het detail binnen het geheel der samenstellende delen dat het gebouw zo bijzonder maakt.’’ 5)
In mijn werkstuk ben ik begonnen met twee kolommen (houten staafjes) die op een basement rusten. De basement zorgt voor een overgang tussen de kolom en de ondergrond. Daarnaast laat het de houten kolommen met de ondergrond verankeren. In de kolommen heb ik twee inkepingen aangebracht. Deze zorgen voor een onderbreking in de lange slanke houten staafjes. De kolom kan door de twee inkepingen in drie delen worden verdeeld. De lengte van deze drie delen hebben een verhouding van 1 : 1,6 : 8. De inkepingen heb ik aan de binnenkant van de kolommen wat groter gemaakt zodat deze een ligger kunnen inklemmen. Deze verbinding is een keepverbinding. De hoogte van de ligger is dus weer afgeleid van de afstand tussen de twee inkepingen. Van eerdergenoemde verbindingen heb ik mijn hoofdconstructie gemaakt. De liggers die door de houten kolommen zijn ingeklemd dragen aan de ene kant een deel van een gevel en aan de andere kant vormt het de constructie waar een vloer en/of plafond op kan rusten. Aan de kant van de gevel steekt de ligger een stukje uit. Het gevelfragment is als het ware door dit uitstekende deel geschoven. In werkelijkheid zou dit niet kunnen maar voor de opdracht vond ik dat het juist een leuk effect gaf. Het gevelfragment heb ik een dikte gegeven die gelijk is aan de dikte van de kolommen. Door de zijkanten van het gevelfragment open te laten kun je goed de aansluiting zien tussen de ligger en de gevel.
39
Referenties 40
EXPO-paviljoen - Thomas Herzog
Great Court - Foster and Partners
In dit paviljoen is de constructie duidelijk te zien. Er is veel aandacht besteed aan de details in het houten dak en de kromming die erin zit.
De overspanning van de binnenplaats van het Britisch Museum heeft een glazen dak. Het glazen en stalen dak bevat veel knooppunten en glazen ruiten. De golving in het dak maakt het een complexe constructie wat veel aandacht voor detail vraagt.
Referenties
Japan EXPO Paviljoen - Frei Otto
Hopkins House - Michael Hopkins
De constructie van dit paviljoen bestaat onder andere uit karton. In het dak zijn de verbindingen tussen alle constructie elementen goed zichtbaar. Deze verbindingen zijn beeldbepalend voor het gehele paviljoen.
Het huis heeft een industriĂŤle uitstraling door de materialen die gebruikt zijn en doordat de constructie van het gebouw goed te zien is. Bijna geen enkel detail is verhuld.
41
42
De Wand
7
44
Foto
De opdracht was om een wand te maken met behulp van vlakken waarvan de afmetingen gebaseerd zijn op de reeks van Fibonacci
Analyse
‘‘Uitgezet in drie richtingen vormt de reeks van Fibonacci een stelsel van ruimtelijke volumia die onderling eveneens in dezelfde verhouding tot elkaar staan. Het wonderlijke evenwicht in de reeks, waarin uiteraard wel sprake is van maatverschillen, heeft aan de reeks en vooral aan de eruit voortvloeiende gulden snede een welhaast mystieke, maar tevens esthetische betekenis gegeven.’’ 6)
Ik heb de rechthoeken gebruikt van het blad dat we bij de opdracht kregen. Deze rechthoeken zijn door middel van de reeks van Fibonacci ontstaan. De rechthoeken van het blad heb ik door elkaar gehusseld tot ik een evenwichtig patroon kreeg. De grootste vlakken heb ik aan de randen van mijn werkveld/patroon geplaatst zodat je aandacht gelijkmatig over het patroon verdeeld wordt.
Vervolgens ben ik de plaatsing van de “open’’ vlakken in het patroon gaan bepalen. Ook hier zocht ik naar een evenwicht tussen het ‘’dichte’’ vlak en het ‘’open’’ vlak, de hoeveelheid ‘’open’’ vlakken en de richting van de ‘’open’’ vlakken. Hieruit zijn twee ontwerpen ontstaan. Het eerste ontwerp heeft vooral grotere open vlakken die aan de rand van het patroon gesitueerd zijn. Het tweede ontwerp heeft kleinere open vlakken die voornamelijk in het midden van het patroon gesitueerd zijn. Deze twee ontwerpen heb ik samengevoegd door ze achter elkaar te plaatsten. Daarnaast heb ik in het eerste ontwerp de grootste vlakken die in het patroon voorkwamen verdiept. In de uitwerking liggen deze grote vlakken even verdiept als de ‘’open vlakken’’ van het patroon. De twee ontwerpen hebben twee open vlakken die op dezelfde positie zijn gesitueerd. In de uitwerking heb ik gekozen om daar gaten van te maken. Hierdoor wordt de relatie tussen de voor- en achterzijde van de wand verduidelijkt.
45
Referenties 46
Simmons Hall - Steven Holl
Mirador- MVRDV
De grote uitkerningen zijn zo ten opzichte van elkaar en van het geheel gepositioneerd dat het geheel in balans blijft. Het gebouw kan als één grote ‘‘wand’’ gezien worden.
Door de verschillende tonen die het grote blok weer in kleinere rechthoeken verdelen, krijgt het gebouw een interessant aanzicht. De positie van de ramen ten opzichte van elkaar en de verscheidenheid van de maten ervan zorgen ervoor dat de blokken minder massief aandoen.
Referenties
Celosia - MVRDV
WOZOCO - MVRDV
De uitkerningen en de horizontale nadruk van de witte stroken tussen de grijze rechthoekige blokken zorgen voor een ritmisch effect en maken het gebouw ook ruimtelijk interessant.
De ramen en balkons in het gebouw verspringen net iets ten opzichte van elkaar. De ramen volgen een systeem dat niet direct uit de structuur van een flatgebouw volgt. Er ontstaat een orde die erg dynamisch is. Door de uitstekende en verspringende balkons wordt aan het gebouw meer ruimtelijkheid gegeven.
47
48
Collage
8
50
Foto’s
Op een vlak van 80 x 80 cm zijn drie sterk contrasterende tekeningen van Jan Schoonhoven opgenomen. De middelen punt, lijn en vlak moeten het grote contrast tussen de drie vlakken doorbreken door het aanbrengen van geleidelijke overgangen. Daarnaast moeten er nieuwe contrasten aangebracht worden. Ook dienen de open vlakken in de bestaande compositie actief in het geheel van de collage te worden betrokken. Uiteindelijk moet in het totaalbeeld van de compositie sprake zijn van één samenhangend geheel.
Analyse
‘‘In essentie komt een collage neer op het bij elkaar brengen van contrasterende of onderling heterogene beeldmiddelen in één hetroogeen beeld.’’ 7)
Ik ben begonnen met het aanbrengen van een licht vlak die qua breedte gelijk is aan de breedte van de grootste tekening en aan de hoogte van de een na grootste tekening. Daarnaast is de hoogte van dit lichte vlak gelijk aan de helft van de breedte van het een na grootste vlak. Dit lichte vlak moest een centraal vlak worden dat direct of indirect met de drie andere tekeningen in verbinding staat en een contrast is van de zwart-wit tekeningen. In de grootste tekening heb ik twee stroken naar boven verschoven en aan de onderen bovenkant een kleuraccent aangebracht. Daarnaast heb ik een stiksel over het zwarte patroontje/lijntje genaaid. In een strook aan de linkerkant heb ik ook een stiksel aangebracht en deze heb ik laten doorlopen in de tekening met het raster om zo een verbinding te creëren. Om de tekening met het raster heb ik een patroon gemaakt die de overgang vormt tussen de tekening met het raster en de tekening met zebra-achtige strepen. Meer naar onder toe vormt een soortgelijk patroon de afsluiting van de zebra-achtige tekening en de overgang naar de grootste tekening. Het golfkarton aan de linkerkant vormt een contrast en verbinding met de tekening met het raster en de tekening met zebra-achtige strepen. De grilligheid van het karton geeft de grilligheid van de tekening met de zebra strepen aan. In de grilligheid van het karton is echter, door de rechte afsnijdingen, een patroon van het raster te bekennen. Het zebra patroon loopt trapsgewijs af. Dit is de tegenhanger van het golfkarton aan de onderkant dat grillig trapsgewijs afloopt maar dan gespiegeld aan het zebra patroon. Het glasvezel dat verticaal loopt zorgt voor een zogenaamde onderbreking van het lichte vlak en is net als het lichte vlak een centraal element waar de meeste vlakken op uit komen. De stokjes in de collage zorgen voor een strakke orde in de vlakken met verschillende patronen.
51
Referenties 52
Pablo Picasso - Dode vogels
Georges Braque - Man with a Guitar
De titel van het werk is Dode vogels. In het werk worden verschillende aanzichten van dode vogels getoond. Er is met verschillende vlakken gewerkt waarvan de randen de aanzichten van de volgels snijden.
In dit werk wordt door verschillende vormfragmenten en aanzichten van het beeld ruimtelijkheid gesuggereerd. Het object is vanuit verschillende gezichtshoeken bekeken en de verschillende aanzichten zijn ook zo op het doek weergegeven.
Referenties
Kurt Schwitters- Zonder titel (ereid)
Pablo Picasso - Still-Life with Chair-Caning
Door middel van het bij elkaar brengen van verschillende lagen is een samenhangend geheel ontstaan. Er is een wisselend ritme door lagen van verschillende kleuren en verschillend materiaal die zijn toegepast.
In deze collage wordt gewerkt met geschilderde en echte voorwerpen zoals het touw en de stoelzitting. Verschillende vlakken en materialen zijn tot ĂŠĂŠn geheel samengevoegd.
53
54
Het Logo
Bouwkunde
9
Toepassingen
Bouwkunde Faculteit Bouwkunde Julianalaan 134 2628 BL Delft 015 278 9111 bk.tudelft.nl
56
Ik wilde dat mijn logo de letters B en K bevatte. Bij het maken van het logo ben ik dus vooral gaan kijken hoe ik deze twee letters bij elkaar kon brengen. de letters moesten mijn logo maken, niet een beeld dat de faculteit of bouwkunde zelf moest suggereren. Ik ben begonnen om van de buiken van de B huisjes te maken. Wat er met de K moest gebeuren wist ik nog niet. Daarom plakte ik de K aan de B met de huisjes. Om dit geheel maakte ik een grotere B. Dit is de basis van mijn logo geworden. Hierna heb ik mjin ontwerp nog wat aangepast. Zo is de grotere B minder breed geworden en heb ik de K blauw en iets dikker gemaakt zodat hij goed opvalt en met de kleuren zwart en blauw naar het logo van de TU verwijst. Onder het logo heb ik de tekst Bouwkunde geplaatst omdat mijn logo dit woord in een kortere versie uitbeeldt. Ik vind dat het logo goed is gelukt. Op een korte en krachtige manier is van bouwkunde een beeldmerk gemaakt. Doordat het logo als een stempel gebruikt kan worden, zijn de toepassingsmogelijkheden ervan groot.
Analyse
De laatste opdracht was het maken van een logo voor de faculteit Bouwkunde.
Bouwkunde
57
Referenties
Albert Heijn In het logo van Albert Heijn zijn de A en de H met elkaar vervlochten. In het ontwerp voor het logo van Bouwkunde heb ik dit met de B en de K ook gedaan.
58
Technische Universiteit Delft In mijn ontwerp voor het logo van Bouwkunde heb ik door het gebruik van de kleuren, zwart met een blauw accent op ĂŠĂŠn letter, naar het beeldmerk van de Technische Universiteit verwerzen.
Referenties
Bien
Juweliers Robert Den Haag
In de huisstijl van Bien wordt de toepassing van de letter B op een creatieve manier op de slogan afgestemd.
Ook in dit logo zijn de belangrijkste letters met elkaar vervlochten tot ĂŠĂŠn strak beeldmerk.
59
60
Nawoord
Vormstudie behoort tot ĂŠĂŠn van de leukste en leerzaamste vakken die ik dit eerste jaar heb gevolgd. Ik heb geleerd om met een kritisch oog naar de compositie van elementen in de vormgeving te kijken. De opdrachten waren divers en het was steeds weer een uitdaging om een leuk ontwerp voor de opdracht te verzinnen. Het commentaar dat bij de beoordeling van de opdracht werd gegeven was erg nuttig. Niets was met een praatje te verhullen. De docent zag alles. Soms zag hij in het ontwerp zelfs nog meer dan aanvankelijk mijn bedoeling was. Dit heeft tot leuke en leerzame inzichten geleid die ik in een volgend ontwerp weer kon gebruiken. De introductieverhaaltjes die voorafgaand aan de uitleg van de opdracht door de docent werden gegeven, waren op de vroege maandagochtend voor mij een favoriet onderdeel van de les. Hier wil ik mijn docent Bernard Olsthoorn voor bedanken.
61
Bronnenlijst
Citaten 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) 8)
Vouwblad vormstudie opdracht 1, Bernard Olsthoorn Vouwblad vormstudie opdracht 2, Bernard Olsthoorn Rafael Moneo, Ontwerp en analyse, Bernard Leupen, Uitgeverij 010, Rotterdam, 2010 Vouwblad vormstudie opdracht 5, Bernard Olsthoorn Vouwblad vormstudie opdracht 6, Bernard Olsthoorn Vouwblad vormstudie opdracht 7, Bernard Olsthoorn Vouwblad vormstudie opdracht 8, Bernard Olsthoorn Harold Allen Brooks, Writings on Wright: Selected comment on Frank Lloyd Wright, MIT Press, 1983
Referenties André Volten, Constructie met I-balken, Sloterplas, Amsterdam, 1966 Bladzijde 35 Chiba Manabu architects, House in Black, Tokyo, 2001 Bladzijde 17 Dailymilk, huisstijl Bien, Sabien Duetz, 2011 Bladzijde 59 Erwin Heerich, Turm, Museum Insel Hombroich, Duitsland Bladzijde 16 Foster and Partners, Great Court, British Museum, Londen, 2000 Bladzijde 40 Frei Otto, Buro Happold, Japan EXPO Paviljoen, Hannover, 2000 Bladzijde 41 Frank Lloyd Wright, Robie House, Chicago, 1910 Bladzijde 10 Georges Braque, Man with a Guitar, 1911 Bladzijde 52 Gerrit Rietveld, Rietveld Paviljoen, Museum Kröller-Müller, Otterlo, Nederland, 1965 Bladzijde 11 Gerrit Rietveld, Rietveld Schroderhuis, Utrecht, 1924 Bladzijde 35 Ieoh Ming Pei, Louvre piramide, Parijs, 1989 Bladzijde 29 i29, Home 07, Rooseveltlaan, Amsterdam Bladzijde 22 James Pilditch en John Harris, Merkbureau AID, logo Albert Heijn, 1965 Bladzijde 58 Kurt Schwitters, Zonder titel (ereid), 1929 Bladzijde 53 Michael Hopkins, Hopkins House, Londen, 1976 Bladzijde 41 MVRDV, Celosia, Madrid, Spain, 2009 Bladzijde 47 MVRDV, Mirador, Madrid, Spain, 2005 Bladzijde 46 MVRDV, WOZOCO, Amsterdam, 1997 Bladzijde 47 Pablo Picasso, Dode vogels, 1912 Bladzijde 52 Pablo Picasso, Still-Life with Chair-Caning, 1912 Bladzijde 53
62
Bladzijde 28 Bladzijde 17 Bladzijde 23 Bladzijde 59 Bladzijde 34 Bladzijde 10 Bladzijde 34 Bladzijde 23 Bladzijde 46 Bladzijde 40 Bladzijde 29
Bronnenlijst
Rafael Moneo, Town Hall, LogroĂąo, Spain, 1974 Raimondo Guidacci, White House, Orsara di Puglia, ItaliĂŤ Paul de Ruiter b.v., Villa Berkel, Veenendaal, 2003 Peter Leuhof, logo Juweliers Robert Den Haag, 2011 Richard Rogers & Renzo Piano, Centre Georges Pompidou, Parijs, 1977 Sakakura Junzo, Japanese Pavilion at Paris World Exposition, 1937 Simcha Roodenburg, Ikazia, Ziekenhuis Ikazia, Rotterdam, 2001 Sluijmer en van Leeuwen, Villa Horatius, Utrecht, 2011 Steven Holl, Simmons Hall, United States, 2002 Thomas Herzog, EXPO-paviljoen, Hannover, Duitsland, 2000 Van Zuuk architecten, Paviljoen Roosendaal, Roosendaal, 2009
63