De Juiste Toon | Editie 4 2021 by Gouda's Harmonie De Pionier

GOUDA’S HARMONIE DE PIONIER

DE JUISTE TOON Jaargang 46 – Winter 2021 – Nr. 4

VAN DE REDACTIE

DEZE EDITIE IN DE JUISTE TOON:

Zoals beloofd! Nog een laatste editie van ons leuke clubblad. En dat voornamelijk te danken aan de lieve leden die na mijn oproep afgelopen week nog snel wat mooie dingen op papier hebben gezet.

Van de voorzitter

05 Artikel Max Lucado

Kerstwens Aad van Tilburg

07 Mattieu Nuijten

Bas onder de dakkapel

Gymzaal, Muziektempel, Celebration vanuit de lucht 09 Stadswoning

Een van deze helden is RSO-lid Aad van Tilburg, die overigens, net als Jolanda Tesser een bedankje verdient voor het verspreiden van onze boekjes wanneer wij af kunnen drukken!

Vooruitblik opleiding

10 Kerstwens André den Edel

MMJS in het najaar

12 Pionier in betere tijden

Ook hebben André, Marianne, Marcel en Mattieu mooie bijdragen gedaan. Sommigen van hen zelfs meer dan één artikel. Marcel schrijft over zijn kleine verbouwing ten behoeve van het oefenen op de bas, Mattieu heeft een zeer informatief stukje over de geschiedenis van het slagwerk, André is op bezoek gegaan bij ons oude clubgebouw en Marianne schrijft over een mooi aanzoek waarbij Celebration mocht bijdragen, en sluit af met een kerstverhaal wat zij in 2008 schreef. Ook hebben Wendy en de jeugd wat leuke updatejes over hun bezigheden afgelopen maanden en de plannen voor de toekomst. Dus toch nog een mooi gevuld blad. Heel veel dank naar alle schrijvers afgelopen jaar! Hele fijne feestdagen en een geweldig nieuw jaar gewenst namens Saske en mij! Mijn goede voornemen voor volgend jaar is een strakkere planning voor De Juiste Toon ;) Hannah

‘Gouda’s Harmonie de Pionier’ Opgericht 7 augustus 1908 Repetitielokaal Ankerpad 2, Gouda Bestuur Voorzitter |Ronald Otto Secretaris |Hans Schouten Penningmeester | André den Edel Algemeen bestuursleden: Hennie van der Hee Henk Sijl Kevin van Holsteijn Ronin van der Werke

Afmelden BGO/OLO Wendy Barten (06) 54711130 Harmonie Hans Schouten (06) 22902473 RSO Henk Sijl (06) 55797742

De Juiste Toon verschijnt vier maal per jaar. Redactie De Juiste Toon: dejuistetoon@pionier-gouda.nl De redactie bestaat uit Hannah Knegjens en Saske de Regt Met dank aan Jolanda Tesser en Aad van Tilburg Foto voorpagina: Saske de Regt Foto’s pagina 7 & 21: Stephan Bollen

Scan de QR-code voor digitale versies van De Juiste Toon 3

VAN DE VOORZITTER In deze laatste editie van de Juiste Toon in 2021 is er weinig positief nieuws te melden. De persconferentie van afgelopen week heeft ervoor gezorgd dat al onze repetities in ieder geval t/m 14 januari 2022 stilliggen. Voor de harmonie was de repetitie op vrijdagavond al niet meer mogelijk, zodat tweemaal op zaterdag is gerepeteerd. Ons seniorenorkest kon op maandagochtend nog wel muziek maken, maar sinds afgelopen zaterdag 18 december is voorlopig alles gecanceld. De Pionier wordt niet beschouwd als essentiële dienstverlener, dus het gebouw mag helemaal niet worden gebruikt. Het is vreselijk jammer, want eigenlijk kunnen we geen enkele repetitie missen gezien het feit dat over enkele maanden het uitgestelde schouwburgconcert is gepland; op 1 en 2 april hoop ik dat de Theaterbakkerheij helemaal volloopt met publiek om ons weer eens te kunnen horen. Dat geldt ook voor het promenadeconcert in de St. Jan op 27 april in de ochtend. De Pionier en Caecilia zullen daar gezamenlijk een concert verzorgen in het kader van Koningsdag. Of er in de middag door ons seniorenorkest een concert wordt verzorgd, is op dit moment nog niet duidelijk. Het geplande nieuwjaarsconcert op 2 januari a.s. door het RSO is inmiddels afgeblazen; dat geldt ook voor de nieuwjaarsreceptie, welke na afloop van dat concert zou worden gehouden. De Pionier onderzoekt nog de mogelijkheden van een nieuwjaarsbijeenkomst voor onze leden via de digitale snelweg. Zo snel mogelijk worden jullie daarover geïnformeerd. Al met al heeft corona heeft wat voeten in de aarde. Iedereen moet deze periode door. Het is met name voor degenen die hun inkomsten moeten halen uit verkopen/dienstverlening erg zwaar. Dat wij niet kunnen/mogen repeteren heeft, los van de omzet van de bar in de pauze of na afloop, tot nu toe weinig andere financiële gevolgen gehad voor de Pionier. Natuurlijk geldt hierbij wel dat hoe meer optredens/concerten er niet door kunnen gaan, dit inhoudt dat er ten aanzien van die activiteiten ook geen inkomsten zijn te verwachten. De gemeente heeft meegedacht over de consequenties voor De Pionier in deze corona-periode en heeft de huur van ons gebouw voor een aanzienlijk deel (vooralsnog) kwijtgescholden. Wel moet De Pionier een onderbouwing van 5

het ‘geleden verlies’ op termijn laten zien aan de gemeente, voordat de kwijtschelding definitief wordt. Vorige week bereikte ons het vreselijke bericht dat Lenie, de partner van Aart Hoogerdijk (onze voormalige tamboer-maitre en thans slagwerker bij het RSO), is overleden. Na een kortstondige ziekenhuisopname is zij uiteindelijk overleden aan een herseninfarct. Heel verdrietig. Ik wens Aart, de kinderen, verdere familie en vrienden heel veel sterkte in deze moeilijke periode. Zoals uit vorenstaande blijkt is er momenteel weinig positief nieuws te melden. Laten we hopen dat deze pandemie snel verdwijnt dan wel sterk afneemt, zodat we weer op een normale wijze kunnen functioneren in ons dagelijks leven. Geen sprake meer van lock-downs, gewoon kunnen repeteren en concerteren en optredens verzorgen. Tot zolang moeten we er mee leven. Ik wens jullie, ondanks alle beperkingen, fijne Kerstdagen en een heel gelukkig, gezond, en vooral ook muzikaal, 2022. Ronald Otto

Beste Pionier leden, Nu in deze tijd niet veel mogelijk is, gaat het leven wel verder. De repetities liggen "weer" even stil, maar blijf positief, dat met de vaccinatie het virus onder controle komt, al zullen we er mee moeten leven. Met mijn vrouw samen bezorgen we al een aantal jaren De Juiste Toon in Gouda, dit als een bijdrage in de verzendkosten. Alle beetjes helpen tenslotte de financiële kant van de vereniging op pijl te houden. Hopende dat deze mooie vereniging nog jaren gezond blijft. Ik wens allen fijne feestdagen en een gezond en muzikaal 2022. Gr. en hopenlijk tot snel, Aad van Tilburg seniorenorkest.

DE BAS ONDER DE DAKKAPEL Corona betekent voor mij vanaf huis werken, en dat zal ook voor de toekomst vaker het geval zijn. Extra reden om de zolder onderhanden te nemen. De dakkapel was aan vervanging toe, en er was ook betere dakisolatie gewenst. Aan die klus heb ik zelf (te) veel gedaan. En daardoor had ik nog minder tijd om te oefenen op de bas, zoals sommigen hebben gemerkt. Nu is de zolder heerlijk verbouwd kan ik weer helemaal los.

Ik heb de luxe dat ik thuis een bas in gebruik heb van de Harmonie. Dan hoef ik niet elke vrijdag met de auto naar de Pionier, en dat scheelt baromzet. Bovendien kan ik thuis lekker oefenen, en de bas past nu met zijn demper onder de dakkapel.

Vlak voor de kerst heb ik voor mijn collega’s tijdens een teammeeting nog een kerstnummer gespeeld. Zij mochten raden welk nummer het was …. Ik had ze ook de noten gestuurd. Willen jullie ook raden? Scan de QR-code om te luisteren! Marcel Berendschot 8

Celebration vanuit de lucht 23 oktober 2021. Dat was de dag dat Martien van Nieuwkoop (neef van onze Arie-Jan) zijn meisje ten huwelijk wilde vragen. Of Celebration er bij kon zijn? ‘Met zijn oom er bij natuurlijk, want die had zo’n slechte tijd achter de rug’, zei hij. Na heel wat overleg via whatsapp, want ik zat natuurlijk weer met mijn k… in het warme zand van Mallorca en de Coronaregels wijzigden ook zo’n beetje elke dag, lukte het om een datum vast te leggen. Een groepje enthousiastelingen (dat zijn alle leden van Celebration trouwens) die die namiddag hun agenda wilde vrijmaken, toog richting een parkeerterrein in Waddinxveen, vlak bij het ouderlijk huis van de aanstaande bruid. De schoonfamilie zat in het complot. Nadat de zenuwachtige a.s. bruidegom zich bij ons had gevoegd, gingen we op pad. Hè lekker, eindelijk weer eens toeteren. Boven ons hoofd een drone, die het hele gebeuren vanuit de lucht zou registreren. Voor later. Zo aandoenlijk, de ontzettend lange Martien torende huizenhoog boven zijn mini-verloofde uit, dus toen hij op de knieën ging kwamen ze op gelijke hoogte. Gelukkig zei het meiske ‘ja’, dus hij had de prachtige ring niet voor niets gekocht. Om ons heen geklik van fotocamera’s en het gebrom van de drone. In een oogwenk was het voorbij. Wat was dát leuk. Maar het allermooiste voor alle Celebration-muzikanten was het optreden van Arie-Jan, die voor het eerst weer met de grote trom een stukje liep en speelde. Hij straalde nog veel meer dan de bruidegom in spé en Renate ook. Een ontroerend begin van onze zaterdagavond. Marianne de Jong

VOORUITBLIK OPLEIDING Korte terugblik: Op het moment van dit schrijven is het jaar bijna om. Als coördinator Opleidingen ben je voortdurend aan het anticiperen op de tijdsgeest en mogelijkheden. Dit jaar zijn er voor de opleiding een aantal concerten verzet door het corona verhaal. Er stond o.a. een muzikale bijdrage voor het OLO in De Ark gepland tijdens een kerkdienst via OLO leden, namelijk Muriëlle & Marnix. Dit optreden wordt opnieuw gepland op een moment zodra dit mogelijk is. Laten we vooral vooruit kijken en bedenken wat de mogelijkheden zijn!. Een bedankje voor de invallers, we hopen komend jaar weer een beroep op jullie te kunnen doen! Opleiding: Graag breng ik jullie op de hoogte wat er leeft binnen de opleiding. MMJS ‘muziekbeleving’ is gestart met 9 deelnemers! Eline Smit heeft hierover een stukje geschreven namens het jeugdbestuur. Het BGO is met 9 enthousiaste deelnemers een leuke leergierige club aan het worden. Het BGO heeft veel plezier en stralen dat ook uit. Het opleidingsorkest is een gezellige kleine groep, die zeker

mag en kan groeien (in leden)maar het niveau gaat zeer vooruit!. Er is voor ieder niveau een opstap voor spelende of beginnende leden en zeker geschikt voor elke leeftijd. Plezier in het muziek maken staat voorop! Visie: Voor degene die zich snel ontwikkelen zijn er mogelijkheden en kunnen bijvoorbeeld eerder doorstromen naar het volgende orkest. Als leden eraan toe zijn om naar een volgend orkest door te stromen krijgen ze de kans om stage te lopen in dat orkest. Zo kunnen leden en dirigent ervaren of ze het niveau van het orkest aankunnen en geeft hen gelegenheid om te wennen aan (bijvoorbeeld) de grote stap van het opleidingsorkest naar het grote orkest. Voordat deze grote stap wordt genomen wordt dit in goed overleg gepleegd met de muzikant, docententeam, coördinator en dirigent. Om ondersteuning te bieden voor de volgende stap krijgen leden een “buddy” aangewezen in het nieuwe orkest (bedankt voor de leuke benoeming Marlies!).

Activiteiten: Voor 2022 staan er de volgende leuke activiteiten op de kalender. Februari/Maart staat de muziekoriëntatie (MMJS) op de kalender om een aantal basisscholen te bezoeken (kleine kans dat dit mogelijk is). In april staat de start van de Introductiecursus gepland (MMJS). Zaterdagmiddag 23 april staat er een concert gepland voor de opleiding (MMJS, BGO, OLO) in ons clubgebouw. Voor koningsdag zijn alle leden van de opleiding (MMJS, BGO, OLO) uitgenodigd om mee te lopen met de marchingband (zonder instrument). Zaterdag 11 juni tijdens het Gouds Internationaal Kindercongres zal de opleiding (MMJS, BGO, OLO) een muzikale bijdrage leveren aan deze bijzondere dag in samenwerking met een Deens Jeugdorkest (via livestream/video). We hebben tevens een uitnodiging gekregen van het Deens Jeugdorkest om eens naar Kopenhagen te komen met het BGO/OLO. Zaterdag 25 juni is de afsluiting van Muziek Maak Je Samen van zowel de Introductiecursus als de ‘muziekbeleving’. Deze dag staat net als vorig jaar in het teken van workshops, teamspellen, samenspel en gezelligheid. Op die dag zullen we wederom een

starters dag organiseren. Daarnaast is het de bedoeling dat we voor het eerst een met de opleiding van vrijdag op zaterdag in de speeltuin overnachten. Op deze manier kunnen de leden van de opleiding een repetitie van de harmonie meemaken en zien waar ze naartoe kunnen groeien als muzikant. Tot zover het schooljaar 2021-2022! Jeugdbestuur: Het jeugdbestuur denkt mee, gaat een visie krijgen/vormen en leren hoe het MMJS traject in elkaar zit. Het jeugdbestuur maakt een onderdeel uit van de hele opleiding en bestaat uit voorzitter Ronin en algemene leden Eline, Alex, Marnix en Nathan. De opleiding heeft tegenwoordig een eigen kleine muziekcommissie voor de opleiding bestaande uit Nathan, Marnix en & Erik. #opheteindekomthetaltijdgoedzo nietdanwashetnognietheteinde! Hartelijke groet, Wendy Barten Coördinator Opleidingen Pionier/MMJS

MMJS IN HET NAJAAR Eline Een paar weken geleden is de cursus van Muziek Maak Je Samen weer van start gegaan. Een drukke groep van negen enthousiaste kinderen. Samen vormen ze al een heel orkest door de 4 klarinetten, 2 trombones, 1 fagottino en de 2 slagwerkers. Door de coronamaatregelen spelen het BGO en MMJS samen. De kinderen vinden dit leuk, omdat ze nu een groot orkest vormen. We beginnen iedere les met het ‘huiswerk’, de liedjes die ze thuis moeten oefenen. Hierbij speelt het BGO fanatiek mee. Daarna doen we met MMJS een activiteit zoals het componeren van een eigen stuk, terwijl het BGO hun eigen repetitie heeft. Aan het einde van de les komen ze weer samen, MMJS speelt hun gecomponeerde stuk en BGO mag improviseren. Op vrijdag 3 december was de sinterklaasrepetitie en waren de muziekpieten langs geweest bij De Pionier. Er lagen cadeautjes klaar voor MMJS. Deze cadeautjes, zoals instrumenten standaards, mogen de kinderen gebruiken tijdens hun cursus. Na de cursus is het de bedoeling dat de standaards bij De Pionier blijven voor de volgende groep kinderen van MMJS. Naast de cadeautjes uitpakken hebben de kinderen de grote muziekrace gespeeld. Wie er uiteindelijk heeft gewonnen, is niet helemaal duidelijk, maar de kinderen hebben genoten. Eline Smit Jeugdbestuurslid

Stijn Mijn naam is Stijn en sinds dit jaar speel ik mee bij het MMJS. Daar speel ik op het drumstel. Verder heb ik een xylofoon meegekregen om thuis te spelen, daarop heb ik kerstliedjes in het kerstorkest van school gespeeld. MMJS is leuk om te doen. Ik geniet van het drummen en ook zelf componeren vind ik leuk om te doen. Het samen oefenen en spelen is leuk.

Manouk Hoi ik ben Manouk de Koning. Ik speel nu ongeveer 4 jaar bij de Pionier. Ik ben begonnen bij muziek maak je samen(MMJS) en ben daarna naar het Beginnersorkest(BGO) gegaan. Op dit moment zit ik in het Opleidingsorkest(OLO). Ik heb dit jaar meegelopen met de Sinterklaas intocht. Samen met allemaal andere leden van de Pionier. Voor mij was dit een erg leuke ervaring. Wij liepen voor de sint, muziek makend, door de stad. Sommige liedjes kon ik door het lopen wat lastiger spelen, maar dat maakte niet uit. Het idee dat ik mee liep was al erg leuk. Maar de liedjes die ik wel meespeelde waren dan nog het allerleukst. En de volgende keer kan ik het al weer wat beter. En zo zag ik eruit in mijn uniform.

“WIE HET ORKEST WIL DIRIGEREN MOET HET PUBLIEK DE RUG TOEKEREN” (van Max Lucado) Hoe een dirigent dirigeert De dirigent ziet vanaf zijn plek meer dan de individuele orkestleden. Bovendien wordt hij geacht een visie op de muziek in te brengen. Daarom gaan meeste dirigenten ervan uit dat de orkestleden hun autoriteit wel accepteren. Toch moet een dirigent telkens door de orkestleden worden gelegitimeerd zijn rol. Hoe doet hij dat? - Hij maakt duidelijk dat het niet om macht gaat, maar dat hij de orkestleden mee wil nemen in zijn visie op het muziekstuk. - Hij vraagt het orkest om respect voor zijn visie op de muziek, niet noodzakelijkerwijs ook voor hem als persoon. - Hij weet dat als hij gaat controleren, de muzikanten hun passie voor de muziek verliezen. Hij moet ze dus uitnodigen om binnen zijn visie hun eigen kundigheid en elan in te brengen. - Hij laat de leden horen wat er gebeurt als iedereen voor zichzelf speelt als op een auditie, zonder rekening te houden met de rest. Dat klinkt niet! - Hij merkt meteen dat hij het contact kwijtraakt als zijn idee belangrijker wordt dan de orkestleden. - Hij laat merken dat het na verloop van tijd niet veel verschil maakt als hij weggaat: het orkest kan het uiteindelijk ook zonder hem. Dirigenten zijn dus meesters in communiceren, in verbinding leggen. Zij doen dat door te luisteren: daar zijn zij heel goed in. Vervang nu 'dirigent' door 'manager' en 'orkestleden' door 'medewerkers', en geniet van de uitvoering!

Ingezonden door: Marcel Berendschot 14

Van eerste slagen naar goed beslagen Zo’n vijftien jaar geleden meldde ik me bij de Pionier voor het beginnersorkest. Mijn twee kinderen wilden wel muziek maken en ja, als ik er dan toch iedere woensdag was, dan kon ik ook wel meedoen. Het werd geen triangel maar een xylofoon (“u had toch 30 jaar geleden een jaar pianoles gehad?”) en een briefje met een telefoonnummer om lessen af te spreken. Dat telefoonnummer leidde naar een slagwerkdocent bij de muziekschool. “Wat mijn ambities waren?” “Nou ehhh… meespelen met beginnersorkest.” De man keek wat verstoord, het was niet helemaal waarop hij had gehoopt geloof ik. Mijn woensdagavonden werden voor de basisbeginselen van de xylofoon en harmonisch slagwerk. Het lesboek moest uit de VS komen: Ragtime van George Hamilton Green. Aan de hand van het lesboek kwam de achtergrond van de xylofoon: het slaan op uitgeholde boomstammen en takken. De communicatie door het oerwoud tussen bevolkingsstammen, de ontwikkeling van de muziek vanaf de Afro-Amerikaanse roots en de ontwikkeling naar de

jazz. Maar net voor die jazz, de betekenis van de radio voor de populariteit van de xylofoon. De harde, tikkende slagen van de xylofoon bleken buitengewoon geschikt voor de beginnende techniek van muziekopname voor radio en platen. Het instrument werd populair, de muziek werd populair en in het Amerika van de twenties (van de vorige eeuw) was dus ook een lessysteem nodig om door heel de VS de mensen op het populaire instrument te leren spelen: lessen per post. Je kreeg de muziek thuisgestuurd om daar zelf op te oefenen. Later werden ze gebundeld: het lesboek met ragtime muziek van George Hamilton Green. Ik wisselde van baan waarbij de vrije woensdagmiddagen vervielen. De lessen bleven maar af en toe kwam ik recht uit de file het leslokaal binnen. Geen flauw idee wat ik daar moest doen als het ware. Dan nam mijn docent me even mee naar “telefoonnummers spelen”. Een reeks getallen (toetsnummers) om achter elkaar aan te slaan. Hij nam een andere reeks van iets andere lengte (of snelheid). Resultaat was een

tranceachtige muziek met een golfbeweging uit elkaar en later weer bij elkaar komend (phasing). Je vind dat terug in de composities van Steve Reich. In twintig minuten “les” weer helemaal Zen worden. Met even de achtergrond er bij hoe deze muziek paste in de ontwikkeling van klassiek (Bach) en jazz naar moderne stromingen met Kagel, Cage en Reich. Het verband tussen Gödel, Esscher en Bach, fractals, de rol van het Timboektoe jazz festival (North Sea Jazz maar dan midden in de woestijn, waar opnieuw Afrikaanse en Amerikaanse muziek elkaar in cross-overs beïnvloeden), optreden als zingende barman in Blue Monday (een voorloper van Gershwin’s opera Porgy en Bess), de ontwikkeling van muziek en (leger-)signalen door snaredrums vanuit Zwitserland via Frankrijk en Engeland naar de Amerikaanse burgeroorlog… Alle boekjes met slagwerksignalen stonden klaar in de boekenkast. Thuis op internet de filmpjes er bij zoeken over hoe de Zwitsers in hun carnavalsoptocht (Basler Fasnacht) nog steeds deze drumroutines spelen en hoe deze carnavalsdrummers de basis

vormen voor de iconische Zwitserse slagwerkgroep Top Secret. (zoek ze op op internet 😊). En heel bijzonder: een wandeling voor vijf personen waarbij je al wandelend met stok en voeten muziek maakt op de verschillende structuren van het pad onder je schoenen. Naar een muziekstuk zoals Mauricio Kagel dat in 1965 heeft geschreven. Notatie in wat je nu misschien een grafische partituur zou noemen. Ik wist niet wat ik zag en ik had nooit gedacht dat je daar het publiek in de Garenspinnerij doodstil en ontroerd mee kon krijgen. Afgelopen maand overleed mijn docent Ger de Zeeuw. Hij krabbelde net op na een heftig ziekbed deze zomer maar een hartritmestoornis werd hem fataal. Voor op zijn rouwcirculaire stond de voor hem kenmerkende hoed. De mijne neem ik met een diepe buiging af. Vijftien jaar lang iedere week even twintig minuten (plus een beetje) muziek; maken of beschouwen… Ik ben ff van slag. Mattieu Nuijten

Van Gymzaal naar Muziektempel tot Stadswoning In 1884 werd naast de Klaas de Vriesschool een gymnastieklokaal geopend. Het was Nederlands eerste gymnastieklokaal, zeker nodig in het kader dat oefening van lijf en leden een bijdrage leverde aan een goede lichamelijke en geestelijke volksgezondheid. De kinderen van de school speelden op het pleintje en hadden éénmaal per week “Lichamelijke Opvoeding” in de, voor die tijd, modern ingerichte zaal. Ook andere scholen maakten gebruik van deze accommodatie. Er stond een fraaie schaduw gevende kastanjeboom midden op het plein die pas in de 70-tiger jaren van de vorige eeuw node gekapt werd. De woning op de achtergrond was de woning van het “Hoofd der School”, en kreeg in het vervolg de naam ” Schoolmeesterswoning”. Toen het gebouw niet meer aan de eisen voldeed en De Pionier op zoek was naar een goede repetitieruimte werd het gebouw het onderkomen van De Pionier en Ceacilia. Een samenwerking die duurde totdat Ceacilia zijn eigen ruimte kreeg. Er werd een bar gebouwd, het balken plafond werd beloopbaar gemaakt tot opslagruimte en de vloer werd aangepast. Later kwam er nog een uitbouw aan met toiletten. De Gymzaal transformeerde naar een Muziektempel, repetitielokaal. Op maandagavond de Drumfanfare, woensdagavond de Majorettes en vrijdagavond de Harmonie. In 2014 kwam daar op maandagmorgen het Seniorenorkest bij. Het plein fungeerde als opstelplaats voor de Drumfanfare en Majorettes bij de vele

marsoptredens die wij destijds hadden. Een korps van vaak meer dan 80 man liep door Gouda, luid toegejuicht door het publiek, zeker als zij met de intocht van de Avondvierdaagse met “Sunny Side” de Markt op “denderden” , prachtig in het gelid onder aanvoering van tambour-maître Aart Hoogerdijk. Het plein fungeerde als feestlocatie voor een jaarlijkse BBQ vlak voor de grote vakantie. Als onze Engelse vrienden op bezoek kwamen schalde de feestklanken van de Chalford Band en onze Bietenbouwers tot laat over het tot de laatste tegel gevulde plein. Met “Gouda bij Kaarslicht” stond er een tent met erwtensoep en Glühwein, een route van rode lichtje als gids. Het Seniorenorkest of de Jeugd speelde Kerstliedjes. Veel bekende artiesten repeteerden met ons. Opeengepakt zaten we, met Tania Kross en Eric Vloeimans, ons in het zweet te werken op weg naar een mooi Schouwburgconcert. De Goudse Post kwam langs, maakte foto’s en publiceerde dat. Het zorgde voor een uitverkochte Schouwburg. Reeds lang wist De Pionier dat we het gebouw zouden moeten verlaten voor realisering van stadsvernieuwing annex woningbouw. Meerdere malen werd een locatie aangeboden en evenzo vaak afgewezen, totdat het huidige gebouw op het Sluiseiland in beeld kwam in 2016. Na een proefrepetitie en aanpassen, schilderen, opruimen van de nieuwe locatie volgde de verhuizing. Nostalgie alom bij het leegruimen van ons ouwe nest. Veel historie kwamen we tegen. Zelfs een van de eerste uniformen, aangevreten door de motten. Voor het laatst trek je de deur achter je dicht en lever de sleutel in bij de aannemer, die al klaar staat met zijn ploeg om te doen wat je niet wilt zien. Toch liep ik af en toe nog langs om te zien hoe de metamorfose zich voltrok.

En het eindresultaat…..mag er zijn!! Drie prachtige één-twee persoons binnenstad appartementen. Nieuwsgierig bel ik aan, vertel wie ik ben en vraag of ik binnen mag kijken. De trotse eigenaresse laat mij enthousiast haar paleisje zien. Fantastisch hoe economisch de drie verdieping hoge woning gerealiseerd zijn. Duidelijk herkenbaar voor de kenner zijn de oude contouren van het gebouw waar eens de kinderen “Lichamelijke opvoeding“ kregen, muziekverenigingen hun klanken lieten horen, bekende artiesten repeteerden met De Pionier. Ik wens bij vertrek de bewoonster veel geluk in haar mooie appartement. Een aanwinst voor de binnenstad. Mocht je in het Goudse centrum zijn, loop nog eens over het openbare pleintje en bedenk wat zich hier allemaal afgespeeld heeft. Nostalgisch… ach een klein beetje emotie mag je best met een brok in je keel wegslikken André den Edel Foto’s: Intocht A.V.D. met voorop Ronald van Muiden, Jaap van Dijk, Henk Danens, Willem van der Veer, Henk de Jong; Vanessa opgesteld voor “haar“ peloton; De tuintjes nog kaal, het plein waar feest gevierd werd en vriendschappen beklonken; de oude opslagzolder; het drie verdiepingen interieur. (Foto’s: Jan van den Berg, Marianka Peters, Archief, e.a.)

Een mooi Kerst gewenst….!!! Maar wat is een mooie Kerst. Voor de een is dat de Nachtmis op de avond voor eerste Kerstdag. De ander houdt van geliefden, familie en vrienden om zich heen, een overdadig kerstdiner. Voor mij persoonlijk begon de Kerst altijd met ons concert op Kaarsjesavond. Met of zonder koor, solisten of kinderen van de Casimir school. Het emotioneerde mij als ik dan zag hoe wij ons profileerden, ons stinkende best deden, met hart en ziel ons overgaven aan ons talrijke publiek. Door corona moesten we dit jaar wederom afzien van dit mooie evenement dat verzorgd zou worden met een optreden van alle onderdelen van De Pionier. Trots als een pauw dat we voor een giga groot publiek hier konden concerteren, Gouda bij Kaarslicht, dat ver over de grenzen ook zoveel bekendheid heeft. De belofte van de organisatie dat we volgend editie zeker de leidende orkesten zullen zijn schept enige troost. Vol goede moed zijn we begonnen aan de muziek voor de concerten van 2022. Het jaar van “750 Jaar Gouda” waarin we zeker veel aan bod zullen komen. Met de gedachte dat we met die concerten met z’n allen een mooie prestatie gaan neerzetten vind ik al een mooie Kerst. De gedachten gaan dan even terug naar de vorige concerten op Kaarjesavond. Met een tevreden gevoel zal ik dan aanschuiven aan het Kerstdiner. Ik wens ons allen een prachtige Kerst vol liefde en geluk. André den Edel 21

Kerstverhaal ‘De Pionier in betere tijden. Bijna op de kop af 13 jaar geleden vierde de hele Pionier het einde van het jubileumjaar. In september kwam het verzoek van de toenmalige voorzitter Rob Muller: ‘Marianne, wil jij een kerstverhaal schrijven?’ Dat heb ik gedaan. In het kerstverhaal natuurlijk ruimte voor de gebeurtenissen in 2008, leuk en verdrietig. Zo werd onze trombonist Ton Vianen ongeneeslijk ziek en overkwam de dochter van Ronald van Muiden een ernstig autoongeluk. Laten met z’n allen nog eens onze herinnering aan andere tijden beleven. Daarom hier integraal het kerstverhaal dat ik op 21 december 2008, omringd door alle kinderen van De Pionier heb voorgelezen tijdens onze kerstbijeenkomst. Het feest zat erop; De mensen verlieten het plein in een gestage stroom, Eén mens slechts wachtte op de hoek gelaten; Hij wilde graag nog even naar die mooi versierde boom. De mens liep langzaam, De kou was in zijn botten gedrongen, Hij had stilletjes staan genieten van de muziek En de liedjes, die de mensen hadden gezongen. De boom zag hem komen en Al voelde hij zich verzwakken Voor deze eenling pronkte hij graag nog één keer met zijn versierde takken Fier rechtop stond hij, Hij straalde met zijn licht De man, zag de boom, kwam dichterbij Hij zag nu de rimpels in diens gezicht. Toen deed de man iets, wat de boom in zijn lange leven nog nooit had beleefd. Hij sloeg zijn armen om de stam en zei: ‘Dank je boom’, Dank je, dat je voor ons feest je leven geeft’.

De boom was geroerd, maar vertrok geen knoest in zijn houten smoel, Nee, in plaats daarvan vormde hij twee takken in de vorm van een stoel. De man keek aarzelend naar de boom, maar toch ging hij maar zitten En hij knabbelde voorzichtig op een handje pijnboompitten. ‘Weet je boom’, zei de man: ‘2008 was eigenlijk een heel merkwaardig jaar Ik weet nog dat ik dacht: ‘hoe krijgen we dit allemaal voor elkaar?’ En nu, nu zijn we al aan einde gekomen En vraag ik me af: ‘zijn al onze ideeën uitgekomen?’ We hebben van muziek genoten, en ook veel muziek kunnen maken En, dat moet ik eerlijk zeggen, ook menige harde noot hebben we moeten kraken. We begonnen met een galabal, echt een geweldig feest, Achteraf ben ik zelfs blij, dat ook ik toen ben geweest. En kort daarna, tja, dat was echt niet veel later, Zaten er 100-den kindertjes in het plaatselijke theater Sommigen deden kort mee, anderen wat langer, Maar allemaal genoten ze volop van onze Rattenvanger. Toen het galaconcert en Music in the City in de stad En toen had onze drankvoorraad zijn beste tijd gehad Want Engelsen hebben na een vlucht altijd vreselijke dorst, Maar gelukkig waren er ook hapjes in de vorm van kaas en worst. De zorgen om het havenconcert vielen mee, bleek later, Want dit festijn viel gelukkig absoluut niet in het water. Maar we voelden ook schrik en zorg om de gezondheid van een trombonist En we deelden in de vreselijke ellende van de ouders van het meisje, dat de bus niet had gemist. Voor hen was 2008 een jaar dat ze nachtenlang lagen te waken Iets dat ze hopelijk nooit, echt nooit meer hoeven mee te maken. ‘Ach’, zei de man, en hij glimlachte zowaar, ‘Het was een jaar vol ups en downs, ja, het was een écht bewogen jaar! ‘Het was zeker een heel mooi jubileum’, vervolgde hij, wat bedeesd, ‘en nu, nu is aan dit alles een einde gekomen met vandaag dit feest’. De boom stond rechtop in de nacht, stilletjes luisterend maar toen de man bleef zwijgen, begon de boom zachtjes fluisterend.

Eens, lang, heel lang geleden Toen er nog maar weinig mensen waren op aarde Waren er wel veel bomen en ik ben één van hen, Die tot op de dag van vandaag een wonderlijk geheim bewaarde. Want alle bomen houden van verhalen en van praatjes, En al hun herinneringen geven ze aan hun kinderen door via hun zaadjes Een van mijn over-groot-opa’s, één van de allervroegsten, Gaf dit verhaal door aan al zijn knoesten: De dagen werden korter, de nachten werden langer, En in de donkere grotten werden de mensen al banger en banger. De medicijnman zei: er moet hier iets gebeuren ! Straks zitten we met z’n allen in het donker te treuren. In plaats van hier te bibberen en te blijven beven, Gaan we naar het woud om aan de oudste te vragen om medeleven! Zo gedacht, zo gedaan, Zo is de stam op weg gegaan. De takken van mijn over-opa versierden zij met kleurige geschenken, In de hoop dat hij hen met de terugkeer van het licht wilde gedenken. Oh grote boom, smeekten zij, doe ons dit toch niet aan ! Geef ons het licht terug, geef ons langere dagen voortaan. En ze sloegen een stok in de grond, om zijn schaduw te meten, Ze waren toen best wel slim, moet je weten. Een paar dagen later kwamen ze kijken En wat bleek ? Jawel hoor ! De schaduw was aan het wijken. Hij was wat korter geworden; er glom blijdschap op hun gezicht, En ’s avonds vierden ze met z’n allen onder de versierde boom het feest van de terugkeer van het licht. Eeuwenlang is dit feest doorgegeven van generatie op generatie, En toen opeens was er grote consternatie. Het kwam mijn over-opa pas later ter ore, In het oosten was er een kindeke geboren.

De mensen kwamen niet meer naar de boom om de terugkeer van het licht te vragen, Dat feest was met de komst van het kindje een heel andere richting in gedragen. Jaar na jaar wachtten de bomen op de komst van de mensen, Met hun mooie versieringen en hun nieuwjaarswensen. Maar de mensen waren inmiddels voor de wetenschap gezwicht En zij wisten nu alles over de terugkeer van het licht. Dat hoorden mijn opa’s, maar zij bleven toch dromen, Eens, hoopten zij, worden wij weer echte kerstmis-bomen. Ook ik dacht uiteindelijk, dat ik nooit het feest van kerstmis mee zou maken, Toen ik opeens iets in mijn stam hoorde kraken. Voor ik het wist, was ik omgevallen op mijn zij. En op een vrachtwagen op weg naar de houtzagerij. Dat dacht ik, maar de rit ging naar het Zuiden En toen opeens hoorde ik kerkklokken luiden. Op dit plein hebben ze mij weer opgericht En nu stralen er allemaal kaarsen in mijn gezicht. Heel, heel langzaam begon ik er in te geloven, Maar ik wist het pas zeker, toen ze een ster plaatsten, daarboven. Ik ben zo trots dat ze mij voor Kerstmis hebben omgezaagd, Stel je voor dat ze er een andere boom aan hadden gewaagd .... Ik ben toch zó gelukkig: het feest van het licht wordt nog steeds door de mensen gevierd. En elk jaar worden er veel kleine bomen als kerstboom opgesierd, Nu weet ik: Het kerstfeest is er om door te geven; Kerstmis is een feest om samen te beleven. Net als toen in de tijd met die mensen in dierenvellen, Worden we nog steeds mooi opgetuigd en horen we vele wensen en verhalen vertellen. Deze kennis kan ik mooi nog aan al mijn dennenappels doorgeven Écht: ik vind dit een prachtig besluit van mijn lange, lange leven. ‘Dank je boom’, zei de man toen zachtjes, ‘dank dat je mij dit hebt verteld’ Ik ben blij dat je uiteindelijk toch niet voor niets bent geveld. Hij sprong op de grond en de boom zei zijn laatste zin: ‘Denk eraan’, zei de boom’, kerstmis is wel het einde, maar vooral een nieuw begin!. Marianne de Jong 25