VRIJ! UNMUTED

December 2018. Na afloop van het Kaaarsjesavondconcert in de Gouwekerk praten we wat na. Bestuursleden André en Hans hebben het over het volgende schouwburgconcert dat in april 2020 gepland staat, en vragen zich af welke vorm dat zal krijgen, en wie dat zal oppakken. In mei 2020 vieren we 75 jaar bevrijding, en dat belooft een nationale happening te worden. Dus een thema is niet moeilijk te vinden. Als laag-hout-sectie horen Manja, Jacqueline en ik de overpeinzingen aan, en een zaadje blijkt geplant.

In de weken die volgen gaan we brainstormen, en maken we een grove schets hoe we zo’n concert voor ons zouden zien. We zijn enthousiast over het motto ‘Geef de vrede door’, en kiezen er daarom voor om vooral de jongere generatie een podium te geven. Ook daarom betrekken we Hannah en Saske erbij.

Zangeres Sofie de Bruijn en junior-stadsdichter, Femke Kerkhoven, zijn enthousiast om mee te doen. En met het popkoor Prestige en acteergroep F!ES belooft het een mooi, gevarieerd programma te worden. De voorbereiding gaat stapje voor stapje, en begin 2020 beginnen de puzzelstukjes in elkaar te vallen. Plannen voor beelden als illustratie bij de muziek, de presentatie, de regie, de logistiek, er komt nogal wat bij kijken. En dan, … corona. Alles komt tot stilstand en, in een soort verlamming, schuiven we het concert VRIJ! naar de achtergrond.

Najaar 2021. We zijn inmiddels anderhalf jaar verder. Langzaam maar zeker gaat het met corona de goede kant op, en voorzichtig denken we eraan om de draad van het concert weer op te pakken. De schouwburg heeft voorlopig geen plek voor ons, maar de Theaterbakkerheij (TBH) is een goed alternatief. Met een optimistische blik reserveert het bestuur daar 1 en 2 april 2022. Als concertcommissie kijken we elkaar diep in de ogen, en we besluiten er weer voor te gaan. Het programma moet stevig op de schop, want een koor van meer dan 100 mensen in de TBH, dat gaat niet werken.

Het thema VRIJ! heeft na twee jaar pandemie nog meer lading gekregen, want we hebben onszelf en elkaar, soms letterlijk, geïsoleerd en opgesloten. Met de beste bedoelingen, maar toch. En om een twist te geven naar die

bevrijding van corona veranderen we de titel van het concert in VRIJ! UNMUTED. Geen reserves, de mondkapjes mogen af, we hoeven ons niet meer te beperken tot Zoom en Teams. Niks ‘mute’, we laten weer van ons horen!!

Even dreigt omikron nog roet in het eten te gooien als we in december weer in lockdown moeten. Gelukkig blijkt die variant vooral ‘corona-light’ te geven, en we zijn bijna verbaasd dat we eind januari alweer gezamenlijk mogen repeteren. Op het go/no-go moment van half februari wordt duidelijk dat we echt op 1 en 2 april het theater in kunnen. We hadden het bijna niet meer voor mogelijk gehouden.

Het betekent wel dat we enorm aan de bak moeten, als orkest, en vooral als organisatie, want de tijd vliegt. We bedenken dat de stilstand van de afgelopen twee jaar vooral de jongere generatie heeft getroffen. Jonge artiesten en andere creatievelingen hebben nauwelijks vlieguren kunnen maken om hun talenten te ontwikkelen. Dat doe je op de planken, en niet in je zolderkamertje. Dus het oorspronkelijke plan om jongeren een podium te bieden krijgt nog meer urgentie. Zangeres Sofie de Bruijn, aanstormend multi-talent, krijgt een prominentere plek in het programma. David Knegjens, net klaar met de academie voor theaterperformance, gaat de presentatie doen, en natuurlijk levert Femke Kerkhoven haar poëtische bijdragen. David treedt ook op, als zanger, met zijn compaan Dennis Jehee in een mime-act. Naast zang, zoeken we nog een bijzondere muzikale solist, en die vinden we in Bart Nijman, een jonge, professionele gitarist. Om het programma visueel aantrekkelijk te maken strikken we Madeline Geenen en haar leerling Bibi van Meurs om als luchtacrobaten letterlijk de gordijnen in te gaan. Ook leveren leerlingen van Suzan Schuttelaar van de Garenspinnerij mooie visuals als achtergrond op de beamer bij de muziek. Kortom, aan afwisseling geen gebrek, het publiek krijgt echt iets meer te zien dan de rug van de dirigent.

Als je kijkt naar de nummers op het programma, dan zie je dat we gekozen hebben voor een hoog jaren-70 gehalte: Jesus Christ Superstar, Pink Floyd, Europa. En met het thema VRIJ! is dat logisch. In de jaren ’70 landde de flower power na de Summer of Love van ’67 (‘Make love, not war’) pas echt. De geur van wiet, of iets sterkers, hangt er omheen. Dat was, en is, een manier om tijdelijk te ontsnappen aan de harde realiteit. Andere nummers

maken de connectie met ons thema op verschillende manieren. Joyful Variations is gebaseerd op de Negende Symfonie van Beethoven, met daarin het Europese volkslied, ‘Alle Menschen werden Brüder’. Pas door de samenwerking en integratie van de landen in Europa na de Tweede Wereldoorlog ontstond de wereld waarin wij nu als vrije mensen kunnen leven. De recente gebeurtenissen in Oekraïne maken meer dan duidelijk hoe waardevol, en kwetsbaar, dat is. Dat de oproep van Sofie, ‘Mensch durf te leven!’, met vrijheid te maken heeft, dat heeft toch geen uitleg nodig? Of de ‘liberty’ die Piazzolla in Libertango wist te verbeelden? The Sunny Side of the Street? Zo kan ik nog wel even doorgaan, maar het is misschien leuk om ook nog wat aan de eigen fantasie over te laten.

Het laatste nummer, ‘Gouda gaat nooit voorbij’, heeft misschien wat toelichting nodig. In het kader van Gouda-750 heeft de Lions Club Bloemendaal het initiatief genomen om een feestlied te laten schrijven. Singer/songwriter Peter Dijkstra heeft het lied gemaakt, en het is een bijzonder feestlied geworden. In eerste instantie werd ik op het verkeerde been gezet door de wat platte titel. Kaliber ‘hand-in-hand, kameraden’, dacht ik, maar het lied is allesbehalve plat. ‘Gouda gaat nooit voorbij… in jou en in mij’. Als je in Gouda geworteld bent, herken je de beelden die het lied bezingt, en die zijn raak. Het is een ode aan Gouda die tot in lengte van dagen gehoord mag worden, lang nadat het feestjaar ten einde is gekomen. Voor ons heeft arrangeur Geert Rubingh het op een mooie manier bewerkt, en als concertcommissie voelen we ons vereerd dat we op het concert de primeur hebben voor een groot publiek. In aanwezigheid van de burgemeester én van de componist van het lied!

Kijkend naar het geheel dat we 1 en 2 april voor het voetlicht brengen, ben ik er blij mee, en trots op. We hebben een programma in elkaar kunnen zetten met aansprekende nummers en met veel afwisseling. Laten we er met elkaar de schouders onder zetten, er enorm van genieten, en er twee onvergetelijke avonden van maken!

Pieter Leenen