A pinta en Baiona

A PINTA EN BAIONA

AUTORA.: MARIA ALBA RAMALLO GROBA

INDICE 1

Índice............................................................. 2 Introdución.................................................... 3 Proxecto de Colón............................................ 6 A lenda......................................................... 8 Portugal....................................................... 9 Castela.........................................................10 A Santa María..........................................

12

A Niña.....................................................

13

A Pinta.....................................................

14

A Pinta e Baiona.......................................

15

As catro viaxes de Colón............................ 17 Primeira viaxe...........................................

19

Segunda viaxe............................................ 21 Terceira viaxe............................................

22

Cuarta viaxe............................................... 23 Morte de Colón..........................................

24

Conclusión................................................

25

Bibliografía............................................

26

2

INTRODUCIÓN Non se sabe con total seguridade onde naceu Cristóbal Colón.

Todos os datos parecen indicar que naceu en Xénova, nunha data que vai entre o 25 de agosto e o 31 de outubro de 1451.

Proviña dunha familia humilde pero acomodada de tecedores. Por este motivo Colón nunca quixo despois falar da súa infancia e por iso sábese tan pouco del neste período da súa vida. Fillo de Domeneghino Colombo e Susana Fontanarossa, tivo dous irmáns pequenos Bartolomé e Diego.

O seu pai tiña un negocio de teares e un pequeno comercio de queixos. Colón empezou a afeccionarse ao mar e cando era adolescente enrolouse como grumete nunha embarcación da súa cidade.

3

A aprendizaxe de Colón debeuse facer en galeras xenovesas. Primeiro, como grumete. Despois como mariñeiro, dende os 15 anos, e con mando en barco dende os 20 ou 22 anos. Entre 1470 e 1476 percorreu todas as rutas comerciais importantes do Mediterráneo, dende Quíos, no Exeo, ata a península Ibérica; ao servizo das máis importantes firmas xenovesas. Tamén participou en empresas bélicas, como o enfrontamento entre Renato de Anjou e o rei de Aragón, Xoán II, pola sucesión ao trono de Nápoles. Afírmase que, ao abeiro de tantas guerras e conflitos como entón había, exerceu de corsario, actividade moi lucrativa e recoñecida ata nos tratados internacionais da época.

Para tratar de entender o que realmente levou ao descubrimento de América, lémbrase unha información: * As relacións comerciais co Oriente, iniciadas polos venecianos. Especialmente por Marco Polo, a través de viaxes feitas no século XIII.

4

* A conquista de Constantinopla polos turcos, a mediados do século XV, o que levou ao bloqueo de tráfico nas especias . Os europeos comezaron entón, a procura de novas rutas comerciais que levan ao Mediterráneo.

* A necesidade de produtos asiáticos, como a seda, pementa e cravo. * A técnica avanza o que permitiu a navegación oceánica.

Como o compás, sextante, os mapas, o uso da carabela e a idea da esfericidade da Terra.

Todos estes rexistros posibilitaron o inicio das grandes navegacións marítimas europeas lideradas por portugueses e españois 5

Proxecto de Colón O proxecto de Cristobal Colón non era outro que encontrar unha nova ruta que chegase ás costas do continente asiático navegando cara ao occidente, é dicir, atravesando o Océano Atlántico, neses tempos máis coñecido como Mar Océano ou Mar Tenebroso.

A idea empezou a roldar a cabeza de Colón coa lectura de certas obras e documentos que suxerían esa posibilidade de chegar á India polo occidente e nas que se facían cálculos sobre as posibles distancias a percorrer. Toscanelli, ma t emáti co e as t ró no mo fl oren tin o, su xeriu qu e a circunferencia da terra era duns 30.000 km aproximadamente, cando en realidade é de 40.000 km. Polo que, coñecendo as distancias de Europa a Asia polo oriente, o levou a deducir que Asia se encontraba a unhas 750 leguas mariñas (4.500 km), moita menos distancia da que realmente está.

6

Igualmente Colón leu con avidez “As viaxes de Marco Polo”, nos que se narran as aventuras e experiencias do famoso mercador e explorador veneciano na súa viaxe a Catai (China) e o regreso por Malaca, Ceilán, India e Persia. Con este libro recreou na súa mente como serían esas riquísimas Indias que quería colonizar e extraer delas todas as riquezas posibles. Tamén consultou a Imago Mundi, tratado cosmográfico escrito a principios do século XV no que se daba por certa a esfericidade da Terra e a súa rotación arredor do Sol.

7

A LENDA Outro dos motivos polo que o xenovés se embarcou en tamaña aventura puido ser un encontro casual cun náufrago na illa de Porto Santo, lugar onde Colón viviu varios anos. Unha lenda conta que neste lugar Colón recolleu a un náufrago de nome Alonso Sánchez, mariñeiro onubense, que lle confiou que unha tormenta arrastrou o seu pesqueiro océano adentro ata unhas costas descoñecidas. Nelas foron recibidos moi amablemente por indíxenas de estraña aparencia e que tras unha breve estadía prepararon a nave para o seu regreso, lográndoo tan só este valente mariñeiro. Pero Alonso chegou tan maltreito e enfermo que finalmente morreu mentres Colón o acollía na súa casa, feito que tamén encirrou as malas linguas afirmando que foi Colón quen o matou para que o segredo non se transmitise e así asegurarse que o segredo só o coñecería el e, consecuentemente, sacarlle todo o rendemento posible. É a historia do Prenauta ou Predescubridor.

Alonso Sánchez de Huelva,. Prenauta

8

Portugal Entre 1483 e 1485 Cristóbal Colón ofreceu por primeira vez o seu proxecto ao rei Xoán II de Portugal, o cal tras consultar con tres expertos en cosmografía finalmente desestimou a empresa. Non obstante, o monarca portugués non quixo que se pechasen totalmente as portas para futuras negociacións e posiblemente concedese maior veracidade ao proxecto colombino que o que lle deu a xunta examinadora.

Xoán II enviou secretamente unha carabela seguindo o rumbo que Colón indicara, pero regresou sen conseguir chegar a ningunha terra nova.

Este fracaso, sumado quizais á morte da súa esposa

ou

quizais tamén á campaña lanzada por Juan II de Portugal contra a Casa de Braganza, levou a Colón a emigrar de Portugal aos veciños reinos de Castela.

9

CASTELA Se ben os primeiros cronistas e algúns testemuños dos preitos colombinos reflicten que Cristóbal Colón chegou a Castela co seu fillo Diego Colón, entrando polo Porto de Palos cara a finais do ano 1484 ou comezos de 1485, hai algúns autores que non admiten estes sucesos como certos, aínda que é a versión apoiada máis frecuentemente. Segundo a devandita versión, no veciño mosteiro de La Rábida, fixo amizade en primeira instancia con frai Antonio de Marchena e anos máis tarde con frai Xoán Pérez, aos cales confiou os seus plans.

10

Aínda que o Real Consello rexeitou o seu proxecto, conseguiu ser recibido en xaneiro de 1486, grazas ao valimento de Hernando de Talavera, pola raíña Isabel, a quen expuxo os seus plans. A soberana interesouse pola idea, pero quixo que, previamente, un consello de doutos varóns, presidido por Talavera, dese un ditame sobre a viabilidade do proxecto, mentres asignaba a Colón, pobre de recursos, unha subvención da coroa

As negociacións entre Cristóbal Colón e a Coroa realizáronse a través do secretario da Coroa de Aragón, Xoán de Coloma, e de frei Xoán Pérez, en representación de Colón. O resultado das negociacións foron as Capitulacións de Santa Fe, do 17 de abril de 1492.

11

Para a primeira viaxe Cristóbal Colón utilizou tres embarcacións, dúas carabelas e unha nave, aínda que comunmente coñécense como as Tres Carabelas: a Santa María, a Pinta e a Niña.

A Santa María A Santa María foi a maior das tres carabelas e así mesmo a nao capitá empregada por Cristóbal Colón na súa primeira viaxe ao Novo Mundo en 1492. Era propiedade de Xoán de la Cosa.

Réplica de La Santa María enviada á exposición universal de Chicago de 1893.

Tampouco hai discusión acerca de que a Santa María foi a "nao capitá" durante a primeira viaxe de Colón, onde viaxaba Cristóbal Colón e que, por conseguinte, capitaneaba a expedición.

12

Durante o transcurso da primeira viaxe ao Novo Mundo, o 25 de decembro de 1492, a nave encallou na costa noroeste da actual República Dominicana, quedando inservible ou naufragada e as súas madeiras usáronse para construír un fortín con estacada que foi chamado "Forte Nadal"..

A Niña A Niña foi mandada construír en 1488 polo armador moguereño Xoán Niño, con madeiras de piñeiro e chaparro dos montes moguereños, nos antigos estaleiros do Porto de Moguer. Na súa botadura sobre o Río Tinto, a nave recibiu o nome de Santa Clara en honor ao Mosteiro de Santa Clara da devandita localidade, aínda que pasou á posteridade co nome dos seus propietarios, os irmáns Niño

13

A Niña partiu á viaxe descubridora, o 3 de agosto de 1492, contando como capitán a Vicente Lláñez Pinzón, con Xoán Niño como propietario e mestre, e levando unha tripulación total entre dezanove e vinte e dúas persoas.

A Pinta A Pinta fora construída nos estaleiros de Palos poucos anos antes da primeira viaxe. Foi elixida por Martín Alonso Pinzón polas súas calidades náuticas, xa que el mesmo a alugara anteriormente. Cosnteouna o concello de Palos.

O seu nome fixo pensar a algúns historiadores que pertencía á familia Pinto, pero en realidade foi alugada aos armadores Gómez Rascón e Cristóbal Quintero, que foron 14

nela a América como mariños, polo que probablemente o seu verdadeiro nome fora "A Pinta".

A Pinta era a máis veleira das tres naves colombinas (A Pinta, A Nena e a Santa María) e con frecuencia tiña que esperar ás outras dúas durante a histórica viaxe, debido tamén aos dotes do capitán Martín Alonso Pinzón

A Pinta en Baiona A Pinta, separada da expedición por un temporal na viaxe de volta foi a primeira en arribar a un porto europeo xa que o 1 d e m arz o d e 1 49 3 a l c an z o u B a io n a , p ro v i n c i a d e Pontevedra.

Inaugurada o día en que se festexaba o V Centenario da Arribada (1993). Creada como homenaxe aos 26 tripulantes da carabela Pinta. Está colocada xunto ao Azulexo á Arribada, no paseo Ribeira.

Baiona foi o primeiro porto de Europa que recibiu a noticia do descubrimento de América.

15

Dende que foi declarada festa local oficial en 1974, celĂŠbrase anualmente a Festa da Arribada na vila de Baiona, recreando un mercado medieval e teatralizando a chegada da embarcaciĂłn coa noticia do Descubrimento de AmĂŠrica.

(Baiona / primeira fin de semana de marzo)

16

As catro viaxes de Colón Cristóbal Colón, en representación dos Reis Católicos de Castela e Aragón, realizou catro famosas viaxes dende Europa a América en 1492, 1493, 1498 e 1502. Na primeira delas chegou a América o 12 de outubro de 1492, a unha illa das Bahamas chamada Guanahani, cuxa exacta localización aínda se discute.

Durante os vinte anos que separan 1499 de 1519. tiveron lugar as chamadas viaxes de descubrimento e rescate» viaxes menores ou viaxes andaluzas». Na primeira destas participou Américo Vespucio, a quen se atribuíu ser o primeiro europeo en propoñer que as terras ás que Colón chegara non eran en realidade parte de Asia, senón dun continente descoñecido para os europeos e de cuxo nome de pila deriva o nome de "América".

17

Primeira viaxe Os Reis Católicos, particularmente a raíña Isabel I de Castela, decidiron axudar a Cristóbal Colón no seu proxecto de chegar a Asia polo oeste, atravesando o mar océano.

Ultimados os preparativos a expedición partiu do Porto de Palos, o 3 de agosto de 1492.

A expedición dirixiuse cara ás Illas Canarias, onde Colón visitou a Beatriz de Bobadilla e Ossorio, gobernadora de La Gomera, e ademais na Gran Canaria fixo reparacións na Pinta no leme e nas velas. Finalizadas as reparacións, dende a illa de la Gomera continuou a súa travesía polo Atlántico o 6 de setembro.

A viaxe de Cristóbal Colón non resultou doada para ninguén, de feito houbo conatos de motín, pero grazas á presenza e os dotes de mando de Martín Alonso Pinzón conseguíronse resolver estas situacións. Cando xa se esgotaran todos os 18

cálculos e previsións realizadas por Colón, oíuse dende La Pinta o famoso berro de Rodrigo de Triana «Terra á vista!» dúas horas despois da media noite do 12 de outubro.

A illa estaba habitada polo pobo lucayo ou taíno.

Os taínos organizaran unha sociedade agraria, relativamente avanzada, baseada no cultivo do millo, a mandioca e o algodón, incluíndo outros importantes cultivos como o maní (cacahuete), a pementa, a piña, a batata e o tabaco. O propio Colón relatou no seu diario que cultivaban cabazas e algodón e que posuían casas e hortas de árboles».

Taínos e españois intercambiaron produtos pacificamente, pero aqueles non tiñan posesións de ouro, principal produto que buscaban os españois.

Non obstante, a pesar da boa relación entre taínos e españois, Colón xa pensaba na posibilidade de escravizalos.

O 15 de xaneiro de 1493 Colón tomou a decisión de partir, e o 16 as carabelas Pinta e Niña abandonaron La Española con rumbo a España. Colón, ao mando da expedición en La Niña, levaba varios obxectos recollidos na expedición, e ademais acompañábanlle 10 indios, dous deles fillos do cacique Guacanagari. O 14 de febreiro de 1493, na tornaviaxe, cruzáronse cunha forte tempestade que estivo a punto de facer naufragar as embarcacións. En tan difícil transo, Cristóbal Colón realizou o Voto colombino. Os temporais separaran ás dúas carabelas. A Pinta foi desviada cara ao porto de Baiona, e o 15 de marzo regresou ao porto de Palos, con Martín Alonso de Pinzón gravemente enfermo quen finalmente falleceu o 31 de marzo en La Rábida. Colón viuse obrigado a atracar nas illas Azores con La Niña, logo regresou ao porto de Palos o 15 de marzo, e ao de Moguer, onde cumpriu o voto que realizara. Posteriormente encamiñouse a Barcelona para informar ós Reis Católicos do seu descubrimento.

19

Segunda viaxe A segunda viaxe de Cristóbal Colón zarpou de Cádiz o 24 de setembro de 1493. A expedición tiña como finalidade asentar a presenza española nos territorios descubertos e encontrar o camiño cara a India e Catay. A primeira illa a que arribou foi La Deseada, o 3 de novembro; despois descubriu Porto Rico e chegou a La Española, onde encontrou destruído o Forte de O Nadal por unha ofensiva do cacique caribe Cánabo. Na mesma illa fundou a Vila Sabela, o 6 de xaneiro de 1494.

Continuou a súa viaxe de exploración e percorreu as costas de Xoana (Cuba) e Santiago (Xamaica). A fins de 1494 ou principios de 1495 dirixiuse cara ao sur.

Tras esta viaxe dedicouse a consolidar o dominio sobre La Española. En 1496 regresou a España, chegando a Cádiz o 11 de xuño.

20

Terceira viaxe A terceira viaxe de Cristóbal Colón comezou o 30 de maio de 1498. Colón partiu de Sanlúcar de

Barrameda e chegou á

illa Trindade a finais do mes de xullo. Do 4 ao 12 de agosto visitou o golfo de Paria, na desembocadura do río Orinoco, en América do Sur. Denominou a toda esta rexión Terra de Grazas, pola amabilidade dos indíxenas. Supuxo que chegara a un continente pola gran cantidade de auga doce. Así, por primeira vez, chegábase a Terra Firme.

Á chegada do administrador real, Francisco de Bobadilla, Colón foi arrestado. Retornou a España, o 25 de novembro de 1500, foi posto en liberdade, pero perdeu o seu prestixio e os seus poderes.

21

Cuarta viaxe Malia os problemas pola perda dos seus poderes, Cristóbal Colón iniciou a cuarta e última viaxe, aínda que cunha serie de prohibicións, como a de tocar terra en La Española.

Pasando por Canarias, chegou á India en 30 días Polos problemas xurdidos en La Española, Nicolás de Ovando, novo gobernador da Colonia, non permitiu que Colón desembarcase malia dunha inminente tempestade e que cambiase un dos seus buques por outro de mellores condicións.

O 11 de setembro de 1504 Cristóbal Colón e o seu fillo Hernando embárcanse nunha carabela para viaxar dende La Española a España, pero terán que pagar a súa pasaxe.

Chegará a San Lúcar de Barrameda o 7 de novembro.

22

Morte de Colón O 20 de maio de 1506 falecía na súa casa de Valladolid Cristóbal Colón. Certo é que o seu prestixio se escurecera, pero distaba moito de morrer só e arruinado. Da súa

cuarta e

última viaxe volverá enfermo e moi ofendido no seu orgullo.

Deixou como testamentarios e cumpridores da súa última vontade ó seu fillo Diego Colón, ó seu irmán Bartolomé Colón e Juan de Porras, tesoureiro de Biscaia.

Tumba de Cristóbal Colón. Catedral de Sevilla.

23

Conclusión Malia

todas as dificultades que se presentaron durante a

viaxe chegamos ao final, ao igual que Colón, aínda que morreu sen saber que o que realmente descubrira era un novo continente. Realmente o éxito desta aventura débese á perseveranza e espírito de superación deste navegante

24

Bibliograf铆a http://www.educa.jcyl.es/ http://html.rincondelvago.com http://detodoydenada-eltodo.blogspot.com.es http://www.historiadelnuevomundo.com La maquina del tiempo.eshttp://es.wikipedia.org/ http://www.baiona.org/ historiageneral.comwww.lavozdegalicia.esinvasionyconquista.blogspot.comedici贸ns Toray. www.tiempo.comhttp://blogs.libertaddigital.com/ http://losviajesdecristobalcolon.wikispaces.com/

25