oktober 2015
“Ik voel me vereerd dat ik deze studiebeurs krijg via Plan.�
18+ tegen kindhuwelijken De hele samenleving moet overstag
Studenten in...
Al 40 jaar sponsor
Dromen waarmaken dankzij een studiebeurs
Ellis Mensinga vertelt
2
Inhoud
Inhoud Reportage 18+-programma tegen kindhuwelijken
3
Wereldresultaten Maandverband voor Uganda
6
Wereldnieuws
8
NL Nieuws
11
In actie voor Plan
13
Studenten in… Mariuxi tekende vroeger al wat ze wilde worden
14
14
Sponsors op reis Mieke Verploegen was onder de indruk in Sri Lanka
18
18
De achterkant Voetbalmeiden
20
20
3 6 9 xx
12
colofon Girls first magazine is een uitgave Redactie & vormgeving: Nicole Baltussen, Ruth van Plan Nederland, oktober 2015 Catsburg, Saskia Reitsma, Ulrike Schmidt (Meander Media), Floor Winter, Michael Zandwijken. Drukkosten per nummer: € 0,20. Aan dit nummer werkten mee: Jet Bastiani, Meningen en standpunten in dit Frank Beunk, Guido Dingemans, Silke Drevel, tijdschrift naar voren gebracht, Alexandra Kloos, Ellis Mensinga, Peter de Ruiter, hoeven niet overeen te stemmen Mieke Verploegen. met de visie van Plan. Grafische productie: Huig Haverlag
Plan Nederland Postbus 75454 1070 AL Amsterdam 020 549 55 20 (sponsors) 020 549 53 04 (bedrijven) BIC (SWIFT): RABONL2U BANK: NL11RABO039.35.86.766
info@plannederland.nl bedrijven@plannederland.nl www.plannederland.nl @plannederland facebook.com/plannederland linkedin.com/company/plan-nederland
Reportage
De mentaliteit van de hele samenleving moet overstag 18+-programma tegen kindhuwelijken in Mozambique: Joao is een traditionele chief in het Mozambikaanse Jangamo-district. Hij heeft drie vrouwen en acht kinderen. Met twee van zijn vrouwen trouwde hij toen ze nog heel erg jong waren, dat was hij aan zijn status en positie verplicht, vond hij toen. Maar Joao is veranderd. Sinds Plan het programma 18+ tegen kindhuwelijken uitvoert in zijn regio is hij overtuigd geraakt van de schade die kindhuwelijken aanrichten. De traditionele leider is een vurig pleitbezorger geworden voor afschaffing van het kindhuwelijk. Maar wat betekent dat voor zijn eigen kindbruiden?
3
4
Reportage
Jet Bastiani, genderspecialist bij Plan Nederland, werkte een half jaar bij Plan in Mozambique om het 18+-programma te ondersteunen, dat met lobby voor betere wetgeving en druk van onderaf een einde moet maken aan kindhuwelijken. Dat is een complex proces, want kindhuwelijken en de onderliggende genderongelijkheid maken deel uit van het weefsel van de samenleving. Jet Bastiani: ”Neem Joao. Het feit dat hij kindhuwelijken wil uitbannen en strafbaar verklaren, bood nog geen oplossing voor zijn eigen vrouwen. Hij was bereid ze hun vrijheid te geven, maar wat moesten ze dan, zonder opleiding of eigen inkomen? Na uitgebreide besprekingen en discussies over zijn dilemma, hakten Joao en zijn vrouwen de knoop door. Er komt geen scheiding; dat zou zijn vrouwen meer schade toebrengen dan voordeel opleveren. Maar als hij nu op pad gaat om te pleiten voor het afschaffen van kindhuwelijken, neemt Joao steeds een van zijn vrouwen mee. Zij vertellen over hun eigen ervaringen en krijgen daarmee een stem in de strijd tegen kindhuwelijken.”
Agents of change Verandering gaat stap voor stap en mondjesmaat. Dat kan niet anders als de mentaliteit van een hele samenleving overstag moet. Maar door de aanpak van het
18+-programma • Plan voert het 18+-programma uit in Malawi, Mozambique, Zambia en Zimbabwe • Het project pakt kindhuwelijken aan door: ÒÒ Lobby voor betere wetgeving ÒÒ Ondersteuning van de overheid bij wetsverandering ÒÒ Het betrekken van opinieleiders, zoals dorpschiefs en religieuze leiders ÒÒ Bewustwording en gedragsverandering door middel van theater, mannengroepen, jongensclubs en schoolkampen voor meisjes ÒÒ Het inzetten van jongens en meisjes als agents of change
Kindhuwelijken in Mozambique • 17% van de meisjes is getrouwd vóór haar vijftiende; meer dan de helft van de meisjes trouwt voor ze achttien is; • 51% van de meisjes van 15 tot 19 jaar is zwanger of al moeder. 18+-programma, waarin lobby-, voorlichtings- en bewustwordingsactiviteiten op landelijk, lokaal en individueel niveau op elkaar inwerken, neemt het momentum toe. Jet Bastiani: “We werken met agents of change. Traditionele chiefs als Joao, maar ook mannengroepen en meisjes en jongens die worden getraind om te lobbyen en bewustwording bij anderen te bewerkstelligen. We houden in het project voortdurend vinger aan de pols; we testen, verbeteren en passen aan waar dat nodig is.”
Kookles voor mannen Zo werd al snel duidelijk hoe belangrijk het is dat meisjes meer kennis en zeggenschap krijgen over hun eigen lichaam en seksualiteit. Anders dan in Azië en het Midden-Oosten zijn in Mozambique niet het behoud van maagdelijkheid en familie-eer de belangrijkste factoren bij het uithuwelijken van jonge meisjes. Het gaat vooral om status, economische zekerheid en veiligheid, vertelt Bastiani. “De meeste Mozambikaanse mannen hebben meerdere vrouwen, maar zijn meestal maar met een van hen getrouwd. De anderen zijn bijvrouw, zonder status of rechten, ook niet voor hun kinderen. Vanuit dat perspectief is het logisch dat meisjes al heel jong een huwelijk ambiëren, ook al moeten ze dan van school, krijgen ze veel te jong kinderen en moeten ze vaak ook zorgen voor de kinderen van de bijvrouwen. Onderwijs en seksuele voorlichting zijn sleutelfactoren. En natuurlijk moeten de mannen mee! Gendergelijkheid zit vaak nog helemaal niet tussen hun oren. Dat is frustrerend, maar er zijn gelukkig ook successen. Bijvoorbeeld de kooklessen voor jonge mannen in een omgebouwde bus. Tijdens het koken praten ze over hun rol als man, partner en vader. Ze leren zo dat het anders moet en hoe het anders kan.”
Reportage
Theater Gedragsverandering wordt in het kader van het 18+-programma ook gestimuleerd door theatervoorstellingen. “Ik zag in een dorp zo’n voorstelling”, vertelt Jet Bastiani. “Het ging over een man die zijn oog heeft laten vallen op een jong meisje en haar vader paait met een mobiele telefoon. De vader aarzelt nog, maar gaat na nóg een cadeau akkoord. Het huwelijk wordt gesloten, maar de man is helemaal niet tevreden met zijn piepjonge, inmiddels zwangere vrouw en schopt haar na een tijdje zijn huis uit.
“Een man gooide zich vol overgave in de rol van vader en zorgde alsnog voor een goede afloop”
5
Het meisje is ontredderd en durft niet terug naar huis… Een dergelijke situatie is volledig herkenbaar voor de toeschouwers. Er werd dus veel gejoeld en geroepen. En daar haken we bij aan, want in een tweede ronde van de voorstelling vragen we mensen uit het publiek om een van de rollen te spelen en oplossingen aan te dragen. Een man gooide zich vol overgave in de rol van vader en zorgde alsnog voor een goede afloop. Hij weigerde zijn dochter uit te huwelijken. ’Jij hebt blijkbaar een goede baan’, zei hij tegen de acteur die de andere mannenrol speelde, ’anders kon je niet met al die cadeaus strooien. Ik wil dat mijn dochter later ook een goede baan vindt. Daarom wil ik dat zij eerst haar opleiding afmaakt.’ Kijk, deze man begrijpt waar het over gaat. Daar word ik heel blij van.”
6
Wereldresultaten
Wereldresultaten
Ongesteld zijn in Uganda: een bloedserieuze zaak Gezondheidszorg in Afrika Ongesteld zijn is voor veel meisjes in Uganda een maandelijks terugkerende ramp. Heersende taboes en gebrek aan kennis en hygiëne zorgen voor gezondheidsrisico’s en ze hebben vaak geen goed maandverband. Ze moeten zich behelpen met oude lappen of bananenbladeren en op school is meestal geen plek om zich te verschonen. Uit schaamte blijven veel meisjes daarom thuis van school als ze ongesteld zijn. De leerachterstand wordt daardoor zo groot dat veel meisjes maar helemaal stoppen. Met het project ‘Een bloedserieuze zaak - Menstrual Hygiene Management in Uganda’, medegefinancierd door de Postcode Loterij, zorgen Plan en de lokale producent AFRIpads daarom voor goed, wasbaar en betaalbaar maandverband.
28% van de meisjes in Uganda mist zo’n 4 dagen school als ze ongesteld zijn. De achterstand die ze zo oplopen wordt vaak zo groot, dat ze stoppen met school. Ze tekenen daarmee hun toekomst, want zonder opleiding vinden ze later geen fatsoenlijke baan.
3x raak Het project realiseert drie doelen tegelijkertijd. 1. Voorlichting doorbreekt belemmerende taboes in de samenleving en zorgt voor betere hygiëne. 2. Meisjes krijgen beschikking over maandverband, hoeven geen school meer te missen en hun gezondheid verbetert. 3. Door de verkoop van setjes duurzaam maandverband verbeteren vrouwen hun inkomsten, en daarmee hun zelfstandigheid.
150.000 Ugandese meisjes en vrouwen kunnen in de loop van het project (2013-2018) goedkoop en wasbaar maandverband aanschaffen. 2.460 meisjes en 1.120 vrouwen gebruiken nu al Afripads en 53 vrouwen en 21 mannen zijn getraind als verkopers. Bovendien zijn 199 leerkrachten getraind in het geven van voorlichting aan hun leerlingen en 100.000 readers over menstruatie en hygiëne zijn uitgedeeld op scholen. Meisjes en jongens leren zo dat menstruatie heel gewoon is. Voorlichtingssessies van Village Health Clubs bereikten tot nu toe 15.550 mensen en ook 135 radiospots droegen bij aan betere kennis over menstruatie.
7
8
Wereldnieuws
en onderstreept met grootse gebaren haar gepassioneerde betoog. Een publiek van jongeren en hun ouders hangt aan haar lippen. Ze zijn als was in Melody’s handen.
“Veel van mijn vriendinnen zijn gestopt met school omdat ze zwanger waren”
Melody’s strijd “Ja, ik ben arm, maar dat betekent nog niet dat mijn lichaam te koop is! Of dat ik niet zelf mag beslissen wanneer ik kinderen wil! Of dat ik mijn recht op onderwijs moet opgeven en niet zelf mag beslissen over mijn toekomst!” De woorden rollen als paukenslagen uit de mond van Melody (17). Ze danst, stampt met haar voeten
Melody woont met haar ouders en jongere broertje in een buitenwijk van de Zimbabwaanse hoofdstad Harare, waar een op de vier meisjes moeder wordt voor ze 19 is. Op school wordt geen seksuele voorlichting gegeven en praten over seks, voorbehoedsmiddelen of voortplanting is taboe. Melody had daar genoeg van en sloot zich aan bij een jongerengroep van Plan, die leeftijdsgenoten vertelt over hun rechten en hoe meisjes zwangerschap of besmetting met een SOA kunnen voorkomen. De jongeren gebruiken dans, zang, theater, video’s en hun tomeloze energie om hun vrienden, ouders en leerkrachten te overtuigen, taboes te doorbreken en het voor meisjes mogelijk te maken ‘nee’ te zeggen. “Veel van mijn vriendinnen zijn gestopt met school omdat ze zwanger waren”, vertelt Melody. “Daarom zit ik bij dit project van Plan. Ik wil vechten voor ons recht om zelf beslissingen te nemen, over ons lichaam en over onze toekomst.”
Pakistaanse meisjes worden elektricien Een groepje jonge vrouwen uit het zuiden van de Pakistaanse deelstaat Punjab doorbreekt elke dag de strenge, traditionele rollenpatronen. Ze deden mee aan een beroepstraining van Plan en werken nu als elektricien. In de training leerden ze stap voor stap om oplaadbare lampjes te maken. Daar is in de regio veel vraag naar, omdat de meeste mensen thuis geen elektriciteit hebben. Nageena, een van de kersverse elektriciens, is zelfs een eigen bedrijfje begonnen. Ze maakt de lampjes en verkoopt ze met winst door aan haar dorpsgenoten. Dat loopt zo goed, dat Nageena plannen heeft voor uitbreiding. Ze verheugt zich erop binnenkort financieel op eigen benen te staan. Maar Nageena heeft nog meer ambities. Ze wil meer trainingen volgen en een rolmodel worden voor andere meisjes in de traditionele Punjab. “Ik laat zien dat je met een training en een beetje doorzettingsvermogen een eigen inkomen kunt verdienen en onafhankelijk kunt zijn.”
Wereldnieuws
9
Plan pakt seksueel geweld aan in Nicaragua Armoede en een cultuur van machismo dragen ertoe bij dat seksueel geweld bijna gewoon is in het noorden van Nicaragua. Een lokale zegswijze spreekt boekdelen: ‘Als een meisje oud genoeg is om goederen op haar hoofd te dragen, is ze oud genoeg voor een man.’ Uit onderzoek blijkt dan ook dat 88 procent van de slachtoffers van verkrachting in deze regio minderjarig is; 28 procent van de vrouwen krijgt hun eerste kind vóór hun achttiende jaar. Plan wil meisjes in Nicaragua beschermen tegen seksueel geweld. In het kader van het Girl Power-programma werkt Plan daarom samen met lokale autoriteiten om voorlichting te geven, meisjes aan te moedigen aangifte te doen en daders te straffen. Ook opende Plan een opvanghuis voor meisjes en organiseert op scholen bewustwordingsactiviteiten en seksuele voorlichting. Plan traint bovendien groepen jongeren om thuis en in hun omgeving de gevaren van seksueel geweld onder de aandacht te brengen. “Mannen denken vaak dat het oké is om meisjes lastig te vallen”, zegt een van hen. “Maar ik geloof niet in geweld, in welke vorm dan ook. Wij vertellen mannen dat hun gedrag fout is.”
Nepal na de aardbeving Op 25 april richtte een zware aardbeving onvoorstelbare schade aan in Nepal. Ruim 8 miljoen mensen, onder wie 3,2 miljoen kinderen, zijn getroffen door deze ramp, die vele duizenden levens kostte. Plan kwam meteen na de ramp in actie en bood noodhulp in de zwaarst getroffen gebieden. Financiële steun voor Nepal kwam van over de hele wereld. De actie ‘Nederland helpt Nepal’ van de Samenwerkende Hulp Organisaties waarvan Plan Nederland lid is, bracht ruim 24 miljoen euro op. In de afgelopen maanden heeft Plan veel gedaan om de kinderen van Nepal en hun familie te steunen. Zo zorgde Plan onder meer voor 46.000 tenten, voedselpakketten, water en gezondheidszorg voor zwangere vrouwen en jonge kinderen. Ook richtte Plan kindvriendelijke ruimtes in, waar ruim 12.000 kinderen werden opgevangen, psychosociale zorg kregen en konden spelen en leren. Inmiddels kunnen veel kinderen weer naar school in de 166 tijdelijke scholen van Plan en 10.000 families kunnen weer in hun eigen levensonderhoud voorzien door het ‘cash for work’-programma dat Plan heeft opgezet.
10
Wereldnieuws
Laatste Because I am a Girl-rapport
Elk kind telt: 10 jaar geboorteregistratie Ons leven is vol statistieken: de koudste dag in 100 jaar, de snelste service van tennisster Serena Williams, het land met de meeste Michelin-sterren. We zijn er goed in gegevens bij te houden. Maar niet goed genoeg, want in ontwikkelingslanden ontbreken de gegevens van miljoenen kinderen. Ze zijn onzichtbaar, omdat ze bij hun geboorte niet zijn geregistreerd en daardoor officieel niet bestaan. Ze kunnen niet bewijzen wie ze zijn en dat maakt het moeilijk om naar school te gaan of naar een dokter, een baan te vinden of te reizen. Zonder geboortebewijs kunnen ze geen aanspraak maken op hun rechten als staatsburger. Plan startte tien jaar geleden een wereldwijde campagne om geboorteregistratie te stimuleren en kinderen daarmee bestaansrecht te geven, in samenwerking met overheden, collega-ontwikkelingsorganisaties en de private sector. In die tien jaar zijn ruim 40 miljoen kinderen (alsnog) geregistreerd en dankzij wetswijzigingen in tien landen hebben nog eens 153 miljoen kinderen een geboortebewijs gekregen. Dat is een mooi resultaat, maar Plan is pas klaar als alle kinderen bij hun geboorte worden geregistreerd. Want ieder kind telt.
Onlangs publiceerde Plan het laatste onderzoeksrapport over de situatie van meisjes wereldwijd, in de reeks ‘Because I am a Girl – the State of the World’s Girls’. Het eerste rapport verscheen in 2007 en luidde Plan’s wereldwijde Because I am a Girl-campagne in voor gelijke rechten en kansen voor meisjes in ontwikkelingslanden. In het laatste rapport, getiteld ‘The Unfinished Business of Girls’ Rights’, maakt Plan de tussenbalans op, met cijfers, onderzoek onder ruim 4.000 meisjes uit Ecuador, Nicaragua, Pakistan en Zimbabwe en analyses van onder meer politici, journalisten, academici, economen en activisten van over de hele wereld. Zij proberen antwoord te geven op de vraag hoe het is gesteld met de rechten van meisjes. Een eenduidig antwoord is moeilijk te geven, maar er is veel verbeterd. Meer meisjes dan ooit gaan naar school, er sterven 50 procent minder vrouwen in het kraambed, wetgeving is verbeterd en steeds meer meisjes krijgen een stem. Ook is de (politieke) aandacht voor de situatie van adolescente meisjes enorm toegenomen en daarmee de inspanningen om schadelijke praktijken als kindhuwelijken en meisjesbesnijdenis aan te pakken. Maar de strijd is nog lang niet gestreden. Miljoenen meisjes worden nog steeds gediscrimineerd en achtergesteld en het is nog maar drie jaar geleden dat Malala werd neergeschoten omdat ze haar recht claimde om naar school te gaan. Er zijn geen snelle, universele oplossingen, maar we zijn onderweg. Samen met meisjes, vrouwen, jongens en mannen blijft Plan zich inzetten voor een rechtvaardige wereld met gelijke rechten en kansen voor meisjes. U vindt het rapport op www.plannederland.nl
NL Nieuws
Verbeter de wereld, begin bij jezelf “In 1978, op wereldreis met mijn man, bezochten we een Plan-project in Nepal. Wat we daar zagen, bevestigde ons enthousiasme over Plan.” Ellis Mensinga is al 40 jaar sponsor en vertelt waarom ze dat al die jaren is gebleven: “Ik was altijd al gecharmeerd van de aanpak van Plan: persoonlijk, maar ook gericht op de hele gemeenschap. Daar komt bij dat ik vanaf mijn kleutertijd geïnteresseerd ben in mensen uit andere culturen. Ook de situatie van meisjes en vrouwen interesseerde me. Daarom hebben we altijd bewust meisjes gesponsord: uit Ecuador, India en sinds een paar jaar Ruwanthi uit Sri Lanka. Bovendien ben ik trouw van nature. Mijn hele leven heb ik allerlei organisaties gesteund, kleine en grote. Waarom? Ik vind dat rijkdom, kennis en middelen beter verdeeld moeten raken. Verbeter de wereld, begin bij jezelf, mijn oma zei het al! Daar wil ik in mijn leven aan werken. Als ik dat niet zou doen, zou ik me ongelukkig voelen.”
11
12
NL Nieuws
Samen tegen kinderarbeid in Nepal Met financiële steun van klanten van de ASN Bank pakt Plan kinderarbeid aan in het Nepalese district Bardiya. Op het platteland in deze regio leven veel mensen in armoede. Kinderarbeid komt daardoor veel voor. Met de steun van de ASN Bank zet Plan zich ervoor in om van Bardiya een regio te maken waar kinderarbeid niet bestaat. Met het project ‘Stop kinderarbeid op het platteland van Nepal’ bestrijdt Plan kinderarbeid op drie manieren: door kinderen te bevrijden uit kinderarbeid, door versterking van de lokale kindbeschermingscomités en door kinderarbeid met voorlichting te voorkomen. Om kinderarbeid in de regio structureel uit te bannen, werkt Plan samen met de slachtoffers en met hun familie, lokale organisaties, de overheid en werkgevers. Zo werkt Plan met de ASN Bank aan 32 kinderarbeidvrije gemeentes.
Huisvesting Plan Nederland Vorige maand publiceerde het Algemeen Dagblad een artikel over de huisvestingskosten van een aantal goede doelenorganisaties in Amsterdam, waaronder Plan Nederland. Jammer genoeg geeft het artikel een vertekend beeld. Het kantoor van Plan is een voormalige school met een maatschappelijke bestemming, en daardoor minder duur dan veel andere panden in Amsterdam. De gemiddelde vierkante meterprijs in Amsterdam is ruim 200 euro; het kantoor van Plan kost 130 euro per vierkante meter.
Wilt u meer weten? Kijk op: www.plannederland.nl/actueel/nieuws/huisvestingskosten-van-plan-nederland
Wereldmeisjesdag 2015: nee tegen kindhuwelijk Op Wereldmeisjesdag (11 oktober) vraagt Plan Nederland dit jaar met een heel palet van activiteiten aandacht voor de problematiek van kindhuwelijken, waarvan miljoenen meisjes in ontwikkelingslanden slachtoffer worden. Zo brengt het magazine Vice Versa een speciale uitgave over Plan’s Girl Power-programma en wordt het Because I am a Girl-rapport ‘The Unfinished Business of Girls Rights’ aangeboden aan leden van de Tweede Kamer. In De Hallen in Amsterdam organiseert Plan Nederland in samenwerking met Movies that Matter een filmfestival over kindhuwelijken. www.moviesthatmatter.nl/events/overige_events
In actie voor Plan
13
Kom in actie voor Plan Bent u sportief en houdt u van avontuur? Doe dan een keer mee aan een van de challenges (uitdagingen) die Plan Nederland organiseert. Cycle4Girls in Vietnam (maart 2016) bijvoorbeeld, die u op de fiets door het prachtige Vietnamese bergland voert en een ontmoeting met sponsorkinderen mogelijk maakt. De vorige edities hadden een recordopbrengst van ruim € 216.000! Liever iets minder enerverends? Zet uw talenten dan in als Plan-vrijwilliger of begin een eigen actie en wordt daarmee fondsenwerver. Van koekjes bakken tot riksja racen, alles kan! Wilt u ook meedoen? Ga dan naar www.plannederland.nl/kom-in-actie
Musical Anny Silke Drevel (18) en haar vriendin Beau-Floor (18) van OSG De Hogeberg op Texel organiseerden een benefietvoorstelling voor Plan van de musical Annie. Hun versie van de musical bracht maar liefst € 1.100 op. Silke: “Ik ken Plan van de spotjes op tv. En een paar jaar geleden heb ik een ring gekocht om kindhuwelijken tegen te gaan. Nu kwam ik op het idee om een musical op te voeren om geld in te zamelen. Het verhaal van Annie gaat over een meisje dat het niet goed heeft. Ik vond dat Plan daar mooi bij paste, omdat ze meisjes in ontwikkelingslanden helpen.” De productie van de musical, de regie en de marketing eromheen, waaronder een speciale Facebook-pagina, maakten deel uit van het profielwerkstuk van Silke en Beau-Floor. Zij haalden met hun top-productie zelfs de krant. De opbrengst van hun musical gaat naar meisjesprojecten van Plan.
Episch avontuur Ruim duizend kilometer in een gepimpte tuktuk door India. Alexandra Kloos en haar vriend Frank Beunk deden mee aan de Rickshaw Challenge Malabar Rampage 2015 en namen het op tegen twintig internationale teams. In een opwelling gaven ze zich op voor de race en besloten er een sponsorrace voor Plan van te maken. Alexandra: “Een paar weken voor ons vertrek zagen we een indrukwekkende documentaire over het misbruik van meisjes in India en ontdekten dat Plan betrokken was bij die documentaire. Omdat Plan Nederland al werkt met Pif-World, maakte dat het voor ons supermakkelijk om geld te werven. De race was werkelijk gekkenwerk, maar wel een episch avontuur.” Alexandra en Frank wierven met hun race € 1.655 voor de meisjesprojecten van Plan.
14
Student in... Ecuador
Student in... Ecuador
15
Op eigen benen Met een pilot-programma voor studiefinancieringen begeleiding wil Plan Nederland vanaf dit jaar jongeren van 18 jaar en ouder jaar de kans geven om met een HBO-opleiding of universitaire studie hun toekomstdroom te verwezenlijken en op eigen benen te staan. In Ecuador studeren de eerste 25 jongeren met een studiebeurs van Plan. Mariuxi (20) en Jorge (19) zijn twee van hen.
Mariuxi’s verhaal “Toen Mariuxi nog klein was, ging ik met haar naar de bijeenkomsten van Plan om een brief te schrijven of een tekening te maken voor haar sponsors.” Mariuxi’s moeder Maria Angeles, die zelf ooit ook sponsorkind was, herinnert het zich nog alsof het gisteren was. “Mariuxi ging dan zitten en tekende heel geconcentreerd wat ze later graag wilde worden. Ik ben zo blij dat ze dat nu kan waarmaken.”
“Iemand die om me gaf” Mariuxi krijgt volgend jaar haar groene uniform en begint dan echt aan de studie verpleegkunde. Nu zit ze nog in een voorbereidend jaar. “Ik voel me vereerd dat ik deze studiebeurs krijg via Plan”, zegt ze. “Ik herinner me die tekeningen nog heel goed, waarover mijn moeder vertelde. Plan betekende veel voor ons. Ze hebben een klaslokaal gebouwd, de watervoorzieningen in ons dorp verbeterd en openbare toiletten gebouwd. Als sponsorkind wist ik dat er behalve mijn ouders nog iemand was
die om me gaf. Iemand die wilde dat ik later een diploma en een baan kreeg. Dat voelde fijn.”
Met een kar Doordeweeks woont Mariuxi bij haar tante in de stad, simpelweg omdat het voor Mariuxi te ver is om na de colleges nog naar huis te reizen. Ook gebrek aan internet maakt het voor Mariuxi soms lastig, bijvoorbeeld om onderzoek te doen voor haar huiswerkopdrachten. “De lessen zijn ’s avonds laat afgelopen en tegen de tijd dat ik in het centrum ben, zijn alle internetcafés dicht.” Maar Mariuxi neemt het allemaal graag op de koop toe, aangemoedigd door haar moeder en haar vader Felix Octavio. “Ik heb er altijd van gedroomd om een vak te leren”, vertelt hij. “Maar in mijn tijd was het nagenoeg onmogelijk om in de stad te komen. Je moest eerst lopen naar het dichtstbijzijnde dorp en vandaaruit met een kar naar Libertad en dan nog verder.
“Ik voel me vereerd dat ik deze studiebeurs krijg via Plan” Op de dag van mijn verloving heb ik daarom gezworen dat de studie van mijn kinderen prioriteit zou krijgen.” Mariuxi heeft haar doel helder voor ogen. Zoals ze als kind al tekende, wil ze in de gezondheidszorg werken, ‘t liefst in een ziekenhuis.
16
Student in... Ecuador
“Ik wil een goede baan met een goed salaris, zodat ik mijn ouders kan helpen. En ik wil banen creëren voor anderen.”
Jorges verhaal Jorge was nog maar acht maanden toen zijn moeder hem aanmeldde als sponsorkind. Jorge: “Ik weet nog dat ik, toen ik wat ouder was, graag brieven schreef naar mijn sponsors. Ze stuurden me foto’s en vertelden me hoe het er in hun land aan toeging. Die correspondentie met mensen ver weg, maakte iets in mij los. Misschien zou ik later ooit ook andere landen en steden leren kennen.” Jorge studeert petroleum engineering aan de universiteit van Santa Elena en natuurkunde is zijn lievelingsvak. Isaac Newton en Albert Einstein zijn dan ook zijn grote helden, maar ook de reggeaton-artiest Daddy Yankee.
Om 5 uur op Om toegelaten te worden tot de universiteit, moest Jorge 120 vragen beantwoorden in anderhalf uur tijd. Met een score van 84/100 bemachtigde hij een studieplek. “Ik vind het fantastisch dat ik een studiebeurs krijg”, zegt hij enthousiast. “Het geeft zoveel inspiratie om opnieuw steun te krijgen. Ik ga mijn studie zeker afmaken; het gaat hartstikke goed en de docenten zijn prima. We krijgen wel veel huiswerk, maar daar draait het allemaal om: hard leren!” Net als Mariuxi woont Jorge ver van zijn opleiding. Hij moet rond 5 uur opstaan om op tijd bij de colleges te zijn. Meestal vertrekt hij extra vroeg, omdat de bussen niet zo stipt rijden. Onderweg bereid hij nog wat lessen voor of doet een dutje.” Als Jorge zijn ingenieursdiploma op zak heeft, wil hij graag voor NASA gaan werken. Maar hij droomt ook van een eigen boorbedrijf. “Ik wil een goede baan met een goed salaris, zodat ik mijn ouders kan helpen. En ik wil banen creëren voor anderen.”
Een studiebeurs van Plan • Het scholarship-programma is de follow-up van kindsponsoring. Plan stelt jongeren – meestal voormalige sponsorkinderen – met een studiebeurs in staat om een studie te volgen en een zelfstandig bestaan op te bouwen. • In aanmerking komen talentvolle jongeren vanaf 18 jaar van wie ouders de studie niet kunnen bekostigen. • Via crowdfunding kunnen sponsors in Nederland, bijvoorbeeld met vrienden, collega’s of als bedrijf, een studie mogelijk maken voor jongeren in de programmalanden van Plan, om te beginnen in Ecuador. • Via social media blijven de sponsors op de hoogte van de vorderingen van de studenten. • Het programma behelst meer dan alleen studiefinanciering. In het eerste jaar komen de studenten elke zaterdag bij elkaar voor coaching. Ze krijgen ook training in sociale vaardigheden, oefeningen om zelfvertrouwen op te bouwen en les in ICT en social media. • Ook de ouders worden begeleid. Zij leren hun kinderen te ondersteunen tijdens de vierjarige studie; een periode die commitment vraagt van het hele gezin. • Het programma is in het voorjaar van 2015 als pilot van start gegaan. De eerste 25 studenten zijn aan hun studie begonnen.
Wilt u bijdragen aan de studie van een jongere? Lees meer op www.plannederland.nl/scholarship.
titel
17
18
Sponsor op reis
“Ik heb het met eigen ogen gezien! Dat is zo waardevol.” Verslag van een bijzondere sponsorreis Mieke Verploegen sponsort met haar familie al twintig jaar kinderen via Plan. Ze was benieuwd naar wat er gebeurt met het geld dat zij geeft en schreef zich in voor de sponsorreis naar Sri Lanka. Onderweg hield ze een logboek bij. ‘Na een rit in een minibusje, vervolgen we onze weg over een zandpad. We worden steeds benieuwder wat deze dag voor ons in petto heeft. Even later zien we bij een huisje onder een grote mangoboom de stoeltjes al staan. Na een nacht muggen vangen, zijn wij klaar voor een bezoek aan twee waterprojecten. De dorpsleider en een aantal ‘wijze mannen’ heten ons welkom en steken van wal met een geweldige presentatie: twee mannen houden de losse flipovervellen vast terwijl een wateringenieur het project uitlegt.’
‘Door het grillige klimaat is er in dit deel van Sri Lanka soms een overschot aan water en dan weer een tekort. Op 29 plekken hebben de mensen hier in de loop van vijf jaar waterreservoirs gebouwd: ze hebben nieuwe meren gegraven of bestaande meren met dijken versterkt om water op te vangen voor de droge periodes. Een megaoperatie. Gecoördineerd door lokale ingenieurs heeft de bevolking dit eigenhandig gedaan, met in onze ogen primitieve middelen. Als ik het goed heb begrepen, hebben ze ook nog 45.000 bomen geplant, zodat het ecosysteem beter werkt. Ik ben echt onder de indruk. Mijn buren kan ik nog motiveren om samen iets te organiseren. Maar mijn hele wijk? Dat wordt een stuk moeilijker… Maar het lukt de werkelijk ‘wijze mannen’ hier om de bewoners te motiveren om zo hard te werken, nota bene voor iets waarvan ze pas na vijf jaar de vruchten plukken!
Sponsors op reis
Nu alles in werking is, zien we het resultaat: twee oogsten rijst per jaar in plaats van maar één. En een aantal gezinnen profiteert bovendien van visvangst. De boeren hebben zich verenigd in een coöperatie, die ook het onderhoud in de toekomst garandeert.’
‘Happy’ kalender ‘Andere dag, ander project. Twintig jonge moeders zitten bij elkaar. Ze houden in een kalender allemaal bij op welke dagen ze ‘happy‘ of ‘unhappy’ zijn. De projectleider van Plan, die arts is, vertelt hoe het werkt: een gelukkige moeder kan beter bijdragen aan een goede gezondheid van haar jonge kind. En als je ziet dat er veel ‘unhappy days’ zijn bij je partner, kun je erover praten en eraan werken, is het idee. Bijzonder dat deze vrouwen zulke persoonlijke zaken met
19
ons willen delen. Jammer, dat we al zo snel weer verder moesten. Ik had nog wel langer met ze willen praten.”
Indrukwekkend ‘Mijn vrienden zeggen: het zal wel. Voor hen blijft het een ver-van-mijn-bed-show als ik over Sri Lanka en het werk van Plan vertel. Maar ik heb het met eigen ogen gezien! Dat is zo waardevol. En ja, de tropische lunch die ene keer was ook verrukkelijk. Op een geweldige plek. Er stond geen bordje ‘Restaurant’ ofzo, maar we lunchten aan het water, lekker tussen de bomen… En het eten was overheerlijk. Een happy day’.
20
De achterkant
Voetbalmeiden Onder een mangoboom in het Togolese dorpje Kasséna zit een groep oudere mannen gehurkt rond een transistorradiootje. Plotseling springen zij overeind en slaan elkaar juichend op de schouders. Het voetbalelftal van Kasséna heeft zojuist de wedstrijd gewonnen. Het meisjeselftal. “We zijn zo trots op onze meisjes”, zegt dorpschief Gnougou Bataya glunderend. “Als zij winnen horen we de naam van ons dorp overal op de radio en de televisie.” Dankzij het Plan-programma ‘Leiderschap voor meisjes door voetbal’ is meisjesvoetbal steeds populairder geworden in Togo. Er zijn inmiddels 20 meisjesvoetbalclubs en de lokale en regionale competitie wordt gretig gevolgd. Belangrijker is de betekenis van voetbal voor het zelfvertrouwen en de status van meisjes in Togo. Via de sport leren zij samen te werken, diplomatie, besluitvaardigheid, weerbaarheid en het belang van onderwijs en gelijke rechten. “Onze blik op meisjes is voor altijd veranderd”, zegt een Imam. “Ik zag voor het eerst van mijn leven hoe mannen meisjes op de schouders namen om hun prestaties te vieren. Dit is het beeld van de toekomst.”