Magazine van Plan België • Nr. 2/2012 • www.planbelgie.be
Plan Ouders
Reis naar Peru
“Die lach van Luz, wat een cadeau!” Portret
Nobelprijs Leymah Gbowee, vredeskrijger uit Liberia Jong & geëngageerd
Actietheater
“Onze week in Benin”
Dossier
Alle meisjes naar school! Meisjes toegang geven tot gratis en kwaliteitsvol onderwijs is de sleutel tot ontwikkeling
w news
Wist je dat anno 2012 nog steeds 35 miljoen meisjes niet naar de lagere school gaan? Dat terwijl de strijd tegen armoede een enorme sprong voorwaarts zou maken als alle meisjes uit het Zuiden gedurende 9 jaar gratis en kwaliteitsvol onderwijs zouden kunnen volgen.
“Bedankt voor jullie giften ten voordele van onderwijs voor meisjes!” In het uitneembare dossier in je nieuwe ‘Hello’ magazine ontdek je alles over dit thema, dat dit jaar het onderwerp is van onze campagne “Alle meisjes naar school!” die we op 7 mei lanceren. Bedankt aan elk van jullie die er al voor gekozen heeft om een deel van het fiscaal voordeel terug te geven ten voordele van onze onderwijsprojecten voor meisjes. Daardoor ziet de toekomst er in Niger, Peru en Laos al iets rooskleuriger uit. Omdat elk kind telt ( jongens én meisjes).
Dirk Van Maele Nationaal Directeur Plan België
2
w jong & geëngageerd
Vier jonge Belgen trokken naar Benin
om er actietheater te brengen
6
w dossier
9
De toekomst van de mens hangt af van onderwijs voor meisjes
• Keith Lewin: “Naar schatting meer dan 300 miljoen
kinderen kunnen niet genieten van hun recht op onderwijs”
• Leymah Gbowee: portret van een ‘vredeskrijger’
w klik en steun
16
Kom in actie voor meisjes op www.planbelgie.be
w reisverslag 17
Pascal maakte kennis met Luz, zijn Plan Kind in Peru
w projecten in het Zuiden
18
Onze vrijwilligers in Togo
w planisfeer 20
Overzicht van onze acties in de hele wereld
w onder ons
22
Maak kennis met je nieuwe magazine
Werkten mee aan dit nummer
Leymah gbowee keith lewin Nobelprijs voor de Vrede Onderwijsdeskundige Portret p.15 Interview p. 13
pascal debecker Plan Ouder Het verslag van zijn reis naar Peru p. 17
PRISKA Zounmegwon Een meisje in Benin Haar ontmoeting met Kiani van de Youth Board p. 8
© Dina Torrans
Beste Plan Ouder,
4
Nieuwsflashes over Plan
Plan België is een NGO zonder politieke of religieuze banden. Ze is lid van de internationale Plankoepel. Ons doel is op lange termijn de levensomstandigheden van kinderen te verbeteren, zodat ze zich kunnen ontplooien in een wereld die hun rechten respecteert. Plan is actief in 68 landen, steeds in nauwe samenwerking met de plaatselijke bevolking. Volg ons op Facebook www.facebook.com/ planfans Al onze projecten en alle nieuws over Plan België vind je terug op www.planbelgie.be
/
Hello Hallo Het Hindi woord voor “Hello” betekent letterlijk: “Ik groet het goddelijke dat in jou is”.
“Mijn naam is Sarita, ik ben 10 jaar. Ik woon in India, in Muzaffarpu. Ik heb een moeilijke kindertijd gehad, maar Plan heeft mijn leven veranderd. Ik studeer erg hard. Later wil ik lerares worden en heel veel andere meisjes inspireren die in dezelfde situatie zitten als ik.” Ontdek hoe de scholing van meisjes de armoedespiraal kan doorbreken, vanaf p. 9
3
news w
5 voor 12 Help Niger
De voedselvoorraad is te klein geworden om alle inwoners van Niger voldoende te eten te geven tot aan de volgende oogst. Die voedselcrisis heeft verschrikkelijke gevolgen, vooral voor kinderen tot 5 jaar. De cijfers spreken voor zich:
van de gezinnen (5,5 miljoen mensen) leeft in voedselonzekerheid.
van de gezinnen (1,3 miljoen mensen) leeft in ‘ernstige’ voedselonzekerheid.
De internationale Plan-koepel viert haar 75ste verjaardag. In al die jaren heeft Plan heel wat ervaring opgebouwd. Op dit moment zet de organisatie zich in 68 landen in voor de rechten van kinderen. Dankzij projecten die lopen in 58.000 lokale gemeenschappen in Afrika, Azië en Latijns Amerika zijn 56,5 miljoen kinderen en hun gezinnen op weg naar een beter leven.
Greetings from Liberia! Ellen
Plan België Ravensteingalerij 3 B 5 1000 Brussels Belgium
Dit doet Plan
Teams van Plan Niger doorkruisen het land om ondervoede kinderen naar de gezondheidscentra te brengen.
Solidair met Niger Steun onze actie op www.planbelgie.be >Steun Plan > Noodhulpfonds
4
Nieuwe internationale voorzitter In 2012 wordt voor de eerste keer een vrouw voorzitter van de internationale Plan-koepel. De Deense Ellen Løj brengt een schat aan ervaring met zich mee, o.a. als Speciaal Afgevaardigde van de SecretarisGeneraal en coördinator van de VN-operaties in Liberia. Ze was onlangs te gast bij de ‘Girls Making Media Club’ van Radio Biomi in Tubmanburg, Liberia. Daar leidt Plan tienermeisjes op tot journalistes en vertegenwoordigsters van kinderrechten. Ellen Løj: “Tijdens de jaren die ik doorbracht in Liberia, ben ik gaan beseffen hoe belangrijk de empowerment van meisjes is. Ik zal mijn ervaring gebruiken om ervoor te zorgen dat Plan het verschil blijft maken op het terrein, door te werken aan de realisatie van kinderrechten wereldwijd.”
Goed nieuws! De Belgische Staat, de EU en de Nationale Loterij hebben begin 2012 subsidies toegekend aan Plan België voor haar programma’s in het Zuiden. Met het totale bedrag van 132.000 euro kunnen we gedeeltelijk onze activiteiten in Laos, Niger en Benin financieren.
Dubbe l g e lin k t Cécile is Plan Ouder sinds eind 2011. Haar dochter Pauline bracht haar op het idee.
9/5: “Alle meisjes naar school!” in het parlement Leymah Gbowee, winnares van de Nobelprijs voor de Vrede in 2011, had een groot aandeel in het beëindigen van de burgeroorlogen die Liberia tot 2003 teisterden. Zij zal aanwezig zijn bij de lancering van onze campagne op 9 mei in het parlement. Ze zal er getuigen over hoe belangrijk de empowerment van meisjes is. Een portret van Leymah Gbowee vind je op p. 15
Pauline Henrotte is 15, zit in het derde jaar van de middelbare school en won de wedstrijd Objectifs Plan. Dat is de franstalige versie van ‘Trek Je Plan’.
Cécile Gorré is 43, getrouwd, lerares Frans en de mama van Pauline (15) en Hélène (10). Ze is Plan Ouder van Sosso, een meisje in Benin.
Pauline: “Ik was erg ontroerd toen ik Sosso, ons Plan Kind, onze foto’s van thuis kon geven” Sosso, Plan Kind van Cécile
Nieuw 11/10: Wereldmeisjesdag Dankzij de intensieve manier waarop de internationale Plan-koepel hier sinds 2007 voor ijverde, heeft de VN 11 oktober uitgeroepen tot ‘Internationale Dag van de Rechten van Meisjes’. Dit betekent een enorme steun voor onze voortdurende strijd voor de gelijke behandeling van meisjes en jongens, overal in de wereld. Zet deze datum alvast in je agenda. We gaan hem gepast vieren, samen met jou! Alles over de campagne in het uitneembare dossier vanaf p. 9
“Ik zou dolgraag mijn Plan Ouder ontmoeten, zodat ik haar kan vertellen wat ik dankzij haar steun heb bereikt sinds mijn 18de. Ik wil haar tonen hoe ik nu zelf kinderen help die in dezelfde situatie zitten als ik destijds.” Efrain Calles, Plan Kind in El Salvador, nu leraar.
Cécile: “Ik kende Plan België helemaal niet. In het kader van Objectifs Plan heb ik mijn dochter Pauline geholpen met haar online opzoekwerk over de organisatie. De problemen en de situatie van kinderen hebben me geraakt. Niets doen, was geen optie meer. Het logische gevolg was dat ik Plan Ouder werd.” Pauline: “Alle kinderen zouden dezelfde rechten moeten hebben! Het besef dat het leven van kinderen in ontwikkelingslanden helemaal anders is dan hier bij ons, raakt me diep. Ik ga binnenkort zelf naar Benin om te zien hoe het daar echt is, om er met andere jongeren te praten, en om eindelijk Sosso, ons Plan Kind, te ontmoeten.” Cécile: “Pauline gaat een prachtige ervaring tegemoet. Zij is ook onze boodschapper: ze heeft in haar bagage een tekening van onze jongste dochter, foto’s van ons gezin en postkaartjes van onze streek mee. Ik kan niet wachten om haar verhalen te horen zodra ze terug naar huis komt!” Intussen is Pauline weer thuis, met het hoofd vol herinneringen aan Benin. Ontdek op p. 6 het relaas van de rondreis van jongeren uit België en uit Benin. De ontmoeting van Pauline met Sosso, het Plan Kind van haar gezin, is als filmpje te zien op : www.planbelgie.be/hello ◆
Jij ook? Ben je Plan Ouder geworden via een kennis of heb je zelf al eens iemand laten kennismaken met Plan België? Deel jouw ervaring en stuur een e-mail naar: hello@planbelgie.be
5
jong & geëngageerd
Een week op het ritme van Benin Vier jonge Belgen ontdekken de cultuur van dit Afrikaanse land. Hun doel? Actietheater brengen, om de bevolking te sensibiliseren voor de scholing van meisjes. Dit is hun verslag. Maandag 20 februari Ontmoeting met jongeren en sensibilisering van de ouders
Het volledige fotoalbum van hun avonturen vind je op www.facebook.com/planyouthboard
Zaterdag 18 februari Brussel-Cotonou Diane, Youth Board Plan België: Zodra we uit het vliegtuig stappen, overvalt de hitte ons: het is 30°C… We rijden naar het hotel, waar we eten. Het is lekkerder dan ik had verwacht: kip, vis en rijst met een heerlijke tomatensaus met uien. We proeven ook van de bananenchips. Smullen!
Zondag 19 februari Van Cotonou naar Azové Kiani, Youth Board Plan België: We verlaten Cotonou en trekken richting Azové, onze bestemming voor de rest van de week. Onderweg rijden we door Ouidah, de voodoostad. Hier bezoeken we de prachtige ‘Porte du Non-retour’, die beschermd wordt door UNESCO. We maken een verkenningstochtje door het dorp, waarbij iedereen ons vriendelijk begroet. De vele kinderen zwaaien, eerst verlegen maar daarna heel uitbundig. Ze poseren met veel plezier voor een foto. Mijn hart hebben ze in elk geval al veroverd!
6
Pauline, laureaat van de ‘Objectifs Plan’-wedstrijd: We maken kennis met leden van het CDED (Departementaal Comité van Kinderen voor Ontwikkeling). De eerste uitwisselingen blijken leerrijk. Aurore, laureaat van de ‘Objectifs Plan’-wedstrijd: De school die we bezoeken, krioelt van jongeren en hun ouders. Ik spreek met Edmond, vader van zeven dochters. Hij voelde zich zo aangesproken door de campagnes van Plan, dat hij al zijn dochters op school heeft ingeschreven!
Dinsdag 21 februari Project ‘een bibliotheek voor iedereen’ en de ontmoeting van Pauline met haar Plan Kind Sosso Aurore en Kiani: In de regen vertrekken we naar de bibliotheek van Plan. Daar interviewen we de twee bibliothecarissen, die trots zijn op hun ‘kleine boekenschat’. Ze antwoorden bereidwillig op al onze vragen. De bibliotheek bevat veel leerboeken: 133 scholen komen hier materiaal lenen. Velen komen van ver om ze te ontlenen. Pauline: Een groep jongeren danst achter een klein meisje dat een pot met papieren bloemen draagt. Dat is Sosso, ons Plan Kind! Ze neemt me mee naar een klein pleintje, waar de dorpsoverste ons welkom heet en vertelt dat hij het een eer vindt om ons te mogen ontmoeten. Ook de vader, moeder en grootmoeder van Sosso houden een korte toespraak. Dan gaan we samen naar hun huis. Ik stel een paar vragen aan de ouders en aan de Plan-verantwoordelijken. Ook geef ik Sosso een album met foto’s van mijn gezin en van Luik, mijn thuis-
stad. Dan begint ze te lachen en te praten. De hele familie is zo vriendelijk dat ik helemaal geen zin heb om weer te vertrekken.
Woensdag 22 februari Bezoek aan het project Kids Waves Elise, Plan België: Kids Waves is een project dat in 8 landen in West-Afrika is opgezet met de steun van Plan België. Dankzij radio-uitzendingen en films, die in afgelegen dorpen worden getoond, leren jongeren ook daar hun rechten kennen. Dit biedt mogelijkheden om moeilijke thema’s, zoals gedwongen huwelijken hiv en kinderhandel, aan te kaarten. Later trekken we
Onze vier Belgische jongeren zijn onder de indruk van het warme onthaal dat ze krijgen in de dorpen van Benin.
n.
Aurore, Diane, Kiani en Pauline poseren met leden van het CDED. Intussen zijn enkele jongeren uit Benin hun nieuwe vrienden ook al komen opzoeken in België.
Diane en Priska
Dit verblijf, en zeker de ervaringen en de beelden die me altijd zullen bijblijven, hebben me geleerd geduld te hebben, een deugd die in België zo weinig voorkomt… Leve het ritme van Benin! Diane
naar het dorp van Léon, die lid is van het CDED. Hij laat ons kennismaken met zijn leefwereld. Pauline: In de loop van de week hebben we uitstapjes, maaltijden en onze vrije tijd
gedeeld met de jongeren van Benin. We hebben veel gelachen en zij hebben ons de kans gegeven om hun dagelijks leven, hun emoties, hun visie op de wereld en op ons leven te leren kennen.
Donderdag 23 februari Actietheater-atelier met de jongeren van Benin Kiani en Diane: Het project rond actietheater was een hele uitdaging. Ons doel is kinderen en jongeren te sensibiliseren in verband met de scholing van meisjes. Om dat te bereiken, hebben we drie sketches in elkaar gestoken rond verschillende onderwerpen: de scholing van meisjes, het gedwongen huwelijk en kinderhandel. We werden gecoacht door Florent Eustache Hessou, een ster in Benin.
Zijn aanpak verraste ons. Hij vroeg nooit onze mening bij het toewijzen van de rollen. Hij riep gewoon: “Amuseer jullie! Het theater, dat is het leven! Lééf je rol!” Verrassend, maar leerrijk. Tijdens de bespreking viel me vooral op hoe anders de kijk op vrouwen is in Benin. Na de bespreking waren er drie repetities en dan… showtime!
Vrijdag 24 februari De opvoering Kiani en Diane: Voor het spektakel begint, lopen we door de straten om de mensen op de hoogte te brengen. Om 13 uur weerklinkt er muziek, een groep toeschouwers verzamelt zich. De eerste sketches verlopen heel goed. De menigte applaudisseert enthousiast. De derde sketch is een forum waaraan het publiek zelf deelneemt. Heel fijn om de mening van de mensen te horen. Charles, lid van het jeugdcomité van Benin, zingt tot slot een mooi lied. Daarna wisselen we onze indrukken uit: er was veel volk, iedereen is tevreden. We hebben onze uitdaging dus met succes afgerond. En het spektakel doen we in België nog eens over op 10 mei!
De Youth Board op de planken De Youth Board is een initiatief van Plan België. De 20 leden nemen hun missie heel erg ter harte. Ze willen andere jongeren sensibiliseren in verband met de rechten van kinderen en de realiteit in het Zuiden. Na de lancering van een online spel, waaraan meer dan 2.000 spelers deelnamen in het kader van de Mil-
lenniumdoelstellingen, steunen zij nu volop de campagne “Alle meisjes naar school!” Zij maken in hun benadering gebruik van het actietheater als middel om deze boodschap over te brengen. Dankzij hun ervaringen in Benin hebben ze een scenario kunnen uitwerken waarmee ze de problematiek van de scholing
van meisjes in het Zuiden kunnen vertalen naar de situatie in België. Binnenkort kruipt misschien ook hun Belgische publiek in de huid van een jong meisje dat veel te vroeg is moeten stoppen met school… Alles over de Youth Board: www.planbelgie.be > Jongeren
7
jong & geëngageerd Be lg ië - Be nin
Twee meisjes, een gesprek Kiani (België)
Priska (Benin)
Leeftijd: 18 Broers en zussen : twee zussen, Alina (15) en Cara (13)
Leeftijd: 16 jaar Broers en zussen: 4 zussen en 2 broers.
Activiteiten: Ik geef leiding in de Chiro, speel gitaar en werk in een ijssalon Lid van YB sinds: 2010 Is lid van de Youth Board omdat: Niet iedereen in de wereld het zo goed heeft als wij. Als jongere kan je moeilijk het verschil maken, maar door de YB konden we wel iets doen. We zorgen voor jongerenparticipatie binnen Plan in België. Dat is belangrijk. Bovendien kunnen we andere jongeren sensibiliseren en uiteindelijk toch een verschil maken. Alle beetjes helpen Lievelingsgerecht: Vis op Mexicaanse wijze met rijst, kruidenkaas en saus met paprika, ui en tomaten Passies: Culturen, talen en mensen leren kennen Dol op: Reizen! Ik ben al naar Japan, Benin en Sri Lanka geweest Idool : Bryan Adams School: Latijn-Moderne Talen Lievelingsvak: Geschiedenis en talen ’s Morgens voor schooltijd: Ik sta op om 7 uur, maak me klaar om te vertrekken, smeer mijn boterhammen enz. Ik vertrek rond 7u45 naar school Traject naar school: Met de fiets, ongeveer 20 minuten Wens voor later: Mensen helpen. Iets betekenen. Niet door rijkdom, maar door de persoon die je bent
8
Activiteiten: Schatbewaarder van het CDED; naar school gaan Lid van YB sinds: 2005 Lid van Youth Board omdat: De thematiek van de Rechten van het Kind me aanspreekt Lievelingsgerecht: Rijst, pasta met groenten, frisdrank Passies: Komedie, mijn vrienden in het dorp, handbal, spelletjes met mijn zussen, lezen Dol op: Deelnemen aan vergaderingen van het CDED Idool: Dahoue Doto (zanger uit Benin) School: Retorica in De Kissamey. 7 leerkrachten, uitsluitend mannen Lievelingsvak: Biologie ‘s Morgens voor schooltijd: Ik sta op om 4 uur, herhaal mijn lessen, doe wat huishoudelijke taken. Dan was ik me en om 6u30 vertrek ik. Volgend jaar ga ik biologie studeren aan de universiteit van Cotonou. Dan ga ik op kot bij mijn tante. Traject naar school: 15 minuten met de fiets ’s Avonds na school: Ik maak het eten klaar, eet samen met het gezin en help mama Wens voor later: Minister van Onderwijs zijn, of van Gezondheid ◆
dossier
Alle m e i sj es n aa r sch o o l !
© Plan/Alf Berg
Meisjes zijn de toekomst “Er bestaat geen doeltreffender ontwikkelingsinstrument dan onderwijs voor meisjes. Als we willen dat onze inspanningen leiden tot een wereld waarin mensen een betere gezondheid hebben en die vreedzamer en rechtvaardiger is, dan moeten klassen over de hele wereld gevuld zijn met meisjes én jongens.” Kofi Annan, voormalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties)
9
dossier Plan zet zich in om meisjes toegang te geven tot kwaliteitsvol onderwijs. Daarvoor zet ze tal van projecten op over heel de wereld, van Peru over Niger tot Laos. De cijfers liegen niet: voor hun vijfde levensjaar is het risico op ondervoeding bij meisjes 3 keer groter dan bij jongens. In de armste landen maakt 1 op de 3 meisjes de lagere school niet af, o.m. omdat dochters 8 keer meer tijd besteden aan huishoudelijke taken dan jongens. Elke dag trouwen 25.000 meisjes en kunnen daardoor niet meer naar school. Zwangerschap is de grootste doodsoorzaak bij meisjes tussen 15 en 19 jaar. Dit zijn problemen die we niet kunnen negeren. Vooral omdat we de oplossing kennen: onderzoek en ervaring leren dat een meisje dat 9 jaar gratis en kwaliteitsvol onderwijs heeft genoten, de geschiedenis kan veranderen. Die van haar familie én van haar land.
De school waar je niets leert Helaas is toegang tot kwaliteitsvol onderwijs vaak nog een onbereikbare droom in veel ontwikkelingslanden. De klassen geraken wel gevuld, maar het is ongelijk verdeeld: op het platteland gaan kinderen minder vaak naar school en meer jongens dan meisjes behalen hun diploma lager onderwijs. Te veel kinderen verlaten de schoolbanken zonder te kunnen lezen, schrijven of rekenen. Er worden leerkrachten aangeworven, maar ze missen de nodige opleiding om kwaliteitsvol onderwijs te kunnen bieden... Overheden moeten werk maken van het ontwikkelen van een kwaliteitsvol en gratis schoolsysteem waarin alle kinderen dingen leren die nuttig zijn voor hun dagelijks leven. Er is
Een kwestie van rechten Volgens het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind: • Art. 2: Alle rechten die opgenomen zijn in het Internationaal Verdrag voor de Rechten van het Kind zijn van toepassing op alle kinderen, jongens en meisjes, ongeacht hun afkomst of die van hun ouders. • Art. 28: Alle kinderen moeten de mogelijkheid hebben om gratis en kwaliteitsvol lager onderwijs te volgen.
10
In Niger gaan slechts 6 van de 10 meisjes van schoolgerechtigde leeftijd naar school
speciale aandacht nodig voor de specifieke situatie van meisjes. Zij dreigen nog altijd uit de boot te vallen als het om hun ontwikkeling gaat.
De prijs van onwetendheid Het onderwijs van kinderen in de hele wereld, en vooral van meisjes, bepaalt niet alleen hun eigen toekomst; het heeft ook een grote invloed op de volledige gemeenschap. In een tijd waarin de wereldbevolking blijft groeien en de uitputting van grondstoffen het thema van veel debatten is, moeten overheden hun financiën meer dan ooit als een goede huisvader beheren. Dat geldt ook op het vlak van internationale hulp. Toch schat de internationale Plan-koepel dat het niet opleiden van meisjes een verlies van 92 miljard dollar per jaar betekent. Dat is iets minder dan de 103 miljard dollar die jaarlijks wereldwijd wordt geïnvesteerd
in ontwikkelingssamenwerking. Een ongeschoolde vrouw en haar kinderen worden immers vaker ziek, wat het welzijn van de familie in gevaar brengt en grote kosten met zich mee brengt, vooral op het vlak van volksgezondheid. Bovendien draagt ze niet bij tot het nationaal inkomen, waardoor de tekorten in het overheidsbudget nooit opgevuld zullen geraken.
Alle meisjes naar school, allemaal winnaars Daar staat tegenover dat voor elk bijkomend jaar dat een meisje naar school gaat, haar loon met 15% stijgt. Een vrouw besteedt ongeveer 90% van haar loon aan het gezin (een man rond de 35%). Haar opleiding komt dus haar gezin ten goede. Een opgeleide vrouw trouwt ook later en begint later aan kinderen. Ze krijgt minder kinderen, die bovendien gezonder zijn. Als geschoolde moeder zal
DE CAMPAGNE
“A LLE MEISJES N A A R SCHOOL ! ”
Elk jaar vestigt Plan België de aandacht op een probleem dat met haar missie te maken heeft. Aan de basis van onze nieuwe campagne “Alle meisjes naar school!” ligt het harde besef dat wereldwijd 35 miljoen meisjes niet eens naar de basisschool kunnen. Anno 2012 is dat onaanvaardbaar. Iedereen kan zijn steentje bijdragen om verandering te brengen in deze situatie. Hier en nu.
© Plan/Ollivier Girard
DE AG EN Da
w Zawaba, 12 jaar, woont bij haar grootouders in Tillabery, Niger. Haar ouders trokken naar Ivoorkust wegens de voedselcrisis. In haar klas zitten minder meisjes dan jongens.“Later wil ik lerares worden. Thuis help ik mijn grootmoeder, maar ze geeft me wel de tijd om te studeren. Ze is trots op mij.” Door de komst van Plan veranderde de sfeer op school. “De meester slaat ons niet en moedigt ons aan om mee na te denken!”
ze er ook over waken dat haar kind naar school kan gaan, zowel dochters als zonen. Met onze nieuwe jaarlijkse campagne “Alle meisjes naar school!” zetten we de strijd voor kwalitatief onderwijs verder door de klemtoon te leggen op de kracht van geschoolde meisjes. Zij kunnen de armoedespiraal doorbreken.
7 mei – Lancering in de media Niet te missen op Facebook: de hele dag lang zijn er ontroerende passages te lezen uit het leven van Azara, 17 jaar, een meisje dat nooit de kans heeft gehad om naar school te gaan. Tot 18 mei lanceren we een oproep via de radio om haar leven met één muisklik te veranderen. Je kan dat trouwens nu al doen op onze website. 9 mei – Lancering in het parlement Tijdens een speciale sessie zullen internationale experts als Leymah Gbowee (co-laureaat van de Nobelprijs voor de Vrede), Keith Lewin (zie interview p. 13) en Caroll Bellamy (voorzitter van het Global Partnership for Education) hun expertise uitwisselen over de voordelen van investeringen in onderwijs voor meisjes. In het bijzijn van de pers en onze ambassadeurs, Koen Wauters en Marie Gillain, zullen de Belgische parlementsleden hun engagement tonen voor meisjes in het Zuiden, door met een roze das of sjaal op de foto te poseren. Bij deze gelegenheid overhandigen we bovendien onze petitie voor kwaliteitsvol onderwijs in het Zuiden aan een vertegenwoordiger van de overheid. Bedankt voor al jullie handtekeningen! 10-11 mei - Actietheater De jongeren van de Youth Board organiseren in Brussel en Antwerpen een actietheatervoorstelling rond onderwijs voor meisjes. 11 tot 13 mei - Kids Days Plan België is ook present op de Kids Days, het salon voor kinderen dat plaats vindt in Paleis 5 aan de Heizel. Hier vind je veel gratis informatie én animatie voor jong en oud. We presenteren er een educatief spel over het leven van kinderen in het Zuiden en moedigen bezoekers aan om – met een symbolische muisklik – Azara en duizenden andere meisjes naar school te sturen. Al het nieuws over de campagne vind je op www.planbelgie.be
11
dossier Een kwaliteitsvolle basis voor meisjes in Niger Hoewel onderwijs voor meisjes een prioriteit is voor de Nigerese overheid, heeft het land één van de laagste scholingsgraden van de hele wereld. Slechts 6 meisjes op 10 van schoolgerechtigde leeftijd gaan ook echt naar school. Slechts de helft van hen maakt de lagere school af. Eind 2011 startte Plan België een project op in het zuidwesten van het land, een gebied dat regelmatig onder grote droogte lijdt. Geen gemakkelijke opdracht in een land waar de ene voedselcrisis na de andere de bevolking teistert en het dagelijks leven bepaalt.
DE OPLOSSINGEN VAN PLAN 1 Het nut van onderwijs aantonen Het merendeel van de ouders twijfelt om hun dochter school te laten lopen. Ze zien school als een bedreiging. De waarden van het Westen die via het onderwijs doorsijpelen, staan vaak lijnrecht tegenover hun eigen gewoontes en geloof. Ouders houden niet al te veel van het idee dat hun dochter zelfstandiger wordt. Ze rekenen ook op haar hulp thuis. Want wie gaat voor het huishouden, het eten en de afwas zorgen terwijl zij op school zit? Wie gaat op haar broertjes en zusjes passen? En dan laten we de schoolkosten nog buiten beschou-
wing. Ook al is de opleiding gratis, er zijn bijkomende kosten die ouders zelf moeten voorzien, zoals schrijfgerief, leerboeken en een schooluniform. Deze kosten, hoe klein ook, nemen een grote hap uit het al zo krappe gezinsbudget. Als ouders bereid zijn om hun kind naar school te laten gaan, stellen ze bovendien vast dat zoon of dochter weinig of niets nuttigs leert. Daarom beslissen veel ouders om hun kinderen thuis te houden, vooral de meisjes. Het is echter essentieel dat deze mensen overtuigd worden van het belang van een opleiding. Er moeten ook oplossingen gezocht worden om de financiële drempel te verlagen. Alle middelen zijn goed om dit doel te bereiken, van radio-acties over sensibiliserende theatervoorstellingen tot informatiesessies in de lokale moskee.
2 ‘Meisjesvriendelijke’ klassen Onze programmabeheerder Afrika, Fabrice Lepla, vertelt: “Een collega uit Niger heeft me onlangs het verhaal verteld van een meisje van 12 jaar dat op school voor het eerst haar maandstonden kreeg. Toen ze dit aan haar leraar vertelde, stuurde hij haar naar huis. Dit soort gebeurtenissen zorgen ervoor dat meisjes hun zelfvertrouwen verliezen en niet meer terugkeren naar de school. Met de hulp van het ministerie van Onderwijs en vrijwilligers probe-
Als een meisje gedurende 9 jaar naar school gaat, kan ze haar eigen toekomst en die van haar land veranderen.
3 Een proactieve aanpak
9 jaar +15 %
90 % Een opgeleid meisje krijgt minder kinderen en stuurt ze op hun beurt naar school.
12
ren we de mentaliteit van leerkrachten te veranderen. Het is de enige manier waarop het project ook op lange termijn z’n vruchten kan afwerpen. Ook de infrastructuur van de schoolgebouwen moet aangepast worden, zodat meisjes en jongens over aparte toiletten beschikken.”
Haar toekomstig inkomen stijgt met ELK jaar dat ze langer studeert.
Een vrouw spendeert 90% van haar loon aan het gezin (tegenover 35% bij mannen).
Plan zet zich al jaren in om de stem van kinderen en die van alle mensen die opkomen voor kinderrechten, waaronder ouderverenigingen en opvoeders, te laten horen. De internationale conventie over de efficiëntie van ontwikkelingshulp in Busan (ZuidKorea) concludeerde dat de inzet van middenveldorganisaties (NGO’s, plaatselijke verenigingen, kerken, vakbonden, enz.) bepaalt of de bevolking haar rechten kan doen gelden. Deze proactieve aanpak typeert alle projecten die Plan leidt. Het programma dat meisjes in Niger aanmoedigt om naar school te gaan, heeft bijvoorbeeld geleid tot de oprichting van leerlingenraden. We hopen dat hun advies en mening gehoord worden door de bestuursraden van de schoolinstellingen, de gemeenschappen, de regionale directies en de inspecties van het basisonderwijs.
INTERVIEW KEITH LEWIN
EEN STILLE UI TSLUI TING Keith Lewin, Professor aan de universiteit van Sussex en directeur van CREATE*, deelt zijn ruime ervaring met schoolsystemen in Subsaharaans Afrika, China en Zuid en Zuidoost Azië. Hij werkte samen met de Wereldbank, UNICEF, UNESCO, AUSAID en talloze bilaterale overheden. Op 9 mei is hij in België om ons pleidooi in het parlement te steunen.
w Miriam, 4 jaar, gaat naar een kleuterschool die gesteund wordt door Plan in Peru. Karin, haar zus van 7 jaar, heeft niet het geluk om naar de kleuterschool te kunnen gaan. Hun moeder Alejandrina (34 jaar) ziet een groot verschil in de ontwikkeling van haar twee dochters: “Plan werkt samen met de ouders. Ze hebben ons bijvoorbeeld uitgelegd dat het belangrijk is om je kinderen te stimuleren. We moeten met hen spelen en hen tonen dat we hen graag zien. Nu helpt hun papa me, hij toont zijn liefde en is er voor de kinderen, wat vroeger niet zo was. Dat maakt hen gelukkig en vrolijk…”
4 De leerlingen zelf als krachtige motor De jeugd is de drijvende kracht achter het sensibiliserende en informatieve project. Elke school heeft een leerlingenraad. Die raden nemen in zo’n groten getale deel aan informatie- en sensibilisatiemomenten, dat een uitbreiding van de actieplannen nodig is. Ze waken ook over een correct gebruik en het onderhoud van
Wie zijn die slachtoffers van de stille uitsluiting? Hoewel er heel wat vooruitgang is geboekt, worden te veel kinderen die ingeschreven zijn in een school, toch nog uitgesloten van onderwijs. Om het recht op onderwijs te doen gelden, moet je eerst en vooral echt naar school gaan. In veel ontwikkelingslanden ligt de afwezigheidsgraad van leerlingen en leerkrachten zo hoog, dat de reële aanwezigheid in de scholen soms niet eens de helft is van het aantal voorziene schooldagen. Ten tweede moeten kinderen in de juiste klas zitten. Een kind dat 2 jaar ouder is dan de andere kinderen in zijn klas, heeft minder kans om een diploma te halen. In Afrika is meer dan de helft van de kinderen 2 jaar ‘te oud’. Dit toont aan dat een hervorming van de leerniveaus nodig is. Ten derde liggen kinderen die meer dan 2 jaar achterstand hebben (bijvoorbeeld leerlingen die in het derde leerjaar nog niet kunnen lezen), zo ver achter dat ze vroeg of laat definitief moeten afhaken.
“Armoede is de belangrijkste oorzaak van uitsluiting... En de situatie is vaak erger voor meisjes dan voor jongens” Zijn ze met veel? Als we deze drie factoren in acht nemen, ligt het aantal kinderen dat geen toegang heeft tot onderwijs hoger dan de 65 miljoen die UNESCO heeft vastgesteld in zijn globaal monitoringsrapport. Onderzoek van CREATE* wees uit dat ruim 300 miljoen kinderen hun recht op onderwijs niet kunnen doen gelden. Raakt dit probleem meer meisjes dan jongens?Armoede is de belangrijkste uitsluitende factor. Arme gezinnen zijn minder geneigd hun kind school te laten lopen, ongeacht het geslacht. Toch is de situatie vaak slechter voor meisjes dan voor hun broers. De meeste hindernissen voor de scholing van meisjes doen zich voor op het niveau van de gemeenschap en de school zelf. Men moet deze niveaus grondig doorlichten en ingrijpen wanneer meisjes ‘stille uitgeslotenen’ dreigen te worden. In de strijd tegen armoede is de opleiding van meisjes even belangrijk als die van jongens. * CREATE Consortium for Research on Educational Access, Transitions and Equity (CREATE). Het wordt gefinancierd door het Britse Departement for International Development (DFID) – www.create-rpc.org
13
dossier
w Vanh, 10 jaar, woont in Laos. Ze is het vierde kind in een gezin van zes. Haar vader stierf toen ze 10 was, haar moeder 2 jaar later. Vanh en haar oudere broer Seng zijn moeten stoppen met school om op de velden te gaan werken. “Ik dacht dat ik nooit meer de kans zou krijgen om terug naar school te gaan omdat we arm zijn. Omdat Plan alle leerlingen van de basisschool het nodige materiaal geeft en de scholing van meisjes aanmoedigt, kost mijn opleiding mijn familie niets. Ik kan verder studeren! Ik ben zo gelukkig!” toiletten en drinkkraantjes. De voorzitter van de beheersraad van de school in Kofouno, Mr. Hassane, is optimistisch: “Dankzij het project kunnen we niet alleen het aantal inschrijvingen van meisjes verhogen, maar hen ook langer op de schoolbanken houden. Daar werden specifiek op hen gerichte initiatieven voor genomen. Een positief voorbeeld is dat onze leerlingen dit jaar een meisje hebben gekozen als voorzitter van de leerlingenraad.”
Dezelfde strijd in Laos Plan België is ook actief in de verarmde provincie Bokeo waar, verspreid in de bergen, 15 etnische groepen wonen. De plaatselijke culturele waarden zijn niet in het voordeel van een opleiding voor meisjes. Bovendien zijn scholen er zeldzaam, en moeilijk bereikbaar. De weinige leerkrachten zijn zelf slecht opgeleid. Plan België is actief in 150 basisscholen in Meung, Pha Oudom en Paktha. Sinds 2010 ligt de focus op de toegankelijkheid van scholen voor
14
meisjes. Door ouders en leerkrachten te stimuleren (sensibilisering, opleiding, verdeling van materiaal en schoolbeurzen), hebben we het inschrijvingsaantal doen stijgen met 6% in de loop van vorig jaar.
Aandacht voor de allerjongsten Plan België heeft zich gespecialiseerd in het domein van onderwijs voor de allerjongsten en leidt projecten in Cambodja en Peru, met speciale aandacht voor kwetsbare gezinnen en de ongelijkheid tussen jongens en meisjes in kleuterklassen. Het is bewezen dat kinderen meer kans hebben om de basiscyclus van 9 jaar succesvol af te ronden als ze een degelijke voorbereiding krijgen voordat ze naar de basisschool gaan.
Wist je DAT… • Voor zijn derde levensjaar maakt een kind meer dan 700 nieuwe neuronenverbindingen per seconde! Deze fase is bepalend voor zijn leervermogen, gezondheid en toekomstige gedrag. • De verschillen in de ontwikkeling van woordenschat zijn merkbaar vanaf 18 maanden en worden bepaald door onderwijs en het inkomen van de ouders. Als ze 3 jaar zijn, kennen kinderen van hooggeschoolde ouders 2 tot 3 keer meer woorden dan kinderen van mensen die hun middelbare school niet hebben afgemaakt. • Trauma’s in de eerste 3 levensjaren zorgen in 90 tot 100% van de gevallen voor ontwikkelingsvertragingen.
Samen voor meisjes De resultaten van onze gemeenschappelijke inspanningen De 68 landen van de Internationale Plankoepel stellen alles in het werk om de bevolking, organisaties en overheden het belang te doen inzien van basisonderwijsvoor meisjes gedurende 9 jaar. Ze moedigt hen aan om hiervoor de nodige actie te ondernemen. Een studie van onze op meisjes gerichte initiatieven toont aan dat de zaken echt aan het veranderen zijn, dankzij de inzet van Plan. Dankzij de projecten vermindert de discriminatie op basis van geslacht en ook het aantal gevallen van misbruik van meisjes en vrouwen daalt. Hierdoor krijgen meisjes meer kansen op ontwikkeling en geluk.
1.000 manieren om te steunen Schenk online Surf naar onze website en stuur meisjes naar school. Zij doen de rest! Schenk je tijd Vervoeg ons team van vrijwilligers en werk achter de schermen van ontwikkelingshulp. Meer info op: www.planbelgie.be > Vrijwilligers Wil je vrijwilliger worden, stuur dan een e-mail naar vrijwilligers@planbelgie.be Schenk een bijdrage vanaf € 7 per maand. Surf snel naar www.planbelgie.be ◆
MEER info “Alle meisjes naar school!”, een pleidooi voor onderwijs voor meisjes door Hans De Greve, Plan België. Download de publicatie (24 p.) op www.planbelgie.be/hello.
Vredesactiviste Leymah Gbowee Op 9 mei is Leymah Gbowee, co-laureaat van de Nobelprijs voor de Vrede 2011, te gast in het Belgisch parlement. Samen met Plan België komt ze onze parlementsleden overtuigen van het belang van onderwijs voor meisjes. Een portret van een indrukwekkende vrouw met een missie: de wereld veranderen.
Leymah Gbowee is een doorwinterd vredesactiviste. Ze is afkomstig uit Liberia, een van de armste landen ter wereld. Haar bijnaam is ‘de vredeskrijger’. Over alle etnische en religieuze barrières heen, mobiliseerde ze de vrouwen in haar land om een einde te maken aan de vreselijke burgeroorlog die Liberia in het begin van de jaren 2000 verscheurde. En dat is haar gelukt! Deze indrukwekkende overwinning werd bekroond met de Nobelprijs voor de Vrede 2011. Ze ontving de prijs met haar medelaureaten Ellen Johnson Sirleaf en Tawakkul Karman. Nu is Leymah Gbowee ondermeer oprichter en bestuurder van verschillende vrouwenorganisaties, waaronder de Gbowee Peace Foundation Africa. Haar achtergrond maakt haar fervente pleidooi voor kinder- en vrouwenrechten extra geloofwaardig. De onrechtvaardigheid in de verhalen van vrouwen waar ze over getuigt, is soms zo gruwelijk dat ze moeilijk om aan te horen zijn. Maar tegelijkertijd zijn het boodschappen doordrongen van hoop. Leymah Gbowee is de stem van alle meisjes, waar ze ook vandaankomen.Ze vertolkt hun dromen op het gebied van onderwijs, respect en zelfstandigheid. We zijn zeer vereerd om haar op 9 mei te mogen verwelkomen. Haar engagement zal de Belgische beleidsmakers ongetwijfeld
raken en hen ervan overtuigen dat investeren in meisjes en vrouwen overal ter wereld geen keuze is, maar een noodzaak. Het gevecht van Leymah Gbowee is een inspiratiebron voor iedereen. Ze straalt hoop uit en haar betoog zet aan tot actie. Zoals de ‘vredeskrijger‘ treffend verwoordde in één van haar vele toespraken: “Wacht niet op een Mandela, wacht niet op een Gandhi, wacht niet op een Martin Luther King, maar wees je eigen Mandela, je eigen Gandhi, je eigen Martin Luther King”. ◆
Meer informatie Niet te missen: het verslag in woord en beeld van de tussenkomst van Leymah Gbowee in het Belgisch parlement op www.planbelgie.be, vanaf 10 mei. Lees hier ondertussen meer: • haar website: www.leymahgbowee.com • haar autobiografie: Mighty Be Our Powers: How Sisterhood, Prayer, and Sex Changed a Nation at War (Machtig weze onze krachten: hoe de samenhang onder vrouwen, gebed en seks een oorlogvoerende natie veranderden) (uitg. Beast Books).
15
35 miljoen meisjes gaan nog steeds niet naar de lagere school. Onaanvaardbaar volgens jou?
Kom in actie voor meisjes! Kom in actie voor meisjes! Bedenk eens hoeveel muisklikken je per dag doet om e-mails te versturen, een foto op Facebook te delen of online een overschrijving te doen… Klik ook eens voor de meisjes in het Zuiden! Help meisjes armoede bestrijden, stuur hen naar school op www.planbelgie.be
Verspreid onze berichten! • Tussen 7 en 18 mei posten we elke dag berichten op onze Facebookpagina over onze campagne “Alle meisjes naar school!” Het enige wat jij moet doen, is klikken op ‘Vind ik leuk’, ‘Delen’ en uiteraard… op ‘Reageren’, want jouw mening telt! • Ben je niet zo vertrouwd met de sociale media? Dat maakt niet uit: je kan ook dagelijks onze berichten vinden op www.planbelgie.be en ze rondsturen via e-mail. Om online vrijwilliger te worden en onze boodschappen via het internet te verspreiden, stuur je gewoon een e-mail naar: vrijwilligers@planbelgie.be. Vermeld je e-mailadres en moedertaal en geef ‘Online Vrijwilliger’ in als onderwerp.
Niet te missen • Tussen 7 en 13 mei: de hele week artikels in Gazet van Antwerpen, De Bond en Knack. • Van 7 tot 18 mei: onze radiospots, die worden uitgezonden op verschillende nationale zenders. Wij rekenen op jou, want elk kind telt, meisjes net zo goed als jongens.
reisverslag
“Deze mensen hebben mij hun hart geschonken” Pascal ontdekte Peru in 2001. Tien jaar later besluit hij er nog eens heen te reizen, om een bezoek te brengen aan de vrienden die hij er al die jaren geleden heeft leren kennen. Hij maakt van deze trip ook gebruik om Luz op te zoeken, zijn Plan Kind sinds ruim een jaar. Eindelijk: de kennismaking! Ik word ongeduldig, ik wil Luz en haar gezin ontmoeten. Als ze aankomt met haar mama Freesia, voel ik me intens gelukkig. De oom en tante van Luz begeleiden ons naar hun huis, een piepklein optrekje. Haar papa is vertrokken naar de akkers waar hij werkt. Als we het huisje binnengaan, dwarrelt er confetti over onze hoofden neer. Dat is de traditie hier. Ik voel me zeer vereerd.
Het is feest
Pascal Debecker, Plan Ouder van Luz, samen met Luz (2 jaar) en haar mama. Luz is het laatste Plan Kind in het dorpje Santa Lucia (Peru), maar het eerste dat bezoek krijgt van haar Plan Ouder.
Een lange reis 06u30: Wilma, vertegenwoordigster van Plan en Nueye, onze tolk, wachten me samen met onze chauffeur op aan het hotel. We moeten slechts een honderdtal kilometer overbruggen, maar Wilma legt uit dat we, zodra we van de grote weg afgaan, rond een groot meer en vervolgens nog eens drie uur op een ruwe bergweg moeten rijden.
Nieuwsgierig 11u: We staan op het centrale plein van Santa Lucia. Nueye en Wilma praten in de lokale taal, Quechua, met de inwoners. Ik ben de eerste ‘vreemdeling’ hier. De mensen hebben nog nooit een blanke gezien. Ik word bekeken, ze zijn wat bang om me te benaderen. Maar met wat gebarentaal breekt het ijs uiteindelijk.
“Tot voor kort hadden we niets gemeen. Dankzij Plan zijn onze werelden dichter bij elkaar gekomen”
Dit is nog maar het begin van een erg emotionele ervaring. Freesia heeft een bijzondere maaltijd gekookt: forel uit de rivier en ‘cuy’, de plaatselijke specialiteit, een geroosterd Guinees biggetje. Dit wordt geserveerd met aardappelen die de hele winter in de sneeuw werden ingegraven en daarna 6 maanden lang zijn gedroogd in de zon. Het is een feestmaal dat alleen bij uitzonderlijke gelegenheden wordt bereid. Het gezin van Luz kan zich niet voorstellen welke reis ik heb afgelegd om hier bij hen te kunnen zijn. Zelf zijn ze nog nooit in hun hoofdstad Cusco geweest!
Tijd voor het afscheid De donder rommelt in de verte. We moeten vertrekken, anders riskeren we hier vast te zitten door regen of sneeuw. Ik beloof Luz en Freesia dat ik hen blijf steunen en hen zeker nog zal komen opzoeken. Het was een zeer intense dag. Ik heb zoveel gekregen, van mensen die niets anders te geven hebben dan hun hart. ◆
Bedankt, Pascal! Wij bedanken Pascal voor deze getuigenis. Door Luz te steunen, geeft hij alle kinderen en volwassenen van het dorp Santa Lucia de kans om hun levensomstandigheden te verbeteren. Heb jij ook zin gekregen om jouw Plan-ervaringen te delen? Schrijf ons! hello@planbelgie.be
17
projecten in het Zuiden
Hello Togo Onder de praatboom in het dorp Lamakarope
Bouwmaterialen
De leden van de praatgroep, gevormd door Plan Togo, voeren strijd tegen de handel in kinderen en volwassenen. Ze leggen ons uit hoe ze daartegen optreden. Bovendien vertellen ze ons het pakkende verhaal van slachtoffers van kinderhandel die, als ze ooit terugkeren, zich niet meer kunnen aanpassen aan het leven in het dorp. De belangrijkste oorzaken hiervoor zijn ziekte of verslaving, die vaak ook tot criminaliteit leiden.
De dorpsbewoners van Filandy Somou zijn erg betrokken bij de strijd tegen kinderhandel. Ze hebben voor hun inzet zelfs al verschillende prijzen gewonnen. Trots tonen ze het zand dat ze met het geld van zo’n prijs hebben gekocht. Dankzij dit bouwmateriaal kan de school worden uitgebreid met nieuwe klassen.
Familiefoto
Over de hele lengte van de enige grote doorgangsweg staan grote borden die pleiten voor seksuele voorzichtigheid. SOA’s, vooral hiv, blijven een gigantisch probleem in deze regio.
Kossountou
Een onvergetelijke ontmoeting met de jeugdclub van Kossountou.
18
Een blij en warm moment in de klas: de kinderen zingen een prachtig liedje voor ons. Tijdens het maken van de familiefoto kunnen sommige kinderen zich moeilijk concentreren: de verleiding om breed te beginnen lachen is groot‌
Wa ardevolle o nt moet in g e n voor onze v rij w il lig e rs Esther, Suzanne, Karin, Martine en Séverine trokken naar Togo, om er de projecten van Plan België te bezoeken. Zo kunnen ze er tijdens hun regionale activiteiten met meer kennis van zaken over praten. Kinderopvangcentrum van het dorp Alibi2
Winkeltje in het gemeentelijk kinderopvangcentrum van Alibi2
Bureau van Plan in Lome
In het kinderopvangcentrum van het dorp Alibi2, dat zijn werkmateriaal heeft gekregen van Plan, zijn 50 jonge kinderen zich volop aan het amuseren. Het centrum zorgt ervoor dat de allerkleinsten beter voorbereid zijn wanneer ze aan de lagere school beginnen. Bovendien krijgen hun mama’s hierdoor de mogelijkheid om te gaan werken. Dat geeft meisjes weer de kans om naar school te gaan in plaats van zich te ontfermen over hun jongere broertjes en zusjes.
De scholing van meisjes, dat is ook in Togo een belangrijke zaak!
De markt van Lomé
Vrijwilligers in actie
Het ATBEF, de Togolese organisatie voor gezinswelzijn, heeft bijna overal in het land medische posten. Nieuw is een volledig mobiele verzorgingseenheid.
Op ontdekking op de dagelijkse markt in de hoofdstad. De stad bruist van leven, van energie, van geuren en kleuren. Vanaf 10 uur wordt de warmte ondraaglijk en zijn er veel minder mensen op straat. ◆
Wil jij jouw kennis en vaardigheden ten dienste stellen van een goed doel en tegelijk andere geëngageerde mensen uit je gemeente of regio ontmoeten? Sluit je dan aan bij een van onze actiegroepen! Of je nu geregeld tijd kunt vrijmaken of maar af en toe beschikbaar bent, jouw hulp wordt gewaardeerd en kan een groot verschil maken! Geïnteresseerd? Neem contact op met Sofie via: vrijwilligers@planbelgie.be. Zij bezorgt je dan graag alle nodige informatie. Meer weten over onze actiegroepen? Neem een kijkje op onze site: www.planbelgie.be > Vrijwilligers
19
© Plan/Daniel Silva
planisfeer
haiti
dominican republic
mali
guatemala
niger
senegal
honduras nicaraguay
guinea-bissau
el salvador
guinea sierra leone liberia burkina faso ghana togo benin
colombia ecuador
peru
brasil
cameroon
zambia
bolivia
zimbabwe paraguay
“Leren zonder angst” Een wereldwijde campagne Drie jaar na de lancering worden de resultaten van de campagne “Leren zonder angst” zichtbaar in de 50 landen in het Zuiden waar de internationale Plan-koepel actief is. 485 miljoen kinderen worden nu tegen geweld beschermd dankzij nieuwe wetten, vooral in Nepal, Bangladesh en de Filippijnen. 30.000 scholen zijn betrokken bij het project, en meer dan 53.000 leraars zijn bijgeschoold in geweldloze lesmethodes.
w www.planbelgie.be > Over Plan > Publicaties
“485 miljoen kinderen beschermd tegen geweld”
20
Kinderarbeid Bolivië
Hulp aan kindmoeders El Salvador
In Bolivië is niemand – kinderen, ouders, werkgevers, zelfs de autoriteiten – zich ervan bewust dat kinderarbeid onwettelijk is. Met 14 miljoen zijn ze, de kinderen die in gevaarlijke omstandigheden werken. In Santa Cruz is de helft tussen 6 en 14 jaar. Plan België informeert en strijdt tegen deze schending van de rechten van het kind. Het hele verhaal vind je op onze site.
Op haar 13de werd Mirna (18) zwanger van een man van 40. Plan steunt haar opleiding én die van haar dochtertje Heidi (4). Ze neemt deel aan een internationale studie van Plan, waarbij 135 meisjes in gelijkaardige omstandigheden tot hun 9de verjaardag worden opgevolgd. Daarmee meten we de impact van onze initiatieven op hun leven. Ontdek het leven van Mirna in de videorubriek op onze site.
Plan in de wereld 68 l a nde n
china nepal
egypt india
vietnam
pakistan
sudan
bangladesh thailand ethiopia
philippines
laos cambodia
sri lanka
uganda kenia rwanda indonesia
tanzania malawi
© Lars Scholtyssyk
east timor
Al onze projecten oplijsten? Dat is onmogelijk! De rode draad is echter wel duidelijk: de rechten van kinderen. Wij werken nauw samen met de plaatselijke bevolking wat betreft de bescherming van de allerzwaksten, onderwijs, toegang tot drinkbaar water en gezondheidszorg enzovoort. Laten we even inzoomen op 6 concrete initiatieven.
Sparen en lenen Sierra Leone
De zuiverende zon Tanzania
Media Club VIETNAM
Plan steunt 4.800 vroegtijdige schoolverlaters tussen 15 en 25 jaar. Bedoeling is dat ze weer gaan studeren en in groep sparen en kredieten aangaan. De leden stoppen wekelijks 0,18 euro in een fonds waaruit ze kunnen lenen tegen lage rente. Zo heeft Salamatu (19) haar eigen rijstbedrijf opgestart én gaat zij terug naar school! Ontdek haar verhaal via een filmpje op de site.
Diarree als gevolg van onzuiver water is te vermijden. Toch blijft het een belangrijke doodsoorzaak van kinderen onder de 5 jaar. Plan heeft meer dan 15.000 mensen een eenvoudige en goedkope techniek aangeleerd: recycleerbare plastic flessen vullen met water en ze gedurende 6 uur in de zon laten staan. De UV-stralen vernietigen alle parasieten! Meer foto’s op onze site.
Thu is 16 en Plan Kind sinds 2001. Ze is ook lid van de Media Club van Quang Ngai. Thu: “Zonder de hulp van Plan en de plaatselijke vrijwilligers had ik nooit verder kunnen studeren.” De Clubs van Plan geven jongeren de kans eindelijk hun stem te laten horen, betrokken te zijn, mee te doen. Een belangrijke sleutel tot succes! Het volledige verhaal van Thu vind je op onze site. ◆
Legende • Lichtblauw: landen waar Plan actief is en fondsen verzamelt voor haar projecten. • Donkerblauw: landen in het Zuiden waar Plan ontwikkelingsprojecten uitwerkt.
Meer weten? Op Hello online vind je: meer verhalen meer foto’s meer filmpjes www.planbelgie.be/ hello
21
onder ons
nieuwe magazine: Wegwij s in o ns
Een dynamische look en inhoud, diepgaande artikels, verhalen van kinderen, jongeren en onze mensen op het terrein, concrete resultaten… Je hebt het al gemerkt: Hello vervangt het oude Plan Magazine! Hello, een nieuwe titel Waarom ‘Hello’? Omdat dit woord in alle landen waar wij actief zijn door kinderen gebruikt wordt als begroeting... Dat ene woord, dat begrijpt iedereen. In het begin van elk nummer zal een kind uit Azië, Afrika of Latijns Amerika je voortaan ‘goedendag’ zeggen in zijn moedertaal en je iets vertellen over zijn of haar leven in dat verre land.
Magazine van Plan België • nr. 2/2012 • www.planbelgie.be
Uitneembare middenpagina’s
Plan Ouders
Het middelste deel van het magazine zal vanaf nu uitneembaar zijn: je kan die pagina’s doorgeven of bewaren. In dit nummer is dat het dossier over onderwijs voor meisjes, het thema van onze jaarlijkse campagne, die op 7 mei 2012 gelanceerd wordt.
Reis naaR PeRu
“Die lach van Luz, wat een cadeau!” Portret
nObelPRijs leymah Gbowee, vredeskrijger uit liberia
dossier EEN KWALITEITSVOLLE BASIS voor meisjes in Niger
jong & geëngageerd
Hoewel onderwijs voor meisjes een prioriteit is voor de Nigerese overheid, heeft het land één van de laagste scholingsgraden van de hele wereld. Slechts 6 meisjes op 10 van schoolgerechtigde leeftijd gaan ook echt naar school. Slechts de helft van hen maakt de lagere school af. Eind 2011 startte Plan België een project op in het zuidwesten van het land, een gebied dat regelmatig onder grote droogte lijdt. Geen gemakkelijke opdracht in een land waar de ene voedselcrisis na de andere de bevolking teistert en het dagelijks leven bepaalt.
actietheateR
“Onze week in Benin”
DE OPLOSSINGEN VAN PLAN 1 Het nut van onderwijs aantonen
Dossier
alle meisjes naar school! Meisjes toegang geven tot gratis en kwaliteitsvol onderwijs is de sleutel tot ontwikkeling
Het merendeel van de ouders twijfelt om hun dochter school te laten lopen. Ze zien school als een bedreiging. De waarden van het Westen die via het onderwijs doorsijpelen, staan vaak lijnrecht tegenover hun eigen gewoontes en geloof. Ouders houden niet al te veel van het idee dat hun dochter zelfstandiger wordt. Ze rekenen ook op haar hulp thuis. Want wie gaat voor het huishouden, het eten en de afwas zorgen terwijl zij op school zit? Wie gaat op haar broertjes en zusjes passen? En dan laten we de schoolkosten nog buiten beschou-
wing. Ook al is de opleiding gratis, er zijn bijkomende kosten die ouders zelf moeten voorzien, zoals schrijfgerief, leerboeken en een schooluniform. Deze kosten, hoe klein ook, nemen een grote hap uit het al zo krappe gezinsbudget. Als ouders bereid zijn om hun kind naar school te laten gaan, stellen ze bovendien vast dat zoon of dochter weinig of niets nuttigs leert. Daarom beslissen veel ouders om hun kinderen thuis te houden, vooral de meisjes. Het is echter essentieel dat deze mensen overtuigd worden van het belang van een opleiding. Er moeten ook oplossingen gezocht worden om de financiële drempel te verlagen. Alle middelen zijn goed om dit doel te bereiken, van radio-acties over sensibiliserende theatervoorstellingen tot informatiesessies in de lokale moskee.
EEN STI LLE UITSLUITIN G Keith Lewin, Professor aan de universiteit van Sussex en directeur van CREATE*, deelt zijn grote ervaring met schoolsystemen in Subsaharaans Afrika, China en Zuid en Zuidoost Azië. Hij werkte samen met de Wereldbank, UNICEF, UNESCO, AUSAID en talloze bilaterale overheden. Op 9 mei is hij in België om ons pleidooi in het parlement te steunen.
2 ‘Meisjesvriendelijke’ klassen Onze programmabeheerder Afrika, Fabrice Lepla, vertelt: “Een collega uit Niger heeft me onlangs het verhaal verteld van een meisje van 12 jaar dat op school voor het eerst haar maandstonden kreeg. Toen ze dit aan haar leraar vertelde, stuurde hij haar naar huis. Dit soort gebeurtenissen zorgen ervoor dat meisjes hun zelfvertrouwen verliezen en niet meer terugkeren naar de school. Met de hulp van het ministerie van Onderwijs en vrijwilligers probe-
Als een meisje gedurende 9 jaar naar school gaat, kan ze haar eigen toekomst en die van haar land veranderen.
ren we de mentaliteit van leerkrachten te veranderen. Het is de enige manier waarop het project ook op lange termijn z’n vruchten kan afwerpen. Ook de infrastructuur van de schoolgebouwen moet aangepast worden, zodat meisjes en jongens over aparte toiletten beschikken.”
3 Een proactieve aanpak
9 JAAR +15 %
90 % Een opgeleid meisje krijgt minder kinderen en stuurt ze op hun beurt naar school.
INTERVIEW KEITH LEWIN
HAAR TOEKOMSTIG INKOMEN STIJGT MET ELK JAAR DAT ZE LANGER STUDEERT.
Een vrouw spendeert 90% van haar loon aan het gezin (tegenover 35% bij mannen).
Plan zet zich al jaren in om de stem van kinderen en die van alle mensen die opkomen voor kinderrechten, waaronder ouderverenigingen en opvoeders, te laten horen. De internationale conventie over de efficiëntie van ontwikkelingshulp in Busan (ZuidKorea) concludeerde dat de inzet van middenveldorganisaties (NGO’s, plaatselijke verenigingen, kerken, vakbonden, enz.) bepaalt of de bevolking haar rechten kan doen gelden. Deze proactieve aanpak typeert alle projecten die Plan leidt. Het programma dat meisjes in Niger aanmoedigt om naar school te gaan, heeft bijvoorbeeld geleid tot de oprichting van leerlingenraden. We hopen dat hun advies en mening gehoord worden door de bestuursraden van de schoolinstellingen, de gemeenschappen, de regionale directies en de inspecties van het basisonderwijs.
w Miriam, 4 jaar, gaat naar een kleuterschool die gesteund wordt door Plan in Peru. Karin, haar zus van 7 jaar, heeft niet het geluk om naar de kleuterschool te kunnen gaan. Hun moeder Alejandrina (34 jaar) ziet een groot verschil in de ontwikkeling van haar twee dochters: “Plan werkt samen met de ouders. Ze hebben ons bijvoorbeeld uitgelegd dat het belangrijk is om je kinderen te stimuleren. We moeten met hen spelen en hen tonen dat we hen graag zien. Nu helpt hun papa me, hij toont zijn liefde en is er voor de kinderen, wat vroeger niet zo was. Dat maakt hen gelukkig en vrolijk…”
4 De leerlingen zelf als krachtige motor De jeugd is de drijvende kracht achter het sensibiliserende en informatieve project. Elke school heeft een leerlingenraad. Die raden nemen in zo’n groten getale deel aan informatie- en sensibilisatiemomenten, dat een uitbreiding van de actieplannen nodig is. Ze waken ook over een correct gebruik en het onderhoud van
Wie zijn die slachtoffers van de stille uitsluiting? Hoewel er heel wat vooruitgang is geboekt, worden te veel kinderen die ingeschreven zijn in een school, toch nog uitgesloten van onderwijs. Om het recht op onderwijs te doen gelden, moet je eerst en vooral echt naar school gaan. In veel ontwikkelingslanden ligt de afwezigheidsgraad van leerlingen en leerkrachten zo hoog, dat de reële aanwezigheid in de scholen soms niet eens de helft is van het aantal voorziene schooldagen. Ten tweede moeten kinderen in de juiste klas zitten. Een kind dat 2 jaar ouder is dan de andere kinderen in zijn klas, heeft minder kans om een diploma te halen. In Afrika is meer dan de helft van de kinderen 2 jaar ‘te oud’. Dit toont aan dat een hervorming van de leerniveaus nodig is. Ten derde liggen kinderen die meer dan 2 jaar achterstand hebben (bijvoorbeeld leerlingen die in het derde leerjaar nog niet kunnen lezen), zo ver achter dat ze vroeg of laat definitief moeten afhaken.
“Armoede is de belangrijkste oorzaak van uitsluiting... En de situatie is vaak erger voor meisjes dan voor jongens” Zijn ze met veel? Als we deze drie factoren in acht nemen, ligt het aantal kinderen dat geen toegang heeft tot onderwijs hoger dan de 65 miljoen die UNESCO heeft vastgesteld in zijn globaal monitoringsrapport. Onderzoek van CREATE* wees uit dat ruim 300 miljoen kinderen hun recht op onderwijs niet kunnen doen gelden. Raakt dit probleem meer meisjes dan jongens?Armoede is de belangrijkste uitsluitende factor. Arme gezinnen zijn minder geneigd hun kind school te laten lopen, ongeacht het geslacht. Toch is de situatie vaak slechter voor meisjes dan voor hun broers. De meeste hindernissen voor de scholing van meisjes doen zich voor op het niveau van de gemeenschap en de school zelf. Men moet deze niveaus grondig doorlichten en ingrijpen wanneer meisjes ‘stille uitgeslotenen’ dreigen te worden. In de strijd tegen armoede is de opleiding van meisjes even belangrijk als die van jongens. * CREATE Consortium for Research on Educational Access, Transitions and Equity (CREATE). Het wordt gefinancierd door het Britse Departement for International Development (DFID) – www.create-rpc.org
12
13
Hello Online Wil je meer foto’s, meer verhalen, meer filmpjes? Of wil je graag een digitale versie van het magazine om aan kennissen te kunnen doorgeven?
Ga naar: www.planbelgie.be/hello Je kan er alle artikels online raadplegen. Bovendien vind je er een link
22
naar de rubriek ‘Plan Ouders’, waar een heleboel praktische informatie verzameld is over het Plan Ouderschap. Let wel op: omdat het maken van een magazine, van concept tot distributie, tijd kost (ongeveer 2 maanden), kunnen we je langs deze weg niet de meest recente informatie bezorgen.
Om op de hoogte te blijven van het meeste recente nieuws: • surf naar de rubriek ‘Nieuws’ op onze website www.planbelgie.be • word fan van onze pagina op Facebook: www.facebook.com/planfans • schrijf je in op onze maandelijkse nieuwsbrief op www.planbelgie.be/newsletter
Hello Ecologisch drukprocedé Op dit vlak is er niets veranderd: je nieuwe magazine wordt nog steeds gedrukt met een drukprocedé dat het milieu respecteert. Het PEFC label garandeert dat het papier gemaakt is van hout uit duurzaam beheerde bossen.
Graag doorgeven Uit een enquête van vorig jaar bleek dat de meerderheid onder jullie het belangrijk vindt dat het magazine aan zoveel mogelijk mensen wordt doorgegeven. Dat proberen we zelf ook te doen, door het naar onze donateurs te sturen, maar ook door het uit te delen op onze informatiestands tijdens campagnes en bij events. Help ons ‘Hello’ te verspreiden: als je in jouw omgeving of regio plaatsen kent waar ons magazine gratis zou kunnen worden verdeeld, laat het ons dan zeker weten!
Volgend nummer Niet te missen in september: een pedagogisch dossier over onze activiteiten voor en met kinderen in de lagere school. Het dossier zal ook een pedagogische fiche bevatten die thuis en op school kan worden gebruikt.
Een nieuwe partner Een magazine ontwerpen, dat is een vak apart. Voor al onze activiteiten weten wij dat een goede samenwerking met ervaren en geëngageerde partners essentieel is. Voor deze nieuwe formule van het magazine hebben we de krachten gebundeld met sQills, de afdeling Custom Media van Sanoma Media Belgium (Libelle, Flair, Humo…). Chris Van Gils, Business Unit Manager, getuigt over het gemeende engagement van het mediabedrijf. Wat is sQills? ”sQills is de Custom Media afdeling van Sanoma Media Belgium.We creëren pakkende verhalen en content voor de doelgroepen van grote merken, net zoals we dat voor onze eigen mediabrands (Flair, Feeling, Libelle…) doen.” Welke rol spelen jullie in dit verhaal? “Als business unit maar vooral als betrokken journalisten wilden we heel graag ons steentje bijdragen aan de projecten van Plan België. En dat kunnen we natuurlijk het beste doen door onze eigen redactionele sterktes in te zetten en ervoor te zorgen dat ‘Hello’ zo goed mogelijk getuigt over de realisaties van Plan België voor kinderen in het Zuiden.” Gaat sQills als partner van Plan België de organisatie ook actief steunen? “We voelen ons echt betrokken bij dit verhaal en willen het van erg nabij opvolgen. Daarom beslisten we met het hele team Plan België te steunen. Op ons kerstfeest, in december 2011, hielden we een inzameling. Met het opgehaalde bedrag kunnen we nu drie kinderen een betere toekomst helpen geven: Juan in Bolivië, Jeuy in Laos en Safiratou in Niger. Het is een initiatief dat echt leeft binnen onze redactie.”
Hello
is een uitgave van Plan België vzw Verantwoordelijke uitgever: Dirk Van Maele, Ravensteingalerij 3B5, 1000 Brussel. Tel: 02 504 60 00, info@planbelgie.be www.planbelgie.be – www.facebook.com/planfans
Schrijf ons! Jouw mening telt! Dit magazine is meer dan een resultaat, het is ook de hernieuwde belofte om te luisteren naar jouw input en vragen en om er zo goed mogelijk op te antwoorden. Niet aarzelen dus: al jouw reacties zijn welkom, via e-mail naar hello@planbelgie.be of per post naar het volgende adres: Plan België Hello Magazine Ravensteingalerij 3B5 1000 Brussel
Hello Magazine nr. 2 Teksten: Plan België Redactionele coördinatie en redactie: Sarah Mulongo Eindredactie: Manuela Varrasso Coverfoto: Olivier Girard In overeenstemming met onze gedragscode voor kinderbescherming, zijn sommige namen veranderd. a unit of Sanoma Media Belgium SA/NV Business Unit Manager: Chris Van Gils Editorial account: Anouk Van Hoofstadt Art director: Els Van Hauwaert Eindredactie: Reinhilde Van Den Broeck Vormgeving: Willy Cabourdin, Jean-Marc Wojciechowski Fotogravure: Steurs n.v. Graphic Solutions Gedrukt bij: Roularta Printing op milieuvriendelijk papier
◆
23
Schenk je mama het geluk van een kind in het Zuiden
Te veel mama’s in het Zuiden kunnen hun kind niet geven wat ze het zouden willen geven. Soms niet eens een naam, want in bepaalde landen verbiedt de wet hen om hun pasgeboren kind zelf te gaan registreren. Op 13 mei, ter gelegenheid van Moederdag, kan je deze vrouwen in het Zuiden samen met Plan België blij maken. Jouw gift van 11 euro geeft hen de mogelijkheid om hun kind een geboortecertificaat, drinkbaar water of elke dag een evenwichtig ontbijt te geven. Ontdek onze nieuwe solidariteitscadeaus online op www.plancadeau.be
© Ness Whyte/MJ Delaney
Speciaal voor Moederdag