mei 2012
Onderzoek
Leren zonder angst Sponsors
Van schuur naar school De klik tussen China en Ad van den Berg
Reportage
Meisjes niet welkom Campage Let Girls Be Born
Moeder in‌
Devkumari viert wĂŠl de verjaardagen van haar dochters
2
Inhoud
Inhoud
colofon Meisjes niet welkom
Girls first Magazine is een uitgave van Plan Nederland, mei 2012 Meningen en standpunten in dit tijdschrift naar voren gebracht, hoeven niet overeen te stemmen met de visie van Plan. Coördinatie Nicole Baltussen
Dilemma Meisjes niet welkom
Moeder in…. India Waarom Devkumari de verjaardagen van haar dochters viert
Redactie en eindredactie Ulrike Schmidt (Meander Media), Saskia Reitsma Vormgeving Ruth Catsburg Drukwerkbegeleiding Michael Zandwijken
Buddha Air en kinderen in nood Column van Daphne Bunskoek
Wereldnieuws
agenda
Grafische productie Huig Haverlag Girls first magazine is CO2-neutraal geproduceerd, met 100% plantaardige inkten op FSC-gecertificeerd, 100% chloorvrij papier, gemaakt van duurzaam hout dat afkomstig is van duurzame plantages.
Mijn actie voor Plan
Van schuur naar school De inspirerende reis van Ad van den Berg
Standplaats: India
NL nieuws
Een dorp waar meisjes willen wonen
Aan dit nummer werkten mee Ad van den Berg, Frerieke van Bree, Melle Brinkman, Floor Catshoek, Daphne Bunskoek, Annemarieke Heijsman, Valerie Jongeneel, Debjani Kahn, Ismée Kok, Lisa Kos, Davinder Kumar, Oriane Pam, Patricia Steur en Abigail, Gifty en Mary
Leren zonder angst Campagne voor veilig onderwijs
rst i f s Kid
Plan Nederland Postbus 75454, 1070 AL Amsterdam Van Boshuizenstraat 12, 1083 BA Amsterdam 020 549 55 20 (particuliere sponsors) 020 549 53 04 (bedrijven) info@plannederland.nl bedrijven@plannederland.nl www.plannederland.nl
@plannederland www.becauseiamagirl.hyves.nl/ www.facebook.com/plannederland
Rabobank: 39.35.86.766 ING: 3452100
Reportage
3
Meisjes niet welkom In India voltrekt zich een stille demografische ramp. Er dreigt een ernstig meisjestekort, omdat er steeds minder meisjes worden geboren. De oorzaak ligt in de Indiase cultuur en traditie, die nog steeds bepalen dat meisjes minder waard zijn dan jongens. Ouders willen dus liever een zoon. En waar ouders in Nederland een echo laten maken om te kijken of hun baby gezond is, wordt de echo in India vooral gebruikt om te zien of de vrouw zwanger is van een meisje of een jongen. Ongeboren dochters worden dan vaak geaborteerd. Ieder jaar worden meer dan 500.000 meisjes door deze female foeticide niet geboren.
Anurag Trivedi arriveert in een wolk van stof in het afgelegen Bakshi ka Talaab, een klein dorp in de Indiase staat Uttar Pradesh. In de drukkende middaghitte zijn de dorpelingen uitgelopen om hem te verwelkomen, blij met een onderbreking in het tijdloze ritme van het leven op het
platteland. En Anurag stelt hen niet teleur. Rommelend in de tas achterop zijn roestige motor diept hij het ene na het andere intrigerende object op: een pak felgekleurde kaarten, gekleurde knikkers, een grote tekening van een man en een vrouw en zelfs een wat versleten pop. Anurag werkt als voorlichter voor de Plan-campagne Let Girls Be Born. Op zijn motor reist hij naar de verre uithoeken van de Uttar Pradesh om mensen met beelden, spelletjes en liedjes te vertellen dat ook meisjes het recht hebben geboren te worden.
Last De campagne Let Girls Be Born, die Plan in zes Indiase staten voert, heeft nog meer momentum gekregen sinds de laatste Indiase volkstelling in 2010. Daaruit blijkt dat er in India op iedere duizend jongens van 0 tot 6 jaar gemiddeld maar 914 meisjes van dezelfde leeftijd zijn. In de Uttar Pradesh is de verhouding nog ongunstiger: op iedere duizend jongens zijn er maar 899 meisjes. In andere Indiase staten, zoals Haryana, Punjab en Rajastan, is de situatie zelfs erger.
4
Kort
stop meisjesabortussen
Doneer nu!
“De druk op vrouwen om een zoon te krijgen is immens in de Indiase samenleving”, legt Sachin Gowalkar van Plan India uit. “Want jongens geven aanzien en economische zekerheid; meisjes worden gezien als last, mede door het traditionele systeem van de bruidsschat. Het gevolg is dat meisjes niet welkom zijn en door illegale sekseselectieve echo’s en abortus niet de kans krijgen geboren te worden.”
Lange-afstandsbruiden Het meisjestekort werpt een steeds grotere schaduw over het leven op het Indiase platteland. Dablu, een man van 36, behoorde bijvoorbeeld tot de snel groeiende groep wanhopige vrijgezellen die in hun eigen omgeving geen vrouw meer kan vinden. Nu dorp na dorp te maken krijgt met een tekort aan huwbare meisjes, zijn mannen gedwongen hun vrouwen steeds verder weg te zoeken.
Lange-afstandshuwelijken worden steeds gewoner, net als het opgeven van de bruidsschat, die vrouwen traditioneel meebrengen. Alles om maar een vrouw te vinden. Dablu nam ten einde raad een huwelijksmakelaar in de arm en vond een bruid in een klein dorp meer dan 500 kilometer van zijn woonplaats. Hij verkocht zijn land en al zijn andere bezittingen om zijn huwelijk met Sandhya te kunnen betalen. Dat is nu vijf jaar geleden, maar het echtpaar is de financiële klap nog lang niet te boven. En zo zijn er steeds meer jonge mannen die hun hele have en goed verkopen of zich levenslang in de schulden steken om te kunnen trouwen. Voor de lange-afstandsbruiden betekent hun huwelijk vaak een definitief afscheid van hun familie en alles wat bekend en vertrouwd voor ze is. Want de reis naar huis is lang en duur en de meeste van hen kunnen dat niet betalen.
5
Alleen mentaliteitsverandering kan een einde maken aan het systematisch aborteren van meisjes
Loflied voor dochters In de strijd tegen female foeticide is voorlichting en bewustwording het belangrijkste instrument. Want alleen mentaliteitsverandering kan een einde maken aan het systematisch aborteren van meisjes. Voorlichting, bijvoorbeeld over basale erfelijkheidsleer en het feit dat het de mannelijke chromosomen zijn die de sekse van kinderen bepalen. In Bakshi ka Talaab legt Anurag Trivedi zijn ongeletterde publiek met veelkleurige knikkers uit dat vrouwen dus niets kunnen doen aan de sekse van hun kinderen. Daarna haalt hij alles uit de kast om het tragische verhaal te vertellen van de vrouw die door haar man en schoonfamilie werd verstoten omdat ze een dochter kreeg en geen zoon. In het publiek wordt veel geknikt en hier en daar rollen stille tranen over de wangen van een vrouw. Anurags verhaal raakt een gevoelige snaar. Toch heeft Anurag niet de illusie dat zijn publiek het meteen
met hem eens is. Daarvoor is de discriminatie van meisjes te diep geworteld in het sociale weefsel van India. Maar beetje bij beetje dringt zijn boodschap door: “Ik merk dat mensen beginnen te luisteren en vragen gaan stellen. Dat is het begin.� Als uitsmijter van zijn eenmans-roadshow heft Anurag een bekend feestlied aan dat bij de geboorte van een zoon wordt gezongen. Alleen is de tekst veranderd: het is een ode geworden aan dochters. De vrouwen giechelen verlegen. Maar als Anurag hen uitnodigt mee te zingen, valt de een na de ander hem bij. Tot hun stemmen trots over de heuvels schallen. Een loflied voor dochters. Dat is in Bakshi ka Talaab nog nooit eerder gehoord.
Bekijk het CNN-interview met Bhagyashri Dengle, directeur van Plan India
6
Het dilemma Te gruwelijk om te laten zien, te gruwelijk om NIET te laten zien? Een van de pijlers van Plan is om de stem van kinderen te laten horen, want we geloven in hun kracht en hun inbreng. Juist daarom vragen we kinderen om zelf, op hun eigen manier, aan jullie sponsors te vertellen over hun leven en het werk van Plan. Maar een enkele keer plaatst ons dat voor een dilemma. Zo kregen we laatst uit EthiopiÍ het verslag van de kinderen, met daarin de tekening van Keriya* over haar besnijdenis. Het is een schokkende tekening van een huilend meisje, vastgehouden en vastgebonden aan haar voeten en armen terwijl zij met een scheermes wordt verminkt. De tekening laat besnijdenis in alle gruwelijkheid zien, juist omdat het een kindertekening is, zonder censuur. Hier bij Plan waren we er allemaal stil en ontdaan van. En er ontstond meteen een discussie. Mogen we dit laten zien? Moeten we Keriya niet in schaal voor omdat in de cultuur en traditie diep verankerd ligt bescherming nemen? Is dit niet te gruwelijk dat onbesneden meisjes onrein zijn. Een onbesneden meisje zal om te laten zien? Is dit niet te gruwelijk daarom nooit trouwen en is veroordeeld te eindigen als paria in de om NIET te laten zien? Want dit is de samenleving. Maar de complicaties en trauma’s van besnijdenis zijn enorm realiteit voor miljoenen meisjes als en kosten meisjes soms zelfs het leven. Plan vecht dan ook tegen meisjesbeKeriya: verminkt worden voor snijdenis. Met voorlichting over de gevaren, met lobby bij de overheid en lokale het leven. En wie zijn wij om gemeenten voor wetswijziging, met bewustwording bij ouders, dorpsleiders en de werkelijkheid te willen religieuze leiders, met een andere bron van inkomsten voor de traditionele vroedverhullen? vrouwen die de besnijdenis uitvoeren en door de stem van meisjes als Keriya te laten horen. Ook al vertelt die stem ons iets wat we misschien liever niet hadden willen weten. Meisjesbesnijdenis komt nog De redactie van het Girls first magazine steeds op grote *Om privacy-redenen is de naam Keriya niet de echte naam.
Wat vind jij? Was onze keuze de juiste? Reageer ook!
NL nieuws
7
Levende Nachtwacht met Plan-ambassadeur Giovanca op de tweede rij van achteren, tweede van links
Levende Nachtwacht symboliseert waarde Goede Doelen Loterijen In de aanloop naar het jaarlijkse Goed Geld Gala van de Postcode Loterij, kwam afgelopen februari in het Rijksmuseum in Amsterdam het wereldberoemde schilderij De Nachtwacht van Rembrandt van Rijn letterlijk tot leven toen 28 bekende ambassadeurs van goede doelen figureerden in een tableau vivant. De herschepping van het meesterwerk van onschatbare waarde symboliseert de grote betekenis van Goede Doelen Loterijen
(Nationale Postcode Loterij, VriendenLoterij en BankGiro Loterij) voor vele organisaties, waaronder Plan Nederland. Plan-directeur Monique van ‘t Hek ontving tijdens het Goed Geld Gala een cheque van â‚Ź 2.700.000 van de Postcode Loterij, die Plan Nederland sinds 1998 steunt. Plan Nederland ontving in deze periode in totaal al bijna 40 miljoen euro voor projecten die
ten goede komen aan betere levensomstandigheden en toekomstkansen voor kinderen in ontwikkelingslanden.
Naar de website
8
NL nieuws
Giving Back bij Cisco Op 14 maart organiseerde IT-bedrijf Cisco ´Global Giving back´-dag (teruggeefdag) om hun beleid voor maatschappelijk verantwoord ondernemen kracht bij te zetten. 24 Uur lang belden wereldwijd zo’n 1.000 medewerkers klanten en partners voor donaties. Het Inside sales team van Cisco Nederland voerde actie voor het Plan-project ‘Girls in IT’. Met de belactie en een benefietlunch brachten zij ruim € 3.900,- bij elkaar. ‘Girls in IT’ zorgt ervoor dat Indiase meisjes een IT-opleiding krijgen. Behalve vakinhoudelijke
kennis op IT-gebied krijgen de deelnemers ook trainingen in presentatietechnieken, sociale vaardigheden en weerbaarheid en worden zij tijdens de eerste maanden in hun baan intensief gecoacht. Het slagingspercentage is 85 procent. Cisco en Plan werken samen aan een betere wereld voor kinderen. Daarbij stelt Cisco de meest innovatieve technologieën ter beschikking om bij te dragen aan de efficiëntie en professionaliteit van Plan.
Jubileumactie AkzoNobel brengt ruim € 140.000 op Meer dan 15 jaar werken Plan Nederland en AkzoNobel in het Education Fund samen voor meer en beter onderwijs voor kinderen en jongeren in ontwikkelingslanden. In het kader van dit jubileum riep AkzoNobel alle medewerkers op om fondsenwervende acties te organiseren. En aan deze oproep is wereldwijd gehoor gegeven. Alle acties bij elkaar hebben ruim € 140.000 opgeleverd. Via interne nieuwsbrieven, de Education Fund website en internationale magazines maakten de 55.000 medewerkers van Akzo wereldwijd bovendien kennis met de jongeren, die met behulp van de jubileumcampagne de gelegenheid krijgen een beroepsopleiding te volgen, onder andere in Brazilië, India en Vietnam.
NL nieuws
9
Eindstand Schaatsen en Zwemmen voor Water: € 568.132 De 11e editie van Schaatsen en Zwemmen voor Water heeft maar liefst € 568.132 opgebracht. Ruim 30.000 leerlingen in heel Nederland trokken baantjes en schaatsten rondjes voor hun leeftijdsgenoten in Mali, WestAfrika. De opbrengst komt ten goede aan een groot project van Plan voor veilig drinkwater, sanitaire voorzieningen zoals wc’s en betere hygiëne in de Malinese provincie Kati. Het project loopt van april 2012 tot december 2015. In totaal profiteren ruim 142.000 mensen van het project.
Plan Texel: meiden in actie voor veilig onderwijs
Kijk op de website van Plan Texel
Veel mensen denken dat jongeren alleen maar bezig zijn met de nieuwste gadgets. Oriane Pam (16) en Ismée Kok (16) van Openbare Scholengemeenschap De Hogeberg op Texel wilden daarom laten zien dat de jeugd zich wel degelijk bekommert om de rest van de wereld. Voor hun profielwerkstuk organiseerden zij afgelopen februari een benefietdiner voor Plan. Met muziek, goed eten, hun website www.plantexel.nl en de belangeloze ondersteuning van evenementenbureau Puur Zsazsazsu trokken ze 140 gasten naar hun evenement. De opbrengst van zo’n € 3.500 is bestemd voor het Plan-project Learn without Fear (leren zonder angst) voor veilig onderwijs in Ethiopië. “Het is niet vanzelfsprekend dat iedereen veilig naar school kan”, leggen Ismée en Oriane uit. “Dat is voor veel mensen van onze leeftijd moeilijk om te beseffen. Natuurlijk hebben wij ook niet altijd zin in school, maar we weten wel dat school erg belangrijk is en dat het voor iedereen vanzelfsprekend moet zijn om de kans te krijgen te leren.”
10
NL nieuws
Skypen voor 75 jaar Plan Groep 7 en 8 van basisschool De Hoeksteen in Roden (Drenthe) deden in maart mee aan een wereldrecordpoging skypen ter ere van de 75e verjaardag van Plan. Wereldwijd voerden vijfenzeventig schoolklassen skypegesprekken met elkaar.
In basisschool De Hoeksteen, die al sinds 1978 sponsor is van Plan, skypten de kinderen van groep 7 en 8 met de klas van het huidige sponsorkind van De Hoeksteen. Kalu Ram is een jongen van 12 uit het dorpje Nokhra in India. Groep 7 en 8 schrijven hem regelmatig en krijgen ook brieven van hem terug. De schoolkinderen vonden het spannend om live met hem te kunnen praten. Ze wilden van Kalu en zijn klasgenoten weten wat hun hobby's zijn, welke dromen ze
Youth in Action voor meisjesrechten Met het project Youth in Action brengt Plan Nederland de rechten van meisjes onder de aandacht van jongeren wereldwijd. Achttien jongeren uit Ghana, Kameroen, Litouwen, Noorwegen, Sierra Leone en Nederland komen bij elkaar om een beter begrip te krijgen van werkloosheid onder jongeren, en vooral de gevolgen hiervan voor meisjes. Om hun kennis te delen en aan-
hebben en hoe het is om in India te leven. Ook de kinderen in de klas van Kalu hadden veel vragen voor de kinderen in Roden. De leerkrachten vonden de skypesessie mooi om mee te maken. “Het is een hele opgave om de kinderen te motiveren om elke maand geld in te zamelen”, vertelt een van hen. “We sponsoren Kalu al jaren, en nu zat hij daar dan en konden de kinderen met hem praten. Ik werd er helemaal emotioneel van.”
dacht te vragen voor dit thema maken de jongeren gezamenlijk twee films en een stripverhaal. De kickoff was in februari in Ghana. Op 11 oktober komen ze samen voor een conferentie in het kader van Wereldmeisjesdag over de gevolgen van werkloosheid voor meisjes in ontwikkelingslanden. Hiervoor worden ook Europarlementariërs uitgenodigd. Voor het project Youth in Action kreeg Plan Nederland financiering van de EU.
Meiden met een missie Abigail (18), Gifty (18) en Mary (16), zijn meiden met een missie. Ze komen uit Ghana en waren in maart in Nederland in het kader van de vierjarige crossmediale jongerencampagne ‘iCreate for Development’ van Plan Nederland in samenwerking met de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht (HKU) en MTV. Abigail, Gifty en Mary vechten in hun land voor de rechten van meisjes en werken mee aan Planprogramma’s tegen puberzwangerschappen, vroegtijdig schoolverlaten en de miskenning van meisjes in het algemeen. In het weekend en tijdens hun vakanties doen zij mee in meisjesvoetbalteams en geven voorlichting aan jongeren en ouders. Ze doen er alles aan om hen te overtuigen van de rechten van meisjes en het nut van een goede schoolopleiding.
De Ghanese meiden waren in Nederland om samen met Nederlandse jongeren te werken aan het campagneplan voor dit eerste jaar, genaamd ‘What the f*ck happens in Ghana’.
Abigail, Gifty en Mary gaven ook workshops over genderongelijkheid, waaronder een workshop op Internationale Vrouwendag op 8 maart. In het kader van hun programma in Nederland discussieerden ze onder andere op een school over de achtergestelde positie van meisjes en de verschillen en overeenkomsten tussen jongeren in Ghana en in Nederland. “Wat zijn de klassen hier klein”, reageerde Abigail verbaasd. “Wij zitten wel met 100 leerlingen in een klas.” Gifty verbaasde zich over verschillen in salaris bij mannen en vrouwen: ‘Bij ons is het
als vrouw super moeilijk om een goede baan te krijgen, maar als dat eenmaal lukt, krijg je wel hetzelfde betaald als een man.” De campagne ‘iCreate for Development’, is bedacht en wordt uitgevoerd door jongeren. Het doel van de campagne is jongeren te vertellen over de achtergestelde positie van meisjes in ontwikkelingslanden en hen op te roepen in actie te komen voor gelijke rechten en kansen voor meisjes. De campagne loopt van 2011 tot 2015 en wordt mede mogelijk gemaakt door het Ministerie van Buitenlandse Zaken en de Nationale Postcode Loterij. MTV faciliteert de website. Lees meer op facebook of op de site van MTV
12
Kort
"Als meisje droomde ik van een aardige echtgenoot en een gezin. Die droom is uitgekomen"
Lees de blogs van Floor Catshoek vanuit het dorp van Devkumari
Moeder in...
13
Moeder in… India Waarom Devkumari en Mahesh de verjaardagen van hun dochters vieren Devkumari (21) is het gezicht van de campagne van Plan Nederland tegen de systematische abortus van meisjes in India omdat ouders liever een zoon willen. Zij en haar man Mahesh (25) zijn trotse ouders van twee dochters en Devkumari is hoogzwanger van hun derde kind. Of het weer een dochtertje wordt of deze keer een zoon weten ze niet, maar het maakt hen niets uit. Want meisjes zijn bij Devkumari en Mahesh wél welkom. Devkumari en haar man Mahesh wonen sinds vier jaar in een dorp in Uttar Pradesh, de Indiase deelstaat met het grootste aantal 'missende meisjes'. Op iedere 1.000 jongens worden
hier maar 899 meisjes geboren, waardoor de bevolkingsopbouw steeds meer uit balans raakt. Devkumari trouwde rond haar dertiende met Mahesh en trok, naar Indiaas gebruik, in bij zijn ouders. Devkumari werkte hard in het huishouden van haar schoonfamilie, maar dat was niet de reden om te willen verhuizen. Maheshs werk, maar vooral de conservatieve mentaliteit in het dorp gaven uiteindelijk de doorslag om te vertrekken. Nu wonen ze zo’n acht uur reizen verderop in een eenvoudig huurappartement. Devkumari en Mahesh hebben zich losgemaakt uit de vaak bedrukkende tradities, waarvan India er veel kent. Mahesh is aannemer en heeft een eigen winkeltje. Hij is veel aan het
14
Moeder in...
Let Girls Be Born in India • Met de campagne Let Girls Be Born komt Plan op voor de rechten van meisjes. In de strijd tegen het systematisch aborteren van meisjes werkt Plan met voorlichting en campagnes aan een fundamentele verandering van het denken en handelen in de samenleving over de vermeende minderwaardigheid van meisjes. • Plan voert de campagne in zes deelstaten in het noorden van India, waar het probleem van sekseselectieve abortus het grootste is. • Plan lobbiet voor de rechten van meisjes, zet groepen op voor belangenbehartiging van meisjes, organiseert voorlichtings- en bewustwordingscampagnes voor onder meer ouders, ambtenaren en artsen en gaat coalities aan met andere maatschappelijke organisaties en met lokale overheden. • Plan lobbiet, samen met de overheid, voor betere naleving van de wet, die sekseselectieve echo's en abortus verbiedt. • Plan ondersteunt de overheid om klinieken aan te pakken die illegale echo's maken.
werk, het gezin kan er net van rondkomen. Breed hebben ze ‘t niet, maar ze zijn gelukkig samen en staan op eigen benen, in alle opzichten. Voor iedere dag een dochter “Als meisje droomde ik van een aardige echtgenoot, die me niet slaat en niet dronken thuiskomt”, vertelt Devkumari. “En ik droomde van een gezin. Al die dromen zijn uitgekomen.” Devkumari en Mahesh zijn blij met hun twee dochtertjes van vijf en twee en verheugen zich op de komst van de nieuwe baby. In tegenstelling tot heel veel andere ouders in India heeft het hen nooit iets uitgemaakt of ze meisjes of jongens
zouden krijgen. In tegendeel. “Al had ik zes dochters, dan zou ik dat nog prachtig vinden”, zegt Mahesh lachend. “Dan had ik later voor iedere dag een dochter die me kwam opzoeken en ik hield nog een dag over voor mezelf.” In hun vreugde over hun dochters zijn Devkumari en Mahesh geen doorsnee-ouders in de Indiase samenleving. Een gebeurtenis uit Devkumari’s kindertijd heeft daar misschien wel iets mee te maken. Ze was nog klein en hoorde dat een zwangere vrouw door haar schoonmoeder en man was verbrand, omdat ze in verwachting was van een meisje; een meisje dat een jongen had moeten zijn. Dit drama maakte een onuitwisbare indruk op de kleine Devkumari. Ze is het nooit vergeten.
Moeder in...
15
stop meisjesabortussen
Doneer nu!
Pleitbezorger Devkumari is alleen naar de basisschool geweest, maar ze is open en leergierig. Ze helpt haar dochtertje met haar huiswerk en gaat regelmatig naar de voorlichtingsbijeenkomsten van Plan in het kader van de Let Girls Be Born-campagne. Daar kwam ze bijvoorbeeld te weten dat sekseselectieve echo en abortus al sinds 1994 verboden is in India en ze hoorde hoe onterecht het is dat vrouwen worden beschuldigd als ze een meisje krijgen, omdat het de mannelijke zaadcel is die de sekse van een kind bepaalt.
Devkumari deelt deze kennis als ze op bezoek is in het dorp van haar schoonfamilie en vertelt de vrouwen daar ook hoe gevaarlijk een onveilige abortus kan zijn. Zo is Devkumari een pleitbezorger voor de rechten van meisjes. “Mahesh en ik vieren elk jaar de verjaardagen van onze dochters. Heel veel mensen zijn daar verbaasd over, want meestal worden alleen de verjaardagen van jongens gevierd. Maar meisjes zijn toch net zo waardevol als jongens? Ze brengen leven en dat is de beste reden voor een feest.�
Op www.facebook.com/plannederland vind je nog veel meer informatie over Devkumari en haar gezin.
16
Wereldnieuws
Poppententoonstelling tegen geweld Honderden lappenpoppen maken deel uit van een campagne van Plan om geweld tegen vrouwen en meisjes in Colombia te stoppen. Schokkende poppen, met een blauw oog, vastgebonden of zonder gezicht. Ze zijn gemaakt door mishandelde vrouwen en meisjes en tonen de verschrikkingen van het geweld dat ze dagelijks meemaken. De vrouwen maakten de poppen in groepjes. Daardoor konden ze hun ervaringen delen en troost vinden bij elkaar. Maar de poppen worden ook gebruikt voor bewustwording. In de Colombiaanse hoofdstad Bogotá is een poppententoonstelling ingericht in het kader van de campagne tegen huiselijk geweld. In Colombia sterven elke dag 82 vrouwen door geweld; elke drie minuten wordt een meisje misbruikt.
Sms tegen kindermishandeling In Benin vecht Plan tegen kindermishandeling via sms. In de regio’s Couffo en Atakora kregen jongeren een training in het herkennen en melden van geweld tegen kinderen via een sms-bericht met de naam en het adres van het kind. Hierdoor kan Plan gericht actie ondernemen. Deze nieuwe manier blijkt goed te werken. Akoua van 9 had er veel baat bij. Haar moeder, die net weduwe was geworden en maar moeilijk de eindjes aan elkaar kon knopen, liet zich door Akouas leerkracht overhalen Akoua aan haar mee te geven omdat zij beter voor haar kon zorgen. Maar binnen de kortste tijd mocht het kleine meisje niet meer naar school. Ze moest bij haar leerkracht het huishouden doen en voor haar pasgeboren kind zorgen. Akoua’s situatie werd via een smsje aan Plan gemeld. In samenwerking met de lokale autoriteiten zorgde Plan ervoor dat Akoua weer thuis woont en weer naar school gaat.
Eindelijk veilig drinkwater dichtbij Het is nog niet eens heel lang geleden dat de vrouwen en meisjes van veel afgelegen dorpen in Alta Verapaz in Guatemala elke dag uren moesten lopen om water te halen. Maar tegenwoordig hebben ze water dicht bij huis. Plan heeft in de dorpen in totaal 2.400 tanks aangelegd waarin regenwater wordt opgevangen en gefilterd. Het project is zo succesvol dat de Guatemalteekse regering heeft besloten om 8 miljoen dollar te investeren en de watertanks in de hele regio aan te leggen.
Wereldnieuws
17
Geboorteregistratie tegen kindhuwelijk Nargis uit Bangladesh was net 16 toen ze werd uitgehuwelijkt en al haar dromen in duigen vielen. Nargis wilde leerkracht worden, maar na haar huwelijk met een veel oudere man moest ze met haar opleiding stoppen. Ze trok in bij haar schoonouders en moest het huishouden doen. In Bangladesh is het verboden voor je 18e te trouwen, maar tweederde van de meisjes is veel jonger als ze worden uitgehuwelijkt. Ze missen jaren school en te vroege zwangerschappen doen een aanslag op hun gezondheid en de gezondheid van hun kinderen. Een probleem bij het handhaven van de wet is dat veel meisjes bij hun geboorte niet zijn geregistreerd. Hun leeftijd
is dus in geen enkel officieel document vastgelegd en dat maakt het moeilijk te bewijzen dat ze te jong zijn om te trouwen. In de strijd tegen kindhuwelijken promoot Plan daarom geboorteregistratie. In de Bengalese districten Nilphamari, Lalmonirhat, Dinajpur en Gazipur hebben inmiddels 6 miljoen pasgeboren meisjes een geboortebewijs. Bovendien werkt Plan aan bewustwording over de schadelijke effecten van te jong trouwen, met workshops, publieksevenementen en theater.
Kijk naar een filmpje over geboorteregistratie in Bangladesh
Opnieuw beginnen in N’Zerekore Plan heeft in de Guinese stad N’Zerekore een centrum ingericht waar verhandelde kinderen kunnen bijkomen en opnieuw kunnen beginnen. Het West-Afrikaanse Guinée is een knooppunt van de internationale kinderhandel. Duizenden kinderen vallen daardoor in handen van gewetenloze ronselaars en worden te werk gesteld in mijnen, in de prostitutie of als huisslaaf of bedelaar. Plan bevrijdt deze kinderen uit de klauwen van hun wrede bazen en helpt de kinderen een nieuw leven op te bouwen. Het centrum in N’Zerekore is een van de centra waar de verhandelde kinderen medische en psychosociale hulp krijgen, een opleiding kunnen volgen en een veilige plek vinden om te herstellen. Als het mogelijk is, worden zij daarna herenigd met hun familie. Tot nu toe zijn bijna 8.000 kinderen gered en op weg geholpen naar een nieuwe toekomst.
18
Wereldnieuws
Een dorp waar meisjes willen wonen “Echt, je voelt de verandering, je zult het merken. Mensen beginnen echt over meisjesbesnijdenis te praten!” Madina komt me stralend tegemoet op het Plan-kantoor in de Malinese hoofdstad Bamako. Haar jarenlange strijd tegen meisjesbesnijdenis begint nu echt vruchten af te werpen en ze wil het zo ontzettend graag met me delen.
mij zit een beroemde Malinese griot – een van de WestAfrikaanse dichters en muzikanten die de geschiedenis en tradities van hun land met verhalen en muziek levend houden. Een kolossale man die in zijn dure, fantastisch gekleurde boubou aanzien uitstraalt. Tot mijn verbazing dragen de vrouwen die betrokken zijn bij het project tegen meisjesbesnijdenis jurken van dezelfde rode stof als die 'En opeens voel ik me opgenomen door al van mij. En opeens voel ik me opgedie uitgelaten vrouwen en word ik door hen nomen door al die uitgelaten vrouwen meegesleurd in de opzwepende dans als en word ik door hen meegesleurd in opening van het officiële deel van het feest ' de opzwepende dans als opening van het officiële deel van het feest: de toespraken van de notabelen, de getuiJarenlang bleef het aantal meisjesbesnijdenissen in Mali genissen van vrouwen, een toneelstukje over de noodzaak hoog, maar nu is een verandering gaande die voelbaar is. FGM af te schaffen en veel muziek en zang. In de stroom “Je gaat het zien”, verzekert Madina me. Nana, haar pro- Bambara vang ik af en toe een bekend woord op: ‘Paysgramma-assistent, komt met een lap stof die ze om me heen Bas’, ‘Plan Mali’… drapeert. Op de rode print staan slogans als ‘Zero Tole- De grote finale is de officiële, door de burgemeester onrance’ en ‘6 februari internationale dag tegen FGM’(Female dertekende verklaring ten overstaan van de buitenwereld, Genital Mutilation). Ik moet morgen een jurk aan van deze de pers en televisie: dit dorp heeft meisjesbesnijdenis voor stof, voor een groot feest in het dorp Kela. altijd afgeschaft. Madina en ik feliciteren elkaar. Weer een dorp waar meisjes willen wonen! Als we de volgende dag in Kela aankomen, is alles al klaar Een klein meisje pakt mijn hand. Ik til haar op en zet haar voor het feest. Kinderen staan op blote voeten te swingen op mijn schouders, zodat ze de dansende vrouwen kan zien. op het getrommel van kleine jongens met zelfgemaakte En ineens dringt de enorme betekenis van deze ceremonie trommeltjes en het hele dorp is uitgelopen. Voor ons zijn tot me door: dit kleine meisje is veilig, dit kleine meisje zal stoelen neergezet. We begroeten de chief van het dorp, niet worden besneden! een oude man in een diepblauwe boubou, het traditionele gewaad van Malinese mannen. De burgemeester, de prefect en een overheidsfunctionaris van het Nationale Comité tegen Female Genital Mutilation zitten naast hem. Naast Genderspecialist Plan Nederland
Jet Bastiani
Wereldnieuws
19
Ook in Guinēe vecht Plan tegen meisjesbesnijdenis. Kijk naar het filmpje 'Breaking the Silence'.
20
Onderzoek
Kijk naar het filmpje Learn without Fear
Onderzoek
21
Leren zonder angst Wereldwijd krijgen 350 miljoen kinderen iedere dag te maken met geweld op school. Ze worden geslagen, seksueel misbruikt en vernederd door de volwassenen die de plicht hebben hen te beschermen. Geweld op school wordt in heel veel landen nog steeds geaccepteerd of zelfs noodzakelijk geacht om leerlingen in het gareel te houden. In werkelijkheid laat geweld op school vaak levenslange littekens achter. Plan startte daarom in 2008 de wereldwijde campagne Learn without Fear (leren zonder angst) om geweld op scholen uit te bannen. Onlangs verscheen het derde voortgangsrapport. Ethiopië is een van de landen waar Plan de campagne Learn without Fear voert, een land waar lijfstraffen en seksueel misbruik op school aan de orde van de dag zijn. Nog geen 50 procent van de jongens en iets minder dan 40 procent van de meisjes maakt de basisschool af. De situatie in het voortgezet onderwijs is nog slechter: maar 15 procent van de jongens en 10 procent van de meisjes rondt de middelbare school af. Het African Child Policy Forum kwam in 2010 met onthutsende cijfers: 68 procent van de jonge vrouwen geeft aan op school te zijn misbruikt, van hen is 30 procent verkracht. Met de campagne Learn without Fear bereikt Plan in Ethiopië 30 scholen, met in totaal zo’n 22.500 leerlingen, van wie 10.800 meisjes. Plan betrekt bovendien leraren, ouders en overheidsinstanties bij het project en leert hun dat er alternatieven zijn voor lijfstraffen en dat misbruik wettelijk verboden is.
Resultaten in Ethiopië tot nu toe • 400 Leerkrachten worden bewust gemaakt van het probleem en leren met kindvriendelijke methodes de orde in de klas te handhaven. • Gedragscodes worden verbeterd, met extra aandacht voor de kwetsbare situatie van meisjes. • Alle 30 deelnemende scholen richten schoolclubs op. Daar leren de kinderen dat geweld op school niet vanzelfsprekend is. Bovendien kunnen de kinderen hun zorgen bespreken en meedenken over hoe hun school veiliger kan worden. • Via de media, campagnes en de Great Ethiopian Run voor kinderen wordt geweld op school onder de aandacht gebracht en bespreekbaar gemaakt bij een breder publiek.
Resultaten wereldwijd tot nu toe • Sinds het begin van de campagne is nieuwe wetgeving geïntroduceerd, die meer dan 485 miljoen kinderen helpt beschermen tegen geweld op school. • Bijna 53.000 onderwijzers zijn getraind in geweldloze pedagogische methoden. • Meer dan 30.000 scholen zijn betrokken bij de campagne. • Plan werkt in het kader van de campagne inmiddels samen met lerarenvakbonden in 20 landen, die optreden als ambassadeur en meewerken aan de campagnedoelen. • 311.501 Mensen kregen al voorlichting over de campagnedoelen waardoor denkbeelden en gedrag met betrekking tot geweld tegen schoolkinderen veranderen.
Lees het volledige rapport 'Learn without Fear-the campaign to stop violence in schools, third progress report'.
22
Mijn actie voor Plan
Roadmission geslaagd
Vijf meiden die hartje winter met de trein vijf Europese steden in zes dagen bereizen, voor het goede doel. Het bestaat! Road Mission-Because We Share was een initiatief van Annemarieke, Caya, Julia, Priscilla en Suzanne, studenten Media- & Entertainment Management aan de Hogeschool Inholland in Haarlem. Het organiseren van een evenement maakt deel uit van hun studie. De keuze er een goed doel bij te betrekken en het evenement in de vorm van een reis te gieten, was helemaal van hen. “We moesten ons plan wel eerst op school presenteren”, vertelt Annemarieke, de initiatiefnemer van de vijf studenten. “Superblij waren we toen onze studiebegeleiders onze Road Mission goedkeurden. Al begon het echte werk toen pas.” “We begonnen onze reis in Amsterdam, om via
Alle denkbare kanalen hebben de studenten benut
Antwerpen, Parijs en een besneeuwd Lyon te ein-
om eten, gratis slaapplekken en zoveel mogelijk geld
digen in Barcelona. Om op straat en via de actie-
voor Plan te ritselen. Op de lange terugreis wisten ze
website geld in te zamelen, hebben we in alle steden
zelfs de conducteurs ervan te overtuigen hun gratis
de gekste dingen gedaan: ‘Wedden dat ik het kan’
een slaapcoupé te geven…
gespeeld op de Ramblas in Barcelona, knuffels uitgedeeld en een duik genomen in zee, bij 5 graden
Dankzij hun inventiviteit en oneindige doorzettings-
Celsius. Koud! Maar de moeite waard, want als ‘be-
vermogen konden de vijf meiden Plan een cheque
loning’ gingen onze fans thuis extra geld storten via
overhandigen van € 1.825, bestemd voor de meis-
de actiewebsite.”
jesprojecten van Plan. Bovendien sleepten zij de publieksprijs van de Rookie Awards voor het beste eve-
Via Facebook en Twitter hielden Annemarieke, Caya,
nement van hun opleiding binnen. Voldaan kijken de
Julia, Priscilla en Suzanne de achterban op de hoog-
meiden terug op hun eerste, grensoverschrijdende,
te en moedigden iedereen natuurlijk aan te geven.
evenement. Road Mission geslaagd!
Wil je ook een keer meedoen aan deze rubriek? Stuur ons een mailtje: gfmagazine@plannederland.nl
In actie voor Plan
23
Buddha Air en kinderen in nood Mijn koffer staat nog half uitgepakt in de kamer. Een paar te duur betaalde souvenirtjes liggen op tafel en buiten hoor ik het vertrouwde geluid van tramlijn 5. Ik ben net terug uit Nepal, waar Plan met behulp van de Postcode Loterij een belangrijk
Het Missing Child Alert is een alarmeringssysteem in Bangladesh, India en Nepal waarmee vermiste kinderen opgespoord kunnen worden. Kinderen zelf kunnen via een mobiele telefoon of andere communicatiemiddelen gratis hulp inroepen. Het project wordt mogelijk gemaakt door de Postcode Loterij.
project verwezenlijkt. Het Missing Child Alert. In India, Bangladesh en Nepal worden alle betrokken organisaties en overheden verbonden op het moment dat een kind vermist wordt. Een project dat er hopelijk voor zorgt dat de kinderhandel in deze regio een gevoelige slag wordt toegebracht. Mijn hoofd zit boordevol indrukken. Vol met de verhalen van de meiden die het slachtoffer werden van deze handel. Die eindigden in circussen, bordelen of als huisslaaf. En vol met de gesprekken met de wanhopige ouders van vermiste kinderen,
Kijk naar de uitzending 'Kanjers van Goud' over
die soms een extra hypotheek namen om hun dochter te kun-
Daphnes reis naar Nepal
nen zoeken, zonder enig idee waar en hoe. Ik denk ook aan het heerlijke eten, de harde matrassen, vliegen met Buddha Air en vieze toiletten. Een verwarrende mix aan impressies. Maar vooral denk ik terug aan Sumnima. De mooie, sprankelende en energieke Sumnima. Ze richtte 25 jaar geleden de Child HelpLine op in Nepal, een gratis telefoonnummer voor kinderen in nood, mede gefinancierd door Plan Nepal. Bevlogen vertelde ze met welke problemen de kinderen bellen en hoe zij helpen. Ze vertelt hoe ontzettend waardevol haar werk is, maar ook hoe frustrerend soms, vanwege de gebrekkige communicatie, de achtergebleven technologie. Terwijl ze over haar woorden buitelt, rollen er enkele tranen over haar wangen. Ze is vol hoop over wat het Missing Child Alert gaat betekenen voor de kinderen in deze regio. En ik ben blij dat ik haar ontmoet heb, omdat je ieder kind een Sumnina gunt. Terwijl lijn 5 zich buiten nog eens laat horen pak ik de rest van mijn koffer uit.
Daphne Bunskoek
24
Sponsor op reis
Van schuur naar school Ad van den Berg is een entrepreneur in hart en nieren. Maar hij vindt het ook belangrijk om een maatschappelijke bijdrage te leveren. Zeven jaar geleden ging hij daarom op zoek naar een goed doel waar hij persoonlijk en inhoudelijk iets kon inbrengen. Zo kwam hij bij Plan terecht en bij het project van Plan in China, waarvan hij sponsor werd. “Ik wil weten wat er met mijn investering gebeurt; ik wil graag zelf de situatie zien.” Afgelopen winter reisde Ad voor de derde keer naar zijn project in China. “Voordat ik met Plan Nederland in zee ging, was ik verbonden aan een project voor een Chinese ontwikkelingsorganisatie. Toen dat afliep dacht ik: wat nu? Ik was al jaren kindsponsor via Plan, maar ik heb ook gesprekken gevoerd met andere organisaties, want ik wilde mijn keuze ook zakelijk benaderen: wat gebeurt er met de beschikbare sponsorgelden? Uiteindelijk koos ik voor Plan. De gedrevenheid waarmee ik mensen hier bezig zag, sprak mij aan. Bovendien heb ik bewust gekozen voor een Nederlandse organisatie. Dat maakt de communicatie onderling toch
een stuk gemakkelijker, ook al spreek ik na al die jaren wel wat Chinees.”
Plasveldje Een belangrijk doel van Plan in China is het opzetten van kindvriendelijk basisonderwijs. Want dat is hard nodig. “In China gaan de mensen zó anders om met kleuters dan wij hier”, vertelt Ad van den Berg nog steeds bijna verbaasd. “Op school worden ze heel gebrekkig beziggehouden met taal en rekenen. Meer is het niet. Het lijkt wel alsof er niet wordt
Sponsor op reis
nagedacht over wat pedagogisch verantwoord spelen of leren is voor kinderen van die leeftijd. Gelukkig zie ik een duidelijk verschil sinds mijn vorige bezoek. De kleuterschooltjes die ik sponsorde, hebben zich ontwikkeld van schuur naar school. Ja, echt! De kinderen hoeven niet meer te plassen op een plasveldje, want er is een wc. En er is inmiddels een goede watervoorziening. Hygiëne – gewoon je handen wassen - is een belangrijk onderdeel van het kleuteronderwijs. Nu er fatsoenlijke spullen zijn kunnen de kinderen ook kleien en schilderen. En de ouders worden betrokken bij de begeleiding van hun kinderen. Ze moeten echt worden overtuigd van deze andere manier van kleuteronderwijs. Maar dat lukt.”
Chinese energie Het volgende project van Ad van den Berg is een scholenproject in Hongsibu in de Centraal-Chinese regio Ningxia.
25
“Een relatief droog gebied, met een heel arme, veelal islamitische bevolking. Sommige kinderen groeien op zonder hun ouders, omdat die in de stad werken. Deze kinderen worden opgevangen door de scholen of door hun oma’s. In Ningxia bezocht ik een paar ‘kleuterscholen’ van elk zo’n 200 kinderen, die worden gerund door ondernemende vrouwen. Het idee is dat Plan van een groep van twaalf er een aantal gaat steunen, mits deze ondernemers zich voldoende kwalificeren. De beoordeling is aan Plan China en aan de lokale overheidsvertegenwoordiger voor onderwijs. Ik kan het niet verklaren, maar het klikt tussen China en mij. Ik denk dat het komt omdat de Chinezen de wil hebben er veel aan te doen om een beter, menswaardig bestaan op te bouwen. De energie die de mensen uitstralen, dat vind ik indrukwekkend.”
Standplaats: India Debjani Khan Werkt als: Werkplek: Wens:
projectmanager campagne Let Girls Be Born New Delhi Dat alle meisjes in de wereld welkom zijn
Ze moest een broertje krijgen
India Ligt in: Zuid-Azië Hoofdstad: New Delhi Aantal inwoners: ± 1,19 miljard Oppervlakte: 3,2 miljoen km² (ongeveer 80x Nederland) Talen: onder andere Hindi en Engels Godsdiensten: onder andere hindoeïsme, islam, boeddhisme en christendom Klimaat: India is zo groot dat er verschillende klimaten zijn, van tropisch tot bergklimaat
“Als projectmanager ben ik nu ruim een jaar betrokken bij Let Girls Be Born, onze campagne tegen het systematisch aborteren van meisjes omdat ouders liever een zoon willen. Een ongelooflijk ingewikkeld probleem, dat diep wortelt in cultuur, tradities, patriarchale vooroordelen en socioeconomische druk. Waar ik ook kom om selectieve abortus te bespreken, mensen voeren allemaal hun eigen redenen aan om te zeggen: ‘Wij willen een mannelijke erfgenaam.’ “ “Op werkbezoek bij dokter Neelam Singh, een gynaecologe waarmee we samenwerken, realiseerde ik me weer ten volle hoe groot en schrijnend het probleem is waartegen wij strijden. Ik ontmoette Kajri, een zwangere vrouw uit een afgelegen dorp, die ver had gereisd met één vurige wens: van de dokter horen dat ze een zoon zal krijgen. Ze heeft al een dochter en haar volgende kind moet en zal een jongen worden. Haar dochtertje van een jaar of vijf onderbrak het gesprek: ‘Dokter,’ zei ze, ‘ik móet een broertje krijgen.’ Toen ik haar vroeg waarom, antwoordde ze zonder aarzelen: ‘Mijn vader slaat mijn moeder elke dag omdat ik er ben. En hij zegt dat ze het niet verdiend om een jongen te krijgen.’ Natuurlijk probeerde ik het meisje te vertellen dat zij niets minder waard is dan een jongen, maar ik voelde de nutteloosheid van mijn woorden. Dit meisje hoort al vanaf haar geboorte dat ze niet gewenst is. Zij groeit op met het idee dat meisjes minderwaardig zijn en geen kans verdienen. Hoe zouden mijn woorden haar dan kunnen overtuigen? Ik voelde me machteloos en tegelijkertijd strijdvaardiger dan ooit. Dit kleine meisje verdient het om net zo welkom te zijn als het broertje dat ze misschien ooit krijgt.
Kids first
27
Kids first Bij de geboorte van een baby’tje eten we in Nederland beschuit met muisjes. En mensen komen op ‘kraambezoek’ om de ouders en zusjes en broertjes te feliciteren. Ze brengen dan ook cadeautjes mee voor de baby. In andere landen doen ze weer heel andere dingen om de geboorte van een kindje te vieren.
Bloemenslingers Op Bali, in Indonesië, versieren ouders de voordeur van het huis waar een kindje is geboren met bloemenslingers. Rond het huis staan versierde schalen met rijstkorrels, wierook en vruchten. Iedereen die dat ziet, is welkom op het geboortefeest.
Dubbel geluk In China worden baby’s in versierde doeken gedragen. Een plaatje van een granaatappel betekent overvloed en rijkdom omdat er zoveel zaadjes in die vrucht zitten. Een spiegeltje en rinkelende belletjes aan de draagdoek houden boze geesten op een afstand. Twee geborduurde vogels tegenover elkaar betekenen ‘dubbel geluk’. En de kraamvisite krijgt rode eieren te eten. Dat is een symbool voor geluk en kracht.
Bijzonder bezoek hoofdhaartjes van
zachte In India scheren mensen de wegen het haar en geven de pasgeboren baby. Ze k er aan arme mensen. Oo het gewicht ervan in zilv uw vro als egend door een wordt een Indiase baby gez hijra). Door te zingen een t verklede man (dat hee a het kindje geluk voor en te dansen wenst de hijr de toekomst.
Een naam als een verhaal In het Afrikaanse land Ghana krijgen kinderen de naam van de dag waarop ze zijn geboren. Op maandag bijvoorbeeld, heet je als meisje Adjoa en als jongen Kojo. Maar omdat het niet handig is dat dan veel kinderen hetzelfde heten, krijgt ieder kind er nog een paar namen bij, soms wel tien. Sommige namen zijn afgeleid van dingen die gebeurt zijn rond de bevalling, andere namen hebben te maken met de geschiedenis van de familie. In Ghana kan je naam zo een heel verhaal vertellen. Bronnen: Kennisnet/CMO, www.hetnieuwnederlandseelftal.nl
28
Agenda
Kom ook, doe mee! Teken voor bestaansrecht van 51 miljoen kinderen! Elk jaar worden ruim 51 miljoen baby’tjes bij hun geboorte niet geregistreerd. Zij bestaan daardoor officieel niet, hebben geen nationaliteit en geen rechten. Miljoenen kinderen zijn dus onzichtbaar, vogelvrij en slachtoffer van misbruik en uitbuiting. Kom daarom nu in actie en teken online de petitie want elk kind heeft recht op een verjaardag. Ga naar www.plannederland.nl/petitie
20 mei: kom naar de Marikenloop In Nijmegen vindt voor de 10e keer de Marikenloop plaats. 15.000 Vrouwen rennen de 5 of 10 kilometer en kunnen van hun loop een sponsorloop maken en zo meisjes in Ethiopië steunen. Kom de loopsters aanmoedigen en bezoek de befaamde sportmarkt, de kraampjes en geniet van de muziek en gezelligheid.
Sponsorreis Indonesië 12 t/m 26 juni: sponsorreis naar Java en Bali in Indonesië. Meer informatie? Bel Chris Soebroto op 020 - 549 53 62.
Juni en juli Bijzondere dagen om te vieren Wereldwijd zijn er een heleboel bijzondere dagen die internationaal worden gevierd of herdacht. We hebben een paar van deze dagen op een rijtje gezet, dagen die aandacht vragen voor een groep, een thema of een gebeurtenis voor wie of waarvoor het belangrijk is er even bij stil te staan. 3 juni: Wereld Milieudag 16 juni: Dag van het Afrikaanse Kind 17 juni: Vaderdag 20 juni: Dag van de Vluchteling 11 juli: Wereld Bevolkingsdag