UN MAR DE
Homenaxe 贸 Mar e 贸s poetas galegos C.E.I.P. Frian - Teis P.D.I. A lingua sabe a mar - Maio 2014
¡Calade! Hai nas ribeiras verdes, hai nas risoñas praias e nos penedos ásperos do noso inmenso mar, fadas de estraño nome, de encantos non sabidos, que só con nós comparten seu prácido folgar. Hai entre a sombra amante das nosas carballeiras, e das curtidas frescas no vívido esprendor, e no romor das fontes, espritos cariñosos que só ós que aquí naceron lles dan falas de amor. I hai nas montañas nosas e nestes nosos ceos, en canto aquí ten vida, en canto aquí ten ser, cores de brilo soave, de trasparencia húmida, de vaguedade incerta, que a nós só dá pracer.
Rosalía de Castro 1963
Vós, pois, os que naceches na orela doutros mares, que vos quentás á llama de vivos lumiares, e só vivir vos compre baixo un ardente sol, calá, se n'entendedes encantos destos lares, cal, n'entendendo os vosos, tamén calamos nós. Follas Novas
Muitas veces nos matos nativos, No crepúsculo fusco e calado, S' escuita das aves, O rápido paso; Das aves aquelas, Do pico tamaño, Que sóon retirarse Dos rudos traballos, D' escollos e prayas Do fero Oceáno; E van en ringleira, Gritando e voando; En demanda das illas Sisárgas, Seu noto reparo.
Eduardo Pondal 1965
Ah! quen fora com' elas tan libre! Cautivo do barro, Con fonda tristura, Dixérase o bardo, Que soña antr' as uces, Co tempo pasado, Que fora tan libre, Fugindo do trato, Falaz, inseguro, Dos nécios humanos! Quen poidera vivir coma elas, Nas prayas e bancos, Nos baixos e furnas, Nas sirtes e fachos, Nos seos esquivos Dos feros peñascos! Queixumes dos pinos
En corso
Curros Enríquez 1967
Mariñeiros da Marola, de Illas Cies e do Orzán, remendade ben as velas, dáille sebo ás cordas xa; reparade as vellas redes, os coitelos afiái i aprestaivos, mariñeiros, pola patria a mariñar. Dende o Norte americano chega a España occidental, de ignominias e de aldraxes unha negra tempestad, e nas olas que levanta i en Galicia van parar, ¡cuspos flotan de desprecio para vós e vosa nai!
Mariñeiros da Marola, de Illas Cies e do Orzán, non seredes mariñeiros si temedes hoxe ó mar; unha forca en cada verga, na cintura un bon puñal, no temón un brazo forte i a bogar, bogar, bogar ... Mariñeiros da Marola, de Illas Cies e do Orzán, grande pesca vos agarda si sabedes ben pescar; unha lencha de centollas vinte cinco pesos val, un cargamento de yankees valvos ... ¡a inmortalidá!
Mariñeira Salseada e batida das escumas, de lombo en lombo das hinchadas olas, a vela a catro rizos, bolinando, coa quilla ó descuberto vai a dorna! A dorniña pulpeira durmirá mar afora... O patrón unha man aferrollada na caña do timón, outra na escota,
Ramón Cabanillas 1976
leva os ollos chantados nos cons ergueitos da lonxana costa. Ferve o mar. Brúa o vento... ¡Probe da dorna!
A illa de Ons preñada no mar durmiuse no berce qu’avala o luar.
O que morreu no mar
Luis Amado Carballo 1982
Tiña doce netos aquel mariñeiro, todos eles caben debaixo d'un cesto.
Si querés desmorriñarme, levaime pra onde o mar vexa, e os seus airiños me cheguen, e o sinta cando referva; levaime pra onde máis zoupe e máis se esfache nas penas e, ao reventaren as olas, mover os salseiros sexan; ou ,de non , leváime a donde
Leiras Pulpeiro 1983
poida ter a man, siquera pra espellarme , !unhas pociñas entre os xuncos da ribeira!
Illa do anor. Eu lémbrote de pinos coroada e de gueivotas, arrombada de vento e de mareas, con cinco tombas, cinco buraquiños mirando, ollos valdeiros, cara ó ceo. Fálovos duns homes que xa nin cinza son, e cinco leitos, cinco caramuxos, que o mar ten apreixados docemente. Eu pregunto qué foi das súas cinco voces, dos seus soños, dos seus cantos de amor nas carballeiras. Qué foi tamén das sombras que pasaban tecendo a súa historia nos solpores. ¿Cómo eran os seus berros no calado cristal da noite morna? Lambrando a súa canle, xordamente, o tempo foi furando, verme escuro, foille espetando morte cada día, como unha longa espada sin piedade.
Celso Emilio Ferreiro 1989
Illa do amor. Eu falo dunha illa de escumas baixo o teito calado dun outono frolecido de frautas.
Si miña señor a i-alba de Arousa beilar poñereille, belida, un ventiño no mar. ¡A dorna vai e ven que meu amor ten! Poñereille unha frauta e máis un reiseñor ¡unha longa soedade coma a do mar maior! ¡A dorna vai e ven que meu amor ten! Na illa de Cortegada poñereille un galán por pastor das mareas co seu remo na man. ¡A dorna vai e ven que meu amor ten!
Alvaro Cunqueiro 1991
Poñereille unha gaita no bico da ría ¡unha abelaneira no medio do día! ¡A dorna vai e ven que meu amor ten!
Fermín Bouza Brey 1992
Meu navío leva ao vento no mastro eterno da noite o treu do meu pensamento. Leda vai a nao na proa unha frol; a rosa albariña do meu corazón.
Os agros van de ruada. Vinde rúar polas ondas levarés a herba mollada. Leda vai a nao na proa unha frol; a rosa albariña do meu corazón.
Amiguiña, crara estrela, dame a aguillada de un bico para apurrar a gamela. Leda vai a nao na proa unha frol; a rosa albariña do meu corazón.
O faro de Corrubedo co seu ollo largasío ai amor, púxome medo. Leda vai a nao na proa unha frol; a rosa albariña do meu corazón.
Por navegar ao desvío varéi a miña chalana no teu corazón-baixío. Leda vai a nao na proa unha frol; a rosa albariña do meu corazón.
Deitouse o mar, foise o vento no mastro da noite albean os liños do pensamento. Leda vai a nao, a bordo un amor; é granada a rosa do meu corazón. Nao senlleira
Sedia-mi eu na ermida de San Simion e cercaram-mi as ondas, que grandes son; ¡eu atendendo o meu amigo, eu atendendo o meu amigo! Estando na ermida, ante o altar, (e) cercaron-mi as ondas grandes do mar; ¡eu atendendo o meu amigo, eu atendendo o meu amigo! E cercaron-mi as ondas, que grandes son; non ei (i) barqueiro nen remador; ¡eu atendendo o meu amigo, eu atendendo o meu amigo! E cercaron-mi as ondas grandes do mar; non ei (i) barqueiro, nen sei sei remar; ¡eu atendendo o meu amigo, eu atendendo o meu amigo! Non ei (i) barqueiro nen remador; morrerei, fremosa, no mar maior; ¡eu atendendo o meu amigo, eu atendendo o meu amigo!
Mendiño 1998
Non ei (i) barqueiro, nen sei remar; morrerei fremosa no alto mar; ¡eu atendendo o meu amigo, eu atendendo o meu amigo!
Na terra chan mais longa, longa sen fin, terriblemente longa, circular e tirante como un tambor de aceiro onde o sol non é Pai nin irmán nin amigo senón un viaxante galopín e sinistro que ensome con carraxe os ósos temperados. Na terra do xoropo, do xaguar, do papaio, nas ribeiras do Guaviare, do Meta, do Vichada, no corazón da selva, no corazón do mundo a un mil e cincocentos kilómetros do home chegou cheo de brétema a visitarme o mar. E chorei como un home, como un lobo atrapado: non chorei de saudade nin de amor nin de ira, foi o pranto dun tigre malferido e lonxano o agromar do home mariñeiro que un día acorei no burato mais fondo do meu sangue.
Antón Avilés de Taramancos 2003
Mariñeiro: Unha noite cantarémo-los dous bébedos como Ulises no malecón dun porto cubertos de salitre e de sueste, os dous ulindo a mar, a libertade, a viño. Unha noite cantarémo-los dous e o mar estará ledo como un pai regresado. Unha noite cantarémo-los dous tan barilmente que estalará o amor mais poderoso un atómico amor de forza única nado á beira do mar e da tenrura. Hoxe o meu esqueleto é un gran estaleiro a onde chegan feridos os navíos de antano, as altas proas de brancura intacta con nomes de muller, nomes de rosa, nomes cheos de azul, de sal, de ondas: —Olga — Flor do Barqueiro — Lealdade— que agora os homes brosmos do progreso fan navegar a gas-oil e odio.
Veu a visitarme o mar: o mar de Finisterre, o mar da Vida (Eu amo os paquebotes silandeiros, o mar maior dos pailebotes áxiles, arrecendendo a aceite de liñaza de roupa mariñeira, as agudas corvetas vixiantes, amo a máquina en si, a saín e argazo amo a enerxía. a escuma fresca, a brea, a galipote. Pero aborrezo o crime tan escuro E foi un temporal o meu alento: de asesiñar veleiros triunfadores.) oceánicas foulas abalaran a selva porque me veu a visita-lo mar. Ouh irmán mar: eiquí na inmensa eira Ouh que salgado orballo me atereceu o corpo na eira do Vaupés, do Casenare, a un mil e cincocentos quilómetros do home: chegoume a apreta honrada do teu brazo o amigo, o compañeiro de perfecta entraña e ouveei na selva, aqueloutrado, o capitán dos meus veleiros claros ata que o sal das bágoas me arrepuxo o mar feliz arrolador de dornas unha ribeira extensa polo labio. tan amado de meu que non me esquece.
(El gobernar, gobernaba unha dorna mariñeira.) Andivo todos os mares baixo o corazón da vela. Mariñeiro era por gala dos mariñeiros da terra, pescador nas outas augas onde aboian as estrelas, atal que brancas alfoias para enfeitar ás sereas.
Os peixes choutaban ledos polo albiscar na cuberta co seu mouro peito ispido, botando cantigas tenras. ¡Ai, él levaba, Dios santo, no corazón unha arela!
Ela gardaba un segredo debruzada na fiestra, El navegar, navegaba co mar metido na ialma, unha dorna mariñeira; que era moito mar para ela. nos ollos sempre un relanzo Os sargazos do cabelo de escumas cantaroleiras, enredábanlle na testa, no corazón -¡Ai Dios Santo!- porque o vento enredador no corazón unha arela. tiña cobiza das rendas.
Xosé María Álvarez Blázquez 2008
Os brazos eran de buxo, os remos, palmas lixeiras, o timón... ben semellaba asa de gueivota albeira. Onde él chegaba coa dorna iña a barileza nela, i o vento se lle aquedaba como unha pomba sinxela.
Cicais fose por brincare, ou sería por envexa, o vento -lobo dos homesquixo arrabuñar na terra. ¡Ai! ¡onde irá o vento solto choutando pola ribeira? ¡Ai, o vento entolecido polo mar, coma unha besta!
Ninguén escoitou a voce, acolá na noite pecha, co mar bruando arredor ladaíñas agoirentas: -¡Líbrame, Señor Sant-Yago, pescador da Galilea; meu Sant-yago, navegante en branca dorna de pedra ! Si me librares, Señor, irei verte a Compostela, descalciño dos dous pes, no meu peito unha vieira. Escoitar, ben o escoitara Sant-Yago feito de pedra. Vel ehí vai o peleriño polas valgadas da terra; sobor das cangadas costas a crus de remos lle beila. Nos ollos sempre un relanzo de escumas cantaroleiras; no corazón ¡ai Dios Santo!no corazón unha arela.