Oktober 2017
“Ik zie hier trotse, stoere vrouwen”
Return to Sender en Plan Nederland
Juf Kiet blogt over onderwijs
Stoere vrouw tussen de mannen
“We hebben allebei vertrouwen in de kracht van vrouwen”
“Maan verwonderde zich over alles wat ze in de klas zag”
“Veel mannen snappen niet dat ik als vrouw loodgieter kan zijn”
2
Inhoud
Inhoud Reportage Katja Schuurman in Nepal: “Plan gaat uit van de kracht van meiden”
3
Over onderwijs Juf Kiet over leerling Maan: “Haar motivatie is haar kracht”
6
Wereldnieuws
8
NL Nieuws
11
In actie voor Plan Hoe Michon en Alain ruim € 10.000 inzamelden!
12
Meisje in … Burkina Faso Bibata is de enige vrouw in de stad met een loodgietersbedrijf
14
Sponsor op reis Harmke: “In dat hutje in Nepal drong de omvang van de armoede tot me door”
18
Lezersaanbieding Mooie korting op collectie Return to Sender
20
colofon Redactie & vormgeving: Nicole Baltussen, Plan Nederland Floor Catshoek, Ulrike Schmidt (Meander Media), Postbus 75454 Floor Winter, Michael Zandwijken. 1070 AL Amsterdam Drukkosten per nummer: € 0,18 www.plannederland.nl Aan dit nummer werkten mee: Meningen en standpunten in dit Katja Schuurman, Kiet Engels, Dieke Miedema, 020 549 55 20 (sponsors) tijdschrift naar voren gebracht, Harmke Monster, Michon Prick, Kayleigh Roelofs, hoeven niet overeen te stemmen Alain Serradura, Patrick Uiterweerd en BIC (SWIFT): RABONL2U met de visie van Plan. Dieke Miedema. BANK: NL11RABO039.35.86.766 Girls first magazine is een uitgave van Plan Nederland, oktober 2017
Grafische productie: Huig Haverlag
Reportage
Katja: “Ik zie hier trotse, sterke en stoere vrouwen” Samenwerking Return to Sender en Plan Nederland Nog wat ‘shaky’ van de hobbelige autorit naar het dorp, loopt Katja Schuurman enthousiast de heuvel op. Vlak achter haar loopt zusje Birgit. Ze zijn op weg naar een klein stenen gebouwtje boven op de heuvel. Daar worden de zussen met brede glimlachen en schattig gegiechel onthaald door de vrouwengroep van het dorp. De groep krijgt niet zo vaak gasten en zeker niet uit een ander land. Volgens goed Nepalees gebruik worden Katja en Birgit dus hartelijk ontvangen met een vers gemaakte bloemenkrans om de nek en een grote rode veeg op het voorhoofd.
3
4
Reportage
Katja is niet voor het eerst in het land van de Himalaya's. Nepal is namelijk een van de landen waar producten worden gemaakt voor Return to Sender. Deze sociale onderneming startte Katja tien jaar geleden. “Tijdens de reizen die ik maakte heb ik veel mensen ontmoet die altijd maar bezig zijn met overleven. Voor hen wilde ik me inzetten. Ook zag ik overal ter wereld zo veel talent en prachtige zelfgemaakte producten. Door te helpen met design, innovatie, distributie en de verkoop van die spullen, stimuleert Return to Sender de inkomsten van deze talentvolle mensen en hun omgeving.” Al tien jaar lang vertelt Katja trots aan haar familie en vrienden over Return to Sender. “Maar het is zo anders om het met eigen ogen te zien. Daarom besloot ik een aantal landen te bezoeken en mijn meest dierbare mensen mee te nemen. Zoals mijn zusje Birgit. Ze is nog nooit in een ontwikkelingsland geweest, dus nam ik haar mee naar Nepal. Hier bezoeken we de producenten van Return to Sender én we gaan naar Plan-projecten. Eerder dit jaar hebben we namelijk besloten om een samenwerking aan te gaan met Plan Nederland.”
Samenwerken met Plan Return to Sender investeert een deel van de winst in Plan-projecten, waarin jonge vrouwen worden geholpen om economisch zelfstandig te worden. Katja: “Return to Sender is goed in het ontwikkelen van mooie producten samen met de producenten. Tot nu toe richtten we ons ook altijd – met het kleine team dat we hebben - op het managen van de projecten. Door de samenwerking met Plan Nederland kunnen wij ons volledig storten op de
contacten met de producenten. En we passen goed bij elkaar. Zowel Return to Sender als Plan wil armoede in de wereld bestrijden. Wij door de economie te stimuleren, Plan onder andere door het opzetten van projecten gericht op beroepsopleidingen. Allebei met het vertrouwen dat mensen in ontwikkelingslanden met een klein beetje hulp een heleboel zelf voor elkaar kunnen krijgen. Ook zien we allebei de kracht van meisjes en vrouwen. Dat komt mooi samen. Onze ervaring van de afgelopen tien jaar met Return to Sender: vrouwen hebben zo veel ondernemingsdrang en ze zijn betrouwbaar.”
Katja: “Zowel Return to Sender als Plan hebben het vertrouwen dat mensen met een klein beetje hulp een heleboel zelf voor elkaar kunnen krijgen.” Sparende vrouwen Vandaag ziet niet alleen Birgit, maar ook Katja voor het eerst met eigen ogen wat Plan in Nepal doet en welke impact de projecten hebben. De zussen bezoeken een spaar- en leengroep, waar vrouwen onder leiding van Plan elke twee weken een vast bedrag in de gezamenlijke geldkist stoppen. De kist gaat op slot, maar iedereen uit de groep komt in aanmerking voor een lening. Uiteraard na het indienen van een business plan en nadat gezamenlijk is vastgesteld tegen welke rente. Met het geleende bedrag zetten de vrouwen hun eigen bedrijfje op. De ene gebruikt het voor het opzetten van een klein winkeltje, de ander investeert in een stel kippen. Alles kan, zolang er maar winst wordt gemaakt en het bedrag dus kan worden terugbetaald. De rente wordt weer over alle deelneemsters verdeeld, waarvan velen het schoolgeld van de kinderen betalen. Plan geeft daarnaast trainingen om te zorgen dat de nieuwe onderneming een succes wordt.
Renu’s naaiatelier Een van de jonge vrouwen waar Katja en Birgit mee
Reportage
spreken maakt meteen indruk. Renu (29) volgde zo’n zeven jaar geleden via Plan een cursus naaien. Vervolgens spaarde ze geld en leende een bedrag van omgerekend € 166 van de vrouwengroep. Ze kocht er een naaimachine van. Het bleek een goede keuze, want haar naaiatelier is een groot succes. “Ik heb nu een stabiel inkomen, waarmee ik mijn familie onderhoud en de school van mijn zoontjes betaal”, legt Renu uit. “Voorheen was hier weinig werk en moest mijn man in Qatar werken. Maar nu helpt hij mee in mijn bedrijf en heb ik ook mijn twee zussen in dienst genomen.” Renu verdient zo’n € 250 per maand en blijft sparen in de vrouwengroep. Ze wil in de toekomst verder uitbreiden.
Sterk en stoer De jonge onderneemster maakt indruk op Katja. “Renu is een echte self made woman. Het gaat zo goed met haar bedrijf, dat ze zelfs haar man een baan kon aanbieden.
5
Kijk, daarom verbind ik me graag aan Plan. De mensen worden niet onderhouden, maar er wordt – net als bij Return to Sender - uitgegaan van het talent en de kracht van deze meiden om zelf iets op te bouwen. Ze zorgen voor zichzelf en hun omgeving en kunnen echt trots op zichzelf zijn. En dat zie ik hier ook vandaag: trotse, sterke en stoere vrouwen!” Katja reisde al met zus Birgit naar Nepal en met ex-man en goede vriend Thijs Römer naar Ecuador. De video’s hiervan zijn te zien op: www.plannederland.nl/rts.
De lezers van het Girls First magazine krijgen een leuke korting op de collectie van Return to Sender. Op de achterzijde van dit magazine vindt u deze aanbieding.
6
Over onderwijs
Maan had geen tijd om te spelen, ze wilde alleen maar leren - door Kiet Engels (juf Kiet) “Ik ben Kiet Engels en ik ben leerkracht op een reguliere basisschool in Hapert. Op onze school hebben we op dit moment twee - soms drie - groepen met kinderen die voornamelijk uit oorlogsgebieden komen of uit ontwikkelingslanden waar mensen vluchten voor een regime. Ik zou een boek kunnen schrijven over alle mooie en emotionele ervaringen die ik heb meegemaakt de afgelopen jaren. Ik beperk me tot een verhaal over een meisje uit Eritrea, dat onlangs bij mij in de klas heeft gezeten. Ik zal haar echte naam niet noemen. Ik noem haar ‘Maan’, omdat dat het eerste woordje is dat ze bij mij in de klas leerde. Maan is een meisje van acht jaar die samen met haar ouders gevlucht is naar Nederland. Zelf had ze nog nooit op school gezeten, haar oudere broer wel. Maan hielp moeder met koken, wassen en geiten hoeden. Maan kwam bij ons binnen en verwonderde zich over alles wat ze in de klas zag. Ze liep rond en raakte alles aan. Toen ze zag dat ze een eigen tafeltje had met haar naam erop, een etui, een rekenboek, een schriftje, straalde ze. Ze wist nog niet hoe ze een potlood moest vasthouden, daar heeft ze even mee moeten stoeien. Haar eerste woordje was ‘Maan’ en ze zei het alsof ze de maan zo uit het heelal kon plukken. Maan kon niet meer stoppen met werken. Zodra ze ‘s morgens om 8 uur op school was, begon ze meteen te oefenen. Ze had geen tijd om te spelen, ze wilde alleen maar leren. Ze leerde zichzelf lezen in vier weken tijd. Ze leerde letters en woorden schrijven, rekenen en een nieuwe taal. Buiten spelen was voor haar geen optie: ze moest zoveel inhalen. In het begin lieten we het maar zo. Maan had zich een doel gesteld: ze wilde leren, leren, leren. Ze wilde de beste van de klas worden. Thuis had Maan het niet makkelijk. Lijfstraffen die in haar cultuur gewoon zijn, gingen door. Haar vader vond het moeilijk om zich aan te passen, haar moeder had alle tradities vanuit Eritrea meegenomen en probeerde voor zichzelf haar eigen cultuur in stand te houden. Het is voor kinderen belangrijk dat de ouders zich ook de nieuwe cultuur eigen maken, anders vervreemden ze van elkaar. Maan had het nooit over thuis. Haar broer wel, die maakte zich zorgen en het leren stagneerde bij hem. Hij maakte zich zorgen over zijn zus die meedeed met de danslessen en liedjes zong of die dingen deed die eigenlijk streng verboden waren voor meisjes. We voerden veel gesprekken met hem. Een lieve, zachte jongen die het even niet meer wist. Hij was er toch om zijn zus te beschermen tegen al het kwaad?
Maan ging onverstoord verder. Ze sloot zich af voor alle verboden en koos voor zichzelf. Ze heeft in acht maanden tijd twee leerjaren doorlopen. In februari van dit jaar is ze ingestroomd in groep 4 van een reguliere basisschool en ze is nog steeds van plan om de beste van de klas te blijven. Ze doet niet onder voor de Nederlandse kinderen, haar motivatie is haar kracht. Haar broer is er nu aan gewend dat ze hem voorbij streeft en eigenlijk is hij ook wel trots op zijn kleine zus. ‘Ze is echt de beste van de klas juf’, zegt hij regelmatig. Maar jij bent ook een kanjer, broer van Maan. Want ook jij hebt veel geleerd en veel moeten loslaten. Wat ben ik trots op jullie allebei.”
Over onderwijs
Over juf Kiet Kiet Engels is een juf die je ieder kind wenst. Ze is liefdevol en altijd rechtvaardig. Haar geduld is oneindig. Ze leert haar kinderen – die vaak uit oorlogsgebieden naar ons land vluchtten - Nederlands lezen en schrijven, maar vooral ook hoe je met elkaar omgaat en samen problemen oplost. In de veelgeprezen documentaire ‘De kinderen van juf Kiet’ wordt Kiet Engels een jaar lang gevolgd met haar klas leerlingen uit alle windstreken. Het werd een hartverwarmende film; een ode aan de juf die ieder kind verdient. Speciaal voor Plan Nederland schreef juf Kiet deze blog over onderwijs. De documentaire ‘De kinderen van juf Kiet’ is terug te kijken op www.2doc.nl
7
8
Wereldnieuws
Van het perron naar het klaslokaal Ashida (9) groeide op in Delhi, de hoofdstad van India. Dakloos en met verslaafde ouders. Elke dag moest ze bedelen op de perrons van een druk treinstation, tot haar ouders haar ’s avonds kwamen ophalen. Maar op een dag kwamen ze niet. Ashida moest op het station overnachten. Plan haalt met het project Dreams on Streets kinderen in Delhi van de straat naar het klaslokaal. Ze krijgen de vrijheid en bescherming waar ze recht op hebben. Meisjes en jongens worden opgevangen in veilige en kindvriendelijke ruimtes en krijgen psychologische ondersteuning en onderwijs. De ouders worden geholpen met het vinden van werk. Ashida werd na enkele nachten op het station gevonden door medewerkers van Plan. Nu woont ze samen met 47 andere kinderen van 5 tot 14 jaar oud in een opvanglocatie. Ashida maakt het goed. “Mijn vrienden, verzorgers en leraren; we zijn één grote familie”. Ashida’s ouders zijn afgekickt en haar moeder vond vast werk. Ze bezoeken hun dochter regelmatig en staan versteld van het vrolijke en slimme meisje. Ashida´s grote droom is advocaat worden, zodat ze kan opkomen voor de rechten van de kinderen die het moeilijk hebben. Deze wereldverbeteraar gaat het nog ver schoppen.
Veilig naar school op je eigen fiets Zoiets simpels als een fiets maakt een wereld van verschil voor meisjes in Kenia. Met eigen vervoer gaan ze vaker naar school en lopen ze minder gevaar op straat. Plan deelde samen met World Bicycle Relief (WBR) 1.500 fietsen uit. Vroeger vertrok Magdaline elke dag om vijf uur van huis om lopend de vier kilometer naar school af te leggen. ”Rond zeven uur ’s avonds was ik pas weer thuis. Dan deed ik nog wat huishoudelijke klusjes, mijn huiswerk en ging snel naar bed.” De fonkelnieuwe fiets die Magdaline via Plan kreeg, maakt haar leven een stuk gemakkelijker. “Als ik nu wakker word, verheug ik me op school. Ik heb meer tijd voor mijn huiswerk. Ik denk dat mijn cijfers behoorlijk omhoog zullen gaan.” Magdaline is op haar fiets nu elke dag voor het donker thuis. “Gelukkig, want ons dorp is in het donker niet veilig.” De fiets is ook een krachtig wapen tegen seksueel misbruik. In Kenia hebben veel meisjes seks met mannen in ruil voor een lift achterop de motor. Met een eigen vervoermiddel gaan meisjes minder snel in op dit soort verzoeken.
Wereldnieuws
Vriendelijke vroedvrouwen redden levens in Laos Dertien pas afgestudeerde vroedvrouwen zijn klaar om aan de slag te gaan op het platteland van Laos. Dankzij Plan leerden ze niet alleen het vak, maar ook hoe je vriendelijk en toegankelijk communiceert. Student Ea Chanvixaithor popelt om de slag te gaan: “Met de kennis en de kunde die ik heb opgedaan, ga ik levens redden.�
9
10
Wereldnieuws
Eindelijk stroom dankzij rode emmertjes
Meneer Trong Do uit Vietnam leeft met zijn gezin al meer dan tien jaar op zijn boot in een dorp net buiten Hanoi. Hij verdient de kost met het maken en verkopen van keramiek. Voor de stroom die hij thuis nodig had, gebruikte hij altijd zijn autoaccu. Behoorlijk gevaarlijk, maar hij zag geen andere mogelijkheid. Stroom was hier – buiten de stad – lastig te verkrijgen en veel te duur. Het windenergieproject van Plan veranderde alles voor het gezin. “De daken van alle boten zijn versierd met prachtige ‘rode bloemen’. Ze maken voor ons hét verschil.” De technologie achter de windenergie is simpel en goedkoop. En uniek, want de ventilatoren zijn gemaakt van herbruikbare, rode plastic emmers. De wind zorgt er voor dat de rode emmertjes gaan draaien, waardoor er net genoeg stroom wordt opgewekt voor het gezin.
Honduras verbiedt het kindhuwelijk Wetgevers in Honduras hebben deze zomer unaniem gestemd tegen het kindhuwelijk. Het is nu in het Latijns-Amerikaanse land verboden voor kinderen onder de 18 jaar om te trouwen. Voorheen was dit 16 jaar. Ook kent de wet geen uitzonderingen meer. In tegenstelling tot veel landen in Latijns-Amerika die het kindhuwelijk verbieden, maar een uitzondering maken wanneer de ouders of een rechter toestemming geven. Jongeren in Honduras stonden - ondersteund door Plan International - aan de voorhoede van de campagne om kindhuwelijken te verbieden. Plan is verheugd over de wetswijziging: nu krijgen meisjes in Honduras de kans om hun school af te maken en later een eigen inkomen te verdienen. Hopelijk volgen meer landen in Latijns-Amerika het voorbeeld van Honduras.
NL Nieuws
Meer meisjes aan de macht Wereldwijd hebben nog veel te weinig meisjes inspraak in hun eigen leven en bekleden te weinig vrouwen belangrijke politieke, maatschappelijke en economische functies. Het hele jaar door staat Plan wereldwijd op de barricades voor meisjes. Een keer per jaar op Wereldmeisjesdag - 11 oktober - vragen we daar nog eens extra aandacht voor.
Deborah neemt Accenture over In Nederland neemt daarom Deborah uit de Filipijnen de functie van de CEO van Accenture Nederland, Manon van Beek, over. Zij doet dat op uitnodiging van de Girls Rights Watch, de jongerenlobby van Plan Nederland. Deborah was slachtoffer van de orkaan Haiyan en nam daarna deel aan het project van Plan en Accenture dat is gericht op beroepsopleidingen voor meisjes. De ambitieuze Deborah rondde de opleiding af, kreeg een goede baan en is nu kostwinnaar. Haar verhaal laat zien hoe belangrijk het is te investeren in opleidingen voor meisjes. Haar take-over staat, met vele andere take-overs wereldwijd, symbool voor de waardevolle inbreng van meisjes en vrouwen in het publieke leven.
11
Unieke samenwerking voor betere wc’s en hygiëne In totaal krijgen twee miljoen mensen in Bangladesh, Ethiopië, Indonesië, Nepal, Tanzania, Uganda en Zambia betere wc’s en krijgen 450.000 mensen toegang tot veilig drinkwater. Daarvoor gaan Plan Nederland, de WASH Alliance International en SNV (voorheen Stichting Nederlandse Vrijwilligers) de komende vijf jaar zorgen door samen te werken onder de naam het WASH SDG Consortium. Zij krijgen van het ministerie van Buitenlandse Zaken € 59 miljoen om dit te realiseren en ervoor te zorgen dat alles tenminste de komende vijftien jaar functioneert, het klimaatbestendig is, zowel mannen als vrouwen hiervan gebruik kunnen maken en er niemand wordt uitgesloten. Daarnaast beloven de samenwerkende organisaties dat voor elke euro die de Nederlandse overheid investeert, lokaal ook een euro bijgedragen wordt. Bijvoorbeeld door investeringen van huishoudens, de private sector en financiering door lokale en nationale overheden.
12
In actie voor Plan
“En ik had een hekel aan fietsen” Een jaar geleden maakten Michon Prick (27) en Alain Serradura (29) uit Eijsden hun eerste korte rit op hun net aangeschafte fietsen. Nu zijn ze net terug uit Zambia waar ze meededen aan Cycle for Plan. Alain: “Het fietsen was pittiger dan we hadden verwacht. De spierpijn viel mee, vooral onze billen hadden te lijden.”
Van spinning tot statiegeld Over hun motivatie was het stel, dat al tien jaar bij elkaar is, het snel eens. “Voor ons is het doodnormaal dat we onze eigen partner kunnen kiezen. Bevalt het niet? Dan zoeken we toch iemand anders! Elk jaar hebben 15 miljoen meisjes wereldwijd niet die keuze: zij worden uitgehuwelijkt en moeten vaak met school stoppen. Plan doet daar iets aan en wij nu ook!” Met onder andere een spinningmarathon, een bingo, een pubquiz en het enorme netwerk van de 150 man-sterke fanfare waarin Alain speelt, haalden de twee het waanzinnige bedrag van € 10.156 op.
een jongetje naar me zwaaien en ik zwaaide terug. Van blijdschap maakte hij letterlijk een vreugdesprongetje.”
Vreugdesprongetje
Life changing
In twaalf dagen trapten Michon en Alain zeshonderd kilometer weg. Ze hapten stof, zweetten en zwaaiden. Michon hoeft niet lang na te denken over een van de mooiste momenten: “Op een dag waren er optredens, toespraken van chiefs en wel honderd kinderen die om aandacht vroegen. Te midden van al die mensen zag ik een verlegen meisje, dat ineens opstond en zonder gêne uitbundig begon te dansen. Toen ze klaar was, werd ze weer het onopvallende meisje dat opging in de massa. Na afloop op weg naar onze bus klampte ze me aan en vroeg om mijn telefoonnummer. Ik schreef mijn naam op een briefje en tekende er een hartje bij. Ze keek zo gelukkig toen ze dat briefje aanpakte.” Ook Alain weet gelijk wat zijn hoogtepunt was: “Op de laatste dag stonden weer tig kinderen langs de weg naar ons te schreeuwen en te wuiven; dat waren we nu wel gewend. Ineens zag ik aan de andere kant van de straat, helemaal alleen,
“De sfeer in de groep, de juichende kinderen langs de weg, de gastvrijheid… Aan iemand die er niet bij was, is het niet uit te leggen hoe dat voelt”, zegt Michon. “Ik was altijd vrij introvert. Op deze reis stond ik versteld van mezelf: het ging zo gemakkelijk om me open te stellen. Dat probeer ik nu vast te houden.” Alain: “Als je ziet hoe gul de mensen daar zijn terwijl ze niets hebben. En hier willen we alsmaar meer. Mijn deelname aan Cycle for Plan heeft mij echt aan het denken gezet over hoe ik in het leven sta en wat ik in de toekomst wil doen.” En dan te bedenken dat Alain een hekel had aan fietsen.
Meer verhalen en foto’s over de avonturen van Alain en Michon zijn te vinden op www.alainenmichoncycleforplan.nl en www.plannederland.nl
In actie voor Plan
13
De frikandellentocht leeft in Oene
“Ik loop voor mijn lol, zij om te overleven” “Onze zoon van vijfenhalf heeft een zeldzame hartafwijking”, vertelt Patrick Uiterweerd. “Dat heeft zoveel impact op ons leven dat we na hem niet nóg meer kinderen aandurfden. Tot we via een collega van mij Plan Nederland ontdekten. We verdiepten ons verder in wat Plan doet en nu hebben we drie kinderen. Bij wijze van spreken dan. Mijn ‘dochters’ Trifonia uit Malawi en Paula Noelia uit Bolivia zijn ook vijf, net als onze zoon. Zij lopen iedere dag om water te halen en zo te overleven. Toen ik besloot om dit jaar voor het eerst de Nijmeegse Vierdaagse te lopen, bedacht ik me dat ik daarmee net zo goed extra sponsorgeld kon ophalen. Ik geloof in Plan Nederland en dat hun werk eraan bijdraagt dat kinderen gewoon kind kunnen zijn. De Vierdaagse was - ondanks mijn training vooraf - heel zwaar. Het is prima om vijftig kilometer te lopen, maar vier dagen achter elkaar zo’n eind is een hel. Maar wel de leukste hel op aarde! Volgend jaar weer!”, besluit Patrick lachend. Patrick liep voor Plan Nederland het prachtige bedrag van € 485 bij elkaar.
In het kleine dorp Oene in Gelderland organiseren twee basisscholen (De Bongerd en de School met de Bijbel) al sinds jaar en dag de ‘frikandellentocht’! “Voor 50 cent inschrijfgeld fietsen de leerlingen met een ouder, buurvrouw of andere begeleider een mooi rondje door Oene”, vertelt juf Dieke Miedema van basisschool de Bongerd. Op het eind wacht de beloning: verse frikandellen. Deze lekkere snack geeft de tocht haar naam en een hoop gezelligheid.” De scholen kiezen in overleg het goede doel waaraan zij de opbrengst schenken. “Hier moeten beide scholen dan honderd procent achter staan”, vertelt juf Dieke. “Ik zag een tv-spotje van Plan Nederland over onderwijs voor meisjes. Dat sprak me aan. Bovendien staat Plan Nederland goed bekend en wordt alles ook goed gecontroleerd. Ik stelde dus voor om het geld aan Plan te doneren. De School met de Bijbel vond dat een goed idee.” Afgelopen juni was het zo ver. “Het was weer erg gezellig. En we hebben € 467,90 opgehaald voor meisjes in ontwikkelingslanden!”
14
Meisje in‌ Burkina Faso
Meisje in… Burkina Faso
15
“Ik zal nooit opgeven. Ik heb een droom” Bibata uit Burkina Faso: van tienermoeder tot succesvolle loodgieter
Op haar dertiende werd Bibata uit Ivoorkust zwanger van een jongen van dezelfde leeftijd. Haar ouders waren woedend! Als straf zonden zij Bibata na de bevalling naar buurland Burkina Faso. Haar zoontje moest ze achter laten. In het land waar ze nooit eerder was geweest moest ze bij haar oma gaan wonen. Een moeilijke start, maar ze heeft zich terug gevochten. Nu is Bibata 28 jaar oud en de enige vrouw in de stad Kaya met een loodgietersbedrijf. Zo laat ze meisjes zien dat ze veel meer kunnen worden dan ze denken.
In een land waar maar weinig kinderen een opleiding volgen is het verhaal van Bibata extra uniek. Ze besloot iets van haar leven te maken. Ze spaarde wat van het geld dat ze verdiende op straat en ging in de avonden naar school. Zo lukte het haar om in korte tijd alsnog haar basisschool af te ronden.
Bibata’s jeugd was nou niet bepaald eenvoudig. Na de bevalling van haar zoontje stuurden haar woeste ouders haar met 100 dollar op zak naar Burkina Faso. Haar kindje bleef achter bij de familie van de vader. Bibata: “Burkina Faso stond in Ivoorkust bekend als ruw land. Mijn ouders wilden mij zo een lesje leren. Het geld dat ik van ze had meegekregen, was na een half jaar op. Om mijn oma niet tot last te zijn ging ik op straat mango’s en noten verkopen. Zo kon ik het hoogstnodige betalen.”
Tussen de mannen
Een echte doorzetter Meer dan twee derde van de kinderen in het Afrikaanse Burkina Faso kan niet lezen of schrijven als ze vijftien zijn. Meer dan 30 procent van de kinderen tussen de vijf en veertien jaar werkt meer dan 28 uur per week, onder andere in gevaarlijke goudmijnen of in het huishouden.
“Ik laat me niet omkopen met onzedelijke voorstellen”
Bibata wilde zich nog verder ontwikkelen. Ze was dan ook dolblij toen ze op een dag hoorde dat Plan beroepsopleidingen aanbood voor jongeren die niet (meer) naar school gingen. Ze schreef zich meteen in en koos voor de opleiding tot loodgieter. Een bijzondere keuze, want dit is in Burkina Faso - net als in veel andere delen van de wereld - een echt mannenberoep. Niet lang daarna startte ze haar opleiding dan ook als enige meisje in een klas met 21 jongens. Naast de opleiding tot loodgieter volgde zij ook nog lessen in de avond, zodat ze haar middelbare school kon afronden. Met veel gretigheid en doorzettingsvermogen lukte het haar om voor beide opleidingen een diploma te behalen. Ze begon meteen te werken als loodgieter; als enige vrouw in de stad.
16
Meisje in… Burkina Faso
“Ik wil een van de belangrijkste vrouwelijke ondernemers van het land worden” Ambitie Bibata is enorm toegewijd waardoor het goed gaat met haar bedrijf. Ze verdient voldoende voor haar eigen onderhoud, betaalt de school van haar zus en heeft sinds kort ook nog werk voor twee andere jonge vrouwen. Toch loopt ze tegen veel onbegrip aan. “Veel mannen snappen niet dat ik als vrouw loodgieter kan zijn. Ze denken dat alleen mannen geschikt zijn voor dit werk. Het is best moeilijk om ze te overtuigen. Andere mannen willen me alleen een opdracht geven als ik eerst met ze uitga. Ze intimideren me of doen onzedelijke voorstellen. Daar zal ik nooit op ingaan. Ik vraag die mannen of ze ook zo zouden reageren als ik een man was.” Ondanks deze uitdaging laat de ambitieuze Bibata zich niet tegen houden. “Ik wil een van de belangrijkste vrouwelijke ondernemers in Burkina Faso worden,” vertelt ze. “Ik wil een grotere werkplaats en mijn bedrijf laten groeien. Zo wil ik ook vloeren gaan leggen, schilderen en pleisteren, elektriciteit aanleggen en meer.” “Ik ben blij met mijn werk en kan er goed van leven”, vervolgt Bibata. “Hopelijk kan mijn zoontje binnenkort bij me komen wonen. Mijn advies aan mijn zussen en alle andere meisjes: geef het niet op, ook al is het leven soms zwaar. Niemand zal geschiedenis voor ons schrijven, dat zullen we echt zelf moeten doen.”
Dit doet Plan in Burkina Faso 1. Onderwijs verbeteren Zonder onderwijs geen toekomst. Plan traint daarom leerkrachten in betere onderwijsmethoden en verbetert scholen. Ook zorgt Plan dat meisjes en kinderen met een beperking dezelfde onderwijskansen krijgen.
2. Levens redden met betere hygiëne Plan zorgt voor betere overlevingskansen voor kinderen
onder de vijf. Zo geeft Plan voorlichting aan lokale vrijwilligers over hygiëne, om zo ziektes als diarree terug te dringen. Om malaria te voorkomen stimuleert Plan het gebruik van muskietennetten.
3. Ondervoeding tegengaan Meer dan een kwart van de kinderen heeft een groeiachterstand door ondervoeding. Op scholen zorgt Plan voor gezonde voeding en melk. Ook steunt Plan families met het verbeteren van hun inkomen, zodat zij voldoende voedsel voor hun kinderen kunnen kopen.
4. Bescherming van kinderen Plan steunt kinderen die slachtoffer zijn van geweld. Met voorlichtingscampagnes over kinderrechten helpt Plan gemeenschappen om geweld tegen kinderen tegen te gaan. Ook zorgt Plan ervoor dat kinderen van Malinese vluchtelingen in Burkina Faso onderwijs krijgen en richt in de vluchtelingenkampen kindvriendelijke ruimtes in.
Resultaten in 2016 • In 2016 bereikte Plan in Burkina Faso 41.000 sponsorkinderen en hun gezinnen in de arme plattelandsregio’s van het land. • In 2016 kregen 5.023 kinderen en jongeren een beurs waarmee ze hun school konden afmaken. • 1.347 jongeren volgden vorig jaar een beroepsopleiding zoals Bibata en leerden vaardigheden die hun kansen op fatsoenlijk werk vergroten of waarmee ze een eigen bedrijfje kunnen opzetten. • Gerelateerd daaraan zijn 34 lokale groepen opgezet om gemeenschappen te ondersteunen bij het tegengaan van kindhuwelijken en tienerzwangerschappen; dit zijn vaak oorzaken dat meisjes voortijdig stoppen met school.
Meisje in‌ Burkina Faso
17
18
Sponsor op reis
“Hun namen hebben nu een gezicht” Nu Harmke haar sponsorkinderen heeft ontmoet, voelt de band specialer Harmke Monster en haar vriend Geert van den Oever vonden dat ze best een deel van hun inkomen konden missen. Zorgvuldig koos Harmke het meest geschikte goede doel. Voor haar moest transparant zijn waar het geld terechtkomt en de overheadkosten en het salaris van de directeur mochten niet te hoog zijn. Uiteindelijk koos ze voor Plan Nederland en zo werd ze in 2015 sponsor van Sima (14) en Dipak (8) uit Nepal. Ze leerde de kinderen een beetje kennen door het uitwisselen van brieven, maar Harmke bleef benieuwd hoe hun leven werkelijk is. Op naar Nepal dus.
Een lief gebaar “Een paar dagen nadat we in de hoofdstad Kathmandu aankwamen, haalde Anil van Plan Nepal ons op om bij Sima op bezoek te gaan. Vanwege een enorme plensbui was een deel van de route weggevaagd en moesten we uren wachten tot een bulldozer de weg had gerepareerd. Sima woont met haar vader, broer en zus in Makwanpur in een dal op een afgelegen plek. Het laatste
stuk moesten we lopen. Omdat wij zo laat waren, kwam Sima ons vast tegemoet vanaf het huis van haar oma, die dichterbij woont. Ze kwam ons met een brede lach tegemoet. Eenmaal bij het hutje van oma werden we verwelkomd met de traditionele bloemenkrans, thee en lokale gerechtjes. Haar oma bleek een vrolijk mens die veel grapjes maakte. Ik vond het mooi om te zien hoe goed Sima met haar kan opschieten. Sima’s vader is boer; in de vakantie hoedt Sima graag zijn geitjes, vertelde ze ons. We zaten op een binnenplaatsje wat te kletsen, opa vlocht manden. Anil, die goed Engels spreekt, vertaalde de gesprekken voor ons. Sima droomt ervan om te reizen. Ze is al in Kathmandu geweest, maar wil graag meer van Nepal zien en daarna meer van de wereld. Na een uur of twee moesten we weer afscheid nemen. We hadden tenslotte nog een flinke reis voor de boeg. Het afscheid was best moeilijk. We stonden allemaal met een brok in onze keel. Sima, die een kop kleiner is dan ik, legde haar hoofd even op mijn borst. Een lief gebaar, dat mij liet zien dat ze ons bezoek waardeerde.”
Sponsor op reis
Popcorn en gastvrijheid “De volgende dag was gereserveerd voor Dipak. Over een enorme hobbelweg kwamen we bij een uitgestrekt landschap met een rivier. We stapten uit en waadden door het lage water. Aan de overkant moesten we nog zo’n anderhalf uur de berg op klimmen. Halverwege wachtten de juf en vader van Dipak ons al op. Eenmaal bij zijn huis stond daar een verlegen jongetje in een rode broek en een net blauw bloesje. En met hem een hele club mensen: zijn moeder met zijn kleine broertje, een nichtje en nog wat vrienden. Het gezin kookt, slaapt en leeft in een hutje van ongeveer twee bij twee meter. Daar in dat kleine huisje, waar we zo gastvrij werden ontvangen met sterke drank, lokale popcorn en een heel zout hapje, drong tot me door hoe groot de armoede er echt is.”
Wanneer komen jullie weer? “Dipak keek belangstellend hoe we de voetbal oppompten die we voor hem hadden meegenomen om hem daarna zorgvuldig weer in het netje te stoppen. Hij zou er morgen op het schoolplein met zijn vriendjes mee
19
spelen. Dipak was te verlegen om veel te zeggen, maar hij speelde wel op de mondharmonica die we hem ook hadden gegeven. En ik zag dat hij het leuk vond: hij bleef naar ons kijken en lachen. Bij het vertrek liep hij zwijgend een heel eind met ons mee. Toen Anil hem vroeg of er nog iets was, kwam de aap uit de mouw: ‘Wanneer komen jullie weer?’ Ik vertelde hem eerlijk dat dat weleens heel lang kon duren, als het al zou lukken, maar dat we hem wel zouden schrijven. Toen we al ver weg in het dal liepen, hoorde ik hem boven nog op de mondharmonica spelen.”
Nog een sponsorkind “Deze reis gaf me een concreter beeld van het leven van ‘mijn’ sponsorkinderen. En van het werk van Plan: de spaar- en leengroepen voor vrouwen, de gedreven leraren op school en de betrokkenheid van Plan bij gezinnen als die van Sima en Dipak. Ik vroeg Anil hoeveel kinderen er nog wachten op steun in dat gebied. Het bleken er 66! Dus ja, nu ben ik ook nog sponsor geworden van de tienjarige Lilawati!”
Lezersaanbieding korting op collectie Return to Sender Vanaf september 2017 werken Return to Sender – de sociale onderneming van Katja Schuurman – en Plan Nederland samen! Return to Sender investeert een deel van de winst in Plan-projecten. Zo worden jonge vrouwen geholpen om economisch zelfstandig te worden. Om deze mooie samenwerking te vieren, mogen we de lezers van het Girls First magazine 10% korting geven op de gehele Return to Sender-collectie!
Nieuwe collectie Return to Sender In het kader van het 10-jarig bestaan van Return to Sender vertrokken zes Nederlandse topdesigners (Simone Post, Floris Hovers, Laura de Monchy, Omar Munie, Christien Meindertsma & Toya Verberne) naar ontwikkelingslanden om daar met lokale vakmensen een nieuwe collectie te ontwikkelen. Een designcollectie geïnspireerd op de technieken en materialen van het land en de kennis van kleuren en vormen van de designer.
Bekijk deze bijzondere producten op www.returntosender.nl Met de actiecode ‘PLAN’ krijgt u 10% korting op de gehele Return to Sender-collectie. (actie loopt t/m 31 oktober 2017)