OVK Nuus/News - March 2016 by OVK Head Office

NUUS NEWS

KWARTAALBLAD VAN OOS-VRYSTAAT KAAP BEDRYF BPK / QUARTERLY MAGAZINE OF OOS-VRYSTAAT KAAP OPERATIONS LTD

Maart / March 2016 • Volume 19 • Nr. / No. 1

Inhoud Contents Uit die Woord • 2 Redaksioneel • 3 Economic Situation: Outlook 2016 • 4 Silos van Jaar-toekenning • 7

24 3

30 3

It’s Raining Potatoes in Elliot • 8 Proteïene in Skaapvoere • 12 OVK en Bathopele vat Hande • 18 Sukses is nie Toeval • 20 Vrystaat Landbou Veiligheid • 22 Stilte op Doornbult • 24

Jaarlikse OVK Golfdag • 28 Ons was Daar • 30 Koringkultivar: Proef Resultate • 32 Nasionale Lamslagkompetisie • 36 Mielies se verlies is Sonneblom se wins • 38

Weiveld: Wat staan die Boer te doen? • 40 OVK bied reeks Inligtingsvergaderings aan • 43 Uit ’n Direkteurskombuis • 46 Gariep Vleisprodukte by Handelstakke • 47 Boere hou fees op Hopetown • 50

UITGEWER • PUBLISHER

OVK Bedryf Bpk – Posbus / PO Box 96, Ladybrand 9745 19 Dan Pienaar Street / -straat 19, Ladybrand REDAKTEUR • EDITOR

Nuwe Bethlehem Meganisasiegebou geopen • 54 Massey Ferguson op sy Beste • 57 Wol- en Sybokhaar Veilingsdatums • 60

Francois Seymore – Tel 051 923 4500 • Sel / Cell: 079 780 4618 • E-pos / E-mail: ovknuus@ovk.co.za / ovknews@ovk.co.za

DRUK • PRINTING

Oranje Print & Packaging – Manie Engelbrecht • 084 442 0243

■ Epos kommentare, klagtes, briewe, voorstelle ens. aan ovknews@ovk.co.za

ONTWERP EN UITLEG • DESIGN AND LAYOUT

ArtSmart Design Studio – Roné Viljoen • Sel: 072 447 1918 of Tel: 051 433 2213

OVK │ MAART 2016

Uit die Woord “ U omsluit my van alle kante... ” figuurlik kan “omring”. Dit kan ’n mens se dagprogram wees. Daar is so baie dinge wat gedoen moet word, so baie verantwoordelikhede: jou werk, vergaderings, ’n klomp organisasies wat elkeen sy kwota betrokkenheid eis. Jy kan baie maklik die gevoel kry dat jy omsluit word deur jou dagprogram.

Of dit kan onsekerheid wees wat jou van alle kante omsluit – veral in hierdie dae waarin ons is: hoe die effek van die droogte gaan uitspeel. Of dit kan onsekerheid oor jou finansies wees, jou kinders, jou ouers, jou huwelik, die politieke situasie in ons land... Of dalk kan dit op hierdie oomblik beproewing en siekte wees wat jou lewe omsluit!

’n Mens hoef nie op die oop see in die middel van ’n groot oseaan te wees om die gevoel te kry dat jy omring word nie. In ons lewe is daar baie dinge wat ’n mens letterlik en

Ps. 139 vertel vir ons van ’n man wat ook van alle kante omsluit was: nie deur iets nie, maar deur Iemand; nie deur skepsele of skeppinge nie, maar deur sy Skepper! Vers 5: “U omsluit my van alle kante, U neem my in besit.” Sy oog sien elke mens raak. Daar is net mooi nêrens ’n plek op aarde waar jy ooit vir God kan wegkruip nie. Vir Hom is ons so deurskynend soos glas. Tot in die verste verte en die diepste diepte van ons bestaan sien Hy en weet Hy wat in jou lewe aangaan. Hierdie wete het Dawid so benoud en bevrees gemaak dat hy vir God wou wegkruip. Maar waarheen sou hy gaan om aan God se teenwoordigheid te ontkom? “Klim ek op na die hemel, is U daar, gaan lê ek in die doderyk, is U ook daar. Vlieg ek

DS. GIDEON LAMPRECHT

aar word die verhaal vertel van ’n man wie se boot gesink het waarna hy vir vyf dae lank in ’n klein reddingsbootjie op die groot oop see rondgedobber het voordat hy gered is. Orals rondom hom was daar net water en nogmaals water. Waarheen hy ook al gekyk het – sover as wat die oog kon sien – was net kilometers see. Bokant hom was wel die blou lug, maar, het hy vertel, as die seewind teen die aand opgekom het, was dit só mistig dat jy skaars tien meter ver kon sien. Die vog het alles nat gemaak, sy boot, sy klere, sy vel, alles! Dán, het hy gesê, het hy gevoel soos ’n klein vissie êrens in middel van ’n groot oseaan: deur water omring van alle kante…

OVK │ MAART 2016

na die ooste, of gaan woon ek in die verre weste, ook daar lei u hand my, hou u regterhand my vas” (v. 8 - 10). En toe ontdek Dawid dat dit nie nódig is om vir hierdie Here weg te kruip nie. Hy het ons dan gemaak! Hy ken ons verlede, hede en ons toekoms. Al ons lewensdae was in sy boek opgeskrywe nog voordat ons gebore is. Deur dit alles wil Dawid vir ons sê: God weet alles van jou af – waar jy ookal is en wat jy ookal dink, praat of doen. Hierdie wete gee aan die gelowige troos, berusting, kalmte, sekerheid en vertroue dat ons onder God se genade mág en kán lewe. Trouens, ons het dit nodig om in God se teenwoordigheid te lewe! Ons elkeen persoonlik mág en móét dit weet – al gaan ons deur ’n moeilike tyd, en al ken ons nie Sy weë nie, al verstaan ons nie hoekom sekere dinge in die lewe gebeur nie, al loop ons rond met ons “waarom?” vrae: God is by ons teenwoordig. As God die Vader, die Alomteenwoordige, is Hy God vir ons. As God die Seun, Jesus Christus, Immanuel, is Hy God by ons. En as God die Heilige Gees, ons Trooster, is Hy God in ons. Ds. Gideon Lamprecht NG Gemeente Ladybrand-Noord Sel: 0824170507 gideonlam@webmail.co.za

Redaksioneel en van nuwe geleenthede gebruik te maak. Dit sal meer verg om die rug van die landboubedryf te knak! Nuut in die redakteurstoel, was die leerkurwe groot en het ek vinnig verlief geraak op die natuurskoon en mense van die OVK streek. Ons het ’n draai op Hopetown gaan maak en by Tannie Rina Wiid op Doornbult gaan kuier en die jaarlikse skou op die dorp gaan bywoon. FRANCOIS SEYMORE

ie eerste kwartaal van 2016 sal sekerlik in die anale aangeteken word as uiters gebeurtenis vol. Die wêreldmarkte het hul swakste begin vir ’n nuwe jaar nog ooit gehad. Die ru-olie prys het markte ontsenu en niemand weet regtig wat China se werklike groei is nie. Europa en Japan wankel op die rant van ’n resessie en die rand se toekoms lyk nie te positief nie.

We traveled through the beautiful Eastern Cape and spent some time with the wellknown Dobrowsky family in Elliot. The level of activity rather resembles that of a factory than a farm. Still, we enjoyed sincere hospitality but soon had to head northwest towards the Gariep dam. Net buite Bethulie het ons ingeloer by Henning en Leana Joubert en gaan kyk hoe moderne tegnologie op die plaas aangewend word. Hulle is ook besig om baie vooruitgang

met hul Merino- en Bonsmarastoete te maak. Op ’n meer ernstiger trand ondersoek Ernst Janovsky die ekonomiese vooruitsig vir die jaar en die implikasies daarvan op die boer. Dr Jasper Coetzee bespreek verskillende proteine in skaapvoere en Prof Hennie Snyman van die Universiteit van die Vrystaat en Dr Mias vd Westhuizen bekyk die impak van die droogte op die weiveld en wat die boer kan doen om sy weivelde te beskerm. Die OVK Landboukundige dienste stel die resultate bekend van navorsing op nuwe koringkultivars. Ek wens al ons lesers ’n wonderlike en Geseënde Paastydperk toe. Hier is ons al hard aan die werk om die winteruitgawe van OVK Nuus vol interressante en kundige artikels te stop. Ons is seker u sal hierdie uitgawe geniet en ook insiggewend vind. OVK groete tot volgende keer.

Die droogte duur voort en voedselsekuriteit word nou algemene tafelgesprekke. Weens die Zar/ Dollar koers, doen uitvoerboere besonders goed, maar koste van ingevoerde toerusting gaan ’n negatiewe inpak op meganisasie hê en die verhoging van rentekoerse kan ’n afwaarse druk op winste plaas. Alhoewel die huidige prentjie nie rooskleurig lyk nie, is dit sonder twyfel nie die eerste of laaste keer dat donkerwolke oor ons boere hang nie. Soos in die verlede wys hulle besondere deursettingsvermoë en dryf om die positiewe raak te sien

OVK │ MAART 2016

ECONOMIC SITUATION outlook 2016 Article ▐ Ernst Janovsky • Head: Centre of Excellence AgriBusiness.

■ 1. Economic Outlook Politically and economically, the world is at a cross road. Europe is struggling with an influx of migrants from war-torn Africa and Middle Eastern countries. Russia, the Middle East and other oil producing countries is struggling with lower energy prices. South America and Africa is struggling with lower commodity prices, especially hard commodities given the slowdown in the Chinese economy. China and Asia are struggling with the economic transition from manufacturing to a consumptive economy and higher wage demands. South Africa is struggling to attract investment to counter its deficit on its Balance of Payment (BoP) due to poor service delivery, and a bad policy environment. Australia agriculture is struggling with the aftermath of three year below normal raining seasons and the forecast of another strong El-Niño. This in short implies that world economies are in turmoil and that the impact on especially developing economies like South Africa will remain volatile. The following economic trends are of importance for South African agriculture and needs to be taken into consideration: LOWER COMMODITY prices to negatively impact economic growth – Commodity prices for hard commodity’s (platinum, iron-ore coal, etc.) has halved during the last year this has a major impact on the economic growth of commodity exporting countries like South Africa and has led to a decline in economic growth to +/- 1% in 2016. Slower growth does not necessarily translate to lower demand for food as Government is supporting the poor through social grants and has in the past budget upped social grants by more than inflation. The combined effect of above inflation wage increases and the fact that approximately 60% of the social grant is spent on food imply that the demand for food will remain fairly strong in the short term but will have a negative effect on demand in the long run.

OVK │ MAART 2016

Over the past four years the rand constantly weakened against the US Dollar. This was mainly the result of a stronger US Dollar as the Rand during the same period strengthened against the Euro. As Europe is still our biggest trading partner in agricultural produce the stronger Rand / Euro placed pressure on export revenues to Europe. Given the Rand / US Dollar weakness and the link between the US Dollar and the Chinese Yuan producers of fresh produce started to develop new export markets to the US and China hence the major hype around the AGOA trade agreement with the USA. Exchange rate to continue to weaken The exchange rate is the net effect of the relative strength of other currencies as well as net result of South Africa’s Balance of Payment (Bop). It is therefore expected that the Rand will continue to weaken on the back of the strength of the American Dollar and a deficit on our current account as we are importing more than we are exporting in Rand terms. The exchange rate is expected to trade between R16 to R17 for 2016 this will drive agricultural commodity prices higher and to some extend compensate farmers for the drop in volumes due to the drought, farmers that have no crops will however be hit by a double whammy as a weaker exchange rate will drive input costs for next season higher. A weaker exchange rate will therefore also have a major impact on the cost of mechanisation as the bulk of the machinery is imported. A weaker exchange rate is not necessary bad for South African agriculture as it will also drive commodity output prices higher and in effect create more revenue for a farmer as output should exceed inputs on a percentage basis. Cost of capital to increase – There are four driving forces that drive the cost of capita (interest rates) namely: • Inflation is expected to increase on the back of a weaker exchange rate (imported inflation) as well as higher food prices due to the drought this. This will trigger the Reserve Bank to up interest rates in a bid to control inflation.

• To draw capital investment to South Africa in a bid to balance our BoP the Reserve Bank will continue to up the interest rate to counter capital outflows as America is increasing their interest rate. • Demand for Credit - Similar to inflation the Reserve Bank would not like to see the growth in the demand of money (M3 Money) in circulation to exceed 10% as this will lead to higher expenditure and drive inflation. Currently the growth in M3 money is well below 10%. This implies that the consumer is taking strain and interest rates do not need to be increased. Hence the low margin of interest rate increases by the Reserve Bank. • The availability of capital in the world is decreasing - In the early 80’s the ratio of contributors to a pension fund was in the vicinity of 16:1 This has declined over the past three decades and is expected to be 2:1 in 2050. This implies that the availability of capital invested by pension funds will continue to decline. The impact of this is that in the past it was easy to get prime minus 2% or even prime minus 3%. Today, given the fact that capital is much scarcer, pricing has increased and one would struggle to negotiate rate of prime minus 1%. This inevitably led to an increased in interest rates of approximately 2-3% over the past few years. • Growth in land values to slow down - Net Farm Income determines the rate at which capital can be repaid. As a result, fixed investment in agriculture (property and fixed infrastructure) is to a large extent determined by Net Farm Income (NFI). Lower production volumes due to a drought have led to a decline in NFI and a slowdown in the growth of farm property values.

■ 2. Agricultural commodity outlook In South Africa we have a free market system in place this implies that agricultural commodity prices are determined by supply and demand. All though this is

true in terms of how commodity prices are determined, South African also have an open boarder policy, prices discovery therefore does not take place in a vacuum and are to a large extend derived from the international market. Currently international agricultural commodity prices are fairly depressed due to production expansion over the last decade and lower demand due to poor world economic growth placing downward pressure on derived import and export parity prices. However due to a weaker exchange rate agricultural commodity prices in South Africa have increased and is expected to some extend compensated for the drop in volume due to the drought, that is if you have could plant and have a crop. The other big trend influencing agriculture currently is the effect of the drought keeping in mind that this is the fourth year of below average rainfall. This implies extremely dry soil moisture profiles as well as declining dam water levels impacting the availability of irrigation water emphasising the need to improve soil water retention management. Taking the above into consideration the following commodity trends are expected for a few selected commodities:

Maize – Maize volumes are expected to decline substantially due to the drought from 9,9m ton (white

OVK │ MAART 2016

4,7m ton, yellow 5,2m ton) in 2015/16 to an expected 7,4m ton in 2016/17 (white 3.2m ton, yellow 4,2m ton a decline of 25%. For the same period price increased by 62% for white maize to R4770/ton and 39% for yellow maize to R3720/ton implying that the total revenue for farmers in spite of the drought is expected to increase as price compensated for the drop in volumes. This might sound great but for the individual farmer that had a total crop failure the impact of the drought means a total loss of revenue.

Soyabean seed – As with maize, soybean seed volumes are expected to decline by 27% to 7,7k ton price on the other hand is only expected to increase by 30% to R6900/ton. This implies that soyabean seed revenue to farmers will decline by 20% as price in spite of a weaker exchange rate did not compensate for the drop in production volumes

Wheat – Wheat production is expected to decline by only 14% to 1500k ton in 2016 while price is expected to increase by 27% to R5040/ton. Farm revenue is therefore expected to increase in spite of the current drought with individual produces at risk where volume decreases exceeded price increases.

Sheep – As with beef sheep slaughtering also increased due to the deterioration of the natural resource due to the drought, this is however not as drastic as that of beef as the main production areas for sheep namely the Eastern Cape, Southern Cape and Karoo experienced above average rainfall. Prices however declined slightly due to consumer resistance given the economic wellbeing of the consumer and the perception that mutton is the most expensive meat type. Prices are however expected to recover and tend to move sideways if compared to the previous year.

Cattle – For the second year in a row beef slaughtering increased by more than 11% per year this is mainly the result of the heard liquidation due to poor grazing condition due to the 4th year of the a below average rainfall. Beef prices however held their ground and moved sideways year on year this is mainly the result of a structural change that happened in the international beef market and the effect of the weaker exchange rate. Currently beef import parity prices exceed domestic consumer prices creating an export opportunity for beef for the first time in more than 40 years. It is expected that this structural change in the beef industry will lead to further investments in the beef industry. Due to higher slaughtering revenues from beef, slaughtering is up and been used to cross subsidise losses in the grain industry’s. Weaner calf prices however declined in spite of beef prices moving sideways this is mainly the result of higher maize prices placing pressure on feed margins of feedlots, it is expected that weaner calf prices will remain under pressure as farmers are to a large extend forced to sell their weaner in a bid to save their breeding given the drought. Production volumes is expected to decline in the next two years this will stimulate prices to increase creating an opportunity to rebuild the herd. It is therefore essential that farmers do their almost not to sell productive animals as this will determine their ability to recover after the drought.

OVK │ MAART 2016

If agriculture is taken as whole, the effect of the drought is to a large extend offset by increases in commodity prices or increases in slaughtering, however if taken on a individual basis the effect can be catastrophic. The drop in volumes due to the drought also have a major impact on the secondary agricultural sector like co-ops as the bulk of their revenue come from the handling and storage of the commodity, this will put pressure on revenue of the seconders sector. Given the rains of late and given the forecasts it looks as if there is some relive however the after maths of the drought will remain with us deep into the new season if it does not rain enough to lift dam levels and soil moisture levels for the 2016/17 production season.

OVK bekroon as Jupidex Heelgoedere Handelaar van die Jaar OVK is Donderdag, 26 November 2015, tydens ’n geleentheid aangebied in Pietermaritzburg, beloon met ’n toekenning as die Jupidex Heelgoedere Handelaar van die Jaar, Multi-tak (multi-branch).

OVK Personeel op die foto vlnr: Mnre Johan Scholtz (Bestuurder: Meganisasie Sentraal), Stéfan Oberholzer (Besturende Direkteur), Frans du Plessis (Hoofbestuurder: Handel en Meganisasie), Pieter Coetzee (Bestuurder: Meganisasie Bethlehem) en Wilhelm du Preez (Bestuurder: Meganisasie Suid en Wes).

SILOS VAN DIE JAAR-TOEKENNING Die OVK Graan-afdeling het op 19 November 2015 hul jaarlikse Silo van die Jaar-funksie by OVK Hoofkantoor, Ladybrand, gehou. Hiertydens is erkenning gegee aan die silo’s se prestasies van die afgelope finansiële jaar geëindig 28 Februarie 2015. Aangesien graan in seisoene werk, kan alles nie vroeër in die jaar afgesluit word nie en moet daar eers gewag word dat die vorige jaar se koringoes versend en afgeweeg word. Die syfers word dan bygewerk by die Februarie-syfer om finale syfers te bereken. Om die trofee te wen word nie slegs na die groter silo’s gekyk nie, maar word alles omgeskakel na ’n “per ton” -syfer om almal ’n gelyke kans te bied. Die “wins per ton”-kriteria bly egter die belangrikste komponent wat in ag geneem word. Ander kriteria sluit in ander bykomende inkomstes en netheid. Mnr Stéfan Oberholzer het die verrigtinge bygewoon en die personeel ingelig aangaande die groter OVK, waarna mnr Rudolph van Wyk vir ons meer vertel het van sukses en hoe om suksesvol te wees. Daarna is die top vyf silo’s aangekondig:1) Fouriesburg, 2) Oranjerivier, 3) Modderpoort, 4) Clocolan, 5) Havengabrug. Die wenner vir 2014 / 15 was Fouriesburg silo. Baie geluk aan Deon Swart en sy span.

Stéfan Oberholzer (Besturende Direkteur, OVK Groep), Deon Swart (Takbestuurder Fouriesbrug Silo) en Rudolph van Wyk (Hoofbestuurder: Graan, Landboukundige Dienste en Logistiek)

OVK │ MAART 2016

It’s raining potatoes “One must always remain humble as a farmer. You never know when you will have a setback and it might be devastating. Never think you will always have success, therefore, be grateful when you have success.” These are the wise words of Mike Dobrowsky, well known farmer in the Eastern Cape.

in Elliot

estled in the southern part of the Drakensberg Mountain range in Elliot, is Cloeta Farm, owned by third generation farmer Mike Dobrowsky. He took ownership of the farm 38 years ago with his wife Noddy and has developed it into one of the most successful farming businesses in the Eastern Cape. With an ever increasing need to expand and increased production, Mike’s father expanded the farm to Ugie and many years ago Mike himself purchased additional agricultural land in Ugie.

heatwave during the latter part of

Situated in one of the higher rainfall regions in the OVK service area, the main crops are maize and potatoes planted in Elliot and Ugie. They diversified into livestock farming with Simmentalers and have a sheep operation in Barkly East. Experiencing their share of the immense

Time is crucial to deliver fresh pro-

Mike and Noddy Dobrowsky have been successfully farming for over three decades in the Elliot/Ugie district. Mike is also a Director of OVK in the Central Region.

last year with temperatures reaching 46° C, the full impact of El’Nino has not shown its ugly cloak yet. Mike jnr, fourth generation, joined his farming parents five years ago, after completing his B. Agric studies at Stellenbosch. A new brand ‘Sky Estates’ was later born and the farming activities turned into in impressive business operation. Trucking 15 000 bags of potatoes to all the major markets daily is no mean feat. Mike Jnr is also in charge of a fleet of links to distribute the precious commodity. ducts to the market, and to achieve this, the harvesting of the potatoes in Ugie, getting them to Elliot for sorting and packing is timelessly of utmost importance. All happens in a continuous daily process. The links drive overnight to the markets, return to Ugie to be loaded with harvested potatoes and deliver them to the packing plant in Elliot, just to be on the road again a few hours later to the markets, fully loaded with the finest fresh products.

A highly mechanised sorting and packing facility ensures that the crop gets to the market in the shortest time possible.

Mike Jnr with some of the 15000 bags of potatoes that is transported daily to the major markets.

Due to the national drought, the market price for pota-

phones. It enabled me to keep in touch with my chil-

toes went through the roof and it is now a race against

dren, who were at boarding school. Before that it was

time to get as much product to the table as possible.

difficult and frustrating.”

Normally Sky Estates only services the Port Elizabeth market, but at present it is financially viable to also deliver to Gauteng markets.

Dedicating a major part of her life to farming, the question came up of what is on her bucket list when she and Mike will have more time on their hands. “Grandchild-

A complete sorting and packing facility is in operation

ren, The Kruger National Park and driving. As long as

at Cloeta Farms. Under the watchful eyes of Mike Snr

it’s going somewhere.” Mike Snr did not volunteer an

& Jnr, 120 employees work diligently to get the product

answer!

bagged and stacked as quickly as possible. They also need to decide what percentage of the potato crop will be sold on the market and what to keep as seed. “This is a balancing act and one is not always correct with your decisions.” commented Mike Jnr. Meeting the Dobrowsky’s, one is immediately touched by the humanity of this successful family. Originating in East Germany, Mike’s forefathers arrived in the Eastern Cape in the late 1800’s. Very quickly one notices the passion for farming. Asking 27 year old Mike Jnr what he does for entertainment as a young man, his answer is simple: “I farm.” Maybe he is not a candidate for

Turning to farming again Mike Jnr commented, that their life has changed since the OVK Branch opened three years ago in Elliot. “In all the years my dad farmed, he never had support and this is a real benefit to the farmer. The service we receive from Robbie and his team is awesome. (Robbie Strydom is the OVK branch manager in Elliot) and the convenience of getting parts in town saves a lot of time.” Hard work, dedication and the want to succeed resulted in Mike Snr receiving several awards with the recent one being OVK’s “Top Producer of the Central Region”for

“Boer soek ‘n Vrou” quite yet.

2014/15.

As if written in a romantic novel, Mike and Noddy met

Asking Mike jnr if he is nervous to one day take over

in a potato field on her father’s farm in Barkly East, and

such a successful farming and business operation, he

have been married for 34 years. Sitting down to chat to

remarks that he is gaining knowledge daily. “There is

Noddy is not an easy task. You have to fight off a monster

nothing to be nervous about. As a young man, this is a

Great Dane and be careful not to step on a Dachshund

tremendous opportunity.”

puppy. Looking after her eight dogs is Noddy’s passion,

Leaving Elliot and the beautiful Eastern Cape, you

along with nurturing her 1 500 rose bushes. She then still makes time to work in the Sky Estate offices.

can understand their passion for the soil and their continuous pursuit to plant and harvest more. Doing

Raising her three children, Penny, David and Mike

it all over again and again. Facing so many risks and

Jnr, she reflects on the past 34 years and what she

diversity on a regular basis, one can only stand in admi-

felt influenced her life the most. “I would say it is cell

ration.

OVK │ MAART 2016

A link arrives at Cloeta Farms from Ugie with a load of harvested potatoes to be sorted, packed and transported overnight to a market.

“My friends joke that should you come here and have soil underneath your shoes, I will turn you upside down and plant you.”

– Mike Jnr –

The mechanised automated potato harvester employed at Ugie to harvest and load the potatoes onto the trucks.

OVK │ MAART 2016

A recent acquired Simmentaler stud bull is the pride of all on Cloeta Farm.

OVK │ MAART 2016

VERSKILLENDE PROTEÏENE IN SKAAPVOERE Degradeerbare proteïen

Berig ▌ Dr. Jasper Coetzee Pr.Sci.Nat. (Anim.Sci.) Ph.D. (Agric.) Stellenbosch Skaapvoeding- en Bestuurspesialis Konsultant Professionele Veekundige (400328/83) 076 846 8800 & jasperco@iafrica.com

Agtergrond Proteïene is komplekse molekules wat uit minstens 20 aminosure bestaan (NRC, 2007). ’n Proteïen bestaan basies uit vyf elemente naamlik koolstof (C); waterstof (H); stikstof (N); suurstof (O) en swawel (S). Die bakterieë in die grootpens (rumen) van herkouers soos skape en beeste het die unieke vermoë om bakteriese proteïen uit hierdie vyf elemente vir die dier te vervaardig. Bakteriese of mikrobiese proteïen is een van die beste en goedkoopste deurvloeiproteïenbronne wat daar vir herkouers beskikbaar is. Bakteriese proteïen asook ingenome deurvloeiproteïen vloei van die rumen na die laer spysverteringskanaal (d.i. melkpens en eerste gedeelte van die dunderm) waar dit deur ensieme tot aminosure afgebreek (verteer) word en dan as aminosure geabsorbeer word. Slegs proteïen wat as aminosure geabsorbeer word, kan vir onderhoud, spiergroei, melken wolgroei deur skape gebruik word.

OVK │ MAART 2016

Die proteïene wat in veevoere voorkom, word normaalweg in drie fraksies of klasse verdeel, naamlik oplosbare, degradeerbare en niedegradeerbare proteïen.

Oplosbare proteïen Oplosbare proteïen (ook bekend as rumen-beskikbare nie-proteïenstikstof of NPN) kom hoofsaaklik voor in NPN-bronne soos ureum, ammoniumchloried, ammoniumsulfaat, MAP (mono-ammoniumfosfaat), ensovoorts wat in die rumen na onder andere ammoniak afgebreek word. Die ammoniak word deur die mikro-organismes (bakterieë) in die rumen van herkouers gebruik om bakteriese proteïen vir die skaap te vervaardig. Wanneer slegs oplosbare NPNproteïenbronne in ’n rantsoen ingesluit word, sal dit meestal net voldoende wees vir onderhoud van skape wees. ’n Duimreël is dat die proteïen, wat vanaf NPN-bronne afkomstig is, nooit meer as ’n derde van die totale proteïen in die totale dieet van die skaap moet uitmaak nie (Wand, 2003).

Degradeerbare proteïen (ook bekend as rumen-beskikbare proteïenstikstof) kom hoofsaaklik voor in natuurlike proteïenbronne soos sonneblomoliekoekmeel, kanolaoliekoekmeel, grondboneoliekoekmeel, lupiene, ertjies, soja-pitte, ensovoorts. Hierdie proteïenbronne is hoogs degradeerbare proteïenbronne waarvan die proteïen grootliks (meestal meer as 65 tot 85 %) in die rumen deur die bakterieë afgebreek word tot aminosure, ammoniak, stikstof, ensovoorts. Hierdie “afbraakprodukte” word ook deur die rumenbakterieë gebruik om bakteriese proteïen te vervaardig. Hoewel hierdie degradeerbare proteïenbronne ook deurvloeiproteïen bevat, is dit relatief min (± 15 - 35 % van hulle proteïen). Degradeerbare proteïenbronne word meestal saam met oplosbare NPN-proteïenbronne (bv. ureum) in skaapvoere gebruik. Sulke rantsoene is slegs voldoende vir onderhoud en normale produksie, maar nie maksimale groei, melken wolproduksie nie (Storm & Ørskov, 1984).

Nie-degradeerbare proteïen (deurvloeiproteïen) Nie-degradeerbare proteïen of deurvloeiproteïen kom hoofsaaklik voor in natuurlike proteïenbronne soos vismeel, gesteriliseerde hoenderbloedmeel, soja-oliekoekmeel, katoenoliekoekmeel, gluten 60, ensovoorts. Hierdie natuurlike proteïenbronne bied meer weerstand teen ruminale afbraak en

meestal word minder as 20 tot 55 % van hulle proteïen in die rumen deur die bakterieë na aminosure, ammoniak en stikstof afgebreek. Die res van hulle proteïen (meer as 45 tot 80 %) is dus deurvloeiproteïen wat na die laer spysverteringskanaal vloei waar dit deur ensieme tot aminosure afgebreek word. Daar word dikwels na deurvloeiproteïen ook as verbyvloeiproteïen (“bypass protein” in Engels) verwys, maar hierdie terminologie is nie wetenskaplik korrek nie, want die proteïen vloei in werklikheid deur die rumen en nie verby die rumen nie (Wand 2003).

die fetus en die bevrugtingsprodukte asook wolproteïen is daar ’n tekort aan sekere essensiële aminosure in bakteriese proteïen (nl. lisien, metionien, sisteïen, histidien en arginien) om optimale produksievlakke te bereik (NRC, 2007). Onder sulke omstandighede moet deurvloeiproteïen met ’n spesifieke aminosuurprofiel gevoer word om hierdie aminosuurtekort aan te vul om sodoende die aminosuurvoorsiening aan die dier te balanseer (NRC, 2007) om optimale diereprestasie te verseker.

Om die produksie van vleis, melk, bevrugtingsprodukte van die laatdragtige ooi (bv. ongebore lam, uier, melk, ens.) en wol te optimaliseer, kan daar dikwels ’n tekort wees aan sekere essensiële aminosure om maksimale produksievlakke te bereik (NRC, 2007). Beide oorsese (Coetzee, 1995) en plaaslike navorsing (Brand, 1996) toon dat deurvloeiproteïen en energie die grootste voedingstoftekorte in feitlik alle tipes weiding vir hoogs produserende skape is. Onder sulke omstandighede moet deurvloeiproteïen of beskermde aminosure aangevul word om die voorsiening van aminosure vanaf bakteriese proteïen te komplementeer en te balanseer (NRC, 2007). Die doel met die insluiting van deurvloeiproteïenbronne in skaapvoere is eerstens om aminosure, waaraan daar ’n tekort is in bakteriese proteïen, aan te vul en tweedens om addisionele benutbare essensiële aminosure vir die dier te voorsien om ’n hoë produksie en reproduksie te onderhou. Die aanbeveling is dat ongeveer 25 tot 40 % van die totale proteïen in hoogs produserende skape se voere deurvloeiproteïen moet wees.

Moderne skaap“ voere (lekke en volle-

Vir die optimalisering van die produksie van vleis, melk, groei van

dige rantsoene) moet al drie proteïenfraksies in die regte verhouding bevat om hoogs produserende skape se prestasie te optimaliseer en hulle genetiese potensiaal ten volle te ontsluit.

”

’n Hoë inname van deurvloeiproteïen het die volgende voordele: • Verlaag lamvrektes by kleinvee omdat dit uierontwikkeling stimuleer en gevolglik bies- en melkproduksie verhoog, moedereienskappe en lewenskragtigheid van lammers met geboorte verbeter asook die voorkoms van geboorteprobleme, domsiekte en melkkoors verlaag. • Verlaag lamvrektes omdat dit die voorkoms van abnormale dik en taai bies voorkom. Hierdie kondensmelkagtige biesmelk hou

verband met hoë lamvrektes aangesien dit saam gaan met lae bies- en melkproduksie asook vertraagde aanvang van laktasie. • Verhoog lamgroei en verlaag die voorkoms van boepens- en hanslammers omdat dit melkproduksie stimuleer. • Verhoog groei van jongdiere deurdat dit spiergroei bevorder. Dit het hoër speenmassas; beter groei en voeromsetting van voerkraallammers asook beter uitgroei van jongdiere (bv. vervangingsooitjies) tot gevolg wat hulle leeftydreproduksie-potensiaal verhoog. • Bevorder wolgroei van wolskape en veselgroei van Angorabokke asook wol- en veselkwaliteit. Dit verhoog terselfdertyd die treksterkte van die wolvesel wat ’n pryspremie tot gevolg het. • Stimuleer die inname van ruvoer asook dié van weidings en verbeter sodoende weidingbenutting en diereproduksie. • Verminder die impak wat parasietbesmetting op die produktiwiteit van diere het deurdat dit die immunologiese weerstand van diere veral tydens tye van stres (bv. paring, laatdragtigheid, lam-, en speentyd, ensovoorts) verhoog. Sekere natuurlike deurvloeiproteïenbronne soos katoenoliekoekmeel se proteïen- en deurvloeiproteïen kan baie varieer en gevolglik sal dit nie konstante volgehoue hoë diereprestasie verseker nie weens sy variërende kwaliteit. Die meeste plantproteïen is ongebalanseerd wat betref die benodigde essensiële aminosure vir spiergroei (Miles & Chapman, 2005). Vismeel is deel van ’n kort lys uitstekende deurvloeiproteïenbronne wat essensiële aminosure en voedingstowwe in ’n hoogs verteerbare en gekonsentreerde voorsien, veral vir jong, vinnig groeiende en hoogs

OVK │ MAART 2016

produserende diere (Miles & Chapman, 2005) en moet verkieslik een van die deurvloeiproteïenbronne wees wat gevoer word. Die voordeel van ’n kommersiële deurvloeiproteïenkonsentraat soos Telwiedre HPK 40 is, dat behalwe dat dit vismeel bevat, sy kwaliteit, deurvloeiproteïen- en benutbare aminosure altyd dieselfde is. Trouens dit word gewaarborg omdat die maatskappy se vervaardigingsprosesse aan gehalte-standaarde soos ISO 9001; Afri Compliance en AFMA Code of Conduct voldoen. Telwiedre maak gebruik van gepatenteerde prosesse om natuurlike proteïenbronne soos soja- en sonneblomoliekoekmeel teen ruminale afbreking te beskerm sodat hulle nie vir die bakterieë, maar wel vir die dier beskikbaar is. Hierdie “behandelde” deurvloeiproteïenbronne (bv. TreoSoy, TreoSun & TreoBlend) het gevolglik ’n hoë deurvloeiproteïeninhoud omdat tot 80 % van hulle proteïen nie in die rumen afgebreek word nie. Indien hierdie behandelingsproses nie akkuraat onder streng kwaliteitskontrole uitgevoer word nie, kan van die aminosure beskadig word en die proteïen kan “oorbehandel” word. In sulke geval is hierdie deurvloeiproteïen onverteerbaar in die laer spysverteringskanaal en word dit in die mis uitgeskei (bypass animal) en kan dit nie deur die dier benut word nie. Telwiedre HPK 40 is ’n ureumvrye, hoë deurvloeiproteïenkonsentraat met ’n proteïeninhoud van 40 % wat vir die tuisvermenging van hoë gehalte veevoere gebruik kan word. Dit het die volgende eienskappe • Bevat ’n minimum van tot vier verskillende hoë gehalte natuurlike deurvloeiproteïenbronne in ’n unieke kombinasie met ’n uitstekende aminosuursamestelling om die aminosuurprofiel van die bakteriese proteïen te komple-

OVK │ MAART 2016

menteer en te optimaliseer om uitstekende diereprestasie te verseker. In hierdie verband is dit noodsaaklik dat nie meer as 60 % van die totale deurvloeiproteïen van een grondstof (deurvloeiproteïenbron) afkomstig is nie (Klopfenstein et al., 1985). • Bevat van die hoogste deurvloeiproteïen- en spoorelementinhoud in sy klas op die mark om aan die spesifieke voedingsbenodigdhede van hoogs produserende diere soos laatdragtige en lakterende ooie asook vinniggroeiende lammers te voldoen. • Bevat medikamente (bv. ionofoor) teen die nuutste aanbevole vlakke om beide die doeltreffendheid en winsgewendheid van diereproduksie te maksimaliseer.

omdat die rumenbakterieë hierdie aminosure afbreek en dan word hulle afbraakprodukte gebruik om bakteriese proteïen te vervaardig wat ’n baie duur proses is. Deurvloei-aminosure kan deur deurvloeiproteïenbronne en/of beskermde aminosure voorsien word. Die konsep van die voorsiening van beperkende aminosure (bv. metionien, lisien, ens.) via deurvloeiproteïen is tans ’n baie meer kostedoeltreffende metode om benutbare essensiële deurvloei-aminosure aan die laer spysverteringskanaal van die herkouer te voorsien. In die toekoms word voorsien dat beskermde aminosure al meer die keuse van aanvulling in die verband sal word, soos die tegnologie verbeter en dit goedkoper word. Resepte vir

• Weens sy unieke kombinasie van deurvloeiproteïenbronne bevat dit van die beste aminosuurprofiele vir uierontwikkeling; bies-, melken wolproduksie asook vir spiergroei van lammers en semenproduksie van teelramme.

lekke en rantsoene wat vir skape

• In voermengsels voorsien dit die beperkende benutbare essensiële deurvloei-aminosure wat voerinname stimuleer; groei bevorder en voeromsettingsdoeltreffendheid verbeter.

voere het ten doel om die diere se

• Sy bewese resultate in die praktyk spreek vanself.

ideaal dat die proteïengedeelte van

In moderne skaapvoeding word dit toenemend aanvaar dat diere aminosure (die eindproduk van deurvloeiproteïenvertering) benut en nie proteïen nie (Wand, 2003). Die klem verskuif dus tans al meer van deurvloeiproteïen na benutbare essensiële deurvloei-aminosure. In die geval van enkelmaagdiere soos varke en hoenders word sintetiese aminosure met groot welslae via hulle voere aangevul word. Dit is egter nie ’n opsie vir herkouers nie

gedurende hulle verskillende fisiologiese stadiums en vir sekere produksievlakke (produktiwiteit) op grond van op benutbare essensiële deurvloei-aminosure geformuleer is, is op aanvraag beskikbaar. Hierdie volle genetiese potensiaal te ontsluit.

Samevatting Om optimale en koste-doeltreffende diereprestasie te verseker, is die ’n skaap se voer al drie proteïenfraksies in die regte verhouding bevat. Dit verseker ’n gebalanseerde voorsiening van aminosure aan die dier vir optimale produksie. Dit is meestal voordelig en kostedoeltreffend om deurvloeiproteïen vir hoogs produserende diere aan te vul, om te verseker dat hulle voldoende benutbare essensiële deurvloei-aminosure ontvang, om hulle volle genetiese potensiaal te ontsluit ten opsigte van spiergroei, wol- en melkproduksie.

OVK │ MAART 2016

OVK Langdienstoekennings Berig en foto’s ▐ Louise Crouse

ydens hul jaarlikse dinee op 28 November by St Augustines in Modderpoort, is Langdienstoekennings aan OVK Direksielede en Bestuurskomiteelede oorhandig. Die Voorsitter van die Direksie, Gilly Scheepers, het die oorhandigings behartig. Jan van den Berg (Ladybrand), Frans Nel (Excelsior) en Stéfan Oberholzer (Besturende Direkteur) het toekennings ontvang. Jan het na 19+ jare uitgetree as Direksielid. Hy was lid van die Dagbestuur, die Raad van Trustees van die OVK Aftreefonds sowel as die Vergoedingskomitee. Hy het ook OVK verteenwoordig by verskeie instansies en komitees. Frans het sy 10 jaar Langdienstoekenning as Direkteur ontvang.

Gilly Scheepers oor handig die toekenning aan Frans Nel

Stéfan is bedank vir sy 20 jaar diens. Hy het sy loopbaan by OVK in 1995 begin as Handelsrekenmeester. Hy het in ’n bestek van vier jaar tot senior bestuurder gevorder in die nywerhede- en graanafdelings. Op’n ouderdom van 27 het hy op die Bestuurskomitee begin dien en vier jaar later is hy bevorder tot Lid van die Hoofbestuur. Dienende as Direkteur vanaf 2009, word hy op die ouderdom van 42 aangestel as Besturende Direkteur vanaf Maart 2013. Sy werk en die landboubedryf is sy passie en OVK kan bevoorreg wees om so ‘n ervare leier te hê om hulle deur hierdie uitdagende tye te lei. Stéfan het die Direksie- en Bestuurskomiteelede bedank vir hul onbaatsugtige werk en gemeld dat hy bevoorreg is om met so ‘n dinamiese span aan die bestuur van OVK te wees. Stephan Terblanche (Hoofbestuurder: Handel en Meganisasie) is bedank vir sy toewyding en bydrae. Hy en sy gade, Nadia, verhuis na Namibië waar hulle belange het. Frans du Plessis is verwelkom as die nuwe Hoofbestuur: Handel en Meganisasie en Chris Serfontein as die nuwe Bestuurder: Klientefinansiering. Foto regs ► Jan van den Berg staan langs sy vrou, Annamarie met Gilly Scheepers

OVK │ MAART 2016

Stéfan Oberholzer ontvang sy toekenning van Gilly Scheepers

Kontrakteursdatabasis

Kennisgewing Geïnteresseerd in toekomstige bou en konstruksie. Kontrakteurswerk soos algemene instandhouding, bedrading, oprig en opknap van geboue?

Oos Vrystaat Kaap Bedryf Beperk is besig met die opbou van ’n kontrakteurs-databasis. Dirk du Plessis (Hoofbestuurder: Interne Regsdienste), was die seremoniemeester. In die voorgrond is Joanita, gade van Franz Terblanche, Direkteur.

Ons benodig u kontakinligting en besigheidsprofiel. ePos: edwinb@ovk.co.za / helens@ovk.co.za

HET U GENOEG VOER?

TOERUSTING GERUGSTEUN DEUR:

– VIR DIE MAAK VAN KUILVOER, MIELIE OF SORGHUM – BESKIKBAAR IN DIE OOSTELIKE STREEK. VIR BESPREKINGS EN TARIEWE KONTAK: AJ VAN ROOYEN - Sel 082 524 9101 (CLOCOLAN)

OVK │ MAART 2016

OVK en BATHOPELE vat hande “Nasionale Diploma in Diereproduksie” OVK en BathoPele het kragte saamgespan om jongboere die geleentheid te bied om op ’n deeltydse basis ’n praktykgerigte Nasionale Diploma in Veeproduksie te verwerf en vyf nuwe programme is die begin van die jaar van stapel gestuur in verskillende streke regoor Suid-Afrika. Die “Nasionale Diploma in Diereproduksie” bestaan uit sewe modules wat oor 18 maande aangebied word met bywoning van studieskole van een week op ’n keer.

Die modules sluit in Boerderybestuur, Agri-markte en bemarking, Personeelbestuur, Infrakstruktuur- en hulpbronbestuur, Plaastegnologie en meganisasie, Gewasseproduksie, Veeproduksie, Finansiele bestuur en Entrepreneuriese boerderybestuur. OVK hanteer die praktiese gedeelte van die kursus asook die plaasbesoeke.

Tydens die opening van die 2016 kursus op 25 Januarie in Bloemfontein: Foto heelbo ► Giepie Calldo verduidelik die proses

Foto 1 ► Giepie Calldo (OVK); Carien Annandale (RPO); Corinne Janse van Rensburg (RPO); Malcolm Jafta (OVK Hoofbestuurder: Korporatiewe Dienste); Odette Shepperson (BathoPele); Belinda Louw (RPO); Nick Zaayman (RPO). 2 ► Vlnr: Maretha en Inus van der Merwe van Boshof; Gina en Philip van der Merwe van Petrusburg; Charmain en Pieter van Staden van Bloemfontein en voor: Alishéa met Sonja en Chris Kruger van Dordrecht.

3 ► Studente - Vlnr: Pieter van Staden, Bloemfontein; Philip van der Merwe, Petrusburg; Drian Scheepers, Reitz; Jan-Hendrik Scholtz, Upington; Rudo Opperman, Wepener; Desmond Ferreira, McClear; Ayanda Nkwewu, Aswater; en Diwan Gouws, Petrusburg.

OVK │ MAART 2016

SUKSES

is nie toeval Diversifikasie en ambisieuse projekte is deel van die moderne boer se lewe. Dit gaan gewoonlik gepaard met groot kapitaalbesteding en risiko analise het ’n kritieke element geword van bestuursbesluite.

“Om te studeer verseker nie sukses nie. ’n Boer verbreed sy kennis deur konstant met eweknieë, vriende en kenners te assosieer, wat meer weet as jy en van hulle te leer.”

hoë pryse by veilings behaal. Hy het

in te span om die bestuur van die

ook so pas ’n moderne abattoir op

plaas te vergemaklik nie.

die plaas geopen wat 600 skape of 100 beeste daagliks kan hanteer. Dit het hy opgerig na drie jaar se ondersoek en self ’n besoek aan Duitsland om abbatoirs te ondersoek.

Hy het sowat 20 hektaar onder besproeing wat beplant word met mielies en hawer. Die mielies lyk die beste in jare en daar word ’n baie suksesvolle oes verwag. Hy

et buite Bethulie boer

’n Voerkraal net buite die opstal,

verduidelik dat die hele oes as

Henning Joubert, met

wat in 1927 gebou is deur Italiaanse

voeding vir die voerkraal gebruik

sy vrou Leana en drie

kruisgevangene, huisves tot 6000

word. Innoverend soos Henning is,

kinders al die afgelope

skape en moet daar 60 ton voeding

eksperimenteer hy en sy buurman,

21 jaar. As tweede generasie boer

weekliks aangery word. Om soveel

Danie Haasbroek, om kospalette vir

het hy paar jaar gelede besluit om

skaap doeltreffend te voer het het hy

die voedingskraal te vervaardig.

die fokuspunt te verskuif na teling en

’n outomatiese voedingstelsel installeer en reeds daar kom jy agter dat

Henning is baie positief oor die

het vandag ’n Merino skaap- en Bonsmara en Angus beesstoet wat reeds

Henning nie sku is om tegnologie

toekoms. Hy vertrou dat alles reg sal uitwerk en as boer moet hy nou konsentreer om te produseer en werk te verskaf. Nuwe geleenthede moet aangegryp word. Alhoewel daar altyd risikos sal wees, moet ’n boer nie huiwer om ’n regte besluit te neem en n nuwe geleentheid raak te sien nie.

FOTO ► Henning en Leana is nou al 18 jaar getroud en maak drie kinders groot. Amori en Pieter is op koshuis in Bloemfontein en klein Nika gaan skool op die plaas onder ma se toesig.

OVK │ MAART 2016

Henning het na diensplig sy B.Agric op Kovsies behaal en volgens hom daarna baie tyd en moeite gedoen om sy kennis aangaande die wetenskap oor die bestuur van ’n stoet, te verbreed. Hy skroom nie om oom Gerald van Heerden die eer te gee vir waar die stoet vandag staan nie. Die basis van die skaapstoet is 6000 Merino ooie. Volgens Henning het ontwikkeling in genetika met rasse skrede gevorder dat dit moeilik is vir die boer om tred te hou. Die algemene gebruik van DNA ontledings is as gevolg van hoë koste ook nog nie vir die algemene boer beskikbaar nie. Die 400 sterk beesstoet bestaan uit Bonsmara, Angus en hulle beweeg ook stadig na Afrigusse. “Ons probeer die beste

teelmateriaal aankoop wat ons kan bekostig. Ons poog om ons Bonsmaras te teel sonder horings.” Innoverend, doelgerig en suksesvol. Dit is woorde wat opkom as jy Henning Joubert beskryf. Daar is geen twyfel dat hy nog groot opgang gaan maak in die bedryf en sy omgewing. Alles doen hy egter nie alleen nie. Beskrywend oor Leana skerts hy: “As sy loop dan loop ek saam!”

FOTO ► 1) Die voerkraal huisves tot 6 000 skape en tot 60 ton voer moet weekliks aangery word. 2) Deel van die outomatiese voersisteem wat gebuik word om tot 8000 skape twee maal per dag te voed. 3) Mike Kruger (Bethulie OVK Takbestuurder) luister terwyl Henning Joubert die werking van die voerkraal aan Santa Ferreira (OVK Bemarking Strateeg), verduidelik.

OVK │ MAART 2016

OVK en Vrystaat Landbou: Plaasveiligheid... Saam bereik ons meer!

Op 5 Desember 2014 het OVK ’n bakkie aan Vrystaat Landbou se Veiligheidslessenaar beskikbaar gestel en met dié voertuig kon die lessenaar se personeel die afgelope jaar 45 000km aflê om 46 van die 76 dorpe in die provinsie besoek. Die besoeke was hoofsaaklik om slagoffers van plaasaanvalle asook tonele te besoek, hulleself aan die onderskeie veiligheidsnetwerke, plaaswag strukture en landbouverenigings in die provinsie bekend te stel en verskeie vergaderings by te woon. Hulle het ook 22 werksessies saam met die Polisie aangebied oor landelike veiligheid asook wat landbouers te doen staan rakende grondbesettings.

Vlnr: Stefan Oberholzer (Besturende Direkteur van die OVK Groep), Henk Vermeulen (Hoof Uitvoerende Beampte van Vrystaat Landbou), Gernie Botha (Veiligheidslessenaar-Analis Vrystaat Landbou), Frans du Plessis (Hoofbestuurder: OVK Handel en Meganisasie), en Malcolm Jafta (Hoofbestuurder: OVK Korporatiewe Dienste). OVK is een van die sleutel rolspelers wat die lessenaar in staat stel om statistiek oor misdaad by te hou, wat gebruik kan word om strategieë te kan ontwikkel vir voorkoming van misdaad. “Ons is baie dankbaar vir

Op die 1ste Desember 2015 het die Die OVK-groep en

OVK se verbindtenis tot dié borgskap en die feit dat hulle

Toyota Ladybrand vir ’n tweede termyn ’n Toyota Hilux

die veiligheid van landbouers in die provinsie op die hart

2.5 liter LRV bakkie aan die lessenaar beskikbaar ge-

dra, is ’n riem onder die hart,” aldus Henk Vermeulen,

stel om hulle take te kan verrig.

hoof uitvoerende beampte van Vrystaat Landbou.

OVK │ MAART 2016

Stilte op Doornbult

“Die Here het hierdie plek onder ’n dekmantel gehou… tot die regte tyd en toe vir ons gewys…” So vertel Rina Wiid, onder die naak Karoo son, met spontane entoesiasme oor die ontdekking van die konsentrasiekamp op Doornbult by Oranjerivierstasie.

OVK │ MAART 2016

ele artikels en berigte is oor die kamp geskryf en besoek jy die terrein, besef jy waarom. Die ongenaaktheid van die Karoo, die swaarkry van ons mense, en die wyse waarop Rina hierdie klein deel van ons geskiedenis ontdek het en met haar lewe vir ons bewaar.

ing daaroor gee nie en sê hulle het dit “Blikkies Kamp” genoem. Bejaarde inwoners op die dorp of by Oranjerivierstasie kon ook nie met inligting help nie. ’n Jaar later het ’n familielid by die Kaapse argiewe per toeval op ’n foto afgekom wat ’n mediese stasie uitbeeld, met ’n klein inskrywing

“Oorlog het geen sin nie. Dit gaan nie altyd oor geld en mag nie. Dit gaan oor onderlinge verhoudings. Jy vernietig jouself deur ’n ander te probeer oorwin”.

Ontvanger van die ATKV toekenning in 2005 en benoem as ’n kandidaat vir 2013 se Noord-Kapenaar van die jaar. OVK Nuus het by Tannie Rina Wiid buite Hopetown gaan inloer om meer te leer, nie oor die kamp nie, maar oor die klein skraal vrou wat internasionale bekendheid verwerf het. Op die stofpad na die kampterrein kom ons vinnig agter dat die boervrou nie maklik oor haarself praat nie, maar verkies om met admirerende passie oor die kamp, die hartseer en verdriet wat haar medemens, op Lemmer en haar plaas deurgemaak het, te gesels. Die egpaar van 53 jaar het die plaas in 1998 gekoop, onbewus van watter fonds hulle later sou vind. Op ’n wandeling om die plaas te verken, kom hulle op geroeste blikke en yster af wat duidelik al jare deur die elemente geteister is. Die vorige eienaar kon geen verduidelik-

wat verwys na die Oranjerivierstasie (Maart 1902) en die Doornbult Konsentrasiekamp. Die foto het gelei tot ’n obsessiewe verhouding met die kamp, sy inwoners, en die smag daarna om meer inligting te bekom. Meeste vroue is betrokke by die administrasie van ’n plaas en so was Rina genoodsaak om in die kantoor te help. As skaapboer moes Lemmer gereeld dorp toe en in daardie tyd is Rina skelmpies na die terrein om op haar knieë na stukkies artefakte te soek, op te teken en te merk.

Deel van die gerestoureerde begraafplaas.

Tannie Rina vertel hoe die lewe sy eie wyse het om die mens op jou foute te wys, en weens ’n ernstige besering kon sy vir ’n tydperk nie op die terrein werk nie. Dit het haar laat besef dat die konsentrasiekamp haar denke en gedagtes begin oorheers het. Ses maande later sou sy teruggekeer, maar die keer bewus van die gevaar wat die obsessiewe verbintenis inhou. Die son brand op ons en Tannie Rina vertel nou al langer as ’n uur wat alles in die kamp plaasgevind het en sy verseker ons dat elke feit of staaltjie wat sy vertel, deeglik nagevors is en waar moontlik, wetenskaplik bewys is. Sy is ook skywer van 8 boeke oor die geskiedenis van die kamp wat in Maart 1901 opgerig is en in Augustus 1902 afgebreek is. In ’n blyplek van 1600 wesens, het siekte en wanvoeding sy tol geëis en is gemiddeld 2 liggame per dag begrawe. Die oudstes en jongstes was die eerste en swaarste getref. Jong moeders se liggame het soveel vitamien tekorte gehad dat hulle nie die babas natuurlik kon voed nie, en het die gevare van wanvoeding en verhongering vinnig gesig kom wys. Soos ons motors toe stap kom mens vinnig agter waar hierdie entoesiasme van Rina vandaan kom. Vra oor haar onderwysdae en sy ver-

Rina verduidelik hoe hierdie stukkie metaal deel vorm van ’n korset van ‘n Britse soldaat. OVK │ MAART 2016

tel gou met dieselfde sprankelende oë toe sy opgemerk het hoe kinders met swak selfbeelde verneder was en sy dit haar roeping gemaak het om hulle selfversekerd te maak en voor te berei vir die lewe na skool. Sy het jare daarna nog steeds oproepe van bedanking van hierdie suksesvolle leerlinge ontvang. As moeder van 4 het sy haar hande vol gehad en toe haar een seun, Renier skoolgaande ouderdom bereik het, was hy glad nie entoesiasties nie. Rina het geweet hy is baie lief vir diere en het ook ’n talent ontvang om met diere te werk. Sy skryf toe ’n aktiwiteitsboek “Martin en Martie Stokstertmeerkat” om hom te help knip en plak. Dit was die einde van die probleen en is hy later baie opgewonde skool toe. Daar is twee museums op die terrein. Die een word gehuisves in die gerestoureerde mediese stasie en Rina het dit, met die hulp van haar oorlede seun Lodewyk, uitgelê met fotos, artefakte en inligting oor nie net die kamp nie, maar geskiedkundige besoekpunte in die omgewing. In 2008 raak die Erfenisstigting betrokke en met hul hulp is ’n artefakregister geopen en het Rina twee diplomas in Argief- en Museumkunde verwerf.

mens kan verstaan dat die geskiedenis verbonde aan elke siel wat hier gestorwe het, Tannie Rina met soveel emosies vul. Teen die een muur is inskrywings in graniet gemaak van elke grafnommer, datum van afsterwe, naam en ouderdom. As jy voor hierdie granietblaaie staan is jy seker jy hoor die hartgebroke gesnik van ’n moeder of ’n kind. Dit laat jou wonder: “Hoe wreed kan een mens teenoor ’n ander wees?” Binne die museum word jy ontmoet deur afskrifte van internasionale en plaaslike nuusartikels. ’n Groot gedeelte bestaan egter uit artefakte wat op die terrein opgetel is asook skenkings. Tannie Rina vertel hoe 96 afstammelinge van inwoners van die kamp die grafte besoek het en items van hul voorsate geskenk het vir die museum. Elke item het ’n onuitwisbare aanwinsnommer en is gedokumenteer. Etikette is aangebring en die besoeker word teruggevoer na die tyd in ons geskiedenis wat met soveel lyding gevul is.

Die tweede museum is opgerig by die begraafplaas. Dit is hier waar

Die begraafplaas was totaal oorgroei en sy het met hulp elke graf skoongemaak en die nommermerker teruggeplaas. Tydens die proses het sy op ’n meerkatgat afgekom en besluit om ondersoek in te stel. Die grond gee toe mee en sy val tot heupdiepte in. Sy merk iets wat lyk soos klein takkies maar kom

Speelgoed wat deur kinders in die kamp gemaak en gebruik is.

Die volledige lys van afgestorwenes op ’n granietblad wat geskenk is.

OVK │ MAART 2016

toe agter dat dit klein ribbebeentjies is. Haar nuuskierigheid hou toe nie op nie en met die verkryging van die nodige toestemming is die graf opgegrawe. Tot haar ontsteltenis kon daar positief bewys word dat tot vier liggame in die graf begrawe is. Slegs een naam vir die spesifieke graf verskyn egter op die register! Beteken dit dan dat die amptelike dodetal van 250 nie korrek is nie? Weens burokratiese vereistes en rompslomp kan al die grafte nie opgegrawe word nie en sal ons dus nooit die volle waarheid weet nie! Gedurende die Anglo-Boere Oorlog was meer as 160 000 siele in konsentrasiekampte aangehou. Meer as 27000 is dood aan wanvoeding, verhongering en siekte. Doornbult is een van die mees volledigste en bewaarste terreine in die land. Met die groet kom die vraag op: Wie gaan by Tannie Rina oorneem? Die antwoord was kort en sonder twyfeling: “my kinders”. Daar rus ’n groot verantwoordelikheid op Petrus, Renier en Narinda se skouers. ’n Stukkie grond in die Karoo met soveel vlekke en stofspore. ’n Gedeelte van ons geskiedenis wat ons nie kan vergeet nie. ’n Merkwaardige en inspirerende vrou. Alles daar by Oranjerivierstasie net buite Hopetown.

Santa Ferreira (OVK Bemarking Strateeg), Tannie Rina en Neil Strauss (Kliënte Finansiering OVK Hopetown)

OVK │ MAART 2016

Jaarlikse OVK gholfdag al hoe gewilder Die OVK-groep het weer met groot sukses sy jaarlikse

BORGE EN DEELNEMERS

gholfdag op Donderdag 5 November 2015 by Ladybrand Sportklub aangebied. Fondse, hetsy deur donasies, borggeld, lootjies en/of inskrywingsgeld gegenereer,

ABSA Capital ● ABSA Konsultante en Aktuarisse ● Afrisam SA (Pty) Ltd ● Afrivet Business

word aan welsynsaksies in die OVK-gebied geskenk.

Management ● Afrox ● Agri Promosies ● Agrinet Ltd

Die verdienstelikheid van die saak staan vir OVK voorop

●

en elkeen van ons bedryfsvennote se ondersteuning in

Alexander Forbes Financial Planning Consultants Auriga Trust ● Barloworld Agricultural ● Bayagro

●

die belang van behoeftiges met moeilike omstandighede,

Sentraal ● Bayer (Edms) Bpk ● Berg Clothing ●

word hoog op prys gestel.

Bridgestone / Firestone SA ● C R C Marketing ●

Agt-en-veertig spanne, ‘n totaal van 192 spelers, het afgeslaan en hoewel dit al donker begin word het, het

Gary Player Stud ● Cape Gate ● Cipla Agrimed (Pty) Ltd ● CoopersES (Pty) Ltd ● Diesel Electric (OFS) Efekto Care (Pty) Ltd ● Ellies Electronics ● Engen

●

almal klaargemaak. Ellies Electronics was die wenspan

Oil & Petroleum ● Fire Quip ● Franklin Electric

met Bayer SA tweede en HEE Panelbeaters in die der-

●

Gundle Plastics Group ● HEE Panelbeaters ●

de plek. Bayer SA het die toekenning as die span met

Infotag ● Irrigation Unlimited ● ITEC Bloemfontein ●

die beste spangees ontvang, terwyl Voermol op die dag

KK Animal Nutrition ● Klein-Karoo Saadbemarking

die bes-geklede span was. Twee manlike spelers het

●

Landmark ● Macsteel Trading ● Maluti Marketing Marsh (Pty) Ltd ● Merial SA ● Molatek & Epol ●

spesiale erkenning ontvang vir die langste dryf op onder-

●

skeidelik putjies 2 en 12, en ook naaste aan die pen by

Momentum ● Monsanto ● NTV Promosies ● OFM

putjies 7 en 17, terwyl ‘n vroulike speler elk ‘n spesiale

●

Orange River Salt Works ● Oranje Drukkers

prys losgeslaan het vir die langste dryf by putjie 16 en

●

Pannar Seed ● Prodist ● Profert/NutriGrun ●

naaste aan die pen by putjie 5. Die gees was ontspanne en almal het heerlik saamgekuier.

OVK wil graag hiermee alle borge en deelnemers bedank vir elkeen se bydrae tot hierdie verdienstelike saak. Sonder die deelname van ons bedryfsvennote sal hierdie dag nie moontlik wees nie. 28

OVK │ MAART 2016

PriceWaterhouse Coopers ● PSG Health (WZ Wellness Matters) ● RABCO ● Rectron Bloemfontein ●

RT Signs ● SANTAM Agriculture (Pty) Ltd ● The Hollard Insurance ● Virbac RSA ● Vodacom ● Voermol Voere ● Willard (PT Batteries) ● Workshop on Wheels (WOW)

RESULTATE 1ste DRIE SPANNE

Ellies ► Bula Pretorius, Quintin Coetzer, Johan Pretorius en Lourens Pieterse

Bayer SA ► Danie Stoltz, Rabe Kok, Izak Lambrechts, Japie van Rooyen en Neels van Rooyen

HEE Panelbeaters ► Dawie de Bruyn, George Booysen, Dawie Strauss en Willem Naudé

OVK │ MAART 2016

Ons was daar!!

OVK â&#x201D;&#x201A; MAART 2016

OVK saam met Barloworld, het elf Massey Fergusontrekkers aan die Universiteit van die Vrystaat tydens die Jooloptog beskikbaar gestel. As afsluiting van hierdie betrokkenheid het OVK die Universiteit van die Vrystaat se Kroningsbal op 12 Februarie in die Callie Human-saal bygewoon.

Santa Ferreira (Bemarking Strateeg), Rudolph van Wyk (Hoofbestuurder: Graan), Maryke van Wyk, Sulene Oosthuizen (Skakelbeampte), Carlien Oberholzer, Stefan Oberholzer (Besturende Direkteur), Malcolm Jafta (Hoofbestuurder: Korporatiewe Dienste), Rusita Jafta, Rudolph Laubscher (Bestuurder: Interne Oudit), Melinda Laubscher.

OVK â&#x201D;&#x201A; MAART 2016

KORINGKULTIVAR Proef Resultate Artikel ▐ Landboukundige Dienste – J Lodewyckx en D Günter

TABEL 1: Kultivar prestasie volgens opbrengs en inkomste

Kultivars

Opbrengs (Ton/ha)

Gradering

Inkomste (R/ha)

PAN3471 SST895 KROKODIL SST884 PAN3497 DUZI PAN3400 Kontrole SST835 DUZI MAX SST866 PAN3515 SST806 SST875 PAN3623 SABIE DUZI PLUS KARIGA

10.42 10.13 10.30 10.27 09.90 09.89 10.23 09.80 09.90 09.54 09.78 09.75 09.29 09.24 09.22 09.37 08.98 09.12

B1 B1 B2 B2 B1 B1 B2 B1 B2 B1 B2 B2 B1 B1 B1 B2 B1 B2

R 47,598.56 R 46,273.84 R 45,453.90 R 45,321.51 R 45,223.20 R 45,177.52 R 45,144.99 R 44,766.40 R 43,688.70 R 43,578.72 R 43,159.14 R 43,026.75 R 42,436.72 R 42,208.32 R 42,116.96 R 41,349.81 R 41,020.64 R 40,246.56

Met die huidige landboutoestande moet daar sorgvuldig gekyk word na maksimale winste. Kultivar keuse is dus van uiterste belang om te verseker dat optimale opbrengste realiseer om volhoubaar en winsgewend te boer. Dit is vir OVK belangrik om inligting deur te gee wat produsente kan help om ’n meer objektiewe en ingeligte besluit te neem. Die kultivar inligting kan gedurende die komende koringseisoen gebruik word om ’n keuse te maak van geskikte kultivars. Die OVK Kultivar proewe is in samewerking met verskeie medewerkers en saadmaatskappye uitgevoer. Daar was ’n inligtingsdag op 22 Oktober 2015 gehou waar die onderskeie saadmaatskappye die geleentheid gebied was om hul kultivars en produkte bekend te stel. Die proef perseel was ook besoek en verdere inligting was verskaf. Die dag het lekker gesellig geëindig met ’n braai waar die produsente en verteenwoordigers verder kon saam kuier. Mnr. J. Augustyn word bedank vir al die rëelings asook die hantering en beplanning van die

het en 17 kultivars in 2015. Die resultate van die ver-

koringproewe. Dankie dit was ’n groot sukses.

skeie seisoene word in Tabel 2 weergegee.

■ Besproeiïngsproef

Die bestuurspraktyke van die onderskeie seisoene was

Opbrengs en gradering word gebruik om die kultivars te rangskik in die volgorde wat die beste inkomste vir die produsent kan lewer. Vanaf die inkomste moet die produsent sy eie produksiekoste en vervoerdifferensiaal aftrek om die inligting as riglyn te gebruik. Die Safex-prys van 15 Desember 2015 word gebruik om die inkomste te bepaal, wat op daardie stadium R4 568 / ton was. Daar is ook op ’n verskil van R155 tussen grade gewerk vanaf ’n B1 gradering (Sien Tabel 1).

was tydens die 2013 en 2014 seisoen. Die plantdatum

Die OVK besproeiing kultivar proef was vir die vierde jaar geplant in samewerking met Fanie Blumenthal van Zandraai in die Orania besproeiings omgewing. Die proef het in 2012 negentien kultivars van drie maatskappye ingesluit. In 2013 het ons ’n herhaling van twaalf kultivars geplant, en in 2014 was sewentien kultivars in die proef, wat twee nuwe kultivars ingesluit

OVK │ MAART 2016

dieselfde, alhoewel daar meer Kalium (K) toegedien van 2014 het ook later plaasgevind as die vorige jare. Die plantdatum van 2015 was heelwat vroeër as in die vorige jare. In Tabel 3 is die toegediende bemesting (NPK) van die onderskeie seisoene. Gedurende die 2015 koringseisoen was goeie opbrengste gerealiseer in vergelyking met die vorige drie seisoene. Die gemiddelde proef opbrengste vir 2012, 2013, 2014 en 2015 was onderskeidelik 6.9 ton/ha, 9.88 ton / ha, 8.78 ton/ha en 9.73 ton/ha. Die gemiddelde opbrengste van die vier seisoene is 8.5 ton/ha. Hierby is die klimaat inligting van die betrokke seisoene en die volgende punt het uitgestaan. Die gemiddelde temperature, soos in figuur 1 vertoon, vir die 2015 seisoen, was warmer as die vorige drie seisoene:

TABEL 2: Koring kultivar opsomming vir 2012 tot 2015 seisoene.

Plante/m²

2012 GRAAD

2013 GRAAD

2014 GRAAD

2015 GRAAD

20122015

BUFFELS DUZI MAX DUZI PLUS DUZI KARIEGA KROKODIL PAN3400 PAN3471 PAN3478 PAN3489 PAN3497 PAN3515 PAN3623 SABIE SST806 SST835 SST843 SST866 SST867 SST875 SST877 SST884 SST895 STEENBRAS Gemiddeld

19 11 18 14 4 1 2 3 6 15 16 9 17 13 8 12 5 7 10

5.91 6.74 5.95 6.64 7.70 8.16 8.06 7.80 7.15 6.28 6.25 6.79 6.16 6.72 6.86 6.74 7.29 7.10 6.77 6.90

12 7 3 2 1 6 5 4 11 10 8 9 -

8.97 9.12 10.30 10.72 10.63 10.26 10.46 9.92 9.36 9.49 9.75 9.65 9.88

8 10 16 4 3 5 15 2 9 17 13 12 14 1 11 7 6 -

8.58 8.63 7.66 9.19 9.94 9.16 7.73 10.35 8.67 7.39 8.39 8.10 8.73 10.13 8.48 9.05 9.11 8.78

11 17 8 16 2 4 1 7 10 15 12 13 6 9 14 3 5 -

9.54 8.98 9.89 9.12 10.30 10.23 10.42 9.90 9.75 9.22 9.37 9.29 9.90 9.78 9.24 10.27 10.13 9.73

7.44 9.54 8.98 8.58 7.90 8.72 9.46 9.79 9.16 7.80 9.17 8.74 9.79 8.40 7.64 8.61 7.13 9.26 6.72 8.93 7.61 9.09 9.00 6.77 8.50

B3 B2 B3 B2 B2 B3 B3 B3 B3 B2 B3 B3 B1 B2 B3 B2 B2 B2 B2

B3 B1 B1 B2 B1 B3 B3 B1 B3 B3 B3 B3 -

B1 B2 B2 B2 B3 B2 B2 B3 B2 B2 B2 B1 B3 B1 B2 B2 B2 -

B1 B1 B1 B2 B2 B2 B1 B1 B2 B1 B2 B1 B2 B2 B1 B2 B1 -

TABEL 3: Tegniese Proef Inligting

Jaar

Plant Datum

Saai-digtheid (kg/ha)

2012 2013 2014 2015 Gemiddeld

07/07/2012 08/07/2013 14/07/2014 30/06/2015

100 100 100 100

240 230 256 259 246

42 45 44 44 44

40 55 60 60 54

Optimum plantdatums en planttye vir koring in die koeler sentrale besproeiingsgebied kan in Tabel 4 (volgende bladsy) waargeneem word.

■ Droëland proewe Koringkultivars word al dekades lank elke jaar deur saadmaatskappye oor verskeie saaigebiede heen geëvalueer ten einde die boere te help om sinvolle kultivar FIGUUR 1: Gemiddelde temperature tendens van die onderskeie seisoene.

keuses te kan doen. OVK bied dieselfde diens vir sy kliënte deur onafhanklik proewe in OVK se bedienings-

OVK │ MAART 2016

gebiede te plant en te evalueer. Hierdie koringproewe was vir die eerste keer in die Noordelike bedieningsgebied geplant deur OVK in samewerking met verskeie saadmaatskappye. Die afgelope koringseisoen was een van uiterstes wat klimaatstoestande betref. Met die aanvang van die planteisoen het die boere staat gemaak op oordrag grondvog om te plant. Die koring het mooi gekiem en goed gegroei. Vog in die wortelsone het toe begin opraak en die koring moes droogtetoestande deurstaan. UIT DIE KULTIVARPROEWE KAN DIE VOLGENDE INLIGTING VERKRY WORD: • Die opbrengste van die verskillende kultivars • Aanpasbaarheid van die kultivars in die spesifieke gebied

• Proewe word deur onafhanklike instansies geëvalueer • Produsente kan aan die hand van resultate ingeligte besluite neem. Omdat klimaatstoestande so onvoorspelbaar is, is dit noodsaaklik om kultivars te kies wat die risiko vir die produsent sal verlaag. Hierdie inligting stel die produsent in staat om ingeligte besluite te neem en die beste pakket van kultivars saam te stel. Proewe is die afgelope seisoen in Ficksburg en Fouriesburg geplant. Al die proewe is in stroke geplant en die bewerkingspraktyke van die medewerker van die gebied is toegepas. Die primêre bewerkings by die Fouriesburg proef was met ’n super 19 en by die Ficksburg proef was dit algeheel diep gerip. In Tabel 5 kan die optimale plantdatums en plantdigt-

• Nuwe kultivars word getoets vir aanpasbaarheid en opbrengste

hede wat in die Oos-Vrystaat van toepassing is gesien word.

TABEL 4: Optimum plantdatums en -tye

Kultivar Baviaans (PTR) Buffels (PTR) Duzi (PTR) Kariega Krokodil (PTR) Olifants (PTR) PAN 3400 (PTR) PAN 3471 (PTR) PAN 3497 (PTR) Sabie (PTR) SST 806 (PTR) SST 822 (PTR) SST 835 (PTR) SST 843 (PTR) SST 866 (PTR) SST 867 (PTR) SST 875 (PTR) SST 876 (PTR) SST 877 (PTR) SST 884 (PTR) SST 895 (PTR) Steenbras (PTR)

Petrusville Hopetown

Douglas Prieska

Modderrivier Kimberley Barkly- Wes

Aanbevole kg saad/ha

Plante/m²

01/6 - 30/6 01/6 - 15/7 01/6 - 15/7 01/6 - 30/6 01/6 - 15/7 01/6 - 15/7 10/6 - 25/7 01/6 - 15/7 01/6 - 30/6 01/6 - 30/6 01/6 - 15/7 15/6 - 31/7 15/6 - 20/7 15/6 - 31/7 01/6 - 15/7 01/6 - 15/7 15/6 - 20/7 15/6 - 15/7 01/6 - 15/7 15/6 - 31/7 15/6 - 20/7 20/6 - 31/7

01/6 - 25/6 10/6 - 20/7 10/6 - 20/7 01/6 - 25/6 01/6 - 15/7 01/6 - 10/7 15/6 - 25/7 10/6 - 20/7 01/6 - 25/6 01/6 - 25/6 01/6 - 15/7 30/6 - 31/7 15/6 - 20/7 30/6 - 31/7 01/6 - 15/7 01/6 - 10/7 15/6 - 20/7 01/6 - 15/7 01/6 - 10/7 30/6 - 31/7 15/6 - 20/7 25/6 - 31/7

01/6 - 25/6 10/6 - 20/7 10/6 - 20/7 01/6 - 25/6 01/6 - 30/6 01/6 - 30/6 15/6 - 25/7 10/6 - 20/7 01/6 - 25-6 01/6 - 25/6 01/6 - 15/7 15/6 - 25/7 10/6 - 20/7 15/6 - 25/7 01/6 - 15/7 01/6 - 30/6 10/6 - 20/7 01/6 - 15/7 01/6 - 30/6 15/6 - 25/7 10/6 - 20/7 15/6 - 25/7

80 - 110 100 - 130 100 - 130 80 - 110 100 - 130 80 - 130 110 - 130 100 - 120 90 - 110 80 - 110 100 - 120 160 - 200 110 - 140 110 - 140 100 - 120 100 - 120 100 - 120 120 - 140 100 - 120 110 - 140 110 - 140 100 - 120

200 - 275 175 - 250 250 - 300 175 - 250 275 - 350 250 - 300 275 - 325 250 - 325 225 - 275 175 - 250 275 - 325 300 - 375 275 - 325 275 - 325 275 - 350 275 - 350 275 - 350 300 - 375 275 - 350 275 - 325 275 - 325 275 - 350

#PTR: Kultivar beskerm deur Planttelersregte (Bron: LNR – Kleingraaninstituut) Bogenoemde kultivars voldoen almal aan die grade van die broodkoringklas

OVK │ MAART 2016

TABEL 5: Optimale plantdatums en -digthede vir koring in die Oos-Vrystaat

PLANTDATUM ( WEKE) Kultivar

Mei 2 3

Junie 2 3

Julie 2 3

Augustus 1 2 3 4

Plantdigtheid (kg/ha)

Elands (PTR)

15 - 30

Gariep

15 - 30

Koonap

15 - 30

(PTR)

Matlabas

20 - 25

(PTR)

Senqu (PTR)

15 - 30

PAN 3118 (PTR)

15 - 30

PAN 3120

(PTR)

15 - 30

PAN 3161

(PTR)

20 - 25

PAN 3195 (PTR)

20 - 25

PAN 3368 (PTR)

25 - 40

PAN 3379

25 - 40

SST 316

(PTR)

20 - 30

SST 317 (PTR)

20 - 25

SST 347 (PTR)

20 - 25

SST 356

(PTR)

20 - 30

SST 374

(PTR)

30 - 40

SST 387 (PTR)

20 - 25

#PTR Kultivar beskerm deur Planttelersregte (Bron: LNR - Kleingraaninstituut) Bogenoemde kultivars voldoen almal aan die grade van die broodkoringklas

OPBRENGSRESULTATE MEDEWERKER: Jan Scheepers Lokaliteit: Fouriesburg Plantdatum: 07/07/2015 Oesdatum: 17/12/2015 Bemesting: 69N, 15P, 9K Kontrole: PAN 3161 Gemiddeld: 1.64 t/ha

OPBRENGSRESULTATE

Kultivars

Ton/ha

PAN 3195 Koonap SST 347 Matlabas PAN 3111 PAN 3161 Senqu Plus SST 356 Senqu Max Koonap plus PAN 3379 Senqu Max Plus Senqu Koonap Max Elands PAN 3368

2.18 1.85 1.83 1.81 1.79 1.68 1.64 1.64 1.59 1.59 1.53 1.47 1.45 1.44 1.43 1.26

MEDEWERKER: JJB van Niekerk Boerdery Lokaliteit: Ficksburg Plantdatum: 07/07/2015 Oesdatum: 17/12/2015 Bemesting: 45N, 15P, 4K Kontrole: PAN 3161 Gemiddeld: 1.06 t/ha

Kultivars

Ton/ha

Senqu Max Plus Koonap Matlabas SST 347 Senqu Koonap plus Senqu Max PAN 3111 Koonap Max Senqu Plus Elands SST 356

1.28 1.25 1.08 1.07 1.07 1.05 1.03 1.03 1.00 1.00 0.96 0.91

OVK â&#x201D;&#x201A; MAART 2016

Nasionale Lamslagkompetisie Gariep Abattoir in Strydenburg was op 19 Februarie die middelpunt van belangstelling toe Dirk Zandberg, Streekbestuurder van SAMIC, die 144 streeksinskrywings vir die Nasionale Lamslagkompetisie, gradeer het. Volgens Dirk was die standaard baie hoog en die streekswenner van die Enkelkarkaskompetisie was Suiker Burger van die plaas “Muskietkuil”. Tweede was Abrie Wiid snr met Freek Human derde. Willem Zwiegers van die plaas “Elandsberg” buite Hopetown was die wenner van die Groepkompetisie met Abrie Wiid jnr, tweede en Theo Human derde. Die wenners neem nou deel aan die Nasionale Lamslagkompetisie wat later die jaar in Pretoria sal plaasvind.

Gawie du Toit (Gariep Abattoir Bestuurder), Dirk Zandberg (SAMIC Streekbestuurder), Johan, seun van Suiker Burger en Floris Walters (OVK Hoof: Lewende Hawe en Gariep Abattoir) by die wen karkas.

Floris Walters wens Willem Zwiegers van die plaas “Elandsberg” geluk as Groep wenner.

Abrie Wiid jnr van die plaas “Grootdam” word deur Floris Walters geluk gewens vir sy tweede plek in die Groepkompetisie.

Floris Walters wens Theo Human van die plaas “Cloetespan” geluk vir sy derde plek in die Groepkompetisie Dirk Zandberg (SAMIC Streeksbestuurder en Floris Walters (OVK Hoof: Lewende Hawe en Gariep Abattoir) by die Groepwenner

OVK │ MAART 2016

MIELIES se verlies is SONNEBLOM se wins Graan SA het onlangs ’n Streeksvergadering op Clocolan gehou en boere van die omgewing is ingelig oor verskeie faktore wat die bedryf beinvloed. Benewens ’n klomp makro faktore is die droogte hoog op almal se agenda. olgens Petru Fourie, Graan SA Navorsingskoördineerder & Produksiekosteanalis, is die fokus areas van Graan SA huidelik op graanekonomie en -navorsing. Hul is tans besig met planne om die koringbedryf weer van die grond te kry asook die graangradering-regulasie te verander. Hulle bevorder ook deursigtigheid in die markte en ondersteun die Nasionale Oesskattingskommitee. Hulle het ook ’n gewasverbeteringsstrategie geloods om hoër opbrengste te ontwikkel en daardeur hoër opbrengs kultivars te laat ontwikkel. Die doel is ook om grondgedraagte siektes te monitor en te kwantifiseer.

OVK │ MAART 2016

Petru het die boere se aandag gevestig op sekere makro faktore soos die verlaging van die Brent Ru-olie prys vanaf $115 tot onder die $30 per vat. Die rand het egter in dieselfde tydperk tot rekordvlakke van $17 gestyg en kon SA nie veel voordeel, soos ander dele van die wêreld uit die verswakte Ru-olie prys, trek nie. Aanduidings is dat die rand verder na $18 of selfs tot $22 kan verswak. Die verwagting is dat ongeveer 55% tot 60% van beplande hektare met mielies aangeplant is vir die huidige seisoen met die Ooste naastenby 83% en die Weste op 41%. Die droogte speel ’n groot rol op Safex pryse met witmielies en geelmielies wat 153% en 90% onderskeidelik gestyg het vir die jaar tot 22 Januarie 2016. Dit wil ook voorkom asof daar tussen 1.2 en 2 miljoen ton witmielies, en tussen 2.7 en 3.9 miljoen ton geelmielies ingevoer sal moet word om aan die plaaslike behoeftes te voorsien. Ongeveer 72% van die verwagte sojabone is aangeplant, weereens

met die weste wat die ergste gebuk gaan onder die droogte. Die Safex prys het met 28% gestyg vir die jaar tot 22 Januarie 2016. Verwagting is dat 300 000 ton moontlik ingevoer sal word. Sommige produsente wat nie mielies kon plant nie het sonneblom as alternatief gesaai en ongeveer 110% van die beplande hektare is met sonneblom aangeplant. Die Safex prys het met 49% gestyg vir die jaar tot 22 Januarie 2016 en die beplanning is om 60 000 in te voer om aan die 803 200 se verbruik te voldoen. Louw Steytler, Voorsitter van Graan SA, het gesê dat die huidige droogte mense laat besef hoe belangrik voedselsekerheid werklik is. Hy het die produsente versoek om te volhou, soos droogtes in die verlede van boere verlang het. FOTO ► Voor vlnr: Louw Steytler, Jan Groenewald, Wessel Wessels, Jaco Breytenbach Agter vlnr: Frannie Pieterse, Hannes Pretorius, Pierre Moolman (OVK), Johan Groenewald, Etienne Lombard (OVK Bestuurder: Graan)

KLIËNTOPNAME Lede kan nou hul kommunikasieen besigheidsinligting op OVK se webblad bevestig. REGISTREER EN GAAN IN OP DIE LEDEPORTAAL. Sien www.ovk.co.za http://www.ovk.co.za

CLIENT SURVEY Members can now confirm their communication and business details on the OVK website. REGISTER AND LOG IN ON THE MEMBERS PORTAL. See www.ovk.co.za http://www.ovk.co.za

OVK │ MAART 2016

WEIVELD: wat staan veeboer te doen na die droogte Artikel ▐ PROF HENNIE SNYMAN, Departement Vee-, Wild- en Weidingkunde, Universiteit van die Vrystaat en DR MIAS VAN DER WESTHUIZEN, Vrystaat Departement van Landbou en Landelike ontwikkeling, Glen

ie rampdroogte waaronder groot weivelddele van ons land die afgelope

tyd gebuk gegaan het, het ’n geweldige spoor van verwoesting agter gelaat. Ongelukkig kan dit in sekere dele baie lank neem om hierdie droogte letsels wat in die natuur gelaat is weer ten volle uit te wis. Die regte veldbestuursbenadering

is gevolglik essensieel vir vinnige weiveld herstel na so ’n droogte periode.

GRASPOLAFSTERWING WEENS DROOGTE Die hergroei van weiveld na droogtes is stadiger as normaalweg en

OVK │ MAART 2016

het duidelik navore gekom in dele wat Januarie goeie reënval ontvang het. Dit is algemeen bekend dat ongeveer 80% van die wortels by klimaksgrasse oor die boonste 200 mm grondlaag voorkom. Dit is hierdie wortels wat grootliks vir plantproduksie verantwoordelik is. Die belangrikheid van die ander 20% wortels wat die grondprofiel dieper indring moet nie minder belangrik geag word nie, aangesien hulle weer vir oorlewing van die plant tydens droogtes verantwoordelik is. Die slegte nuus is dat weens die geweldige intense en langdurige droogte wat groot dele van ons land die afgelope tyd ondervind het, meeste van die op-

FOTO ► Kaalkolle wat ontstaan het weens strawwe beweiding tydens droogte. Veld gaan lank neem om weer te herstel.

pervlakkige graswortels afgesterf het. Die droogte in sekere dele was selfs so intens dat die plant oor die drempel van oorlewing gestoot is en waar selfs van die dieper wortels, wat vir oorlewing geoormerk word, ook afgesterf het. Die meer reën wat benodig word om die grond tot die dieper wortels te benat, verklaar ook die stadige hergroei. Die gevolg van hierdie grootskaalse wortelafsterwings is dat die veeboer nou sit met grasplante wat gedeeltelik of selfs geheel afgesterf het. Die veeboer moet gevolglik hom daarvan vergewis dat die weidingkapasitet (aantal diere wat aangehou kan word) op sy plaas nie dieselfde

LESSE OM TE LEER VANUIT DIE DROOGTE

gaan wees as voor die droogte

saad af moet ontkiem wat ’n baie

nie. Die tempo van veldherstel

lang periode sal neem om tot vol-

is gekoppel aan opvolg reënval,

wassenheid te ontwikkel en weer

terwyl veldbestuur, veebelading en

volhoubaar produksie vanaf die

veldtoestand ook baie belangrik is.

veld kan verwag. Besonder baie

Met swak veldbestuur sal hierdie

saailinge is na die eerste reën in

toestand voort duur vir ten min-

groot dele opgemerk wat alleenlik

ste die volgende jaar of twee of

dag gelê word om diere nie vroeër

kan oorleef indien opvolg reënval

na ’n volgende kamp of stel kampe

sou voorkom. Hierdie saailinge is

te skuif as die periode daaraan toe-

’n manier van die natuur om te red

geken is nie. In so ’n geval toon dit

wat nog te redde is na die groot-

net dat te veel diere op die plaas

skaalse polafsterwings.

aangehou word. In sulke gevalle

langer waar minder diere op die plaas aangehou sal moet word. Effektiewe weiveldbestuur is die wagwoord vir vinnige veldherstel sodat die plantbedekking weer tot

’n Wetenskaplik gefundeerde weidingstelsel dien as vroegtydige waarskuwing om betyds diere te verminder. Dissipline moet aan die

word die probleem van voer te

normaal kan terugkeer en optimale

Die grasplant se wortelstelsel

produktiwiteit kan handhaaf. ’n

staan tweede in die ry as dit

saammet die natuur is die kern

Wetenskaplik gefundeerde veld-

kom by die beskikbaarheid van

vir volhoubare benutting van die

bestuurstelsel sal deel van die

groeireserwes vir gebruik in die

weidingekosisteem. Daar bestaan

beplanning moet uitmaak, wat lang

groeiproses. Ongelukkig het die

wel suksesverhale van veeboere

rusperiodes insluit.

droogte sommige veeboere weens

wat met ’n wetenskaplik gegronde

swak beplanning genoodsaak

weidingstelsel die rampdroogte

om hulle weiplante herhaaldelik

suksesvol kon bestuur.

In ’n normale reënval jaar kan ongeveer 60% van die jaarlikse groeiseisoen se plantproduksie gedurende die maande Februarie/

strawwer te ontblaar as wat dit behoort te geskied. Die gevolg

korte net aangeskuif. Boer altyd

Hou altyd by ’n veebelading in ooreenstemming met die veldtoe-

Maart vanaf die veld in die sentrale-

hiervan is dat die grasse beperkte

grasveldgebied verwag word en

hoeveelhede groeireserwes tot

kapasiteit, terwyl aanpassings

dit kan in sekere dele die helfte

die beskikking van die wortels

deurentyd volgens die reënval moet

hiervan weens die droogte wees?

kon stel, met swak wortelgroei tot

geskied. Veld in goeie toestand kan

Veldproduksie is nou gekoppel

gevolg. Hierdie swakker ontwikkelde

slegs deur optimale weiveldbestuur

aan opvolg reënval vir hierdie

wortelstels het die weiplant nog

oor die langtermyn verkry word

tydperk, waarvan reeds vir die

meer droogte sensitief gemaak,

en hierdie veld se weerstand teen

voorjaar se groei verloor is. Selfs

die droogte gevolglik nog meer

droogtes is baie hoër as dié van

met gemiddelde reënval vir Feb-

intens ondervind en met nog groter

veld wat normaalweg onderdruk

ruarie en Maart gaan die produksie

nagevolge vir vinnige herstel na

weens die droogte heelwat laer

opheffing van die droogte. Indien

wees, wat die veeboer laat met

Hoe beter die toestand (gesond-

’n stuk veld of kamp herhaaldelik

minder weiding, nie net vir die win-

heid) van die weiveld voor die

kort bewei word laat dit die groei-

ter nie, maar ook minder oordrag

droogte, hoe vinniger sal veld-

krag totaal en al afneem. As veld

weiding vir die komende lente

herstel na die droogte weer kan

bogronds so sleg vertoon hoe lyk

plaasvind. Die klimaksplante met

dit nie ondergronds nie – bitter

hulle dieper en goed verspreide

swak met ’n swak ontwikkelde en

wortelstelsel kan droogtes beter

verspreide wortelstelsel en gevolg-

oorleef en selfs met baie min reën-

maande. Afhangende van die res van die seisoen se reënval gaan die veeboer eers weer in November of selfs later voldoende weiding vir die diere hê.

lik ’n powere groeikrag. So ’n skokkende situasie van die plant

stand en dus die veld se weiding-

verkeer.

val produksie oordra na die volgende seisoen.

Ten einde vir dié lae plantbedekking

noodsaak lang rusperiodes om

Na opheffing van die droogte moet

en waar in sekere dele oorbewei-

groeikrag weer te laat herstel en

lank genoeg rusperiodes in die veld-

ding plaasgevind het te kompen-

plante gevolglik minder droogte

bestuursbenadering ingebou word

seer, sal die grasplant weer van

sensitief te maak.

sodat die fabriek (plant) weer so

OVK │ MAART 2016

gou moontlik optimal grootte kan bereik en volhoubaar kan funksioneer in terme van groeireserwes opbou, wortelherstel en groeikrag herwin. Die weiplant se groeireserwe status is weens die droogte baie laag en herhaalde strawwe ontblarings gaan dit verder uitput wat tot ’n minder groeikragte plant aanleiding gaan gee. Indien meerjarige aangeplante weidings wel beskikbaar is moet diere van die veld onttrek word en daarop aangehou word wat die weiveld voldoende kans tot herstel kan bied. Alhoewel aangeplante weidings ook deur die droogte benadeel is, bot dit gewoonlik bietjie vroeër as natuurlike veld. Indien die droogte die totale weidingsbestuursbenadering op die plaas omver gegooi het, wei eers die kampe wat die minste benadeel sal word deur beweiding. Sodra die veld herstel het moet so gou moontlik na die normale beweidingstelsel teruggekeer word. As daar nie ’n goeie beweidingstelsel vir die plaas bestaan nie, is dit nou ’n goeie tyd om met een te begin.

FOTO ► Dele of hele graspolle wat gevrek het weens die droogte.

OVK │ MAART 2016

OVK bied ’n reeks Inligtingsvergaderings aan KOFFIEFONTEIN

Willie Strauss (Koffiefontein), Wilhelm du Preez (OVK Streekbestuurder: Meganisasie Suid- en Wesstreek), Riaan Boshoff (OVK Takbestuurder: Meganisasie Hopetown), Dirk Kotze (Streekbestuurder: Jupidex Wes).

OVK Hoofbestuur het begin met ’n reeks inligtingsvergaderings in die OVK bedieningsgebied. Dorpe wat besoek is, is Koffiefontein en Hopetown. Die geleenthede is goed ondersteun. ’n Positiewe atmosfeer is by al die vergaderings ervaar.

HOPETOWN

Vlnr Leon Ferreira (Hopetown), Joël le Roux (Ondervoorsitter van die Direksie, OVK Groep), Gerhard Badenhorst (Hopetown), Stéfan Oberholzer (Besturende Direkteur, OVK Groep), Koos de Wet (Uitvoerbemarkingsbestuurder: Biggi Popcorn).

OVK │ MAART 2016

TARIEWE 2016 Jou direkte toegang tot 4800 boere!! KWARTAALBLAD VAN OOS-VRYSTAAT KAAP BEDRYF BPK / QUARTERLY MAGAZINE OF OOS-VRYSTAAT KAAP OPERATIONS LTD

Maart / March 2016 • Volume 19 • Nr. / No. 1

BELANGRIK • Oplaag: 4 800 • Frekwensie: Kwartaalliks • Leserstal: 30 000 DEMOGRAFIE • • • • • •

LSM: 7-10 Mark Segment: Landbou Ouderdomsgroep: 25 - 75 Geslag: Manlik 90% Opleidingsvlak: Nagraads Taal: Afrikaans en Engels MATERIAAL

• • • •

PDF (300 DPI, CMYK) Sluit bloei en snymerke in Geen spot of RGB kleure Geen Word of Excel lêers

SPERDATUMS UITGAWE

BESPREKINGSDATUM

MATERIAALDATUM

Junie 2016

14 April 2016

5 Mei 2016

September 2016

21 Julie 2016

28 Julie 2016

Desember 2016

20 Oktober 2016

26 Oktober 2016

ADVERTENSIETARIEWE (BTW uitgesluit) Grootte

Tariewe komm ingesluit

Agentkomm uitgesluit

Sny (h x w)

Veilige kopie Area (h x w)

Bloei

DPS Volblad Halfblad Derdeblad Kwartblad IFC IBC OBC

R22 350 R11 120 R6 990 R4 820 R4 010 R12 800 R12 300 R13 350

R19 184 R9 545 R6 000 R4 137 R3 442 R10 987 R10 557 R11 459

210 x 420 mm 297 x 210 mm 148.5 x 210 mm 98 x 210 mm 148.5 x 105 mm 297 x 210 mm 297 x 210 mm 297 x 210 mm

190 x 400 mm 77 x 190 mm 128.5 x 190 mm 78 x 190 mm 128.5 x 85 mm 277 x 190 mm 277 x 190 mm 277 x 190 mm

5 mm rondom 5 mm rondom 5 mm rondom 5 mm rondom 5 mm rondom 5 mm rondom 5 mm rondom 5 mm rondom

Slegs geakrediteerde agentskappe is geregtig op agentkommissie. KONTAK: Francois Seymore • 051 923 4500 / 079 780 4618 Epos: ovknuus@ovk.co.za

OVK │ MAART 2016

Uit ’n direkteurskombuis Maklike bruin broodjie

Spinasie pannekoek met tunavulsel

■ Marthie Botha

■ René Scheepers

OVK Direkteurs-vrou van Zastron

PANNEKOEK (20cm - 25cm pan lewer 6 pannekoeke per stapel)

Hierdie maklike gesonde broodjie is flatervry en as jy dalk nie Nutty Wheat het nie, kan jy sommer ’n paar koekies Wheat Bix en meel meng en jou eie Nutty Wheat maak. Een koppie Nutty Wheat kan ook vervang word met ’n koppie heelkoring. BESTANDELE: 3 koppies Nutty Wheat 2 koppies bruismeel 1 pakkie kitsgis 2 t suiker 2 t sout 3 koppies louwarm water (min of meer) METODE: Meng alles saam. Dit moet met ’n lepel gemeng kan word, maar ook nie te slap wees nie. Gooi in ’n broodpannetjie. Laat rys vir 45 minute en bak vir 45 minute teen 180°C.

Marthie sê sy maak die flatervrye broodjie maklik 2 x per week...

OVK │ MAART 2016

200 ml koekmeel 2.5 ml sout 3 ekstra groot eiers (geklits) 45 ml olie 25 ml melk 50 ml koue water 4 - 5 spinasieblare (Blansjeer en kap fyn. Laat die water goed dreineer) Metode: Meng alles saam en bak, onthou as jy dit bak dit moet baie dun wees – soos pannekoek. VULSEL 50 g botter 1 middelslag ui 250 g fyn sampioene 15 ml koekmeel 250 ml suurroom 1 blikkie tuna (in groente-olie) 75 g feta kaas (1 wieletjie) 45 ml vars pietersielie sout en swart peper na smaak Metode: Smelt botter, soteer ui en sampioen. Sprinkel koekmeel oor en voeg suurroom by, roer tot verdik. Voeg tuna, feta, pietersielie by en geur na smaak. KAASSOUS 250 ml melk 30 g botter 15 ml koekmeel / mielieblom 75 ml cheddar kaas swart peper, aromat en sout Metode: Smelt botter, roer koekmeel by, voeg melk by en kook tot verdik. Die sous moet nie te loperig wees nie. Voeg 50ml kaas by. (as jy dit oorgooi moet dit net effens aan die kante afloop om mooi te lyk. Metode: Sit aanmekaar! 1. Plaas pannekoek op gesmeerde bord. 2. Smeer ’n lagie vulsel bo-oor pannekoek, herhaal met elke lagie tot vulsel op is. Nie te dik smeer. 3. Eindig met pannekoeklagie. 4. Giet kaassous oor en sprinkle orige kaas oor. 5. Bak 12 min by voorverhitte oond van 200°C. 6. Laat afkoel en plaas op glasbord in yskas om te verkil. 7. Die gereg kan koud of warm voorgesit word.

Gariep vleisprodukte by handelstakke Binnekort sal OVK handelstakke in die Oos-Vrystaat, Sentraal en NoordKaap vars Gariep vleisprodukte aanhou. Die behoefte is geidentifiseer om die klient se gerieflike kopie-ervaring te verhoog, en is die voorsiening van Gariep produkte in Ladybrand geloots. Dit het wye ondersteuning geniet en was dit duidelik dat die vleisprodukte baie gewild is en ’n bykomende inkopie gerief aan die verbruiker verskaf het. Die program is nou uitgebrei na die handelstakke in die OVK NoordStreek. Elke tak is toegerus met ’n vrieskas en kan die klient gemaklik vars Gariep produkte bekom. ’n Wye reeks verwerkte produkte sal aangehou word en die varsheid word verseker deur die weeklikse aanvulling van voorraad. Die kleurvolle verkoelingswaentjie wat die OVK handelsmerk vertoon, sal binnekort op die Oos-Vrystaatse paaie opgemerk word met nog ’n vrag vars produkte van Gariep. Die moontlikheid van gevriesde hoenders word ook ondersoek en kan moontlik binnekort by die betrokke handelstakke beskikbaar wees. Gerief gewaarborg.

Diè kleurvolle waentjie word ingespan om vars Gariep produkte aan die handelstakke te lewer.

Foto bo ► Dit is om oomblikke soos hierdie vir ewig vas te vang dat Alani Janeke (Vrystaat Landbou) altyd haar kamera by haar dra. Geneem tussen Bethlehem en Paul Roux. Photo left ► This beautiful picture was taken by Santa Ferreira (OVK Marketing Strategist) in Jamestown.

We call on all the enthusiastic photographers out there to submit their best work for publication. Email only ONE photograph in jpeg format, not smaller than 3mb to ovknuus@ovk.co.za, with your name and where you took the picture.

OVK │ MAART 2016

Boere hou fees op Hopetown H opetown het onlangs gegons van bedrywighede toe daar in Februarie skou gehou is. Dié jaarlikse geleentheid sorg vir baie opwinding en vermaak en is die vertoonvenster van die Streekperdekampioenskappe. Dit het oor die jare ontwikkel met uitstallings van verskeie produkte wat aan die landboubedryf verskaf word. Volgens Neil Strauss, President van die Skoukomitee, besoek bykans 3000 mense die skou van Hopetown en omgewing. Neil, wat nou al 10 jaar betrokke is met die skoureëlings, vertel dat die skou jaarliks in formaat groei. Die kampioenskap, met byna 200 ingeskrewe perde, is deel van die Streekkampioenskappe en sluit aan by die Nasionale Saalperdskou. Die program was vir drie dae gelaai met ruiters wat aan 80 verskillende kompetisies deelgeneem het. Die skou terrein was volgepak met karavane en tente waarin die deelnemers en ondersteuners oornag het. OVK was weereens die hoofborg en tydens die opening het Rudolf van Wyk (Hoofbestuurder: Graan, Landboukundige Dienste en Logistiek) die belangrikheid van die Wesstreek vir OVK gemeld en daarom ook hul betrokkenheid by die gemeenskap. Die skou speel ook ’n rol in die ekonomie van Hopetown, aangesien daar ’n groot instroming van besoekers is en alle beskikbare blyplekke word lank vooraf vol bespreek.

Na ’n heerlike reënbui kon die perdekampioenskappe voortgaan en was die ruiters uiters versigtig dat die perde nie gly of seerkry nie.

OVK │ MAART 2016

Verskeie aktiwiteite en kompetisies het plaasvind, waaronder ‘n braaikompetisie vir die jongklomp. Dié is geborg deur Gariep Abattoir en die opwinding was baie groot onder die aspirant braaikonings. Vrydagaand is Sanmari Louw as Skouprinses gekroon en is Leandri Fourie en Suré Botes as haar prinsesse aangewys. Die boeregemeenskap kry nie aldag die geleentheid om te kuier nie en is daar tot laataand geklets en gedans. Verskeie kosstalletjie het gesorg dat niemand honger ly nie, en is onder andere geurige lamsosaties en groot steaks aangebied.

FOTO’S ▼ 1) Neil Strauss (President van die Skoukomitee) het Donderdag, 18 Februarie, die skou amptelik geopen. 2) Daar is geesdriftig deelgeneem aan die Gariep Abattoir se braaikompetisie vir die jongklomp. Onder die wakende oë van hul ouers het die kinders ’n worsie, tjoppie en braaibroodtjie gebraai. 3) OVK het verskeie meganisasie toerusting ten toon

gestel wat wye belangstelling gelok het. 4) Vele aktiwiteite is vir die kinders aangebied en almal het groot pret gehad.

“ Ongeveer 1000

steaks word tydens die skou gebraai”

OVK │ MAART 2016

FOTO’S ▼ 5) Sanmarie Louw is as die 2016 Hopetown Skoukoningin gekroon. Leandri Fourie is die 2de prinses en Suré Botes is as die 1ste prinses aangewys.

6) Rudolf van Wyk (OVK Hoofbestuurder: Graan, Landboukundige Dienste en Logistiek) gesels oor OVK se rol as hoofborg met Neil Strauss (President van die Skoukomitee) en Jan Kruger (OVK Streekbestuur: Handelwes) 7) Oud en jonk het die geleentheid gebruik om lekker te kuier. 8) Carri Swanepoel van die OVK Wesstreek kantoor het haar deel gedoen om die kinders by die OVK tent te vermaak.

9) Wenners is in verskillende ouderdomsgroepe aangewys deur ‘n paneel van vier beoordelaars. Dié knapies was te gretig om vir pa te wys dat hulle gereed is om die braaitange oor te neem. 10) Die skou is ’n groot geleentheid op Hopetown, en wat is beter as ouers kosbare tyd met hul kinders kan spandeer.

OVK │ MAART 2016

Nuwe OVK Meganisasie gebou word geopen Artikel en foto’s ▐ Santa Ferreira

ie nuwe OVK Meganisasie Gebou in Bethlehem lei ’n nuwe era vir OVK in. Wêreldklasprodusente is in Suid Afrika

Gilly Scheepers knip die lint

gesetel en OVK wil graag hierdie

produsente ondersteun met uitgebreide dienste en produkte. Die infrastruktuur van meer as R12miljoen is oorkant OVK se filiaal, Afrifert (Oos Vrystaat Kunsmis) geleë. Die gebou sal hoofsaaklik die tuiste van Massey

Ferguson- en Challenger produkte wees. ’n Volledige fasiliteit word daargestel met verkope, werkswinkel- en onderdeledienste wat gebied word. ’n Kliëntefinansieringskantoor bied hier ook ’n wyer diens aan kliënte. Ongeveer 200 mense waaronder die bestuur van Barloworld en Jupidex het die amptelike opening van die gebou op 19 Februarie 2016 in Bethlehem bygewoon. Nadat die lint seremonieel deur die Voorsitter van die

Stephan Nel (Excelsior) en Chris Bender (Clocolan).

OVK Direksie, Gilly Scheepers, geknip is, is die sleutels aan Pieter Coetzee, Takbestuurder, oorhandig. ’n Wye verskeidenheid van Massey Ferguson- en Jupidexprodukte is tydens die opening ten toon gestel en die nuwe MF 6713, wat deel is van die Global reeks is onder groot handeklap bekendgestel. Bemarkers het inligting van elke produk verduidelik en toetsritte is onderneem. Tydens die opening het OVK se Voorsitter, Gilly Scheepers, ook gemeld dat die boere nou ’n wyer keuse het wanneer dit by meganisasie kom. “Ons het 10 000 lede en geen volledige funksionele meganisasie afdeling gehad nie. Dit was nodig om ons boere meganisasie oplossings te bied, maw. trekkers. Trekkers is ’n intergrale deel van enige boerdery”.

OVK │ MAART 2016

Alec en Elma Botha (Ficksburg) saam met Gedas Olivier (OVK Bemarker).

Nico Storm (Jupidex Uitvoerende Direkteur), Gilly Scheepers (Voorsitter van Direksie: OVK Groep), Koot van der Merwe (Jupidex Besturende Direkteur), Frans du Plessis (OVK Hoofbestuurder, Handel en Meganisasie), Stéfan Oberholzer (Besturende Direkteur: OVK Groep). Die amptelike bekendstelling van die Massey Ferguson 6713

Jannie Verster (Hobhouse), Hennie van Zyl (Bethlehem), Albert Kleynhans (OVK Meganisasie, Bethlehem).

Godfried Heydenrych (Barloworld Besturende Direkteur: “Agriculture & Handling”), Gilly Scheepers (Voorsitter van Direksie: OVK Groep), Johan Joubert (Barloworld Algemene Bestuurder: Massey Ferguson), Willie Stander (Barloworld Algemene Bestuurder: Challenger), Frans du Plessis (OVK Hoofbestuurder: Handel en Meganisasie), Stéfan Oberholzer (Besturende Direkteur: OVK Groep), Jason Burbidge (Sales Manager: Agco)

OVK │ MAART 2016

’n Optog van Masseys lei die oggend in.

Franco Naude (Ladybrand), Piet Naude (Ladybrand), Jurie Meyer (Ladybrand), Eppie Hanekom (OVK Meganisasie, Ladybrand).

Dano van Zyl (Reitz), Armand Muller (Reitz), Ernst Stadler (Reitz), Garry Francis (CMW).

OVK │ MAART 2016

Boere registreer vroegoggend en geniet koffie, toebroodjies en tee in groepe.

Jakes Beyleveld (Reitz), Terry Alexander (Jupidex) en Michael Zietsman (Frankfort).

Stéfan van Zyl van Arlington wen een van die vele gelukstrekkings aangebied deur OVK, Barloworld en Jupidex.

OVK en Agrinet kompetisiewenner Abraham de la Rose is die gelukkige wenner van ’n sleepwaentjie ter waarde van R11 000 in die OVK en Agrinet kompetisie wat by alle OVK Handelstakke gehou is. Abraham was baie verheug oor sy prys, aangesien hy juis ’n gazibo by die handelstak op Ladybrand gekoop het, en nou sommer baie pakplek het vir vakansies.

FOTO ► Johan Nienaber (Takbestuurder, Ladybrand Handel), Marius Loubser (Nasionale Verkoopsbestuurder, Agrinet), Abraham de la Rosa (wenner van Ladybrand), Balti Steenkamp (Verkoopsbestuurder, Agrinet), Hercules Oosthuizen (Aankoper, OVK).

Tydens die oorhandingsgeleentheid het Frans du Plessis, OVK Hoofbestuurder: Handel, Meganisasie en Versekering, daarop gewys dat Abraham ’n voorbeeld is van die algemene publiek wat meer en meer gebruik maak van die gerief wat die handelstakke, veral op die kleiner sentras, bied. Die kompetisie het gedurende Desember 2015 plaasgevind en die enigste vereiste om deel te neem was om van die promosie-items bo R600 in die Desemberpromosieblad aan te koop. Frans het Marius Loubser, Agrinet Nasionale Verkoopsbestuurder, bedank vir hul betrokkenheid by die kompetisie sowel as by die OVK Handelstakke.

OVK │ MAART 2016

Massey Ferguson op sy beste

ie opwindende nuwe MF 6700-reeks van 83 tot 98 kW uit Massey Ferguson se Global-stal bied alles wat ’n boer in dié kilowatt-segment soek, en meer. Die MF 6700-reeks is die grootste trekkers in die Global-familie, wat ook bestaan uit die MF 4708 (61 kW) wat reeds plaaslik bekend gestel is, en twee MF 5600-modelle van 69 kW en 76 kW wat later vanjaar hul buiging in Suid-Afrika maak. Global-trekkers vervang nie vorige reekse nie, maar is ’n toevoeging tot die produksiereeks. Hulle is van grondvlak af ontwerp met een doel voor oë: om trekkers te skep wat aan vandag en môre se dinamiese boere se verwagtinge sal voldoen, maar steeds bekostigbaar is. sê mnr. Piet Vorster, produkbestuurder vir Massey Ferguson by Barloworld Agriculture. “Minstens 70% van die komponente in die reeks is nuut ontwerp en ingenieurs uit verskillende lande het saamgewerk om hierdie kampioene die lig te laat sien,” sê hy.

Die drie modelle in die MF 6700reeks is die MF 6713 (98 kW) en twee kleiner weergawes met dieselfde boustyl – die MF 6712 (91 kW) en MF 6711 (83 kW). Kajuitweergawes word later in 2016 verwag. Al drie trekkers word aangedryf deur nuwe turboaangedrewe 4,4 liter AGCO Power-viersilinderenjins. Die enjins kom uit ’n Finse fabriek wat naam gemaak het vir enjins wat sorg vir uitstekende kraglewering, wringkrag en brandstofekonomie. Die enjins bereik hul aangeslane krag teen lae revolusies, wat bydra tot ’n lae brandstofverbruik en ook

OVK │ MAART 2016

help om lang kommervrye werking met ’n lae onderhoudskoste te verseker. ►

Die nuwe MF 6713 van 98 kW is van grondvlak nuut ontwerp met hoë spesifikasievlakke vir sy kategorie.

Nat of droë koppelaar

Die ten volle gesinchroniseerde 12X12-transmissie is in Frankryk ontwerp en gebou. Die trekkers is beskikbaar met ’n gesinchroniseerde meganiese “shuttle” met ’n droë koppelaar of, vir boere wat baie “shuttle”-werk doen, ’n Power Shuttle met ’n nat, olieverkoelde koppelaar vir elektro-hidrouliese vorentoe-en-tru-skakeling.

die druk van ’n knoppie en in- en

“Die Power Shuttle lyk en werk basies soos die hefboom op die Franse MF-trekkers met ’n Dynatransmissie,” sê mnr. Vorster. “Dit ontkoppel ook sodra jy die hefboom optel en aggressiwiteit kan verstel word met ’n knoppie soortgelyk aan dié op die MF 5400-reeks. En daar is nog ’n bonus: Op modelle met ’n nat koppelaar is daar ook ’n knoppie op die rathefboom waarmee jy die koppelaarfunksie kan beheer tydens normale ratverwisseling.”

vloei van tot 57 liter per minuut op

Groenteboere kry die opsie van ’n fabriekgemonteerde kruipspoedrat wat die trekker se spoed afbring na 200 meter per uur – presies wat die manne met kompos-omkeerders wil hê.

tiwiteit, ook wat die operateurs-

Die agterstel is ook heeltemal nuut en die ekstraswaar gietstukke gee voldoende ondersteuning vir swaar beladings en verhoogde kapasiteit.

verstel word volgens jou gewig,

Nat veelplaat-remme bring die trekker met groot gemak in sy spore tot stilstand en fabriekgemonteerde hidrouliese sleepwa-remme is opsioneel beskikbaar.

gemonteer.

Elektro-hidrouliese inskakeling van vierwielaandrywing geskied met

winsgewende uithaler-werkver-

uitskakeling kan in die ry gedoen word. Voorwielaandrywing vind plaas deur middel van ’n sentrale as, wat bydra tot ’n kleiner draaisirkel. ►

Hidroulika

Die Massey Ferguson 6700-reeks het ’n oop hidrouliese stelsel, met ’n die hyser en eksterne aftapkleppe. “Massey Ferguson se elektroniese hyserbeheer bly die beste in die bedryf,” sê mnr. Vorster. “Omdat dit vinnig reageer en korrigeer, verbeter dit sowel werkverrigting as brandstofverbruik.” Met ’n stewige optelvermoë van tot 5,5 ton bied die MF 6700-reeks goeie reserwekapasiteit vir die gemaklike hantering van implemente. Die trekkers is ontwerp vir produkomgewing betref. Die platform is heeltemal herontwerp met die klem op veiligheid, gerief en die gemaklike beheer van alle trekkerfunksies. Die sitplekvering kan daar is ’n mat wat ontwerp is om klank en vibrasies te absorbeer en die platform is op rubberblokke Die MF 6700-reeks, soos trouens die hele Global-familie, is ’n nuwe hoogtepunt in die Massey-stamboek as dit kom by veeldoelige, rigting.

OVK │ MAART 2016

Wol Veilingsdatums / Wool Sale Dates KAT CAT

SKAAL SLUITINGSDATUM / SCALE CLOSING DATE

VEILINGSDATUM / SALE DATE

CN28 CN29 CN30 CN31 CN32 CN33 CN34 CP01 CP02 CP03 CP04 CP05 CP06 CP07 CP08 CP09 CP10 CP11 CP12 CP13 CP14 CP15 CP16

2016.03.09 2016.03.23 2016.03.30 2016.04.13 2016.04.27 2016.05.11 2016.05.18 2016.07.20 2016.08.03 2016.08.17 2016.08.24 2016.08.31 2016.09.07 2016.09.14 2016.09.21 2016.09.28 2016.10.05 2016.10.12 2016.10.19 2016.10.26 2016.11.02 2016.11.09 2016.11.16

2016.03.30 2016.04.13 2016.04.20 2016.05.04 2016.05.18 2016.06.01 2016.06.08 2016.08.17 2016.08.24 2016.09.07 2016.09.14 2016.09.21 2016.09.28 2016.10.05 2016.10.12 2016.10.19 2016.10.26 2016.11.02 2016.11.09 2016.11.16 2016.11.23 2016.11.30 2016.12.07

Sybokhaar Veilingsdatums / Mohair Sale Dates KAT CAT

SKAAL SLUITINGSDATUM / SCALE CLOSING DATE

VEILINGSDATUM / SALE DATE

S04-2016 S05-2016 S06-2016 S07-2016 W10-2016 W11-2016 W12-2016 W13-2016 W14-2016 W15-2016 W16-2016

2016.03.10 2016.04.11 2016.04.25 2016.05.11 2016.07.21 2016.08.11 2016.09.01 2016.09.15 2016.10.13 2016.10.27 2016.11.09

2016.04.12 2016.05.10 2016.05.24 2016.06.07 2016.08.16 2016.09.06 2016.09.27 2016.10.11 2016.11.01 2016.11.22 2016.12.06

OVK │ MAART 2016